Post on 06-Apr-2018
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
1/113
Hava Kirlilii ve Sonular
Kmil B. VARINCA
Yldz Teknik niversitesi
evre Mhendislii Blm
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
2/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 2
Londrada hava kirlilii
Tarih:5 Aralk 1952
Yer:Londra
Olay:Ani ve bykapl bir hava
kirlenmesi
Sonu:4000 l
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
3/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 3
Akla gelen sorular
Hava kirlilii nedir?Nasl tanmlanr?
Hava kirlilii niye olur?
Nasl meydana gelir? Sebepleri, kaynaklarnelerdir?
Hava kirlilii olursa ne olur?Neticeleri nelerdir?
Hava kirlilii nlenemez mi? Nasl?
Ben ne yapabilirim?
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
4/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 4
Dnya
Ekvator ap:12.756,28 km
Ekvator evresi:40.075 km
Yzey alan:
510.067.420km2
Hacim:1,08 x 1012 km3
Yzey scakl:14C (287 K)
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
5/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 5
Hava
Hava, bir gazkarmdr. %78,084azot, %20,946 oksijen,%0,934 argon ve geri
kalan %0,03768lkksmda isekarbondioksit ve diergazlardan oluur.
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7a/Atmosphere_gas_proportions.svg8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
6/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 6
Hava kirlilii
Kirlilik, dengeninbozulmasdr.
Hava kirlilii, havanndoal ieriinindeimesi, dengeninbozulmasdr.
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
7/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 7
Hava kirliliinin sebepleri
nsan faaliyetleri Balca kirleticiler Karbondioksit (CO2), Karbonmonoksit (CO),
Kkrtoksitler (SOx), Azotoksitler (NOx), Partikl madde (PM10-PM2,5), Ar metaller (Pb, Cd, Ag, Hg vb.),
Uucu Organik Karbonlar (VOCler), Koloroflorokarbonlar (CFCler), Dier kirleticiler
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
8/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 8
Karbondioksit (CO2)
17. yzyln balarndakefedilmi;
Erime noktas:57C (216 K),
Kaynama noktas:
78C (195 K), Renksiz, kokusuz;
Atmosferde %0,035orannda bulunan;
Karbon ierenmaddelerin yaklmas,ile ortaya kan birgazdr.
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/41/Carbon-dioxide-3D-vdW.png8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
9/113
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
10/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 10
Azot dioksit (NO2) Erime noktas:
-11.2C (261.95 K) Kaynama noktas:
21.1C (293.25 K) Krmzms kahverengi
renkli;
Yanma sonucu oluur, Astm gibi solunum
hastal olan yetikinler veocuklarda; ksrk,hrltl solunum ve kesik
nefes alma gibi solunumbelirtilerine neden olabilir.Ksa sreli maruziyet dahiakcier fonksiyonunuetkiler.
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1a/Nitrogen-dioxide-3D-vdW.png8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
11/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 11
Partikler Madde (PM)
Partikler madde (PM) terimi, havada bulunankat partikller ve sv damlacklar ifade eder. nsan faaliyetleri sonucu ve doal
kaynaklardan, dorudan atmosfere karr vedier kirleticiler ile reaksiyona girerler.
PM2,5 ince partikller Tm yanma prosesleri ve baz endstriyel
prosesleri ierir. Solunum sistemi iine girerekbirikim yaparlar.
PM10 kaba partikller Kaba partikl kaynaklar ise krma, tme
ilemleri, yollardan kalkan tozlardr.
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
12/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 12
Hava kirliliinin kaynaklar
Hava kirliliinin kaynaklarn snfaayrabiliriz.
Nokta Kaynak Byk emisyon kaynaklar, endstri kurulular
izgi Kaynak
Karayollar vb Alan Kaynak Meskun alanlar
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
13/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 13
Nokta kaynaklar
Tek bana olduka fazla miktarda kirlilie sebep olantesisler
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
14/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 14
izgi kaynaklar
Karayollarnda aralardan kaynaklanan emisyonlardr.
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
15/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 15
Alan kaynaklar
Meskun mekanlarnda iinde bulunduu yayl emisyonkaynaklar
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
16/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 16
Dalm - Dispersiyon
E: salm, C: evre konsantrasyon, D: kme
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
17/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 17
Kirlilik haritalar (NO2)
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
18/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 18
Hava Kalite ndeksi (HK)
HK, yaadmz evredeki hava kalitesiningnlk olarak rapor edilmesi iin kullanlan birindekstir.
