№9სექტემბერი2010

საქართველოს კათოლიკეთა ყოველთვიური მაცნე

2 საბა

რედაქციის გვერდი

სა ერ თო პა სუ ხის მგებ ლო ბა სამ ყა როს წი ნა შემექ სი კის ყუ რე ში, კომ პა ნია Bp-ის British petroliumi

კუთ ვნილ ნავ თო ბი სა და გა ზის ჭა ბურ ღილ ზე ახ ლა ხანს მომ ხდა რი ავ არია ჯერ კი დევ ეკ ოლ ოგი ური კა ტას-ტრო ფით ემ უქ რე ბა მთე ლი მექ სი კის ყუ რეს მი სი სი პი-დან ფლო რი დამ დე. ად ამი ან ები მთლი ან ად მო ბი ლი-ზე ბულ ნი არი ან ზღვა ში ნავ თო ბის დი დი შა ვი ლა ქის გა საწ მენ დად; მო ბი ლი ზე ბუ ლე ბი იყ ვნენ არა მხო ლოდ კა ტას ტრო ფა ზე ძი რი თა დი პა სუ ხის მგებ ლე ბი ამ ავე კომ პა ნი იდ ან, სა ნა პი რო ზო ლის დაც ვა თუ სხვა დას ხვა სამ თავ რო ბო ორ გა ნო ები, არ ამ ედ უამ რა ვი რი გი თი მო-ქა ლა ქე, ყვე ლა თავ-თა ვი ან თი შე საძ ლებ ლო ბით; მათ ერ თი სურ ვი ლი ამ ოძ რა ვებ დათ — სა კუ თა რი შრო მი თა და უნ არ ით მო მა ვა ლი თა ობ ებ ის ათ ვის გა და ერ ჩი ნათ მა თი ვე მი წა. დღე ვან დლამ დე მთე ლი ერი მოვ ლე ნა თა კურ სში რჩე ბა; ხალ ხს არ სურს, გულ ხელ დაკ რე ფი ლი იჯ დეს და თუნ დაც ათ ას ობ ით კი ლო მეტ რს იქ ით მომ-ხდარ ფაქ ტს აუღ ელ ვებ ლად უყ ურ ებ დეს.

იყ ენ ებ ენ სა უკ ეთ ესო ტექ ნო ლო გი ებს, რო გორც ოკე ან ის ფსკე რი დან ნავ თო ბის ნა კა დის ამ ოს ატ უმ ბად, ას ევე და ბინ ძუ რე ბუ ლი ზღვის ტალ ღე ბის შე სა ნე ლებ-ლად; სა ნა პი რო ზოლ ზე დრო დად რო გა მოჩ ნდე ბი ან ხოლ მე მი ნის ტრე ბი, გა მო ჩე ნი ლი სა ზო გა დო მოღ ვა წე-ები და რი გი თი მო ქა ლა ქე ები, რად გა ნაც ყვე ლას სურს ვი თა რე ბა ში გარ კვე ვა: პო ლი ტი კო სებს, მეც ნი ერ ებს, მრეწ ვე ლებს; საქ მე ში ყვე ლა ჩა ება და თა ნაც დი დი ენ თუ ზი აზ მით; მა გა ლი თად, მე ბა დუ რე ბი ეუფ ლე ბოდ-ნენ მე თოდს, თუ რო გორ გა და ეს რო ლათ ხე ლოვ ნუ რი პლას ტი კუ რი ბა რი ერ ები; რი გით მო ქა ლა ქე ებს, მო ხუ-ცებ სა და ბავ შვებ საც კი შეჰ ქონ დათ წვლი ლი ავ არი ის შე დე გე ბის აღ მოფხვრა ში: ის ინი თმებს სწი რავ დნენ;…დი ახ, შე იძ ლე ბა ეს სა სა ცი ლოდ მო გეჩ ვე ნოთ, მაგ რამ იგი სჭირ დე ბათ იმ ის ათ ვის, რომ ზღვა ში გა ჩე ნი ლი ნავ თო ბის დი დი ლა ქა გა იწ ოვ ოს (ნე ილ ონ ის წინ დებ-ში ტე ნიდ ნენ თმებს და გა დაბ მუ ლი სო სი სე ბის ეფ ექ-ტით ცდი ლობ დნენ, მას ში მო ექ ცი ათ ლა ქა, რო მელ საც გა იწ ოვ და თმა). თმა, თა ვი სი ფი ზი კუ რი მო ნა ცე მე ბის წყა ლო ბით, ღრუ ბე ლი ვით იწ ოვს ლა ქას; სწო რედ ესაა ამ მე თო დის უპ ირ ატ ეს ობა.

370-ზე მეტ მა სი ლა მა ზის სა ლონ მა შე აგ რო ვა ბუ-ნებ რი ვი თმა და 185 ათ ას კგ.-ზე მე ტი გა უგ ზავ ნა მექ სი კის ყუ რის ად მი ნის ტრა ცი ას. ეს სო ლი და რო ბის მხო ლოდ ერ თი ნი შა ნი იყო, რო მე ლიც ამ კა ტას ტრო-ფამ წარ მოშ ვა. ობ ამ ას ად მი ნის ტრა ცია, რო მე ლიც კრი-ტი კის ქარ ცეცხლში გა ატ არ ეს, შე ეც ადა სპონ ტა ნუ-რად ემ ოქ მე და და სა ნა პი რო ზო ლის ად მი ნის ტრა ცი ას თა ვი სი თა ნად გო მა გა მო უცხა და, აქ ვე, Bp-ს მოს თხო ვა ხარ ჯე ბის და ფარ ვის სრუ ლი გა რან ტია. ვა შინ გტონ ში უკ ვე ამ ზა დე ბენ კონ გრეს ზე გა სა ტან კა ნონს, რო-მე ლიც შე ეც დე ბა ეკ ონ ომ იკ ურ გან ვი თა რე ბა სა და ბუ ნე ბის დაც ვას შო რის წო ნას წო რო ბის მიღ წე ვას: ლი მი ტი და ედ ება გა ზის ემ ისი ებს, რომ ლე ბიც წარ მოქ-მნი ან სათ ბუ რის აირ ებ ის (Greenhouse gases) ეფ ექ ტს (აღ სა ნიშ ნა ვია, რომ 2009 წლის ნო ემ ბერ ში ის უკ ვე 7%-ით შემ ცირ და), ბუ ნებ რი ვი ენ ერ გი ის სხვა წყა რო-ებ ის მო ძი ებ ით, რო გო რი ცაა მზი სა და თვით ატ მოს ფე-როს მი ერ გა მო ყო ფი ლი ენ ერ გი ები, მი იღ ება ზო მე ბი

ატ ლან ტი კის სა ნა პი რო ზოლ ზე ნავ თო ბის სხვა ახ ალი პლატ ფორ მე ბის გა სახ სნე ლად.

რა დაგ ვა ნა ხა მექ სი კის ყუ რე ში, ნავ თობ ჭა ბურ ღილ ზე გა მოწ ვე ულ მა ავ არი ამ? ამ ერ იკ ის სხვა დას ხვა რე ლი გი-ური კონ ფე სი ებ ის წარ მო მად გენ ლე ბი ცდი ლობ დნენ, ერ თობ ლი ვი ძა ლე ბით შე ეს წავ ლათ ამ დი დი კა ტას ტრო-ფის სა ვა ლა ლო შე დე გე ბი, ელ ოც ათ და აეღ ოთ ვალ-დე ბუ ლე ბე ბი მის აღ მო საფხვრე ლად; თუ მა შინ, რო ცა კატ რი ნის ქა რიშ ხლმა (ხუ თი წლის წინ) მთე ლი ახ ალი ორ ლე ანი მო იც ვა, გა მოჩ ნდნენ ად ამი ან ები, რომ ლებ-მაც იგი იქ ჩა ტა რე ბუ ლი გე ებ ის აღ ლუ მი სა და გარ თო-ბის გა მო მოვ ლე ნილ ღვთის რის ხვად ჩათ ვა ლეს, ის ევე რო გორც წყალ დი დო ბა, რა მაც პა კის ტა ნი და აზი ანა ამ ზაფხულს, თუნ დაც ჩი ნე თის მი წის ძვრა,… ან რუ სე თის ხან ძა რი (უც ნა ური კია, მა შინ რო დე საც სა კუ თარ სახ-ლში ხან ძრე ბის ჩაქ რო ბი თაა და კა ვე ბუ ლი, სხვა ქვეყ ნებ-ში ცეცხლის ალს აღ ვი ვებს!), რო მე ლიც ამ ავე ჭრილ ში იქ ნა და ნა ხუ ლი (თა ვის დრო ზე მოს კო ვის პატ რი არ ქმაც ეს აზ რი და აფ იქ სი რა ჰა იტ ის მი წის ძვრის შე სა ხებ), ამ ჯე რად ცდი ლო ბენ, წი ნა პლან ზე წა მოს წი ონ თა ვი სუ-ფალ ბა ზარ ზე დამ ყა რე ბუ ლი უდ იდ ესი ნდო ბა (ბაპ-ტის ტუ რი ეკ ლე სია) და ის ფაქ ტი, რომ ეკ ოლ ოგი ური მო ვა ლე ობა მხო ლოდ რამ დე ნი მე მო ხა ლი სეს ან აბ რად არ დარ ჩეს. თა ვის მხრივ, კა თო ლი კე ეპ ის კო პო სე ბი წე-რენ, რომ “ღმერ თი მოგ ვა ნი ჭებს სიბ რძნე სა და ძა ლას ამ რთულ ჟამს, და გა მო იძ ებ ნე ბა დრო ში გა ხან გრძლი-ვე ბუ ლი მე თო დე ბი, რაც მთე ლი მსოფ ლი ოს სა ერ თო კე თილ დღე ობ ის თვის იქ ნე ბა გა მო ყე ნე ბუ ლი”. ებ რა ულ სამ ყა რო ში გავ რცელ და აზ რი, რომ ნავ თო ბის ჩაღ ვრის ტრა გე დია “მო სა ლოდ ნე ლი გახ ლდათ. მი ზე ზი გა სა იდ-უმ ლო ებ ული არაა და ის არც ზე ცა ში უნ და ვე ძი ოთ, იგი Bp-ს ოფ ის ებ ში, მომ ხვე ჭე ლო ბის ეთ იკ ით შეპყრო-ბილ მთავ რო ბა ში უნ და მო ვი ძი ოთ... თუ კი კა ცობ რი-ობ ას თვით გა დარ ჩე ნა სურს, მო ვა ლეა, უფ რო მე ტი პა სუ ხის მგბე ლო ბით იცხოვ როს! “ – უნ და ვა ღი არ ოთ, რომ ეს სი მარ თლეა; ას ეთ ივე სურ ვილს გა მოვ ხა ტავთ ჩვე ნი ქვეყ ნის მი მარ თაც, სა დაც ყვე ლაფ რის ფა სად ცდი ლო ბენ სიმ დიდ რის მოხ ვე ჭას და ვერ აც ნო ბი ერ-ებ ენ, სი ნამ დვი ლე ში რა შე იძ ლე ბა, უფ რო მე ტად ფა-სობ დეს. პროგ რე სი, გან ვი თა რე ბა, ერ ებ ის, ქა ლა ქე ბის, ოჯ ახ ებ ის აღ ორ ძი ნე ბა არ უნ და მოხ დეს ად ამი ან ებ ისა და ბუ ნე ბის ხარ ჯზე; დე და მი წა ზე იოლი გზე ბით სა-მოთხის შექ მნის მცდე ლო ბა ყო ველ თვის მეტყვე ლებს წარ მავ ლო ბა ზე, უს ამ არ თლო ბა ზე, ილ უზი აზე. ცხა დია, ბუ ნებ რი ვი კა ტას ტრო ფე ბი არ უნ და მი ვიჩ ნი ოთ სამ ყა-როს აღ სას რუ ლად, ან ტიქ რის ტეს მო ახ ლო ებ ის ნიშ ნად, რა შიც ზო გი ერ თე ბი იოლ პა სუ ხებს ეძ ებ ენ და ცდი ლო-ბენ პა სუ ხის მგებ ლო ბის თა ვი დან აც ილ ებ ას, ნაც ვლად იმ ისა, რომ და ფიქ რდნენ იმ მო ვა ლე ობ აზე, რაც ად ამი-ან ებს უნ და გა აჩ ნდეთ დე და მი წის, თა ვი ან თი ცხოვ რე-ბი სა და ბუ ნე ბის წი ნა შე. მა შინ ვი თომ კა ტას ტრო ფე ბით გა მოწ ვე ული დე და მი წის აღ სას რუ ლი აღ იქ მე ბა არა აგ ონი აში მყო ფის ოხ ვრად, არ ამ ედ ყვი რი ლად იმ ახ ალი სი ცოცხლი სა, რო მე ლიც სამ ყა როს ევ ლი ნე ბა.

მა მა გაბ რი ელე ბრა გან ტი ნი

3საბა

კათოლიკე ეკლესია მსოფლიოში

გერ მა ნი აში ინ ტერ რე ლი გი ური დაწყე ბი თი სკო ლა გა იხ სნე ბა

ქა ლაქ ოს ნაბ რი უკ ის კა თო ლი კე სა ეპ ის კო პო სოს ინ იცი-ატ ივ ით ქა ლაქ ში და არ სდე ბა ინ ტერ რე ლი გი ური დაწყე ბი-თი სკო ლა, რო მელ შიც ქრის ტი ან ობ ის, ის ლა მი სა და იუდა-იზ მის სა ფუძ ვლე ბი შე ის წავ ლე ბა.

“ჩვენ მულ ტი რე ლი გი ურ სა ზო გა დო ებ აში ვცხოვ რობთ და, გან სხვა ვე ბა თა მი უხ ედ ავ ად, ამ რე ლი გი ებს ბევ რი სა-ერ თო აქ ვთ. გვინ და, რომ ებ რა ელ მა, მუს ლიმ მა და ქრის-ტი ან მა ბავ შვებ მა და მათ მა მშობ ლებ მა ერ თად აღ ნიშ ნონ რე ლი გი ური დღე სას წა ულ ები”, — აღ ნიშ ნა ოს ნაბ რი უკ ის სა ეპ ის კო პო სოს წარ მო მად გე ნელ მა.

ახ ალი სკო ლა 2011 წელს გა იხ სნე ბა იოანე მა ხა რებ ლის სკო ლის ბა ზა ზე. დღეს ამ სკო ლის მოს წავ ლე თა დი დი ნა-წი ლი კა თო ლი კეა, თუმ ცა სხვა კონ ფე სი ებ ის წარ მო მად გე-ნელ თა რიცხვი ყო ველ წლი ურ ად მა ტუ ლობს.

პირ ვე ლი ავ სტრა ლი ელი წმი და ნიუწ მი დეს მა პაპ მა ავ სტრა ლი ელი მო ნაზ ვნის, მე რი მაკ-

კი ლო პის კა ნო ნი ზა ცი ის შე სა ხებ აუწყა. 17 ოქ ტომ-ბერს ნე ტა რი მე რი მაკ კი-ლო პი წმი დან თა რიცხვს შეუერთდება.

1866 წელს 25 წლის მე რი მაკ კი ლო პი მო ნაზ ვნად აღ-იკ ვე ცა და “უწ მი დე სი გუ-ლის წმი და იოს ებ ის დე ბის” კონ გრე გა ცია დააარსა. მთე ლი თა ვი სი შემ დგო მი ცხოვ რე ბა მან გა ჭირ ვე-ბულ თა მსა ხუ რე ბას მი უძ-ღვნა. კონ გრე გა ცი ის და არ-სე ბი დან უკ ვე ერ თი წლის

შემ დეგ, დე ბის ღვაწ ლით ავ სტრა ლი აში გა იხ სნა პირ ვე ლი კა თო ლი კუ რი სკო ლა, ქალ თა თავ შე სა ფა რი და მო ხუ ცე-ბულ თა სახ ლი.

1871 წელს (ამ დრო ის თვის ავ სტრა ლი ის სამ ხრეთ ნა-წილ ში კონ გრე გა ცი ის ინ იცი ატ ივ ითა და ღვაწ ლით არა ერ-თი დაწყე ბი თი სკო ლა და საქ ველ მოქ მე დო და წე სე ბუ ლე ბა მოქ მე დებ და) ად გი ლობ რივ მა ეპ ის კო პოს მა შე ილ მა მე რი მაკ კი ლო პი ეკ ლე სი იდ ან გან კვე თა. მი სი აზ რით, მე რის საქ მი ან ობა ძალ ზე თა მა მი იყო და იგი “დებს და უმ ორ ჩი-ლებ ლო ბი სა კენ უბ იძ გებ და”. თუმ ცა გარ დაც ვა ლე ბამ დე რამ დე ნი მე ხნით ად რე, შე ილი მე რი მაკ კი ლოპს შეხ ვდა და სას ჯე ლის გან გა ათ ავ ის უფ ლა იგი. მოგ ვი ან ებ ით სა ეპ ის-კო პო სო კო მი სი ამ შე ის წავ ლა ეს ინ ცი დენ ტი და სრუ ლი ად გა ამ არ თლა მე რი. ხელ მძღვა ნე ლის გან კვე თის მი უხ ედ ავ-ად, მთე ლი ამ დრო ის მან ძილ ზე კონ გრე გა ცია მოღ ვა წე-ობ ას გა ნაგ რძობ და. მრა ვა ლი სკო ლა და არ სდა მათ მი ერ ახ ალ ზე ლან დი ასა და სამ ხრეთ უელ სში.

1902 წლი დან გარ დაც ვა ლე ბამ დე (1909 წ.), ინ სულ ტის გა მო პა რა ლი ზე ბუ ლი და ინ ვა ლი დის ეტ ლს მი ჯაჭ ვუ ლი, მაგ რამ მა ინც მხნე და და უცხრო მე ლი, მე რი მაკ კი ლო პი მსა ხუ რე ბას გა ნაგ რძობ და.

ბე ატ იფ იკ აცი ის პრო ცე სი 1925 წელს და იწყო. მრა ვა-ლი წლის მან ძილ ზე სა გან გე ბო კო მი სია შე ის წავ ლი და მე-რი მაკ კი ლო პის ცხოვ რე ბა სა და მოღ ვა წე ობ ას. 1995 წელს იოანე პავ ლე მე ორ ემ იგი ნე ტა რად შე რაცხა. ამ ის შემ დეგ წმი და საყ დარ მა აღი არა ნე ტა რი მე რი მაკ კი ლო პის მე ოხ-

ებ ით მოხ დე ნი ლი ორი სას წა ულ ებ რი ვი გან კურ ნე ბა. ერთ-ერ თი გან კურ ნე ბის შე სა ხებ სა აგ ენ ტო ABC News

მოგ ვითხრობს. ეს ფილ ტვე ბი სა და ტვი ნის სიმ სივ ნით და-ავ ად ებ ული კეტ ლინ ევ ან სის ის ტო რიაა. არც ერ თი კე რა არ ექ ვემ დე ბა რე ბო და მკურ ნა ლო ბას. “ბევრ ექ იმ თან გა-ვი არე გა მოკ ვლე ვა, იმ ედი არ ავ ის მო უცია და არც რა იმე მკურ ნა ლო ბა ჩამ ტა რე ბია. მა შინ ლოც ვით მივ მარ თე მე რი მაკ კი ლოპს. ასე რომ ჩე მი გან კურ ნე ბა მხო ლოდ სას წა ულ-ით აიხ სნე ბა და მე მჯე რა ამ სას წა ულ ის”, — თქვა სა აგ ენ-ტოს თვის მი ცე მულ ინ ტერ ვი უში კეტ ლინ ევ ან სმა.

ეკ ლე სი ის კუთ ვნი ლი სა მე დი ცი ნო და წე სე ბუ ლე ბე ბი

სა ერო სა ავ ად მყო ფო ებ ზე უფ რო ეფ ექ ტუ რია

ამ დას კვნამ დე მი ვიდ ნენ სა აგ ენ ტო Thomson Reuters -ის სპე ცი ალ ის ტე ბი, რო მელ თაც აშშ-ს 255 სამ კურ ნა ლო და-წე სე ბუ ლე ბა გა მო იკ ვლი ეს. კა თო ლი კე ეკ ლე სი ის თუ სხვა რე ლი გი ურ თემ თა კუთ ვნი ლი სა ავ ად მყო ფო ებ ის საქ მი ან-ობა უფ რო ეფ ექ ტუ რია, მომ სა ხუ რე ბა უფ რო ხა რის ხი ანია, ვიდ რე სა ერო სამ კურ ნა ლო და წე სე ბუ ლე ბა თა საქ მი ან ობა.

დას კვნე ბი გა კეთ და ის ეთი მაჩ ვე ნებ ლე ბის სა ფუძ ველ-ზე, რო გო რი ცაა პა ცი ენ ტთა სიკ ვდი ლი ან ობ ის რიცხვი, ქი-რურ გი ულ ჩა რე ვა თა შემ დგო მი გარ თუ ლე ბე ბი, პა ცი ენ ტის ხე ლა ხა ლი ჰოს პი ტა ლი ზა ცი ის აუც ილ ებ ლო ბა, მკურ ნა ლო-ბის ხან გრძლი ვო ბა და სხვ.

აშშ-ში კა თო ლი კე ეკ ლე სი ას 624 სტა ცი ონ არ ული და 499 ამ ბუ ლა ტო რი ული და წე სე ბუ ლე ბა ეკ უთ ვნის.

“რო დე საც თქვე ნი მსა ხუ რე ბის სა ფუძ ვე ლი იესოა, ხა-რის ხიც მხო ლოდ უმ აღ ლე სი შე იძ ლე ბა იყ ოს. ამ კვლე ვამ კი დევ ერ თხელ და ად ას ტუ რა ის, რაც ის ედ აც ცხა დია ყვე-ლას თვის: ეკ ლე სია ყვე ლა ზე ეფ ექ ტუ რი მკურ ნა ლია”, — აღ ნიშ ნა აშშ-ს ეპ ის კო პა ტის პრეს-მდი ვან მა, მო ნა ზონ მა მე რი ენ უოლ შმა კვლე ვის შე დე გებ ზე სა უბ რი სას.

ჩი ნე თის “ოფ იცი ალ ური” და “იატ აკ ქვე შა” ქრის ტი ან ები

ჩი ნე თის მთავ რო ბის მი ერ ჩა ტა რე ბუ ლი კვლე ვის მო ნა-ცე მე ბით ქვე ყა ნა ში დღეს 23 მი ლი ონი ქრის ტი ანია.

ჩი ნელ ქრის ტი ან თა უმ ეტ ეს ობა პრო ტეს ტან ტია. კა-თო ლი კე თა რიცხვი და ახ ლო ებ ით 6 მი ლი ონს აღ წევს. აღ-რიცხვის მო ნა ცე მე ბით, ქვე ყა ნა ში 55 000 ქრის ტი ან ული ტა ძა რი და სამ ლოც ვე ლოა. მორ წმუ ნე თა უმ რავ ლე სო ბას, და ახ ლო ებ ით 70%-ს, ქა ლე ბი წარ მო ად გე ნენ.

უნ და აღ ინ იშ ნოს, რომ აღ რიცხვა შე ეხო მხო ლოდ ჩი ნე-თის მთავ რო ბის მი ერ ოფ-იცი ალ ურ ად აღი არ ებ ულ ეკ ლე სი ებს. ექ სპერ ტთა აზ-რით, “იატ აქ ვე შა” ქრის ტი-ან თა რიცხვი გა ცი ლე ბით დი დია და, სა ვა რა უდ ოდ, 50 მი ლი ონს აღ წევს.

“დრო თა გან მავ ლო ბა-ში ჩი ნე თის ქრის ტი ან თა რიცხვი გა იზ რდე ბა. ჩი ნე-თი ათე ის ტუ რი ქვე ყა ნაა და ქრის ტი ან თა დევ ნი თაა ცნო ბი ლი, მაგ რამ ღმრთის

4 საბა

კათოლიკე ეკლესია მსოფლიოში

გან გე ბუ ლე ბა ჩი ნეთ შიც გა მოვ ლინ დე ბა”, — აცხა დებს ცნო ბი ლი ჩი ნე ლი ეკ ონ ომ ის ტი, კომ პარ ტი ის ყო ფი ლი წევ-რი სიაო ჩჟაო, რო მელ მაც ცო ტა ხნის წინ ქრის ტი ან ობა მი-იღო. თა ვის სტა ტი აში “სა ბაზ რო ეკ ონ ომ იკა ეკ ლე სი ას თან ერ თად და ეკ ლე სი ის გა რე შე,” იგი ას კვნის, რომ ამ ერ იკ ის ეკ ონ ომ იკა ქრის ტი ან ული ზნე ობ ის გა მო ყვა ვის და ჩი ნე-თის ეკ ონ ომ იკ ის სა მო მავ ლო წინ სვლაც ქრის ტი ან ობ ის გავ რცე ლე ბა ზეა და მო კი დე ბუ ლი.

“მოგ ვე ცით მშვი დო ბა და უს აფ რთხო ება”

“დღეს ერ აყი უარ ეს სი ტუ აცი აშია, ვიდ რე შვი დი წლის წინ, რო დე საც ქვე ყა ნა ში ამ ერ იკ ის ჯა რი შე მო ვი და. რო დე-საც სა ჯა რი სო შე ნა ერ თე ბი ქვეყ ნი დან მი დი ან, მათ მშვი-დო ბა და უს აფ რთხო ება უნ და და ტო ვონ, ჩვენ კი მხო ლოდ ომ ის ნე გა ტი ური შე დე გე ბი დაგ ვრჩა”, — გა ნაცხა და ბაღ-და დის ეპ ის კო პოს მა შლე მონ ვარ დუ ნიმ ერ აყ იდ ან ამ ერ იკ-ის სა ჯა რი სო შე ნა ერ თე ბის გაყ ვა ნის თა ობ აზე. დღეს ქვე-ყა ნა ში 50 000 ამ ერ იკ ელი სამ ხედ რო რჩე ბა, მაგ რამ ის ინი მე ტად აღ არ მი იღ ებ ენ მო ნა წი ლე ობ ას ბრძო ლებ ში და ერ-აყ ის ჯა რი სა და პო ლი ცი ის მომ ზა დე ბას შე უწყო ბენ ხელს.

