Marcin Germanek

Wstęp do Funduszy Europejskich

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

Jest to największy fundusz, ustanowiony w 1975 r. Jego celem jest wspieranie regionów, a dokładniej wyrównywanie różnic w stosunku do regionów bogatszych, lepiej rozwiniętych. EFRR finansuje wszystkie programy unijne, które mają na celu pomoc opóźnionym w rozwoju regionom. Dziedziny, które mogą być finansowane z tego funduszu:

inicjatywy na rzecz rozwoju lokalnego oraz zatrudnienia, jak też działalności małych i średnich przedsiębiorstw;

rentowne inwestycje produkcyjne umożliwiające tworzenie lub utrzymywanie trwałego zatrudnienia;

infrastruktura; rozwój turystyki oraz inwestycji w dziedzinie kultury; ochrona i poprawa stanu środowiska; rozwój społeczeństwa informacyjnego.

Dzięki inwestycjom w wyżej wymienionych dziedzinach finansowanych z EFRR, Unia Europejska wspiera rozwój i tworzenie nowych miejsc pracy, a także wpływa pozytywnie na rozwój gospodarki.

Fundusz Spójności

Wspiera dwa sektory: środowisko i transport. Co ciekawe, od momentu przystąpienia do Unii Europejskiej w 2004 roku Polska otrzymała najwięcej środków z tego funduszu wśród wszystkich członków Unii! Z Funduszu Spójności można otrzymać dofinansowanie na duże projekty inwestycyjne z zakresu ochrony środowiska. Głównymi odbiorcami pomocy w ramach Funduszu Spójności są jednostki samorządu terytorialnego, tworzone przez nie związki gmin lub inne podmioty publiczne, np. przedsiębiorstwa komunalne będące własnością gminy. Fundusz ten wspiera następujące dziedziny: poprawa jakości wód powierzchniowych; polepszenie jakości i dystrybucji wody przeznaczonej do picia; racjonalizacja gospodarki odpadami i ochrona powierzchni ziemi; poprawa jakości powietrza; zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego; zapewnienie spójności sieci komunikacyjnej kraju i

poszczególnych regionów z innymi krajami Europy; rozwój bezpiecznej infrastruktury drogowej.

Europejski Fundusz Rybacki (PO RYBY)

ustanowiony w 2006 r. Fundusz wspiera wspólną politykę

rybołówstwa w celu zapewnienia eksploatacji żywych zasobów wodnych i wsparcie dla akwakultury w celu zapewnienia trwałości w sensie gospodarczym, środowiskowym i społecznym.

Europejski Fundusz Społeczny

Został stworzony na mocy Traktatu Rzymskiego ustanawiającego Europejską Wspólnotę Gospodarczą, podpisanego w 1957 roku. EFS najczęściej kojarzy się z możliwością finansowania szkoleń,warsztatów, wspieraniem zatrudnienia itp. W istocie EFS został

stworzony po to, aby poprawić jakość i dostępność miejsc pracy i możliwościzatrudnienia w Unii Europejskiej. EFS zajmuje się następującymi dziedzinami: promocją aktywnej polityki rynku pracy mającą na celu

przeciwdziałanie i zapobieganie bezrobociu; przeciwdziałaniem zjawisku wykluczenia społecznego;  kształceniem ustawicznym;  doskonaleniem kadr gospodarki rozwojem przedsiębiorczości; zwiększeniem dostępu i uczestnictwa kobiet na rynku pracy.

W Polsce w latach 2007-2013 wydatki z Europejskiego Funduszu Społecznego

są realizowane głównie poprzez Program Operacyjny Kapitał Ludzki.

Program Rozwoju Obszarów WiejskichJest instrumentem realizacji polityki Unii Europejskiej w zakresie rozwoju obszarów wiejskich (ROW). Dokument określa cele, priorytety oraz zasady, na podstawie których będą wspierane działania dotyczące tej problematyki.Obejmuje 22 działania, które są wdrażane w ramach 4 osi

priorytetowych. Wszystkie te działania są finansowane z Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz

współfinansowane z krajowego budżetu. 14 Działań z PROW 2007-2013 wdraża

ARiMR, 6 samorządy wojewódzkie a po jednym Agencja Rynku Rolnego i

Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA).  Oś 1: Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego; Oś 2: Poprawa stanu środowiska naturalnego i obszarów

wiejskich; Oś 3: Jakość życia na obszarach wiejskich i

różnicowanie gospodarki wiejskiej; Oś 4: LEADER.

