uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoord · uitvoeringsteam circulair ontwerpen /...
Transcript of uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoord · uitvoeringsteam circulair ontwerpen /...
uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoord
CIRCULAIR ONTWERPENuitvoeringsteam circulair ontwerpen – betonakkoord
JACK VAN DER PALENarchitect – regisseur betonakkoord
uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoord
uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoord
Pim Peters IMd Constructeur
Thomas Heye Boele en van Eesteren Bouwbedrijf
Cor Luijten Gemeente Rotterdam Opdrachtgever
Thies van der Wal VBI Toeleverancier
Jean Frantzen DGMR Adviesbureau
Cindy Vissering Betonhuis Branche
Jack van der Palen archiview Architect
Evert Schut Rijkswaterstaat Opdrachtgever
Arend van de Beek Lagemaat Sloper
Marcel Niemeijer Onlanders Best value consulent
DEELNEMERS UITVOERINGSTEAM CIRCULAIR ONTWERPEN
CIRCULAIR ONTWERPENRemaking the Way We Make Things
uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoord
uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoord
SAMEN MAKEN WE DE BETONSECTOR DUURZAMER
De betonsector kan en wil duurzamer worden door meer samen te werken in de keten en met opdrachtgevers. Daarom is het Betonakkoord in het leven geroepen. Het eerste, nationale ketenakkoord voor duurzame groei van de sector. Het geeft concreet invulling aan de doelen en ambities van de betonketen. In het akkoord zijn afspraken gemaakt over welke ketenpartner welke doelen en ambities gaat realiseren.
Door het verminderen van de CO₂-uitstoot, vrijkomend beton hoogwaardig te hergebruiken, innovatie te stimuleren en een aantrekkelijke werkgever zijn, verwachten we de concurrentiekracht van de sector te verbeteren, de werkgelegenheid te laten groeien en de export te vergroten. Uiteraard zonder concessies te doen aan de kwaliteit, veiligheid en levensduur van beton.
uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoord
DEFINITIE CIRCULAIR BOUWEN
‘Circulair bouwen betekent het ontwikkelen, gebruiken en hergebruiken van gebouwen, gebieden en infrastructuur, zonder natuurlijke hulpbronnen onnodig uit te putten, de leefomgeving te vervuilen en ecosystemen aan te tasten.
Bouwen op een wijze die economisch en ecologisch verantwoord is en bijdraagt aan het welzijn van mens en dier. Hier en daar, nu en later.’
Naar: Transitie agenda - Circulaire Bouweconomie, 2018, Transitieteam, pagina 10
EEN CIRCULAIR BOUWWERK IS EEN BOUWWERK DAT:
- Is ontworpen en uitgevoerd conform circulaire ontwerpprincipes;
- Is gerealiseerd met circulaire producten, elementen en materialen.”
uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoord
VRAGEN DIE ONS BEZIG HOUDEN:
1. Wat maakt het initiatief / project circulair?
2. Wat maakt de bijdrage van mij/mijn organisatie circulair?
3. Waarvoor is mijn organisatie verantwoordelijk ín dit project en ná dit project is (volgende levenscyclus)?
4. Welke innovaties kan ik nu of later in het proces toepassen en hoe kunnen ik en andere betrokkenen daar nu al rekening mee houden?
5. Met wie en hoe kan ik nu of straks samenwerken om circulaire doelstellingen te realiseren?
6. Welke veranderingen zijn binnen mijn eigen organisatie nodig voor circulair bouwen?
7. Hoe ga ik ervoor zorgen dat het project/initiatief circulair is? Hoe zorg ik/mijn organisatie ervoor dat er in de volgende levensfase circulair gebouwd kan worden?
uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoord
VOORKEURSVOLGORDE (CIRCULAIRE LADDER)
1. Denk vanuit het systeem en niet vanuit de oplossing
2. Preventie: Voorkom het gebruik van Toxische stoffen of niet circulaire materialen
3. Ontwerp voor langere levensduur
4. Creëer herbruikbaarheid en (hoogwaardige) recycling
STRATEGIE:1. Ladder van Lansink2. 10 – R’en van circulaire economie3. Value Hill4. Pace Layering van Stewart Brand5. Model voor adaptief bouwen
uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoord
WAT IS BELANGRIJK IN DE STAPPEN:
Definieer ambitie afhankelijk van schaalniveau: Deel het ontwerp op in stappen. Kies per stap een zo circulair mogelijke oplossing.
Ontwerp voor waarde creatie. Voer beheer uit op basis van toekomstwaarde en dienstbaarheid. Wees je bewust van jouw eigen verantwoordelijkheid in de keten.
Maak afspraken meetbaar en controleer ze gedurende het proces.
Breng toekomstig vrijkomende materialen tijdig in kaart. (handleiding en materialenpaspoort)
Gebruik alleen nieuwe / primaire materialen als deze hernieuwbaar of herbruikbaar zijn. Houd de keten schoon!
Ontwerp volgens ontwerpprincipes en maak een circulaire businesscase; waardebehoud, restwaarde product en materiaal zijn daarvoor essentieel.
Benut voorspellend onderhoud als onderhoudsstrategie.