“ერ აყ ში არ არ ის მთავ რო ბა. იმ ის თვის რომ შე საძ ლე-ბე ლი გახ დეს ამ ქვე ყა ნა ში ცხოვ რე ბა, სა ჭი როა ძლი ერი

ხე ლი სუფ ლე ბა და ად ამი ან-ის უფ ლე ბა თა პა ტი ვის ცე-მის უზ რუნ ველ ყო ფა. მხო-ლოდ ასეა შე საძ ლე ბე ლი სა ხელ მწი ფოს გან ვი თა რე-ბა. დღეს კი ტე რო რის ტე ბი იმ ას აკ ეთ ებ ენ, რაც სურთ. არ არ ის სა მუ შაო ად გი ლე-ბი, სა მა გი ერ ოდ არ ის და-ნაღ მუ ლი ავ ტო მო ბი ლე ბი. თა ნამ შრომ ლო ბას ვთხოვთ კე თი ლი ნე ბის ად ამი ან ებს. მო გი წო დებთ: მოგ ვე ცით მშვი დო ბა და უს აფ რთხო-ება!” — აცხა დებს ვარ დუ ნი ვა ტი კა ნის რა დი ოს თვის მი-ცე მულ ინ ტერ ვი უში.

ერ აყ ის ელ ჩი ვა ტი კან ში ჰა ბებ ალი ალ-სად რი მი იჩ ნევს, რომ ერ აყ ის ქრის ტი ან თა სა ვა ლა ლო მდგო მა რე ობ ის ათ ვის პა სუ ხის მგებ ლო ბა მნიშ-ვნე ლო ვან წი ლად და სავ ლე თის მას მე დი ის სა შუ ალ ებ ებ საც ეკ ის რე ბა: “ტე რო რის ტე ბი მიხ ვდნენ, რომ ერ აყ ის მუს ლიმ-თა დაღ ვრი ლი სის ხლი და სავ ლეთ ში არ ავ ის ან აღ ვლებს. სწო რედ ამ ას მოჰ ყვა მა სი ური თავ დას ხმე ბი ქრის ტი ან ებ-ზე”. ელ ჩმა ხა ზი გა უს ვა იმ ას, რომ ერ აყ ის მო ქა ლა ქე ები გმო ბენ ტე რაქ ტებს. მან ას ევე სთხო ვა უწ მი დეს პაპს, ქვე-ყა ნა ში დაბ რუ ნე ბის კენ მო უწ ოდ ოს ერ აყ ის ქრის ტი ან ებს. ერ აყ ის მთავ რო ბა კი მათ სამ სა ხურს, საცხოვ რე ბელ სა და ფუ ლად დახ მა რე ბას ჰპირ დე ბა.

კუ ბა: კი დევ ერ თი ნა ბი ჯი წინკუ ბის მთავ რო ბა სა და კა თო ლი კე ეკ ლე სი ას შო რის ახ-

ლად გა მარ თუ ლი დი ალ ოგ ის ერთ-ერ თი შე დე გი კაიო ეს პი-ნო ში ტაძ რის აგ ება გახ ლდათ. ტა ძა რი ამა წლის 24 ივ ლისს გა იხ სნა. იგი მხო ლოდ 80 ად ამი ანს იტ ევს, თუმ ცა აქ ამ დე ამ ქა ლაქ ში წირ ვა გა ცი ლე ბით უფ რო მცი რე სამ ლოც ვე-ლო ში აღ ევ ლი ნე ბო და.

“თუ კი შე საძ ლე ბე ლია ას ეთი სას წა ული, წარ მო იდ გი ნეთ, რო გორ შე იძ ლე ბა გარ და იქ მნას ჩვე ნი ცხოვ რე ბა ქრის ტე-ში. ამ ტა ძარ მა დაგ ვა ნა ხა, რომ ღმერ თს შე უძ ლია ჩვე ნი ცხოვ რე ბის შეც ვლა. იგი მოგ ვიხ მობს, გა ვერ თი ან დეთ ოჯ-ახ ში, ძმა თა ერ თო ბა ში, ეკ ლე სი აში”, — მი მარ თა მორ წმუ-ნე ებს ბაიამოს ეპ ის კო პოს მა ალ ვა რო ბე ირა ლუ არ კამ.

უნ და აღ ინ იშ ნოს, რომ ნა ხე ვა რი სა უკ უნ ის გან მავ ლო-ბა ში ამ კუნ ძულ ზე, რომ ლის მო სახ ლე ობ ის უდ იდ ესი ნა-წი ლი კა თო ლი კეა, არც ერ თი კა თო ლი კუ რი ტა ძა რი არ აშ ენ ებ ულა. თუმ ცა ორი წლის წინ ჰა ვა ნა ში რუ სე თის მარ-თლმა დი დე ბე ლი ეკ ლე სი-ის ტა ძა რი აშ ენ და. “ოთხი წლის წინ ფი დელ კას ტროს შევ ხვდი. უფ ალ მა შთა მა-გო ნა, მე კითხა კუ ბის ლი-დე რი სათ ვის კუ ბა ზე მარ-თლმა დი დებ ლუ რი ტაძ რის მშე ნებ ლო ბის შე სა ხებ. მან მა შინ ვე მი პა სუ ხა, რომ არ-ათუ მი ეს ალ მე ბა ამ იდე ას, არ ამ ედ იმ ას აც მპირ დე ბა, რომ ტაძ რის მშე ნებ ლო ბას მთავ რო ბა იკ ის რებს. ფი-დელ კას ტროს მი აჩ ნია, რომ კუ ბელ თა მხრი დან ეს მად-ლი ერ ებ ის ბუ ნებ რი ვი ჟეს ტია რუ სი ხალ ხი სად მი, ყო ფი ლი საბ ჭო თა კავ ში რის ყვე ლა ერ ის ად მი, იმ ის თვის, რაც მათ ოდ ეს ღაც გა აკ ეთ ეს კუ ბი სათ ვის”, — იხ სე ნებ და შემ დგომ სმო ლენ სკი სა და კა ლი ნინ გრა დის მიტ რო პო ლი ტი კი რი ლე, ამ ჟა მად მოს კო ვი სა და სრუ ლი ად რუ სე თის პატ რი არ ქი.

გაშ ვი ლე ბის ხელ შეწყო ბის სა აგ­ენ ტოს და ხურ ვა ემ უქ რე ბა

ინ გლის ში დარ ჩე ნილ მა გაშ ვი ლე ბის ხელ შეწყო ბის ერ-თა დერ თმა კა თო ლი კურ მა სა აგ ენ ტომ Catholic Care შე იძ-ლე ბა არ სე ბო ბა შეწყვი ტოს, რად გან უარს ამ ბობს ჰო მო-სექ სუ ალ ური წყვი ლე ბის თვის ბავ შვე ბის მიშ ვი ლე ბა ზე.

მი უხ ედ ავ ად იმ ისა რომ, ლორ დთა პა ლა ტის მარ ტის თვის დად გე ნი ლე ბით, სა აგ ენ ტოს უფ ლე ბა აქ ვს, უარი თქვას ერ თსქე სი ანი წყვი ლე ბი სათ ვის ბავ შვე ბის მიშ ვი ლე-ბა ზე, რად გან ეს კა თო ლი კე ეკ ლე სი ის მოძ ღვრე ბას ეწ ინა-აღ მდე გე ბა, ამა წლის 17 აგ ვის ტოს საქ ველ მოქ მე დო საქ-მე თა სა ხელ მწი ფო კო მი სი ამ გა ნაცხა და, რომ მე ტად აღ არ და უშ ვებს ამ გვარ დის კრი მი ნა ცი ას.

კო მი სია “სა თა ნა დოდ აფ ას ებს სა აგ ენ ტოს მნიშ ვნე-ლო ვან და ხა რის ხი ან მუ შა ობ ას”, მაგ რამ გა სულ წელს დამ ტკი ცე ბუ ლი კა ნო ნის თა ნახ მად, დის კრი მი ნა ცია, არ-ატ რა დი ცი ული სქე სობ რი ვი ორი ენ ტა ცი ის სა ფუძ ველ ზე, “ეწ ინა აღ მდე გე ბა თა ნას წო რო ბის პრინ ცი პებს”.

კო მი სი ის მოხ სე ნე ბა ში ნათ ქვა მია, რომ ჰო მო სექ სუ ალ-ებ საც შე უძ ლი ათ, კარ გი მშობ ლე ბი იყ ვნენ და მა თი დის-კრი მი ნა ცია, რე ლი გი ურ შე ხე დუ ლე ბა თა გა მო, და უშ ვე ბე-ლია. თუ კი სა აგ ენ ტო Catholic Care არ სე ბო ბას შეწყვეტს, ბავ შვე ბი, რომ ლე ბიც მას უნ და გა ეშ ვი ლე ბი ნა, სხვა სა აგ-ენ ტო ებ ის მი ერ გაშ ვილ დე ბი ან.

Catholic Care 1863 წელს და არ სდა. დღე ის თვის ეს გაშ-ვი ლე ბის ხელ შეწყო ბის ერ თა დერ თი კა თო ლი კუ რი სა აგ ენ-ტოა. თა ნას წო რო ბის ბუ ლის დამ ტკი ცე ბამ დე, ქვე ყა ნა ში 12 ამ გვა რი სა აგ ენ ტო მოქ მე დებ და.

მო ამ ზა და რუ სუ დან ავ ალ იშ ვილ მა

5საბა

კათოლიკე ეკლესია საქართველოში

მა მა ივ ან მარ ტინს, რო მელ საც სიყ ვა რუ ლით ყვე ლა მა მა ნი ნოს სა ხე ლით მი მარ თავს, ალ ბათ, გან სა კუთ რე-ბუ ლი წარ დგე ნა არ სჭირ დე ბა სა ქარ თვე ლოს კა თო ლი-კე ებ ის (და არა მარ ტო მათ, არ ამ ედ სა ქარ თვე ლოს მო-სახ ლე ობ ის არ ცთუ ისე მცი რე ნა წი ლის) წი ნა შე.

მ. ნი ნო — დიდ ბუ ნე ბო ვა ნი, კე თი ლი, მო სიყ ვა რუ ლე, საქ მი ანი, პრინ ცი პუ ლი, სა მარ თლი ანი, კო რექ ტუ ლი..., — ეს ალ ბათ ეპ ით ეტ ებ ის არ ას რულ ყო ფი ლი სიაა, რომ-ლი თაც შე იძ ლე ბა მი სი პი როვ ნე ბის და ხა სი ათ ება.

მ. ნი ნო უკ ვე 18 წე ლია, რაც კავ კა სი აში იმ ყო ფე ბა, კერ ძოდ, რამ დე ნი მე წე ლი სომ ხეთ ში აშ ტოც კის სა ავ ად-მყო ფოს ად მი ნის ტრი რე ბას ხელ მძღვა ნე ლობ და (სპი ტა-კის მი წის ძვრის შემ დეგ, რო მის პაპ მა იოანე პავ ლე მე-ორ ემ აჩ უქა სომ ხე თის და ზა რე ლე ბულ მო სახ ლე ობ ას), მე რე კი სა ქარ თვე ლო შიც ჩა მო ვი და და “სა ქარ თვე ლოს კა რი ტა სის” მი ერ დაწყე ბულ პო ლიკ ლი ნი კის მშე ნებ-ლო ბას კუ რი რებ და.

მშე ნებ ლო ბის დამ თავ რე ბის შემ დეგ, “სა ქარ თვე-ლოს კა რი ტას მა” პო ლიკ ლი ნი კის შე ნო ბა კა მი ლი ელ თა ორ დენს გა დას ცა და 1998 წლის 5 აპ რილს აკ ურ თხეს “კაც თა მაცხოვ რის” სა ხელ ზე. ამ დღი დან მა მა ნი ნო ამ პო ლიკ ლი ნი კის დი რექ ტო რი და სუ ლუს ჩამ დგმე ლი იყო.

იმ პე რი ოდ ში, რო დე საც სა ქარ თვე ლოს ყვე ლა ზე მე-ტად უჭ ირ და, კა თო ლი კურ მა ეკ ლე სი ამ, შეძ ლე ბის დაგ-ვა რად, ყვე ლა ფე რი გა აკ ეთა სა ქარ თვე ლოს მო სახ ლე ობ-ის და სახ მა რებ ლად და ახ ლად გახ სნი ლი ამ ბუ ლა ტო რია, “სა ქარ თვე ლოს კა რი ტას თან” ერ თად, უან გა როდ ჩად გა ხალ ხის სამ სა ხურ ში — უფ ას ოდ მკურ ნა ლობ და მრა ვალ გა ჭირ ვე ბულ, ავ ად მყოფ და მი უს აფ არ ად ამი ანს, ას ევე, შეძ ლე ბის დაგ ვა რად ეხ მა რე ბო და ეკ ონ ომ იკ ურ ად აც.

პო ლიკ ლი ნი კის და არ სე ბას დი დი შე ფა სე ბა მის ცა წმი-და მა მამ, იოანე პავ ლე მე ორ ემ. კავ კა სი აში ლა თი ნუ რი წე სის კა თო ლი კე თა სა მო ცი ქუ ლო ად მი ნის ტრა ტო რის, მე უფე ჯუ ზე პე პა ზო ტო სად მი გაგ ზავ ნილ წე რილ ში ვკითხუ ლობთ: “... გან სა კუთ რე ბუ ლად თბი ლი სიტყვე-ბით მინ და მივ მარ თო წმ. კა მი ლოს ბე რებ სა და მო ნაზ-ვნებს, რო მელ თაც იმ თა ვით ვე თავს იდ ვეს ინ იცი ატ ივ ის კონ კრე ტუ ლად ხორ ცშეს ხმა ზე ზრუნ ვა. თქვენს გვერ-დით მა თი ყოფ ნა თვალ ნათ ლივ ცხად ყოფს, თუ რამ დე-ნად უდ გას მხარ ში ქარ თველ მორ წმუ ნე ებს კა თო ლი კე ეკ ლე სია, თუ რო გო რი სა ყო ველ თაო პა ტი ვის ცე მი თა და მე გობ რო ბით სარ გებ ლობს ქარ თვე ლი ხალ ხი, ხალ ხი,

რო მელ მაც სა უკ უნე ებ ის გან მავ ლო ბა ში მძი მე სის ხლის ფა სად შე ინ არ ჩუ ნა ქრის ტი ან ული რწმე ნა...

ვი სურ ვებ დი, რომ პო ლიკ ლი ნი კა, რო მე ლიც ახ ლა სა ზე იმ ოდ გა იხ სნე ბა, ყო ფი ლი ყოს ყვე ლა ქარ თვე ლის მი მართ ჩე მი სი ახ ლო ვი სა და სიყ ვა რუ ლის ნი შა ნი, ყო-ფი ლი ყოს იმ სიყ ვა რუ ლის თვალ ნა თე ლი მოწ მო ბა, რო-მელ საც იჩ ენ ენ ქრის ტი ან ები გა ჭირ ვე ბა ში მყოფ ად-ამი ან თა მი მართ. ქრის ტი ან ებ მა იცი ან, რომ უფ ალი გუ ლის ხმი ერ სამ სა ხურს ითხოვს, სა ხა რე ბი სე ულ სამ-სა ხურს, რო მე ლიც კონ კრე ტუ ლად გა მო იხ ატ ება ყვე ლა იმ ად ამი ან ის სა ხით, ხე ლით და გუ ლით, ვინც კე თი ლი სა მა რი ტე ლი ვით გა ჭირ ვე ბუ ლი კა ცის თავ ზე იხ რე ბა. ქველ მოქ მე დე ბის ყო ვე ლი ჟეს ტი ამ რი გად იმ საღ ვთო მოწყა ლე ბის ცხად და ნუ გე შის მცე მელ გა მო ხა ტუ ლე-ბად იქ ცე ვა, რო მე ლიც პირს უკ რავს ჭრი ლო ბებს, ტი-რილს სი ხა რუ ლად და სუ ლი ერ სიმ შვი დედ ცვლის.

ამ ის გა მო დარ წმუ ნე ბუ ლი ვარ, რომ ყვე ლა ად ამი-ანი, ვინც ამ სო ცი ალ ურ-სა ნი ტა რულ და წე სე ბუ ლე ბას მი მარ თავს, კე თილ გან წყო ბა სა და პრო ფე სი ონ ალ იზ-მს ჰპო ვებს, ნა ხავს, რომ პა ტი ვის ცე მით ეკ იდ ები ან თი თოეულ პი როვ ნე ბას, რად გა ნაც ყო ვე ლი ად ამი ანი ღვთის სა ხედ და ხა ტად არ ის შექ მნი ლი. სწო რედ სა ხა-რე ბი სე ული სუ ლის გათ ვა ლის წი ნე ბით, ღა რიბ, ობ ოლ და მო ხუც ავ ად მყო ფებს უფ ას ოდ უმ კურ ნა ლე ბენ...”.

იმ პე რი ოდ ში, რო დე საც სა ქარ თვე ლო ში, სო ცი ალ ურ-ეკ ონ ომ იკ ური თვალ საზ რი სით, კა ტას ტრო ფუ ლი მდგო-მა რე ობა სუ ფევ და, მსგავ სი სამ კურ ნა ლო და წე სე ბუ ლე-ბის გახ სნა მარ თლაც უფ ლის მი ერ მოვ ლე ნი ლი ნუ გე ში იყო. სწო რედ ამ იტ ომ მის გახ სნას ეს წრე ბოდ ნენ მა შინ-დე ლი სა ქარ თვე ლოს პრე ზი დენ ტი ედუ არდ შე ვარ დნა ძე და მი სი უწ მი დე სო ბა, სა ქარ თვე ლოს კა თა ლი კოს-პატ-რი არ ქი ილია მე ორე. მის მა უწ მი დე სო ბამ, ილია მე ორ ემ პო ლიკ ლი ნი კას გა დას ცა თა ვი სი სა ჩუ ქა რი: დი დი სან-თე ლი წმი და ქალ წუ ლის გა მო სა ხუ ლე ბით და კე რა მი კის ლარ ნა კი წმ. ნი ნოს გა მო სა ხუ ლე ბით.

პო ლიკ ლი ნი კის გახ სნას თან და კავ ში რე ბით, მა მა ნი-ნო წერ და: “ოც ნე ბა, დაწყე ბუ ლი 1992 წელს, რე ალ ური გახ და. თბი ლი სის დი დი და ქა ოს ური რაიონის გა ჭირ-ვე ბულ ად ამი ან ებს აქ ვთ ად გი ლი, სა დაც მი იღ ებ ენ და გა უწ ევ ენ მკურ ნა ლო ბას,” იმ სიყ ვა რუ ლით, რო მე ლიც აქ ვს დე დას ერ თა დერ თი ავ ად მყო ფი შვი ლის მი მართ”...

გა და უჭ არ ბებ ლად შე იძ ლე ბა ით ქვას, რომ პო ლიკ-

პად რე ნი ნოსა ქარ თვე ლო ში თვრა მეტ წლი ანი მოღ ვა წე ობ ის შემ დეგ, მა მა ივ ან

მარ ტი ნი იტ ალი აში მი ემ გზავ რე ბა მსა ხუ რე ბის გა საგ რძე ლებ ლად. გან შო რე ბა ყო ველ თვის მტკივ ნე ულია, გან სა კუთ რე ბით მა შინ, რო დე-საც ის ეთი ახ ლო ბე ლი და ღვთის ნი ერი ად ამი ანი გვტო ვებს, რო გო-რიც მა მა ნი ნოა. იგი იტ ალი ის მკვიდ რია და ახ ლა, ამ დე ნი წლის შემ-დეგ, კვლავ თა ვის ხალ ხს, თა ვის ქვე ყა ნას უბ რუნ დე ბა; უბ რუნ დე ბა იმ კუთხეს, რო მე ლიც ასე ძა ლი ან უყ ვარ და. იქ მას მო უთ მენ ლად და სი ხა რუ ლით ელი ან, მაგ რამ ჩვენ, ქარ თვე ლი კა თო ლი კე ები, სუ ლის სიღ რმემ დე შეძ რულ ნი, გუ ლის ტკი ვი ლით ვემ შვი დო ბე ბით პად რე ნი-ნოს, ჩვენს საყ ვა რელ მოძ ღვარ სა და მე ოხს, ძვირ ფას მას წავ ლე ბელ სა და მე გო ბარს. ნუ გე შად კი ის გვრჩე ბა, რომ ის არ და ივ იწყებს თა ვის პა ცი ენ ტებს, მე გობ რებს, სტუ დენ ტებს და წე ლი წად ში ერ თხელ მა ინც ეწ ვე ვა სა ქარ თვე ლოს, თა ვის მე ორე სამ შობ ლოს.

6 საბა

კათოლიკე ეკლესია საქართველოში

ლი ნი კა “კაც თა მაცხო ვა რი” მა მა ნი ნოს გან ხორ ცი ელ-ებ ული ოც ნე ბა და საყ ვა რე ლი პირ მშოა. ამ პე რი ოდ ის გან მავ ლო ბა ში, მან ხალ ხის დი დი სიყ ვა რუ ლი მო იხ ვე-ჭა და იგი ყო ველ თვის ემ ახ სოვ რე ბათ სა ქარ თვე ლო ში. სწო რედ იმ დროს, რო დე საც ყვე ლა ზე მე ტად უჭ ირ და ქარ თველ ხალ ხს, კა მი ლი ელ ები, მ. ნი ნოს მე თა ურ ობ-ით, მხარ ში ამო უდ გნენ მას და, კე თი ლი სა მა რი ტე ლის მსგავ სად, ბევ რი ად ამი ანი გა და არ ჩი ნეს.

მ. ნი ნო მრა ვალ მხრი ვი პი როვ ნე ბაა, რო გორც პე-და გო გი — ფი ლო სო ფო სი, მრა ვა ლი წლის მან ძილ-ზე და უღ ალ ავ ად იღ ვწო და სულ ხან-სა ბა ორ ბე ლი ან-ის სას წავ ლო უნ ივ ერ სი ტეტ ში (ყო ფი ლი სულ ხან-სა ბა ორ ბე ლი ან ის სა ხე ლო ბის თე ოლ ოგი ის, ფი ლო სო ფი ის, კულ ტუ რი სა და ის ტო რი ის ინ სტი ტუ ტი). სტუ დენ ტე ბი-სათ ვის იგი იყო ერთ-ერ თი გა მორ ჩე ული პრო ფე სო რი და მე გო ბა რი. მას დი დი ღვაწ ლი მი უძ ღვის უნ ივ ერ სი-ტე ტის აღ ორ ძი ნე ბა-გა ფარ თო ებ ის საქ მე ში. მის მი ერ და მუ შა ვე ბუ ლი და გა მო ცე მუ ლი სქელ ტა ნი ანი წიგ ნი — ფი ლო სო ფი ის ის ტო რია ერ თა დერ თი წიგ ნია ქარ თულ ენ აზე, რო მელ შიც სრულ ყო ფი ლა დაა აღ წე რი ლი ყვე ლა დრო ის ფი ლო სო ფოს თა ნა აზ რევ-ნაღ ვა წი. ვფიქ რობთ, ეს წიგ ნი ქარ თვე ლი ხალ ხი სად მი სიყ ვა რუ ლით მიძ ღვნი-

ლი კი დევ ერ თი დი დი სა ჩუ ქა რია. ამ წიგ ნით გა იზ რდე ბა არა ერ თი თა ობა და მ. ნი ნოს სა ხე ლი არ ას ოდ ეს მი ეც ემა და ვიწყე ბას.

მ. ნი ნო თა ვა დაც მტკივ ნე ულ ად გა ნიც დის უნ ივ ერ-სი ტე ტის და ტო ვე ბას; რო გორც რექ ტორ თან კერ ძო სა-უბ არ ში აღ ნიშ ნა, მას უკ ვე მომ ზა დე ბუ ლი ჰქონ და ექ ვსი თვის ლექ ცი ებ ის კურ სი, რაც მის დიდ პა სუ ხის მგებ ლო-ბა ზე მეტყვე ლებს.

მე ბედ ნი ერ ება მქონ და, დავ სწრე ბო დი წე რო ვან ში 10 აგ ვის ტოს მ. ნი ნოს გა მო სამ შვი დო ბებ ლად მოწყო ბილ ღო ნის ძი ებ ას, რის თვი საც დიდ მად ლო ბას მო ვახ სე ნებ ეპ ის კო პოს ჯუ ზე პე პა ზო ტოს. ეს დღე არ ას ოდ ეს და მა-ვიწყდე ბა, ყო ველ თვის მე მახ სოვ რე ბა მ. ნი ნოს თვა ლებ-ზე აკი აფ ებ ული ცრემ ლი, რო მე ლიც თან ახ ლავს გან შო-რე ბას. ცრემ ლე ბი ყვე ლა მათ გა ნის თვა ლებ ში და ვი ნა ხე, ვინც მის გა სა ცი ლებ ლად მო ვი და: სა ქარ თვე ლო ში მოღ-ვა წე ყვე ლა კონ გრე გა ცი ის მღვდლე ბი, მო ნაზ ვნე ბი და რამ დე ნი მე სა ერო პი რი.

მა მა ნი ნომ ქარ თველ და იტ ალი ელ ხალ ხს წას ვლის წინ კი დევ ერ თი ძვირ ფა სი სა ჩუ ქა რი უძ ღვნა. მის მი-ერ იტ ალი ურ ად და წე რი ლი და გა მო ცე მუ ლი წიგ ნი — BBreve storia della chiesa cattolica latina in Georgia ( ლა თი ნუ რი წე სის კა თო ლი კე თა მოკ ლე ის ტო რია სა ქარ-თვე ლო ში), ქარ თვე ლე ბის შე სა ხებ თქმუ ლი კი დევ ერ-თი სა ვი ზი ტო ბა რა თი იქ ნე ბა იტ ალი აში. წიგ ნი მა ღალ პო ლიგ რა ფი ულ დო ნე ზეა გა მო ცე მუ ლი და მდი და რია ფო ტო მა სა ლით. ფო ტო ებ ის დათ ვა ლი ერ ებ ის შემ დეგ, იტ ალი ური ენ ის უც ოდ ინ არი მკითხვე ლის თვი საც კი ნა თე ლი გახ დე ბა სა ქარ თვე ლო ში კა თო ლი კე ებ ის მი ერ გან ვლი ლი გზა. მ. ნი ნომ იმ აზ ეც იზ რუ ნა, რომ ამ წიგ-ნს ყო ვე ლი კა თო ლი კეს წიგ ნე ბის თა რო და ემ შვე ნე ბი ნა (რის სა შუ ალ ებ ას აც წიგ ნის ტი რა ჟი იძ ლე ვა). დი დი მად-ლო ბა მას, ას ეთი ძვირ ფა სი სა ჩუქ რი სათ ვის.

მა მა ნი ნომ საგ ზლად უამ რა ვი კე თი ლი სურ ვი ლი და სა მახ სოვ რო სა ჩუქ რე ბი მი იღო.