Działania skupione w dwóch pierwszych osiach służą w głównej mierze dostosowaniu sektora rolnego i leśnego do rosnących wymagań wspólnotowych, w tym związanych z ochroną środowiska i są skierowane głównie do producentów rolnych.

Działania wspierane w ramach osi 3. uzupełniają działania zdefiniowane w ramach dwóch pierwszych osi i mają w sposób synergiczny oddziaływać na rozwój obszarów wiejskich poprzez:różnicowanie działalności gospodarczej i tworzenie pozarolniczych miejsc pracy oraz poprawę jakości życia na obszarach wiejskich

Wdrażanie działań osi 4. LEADER opiera się w głównej mierze na wykorzystaniu dla rozwoju regionu - wiedzy i doświadczenia lokalnej społeczności. Włączanie partnerów społecznych i gospodarczych do planowania i wdrażania lokalnych inicjatyw ma służyć lepszemu zdefiniowaniu problemów obszaru oraz znalezieniu lepszych sposobów na ich rozwiązanie.

PROGRAMY OPERACYJNE 2007 - 2013

Program Infrastruktura i Środowisko Program Kapitał Ludzki Program Innowacyjna Gospodarka Program Rozwój Polski Wschodniej Programy Europejskiej Współpracy

Terytorialnej Program Pomoc Techniczna Regionalne Programy Operacyjne dla

poszczególnych województw

INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO (PO IŚ) W ramach programu realizuje się duże inwestycje infrastrukturalne

w zakresie ochrony środowiska, transportu, energetyki, kultury i dziedzictwa narodowego, ochrony zdrowia oraz szkolnictwa wyższego.

Celem programu jest poprawa atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej.

Podział środków UE dostępnych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko pomiędzy poszczególne sektory przedstawia się następująco:

transport – 19,6 mld euro środowisko – 5,1 mld euro energetyka – 1,7 mld euro szkolnictwo wyższe – 586,5 mln euro kultura – 533,6 mln euro zdrowie – 395,5 mln euro

W ramach programu realizowanych jest 15 priorytetów

Instytucjami odpowiedzialnymi za wdrażanie poszczególnych priorytetów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (Instytucjami Pośredniczącymi) są:

Ministerstwo Środowiska (priorytety I-V); Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki

Morskiej (priorytety VI-VIII); Ministerstwo Gospodarki (priorytety IX-X); Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

(priorytet XI); Ministerstwo Zdrowia (priorytet XII); Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (priorytet XIII).

INNOWACYJNA GOSPODARKA (PO IG) Program ma na celu wspieranie szeroko rozumianej

innowacyjności. Będzie to zarówno bezpośrednie wsparcie dla przedsiębiorstw, instytucji otoczenia biznesu oraz jednostek naukowych świadczących przedsiębiorstwom usługi o wysokiej jakości, a także wsparcie systemowe zapewniające rozwój środowiska instytucjonalnego innowacyjnych przedsiębiorstw.

W ramach Programu wspierane będą działania z zakresu innowacyjności produktowej, procesowej, marketingowej i organizacyjnej, które w sposób bezpośredni lub pośredni przyczyniają się do powstawania i rozwoju innowacyjnych przedsiębiorstw.

W latach 2007-2013 w ramach Programu przedsiębiorcy, instytucje otoczenia biznesu, jednostki badawcze i naukowe oraz instytucje administracji publicznej uzyskają wsparcie w wysokości 10,186 miliarda euro na realizację różnego rodzaju projektów, które przyczyniają się do podnoszenia innowacyjności polskiej gospodarki i polskich przedsiębiorstw.