Benut de werkmethode BIM
uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoordBron: Ellen MacArthur Foundation
uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoordPRINCIPE VALUE HILL
WAARDE CREATIE
Bron: Het Groene Brein
WAARDE BEHOUD
uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoordTECHNOLOGISCHE CIRKEL IN VALUE HILL
Technologische cirkels gedraaid en gespiegeld
uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoordHANDELINGSPERSPECTIEF GWWBron: Witteveen en Bos
uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoordHANDELINGSPERSPECTIEF GWW IN VALUE HILL
1414
waardecreatie preventie waardebehoud
uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoord10 R MODEL VAN CIRCULARITEIT EN LADDER VAN LANSINKBron: Utrecht Sustainability Institute
uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoordRAPID CIRCULAR CONTRACTING
uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoordBOUWWAARDEN MODELBron: Gemeente Rotterdam / Opdrachtgeversforum
Object
Systeem
Materialen / Grondstoffen
STRATEGIE:
Waarde
behoud
Preventie
AMBITIE:
Levensduur verlengen
Herbruikbaar
Recyclebaar
uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoordRAPPORTEN
Adaptiviteit LosmaakbaarheidAdaptieve constructie
Bron: How Buildings Learn – Stewart Brand
samen naar circulaire afspraken in de bouw
Leidraden voor circulair bouwen
uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoordRAPPORTEN KENNIS(ONTWIKKELING) EN INNOVATIE
ONDERWIJS EN KENNISDELING
AFSPRAKEN OVER DALENDE MKI
waarde toevoeging
duurzamemateriaal
keuze
Systeemfunctie
projectobjectenonderdelenproduct
materialen grondstoffen
gebruik
beheerschouw
levensduurverlengen
hergebruik
hoogwaardig
recycling
energieafvalstort
ontwerpfunctioneellevensduurverlengend
ontwerptechnisch
levensduurverlengend
NATUURLIJKKAPITAAL
HERGEBRUIKBETONRESTEN
INNOVATIE
ROADMAPCO2 REDUCTIE
waardecreatie
ontwikkelfase
waardebehoud
hergebruikfase
waardevernietiging
waardevermindering
preventiegebruikersfase
R1: rethink
R2: reduce
R3: re-useR4: repairR5: refurbishR6: remanufactureR7: repurpose
R8: recycle
R9: recover
Het succes van circulair ontwerpen gaat verder over voorwaarden scheppen, richtlijnen, organiseren, waarde creatie, samenwerken buiten de disciplines of bedrijfsbelang, open source, etc. en gaat zeker niet over in hokjes denken.
CIRCULAIR ONTWERPEN
FOCUS OP ONTWERP
FOCUS OP MATERIAAL
Uitgangspunt: Circulair Ontwerpen wordt toegepast om waarde te creëren en waardebehoud te maken met een zo laag mogelijke milieu-impact.
Waarbij de gehele levenscyclus of cycli worden meegenomen.
Circulair Ontwerpen gaat over het afstemmen en keuze van de levensduur van producten op de levensduur van de gebruiksfunctie. *
R0: refuse
R2: reduce
SAMENSTELLING
uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoord
CIRCULAIRE STRATEGIE
1. Preventie2. Waardecreatie3. Waardebehoud
CIRCULAIRE WAARDE
1. Levensduur verlengen2. Herbruikbaar3. Recycling
ACTEER IN LEVENSDUREN
Verschillende materialen objecten hebben een andere levensduur en daarmede samenhangende doorlooptijd van vervangen.
Levensduur materiaal / product / gebouw t.o.v.gebruikslevensduur
Ontwerpen voor hergebruik in onderdelen of recycling
- Remontabel (en terugname door producent of hergebruik elders)
- Flexibel/ aanpasbaar (aan veranderende gebruikseisen)- Toekomstperspectief (is er zicht op een volgende
gebruikscyclus)
- Demontabel/ vervangbaar/ inwisselbaar- Levensduur verlengend (beheer en onderhoud)- Ontwerpen voor recycling of hergebruik in onderdelen
Modulair en/of gestandaardiseerd ontwerp is ondersteunend aan remontabel/flexibel bouwen
AFWEGING:
ONTWERP UITGANGSPUNTEN:
Circulair Ontwerpen gaat over het afstemmen en keuze van de levensduur van producten op de levensduur van de gebruiksfunctie. Daarbij is de afweging om deze te matchen of juist voor meerdere cycli te ontwerpen. De duur van de gebruiksfunctie kan voor verschillende onderdelen anders zijn, zoals hiernaast in de schillen van Stewart Brand is aangegeven.Bij de afweging horen verschillende ontwerp uitgangspunten.
Bron: How Buildings Learn – Stewart Brand
uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoordTECHNOLOGISCHE CIRKEL IN VALUE HILL
DETAIL DEMONTABEL CASCO
GESTRIPT BETONCASCO
SLOOP BETONVLOER
PREFAB WANDELEMENT DEMONTABEL KNOOPPUNTDONOR SKELET
RECIRCULEREN GRONDSTOFFEN
SCHEIDING VAN FUNCTIESHERGEBRUIK MATERIALEN
uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoord