BỘ CÔNG THƯƠNG
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG THƯƠNG TP.HCM
KHOA ĐIỆN- ĐIỆN TỬ
BỘ MÔN: CÔNG NGHỆ NHIỆT LẠNH
BÁO CÁO ĐỒ ÁN MÔN HỌC
Đề tài: HỆ THỐNG ĐIỀU HÒA KHÔNG KHÍ Ô TÔ
GVHD: THS.TRẦN XUÂN AN
SVTH:
Nguyễn Hữu Vinh
Trần Văn An
Võ Ngọc Thạch
Nguyễn Văn Tịnh
Tp.Hồ Chí Minh, tháng 06 năm 2019
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 1
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
- - - - - -
Nhận xét chung:
…............................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
...….........................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
......…......................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
.........…...................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
Đánh giá: (Được phép bảo vệ hay không được phép bảo vệ)
..…..........................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
Tp.HCM, ngày … tháng … năm 2019
Giáo viên hướng dẫn
(Ký và ghi rõ họ tên)
ThS. Trần Xuân An
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 2
LỜI NHẬN XÉT GVPB - - - - - -
................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
Tp. Hồ Chí Minh, ngày … tháng …năm 2019
Ky tên
(Ký và ghi rõ họ tên)
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 3
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG THƯƠNG TP.HCM CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
KHOA: ĐIỆN – ĐIỆN TỬ ĐỘC LẬP – TỰ DO – HẠNH PHÚC
BỘ MÔN: CÔNG NGHỆ NHIỆT LẠNH
PHIẾU GIAO ĐỒ ÁN MÔN HỌC
1. Họ và tên sinh viên/ nhóm sinh viên được giao thực hiện đồ án:
(1) Nguyễn Hữu Vinh MSSV: 2117180103 Lớp: CCQ1718B
(2) Trần Văn An MSSV: 2117180051 Lớp: CCQ1718B
(3) Võ Ngọc Thạch MSSV: 211718 0088 Lớp: CCQ1718B
(4) Nguyễn Văn Tịnh MSSV: 2117180094 Lớp: CCQ1718B
2. Tên đề tài: HỆ THỐNG ĐIỀU HÒA KHÔNG KHÍ Ô TÔ
3. Các yêu cầu đề ra:
- Hoàn thiện hệ thống điều hòa không khí ô tô KiA Carem
- Mạch điện điều khiển tự động hệ thống:
+ Chuỗi an toàn: Rowle nhiệt đầu đẩy máy nén
+ Khởi động on – of các động cơ điện
+ Điện áp: 220V, 24V _ DC
4. Kết quả tối thiểu đạt được:
1. Hệ thống lạnh hoàn chỉnh, vận hành ổn định, đạt nhiệt độ yêu cầu 20-260C
2. Có tính thẩm mĩ và sư phạm
5. Ngày giao đề tài: 13/04/2019 Ngày hoàn thành đồ án: 13/06/2019
Ngày … tháng… năm …
Xác nhận của GVHD
Trần Xuân An
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 4
MỤC LỤC
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN ......................................................................... 1
LỜI NHẬN XÉT GVPB ............................................................................................................... 2
PHIẾU GIAO ĐỒ ÁN MÔN HỌC.............................................................................................. 3
MỤC LỤC..................................................................................................................................... 4
DANH MỤC HÌNH ẢNH, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ, BẢNG ........................................................... 6
LỜI NÓI ĐẦU................................................................................................................................ 7
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................................ 7
TIẾN ĐỘ THỰC HIỆN ĐỒ ÁN MÔN HỌC ............................................................................. 8
CHƯƠNG I: GIỚI THIỆU HỆ THỐNG ĐIỀU HÒA Ô TÔ ................................................... 9
1.1 Tổng quan đề tài điều hòa không khí trên xe Kia Carem ............................................... 9
1.1.1 Nhiệm vụ, yêu cầu, phân loại của hệ thống điều hòa không khí ............................ 10
1.1.1.1 Nhiệm vụ………………………………………………………………………. 10
1.1.1.2 Yêu cầu………………………………………………………………………… 10
1.1.1.3 Phân loại………………………………………………………………………. 10
1.2 Sơ đồ nguyên lí................................................................................................................... 12
1.2.1 Kết cấu ......................................................................................................................... 12
1.2.2 Nguyên lý làm việc của hệ thống điều hòa không khí xe Kia Carem..................... 14
1.3 Cấu tạo ............................................................................................................................... 15
1.3.1 Máy nén trên Kia Carem ........................................................................................... 15
1.3.1.1 Chức năng............................................................................................................ 15
1.3.1.2 Cấu tạo…………………………………………………………………………. 15
1.3.1.3 Nguyên lí hoạt động…………………………………………………………… 15
1.3.2. Thiết bị ngưng tụ (giàn nóng) trên xe Kia Carem .................................................. 16
1.3.2.1 Chức năng……………………………………………………………………… 16
1.3.2.2 Cấu tạo…………………………………………………………………………. 16
1.3.2.3 Nguyên lí hoạt động………………………………………………………….... 16
1.3.3 Bình lọc và hút ẩm trên xe Kia Carem .................................................................... 17
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 5
1.3.4 Van tiết lưu (expansion valve) trên xe Kia Carem ................................................. 18
1.3.5 Bộ bốc hơi (evaporator) hay giàn lạnh trên xe Kia Carem ................................... 18
1.3.6 Cảm biến nhiệt độ giàn lạnh trên xe kia carem ...................................................... 19
1.3.7 Van tiết lưu hay van giãn nở trên xe kia carem ...................................................... 19
CHƯƠNG II: XÂY DỰNG HỆ THỐNG ĐIỀU HÒA KHÔNG KHÍ Ô TÔ ........................ 21
2.1 Qúa trình làm việc ............................................................................................................. 21
2.2 Sơ đồ nhiệt hệ thống lạnh ô tô (Kia Carem) ................................................................... 27
2.3 Sơ đồ điện hệ thống lạnh ô tô (Kia Carem) .................................................................... 28
CHƯƠNG III: ĐO ĐẠC THÔNG SỐ (KIA CAREM) ........................................................... 29
3.1 Thông số kỷ thuật của hệ Kia Carem .............................................................................. 29
3.2 Thông số đo đạt được khi vận hành hệ thống................................................................. 29
CHƯƠNG IV: MỘT SỐ HƯ HỎNG THƯỜNG GẶP CÁCH KHẮC PHỤC VÀ BẢO
DƯỠNG ....................................................................................................................................... 30
4.1 Nguyên nhân hư hỏng và biện pháp khắc phục hệ thống điều hòa không khí ô tô( Kia
Carem) ...................................................................................................................................... 30
4.1.1 Điều hòa kém mát và gió yếu ..................................................................................... 31
4.1.2 Điều hòa chỉ mát lúc đầu, càng về sau càng giảm mát ........................................... 32
4.1.3 Không khí trong xe có mùi hôi .................................................................................. 33
4.1.4 Băng bám trong hệ thống điều hòa ........................................................................... 33
4.1.5 Có mùi gas và không lạnh ......................................................................................... 34
4.1.6 Điều hòa đóng ngắt liên tục ...................................................................................... 34
4.2 Bảo dưỡng điều hòa ô tô đúng chuẩn ............................................................................. 35
4.2.1 Bảo dưỡng máy nén ... ................................................................................................ 35
4.2.2 Để vệ sinh bình ngưng có thể tiến hành vệ sinh bằng thủ công hoặc có thể sử dụng
hoá chất để vệ sinh ............................................................................................................... 37
4.2.3 Bảo dưỡng tháp giải nhiệt ......................................................................................... 38
4.2.4 Bảo dưỡng bơm……………………………………………………………………... 39
4.2.5 Bảo dưỡng quạt……………………………………………………………………... 39
CHƯƠNG V : KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................................... 40
TÀI LIỆU THAM KHỎA .......................................................................................................... 43
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 6
DANH MỤC HÌNH ẢNH, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ, BẢNG
Chương I
Hình 1.1 Ôtô Kia Carem
Hình 1.2 Điều hòa không khí kiểu Táplô
Hình 1. 3 Điều hòa không khí kiểu khoang hành lí
Hình 1.4 Điều hòa không khí kiểu kiểu kép
Hình 1.5 Hệ thống điều khiển bằng điện từ
Hình 1.6 Chu trình hoạt động của hệ thống lạnh
Hình 1.7 Sơ đồ nguyên lí hệ thống điều hòa không khí ô tô( Kia Carem)
Hình 1.8 Cấu tạo máy nén loại pistong
Hình 1.9 Cấu tạo dàn nóng (Bộ ngưng tụ)
Hình 1.10 Cấu tạo bình lỏng – loại hút ẩm
Hình 1.11 Cấu tạo van tiết lưu
Hình 1.12 Cấu tạo dàn lạnh
Hình 1.13 Cảm biến nhiệt độ dàn lạnh
Hình 1.14 Hoạt động của van giãn nở
Chương II
Hình 2.1 Các hình ảnh thực tế trong quá trình làm việc
Hình 2.2 Sơ đồ nhiệt hệ thống lạnh ô tô (Kia Carem)
Hình 2.3 Sơ đồ điện hệ thống lạnh ô tô (Kia Carem)
Bảng 2.3 Bảng so sánh giữa động cơ ô tô và máy nén dân dụng
Chương III
3.1 Bảng thông số kỷ thuật của hệ Kia Carem
3.2 Bảng thông số đo đạc được khi vận hành hệ thống
Chương IV
Bảng 4.1 thống kê nguyên nhân và biện pháp khắc phục hệ thống điều hòa không
khí ô tô (Kia Carem)
Hình 4.1 Bộ lọc gió bị ẩm
Hình 4.2 Hệ thống điều hòa bị tình trạng bám băng khi thiếu gas
Hình 4.3 Điều hòa đóng ngắt liên tục
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 7
LỜI NÓI ĐẦU
Trải qua từng giai đoạn tồn tại và phát triển, con người đã có ý thức tự thích nghi
với môi trường sống. Ý thức được việc phải tạo ra điều hòa không khí xung quanh
mình – mùa đông thì sưởi ấm, mùa hạ thì thông gió tự nhiên hoặc cưỡng bức.
Ngày nay, điều hòa tiện nghi không thể thiếu trong các tòa nhà, khách sạn, văn
phòng, nhà hàng, các dịch vụ du lịch, văn hóa, y tế…mà còn trong cả các phương
tiện đi lại như ô tô, tàu hỏa, tàu thủy…
Kể từ khi chiếc xe ô tô đầu tiên ra đời, theo thời gian để đáp nhu cầu cuộc sống của
con người những chiếc xe ô tô ra đời sau này ngày một tiện nghi hơn, hoàn thiện hơn,
và hiện đại hơn. Một trong những tiện nghi phổ biến là hệ thống điều hòa không khí
trong ô tô. Đây là một hệ thống mang tính hiện đại và công nghệ cao.
Được sự đồng ý thầy Trần Xuân An, chúng em đã được giao thực hiện đồ án tốt
nghiệp với đề tài : “ HỆ THỐNG ĐIỀU HÒA KHÔNG KHÍ Ô TÔ ”, với các nội
dung :
Nội dung của đồ án tốt nghiệp gồm :
Chương 1: Giới thiệu về hệ thống điều hòa không khí ô tô (KIA CAREM).
Chương 2 : Xây dựng hệ thống điều hòa không khí ô tô
Chương 3 : Vận hành và đo đạt thông số
Chương 4 : Một số hư hỏng, cách khắc phục và bảo dưỡng
Chương 5: Kết luận và kiến nghị
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình thực hiện đồ án, chúng em xin chân thành cảm ơn Ths. Trần Xuân
An đã tận tình giúp đỡ, chỉ bảo, tạo điều kiện thuận lợi về mặt tinh thần cũng
như trang thiết bị và tài liệu nghiên cứu để chúng em có thể thực hiện tốt đồ án.
Đồ án đã hoàn thành. Song, do khả năng còn nhiều hạn chế, thời gian thực hiện
có hạn, và vì một số lý do khách quan, nên chắc chắn không thể tránh khỏi những
sự sai sót. Rất mong nhận được sự thông cảm và góp ý của các quí thầy và các bạn.
Chúng em xin chân thành cảm ơn!
Nhóm sinh viên thực hiện
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 8
TIẾN ĐỘ THỰC HIỆN ĐỒ ÁN MÔN HỌC
Tuần Nội dung - công việc thực hiện
10 Lựa chọn đề tài, thiết kế bản vẽ,
tính toán vật tư thiết bị
11 Mua vật tư thiết bị
12 đến 16 Thi công mô hình
17 Vận hành và kiểm tra mô hình
18 Làm báo cáo
Tp. HCM,…../2019
Nhóm sinh viên thực hiện
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 9
CHƯƠNG I: GIỚI THIỆU HỆ THỐNG ĐIỀU HÒA Ô TÔ
1.1 Tổng quan đề tài điều hòa không khí trên xe Kia Carem
Điều hòa không khí là một hệ thống quan trọng trên xe. Nó điều khiển nhiệt độ và
tuần hoàn không khí trong xe giúp cho hành khách trên xe cảm thấy dễ chịu trong
những ngày nắng nóng mà còn giúp giữ độ ẩm và lọc sạch không khí. Ngày nay,
điều hòa không khí trên xe còn có thể hoạt động một cách tự động nhờ các cảm biến
và các ECU điều khiển. Điều hoà không khí cũng giúp loại bỏ các chất cản trở tầm
nhìn như sương mù, băng đọng trên mặt trong của kính xe.
Để làm ấm không khí đi qua, hệ thống điều hòa không khí sử dụng ngay két nước
như một két sưởi ấm. Két sưởi lấy nước làm mát động cơ đã được hâm nóng bởi
động cơ và dùng nhiệt này để làm nóng không khí nhờ một quạt thổi vào xe, vì vậy
nhiệt độ của két sưởi là thấp cho đến khi nước làm mát nóng lên. Do đó ngay sau
khi động cơ khởi động két sưởi không làm việc.
Để làm mát không khí trong xe, hệ thống điện lạnh ô tô hoạt động theo một chu trình
khép kín. Máy nén đẩy môi chất ở thế khí có nhiệt độ cao áp suất cao đi vào giàn
ngưng. Ở giàn ngưng môi chất chuyển từ thể khí sang thể lỏng. Môi chất ở dạng
lỏng này chảy vào bình chứa (bình sấy khô). Bình này chứa và lọc môi chất. Môi
chất lỏng sau khi đã được lọc chảy qua van giãn nở, van giãn nở này chuyển môi
chất lỏng thành hỗn hợp khí - lỏng có áp suất và nhiệt độ thấp. Môi chất dạng khí
- lỏng có nhiệt độ thấp này chảy tới giàn lạnh. Quá trình bay hơi chất lỏng trong
giàn lạnh sẽ lấy nhiệt của không khí chạy qua giàn lạnh. Tất cả môi chất lỏng được
chuyển thành hơi trong giàn lạnh và chỉ có môi chất ở thể hơi vừa được gia nhiệt đi
vào máy nén và quá trình được lặp lại như trước.
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 10
Hình 1.1 Tổng quan ô tô Kia Carem
1.1.1 Nhiệm vụ, yêu cầu, phân loại của hệ thống điều hòa không khí
1.1.1.1 Nhiệm vụ
Hệ thống điều hòa không khí trên ô tô là một hệ thống đảm bảo chất lượng không
khí bên trong ô tô nhằm duy trì điều kiện khí hậu trong ô tô thích hợp với sức khỏe
con người. Hệ thống bao gồm các chức năng : tăng nhiệt độ (chế độ sưởi ấm), giảm
nhiệt độ (chế độ làm lạnh) , thông gió , hút ẩm.
Tùy theo độ lớn của không gian, mức độ phức tạp yêu cầu của ô to mà kết cấy hệ
thóng điều hòa không khí phức tạp hay đơn giản, có đầy đủ hay có một số các chức
năng kể trên .
Chỉ tiêu tối ưu của môi trường bên trong : nhiệt độ 18 đến 22 độ C, độ ẩm 40 đến
60% ; tốc độ thông gió 0.1 đến 0.4 m/s , lượng bụ nhỏ hơn 0.001 g/m^3.
1.1.1.2 Yêu cầu
- Không khí trong khoang hành khách phải lạnh.
- Không khí phải sạch.
- Không khí lạnh phải được lan truyền khắp khoang hành khách.
- Không khí lạnh khô (không độ ẩm)
1.1.1.3. Phân loại
- Kiểu Táplô:
Ở kiểu này, điều hòa không khí thường được gắn ở bảng táplô.
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 11
Đặc điểm của loại này là không khí lạnh từ cụm điều hòa được thổi thẳng đến mặt
trước người lái nên hiệu quả làm lạnh có cảm giác hơn so với công suất của cụm
điều hòa, cửa ra không khí lạnh được điều chỉnh bởi bản thân người lái nên người
lái có thể cảm nhận được hiệu quả làm lạnh.
Hình 1.2 Điều hòa không khí kiểu Táplô
-Kiểu khoang hành lý
Ở kiểu này cụm điều hòa không khí đặt ở cốp sau xe. Cửa ra và cửa vào của khí
lạnh được đặt ở lưng ghế sau.
Do cụm điều hòa gắn ở cốp sau nơi có khoảng trống lớn nên điều hòa kiểu này
có ưu điểm của một bộ điều hòa với công suất giàn lạnh lớn và có công suất làm
lạnh dự trữ.
Hình 1. 3 Điều hòa không khí kiểu khoang hành lý
- Kiểu kép
Khí lạnh được thổi ra từ phía sau và phía trước bên trong xe. Đặc tính làm lạnh bên
trong xe rất tốt, phân bố nhiệt độ bên trong xe đồng đều hơn, tạo môi trường vi khí
hậu dễ chịu trong xe
Hình 1.4 Điều hòa không khí kiểu kiểu kép
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 12
1.2 Sơ đồ nguyên lí
1.2.1 Kết cấu
* Sơ đồ hệ thống điều hòa không khí tự động trên xe kia carem
Hình 1.5 Hệ thống điều khiển bằng điện tử
1. Công tắc điều hòa 6. Công tắc nhiệt độ
2. Van xả áp suất cao của máy nén 7. Cảm biến nhiệt độ giàn lạnh
3. Quạt tản nhiệt giàn nóng 8. Ống thổi gió sạch
4. Công tắc ngắt áp suất của điều hòa 9. Bộ điều khiển
5. Cảm biến nhiệt độ 10. Bu ly máy nén
* Chu trình hoạt động của hệ thống điều hòa không khí trên xe Kia Carem
Quạt thổi không khí lạnh (blower), Van tiết lưu (expansion valve), Giàn lạnh
(avaporization), Giàn nóng (condenser), Máy nén (compressor), Ly hợp điện từ của
máy nén ( compressor magnetic clutch), Lọc ga (receiver-drier), Cảm biến nhiệt độ
(temperature sensing bulb), Bộ điều chỉnh nhiệt (thermostat).
- Chu trình của máy lạnh bao gồm 4 quá trình:
+ Nén (compression)
+ Ngưng tụ (condensation)
+ Giản nở (expansion)
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 13
+ Bốc hơi (vaporization)
Hình 1.6 Chu trình hoạt động của hệ thống lạnh
- Hoạt động của hệ thống lạnh trên ôtô:
Khi động cơ đang hoạt động và đóng mạch điện điều khiển ly hợp điện từ, máy nén
hoạt động và chất làm lạnh được dẫn đến bình ngưng tụ (giàn nóng) nhờ máy nén.
Ở đây, chất làm lạnh chuyển sang thể lỏng, nhã nhiệt ra ngoài không khí và được
làm mát nhờ quạt làm mát.
Sau khi qua giàn nóng, chất làm lạnh được đẩy qua van tiết lưu. Chất làm lạnh qua
nơi có tiết diện thu hẹp (van tiết lưu) nên gây giảm áp suất sau van tiết lưu (drop
pression).
Chất làm lạnh lại được đưa vào giàn bốc hơi (giàn lạnh) và hấp thụ nhiệt. Nhiệt di
chuyển từ khoang hành khách đến giàn lạnh và đi vào môi chất làm lạnh.
+ Sự hấp thụ nhiệt của hành khách bởi môi chất làm lạnh khiến cho nhiệt độ giảm
xuống. Môi chất làm lạnh lại được đi vào máy nén cho chu trình tiếp theo.
Trong quá trình làm việc, ly hợp điện từ sẽ thường xuyên đóng ngắt nhờ bộ điều
khiển A/C control nhằm đảm bảo nhiệt độ trong xe luôn ổn định ở một trị số ấn định.
Như vậy, áp suất môi chất làm lạnh được phân thành hai nhánh: nhánh có áp suất
thấp và nhánh có áp suất cao.
+ Nhánh có áp suất thấp được giới hạn bởi phần môi chất sau van tiết lưu và cửa vào
(van nạp) của máy nén.
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 14
+ Nhánh có áp suất cao được giới hạn bởi phần môi chất ngay trước van tiết lưu và
cửa ra (van xả) của máy nén.
Không khí lạnh lan truyền trong khoang hành khách được thực hiện bởi máy quạt
(blower) và luồng không khí lạnh di chuyển như hình dưới đây.
1.2.2 Nguyên ly làm việc của hệ thống điều hòa không khí xe Kia Carem
* Sơ đồ nguyên ly hệ thống điều hòa không khí ô tô (kia carem)
Hinh 1.7 Sơ đồ nguyên lý hệ thống điều hòa không khí ô tô(Kia Carem)
Không khí được lấy từ bên ngoài vào và đi qua giàn lạnh (bộ bốc hơi). Tại
đây không khí bị dàn lạnh lấy đi rất nhiều năng lượng thông qua các lá tản nhiệt, do
đó nhiệt độ không khí sẽ bi giảm xuống rất nhanh đồng thời hơi ẩm trong không khí
cũng bị ngưng tụ lại và đưa ra ngoài. Tại giàn lạnh khi môi chất ở thể lỏng có nhiệt
độ, áp suất cao sẽ trở thành môi chất thể hơi có nhiệt độ, áp suất thấp. Khi quá trình
này xảy ra môi chất cần một năng lượng rất nhiều, do vậy nó sẽ lấy năng lượng từ
không khí xung quanh giàn lạnh (năng lượng không mất đi mà chỉ chuyển từ dạng
này sang dạng khác). Không khí mất năng lượng nên nhiệt độ bị giảm xuống, tạo
nên không khí lạnh.
Trong hệ thống, máy nén làm nhiệm vụ làm môi chất từ dạng hơi áp suất, nhiệt
độ thấp trở thành hơi có áp suất, nhiệt độ cao. Máy nén hút môi chất dạng hơi áp
suất, nhiệt độ thấp từ giàn lạnh về và nén lên tới áp suất yêu cầu: 12-20 bar. Môi
chất ra khỏi máy nén sẽ ở dạng hơi có áp suất, nhiệt độ cao đi vào giàn nóng (bộ
ngưng tụ).
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 15
Khi tới dàn nóng, không khí sẽ lấy đi một phần năng lượng của môi chất thông
qua các lá tản nhiệt. Khi môi chất mất năng lượng, nhiệt độ của môi chất sẽ bị
giảm xuống cho đến khi bằng với nhiệt độ, áp suất bốc hơi thì môi chất sẽ trở về
dạng lỏng có áp suất cao.
Môi chất sau khi ra khỏi giàn nóng sẽ tới bình lọc hút ẩm. Trong bình lọc hút ẩm có
lưới lọc và chất hút ẩm. Môi chất sau khi đi qua bình lọc sẽ tinh khiết và không
còn hơi ẩm. Đồng thời nó cũng ngăn chặn áp suất vượt quá giới hạn.
Sau khi qua bình lọc hút ẩm, môi chất tới van tiết lưu. Van tiết lưu quyết định
lượng môi chất phun vào giàn lạnh, lượng này được điều chỉnh bằng 2 cách: bằng
áp suất hoặc bằng nhiệt độ ngõ ra của giàn lạnh. Việc điều chỉnh rất quan trọng
nó giúp hệ thống hoạt động được tối ưu.
1.3 Cấu tạo
1.3.1 Máy nén trên Kia Carem
1.3.1.1 Chức năng
Máy nén nhận dòng khí ở trạng thái có nhiệt độ và áp suất thấp. Sau đó dòng khí này
được nén, chuyển sang trạng thái khí có nhiệt độ và áp suất cao và được đưa tới
giàn nóng.
1.3.1.2 Cấu tạo
Hình 1.8 Cấu tạo máy nén loại piston
1.3.1.3 Nguyên lý hoạt động
Hoạt động của máy nén có 3 bước:
* Bước 1: Sự hút môi chất của máy nén.
Khi piston đi từ điểm chết trên xuống điểm chết xuống, các van hút được mở
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 16
ra môi chất được hút vào xylanh công tác và kết thúc khi piston tới điểm chết dưới.
* Bước 2: Sự nén môi chất của máy nén.
Khi piston đi từ điểm chết dưới tới điểm chết trên, van hút đóng, van đẩy mở với tiết
diện nhỏ hơn nên áp suất của môi chất ra sẽ cao hơn khi được hút vào. Quá trình
này kết thúc khi piston tới điểm chết trên.
*Bước 3: Khi piston tới điểm chết trên, thì quy trình lại được lập.
1.3.2. Thiết bị ngưng tụ (giàn nóng) trên xe Kia Carem
1.3.2.1 Chức năng của bộ ngưng tụ
Công dụng của bộ ngưng tụ là làm cho môi chất lạnh ở thể hơi dưới áp suất và nhiệt
độ cao, từ máy nén bơm đến, ngưng tụ thành thể lỏng .
1.3.2.2 Cấu tạo
Bộ ngưng tụ được cấu tạo bằng một ống kim loại dài uốn cong thành nhiều hình chữ
U nối tiếp nhau, xuyên qua vô số cánh tản nhiệt mỏng. Các cánh tỏa nhiệt bám sát
quanh ống kim loại. Kiểu thiết kế này làm cho bộ ngưng tụ có diện tích tỏa nhiệt tối
đa và không gian chiếm chỗ là tối thiểu
Hình 1.9 Cấu tạo của giàn nóng (Bộ ngưng tụ)
1. Giàn nóng 6. Môi chất giàn nóng ra
2. Cửa vào 7. Không khí lạnh
3. Khí nóng 8. Quạt giàn nóng
4. Đầu từ máy nén đến 9. Ống dẫn chữ U
5. Cửa ra 10. Cánh tản nhiệt
1.3.2.3 Nguyên lý hoạt động
Hoạt động của dàn nóng gồm các bước:
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 17
* Bước 1: Không khí có nhiệt độ bình thường được quạt giàn ngưng hút thổi
vào giàn ngưng.
* Bước 2: Tại dàn ngưng các lá tản nhiệt trao đổi năng lượng với không khí.
* Bước 3: Môi chất đi qua dàn ngưng và trở về áp suất, nhiệt độ bão hòa. Môi
chất sẽ chuyển từ dạng hơi về dạng lỏng.
1.3.3 Bình lọc và hút ẩm trên xe Kia Carem
Bình lọc và hút ẩm có vỏ làm bằng kim loại, bên trong có lưới lọc và túi chứa chất
khử ẩm (desicant). Chất khử ẩm là một vật liệu có đặc tính hút ẩm lẫn trong môi chất
rất tốt như oxyt nhôm, silica alumina và chất silicagel.
Hình 1.10 Cấu tạo bình lọc-bình hút ẩm
Trên bình lọc có trang bị van an toàn, van này mở khi áp suất trong bình lọc tăng lên
đột ngột vì nguyên nhân nào đó. Sau khi môi chất được khử ẩm sẽ đi đến van tiết
lưu.
Một số loại hệ thống lạnh có bình khử nước được lắp giữa bình lọc, hút ẩm và van
tiết lưu. Bình khử nước một lần nữa hút sạch hơi nước còn sót lại trong môi chất
lạnh có tác dụng bảo vệ van tiết lưu không bị đóng băng. Ngoài ra phần trên của bình
lọc có bộ phận làm bằng kính trong suốt giúp cho quá trình quan sát, kiểm tra tình
trạng của môi chất lạnh.
Một số loại có lắp cảm biến áp suất trên bình lọc. Tín hiệu áp suất cao của môi chất
được chuyển thành tín hiệu điện áp báo về cho ECU để điều khiển tốc độ quạt và
máy nén.
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 18
1.3.4 Van tiết lưu (expansion valve) trên xe Kia Carem
Van tiết lưu được lắp giữa bộ bốc hơi và bình lọc có tác dụng:
- Phối hợp với cảm biến nhiệt độ để điều khiển lưu lượng của môi chất lạnh và nhiệt
độ của giàn lạnh.
- Giảm áp suất môi chất sau khi đi qua van tiết lưu.
Thông thường van tiết lưu có hai loại: loại hộp và loại dạng kim (hay loại thường).
Hình 1.11 Cấu tạo van tiết lưu
1.3.5 Bộ bốc hơi (evaporator) hay giàn lạnh trên xe Kia Carem
Môi chất sau khi qua van tiết lưu làm áp suất giảm nhanh, nhiệt nhận vào trong quá
trình chuyển từ thể lỏng sang thể khí này. Môi chất lạnh được dẫn đến giàn lạnh nhờ
các ống xếp thành hình chữ U cùng với các cánh tản nhiệt. Tại đây, nhiệt độ thấp
của giàn lạnh được dẫn ra ngoài bởi quạt giàn lạnh.
Hình 1.12 Cấu tạo giàn lạnh
Ở một số nước nhiệt độ thấp, giàn lạnh có hai nhiệt điện trở, một cho thiết bị chống
đóng băng, một đóng vai trò là cảm biến giàn lạnh. Cảm biến giàn lạnh phát hiện
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 19
nhiệt độ khí đi qua giàn lạnh và chỉ dùng cho hệ thống điều hòa không khí tự động
điều khiển bằng bộ vi xử lý.
1.3.6 Cảm biến nhiệt độ giàn lạnh trên xe kia carem
Cảm biến nhiệt độ giàn lạnh là một nhiệt điện trở được lắp ở giàn lạnh để phát hiện
nhiệt độ của không khí khi đi qua giàn lạnh.
Nó được dùng để ngăn chặn đóng băng bề mặt giàn lạnh, điều khiển nhiệt độ và điều
khiển luồng khí trong thời gian quá độ.
Hình 1.13 Cảm biến nhiệt độ giàn lạnh
1.3.7 Van tiết lưu hay van giãn nở trên xe kia carem
Ga lỏng sau khi đi qua bình chứa/hút ẩm được phun ra từ một van tiết lưu làm
cho ga lỏng giãn nở đột ngột và biến thành dạng sương mù có áp suất và nhiệt độ
thấp.
Điều chỉnh lượng ga cấp cho giàn lạnh dựa trên tải làm mát để tạo hiệu quả làm lạnh
cực đại tại mọi thời điểm. Kết quả là ga lỏng liên tục biến thành trạng thái khí ở cửa
ra của giàn lạnh mà không phụ thuộc vào tải lạnh và tốc độ máy nén.
Phân loại van giãn nở:
− Van giãn nở áp suất không đổi.
− Van giãn nở kiểu nhiệt.
Hoạt động:
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 20
Hình 1.14 Hoạt động của van giãn nở
Lượng ga đi vào van giãn nở sau khi đã được hóa lỏng trong giàn nóng được quyết
định bởi dịch chuyển của chuyển động thẳng đứng của van, phụ thuộc vào sự chênh
lệch giữa áp suất bay hơi Pf bên trong ống cảm biến nhiệt và tổng của áp suất Ps và
Pe, trong đó Ps là áp suất giữ tạo bởi lò xo nén và Pe là áp suất bay hơi bên trong
giàn lạnh.
Khi tải làm lạnh lớn, nhiệt độ của khí ga ở cửa ra của giàn lạnh sẽ cao. Do đó,
nhiệt độ và áp suất trong ống cảm biến nhiệt sẽ cao nên van bị ấn xuống làm cho
một lượng ga lớn tuần hoàn trong hệ thống. Ngược lại, khi tải lạnh nhỏ, sẽ xảy ra
tác động ngược lại làm cho một lượng ga ít lưu thông trong hệ thống.
Van giãn nở nhiệt có hai kiểu, phụ thuộc vào vị trí đo áp suất bay hơi trong giàn
lạnh. Cả hai đều có cùng nguyên lý hoạt động.
− Kiểu cân bằng trong.
− Kiểu cân bằng ngoài.
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 21
CHƯƠNG II: XÂY DỰNG HỆ THỐNG ĐIỀU HÒA KHÔNG KHÍ Ô TÔ
2.1 Qúa trình làm việc
*Các hình ảnh thực tế trong quá trình làm việc
- Lắp động cơ điện
Động cơ điện 2kw thay thế cho động cơ ô tô
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 22
- Lắp máy nén hở (Kia Carem)
- Lắp đặt dàn nóng và dàn lạnh
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 23
- Lắp đặt mạch điện điều khiển hệ thống lạnh
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 24
- Vận hành và nạp gas cho hệ thống
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 25
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 26
* HỆ THỐNG ĐIỀU HÒA KHÔNG KHÍ Ô TÔ (KIA CAREM ) HOÀN CHỈNH
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 27
2.2 Sơ đồ nhiệt hệ thống lạnh ô tô (Kia Carem)
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 28
2.3 Sơ đồ điện hệ thống lạnh ô tô (Kia Carem)
So sánh giữa động cơ ô tô và máy nén dân dụng
Động cơ ô tô Máy nén dân dụng
Cơ chế hoạt động Động cơ ô tô Điện
Nguyên lí hoạt động Giống Giống
Cấu Tạo
Máy nén Hở Kín
Dàn nóng Ống dẹp Ống tròn
Dàn lạnh Ống dẹp Ống tròn
ống dẫn Cacbon, cao su Đồng
Gas R134a R22, R410…
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 29
CHƯƠNG III: ĐO ĐẠC THÔNG SỐ (KIA CAREM)
3.1 Thông số kỷ thuật của hệ Kia Carem
Thông số kỷ thuật của hệ Kia Carem
Động cơ điện 2 KW
Quạt dàn lạnh 45W – 220V
Quạt dàn nóng 24V
Dòng làm việc 16A – 17A
Áp suất đầu hút 20 PSI
Áp suất đầu đẩy 250 PSI
Nhiệt độ dàn nóng 50-550C
Nhiệt độ dàn lạnh 13-150C
3.2 Thông số đo đạt được khi vận hành hệ thống
Thời
Gian
Nhiệt độ Áp suất Dòng điện
Dàn lạnh Dàn nóng Áp đẩy Áp hút
Lúc đầu 320C 320C
16.2A – 17A 5 phút
sau chạy
180C (đạt
yêu cầu)
480C 220 PSI 25 PSI
10 phút
trở về sau
130C (Min) 550C (Max) 250 PSI 20 PSI
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 30
CHƯƠNG IV: MỘT SỐ HƯ HỎNG THƯỜNG GẶP CÁCH KHẮC PHỤC
VÀ BẢO DƯỠNG
4.1 Nguyên nhân hư hỏng và biện pháp khắc phục hệ thống điều hòa không khí
ô tô( Kia Carem)
Stt Hiện tượng Nguyên nhân Biện pháp khắc phục
1 Hệ thống làm việc
trong tình trạng
thiếu môi chất
+ Thiếu môi chất.
+ Rò rỉ ga.
+ Kiểm tra rò rỉ và sửa chữa.
+ Nạp thêm môi chất lạnh.
2 Hệ thống thừa ga
hay giải nhiệt giàn
nóng không tốt
+ Thừa môi chất.
+ Giải nhiệt giàn
nóng kém
+ Điều chỉnh đúng lượng môi
chất.
+ Vệ sinh giàn nóng.
+ Kiểm tra hệ thống làm mát
của xe (quạt điện…)
3 Có hơi ẩm trong
hệ thống lạnh
+ Hơi ẩm lọt vào hệ
thống làm lạnh.
+ Thay phin lọc, bình chứa.
+ Hút chân không triệt để
trước khi nạp ga.
4 Sụt áp trong máy
nén
+ Sụt áp ở phía máy
nén.
+ Kiểm tra sửa chữa máy nén
5 Tắc nghẽn trong
chu trình làm lạnh
+ Bụi bẩn hoặc hơi
ẩm gây tắc nghẽn,
đóng băng tại van
+ Phân loại nguyên nhân gây
tắc. Thay thế các bộ phận, chi
tiết gây ra tắc nghẽn.
+ Hút chân không hệ thống.
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 31
tiết lưu, van EPR
hoặc các lỗ khác.
+ Rò rỉ ga ở thanh
cảm nhận nhiệt
6 Khí lọt vào hệ
thống
+ Hút chân không
không triệt để.
+ Rò rỉ trên các
đường ống dẫn.
+ Kiểm tra các đường ống
dẫn.
+ Hút chân không triệt để
trước khi nạp ga.
7 Van tiết lưu mở
quá lớn
+ Hỏng van tiết lưu
hoặc điều chỉnh
không đúng
+Kiểm tra và sửa chữa tình
trạng lắp đặt của ống cảm
nhận nhiệt.
4.1.1 Điều hòa kém mát và gió yếu
Điều hòa ô tô kém mát có rất nhiều nguyên nhân:
-Do nhiệt độ của giàn lạnh không đạt được mức tối ưu.
-Do lượng gió thổi qua giàn lạnh không đủ và không kịp để điều hòa nhiệt độ
không khí trong xe.
Cách khắc phục:
-Cách duy nhất để khắc phục là vệ sinh tấm lưới lọc. Trên các dòng xe du lịch
hiện đại tay lái thuận, tấm lưới lọc này thường nằm bên trong hốc được bố trí sâu
trong hộp đựng gang tay. Có trường hợp chỉ cần mở hộp gang tay, cậy lắp hốc lọc
gió là có thể lấy được lưới lọc, có trường hợp phải tháo cả lắp hộp mới có thể
thao tác. Dùng súng sịt hơi để thổi sạch bụi bẩn bám trên tấm lưới rồi lắp lại bình
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 32
thường. Tấm lưới lọc cần được vệ sinh hàng tháng, thậm chí hàng tuần nếu xe
thường xuyên được sử dụng ở những nơi có nhiều bụi bẩn như công trường, đường
đất.
-Với các loại xe đã sử dụng lâu năm thì nguyên nhân có thể phức tạp hơn
rất nhiều. Đó có thể do dây curoa dẫn động máy nén bị trùng và trượt. Tiếp đó hệ
thống bị hao ga do các đường ống bị lão hóa, rò rỉ hoặc các gioăng bị hở. Trong
các tình huống này cần được mang đến các trung tâm tin cậy để được xử lý bằng
thiết bị máy móc chuyên dùng.Loại bỏ những vật lạ lọt vào trong ống thông gió
đồng thời kiểm tra và làm sạch lưới lọc gió của hệ thống điều hòa.
Hình 4.1 Bộ lọc gió bị bẩn
4.1.2 Điều hòa chỉ mát lúc đầu, càng về sau càng giảm mát
Đây là lỗi thường gặp ở hệ thông điều hòa sau thời gian dài sử dụng. Nguyên nhân
chính là:
-Do giàn nóng điều hòa bám nhiều bụi bẩn.
-Quạt làm mát bị hư hỏng cũng có thể là nguyên nhân.
Cách khắc phục:
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 33
-Hãy vệ sinh giàn nóng điều hòa thường xuyên bằng dung dịch chuyên dùng. Tuy
nhiên, tránh xịt những dung dịch có áp suất lớn lên tản nhiệt của giàn nóng vì chúng
được thiết kế rất mỏng và mềm.
-Kiểm tra quạt làm mát xem có sự cố hay không.
4.1.3 Không khí trong xe có mùi hôi
Khi bước vào một số chiếc xe ô tô bạn sẽ thấy xe có mùi rất hôi. Một trong những
nguyên nhân gây ra tình trạng này đó chính là:
-Hệ thống lọc bám nhiều bụi bẩn.
-Côn trùng chui vào và chết trong đó.
Khi điều hòa được khởi động thì không khí sẽ thổi mùi và vi khuẩn vào trong xe.
Trường hợp này có ảnh hưởng rất xấu tới sức khỏe của người dùng.
-Điều hòa có mùi hôi gây ảnh hưởng rất xấu tới sức khỏe của người dùng.
Cách khắc phục:
- Nhanh chóng tháo bỏ lọc gió điều hòa, vệ sinh sạch sẽ hoặc thay thế lọc gió mới.
-Vệ sinh cả hệ thống điều hòa xe ô tô.
4.1.4 Băng bám trong hệ thống điều hòa
Tình trạng băng bám trong hệ thống điều hòa do nguyên nhân sau:
Khi hệ thống điều hòa bị thiếu gas lạnh thì lượng áp suất trong các bình chứa
giảm mạnh. Trong khi đó, gas lạnh sẽ bốc hơi ở nhiệt độ thấp, làm nhiệt độ của dàn
thấp hơn nhiều so với nhiệt độ ngưng tụ của nước. Từ thực trạng này khiến không
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 34
khí thổi qua dàn sẽ bị đóng băng trên bề mặt ống dẫn và các khe hở gây hỏng điều
hòa xe ô tô của bạn.
Cách khắc phục: Nhanh chóng nạp gas lạnh chất lượng, đúng chủng loại cho điều
hòa xe hơi kịp thời để hệ thống điều hòa hoạt động bình thường trở lại.
Hình 4.2 Hệ thống điều hòa bị tình trạng bám băng khi thiếu gas
4.1.5 Có mùi gas và không lạnh
Nguyên nhân xe hơi có mùi ga và điều hòa không lạnh: Do rò rỉ hệ thống lạnh.
Cách khắc phục:Nếu không am hiểu nhiều về xe hơi và hệ thống điều hòa trên xe
hơi bạn không nên tự ý sửa chữa mà hãy đem xe đến trạm dịch vụ ủy quyền hoặc
gara uy tín để kiểm tra, xử lý nhanh chóng.
4.1.6 Điều hòa đóng ngắt liên tục
Áp suất gas trong hệ thống vượt quá mức khuyến cáo khiến hệ thống cảm biến sẽ
ngắt ly hợp lốc lạnh để bảo vệ các bộ phận trong hệ thống.
Cách khắc phục: Hãy mang xe đến trung tâm dịch vụ uy tín để được tư vấn, khắc
phục.
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 35
Hình 4.3 Điều hòa đóng ngắt liên tục
4.2 Bảo dưỡng điều hòa ô tô đúng chuẩn 4.2.1 Bảo dưỡng máy nén .
Việc bảo dưỡng máy nén là cực kỳ quan trọng đảm bảo cho hệ thống hoạt động
được tốt, bền, hiệu suất làm việc cao nhất, đặc biệt đối với các máy có công suất
lớn.
Máy lạnh dễ xảy ra sự cố ở trong 3 thời kỳ : Thời kỳ ban đầu khi mới chạy thử và
thời kỳ đã xảy ra các hao mòn các chi tiết máy.
- Cứ sau 6.000 giờ thì phải đại tu máy một lần. Dù máy ít chạy thì 01 năm cũng
phải đại tu 01 lần.
- Các máy dừng lâu ngày , trước khi chạy lại phải tiến hành kiểm tra.
Công tác đại tu và kiểm tra bao gồm:
- Kiểm tra độ kín và tình trạng của các van xả van hút máy nén.
- Kiểm tra bên trong máy nén, tình trạng dầu, các chi tiết máy có bị hoen rỉ, lau
chùi các chi tiết. Trong các kỳ đại tu cần phải tháo các chi tiết, lau chùi và thay dầu
mỡ.
- Kiểm tra dầu bên trong cacte qua cửa quan sát dầu. Nếu thấy có bột kim loại màu
vàng, cặn bẩn thì phải kiểm tra nguyên nhân. Có nhiều nguyên nhân do bẩn trên
đường hút, do mài mòn các chi tiết máy
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 36
- Kiểm mức độ mài mòn của các thiết bị như trục khuỷu, các đệm kín, vòng bạc,
pittông, vòng găng, thanh truyền vv.. so với kích thước tiêu Chẩn. Mỗi chi tiết yêu
cầu độ mòn tối đa khác nhau. Khi độ mòn vượt qúa mức cho phép thì phải thay thế
cái mới.
- Thử tác động của các thiết bị điều khiển HP, OP, WP, LP và bộ phận cấp dầu
- Lau chùi vệ sinh bộ lọc hút máy nén.
Đối với các máy nén lạnh các bộ lọc bao gồm: Lọc hút máy nén, bbộ lọc dầu kiểu
đĩa và bộ lọc tinh.
-Đối với bộ lọc hút: Kiểm tra xem lưới có bị tắc, bị rách hay không. Sau đó sử
dụng các hoá chất chuyên dụng để lau rửa lưới lọc.
- Đối với bộ lọc tinh cần kiểm tra xem bộ lọc có xoay nhẹ nhàng không. Nếu cặn
bẫn bám giữa các miếng gạt thì sử dụng miếng thép mỏng như dao lam để gạt cặn
bẩn. Sau đó chùi sạch bên trong. Sau khi chùi xong thổi hơi nén từ trong ra để làm
sạch bộ lọc.
- Kiểm tra hệ thống nước giải nhiệt.
- Vệ sinh bên trong mô tơ: Trong quá trình làm việc không khí được hút vào giải
nhiệt cuộn dây mô tơ và cuốn theo bụi khá nhiều, bụi đó lâu ngày tích tụ trở thành
lớp cách nhiệt ảnh hưởng giải nhiệt cuộn dây.
