Wojciech Majda: Ogród bez chemii

8/3/2019 Wojciech Majda: Ogrd bez chemii

1/13

W j c i e c h M a j a : O g r b e z c h e m i i S t r o n a | 1


2/13

WWOOJJCCIIEECCHHMMAAJJDDAA

OOGGRRDD BBEEZZ CCHHEEMMIIII


3/13

Copyright by Wojciech Majda & e-bookowo 2010

Ilustracje i prjekt kaki: Aleksanra Maja

ISBN 978-83-61184-72-0

Wydawca: Wydawnictwo internetowe e-bookowo

www.e-bookowo.pl

Kontakt: [email protected]

Wszelkie prawa zastrzene.

Kpiwanie, rzpwszechnianie czci lub caci

bez zgody wydawcy zabronione

Wydanie I 2010
http://www.e-bookowo.pl/mailto:[email protected]:[email protected]://www.e-bookowo.pl/


4/13


SSPPIISS TTRREECCII

Spis treci ............................................................................................................................................. 4Wstp ................................................................................................................................................... 51. Gleba i nawenie ...................................................................................................................... 7

Co to jest gleba? ............................................................................................................................... 7

Rnice w pejciu gleby mizy chemicznym a eklgicznym grnictwem.................. 8

Ska gleby ..................................................................................................................................... 10C wpywa na yznd gleby? ........................................................................................................ 10Rodzaje gleby ................................................................................................................................. 13

Aktywnie napwietrzana herbatka kmpstwa, czyli namnaamy szczepink... ..................... 14

Mikoryza, czyli rzecz o grzybach .................................................................................................... 19

2. Elementy ekologicznego ogrodu .............................................................................................. 23Zbieranie eszczwki ..................................................................................................................... 27Spirala ziwa ............................................................................................................................... 32

3. Dbr rlin .............................................................................................................................. 36Egzotyczne czy krajowe? ................................................................................................................ 36

Ciekawe rliny: ............................................................................................................................. 39

Klcwj psplity ............................................................................................................................. 39

Nasturcja wiksza............................................................................................................................... 40ywkst lekarski ............................................................................................................................... 41

Rokitnik zwyczajny ............................................................................................................................. 43

Oliwnik wielokwiatowy ...................................................................................................................... 44Amarantus .......................................................................................................................................... 45

Eleuterokok kolczasty ........................................................................................................................ 46

Ra pmarszczna............................................................................................................................ 49Jarzb mwy .................................................................................................................................. 50

Rzmnaanie rlin ........................................................................................................................ 51Rzmnaanie z nasin ........................................................................................................................ 51Rozmnaanie wegetatywne ............................................................................................................... 544. Gilie rlinne........................................................................................................................... 56

Jak razid sbie z chwastami bez chemii?...................................................................................... 59

Krzyci ze stswania cikwanej wzniesinej grzki ............................................................ 625. Choroby i szkodniki ................................................................................................................... 68Biologiczna ochrna rlin ............................................................................................................. 68

Jak razid sbie z najbarziej psplitymi szknikami? .............................................................. 696. Jak twrzyd klimat?................................................................................................................... 70

Praktyki, ktre sprawi, e nasz gr stanie si barziej zrwy: ............................................... 73


5/13


www.e-bookowo.pl

WWSSTTPP

Ogr ekologiczny t c wicej ni

zwyky gr, w ktrym nie stsuje

si sztucznych rkw. Niestety

traktwany w ten spsb bybyme przyjazny la rwiska,

jednak plony prawdopodobnie

byyby d sabe, a i wygl

niespecjalnie pcigajcy. By

gsparwad w ten spsb

potrzebna jest odrobina wiedzy.

Nie bj si, Drogi Czytelniku, po

przeczytaniu tej ksiki elek-

tronicznej i Ty wiesz si, jak teg

knad, a wszystk t bez tytuwej

chemii. Za chemi uwaam nawzy sztuczne raz pestycyy (insektycyy - rki

zabijania waw, fungicyy - rki niszczenia grzybw, herbicyy - rki o

niszczenia chwastw).

