wigni eZRvneba Cveni Zmis enguz iaSvilisdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/22640/1/LondoniChveni...1...
Transcript of wigni eZRvneba Cveni Zmis enguz iaSvilisdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/22640/1/LondoniChveni...1...
1
wigni eZRvneba Cveni Zmis _ enguz iaSvilis da misi meuRlis _ Tamar (Tamriko)
boWoriSvilis naTel xsovnas. RmerTma acxonos da gaanaTlos MmaTi sulebi!
liana iaSvilijemal focxveria
enguz iaSvili daibada 1944 wels, daamTavra Tbilisis samedicino instituti. 1979 wlidan 2012 wlamde muSaobda Tbi-lisis 1 stomatologiuri poliklinikis mTavar eqimad.
Tamar boWoriSvili daibada 1954 wels. daamTavra Tbili-sis samedicino instituti. muSaobda Tbilisis sepsisis cen-trSi, mamamisTan akademikos vaxtang boWoriSvilTan, ganyo-filebis gamged. medicinis mecnierebaTa doqtori.
2
3
gia (giorgi) focxveriajemal focxveria
londoni Cveni bediswera
Tbilisi 2013
4
redaqtorebi: daviT abulaZe, ekaterine Wkadua
ydis dizaini: kaxaber (daviT) focxveria, nato gogolaZe
ideis avtori: jemal focxveria
5
gia (giorgi) focxveria
wignSi Sesulia avtoriseuli leqsebisa da kino scenarebis Targmanebi inglisuri da rusuli enebidan.
1. avtoriseuli leqsebis Targmani inglisuridan enidan ekuTvnis poet TinaTin mRvdliaSvils.
2. kinoscenarebis Targmani ekuTvnis mweral larisa xvTisiaSvils.
3. avtoriseuli leqsebis Targmani rusuli enidan ekuTvnis poet dalila bedianiZes.
jemal focxveria
1. avtoriseuli leqsebis Targmani rusuli enidan ekuTvnis poet dalila bedianiZes.
6
didi madloba minda movaxseno qalbatonebs, poet
ebs _ TinaTin mRvdliaSvilsa da dalila bedianiZes,
mwerals _ larisa xvTisiaSvils im didi Rvawlisa da
daxmarebisTvis, rac maT gamoiCines am wignis Seqmni
saTvis.
Cemi azriT, Tavis SromaSi Caaqsoves mTeli Tavisi
niWi da mondomeba, raTa Cemi da gias nawarmoebebi axa
li, ganumeorebeli stiliT aJRerebuliyo Cvens mSob
liur qarTul enaze.
jemal focxveria
Tbilisi 15.VII.2013
7
`...Cven SevikribeT aq, raTa ukanaskneli pativi vceT qarTuli marTlmadidebluri eklesiis Svils, eris gamorCeul patriots, gulmarTal adamians, Cveni mrevlis Rirseul Svils, giorgi focxverias xsovnas...
...amin, RmerTo, gaanaTle da naTelSi amyofe misi suli...~
(amonaridi saqarTvelos marTlmadidebluri eklesiis kaTaliosis, uwmindesi da unetaresi ilia IIs paraklisidan, romelic man warmoTqva giorgi focxverias neStis wesis agebis dros, sionis sakaTedro taZarSi 2006 wlis 4 aprils)
8
epitafia Cems saflavze
Tqven cruobT da TvalTmaqcobT
brwyinvale marmarilos qvebo! ayalbebT
faqtebs... riTac SecdomaSi SgyavT
xalxi...
me vici, me ubralod darwmunebuli
var...
rom didi siyvaruli Cems gulSi
yovelTvis ebrZoda da ebrZvis
Cems did siyvaruls...
Tqven ityuebiT Tqveni brwyinvalebiT,
rom me viyavi civi da gulgrili...
gia (giorgi) focxveria
`ver mivaWede suls saxeluri, rom gamoaRos yvelam kariviT~
oTar WilaZe
9
mamebi da Svilebi...
monatrebulo mamav! me SemiZlia Zalian guluxvi viyo, imitom rom Sen myavxar... Sen, visac ase giyvarvar da Sen, romelic cdilob, rom vicxovro Seni ocnebis sindisiT...
Sen, visac ase vRalatob, visac ase ver gamovadeqi... Sen, Tavad damalulo genioso, magram ase namussindisiano, Sen, romelic yovelTvis cdeboda da eZebda ararsebul genias CemSi _ gia focxveriaSi... magram...
batono generalo... albaT, isev gatkenT guls... Tqven me gamzardeT Rirsebis matarebel aristokrat Svilad, da darwmunebuli iyaviT imaSic, rom codvilad, Tumca gpirdebiT, Rirseulad gavasworeb Cems valebs mtrebTan...
...me SemiZlia Zalian guluxvi viyo, Sen cdilob, rom ar iyo... imitom, rom me gyavar...
gkocni, Cemo mamiko. mapatie, Tu rame gawyenine me Sterma,
Seni giaP.S.SeiZleba `wavdivar~ mama da mapatie...
10
gamarjoba, Cemo gia. dRes ukve 2013 wlis Tebervalia. me da deda mosko
vSi davbrundiT, TiTqmis Svidi Tve davyaviT TbilisSi. RmerTma momca Zala da Sevasrule Cemi sicocxlis ukanaskneli natvra _ gamoveci Seni lite raturuli memkvidreobis ukanaskneli akordi, Seni leqsebi, novelebi, kinoscenarebi inglisur enaze. ufalo RmerTo, didi madloba, rom amis saSualeba momeci... vfiqrob, Cemo gia, Sen rom gagixardeboda iseTi miZRvna gamomivida am wignisa... mivuZRveni maT, vinc Sen yvelaze metad giyvarda (ra Tqma unda Seni ojaxis Semdeg)... Sens mravalricxovan megobrebsa da naTlulebs. gumaniT vgrZnob, rom Seni wminda suli cidan momiwonebda am gadawyvetilebas. rogorc adre giTxari, 2012 weli Zalian Sedegiani gamodga _ ivnisSi gamovida Cveni rusuli leqsebis krebulebi, miZRvnili Seni sulieri mamis mitropolit antonis naTeli xsovnisadmi.
ai, axla ukve agvisto dadga, Seni da Cemi dabadebis Tve da TiTqmis dasasruls miuaxlovda Seni inglisurenovani wignis _ `londoni Cemi bediswerisa~ da rusuli leqsebis qarTuli Targmanebis gamocema. sul male qarTul enaze aJRerdeba Seni rusuli da inglisuri leqsebi, kinoscenarebi, novelebi. gamosacemad vamzadeb agreTve Cemi rusuli leqsebis qarTul enaze Targmans... ase rom, RmerTma uwyis, ra maZlevs imis Zalas, rom Seni wasvlis Semdeg Cemi da Seni avtorobiT TiTqmis 1314 wigni ukve gamoica. ase mgonia, cotas rom `Sevisveneb~, RmerTis wyalobiT, samuSaos isev ganvagrZob, raTa Seni literaturuli memkvidreoba bolomde davamuSavo da gamovce. ase rom, jer kidev bevri maqvs gasakeTebeli, Tuki RmerTi da gangeba amis Zalas momcems.
am Cvens saerTo saqmeSi marTlac, rom RvTisnieri xalxi damidga gverdSi. kinoscenarebi da moTxrobebi
11
Targmna dedaSenis bavSvobis megobarma da naTesavma deida larisa xvTisiaSvilma, inglisuri leqsebi qalbatonma TinaTin mRvdliaSvilma, uniWieresma qarTvelma poetma, romelmac Tavis poeziaSi gaacocxla qarTveli xalxisa da marTlmadidebluri eklesiis saTayvanebeli wmindanebi. rusuli leqsebis Targmani ekuTvnis qarTuli Tanamedrove poeziis Rirseul warmomadgenels, qalbaton dalila bedianiZes.
muSaobis periodSi es Tbili da gulisxmieri qalbatonebi miyvebodnen, Tu ra sulier mRelvarebas ganicdidnen Seni leqsebis Targmnisas. darwmunebuli var, maT gulebSic CaiRvara is mZafri emocia, rasac Sen grZnobdi leqsebis werisas. damijere Svilo, am xalxis Tanadgoma Seni wignis gamocemisas, srulebiT ar mimaCnia SemTxveviT movlenad, rameTu isini, TavianTi gancdebiT, emociebiT, sulieri Tu moraluri wyobiT axlosmdgomni arian SenTan _ rogorc uubralo adamianebi, rogorc poetebi da rogorc Cveni marTmadideblobis erTerTi mrevlTaganni...
amis naTeli dadasturebaa, Cemo gia, am sulierad lamazi da keTilSobili qalbatonebis Sendami miZRvnili Canaxatebi da leqsebi. ar ifiqro Svilo, TiTqos me meTxovos maTTvis rame, an Tundac ise gavkadnierebuliyavi, rom am amayi qalbatonebisTvis SemeTavazebina raime winaswari dakveTa... amas ver gavbedavdi da verc vakadrebdi maT... es leqsebi maTi sulis amoZaxilia, maTi gulis nazrevia, romelic Sen mogiZRvnes.
Cemo gia, rom ityvian, bevrma wyalma Caiara mas Semdeg, rac Sen waxvedi Cvengan. bevri sayvareli adamiani davkargeT mas Semdeg... male erTi weli gava rac am cxovrebidan wavida Seni da Cveni sayvareli adamiani biZaSeni _ enguz iaSvili... iSviaTi adamiani, im adamianebs Soris, romelic sikeTesa da gulisxmierebas itevs mxolod. es keTilSobilebiYT, madlierebis gr
12
ZnobiT aRsavse kaci, sul imaze fiqrobda, rom Tavisi cxovrebis wesiT im xalxis gverdiT yofiliyo, vinc uyvarda... Cven ki mis sayvarel adamianebs Soris xom pirvelebi viyaviT...
albaT, dameTanxmebi, Cemo gia, rom biZaSenisa da dedaSenis daZmoba raRac araCveulebrivad Tbili da TiTqmis fanatizmamde asul urTierTobas hgavda... RmerTma inebos, rom Cvens dalocvil saqarTveloSi aseTi daZmoba xSiri iyos... iqneb, swored amaSia Cveni Svela _ ojaxuri simtkicisa da urTierTgagebisa, romelic esoden gvaklia qarTvelebs.
gaxsovs, misayvedure, ratom mimalavdiT Cemi sayvareli bicolis, Tamar boWoriSvilis gardacvalebaso. Svilo, es dedaSenis idea iyo, undoda, guli ar etkina SenTvis. maxsovs, ra gaxarebuli iyavi Tamaris warmatebebiT mecnierebaSi, geamayeboda, rom aseTi saxelovani bicola myavso.
eh, samwuxaroa, rom dagvaklda, Cemo gia, misi yuradReba, misi ganumeorebeli iumori. rom icode, rogor cdilobda biZaSeni, Cems da dedaSenis gamoyvanas im depresiidan, rac Senma wasvlam mogvgvara... yvela Rones xmarobda, gverdSi amogvdgomoda da Seemsubuqebina Cveni mdgomareoba... RmerTma acxonos da gaanaTlos, Svilo, misi da misi meuRlis Tamaris naTeli suli. imedi maqvs, axla Tqveni sulebi iq, maRla, caSi gaerTiandnen da erTad loculobT Cvenze _ miwier, codvil adamianebze... erTxel, saubarSi biZaSenma miTxra: `Cemo jemal, did saqmes akeTeb, Sens Svils `literaturuli memoriali~ daudgi, RvTis nakarnaxev saqmes SeeWide da imedia misive wyalobiT, daasrulebo~.
kargi naTqvamia, ara? marTalia, virtualuri, sivrciTi gamoTqmaa, magram Tu odnav mainc Seefereba sinamdviles, maSin Cems Tavs am ubedur yofaSic ki `bednierad~ CavTvlidi. Cems gvemasa da uaryofiT emo
13
ciebs piradad Cemi pirovnebis mimarT is amZafrebs, Svilo, rom yovelive es Seni sikvdilis Semdeg moxda.ra?.. ra miSlida xels, rom yovelive es Sens sicocxleSi momefiqrebina da gamekeTebina?.. vin icis... iqneb amiT mainc amogdgomodi mxarSi moralurad, amiT mainc gamemxnevebine da iqneb gadamerCine kidec... eh, ra vici aseTi fantastikuri azrebi xSirad momdis TavSi, magram axla xom yvelaferi gviania...
ho... davagviane...Senma wasvlam ki Zala momca da Cemi wignebic ki
damawerina. imas, rasac ymawvilobaSi gpirdebodi, realobad vaqcie. Tanac, vfirob, amiT, albaT, yvela ̀ xandazmul mwerals~ gadavaWarbe (67 wlis asakSi daviwye wera... xuTi wignis avtori var.) da esec mxolod Seni damsaxureba, Cemo biWo... Cemo gia...
roca aseT werilebs gwer, ase mgonia, Sen, rogorc cocxal adamians ise gesaubrebi: ase memarTeboda maSinac, roca Cems werilebs wavumZRvarebdi xolme yvela Sens wigns da asea axlac... marTali giTxra, momwons kidec Cveni aseTi urTierToba _ epistolaruli urTierToba, romelic simSvides mgvris... rasakvirvelia, es Tavis motyuebaa, radgan Cems werilebze pasuxs verasodes miviReb...
am weriliT ki minda gTxovo, Cemo gia, rom Seni inglisurenovani wignis `londoni Cemi bediswera~ qarTuli Targmani Seni da Cveni sayvareli adamianis, biZaSenis _ enguz iaSvilisa da misi meuRlis Tamar (Tamriko) boWoriSvilis naTel xsovnas mivuZRvna...
Svilo, RmerTma acxonos da gaanaTlos Seni, biZaSenisa da qalbaton Tamaris naTeli sulebi...
* Cveni gias wignebi ganTavsebulia saqarTvelos
erovnul biblioTekaSi, Cveni qveynis provinciebis biblioTekebSi, ruseTis federaciis erovnul biblioTekaSi, nekrasovis, maqsim gorkisAAa da sxva saxelovan
14
wignsacavebSi. agreTve, didi britaneTis erovnul biblioTekaSi. misi literaturuli memkvidreobis aRiarebis damadasturebelia is, rom saqarTvelos erovnulma biblioTekam gias nawarmoebebi Seiyvana qarTvel mweralTa nusxaSi.
mxolod Svilis sikvdilis Semdeg momca RmerTma is Zala, rom misTvis virtualuri memoriali dagvedga... amaSi codva migviZRvis mis winaSe... mxolod RmerTia Cveni mimtevebeli. dRemde vloculobT...
gansakuTrebuli madloba gvinda gadavuxadoT meufe zenons, mamao doroTes, gias uaxloes megobrebs _ qalbaton maka baqraZesa da kaxa abaSiZes daxmarebisa da TanadgomisTvis.
15
wignidan `londoni _ Cemi bediswera~
Targmna TinaTin mRvdliaSvilma
Cemi saxli
es Cemi saxlia daCemi Zmakacebis...igi nagebiadidi aRtacebiT.
maS, SevsvaT sadRegrZeloCveni gogonebis, Tumc enavbilwaobT, dardi gvklavs mogonebis, _
ramdeni sisxli da ramdeni mkvdaria...Cveni simyudrovezamTarma aria.
viRacam gaubera, saSveli sWirdeba...danas miRereben _ mec Svela mWirdeba.
da, marTlac, wamieradmteri iceleba...me gadamarCinesCemma megobrebma.
16
sisxli iRvreba da ramdeni gvamia...Cveni simyudrovezamTarma aria.
maS, SevsvaT sadRegrZeloCveni istoriis, Tavisuflebis da didi isteriis!
de, Cvenma simRerebmaSTanTqas ezoebi...(mere ra gauZlebszarebs mezoblebis?!.)
ra mZime Ramea.ra mZime zamTari.Cemi megobrebisgamravlda saflavi.
da damrCa mogonebaSoreul niRbebis, londonma ver SeZlogafantva nislebis.
ramdeni sisxli da ramdeni mkvdaria...Cveni simyudrovezamTarma aria.
leqsebi
17
londoni. gia da q-ni irine abaSiZe (gias megobris, kaxa abaSiZis deda)
es suraTi ganTavsebuli iyo internetSi, londonis wminda giorgis saxelobis eklesiis Tavfurclad,
romelic am eklesiis saxelis Secvlis Semdeg gaqra...
18
19
RmerTo, gviSvele!
es ar aris Seni saxli, arc arasdros iqneba...da vgrZnobT, didi siucxoveTavisTavad iqmneba.
zogjer sizmrad vestumrebiTwarsul quCebs, qarians...Cveni Zveli megobrebiccodvilebi arian.
gaxsovs, celqi gogonebi, maTi mSveniereba?anda pirvel paemanze wasvlis bedniereba?
es ar aris Seni saxli, arc arasdros iqneba...da es didi siucxove bunebrivad iqmneba.
RmerTo, Zveli megobrebiCvenTvis Tavs gaswiravdnen, Cven ki `warmatebisaTvis~sadRac gadavikargeT.
gia (giorgi) focxveria
20
da gaqceva CagveTvalawarmatebul nabijad...iqneb, droa, rom vifiqroT, es ra fasad dagvijda?..
es ar aris Seni saxli, arc arasdros iqneba..saocari siucxoveTavisTavad iqmneba.
iqneb, warsuls davubrundeT, vidre Zala gveqneba...iqneb, brZoliT movipovoTCveni bedniereba?
zogi wava, zogi _ verada darCeba siSores...SeiZleba vinme mokvdes, RmerTo Cemo, gviSvele!
leqsebi
21
* * *Cven, orive, martoxela kacebi varT, Sen ludxanis kuTxeSi xar ganabuli, Sen pirdapir, magidasTan marto vzivar, siCumea... da mada gvaqvs dakarguli.
cxadia da, yvelaferi naTelia, _ Cven verasdros ver gavxdebiT megobrebi, moxucisTvis es cxovreba sxvaferiada ar vwuxvar, Tu suleli gegonebi.
magram, odes CemSi gzneba Caiwvebada aravin mogvigonebs martokacebs...maSin, maSin,mxolod maSin SevxvdebiT da, SesaZloa, SesaZloa davZmakacdeT.
gia (giorgi) focxveria
22
Tqveno udidebulesobav, did TanagrZnobas gicxadebT piradad Cemi da
mamaCemis, general dimitri (jemal) focxverias, dedis _ TavadiSvil liana (lia) iaSvilis,
Zmis _ daviT focxverias saxeliT.did bodiSs vixdi Cemi qedmaRali saqcielisa
da inglisuri enis arasakmarisi codnis gamo. da mainc, gTxovT, damerwmuneT,
yvelaferi modis Cemi gulis siRrmidan!
* * *CemTvis ra mniSvneloba aqvs? ratom movityuo Tavi?me ucxoeli var, is ki ar iyo Cemi dedofali.is maSin gadedoflda (me meufleba aseTi grZnoba), odes `movaleoba~ arsebobda iseve, viT `codva~.
leqsebi
23
* * *ra aris sikvdili?!udidesi siamovnebaao, _ amboben...Cven saxarebiseuli rwmeniT viRebT masda Semdeg vkiTxulobT:ratom vgrZnobT simartoves?!.naxvamdis, martosulo kaco, naxvamdis, Cven kvlav SevxvdebiT mere... an Semdeg...me zustad vici, mere... an Semdeg!
gia (giorgi) focxveria
24
* * *gTxovT, gemudarebiT, momkaliT, geTayva,mZvinvare eSmakma rom aRar mawamos...mtrebis mokvdinebis miCndeba survilida Zveli mwuxareba rad gagiormagoT?
rarig vitanjebi... miSvele, ufalo!me gadaviRale da vbrazob dRemudam...Tavi viT movikla da viT davemsgavsoSurian mociquls, gamyidvel iudas?!.
dRes gviCiCineben: `Ralati saqmea~...amgvarad dagvces da dagvimowafes...Cvenc gvawyobs: `Ralati ubralo ramea~...da gagvwvrTnes RalatSi da dagvaostates.
leqsebi
25
* * * moulodnelad momceles da momkles sadRac...da, rogorc adre, brZola iyo gaugebari...ros feniqsiviT aRvimarTe dablidan maRla, Cemi mtrebisTvis dartyma iyo gaugonari.
gadaviRale... da Cems saxlSi msurs dabruneba, Cems ganaTebul samyaroSi, rom ar davece...RmerTo, miSvele, amaride didi cduneba, o, am koSmarebs, am jojoxeTs unda gaveqce.
ras iTxovT Cemgan? davTme guli da siyvaruli, magram, o, sulis sifaqize ar Semicvlia...radgan, vinc miyvars qveyanaze yvelaze Zlier, misTvis tkivilis miyeneba ar SemiZlia.
gia (giorgi) focxveria
26
* * *yoveldRe vkvdebiT dayoveldRe viRviZebT, vidremde gauZlebssayrdeni simZimes.
Cven vkargavT megobrebs, odes maT vRalatobTda vkvdebiT, rodesacZmakaci gvRalatobs.
moxuco, Sen ici, raoden rTuliasevda martosuli, euli arsebis.zixar ludxanaSi _ ucnobi sruliad _viciT erTmaneTis faruli azrebi.
leqsebi
27
* * *kvlav gamarjoba, Zvirfaso!wlebis Semdegac vxvdebiT...da am sevdian RameSiZveli SiSebiT vkvdebiT.
gegona, gadagaviwydida sindisi gaqvs sufTa...mec Seni gadaviwyebatkivilis fasad msurda.
TiTqos raRacis Tqma gindada geSinia, mgoni...da gagonebac ar gvinda, rodis Camohkravs gongi.
maS, gamarjoba, Zvirfaso, gamarjoba da... naxvamdis?!.Cvens Tavs ra xdeba, ar viciT, an ra xdeboda aqamde?..
maS, gamarjoba, Zvirfaso, gTxov, rom SeiSro Tvalebi...gamarjoba da... naxvamdis?!nu tiri, gemudarebi.
gia (giorgi) focxveria
28
* * *martoxela poeto, sikvdilo da sicocxlev, salami, megobaro, xeli gamomiwode!nuTu jer ar ginaxavs dacemuli raindi, cremliani codvili, marad moxetiale?!
TiTqos, erTi SexedviT, is saocrad myaria, verc veravin Seacdens da verc gaanawyenebs...mas javSani acvia, mudam mzadyofnaSia, fuls ar sZalavs, ara klavs da mtkiced dgas miwaze.