ცი ცი ნო ხი თა რიშ ვი ლი

ეპ ის კო პოს ჯუ ზე პე პა ზო ტოს გა მო სამ შვი დო ბე ბე ლი სიტყვადარ წმუ ნე ბუ ლი ვი ყა ვი, რომ გა მომ შვი დო ბე ბა უნ-

და მომ ხდა რი ყო ლოც ვის გა რე მო ში; რო დე საც მ. ნი-ნომ გა იგო, რომ თა ვი სი ორ დე ნი იტ ალი აში უხ მობ და და სა ქარ თვე ლო უნ და და ეტ ოვ ებ ინა, ის კი არ მითხრა, არ მეს მის, რა ტომ უნ და წა ვი დეო, არ ამ ედ, — სა ჭი-როა ღმრთის ნე ბის აღ სრუ ლე ბაო. ღმრთის ნე ბის აღ-სრუ ლე ბა კი ისაა, შე აბ იჯო ფე რის ცვა ლე ბის ოხ ვრა ში. ჩვენ რომ სი ჩუ მე ში დარ ჩე ნა შევ ძლოთ, მო ვის მენ დით ად ამი ან თა ოხ ვრას და კვნე სას. წმ. პავ ლე გვას წავ-ლის, რომ არ ის სა მი სა ხის ოხ ვრა: 1) ქმნი ლე ბის ოხ-ვრა, ეს ოხ ვრა გვეს მის გუ ლით და ყუ რით, რო დე საც ხალ ხში ყოფ ნა გვი წევს. ხში რად ეს იმ ედ ით სავ სე ოხ-ვრა ცაა; 2) მორ წმუ ნის ოხ ვრა, რო მე ლიც გვაძ ლევს იმ ხსნას, უფ ლის გან რომ მო დის. ეს არ ის მე გობ რის სი-შო რით, სიყ ვა რუ ლის სი სავ სის არ ქო ნით გა მოწ ვე ული ოხ ვრა; 3) სუ ლის ოხ ვრა, სი სუს ტე, რო მელ საც ჩვენ

გან ვიც დით, მაგ რამ ამ დროს სუ ლიწ მი და მო დის და ჩვენ თან ერ თად ოხ რავს. ეს ის წუ თე ბია, რო დე-საც ჩვე ნი საზ რუ ნავ-სა დარ დე ბე ლი ღმერ-თის კენ მი ემ არ თე ბა. ამ სა მი სა ხის ოხ ვრას თავს მო ვუყ რი დი ერ-თში — ფე რის ცვა ლე-ბის ოხ ვრა ში. ფე რის-ცვა ლე ბი სას იეს ოს ვი ნა ობა ვლინ დე ბა და მო ცი ქუ ლე ბი მას-ში ღმერ თს ხე და ვენ.

7საბა

კათოლიკე ეკლესია საქართველოში

ფე რის ცვა ლე ბა ნიშ ნავს, ვე ძი ოთ სა კუ თა რი ვი ნა ობა და აღ მო ვა ჩი ნოთ, რომ ვართ ღმრთის შვი ლე ბი. ფე-რის ცვა ლე ბა გზაა და აქ ვს სხვა დას ხვა ეტ აპი. მ. ნი-ნოს მი ერ სა ქარ თვე ლო ში გან ვლი ლი ფე რის ცვა ლე ბის ეტ აპი ერთ-ერ თი მნიშ ვნე ლო ვა ნია.

მ. ნი ნო, პირ ველ რიგ ში, მინ და გითხრათ გულ წრფე-ლი, ალ ალი მად ლო ბა იმ ის თვის, რომ შე ნი თა ვი აჩ უქე ჩვენს ეკ ლე სი ას. მე ორე, იმ სიმ შვი დი სათ ვის, მშფოთ ვა-რე ბის ჟამს რომ გვჩუქ ნი დი; მე სა მე, გულ წრფე ლო ბის-თვის, შენს თვა ლებ ში რომ გა მოს ჭვი ოდა მუდ მი ვად; და

მე ოთხე, შე ნი რწმე ნის თვის, რო მე ლიც დაგ ვეხ მა რა იმ მძი მე გზის გავ ლა ში, ერ თად რომ მი ვუყ ვე ბო დით რწმე-ნით.

ძვირ ფა სო მ. ნი ნო, კი დევ ბევ რის თქმა შე იძ ლე ბა, მაგ რამ შევ ჩერ დეთ ამ აზე. აი, სწო რედ ესაა ის ფე რის-ცვა ლე ბის ოხ ვრა, რო მე ლიც შენ გა ნა ხორ ცი ელე ჩვენს ეკ ლე სი აში.

მთე ლი ეკ ლე სი ის, ყვე ლა მორ წმუ ნის სა ხე ლით, გი-სურ ვებთ ღვთის კურ თხე ვას და დარ ჩე ნი ლი გზის სა ხე-ლოვ ნად გაგ რძე ლე ბას.

პად რე ნი ნოს სა მად ლო ბე ლი სიტყვაძვირ ფა სო ეპ ის კო პო სო, მა შინ, რო ცა

გითხა რით ღვთის ნე ბის აღ სრუ ლე ბის შე სა-ხებ, ბიბ ლი იდ ან კი დევ ერ თი წი ნა და დე ბა და-ვა მა ტე: ჩე მი აზ რე ბი, თქვე ნი აზ რე ბი არაა და ჩე მი გზე ბი თქვე ნი გზე ბი არ არ ისო, — ეს ჩე-მი საყ ვა რე ლი სიტყვე ბია, მაგ რამ ხში რად მა-ვიწყდე ბო და, რომ ის ინი მეც მე ხე ბო და.

მე მრა ვა ლი წლის გან მავ ლო ბა ში ვცხოვ-რო დი სა ქარ თვე ლო ში და ყო ველ თვის ვე-ლო დი შინ დაბ რუ ნე ბას. რე ალ ის ტე ბი რომ ვი ყოთ, ვერც კი უნ და წარ მო მედ გი ნა, რომ აქ ამ დენ ხანს დავ რჩე ბო დი. რო დე საც 1992 წლის იან ვარ ში სომ ხეთ ში ჩა ვე დი, ვერც ვი-ფიქ რებ დი, რომ კავ კა სი აში გავ ჩერ დე ბო დი, ისე, რო გორც იოანე პავ ლე პირ ვე ლი ამ ბობ-და, ვე ნე ცია დავ ტო ვე და არ ვი ცო დი, რომ პა-პი გავ ხდე ბო დიო.

რამ დე ნი მე თვით ჩა მო ვე დი, რა თა და მე არ-სე ბი ნა სა ავ ად მყო ფო, ჩა მო ვე დი ცნო ბის მოყ-ვა რე ობ ის გა მო, რას აკ ეთ ებ დნენ “ბავ შვი ჭა-მია” კო მუ ნის ტე ბი ამ ქვე ყა ნა ში და ორ-სამ თვე ში უკ ან დაბ რუ ნე ბას ვა პი რებ დი, მაგ რამ სა მი თვე 18 წლად იქ-ცა და მინ და გითხრათ, რომ ძა ლი ან ბედ ნი ერი ვარ. ეს იყო ბედ ნი ერი 18 წე ლი. სა დაც კი ვმუ შა ობ დი, ყველ გან ხალ ხის სით ბოს ვგრძნობ დი, მეც ვცდი ლობ დი, შე მეყ ვა-რე ბი ნა ის ინი. კავ კა სი აშ იც ძა ლი ან კარ გად ვგრძნობ დი თავს, რად გა ნაც ხალ ხის სიყ ვა რუ ლით ვი ყა ვი გა რე მო-ცუ ლი.

საყ ვა რელ ად ამი ან თან გან შო რე ბა, ბუ ნებ რი ვია, ტკი-ვილ თა ნაა და კავ ში რე ბუ ლი, მი უხ ედ ავ ად იმ ისა რომ სამ შობ ლო ში ვბრუნ დე ბი. მაგ რამ მე გა დავ დი ვარ ერ თი სიყ ვა რუ ლი დან მე ორ ეში, და იქ აც შე ვეც დე ბი ამ სიყ ვა-რუ ლის ჩვე ნე ბას, ხალ ხის ტკი ვი ლი სა და სი ხა რუ ლის გა ზი არ ებ ას.

რო დე საც სომ ხეთ ში ჩა ვე დი, აღ არ დამ ხვდა კა თო ლი-კუ რი ეკ ლე სია და მე მოწ მე გავ ხდი ახ ლის და ბა დე ბი-სა. თბი ლი სის წმ. პეტ რე სა და წმ. პავ ლე მო ცი ქულ თა ეკ ლე სი აშ იც მხო ლოდ მა მა იან სნე ჟინ სკი დამ ხვდა, ახ-ლა კი ვხე დავ ამ ეკ ლე სი ის აყ ვა ვე ბას. მე მოწ მე გავ ხდი ღვთის დი დი საქ მე ებ ისა სა ქარ თვე ლო ში.

რო დე საც სა ქარ თვე ლო ში პო ლიკ ლი ნი კის მშე ნებ ლო-ბა და ვიწყე, ვერც კი წარ მო ვიდ გენ დი, რომ აქ მო მი წევ-და მუ შა ობა, რად გა ნაც შე ნო ბას “კა რი ტა სი” აშ ენ ებ და, ჩვენ საწყი სი უნ და მიგ ვე ცა სა მუ შა ოს თვის და მე რე

უკ ან გავ ბრუ ნე ბუ ლი ყა ვით. მხო ლოდ 2003 წელს, რო-დე საც სტა ბი ლუ რი სა ხე მი ეცა ჩვენს მუ შა ობ ას, მა შინ და იწყო სა მი, ექ ვსი და ცხრაწ ლი ანი ვა დე ბი, მაგ რამ, რო გორც ხე დავთ, დღემ დე გად მო იწია და, რო გორც ყო-ველ თვის, დგე ბა დრო, რო ცა სხვას უნ და და უთ მო ად-გი ლი.

არ ვი ცი, რა მე ლის იტ ალი აში, ეს მო მა ვალ ში გა ირ კვე-ვა; ალ ბათ, მო მი წევს რო მე ლი მე სა ავ ად მყო ფოს კა პე-ლა ნო ბა. იმ ედია, მივ დი ვარ იქ, სა დაც კარ გად ვიგ რძნობ თავს, ვნა ხავ ძველ, საყ ვა რელ მე გობ რებს, რომ ლე ბიც სულ მე კითხე ბოდ ნენ, რო დის დაგ ვიბ რუნ დე ბიო.

მინ და, ყვე ლას მად ლო ბა გა და გი ხა დოთ, ას ევე ეკ-ლე სი ას, კა რი ტასს. გან სა კუთ რე ბით მწყდე ბა გუ ლი სულ ხან-სა ბა ორ ბე ლი ან ის სას წავ ლო უნ ივ ერ სი ტეტ ზე, რო მე ლიც ჩემ თვის ძალ ზე ლა მა ზი გა მოც დი ლე ბა იყო. რად გა ნაც, სა დაც შე გიძ ლია შე ნი ცოდ ნა გა დას ცე ხალ-ხს, სწო რედ იქ ხდე ბა სა ძირ კვლის ჩა დე ბა ეკ ლე სი ისა და სა ზო გა დო ებ ის მშე ნებ ლო ბი სათ ვის.

მინ და, ვთხო ვო ეპ ის კო პოსს, რომ გან სა კუთ რე ბით და იც ვას ჩვე ნი გან ძი, ესაა “კა რი ტა სი” და სულ ხან-სა-ბას უნ ივ ერ სი ტე ტი.

სა ქარ თვე ლო ში აუც ილ ებ ლად დავ ბრუნ დე ბი, რო-გორც ტუ რის ტი, და შევ ძლებ, კვლა ვაც გა ვი ხა რო თქვე-ნი მე გობ რო ბი თა და სიყ ვა რუ ლით.

8 საბა

კათოლიკე ეკლესია საქართველოში

კი დევ ერ თი სევ დი ანი გა ცი ლე ბაპირ ველ აგ ვის ტოს, წმ. პეტ რე და წმ. პავ ლე მო ცი-

ქულ თა ეკ ლე სი აში, დი ლის საკ ვი რაო წირ ვა ზე, მა მა ად-ამ მა ყვე ლა სათ ვის მო ულ ოდ ნე ლად გა მო აცხა და, რომ კა მი ლი ელ თა პო ლიკ ლი ნი კის — “კაც თა მაცხო ვა რი” დი რექ ტო რი, მა მა ივ ან მარ ტი ნი (პად რე ნი ნო) ორი კვი-რის შემ დეგ და ტო ვებ და სა ქარ თვე ლოს. ეს ახ ალი ამ ბა-ვი გვეწყი ნა, რად გა ნაც მი სი გუ ლის ხმი ერ ება და კაც-თმოყ ვა რე ობა ყვე ლას თვის ცნო ბი ლი იყო.

გა ცი ლე ბამ უბ რა ლოდ ჩაიარა; დარ წმუ ნე ბუ ლი ვარ, ეს პად რე ნი ნოს მოკ რძა ლე ბუ ლი ხა სი ათ იდ ან გა მომ-დი ნა რე ობ და. რო დე საც მ. ად ამ მა მის შე სა ხებ ისა უბ რა და მად ლო ბა გა და უხ ადა მას ქარ თვე ლი ხალ ხის მი მართ გა წე ული დი დი ღვაწ ლი სათ ვის, მ. ნი ნოს აშ კა რად ემ-ჩნე ოდა უხ ერ ხუ ლო ბა; გა მო სათხო ვა რი სიტყვაც ძა ლი-ან მოკ ლე და მოკ რძა ლე ბუ ლი იყო.

მა მა ივ ან მარ ტი ნი: 18 წე ლია, სა ქარ თვე ლო ში ვარ. აქ უფ რო ცნო ბის მოყ ვა რე ობ ის გა მო ჩა მო ვე დი. ეს იყო შე ვარ დნა ძის პე რი ოდი. რეს პუბ ლი კა სა ვა ლა ლო მდგო-მა რე ობ აში დამ ხვდა. არც ეკ ლე სი ებ ში იყო უკ ეთ ესი მდგო მა რე ობა. მხო ლოდ ორი მღვდე ლი მოღ ვა წე ობ და: მა მა იან სნე ჟინ სკი და, ცო ტა მოგ ვი ან ებ ით, მა მა ად ამ ოხ ალი. სულ სხვა მდგო მა რე ობაა ამ ჟა მად, რო გორც ქვე ყა ნა ში, ას ევე ეკ ლე სი აში. სა ქარ თვე ლო აყ ვა ვე ბის პრო ცეს შია.

რაც შე ეხ ება ჩემს მოღ ვა წე ობ ას, ღმრთის დახ მა რე-ბით, ცო ტა რა მის გა კე თე ბა შევ ძე ლით. ჩე მი აქ ყოფ ნის პე რი ოდ ში, აშ ტოც კში (სომ ხე თი) აშ ენ და სა ავ ად მყო ფო, სა ქარ თვე ლო ში გა იხ სნა პო ლიკ ლი ნი კა “კაც თა მაცხო-ვა რი”, “სან-კა მი ლოს” ინ ვა ლიდ თა სახ ლი, შე ნე ბის პრო-ცეს შია თემ ქა ზე ინ ვა ლიდ თა სახ ლის ახ ალი შე ნო ბა, რო მე ლიც მო იც ავს 4600 კვ.მ. ფარ თობს და და ახ ლო ებ-ით ერთ წე ლი წად ში დას რულ დე ბა.

გუ ლის ტკი ვი ლით ვტო ვებ სა ქარ თვე ლოს. მივ დი ვარ მდი და რი შთა ბეჭ დი ლე ბე ბით სავ სე. ჩემს შემ დგომ მო-მა ვალს ღმერ თი გა დაწყვეტს, მაგ რამ ერ თი რამ ზუს-ტად ვი ცი, რომ ყო ველ თვის გვე მახ სოვ რე ბა ერ თმა ნე თი და ვი ლო ცებთ ერ თმა ნე თის თვის.

ღმერ თი იყ ოს სა ქარ თვე ლოს მფარ ვე ლი!მა მა ნი ნოს შე სა ხებ სხვებ საც ვთხო ვე აზ რის გა მოთ ქმა. ხა თუ ნა ტე ლოიანი, “კა მი ლი ელ თა ოჯ ახ ის” პრე ზი-

დენ ტი: პად რე ნი ნოს გვერ დით ყოფ ნა სა სი ამ ოვ ნო იყო, რად გა ნაც ის ყო ველ თვის იმ ედს გვაძ ლევ და, ყო ველ-თვის ჩვენს გვერ დით იყო, დი დად ზრუ ნავ და ჩვენ ზე და დახ მა რე ბას გვი წევ და.

მაია ან თი ძე, “კა მი ლი ელ თა ოჯ ახ ის” წევ რი: პად რე ნი ნო სპე ტა კი, გულ წრფე ლი ად ამი ანია, ყო ველ თვის ზრუ ნავს ავ ად მყო ფებ ზე. მე დარ წმუ ნე ბუ ლი ვარ, რომ ის ჩვენ ში იესო ქრის ტეს ხე დავ და. რამ დე ნი მე თვის წინ ოპ ერ აცია დამ ჭირ და, რო დე საც ეს პ. ნი ნომ გა იგო, აშ-ტოც კში წაყ ვა ნა შე მომ თა ვა ზა, მაგ რამ, სა ბედ ნი ერ ოდ, აქ აც გა მოჩ ნდნენ კე თი ლი ად ამი ან ები და წას ვლა აღ არ დამ ჭირ და. დი დი მად ლო ბა პ. ნი ნოს ას ეთი გუ ლის ხმი-ერ ებ ის ათ ვის.

სვე ტა შა ვერ დაშ ვი ლი, პო ლიკ ლი ნი კა “კაც თა მაცხო-ვა რის” პა ცი ენ ტი: გა გე ბა, ზრუნ ვა, ად ამი ან ური სიყ-ვა რუ ლი, — აი, ის ყვე ლა ფე რი, რა საც გრძნობ პო ლიკ-ლი ნი კა ში მის ვლი სას. (მად ლო ბა მთა ვარ ექ იმს!) ეს ყვე ლა ფე რი კი მა მა ნი ნოს დამ სა ხუ რე ბაა. ასე გგო ნია, თა ვად წმ. კა მი ლო გკურ ნავს.

წირ ვის და სას რულს, პად რე ნი ნოს თან გა მო სამ შვი-დო ბებ ლად რი გი დად გა. ყვე ლას უნ დო და, პი რა დად ეთ-ქვა მად ლო ბა და გზა და ელ ოცა მის თვის.

და ლოც ვილ მა იარე, პად რე ნი ნო!ნა დია ჩი ტა ძე

მა რი ამ ის ზე ცად აღ ყვა ნე ბის სა კა თედ რო ტაძ რის დღე სას წა ული

წე რო ვა ნის ლა მა ზი დღე ანუ ახ ალი ტრა დი ცი ის სა თა ვე ებ თან

კა თედ რა ლის მრევ ლის წევ რებ მა წმ. ღვთის მშობ ლის დღე სას წა ულ ის

წი ნა კვი რა ერ თად გა ატ არ ეს წე რო ვან ში “ აჰა, რა კარ გია და რა სა ამ ურია, ერ თად რომ ცხოვ-

რო ბენ ძმე ბი”! (ფს. 132.), — სა მი ათ ასი წლის წინ მე-ფე და ვი თის მი ერ წარ მოთ ქმუ ლი ფსალ მუ ნის ეს ფრა ზა რეფ რე ნად გას დევ და თბი ლი სის მა რი ამ ის ზე ცად აღ-ყვა ნე ბის სა კა თედ რო ტაძ რის დღე სას წა ულ ამ დე ერ თი კვი რით ად რე წე რო ვან ში ერ თად შეკ რე ბი ლი მრევ ლის წევ რე ბის კონ ვენ ცი ას.

კონ ვენ ცია ლა თი ნუ რი სიტყვაა და პირ და პი რი მნიშ-ვნე ლო ბით ერ თად ცხოვ რე ბას ნიშ ნავს, ისე კი რე ლი გი-ური რი ტუ ალ ებ ის შეს რუ ლე ბის მიზ ნით, მორ წმუ ნე თა

9საბა

კათოლიკე ეკლესია საქართველოში

და მოძ ღვარ თა ტაძ რის გა რეთ ერ თად ყოფ ნას (ერ თი, ან რამ დე ნი მე დღით) აღ ნიშ ნავს. კონ ვენ ცი ები ხელს უწყობს მრევ ლის წევ რთა ურ თი ერ თგაც ნო ბა სა და და-ახ ლო ებ ას, რა თა მრევ ლი, რო მე ლიც მრა ვალ რიცხო ვან, სხვა დას ხვა ინ ტე რე სე ბი სა და სტა ტუ სის მქო ნე სო ცი-ალ ური ჯგუ ფე ბის ნაკ რებს წარ მო ად გენს, ნამ დვი ლი ქრის ტი ან ული სიყ ვა რუ ლით აღ ვსილ საკ რე ბუ ლოდ ჩა-მო ყა ლიბ დეს. კონ ვენ ცი ებ ის დროს მორ წმუ ნე ები არა მხო ლოდ ერ თად მო ნა წი ლე ობ ენ წმ. წირ ვებ ში, იღ ებ ენ ზი არ ებ ას, ლო ცუ ლო ბენ, ან აღ სა რე ბას აბ არ ებ ენ, არ-ამ ედ ერ თად იღ ებ ენ ტრა პეზს, იყ ოფ ენ ლუკ მას, რაც, ქრის ტი ან ული თვალ საზ რი სით, ას ევე მნიშ ვნე ლო ვა ნი მო მენ ტია. კონ ვენ ცი ებ ის დროს მორ წმუ ნე ებს თა ვი ან-თი ოჯ ახ ის წევ რე ბიც მოჰ ყავთ, ზო გი ერ თი მათ გა ნი შე-საძ ლოა, სხვა კონ ფე სი ის, ან სა ერ თო დაც არ ამ ორ წმუ ნე იყ ოს, მაგ რამ ერ თად გა ტა რე ბუ ლი დღის გან მავ ლო ბა ში ად ამი ან ები უკ ეთ ეც ნო ბი ან ერ თმა ნეთს, (სხვა თა შო რის, ოჯ ახ ის წევ რებ საც უკ ეთ გა იც ნო ბენ ხოლ მე), შემ დგომ კი ინ ფორ მა ცი ის დე ფი ცი ტით ნა საზ რდო ები უნ დობ ლო-ბა, ან ნე გა ტი ური და მო კი დე ბუ ლე ბა ქრე ბა, სა მა გი ერ-ოდ, რჩე ბა ფსალ მუ ნის ფრა ზა ში ნახ სე ნე ბი გრძნო ბე ბი.

გა სულ, 2009 წელს, რო დე საც წმ. ღვთის მშობ ლის ზე ცად აღ ყვა ნე ბის დღე სას წა ულ ის თვის მზა დე ბა მიმ-დი ნა რე ობ და, (ეს თა რი ღი თბი ლი სის კა თედ რა ლის აღ-დგე ნის მე-10 წლის თა ვის იუბ ილ ეც გახ ლდათ), მის მა მა ღალ ყოვ ლა დუ სამ ღვდე ლო ეს ობ ამ, ეპ ის კო პოს მა ჯუ-ზე პე პა ზო ტომ ახ ალ, ლა მაზ ტრა დი ცი ას და უდო სა-თა ვე: მო უწ ოდა კა თედ რა ლის მთელ მრევ ლს, ტაძ რის დღე სას წა ულ ამ დე ერ თი კვი რით ად რე, წე რო ვან ში, თა-ნა ზი არ ებ ასა და სი ხა რულ ში ერ თად გა ეზი არ ებ ინა ეს

დღე. კონ ვენ ცი ის დღე მარ თლაც გა მორ ჩე ული აღ მოჩ-ნდა მო ნა წი ლე თათ ვის, რო მელ თა ნა წილ მაც თა ვი ან თი შთა ბეჭ დი ლე ბე ბი რე პორ ტა ჟის სა ხით ჟურ ნალ “სა ბას” მკითხველ საც გა უზი არა. ჩვენ ვთხო ვეთ ზოგ მო ნა წი-ლეს, გა ეხ სე ნე ბი ნა გა სუ ლი წლის შეხ ვედ რა და წლე ვან-დე ლი შეხ ვედ რის შთა ბეჭ დი ლე ბე ბიც გა ეზი არ ებ ინა.

8 აგ ვის ტოს თა ვი სუფ ლე ბის მო ედ ნი დან ზუს ტად ათ-ის ნა ხე ვარ ზე (ეს პუნ ქტუ ალ ობა მარ თლაც და სა ფა სე ბე-ლი და მი სა ბა ძი უნ და იყ ოს ყვე ლა სათ ვის) კა თედ რა ლის მრევ ლის წევ რე ბი, ეპ ის კო პო სი და ტაძ რის წი ნამ ძღვა-რი მ. ან დრეი გა ემ გზავ რნენ წე რო ვა ნის სუ ლი ერ ებ ის ცენ ტრი სა კენ. აქ ულ ამ აზ ესი კედ რე ბის ჩრდილ ქვეშ მოწყო ბი ლი მცი რე ამ ფი თე ატ რი მორ წმუ ნე თა შეხ ვედ-რის მთა ვარ ცენ ტრად ქცე ულ იყო. ალ ბათ, შემ თხვე ვი-თი არ უნ და იყ ოს კედ რე ბის ჩრდილ ში წმ. წირ ვის აღ-ვლე ნა და ღმრთის მსა ხუ რე ბა. სწო რედ ლი ბა ნის კე დარს უგ ალ ობს თა ვის ჰიმ ნებ ში ბიბ ლი ური მე ფე და ვი თი, ხო-ლო მე ფე სო ლო მონ მა კედ რის ხის მერ ქნი სა გან ააგო ღვთის ტა ძა რი. “რუ სე თის მო გუ გუ ნე კედ რე ბი” — ამ სა თა ურ ით კედ რის ხის გა სა ოც არ ენ ერ გე ტი კას წიგ ნე-ბის მთე ლი სე რია მი უძ ღვნა ვლა დი მირ მეგ რემ (ვ. მეგ-რეს წიგ ნე ბი ქარ თუ ლა დაც არ ის ნა თარ გმნი), და ად ამი-ან ის ზნე ობ ის გან წმენ დი სათ ვის მსოფ ლი ოში ცნო ბი ლი მოძ რა ობ აც და აფ უძ ნა. ასე რომ წე რო ვა ნის “მო გუ გუ-ნე კედ რე ბის ჩრდილ ქვეშ” შეკ რე ბილ ად ამი ან ებს გუ-ლის გა დახ სნი სათ ვის ამ სა ოც არი ხე ებ ის ენ ერ გე ტი კაც უწყობ და ხელს.