Yaadmz blgenin havasnn ne kadar temizveya kirli olduu ve ne tr salk etkilerininoluabilecei konusunda bilgiler verir.
HK, kirli havann solunmasndan bir ka saat
sonra veya bir ka gn iinde oluabileceksalk etkilerini belirtir.
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
19/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 19
HK snflandrmalarHava Kalitesi ndeksi
(HK)Salk Seviyesi Renkler
HK belirtilen aralktaolduunda ...Hava kalitesi ... renk ile sembolizeedilir
0 - 50 yi Yeil51 - 100 Orta Sar
101 150 Hassas gruplar iin salksz Turuncu151 - 200 Salksz Krmz201 - 300 ok Salksz Pembe301 - 500 Tehlikeli Kahverengi
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
20/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 20
HK deerleri
CO iin HKnin 100 olmas, 9400 g/m3 (9 ppm) COseviyesine karlk gelir. (ortalama 8 saat)
SO2iin HKnin 100 olmas, 383 g/m3 (0.14 ppm)SO
2
seviyesine karlk gelir. (ortalama 24 saat)
NO2nin ksa sreli salk etkileri, HK deeri 200nzerine kncaya kadar olumaz. Bu nedenle, HK,NO2iin 201in altnda hesaplanmaz. NO2 iinHKnin 201 olmas, 1242 g/m3 (0,65ppm). NO2
seviyesine karlk gelir. (ortalama 24 saat) PM10iin HKnin 100 olmas, 150 g/m3 PM10
seviyesine karlk gelir. (Ortalama 24 saat)
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
21/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 21
Hava kirliliinin neticeleriHava kirlilii
Asityamurlar
Canl-
canszvarlklarzerindetahribat
vetahriat
HavaKalitesininbozulmas
Solunumrahatszlklar
Hastalklar
Zehirlenmeler
lmler
OzonTabakasnnncelmesi
Scaklkdeiimleri
Buzulerimeleri
Basn
merkezlerindedeiim
Sera etkisi
Denizseviyesindeykselme
Rzgar kuaklarndadeiim
KreselIsnma
klim
Deiiklii
Umeteorolojik
olaylar
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
22/113
Asit yamurlar ve etkileri
Nedir? Ne yapar?
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
23/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 23
Asit yamurlar Asit yamuru asidik kimyasallarn yamur, kar, sis, i
veya kuru paracklar halinde dmesine verilenisimdir.
Atmosfere yaylan kkrt dioksit ve azot dioksitgazlarnn kimyasal dnmlerden getikten sonra
bulutlardaki su damlacklar tarafndan emilmesi ileoluur. Daha sonra bu damlacklar yeryzne yamur,kar gibi yollarla derler.
Bu topran asitlik miktarn arttr ve tatl sukaynaklarnn kimyasal dengesini bozar. Havadaki tipikkarbondioksit konsantrasyonunda oluan yamurunpH' 5.6 civarnndadr. Bu yzden pH' 5.6'nn altndakiyamur asit yamuru olarak nitelendirilir.
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
24/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 24
Asit yamurlar
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
25/113
Scaklk deiimleri vesonular
Dnden bugne Dnyann scaklkdeiimi ve dourduu sonular
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
26/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 26
Dnyann Scaklk Deiimi
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
27/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 27
Scaklk deiiminin sebepleri
Dnyann durum ve hareketindeki deiiklikler
Kta kayma hareketleri ve da oluumlar
Yanarda faaliyetleri
Gneteki deiimler
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
28/113
20 Haziran 2007aramba Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm 28
Dnyann hareketinin deimesi
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
29/113
20 Haziran 2007aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm
29
Kta hareketleri
Kta kayma hareketleri ve da oluumlarokyanus aknt sistemi ve rzgar sistemlerinideitirdiinden iklime etki yaparlar.
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
30/113
20 Haziran 2007aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm
30
Antarktika
Dnyann en souk blgesi, Avustralyann iki kat byklnde,
15 milyon yldr %98i buz,
Dnyadaki buzullarn %90i, temiz suyun
%70i burada, Buz kalnl 1,5-4,5 km,
Gelen nn %80-85ini yanstr,
Dnya ikliminin soutma sistemidir, Rzgar sistemi ve okyanus aknt sistemini
etkiler
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
31/113
20 Haziran 2007aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm
31
Okyanus aknt sistemi - tayc bant
Okyanuslar aras sual-veriini salar,
Dnyadaki
rmaklarn 20 katkadar su tar,
Is transferini salar,
Bat Avrupa bu bantsayesinde 10 derecedaha scak
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
32/113
20 Haziran 2007aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm
32
Yanarda faaliyetleri
Yanardapatlamalarylaatmosfere ok bykmiktarlarda toz
ykselir. Bu tozlar,gne nlarnngeiini engelleyenbir tabaka oluturur
ve bylece dnyannscakl da der.
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
33/113
20 Haziran 2007aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm
33
Scaklk-Aerosol ilikisi
1991de Filipinlerdeki Pinatubo yanardann patlamasylatonlarca kkrt dioksit stratosfere yaylm ve oradaslfrik asit damlacklarna dnmt. Tm dnyayayaylan bu ayresol battaniyesi, gelen gne nlarnyanstt gibi dnyann ssn da souruyordu. Buyznden de bir yl boyunca dnyann ortalamascaklnda bir d yaanmt.
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
34/113
20 Haziran 2007aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm
34
Gneteki deiimler
Gne'in manyetik alanndaki deiimler veGne lekeleri, yaylan enerji miktarn etkiler.Bu da doal olarak Dnya'nn ald enerji
miktarnn deimesine yol aar. Ve iklimleretkilenir.
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
35/113
20 Haziran 2007aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm
35
Isnyoruz
Bugn aslnda, bundan 50 milyon yl ncebalam olan souk dnemin iindeki ksasreli scak vahalardan birindeyiz. Byk bir
olaslkla da vahann sonu grnmeye balad. Buna gre dnya u anda artk souma
eiliminde olmal. Ancak son 150 yllkgzlemler, bir eylerin sanki ters gittiini
gsteriyor. Soumuyor, snyoruz.
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
36/113
20 Haziran 2007aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm
36
Isnmann delilleri
Scaklk kaytlar
Gl ve akarsulardaki scaklk art
Buzul erimeleri
Deniz kabarmalar Atmosferde scakln 0 dereceye indii
yksekliin artmas
1970ten bu yana her sene 4,5 m artyor
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
37/113
20 Haziran 2007aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm
37
Scaklk kaytlar
1860-2000 yllar arasnda 0,7 derecelik bir art
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
38/113
20 Haziran 2007aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm
38
Buzullarn erimesi Yeni Zelanda'daki buzullar yalnzca 20 ylda ktlelerinin
n yitirdiler, spanyada 1980'de 27 olan buzul says bugn 13e
dm durumda,
Peru Andlar'ndaki Qori Kalis buzulu, 1963-78 yllar
arasnda, ylda 4 metre kadar geri ekilirken, 1995'tebuzulun yllk geri ekilme hz 30 metreye ulat,
Afrika'da Kilimanjaro Da'ndaki buzul, 20. yzyldaktlesinin yaklak drtte n yitirdi,
Ayn dnemde Kafkaslardaki buzullarn ktlesi yaryaindi,
in-Rusya snrnda, Tiyen an Dalar'ndaki buzullarsason 40 ylda yaklak % 20 kldler.
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
39/113
20 Haziran 2007aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm
39
Buzul erimeleri
Dnyamzn snyor olduuna ilikin en gzel delillerinden
biri, orta ve alak enlemlerde dalardaki buzullarn geriekilmeleridir. Bu geri ekili, zellikle son yirmi ylda hzkazanmtr. Buzullardan buharlaan sular da denizlerindzeylerinin ykselmesine yol aar. Bu deer 20. yzylda10-25 cmdir.
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
40/113
20 Haziran 2007aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm
40
Buzul erimeleri
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
41/113
20 Haziran 2007aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm
41
Buzul erimeleri
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
42/113
Ozon tabakas
Nedir? Nerededir?
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
43/113
20 Haziran 2007aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm
43
Ozon bilgisinin zamansal geliimi
1840 : Ozon kefedildi, 1880 : Gnein
ultraviyole nlarnakar bir filtre vazifesiyapt ve stratosferdebulunduu fark edildi,
1920 : Ozon tabakas ileilgili ilk sistematiklmler balad,
1985 : Ozon deliikefedildi,
1987 : MontrealSzlemesi imzaland.