TiTqos gulgaxsnilia, araferi awamebs, hoda, CamoaSoreT avadmzeri Tvalebi...fiqriT Tavs dastrialebs megobrebis saflavebsan iqneb agondeba codviani wamebi.
iqneb glovobs siyvaruls, _ gulis swori dakarga,iqneb, sulis silaRe sadRac gadaekarga?..vin ra icis, rad tiris an ra uxsnis Wrilobebs, maS, datoveT marto da... male daemSvidobeT.
leqsebi
29
* * *nu dakargav Sens saxls, Zmao, nu dakargav!nurc mwuxare megobrebis xatebas...Cven aqa varT ucxoebi, megobaro, da arvin gvcnobs ingliselad, frangebad.
wamovediT ocnebebis saZebnelad, movipoveT sulis, xorcis cxoneba..magram, vervin ver Segvicvlis mSobel dedas, samSobloSi gavagrZeloT cxovreba.
me ar mjera, o, amgvari uazrobis _ saxli iq gvaqvs, sadac kargad gvixdian...ocnebebis yidva aris uzneoba, ocnebebi samSoblosken midian.
modi, avdgeT, Sin wavideT, Cemo Zmao, mivakiTxoT megobrebis saflavebs, SevurigdeT Cvens warsuls da Cvens momavals, wavideT da... nuRarafers vinanebT.
gia (giorgi) focxveria
30
* * *saflavSi waviRebCems awmyos, Cems warsuls...azri waerTmevacxovrebas gardasuls.
magram, ros SeTvrebavinme megobari, mova saflavze da metyvis, rogor ari...
viRac momiyvebara moxda, ra xdeba...azrs CamekiTxebada saxtad darCeba.
nabaxusevze kisaqme gairCeva, _viRac gamtyundeba, viRac gamarTldeba.
me dagelodebiTda TqvenTvis viloceb.Tu gnebavT, ifxizleT, Tu gnebavT, iloTeT.
leqsebi
31
* * *me mZinavs da ca iseTi wiTelia, Cems sizmrebSimegobrebi wrialeben...sisxlSi vcurav, vici, unda male movkvde..._ gTxovT, giorgi, ar waxvide! _ Rrialeben.
Cemi binacodvebisgan dailia...saflavebimegobrulad miRimian...wamiyvane, Semogevle, fantaziav, sadRac, sadac samudamo aisia;sadac Cemi megobrebi _ janmrTelebi, icinian, sigiJe da xalisia!
Cems binaSiaxla zeobs mdumareba...marto me var, naRveli da mwuxareba.
gia (giorgi) focxveria
32
* * * me unda miyvardes adamianebi, TviT Cemi mtrebic ki unda miyvardes...aba, ra unda vqna?qristes xom uyvars isini...gansxvaveba ukideganoa: mas uyvars adamianebi, me ki _ unda Seviyvaro isini, rameTu msurs, keTilganwyobiT miiRos Cemi siyvaruli uflisadmi, wminda samebisadmi da Tavad misadmi.me unda miyvardes mTeli samyaro, kacobrioba, RmerTo, gevedrebi, Seminde codvebi, momeci Sendoba.
leqsebi
33
* * * unda davbrundeT saxlSi, warsulisa da momavlis SiSi RmerTma gvaSoros...mogzauroba siamovnebaa, magramunda davubrundeT Cvens wminda samSoblos.
modiT, CavawyoT bargi, ras gamovemwyvdieT ucxo mxareSi?aqauri seqtemberi kargia, magramsikvdilic mijobs dedis mklavebSi.
gia (giorgi) focxveria
34
dabadebis dRe...
me vloculob Cemi qveynisdabadebis dReze, bodiSs vixdi am loTuriwveulebis gamo...
dRes svams mTeli saqarTvelopatriotul `tostebs~, magram, TiTqos, winaprebisdaviwyebas lamobs.
weliwadSi mxolod erTxelTu vigonebT saflavsda kvamlian oTaxebSivimzirebiT sadRac...
leqsebi
35
* * *Sen survilebi gqonda ulevi, me daviWire faruli mzera...kvlav davijere Seni tyuilebida Rame gvqonda, viT bediswera.
magram am diliT unda gaviqce, gadaviRale yalbi qcevebiT...icode, zRurblTan ar SemaCeroSeni cbieri, flidi cremlebiT.
ar SegiZlia Sen TanagrZnoba, arc Tanadgoma, arc siyvaruli...radgan ar ZalgiZs gaiziaroCemi sigiJe, Tund sinanuli.
sabralo suli unda gavxedno, raTa odesme davmkvidrdeT zecad...RmerTo maRalo, codva Segvinde, sasufevelSi migviRe erTad.
manamde unda grZnobebi vTokoT, rogorc SeSlilni, gadareulni...Cveni vnebebi, rogorc jinebi, CavsvaT boTlebSi, viTarc grZneulni.
axla ki unda gavuCinarde, gadaviRale yalbi qcevebiT...icode, zRurblTan ar SemaCeroSeni cbieri, flidi cremlebiT.
gia (giorgi) focxveria
36
ar SegiZlia Sen TanagrZnoba, arc Tanadgoma, arc siyvaruli, ar SegiZlia gaiziaroCemi tkivili, Tund sinanuli.
me mainc mudam SenTvis viloceb, viqnebi Seni faruli mcveli...da Sen iqnebi ukanaskneliCemi survili da Cemi mkvleli.
sabralo suli unda gavxedno, raTa odesme davmkvidrdeT zecad, RmerTo Zliero, codva Segvinde, sasufevelSi migviRe erTad.
axla ki unda vnebebi vmarToT, gadareulni da dageSilni...cixis kedlebi amovuSenoT, boTlebSi CavsxaT, viTarc SeSlilni.
o, ara! marTla unda wavide, Cemo Zvirfaso, gavqrebi diliT...gafrTxileb, zRurblTan ar SemaCero, yalbi cremlebiT, yalbi RimiliT.
Tu siyvaruli Sen migaCniamxolod sityvebad, mxolod saxelad...Sen TanagrZnoba ar SegiZliada orni vrCebiT kvlav martoxelad.
leqsebi
37
gia (giorgi) focxveria
* * *
salami, Se vampiro!Sen xom mxolod STanTqav...tkbebi ra unapirod, o, Se naZirala!...
naxe, ra Caidine, ra uyavi Cems suls?axla unda gaiqce, viT SeSvenis avsuls?
mSTanTqe, gamanadgureda SemWame cocxlad...vai, Sen, Cemo Tavo, rom iqeci tortad.
38
* * *wvims da... isev davSordiTmwuxarebiT arTqmuliT...dro gava da gavxdebi, albaT, saxelganTqmuli...
Semdeg, albaT, ifiqreb, rom suleli aRmoCndi, rom mogiwyve oini _ matarebels CamorCi.
Semdeg Segiyvardebi, cremli tbad dagecleba...Se borgneulo Zuknav, amiT ra Seicvleba?!.
leqsebi
39
* * *ken sara viva, ken sara viva, mokles Cemi megobari.magram maT es ara stkivaT, es ar aris maTi brali...navTobsa da simdidreSihpoves fuWi mosavali.
da trialebs didi saqme _ sisxliani blokadebis...udidesi ZalisxmeviT, odes fuli Cvenken modis.
ici, zogjer, sizmrad gxedav, netav, rodis davmegobrdiT?Ramis koSmars Tavs vaRwev daes Cven ar varT... da Cven nacvladTiTqos Camokides Toki...
gia (giorgi) focxveria
40
* * *mwuxarebav, mwuxarebav Cemo, me var erTi datanjuli kaci.Semiyvarda mSvenieri gogo, man ki, marTlac, monasaviT mgvema...axla? axla gamocda maqvs mkacri, radgan `kargis~ Sevicani gemo...
* * *oriv mxridan iwvis Cemi sanTeli, samwuxarod, male Sewyvets cimcims...magram, Cemo megobrebo da mtrebo, unda naxoT, ra lamazad iwvis!...
leqsebi
41
* * *jon, zafxuli modis da, rogor minda agixsnaCemi gulisnadebi... getyvi, mxolod erTaderTs, _ rom me bednieri var, aq yofna rom meRirsa, da rom, RvTis wyalobaa, Cven rom SevxvdiT erTmaneTs.
o, zafxuli cxelia, friad energiulida Cven gvgvanan euli cixesimagreebi, inglisuri koSkebi, araamqveyniuri, dganan ganmartoebiT, Zveli simaRleebiT.
o, Cveni ocnebebi da Cveni imedebi...da samyaros svebedze wuxili da fiqrebi...minda, giTxra, ros waval, naxav, danamdvilebiT, Tu rogor gavfrindebi... Tu rogor gavfrindebi....
gia (giorgi) focxveria
42
* * *Tqven mogmarTavT, normaluro xalxo, momiteveT, mapatieT, gverdiT, radgan raRac dabrkolebis gamo, TqvenTvis didi sadardeli gavxdi.gamiznulad ar viqcevi ase _SeferxdebiT Tqven Cem gamo roca...Cemi guli siTboTia savseda kviradRis mwuxris locvas mohgavs...
* * *zafxuli gadis da, icode, ixilav mas, erT wuTs Seicdi dagaigeb butbutas xmas.
is momReralia, totebze atarebs dros, da Tbil eklesiashgavs mTeli samyaro...
leqsebi
43
* * *vaSingtons dasZaxis mTvare daicinis, Zlivs iTqvams suls, _bili, wadi Sens ofisSi, monikas garToba surs...
albaT, varT uzadod SeSlilni, pasuxs gTxovT atexil mamrs...bili, prezidenti ki ara, ufro Cingizxani xar!..
bili, meramdened gTavazobTdaveswroT springeris Sous, hili Seebmeva monikas, msaji ki iqneba hau!
da kapitoliumhilidanmogwvdeba saamo xma, Tu ori zeqveynis Sesaxebdaafrqvev Wkvianur azrs...
eg heroikuli frazebi, xom ici, siciliT gvklavs...boroti xmebi ki amboben, rom didi regveni xar!..
Tu waxval, ar dagvaviwydebi, arCevnis simZime gdevs...Sous umTavresi samxilibiblioTekaSi devs...
hili vaSingtonSi darCeba, vixilavT, viT senators...bil, presis nu SegeSindeba, moirgeb mrCevelis rols.
gia (giorgi) focxveria
44
uRirss
Tumc Seni mteri Cemi mteria, Sens azrs vpasuxob mudam uariT!albaT, var vinme `borotTagani~da avgulobis Semwevs unari.
me TviT eSmakze uaresi varda siZulvili mawevs lodiviT...da Sen ar ici, rom me gRalatob, radgan ar ZalmiZs me molodini...
ros yvavilebi ifurCqnebian, var uaRresad aRelvebuli...dRes maqvs survili siyvarulisa, magram davkarge me siyvaruli...
ar vici, grZnoba rogor davxato, ra sityviT, rogor, viT gamovxato?!
leqsebi
45
Cemi principebis marTva...
principebis marTva aRar SemiZlia, uZluri var, matyuara, flidi...vfarisevlob, TiTqos Zalze Wkviani var, frTebgaSlili, ucodveli Citi.
megobrebma arc icodnen, arc ician, ra imediT veswrafvodi mizans...me ki ukve damekarga, ra xania, Cemi mtkice sayrdeni da miwa.
vixiblebi, ca iseTi lamazia, ise vrceli, rom ver vZRebi freniT, meSvelebi, rom ar mowydes TviTmfrinavi, ar daeSvas, ar daeces frTebiT.
Zmakaci myavs, mfrinavia, antuani, me ki ar mgavs, ise seravs sivrces...da davfrinavT, da davqrivarT varskvlaveTSi, da Cven gvmarTavs, da gvmfarvelobs qriste!
samyaroSi usamarTlo omebia, _ samarTali iyo?... arc iqneba!iqneb, zogjer, unda iyo usamarTlo?..viRupebi, Tumc me isev me var!
gia (giorgi) focxveria
46
* * *salami, rogor xar, Cemo megobaro, miTxari, rom dRes var umagres formaSi...merwmune, sxvebs amas Tavad davumtkiceb...Sen ki, Camomisxi, Cems Cveul kaTxaSi.
Sens Tanxas, xom ici, me rom gadavixdi, vidre sevdiani davTvrebi Zalian...Tumc sabedisweroa Cemi yvela fiqri, cxovreba ara maqvs urigo, cxadia!
versad gaveqeci, Zmao, mogonebebs, _ bednieria Tu usazRvrod avia...dRes netav vis sjera, TiTqos megobrebi maRla, samoTxeSi, zecaSi arian!
TaRliTebis saukunea?ara, saukunis dasasruliada TvalTmaqcTa Jamia!..
leqsebi
47
inglisis dedofalTan audienciis Semdeg.gia, meufe abraami da maka baqraZe
londoni. paata baqraZe, deda da Svili.
48
49
* * *man icis momavali, is `supermenia~!`cxovreba mosawyenia, me vici, ra da rodis!~ _ ambobs sevdianida gasagebia...
ver Secvlis bedisweras _ es misi sisustea!Cven gvaqvs sasoeba _ mas, TiTqos, SeCveneba...da xdeba saswauli _ Tokad meCveneba...
vqeifobT... da mas aqvsTvalebi ulurjesi, minda, davuWironakli umciresi.
me mas gamoviwvev, vibrZoleb sixaruliT, RmerTi msajulia, Sedegi _ siyvaruli.
gia (giorgi) focxveria
50
naxvamdis, amerika, naxvamdis!naxvamdis, holivudo, kargad!Seni crupentela wesebiarafrad, arafrad varga!..
man icis momavali, is `supermenia~...cxovreba mosawyenia, man icis, ra da rodis!
ra seriozulia es Steruli leqsi, WikWikWik _ frinveli galobs.netav, ras niSnavs es ucnauri teqsti?da vxvdebi, Citi ras ambobs:`Wik~, albaT, niSnavs `megobaros~!
leqsebi
51
* * *kvlav mitingia... viTom sulac ar gvedardeba, qurdebis msgavsad, Cven malulad vumzerT erTmaneTs...ra Semzaravi, ra mwuxare, ra mZime dRea, o, RvTismSobelo, Segvewie da dagvexmare.
o, ra Znelia, rom ataro guliT locvebida areuli, amRvreuli tvini, goneba...viTxovT siyvaruls da mSvidobas, magram civ omSiuZnelesia misi povna da mopoveba.
gia (giorgi) focxveria
52
leqsebi
* * *wvims da... isev davSordiTmwuxarebiT arTqmuliT...dro gava da gavxdebi, albaT, saxelganTqmuli...
Semdeg, albaT, ifiqreb, rom suleli aRmoCndi, rom mogiwyve oini _ matarebels CamorCi.
Semdeg Segiyvardebi, cremli tbad dagecleba...Se borgneulo Zuknav, amiT ra Seicvleba?!.
* * *kafe `ruJi~, kafe `ruJi~...oficianti _ ironiuli.amindi, marTlac, umSvenieresi, yava ki _ raRac fantastikuri.
53
* * *me nasvami var da verTobi magrad, es kafe 38ia...Sardisgan dacla SegiZlia, radganSesaniSnavi tualetebia...
gia (giorgi) focxveria
* * *Cven Citebs vgavarT:me da joni.
* * *mogikiTxavT londonidan, megobrebo, Camoval da yvelas CagexutebiT, drom ra nela, ra ulmoblad Caiara, Tqven ar iciT, Tu rogor menatrebiT...
54
leqsebi
elvare lali manana gogiaSvils
am cxovrebisgan gadareuliviRac ugono, suleli mTvrali, modis da unda kacobriobas,bedis mosTxovos sazRavi vali.
Tvalebi sisxliT gadaRebili, da maTSi mosCans satanis ali, unda eZgeros pirvel msxverpls, magram...…uecrad xvdeba elvare lali.
mainc ar sjera, mainc ara swams, ver miaCvia codvili Tvaliarsad unaxavs cxovrebis gzaze, wminda meufis navali kvali. mainc daeWvda, xeli gaSeSda, eWvma daglija boroti guli, da im nawilma, sikeTe rom sdevs, cota moulRvo, mborgavi suli.
55
kinoscenarebi
Targmna larisa xvTisiaSvilma
dueli
es filmi eZRvneba axlaxan moklul Tu SemTxveviT gar-
dacvlil Cems megobrebs:
levan ficxelaursdaviT cincabaZesgiorgi wereTels
malxaz furcelaZesbadri bucxrikiZes
192023 wlebia, londoni. etli Cerdeba da kargad Cacmuli kaci gadmodis.
saamo RimiliT xvdeba SavTmian qals, awodebs fuls da ambobs: `qeTo, roca yvelaferi damTavrdeba, ufro mets miiReb~...
qeTo: o, eqimo markstoun, CemTvis saukeTeso jildo Tqveni megobrobaa... da Tu Tqven SeZlebdiT mis Svelas... Tqven iciT... frTxilad iyaviT... nazad... is Zalian jiutia... magram yovelTvis ocnebobda Tqvennair kacze... Tu ara, is Tqven naxvas aRar isurvebda... es unda iyoT Tqven an vinme sxva, mas surs Secvla... is TavisTavs arwmunebs, rom es siyvarulisTvis Caidina... me Tqveni mxardamWeri var, Tqven iciT... Tqven iciT…`erTguli megobrebi~, maT ar surT eWvi SevitanoT maT saqcielSi. maTi survilia Cvenze ufro maRla igrZnon Tavi.
56
eqimi: Sevecdebi.qeTo: Tqven xom iciT... aq ver ipoviT aseT lamaz,
erTgl, morCil gogonas ase iafad, mxolod gamoiCineT sinaze, moTmineba... jer SeucvaleT cxovrebis filosofia, is gamogyvebaT...
eqimi: nu swuxarT, me giTxariT... Tqven ufro mets miiRebT mere... da me wargadgenT TqvenTvis sasurvel sazogadoebaSi, Cems wreSi... xom kargad moiqceviT?.. Tqveni inglisuri oqsfordSi naswavl inglisurs hgavs... misgan gansxvavebiT Tqven Tavazianad moiqeciT... nu swuxarT, me gaveTamaSebi mas... da gardavqmni am ltolvils…
qeTo: oh, eqimo... gmadlobT...eqimi: kargi, momaval Sexvedramde... mokiTxva gadae
ciT Tqvens meuRles da daviTs...
* * *Semodgomaa, muqinacrisferi adriani dilaa tyeSi.
yavisferi da yviTeli sqeli foTlebia miwaze.SenacvlebiTi kadrebi ekranze: swrafad moZravi
etlis borblebis xma; axalgazrda qali banaobs (vxedavT mis naz xelebs da fexs). etlSi Sebmuli ori cxeni Cans mopirdapire mxares. kadrebi ufro swrafad icvleba. bolos etli da cxenebi xvdebian Ria mindorSi, tyis ganapira mxares. ori kargi garegnobis axalgazrda gadmodis cxenebidan ori moxdenili garegnobis axalgazrda gadmodis etlidan. mesame kaci, romelsac eqimis CanTa moaqvs, gadmodis etlidan, es kaci ukve nanaxi eqimia. is miyveba maT da ramodenime nabijiT ganze dgeba.
oTxi axalgazrda xvdeba erTmaneTs mindvris centrSi. erTs xis yuTi aqvs xelSi. xsnis am yuTs da awodebs revolverebs duelSi monawileebs. paltoebis gaxdis
kinoscenarebi
57
da revolverebis arCevis Semdeg ori axalgazrda kaci nela ikavebs Tavis adgils. bolos, daniSnulebis adgilze isini Semobrundebian, asweven revolverebs da orive miaSterdeba erTsa da imave adgils, sadac vxedavT xis orsarTulian saxls, romelic mindvris ganapiras dgas. Suqi Cans mxolod meore sarTulze. ismis neli zuzuni... is... axalgazrda, naxevrad sveli gogona pirsaxocSemoxveuli sevdiani TvalebiT miSterebia am duelis scenas.
brZanebis Semdeg orive kaci isvris da ecema mkvdari.
eqimi gulgrilad sinjavs maT. jer erT kacs uxels Tvals, cdilobs pulsi gausinjos, Semdeg meores usinjavs pulss...
eqimi (cinikurad): jentlmenebo, vfiqrob orive mkvdaria...
samkuTxedSi Cans sami wyvili fexi. pirveli xma (maRali donis Sotlandiuri aqcentiT):
eqimo markston, dagvdeT pativi da, gTxovT, SeatyobinoT ledi anas, rac aq moxda... princi giorgi iaSvili da misi qmari...
eqimi: magram, jentlmenebo.meore xma (daxvewili aqcentiT): gTxovT, eqimo...
gadagvarCineT...~eqimi: kargi... gasagebia, sabralo qmnilebaa... Sewux
ebulia, ara?... umweod aris darCenili... rogor unda gadarCes am qveyanaSi?..
saxlis win ismis uxeSi fexis xma. mZime nabijebi da bolos eqimi magari muStiT akakunebs karze.
Sotlandieli: ser artur, rogor fiqrobT, is daeufleba am gogos?
ingliseli: albaT, Tu ara da... gadaugdebs romelime Tavis unamuso megobars~...
gia (giorgi) focxveria
58
Sotlandieli: naZirala, axladgamdidrebuli namdvili naZirala! (nabiWvari!)
ingliseli: batono... iciT, is ambobs rom socialistia?