თბი ლი სის გა უს აძ ლი სი ხვა ტის შემ დგომ, წე რო ვა-ნის კედ რე ბის ჩრდილ ქვეშ რა ღაც სა ოც არი გან წყო ბა დაეუფლა ყვე ლას: წმ. წირ ვა, სა ვარ დის ლოც ვა, სუ ლი-ერი სა უბ რე ბი და აქ ტი ური დას ვე ნე ბის პე რი ოდი, ეპ-ის კო პო სის მი ერ მოწყო ბი ლი სი ურ პრი ზე ბის კას კა დი, რო დე საც ას აკ ოვ ანი ად ამი ან ებ იც კი ბავ შვო ბის წლე-ბის თავ და ვიწყე ბა ში გა და ეშ ვნენ, ყვე ლა ფე რი ეს ისე ლა მა ზად და გე მოვ ნე ბით იყო შერ ჩე ულ-შე თან ხმე ბუ ლი ერ თმა ნეთ თან, და ეს ერ თობ ლი ობა ის ეთ ჰარ მო ნი ულ გან წყო ბას ქმნი და, რომ დღე თვა ლის და ხამ ხა მე ბა ში ისე სწრა ფად გა იპ არა და თბი ლის ში დაბ რუ ნე ბის ჟა მი მო ვი და, რომ არ ავ ის გას ჩე ნია დაღ ლის ან მოწყე ნის, ან თუნ დაც მარ ტო ყოფ ნის სურ ვი ლი. ამ ით რე ალ ურ ად ხა-ზი გა ეს ვა კონ ვენ ცი ის არ სსა და მი ზანს. ქრის ტი ან ული მრევ ლის თა ნაცხოვ რე ბა სუ ლი ერი ერ თი ან ობაა. სწო-რედ ამ ას გა უს ვა ხა ზი ეპ ის კო პოს მა თა ვის ქა და გე ბა ში, რომ უნ და შე ვე ცა დოთ, ვი ყოთ ერ თად, ერთ საკ რე ბუ-ლოდ, და არა ისე, რომ გან მარ ტო ებ ას ვეს წრაფ ვო დეთ.

უნ და აღ ვნიშ ნოთ, რომ ეპ ის კო პო სის სურ ვი ლი მრევ-ლის წევ რე ბის ერ თი ან ობ ისა, შეს რულ და. წმ. წირ ვის, ან სა ვარ დის ლოც ვის დროს, სა ერ თო ვი თა რე ბა აიძ ულ ებს ად ამი ან ებს ერ თი ან ობ ას, მაგ რამ რო დე საც თა ვი სუ ფა-ლი დრო დგე ბა, ზო გი ცდი ლობს გან მარ ტო ებ ას, თავს არ იდ ებს სუ ლი ერ და-ძმებ თან ურ თი ერ თო ბას და ამ ის მი ზე ზი მხო ლოდ ად ამი ან ის ინ დი ვი დუ ლიზ მი რო დია, ხში რად შეკ რე ბის ან იმ ატ ორ ის არ აკ ომ პე ტენ ტუ რო ბის, ან და უდ ევ რო ბის ბრა ლი ცაა. წე რო ვა ნის კონ ვენ ცი ის ორ გა ნი ზე ბას თუ გა ვა ან ალ იზ ებთ, სრუ ლი ად ად ვი ლად დავ რწმუნ დე ბით, რომ არა მხო ლოდ ეპ ის კო პო სი სა და მ. ან დრე ის, არ ამ ედ ნე ბის მი ერი ან იმ ატ ორ ისა და მო ნა-წი ლის მონ დო მე ბა ნა საზ რდო ები იყო ერ თი ან ობ ის სურ-

საგანგებო ჩანართი

Iსაბა

ქრის ტი ან ობ ის ლექ სი კო ნი

აბ აკ უსი [ბერძ. abax, შემ დეგ ლათ. abacus “(სა ან-გა რი შო) და ფა”] პრეს ბი ტე რი უმ ში — მღვდლის სამ ყო-ფელ ში — მდგო მი პა ტა რა მა გი და, რო მელ ზეც წირ ვის აღ სრუ ლე ბი სათ ვის სა ჭი რო წმი და ჭურ ჭე ლი და სხვა ლი ტურ გი ული საგ ნე ბი ლაგ დე ბა. არ ქი ტექ ტუ რა ში: სვე ტის კა პი ტე ლის ზე და ნა წი ლი, რო მელ საც ეყ რდნო-ბა არ ქიტ რა ვი ან თა ღი.

აბ ატი [არ ამ. “abba” “მა მა”] ბერ მო ნაზ ვნო ბის საწყის პე რი ოდ ში, უმ თავ რე სად ეგ ვიპ ტე სა და სი რი აში, ასე უწ ოდ ებ დნენ სუ ლი ერ მოძ ღვრად არ ჩე ულ მო ნა ზონს. დღეს ეს სიტყვა აღ ნიშ ნავს და მო უკ იდ ებ ელი მო ნას-ტრის წი ნამ ძღვარს, არ ჩე ულს მო ნას ტრის კა პი ტუ-ლუ მის მი ერ სა იდ უმ ლო კენ ჭის ყრით, რო მელ საც აქ ვს სრუ ლი ძა ლა უფ ლე ბა მო ნას ტრის ში და თუ გა რე საქ-მი ან ობ აში, თა ნამ დე ბო ბა ზე მი სი ყოფ ნის დრო კი გა ნი-საზღვრე ბა ცალ კე ულ მო ნას ტერ თა თუ ორ დენ თა წეს-დე ბი თა და კონ სტი ტუ ცი ით. ეს არ გა მო რიცხავს, რომ აბ ატი შე იძ ლე ბა ექ ვემ დე ბა რე ბო დეს სა მო ნას ტრო კონ-გრე გა ცი ის უპ ირ ატ ესს ან წი ნამ ძღვარს.

აბ ატ ისა [არ ამ. “abba”à, “მა მა”, ლათ. ფორ მა abba-tissa] ქალ თა მო ნას ტრის წი ნამ ძღვა რი.

აბ იტ ინო სიტყვა “სა მო სის” (abito) კნი ნო ბი თი ფორ-მა: ქსო ვილ ზე ნა ქარ გი ან ქსო ვი ლის პა ტა რა პარ კში ჩას მუ ლი მცი რე ზო მის წმი და ხა ტი, რო მელ საც ყელ სა-ბა მის მსგავ სად, ტან საც მლის ქვეშ ატ არ ებ ენ მო წი წე-ბის ნიშ ნად.

აბ ორ ტი [ლათ. abortus, წარ მო ებ ული ზმნი დან aboriri (უარ ყო ფი თი ნა წი ლა კი ab + oriri “და ბა დე ბა”)] ორ სუ ლო-ბის ნე ბა ყოფ ლო ბი თი შეწყვე ტა ანუ ნა ყო ფის გა ნად გუ-რე ბა არ ას იც ოცხლი სუ ნა რი ან ას აკ ში საშ ვი ლოს ნო დან მი სი გან დევ ნის გზით. აბ ორ ტის დაგ მო ბა სა ეკ ლე სიო მოძ-ღვრე ბის უც ვლე ლი სა კითხია, რაც ვა ტი კა ნის მე ორე კრე-ბა მაც გა ნამ ტკი ცა შემ დე გი სიტყვე ბით: “აბ ორ ტი, ის ევე რო გორც ბავ შვის მკვლე ლო ბა, სა ში ნე ლი და ნა შა ულია” (GS 51). აბ ორ ტი გან კვე თით ის ჯე ბა (CIC კან. 1398).

აბ სო ლუ ტუ რი [ლათ. absolutus, ნამ ყოს მიმ ღე ობა ზმნი სა absolvere “გან თა ვი სუფ ლე ბა”] ის, რაც არაა გან-

პი რო ბე ბუ ლი ან და მო კი დე ბუ ლი რა მე სხვა ზე, “სრუ ლია თა ვის თა ვად და თა ვი სით”, არაა და კავ ში რე ბუ ლი წარ-მა ვა ლო ბის ქმნა დო ბას თან და დრო ისა და სივ რცის კა-ტე გო რი ებ თან.

აგ ნოს ტი ციზ მი [ბერ ძნუ ლი დან ágnostos “უც ნო ბი”] ეს სიტყვა 1869 წელს შექ მნა ინ გლი სელ მა ნა ტუ რა ლის-ტმა თ. ჰაქ სლიმ (1825-1895). აგ ნოს ტი ციზ მი აღ ნიშ ნავს იმ ად ამი ან ის პო ზი ცი ას, რო მე ლიც თავს იკ ავ ებს მეც ნი-ერ ული თვალ საზ რი სით გა და უწყვე ტელ პრობ ლე მა თა შე სა ხებ მო საზ რე ბის გა მო ხატ ვი სა გან. ფი ლო სო ფი აში აგ ნოს ტი ციზ მი აღ ნიშ ნავს სუ ლი ერ და მო კი დე ბუ ლე ბას, რო მე ლიც უარს ამ ბობს, გა მო ხა ტოს სა კუ თა რი გან სჯა აბ სო ლუ ტი სა და ღმრთა ებ რი ვის არ სე ბო ბი სა და ბუ ნე-ბის შე სა ხებ.

აგ რა ფა [ბერძ. á á-grapha(lógia) “და უწ ერ ელი (სიტყვე ბი)”] ამ სიტყვით აღ ინ იშ ნე ბა იეს ოს კა ნო ნი კურ სა ხა რე ბა ში ჩა უწ ერ ელი სიტყვე ბი, გა და ცე მუ ლი ტრა-დი ცი ისა და აპ ოკ რი ფე ბის მეშ ვე ობ ით.

ად ვენ ტი [ლათ. adventus “მოს ვლა”] ქრის ტი ან ულ სა-ხელ დე ბა ში ად ვენ ტი აღ ნიშ ნავს მე სი ის მოს ვლას, ვი საც ხან გრძლი ვად ელ ოდა ებ რა ელი ხალ ხი და რაც ქრის-ტი ან თათ ვის იესო ქრის ტეს გან კა ცე ბით აღ სრულ და. მაგ რამ ქრის ტეს მოს ვლა ჯერ სრუ ლად არ გან ხორ ცი-ელ ებ ულა: მსხე მი ეკ ლე სია ის ევ ელ ის პა რუ სი ას, მი სი დი დე ბით დაბ რუ ნე ბას. ლი ტურ გი აში ად ვენ ტი ეწ ოდ ება შო ბის წი ნა პე რი ოდს, რო მე ლიც ლი ტურ გი ული წლის და საწყისს აღ ნიშ ნავს. მი სი პირ ვე ლი ნა წი ლი მორ წმუ-ნე ებს ქრის ტეს დი დე ბუ ლი მოს ვლის მო ლო დი ნი სათ ვის გა ნაწყობს, მე ორე კი (17-24 დე კემ ბე რი) შო ბის ზე იმ ის-თვის ამ ზა დებს. რო მა ულ წეს ში ად ვენ ტი ოთხ კვი რას გრძელ დე ბა, ამ ბრო სი სე ულ ში კი — ექ ვს კვი რას.

ად ვენ ტის ტე ბი [ლათ. adventus “მოს ვლა”] ასე უწ-ოდ ებ ენ ცალ კე ულ ქრის ტი ან ულ სექ ტა თა მიმ დევ რებს, რომ ლე ბიც ახ ლო მო მა ვალ ში ელი ან იესო ქრის ტეს მე-ორე და სა ბო ლოო “მოს ვლას”. ამ მოძ რა ობ ის ფუ ძემ-დებ ლად მიჩ ნე ულია უილი ამ მი ლე რი (1782-1849), ბაპ-ტის ტი ფერ მე რი მა სა ჩუ სეტ სი დან, რო მელ მაც “ჟამ თა და სას რუ ლის” დად გო მა 1843 წლის თვის ივ არა უდა.

რამ დე ნი მე წე ლია, სა მო ცი ქუ ლი ად მი ნის ტრა ცი ის გა დაწყვე ტი ლე ბით, და იწყო მზა დე ბა ქრის ტი ან ობ ის ლექ სი-კო ნის გა მო სა ცე მად, რო მე ლიც ყვე ლა და ინ ტე რე სე ბულ მკითხველს — კა თო ლი კე სა და არ აკ ათ ოლ იკ ეს, მორ წმუ-ნე სა და არ ამ ორ წმუ ნეს — მოკ ლე, მაგ რამ სან დო ცნო ბებს მი აწ ვდის ქრის ტი ან ული სარ წმუ ნო ებ ის მოძ ღვრე ბის, ეკ ლე სი ის ის ტო რი ისა თუ ლი ტურ გი ული ცხოვ რე ბის შე სა ხებ. ამ ავე დროს, აქ ვე მო წო დე ბუ ლი იქ ნე ბა სა ჭი რო ინ ფორ მა ცია სხვა რე ლი გი ათა შე სა ხებ.

ლექ სი კონს სა ფუძ ვლად და ედო პი ერო პეტ რო ზი ლოს (Piero Petrosillo) მოკ ლე ენ ცი კო ლო პე დი ური ცნო ბა რი “Il Cristianesimo dalla A alla Z: Lessico della fede cristiana“, რო მე ლიც იტ ალი ურ იდ ან თარ გმნა მა რი კა სა აკ აშ ვილ მა პრო ფე სორ მე რაბ ღა ღა ნი ძის რე დაქ ცი ით.

ჟურ ნალ “სა ბას” სა რე დაქ ციო საბ ჭომ გა დაწყვი ტა, სა ნამ ლექ სი კო ნი ცალ კე წიგ ნად და იბ ეჭ დე ბა, მკითხველს ნა წი ლობ რივ მი აწ ოდ ოს ხოლ მე მომ ზა დე ბუ ლი მა სა ლა. იმ ედია, მკითხველ თა მი ერ შე ნიშ ნუ ლი შეც დო მე ბი და უზ უს ტო ბა ნი გას წორ დე ბა ლექ სი კო ნის წიგ ნად გა მო ცე მი სას.

ყო ველ გვარ გა მოხ მა ურ ებ ას რე დაქ ცია მად ლი ერ ებ ით მი იღ ებს. მერაბ ღაღანიძე

საგანგებო ჩანართი

II საბა

ამ ჟა მად 50-ზე მე ტი ად ვენ ტის ტუ რი სექ ტა არ სე ბობს. მათ შო რის ყვე ლა ზე ცნო ბი ლია მეშ ვი დე დღის ად ვენ-ტის ტე ბი.

ად მი ნის ტრა ტო რი კა ნო ნი კუ რი სა მარ თლის კო დექ სი ად მი ნის ტრა ტო რის სამ სა ხე ობ ას აყ ალ იბ ებს: ა) სა მო-ცი ქუ ლო ად მი ნის ტრა ტო რი: პი რი, რო მელ საც აკ ის რია სამ წყსო ხელ მძღვა ნე ლო ბა და მარ თვა უმ აღ ლე სი პონ-ტი ფექ სის სა ხე ლით “ღმრთის ხალ ხის გან საზღვრუ ლი ნა წი ლი სა, რო მე ლიც სა გან გე ბო და გან სა კუთ რე ბუ ლად ღრმა მი ზეზ თა გა მო არ არ ის და არ სე ბუ ლი დი ოც ეზ ად” (CIC, კან. 371); მას ეწ ოდ ება სა მო ცი ქუ ლო სა ვი კა რი-უსო ან სა მო ცი ქუ ლო პრე ფექ ტუ რა. ბ) სა დი ოც ეზო ად-მი ნის ტრა ტო რი: პი რი, რო მელ საც ევ ალ ება დი ოც ეზ ის მარ თვა იმ პე რი ოდ ში, რო დე საც ეპ ის კო პო სის თა ნამ-დე ბო ბა ვა კან ტუ რია (CIC, კან. 421); გ) სამ რევ ლო ად-მი ნის ტრა ტო რი: ეპ ის კო პო სის მი ერ და ნიშ ნუ ლი პი რი, რო მე ლიც გა ნა გებს საკ რე ბუ ლოს, რო დე საც ვა კან ტუ-რია წი ნამ ძღვრის თა ნამ დე ბო ბა, ან წი ნამ ძღვარს არ შე უძ ლია სამ წყსო საქ მი ან ობ ის გან ხორ ცი ელ ება (CIC, კან. 539).

ად ონაი [ებრ. სიტყვა “უფ ალო ჩე მო”] ღმრთის სა ზო-გა დო მი მარ თვა-მოხ მო ბა (დაბ. 15:2.8; 18:3.27, შმდ.; 19:18) და სა ხე ლი (ეს. 6:1). გან დევ ნის შემ დეგ მან შეც-ვა ლა წმი და ტექ სტებ ში იაჰ ვეს (Jhwh) სა ხე ლი, რომ ლის წარ მოთ ქმაც შე უძ ლე ბე ლი იყო. სა ხელ Jhwh -ს თან-ხმო ვან თა შო რის სიტყვა “ად ონაი”-ს ხმო ვან თა ჩას მის შე დე გად (=JaHo WaH) წარ მო იქ მნა შუა სა უკ უნე ებ ში გავ რცე ლე ბუ ლი მცდა რი გა მოთ ქმა იეჰ ოვა. ნ. იეჰ ოვ ას მოწ მე ნი, უფ ალი, კი რი ოს.

ად ოცი ონ იზ მი/ად ოცი ან იზ მი II სა უკ უნ იდ ან აღ მო ცე-ნე ბუ ლი ერ ესი, რო მე ლიც აღ მო ცენ და ეს პა ნეთ ში IV ს.-ის და სას რულ სა და VIII ს.-ში და რომ ლის თა ნახ მა დაც იესო ნა ზა რე ვე ლი ღმრთის მი ერ “აყ ვა ნილ” შვი ლად მი იჩ ნე ოდა. ამ მიმ დი ნა რე ობ ის მიმ დე ვარ თათ ვის იესო იყო უბ რა ლო ად ამი ანი, რო მელ მაც თა ვი სი სიქ ვე ლი თა და მორ ჩი ლე ბით ღმრთი სა გან შვი ლად აყ ვა ნის პა ტი ვი და იმ სა ხუ რა.

ავ გუს ტი ნე ლი უკ ავ შირ დე ბა ჰი პო ნელ წმ. ავ გუს-ტი ნეს (354-430) ან ერთ-ერთ იმ რე ლი გი ურ ორ დენს, რომ ლე ბიც წმ. ავ გუს ტი ნეს წეს დე ბას მის დევს (ნ. ავ-გუს ტი ნეს წეს დე ბა). ავ გუს ტი ნე ლო ბა შუა სა უკ უნე ებ ში აღ მო ცენ და და გავ რცელ და, რო დე საც ავ გუს ტი ნელ თა რე ლი გი ური გა მოც დი ლე ბა იურ იდი ულ ად ჩა მო ყა ლიბ-და წეს დე ბის კა ნო ნი კოს თა, სა მო ნას ტრო-სამ ხედ რო ორ დე ნე ბი სა (ნ. მალ ტის ორ დე ნი, ტევ ტონ თა ორ დე ნი და ა.შ.) და უპ ოვ არ თა ორ დე ნე ბის სა ხით. შუა სა უკ უნე-ებ ში, ას ევე, და არ სდა ავ გუს ტი ნელ ქალ თა სხვა დას ხვა მო ნას ტე რი, შემ დგომ ში კი — სა ერ ოთა მე სა მე ორ დე ნი.

ათე იზ მი [ბერძ. a-theós სიტყვა სიტყვით “ღმრთის გა რე შე”, “უღ მრთო”] აღ ნიშ ნავს იმ ად ამი ან თა იდე ოლ-ოგი ურ პო ზი ცი ას, ვინც უარ ყოფს ღმრთის არ სე ბო ბას. ათე იზ მი შე იძ ლე ბა იყ ოს: თე ორი ული ანუ ჭვრე ტი თი, რო დე საც ღმრთის არ სე ბო ბის ფორ მა ლურ უარ ყო ფას-

თან გვაქ ვს საქ მე; პრაქ ტი კუ ლი, რო დე საც ად ამი ანი ისე იქ ცე ვა, თით ქოს ღმერ თი არ არ სე ბობ დეს; სკეპ ტი-კუ რი, რო დე საც ად ამი ანს გა და ულ ახ ავ ად მი აჩ ნია ეჭ ვი ღმრთის არ სე ბო ბის შე სა ხებ; აგ ნოს ტი კუ რი, რო დე საც ღმრთის არ სე ბო ბის და უმ ტკი ცებ ლო ბა “აბ სო ლუ ტუ-რად” მი იჩ ნე ვა; თე ორი ულ-პო ზი ტი ური, რო დე საც საქ მე გვაქ ვს ღმრთის არ სე ბო ბის ნე ბის მი ერი მტკი ცე ბუ ლე-ბის უარ ყო ფის მცდე ლო ბას თან და იმ ის მტკი ცე ბას თან, რომ ნამ დვი ლი მტკი ცე ბუ ლე ბა არ ას ოდ ეს წარ მოდ გე ნი-ლა და მი სი წარ მოდ გე ნა ვე რა სო დეს გახ დე ბა შე საძ ლე-ბე ლი.

აიათ ოლა [არ აბ. ayat Allah “ღმრთის ნი შა ნი”] ში-იტი მუს ლი მე ბი ასე უწ ოდ ებ ენ დიდ თე ოლ ოგ ებს, მოძ-ღვრებ სა და ყუ რა ნის გან მმარ ტებ ლებს, რომ ლებ საც ხალ ხზე რე ლი გი ურ-პო ლი ტი კუ რი გავ ლე ნა აქ ვთ.

აკ ოლ ით ოსი [ბერ ძნ. akólythos “თა ნამ გზავ რი”, “ის, ვინც მიჰ ყვე ბა” და, ფარ თო მნიშ ვნე ლო ბით, “ის, ვინც ემ სა ხუ რე ბა”; გვი ან ლა თი ნურ ში akólythos ასე ეწ ოდ ება და ნიშ ნულ და არა ხელ დას ხმულ ღმრთის მსა ხურს, რო-მელ საც ევ ალ ება წირ ვის მომ სა ხუ რე ბა, მღვდლი სა და დი აკ ვნის დახ მა რე ბა ლი ტურ გი ულ მსა ხუ რე ბა ში, გან-სა კუთ რე ბით, წირ ვის აღ ვლე ნის დროს; მას, სა გან გე ბო მსა ხუ რის ხა რის ხში, შე უძ ლია ზი არ ებ ის მი ცე მა, წმი და ნა წი ლე ბის გა მო ტა ნა თაყ ვა ნის ცე მი სათ ვის მორ წმუ ნე-თა წი ნა შე და შემ დეგ მი სი კვლავ შე ნახ ვა ტა ბერ ნა კუ-ლუმ ში.

ალ აჰი ღმრთის სა ხე ლი ის ლამ ში; შედ გე ბა სიტყვი-სა გან “ღმერ თი”, რო მელ საც დარ თუ ლი აქ ვს ნა წე ვა რი. ალ აჰ ის შე სა ხებ ყვე ლა ზე მნიშ ვნე ლო ვან დე ბუ ლე ბას წარ მო ად გენს ის ლა მუ რი სარ წმუ ნო ებ ის აღ სა რე ბის, შა ჰა დის, პირ ვე ლი ფრა ზა: “არ არ სე ბობს სხვა ღმერ თი გარ და ღმრთი სა” (“ლა ილ აჰა ილ ლა ლაჰ”). ის ლა მის თა-ნახ მად, ად ამი ან ურ სა ზომ თა მეშ ვე ობ ით ღმრთის უფ-რო ზუს ტი გან საზღვრე ბის შე უძ ლე ბე ლია, რად გა ნაც ღმრთის მსგავ სი არ აფ ერი არ სე ბობს (ყუ რა ნი, 112,4; 42,11). თუმ ცა, იმ ავე ყუ რან ში ღმრთის კონ ცეპ ტუ ალ-ური გან საზღვრე ბის მიზ ნით მოყ ვა ნი ლია ეგ რეთ წო დე-ბუ ლი “99 კე თი ლი სა ხე ლი”, რომ ლე ბიც სხვა დას ხვაგ ვა-რად აღ წერს ღმრთის თვი სე ბებს (მაგ. ალ აჰი მოწყა ლეა, ლმო ბი ერია, შე მოქ მე დია, მსა ჯუ ლია...).

ალ ეგ ორია [გვი ან ლათ. allegoria (ბერძ. állos “გან სხვა-ვე ბუ ლი” + წარ მო ებ ული ფორ მა სიტყვი დან agorénein “ლა პა რა კი”)]. რი ტო რი კუ ლი სიმ ბო ლო გარ კვე ული რე ალ ობ ის გად მო სა ცე მად, რომ ლის მეშ ვე ობ ით აც ად-ამი ან მა მის გან გან სხვა ვე ბუ ლი სხვა რე ალ ობა შე იძ-ლე ბა იგ ულ ის ხმოს. ცნო ბი ლია ბიბ ლი ის ალ ეგ ორი ული ინ ტერ პრე ტა ცია. წმ. ამ ბრო სიმ ამ გვა რად გან საზღვრა ალ ეგ ორია: “Allegoria est, cum aliud geritur et aliud fig-uratur” (ალ ეგ ორია ისაა, რი თაც სხვა გა მო იხ ატ ება და სხვა ჩა მო ყა ლიბ დე ბა).

ალ ელუია [ებრ. hallelù ù (ბრძა ნე ბი თი კი ლო სიტყვი სა hillel) “ად იდ ეთ” და jah (შე მოკ ლე ბუ ლი ფორ მა სიტყვი-სა Jhwh) “უფ ალი”] ლი ტურ გი ული შე ძა ხი ლი, რო მე ლიც

საგანგებო ჩანართი

IIIსაბა

წინ უძ ღვის ფსალ მუ ნებს 104-106; 111-113; 115-117; 135; 146-150. სა აღ დგო მო პე რი ოდ ის ტი პუ რი შე ძა ხი-ლი. ხში რად გა ლო ბით შე რუ ლე ბუ ლი “ალ ელუია” წირ-ვი სას წინ უძ ღვის სა ხა რე ბის წა კითხვას, გარ და დი დი მარ ხვის პე რი ოდ ისა.