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
44/113
20 Haziran 2007aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm
44
Atmosfer ve tabakalar
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
45/113
20 Haziran 2007aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm
45
yi-Kt ozon
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
46/113
20 Haziran 2007aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm
46
Ozon tabakasnn incelmesi
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
47/113
20 Haziran 2007aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm
47
Ozon tabakasn
zledim!
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
48/113
Sera etkisi
Nedir? Nasl oluyor?
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
49/113
20 Haziran 2007aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm
49
Gelen enerjinin dalm
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
50/113
20 Haziran 2007aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCAY.T.. evre Mhendislii Blm
50
Doal Sera Etkisi
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
51/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
51
Sera Gazlar
Su buhar (H2O)
Ozon (O3)
Karbondioksit (CO2)
Metan (CH4)
Azot oksit (N2O)
Kloroflorokarbonlar(CFC)
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
52/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
52
Kresel Isnmaya katklar
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
53/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
53
Karbondioksitin sera etkisi
1860dan bu yana meydana gelen 0,7derecelik artn %60 karbondioksittenkaynaklanyor.
Atmosferdeki karbondioksit miktar son200.000 yln en st dzeyinde
Sorumlusu: nsanolu
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
54/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
54
Karbondioksitteki art
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
55/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
55
Gemi dnemler CO2deiimi
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
56/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
56
Olaylarn karbondioksit art ile ba Yz elli yllk scaklk
kaytlar, Dnyann budnemde 0,5-0,7C kadarsndn ortaya koyuyor.Bilim adamlar, endstridevrimiyle birlikteatmosferde karbondioksitve metan gibi sera
gazlarndaki artmasnnbu snmayla ilikiliolduunu dnyorlar.nk buz rneklerizerinde yaplanalmalar, yz binlerceyl boyunca atmosferdeki
sera gaz oranlarnnDnyann scaklylabirlikte artp azaldngsteriyor.
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
57/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
57
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
58/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
58
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
59/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
59
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
60/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
60
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
61/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
61
Di i l
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
62/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
62
Dier emisyonlar
Ki i b k b di k i l
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
63/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
63
Kii ba karbondioksit salnm
T h i i l l
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
64/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
64
Tahmini toplam salnm
T h i i k b di k i d i
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
65/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
65
Tahmini karbondioksit dzeyi Kresel snmann
durdurulabilmesi iin tmlkelerin atmosferesaldklar CO2miktarndaok ciddi bir azalma olmasgerekiyor. Ne var ki nesanayilemi lkeler ne de
gelimekte olanlar buynde her hangi bir nlemalmyorlar. Karbon dioksitdzeyi de azalmak yledursun srekli olarakykseliyor; bu hzlagiderse 2100de 1850dekidzeyinin 3 katna kmasbekleniyor.
M (CH )
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
66/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
66
Metan (CH4)
Havadan hafif, renksiz,
kokusuz, Atmosferde CO2
miktarnn 1/200kadar,
Is tutma kapasitesiCO2in 20 kat,
Atmosferde kalma sresi10 yl,
Kresel snmann %10-15inden sorumlu,
Her yl %1 oranndaartyor.
Kl fl k b l (CFC)
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
67/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
67
Kloroflorakarbonlar (CFC) 1928 ylnda yeni bir gaz tr olan kloroflorokarbonlar bulunur.
Ksaca CFC olarak gsterilen bu gazlar ok ilgin zellikleresahiptir: Zehirli deil, korozif deil, yanc deil, olduka kararl,uzun mrl ve uucu. Bu stn zelliklerinden dolay harikagaz olarak adalandrlan kloroflorokarbon gazlar, ksa zamandaok geni uygulama alan bulur. zellikle soutucularda,iklimlendirme cihazlarnda, pskrtclerde ve kpkretiminde ok yaygn olarak kullanlr. Kullanldka ilevi biten
gazlar ve atklar srekli olarak havaya braklr. Bu gazlar uucuolduklarndan kolaylkla atmosfere yaylr. Kararl olduklarndanbozulmadan atmosferde uzun sre kalabilir ve zamanla tmatmosfere yaylr. CFC gazlarnn atmosferdeki deriimi1950'lerden sonra hzla artar.