- Bảo dưỡng định kỳ : Theo quy định cứ sau 72 đến 100 giờ làm việc đầu tiên phải
tiến hành thay dầu máy nén. Trong 5 lần đầu tiên phải tiến hành thay dầu hoàn
toàn, bằng cách mở nắp bên tháo sạch dầu, dùng giẻ sạch thấm hết dầu bên trong
các te, vệ sinh sạch sẽ và châm dầu mới vào với số lượng đầy đủ.
- Kiểm tra dự phòng : Cứ sau 3 tháng phải mở và kiểm tra các chi tiết quan trọng
của máy như : xilanh, piston, tay quay thanh truyền, clắppe, nắpbít vv...
- Phá cặn áo nước làm mát : Nếu trên áo nước làm mát bị đóng cáu cặn nhiều thì
phải tiến hành xả bỏ cặn bằng cách dùng hổn hợp axit clohidric 25% 15% và rửa
lại bằng 12 giờ sau đó rửa sạch bằng dung dịch NaOH 10 ngâm 8 nước sạch.
- Tiến hành cân chỉnh và căng lại dây đai của môtơ khi thấy lỏng. Công việc này
tiến hành kiểm tra hàng tuần.
Bảo dưỡng thiết bị ngưng tụ
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 37
Tình trạng làm việc của thiết bị ngưng tụ ảnh hưởng nhiều đến hiệu suất làm việc
của hệ thống, độ an toàn, độ bền của các thiết bị.
4.2.2 Để vệ sinh bình ngưng có thể tiến hành vệ sinh bằng thủ công hoặc có thể
sử dụng hoá chất để vệ sinh
Khi cáu cặn bám vào bên trong thành lớp dày, bám chặt thì nên sử dụng hoá chất
phá cáu cặn. Rửa bằng dung dịch NaCO3 ấm, sau đó thổi khô bằng khí nén.
Trong trường hợp cáu cặn dễ vệ sinh thì có thể tiến hành bằng phương pháp vệ sinh
cơ học. Khi tiến hành vệ sinh, phải tháo các nắp bình, dùng que thép có quấn vải để
lau chùi bên trong đường ống. Cần chú ý trong quá trình vệ sinh không được làm
xây xước bên trong đường ống, các vết xước có thể làm cho đường ống hoen rỉ hoặc
tích tụ bẫn dễ hơn. Đặc biệt khi sử dụng ống đồng thì phải càng cẩn thận.
- Vệ sinh tháp giải nhiệt, thay nước mới.
- Xả dầu : Nói chung dầu ít khi tích tụ trong bình ngưng mà chảy theo đường lỏng
về bình chứa nên thực tế thường không có.
- Định kỳ xả air và cặn bẫn ở các nắp bình về phía đường nước giải nhiệt.
- Xả khí không ngưng trong bình ngưng: Khi áp suất trong bình khác với áp suất
ngưng tụ của môi chất ở cùng nhiệt độ thì chứng tỏ trong bình có lọt khí không
ngưng. Để xả khi không ngưng ta cho nước tuần hoàn nhiều lần qua bình ngưng để
ngưng tụ hết gas còn trong bình ngưng. Sau đó cô lập bình ngưng bằng cách đóng
van hơi vào và lỏng ra khỏi bình ngưng. Nếu hệ thống có bình xả khí không ngưng
thì nối thông bình ngưng với bình xả khí không ngưng, sau đó tiến hành làm mát và
xả khí không ngưng. Nếu không có thiết bị xả khí không ngưng thì có thể xả trực
tiếp.
- Bảo dưỡng bơm giải nhiệt và quạt giải nhiệt của tháp giải nhiệt.
Bảo dưỡng dàn ngưng tụ bay hơi
- Khi dàn ống trao đổi nhiệt của dàn ngưng bị bám bẩn có thể lau chùi bằng giẻ
hoặc dùng hoá chất như trường hợp bình ngưng. Công việc này cần tiến hành
thường xuyên. Bề mặt các ống trao đổi nhiệt thường xuyên tiếp xúc với nước và
không khí nên tốc độ ăn mòn khá nhanh. Vì vậy thường các ống được nhúng kẽm
nóng, khi vệ sinh cần cẩn thận, không được gây trầy xước, gây ăn mòn cục bộ.
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 38
- Quá trình làm việc của dàn ngưng đã làm bay hơi một lượng nước lớn, cặn bẫn
được tích tụ lại ở bể. Sau một thời gian ngắn nước trong bể rất bẫn. Nếu tiếp tục sử
dụng các đầu phun sẽ bị tắc hoặc cặn bẫn bám trên bề mặt dàn trao đổi nhiệt làm
giảm hiệu qủa của chúng. Vì vậy phải thường xuyên xả cặn bẫn trong bể, công việc
này được tiến hành tuỳ thuộc chất lượng nguồn nước.
- Vệ sinh và thay thế vòi phun : Kích thước các lổ phun rất nhỏ nên rất dễ bị tắc
bẫn.
- Định kỳ cân chỉnh cánh quạt dàn ngưng đảm bảo cân bằng động tốt nhất.
- Bảo dưỡng các bơm, môtơ quạt, thay dầu mỡ.
- Kiểm tra thay thế tấm chắn nước, nếu không quạt bị ẩm chóng hỏng.
Dàn ngưng kiểu tưới
- Đặc thù của dàn ngưng tụ kiểu tưới là các dàn trao đổi nhiệt để trần trong môi
trường kí nước thường xuyên nên các loại rêu thường hay phát triển,. Vì vậy dàn
thường bị bám bẫn rất nhanh. Việc vệ sinh dàn trao đổi nhiệt tương đối dễ dàng.
Trong trường hợp này cách tốt nhất là sử dụng các bàn chải mềm để lau chùi cặn
bẫn.
- Nguồn nước sử dụng, có chất lượng không cao nên thường xuyên xả cặn bể chứa
nước.
- Xả dầu tồn đọng bên trong dàn ngưng.
- Bảo dưỡng bơm nước tuần hoàn, thay dầu mỡ
4.2.3 Bảo dưỡng tháp giải nhiệt
Nhiệm vụ của tháp giải nhiệt trong hệ thống lạnh là làm nguội nước giải nhiệt từ
bình ngưng. Vệ sinh bảo dưỡng tháp giải nhiệt nhằm nâng cao hiệu quả giải nhiệt
bình ngưng.
Quá trình bảo dưỡng bao gồm các công việc chủ yếu sau:
- Kiểm tra hoạt động của cánh quạt, môtơ, bơm, dây đai, trục ria phân phối nước.
- Định kỳ vệ sinh lưới nhựa tản nước
- Xả cặn bẫn ở đáy tháp, vệ sinh, thay nước mới.
- Kiểm tra dòng hoạt động của môtơ bơm, quạt, tình trạng làm việc của van phao.
Bảo dưỡng bơm quạt giải nhiệt.
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 39
4.2.4 Bảo dưỡng bơm
Bơm trong hệ thống lạnh gồm :
- Bơm nước giải nhiệt, bơm nước xả băng và bơm nước lạnh.
- Bơm glycol và các chất tải lạnh khác.
- Bơm môi chất lạnh.
Tất cả các bơm này dù sử dụng bơm các tác nhân khác nhau nhưng về nguyên lý
và cấu tạo lại hoàn toàn tương tự. Vì vậy quy trình bảo dưỡng của chúng cũng
tương tự nhau, cụ thể là:
- Kiểm tra tình trạng làm việc, bạc trục, đệm kín nước, xả air cho bơm, kiểm tra
khớp nối truyền động. Bôi trơn bạc trục .
- Kiểm tra áp suất trước sau bơm đảm bảo bộ lọc không bị tắc.
- Hoán đổi chức năng của các bơm dự phòng.
- Kiểm tra hiệu chỉnh hoặc thay thế dây đai (nếu có)
- Kiểm tra dòng điện và so sánh với bình thường.