Sotlandieli: hm.... `socialisti~ da mamamisi SimSilisgan gardaicvala... naZirala...~
kari iReba. Cans axalgazrda gogonas sveli, SiSveli fexebi. ismis Cumi qviTinis xma.
eqimi: oh... samwuxarod orive namdvilad mkvdaria, geTayva.
eqimi sibneleSia. tirilis xma matulobs.eqimi: mecodebi, Se sabralo, sxvebisgan gansxvave
biT, Sen namdvilad gWirdeba kargi maswavlebeli... Sen zustad gWirdeba daxmareba... modi, gamogcdi.. me SemiZlia mogce is, rac ginda.... Senc aseve~...
eqimi Sedis oTaxSi da kari ixureba. karis ukan ismis eqimis xma...
eqimi: Senma yofilma msaxurma miTxra, rac am orma naZiralam mogiwyo. Cven SevTanxmdiT _ Sen gWirdeba vinme mzrunveli, vinc gaswavlis cxovrebas, Segiqmnis Sen sakuTar axal cxovrebas. Cven SeiZleba davqowrindeT kidec, Tu dampirdebi, rom iqnebi kargi moswavle da geqneba sakuTari Tavis dafasebis unari... Sexede qeTos, erTi sofleli gogoa da ra kargad iqceva aq... gaxdi Tanamedrove... me gamovasworeb Sens aracivilizebul, uxeS, gauTlel gemovnebas... Sexede amas, ras usmen? gana es musikaa?... nu tiri... ici, Sen male mzad iqnebi... CemTvis... (gabrazebiT) modi aq Se sulelo. Raribo gadmoxvewilo, modi aq... modi aq... Tu rame gsurda, jer unda geTxova... Cven yvela movkvdebiT!.. Sen gaxdebi warmatebuli qali... modi aq, partnioro!..
kinoscenarebi
59
qalis tirilis xma TandaTan neldeba da Semdeg gadaiqceva vnebian seqsis xmaSi.
ori gajavrebuli meetle daagdebs micvalebuls etlSi. ori axalgazrda moaxteba cxenebs da procesia nela tovebs am adgils, romlis iqiT daburuli tye iwyeba.
ganaTebuli fanjara _ ismis sicilis da seqsis xma.
`kaci, romelic...~30 wuTiani dokumenturi filmi
Salva oTxmocze meti wlis aris. warmoSobiT saqarTvelodan aris. 50 welia rac Sefard buSis quCaze cxovrobs.
Salvam Seqmna fantastikuri samyaro TavisTvis: is aris gonieri, patiosani, pirdapiri, sando, erTguli, Tavmdabali, moridebuli da mSvidi pirovneba. bwryinvale mexsierebis patroni da mainc arasodes tovebs Tavis saxls, urCevnia darCes brma, icxovros londonis gareubanSi da iqidan marTos Tavisi momavali gegmebi.
is 50 wlis winandeli cxovrebiT cxovrobs da moqmedebs im Taobis eTikiTa da RirebulebebiT, romlebic aRar arseboben da mainc misi Sexedulebebi cxovrebiseul realur informaciaze da momavalze modis misi warsuli cnobierebidan da im droidan, romelsac is Tavisi fiqrebiT ukavSirdeba. cxovreba romelic TavisTvis Seqmna, misi sibrmavis CaTvliT ar iwvevs mis gulistkenas, naRvels, piriqiT, rogorc is xSirad aRniSnavs xolme, misi cxovreba srulyofilia da kargi.
gia (giorgi) focxveria
60
CemTvis es filmi aris SormWvreteluri. Salvas mdgomareoba, cxovrebis stili da mTlianad misi cxovreba emociebiT mavsebs. me ar vici ra xdeba; iqneb mecodeba an giJi mgonia, magram mas did pativs vcem da mokrZalebuli SiSiT ganvicdi mis pirdapirobas, radgan CvenTvis Salvas mxiaruli damokidebuleba misi ganmartoebuli cxovrebisadmi aris is, rac SeiZleba misgan viswavloT.
Salvas ambavi
1930 w. Salva daajildoves, rogorc erTerTi niWieri qimikosi saqarTveloSi. 19381939 wlebSi sabWoTa xelisuflebam Txova, rom gadasuliyo moskovSi da misi kvlevebi iq gaegrZelebina, magram rodesac gaiges misi Tavadaznauruli warmomavloba, gza gadauRobes. maSinve ki imitom ar mokles, rom is iyo didad ganswavluli da niWieri qimikosi.
1942 wels yirimSi omis dros Salva gagzavnil iqna samxedro tyveTa banakSi. man bevrjer scada gaqceva da 1945 wels aRmoCnda dasavleTis mier okupirebul zonaSi. is cdilobda samSobloSi dabrunebas da Sesuliyo sabWoTa zonaSi im sabuTebiT, romelic amerikelebma misces. sakontrolo sazRvarze sabWoTa generalma daxia misi sabuTebi da uTxra swrafad gacloda iqaurobas. Salvas dResac Zuls is kaci, Tumca albaT am generalma gadaarCina Salvas sicocxle. istoriam gviCvena, rom sabWoTa xelisuflebam milionobiT samxedro tyveebi gaagzavna gulagSi da gawira sasikvdilod. albaT am generalma didi gambedaoba gamoiCina, rodesac Salvas uari uTxra samSobloSi dabrunebaze.
iZulebiTi gaqcevis Semdeg Salvam miakvlia Tavis Zmas inglisSi. isini erT binaSi cxovrobdnen Separd
kinoscenarebi
61
buSis quCaze, sadac Salva axlac cxovrobs. isini iSviaTad Cndebodnen sazogadoebaSi. orive mxolod qarTvelebs xvdeboda. ingliselebs da rusebs ara.
gasaocaria is, rom Salvas, rogorc qimikoss, arasodes surda misi kvalifikaciiT esargebla am qveyanaSi. nacvlad amisa is muSaobda rogorc meSaxte da Savi muSa. albaT, is yovelTvis eloda saqarTveloSi dabrunebas da ar fiqrobda gamxdariyo aq cnobili pirovneba.
axla ki, 50 wlis Semdeg is elodeba Sin dabrundebas. misi Zma sami wlis win gardaicvala, magram Salvas isev aqvs daqiravebuli meore oTaxi Tavisi ZmisTvis, romelic hgonia rom aris saavadmyofoSi. mas pensiidan gadanaxulic ki aqvs fuli TavianTi momavali gegmebis gansaxorcieleblad.
man cotaodeni inglisuri iswavla wignebidan da ara saubrebiT ingliselebTan. is xSirad arasworad iyenebs sityvebs, radgan ar icis, rom inglisur enaSi erT sityvas zogjer sxvadasxva mniSvneloba aqvs.
aravin icis saidan aqvs mas eqimebisadmi SiSi, SeiZleba misi warsuli cxovrebidan, banakebSi yofnis dros ganuviTarda es. is moaTavses fsiqiatriul saavadmyofoSi, magram Semdeg gamouSves, radgan iq cudad ar iqceoda, magram namdvilad aqvs Zlieri fesvebi. mas SeeZlo gankurnebuliyo sibmravisagan, magram operaciaze uari Tqva. is ambobs: `mWirdeba ki ramis danaxva?~ is axla yruvdeba kidec.
Zveli radio aris misi sainformacio wyaro, magram xSirad gaugebaria misTvis is, rac xdeba msoflioSi. man icis, rom saqarTvelo damoukidebelia, magram ver gaugia sabWoTa kavSiris gauCinareba. miuxedavad amisa, is bednierad zis, saubrobs da ocnebobs saqarTvelos momavalaze, im qveyanaze romelic axalgazrdobaSi datova. man icis, rom saqarTvelom TviTon unda
gia (giorgi) focxveria
62
aaSenos Tavisi qveyana da ganaviTaros ekonomika. mas hgonia, rom SesaniSnavi garemoa axla iq. man ar icis, rom saqarTveloSi axla samoqalaqo omia. es mis msoflmxedvelobas ewinaaRmdegeba.
oTaxi N 6
oTaxi N #6.. ramdeni ocneba da imedi aris Tavmoyrili aq... Cven xSirad arc vfiqrobT amaze, vswavlobT mxolod gramatikas, an ama Tu im sityvis warmoTqmas... an rogor vixumroT xolme...
magaliTad, viciT, rom ingliselebi zrdilobianebi arian, magram SemiZlia warmogidginoT ingliseli _ profesiuli damrtymeli, mkvleli.
damrtymeli: ser, SeiZleba migasikvdiloT, geTayva? pirdapir uaris Tqma uzrdelobaa da msxverplis pasuxia: ra Tqma unda, Zvirfaso, Zalianac minda, magram iqneb sxva dros SevxvdeT, radganac dRes Sexvedra maqvs ukve daniSnuli da ar SemiZlia misi gadageba...
imedebi, imedebi... xSirad vixedebi irgvliv da Tavs ver vikaveb maTze fiqrisgan... momavali.... zog CvenTagans surs aq darCena samudamod. zogi swavlobs inglisurs ukeTesi samsaxuris Sovnis imediT. an magaliTad me... msurs gamoviyeno es ena filmebis SeqmnisTvis an... raime gavukeTo Cems sabralo qveyanas, romelic zogjer verc ki amitania, magram Tavs ver gaveqcevi da miyvars Cemi sabralo, codvili megobrebi, Cemi qalaqi...
risi miRweva surs am Wkvian makedoniel ymawvils... ratom wuxs?... an am iaponel gogonas, an am koxta,
kinoscenarebi
63
gamxdar, fermkrTal, maRal xorvat gogonas, romelic swavlobs `klasikas~, uyvars berZnuli ena, ejavreba Sin dabrunebaze fiqric ki, iq omia... siZulvilia... Zalian kargad mesmis misi. isic CemsaviT wignis moyvarulia da yovelTvis civa... me xSirad vjdebi mis gverdiT da minda mivce Cemi palto, magram... yovelTvis mgonia, rom Cemma gulwrfelma SeTavazebam SeiZleba Seawuxos da amas arasodes visurveb...
erTxel, rodesac patara viyavi, viRacam dedaCemi galanZRa... mamaCemi iq ar iyo da me ise (daucvelad) umweod vigrZeni Tavi... Sevxede dedas... (is iyo studenti da Tan SeTavsebiT muSaobda kidec) garegnobiT SesaniSnavad gamoiyureboda da iyo daucveli... im dRis Semdeg yovelTvis msurs davicva qalebi, mniSvneloba ara aqvs vin arian, ra cxovrebas eweodnen... zogjer Zlierad ki gamoiyurebian, magram iseTi sawylebi arian sinamdvileSi... magram es siZliere mxolod Tavdacvaa.... Tumca bevr warmatebas ver mivaRwie maT dacvaSi, xSirad vfiqrob cudad ar gamigon... an SeiZleba Cemi egoizmi mZlevs xolme. adamianebi... yvela Cvengani rogori mgrZnobiareni varT... am oTaxSi N #6... gareT.. da xSirad iseTi kritikulni varT erTmaneTis mimarT... da varT martoni.
oTaxi N #6... aq erTnairi da Tan gansxvavebuli safuZveli gvaqvs imedebis, survilebis, ocnebebis... gvyavs sayvareli, mSvenieri da Sromismoyvare maswavlebeli...
...kargi. modi gavagrZeloT swrafva srulyofisaken, mzad varT vaswavloT. ise rogorc naiomi gvTavazobs, geTayva...
P.S.es moxda savaWro qselSi. dedaCemi yovelTvis
cdilobs daaklebinos fasi gamyidvels... Tu saqoneli
gia (giorgi) focxveria
64
Rirs 5 funti is cdilobs daaklebinos 5 pensi mainc... es misi Cvevaa. is kaci yidda kvercxebs... me mas sami kvercxi vesrole saxeSi... axla vnanob Cems saqciels. is iyo erTi sabralo glexi. vin icis, Tavs ra gadaxda aq mosvlamde da ratom iyo aseT saSinel ganwyobaze. iqneb... is Secbunda da maSinve mogvibodiSa...
maxsovs misi sevdiani Tvalebi, iqneb CvenSi Tavisi Svili, coli an da dainaxa da CaTvala, rom isini iseTive umweoni iyvnen, rogorc Cven... me namdvilad vnanob Cem saqciels... gansakuTrebiT axla, rodesac amdeni sisxli maqvs ukve nanaxi... romelic daiRvara `sikeTisTvis~, `samarTliani uflebebisTvis~ an `marTlmsajulebisaTvis~... ase xSirad rom vicavT xolme Cvens naZaladev siyvaruls sxvisi SeuracxyofiT da zogjer ufro cudad veqceviT maT, vinc raRac dagviSava Tavdapirvelad... Cveni naswavli inglisuri marTla SeZlebs Cven gabednierebas? _ albaT, ara, magram yvelas gvsurs raRacaze viyoT damokidebuli, imitom rom SevqmnaT axali sahaero buStebi... vkveboT Cveni imedebi da ocnebebi.
me: yofil sabWoTa kavSirSi iyo erTi cnobili komedianti. man erTxel Tqva:... `qalebi gamorCeuli megobrebic arian adamianebis...~
Cems gverdiT mjdomi mSveniuri, fermkrTali gogona meubneba: `giorgi, is Zalian optimisti iyo... SeiZleba Seni palto vTxovo, geTayva?...
kinoscenarebi
65
parkis damsufTaveblebi
am films axlavs mxolod musika da xmebi. dialogi ar aris.
gviani Semodgomaa. londoni. parki, 2025 wlamde askis samxreTuli garegnobis, yviTelformiani axalgazrda kaci gvis parks. yviTeli foTlebi mofenilia yvelgan. es kaci meqanikurad akeTebs Tavis saqmes da Tavis fiqrSia Cafluli. neli, romantikuli musika, qalaqis xmauri, kafe warweriT: `qarTuli saocreba! saukeTeso da yvelaze iafi saWmeli~.
viRac kidebs Tavis formas skamze, jdeba da xarbad iwyebs Wamas. es is axalgazrdaa parkSi rom iyo. cota xnis Semdeg is anelebs Wamis ritms da bolos Cerdeba. musikis xma Zlierdeba. es kaci gadawveba zurgze da Tvalebs xuWavs.
SavTeTri suraTi. igive musika. kargi avejiT gawyobili sasadilo oTaxi. daaxloebiT 20 kaci zis magidis garSemo da sadilobs. erTi 45 wlis kaci, Rvinis WiqiT dgas da ambobs sadRegrZelos (mTel scenas axlavs musika, Cven ar gvesmis xmebi oTaxidan). Tamada kedelze dakidebul Zvel suraTze miuTiTebs. ismis zuzunis xma, kadrSi Cans fotosuraTi. nela vacnobierebT londons, big bens. erTi, 25 wlamde axalgazrda, Zvelmodurad Cacmuli, boloaprexili ulvaSebiT, franguli beretiT da baci feris JaketiT dgas molbertTan axlos da raRacas xatavs. male vacnobierebT, rom is Zalian hgavs CvenTvis ukve nacnob gmirs, romelsac adre ukve SevxvdiT da Semdeg SevniSneT sufris boloSi, Tamadis mopirdapire mxares. es axalgazrda RimiliT Tavs xris, kadrSi Cans, rom is raRacaze eTanxmeba Tamadas.
gia (giorgi) focxveria
66
ganadgurebuli, damsxvreuli suraTi. kvlav SavTeTri fonia kadrSi. uceb ismis energiuli, qarTuli cekvis musika. oTaxSi myofi umravlesoba nasvami, bednieri xalxi cekvavs qarTuls. amboben sadRegrZeloebs, kocnian mTavar moqmed gmirs da uTiTeben im suraTs.
kadrSi isev SavTeTri fonia. didi qalaqis xmauri ismis da Cveni gmiri Sedis erT SenobaSi. karze abraa: `xelovnebis samefo koleji~. musikis xma neldeba. es axalgazrda raRacas uxnis 40 wlis kacs da masze cota ufros, lamaz qals. is miuTiTebs kedelze. Cven ver vxedavT ra aris im kedelze. zogjer vxedavT suraTis CarCos. siCumea, raRacis xma ismis. Raribulad morTuli patara sawoli oTaxi saerTo sacxovreblisa. Cvens gmirs acvia mxolod sacvali da gaCanagebuli saxiT zis sawolze. ismis samgloviaro musikis xma: mis gverdiT vxedavT dabeWdil werils: `samwuxarod amJamad adgilebi ar aris... gvesiamovneba Tu Tqven momaval wels. kidev erTxel SegvexmianebiT~... igive musika. isev SavTeTri foni: quCa. Cveni gmiri, zurgze saSualo zomis CanTiT da Sewuxebuli saxiT nela modis quCaSi, Cerdeba baris did vitrinasTan da iq ixedeba. barSi bednieri xalxi cekvavs, svams da icinis.
uceb ismis energiuli, inglisuri musikis xma. Cveni gmiri Sedis barSi. is bednieri Cans, svams, icinis, cekvavs da kocnis axalgazrda gogonas. jibidan iRebs 50 funtian banknots, aZlevs barmens da uTiTebs barSi myof xalxze. isini mxiaruli SeZaxilebiT da taSis kvriT swrafad svamen SeTavazebul sasmels.
uceb icvleba musika. ismis samgloviaro musikis xma. aeroporti Cveni gmiri sasowarkveTili uyurebs fasebs sendviCis barSi. iRebs xurda fuls jibidan da aRelvebuli iTvlis. isev icvleba musika. energiuli
kinoscenarebi
67
ritmi. Cveni gmiri gabedulad tovebs aeroports da gadis avtomaturi gasasvleli karidan. matarebeli Cerdeba sadgurSi. Cveni gmiri gadmodis vagonidan. kroidoni. farTo gza. uzarmazari Senoba warweriT: meSaxteTa saxli. emigrantTa ofisi.
es axalgazrda Sedis SenobaSi. oTaxi oficialuri dizainiT aris mowyobili. Cveni gmiri esaubreba formian kacs. magidaze vxedavT am biWis suraTian sabuTs. am sabuTs aweria: `TavSesafris maZiebeli~. musikis xma TandaTan neldeba.
kari. feradi kadria, xmauriT iReba kari. induri garegnobis 35 wlamde asakis ucxo kaci parkis damlageblis formaSi Semodis am did oTaxSi, romelSic mxolod oTxi sawolia. bluzis musika iwyeba. es axalgazrda esalmeba Cvens gmirs da am oTaxis or binadars. samive raRacas gulmodgined xatavs. erTi maTgani Savi garegnobis 25 wlis ymawvili xatavs afrikis junglebs. 40 wlamde asakis qera mamakaci xatavs rusul eklesias, romelic TovliT dafarul xeobaSi dgas. Cveni gmiri xatavs mTebs, Zveli cixesimagris nangrevebs da eklesias. induri garegnobis ymawvili iwyebs xatvas. mis naxatSi vxedavT aziur arqiteqturas. musika neldeba da TandaTan yoveli maTganis saxis gamoCenaze vismenT maT mSobliur simRerebs.
bolos oTxive musikis xma erTmaneTSi ireva. qera biWi sawolSia da Zinavs. Cveni mTavari gmiri tuCze TiTis midebiT sxvebs aCumebs. kadrSi Cans yoveli maTganis molberti da saTanado musikis xma ismis. danarCeni sami gamorTulia. qarTveli biWi im mZinare qera biWis saqmesac akeTebs.
oTaxis neli panorama iSleba. samive mxatvars yursacvami ukeTia da yoveli maTganis gamoCenaze, saTanado musikis xma TandaTan qreba.
gia (giorgi) focxveria
68
televizoris yuTi, siCume. uceb televizori CairTo. BBC cxra saaTze axal ambebs gadmoscems. oTxive uyurebs televizors. TavianTi qveynis xsenebisas yovel maTgans ufro meti daintereseba etyoba saxeze. axali ambebi ar aris kargi. saqarTveloSi omia. nigeriaSi kargad cnobili dramaturgi sikvdiliT aris dasjili. Jirinovski imuqreba dasavleTis okupaciiT, bangladeSSi qalTa uflebebis dacvis aqtivisti daapatimres. bolos, rodesac axal ambebSi saubroben viRac popvarskvlavis seqsualur skandalze, viRac TiSavs televizors... Cveni gmirebi Cumad sxedan magidis garSemo.
fanjaraSi dilis Suqia. maRviZara rekavs. rusi iRviZebs, Sexedavs saaTs da swrafad icvams. uceb raRacas SeniSnavs kedelze: `dabadebis dRes gilocav, ruso okupanto!~ magidaze vxedavT sadResaswaulo namcxvars. rusi swrafad Cayofs TiTs namcxvarSi, agemovnebs krems da gadis.
parki. samive xvetavs. rusic SeurTdeba maT. qalaqis xmaurs TandaTan axSobs xvetis xma. Cveni gmirebi TavianT saqmes akeTeben rigrigobiT. gamxmari foTlebi yvelgan cviva didi siCqariT. ismis Subertis `ave marias~ melodia. ormagi Cveneba. kadrSi Cans mofarfate foTlebi da Cveni gmirebis qveynebi: diqtatorebi, omebi, politikosebi, bunebrivi kataklizmebi. musikis xma TandaTan gadadis xvetis xmaSi.
aeroportis xmebi. reproduqtorSi ismis xma _ `TviTmfrinavi N... moskovisken aris~... Savkaniani ymawvili dgas sakontrolo magidasTan. qarTveli Sedis Tavisufali zonis ganyofilebaSi. TviTmfrinavis frenis xma. rusi tovebs TviTmfrinavs. ismis matareblis xma... swrafad icvleba bunebis amsaxveli kadrebi. qarTveli iyureba matareblis vagonis fanjridan. bunebis amsaxvel kadrebs cvlis axali kadrebi, sadac
kinoscenarebi
69
Cveni gmirebi Canan. matareblis xma wydeba da kvlav bundovnad ismis `ave marias~ melodia...
kadrSi: qarTveli ibrZvis omSi, bengalieli daatarebs sakveb produqtebs, rusi demonstraciazea, nigerieli dgas kedelTan da samxedroebi Tofebs umizneben mas, daWrili qarTveli megobrebs gamohyavT cecxlis xazidan, russ Tavs esxmian nacistebis da komunistebis formaSi Cacmuli kacebi, kadrSi Cans subtitrebi.
bolo kadrSi qarTveli matarebelSia, musikis xma TandaTan neldeba. ormagi Cveneba: bunebis amsaxveli moZravi suraTebi da parkis damsufTaveblebi muSaobis dros. matareblis maRali xma da xvetis xma erTmaneTSi ireva.
bolos uamravi xalxi Camodis TviTmfrinavidan. yvelaferi wynardeba. kadrSi Cans mofarfate foTlebi mxolod, xma aRar ismis... kardSi qvesaTauria:
dasasruli...
ucnauri warmosaxva
SuadRea. oTxi wlis bavSvi var didedis sofelSi. macvia muqi lurji, mokle Sarvali, romelsac xSirad vicvamdi xolme, magram yovelTvis uxerxulobas ganvicdidi, radgan farTo iyo Cemi welisTvis da sul vardeboda xolme. qveda sacvali ar mecva da rodesac Sarvlis awevas vcdilobdi, Cemi kacobis niSani yovelTvis mis adgilze iyo. me mrcxvenoda xolme (axlac mrcxvenia, magram axla vaxerxeb mis damalvas) yovelTvis mqonda sircxvilis grZnoba. zogjer mTeli
gia (giorgi) focxveria
70
dRis ganmavlobaSi vebrZodi Cems Sarvals, viwevdi maRla da vcdilobdi kargad damemagrebina welze, magram ver vaxerxebdi da ar vici ratom. ar vaprotestebdi mis tarebas... iqneb imitom, rom is Cemi cxovrebis nawili megona...DdResac ar vici... axla warmogidenT Cems Tavs rkinigzaze _ es me var, bavSvi, romelmac icis, rom rkinigza mis sofelSi ar aris da mainc mas ar ukvirs misi iq yofna. is moTminebiT dgas da elodeba matareblis Cavlas. man icis da xedavs ra xdeba iq, vis elodeba ase sasowarkveTili. es aris Cemi meore `me~. is Cemze ufrosia. bavSvi `me~ Zalian dabneulia, Tumca is (bavSvi da meocnebe) matarebelSi myofi kaci namdvilad dadebiTi pirovnebaa. is me var, gazrdili, magram saxeze ar mgavs. Zalian gansxvavdeba am meocnebe biWisagan mesame `me~ ukve 4045 wlisaa, acvia polkovnikis forma da zis pirveli klasis vagonSi. misi Wkvianuri, magram sevdiani Tvalebi, misi Srami marjvena loyaze, Tavdajerebuli, neli magram daxvewili moZraobebi STabeWdilebas axdens danarCen sam mgzavrze. eseni arian: 30 wlis axalgazrda qali, romelsac muqi feris grZeli Tma aqvs, 19 wlis ymawvili TeTr perangSia Cacmuli da asakSi Sesuli WaRaraTmiani da ulvaSiani kaci. am kacs kiserze ori Rrma naoWi aqvs, amis gamo is ufro pativsacem pirovnebad aRiqmeba. es kaci elaparakeba `polkovnik _ `mes~.