ალი ან სი ცალ კე ულ პრო ტეს ტან ტულ ორ გა ნი ზა ცი-ათა სა ხელ წო დე ბა: ა) ევ ან გე ლუ რი ალი ან სი (Evangeli-cal Alliance) და არ სდა 1846 წელს, ლონ დონ ში, სხვა-დას ხვა სექ ტი სა და სხვა დას ხვა ერ ის წარ მო მად გე ნე ლი 800 დე ლე გა ტის მი ერ. ცხრა პუნ ქტის გან შემ დგარ მის “სა მოძ ღვრო სა ფუძ ველ ში” ჩა მო ყა ლი ბე ბუ ლია წმი და წე რი ლის ინ ტერ პრე ტა ცი ის ას პი როვ ნუ ლი შე ფა სე ბის უფ ლე ბა და ვალ დე ბუ ლე ბა, ამ ას თა ნა ვე, ცოდ ვის მხო-ლოდ რწმე ნით გა მარ თლე ბა; ბ) პრეს ვი ტე რუ ლი ალი ან­სი ანუ რე ფორ მი რე ბულ ეკ ლე სი ათა ალი ან სი, რომ ლე-ბიც პრეს ვი ტე რუ ლი სის ტე მის თა ნახ მად მოქ მე დებს. ეს გა ერ თი ან ება 1875 წელს და არ სდა ცალ კე ულ პრეს-ვი ტე რულ ეკ ლე სი ათა შო რის ურ თი ერ თო ბა თა და მა-თი მი სი ონ ერ ული საქ მი ან ობ ის ხელ შეწყო ბის მიზ ნით; გ) მსოფ ლიო ბაპ ტის ტუ რი ალი ან სი (Baptist World Alli-ance): 1905 წელს და არ სე ბუ ლი ეს ორ გა ნი ზა ცია და ახ-ლო ებ ით 112 ქვეყ ნის 137.000 ად გი ლობ რივ ეკ ლე სი ას აერ თი ან ებს, მი სი მთა ვა რი ცენ ტრი ვა შინ გტონ ში მდე-ბა რე ობს. ორ გა ნი ზა ცია მიზ ნად ის ახ ავს, იყ ოს “მთე ლი მსოფ ლი ოს ბაპ ტის ტთა სა შუ ალ ება სა მი მიზ ნის მი საღ-წე ვად. ეს მიზ ნე ბია: აა) ბაპ ტის ტურ ეკ ლე სი ათა შო რის ერ თი ან ობ ისა და მე გობ რო ბის გან მტკი ცე ბა და ხელ-შეწყო ბა; ბბ) რე ლი გი ური თა ვი სუფ ლე ბის უზ რუნ ველ-ყო ფა და დაც ვა; გგ) სა ერ თო [ბაპ ტის ტუ რი] რწმე ნის მთა ვა რი პრინ ცი პე ბის გან ცხა დე ბა”.

ალ იტ ურ გი ული [უარ ყო ფის გა მომ ხატ ვე ლი თავ სარ-თი ა + ლი ტურ გი ული] ასე ეწ ოდ ება დღე ებს, რო დე საც ევ ქა რის ტია არ აღ სრულ დე ბა: დიდ პა რას კევ სა და დიდ შა ბათს. ამ ბრო სი სე ულ ლი ტურ გი აში, ას ევე, ალ იტ ურ-გი ულია დი დი მარ ხვის ყო ვე ლი პა რას კე ვი.

ალ მუ ცია [გვი ან ლათ. almutia] ბეწ ვის/ტყა ვის მო სას-ხა მი კა პი უშ ონ ით, რო მელ საც ატ არ ებ დნენ კა ნო ნი კო-სე ბი. ეწ ოდ ებ ოდა, აგ რეთ ვე, მო ცე ტა.

ამ არ ტი ოც ენ ტრიზ მი (Amartiocentrismo) [ბერ ძნუ ლი-დან amartía “ცოდ ვა” + სიტყვა “ცენ ტრის” წარ მო ებ ული ფორ მა] თე ოლ ოგი ური კონ ცეფ ცია, რო მე ლიც ცოდ ვას ცენ ტრა ლურ ად გილს ან იჭ ებს ის ტო რი აში და მას მი იჩ-ნევს უმ ნიშ ვნე ლო ვა ნეს და გან მსაზღვრელ ელ ემ ენ ტად.

ამ აღ ლე ბა [ლათ. ascensio “აღ მას ვლა, ას ვლა”] დღე-სას წა ული, რო მე ლიც აღ ინ იშ ნე ბა აღ დგო მი დან ორ მო-ცი დღის შემ დეგ მკვდრე თით აღ მდგა რი იეს ოს ცად ამ აღ ლე ბის მო სა გო ნებ ლად (შდრ. საქ. 1:4-12) და რო-მე ლიც ას რუ ლებს იეს ოს გან დი დე ბას, დაწყე ბულს მი სი აღ დგო მით.

ამ ბი ონი [ბერძ. anabáinein “ას ვლა”] გან სხვა ვე ბით მქა და გებ ლის კა თედ რი სა გან, ამ ბი ონი ქვის ან ხის შე-მაღ ლე ბაა, სა იდ ან აც ლი ტურ გი ის დროს ცხად დე ბა

ღმრთის სიტყვა, ფსალ მუ ნის რეს პონ სო რი უმი, სა აღ-დგო მო სა დი დე ბე ლი. ამ ბი ონ იდ ან შე საძ ლე ბა ქა და გე ბი-სა და სა ყო ველ თაო ლოც ვის წარ მოთ ქმა.

ამ ბრო სი სე ული მი ლა ნის (მე დი ოლ ან ის) ეპ ის კო პო-სის, წმ. ამ ბრო სის, სა ხელ თან და კავ ში რე ბუ ლი. ამ ბრო-სი სე ული წე სი ეწ ოდ ება ლი ტურ გი ულ წესს, გავ რცე ლე-ბულს მი ლა ნის თით ქმის მთელ ეპ არ ქი ასა და რამ დე ნი მე მიმ დე ბა რე ზო ნა ში. ის გარ კვე ული თა ვი სე ბუ რე ბე ბით ხა სი ათ დე ბა: ად ვენ ტი გრძელ დე ბა ექ ვს და არა ოთხ კვი რას, რო გორც ეს რო მა ულ წე სი თაა მი ღე ბუ ლი; დი-დი მარ ხვა იწყე ბა არა ნაც რის ოთხშა ბათს, არ ამ ედ მის მომ დევ ნო კვი რადღეს; წირ ვი სას შე რი გე ბის ხე-ლის ჩა მორ თმე ვა წინ უს წრებს შე წი რუ ლე ბას; მრწამ სი შე წი რუ ლე ბას მოს დევს, პუ რის გა ტე ხა კი ევ ქა რის ტი-ული ლოც ვის და სას რულს, “მა მო ჩვე ნო”-ს ლოც ვამ დე სრულ დე ბა.

ამ ენ [ებრ. ფუ ძი დან “aman”, “გაძ ლე ბა”, “მტკი ცედ დგო მა”] ნიშ ნავს “ასეა”, “მარ თა ლია”, “უეჭ ვე ლად”, “ნამ დვი ლად”. სეპ ტუ აგ ინ ტა ში ესაიას სიტყვე ბი “ჭეშ მა-რი ტი ღმერ თი” (ეს. 65:16) ით არ გმნე ბა რო გორც theós amen იოან ეს გა მოცხა დე ბა ში ქრის ტეს ეწ ოდ ება “ამ ენი” (გა მოცხ. 3:14), რად გა ნაც ის ჭეშ მა რი ტე ბას ამ ოწ მებს. აქ ვს, აგ რეთ ვე, ზმნი ზე დუ რი ფუნ ქცი აც და გა მო ხა ტავს მსმე ნე ლის თან ხმო ბას (“დი ახ, უეჭ ვე ლია”) მო სა უბ რის სიტყვე ბის მი მართ, შერ წყმულს ნათ ქვა მის ახ დე ნის სურ ვილ თან (შდრ. 3 მეფ. 1:36; იერ ემ. 11:5; 28:6). ამ-გვა რად “ამ ენი” რე ლი გი ური შე ძა ხი ლის მნიშ ვნე ლო-ბას იძ ენს, გან სა კუთ რე ბით — სა კულ ტო მსა ხუ რე ბა ში (შდრ. ნე ემ. 5:13; 8:6). და მა ხა სი ათ ებ ელია იეს ოს მი ერ “ამ ენ”-ის გა მო ყე ნე ბა: ესაა და მა დას ტუ რე ბე ლი ფორ-მუ ლა: “ამ ენ გეტყვი თქვენ/შენ” (“Amen dico vobis/tibi”) რო მე ლიც 28-ჯერ გვხვდე ბა მა თეს, 14-ჯერ მარ კო ზის, 7-ჯერ ლუ კა სა და 26-ჯერ, ორ მა გი ფორ მით, იოან ეს სა-ხა რე ბებ ში: “ამ ენ, ამ ენ გეტყვით თქვენ” (“Amen, amen, dico vobis “) ანუ “ჭეშ მა რი ტე ბას გე უბ ნე ბით თქვენ”. “ამ ენ” სპონ ტა ნუ რად გად მო ვი და ებ რა ული ლი ტურ გი-იდ ან ქრის ტი ან ულ ში, რო გორც დამ სწრე თა თან ხმო ბის გა მომ ხატ ვე ლი შე ძა ხი ლი.

ამ ერ იკ ან იზ მი ეს ცნე ბა გუ ლის ხმობს ეკ ლე სი ის მოძ-ღვრე ბას თან და პი რის პი რე ბულ შე ხე დუ ლე ბა თა კომ-პლექ სს, რო მე ლიც იზი არ ებს ამ ერ იკ ული ლი ბე რა ლუ რი აზ როვ ნე ბის ცალ კე ულ ნიშ ნებს. ის გან სა კუთ რე ბულ მნიშ ვნე ლო ბას ან იჭ ებს ქრის ტი ან ის ბუ ნებ რივ სიქ ვე-ლე ებს, ავ ტო რი ტე ტის პრინ ცი პის შემ სუ ბუ ქე ბა სა და გან საზღვრულ დოგ მა თა ახ ლე ბუ რი ინ ტერ პრე ტა ცი ის აუც ილ ებ ლო ბას. ამ ერ იკ ან იზ მს უკ ავ შირ დე ბა, ას ევე, სწრაფ ვა სინ დი სის თა ვი სუფ ლე ბი სა და კა თო ლი კე თა ქმე დე ბის მე ტი თა ვი სუფ ლე ბის კენ. ამ ავე დროს, მი-სი მომ ხრე ები მხარს უჭ ერ დნენ ეკ ლე სი ის მეტ გახ სნი-ლო ბას თა ნა მედ რო ვე კულ ტუ რის მოთხოვ ნი ლე ბა თა მი მართ (American Way of Life) ამ ერ იკ ან იზ მის გა მო ჩე-ნი ლი წარ მო მად გე ნე ლი იყო ყო ფი ლი რე დემ პტო რის ტი ისა აკ ჰე კე რი († 1888). მან 1858 წელს და აფ უძ ნა წმ. პავ ლეს სა ხე ლო ბის მი სი ონ ერ ული სა ზო გა დო ება, რომ-ლის მი ზა ნი იყო პრო ტეს ტანტ მორ წმუ ნე თა კა თო ლი კე

საგანგებო ჩანართი

IV საბა

ეკ ლე სი ის წი აღ ში მოქ ცე ვა.

ამ იქ ტუ სი [ლათ.amictus “ზე და ტან საც მე ლი”] თეთ-რი სე ლის ქსო ვი ლი, თით ქმის ყო ველ თვის ოთხკუთხა ფორ მი სა, რო მელ საც მღვდელ მსა ხუ რი მხრებ სა და კი-სერ ზე მო იდ ებს, რო გორც უპ ირ ვე ლეს ლი ტურ გი ულ სა-მო სელს, წირ ვის აღ ვლე ნის ან სხვა ლი ტურ გი ული წე სის აღ სრუ ლე ბის დროს. ის წელ ზე ორი ზონ რით მაგ რდე ბა.

ან აბ აპ ტის ტე ბი [ბერ ძნ. anabaptistés, წარ მო ებ ული ზმნი დან anabaptízein “ხე ლახ ლა მო ნათ ვლა”; შემ დეგ ლა თი ნურ ში მი იღო ფორ მა anabaptista] ან აბ აპ ტის ტე-ბი XVI ს.-დან აღ ნიშ ნავს, ას ევე, კა ტა ბაპ ტის ტე ბად, ბაპ ტის ტე ბად ან ხე ლახ ლა მნათ ვლე ლე ბად წო დე ბულ პრო ტეს ტან ტებს. გა და ტა ნი თი მნივ ნე ლო ბით ან აბ აპ-ტის ტი აღ ნიშ ნავს, აგ რეთ ვე, იმ პრო ტეს ტან ტებს, რომ-ლე ბიც უარ ყო ფენ ბავ შვე ბის ნათ ლო ბას და მხო ლოდ ზრდას რულ ად ამი ან ებს ნათ ლა ვენ, თა ნაც ნათ ლო ბა სრულ დე ბა არა რო გორც სა იდ უმ ლო ება, არ ამ ედ, რო-გორც “მცნე ბა”. ვიწ რო ის ტო რი ული თვალ საზ რი სით, ან აბ აპ ტის ტე ბი, ლუ თე რის გან საზღვრე ბის თა ნახ მად, ის “ფა ნა ტი კო სე ბი” არი ან, რომ ლე ბიც “ცვი კა უს წი-ნას წარ მეტყვე ლებს” უწ ოდ ებ დნენ თავს და რო მელ თა მე თა ურ იც 1520 წელს გახ და თო მას მი უნ ცე რი ვალ-დშუ დან. იგი, მი ლე ნა რის ტუ ლი და სო ცი ალ ის ტუ რი იდე ებ ით შთა გო ნე ბუ ლი, 1525 წლის “გლეხ თა ომ ში” ჩა-ება ეგ რეთ წო დე ბუ ლი “თორ მე ტი მუხ ლის” და სა ცა ვად. და მარ ცხე ბის შემ დეგ მი უნ ცე რი და ატყვე ვეს და თა ვი მოკ ვე თეს, თუმ ცა მე თა ურ ის სიკ ვდი ლის შემ დეგ სექ-ტას არ სე ბო ბა არ შე უწყვე ტია, — ის უმ თავ რე სად გერ-მა ნი აში, შვე იც არი ასა და ნი დერ ლან დებ ში გავ რცელ და.

ან ამ ნე ზა/გახ სე ნე ბა [ბერძ. anámnesis “გახ სე ნე ბა”] ევ ქა რის ტუ ლი ლოც ვის ნა წი ლი, რო მე ლიც მოს დევს და ფუძ ნე ბის თხრო ბა სა და კურ თხე ვას და რომ ლი თაც ეკ ლე სია “იხ სე ნებს” ქრის ტეს ვნე ბას, სიკ ვდილ სა და მკვდრე თით აღ დგო მას, შე სა ბა მი სად იეს ოს ბრძა ნე ბი-სა: “ეს გა აკ ეთ ეთ ჩემს მო სა გო ნებ ლად” (ლუკ. 22, 19).

ან ათ ემა [კლა სიკ. ბერძ. anáthema (ზმნი დან anatithé-nai “ზე მო დან და დე ბა”)] ღმრთი სად მი მიძ ღვნი ლი “აღ-თქმუ ლი შე სა წი რა ვი”; შემ დეგ, ბიბ ლი ურ ბერ ძნულ ენ აში აღ ნიშ ნავ და ღმერ თის თვის პა ტი ვის მი სა გე ბად გა ნად გუ რე ბულ პირს ან სა განს; და სას რულ, ქრის ტი-ან ული გა გე ბით, ამ სიტყვამ “შეჩ ვე ნე ბის” მნიშ ვნე ლო-ბა შე იძ ინა. სა ეკ ლე სიო ენ აში ან ათ ემა ერ ეტ იკ ული ან არ ას წო რი დე ბუ ლე ბის დაგ მო ბას ან გან კვე თას აღ ნიშ-ნავს. ეს უკ ან ას კნე ლი წარ მო ად გენს გა მა ჯან სა ღე ბელ დამ სჯელ სან ქცი ას ან სა ეკ ლე სიო სა დის ციპ ლი ნო ზო-მას, რომ ლის ძა ლი თაც მორ წმუ ნე გა მო რიცხუ ლია ეკ-ლე სი ას თან ერ თი ან ობ ის აგ ან და მოკ ლე ბუ ლია სუ ლი ერ სი კე თეს.

ან აფ ორა [ბერძ. anaphorá, მომ დი ნა რე ზმნი დან anaphérein “აღ ყვა ნა”] ევ ქა რის ტი ის ცენ ტრა ლუ რი სა-კულ მი ნა ციო მო მენ ტი, პრე ფა ცი უმ იდ ან ქე ბა-დი დე ბამ-დე, ევ ქა რის ტუ ლი ლოც ვის სი ნო ნი მი. თავ და პირ ვე ლად აღ ნიშ ნავ და ევ ქა რის ტუ ლი წე სის აღ სრუ ლე ბი სას შე სა-

წი რავ პურს.

ან აქ ორ ეტი [ბერძ. anachorein “გან დგო მა”; შემ დგომ, სა ეკ ლე სიო ლა თი ნურ ში დამ კვიდ რდა ფორ მა anacho-reta] გან დე გი ლი, რო მე ლიც უდ აბ ნო ში ან სხვა გან მარ-ტო ებ ულ ად გი ლას სახ ლდე ბა, რა თა, ას კე ტიზ მი სა და მჭვრე ტე ლო ბის მეშ ვე ობ ით, ღმერ თთან სიღ რმი სე ული ერ თი ან ობა მო იპ ოვ ოს. III ს.-ში ამ გვა რი გან დე გი ლო ბის მიმ დე ვარ თა სიმ რავ ლის გა მო ამ მოვ ლე ნამ მნიშ ვნე ლო-ვან წი ლად სა მო წე სეო ხა სი ათი შე იძ ინა. ან აქ ორ ეტ თა მი ერ არ ჩე ული გან მარ ტო ებ ის ყვე ლა ზე ცნო ბი ლი ად-გი ლი იყო თე ბა იდ ის უდ აბ ნო ეგ ვიპ ტე ში.

ან გე ლო ზი [ბერძ. ánghelos (რაც წარ მო ად გენს თარ-გმანს ებრ. სიტყვი სა mal’eak) “მაც ნე”; შემ დგომ ლა-თი ნურ ში დამ კვიდ რდა ფორ მა angelus] ად ამი ან სა და ღმერ თს შო რის შუ ალ ედ ური ბუ ნე ბის მქო ნე სუ ლი ერი ქმნი ლე ბა, ღმრთის მაც ნე. ბიბ ლი აში ან გე ლო ზის მრა-ვა ლი მოვ ლი ნე ბაა აღ წე რი ლი, უმ ეტ ეს წი ლად ად ამი ან-ური იერ ით. ასე გა მო ეცხა და ან გე ლო ზი აგ არს (შდრ. დაბ. 16:7), აბ რამს (შდრ. დაბ. 18:1-2), ლოტს (შდრ. დაბ. 19:1), იაკ ობს (შდრ. დაბ. 28:12). ძვე ლი აღ თქმა გა მოკ-ვე თი ლად არ აღ წერს ან გე ლოზ თა შექ მნას, თუმ ცა ეს თა ვის თა ვად იგ ულ ის ხმე ბა იმ ფაქ ტი დან გა მომ დი ნა რე, რომ ერ თა დერ თი ღმერ თია ყვე ლა არ სე ბის შე მოქ მე დი (შდრ. გამ. 20:11; ფსალმ. 148:1-5). მი წი ერ სა მოთხე ში გვე ლის სა ხით მაც დუ რის არ სე ბო ბა (შდრ. დაბ. 3:1-15) ან გე ლოზ თა და ცე მი სა და დე მო ნე ბად მა თი გა დაქ ცე ვის ფაქ ტზე მი უთ ით ებს. ან გე ლო ზე ბი ზრუ ნა ვენ ად ამი ან-ებ ზე: იხ სნი ან ლოტს (შდრ. დაბ. 19), ტო ბი ასა და სა-რას (შდრ. ტობ. 12:14-15), სამ ახ ალ გაზ რდას ღუ მელ ში (შდრ. დან. 3:49). ზოგ ჯერ, ღმრთა ებ რი ვი ბრძა ნე ბით, სჯი ან ად ამი ან ებს (შდრ. დაბ. 19:11; 4მეფ. 24:16-17). ძველ აღ თქმა ში გვხვდე ბა ას ევე გან სა კუთ რე ბუ ლი ან-გე ლო ზი — ესაა იაჰ ვეს ან გე ლო ზი, რო მე ლიც ღმრთა-ებ რი ვი მაც ნის სა ხით წარ მოდ გე ბა და ამ ას თან, სა-უბ რობს და მოქ მე დებს, რო გორც ღმერ თი (შდრ. დაბ. 16:10-13; 31:11-13 და სხვ.). ეკ ლე სი ის არა ერ თმა მა მამ და მოძ ღვარ მა ეს არ სე ბა თე ოფ ანი ად (ად ამი ან თათ ვის ღმრთის გა მოცხა დე ბად) მი იჩ ნია. ახ ალ აღ თქმა ში ან გე-ლო ზე ბი წარ მო ად გე ნი ლი არი ან იმ უხ ილ ავ (შდრ. კოლ. 1:16) სუ ლე ბად (შდრ. ებრ. 1:14), რო მელ თაც არა აქ ვთ ხორ ცი ელი ურ თი ერ თო ბე ბი (შდრ. მათ. 22:30). აქ გარ-კვე ვი თაა სა უბ არი მა თი და ცე მის შე სა ხებ (შდრ. იუდ. 6; 2პეტ. 2:4). იოან ეს გა მოცხა დე ბა გან სა კუთ რე ბით მდი-და რია ან გე ლოზ თა ხა ტე ბით, რაც ამ ნა წარ მო ებ ის ლი-ტე რა ტუ რუ ლი ჟან რი თა ცაა გან პი რო ბე ბუ ლი. ფსევ დო-დი ონ ისე ან გე ლო ზებს ცხრა “და სად”, ანუ კა ტე გო რი ად ყოფს, რომ ლე ბიც სა მი სა ფე ხუ რის მი ხედ ვი თაა დაჯ გუ-ფე ბუ ლი: სე რა ფიმ ნი, ქე რუ ბიმ ნი, საყ დარ ნი; უფ ლე ბა ნი, ძალ ნი, ხელ მწი ფე ბა ნი; მთავ რო ბა ნი, მთა ვა რან გე ლოზ-ნი, ან გე ლოზ ნი.

“ან გე ლო ზი” [ლათ. Angelus “ან გე ლო ზი”] ტრა დი ცი-ული ლოც ვა ღმრთის მშობ ლი სად მი, აგ ებ ული ხა რე ბი სა და ქრის ტეს გან კა ცე ბის სა იდ უმ ლო ებ აზე. ლოც ვის სა-ხელ წო დე ბა მი სი პირ ვე ლი სიტყვი დან მომ დი ნა რე ობს. ლოც ვა სა მი ან ტი ფო ნი სა გან შედ გე ბა, თი თოეულ მათ-

საგანგებო ჩანართი

Vსაბა

განს მოს დევს: “გი ხა რო დენ”. სრულ დე ბა ერ თი მუხ ლი-თა და ლოც ვით. სა აღ დგო მო პე რი ოდ ში “ან გე ლო სის” ნაც ვლად აღ ევ ლი ნე ბა “დე დო ფა ლო ზე ცი საო”. XIII სა-უკ უნ ეში პაპ მა გრი გოლ IX-მ და ამ კვიდ რა “ან გე ლო ზის” დი ლით, შუ ადღე სა და სა ღა მოს აღ ვლე ნის ტრა დი ცია.

ან გლი კა ნე ლო ბა (Anglicanesimo ინ გლი სის ეკ ლე სი-ის (Church of England) ინ სტი ტუ ცი ათა და მოძ ღვრე ბა-თა ერ თობ ლი ობა. ან გლი კა ნე ლო ბა, ას ევე, აღ ნიშ ნავს დი დი ბრი ტა ნე თი სა და სხვა ქვეყ ნე ბის “ან გლი კა ნურ ერ თი ან ობ ასა” და კენ ტერ ბე რის მთა ვა რე პის კო პო სის დაქ ვემ დე ბა რე ბა ში მყოფ ეკ ლე სი ათა ერ თობ ლი ობ ას. ან გლი კა ნიზ მის ფეს ვე ბი 1215 წლის დო კუ მენ ტში, “თა-ვი სუფ ლე ბის დიდ ქარ ტი აში” (Magna carta libertatum ) შე იძ ლე ბა მო იძ ებ ნოს. რო მის ეკ ლე სი ას თან სქიზ მა 1534 წელს მოხ და, რო დე საც ინ გლი სის პარ ლა მენ ტმა მო იწ ონა “უზ ენა ეს ობ ის აქ ტი”, რო მე ლიც მე ფე ჰენ რი VIII-ს (და ტახ ტის მომ დევ ნო მემ კვიდ რე ებს) ინ გლი სის ეკ ლე სი ის ერ თა დერთ და უზ ენა ეს მე თა ურ ად აღი არ ებ-და (supreme head in earth of England) რომ თან გან ხეთ-ქი ლე ბა გა ნა ახ ლა დე დო ფალ მა ელ ის აბ ედ I-მა (1558-1603) დო კუ მენ ტით “თა ნაბ რო ბის აქ ტი” (1559) და ეგ რეთ წო დე ბუ ლი 39 მუხ ლით (1563). ან გლი კა ნე ლო ბა სწრა ფად გა მო იკ ვე თა გან სხვა ვე ბუ ლი პო ზი ცი ები (რაც ეკ ონ ომ იკ ურ-სი ცი ალ ური ვი თა რე ბი თაც იყო გან პი რო-ბე ბუ ლი), რო მელ თა სა ფუძ ველ ზეც ჩა მო ყა ლიბ და: ა) მა ღა ლი ეკ ლე სია (High Church) რო მელ მაც მე ტი ერ თი-ან ობა შე ინ არ ჩუ ნა კა თო ლი კურ ეკ ლე სი ას თან რო გორც ლი ტურ გი ული, ისე სა ეკ ლე სიო ორ გა ნი ზა ცი ის თვალ-საზ რი სით; ბ) და ბა ლი ეკ ლე სია (Low Church) რო მე ლიც ხაზს უს ვამს პრო ტეს ტან ტიზ მის ინ ოვ აცი ურ იდე ებს და მხარს უჭ ერს პრეს ვი ტე რულ პრო ტეს ტან ტიზ მთან სო ლი და რო ბას; გ) ფარ თო ეკ ლე სია (Broad Church) რო მელ საც დღეს “ლი ბე რა ლურს” უწ ოდ ებ ენ. ეს უკ-ან ას კნე ლი ღიაა თა ვი სუ ფა ლი ინ ტერ პრე ტა ცი ის პო-ზი ცი ათა მი მართ, რომ ლე ბიც უპ ირ ის პირ დე ბა მკაცრ მარ თლმორ წმუ ნე ობ ას. დღეს ან გლი კა ნე ლო ბა მო იც ავს ხალ ხებს, რომ ლე ბიც დე დო ფალს სა კუ თა რი ეკ ლე სი ის მე თა ურ ად აღი არ ებ ენ; მას და ახ ლო ებ ით 65 მი ლი ონი მორ წმუ ნე იზი არ ებს. სა ეპ ის კო პო სო ები (სა ერ თო ჯამ-ში 365 დი ოც ეზი) კენ ტერ ბე რის მოქ მედ მთა ვა რე პის კო-პოსს ექ ვემ დე ბა რე ბა. ინ გლი სის ეკ ლე სი ის კა ნონ მდე-ბე ლი ორ გა ნოა ეპ ის კო პოს თა, მღვდელ თა და სა ერ ოთა სა მი პა ლა ტის გან შემ დგა რი ერ ოვ ნუ ლი ას ამ ბლეა. ინ-გლი სის ეკ ლე სი ას თან და კავ ში რე ბუ ლი გა დაწყვე ტი ლე-ბე ბი მო ითხოვს პარ ლა მენ ტის და დას ტუ რე ბა სა და მო-ნარ ქი სე ულ რა ტი ფი კა ცი ას.