4.2.5 Bảo dưỡng quạt
- Kiểm tra độ ồn , rung động bất thường
- Kiểm tra độ căng dây đai, hiệu chỉnh và thay thế.
- Kiểm tra bạc trục, vô dầu mỡ.
- Vệ sinh cánh quạt, trong trường hợp cánh quạt chạy không êm cần tiến hành sửa
chữa để cân bằng động tốt nhất.
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 40
CHƯƠNG V : KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Điều hòa không khí trên ô tô là một trong những tiện nghi quan trọng, cùng với sự
phát triển của khoa học công nghệ, hệ thống điều hòa ngày càng trở nên hoàn thiện
hơn, đáp ứng được những yêu cầu của người tiêu dùng. Ở Việt Nam hiện nay, số
lượng xe sử dụng hệ thống điều hòa cơ vẫn phổ biến. Tuy nhiên, theo xu thế chung
thì hệ thống điều hòa tự động sẽ thay thế dần cho hệ thống điều hòa cơ bởi tính tiện
nghi của nó. Vì vậy với đề tài “ hệ thống điều hòa không khí trên ô tô( kia carem)”
đã giúp chúng em nắm vững được những kiến thức cơ bản về hệ thống điều hòa.
Đồng thời, hiểu biết sâu hơn về hệ thống điều hòa không khí trên ô tô.
Hệ thống điều hòa không khí tự động trên ô tô là một mảng kiến thức có phạm
vi nghiên cứu rộng và rất phức tạp. Tài liệu nghiên cứu và điều kiện thực hành trong
quá trình thực hiện đề tài còn rất hạn chế. Vì vậy trong khuôn khổ của đồ án tốt
nghiệp chúng em chỉ thực hiện nghiên cứu được các nội dung :
+ Nghiên cứu các kiến thức cơ bản về hệ thống điều hòa trên ô tô.
+ Nghiên cứu và phân tích các đặc điểm của hệ thống điều hòa tự động trên ô tô:
Các cảm biến, các điều khiển trong hệ thống điều hòa tự động.
+ Nghiên cứu và phân tích mạch điện điều hòa trên một số hãng xe tiêu biểu.
+ Kiểm tra, chẩn đoán và sửa chữa những hư hỏng thường gặp trong hệ thống điều
hòa.
Qua quá trình tìm hiểu, xác định nguyên nhân hư hỏng và tiến hành biện khắc
phục hệ thống điều hòa không khí của xe kia carem , có thể rút ra những kết luận
sau :
Hầu hết hệ thống điều hòa không khí được lắp trên các loại xe ô tô đều có nguyên
lý hoạt động và cấu tạo của các thiết bị sử dụng trong hệ thống là tương tự nhau.
Tuy nhiên, ở mỗi hãng chế tạo ô tô khác nhau thì cũng có một vài đặc điểm khác
nhau về tính năng sử dụng, đặc điểm cấu tạo của các thiết bị được sử dụng trong
hệ thống, tùy theo công suất và yêu cầu sử dụng của mỗi loại xe. Đề tài này giới
thiệu một cách tổng quát, những nguyên nhân hư hỏng và biện pháp khắc phục một
số hư hỏng thường gặp nhất của hệ thống điều hoà không khí ô tô. Từ đó, có thể
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 41
vận dụng một cách tốt nhất các kiểu hệ thống điều hòa không khí được lắp trên ôtô
của các hãng chế tạo.
Trong hệ thống điều hòa không khí ô tô hiện đại chỉ sử dụng môi chất lạnh
R134a. Do vậy, trong quá trình sử dụng, bảo quản và sửa chữa cần tuân thủ theo
những quy định cần thiết đối với mỗi loại môi chất lạnh được sử dụng trong hệ
thống. Nhằm nâng cao tuổi thọ, độ tin cậy và bảo đảm tận dụng hết năng suất lạnh
thiết kế cũng như an toàn đối với người sử dụng và người bảo trì sửa chữa hệ thống
điện lạnh ô tô.
Các loại xe đang lưu hành phần lớn cũng được trang bị hệ thống điều hòa không
khí, nên việc cần thiết cập nhật kiến thức về cấu tạo và tính năng sử dụng của máy
điều hòa trên ô tô là sự cần thiết. Nhằm mục đích vận hành, bảo quản và sử dụng
hiệu quả hơn khi tiếp cận với công nghệ tiên tiến này.
Để sinh viên ngành Nhiệt Lạnh, Trường Cao Đẳng Công Thương TP. Hồ Chí
Minh không khỏi bỡ ngỡ và sớm nắm bắt các kết cấu, tính năng mới cũng như hiểu
biết một cách chi tiết về ô tô, đặc biệt là với hệ thống điều hòa không khí – hệ thống
mang lại sự tiện nghi và thoải mái. Cho nên, bộ môn Nhiệt Lạnh, Khoa Điện -
Điện tử, Trường Cao Đẳng Công Thương cần có nhiều hơn những chương trình học
ngoại khóa giúp cho sinh viên có điều kiện được tiếp cận với thực tế; các cuộc
hội thảo, giao lưu và nói chuyện chuyên đề về chuyên ngành giúp cho việc học
tập, nghiên cứu của sinh viên ngày càng được cải thiện hơn.
Mặc dù đã cố gắng hết sức, nhưng với kiến thức có hạn, đề tài này còn nhiều vấn
đề chưa thấu đáo như các ứng dụng của kỹ thuật điện tử trong việc bảo vệ thiết bị
và điều khiển nhiệt độ điều hòa trong ô tô, các kết cấu vật liệu mới dùng trong hệ
thống, sửa chữa và phục hồi một số vi mạch điện tử của các rơle ….
Sau một thời gian học tập, nghiên cứu và nỗ lực thực hiện đề tài, đặc biệt được sự
hướng dẫn tận tình của thầy Trần Xuân An và các thầy chuyên ngành nhiệt lạnh.
Đến nay chúng em đã hoàn thành tốt được các mục tiêu đề ra của đề tài. Song với ý
nghĩa thực tiễn của đề tài chúng em xin được có những khuyến nghị để phát triển
hướng của đề tài như sau :
+ Nghiên cứu cụ thể hệ thống điều hòa không khí tự động trên từng hãng xe.
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 42
+ Lập mô hình hệ thống điều hòa không khí tự động nhằm phục vụ tốt cho việc học
tập và giảng dạy.
+ Cho sinh viên thực tập và làm quen với điều hòa không khí .
Do thời gian thực hiện và kiến thức của em còn hạn chế nên nội dung đề tài không
tránh khỏi những thiếu sót. Chúng em rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của
các thầy cô trong khoa cùng các bạn học để nội dung đề tài của chúng em hoàn thiện
hơn .
Một lần nữa, em xin chân thành cảm ơn thầy Trần Xuân An đã đọc và có những
nhận xét đánh giá quý báu cho đề tài của em.
ĐỒ ÁN MÁY LẠNH ĐHKK Ô TÔ GVHD: THS. TRẦN XUÂN AN
SVTH: NHÓM SINH VIÊN K41B 43
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Nguyễn Đức Lợi, Phạm Văn Tùng,” Máy Và Thiết Bị Lạnh”, Nhà xuất bản Giao
dục, 1999.
[2] Nguyễn Oanh “ Ô Tô Thế Hệ Mới – Điện Lạnh Ô Tô”, Nhà xuất bản Đồng Nai,
1999.
[3] Hà Đăng Trung, Nguyễn Quân “ Điều Tiết Không Khí”, Nhà xuất bản Khoa học
kỹ thuật, 1997.
[4]website: www.oto-hui.com/diendan/threads/kia-carem-dieu-hoa-khong-
lanh.96149/
[5]website: m.vietnamnet.vn/vn/oto-xe-may/6-benh-thuong-gap-cua-dieu-hoa-o-to-
va-cach-xu-ly-444589.html
Top Related