M k bl
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
68/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
68
Mukayese tablosuCO2 CH4 N2O CFC'ler O3 H2O
sera etkisindeki rol yksek yksek yksek yksek yksek yksek
ozon tabakasnaetkisi
artrc-azaltc artrc-azaltc artrc-azaltc Azaltc yok Azaltc
balca doalkaynaklar
doal evrim sulak alanlartopraklar, tropikalormanlar
yok hidrokarbonlar buharlama
balca insanikaynaklar
fosil yaktlar,ormanszlatrma
pirin tarlalar,hayvanlar, fosilyaktlar, biomasyanmas
gbreler, toprakkullanmnda deiim
buzdolaplar,aerosoller,endstriyel ilemler
Nox'lihidrokarbonlar,biomas yanmas
sulama
kal sresi 50-200 yl 10 yl 150 yl 60-100 ylhaftadan ayakadar
gnler
endstri ncesiyounluk (ppb)
280.000 700 285 0 10 bilinmiyor
imdiki younluk 363.000 1.670 310CFC-11: 0,26 CFC-12: 0,52 CFC-113:0,08
20-40 (kuzeyyarmkrede)
3.000-6.000(stratosferde)
art hz 0,50% 0,90% 0,30% 4% %0,5-2 bilinmiyor
kresel snmayakatks
1 11 270 3400-7100 - -
insani seraetkisindeki pay
60% 15% 5% 12% 8% Bilinmiyor
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
69/113
klim deiiklii
Nedir? Ne oluyor?
T l
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
70/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
70
Tanmlar
Hava, herhangi bir yerde ve zamandaki atmosferkoullarnn ksa sreli durumudur. Hava,yeryznn herhangi bir yerindeki scaklk, ya,nem, gnelenme, sis, bulut, rzgar ve havabasnc gibi ok saydaki deikenin birliktelii ileaklanr.
klim, yeryznn herhangi bir yerinde uzun yllarboyunca gzlenen hava koullarnn ortalamadurumudur. Ancak iklim, yalnzca ortalamayayakn koullar deil, u deerleri (ekstremleri) vetm istatistiksel deiimleri de ierir.
klim deiiklii, nedeni ne olursa olsun (tabiiyada insan faaliyetler neticesinde) iklimkoullarndaki byk lekli (kresel) ve nemliyerel etkileri bulunan, uzun sreli ve yava geliendeiiklikler biiminde tanmlanr.
kli D i iklii i t l i
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
71/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
71
klim Deiikliinin gstergeleri
Scaklk deiimleri,
Ya deiimleri,
Nem oranlarndaki deiimler,
Bulutluluk oranlarndaki deiimler, Rzgar kuaklarndaki deiimler,
Basn alanlarnda deiiklik,
Gnelenme oranlarndaki deiim, Dier meteorolojik olaylardaki deiimler
K l ikli d ll i
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
72/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
72
Kresel iklim modelleri
Matematik modelleme
Bilgisayar destekli modeller
Tm modeller bir kresel snma olacandabirleiyor.
Ancak ne kadar olaca ve etkilerikonusundaki ngrler deiiyor.
M ht l tkil
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
73/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
73
Muhtemel etkiler
Hidrolojik dngnn deimesi
Enerji temin gvenlii Su kaynaklarnn hacminde ve kalitesinde azalma
Kara ve deniz buzullarnn erimesi
Kar ve buz rtsnn alansal olarak daralmas
Deniz seviyesinin ykselmesi Kuraklk ve seller
klim kuaklarnn yer deitirmesi
Yksek scaklklara bal salgn hastalklarn ve
zararllarn artmas sonucunda dnya leinde sosyo-ekonomik sektrleri, ekolojik sistemleri ve insanhayatn dorudan etkileyecek nemli deiiklikler
B z ll i i
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
74/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
74
Buzullarn erimesi
Kuzey kutbundaki buzullarn tamamnneriyecei ngrlyor,
Deniz seviyesinin 15-95 cm artacangrlyor,
Milyonlarca insann yaad Nil ve Yangtzedeltalar, Po ovas, ukurova, Bangladekylar, Pasifik'teki ada lkeleri sular altndakalacak, evrede mlteci patlamas ve
toplumsal atmalar ortaya kacaktr. Temiz su kaynaklarnn denizlere karmas ve
su skntlar
S klk rt
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
75/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
75
Scaklk art
Scaklktaki artn 1-3,5 derece olacangrlyor,
Artan scaklktan dolay insan lmlerindeart,
Scak dalgalar, kuraklk, ar yalar, seller,ortalama scaklklarda deiiklikler, vb. ardoa olaylarnda da bir art bekleniyor.
