หนา 1

มาตรฐานการเรยนรและตวชวด สาระท 5 พลงงาน มาตรฐาน ว 5.1 เขาใจความสมพนธระหวางพลงงานกบการด ารงชวต

การเปลยนแปลงรปพลงงานปฏสมพนธระหวางสาร

และพลงงาน ผลของการใชพลงงานตอชวตและสงแวดลอม

มกระบวนการสบเสาะหาความรไปใชประโยชน

ตวชวด

ม 6/1 วเคราะหและอธบายลกษณะของประจไฟฟา ตวน า ฉนวน และ

การอนรกษประจไฟฟา

จดประสงคการเรยนร

1. นกเรยนมความรความเขาใจเกยวกบปรากฏการณทางธรรมชาตของไฟฟา

2. นกเรยนสามารถอธบายความหมายของปรากฏการณทางธรรมชาตของไฟฟาได

3. นกเรยนสามารถยกตวอยางเกยวกบปรากฏการณทางธรรมชาตของไฟฟาได

หนา 2

แบบทดสอบกอนเรยน

เลมท 1 เรอง ปรากฏการณทางธรรมชาตของไฟฟา ค าชแจง ใหนกเรยนท าเครองหมาย ทบขอค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. ท าไมไฟฟาสถตจงเกดไดดในฤดหนาว ก. อากาศมตวน ามาก ข. อากาศมตวน านอย ค. อากาศมตวเหนยวน าด ง. อากาศมตวน าและฉนวนเทากน 2. การเกดฟาแลบ ฟาผา เปนปรากฏการณเกยวกบขอใด ก. การถายเทของประจ ข. การสนพองของประจ ค. การสลายตวของประจ ง. การเหนยวน าของประจ 3. เมอน าสาร ก มาถกบสาร ข พบวาสาร ก มประจไฟฟาเกดขน สรปวาสาร

ก ตองเปนสารประเภทใด ก. ตวน า ข. ฉนวน ค. กงตวน า ง. โลหะ

หนา 3

4. ในวนอากาศแหง เมอใชหวพลาสตกหวผม พบวาเสนผมตงชนขนตามหว เพราะ

สาเหตใด ก. ความรอนทเกดจากหวเสยดสกบเสนผม ข. เกดการเหนยวน าไฟฟาทหวขณะทหวผม ค. หวกบเสนผมเกดประจไฟฟาชนดเดยวกน ง. เสนผมและหวเกดประจไฟฟาชนดตรงขามกน 5. สงท ไม ท าใหวตถ มอ านาจทางไฟฟาเกดขนคอขอใด ก. โปรตอน ข. นวตรอน ค. อเลกตรอน ง. ประจไฟฟา 6. การกระท าทท าใหวตถเกดมสถานะไฟฟาขนเรยกวาอะไร ก. การชารจวตถ ข. การกระตนวตถ ค. การเหนยวน าวตถ ง. การโพลาไรซวตถ 7. สนามไฟฟา ณ ต าแหนงตดกบผวตวน าดานนอกจะมทศทางใด

ก. ตงฉากกบผว ข. สมผสกบผว ค. ขนกบรปรางของผว ง. ท ามมกบผวนอยกวา 45๐ องศา

หนา 4

8. นกวทยาศาสตรทานใดตอไปนทเปนผเรมท าสายลอฟาจนโดงดง ก. ไพลน ข. ทาลส ค. กาลเลโอ ง. เบนจามน แฟรงคลน

9. เมอน าไมบรรทดถกบผาสกหลาดแลวเกดประจไฟฟา เพราะเหตใด ก. ประจเกดจากแรงเสยดทาน ข. การถท าใหมประจชนดหนงขนมา ค. ประจเกดจากแรงดงดดระหวางมวล ง. ประจถายเทจากวตถหนงไปยงอกวตถหนง

10. เราเรยกสงทท าใหเกดแรงดดระหวางวตถทขดสกบเศษกระดาษเบา ๆ วาอะไร ก. โปรตอน ข. นวตรอน ค. อเลกตรอน ง. ประจไฟฟา

ศกษาใบความรใหละเอยดรอบคอบดวยนะครบนกเรยน

หนา 5

ใบความร

เรอง ปรากฏการณธรรมชาตของไฟฟา

ไฟฟาสถต (Electrostatics) เปนแขนงวชาไฟฟาทกลาวถงวชาไฟฟาทปรากฏนงอยกบท เปนททราบกนมาแตสมยโบราณแลว คอ เมอน าแทงอ าพนมาถกบผาแพร หรอถกบผาสกหลาดแลวแทงอ าพนสามารถดดของเบาๆ ได เชน ขนนก ชนกระดาษ เปนตน ความจรงน ธโอเฟรตส (Theophratus) ทาลส (Thales) ไพลน (Pliny) เปนผไดทดลองพบมาแลว แตมไดท าการศกษาคนควาใหกวางขวางออกไป

ตอมา ดร.กลเบรต (Dr.Gilbert) เปนคนแรกทไดท าการศกษาคนควาเรองนใหกวางขวางออกไปและพบวามวตถอกมากชนด ทเมอน ามาถกนแลว ใหผลเชนเดยวกน กลเบรต เรยกอ านาจทไดจากการขดสวตถดงกลาววา "electricity" โดยมาจากค าวา electron ทชาวกรกเรยกอ าพนนนเอง ซงค า electricity นใชกนมาจนถงปจจบน

การทวตถสองชนดทน ามาถกนแลว เกดมอ านาจดดของเบาๆ ไดนน เรยกวา วตถทงสองตางเกดมประจไฟฟา (charge) ขน การกระท าทท าใหวตถเกดมสถานะไฟฟาขน เรยกวา การชารจ (charge) วตถ หรอ clectrify วตถ เมอวตถนน หมดอ านาจไฟฟาแลว เรยกวา วตถนนเปนกลาง (neutral)

หนา 6

การเกดฟาแลบ ฟาผา และไดยนเสยงฟารอง เปนปรากฏการณเกยวกบการถายเท

ของประจไฟฟา ประจไฟฟาสามารถท าใหเกดประกายไฟฟาได เบนจามน แฟรงคลน เปนผพสจนโดยใชวาวเปนเครองทดลองวา มประจไฟฟา

ในเมฆ และฟาผา คอการถายเทประจไฟฟาเชนเดยวกนกบการเกดประกายไฟฟาและ เบนจามนเปนผเรมท าสายลอฟา

หนา 7

รปภาพ การทดลองของแฟรงคลน ทมา : หนงสอเสรมสาระการเรยนรฟสกส ม.6

แบบฝกทกษะ

เรอง ปรากฏการณธรรมชาตของไฟฟา ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตอง 1. ฟาแลบเกดจาก …………………………….........................................……………………………………………………………… …………………………….........................................……………………………………………………………… …………………………….........................................……………………………………………………………… …………………………….........................................…………………………………………………………………………………………….........................................……………………………………………………………… …………………………….........................................……………………………………………………………… 2. ฟาผาเกดจาก …………………………….........................................……………………………………………………………… …………………………….........................................……………………………………………………………… …………………………….........................................……………………………………………………………… …………………………….........................................…………………………………………………………………………………………….........................................………………………………………………………………

หนา 8

…………………………….........................................……………………………………………………………… 3. อ าพนคอ …………………………….........................................……………………………………………………………… …………………………….........................................……………………………………………………………… …………………………….........................................……………………………………………………………… …………………………….........................................…………………………………………………………………………………………….........................................……………………………………………………………… …………………………….........................................……………………………………………………………… 4. เมอน าแทงอ าพนถกบผาสกหลาดแลวเกดประจไฟฟาเพราะ …………………………….........................................……………………………………………………………… …………………………….........................................……………………………………………………………… …………………………….........................................……………………………………………………………… …………………………….........................................…………………………………………………………………………………………….........................................……………………………………………………………… …………………………….........................................……………………………………………………………… 5. ไฟฟาสถตคอ …………………………….........................................……………………………………………………………… …………………………….........................................……………………………………………………………… …………………………….........................................……………………………………………………………… …………………………….........................................……………………………………………………………… …………………………….........................................……………………………………………………………… …………………………….........................................………………………………………………………………

อยาลมท าแบบทดสอบหลงเรยนดวยนะครบ

หนา 9

แบบทดสอบหลงเรยน

เลมท 1 เรอง ปรากฏการณทางธรรมชาตของไฟฟา

ค าชแจง ใหนกเรยนท าเครองหมาย ทบขอค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. การกระท าทท าใหวตถเกดมสถานะไฟฟาขนเรยกวาอะไร ก. การชารจวตถ ข. การกระตนวตถ ค. การเหนยวน าวตถ ง. การโพลาไรซวตถ 2. สนามไฟฟา ณ ต าแหนงตดกบผวตวน าดานนอกจะมทศทางใด

ก. ตงฉากกบผว ข. สมผสกบผว ค. ขนกบรปรางของผว ง. ท ามมกบผวนอยกวา 45๐ องศา

3. นกวทยาศาสตรทานใดตอไปนทเปนผเรมท าสายลอฟาจนโดงดง

ก. ไพลน ข. ทาลส ค. กาลเลโอ ง. เบนจามน แฟรงคลน

หนา 10

4. เมอน าไมบรรทดถกบผาสกหลาดแลวเกดประจไฟฟา เพราะเหตใด ก. ประจเกดจากแรงเสยดทาน ข. การถท าใหมประจชนดหนงขนมา ค. ประจเกดจากแรงดงดดระหวางมวล ง. ประจถายเทจากวตถหนงไปยงอกวตถหนง

5. เราเรยกสงทท าใหเกดแรงดดระหวางวตถทขดสกบเศษกระดาษเบา ๆ วาอะไร ก. โปรตอน ข. นวตรอน ค. อเลกตรอน ง. ประจไฟฟา 6. ท าไมไฟฟาสถตจงเกดไดดในฤดหนาว ก. อากาศมตวน ามาก ข. อากาศมตวน านอย ค. อากาศมตวเหนยวน าด ง. อากาศมตวน าและฉนวนเทากน 7. การเกดฟาแลบ ฟาผา เปนปรากฏการณเกยวกบขอใด ก. การถายเทของประจ ข. การสนพองของประจ ค. การสลายตวของประจ ง. การเหนยวน าของประจ

หนา 11

8. เมอน าสาร ก มาถกบสาร ข พบวาสาร ก มประจไฟฟาเกดขน สรปวาสาร ก ตองเปนสารประเภทใด

ก. ตวน า ข. ฉนวน ค. กงตวน า ง. โลหะ 9. ในวนอากาศแหง เมอใชหวพลาสตกหวผม พบวาเสนผมตงชนขนตามหว เพราะ

สาเหตใด ก. ความรอนทเกดจากหวเสยดสกบเสนผม ข. เกดการเหนยวน าไฟฟาทหวขณะทหวผม ค. หวกบเสนผมเกดประจไฟฟาชนดเดยวกน ง. เสนผมและหวเกดประจไฟฟาชนดตรงขามกน 10. สงท ไม ท าใหวตถ มอ านาจทางไฟฟาเกดขนคอขอใด ก. โปรตอน ข. นวตรอน ค. อเลกตรอน ง. ประจไฟฟา