ან თრო პო მორ ფიზ მი [ბერძ. ántropos “ად ამი ანი” + წარ მო ებ ული ფორ მა სიტყვი სა morphé “ფორ მა”] ად ამი-ან ის მიდ რე კი ლე ბა, სა კუ თა რი თა ვი და სა კუ თა რი ში ნა-გა ნი სამ ყა რო გა რე მომ ცვე ლი სამ ყა რო სა და ღმრთა ებ-რი ობ ის აღ ქმა ზე გა და იტ ან ოს.

ან იმ იზ მი [მომ დი ნა რე ობს ლა თი ნუ რი სიტყვი დან anima “მა ცოცხლე ბე ლი ქრო ლა”] ფი ლო სო ფი აში ამ სიტყვით აღ ინ იშ ნე ბა ყვე ლა ის კონ ცეფ ცია, რო მელ-თა თა ნახ მა დაც თი თოეულ არ სე ბას აქ ვს სამ შვინ ვე ლი,

რო გორც აქ ტი ვო ბის ში ნა გა ნი საწყი სი; ეთ ნო ლო გი აში კი — ზო გი ერ თი პირ ველ ყო ფი ლი ხალ ხის მის წრა ფე ბა, მი აკ უთ ვნონ სამ შვინ ვე ლი არა მხო ლოდ ად ამი ანს, არ-ამ ედ, ას ევე, საგ ნებ საც. ან იმ ის ტურს უწ ოდ ებ ენ გან სა-კუთ რე ბით იმ ტო მებს, რომ ლებ შიც მიც ვა ლე ბულ თა და სამ შვინ ველ თა სა გან გე ბო კულ ტია გავ რცე ლე ბუ ლი.

ან ომო ელ ები [ბერძ. anómoios “გან სხვა ვე ბუ ლი”] ასე ეწ ოდ ებ ოდა არი ელი ერ ეტ იკ ოს ის ეცი უს ის (IV ს.) მიმ დევ რებს. ეცი უს ის მტკი ცე ბით, მხო ლოდ მა მა იყო ღმერ თი, რო გორც შე უქ მნე ლი, ძე კი მის გან სრუ ლი-ად გან სხვა ვე ბუ ლი (anómoios) ბუ ნე ბი სა იყო. ცნო ბი ლი არი ან ას ევე ეცი უს ელ თა სა ხე ლი თაც.

ან ტიკ ლე რი კა ლიზ მი [ან ტი + clerikus-ის წარ მო ებ ული ფორ მა] იდე ათა, და მო კი დე ბუ ლე ბა თა, ტენ დენ ცი ათა ერ თობ ლი ობა, რო მელ საც ახ ასი ათ ებს მტრუ ლი და მო-კი დე ბუ ლე ბა სამ ღვდე ლო ებ ის ან სა ერო და პო ლი ტი-კურ სფე რო ებ ში სა ეკ ლე სიო ძა ლა უფ ლე ბის პირ და პი-რი თუ არ აპ ირ და პი რი ჩა რე ვის მი მართ. XIX სა უკ უნ ის პო ლი ტი კურ-იდე ოლ ოგი ურ დე ბა ტებ ში პო ლე მი კუ რად გა მო ყე ნე ბუ ლი ეს ცნე ბა აღ ნიშ ნავ და სამ ღვდე ლო-ებ ისა და სა ეკ ლე სიო იერ არ ქი ის არ არ ელ იგი ურ სფე-რო ებ ში ჩა რე ვის აღ კვე თის კენ მი მარ თულ ნე ბის მი ერ ინ იცი ატ ივ ას. ის, ას ევე, აღ ნიშ ნავ და თა ნა მედ რო ვე სა-ხელ მწი ფოს მი ერ სა ეკ ლე სიო ძა ლა უფ ლე ბის დაქ ვემ-დე ბა რე ბის მცდე ლო ბებს, ან, და სას რულ, კრი ტი კულ და მო კი დე ბუ ლე ბას სამ ღვდე ლო ებ ის, რო გორც პრი-ვი ლე გი რე ბუ ლი “კლა სის”, ან მის მი ერ სა კუ თა რი მი-სი ის შე სას რუ ლებ ლად გა მო ყე ნე ბუ ლი მე თო დე ბის მი-მართ. ცნე ბის გა მო ყე ნე ბა არ აზ უს ტი იქ ნე ბა, თუ კი მას მოვ წყვეტთ XVII-XVIII სა უკ უნე ებ ის, უფ რო მე ტად კი — XIX სა უკ უნ ის ის ტო რი ულ გა რე მოს, რო მელ შიც ის აღ მო ცენ და. ვოლ ტე რი სე ული ხა სი ათ ის ინ ტე ლექ ტუ-ალ ურ მა ან ტიკ ლე რი კა ლიზ მმა პო ლი ტი კურ-სო ცი ალ-ური გან ზო მი ლე ბას მი აღ წია, გან სა კუთ რე ბით, საფ-რან გე თის რე ვო ლუ ცი ის დროს: სამ ღვდე ლო ებ ას თან, უმ თავ რე სად — მა ღალ სამ ღვდე ლო ებ ას თან ბრძო ლა “ძველ რე ჟიმ თან” (Ancien Régime) ბრძო ლის არ სე-ბით ნა წი ლად იქ ცა. ცნე ბის პო ლე მი კუ რი წარ მო შო ბა გან სა კუთ რე ბუ ლად ნა თე ლია იტ ალი აში, სა დაც ეკ ლე-სი ასა და სა ხელ მწი ფოს შო რის და მო კი დე ბუ ლე ბა თა პრობ ლე მა რო მის სა კითხმა გა არ თუ ლა. პა პის მი თი-თე ბა თა ერ თგუ ლად აღ მსრუ ლე ბელ ყვე ლა კა თო ლი კის აღ სა ნიშ ნა ვად სიტყვა “კლე რი კა ლურს” იყ ენ ებ დნენ. ამ იტ ომ აც შე საძ ლე ბე ლი იყო ან ტიკ ლე რი კა ლიზ მში და და ნა შა ულ ება მთე ლი ლი ბე რა ლუ რი პო ლი ტი კუ რი კლა სი სა, რო მე ლიც ზო მი ერ კა თო ლი კე ებ საც მო იც ავ-და. XIX სა უკ უნ ის მე ორე ნა ხე ვარ ში, რა დი კა ლუ რი თუ სო ცი ალ ის ტუ რი მი მარ თუ ლე ბის პარ ტი ათა და ორ გა-ნი ზა ცი ათა აღ მო ცე ნე ბას თან ერ თად, გა მო იკ ვე თა ან-ტიკ ლე რი კა ლიზ მის ყვე ლა ზე ექ სტრე მის ტუ ლი და ან-ტი რე ლი გი ური ას პექ ტე ბი, რი თაც მან გლე ხო ბი სა და პრო ლე ტარ თა დი დი მა სე ბი მი იზ იდა. XX სა უკ უნ ეში მომ ხდარ სო ცი ალ ურ, პო ლი ტი კურ და კულ ტუ რულ ცვლი ლე ბა თა შე დე გად ან ტიკ ლე რი კა ლიზ მი, — ყო ველ შემ თხვე ვა ში, მეცხრა მე ტე სა უკ უნ ეში დამ კვიდ რე ბუ-ლი მი სი ფორ მა, — თან და თან შე სუს ტდა.

საგანგებო ჩანართი

VI საბა

ან ტი კონ კორ და ტის ტი/ან ტი კონ კორ და ტიზ მი სა ხელ-მწი ფო სა და წმი და საყ დარს შო რის ურ თი ერ თო ბა თა კონ კორ და ტის მეშ ვე ობ ით წარ მარ თვის წი ნა აღ მდეგ გან წყო ბი ლი პი რი ან ამ გვა რი და მო კი დე ბუ ლე ბა. ის ტო-რი ულ ად ასე უწ ოდ ეს სქიზ მა ტი კოს ფრანგ ეპ ის კო პო-სებს, რომ ლებ მაც 1801 წელს ლონ დონს შე აფ არ ეს თა ვი და უარი თქვეს, გა დამ დგა რიყ ვნენ, რა საც მათ გან პა პი პი უს VII მო ითხოვ და ნა პო ლე ონ თან კონ კორ და ტის შე-დე გად.

ან ტი კონ ფე სი ური [ან ტი + confessione-ს წარ მო ებ-ული ფორ მა; “აღ მსა რებ ლო ბა”, “აღი არ ება”, “აღ სა რე-ბა”]. ნე ბის მი ერი სა ხის რე ლი გი ური აღ მსა რებ ლო ბის სა წი ნა აღ მდე გო.

ან ტი პა პი პი რი, რო მე ლიც არ აკ ან ონ იკ ური გზით მო-იპ ოვ ებს პა პო ბას და ამ თა ნამ დე ბო ბის ღირ სე ბი სა და ძა ლა უფ ლე ბის მა ტა რებ ლად აცხა დებს თავს. მა შა სა-და მე, სა უბ არია (ზოგ ჯერ კე თი ლი ზრახ ვით მოქ მედ) უზ ურ პა ტორ ზე, რო მე ლიც მის ხელთ არ არ სე ბულ ძა-ლა უფ ლე ბას აღ ას რუ ლებს, რად გა ნაც არ გა აჩ ნია ლე-გი ტი მუ რი და ნიშ ნუ ლე ბა, მარ თოს ეკ ლე სია. ეკ ლე სი ის ის ტო რი აში ან ტი პაპ თა რიცხვი 25-დან 40-მდე მერ ყე-ობს. პირ ვე ლი ან ტი პა პი იყო წმი და იპ ოლ იტე, რო მა ელი მღვდე ლი (217-235), რო მე ლიც კა ლის თეს წი ნა აღ მდეგ იქ ნა არ ჩე ული სა მოძ ღვრო მი ზე ზე ბის გა მო, შემ დგომ-ში პაპ პონ ცი ან ეს შე ურ იგ და და მას თან ერ თად მოკ ვდა მო წა მებ რი ვი სიკ ვდი ლით. უკ ან ას კნე ლი ან ტი პა პი იყო ფე ლი ცი უს V, ამ ადე უს VIII სა ვოიელი. ის ბა ზე ლის სა-ეკ ლე სიო კრე ბამ აირ ჩია ევ გე ნი IV-ის წი ნა აღ მდეგ და 1440 წლის 24 ივ ლისს ეკ ურ თხა პა პად, შემ დეგ კი იმ ავე კრე ბის მი ერ იქ ნა გა და ყე ნე ბუ ლი. იგი და ექ ვემ დე ბა რა პაპ ნი კო ლოზ V-ს, რო მელ მაც მას კარ დი ნა ლის წო დე ბა უბ ოძა, გარ და იც ვა ლა 1451 წელს.

ან ტი პენ დი უმი [ლათ. ante “წინ” + pendere “ჩა მოშ ვე-ბა, და კი დე ბა”] სა კურ თხევ ლის წი ნა მხა რის დე კო რა ტი-ული მორ თუ ლო ბა.

ან ტი სე მი ტიზ მი [ან ტი + “სე მი ტის” წარ მო ებ ული ფორ მა] აღ ნიშ ნავს ებ რა ელ თა მი მართ მტრულ და მო-კი დე ბუ ლე ბას. ის ტო რი ულ ად ეს მტრო ბა ას ურ ეთ ში, ბა ბი ლო ნეთ ში, შუა და ზე მო ეგ ვიპ ტე ში და სახ ლე ბუ ლი ებ რა ული დი ას პო რის თემ თა წი ნა აღ მდეგ აღ მო ცენ და (V ს.-დან ქრის ტემ დე), ოდ ენ ებ რა ელ თათ ვის და მა ხა-სი ათ ებ ელ მო ნო თე იზ მზე რე აქ ცი ის სა ხით (რო გორც ათე იზ მი სა და კაც თა მოდ გმის მი მართ უპ ატ ივ ცემ ლო-ბის ბრალ დე ბა). მი უხ ედ ავ ად იმ ისა, რომ იუდ ევ ელ ობა religio licita-ად იყო აღი არ ებ ული, ამ ბრალ დე ბას კვლავ მი უბ რუნ დნენ რო მის იმ პე რი აში, რა საც სა ხელ მწი ფოს მხრი დან ზო მე ბის მი ღე ბა მოჰ ყვა: იმ პე რა ტორ მა კლავ-დი უს მა ებ რა ელ ები რო მი დან გან დევ ნა (საქმ. 18:2); მათ წი ნა დაც ვე თა და იერ უს ალ იმ ში ჩას ვლა, რო მე ლებს კი იუდა იზ მის მი ღე ბა აეკ რძა ლათ. ებ რა ელ თა წი ნა აღ მდეგ მი მარ თუ ლი ქმე დე ბე ბი შემ დეგ ქრის ტი ან ებ საც შე ეხო და ეს ეც გახ და იმ ის მი ზე ზი, რომ 140 წლი დან ქრის-ტი ანი აპ ოლ ოგ ეტ ები თა ვი ანთ ნა წე რებ ში იუდა იზ მის

წი ნა აღ მდეგ ილ აშ ქრებ დნენ. ასე და ედო სა ფუძ ვე ლი ქრის ტი ან ულ ან ტი სე მი ტიზ მს და ეკ ლე სი ის შემ დგო-მი გან ვი თა რე ბი დან იუდე ოქ რის ტი ან ობ ის გაქ რო ბას. ქრის ტი ან მა იმ პე რა ტო რებ მა (კონ სტან ტი ნემ 315 წელს; თევ დო სი II-მ 417 და 423 წლებ ში; იუს ტი ნი ან ემ 534 წელს) ებ რა ელ ებს ყო ველ გვა რი უფ ლე ბა ჩა მო არ თვეს. ებ რა ელ თა შე ვიწ რო ება და მათ ზე ძა ლა დო ბა (პოგ-რო მე ბი) შუა სა უკ უნე ებ ში ევ რო პის ყვე ლა კუთხე ში გრძელ დე ბო და, რაც ად ას ტუ რებს იმ ფაქ ტს, რომ ებ რა-ელ ები სხვა დას ხვა კრი ზი სულ ვი თა რე ბა ში “გან ტე ვე ბის ვა ცად” მი იჩ ნე ოდ ნენ. მხო ლოდ გან მა ნათ ლებ ლო ბამ გა-უხ სნა გზა ჰუ მა ნის ტუ რი არ სის მქო ნე ფი ლო სე მი ტიზ მს. ამ ან ხე ლი შე უწყო ებ რა ელ თა ემ ან სი პა ცი ას უმ თავ რე-სად ეკ ონ ომ იკ ურ სფე რო ში. XIX სა უკ უნ ეში სარ წმუ ნო-ებ რივ ან ტი სე მი ტიზ მს და ერ თო რა ცი ონ ალ ური ტი პის ან ტი სე მი ტიზ მი, რო მე ლიც XX სა უკ უნ ეში, სხვა დას ხვა გერ მა ნულ მოძ რა ობ ათა ირ აცი ონ ალ ურ ფა ნა ტიზ მთან ერ თად, ებ რა ელ თა სა წი ნა აღ მდე გო გან წყო ბის მა საზ-რდო ებ ელ წყა როდ იქ ცა. ამ გვარ მა გან წყო ბამ შე ამ ზა-და ად ამი ან ები ებ რა ელ თა გა ნად გუ რე ბის (ჰო ლო კოს-ტი) ჰიტ ლე რულ იდე ათა მი სა ღე ბად. მე ორე მსოფ ლიო ომ ის შემ დგომ, მი უხ ედ ავ ად ან ტი სე მი ტიზ მის სხვა დას-ხვა ფორ მის არ სე ბო ბი სა, ეს მოვ ლე ნა სა ყო ველ თა ოდ იქ ნა დაგ მო ბი ლი. რაც შე ეხ ება რე ლი გი ურ სფე როს, ვა ტი კა ნის II სა ეკ ლე სიო კრე ბამ დაგ მო ან ტი სე მი ტიზ-მი დეკ რე ტით Nostra aetate, რო მელ შიც ხაზ გას მუ ლია ქრის ტი ან თა და ებ რა ელ თა სა ერ თო სუ ლი ერი მემ კვიდ-რე ობა. პაპ მა იოანე პავ ლე II ხე ლახ ლა აღ ნიშ ნა ეს თა-ვი სი ოფ იცი ალ ური ვი ზი ტის დროს რო მის სი ნა გო გა ში 1986 წლის 13 აპ რილს.

ან ტი ფო ნი [ბერძ. antiphoné “ხმა ხმის პი რის პირ”] IV სა უკ უნ იდ ან აღ ნიშ ნავს სა გა ლობ ლის შეს რუ ლე ბას ორი გუნ დის მი ერ იმ გვა რად, რომ ერ თმა მათ გან მა მე ორ ეს უპ ას უხ ოს. ეს შეს რუ ლე ბა გან სხვავ დე ბა შეს-რუ ლე ბის უფ რო ად რინ დე ლი ხერ ხის, რეს პონ სო რი უმ-ის აგ ან, რომ ლის დრო საც სო ლის ტს უპ ას უხ ებს მთე ლი ხალ ხი ფსალ მუ ნის წინ გა მოცხა დე ბუ ლი ან ტი ფო ნით. იოანე ოქ რო პი რი ად ას ტუ რებს: “რა კი ხალ ხმა მთლი-ან ად არ იც ის მთე ლი ფსალ მუნ ნი, მან შე სა ბა მი სი ერ თი მუხ ლი უნ და იგ ალ ობ ოს, რო მე ლიც გარ კვე ულ უმ აღ ლეს ჭეშ მა რი ტე ბას შე იც ავს”. შემ დგომ ში ან ტი-ფო ნი წირ ვის შე მად გე ნე ლი ნა წი ლი გახ და ცალ კე ულ წეს თათ ვის (დაწყე ბა, შე სა წი რა ვი, ზი არ ება) შე სავ-ლის სა ხით. ჟამ თა ლი ტურ გი აში ან ტი ფონს ფსალ მუ-ნის ლი ტე რა ტუ რუ ლი ჟან რის გან საზღვრის ფუნ ქცია აკ ის რია. ის ფსალ მუნს პი როვ ნულ ლოც ვად აქ ცევს, უკ ეთ გა მოკ ვეთს სა ყუ რადღე ბო ფრა ზას; გან სა კუთ-რე ბულ ჟღე რა დო ბას ან იჭ ებს რო მე ლი მე ფსალ მუნს, ვი თა რე ბი დან გა მომ დი ნა რე; ეხ მა რე ბა ფსალ მუ ნის ტი-პო ლო გი ურ და სადღე სას წა ულო ინ ტერ პრე ტა ცი ას, სა სი ამ ოვ ნო სა და მრა ვალ ფე რო ვანს ხდის ფსალ მუნ თა შეს რუ ლე ბას.

ან ტი ფო ნი უმი [წარ მო ებ ულია სიტყვი დან “ან ტი ფო-ნი”] ლი ტურ გი ული წიგ ნი, რო მელ შიც ჟამ ნი სა და წირ-ვის ან ტი ფო ნე ბია თავ მოყ რი ლი.

10 საბა

კათოლიკე ეკლესია საქართველოში

ვი ლი თა და სიყ ვა რუ ლით. და რო ცა საქ მი სად მი ამ გვა რი და მო კი დე ბუ ლე ბაა, წარ მა ტე ბა და კე თი ლი ნა ყო ფი უზ-რუნ ველ ყო ფი ლია. ვფიქ რობ, სა ქარ თვე ლოს სხვა საკ-რე ბუ ლო ებ მაც, და არა მხო ლოდ კა თო ლი კურ მა, სხვა ქრის ტი ან ულ მა ეკ ლე სი ებ მაც უნ და გა მო იყ ენ ონ თა ვი-ან თი მრევ ლის სუ ლი ერ ფორ მა ცი აში ამ გვა რი გა მოც-დი ლე ბე ბი. მით უმ ეტ ეს, რომ წე რო ვა ნის სუ ლი ერ ებ ის ცენ ტრი ყვე ლა მსურ ველს, კონ ფე სი ურ ობ ის მი უხ ედ ავ-ად, ფარ თოდ უღ ებს კა რებს შეხ ვედ რე ბი სა და კონ ვენ-ცი ებ ის ორ გა ნი ზე ბი სათ ვის.

15 აგ ვის ტოს წმ. მა რი ამ ის ზე ცად აღ ყვა ნე ბის დღე-სას წა ული თბი ლი სის კა თედ რა ლის მრევ ლი სათ ვის ორ-მა გად სა სი ხა რუ ლო ზე იმია. ამ დღეს თით ქმის მთე ლი თბი ლი სის ლა თი ნუ რი წე სის კა თო ლი კე ები თავს იყ რი-ან კა თედ რა ლურ ტა ძარ ში და, ეპ ის კო პოს თან და სამ-ღვდე ლო დას თან ერ თად, აღ ნიშ ნა ვენ დღე სას წა ულს. წლე ულს უკ ვე მე თერ თმე ტედ იზე იმ ეს თბი ლი სელ მა კა თო ლი კე ებ მა გა ნახ ლე ბულ კა თედ რალ ში ღვთის-მშობ ლის დღე სას წა ული, ტა ძა რი მორ წმუ ნე ებს ვერ იტ ევ და, წმ. პეტ რე და წმ. პავ ლე მო ცი ქულ თა საკ რე-

ბუ ლოს წევ რე ბიც წმ. მა რი ამ ის ზე იმს მი სი სა ხე ლო ბის ტა ძარ ში აღ ნიშ ნავ დნენ. იყ ვნენ სტუმ რე ბი იტ ალი იდ ან-აც. წმ. წირ ვის შემ დეგ, კა თედ რა ლის სამ რევ ლო საბ ჭომ წირ ვის ყვე ლა მო ნა წი ლე, ტრა დი ცი ის ამ ებრ, ტრა პეზ ზე მი იპ ატ იჟა, სა დაც სტუმ რე ბი ცა და მას პინ ძლე ბიც (მათ შო რის, ბევ რი მსა ხუ რე ბა ში მო ნა წი ლე ობ ის მი სა ღე ბად აგ არ აკ ებ იდ ან იყო ჩა მო სუ ლი) შთა ბეჭ დი ლე ბებს და სი ხა რულს უნ აწ ილ ებ დნენ ერ თმა ნეთს. მარ თლაც, რა კარ გად არ ის ნათ ქვა მი: “ რა კარ გია და რა სა ამ ურია, ერ თად რომ ცხოვ რო ბენ ძმე ბი”!

ნუგ ზარ ბარ და ვე ლი ძე

აჰა, რა კარ გია და რა სა ამ ურია, ერ თად რომ ცხოვ რო ბენ ძმე ბი!

(ფს. 132)

და ვი თის ფსალ მუ ნის ეს სიტყვე ბი გა მო ვი ყე ნეთ რვა აგ ვის ტოს წე რო ვან ში ჩა ტა რე ბუ ლი კონ ვენ ცი ის დე ვი-ზად. მი უხ ედ ავ ად გა უს აძ ლი სი სიცხი სა, მარ თლაც ძა-ლი ან კარ გი, ში ნა არ სი ანი და სუ ლი ერ ად ამ აღ ლე ბუ ლი დღე გა ვა ტა რეთ მა რი ამ ის ზე ცად აღ ყვა ნე ბის სა კა-თედ რო ტაძ რის საკ რე ბუ ლომ. აღ სა ნიშ ნა ვია, რომ, შარ-შან დელ თან შე და რე ბით, წელს უფ რო მე ტი მორ წმუ ნე წა მო ვი და წე რო ვან ში, და ეს კარ გის მა ნიშ ნე ბე ლია. ტა-ძარ ში სი არ ული, წმ. წირ ვებ ში მო ნა წი ლე ობა და სა იდ-უმ ლო ებ ებ ის აღ სრუ ლე ბა საკ მა რი სი არ არ ის მრევ ლის წევ რე ბის და სა ახ ლო ებ ლად. გა სუ ლი წლი დან ეკ ლე სი ის წი ნამ ძღვრის, მა მა ან დრეი გრა ჩე კი სა და ეპ ის კო პოს ჯუ ზე პე პა ზო ტოს ინ იცი ატ ივ ას — საკ რე ბუ ლოს წევ-რებს ერ თი დღე ერ თად გა ეტ არ ებ ინ ათ ბუ ნე ბის წი აღ ში — იმ თა ვით ვე მრა ვალ მა მორ წმუ ნემ აუბა მხა რი, და ეს ტრა დი ცი ად იქ ცა. ას ეთი გას ვლე ბი ქა ლაქ გა რეთ გვეხ-მა რე ბა ერ თმა ნე თის უკ ეთ გაც ნო ბა ში.

მორ წმუ ნე თა სუ ლი ერი ზრდი სათ ვის ძა ლი ან კარ გი და სა სარ გებ ლო იყო ჯგუ ფუ რი მოწ მე ობა და რწმე ნა-ზე დამ ყა რე ბუ ლი სა კუ თა რი გა მოც დი ლე ბა. გუ ლახ დი-ლო ბის ას ეთი მო მენ ტე ბი უფ რო გვარ წმუ ნებს, რომ თუ ორი ან სა მი შე ვიკ რი ბე ბით ქრის ტეს სა ხე ლით და უფ-ალს მო ვიხ სე ნი ებთ, ის ჩვენს შო რის იქ ნე ბა.

სა ხა ლი სო იყო თა მა შე ბი, მაგ რამ არა ჯგუ ფუ რი, არ-ამ ედ ის ეთი, რო მელ შიც მთე ლი საკ რე ბუ ლო მო ნა წი ლე-ობ და.

მე ტად ძვირ ფა სია ერ თად ლოც ვის დრო, მით უმ ეტ ეს ბუ ნე ბის წი აღ ში. სა ერ თო სა დი ლის თვის ყვე ლა მომ ზა-დე ბუ ლი წა მო ვი და სა კუ თა რი საგ ზლით. აგ აპ ეზე ურ-თი ერ თგა მას პინ ძლე ბის სურ ვი ლი უფ რო იგ რძნო ბო და. გან სა კუთ ღე ბით სა სი ამ ოვ ნო იყო მწვა დი და მა მა ჯუ-ზე პეს ღვი ნის და ჭაშ ნი კე ბა.