_ Tqven albaT bevri ram gamogicdiaT cxovrebaSi, ara? _ sxvebi Tanxmobis niSnad Tavs ukraven.
_ ra Tqma unda, diax, _ albaT, es aris polkovnikis pasuxi.
neba miboZeT, warmogidginoT Tavi.... Sinagani jarebis gadamdgari polkovniki givi focxveria, magram megobrebi giorgis an gias meZaxian... cota ucnaurad Cans is, rom Sinagani jarebis oficeri ufro xSirad sazRvargareT vasrulebdi Cems movaleobas...
kinoscenarebi
71
_ oh, ra saintereso da Sesabamisi gvari gaqvT (focxveria qarTulad focxvers niSnavs) albaT bevri gibrZoliaT... aRniSnavs axalgazrda qali da SeSinebuli TvalebiT uyurebs am `omis gmirs~.
_ diax! _ mokled pasuxobs `polkovniki `me~. cota uxerxulobas ki grZnobs am SekiTxvis gamo.
_ iqneb simRera gsurT... vici, rom gitaraze kargad ukravT.
_ `saidan icis?.. me vici, rom arasodes damikravs gitara. smena ar maqvs~ _ gaocebulia CemSi bavSvi ̀ me~, magram polkovnikis swarfi da zrdilobiani pasuxia: `diax, Tu gsurT~...
polkovniki aswevs xels da am dros `bavSvi _ `me~ Taroze SeniSnavs am instruments. polkovniki gitaris xanmokle awyobis Semdeg iwyebs simReras.
matarebeli xmauriT Cauvlis `bavSv _ mes~ da aRar Cans. kadrSi erTi da igive suraTi wriulad meordeba. `bavSvi _ me~ aRar aris dabneuli amis gamo, dro da dro isev isworebs Sarvals da eSinia, es matarebeli erT dResac aRar dabrundeba da samudamod gaqreba.
vubrundebi Cems bavSvobas, rom vipovo simSvide... vis SeeZlo warmoedgina, rom gavxdebodi samxedro piri, aravis... ambobs `polkovniki `me~ da agrZelebs im simReras, romelic bavSvobaSi gaegona da `bavSvimesTvis~ gaugebari iyo... uceb ekranze `bavSvi _ me~s mogonebebi gamoCndeba, romelic am simReras Tan axlavs. (axla Sevecdebi vTargmno qarTulidan)
simRera
guSin, sofelSiguSin, sofelSisajiniboSi, Cvens sajinoboSiviRaceebi raRacas akeTebdnen
gia (giorgi) focxveria
72
bebiaa, babuaa, miSveleT, viRaceebi raRacas akeTebenbebiaa, babuaa, miSveleeT, viRaceebi raRacas akeTeben...sajiniboSi, sajiniboSi, miSveleT, miSveleeT!!!
bavSvi `me~ sajinibos kedlis xvrelidan aSkarad xedavs axalgazrda kacs da qals, romlebic albaT vnebiani seqsiT arian garTuli.
bavSvi `me~ dabneulia. polkovniki isev mReris. yvelas siamovnebs misi simRera. dro gadis da didi intervalis Semdeg `bavSvi _ mes~ nacvlad gamoCndeba matarebeli.
am simReris Tanxlebis fonze Cans kadrebi romelsac emateba matarebelSi myofi polkovnikis da `bavSvi _ mes~ dakargvis SiSi, bolos matarebeli Cerdeba, ismis bavSvis yvirili `babuaa, bebiaa~... da gadareuli garbis ekranidan.
ganTqmuli stumari(moklemetraJiani filmis siuJeti)
soflis patara qalaqi `N~ savse iyo turistebiT. amas Tu davumatebT mis macxovreblebs da axlomdebare soflebidan da qalaqebidan Camosulebs, advilad warmoidgenT ra xdeboda iq.
xalxiT savse atmosfero ki sufevda, magram did uxerxulobas qmnida misi keTilmouwyobeli sacxovrebeli pirobebi, rac samwuxarod aravis awuxebda.
kinoscenarebi
73
qalaqis meri, ledi fetketi, Tavisi mSvenieri momxibvlelobiT, energiulobiT da saorganizacio niWiT yvelafers kargad agvarebda. ekonomiurad marto am qalaqis mcxovreblebma ki ar miaRwies warmatebas: mis garSemo dasaxlebuli soflelebic kargad iyvnen uzrunvelyofilni. sawolebis simciris gamo (faqtiurad erTi sastumro iyo da isic xoWoebiT savse) axlomdebare kerZo saxlebi savse iyo mdgmurebiT. erT RameSi erTi sawolic ki sauzmis gareSe sofel `X~Si, romelic 30 wuTis savalze iyo daSorebuli `N~dan, Rirda 33.99 funti.
adgilobrivebs didi Semosavali hqondaT vaWrobiT; isini yiddnen suvenirebs da saWmelebs Ria bazrobaze.
_ didi burgerebi, didi burgerebi!!!_ msoflioSi ugemrielesi sosisebi!!!_ amerikuli, gansakuTrebuli sendviCebi yvelaze
iafad (mainc ra eqnebodaT gansakuTrebuli im sendviCebs, romlebic amerikuli iyo?..) sanam raime mniSvnelovani moxdeboda am qalaqSi, isini did xeirs naxulobdnen da mouTmenlad elodnen televizoriT dainteresebul turistebs. seriozuli biznesmenebi, finansistebi, saintereso winadadebebs sTavazobdnen da TavianT proeqtebs energiulad patronobdnen. miuxedavad amisa, ledi fetketim gadawyvita yoveli maTganis winadadeba guldasmiT Seeswavla, Caetarebina saWiro eqspertiza da mxolod amis Semdeg gadaedga saboloo nabiji, magram didi biznesi didi biznesia da ori mniSvnelovani finansisti ipovnes saeWvo viTarebaSi mkvdari. diax, marTlac ver gaeqceodi am ori mniSvnelovani pirovnebis uecari gardacvalebis mizezs, magram adgilobrivi policiis Sefs baton dam bladlis bevri ram awuxebda: 82 daWra daniT (ori sasikvdilo), 100 _ arasrulwlovanTa Cxubi, 120 _
gia (giorgi) focxveria
74
gaupatiureba (gaupatiureba yovelTvis didi problema iyo iq), 56 _ avaria mxolod dasawyisi iyo imisa, rom xalxma moindoma ukeTesi adgilidan daenaxaT TavianTi gmiri. policiis damatebiTi Zalebi Camodiodnen xSirad. erTxel sagangebo qvedanayofic ki _ F.O.O.L.S. iyo Camosuli da mainc did siZneleebs awydebodnen maT daWeraze. gasaocari is iyo, rom qurdoba aRar iyo. isini swrafad mixvdnen, rom vaWars ufro meti mogeba rCeboda da Tan ufro usafrTxo saqmianoba iyo.
maS, ase. gsurT gaigoT ra xdeboda iq, ratom gaeba es mSvidobiani qalaqi (gaupatiurebis garda) aseT did xifaTSi. getyviT ratomac... aba vin warmoidgenda, rom me gavxdebodi aseTi popularuli da cnobili... me msurda, wynarad damesvena. megona, rom iseT ritmian da saqmian qveyanaSi, rogorc inglisia, aravin mcnobda, magram... es aris is faseuloba, romelsac Cveni saxelisTvis vixdiT... oh, RmerTo Cemo... Zalian Znelia iyo saxelganTqmuli, legendaruli saidumlo agenti.
asea es!!!
zafxulis mSvenieri, kaSkaSa dRea. yvavilebiT morTuli mindori romantikuli musikis TanxlebiT. oc wlamde asakis gogonas acvia Txeli, TeTri, ganieri kaba. 2025 wlis biWs acvia TeTri perangi da Savi, viwro Sarali. Cveulebrivi axalgazrda Seyvarebuli wyvilis scena (erTmaneTs dasdeven, exutebian, kocnian).
uceb ismis telefonis zaris xma. romantikuli scena cota xniT Cerdeba, musika Cumdeba da vxedavT bnel
kinoscenarebi
75
oTaxs, sawols da viRacas mwoliares. patara Suqi anaTebs sawolis gverdiT mdebare tumbodan. mZinare gogona nela dgeba sawolidan da iRebs telefons. Cven vcnobT am gogonas wina kadridan.
gogona: gamarjoba... gismenT... Sen xar!.. ra droa?.. Se... idioto... (gogona jdeba sawolze da agrZelebs) ratom meqcevi ase yovelTvis?.. ratom?.. axla xuTi saaTia! diax, diax, saqarTveloSi axla SeiZleba rva saaTia, sadRac SeiZleba 9, 10, 11, magram aq gaerTianebul samefoSi xuTi saaTia, gesmis Cemi, xuTi... _ gogona isteriulad yviris.
is dgeba, midis grZel derefanSi, aRebs tualetis kars, rTavs Suqs, Sedis da kars xuravs. gvesmis wylis Tqrialis xma. gogona isev brundeba, iRebs sigarets, ukidebs mas, jdeba sawolze da Tan isteriulad yviris.
gogona: `ratom ginda damingrio Cemi yoveldRiuri cxovreba?.. didi problemebi… oh... diax, diax! me giqmni problemebs, xom? diax!.. me... da Sen angelozi xar... ra aris es? miTxari ra aris es? me gagaRviZe odesme!... Tu es Sen iyavi!.. arafrisgan rom aliaqoTs texavs... ra aris es, raSi mWirdeba es... miTxari, gana es kulturuli damokidebulebaa Cvens Soris an ra?.. nuTu saqarTveloSi Cveulebrivi ambavia sayvareli adamianis dilis 5 saaTze gaRviZeba? ara erTxel da orjer... mudam!!! gaxsovs rodis dareke amas winaT... xom... arasodes, ki aba!.. rogor SegiZlia aseTi tyuilis Tqma... asea es!.. CemTvis sulerTia odesme darekav Tu ara kvlav! gesmis Cemi, xom?.. modi movrCeT... moZebne vinme, visac Seuyvardeba yovel Rame gaaRviZon 2,3,4,5 saaTze... mec ar minda.. Seni naxvac aRar minda... bednierebas gisurveb!..
axalgazrda kacis deformirebuli, Rimiliani saxe Cans fotosuraTze, ismis qalaqis xmauri da vxedavT
gia (giorgi) focxveria
76
CanTas mis xelSi.gogona xmamaRali SeZaxiliT Seaxteba am axalgazr
das, exveva da kocnis. ismis sicilxarxaris xma. neli moZraoba romantikuli scena. Cven gvesmis maTi emociuri saubris nawyvetebi.
_ Se qarTvelo naZirala!.. isev Caidine es..._ Zalian menatrebodi... Sevcdi... Cemi suleluri
xumrobebi yovelTvis miqmnis xolme problemebs... kargi, kargi... dawynardi... nu yviri...
_ arasodes mimatovo... arasodes... amas ar vgulisxmobdi... me inglisuri Zroxa var...
_ me ki suleli qarTveli xari... am dros isini kars xuraven.xma aRar ismis da vxedavT gareT darCenil CanTas.warwerebi cariel ekranze.viRacis banjgvliani xeli aRebs kars da swrafad
Seaqvs es CanTa binaSi. ismis karis jaxunis xma.
dasasruli
kinoscenarebi
77
wignidan `ufalo, Segviwyalen!~
Targmna dalila bedianiZem
ufalo, Segviwyalen...
ufalo, rarig mtkivneuliamegobrebisa Cemis Ralati...flidoba maTi, visganac ar rosar eli Ralats aw da maradis.
da eSmakebi mivlian irgvliv, iudebiviT Semomxvevian.ufalo, nuTu Senc mimatove?ver Sveli am Cems tanjvas zevidan?
Zala aRar maqvs, rom avitanoes intrigebi da es tyuili, eSmaT TamaSi wesis gareSe, guli miskdeba Zalgamoclili.
da Semiwyale ufalo, gvedri, WeSmaritebis miCvene azri.ufalo, mixsen, rom Cemi xvedriganwmendil iqnas RvTaebriv arsiT!
gia (giorgi) focxveria
78
RmerTma qnas
aba, madloba, Sen, megobaro,da movrCeT mas, rac arc dagviwyia.arc ra da arc vin ar aris SemZlecvlilebebisa.arc daxmareba ara mWirdeba.
Sen nu ecdebi, rom me gamigo, tuqsvis uflebas ar mivcem arvisar gadavuxvev me Cems Canafiqrsda kvanZis gaxsnas rogorme SevZleb.
yvelas vusurveb, rom gaixarosbednieri da kargi cxovrebiT, hqondes simSvide, glova aSoros.Cemo Zvirfaso, karg beds gisurveb, RmerTma qnas, tanjva dagviwyebodes!
leqsebi
79
fxizelTa ludi
myudro adgili inglisur pabSi, gauTaveblad dasxmuli ludi.aq ori loTi iqarvebs dards da nela luRluRebs _ ar aris cudi.
rao, Zmobilo? rogor gaqvs saqme?Sens cxovrebaSi icvala rame?aba, maS TiTo ludic davlioTdagemovnebiT, vigrZnoT saime!
es xom londoni aris da bliniar SeiZleba, ver gagvigeben...TviTon xvetaven fulebs da Cven ki policiaSi wess agvigeben.
gia (giorgi) focxveria
80
ufalo, rarig mtkivneulia!
ufalo, rarig mtkivneuliadardi daxocil amxanagebze!o, ra Znelia simZime sulSiazrisgan, Tu me ra SemiZliaSurisZiebad rom wamaqezebs...
ufalo, rarig mtkivneuliaomebi sulSi, omebi yvelgan, vaimegobarT gamyidvelobada siyvaruli _ wyeuli Zukna, eSmakeuli vnebebis delgma.
leqsebi
81
bevrTa Sesaxeb...
Tavs nu moiklav dardiT, Zmobilo, Tu megobarma Sen giRalata...xalxma xom qriste jvarze gaakra!arc Sen agigebs lxinis palatas.
modi, da vlioT _ ase sjobia, da davinaxoT, Tu xsna raSia.iqneb ufalma Segvindos codvada xsna mogvmadlos _ igi caSia.
Cvenc CavZaRldebiT odesme albaTda siyvaruli wamia, wami.netavi TeTri, lamazi cxenisamoTxisaken wagviyvans RamiT?is ki TeTri viriT Sevida ierusalimSi.
gia (giorgi) focxveria
82
cxovreba TviTon gadawyvets
daTroba gnebavT, ros gnebavT dardida siyvaruli rom gaiqarvoT?magram amisgan Svebas nu eliT, Tqven sisxls amaod aCqefebT, wvalobT!
o, batonebo, Tavs nu moiklavT, srola ar aris gamosavali.cxovreba TviTon gadawyvets yovelsda migvaniSnebs, raa mTavari.
da SeiZleba o, rogorc Zveladmogklan sisxlian duelSi albaT...anda zurgidan farulad Cagcenlaxvari, rogorc Zvelad da andaucbad aguri dageceT TavSi...
da ikurneba qveynad yoveli, Tqven am dartymasac sZlevT drosTan daviTda siyvarulSi vis gaumarTlapoets? miagde Senc eg nagavi!
leqsebi
83
cxovreba dedinacvalia
araferi aRar minda, yvelafrisgan daviRale, Worebisgan, fusfusisgan...me _ susts miwa mimaqanebs.
nacrisferi temza bolavswvimiani zecis qvemoT.dedinacvlad myavs londoni, de, sikvdilis brwyinviT mgvemos!
da sulebi xarxareben, mkvdar oraguls Semadrian, sxvisi tanjviT xaroben daRmerTis sul ar eSiniaT!..
netav sadme dammala dadampal Waobs momaSora...es sxeuli ukve gacvda, suli mainc vixsna sworad.
gia (giorgi) focxveria
84
gauciebeli siTbo
_ gamarjoba, megobaro, rogora xar?me da Sen xomra xania, erTmaneTi ar gvinaxavs..._ aba, modi, saTiTaodgavixsenoT yvelaferi, cudica da mTavariakargic, kargic_ maS, damisxi! ra mosvliaSens Tmas, colma Tu gagputa?_ oh, ara, cols gaveyare, ori weli gadis ukve...man madridSi daaxviada isvenebs netarebiT..._ vinme nacnobs xom ar gayva? _moviRuSe me nawyeni_ ara, espaneli aris, mamlayinwa zRvis gaRmidan...
da valia albaT gaxsovs?Sen uyvardi, magram mereis ministris moadgilescolad gayva mdidrad cxovrobs.sul gigonebs da putanasaxla aRar mogvagonebs.dadis eklesiaSi daRmerTs niadag sanTlebs unTebs. dReniadag madRegZelebsda ministris moadgile
leqsebi
85
manqanebs yidulobs misTvis.vgoneb, Senze raRac icisda mgonia, Senze eWvobsda Tu sadme Segxvda igi, megobrobas dagipirebs.._ aba..._ mogce telefoni?am dReebSi Camodian da satumroc vici maTi.win! am saqmes Sen nu CaSli..._ ?!_ ginda, mogce moskovuriSen imaTi misamarTi?erTiori tkbili sityvamiswere da gaaxare.Camoxval da maT Sexvdebi, SeuberavT..._ ara, gmadlobT!dae, iyos, rogorc aris, dae, davrCe me lamazadim qalis mogonebebSi!..ar Rirs sulis foriaqi, warsuls ise, rogorc zRaparsukan veRar dagibruneb..._ kargi, aba, gaviqeci, TviTmfrinavze vagvianeb, gamixarda Seni naxva!zogjer sulSi rogor Tbila, ros Semova siWabuke...erTmaneTi movigoneT, SevxvdiT _ mere ki davcildiT.sulSi siTbo CaiRvara, siyrmis siTbo ar civdeba...
gia (giorgi) focxveria
86
siyvarulis daRi
gTxovT, nurasodes nu ganmsjiT, xalxo!avi arvisTvis miqnia, ara, xolo sikeTe.... Tu yvelas ar xvda, SemindeT, albaT ar meyo Zala.
da brwyinvalebav Tqveno, geTayva, koJrze Tqven metad nu maWerT xsovnas.me SegeCvieT da mogejaWveTda mzad var gavxde me Tqveni mona.
viT cud sizmarSi, ise davdivarda Cems fiqrebSi sxvas vecekvebi.da Tanamgzavri Cemi dardia, gvirgvini Cemi aris eklebi.
da Tqveni saxe, msgavsi im qalis, Cems mwuxarebas amZafrebs ufro.rogorc wyeuli ocnebis gemi, Sors, Sors, micuravs ugzo da ufrTo.
leqsebi
87
gTxovT, nurasodes nu ganmsjiT xalxo!avi aravisTvis miqnia, ara, xolo sikeTe... Tu yvelas ar xvda, SemindeT, albaT ar meyo Zala.
o, qalbatono, me gawyenineT!gTxovT, amisTvis nu ganmirisxdebiT.me vdardob da me vcdilob, gavigosicarieles riT spoben sxvebi...
nu waxvalT... me gTxovT, nu aCqardebiT!quCa bnelia, viT sulis baRi...iqneba vcadoT, rom kidev erTxelsulSi wavSaloT dardebis daRi?..
gia (giorgi) focxveria
88
garToba sxvebisTvis
me daviRale Tavxedi tyuiliT.sul ar miyvarxarT, ara da ara.Sexvedrebisas miwydeba nervida tanjviT vxvdebi ganTiads, kmara!
erTurTs movbezrdiT didi xania, Tumca mwarea mixvedra amis.siyvaruli ki... es _ wamebaa, sxvisTvis garToba da CvenTvis _ Sxami.
leqsebi
89
survili
o, gavufrTxildeT Cvens mogonebebs, mxolod esaa, rac darCa Cvengan.Tu mogenatreT, warmomidgineTanfasSi, saxe rom daileqa.
da axla ukve vxvdebi, mgonia, ratom davcildiT mtrebad da ra gvWirs.Cven SegveSinda Zlieri grZnobisda qorwinebis jaWviT SeboWils?
da rad ifiqreT, rom `siyvaruli~unda mqonoda ufro Zlieri?ra vqnaT! gisurvebT, ufro susts SexvdeTda masTan iyoT Tqven bednieri...
gia (giorgi) focxveria
90
farsi
cxvris fara bRavis, me _ gavisuse.viRacas moswons,viRaca usmens.