Marzeniem kaeg psiaacza gru lub ziaki jest, by by n pruktywny,

pikny, rzi zrwe warzywa i wce, by wymaga niskich nakaw, a przy kazji

by zgny znatur. Wielu luzi uwaa, e t pis czterech rnych grw. Na

szczcie mliwe jest pczenie tych wszystkich cech. By signd ten cel naley

si kierwad si zasaami permakultury.

Co to jest permakultura?

Termin ten zsta stwrzny przez Bill'a

Mollison'a oraz David'a Holmgren'a w

latach 70. XX w.

Jest t sw pwstae z pczeniawch angielskich wyrazw permanent

(trway, stay, niezmienny, ugtrway)

oraz agriculture (rolnictwo, agrokultura).

Permakultura zatem to system

prjektwania i uytkwania ziemi, ktry

umliwi pzyskiwanie plnw (rneg

rzaju) i zwikszenie

samwystarczalnci bez egraacji

rwiska/gleby. Wszystkie te celeuzyskuje si ziki nalawaniu natury.

Pzwala t wyeliminwad nawzy

sztuczne, pestycydy, herbicydy i inne

rki, ktrymi rutynw pryskiwane s

wspczesne pla, say czy grody.


6/13


www.e-bookowo.pl

Czytajc Ogr bez chemii wiesz si jak ziaad w zgzie z natur, a nie przeciwk

niej, jak wykrzystad naturalne prcesy bilgiczne na swj krzyd. Oprcz wskazwek,

jak traktwad cay gr znajziesz tu, Szanowny Czytelniku, informacje o uprawiepszczeglnych gatunkw rzakich, ciekawych i niecenianych rlin uytkwych, ktre

z pwzeniem mna uprawiad w naszym klimacie.

Na wstpie chciabym zaznaczyd, e

uruchmienia wszystkich si natury bzie

potrzebne trch czasu. Niestety w kresie

przejciwym mizy starym chemi-

cznym a nowym zgnym z natur

sposobem traktowania ogrodu prawdo-

podobnie nastpi tymczaswy spaek

plnw. Jenak jeli, Szanowny Czytelniku,

wykorzystasz informacje zawarte w tej

ksice kres ten stanie si tak krtki, jak

t tylk mliwe.

o kogo aresowana jest ta ksika?

Gwnie wacicieli lub uytkwnikwgrw i ziaek, ktrzy s zmczeni

wylewaniem chemikaliw na wasne

trawniki, grzki warzywne, czy say.

Przyatne infrmacje znaj tu rwnie

luzie, ktrzy pier zaczynaj przyg

z grnictwem i chc t rbid w spsb

zgny z natur.


7/13


www.e-bookowo.pl

11.. GGLLEEBBAA II NNAAWWOOEENNIIEE

To ziki materii organicznej wszystkie skaniki gleby znajuj si we waciwych proporcjach.

CO TO JEST GLEBA?

Gleba jest t zewntrzna warstwa skrupy ziemskiej skaajca si z mineraw,

materii rganicznej, wy raz pwietrza, pwstaje przy uziale czynnikw

klimatycznych, rganizmw ywych raz wy. Szacuje si, e w naturalnych

warunkach 1cm yznejgleby pwstaje k 500 lat.


8/13


www.e-bookowo.pl

RNICE W POEJCIU O GLEBY MIZY CHEMICZNYMA EKOLOGICZNYM OGRODNICTWEM

Nawzy sztuczne stanwi rwnie zagrenie la r-wiska, gy pczas ulewnych

eszczy atw wymywane sle (nawzy sztuczne s zazwyczaj slami) przestaj si

w gruntwych(ktre pniej pi-jemy).

Azotany, pochozce mizy

innymi z nawozw azotowych s

szczeglnie niebezpieczne la

niemowlt.