ตรวจค าตอบ ในเฉลยแบบทดสอบ

นะครบ

หนา 12

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน

เลมท 1 เรอง ปรากฏการณทางธรรมชาตของไฟฟา

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

ขอ เฉลย ขอ เฉลย 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

ข ก ข ง ข ก ค ง ง ง

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

ก ค ง ง ง ข ก ข ง ข

หนา 13

เฉลยแบบฝกทกษะ

เรอง ปรากฏการณธรรมชาตของไฟฟา

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตอง

1. ฟาแลบเกดจาก แนวค าตอบ การถายโอนของประจไฟฟาในบรรยากาศ 2. ฟาผาเกดจาก แนวค าตอบ การถายโอนของประจไฟฟาในบรรยากาศ 3. อ าพนคอ แนวค าตอบ ยางสนทแขงตวจนเกอบกลายเปนหน มลกษณะคลายพลาสตกโปรงแสง มส

น าตาลแกมแดง 4. เมอน าแทงอ าพนถกบผาสกหลาดแลวเกดประจไฟฟาเพราะ แนวค าตอบ ประจถายเทจากวตถหนงไปยงอกวตถหนง

5. ไฟฟาสถตคอ แนวค าตอบ แขนงวชาไฟฟาทกลาวถงวชาไฟฟาทปรากฏนงอยกบท

หนา 14

กระดาษค าตอบ

ชอ .................................................... นามสกล ....................................................... เลขท ................................... ชนมธยมศกษาปท 6/....................

วนท .................. เดอน ............................................... พ.ศ. .......................... ค าชแจง ใหนกเรยนกา x ในชอง ก ข ค หรอ ง ทถกตองทสดเพยงขอเดยว

ทดสอบกอนเรยน ทดสอบหลงเรยน

ขอ ก ข ค ง ขอ ก ข ค ง 1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 10 10

คะแนนเตม 10 คะแนน คะแนนเตม 10 คะแนน คะแนนทได ............. คะแนน คะแนนทได ............. คะแนน

หนา 15

บรรณานกรม

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. คณะวทยาศาสตร. ฟสกส 1. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2548.

ชยณรงค วเศษศกดวชย. สนามไฟฟาและแมเหลก. กรงเทพฯ : สมาคมสงเสรมเทคโนโลย, 2545.

เฉลมชย มอญสข า. หนงสอเสรมสาระการเรยนรฟสกส ม.6. กรงเทพฯ : เดอะบคส, 2551. เฉลยว มณเลศ . ไฟฟา แมเหลก. ปทมธาน : ส านกพมพมหาวทยาลยรงสต, 2543 ทว ฉมออย, มน เฟองฟง. ฟสกสพนฐานระดบมหาวทยาลย 1. พมพครงท 2. กรงเทพฯ :

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2546. โทลา, โจด. ฟสกสและเคม. กรงเทพฯ : สวรยสาสน, 2549. นรนทร เนาวประทป. ฟสกส ม.6. กรงเทพฯ : ฟสกสเซนเตอร, 2542. นยม ทองอดม. ฟสกส 1. ราชบร : มหาวทยาลยราชภฏจอมบง, 2548. บชเซ, เฟรคเดอรค เจ. ทฤษฎตวอยางโจทยฟสกส. กรงเทพฯ : แมคกรอ-ฮว, 2546. ปรเมษฐ ปญญาเหลก. ฟสกส 1. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรปทม, 2548. พงษศกด ชนนาบญ. ฟสกสมหาวทยาลย. กรงเทพฯ : วทยพฒน, 2549. สมโภชน อมเอม. ฟสกสมหาลยวทยาลยไมยากเลม 1. กรงเทพฯ : เบรน สตอรม, 2545. สวทย โมนะตระกล. ฟสกสยคใหม. มหาสารคาม : ภาควชาฟสกสและวทยาศาสตรทวไป

สถาบนราชภฏมหาสารคาม , 2542. อางองเวบไซต 1. http://www.neutron.rmutphysics.com/physicsboard/forum/index.php?topic=388.0

[ออนไลน วนท 24 ตลาคม 2555] 2. https://sites.google.com/site/learningsanook/fifasthit

[ออนไลน วนท 24 ตลาคม 2555] 3. http://weerajit14.blogspot.com/ [ออนไลน วนท 24 ตลาคม 2555]