T c b ndn deimesi
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
76/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
76
Tayc bandn deimesi
Aknt sistemi durabilir,
Akntnn stt yerler sour,
Akntnn getii yerlerde iklim farklar azalr,
Yangnlar, ormanszlama, erozyon, sel, frtnave kasrgalarn artmas
nsan sal
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
77/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
77
nsan sal
Scak oktan kaynaklanan insan lmleri
Ozon tabakasnn incelmesinden kaynaklanancilt ve deri hastalklar, yanmalar
Stma gibi salgn hastalklarn yaylmas Virs eitliliinin ve dalmn artmas
Canllara etkisi
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
78/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
78
Canllara etkisi
Bitki ve hayvanlarn yaam alanlarndadeiiklikler
Baz bitki ve hayvan poplasyonlarnda azalma
Aalarn erken ieklenmesi, bceklerin erkenortaya kmas, kularn erkenyumurtlamas
Bitki ve kara hayvan trlerinin drtte birinin
yada 1 milyondan fazlasnn yok olabilecek
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
79/113
Tarmdaki deiimler
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
80/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
80
Tarmdaki deiimler
Farkl ya sistemleri tarm alanlarnndeimesini salayacak,
Maliyet artacak,
Kuraklk artan yerlerde tarm azalacak,
Enerji sektrne etki
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
81/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
81
Enerji sektrne etki
Fosil yakt yerine alternatif enerji kaynaaraylar
Temiz ve yenilebilir enerji kaynaklarna verilen
nemin artmas
Pentagon Raporu
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
82/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
82
Pentagon Raporu
2010 - 2020 arasnda Avrupa ktasndascaklk ortalama 14.5 santigrat derecedecek. Ancak ABD ve Avrupa ktasnda,scakln 35 santigrat dereceyi getii gnsays da artacak. klimdeki dengesizlikler,tarm ve lke ekonomilerini vuracak. ngilteresouk ve kurak olacak, iklim Sibirya'yabenzeyecek.
Pentagon Raporu
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
83/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
83
Pentagon Raporu
Deniz kabaracak, kylardaki Avrupa kentleri,ykselen sularn altnda kalarak Lahey'le aynkaderi paylaacak.
Hindistan, Gney Afrika ve Endonezya kuraklkve alk yznden i karklklarn penesindedalacak. Kitlesel yama olaylar balayacak.
Suya sahip olmak iin savalar kacak. Nil,
Tuna ve Amazon nehirleri evresi, savaalanna dnecek.
Pentagon Raporu
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
84/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
84
Pentagon Raporu
Su ve enerji kaynaklarn korumak iinJaponya, Almanya, Kuzey Kore, Gney Kore,ran ve Msr nkleer silah gelitirecek.
Din, ideoloji yada ulusal onur gibi gerekeleredayanan savalar tarihe karacak, savalarntek amac "hayatta kalmak" olacak.
20 yl iinde, dnyann doal kaynaklarnn,nfusu besleme kapasitesi azalacak. Sava ve
alk nedeniyle milyonlarca insan lecek,sonunda yeryznde doal kaynaklarnbesleyebilecei sayda insan kalacak.
Pentagon Raporu
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
85/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
85
Pentagon Raporu
ABD ve Avrupa, kurakln 400 milyon insantehdit edecei Afrika'dan kitlesel gaknlaryla bouacak. Zengin lkeler, gtenkorunmak iin birer "kale" olacak. skandinavlkelerinden de gneye g balayacak. 8200yl nce iklim deiikliinin yol at devkitlesel gn bir benzeri yaanabilir.
Hawkingin Kyamet Teorisi
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
86/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
86
Hawking in Kyamet Teorisi 2000-2400 Yllar aras:
El Nino yznden iklim deiiklikleri olacak. klimdeiikli nedeniyle stma,tifo gibi hastalklar yeniden bagsterecek. Kasrga ve hortumlar dnyay kaspkavuracak. Sera etkisi iddetini arttracak. nmzdeki100 yl iinde meydana gelecek s deiimleri bitkirtsn etkileyecek. Buzullarn erimesi su basknlarnarttracak. Alp dalar bata olmak zere birok blgebyk felaketlerine sahne olacak. Isnma bugnksratiyle devam ederse 400 yl iinde Alp dalarnda karkalmayacak.
2400-2500 Yllar araszellikle Gney Yarmkre etkilenecek. GneyYarmkreden, Kuzey Yarmkreye byk glerbalayacak. Su seviyesi okyanuslarda sratle ykselecek.Ayn dnemlerde Gney Avrupa'da byk bir kuraklkbalayacak. Kuzey Avrupa ise sel sular ile bouacak.