Celem głównym Programu Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013 jest rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa, poprzez:

Zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw Wzrost konkurencyjności polskiej nauki Zwiększenie roli nauki w rozwoju gospodarczym Zwiększenie udziału innowacyjnych produktów polskiej gospodarki w

rynku międzynarodowym Tworzenie trwałych i lepszych miejsc pracy  Wzrost wykorzystania technologii informacyjnych i  komunikacyjnych

w gospodarce Instytucją Zarządzającą (IZ) dla Programu jest Ministerstwo Rozwoju

Regionalnego (MRR). Oprócz IZ są również instytucje, które pośredniczą w realizacji Programu – tzw. Instytucje Pośredniczące:

Ministerstwo Gospodarki (MG) Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR); poprzednio, do 31

sierpnia 2011 r. - Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji; poprzednio, do 17 listopada

2011 r. - Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji

KAPITAŁ LUDZKI (PO KL)Program stanowi odpowiedź na wyzwania, jakie przed państwami członkowskimi UE: uczynienie z Europy bardziej atrakcyjnego miejsca do lokowania inwestycji i

podejmowania pracy, rozwijanie wiedzy i innowacji oraz tworzenie większej liczby trwałych miejsc pracy, rozwój kapitału ludzkiego i społecznego przyczynia się do pełniejszego wykorzystania zasobów pracy oraz wsparcia wzrostu konkurencyjności gospodarki

Celem głównym Programu jest: wzrost zatrudnienia i spójności społecznej a do osiągnięcia tego celu przyczynia się realizacja sześciu celów strategicznych do których należą:

Podniesienie poziomu aktywności zawodowej oraz zdolności do zatrudnienia osób bezrobotnych i biernych zawodowo

Zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego Poprawa zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw do zmian

zachodzących w gospodarce Upowszechnienie edukacji społeczeństwa na każdym etapie kształcenia przy

równoczesnym zwiększeniu jakości usług edukacyjnych i ich silniejszym powiązaniu z potrzebami gospodarki opartej na wiedzy

Zwiększenie potencjału administracji publicznej w zakresie opracowywania polityk i świadczenia usług wysokiej jakości oraz wzmocnienie mechanizmów partnerstwa

Wzrost spójności terytorialnej.

W ramach PO KL przewiduje się możliwość realizacji projektów w dwóch głównych trybach: systemowym i konkursowym. W trybie systemowym projekty są realizowane przez beneficjentów imiennie wskazanych w Programie lub dodatkowych dokumentach stanowiących jego uszczegółowienie. Natomiast w trybie konkursowym projekty będą mogły realizować wszystkie podmioty m.in.:

instytucje rynku pracy,  instytucje szkoleniowe,  jednostki administracji rządowej i samorządowej,  przedsiębiorcy,  instytucje otoczenia biznesu,  organizacje pozarządowe,  instytucje systemu oświaty i szkolnictwa wyższego,  inne podmioty. Program składa się z 10 Priorytetów

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO (RPO WŚL)

jest współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

szacunkowa całkowita kwota na realizację Programu wynosi ponad 2 057 mln EUR, co czyni z RPO WSL drugi co do wielkości program regionalny w Polsce - po RPO mazowieckim - pod względem alokacji finansowej.

Instytucją wdrażającą jest Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego

LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA „ZIEMIA PSZCZYŃSKA”

Lokalna Grupa Działania "Ziemia Pszczyńska" jeststowarzyszeniem, które łączy podmioty gospodarcze, samorządy, organizacje pozarządowe oraz osoby fizyczne we wspólnym działaniu na rzecz rozwoju lokalnego.

Swoim zasięgiem obejmuje 6 gmin powiatu pszczyńskiego: Kobiór, Pszczyna, Goczałkowice Zdrój, Miedźna, Pawłowice i Suszec.

LGD zapewnia prawidłową realizację założeń osi 4 – LEADER w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 Głównym celem tego programu jest budowanie kapitału społecznego na wsi poprzez aktywizację mieszkańców oraz przyczynianie się do powstawania nowych miejsc pracy oraz lepsze wykorzystanie posiadanych zasobów przyrodniczych, historycznych, kulturowych, gospodarczych, itp.