Innym miejscem, gzie kocz

nawzy sztuczne s wody

powierzchniowe (rzeki, jeziora,

stawy, morza), gzie pniej

pwuj zakwit sinic, c

sprawia, e gin ryby, rliny

wysze, a kpiel w takiej wodzie

me skoczyd si zapaleniem

skry, nie wspminajc ju

bardzo przykrym zapachu

wybywajcym si z wy, c

skutecznie zniechca

zaywania kpieli.

Jen z pstawwych zasa w eklgicznej

uprawie rlin gsi:

Karm gleb, nie roliny jest t pejcie

cakwicie rne pejcia w rolnictwie, czy

ogrodnictwie konwencjonalnym. Tam stosowane

s nawzy sztuczne, ktre szybk rzkaaj si

i s stpne la rlin praktycznie natychmiast

po aplikacji.

Natomiast gdy naszym celem jest posiadanie

zrwych pruktw musimy ywiad

organizmy glebwe, a nie bezpreni rliny.

Dziki temu sprawimy, e nasza gleba bzie

yzna i zrwa. A jak gsi ppularne przyswie

Grunt t zrwie - nie dotyczy to tylko zdrowia

ludzi.

Picie wody, gotowanie w wzie zawierajce te niebezpieczne zwizki me

spwwad chrb zwan Methemoglobinemia, ktra bjawia si

usznciami i sinic. Niestety koczy si zwykle mierci.


9/13


www.e-bookowo.pl

Dla przykau pinfrmuj, e w pomiorze wykrywa si 52 pierwiastkw.

Jednorazowa dawka nawzw sztucznych nie spwuje, e w plnach, ktre rzidbzie nasz gr b niebry mikrelementw, jenak wielletnie, regularne

aplikacje sprawi, e niebry mikrelementw b si pgbiad. C za tym izie

prukty, ktre my bziemy spywad b ubgie w te kluczwe la luzkieg zrwia

pierwiastki. Objawami u rlin bzie saby wzrst, patnd na chrby i ataki

szknikw. U luzi niebry mikrelementw prbuje si uzupeniad stsujc

suplementy iety, zazwyczaj ksztujce krocie...

Nastpn wa nawzw sztucznych jest t, i oprowazaj one o utlenienia (czytaj

zniszczenia) humusu - prchnicy. Niski

pzim prchnicy sprawia, e gleba nie jest

w stanie utrzymad mikrelementw raz

wy. Pwuje t, e rliny craz barz iej

uzaleniaj si pmcy czwieka,

wymagaj klejnej awki nawzw i

czstszeg plewania. Rliny staj si jak

narkman, ktry bez cige j ingerencji

czwieka nie s wstanie rsnd. Inaczej p

prstu nie aj ray.

Klejnym minusem nawzw sztucznych jest to, i namiernie pobuzaj wzrost rolin,

czym sprawiaj, e rliny staj si barziej patne na atak szknikw sscych typu

mszyce. Wysyp mszyc pwuje, e grnik musi signd p insektycyy (rki

wabjcze), inaczej rbaki zjez mu wszystk. Opryski insektycyami zabijaj szybk

rzmnaajce si mszyce raz wln rzmnaajcych si wrgw mszyc np. biedronki

i ztki. Knsekwencj teg jest jeszcze wiksze zaburzenie rwnwagi bilgicznej. Gy

ppulacja mszyc rzi si (a rzi si u szybciej ni ppulacja waw, ktre nanie pluj) t nie bzie miaa praktycznie anych wrgw. Knsekwencj teg bzie

Klejn wa nawzw sztucznych jest

t, i zazwyczaj zawieraj tylk kilka

pierwiastkw, najczciej N, P, K,

gdzie:

N - to azot

P - to fosfor

K - to potas


10/13


www.e-bookowo.pl

ptrzeba uycia klejnej awki insektycyw. W ten, na pzr niewinny spsb (chcemy

przecie, by nasze rliny lepiej rsy) prwazamy teg, e nasz schwek na

narzzia zmienia si pwli w may ska brni chemicznej.