Tu gamoZaxilshpovebs da Svebas, maS utvinoebsvarskvlavad rCeba.
kretinebisTvises SeiZlebada mixvdebianes rogor xdeba.
da uniWobav, imeds itoveb, rom gamarjvebasSen moipoveb.
maS, modi! eciSen mag Sens Wapans, o, aramzadav, mowyvite kuSi, gimarTlebs dampals!
leqsebi
91
dapireba sakuTari TavisTvis
damnaSave var... da var suleli, ra suleli var, meyofa, kmara!rogorc yeyeCi ukanasknelivCanvar da metad me aRar davlev.Wiqas xels aRar movkideb, ara!
gia (giorgi) focxveria
sizmari _ wirva
qaris zuzuni, ugono gminva,quCaSi Wraqsac Caaqrobs wvima...mciva, vkankaleb, xorcsruli stkiva,da ese mudam, yoveli kvira...
bulbuli, vardi... kvlav is ocneba...navi noesi ferflad iwva?!mogonebebSi, bavSvobis, axlac,yovelTvis, mudam, sizmari _ wirva...
92
sikvdilis macne
movkvdebi.movkvdebi.Tqven axlaverc ki warmoidgenT amas, verc mxedavT.Tqven ggonia gaigebT amitom amas.magram gaxsovdeT, Tqven CemTviselvarebT mzis Suqze metad.
me dammarxaven qarTuli simReriTdatirebuls da me vigrZnob Svebasda megobebi damwuxrebuliam Cems aRsasruls amcnoben yvelas.
albaT Zalian davenanebibevrs da sikvdilis Cemis ambaviyvelaze gvian moaRwevs TqvenTan, rom mwuxarebiT daxaroT Tavi...
leqsebi
93
cxovreba _ amaoebaa
dabla daveci, dabla daveci, daveSvi imaT doneze, dabla, wyenam wamarTva gansjis unarida daamarcxca Cems tvinSi dambla.
borgavs siave, boboqrobs igi, velurma mgolebma iq ver SemWames, aq ki orfexa aramzadebmada nabiWvrebma me damiRames.
yvelaze ufro is mtkiva axla, rom cxovrebaa amaoeba...es mxolod maSin aRmogaCine, ros Seicvala Cemis droeba,
rodesac vxdebi krTomiT da TrTolviTjvarcmuli qristes me Tanatoli.
gia (giorgi) focxveria
94
bolo gasrola
o, ukvdavebas ar sdevs siave, igi wmindaa, viT dilis namida modis, rogorc locva, ocneba da qreba codvis wiaRSi wamiT.
Cemo Zvirfaso, raRac geSlebaT, martoa princi Tavaziani.daberda suliT da axla bodavs, SurisZiebiT surs mas ziani...
xom waikiTxeT `bolo gasrola~da amisaTvis me mzad var axlaar vesvri pistolets, viT moTxrobaSi, ara, Cems yofil Zmobilebs vnaxav.
ai, es srola xom moklavs TviT princs, aramzadasa da qvisgulians...sasurvelia, Tqven ar SeeswroTCemo Zvirfaso, mtkivneulia...
leqsebi
95
piedestali
me mzad var, viyo ukanasknelidedamiwaze samaradisod!me mzad var, viyo ukanasknelida pirveloba rom Tqven dagiTmoT!
da nu ifiqrebT, rom SemeSinda...ar msurs, daveSva miwaze axla...da sxvebis kudSi ar msurs CanCalida maCanCalas ar mergos daRla!
...magram roca win avrali aris?!davinteresdeT, Tu vin vin gaxda...amitom giTmobT Cem piedestals, rom davinaxo, masze vin axta?
da nu ifiqrebT, ar var amayi!ambiciebis tba aris gulSi...oRond mizani, risTvisac viSvi, sinaTlis qmnaa da darCa guSin.
erTs SegTxovT yvelas – arc ki ifiqroT, win gamigdoT da fexdafex mdioTzurgsukan qSeniT nu mdevT, bozebo!ox, Tqveni dedac! _ iqneba gxioT!
gia (giorgi) focxveria
96
ar minda, viyo Tqvens SuagulSi, Tqven pilateze xarT saSineli!da Rirseuli win iyos unda, daTmobas mxolod misgan moveli...
Tqven sisuleles uwodebT amas...TqvenTvis samyaro nadimebs iTvlisda vin nadimobs?! mimoixedeT!!!es xom isini, vinc erTurTs RrRnianmiwis cariel piedestalisTvis.
leqsebi
97
ucnobi mTargmnelis Targmanebi
***saidumloes is aris, rac Cven viciTda varT Cumad, Semdeg vinmekretini kiityvis xolme.yvela fiqrobs _ kretiniada es ukveaxali saidumloa.
zamTari 8687w.
gia (giorgi) focxveria
98
* * *da Rerbiani TeTri furcelidauwerelic aris ucvleli.aris uTuod danaSaulisiTeTris bilwva Tund saswauliT!
29 ivnisi, 1989w.
leqsebi
99
lomisa da sasworis niSniT dabadebulTaTvis
saxe mkrTaldebada sikvdili Seni Clungdeba, ros mzeras xvdebaoqros panTeras damsgavsebulsda sxeuli ki, TiTqos sxivebioqrosferi xelisgulebSisivrces gaapobs, ise rogorc zecas qaRaldis.
Sen ecemi rogorc zecas qaRalds.Sen ecemi da gamWoli qariSavi, mstvinavi, Cvens Tavs zemoTgverdebs furclavsmagiuri damTxvevebisa.iq gulubryvilo sibrZnec aris, iq dgas taZari umaRlesi da misi gavliTdRisiT, Tu RamiT Cvensken wyalimoedineba...
gia (giorgi) focxveria
100
* * *welSi moxrili Sen ar iqnebi, TiTqos qalaqSi xar damaluli, magram muSti krunCxvisagan gagixevdeba.gazafxuli aRar aris da Tbilisia dacemulida sodomis quCebia miWrilmoWrili.
xalxis magier sanTlebia moedanzeda maT yelebze _ naWedi kvali.vinc cocxalia _ samaTxovrod mova aq da vinc ki mkvdaria, ityvis `gansaje xiluli TvaliT~.
daTo, liana, avTandil, gia,cariel caSi vin loculobs o, axla TqvenTvis?suli waiRo dRes nostalgiamda daefinos qalaqs zemodansamarcxvino sikvdilis Crdili.
me yrud vqviTineb, TiTqos miwidanviRaca uxmobs Svils, rom ver ixsna.moklul cxovrebas muqi Tvalebikvlav Sehyureben, Tumc faravT Tixa.
leqsebi
101
* * *yinvian RamiT, viT marmarilosqva CamoeSva cidan caxcaxiTda Savi Citi, basri warbebimwyurval TvalT zemoT _ mzis niSania.
mTvaris niSani _ naxevar nesvSi,trfialis niSnad _ Rimili mwareda siyvarulis mkrTali niSanida sulis niSnad Cans Seni xeli.
Sen Cemken iwev da TiTqos ginda, rom daiviwyo vnebaSi qari.klounis xmebi Cagvesmis yurSida ori TiTi uTiTebs Cemze...
gia (giorgi) focxveria
102
* * * cxovreba, Seni viT Tavis qalagatexe _ ara, Sen ar gaqrebida wvimas Sesvam, mTlianad Sesvamda ar xar, ara nabaxusevi.
da TiTqos Crdili Seni gugebis Sens nakvalevad darCeba qveynad.SiSi ar tovebs saxes kacisa, SiSi Tavisas moiTxovs mkacrad.
sada gaqvs bedi? sad _ bilikebi,sabediswero labirinTebi...iq, viT wyvdiadi, mxolod Sena xar, gaqvavebuli, viT mZime codva...
leqsebi
103
* * *adamianTa zedaxoraSiqrolvaa bnelnawilakebis.yvela ucxoa, miqris, frTebs gaSlis, sadavo dRea SeSliT nakvebi.
asobiT fexi asfalts esoba, asobiT xeli Tavisas izams.mesmis altis xma _ ukeTesobada xma ucnobi mimReris sizmars.
da Savi kani neknian saltisda farebs Soris Robura cixis, gamonabolqvi feTqdeba, adis viT bombi caSi, Sxamian sicxiT.
aliaqoTSi qviTinebs altiyrma ki icinis _ turfa, Tavnebada civad brwyinavs mzeze foladi, maRla da dabla mieqaneba.
gia (giorgi) focxveria
104
* * *da siRrme igimyis rom gaixsna, ara, ar kmaraZirsdasacemad.kldezeuberavs briziCurCulebs.azri ar iZvrispulsi gaCerdasafeTqelze daCiti ki nislzenebiT trialebs. ar amosulamze, magram gvaTbobsda is gagviTbobsquTuToebsac.
leqsebi
105
* * *Tovliani velebi, siciveSi fiqri.da qariSxlis xelebiwamiReben iqiT.
da Savsa siCumeSiCans Cemi gza, maTrobsazri _ Rvinis WiqebSiSevsva? da gamarTobs?
bageebze binuli, mware bneli Relavsda WiqaSi yinuliyvaviliviT elavs.
da siTeTre Tovlisaam suls daeuflada simRera yovlisa, borkilT xmis qveS sufevs.
cxeni gauCinarda, cxeni miuwvdomi.mwuxarebis tiradamgaiJRera ndomiT.
gia (giorgi) focxveria
106
magram darCa velimZlavr siTeTriT savseda nebsiTi tyveobisndoma adgas Tavze.
wminda striqonT JRerada aryis xis xmisamiCens bedisweras, cremlebs arynarisa.
leqsebi
107
gacileba
Cven gvacilebdnen musikis da boklebis xmazeda Cven gvandobdnen darCenilni oqros imedebs, radgan sjerodaT, rom odesme Cven davbrundebiT da siyvaruli Cveni amis disturi iyo.
da RamRamobiT mTel qalaqSi srola ismodada mifrinavdnen megobrebis sulebi maRlada mudam, roca nabaxusevs gagveRviZeba, aryiT vigonebT Cven wasulebs, wasulebs RmerTTan...
da ar arian, ara omSi albaT gmirebi, vin _ gadarCeba da zogi ki mokvdeba xolmeda arc Cvena gvaqvs sxva gza, roca es Cveni bediukanaskneli SturvalebiT abrunebs xomlebs...
gia (giorgi) focxveria
108
qarTuli mTebi
mSobelo mTebo, ise miyvarxarT, rogorc qarTvels o, deda uyvars.nazad, umankod miyvarxarT mudam, guls Tqveni esmis, grZnoba maqvs uxvad.
deda, mama da Zma _ es sityvebigardasulTan samaradisodamgvarad TqmaSi _ dedasamSoblo!maradi naTliT suli aivso.
leqsebi
109
. * * * eZRvneba v. visockis da v. SukSins
moskovi mZime ZiliT iZinebs, ufro da ufro avdeba yinva, Sesaxvevs sZinavs ori megobris, sad Sexvdnen erTurTs, amSvenebs brwyinvamuzeums, bolo da wynar Senobasda ar gaRelvebT Tqven moskovurisazrunavi da aliaqoTi.Tqven Tqveni TqviT da amoimRereT, daZlieT Stormis o, bolo nota.darCa wignebi da simRerebida kino _ sulis farTe ekrani.Tqveni dakargvis tkiviliT vxvdebiTmag Tqvens sidides axla, viT sxvebi, visocki, SukSin, yofilxarT rani...
gia (giorgi) focxveria
110
qarTvelo, ra gqviaT?
_ qarTvelo, iqneb miTxraT, ra gqviaT?Tumca, moicaT... iqneba gia?_ iYes, mixvdiT... yofna mSvenieria...ecekve Cems cols... I’ll be near...
Tovlis fifqebis korianteli...da megobrebi Cemgan wasulida me var mTvrali da SfoTisTavi, tani _ jansaRi, dampali suli...
moskovi oqros gumnaTiani...vgrialebT erTad, aq aris qalic..._ iqneb wavideT, davwynardeT axla..._ ara! Cvens Soris qveyana aris.
_ maS kvlav gadavkraT da davayoloT..._ Sen ar giyvarvar. kargad! naxvamdis...davucdi Sens zars, icode, qalo...yru srola ismis... bnela... xvalamdis?!
leqsebi
111
nuTu gsurT, daTvreT da gaiglijoT...
nuTu gsurT, daTvreT da gaiglijoTda daiviwyoT trfialic, dardic...es ar iqneba saSveli WirTa, sisxls nu aimRvrevT, ZarRvSi rom dadis...
rom tyvia ikra SublSi _ ase msursgamosavali, verc es giSvelis.jobs, daelodo, sanam cxovrebayvela kiTxvaze gagcems mza pasuxs.
xval SeiZleba, duelSic mogklanda daiRvaros miwaze sisxli.iqneba dana CagarWon zurgSi, ZilSi dagaxrCon Sav bedis risxviT?
o, yvelaferi kargad iqneba, Savi dReebi CamoTavdeba.dagme eg qali _ nagavi, arc erTpoets trfialSi ar umarTlebda.
gia (giorgi) focxveria
112
suli gamwarda, Caqindre Tavi?
suli gamwarda, Caqindre Tavi?gRalatobs moZme, sxvas viRas endo,,rad gikvris? jvarze gaakres qristec, ciliswameba Senc gelis erT dros.
sjobs, rom davlioT... Cven ar gvimtyunebsboTli da Svebas sasmelSi vpovebT, RmerTma Segvindos Cveni codvebida siyvaruli mogvmadlos poetT...
RmerTo, mogveci TeTroni, vyviri, moRalates ki _ zonzroxa viri!
leqsebi
113
o, RmerTo, rarig mtkivneulia
o, RmerTo, rarig mtkivneulia, moklul megobrebs vigoneb gvemiT, me Surs viZieb daundobeli, mkvlelebo, Tqven xarT samizne Cemi.
o, RmerTo, rarig mtkivneuliamoRalateTa da mxdalT atana, da siyvaruli groSian kaxpis, vnebas rom aRZravs, rogorc satana.
gana tyuilad mqvia giorgi, generlobamde mivaRwev, mjera, Tumca wyeuli omi mZuls guliT, me aRvasruleb am Cems vals jerac.
gia (giorgi) focxveria
114
o, ukvdavebas ar sdevs siave
o, ukvadebas ar sdevs siave, igi sufTaa, viT dilis namida ai, locva – tkbili ocneba, codvis ufskrulSi gakrTeba wamiT....
raRac geSleba, Cemo Zvirfaso, martoa princi Tavaziani, oRond daberda da axla bodavsda guliT daaqvs liqna, ziani.
bolo gasrola _ moTxrobilia _portretze iyo zed warbis mxares.me ki ar vesvri arc vinmes portrets, Zmebs vesvri, _ vinc cils mwamebda mwared.
da am gasroliT _ daemxos pirqve _ vklav aramzada da flid princs iqve...Cemo Zvirfaso, Tqven iq nu moxvalT, iqneba iqiT mowyena, oxvra...
leqsebi
115
o, megobaro, Zvirfaso, gmadlobT...
o, megobaro, Zvirfaso, gmadlobTda movrCeT mas, rac arc dagviwyia.irgvliv samyaro ar Seicvleba, ar msurs, Sewevna rom gamiwion...
da nurc ecdebiT, rom me gamigoTda sakuTar Tavs xels ar SevuSli, sasjels me TviTon movnaxav Cemsas, sxvaze ocnebas ar aRvZrav gulSi...
axloblebs Cemsas me movusurvebgza hqondeT mSvidi da bednierida Tqven, Zvirfaso da sayvarelo, bedi lamazi gqondeT, Zlieri...
gia (giorgi) focxveria
116
aba, rogor xar, Se nabiWvaro...
aba, rogor xar, Se nabiWvaro?gainteresebs Cemi zraxvebi?nu cdilob Sen wvas gaTeTrebamde, Sens viwro taxtze me ar davjdebi...
da Seitene myral ukanalSivisac Wirdebi samasi weli?daxmarebisTvis ar mogadgebi, Tumca sul miWirs da mSvelels veli.
kmara simRera, rom Sen giyvarvarxeliT wasuli da Cemi gjera.gaswi! damsxvreul doqs veraferiver gaamTelebs, vera da vera!
leqsebi
117
ros megobrebi giRalateben...
ufalo, uwyi, rarig ZneliagiRalateben ros megobrebi.da erTmaneTze uares ambebsumzer farfatiT erTad SekrebilT...
gons rom movide _ dro aRar maclis, yvela ganmidga, rogorc iuda.RmerTo, nuTu ar damexmarebi, roca codvebi mtanjavs, mawamebs...
Zala aRar maqvs, ar myofnis Zala, cbierebam da tyuilma momspo, damcirebisgan miskdeba gulida usamarTlo omSi davmarcxdi.
RmerTo, miSvele da Semiwyale, WeSmaritebis miboZe Suqi, gandevne Cemi mavne azrebi, raTa gadido suliT da guliT!
gia (giorgi) focxveria
118
oh, gamarjoba Seni, Zmobilo!
oh, gamarjoba Seni, Zmobilo, rasa iqm axla, an rogora xar?didi xania, ar SevxvedrilvarT!cota gadavkraTda movigonoTwarsuli _ Cveni avid a kargi, rac Segvxvedria.
aba, daasxi!Sen gamelotdi, Tu Senma colmagagputa ase?.._ oh ara!ukve ori welia, rac gaviyareTCven sabolood...da daufinesCems cols madridSiplaJi, Sopebi _da gaaxares..._ es aris vinme Cveni nacnobi? __ me viRuSebi._ ara, erTi espanelia, aq gavliT iyo.
leqsebi
119
_ da valentina gaxsovs, putanka, ar gagondebaimisi sunTqva?man moadgile ministris hpovada waiyvana sakurTxevliskenda Zvel cxovrebas daemSvidoba...oh, mdidrad cxovrobs, arara uWirs.RvTismo SiSia, arays svams muWiT.zogjer gigonebsda gadRegrZelebs.qmari sulelimanqanebs ZvelebsaxliT ucvlis da imisTvis aqebs, rom megobrebi ar aviwydeba, gulTbil miRebas, is Senc gpirdeba...
_ ras meubnebi?_ seriozulad.Tu ginda, mogcem imis telefonsotelis nomers, sadac is iRebs Zvel megobrebs da valiavalkagdia loginSi.
gia (giorgi) focxveria
120
anda moskovurmisamarTs mogcem, Seexmiane _ gamogigzavnis`mersedess~ igi.
_ ara, ar mindawarsulSi qeqvada darCes lamazmosagonarad...warsuli zRapraddae, da morCes...aeroportSimagviandeba.ra gavixareme Seni naxviT!TiTqosda wamiTgavacocxleT axalgazrdoba...
gadavexvieT erTmaneTs dadavemSvidobeTda Zmobis siTbosamudamod Cagvidga sulSi.
leqsebi
121
o, rogor mtkiva da dardi maxrCobs
rogor mombezrda, momZulda, RmerTo, aramzadebi megobrad mTvlian, RmerTo, Seunde, Tavs mabezrebenrom Seviyvaro, ar SEemiZlia...
oh, ra sevdaa da rogor mtkiva...rom moSurneni metenebian...nuTu ar gesmiT, mliqvnelobisTvisveras gadgixdiT, vahme mtrebians...
aimRvra guli sazizRar grZnobiT, tyuilis trfialSi ver gapatiebT.erTguli vrCebi, vrCebi momTmeni, radgan Sen erTi miyvarxar Zlier.
oh, rogor mtkiva, rogor mamwuxrebs, amaod rogor mtanjavs vnebebi, me davbrundebi _ uZRebi Svili, RmerTo, SendobiT Semegebebi?
me, mona Seni RmerTo, giorgi, codvili, susti var, Semiwyale, da mware tanjva da damarcxebaSegTxov, wyalobiT Sen Semicvale!
gia (giorgi) focxveria
122
ra ufro Znelia...
Zneli ar aris, Subls tyvia ikra, Tumca Wirs emsgavso mkvdars Sen cocxalida Tuki bedma welSi mogdrika, dardiT Caivlis mravali wyali.
mokla jansaRi ylortebi sulSiZnelia, Cakla axalgazrdoba _ iyo wyeuli da iyo mruSida sul Tan gdevdes ukuRmarToba.
amgvari saqme ar aris rTuli, samagierod, didxans icocxleb _ naTlia _ mefed da wamSi fuli gamogiCndeba _ qreba simartove!
da megobrebis oqros grovaSigriali gelis dauviwyarida Segaqeben yvelani maSin, rogorc eSmaki Tu xar mdidari.
leqsebi
123
magram gulSi ki aqvT siZulvilimag Sens maqebrebs da moTayvaneT.da jojoxeTSi Casvlis survilidaemuqreba Sens suls sayvarels.
roca sikvdilis gewveva wyevla, Sen gagawamebs amgvari fiqri, rom Sen fexebze kidixar yvelas, fuli ki yvelas Wirdeba iqiT.
da CaTvli yvelas muxanaTebadda autanel tkiviliT savse, maT megobrobdi uRalateblad, siyvaruls da fuls ayridi Tavze?
da moigone _ roca datovasicocxle Senma mokeTem erTma, beds dascinodi, rom aRar mova, Sen im mxsnelisa, dRes rom gvyavs RmerTad...
gia (giorgi) focxveria
124
londoni, meqsikuri bari
palmebi. rogor gadigamodis, gigoneb, bozo, magidas vuzi.vTqvaT, daviviwyo, rom var morwmune, maSin viqnebi viT cecxlSi _ buzi.
yofil megobrebs, im aramzadebsmoundebaT, rom mTxovon Sendoba, me kargad visvri, roca mewveva STangoneba da muza mendoba.
maqvs iaraRi, bandit megobris naCuqari da vxedav mis sifaTs,is ganisvenebs dRes temzis fskerzeda elodeba miRebas Zvirfass.
o, maxinjebo, gvelaZuebo, nu RelavT, me mas ar amoviyvan,dagCrdilavT yvelas Tqven Tqveni xatame nagvianevs ar vityvi sityvas!
ra mxdalebi xarT da Tqvens SarvlebSi CaWedilebi nagavze zrunavTstumrebi eSmas samsjavrosi danu krTiT, gviani aris eg brunva.
leqsebi
125
londoni _ Cemi dedinacvali
ara, ar minda aRaraferi, davRlilvar yofnis mieTmoeTiT, WoriT, intrigiT da alkoholiT, naxeT sxva vinme, ara poeti.
da tyviisferi cneba ras bodavs, wvimiansa da mqrqal cas Serwymuli...londoni _ Cemi dedinacvalicdilobs momiklas, damixSos guli.
xarxarebs jogi gaxvretil sulTa, kmayofilia, rom momixelTa...sxvis ubedobiT ixaroT, gsurT daar geSiniaT? ufali gxedavT...
ah, netav amas gadamarCina, am Waobidan gamoval odes...sxeuls ver vSveli, daRlils saSinlad, netavi Cems suls eSvelebodes...
gia (giorgi) focxveria
126
miwa viyaviT da miwad viqceviT
miwa viyaviT, viqceviT miwad, odesme yvela miwaSi CavalTsasaflaoze, sad yvela miwva, xes SvilTaSvilni dargaven mravals...
da yvavilebSic da im xeebSicCvenTa sxeulTa iqneba wilida miwas _ dedas Cven gamovkvebavTcidan sicocxlis gadmova Crdili.
gaizrdebian xeTa rigebi, maT qveS iqneba albaT skamebida iq gogonas etyvis Wabuki:`Cemo sicocxlev, sul meyvarebi!~
da is dRec mova, roca aravinar gagixsenebs sadRegrZeloTi.daewvimeba Cvens naSTs danarCens, mze sxivs gadagvkravs, sul rom velodiT...
da eyoleba Svilebi im wyvilsrom kocnaobdnen aq _ gza grZeldebada gagrZeldeba sicocxle maradda ukvdaveba Cven gvierTdeba.
leqsebi
127
rogor damRala urcxvma tyuilma...
rogor damRala urcxvma tyuilmada rom miyvarxarT, gimtkicebT mudam, Tumca ar miyvarxarT, dawyvetil nervebsgaTenebamde simSvide undaT.