Misją Lokalnej Grupy Działania Ziemia Pszczyńska jest stworzenie warunków wspierających:

budowanie aktywnych i odpowiedzialnych postaw społeczności lokalnych podejmujących działania na rzecz efektywnego, przedsiębiorczego, zgodnego z zasadami rozwoju zrównoważonego wykorzystywania potencjałów obszaru;

zawiązywanie partnerstwa między lokalnymi podmiotami, którego rezultatem będzie zwiększenie możliwości realizacji nowych projektów, ważnych dla podnoszenia jakości życia i poprawiania pozycji obszaru w otoczeniu;

tworzenie i wdrażanie innowacyjnych koncepcji na rzecz rozwoju Ziemi Pszczyńskiej oraz odkrywanie przez mieszkańców nowych ścieżek rozwoju obszaru przyczyniających się do pozytywnych przemian społeczno-gospodarczych obszaru.

Począwszy od 2010 r. mieszkańcy obszaru LGD, firmy i instytucje mogą ubiegać się o pomoc finansową w zakresie następujących działań: różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej, odnowa i rozwój wsi, rozwój mikroprzedsiębiorstw, małe projekty.

Ze środków programu będzie również finansowane bieżące funkcjonowanie LGD, obejmujące: nabywanie umiejętności i aktywizację, w szczególności: badania

nad obszarem objętym LSR, informowanie o obszarze działania LGD oraz o LSR, szkolenia kadr biorących udział we wdrażaniu LSR, wydarzenia o charakterze promocyjnym związanych z obszarem działania LGD, szkolenia lokalnych liderów, animowanie społeczności lokalnych oraz kosztów bieżące LGD.

wdrażanie projektów współpracy, tj. wspólne przedsięwzięcia realizowane przez LGD.

"Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej" (działanie ma przyczyniać się do tworzenia pozarolniczych źródeł dochodów w gospodarstwach, a także powstawania miejsc pracy poza rolnictwem na obszarach wiejskich przez udzielenie pomocy na podejmowanie lub rozwijanie przez rolników, domowników i małżonków rolników działalności nierolniczej lub związanej z rolnictwem w zakresie produkcji lub usług);

"Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw" (działanie tworzy warunki dla dywersyfikacji działalności gospodarczej i poprawy możliwości zatrudnienia, przyczyniając się tym samym do zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego obszrów wiejskich. Celem jest wzrost konkurencyjności gospodarczej obszarów wiejskich, rozwój przedsiębiorczości i rynku pracy, wzrost zatrudnienia na obszarach wiejskich);

"Odnowa i rozwój wsi" (celem działania jest wpływanie na poprawę jakości życia na obszarach wiejskich przez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi oraz promowanie obszarów wiejskich przez wsparcie inwestycyjne przyznawane na realizację projektów związanych z zagospodarowaniem przestrzeni publicznej, w tym utrzymaniem, odbudową i poprawą stanu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego na wsi oraz podniesienie atrakcyjności turystycznej obszarów wiejskich);

oraz innych projektów zwanych dalej "małymi projektami" (działanie oferuje wsparcie finansowe drobnych, lokalnych inicjatyw; ma wzbudzać większe zainteresowanie własnym obszarem, wzmacniać lokalną tożsamość, wpływać na większą aktywizację mieszkańców, organizacji i innych podmiotów).

Gdzie po dotacje?

Urząd MarszałkowskiWojewódzki Urząd PracyPolska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości

(PARP)Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i

Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW)Lokalne Grupy DziałaniaUrząd WojewódzkiNarodowe Centrum Badań i RozwojuMinisterstwa

www.funduszeeuropejskie.gov.pl/PoradnikBeneficjenta/Strony/poradnik.aspx

Przydatne linki

www.funduszeeuropejskie.gov.plwww.efs.gov.plwww.mrr.gov.plwww.slaskie.plwww.wup-katowice.plwww.katowice.uw.gov.plwww.ncbir.pl

Marcin Germanek

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego

Dziękuję za uwagę