Hawkingin Kyamet Teorisi
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
87/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
87
Hawking in Kyamet Teorisi
2500-2800 Yllar arasGney Yarmkrede lmden kaaninsanlar,Kuzey Yarmkreye gnce, glerlkeler aras savalara neden olacak. evrekirlilii doal kaynaklar kurutacak. Kuzey ve
Gney kutbundaki buzullar eriyecek, karalarnounu su kaplayacak. 2800-? Yllar aras
Dnyann atmosferi deiecek ve Dnya, Marsgibi slfrik asitlerden oluacak, hi bir canlyaayamayacak.
Kasrga
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
88/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
88
Kasrga
Scak iklim kuanda, ani basn farklarndankaynaklanan ve hzlar saatte 100 - 150 kmyekadar kabilen ok iddetli rzgrlardr.
Daha ok okyanuslar zerinde oluurlar. Belirliyollar izleyerek karalarn zerine desokulurlar.
Sarmal hava hareketleri halinde olduklarndan,genellikle hortumlara sebep olurlar.
evrelerine byk zarar verirler.
Kasrgalar
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
89/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
89
Kasrgalar
Kasrgalar
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
90/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
90
Kasrgalar
Kasrgalarn neticeleri
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
91/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
91
Kasrgalarn neticeleri
Kasrgalarn neticeleri
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
92/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
92
Kasrgalarn neticeleri
Kasrgalarn neticeleri
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
93/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
93
Kasrgalarn neticeleri
Kasrgalarn neticeleri
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
94/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
94
Kasrgalarn neticeleri
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
95/113
Ne yapmal?
Tedbirler, szleme ve anlamalar
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
96/113
Toplantlar - Szlemeler
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
97/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
97
Toplantlar Szlemeler 1979 : WMO I. Dnya klim Konferans
Eyll 1987 : Montreal Szlemesi Ozon tabakasna zarar veren kimyasallarn azaltlmas
1988 : Deien Atmosfer Toronto Konferans BM klimin Korunmas Karar
1990 : WMO II. Dnya klim Konferans 1992 : BM evre ve Kalknma Konferans (Yeryz
Zirvesi) BM klim Deiiklii ereve Szlemesi
Ama: Atmosferdeki sera gaz birikimlerini, insanniklim sistemi zerindeki tehlikeli etkilerini nleyecekbir dzeyde durdurmak
Toplantlar - Szlemeler
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
98/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
98
Toplantlar Szlemeler Hkmetler aras klim Deiiklii Paneli
(IPCC) Nisan 1995 Almanya : 1. Taraflar Konferans DS Berlin Buyruu
Aralk 1997 Japonya : 2. Taraflar Konferans DS Kyoto protokol
Gelimi Taraf lkeler insan kaynakl karbondioksit(CO2) edeer sera gaz salmlarn 2008-2012dneminde 1990 dzeylerinin toplam olarak en az %5 altna indireceklerdir
Kasm 1998 Arjantin : 3. Taraflar Toplants DS Buenos Aires Eylem Plan
klim deiiklii ereve szlemesi
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
99/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
99
klim deiiklii ereve szlemesi
1991 ylnda Rio evre ve Kalknma
Konferansnda kabul edilip 50 lkeninonaylamasn mteakip 21 Mart 1994teyrrle girmitir.
Szlemenin amac; atmosferde tehlikeli birboyuta varan insan kaynakl sera gazemisyonu konsantrasyonunun iklim sistemizerindeki olumsuz etkisini nlemek ve bellibir dzeyde tutulmasn salamak.
Ek II listesi: 1992de OECD yesi 24 lke,Avrupa Birlii lkeleri
Ek I listesi: Ek II listesine ek olarak Pazarekonomisine gei srecinde olan lkeler
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
100/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
100
Kyoto Protokol
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
101/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
101
Kyoto Protokol
DSnin yetersiz olduu dnlerekykmllklerin daha sk hale getirilmesi veyasal balayc bir belge olmas amacylaKyoto Protokol hazrlanm olup 16 Mart1998-15 Mart 1999 tarihleri arasnda imzaya
ak kalmtr. Protokole gre Ek I listesinde yer alan lkeler
2008-2012 birinci taahht dnemi sonundatoplam sera gaz emisyonlarn ortalamaolarak 1990 yl seviyesinin en az %5,2 altnaindirme ykmlln kabul etmitir.