მად ლო ბა ეკ ლე სი ას, მა მა ჯუ ზე პეს, მა მა ან დრე ის და ყვე ლა ორ გა ნი ზა ტორს ას ეთი მშვე ნი ერი და ნა თე ლი დღი სათ ვის.

იმ ედია, რომ მო მა ვალ შიც ბევ რჯერ შე ვიკ რი ბე ბით ძმე ბი ერ თად.

თი ნა კო კო ჩაშ ვი ლი

11საბა

კათოლიკე ეკლესია საქართველოში

ბავ შვთა სა ზაფხუ ლო ბა ნა კი ორ პირ შიორ პი რი იმ ერ ეთ ის პა ტა რა და ლა მა ზი სო ფე ლია. იგი

გად მოჰ ყუ რებს ქუ თა ის ის უმ შვე ნი ერ ეს ხედს. ახ ლაც, რო გორც ყო ველ წელს, მეს ხე თის მკვიდ რი ბავ შვე ბი სა-ზაფხუ ლო ბა ნაკ ში წა სას ვლე ლად ემ ზა დე ბოდ ნენ. ბა ნაკს ორ პი რი მას პინ ძლობ და. ვა ლეს, ახ ალ ცი ხი სა და ბორ ჯო-მის საკ რე ბუ ლოს ბავ შვე ბი, ლი დე რებ თან ერ თად, დი ლა-ად რი ან ად და ვა დე ქით ორ პი რის კენ მი მა ვალ გზას.

ორ პი რი მო სიყ ვა რუ ლე მას პინ ძე ლი ვით შე მოგ ვე გე ბა. მთე ლი კვი რა დატ ვირ თუ ლი იყო ინ ტე ლექ ტუ ალ ური,

სპორ ტულ-გა სარ თო ბი ვიქ ტო რი ნე ბით. ბავ შვე ბი სამ ჯგუ ფად დავ ყა ვით და ის ინი ერ თმა ნეთს დი დი ხა ლი-სით ეჯ იბ რე ბოდ ნენ.

ძა ლი ან სა ინ ტე რე სო იყო რა ჭას თან სტუმ რო ბა. ნი-კორ წმინ დის ტა ძა რი მთე ლი თა ვი სი დი დე ბუ ლე ბი თა და

სი ლა მა ზით შე მოგ ვე გე ბა; შემ დეგ შა ორ ის ტბა ში ვი ბა-ნა ვეთ და მე თევ ზე ებ თან ერ თად ვი თევ ზა ვეთ. ამ ის შემ-ყუ რეს, მო ცი ქულ თა თევ ზჭე რა და მიდ გა თვალ წინ.

კვი რა დღეს მა მა ზუ რაბ კა კა ჩაშ ვილ მა (რო მე ლიც მთე ლი კვი რის გან მავ ლო ბა ში ჩვენს გვერ დით იყო) გა-დაწყვი ტა, უფ ლის დღე ქუ თა ის ის მრევ ლთან ერ თად გვე ზე იმა. წმ. წირ ვის შემ დეგ, ქუ თა ის ის ყო ფი ლი კა-თო ლი კუ რი (დღეს — ხა რე ბის) ეკ ლე სია მო ვი ნა ხუ ლეთ. ამ ავე დღეს მშვე ნი ერ გე ლათ სა და მო წა მე თა საც ვეს-ტუმ რეთ.

ერ თმა კვი რამ წა მი ერ ად გა ირ ბი ნა და შინ ბედ ნი ერი და კმა ყო ფილ ნი დავ ბრუნ დით.

თამ რი კო ჩი ტაშ ვი ლივა ლე

არალისა და უდეს ბავშვები ორპირში

მი ნის ტრან ტე ბის შეხ ვედ რა ორ პირ ში

2010 წლის აგ ვის ტო ში, ორ პირ ში ჩა ტარ და მი ნის-ტრან ტე ბის შეხ ვედ რა, რო მელ საც მ. მი შა სურ მა ვა ხელ-მძღვა ნე ლობ და. ამ ლა მაზ და მნიშ ვნე ლო ვან ღო ნის ძი-ებ აში მო ნა წი ლე ობ დნენ მი ნის ტრან ტე ბი სა ქარ თვე ლოს

ყვე ლა საკ რე ბუ ლო დან. ყო ველ დი ლით აღ ევ ლი ნე ბო და წმ. წირ ვა, რის შემ დე გაც იმ არ თე ბო და სხვა დას ხვა თა-მა შე ბი, მივ დი ოდ ით მდი ნა რე ზე სა ბა ნა ოდ... ას ევე, ტარ-დე ბო და კონ ფე რენ ცი ები, რო მელ თა ძი რი თა დი თე მე ბი იყო: მი ნის ტრან ტის რო ლი ეკ ლე სი ასა და სა ზო გა დო ებ-აში, ლი ტურ გი ული წლის დრო ები, მღვდლის შე სა მო სე-ლის (ორ ნა ტას) ფერ თა მნიშ ვნე ლო ბა და მი სი შე სა ბა მი-სო ბა ლი ტურ გი ულ დრო ებ თან.

იყო მი ნის ტრან ტი, ნიშ ნავს, უჩ ვე ნო სხვას მა გა ლი თი სიყ ვა რუ ლი სა და მსა ხუ რე ბი სა. მად ლო ბა ღმერ თს, ას-ეთი ლა მა ზი დღე ები რომ გვა ჩუ ქა; მად ლო ბა მ. მი შას, რო მე ლიც და უღ ალ ავ ად შრო მობ და და ცდი ლობ და, გა-სა გე ბი გა ეხ ადა ჩვენ თის ამ შეკ რე ბის მი ზა ნი.

დაე, ღმრთის მად ლი იყ ოს ყვე ლა მი ნის ტრან ტის თან-მდე ვი ყველ გან და ყო ველ თვის, რა თა მუ დამ ახ სოვ დეთ, რომ ის ინი ეკ ლე სი ის სა ხე და მი სი სწავ ლე ბის დამ მოწ-მე ბელ ნი არი ან სა ზო გა დო ებ აში.

ლა შა, აბ ას თუ მა ნითა მა ზი, არ ალი

უდეს ბავშვები ორპირში

12 საბა

კათოლიკე ეკლესია საქართველოში

ზაფხუ ლის რვა და უვ იწყა რი დღე და ან იმ ატ ორ ობ ის პირ ვე ლი გა მოც დი ლე ბაყო ვე ლი დღე ღვთის სიყ ვა რუ ლი თა და მად ლი თაა გა-

ჯე რე ბუ ლი, მი სი მოწყა ლე ბა უს აზღვროა, მთა ვა რია, ვუს მი ნოთ მის ხმას, მივ ყვეთ მას და მად ლო ბა შევ წი-როთ ჩვე ნი ცხოვ რე ბის თი თოეული უმ ნიშ ვნე ლო თუ მნიშ ვნე ლო ვა ნი მო მენ ტი სათ ვის.

წელს, ჩვენ, ვა ლეს, ახ ალ ცი ხის, ხი ზა ბავ რი სა და თბი-ლი სის დამ წყებ ან იმ ატ ორ ებს, სა შუ ალ ება გვქონ და, კი-დევ ერ თხელ გვეგ რძნო ღვთი ური მად ლის ძა ლა ჩვენს ცხოვ რე ბა ში და მიგ ვე ღო არ აჩ ვე ულ ებ რი ვი ან იმ ატ ორ-ული გა მოც დი ლე ბა.

16 ივ ლისს ყვე ლა ნი ერ თად გა ვემ გზავ რეთ ხი ზა ბავ-რა ში, სა დაც ძა ლი ან თბი ლი და სიყ ვა რუ ლით სავ სე შეხ-ვედ რა მოგ ვიწყვეს ჩვენ მა მას პინ ძლებ მა და უცხო ელ მა მო ხა ლი სე ებ მა, რომ ლე ბიც დონ ბოს კოს დე ბის, ტე რე-ზას, კა რი ნა სა და რე ნა ტას ხელ მძღვა ნე ლო ბით ჩა მო-ვიდ ნენ ბელ გი იდ ან და ავ სტრი იდ ან, სა კუ თა რი ან იმ ატ-ორ ული გა მოც დი ლე ბის გა სა ზი არ ებ ლად. ერ თმა ნე თის გაც ნო ბის შემ დეგ, ძა ლი ან სა ინ ტე რე სო და მხი არ ული საქ მი ან ობ ის შეს წავ ლას შე ვუ დე ქით. გო გო ნე ბი ის ეთი მონ დო მე ბი თა და ხა ლი სით გვიხ სნიდ ნენ ყვე ლა ფერს, რომ, მი უხ ედ ავ ად დრო ის სიმ ცი რი სა, ყვე ლა ფე რი ძა-ლი ან მა ლე ავ ით ვი სეთ და მზად ვი ყა ვით, ჩვე ნი ცოდ ნა პრაქ ტი კუ ლად გან გვე ხორ ცი ელ ებ ინა.

უცხო ელი მო ხა ლი სე ები ის ეთი მე გობ რუ ლე ბი და უშუ ალო ები აღ მოჩ ნდნენ ურ თი ერ თო ბა ში, რომ ძა ლი ან მა ლე დავ მე გობ რდით და სა მი და უვ იწყა რი დღე ვა ჩუ-ქეთ ეთ მა ნეთს. ამ სამ მა დღემ იმ დე ნად დაგ ვა ახ ლო ვა ერ თმა ნეთ თან, რომ ძა ლი ან გაგ ვი ჭირ და გან შო რე ბა.

პრო ექ ტის შემ დე გი გეგ მა ჩვე ნი, ანუ დამ წყე ბი ან იმ-ატ ორ ებ ის, ცოდ ნის გა მოც და იყო. მო ნაზ ვნებ მა ოთხ გუნ დად დაგ ვყვეს და სა ქარ თვე ლოს ოთხ კუთხე ში: ხი-ზა ბავ რა ში, ქუ თა ის ში, ახ ალ შენ სა და ხი ზა ბავ რა ში (კა-

ხე თი) მიგ ვავ ლი ნეს. ჩვე ნი მო ვა ლე ობა იყო, ბავ შვებ თან ერ თად მოგ ვეწყო ოთხდღი ანი ორ ატ ორი უმი, გვე თა მა-შა მათ თან ერ თად და მრა ვა ლი სა ინ ტე რე სო ღო ნის ძი-ება დაგ ვე გეგ მა.

მე, პი რა დად, კა ხე თის ხი ზა ბავ რა ში გა ვემ გზავ რე, სამ სხვა ქარ თველ გო გო ნას თან, ოთხ უცხო ელ მო ხა ლი სეს-თან და და კა რი ნას თან ერ თად. დარ წმუ ნე ბუ ლი ვარ, და ჩე მი თა ნა გუნ დე ლე ბიც და მე თან ხმე ბი ან, რომ ეს ოთხი დღე მარ თლაც და უვ იწყა რი და გა ნუ მე ორ ებ ელი შთა-ბეჭ დი ლე ბე ბით სავ სე გა მოდ გა: კა ხე ლი ხალ ხის სით ბო და სიყ ვა რუ ლი, ულ ამ აზ ესი ბუ ნე ბა, უს აყ ვარ ლე სი ბავ-შვე ბი, რომ ლებ თა ნაც მუ შა ობა ყვე ლას მარ თლა ძა ლი-ან გვი ხა რო და, და, რა თქმა უნ და, ჩვე ნი უცხო ელი მო-

ხა ლი სე ები, რომ ლე ბიც სა მუ და მოდ დარ ჩე ბი ან ჩვენს მეხ სი ერ ებ აში.

ორ ატ ორი უმ ის გახ სნის დღეს, ძა ლი ან ვღე-ლავ დით, რად გან არ ვი ცო დით, მო ვი დოდ ნენ თუ არა ბავ შვე ბი, და ინ ტე რეს დე ბო და თუ არა ვინ მე ჩვე ნი პრო ექ ტით, თუმ ცა ჩვენ მხო ლოდ ერ თი ბავ შვის მოს ვლის შემ თხვე ვა შიც ვა პი რებ-დით მუ შა ობ ას. ვერ წარ მო იდ გენთ, რა დი დი იყო სი ხა რუ ლი, რო დე საც ეკ ლე სი ის ეზ ოში შეკ რე ბი-ლი ოც დათხუთ მე ტი-ორ მო ცი ბავ შვი და ვი ნა ხეთ (სურათი იხილეთ ჟურნალის გარეკანის წინა ყდაზე).

ოთხი და უვ იწყა რი დღე გა ვატ რე კა ხეთ ში. ახ-ლად შე ძე ნილ მე გობ რებ თან გა მომ შვი დო ბე ბა მარ თლაც ძა ლი ან ძნე ლი და ემ ოცი ებ ით აღ სავ სე იყო. კა ხე თი დან წა მოს ვლის შემ დეგ, სა ნამ თბი-ლის ში დავ ბრუნ დე ბო დით, ჩვენს სტუმ რებ თან ერ თად, სიღ ნაღს ვეწ ვი ეთ. სიყ ვა რუ ლის ქა ლა-ქის შე უდ არ ებ ელი სი ლა მა ზი თა და მშვე ნი ერ-ებ ით მო ხიბ ლუ ლი უცხო ელ ები აღ ტა ცე ბას ვერ მა ლავ დნენ. სიღ ნა ღის შემ დეგ, ბოდ ბეს ვეს ტუმ-

13საბა

კათოლიკე ეკლესია საქართველოში

იტ ალი ელი მო ხა ლი სე ები არ ალ ის საკ რე ბუ ლოს ბავ შვებ თან

“იყ ავ ით, რო გორც ბავ შვე ბი”მა თე,18,3.

“იყ ავ ით, რო გორც ბავ შვე ბი”, — სა ხა რე ბის ეს შე გო-ნე ბა იყო სო ფელ არ ალ ში ჩა მო სუ ლი ხუ თი ახ ალ გაზ-რდა იტ ალი ელი მო ხა ლი სის მი სი ის მი ზა ნი. იტ ალი ელ-თა მცი რე რიცხო ვან, მაგ რამ აქ ტი ურ ჯგუფს საკ მა ოდ დი დი ენ თუ ზი აზ მი აღ მო აჩ ნდა. მა თი წევ რე ბის აქ ტი ურ-ობა და და უღ ალ ავი შრო მა პირ ვე ლი ვე დღეს გა მო იკ-ვე თა. ის ინი სი ხა რუ ლით შეხ ვდნენ არ ალ ელ ბავ შვებ სა და ან იმ ატ ორ ებს. ჩვე ნი მე გო ბა რი იტ ალი ელ ები აღ-ფრთო ვა ნე ბულ ნი იყ ვნენ ამ სოფ ლის მკვიდ რთა სტუ-მარ თმოყ ვა რე ობ ითა და ტრა დი ცი ებ ით. მო გეხ სე ნე ბათ, ქარ თვე ლე ბი მთელ მსოფ ლი ოში არი ან ცნო ბილ ნი თა-ვი ან თი სით ბო თი და სიყ ვა რუ ლით. გან თქმუ ლია ას ევე ქარ თუ ლი სუფ რა, ქარ თუ ლი ღვი ნო. არც ჩვე ნი იტ ალი-ელი ახ ალ გაზ რდე ბი აღ მოჩ ნდნენ გა მო ნაკ ლის ნი და ყო-ვე ლი ვე ამ ით ის ინ იც მო იხ იბ ლნენ.

არ ალ ში ყვე ლა, ბავ შვი თუ მოზ რდი ლი, ქარ თვე ლი თუ იტ ალი ელი, სიყ ვა რუ ლი სა და მე გობ რო ბის გრძნო ბით იყო გამ სჭვა ლუ ლი. ეს კი იტ ალი ელ ებ ის მუ შა ობ ასა და არ ალ ის მკვიდ რთა სტუ მარ თმოყ ვა რე ობ ას მეტ ხა ლისს მა ტებ და. იტ ალი ელ ები და უღ ალ ავ ად შრო მობ დნენ, ას-წავ ლიდ ნენ ბავ შვებს თა მა შებს, რო გორც შე მეც ნე ბითს, ას ევე სპორ ტულს, დგამ დნენ სპექ ტაკ ლებს. მა თი გუ ლი ყვე ლას თვის ღია იყო. არ ალ ელ მა ბავ შვებ მა ბევ რი რამ ის წავ ლეს იტ ალი ელ თა გან, თა ვის მხრივ, მათ იტ ალი-ელ ებ საც გა უზი არ ეს თა ვი ან თი ცოდ ნა.

ბო ლოს დად გა გა მომ შვი დო ბე ბის დროც და იტ ალი-

ელი ახ ალ გაზ რდე ბი ხი ზა ბავ რის კენ გა ეშ ურ ნენ. ჩვენ კი დაგ ვრჩა იმ ის იმ ედი, რომ ის ინი კვლა ვაც დაბ რუნ დე ბი-ან ჩვენ თან.

ჩვენ თვის, ქრის ტი ან ებ ის თვის, მთა ვა რია სიყ ვა რუ ლი და მად ლი ერ ება, ეს კი გვეხ მა რე ბა ცხოვ რე ბა ში ჩვე ნი ად გი ლის დამ კვიდ რე ბა ში.

უდ იდ ესი მად ლო ბა ღმერ თს, რო მელ მაც ერ თად ყოფ ნის სა შუ ალ ება მოგ ვცა; მად ლო ბა მ. მი შას, რო მე-

ლიც დი დი მონ დო მე ბით ზრუ ნავ და არ ალ ში იტ ალი ელ-თა ჩა მოს ვლი სა და მა თი ჯე რო ვა ნი დახ ვედ რი სათ ვის. მად ლო ბა იტ ალი ელ მო ხა ლი სე თა ჯგუ ფის წევ რებს: ელ იზ აბ ეტ ას, ლა ურ ას, ლო რენ ცოს, ჯუ ზე პეს, ფა ბი-ოსა და ირ ენ ეს. დი დი მად ლო ბა არ ალ ელ ან იმ ატ ორ ებს: ან უკ ის, თა კოს, შო თა სა და ფა ტის. მად ლო ბა ოვ სეპს, რო მე ლიც შე სა ნიშ ნა ვი თარ ჯი მა ნი იყო. მად ლო ბა მათ, ვინც ზრუ ნავ და სტუ მარ თა კვე ბა სა და და ბი ნა ვე ბა ზე; გან სა კუთ რე ბუ ლი მად ლო ბა კი იმ ბავ შვებს, რომ ლებ-მაც ერ თგუ ლე ბი თა და სიყ ვა რუ ლით შე ას რუ ლეს მათ ზე და კის რე ბუ ლი მო ვა ლე ობა.

P.S. მთე ლი არ ალ ის საკ რე ბუ ლოს სა ხე ლით, ელ იზ-აბ ეტ ას ვუ ლო ცავთ გა ბედ ნი ერ ებ ას. მა სა და მის მე უღ-ლეს ვუ სურ ვებთ დიდ სი ხა რულს, ბედ ნი ერ ებ ას, ღვთის წყა ლო ბა სა და დიდ ხანს სი ცოცხლეს. იმ ედია, მო მა ვალ წელს ის თა ვის მე უღ ლეს თან ერ თად ჩა მო ვა სა ქარ თვე-ლო ში.

არ ალ ის ახ ალ გაზ რდე ბი

რეთ, რო მე ლიც არ ან აკ ლე ბი სი ლა მა ზით გა მო ირ ჩე ვა; ჩვე ნი სტუმ რე ბი აღ ტა ცე ბა ში მო იყ ვა ნა სა ქარ თვე ლოს ამ ულ ამ აზ ესი კუთხის ხილ ვამ და მათ მარ თლაც ძლი ერ შე აყ ვა რა სა ქარ თვე ლო და ქარ თვე ლე ბი.

მინ და, დი დი მად ლო ბა მო ვახ სე ნო ყვე ლას, ვინც ამ პრო ექ ტის გან ხორ ცი ელ ებ ას შე უწყო ხე ლი, ძა ლი ან დი-დი მად ლო ბა ხი ზა ბავ რის, ქუ თა ის ის, ახ ალ შე ნი სა და კა-ხე თის სამ რევ ლო ებს გუ ლუხ ვი მას პინ ძლო ბი სათ ვის.

უღ რმე სი მად ლო ბა მო ნაზ ვნებს: ტე რე ზას, კა რი ნა სა

და რე ნა ტას. დი დი მად ლო ბა ჩვენს უცხო ელ მე გობ რებს, დი დი სიყ ვა რუ ლით მინ და, მო ვი კითხო და ვუთხრა, რომ ის ინი მუ დამ დარ ჩე ბი ან ჩვენს გუ ლებ ში.

და ბო ლოს, მინ და, დი დი წარ მა ტე ბა გი სურ ვოთ ყვე-ლას, ვინც წელს ეს კურ სი ჩვენ თან ერ თად გაიარა, და გითხრათ, რომ ძა ლი ან მიყ ვარ ხართ!

ღმერ თი იყ ოს ჩვე ნი მფარ ვე ლი!

ქე თი ჩი ტაშ ვი ლივა ლე

14 საბა

2010 წლის 2 აგ ვის ტოს, გო რის წმ. ოჯ ახ ისა და ახ-ალ ხი ზის წმ. ან დრია პირ ველ წო დე ბუ ლის სა ხე ლო ბის რო მა ულ-კა თო ლი კურ სამ რევ ლო თა ახ ალ გაზ რდებ სა და მათ მარ თლმა დი დე ბელ მე გობ რებს, მა მა აკ აკ ის თან ერ თად, ერ თი კვი რით უმ ას პინ ძლა “კამ პოს კო ლამ”, ას-პინ ძის ხი ზა ბავ რა ში.

ახ ალ გაზ რდე ბის უმ რავ ლე სო ბა პირ ვე ლად იყო სამ-ცხე-ჯა ვა ხეთ ში. ჩვენ ვცდი ლობ დით, მაქ სი მა ლუ რად აგ ვეთ ვი სე ბი ნა ყო ვე ლი ვე კარ გი და სა ინ ტე რე სო ამ მე ტად მდი და რი ის ტო რი ის მქო ნე მი წა ზე, რა შიც ძა-

ლი ან დაგ ვეხ მა რა კი დეც მა მა აკ აკ ის მი ერ მოწყო ბი ლი ექ სკურ სია ვარ ძი აში და ლაშ ქრო ბე ბი; ხი ზა ში მხო ლოდ ნა სახ ლა რე ბი ღა ვი ხი ლეთ. შემ დეგ ვარ გავ ში გა ვემ-გზავ რეთ; მი უხ ედ ავ ად გრძე ლი, და უმ თვრე ბე ლი და დამ ღლე ლი გზი სა, მა ინც ხა ლი სი ან ად მი ვაღ წი ეთ ად გი-ლამ დე და ფე რის ცვა ლე ბის დღე სას წა ული მი ვუ ლო ცეთ მრევ ლს.

გან სა კუთ რე ბით მნიშ ვნე ლო ვა ნი იყო ახ ალ ხი ზე ლე-ბის (გო რის რაიონი) სტუმ რო ბა ხი ზა ბავ რა ში, ვი ნა იდ-ან მა თი ფეს ვე ბი სწო რედ აქ ედ ანაა, ბევ რმა მათ გან მა გა იც ნო ნა თე სა ვე ბი და გა იგო სა კუ თა რი გვა რის ის ტო-რია, წარ მო მავ ლო ბა. მო სახ ლე ობ აც მო დი ოდა და თა ვის მოგ ვა რე ებს ეძ ებ და ჩვენს შო რის.

ერ თი მე ორ ეზე კი დევ უფ რო ლა მა ზი დღე ები მის დევ-დნენ ერ თმა ნეთს და ჩვე ნი წა მოს ვლის დღეც — 7 აგ-ვის ტო ჩუ მად მოგ ვე პა რა. ემ ოცი ებ ით დატ ვირ თუ ლებ მა და სიყ ვა რუ ლით აღ ვსი ლებ მა, დავ ტო ვეთ ხი ზა ბავ რის “კამ პოს კო ლა” იმ იმ ედ ით, რომ იგი კვლავ მა ლე გვი მას-პინ ძლებს.

დი დი მად ლო ბა ყვე ლა იმ პი როვ ნე ბას, ვინც ეს ლა მა-ზი დღე ები გვა ჩუ ქა და დაგ ვეხ მა რა, აღ მოგ ვე ჩი ნა სულ სხვა სა ქარ თვე ლო სამ ცხე-ჯა ვა ხე თის სა ხით.

მაია ხმი ად აშ ვი ლი

კათოლიკე ეკლესია საქართველოში

და უვ იწყა რი დღე ები ხიზაბავრაში

15საბა

ოჯ ახ ური ძა ლა დო ბა

“ქმარ მა ჯე რო ვა ნი პა ტი ვი უნ და სცეს ცოლს, აგ რეთ ვე ცოლ მაც ქმარს” (1კორ. 7,3), — ეს გვა ფიქ რე ბი ნებს, რომ ქმარ მა არ უნ და იბ ატ ონ ოს ცოლ ზე. მე უღ ლე ებს შო რის უნ-და იყ ოს თა ნას წო რო ბა და ურ თი ერ თთან ხმო ბა. “ის ინი უკ-ვე ორ ნი კი აღ არ არი ან, არ ამ ედ ერ თი ხორ ცი” (მათ. 19.6).

სა ხალ ხო დამ ცვე ლის სამ სა ხუ რის მი ერ ორ გა ნი ზე ბულ შეხ ვედ რა ზე, ძა ლა დო ბის წი ნა აღ მდეგ სა ზო გა დო ებ ის გა-აქ ტი ურ ებ ის სტრა ტე გი ის შე მუ შა ვე ბის მიზ ნით, მრგვალ მა გი დას თან შე იკ რიბ ნენ არ ას ამ თავ რო ბო და სამ თავ რო-ბო ორ გა ნი ზა ცი ები, სხვა დას ხვა ეთ ნი კურ და რე ლი გი ურ თემ თა წარ მო მად გენ ლე ბი; კი დევ ერ თხელ მო ვის მი ნეთ სა ქარ თვე ლო ში ოჯ ახ ური ძა ლა დო ბის ფაქ ტე ბის გა მოვ-ლე ნის მზარ დი რა ოდ ენ ობ ის შე სა ხებ და, რომ, სულ უფ რო მე ტი ქა ლი და ბავ შვი მი მარ თავს დახ მა რე ბის თვის ძა ლა-დო ბის მსხვერ პლთა თავ შე საფ რებს.