SKA GLEBY

Mim, e pzim materii rganicznej w yznej glebie wynsi tylk k 5% jest t

kluczwy skanik, ktry sprawia, e wszystkie inne s we waciwych prprcjach.

T materia rganiczna naaje glebie czarny klr. Nie bzie zbytnim uprszczeniem , gdy

napisz, e im wicej materii rganicznej tym lepiej dla gleby. Obnienie pzimu materii

rganicznej czy si (na usz met)ze spakiem jej yznci.

Zrowa yzna gleba skaa si z:

45% z mineraw

5% z materii rganicznej (ywej raz w rnych staiach rzkau)

25% z powietrza glebowego

25% z wody


11/13


www.e-bookowo.pl

CO WPYWA NA YZNOD GLEBY?

Gbkd im gbsza jest tym gbiej krzenie mg si zapucid. Czynnikiem

graniczajcym gbkd gleby me byd: pzim w gruntwych, gbkd skay

macierzystej, lub becnd peszwy punej.

Zawartd pierwiastkw ptrzebnych la rlin ziel si na te

pozyskiwane z powietrza i wy (wgiel, wr i tlen) raz mineraw zawartych w glebie.

Tych rugich rlina ptrzebuje w mniejszych ilciach, niektrych w barz maych (tzw.

pierwiastki lawe lub mikrelementy).

Mliwd utrzymywania (wizania) pierwiastkwta waciwd jest

rwnie wana jak pprzenia. Rzpuszczalne mineray mg byd stpne w glebie, jenak

ulewne eszcze lub plewanie me sprawid, e mineray te stan si nie stpne la

krzeni rlin, gy zstan wymyte pniej ich zasigu. yzna gleba jest prna na

wymywanie.

Strukturaczyli spsb, w jaki pszczeglne czsteczki gleby s ze sb pczne (lub

nie) wyrniamy struktur gruzekwatw, bezagregatw lub wknist. Najlepsza jest

struktura gruzekwata

Napowietrzenie jest t wany czynnik, gy rganizmy glebwe musz ychad.

D rganizmw ptrzebujcych tlenu nale: wnice, grzyby, rliny (knkretnie ich

korzenie) raz pyteczne mikrrganizmy. Najczstszym prblemem sptykanym

z napowietrzeniem jest nadmierne ubicie gleby. Nadmierne napowietrzenie, jest skutkiem

orania lub przekpywania. Pwuje t utlenianie (niszczenie) humusu (prchnicy)


12/13


www.e-bookowo.pl

Wskanik pH czyli czyn gleby (kwaswd lub zasawd gleby): pH 0 oznacza

rwisk skrajnie kwane, pH 14skrajnie zasawe. Iealne la wikszci rlin jest

pH k 6,5.

Przepuszczalnd jest nierozerwalnie zwizana z napwietrzeniem. Dobra gleba

ma odpowieni struktur, ktra umliwia wzie na atwe wniknicie, ale jenczenie

wa nie zalega na pwierzchni, ani w brbie wzrstu krzeni. Saba przepuszczalnd

najczciej wystpuje na glebach gliniastych i ilastych, Na glebach piaszczystych teg

problemu raczej nie ma.

Stabilnd yzna gleba, jest prna na erzj. Wa raczej wsika w ni ni pynie

po jej powierzchni.

Wikszoci problemw zwizanych z gleb mona zarazid poprzez dodanie do

gleby(lub teg czeg nawet nie a si nazwad gleb, np. piachm, ktre pwstaj

ka buwaneg mu) materii organicznej. Najlepszym jej rem jest

kompost - t zarwn naturalny nawz jak i rek pprawiajcy stan gleby.

Innym dobrym rozwizaniem jest cikowanie. Materiay naajce si na cik t

sma, kra, wiry, licie, igliwie, gazety, kartny itp. Praktycznie wszystk, c kieyy.


13/13


www.e-bookowo.pl

Autr ksiki na tle jeneg z rzew w rzinnym majtku w Arcugwie

Wojciech Majda: Ogród bez chemii

Documents

Transcript of Wojciech Majda: Ogród bez chemii