Kyoto Protokol
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
102/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
102
Kyoto Protokol
Protokoln yrrle girmesi iki arta baldr;
Birincisi; protokoln 55 lke tarafndanonaylanmas
kincisi; 1990 ylnda hesaplanan toplam CO2emisyon miktarnn en az %55inden sorumlu Ek
I lkelerinin bu 55 lke iinde yer almas %36,1 paya sahip ABD imzalamamtr. %17lik paya sahip Rusya Federasyonunun
imzalamas ile 16 ubat 2005 tarihinde protokol
yrrle girmitir. Protokol bugne kadar 141 lke ve AvrupaBirlii tarafndan onaylanmtr.
CO2 salnmlar
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
103/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
103
CO2salnmlar
Kyoto Protokoln kabul edenler
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
104/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
104
y d
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1e/Kyoto_Protocol_participation_map_2005.png8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
105/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
105
Esneklik mekanizmalar
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
106/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
106
Emisyon ticareti
Madde 17 ile dzenlenmitir. Ek I lkeleri arasnda emisyon ticaretini mmkn
klmaktadr.
Ortak uygulama
Madde 6 Sera gaz azaltmn amalayan projelerden Emisyon
Azaltma Kredisi elde edilir.
Temiz kalknma mekanizmas Madde 12
Ek I lkelerinin Ek I d lkelerde gerekletirecekleriprojelerden Sertifikalandrlm Emisyon Azaltm Kredisielde etmeleri
Trkiyedeki kanuni dzenlemeler
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
107/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
107
y
Isnmadan Kaynaklanan Hava KirliliiYnetmelii, 13/01/2005-25699
Trafikte Seyreden Motorlu Kara Tatlarndan
Kaynaklanan Egzoz Gaz EmisyonlarnnKontrolne Dair Ynetmelik, 08/07/2005-25869
Endstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava
Kirliliinin Kontrol Ynetmelii, 22/07/2006-26236
Bilinlenme kampanyalar
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
108/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
108
p y
Trkiye ne yapmal?
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
109/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
109
y y p
Akll ve gereki olmal, Gelimeleri yakndan takip etmeli,
Frsatlar deerlendirmeli,
Esneklik mekanizmalarn iyi kullanmal, Milli menfaatleri n planda tutmal,
lke gereklerini iyi tahlil etmeli
Biz ne yapalm?
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
110/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
110
y p
Hayat alkanlklarmz gzden geirelim, Doal ve sade yaam tercih edelim,
Ne yaptmzn farknda olalm,
sraftan kanalm, Geri dnme, geri kazanma katkda
bulunun,
Bildiklerimizi bakalar ile paylaalm,
Aa dikelim, dikmeyi zendirelim
Biz ne yapalm?
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
111/113
20 Haziran 2007
aramba
Hava Kirlilii ve Sonular - Kmil B. VARINCA
Y.T.. evre Mhendislii Blm
111
y p Ampulnz deitirin
Standart akkor ampulnz tasarruf ampul iledeitirin, ylda 75 kg karbondioksit tasarrufusalayn.
Daha az araba kullann
Daha sk yryn, bisiklet kullann ve toplu tamaaralarndan daha ok faydalann. Arabakullanmadnz her 2 km iin 0,75 kg karbondioksittasarruf edeceksiniz.
Lastiklerinizi kontrol edin
Dzgn iirilmi lastiklerle litre bana aldnz yol%3 orannda artacaktr. Her 4 litre benzin tasarrufu,10 kg karbondioksiti atmosferimizden uzak tutar.
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
112/113
Teekkrler
8/2/2019 Hava Kirlilii ve Sonular (20/06/2008)
113/113
Kmil B. VarncaYldz Teknik niversitesinaat Fakltesievre Mhendislii BlmA Blok 3. Kat 34349Yldz / Beikta / stanbul
Telefon: +90 (212) 259 70 70 / 2278Faks: +90 (212) 261 90 41
nternet:www.yildiz.edu.tr/~kvarincaE-posta: kvarinca@yildiz.edu.tr
mailto:kvarinca@yildiz.edu.trmailto:kvarinca@yildiz.edu.trhttp://www.yildiz.edu.tr/~kvarincamailto:kvarinca@yildiz.edu.trmailto:kvarinca@yildiz.edu.trhttp://www.yildiz.edu.tr/~kvarinca