მი უხ ედ ავ ად იმ ისა, რომ კონ ვენ ცია, ქალ თა ყვე ლა ფორ მის დის კრი მი ნა ცი ის აღ კვე თის შე სა ხებ, ხაზს უს-ვამს ად ამი ან ის ღირ სე ბას, პი როვ ნე ბის ღი რე ბუ ლე ბას და ქალ თა და მა მა კაც თა თა ნას წო რუფ ლე ბი ან ობ ას, შე მაშ-ფო თე ბე ლია სა ქარ თვე ლო ში ოჯ ახ ური ძა ლა დო ბის შე სა-ხებ სა ხალ ხო დამ ცვე ლის სამ სა ხუ რის მი ერ ჩა ტა რე ბუ-ლი ერ ოვ ნუ ლი კვლე ვის შე დე გე ბი: გა მო კითხულ თა 70% თვლის, რომ ეს სფე რო არ უნ და სცილ დე ბო დეს ოჯ ახ ის ფარ გლებს; თუ ქალს ოჯ ახ ის შე ნარ ჩუ ნე ბა სურს, უნ და მო ით მი ნოს კი დეც; 30% ამ არ თლებს ქალ თა მი მართ ძა-ლის გა მო ყე ნე ბას და თვლის, რომ თუ ქალს სცე მენ, მან ეს და იმ სა ხუ რა.

ოჯ ახ ში ძა ლა დო ბის მი ზე ზი მრა ვალ გვა რია:— კულ ტუ რუ ლი: მო საზ რე ბა, რომ მა მა კა ცი ყო ველ-

თვის უნ და ბა ტო ნობ დეს ქალ ზე. ღი რე ბუ ლე ბე ბი, რომ ლე-ბიც მა მა კაცს ქალ სა და გო გო ნა ზე მე სა კუთ რის უფ ლე-ბებს აძ ლევს. ძა ლა დო ბა — კონ ფლიქ ტის გა და საჭ რე ლად მი სა ღე ბი მე თო დი და ა.შ.

— ეკ ონ ომ იკ ური: ქა ლის ეკ ონ ომ იკ ური და მო კი დე ბუ ლე-ბა მა მა კაც ზე, და საქ მე ბის ნაკ ლე ბი პერ სპექ ტი ვა და ა.შ.

— პო ლი ტი კუ რი: ქა ლე ბის ნაკ ლე ბი წარ მო მად გენ ლო ბა სა მარ თალ დამ ცავ ორ გა ნო ებ ში და ა.შ

ად ამი ან ის უფ ლე ბა თა სა ყო ველ თაო დეკ ლა რა ცია აღი-არ ებს, რომ ად ამი ან ები თა ვი სუფ ლე ბი, ღირ სე ბი თა და უფ ლე ბე ბით თა ნას წორ ნი იბ ად ები ან, და რომ ად ამი ანი უნ და იყ ენ ებ დეს ყვე ლა ამ უფ ლე ბა სა და თა ვი სუფ ლე ბას, ყო ველ გვა რი, მათ შო რის, სქე სობ რი ვი, გან სხვა ვე ბის გა-რე შე.

შეხ ვედ რა ზე აღ ინ იშ ნა, რომ აშშ-ი კარ გად შე მუ შა ვე ბუ-ლი დამ ცა ვი მე ქა ნიზ მე ბი არ სე ბობს ოჯ ახ ურ ძა ლა დო ბას-თან და კავ ში რე ბით, მაგ რამ ეს არ ამ ცი რებს ძა ლა დო ბის ფაქ ტე ბის რა ოდ ენ ობ ას. ეს აზ რი გვა ფიქ რე ბი ნებს, რომ დი დი ყუ რადღე ბა უნ და მი ექ ცეს პრე ვენ ცი ულ ღო ნის ძი-ებ ებს — აღ ზრდას, ფორ მა ცი ას, მენ ტა ლო ბა ზე მუ შა ობ-ას, ქრის ტი ან ული ოჯ ახ ის სა ფუძ ვლე ბის შეს წავ ლას, რა-საც, უკ ვე დი დი ხა ნია, ორ გა ნი ზე ბუ ლად ახ ორ ცი ელ ებს კა თო ლი კუ რი ეკ ლე სია, კერ ძოდ, სა ქარ თვე ლო ში. ეს გა-მო იხ ატ ება სხვა დას ხვა ღო ნის ძი ებ აში, რო გო რი ცაა: ახ-ალ გაზ რდე ბის ფორ მა ცია, ჯვრის წე რი სათ ვის მომ ზა დე ბა და ქორ წი ნე ბა ში მყო ფი წყვი ლე ბის თვის კამ პოს კო ლე ბის ორ გა ნი ზე ბა, რა თა ოჯ ახი ცხოვ რობ დეს ქრის ტი ან ული სწავ ლე ბის შე სა ბა მი სად.

ნა ნა ნე ბი ერ იძე

თორ მე ტი შე კითხ ვა იესოს შე სა ხებ

3. იესო იყო წი ნას წარ მეტყვე ლი თუ მე სია?

იესო იყო წი ნას წარ მეტყვე ლიც და მე სი აც. ბევრ არ-აქ რის ტი ან ულ რე ლი გი ას იესო მი აჩ ნია წმი და და პა ტივ-სა ცემ წი ნას წარ მეტყვე ლად. ქრის ტი ან ებ საც, თუმ ცა სჯე რათ, რომ იგი წი ნას წარ მეტყვე ლი იყო, ამ ავე დროს, სწამთ, რომ იესო ბევ რად მე ტი იყო, ვიდ რე წი ნას წარ-მეტყვე ლი. წი ნას წარ მეტყვე ლი არაა ბე დის ამ ომ ცნო ბი, ვინც ბრო ლის ბურ თუ ლას, ან ყა ვის ჭი ქას, ან ტა როს კარ ტებს ჩაჰ კირ კი ტებს. წი ნას წარ მეტყვე ლი იშ ვი ათ ად, შემ თხვე ვი დან შემ თხვე ვამ დე, წი ნას წარ გან ჭვრეტს მო-მა ვალს, მაგ რამ მი სი მთა ვა რი და ნიშ ნუ ლე ბა და საქ მეა სწავ ლე ბა; ეს იმ ას ნიშ ნავს, რომ იგი ელ აპ არ აკ ება ხალ-ხს ღმრთის სა ხე ლით.

კა თო ლი კე ეკ ლე სია იეს ოს მი იჩ ნევს ერ თდრო ულ ად მღვდლად, წი ნას წარ მეტყვე ლად და მე ფედ. ამ ათ გან ან ერ თი, ან მე ორე, ან მე სა მე იეს ომ დე სხვე ბიც იყ ვნენ ან შე ეძ ლოთ ყო ფი ლიყ ვნენ, მაგ რამ მხო ლოდ და მხო ლოდ ერ თი მათ გა ნი და ის იც გარ კვე ული დრო ის მან ძილ ზე. მღვდლე ბი მსხვერ პლს სწი რავ დნენ, წი ნას წარ მეტყვე-ლე ბი მოძ ღვრავ დნენ, ხო ლო მე ფე ები მარ თავ დნენ.

მღვდლებს ძღვნად მიჰ ქონ დათ მსხვერ პლი ტაძ-რებ ში, იეს ომ კი უმ აღ ლე სი მსხვერ პლი შეს წი რა სა კუ-თა რი თა ვის სა ხით ჯვრის სა კურ თხე ველ ზე. იგი იქ ცა მღვდლად (ესე იგი, მსხვერ პლის მიმ ტნად) და მსხვერ-პლად (ესე იგი, ვინც მსხვერ პლად არ ის შე წი რუ ლი).

მე ფე ებს აქ ვთ ავ ტო რი ტე ტი. ის ინი მარ თა ვენ თა ვი-ანთ ქვე შევ რდო მებს და თა ვის მი წა-წყალს. იესო ლა პა-რა კობ და ღმრთის სა სუ ფევ ლი სა და ზე ცი ური სა მე ფოს შე სა ხებ. მას ფლობ და ავ ტო რი ტეტს უწ მი დურ სულ თა და ფი ზი კურ უძ ლე რე ბა თა მი მართ. იგი უბ რძა ნებ და მკვდრებს, აღ დგი ნე ბუ ლიყ ვნენ და ას ეც ხდე ბო და. იგი ამ ბობ და, რომ მი სი სა მე ფო არ ეკ უთ ვნის ამ ქვე ყა ნას.

წი ნას წარ მეტყველ ნი ას წავ ლიდ ნენ და ლა პა რა კობ-დნენ ღმრთის სა სარ გებ ლოდ. იესო მოძ ღვრავ და სი ნა-გო გებ ში, ტაძ რებ ში, ქა ლა ქებ სა და და სახ ლე ბებ ში. იგი ქა და გებ და მოწყა ლე ბი სა და პა ტი ებ ის უწყე ბას. იგი ამ ბობ და, რომ მა მამ გა მოგ ზავ ნა იგი, რა თა ელ აპ არ-აკა, რო გორც ყვე ლა წი ნას წარ მეტყვე ლი მეტყვე ლებ-და მის მოს ვლამ დე. ერ თა დერ თი გან სხვა ვე ბა ის იყო, რომ იესო, რო გორც ძე ღმრთი სა, ერ თი ანი იყო მა მა ღმერ თთან. ჭეშ მა რი ტე ბი სა და მად ლის სის რუ ლე გა-მოცხა დე ბუ ლი იქ ნა იეს ოს მი ერ, — ამ დე ნად, აღ არ იყო არ ავ ით არი სა ჭი რო ება, იეს ოს შემ დეგ კი დევ გა მო ჩე ნი-ლიყ ვნენ წი ნას წარ მეტყველ ნი.

ჩვენ მივ მარ თავთ იეს ოს, რო გორც მე სი ას, რაც ებ-რა ულ ად ნიშ ნავს “ცხე ბულს”. ბერ ძნებ მა გა მო იყ ენ ეს სიტყვა “ქრის ტე”, რა საც იგ ივე მნიშ ვნე ლო ბა აქ ვს. ამ-დე ნად ქრის ტე ნიშ ნავს “ცხე ბულს” ან მე სი ას. ქრის ტე იყო არა გვა რი, არ ამ ედ წო დე ბა, რო გორც მაცხო ვა რი ან მხსნე ლი.

მა სა ლა მო ამ ზა და მე რაბ ღა ღა ნი ძემ

კათოლიკური პასუხი სო ცი ალ ური პრობ ლე მე ბი

16 საბა

საარქივო მასალები

გა მა ლი ელ გამ-რე კე ლი სწერს, რომ

“ვის რა მი ანი” მე ფის თა-მა რის დროს არ ის ქმნი ლი დი-

ლარ გე თის ბრძნის და ვით სა ათ-აბ აგო ელ ის აგ ანო, მშვე ნი ერს ენ აზე.

აქ ამ დე ჩვენ ში ცნო ბი ლი იყო, რომ “ვის-რა მი ანი” სარ გის თმოგ ვე ლის და წე რი ლიაო.

ყვე ლას ასე სწამ და, მაგ რამ ის კი გვა ვიწყდე-ბო და, რომ რაც სარ გის თმოგ ველს და უწ ერია, იმ ას

“ვეფხის ტყა ოს ან იც” ამ ტკი ცებს, მა გა ლი თად იქ მოხ სე-ნე ბუ ლია: “დი ლარ გეთს სარ გის თმოგ ველ სა, მას ენა და-უშ რო ბელ სა”. ესე იგი “დი ლა რი ანი” სარ გის თმოგ ველ-მა დას წე რაო. გა მა ლი ელ არ ქი მან დრიტ მა ბევ რი ცნო ბა შე მო იტ ანა ჩვენს ძვე ლი მწერ ლო ბის ის ტო რი აში, მაგ-რამ ჟამ თა ვი თა რე ბამ და ფა რა მი სი შრო მა. დღეს მხო-ლოდ მცი რე ცნო ბა სჩანს დარ ჩე ნი ლი. გა მა ლი ელ გამ-რე კე ლი იყო და ახ ლო ვე ბუ ლი პი რი პატ რი ფი ლი პე სი, პატ რი ნი კო ლა სი და ამ ათ გან დოს ტაქ რო ბა და ჯა რა-ექ იმ ობ აც ჰქო ნია შეს წავ ლი ლი. ამ გა მა ლი ელ გამ რე-კე ლის შთა მო მა ვალ ნი არი ან დღე ვან დე ლი ქარ თვე ლი მწიგ ნო ბარ ნი ნი კო ლოზ და ან დრია გამ რე კელ ნი. ნი კო-ლო ზი ჩვენს მწერ ლო ბა ში ცნო ბი ლი პი როვ ნე ბაა, მან ბევ რი სწე რა სა ქარ თვე ლოს ძვე ლი დრო ის ის ტო რი ის შე სა ხებ, ბევ რი შე სა ნიშ ნა ვი მა სა ლე ბი შე მო იტ ანა ჩვენს ის ტო რი აში, სხვა თა შო რის, ამ ის შრო მა სა ბა ორ ბე ლი-ან ის “ლექ სი კო ნის” და ქარ თვე ლი პატ რე ბის შე სა ხებ ჩი ნე ბულ მა სა ლად უნ და ჩა ით ვა ლოს, სა ინ ტე რე სოა ამ-ის მო საზ რე ბა და სიტყვა “ლექ სთა-კო ნა ზე”. მას დი დი წარ მოდ გე ნა ჰქონ და ქარ თველ პატ რებ ზე და აცხა დებ-და, რომ ევ რო პის ერ თა სიტყვა “ლექ სი კო ნი” ქარ თუ-ლი სიტყვა “ლექ სთა-კო ნი დან” წარ მოს დგაო, რო მელ სიტყვაც ქარ თველთ პატ რებ მა ევ რო პის ერ ში შუა სა-უკ უნე ებ ში შე იტ ან ეს და გა ავ რცე ლე სო. ნი კო ლოზ გამ-რე კე ლი გარ და იც ვა ლა 60 წლებს მიღ წე ული 1896 წელს და რო გორც ვი ცით მას ბევ რი სა ინ ტე რე სო მა სა ლე ბიც დარ ჩა და უბ ეჭ და ვი.

პა ტივ ცე მულ პატ რე ბის მე ოხ ებ ით რო მი მიხ ვდა სა-ქარ თვე ლოს ერ ის ვი თა რე ბას, სა ქარ თვე ლოს ერ ის შე-სა ხებ იმ დე ნი მი წერ-მო წე რა არ ას დროს არ ყო ფი ლა რომ ში დაწყე ბუ ლი, რამ დე ნიც 1740 წლის შემ დეგ. აშ-კა რად და ინ ახ ეს, რომ სა ქარ თვე ლო ში ისე არ აფ ერი იყო სა ჭი რო, რო გორც ექ იმ ობა, რად გან აქ ექ იმ ობა და ცე-მუ ლი იყო XIV სა უკ უნ ის შემ დეგ. სა ქარ თვე ლო ში სა ჭი-რო ნი იყ ვნენ ექ იმ ები, ექ იმ ობ ის მცოდ ნე მოძ ღვარ ნი, დღე ის შემ დეგ უნ და მო სუ ლიყ ვნენ საკ მა რი სად და ხე-ლოვ ნე ბუ ლი მოძ ღვარ ნი, რომ ლე ბიც ექ იმ ობ ის ცოდ ნით იმ დრო ის ევ რო პის მსწავ ლულ ექ იმ ებ თა გან არ აფ რით უნ და გარ ჩე ულ იყ ვნენ. ამ იტ ომ რო მი დან მა ლე გა მოგ-ზავ ნეს ას ეთი მსწავ ლულ მოძ ღვარ მა მე ბი და უკ ან ას-

კნელ ამ ათ გა ნი იყო პატ რი ან დრია, ცნო ბი ლი ექ იმი, პა ტივ ცე მუ ლი პი როვ ნე ბა. პატ რი ნი კო ლა,

ცნო ბი ლი დოს ტა ქა რი, ხო ლო უკ ან ას კნე ლი პატ რი ფი ლი პე. პატ რი ან დრია დი დად სა ხე ლო ვა ნი იყო სა-

ქარ თვე ლო ში, რო გორც მოძ ღვა რი, ექ იმი და წამ ლე ბის მკე თე ბე ლი, იც ოდა ზედ მი წევ ნით ქარ თუ ლი ენა. მე ფე ერ ეკ ლეს თხოვ ნით მან სთარ გმნა ქარ თულ ენ აზე სხვა და სხვა სატ კივ რე ბის “კა რა ბა დი მე ბი”, მე ფემ მას გა უკ-ეთა სახ ლი, მო უპ ოვა წამ ლე ბის სა კეთ ბე ლი იარ აღ ები, ექ იმ ობ ის იარ აღ ები და სხვაც ბევ რი სა ჭი რო რამ, წე ლი-წად ში ჯა მა გი რად 400 მა ნეთს იღ ებ და, იმ დრო ის კვა-ლო ბა ზე დღეს ეს ფუ ლი კაი რიცხვს უწ ევს.

პატ რი ან დრია ჩვენს ძველ მწერ ლო ბა ში ქე ბუ ლია მრა ვალ თა გან და “კალ მა სო ბა”-ში აც მო იხ სე ნი ებ ენ ქე-ბით. მე ვფიქ რობ, რომ იტ ალი ური ენ იდ ან ნა თარ გმნი “ვრცე ლი კა რა ბა დი მი” ამ ის ნა თარ გმნი უნ და იყ ოს, აგ რეთ ვე “შე მოკ ლე ბუ ლი კა რა ბა დი მიც” ამ მოძ ღვა-რის რჩე ვით სხვა და სხვა მსწავ ლულთ და ლა თი ნუ რი ენ ის მცოდ ნე ქარ თველთ ლა თი ნუ რი ენ იდ ან ბევ რნა-ირი წიგ ნე ბი უთ არ გმნი ათ, საღ მრთო ში ნა არ სი საც კი, ამ ას ცხა დად მოწ მო ბენ მეთ ვრა მე ტე სა უკ უნ ეში ლა-თი ნუ რი ენ იდ ან ქარ თულ ენ აზე ნა თარ გმნი წიგ ნე ბი. ას ეთი თარ გმა ნი ჩვენს ძველ მწერ ლო ბა ში მრა ვა ლია. მათ ში ბევ რიც სა ინ ტე რე სოა. პატ რი ან დრი ას დროს ვე მო ვი და სა ქარ თვე ლო ში დი დად გან ვი თა რე ბუ ლი პატ-რი ნი კო ლა, გვა რად რუ ტი ლი ან ოვი, იტ ალი ელი. ნი-კო ლას სა ქარ თვე ლო ში მოს ვლის დღი დან იწყე ბა ქარ-თველ კა თო ლი კე თა ახ ალი ცხოვ რე ბის და მოძ რა ობ ის ხა ნა. სა ქარ თვე ლო რომს უახ ლოვ დე ბა და ას ევე რო მი ყუ რადღე ბას აქ ცევს სა ქარ თვე ლოს. და ის ვა სა კითხი თბი ლი სის ლა თი ნუ რი წე სის ძვე ლი ხა რე ბის ეკ ლე სი ის კა თო ლი კე თათ ვის წარ თმე ვის ფაქ ტის გა მო ძი ებ ის შე-სა ხებ. ეს ძვე ლი ხა რე ბის ეკ ლე სი ის შე ნო ბა თბი ლი სის კა თო ლი კე ებს 1714 წელს და უწყი ათ და მა ლე და უმ თავ-რე ბი ათ.

სა ბა ორ ბე ლი ანი რო მი დან კა თო ლი კის სარ წმუ ნო-ებ ით დაბ რუნ და. ამ ამ ბავ მა ააღ ელ ვა სა ქარ თვე ლოს სამ ღვდე ლო ებ ის ზო გი ერ თი პი რი და მა თი წა ქე ზე ბით ზოგ მა ქარ თველ მა ეს ეკ ლე სია 1717 წელს მთლად და-აქ ცი ეს, 1721 წელს ეკ ლე სია კვლავ გა ნა ახ ლეს, მაგ რამ 1750 წელს იგი კვლავ და აქ ცი ეს ქარ თვე ლებ მა და სომ-ხებ მა და ეკ ლე სი ის ნაშ თე ბიც თვით მი ის აკ უთ რეს. კა-თო ლი კე ნი რო მის დახ მა რე ბით ითხოვ დნენ ამ ეკ ლე სი ის დაბ რუ ნე ბას, მაგ რამ ქარ თვე ლებ მა ეს არ ინ ებ ეს! ქარ-თველთ გა ნაცხა დეს: დიდ მა ხან მა გან ვლო მას შემ დეგ, რაც ჩვენ და ვი კა ვეთ ეს ეკ ლე სიაო. მე ფე გი ორ გი საც არ უნ დო და ეკ ლე სი ის დაბ რუ ნე ბა, რად გან მას სას ტი-კად სძულ და კა თა ლი კო სი ან ტო ნი, სძაგ და პატ რე ბიც, მხო ლოდ პა ტივს სცემ და მათ რო გორც სუფ თა, ჭკვი ან მოძ ღვრებს. მე ფე გი ორ გიმ და მი ანე ან კო ლელს თა მა-მად უთხრა, რომ მე კა თო ლი კო ბა მძულ სო, მაგ რამ პატ-რებს კი პა ტივს ვცემ, რო გორც ღირ სე ულ მოძ ღვარ თო. დღეს თბი ლის ში ხა რე ბის ქარ თველთ ეკ ლე სია არ ავ ის აღ არ ახ სოვს, რად გან მი სი ქვაც კი აღ არ არ ის დარ ჩე-ნი ლი. ად რე კი თურ მე ბრწყი ნავ და ეს ეკ ლე სია რომ ში ნა ხა ტი ხა ტე ბით და მორ თუ ლო ბით.

(წიგნიდან, პატ რი ნი კო ლა, რო გორც ექი მი, მის დრო ის ქარ თ ველ კა თო ლი კე ნი სა ქარ თ ვე ლო ში. თბი ლი სი. სტამ­ბა ექ ვ თი მე ხე ლა ძი სა. სტი ლი და ცუ ლი ა)

სა არ

ქი ვო

მა სა ლ

ე ბი

17საბა

ახალგაზრდული გვერდი

მეს ხე თის ახ ალ გაზ რდე ბი ბა თუმ ში

რე დაქ ცი ა:მა მა გაბ რი ე ლე ბრა გან ტი ნი ნუგ ზარ ბარ და ვე ლი ძენა ტო ბიგ ვა ვავე რი კო ნო ზა ძემე რაბ ღა ღა ნი ძეზა ზა შა თი რიშ ვი ლიცი ცი ნო ხი თა რიშ ვი ლი

მი სა მარ თი: თბი ლი სი, გია აბე სა ძის ქ. #4 ტელ.: 98-95-16რე გის ტრა ცი ის # 1853 და არ სდა 1994 წ. მა ნა ნა ან დრი ა ძის მი ერ© “სა ბა", 2010

აჭ არა სა ქარ თვე ლოს ულ ამ აზ ესი მხა რეა: ზღვა, ბულ ვა რი, ლაჟ ვარ-დო ვა ნი სა ნა პი რო. შე უძ ლე ბე ლია, აუღ ელ ვებ ლად შე ხე დო ამ ყვე ლა-ფერს.

დი დი სით ბო თი და სი ხა რუ ლით შე მოგ ვე გე ბა ხელ ვა ჩა ურ ის “იმ ედ-ის სახ ლი” ვა ლეს, ივ ლი ტას, ახ ალ-ცი ხის, არ ალ ისა და უდ ეს ახ ალ გაზ-რდებს.

და იწყო სამ კვი რი ანი, სა ინ ტე-რე სო და გა სარ თო ბი ცხოვ რე ბა ახ ალ გაზ რდე ბი სათ ვის; ვმად ლობ-დით უფ ალს ერ თად ყოფ ნი სა და მშვე ნი ერი ამ ინ დის გა მო. მა მა მი შა სურ მა ვა, რო მე ლიც ჩვენ ზე პა სუ-ხის მგე ბე ლი იყო, ყო ველ დღი ურ ად გვთა ვა ზობ და სხვა დას ხვა თე მებს, რომ ლებ ზე დაც ჯგუ ფებ ში იმ არ თე-ბო და აქ ტი ური და ნა ყო ფი ერი დის-კუ სი ები. დის კუ სი ის მი ზა ნი იყო, ყვე ლა ჩავ ღრმა ვე ბო დით სა კუ თარ თავს, დაგ ვეს ვა ის კითხვე ბი, რაც გვა წუ ხებ და და გვა ღელ ვებ და: ვინ ვარ მე? სა იდ ან მოვ დი ვარ? რა არ-ის სა ზო გა დო ება და რა ად გი ლი მი ჭი რავს მე მას ში? დის კუ სი აზე ყვე ლას სა შუ ალ ება გვეძ ლე ოდა, გა-მოგ ვეთ ქვა სა კუ თა რი მო საზ რე ბე-ბი იმ ძი რი თა დი თე მე ბის ირ გვლივ,

რო გო რი ცაა მე გობ რო ბა, ურ თი ერ-თგაგე ბა.

წელს ბა ნაკ ში ას ოც და ხუთ მა ახ-ალ გაზ რდამ სამ ნა კა დად და ის ვე ნა ზღვა ზე. ჩვენ საკ მა ოდ დი დი გა მოც-დი ლე ბა მი ვი ღეთ, გამ ტკიც და ჩვე ნი რწმე ნა და და მო კი დე ბუ ლე ბა ეკ ლე-სი ის მი მართ.

გვინ და, უდ იდ ესი მად ლო ბა შევ-წი როთ ჩვენს უფ ალს, იესო ქრის-ტეს ამ ნა თე ლი დღე ებ ის ათ ვის; დი დი მად ლო ბა “სა ქარ თვე ლოს კა-რი ტასს” და მის დი რექ ტორს მ. ვი-ტოლდ შულ ჩინ სკის, მად ლო ბა მ. მი შა სურ მა ვას, რო მე ლიც ჩვენ თვის მა მა ცაა და ძმაც და ყო ველ თვის ერ თგუ ლია იმ მი სი ისა, რო მე ლიც

ღმერ თმა უბ ოძა. მად ლო ბა ყვე ლა ახ ალ გაზ რდას, რომ ლებ მაც მო ნა წი-ლე ობა მი იღ ეს კამ პოს კო ლა ში.

ვი მე დოვ ნებთ, რომ გა მოც დი-ლე ბას და სიყ ვა რულს, რო მე ლიც მი ვი ღეთ, ყვე ლას გა ვუ ნა წი ლებთ, გან სა კუთ რე ბით მათ, ვინც ამ ას სა-ჭი რო ებს, რად გან მხო ლოდ სიყ ვა-რუ ლი გა და არ ჩენს სამ ყა როს.

მეს ხე თის ახ ალ გაზ რდე ბი

წეროვანი, 14 აგვისტო – ახალგაზრდული შეხვედრა

სარ ჩე ვირედაქციის გვერდი .........................2კა თო ლი კე ეკ ლე სია მსოფლიოში .....................................3კა თო ლი კე ეკ ლე სია საქართველოში ................................5კათოლიკური პასუხი ......................15სოციალური პრობლემები ...............15საარქივო მასალები ........................16ახალგაზრდული გვერდი ...............17სა გან გე ბო ჩა ნარ თი ...................... I-VI