Cven movabezreT erTmaneTs Tavididi xania, vamcneT qveyanas,o, ra mwarea simarTle axla...sjobs, viTamaSoT damalobana....
gia (giorgi) focxveria
128
ucnauria am Cvens taZarSi...
ucnauria am Cvens taZarSiCvenTan rom moaqvT Cai rZianida dgaxar ase Suqis xanZarSigaocebuli adamiani.
leqsebi
129
me momeZala mogonebebi
me momeZala mogonebebida gamawames mogonebebmada Seni mzera alersianimsurs movigono warsul vnebebad.
erTad vxvdebodiT ganTiads maxsovswyarosTan, rakraks gvasmenda rocada vamayobdiT, rom mzem SeniSnaCvens sicocxleSi pirveli kocna.
magram gafrindnen is Cveni wlebi.Sen _ axalgazrda, ayvavebuli saflavs Caxvedi da Tan waiRebnel akldamaSi es Cemi guli.
o, ara, mzeo, Sen ar daicavis siyvaruli, Sen is gaTvale, bedniereba Cveni daRupeda martoobis am Cemsas
mTvare gaiziarebs da me var axlauZRebi Svili, ara dRis Suqi, aramed amis Semdeg maxarebsda damamSvidebs me Rame muqi.
gia (giorgi) focxveria
130
moCvenebebma me Camiqroles, es yvelaferi sizmari iyo.yvela es tanjva me ganvicadecud sizmarSi da msurs, dagiviwyo.
ra vqna, ra vuyo gardasul vnebebs, viT gavacocxlo alersi wrfeli, ase aravin ar myvarebia...raa sizmari? ar vici. veli...
leqsebi
xom kargad iciT, rom var Rataki...
`xom kargad iciT, rom var Rataki!~fraerma urcxvma aagdo ponti.dampals mounda patiosneba, sinamdvileSi Zunwia, Jmoti!
131
CurCuli mTvaris Suqze
rogorc foTlebidaCurCulebenmTvarisa TeTristuCebi erTadda is sityvebiCven gveurCeba.Sen CemTan xar dame ki var SenTan.Cvens Soris vxedavokeaneebs, miliard Rrubelsvealersebi.jibeSi me maqvssicariele, furclebi mxolodCemi leqsebis.
gia (giorgi) focxveria
132
daxvretilia es Cemi guli...
daxvretilia es Cemi gulida siyvaruli _ gacruebulida yvelaferi sazizRrobaa, bedi ar gvwyalobs, var ubeduri.
sicocxle mxolod tkivili aris, gvirtyams da unda gadavitanoT...ra vuyoT am Cvens wyeul qveyanas?gaviqceT? ra vqnaT? sxva SegiyvaroT?
leqsebi
qurds ra unda da bneli Rameo...
qurds ra unda da bneli Rameo...Cakla trfiali, daalpo vneba...Tqmulia, sxvebis ubedobazesatanas Zala daeSeneba...
133
siave brdRvinavs, siave gvaxrCobs...
siave brdRvinavs, siave gvaxrCobs, iq, sadac me var SemWames mglebma, aramzadebma me damiWiresda nabiWvrebma magemes gvema.
ficis mtexlebma da cbierebmame zurgSi Camces idumal dana, aTasi Wiris gamsvares WuWyiT, suli Camikles, miparviT Tanac.
RmerTo, mowyalev, Sen gadmomxede, Seminde, SegTxov, codva, diado.Surs ar viZieb, RmerTo, sanamdesimSvides me ver vpoveb wyvdiadSi...
vici, daveSvi Zalian dabla, aramzadebis gverdiT daveSvi, magram jansaRma azrma daCrdilawyena, simZime Cadga TvalebSi...
siave brdRvinavs, siave gvaxrCobs, iq, sadac me ver SemWames mglebma, aramzadebma me damiWiresda nabiWvrebma magemes gvema.
afsus, cxovrebav, ganvlilo wyeniT, facifuciT da daviT ganvlilo,me male qristes gzas Seudgebi, SegierTdebi, sivrcev gaSlilo...
gia (giorgi) focxveria
134
xis cremlis feri
striqonTa Sorisaryis xe mReris, bedi Cans TrTolviTxis cremlisferi...
or furcels Soris
aq yvelaferi uwindeburiaris da me var Cawebebulior furcels Soris mobezrebuli wignisa _maTze Cans mxolod xviSti!miTxupnilebi, moTxupnilebiSemomyureben, viT macilebi.me Cavaxveleb da vifurTxebisigareti da cecxli mWirdeba!momawevineT! gamiWirdebame daviwyeba yvelafris rigiT!raRas vecado, rad vifusfuro, Tuki branwebi mertymian irgvliv.
leqsebi
135
sxvadasxva gzebi
roca londonis vtoveb samyaros, me maviwydeba, Tan wagiyvanoT...
sxvadasxva gzebi gveboZa qufridedamiwaze _ maS gvevlos ufliT!
ufliT! da ara CemiT. uCemod.Cemi gza ukve dasrulebulada veRar vivli me Zveleburad,
ver davbrundebi SenTan im dReSi, zamTris varskvlavi, rom enTo mreSi...
me SemiZlia, gonebiT mivwvdeim dReebs _ sulis saoxad viwvev...
me aras vnanob, msubuqi sevdiTdaubrunebel dReebs miveltvi...
da guliT vxedav TeTr Tovls me baRSi, RuRuniT mtredi gverdiT frTebs gaSlis
da moigonebs Sor samoTxeebs, sadac is iSva, raTa am dReebs
momavalisa, galias vinZlodausxltes, totze gamoiRviZos.
gia (giorgi) focxveria
136
nisli WiqebSi
nisli WiqebSi;daasxi Rvino, gvaqvs ideebida movilxinoT!
Sen mwvervalze xar.mixmobdi ratom?gaxvretil borblebsnemss varWob marto...
miyvarxar, rogorcvakxanalia.ase rom gaTbobsCemi Salia.
leqss daeRvrebastriqonTa wvima.Cacxreba mexi, nu meli mRimars.
mag kululebisqari muqia...pasuxi _ konvertsaxlavs luqians,
ocnebac _ konvertsrarigad Svenis,rom gerqvas Cemi!
leqsebi
137
suli gavflange
Cven vsvamT dilidan daRamebamdeda me msunagma gavflange suli.Rvino ZarRvebSi miCqefs me axlada esalmeba satrfosi survils.
da Cemi guli Tqven CagigdiaTdatyvevebuli am minis boTlSi.me iq ise var, rogorc karcerSi, viT kaparWina volgis saSrobSi.
viT qofakebi Tivaze, yefavT, gejas xom verc ki mivekarebi, didi xania, siyvaruls morCiT, SurisZiebam gaxsna karebi...
da ratom mdevniT? ver gamigia, Tqveni erTguli xom var me jinida Tqvens saSvelad mzada var mudam, davimsaxure, rom var kretini...
gia (giorgi) focxveria
138
gTxovT, rom nu mlanZRavT, nu mrisxavT, xalxo...
gTxovT, rom nu mlanZRavT, nu mrisxavT, xalxo, me ar viyeneb sazizRar xrikebsda Tu yvelasTvis ar myofnis siTbo, Zala ar myofnis amisTvis iqneb.
da dedofalo Cemo, Tqvenc SegTxovT, nu magdebT, grZnobas nu SemilaxavT.me xom mona var Tqveni maradJams, marto var... da vin miSvelis axla?
da dagubebul wyvdiadSi vcekvavme TqvenTan iqneb valss saboloos.da minda, gulSi rom aRgibeWdoT, Tqven ki ar cekvavT, dafrinavT mxolod...
viciT mxolod me da martoobam, rasac miveltvi da vfiqrob dardiT, Tqven _ karavela Cemi ocnebiszRvas efarebiT, nisli rom dasdis...
gTxovT, rom nu mlanZRavT, nu mrisxavT, xalxo, me ar viyeneb sazizRar xrikebsda Tu yvelasTvis ar meyo siTbo, Zala ar myofnis amisTvis iqneb.
leqsebi
139
o, qalbatono, SemindeT wyena...
o, qalbatono, SemindeT wyena, SecdomebisTvis nu damsjiT mkacrad.mZimea gulSi sicariele, dedao miwav, var martokaci.
darCiT, aisi jer xom Sors arisda nu SeerTviT am bedis xarxar, kocniT gavfantoT naRveli Cveni, o, RmerTo, rarig marto var axla...
dardis Rrubeli Tavs dagvtrialebsda caSi yru xmiT mexica Relavs, magram mzis sxivi ibrwyinebs da CvenvnaxavT am diliT mtevnebis elvas.
gia (giorgi) focxveria
140
daviwyebulia, mitovebulia siyvaruli...
aRar miRimiT uwindeburad, suli SfoTavs da am sulSi bnela.gamiucxovdi Sen, o, ra swrafad, yalbi sityvebiT, cru grZnobiT, xelad
da weRandeli Cveni trfialiCaqra, viT caze sinaTlis zolida cxeli sisxli me gameyina, mogonebebi me damrCa mxolod...
da yvelaferi ferflad qceuliaris warsulSi, Sors, cecxli CvenTvis, vici da mainc es Cemi gulimag Sens xatebas gaumqrals eltvis...
leqsebi
141
parizi. deda
romi. deda
142
143
raSia cxovrebis azri?
es dawyevlili Cveni cxovrebasad ar gvatarebs Cveni gamCeni.SevxvdebiT vinme Zvel megobars da guli gaTbeba maSinve Cveni.
Tumca amqveynad siZnelec gvxvdeba, dagveufleba mowyena xanac, nuRar ganicdi yvelafers Zlier, cxovrebis azri es aris gana!..
maS _ raa?albaT is aris CvenTvis, rom varT ubralod adamianni, yvelas gvawvalebs CvenCveni bedi, patarpatara sixarulebiSav Rrublebs spoben _ Cveni imedi!..
gia (giorgi) focxveria
144
guls daeufla siTeTre TovlTa...
Tovliani velebisiciveSi fiqris, qariSxliT daWriliCrdili mTvaris miqrisda Sav siCumeSiCemi gzebi naTobs.azri Cans RvinoSi.davaSro?avanTo?da tuCebs emwaraTgemo sibnelisa.yinuli WiqaSidneba, yvavils isxams.
da guls daeuflaTovli, TeTri ase...da visrole mRerame nalebis xmaze.raSma gaiqrola...veRar davewevi...Tavis gza aqvs sevdas, naTobs, modis zeviT,
magram darCa velzeyinvis TeTri naySi _nebsiTi tyveobasiCumis wiaRSi.
leqsebi
145
gamonaTeba
siRrme, romelicgaixsna ucebara, ar kmaraZirs dasacemad.kldis zemoT briziqris almacerad, CurCulebs:`azri tovebso tuCebs!~
da safeTqelifeTqavs aRarada Citma nislSifrTebi daxara.ar amosula mze, gvaTbobs ise, quTuToebsac gaaTbobs isev.
gia (giorgi) focxveria
146
* * *...arasodes gvinaxavs manamde, Tumca, mis wignebTan Sexeba
ki gvqonda. da ai, Camovida... `uh, albaT, ra mosawyeni iqneba ukve Sua asaks gadacilebul generalTan urTierToba~, _ gavifiqre da redaqciis karze kakunic gaisma.
pirveli STabeWdileba?.. `rogori buzRuna Cans...~sanam daTo da `mon général~ morig wignze saubrobdnen,
SesaZlebloba momeca, ufro dakvirvebiT SemeTvalierebina igi.
mamakacs Tavdapirvelad TiTebsa da fexsacmelebze vakvirdebi xolme. ise axlos ar videqi, rom misi TiTebi SemeTvalierebina, magram ai, fexsacmelebs ki movkari Tvali _ gaprialebuli, ukanaskneli modis fexsacmeli ecva. `uyure Sen, modasac misdevs Turme~, _ gavifiqre da axla stumari Tavidan bolomde SevaTvaliere... pewiani, gemovnebiani... da uceb Tvalebi... Tvalebi, raRac saocari siTboTi, tkiviliTa da amavdroulad sicocxlis siyvaruliT savseni...
baton jemals tkivilma aaRebina xelSi kalami...tkivilma gauxsna mis niWs gzakvali...tkivilma SeaZlebina prozisa da poeziis labirinTebSi
epova sakuTari Tavi...didma tkivilma, romelsac sayvareli vaJiSvilis daRup
va hqvia, axali sunTqva gauxsna mas da... tkivilma moiyvana igi CvenTan...ra saocari, idumali, ucnauri siyvaruliT savsea es
tkivili......Cven davmegobrdiT!..
eka Wkadua
147
jemal focxveria
wignidan `ufalo, Segviwyalen!~
Targmna dalila bedianiZem
nu mimatoveb
nu mimatoveb nurc dRis naTelSi, nurc bnelSi Ramis...am ganSorebas ver gadavitanverc erTi wamiT
da Tu kvlav vcocxlob, es _ mxolod SeniT, SeniT _ cxadSic dasizmarSic geli, eg gamoxedva, o, rogor gSvenis...cxovrebis talRebs viT gadavlaxav, roca Sen ar xar Cems gverdiT axla...
Sen xar sicocxliT, xalisiT savse...sisulelea, vina Tqva aseTiTqosda mZimed Sen iyo avad, gandevne sevda da tkivilebi, rogorc mRerodi, isev ise imRere Tavad, aiRe xelSi Seni gitara...dae, Seni xma am gazafxulsdaewios nairnairad...es cxovreba xom saukeTeso eqimi aris!gaixare da Cvenc gagvaxare!da mag gulidan yvela marcxi gandevne mware!gaixare da Cvenc gagvaxare!
148
1974 wels gias deda liana, Cemi meuRle da muza Cemi mravali poeturi opusisa,
avtokatastrofaSi moyva. misi mkurnaloba da fizikuri aR-dgena TiTqmis mTel weliwads grZeldeboda...
uSenod versad ver vpoveb Svebas...
uSenod versad ver vpovebSvebas, yovelTvis me Sin viCqariSenTan..nu mimatoveben, Torem uSenod damcviva frTebi, veRar aRvsdgebi, Tu uSenod STenili vkrTebi...Cven erTi gza gvaqvsam cxovrebaSi, daviRlebiT da CamovsxdebiT, visvenebT gzaSi, mere ki ornigzas gavagrZelebTda bevr gzas kidevCven davaZvelebT.
uSenod Cemi dRea Saviwyvdiadze Ramis, Cemo mfarvelo angelozo, Sen aminTe ganTiadis sanTeliwamiT!
leqsebi
149
Cveni wlebi dnebian
visi ZalixxmeviT daanda visi brZanebiT?qreba yvela survili, Cveni wlebi dnebian...erTian siyvaruladrogor gardaviqceviTda ganvlili cxovrebissuraTebi krTebian...
lias
ganTiadze gaviRviZeb, gverdiT ukve aRar xar.qalaqs awevs bindbundi damainc isev _ aq ar xar.da iqcevi axlobelTatkbil deidad Zalian, sul saqme gaqvs, marto CemTvisarasodes gcalia!
jemal focxveria
150
es Cemi `gamotanjuli nayofi poeturi niWisa~, eZRvneba Cems meuRles kniaJna liana iaSvils!!!
saxumaro eqspromtad dabadebis dReze
wkrialebs misi sicili, rogorc sxivebi mzisa, mReris is, viT mociqulilamazi samoTxisada Tu gabrazda, sjobs, sdumde, dagbugavs elviT mere, gulmowyalea, keTilimegobrebisTvis da Sin kimexia _ damijereT...is madonaa da vinCis, rogorc Zu lomi _ zrunavsbavSvebze _ naTesavTaTvisdeda terezad brunavsda Semoikrebs axloblebs.ginda, icode, rogorimeuRle aris igi _me gipasuxeb _ am kiTxvasar unda svamdeT rigiT!da CamoTvlili ambebiTmeuRleobisaTvisis, Zmao, usayvarlesimyavs me _ konglomerati!
leqsebi
151
lia! (saxumaro werili)
gelodi da ar gamoCndida sada xar, netav?grZnoba hpove ufro nazitrfialze poetis?dagilage yvelaferida werilSi vatev, rom var nardis saTamaSodborisTan arbatze.
jemal focxveria
152
o, tkivilamde nu kocni bages...
o, tkivilamde nu kocni bages, nu mkocni kocniT mwveliT da cxeliT.da xvevnakocniT albaT damaxrCob, guli Cemi ki _ viT cecxlSi, feTqavs...
RmerTo, maRalo! ra momivida?me davemone jadosnur alerss, Tu marTla ase Zlier giyvardi, aqamde ratom ar gamomitydi?
Sen aamRvire, arie grZnobada gareT Rames TqeSi erevada axla ra vqna, saiT wavide?saiT gaveqce bednierebas?amwams bavSvobas davemSvidobeT...
leqsebi
153
roca SenTan var _ myis modis muza
roca SenTan var, myis modis muzada ganSoreba frTebs mamtvrevs ZirSi, martoobaSi Sen iyinebiualersobiT, dardiT da SiSiT....
sibrZnis wyaro xar, gonis naTeli, usargebloa SenTan kamaTida sul fusfuseb da ver isveneb, usasrulo xar _ guli wamarTvi.
amitom Caqra Cveni keriada daviwyebis ferflma dafarada Cveni saxlis igi mteria, gaxsovs ki Cveni saxli patara?..
jemal focxveria
154
o, mSveniero qmnilebav!
o, mSveniero qmnilebav, eg saxe Crdilavs zecasac.ia da vardi gfenia, me Seni qeba mewada.
yvavis frTasaviT kululni, tuCebi Seni _ lalebi, Sublze gibrwyinavs varskvlavi, Sens mReras venacvalebi...
da mag Senma xmam wkrialames Cemi guli gaapo.xar zeciuri qmnilebasaqebi da saarako...
rogor frTxialebs eg guli, viTarca Citi patara.mag gulma viT daitia, amxela Relva atara?
leqsebi
155
Cems meuRles _ lias
ager, ormoci welia, vxvdebiTavsac da kargsac _ Cven viyofT orni.ver vamCnev, rogor gafrindnen wlebimsubuq qariviT, qrolviT da qrolviT...
magidaze datovebuli saxumaro werili
movedi da ver gnaxe, sad dadixar, netav?!momenatra eg saxe, rodis gnaxav me da _
ki mawynarebs me axla, Tumc ara varT erTad, suliT mainc CemTan xar, samudamod CemTan!
jemal focxveria
156
akrostiqi
lamis trfialma talRad maqcios, ise, viT ia, mieltvi sivrces.amoTqmuli xar jadosnur sityviT!nazad mReri da damatyveveblad...ai, Sen mReri damatyveveblad...
ise maRla xar Sen Cems fiqrebSi...ar SeiZleba, mzeriT damaTro?Semdeg RimiliT waiRo guli...viT gangmiruli vusmen Sens sicils...isev, qalRmerTo, damarcxebulilamis trfialis talRam wamiRos,isaa CemTvis Zalis wamrTmevi...
leqsebi
157
deda
ojaxi
158
159
pirveli paemani
arasdros ar daviviwyebam Semodgomis gviansda Cems sayvarel TbilisSiSenTan paemans, kargo.arasdros ar daviviwyebCaqrolil siWabukes, mag Sens sinazes, siturfes, mudam rom minda vaqo.
maxsovs, amayi iyavi _ kniaJnas viT Sehferisda ar vicodi maSin, rom siamaye Senimxolod budea, sadaceg sufTa guli gizisda suli, ase rom TrTis da rom sikeTe gSvenis...
Zvirfaso! _ Sesaxedadhgavxar farfata furcelsda pasuxs ver vpoulobiSviaT gamocanis _ saidan iReb ZalasaxlobelTaTvis, anda sad hpoveb maTTvis nugeSsda naTels, Zliers Tanac?
jemal focxveria
160
Sen rom aqamde gergo aTasi gaWirvebada gamocdebi, bevribedis dartymebi xSiri, TviT meomari kacicqeds moidrekda maTgan, isic ver aitanda, o, mkacri iyo Wiri.
zogjer ki vxedav, rom Sen cremlebsac iwmend Cumad, magram me mifrTxildebiyovelTvis, aras metyvi.zogjer ki mReri, kargo, rom damaviwyo dardi, ki mReri, magram giTrTisbage tanjvaTa setyviT.
da rom davwero leqsi, Cemo Zvirfaso lia, mWirdeba SemarTeba, ciuri Zala unda.sad maqvs dro? ase lamazs, momajadoebels aseTsdRedaRam unda kocnoda exveode mudam.
leqsebi
161
Seudarebel cols da Seudarebel trfialswereTlis leqsiT gaqebsul rom mindoda meTqvada rusTavelis SairsmivmarTav, glocav, lia, rom Cvenda sixaruladkargad gamyofos RmerTma...
da damijere, kargo, gjerodes Cemi axla, uSenod arc sicocxlesda arc sikvdils aqvs fasi.dedofalT dedofalo, o, mSveniero lia, aseTi Sen xar qveynaderTi da ara asi...
jemal focxveria
162
iyavi CemTan...
iyavi CemTan da wuTiTac ar mimatovoda ar gacivde _ ra civia Seni xelebi.qaris Rmuilma Sen SegakrTo, Zalian malemova marti da weroebi mofrindebian...
gamoiRviZebs... cxovreba da mercxlebi budes SesWikWikeben.. gana yvela piligrimebidabrunebulan _ zogierTma xom varskvlavebzehpova savane, uSfoTvelad iq daemkvidra.
nu mimatoveb me am wuTSic _ ar gaiyino, o, ra civia eg lamazi Seni xelebi!mercxlebi isev Tavis budes dabrunebian, bedniereba aris SenTan yofna uRelSiCvens Zvel saqmeebs gadavxedavT Cven sinanuliT, Cemi leqebi usasrulod gagrZelebulanda maTi wera momavalSic Cemi saqmeada SenTan erTad arafrisa ar meSinia.
leqsebi
163
ar mimatovo...
ar mimatovo.. o, rogor mciva, gamcvdar ZarRvebSi gaqvavda sisxlida martooba udris daRupvas, vcaxcaxeb, Sen ki damcini mudam, ra gulgrili xar cremlebis mimarT...o, ar waxvide... amtydara qarida gacivdebi.. maSin iqnebaSen mogenatros es Cemi siTboc?siTbos, sinaTles am budis miersnu miatoveb... miyvarxar Zlier....
jemal focxveria
164
nuTu me Sevcdi...
nuTu me Sevcdi, ros dagijeremarTla arsebobs rom siyvaruli, rom cxovrobs ama qveynad is qalic, kars SemomiRebs vinc sixaruliT.
da am cxovrebis ukuRmarTobamCemi imedi daRupa mrudad.moxerxebulad vmarTavdi Cems beds, qalebs me mravals vuyvardi mudam.
martoden dardi... dardiRa darCa, usinaTloba, uimedobaTiTiviT marto var da warsulSidamrCa sinazec, trfialis grZnobac.
Tavqariano, qaris sadaro..keTilSobili grZnoba Sors darCa.ratom gamcvale me masxaraze, masze suleli, uniWo ar Cans...
da damatyveva me martoobam, sadac mowyenam guli danisla.grZnobis talRebi mamaTraxebenda aRar mesmis xma Zvirfasisa...
leqsebi
165
nuTu meryeob?
nuTu meryeob da ara gjera, rom me miyvarxar da vmalav survils?siyvaruls malva undao, uTqvamTda mec siyvaruls vatareb guliT.
rom siyvaruli sjobs dafaruliTqva rusTavelma _ ar davukargoT.nu daujereb nuravis bodvas, me Sen marTali giTxari, kargo!
da vinc gahyviris Tavis vnebebzemoednebze da sWirs uTavoba, ara raindi, vaWari arisda qarafSuta araraoba.
jemal focxveria
166
sad iyavi, sad iyavi maSin...
sad iyavi, sad iyavi maSin, sayvarelo, mipasuxe axla, roca didma siyvarulma dawvaimedebi, am gulSi rom daxvda?
mimatove ucbad, umowyalod, me xom Sengan movelodi Svelas...civa... da gTxov, ar waxvide Cemgan!me Sens iqiTveRar waval, vera...
leqsebi
167
ara xar lia _ deda tereza xar
naTeli azriT, sulis simdidriTSena xar naRdad deda tereza, lia dagarqves mxolod SecdomiT, dabadebis dRe rodesac gqonda...
upovari da oboli gvedri:`Seminde Cemi codvebi, yvela!~da Tuki cota siTbos moviTxov _maS, gayinuli moviTxov Svelas...
da Tu moviTxov Sens yuradRebas, maS martoobam damRrRna da momspo... goneba Cemi savsea azriT:`mowyale RmerTi erTiania, rwmena, sikeTe ki mTavaria!~
adamianis uflebis rRvevaskerpT samsaxurad vTvli dauZlevad, kerpTa arCeva qelexis mizniTmTlad damRupveli ars fanatizmi!
jemal focxveria
168
romel qveynebSi waxvedi?
sul ori dRea, rac Cemo liaSen gaemgzavreda me mixvedraar SemiZliaromel qveynebSida romel mxares?
Zalas saidan iReb, Sen, lia?me siCumeSi Zala mecleba.romel qveynebSi waxvedi Cemgan?kedlebs awydeba Senze ocneba...
da Seni kocnis gareSe axlasicocxle mtovebs _ civia saxli.Cemo nugeSo, me SiSi maxlavsuSenod SeSlis _ uSenod wavxdi...
leqsebi
169
saiubileo
wveri gamiTeTrda da eSma mizis neknSi, gazafxulis iebi Seviyvare nazida zafxulis qarisgan dagifare qali, gagaTbe SemodgomiT, viTarca mzem _ vazi.
saukunis naxevars ukve viTvliT erTadda cxovrebis am gzaze RmerTma SegvaerTa...
jemal focxveria
170
saxumaro lianas dabadebis dReze 2001 wlis 1 aprils
Sen, gazafxulze dabadebulisxivi xar mzisa ra didebuli, irgvliv siTbos da sinaTles afrqvevda guls uxareb Sens irgvliv yvelas.
Sen xsna xar yvela ubedurisTvis, vinc ki daCagra Sen irgvliv bedma(oRondac CemTvis arc ise xSiradgcalia, Semwed netav mec meqmna).
axloblebisTvis xar, rogorc fari, vaJiSvilTaTvis ki _ rogorc burji.megobars arvis daaCagvrineb(me ar viTvlebi, Cemo saunjev).
rogorc dedali arwivi frTebiTifarav mag Sens sayvarel disSvilT, da mag Sens disSvil biWebs ki axlamxarSi udgaxar lxinSi da WirSi.
guluxvi xar da stumarTmoyvareaRdgomaa, Tu axali welida kviris yovel dRes gagvaxareb, me ar viTvlebi _ me Cems rigs veli.
me gadRegrZeleb o, dedofalo, Cemo cxovrebis da mTeli bedis.cota Senc Sesvi qmris sadRegrZelod, aba, ra gTxovo amaze meti!
leqsebi
171
ganSorebis wami me wlad meCveneba...
ganSorebis wami me wlad meCvenebada icode, momklavs uSenoba, kargo.vera, ver vicocxleb me uSenod qveynad, gindac mawamebde, ar msurs damekargo.
SenTan yofnas varCev mudam Cemda xvedradda ar giRalateb arasodes, Cemo!siyvaruliT frTebi Segvesxmeba odes, ganTiadis sxivebs Cven gavugebT gemos.
guls sicive borkavs, roca Sors var Senganda oblad darCenils mimwardeba yofna. am guls enatrebi, Sen geZaxis, gixmobs, rogor viyo, kargo, marto ama soflad...
xar cxovrebis wyaro da sinaTlis mfeni, da miyvarxar, rogorc qveynad arvis uyvarsda icode _ grZnobas spetaksa da wmindasdro verafers aklebs da CemSia uxvad.
jemal focxveria
172
ros erTad ar varT...
ros erTad ar varT, Cem gverdiT ar xar, da aRar mesmis eg xma saamo, _momeZaleba mogonebebi,rom gamiTenos da damiRamos!
me damigrovda Secodebebi, ojaxs icavdi Sen, visac gendeda siyvaruliT ixseni Svilida sasikvdilo marcxi gandevne!
Zvirfaso! isic icode unda, rom bedma saiT ar mikra Tavi, me uSenoba arc mifiqria, yovelTvis Seni, Seni viyavi!
sul mWirdeboda Seni alersi, Tumca zogjer amas mainc vfaravdi, eg siyvaruli sul mWirdebodada meSinoda misi dakargvis...
Sen Rirseulni vaJni aRzarde _dae, arasdros Cagviqres kerada araferi qveynad ar arisCvens siyvarulze lamazi, mjera...
leqsebi
173
Cveni bedia, erTad viaroT...
mTaze avel da Sen Segeyarehaerovansa, mag TeTri kabiT.Sen ar melodi? ar Semomxedav?da ar gamiSli mag mklavebs swrafad?
yvela dards vZlie... da Sen ki gaxsovsCveni Sexvedris pirveli wami?Camodi CemTan mag mwvervalidanda gamaxare Seyris siamiT...
o, geficebi, viT patarZaliSen iyav, kaba elavda TeTradda Semiyvardi samaradisod, Cveni bedia, viaroT erTad.
jemal focxveria
174
gaxsovs, Tu ara...
gaxsovs, Tu aradRe iyo Tbili,roca erTmaneTs me da Sen SevxvdiT?Tbilisi iyo Semodgomuri, Cven _ gazafxulSi gadavdgiT fexida imedebi gvivsebda gulebs, SevficeT zecas, SevficeT qalaqs, rom vicxovrebdiT siyvarulisTvis, RvTis gulisaTvis, bolo rom ar aqvs.
gaxsovs, rom idgafanjarasTan dageloda Cemi moxuci dedagayinul saxlSi.da wamSi ganvleswlebma, me vxedav...
da araerTgzisucdia eSmas, rom gaetaxa erToba sulTaCvenTa, magram rad sikvdils vebrZodi, Sen Cemi mxsneliiyavi mudam...
leqsebi
175
ver mivaRwiealbaT yvelafers, cixekoSkebi ver agiSene, magram amdeni wlis Semdeg gvedri:
`ginda mawamo Sen asi weli, gind momkla _ mainc Cemi xar, Toremsxva arvin myavs da arc arvis veli, RmerTo, gvixsen da nu dagvaSoreb!~
jemal focxveria
176
mze Zalas kargavs Seni wasvlisas...
mze Zalas kargavsSeni wasvlisas, Camwkrivebulan Rrublebi bnelida moskovis cas faraven, Tanacsxivs ganTiadis Telaven freniT...
varT viT morCili viwro senakSi, monatrebaa cxovreba CemTvis, roca Sina xar, roca fusfuseb _ dgas gazafxuli, yvavilebs erTvis!
magram Sen Sinac daudgromelisul mudam cdilob stumrad gaqcevas, bolos da bolos xom SeiZlebamec momaqcio Sen yuradReba!
Seni portretis win var, azrebixan afrindeba, xan dabla cmukavs _rogorc uxilav saqanelazewina da ukan, wina da ukan.
da magondeba beberi baRi, ylortebi, dena cocxali wylisa, Cveni Svilebi _ gia da kaxaTiTqos im baRma rom gamoisxa.
leqsebi
177
mzeTunaxavo! Cemi xar mudam!
mzeTunaxavo!Cemi xar mudam!RmerTma imisTvis Segqmna amqveynad, rom mxolod me da me mekuTvnode, rom miyvarde da gagixde me ymad...
oRond inebe _ mzad var, rom movkvde,ar meSinia safrTxis, gaxsovdes, rom monad yofnas brma bediswerismters ar vusurveb me arasodes.
ai, amitom pirdapir getyvi:Tu ar iqnebi Cemi arc arsad,amqveyanaze maS raRa minda!movkvdebi, waval jer axalgazrda...
jemal focxveria
178
isev marto var, Cemo Zvirfaso!
isev marto var, Cemo Zvirfaso, sufTa, maZRari uflis wyalobiTda yuradRebas ar vaqcev imaT, visac es axla Cemgan Wirdeba,
magram Senze da Svilebze vfiqrob, dro wveTwveTobiT miiparebada martoobis tvirTi maSinebs, Zalian miWirs misi tareba.
magine, kargo, rac SegiZlia, mlanZRe, oRondac iyav Cem gverdiT, Tu gaiRimeb, Seni sicilididi jildoa, arc minda meti...
me wminda mamebs CamovTvli, lia, rom mag suls Cavwvde me saarakos, raTa gavigo _ vina xar, ra xar, da ra sityvebiT gelaparako...
leqsebi
179
lia
idealuri deda xar, lia, naTesavTaTvis legendad Tqmuli, megobrobisas, dobis, Zmobisassasixarulo grZnobiT Zgers guli...
siyvaruli da siTbo xar, lia, moTmineba da mze da naTelida TanagrZnoba _ guliT mdidari, guluxvi, rogorc aris zafxuli...
sanam Sena xar, am samyaroSide, nu daSreba sikeTis wyaro!aw da maradis Seni erTgulivar _ Senze metad vin Seviyvaro...
jemal focxveria
180
Cveni `mouwyinari baRi~
migacilebdiqaris stvenaSi, moskovuri Rrublebis qveS, ase Zlierrom Segviyvarda...da Sveba iyodamatyvevebel mag sityvebisSengan mosmena...
maxsovs, rodesacuneblied me davibenida Sens TvalebSimovindome, rom Camexeda _ras malav Sen iq, gulis siRrmeSiSen ra gaqvs, netav?samoTxe melis?Tu jojoxeTSi dawvas gavbedav?
mas Semdeg bevrjerSen, Cemo lia, me dilaobiTSen gagirbodi...Cemi codvaa _ damamSvidebel sityvebs SenTvis ver vpoulobdi, Cemi codvaa _ viyav zogjer uyuradRebo...
`mouwyinari baRi~ _ tyeparki moskovSi, romelic ekvris gork
is saxelobis parks da vorobiovis gorakebs.
leqsebi
181
yinva tyvrebodada mas Semdeg, Cemo Zvirfaso, uSenod yofna meCveneba marad zamTarad.sulSi avdari Camidgeba, Tu ar xar CemTan, sulSi qarbuqi dagrialebs, ros ar xar CemTan...
maisi Tvea vardobisada CrdiloeTSicmodis xolme damzem gaaRo sxivebiT kari...amaod vcdilob, rom davusxlte me martoobas, davxetialobCvens `mouwyinar baRSi~ martoRauSenod myofivgrZnob, oboli da avadmyofi Turme vyofilvarda gaqurdulida mzes nisli aefareba, roca ver gxedav...
me ver vicocxleb, Tu ar mesmis eg tkbili mRera, saukeTeso momRerlebicver maxarebenda momgvrian xolme dardebs, rac ar unda imReron da
jemal focxveria
182
mxolod me vici, guli Seni gatexilia.viyavi marto, gazafxuli roca movidada mwvane kabiTSen Cvens baRSi Semoixede, viyavi martoda Senc marto iyavi maSin...
ver mogawvdineverc striqoni im leqsebisa, mwuxare rom vwerdi iqaveaRar maxarebsmzis naTebada Cveni baRidards ver miqarvebs...
Zvirfaso Cemo, Sens CamosvlamdeCems gulSi dardmadaido bude...CrdiliviT vbobRavgazafxulis yvavilebs Soris, qnaris simebiCumia da dardisgan mrude...
am cxovrebas veraferi gavuge
am cxovrebas veraferi gavuge...da iq, sadac sikeTis marcvlebs uxvad vTesavdi, TavTavebi Surisa movimke da augi...
leqsebi
183
ganTiadi
ganTiadia da ciskris SuqiTRame imsxvreva mdumare, muqi...da gadmogvyurebs uzenaesimZinar mokvdavebs maRali zeciT.
da verc wmindani da verc codvilimas ver ascdeba, ufalo, gmadlobTaxali dRisTvis, am naTel diliTumaduroba ar msurs mogagoT.
axali dRea bedniereba, Tumc mZime xvedrad zurgsukan gvesmiscbierTa qSena, Cven rom gvereva, cxovrebas _ brZolas wavuvalT versiT.
da mxolod erTi Cven gvaqvs nugeSi _ Tvalebs gavaxelT dilis ubeSi`da yvelaferi wesrigSi aris~Tavs vetyviT... Cemo axloblebo da SviliSvilebi, Svilebi, Zmebo, Tqven gevedrebiT, siyvaruls, ZmobasSeegebeT da sxva arra ZebnoT...gamocdileba da siWabukedae, Seerwyas erTmaneTs ukve...Tavs nu dazogavT, ros vneba gvxarjavs, SeumsubuqoT erTmaneTs tanjva...
jemal focxveria
184
ai, am qalis simRera mefobs...
mzeTunaxavi, warmosadegi, weli wvrili da yeli yaryarada kululebi, yvavis frTis feriTovliviT TeTr kans gadaeyara.
da rogorc ali, man mzera mtyorcna, Cems win Cavlilma Semxeda roca.
RvTaebrivia o, misi mkerdi, gSurdeT! _ is freniT sul ar iRleba, qaluri, nazi da mSvenieriai, am qalis mefobs simRera...
leqsebi
185
wuxel didubeSi mxatvari mokles
is daibada orbelianTa ubanSi, axlos sanapirosi.Tavis cxovreba miuZRvna mxolodferwerasa da mxolod mxatvrobas... aRma da daRma iarebodamSobel TbilisSi Tavis molbertiTda adidebda ferebis eniTmis Zvel kuTxeebs, baRs botanikursda mis bunebas aTasferovans...Caawna Tavis CanaxatebSiTbiliselebis Taoba yvela, taZrebi, saxlni aivnianni, mere zecaSi avida nela.
1992 wlis 17 noembers metro `didubis~ sadgurTan gaZarcves da mokles mxatvari andro ToiZe,
Cemi Tanaklaseli. Cemi vaJi kaxa 1995 wels daqorwinda andro ToiZis qaliSvilze Teonaze da axla me da andros
saerTo SviliSvili gvyavs, saxelad nikolai.
jemal focxveria
186
mware siyvaruli
rom davijere eg siyvaruli, nuTu me Sevcdi, o, Sevcdi mwared?rom is arsebobs amqveyanaze.vin gamoCndeba da Semiyvarebs?
o, am cxovrebis usamarTlobasbevri survili Cveni SeerTvis, me vewafebi cxovrebis bagiT, Sen rom qalRmerTi iyavi CemTvis!
mxolod sevda da naRveli damrCa, var uimedod Seyvarebuli.grZnoba, azrebi me mawamebenda mmarTavs dardi dagubebuli...
ra umaduri xar Sen qmnileba!da mimatove me ra iolad, gamcvale takimasxaraze dagaqroldi Sors, Sors.. da me mcioda....
dros arad vagdeb da am patara samyaros mefe aRaras vnatrob, es guli RelviT ar aris savse, vnebadamcxrali vcxovrob, var marto..
leqsebi
187
gavidnen wlebi da siWabuke...
gavidnen wlebi da siWabukegavida Cemi, axalgazrdobaTovlis WaRaram dafara axla, gaqra vardoba.
da mikakunebs moulodneli, Camomxmobeli sibere karze.kars vaReb me da Tan viRimebi,pativiscema me xmas minaTebs:
`miTxari, ase rad geCqareba?~ _SekiTxvas davsvam o, bedisweravsiberev Cemo, me xom cxovrebisgemo ar vici jer da vgrZnob verras...
o, ramdenia amqveyanazeganwiruli da mzadac arian, raTa Sen Segxvdnen gaxarebuli, raRa me momdeq, SenTvis mcalia?
me xom giTxari, ar micxovriajer sakmarisad da jer macaleda siyvarulis idumaleba, cremlebis sitkbo rad Semicvale.
da qariSxlebSic ar gamocdilaes suli, Tumc ar tyuis mcinari, rom amirCie moxuci, abamobrZandi _ ukve moCans finali...
da gulaxdilad vilaparakoT _ samarTlianad Cven vin gangvagos?
jemal focxveria
188
o, saqarTvelov! samSoblov Cemo!
o, saqarTvelov!samSoblov Cemo!yovel ganTiadsvxvdebi gulSi bednierebiT, eRvreba mze daTbili sxivebisaZovrebs damTebis mwvervalebs...brwyinavennamis margalitebida xevebidanamococdeba cimcima nisli.laJvardovani zeca miyurebs...da RamiT kikekluci mTvarenazi mzeriT me damatyvevebs...monadireebs uyvarT SesvlauRran tyeebSida CanCqerebiSxefebs afrqveven, brolis wyaroebs, velebi uyvarT, me Tqven macocxlebT, Tqven xarT Cemi bednierebada sixaruli!mogesalmebi, samSoblov Cemo, siyvarulo Sen erTaderTo!o, RmerTo, es ra silamazea _ RvTaebrivi ganTiadidedamiwas eamboreba...
leqsebi
189
saqarTveloa mxolod lamazi da axalgazrda
am samyaroSi yvelaferi mudam Zveldeba, saqarTveloa mxolod lamazi da axalgazrda...o, megobrebo arasodes ar moberdeba, Tumc safeTqlebze SegamCnie WaRaris gazrda.
da saaTebi angariSebs gagvisworeben...Cven ra, gind muxlebs aTrTolebdes axla cxovreba!ganvlil cxovrebas sixaruliT Cven movigonebT, imas, rac arsad, arasodes ganmeordeba...
jemal focxveria
190
weroTa mwkrivad gafrindnen wlebi...
weroTa mwkrivad gafrindnen wlebida zafxuls gahyva axalgazrdoba...da Semodgomis qarma daqrolacivad, WaRariT Tmebi daTova.
da naoWebma daRara saxe, marjvena sustobs, muxli _ caxcaxebs...siberev, JReras Sen ver CaaxSobgitarebis da dairebis, romelic vnaxe.
RmerTma miboZa miRweva miznis, karg vaJTa aRzrda, gzaze dadgomasayvarel colTan erTad sixaruls, bednierebas me moveswari.
RmerTo, kerias Sen nu Camiqrob, megobrobas da erTobas gvedri.de, siyvarulma imefos marad, axdes ocneba _ ar minda meti!
leqsebi
191
sad aris gazafxuli?
ra vqna, sad aris gamosavali?an vis mivendo? SevkumSe muSti...anda ra mizniT?sufTa mindorSi misdevs fifqs wvima freniT da freniTda araferi, sxva _ araferi...
me ver gimRere, rogorc mindoda...
me ver vimRere, rogorc mindoda, magram Rrubeli aRvmarTe droSad, sulSi aRvbeWde me yvela xati, RvTis wyalobad da trfialad rom Cans...
amovikawre zed gulze jvari,safrTxes davusxlti uamravs rixiT,me gavaswore angariSebi, magram Sens vals ki ver gadavixdi...
da rogorc droSas, Rrubels vwvdi TvaliT...me Seni mudam meqneba vali...
jemal focxveria
192
Zala momeci, RmerTo...
wuTiTac ar Sewyvetila _ wvima modis da modis.siciviT Zvlebi metkina, qari Cadgeba rodis?
sicivem guli momikla, daasamara guli...zecam Rrublebi moikrada aris gayinuli...
o, RmerTo, rogor marto var, RmerTo, momeci Zala, rom avma bedma damtovos, siCume gamecalos...
Tumc sulSi Suqi imedisdgeba, var mwyobrSi radganda gamarjvebis sxivebiam Cems RameSi Cadga.
leqsebi
193
lomis niSnis qveS davbadebulvarme _ ganTiadze dabadebuli...
lomis niSnis qveS davbadebulvarme _ ganTiadze dabadebulisxivebiT mosil TbilisqalaqSi...mRvdlebma wyvdiadSi ganTiadisaiq aRavlines locvis sityvebicisartyelebeb, mwvervalad maSin....
isini idgnen muxlebze erTadcodvil miwaze daCoqilebi.Savad mosili moCanda iqveqarTveli mRvdeli jvariT, saamooqrosferebi dahkravda samoss.
da tersomexi mRdvelic iq iyoda kaTolike pateric _ iqve...irgvliv mefobda haerSi SiSi, aRbeWdiliyo moZraobebSi, saxlebSi, TvalSi da saxeebze...
romlis nebiTac da brZanebiTac, mamoZravebel ZaliT maxviliTim Jams, rodesac me davibade, mtkvarTan mueZins moswyda Zaxili...
jemal focxveria
194
yvelaferze uars vityvi, rasac suli ver aRiqvams...
me measejer gagimeoreb _gaigos yvelam, gaigos yvelam, rasac arasdros miiRebs sulida rasac ganjis es Cemi guli, me uars vityvi im yvelaferze wuwunisa da kvnesis gareSe.rogorc raindi, mudam vxvdebodida vxvdebi kocons tanjvawamebis.zeca ki maradmifaravda damowyale RmerTic....radgan Tu vTesdi ganxeTqilebas, mcire ar mqonda me mosavalisiyvarulisa, rwmenis da Zmobis.ai, am Cemi naTesisaTvisSeminde Cemi codva mravalio, RmerTo Cemo, o, RmerTo Cemo, o, RmerTo Cemo...
leqsebi
195
damxrCvals arasdros ascdeba
damxrCvals Sexvedra arros ascdebaufalTan, marad did SemoqmedTan.maS, gavufrTxildeT erTimeoresaRsasrulis win da Semwed veqmnaT!
arvin viciT, vis ra mogvelis, cremli daiqces gindac mravali, wasulebs ukan ver daabruneb, gamoizoge Sen momavali...
siyvaruliT da zrunviT gaviTboTmaS momavali Cveni dReebi, da Cven rac ufro gveZvirfaseba, ufro moklea sicocxleebi...
jemal focxveria
196
vin Tqva rom Cveni gza aris grZeli... vuZRvni Cems SviliSvilebs nikolozs, dimitris, anamarias
vin Tqva, rom Cveni gza aris grZeli?is mxolod erTi bewvis xidiada Cveni xvedri masze hkidia...gadaWri _ morCa... ver gauZeli...
dReebi garbis, rogorc kinoSida siyvarulis Sen ici dari.Cemi Suqi xar. Cavqri Cven orSi, viT yvavi, aq var weli orasi...
da guli mqonda _ stambolis kaJida baiaTebs vmRerodi erTxans _ qalebi, zurna, Rvino da taSi...siberem yvela sarke gatexa...
da arasodes me ar miWirda, turfa ferias gverdiT davkargeme angariSi, guliT, niWiT da siamayiTac viyavi kargad...
axla daRlilma movxare qedi...vin Tqva, rom Cveni gza aris grZeli?is mxolod erTi bewvis xidia...
leqsebi
197
moskovi, 1991saqarTvelos parlamentma miiRo
damoukideblobis deklaracia.
asrulda, rac ki gvesizmreboda vuZRvni Cems SviliSvilebs!
asrulda, rac ki gvesizmreboda, saukunobiT rac viocnebeT, Tavisuflebis droSa frialebsdRes am zecaSi o, mewamuli.
sunqvaSekrulni TavisuflebissasufevelSi SevediT mtknari, rom arc gvjeroda, asobiT weligelodiT da Sen gagviRe kari.
Tavisuflebav! dascxe, musikav da gamoaReT fanjara yvela, leweT karebi cixekoSkebis, Tavisufleba SeuSviT _ Svela!
erTurTs vexveviT _ Cven avaSenebTCvens axal taZars, saocar yofas, mters Cven SevxvdebiT basri maxviliT, megobars _ savse fialiT _ moyvrad.
zRvari sada aqvs bednierebastrfialis, rwmenis, imedis miwav?!RvTismSoblis wilxvedr xar saqarTvelov, RmerTo, daloce iverni im wams...
jemal focxveria
198
waxvedi...
waxvedi...ratom?miuwvdomelo...ratom?Sen xom me arc ki mirekav...fiqrebi gtanjavs?o, vici, vici...yvelafers sZlev Sen da gaimarjveb!o, RmerTonuTu Sen genatrebi?rogor xar?Svidi zRvis gaRma axlaSen ras gaigeb, me ra madardebs...dareke!geli.dabrundiCqara!
leqsebi
199
Seqspiris 33-e sonetis motivebze
16 agvisto, 2000 w. moskovi Cemo Zvirfaso gia! dabadebis dRes gilocav! gisurveb janmrTelobas, sixaruls, cxovrebaSi gamarjvebebs!
nuTu vera grZnob, rom dRiTidRe Seni cxovrebamaradisobas, viT nacari Cahbarebia, mwuxar qelexTa, sulis ganZTa Soris cxonebaSens wuTisofels tyuilad gahkarebia?
maS, mianiWe mag Sens rCeuls bednierebaqorwinebisa, dedobisa, radgan mravaligogo ocnebebs mag Sen bedTan SerTvas, Serevas, bednierebas da erTobas irgvliv mavali.
maS, gadawyvite! bunebas win nu aRudgebi, keTilSobili, naTelia Seni goneba.ayvavebuli maisia _ is geubnebada unayofo zamTris ar surs mas gogoneba.
Sen xar mSoblebis sarke... wlebi... warsuli... ara!Sen axlac xar da kvlav iqnebi marad da marad!
jemal focxveria
200
katastrofis winaTgrZnoba
Svilo, netav ki icode axla, Tu ra Zalian Sen menatrebi, mTebs dasZlevdi da moqroldebodi, gageSleboda erT wamSi frTebi...
nuTu dagakel alersi, zrunva, nuTu viZunwe, Svilo sada xar?sad ganmeSore, rad mimatove ucxo mxareSi sada xar axla?
es mwuxareba da es azrebirogor anelebs dReTa dinebas, cxovreba rTuli amocanaa, pasuxs ver vpoveb, man ra ineba.
Sen meridebi, midixar Cemgan...rao, ara varT Cven erTad kargad?rom dardi mware gagiziaro, mesmis, Znelia da me Sen gkargav.
mesmis, rom ar var imisi Rirsieg aRsareba vismino odes.ra gawuxebs da an ra gawvalebsme ver gavigeb veRarasodes.
leqsebi
201
rogorc Sen ginda. me _ mamaSeniSenTan ver viyof ubedurebas.dedaSenma ki ra dagiSava?rad ar pasuxob, rad emdurebi?
mainc Cumad xar... mRelvarebisgan veRar poulobs adgilsac deda, nuRar awameb, tanjva gauqre, sityvas nugeSis etyode netav...
me siZneleTa wyvdiadi vZlie, asobiT cixekoSkSi Sevedida damrCa mxolod erTi simagreo, mag Sens gulSi auRebeli...
jemal focxveria
202
naTelo Cemo, Svilo...
wlebi miqrian ulmobeli _ ver daewevi.aha, siberem am Cems zRurblzecgadmoabija.gavWaRaravdi, ra vqnaT, dros ukanver davabrunebT, azrebTan brZoliT daviRale,Tavs ar vgrZnob biWad...sunTqva mekvris da ra vqna, rocaZala ar aris, rom me _ moxuci SegejibroCemi WaRariT...ara gvWirdeba Cven lamazi sityvebi, Svilo...nugeSic Sen xar, sixarulicSuqad gaSlilo...
leqsebi
203
nu mimatoveb...
arc mifiqria, waxvidodi Sen ase Soradda ver gnaxavdi wlobiT didxans, Zalian didxans.momenatrebi.. RmerTo Cemo, o, ra marto var, ver veguebi ganSorebas _ Sen vis gverdiT xar?
naTelo Cemo, modi CemTan, Cemo imedoda nu damtoveb tyved am munji zamTris amara.gaviyinebi uSenod da ar minda meti, oRondac erTad vuyurebdeT zecis kamaras.
gaxsovdes, rom es ganSoreba kargs aras niSnavs,sanam cocxali var, erTad yofna mudam gvWirdebavinc fiqrobs, Zveli megobari datovos, im Jamsgoneba misi nisls, tyuils ver SeeWideba.
jemal focxveria
204
Camodi da gamaxare!
Cemo kargo! Sen waxvedida mirekav aRarc, nuTu SenTvis sulierTiarogora var axla?
Cven rom erTad gagatareT, nuTu gaqra wlebi?viT qviSaSi wyali gaqrais mogonebebi?
nuTu SenTvis arasodesmiCuqnia siTbo?mag alersiT gamTbari kiferfli damrCa TiTqos...
martoxelas RamRamobiTcarieli, Cumimxvdeba saxli _ rom datove _ bneli, moRuSuli.
leqsebi
205
ar idardo, me kargad var...ra vqna, ra davarqvaaseT yofnas autanels, Cven Tu erTad ar varT.
ar idardo. rac moxdebapasuxs vagebT Semdeg.Camodi da gamaxare!da axal wels SevxvdeT!
civ gazafxuls me vaCuqebCems dardsa da sevdas.me qarisgan dagicav da ar dagtoveb metad.
jemal focxveria
206
monatreba
damijere, Cemo kargo _ momenatre Zlierda dekembris Zlier yinvasmartom me ver vZlie...
ara mnatrob? momawvdinecnoba gasaxari...aq guSagad damayeneuimedo, mtknari...
mamaSenis sevdadardiver igrZeni versiT?erTi Tbili sityva maincmogewvdina CemTvis.
damayene guSagad dakars Cavketav mdumars.martoobiT daRdasmulime movkvdebi Cumad.
rom gcodnoda, ganSorebas jojoxeTi mijobs, ase ar mimatovebdiudardelad, biWo!
damibrundi! damibrundi!rom mxarze mogeyrdno!rom dekembris yiamaTSiCemi Suqi geyos...
leqsebi
207
sikvdili sjobs ganSorebas
sikvdili sjobs ganSorebas, Sen es ici Cemze ukeT.rom siyvaruls gavufrTxildeT, es sityvebi iTqmis ukve?
miCumdebi yurmilSi da mebutebi waramara...nuTu Cemi ara gjera, Cems siyvaruls agdeb arad?
usazRvroa Senze zrunva, es sicocxle Sen gaCuqe.sikvdili sjobs ganSorebas, Sen es ici Cemze ukeT.
jemal focxveria
208
sjobs, gausworo simarTles Tvali...
Sen gagawama aTasma iWvmada mebralebi, oRond ar viciunda veZebo amis mizezi?sjobs, gausworosimarTles Tvali _rogorc kacur kacs SeSvenis mxolod.da sad veZeboTCven gamarTlebasurvilTa CvenTa da WirTa CvenTa?me erTi rame madardebs mxolod _ver xedav CemSi sayrdens, megobars.nuTu ggonia, rom me var marTlaaseTi gulqva, aseTi civi... da Seni gulis xma me ar mesmis?eg ar ifiqro...samyaro aris usixarulo, radgan ver xedavSen CemSi axlaverc sayrdens, verc Zmas da verc megobars...Svilo nu eZeb Sen gamarTlebasSenTa survilTa da WirTa SenTa...vici, rom mTeli mag Seni guliTmSobliur keris moeswrafebi, Sen genatreba Seni dedmamada mSobliuri es Cveni saxli...
leqsebi
209
dawynardi, iWvi gandevne Senganda nu daeZeb sxvadasxva mizezs.deda da mama Sen gagigebenmudam, yovelTvis.dae, bnelodes sulSi, avdaridae, iyos da Sen xom xar axlasadac Wirdebi.Sen xom yovelTvis cxovrobdi ase...dawynardi...Cven ar vecdebiT, rom `gamogasworoT~, am cxovrebaSiSen ukeTesi xvedri gekuTvnis.
jemal focxveria
210
pasuxs veZebdiT _ Tu raSia cxovrebis azri?
mas Semdeg, rac Sen waxvedi CvenganSvilo, Sen, Cemo gia, tvirTiaautaneli Cemi cxovreba...da xsovna xatavs mudam, yovelTvisRames, Tovli rom Zlivs daitia....pasuxs veZebdiT, Tu raSia cxovrebis azri?kamaTiT, rwmeniT, urwmunoebiTdauviwyari imRamindeli saubarime Zalas mmatebs, rom avitano danakargida Sevurigde imas, rom qveynadSeni keria Camqrala... kvlav cocxlobs xsovnaim Tovliani Ramisa da arafris metida guls awamebs mtanjveli seni, tanjva gaapobs qvasac, viT wveTi.
saqme aRar maqvs am qveynad vidreCemi xvedria, zRvars gadavide.
leqsebi
211
* * *wvima modis, modis... modis, wvima casa cris, satanjveli sicivea, qari xeebs xris, gayinuli aremare, Caesvena mze, cas Rrubeli dahflobia, arsada sCans mze.martoda sCans mze.martoda var, ra vqna?RmerTo, momec Zala mxne, SevebrZolo simatoves, siCumes da beds.mTavaria guliT mxne var, ar daveci, ar gamTela svem, RmerTo, RmerTo, momec Zala, SevebrZolo bnels.
moskovi, 4 dekemberi, 1996w.
jemal focxveria
212
* * *laRad gazrdilo – lamazo qalo!iad mosulo am qveyanaze, andazad Tqmulonazo asulo, amaRlebulo Cemsa fiqrebSi, iqneb momxedo da damapuro...albaT Cems gulSi gsurs CaixedoSenebr amayi didebul mzeriT,viT TviT qalRmerTo, Cemo asulo, iad mosulo, laRad asulo, iis asulo... iis asulo.
* * *ra vakeTo? ris imedadda ra ganwyobiT?gareT civa, wvima modisqari navardobs.
moskovi, 4 dekemberi. 1996 w.
leqsebi
213
IN MEMORIAM
* * *
gamarjoba, megobrebo! qalbatonebo da batonebo! Cveno uaxloeso suliero naTesavebo, gia (giorgi) focxverias megobrebo da naTlulebo. did madlobas mogaxsenebT mobrZanebisTvis, rom pativi eciT gias xsovnas... ai, ukve Svidi weli gavida, rac CvenTan aRar aris, magram Tqvenma Sekrebam da Cveni ojaxis tragediis TanagrZnobam, kidev erTxel dagvarwmuna, rom is Cvens gverdiTaa, rom mis wminda suls erTi dRiTac ar mivutovebivarT, da darwmunebuli varT, rom Cvenze loculobs... gia CvenTan dabrunda Tavisi literaturuli memkvidreobiT _ proziT, poeziiT _ da kidev erTxel Cagvaxeda Tavis samyaroSi, imaSi, Tu ra aRelvebda, risTvis an visTvis iyo mzad Tavi Seewira...
ganvlili Svidi wlis ganmavlobaSi TiTqmis samjer viyaviT misi uaxloesi adamianebi sikvdilis zRvarze, arafers vambob misi dedis, lianas sulier da fizikur mdgomareobaze. damerwmuneT, rom gia Cveni mxolod Svili ar iyo. is iseTive gulisxmieri, yuradRebiani megobari iyo CvenTvis, rogorc TqvenTvis. mxolod RmerTma mogvca Cven unari da ZalRone, rom gamogveca Cveni da Tqveni gias rva wigni (4 qarTuli, 3 rusuli da erTic inglisurenovani).
imis SegrZneba, rom misi wignebi TqvenTan iqneba, TqvenTan _ mis megobrebTan, naTlulebTan _ saTuTad movlilni, did sulier simSvides gvZens.
garkveulwilad siamayis grZnoba gveufleba imis gamo, rom gias rusuli gamocema mieZRvna mis sulier mamas, mitropolit antons.
214
Cemi cxovrebis yvelaze mZime wuTebSi, londonSi, gias panaSvidze vTqvi: `...albaT, wminda adamianis, meufe antonis suls dRes SeuerTda Cemi Svilis sulic, da isini axla erTad gvlocaven miwierebs zecidan~...
amaSi axla darwmunebuli var...kidev erTxel vuxdi did madlobas TiToeul Tqven
gans...Tqveni liana iaSvili jemal focxveriaP.S. Cveni werili wakiTxul iqna gias paraklisis
gadaxdis Semdeg misi londoneli megobrebisa da amxanagebis mier gamarTul memorialur literaturul vaxSamze, sadac waikiTxes misi leqsebi da Caatares saqvelmomedo RonisZieba wignebis gavrcelebis mizniT.
215
TinaTin mRvdliaSvili
salami megobaro, xeli gamomiwode!
is Cemi samyaros sruluflebiani wevri da ganuyofeli nawili gaxda.
es civi zamTari masTan erTad gavatare nislian londonSi...
Cven erTad vTargmneT misi poezia da avaJRereT poetis mSobliur enaze...
giorgis leqsebze muSaobis dros misi suli erTi wa miTac ar momSorebia... masTan erTad vxarobdi, vbrazobdi, miyvarda, veWvianobdi da, Tqven warmoidgineT, davfrinavdi kidec... giorgisTan erTad mec davtirodi mis udrood dakargul, Zvirfas megobrebs, gamudmebiT valagebdi bargs da saqarTveloSi dabrunebaze vocnebobdi...
mokled, Cven davmegobrdiT.samwuxarod, giorgi focxveria mxolod gardacva
lebis Semdeg daubrunda saqarTvelos... me ki arasodes mimogzauria inglisSi...
ubralod, es iyo mistika.swored am mistikurma megobrobam damawerina uki
duresad gulwrfeli, uSualo leqsi _ `daxuruli wigni~, romelic giorgis mivuZRveni.
vimedovneb, rom es idumalebiT mosili `daxuruli wigni~ male gadaiSleba farTo mkiTxvelis winaSe da, RvTis wyalobiT, mowonebas daimsaxurebs.
216
miZRvnebi
daxuruli wigni giorgi focxverias
morCa, yvelaferi morCa!warsuls surneli aqvs wvimis...ara, saSveli ar moCans,Sen xar daxuruli wigni.
albaT, ar uyvardi, ara!ratom migatova maSin?..TiTqos gadagagdo qarma, sadRac, aborgebul zRvaSi.
xeebs _ usasrulod maRlebs, arxevs grigali da wvima, marto miarRvevdi talRebs, axla usaSvelod gciva.
viRac uimedod gicdis, viRac ar apirebs Ralats, viRac erTgulia ficis, mas ki ar uyvardi, ara!
londons surneli aqvs wvimis, nislSi napiri ar moCans.Sen xar daxuruli wigni.morCa, yvelaferi morCa!
2013 weli, 1 Tebervali
217
larisa xvTisiaSvili
gia!
minda gesaubro im or Tveze, romelic gavatare Seni leqsebisa da kinoscenarebis kiTxvaTargmansa da Senze fiqrSi.
Sen gsurs siyvaruliT gipasuxos SenTvis sasurvelma pirovnebam, magram siyvarulis unari xom niWia da yvelas ar Seswevs misi tareba; es mxolod rCeulTa xvedria. Sen ki ver agitania is TvalTmaqcuri urTierTobebi, romelsac realobaSi SeeCexe. ra samwuxaroa, rom bedma iseT pirovnebas gadagyara londonSi, romelic SenTvis sabediswero aRmoCnda. Seni sulieri samyaro im Semzaravi realobis pirispir aRmoCnda, romelsac yalbi urTierTobebi hqvia. es SenTvis metismetad mZime aRmoCnda da amitom mudam sevdas utrialebs Seni fiqrebi.
rodesac vkiTxulob Sens winaswarmetyvelur, sevdian leqsebs, gaoceba da SiSi mipyrobs, magram es leqsebi xom im dros iwereboda, rodesac saqarTveloSi apokalifsis cxenebma gadaiqroles; roca SeveswariT saSinelebas: esroles CvenTvis sanukvar qaSveTis taZars, Cveni saTayvanebeli mwerlebis iliasa da akakis Zeglebs da dagvingries Cveni mSobliuri qalaqi _ Tbilisi. ra Tqma unda, am viTarebam Sens faqiz sulier samyaroze waruSleli kvali datova. Sen xom yovelTvis gulwrfelad wer imas, rasac ganicdi da gtkiva...
Senma mSoblebma Sens arqivSi naxes inglisur da rusul enebze dawerili leqsebi, kinoscenarebi da mTxoves davxmarebodi maT TargmanSi. amitom gavbe
miZRvnebi
218
miZRvnebi
de, inglisuri enidan bwkaredul Targmans SeveWide da didi mowiwebiT vTxove Cems axloblebs, cnobil avtoritetul poetebs _ TinaTin mRvdliaSvils da dalila bedianiZes damxmarebodnen Seni leqsebis poetur TargmanSi.
kargad ici, ra uxvi da mdidari leqsikis matarebelia inglisuri ena. erT sityvas zogjer mravali mniSvneloba aqvs. amis gamo didi rudunebiT, dakvirvebiT da rafinirebuli sifrTxiliT movindomeT gadmogveca Seni Tvalsazrisi, azrovnebis stili, gancdebi da inteleqti.
imedi maqvs, Seni keTili suli kmayofili darCeba im SromiT, romelic gavwieT mTargmnelebma.
oh, gia, rogor menanebi!..12013 weli, 15 ianvari
dalila bedianiZe
aris sicocxle sikvdilis Semdeg eZRvneba gia focxverias
ara, poeti arasdros kvdeba, leqsSi gadadis sicocxle misi.erTxel iqneba, erTxel iqnebamkdvreTiT aRdgeba dRisiT da mzisiT.
da wamkiTxvelo, uTxar Sendobaama udrood gardacvlil poets.ara sCveoda uimedoba, axal sicocxles leqsebiT hpovebs.
219
miZRvnebi
da Seiwyale, ufalo, sulimonisa Senis, mravaltanjulizRapruli iyo is ufliswuli, ar sWrideboda mis leqss msajuli.
odesme yvela SevxvdebiT albaT, radgan sikvdilis Svilni varT yvela.xsovna gulebSi sxivebs gaabams, Tavs dagvadgeba, viT cisartyela.
aris sicocxle sikvdilis Semdeg, ardaviwyeba Seni xvedria.Sen ukvdavebis bilikze Sesdeqda poezia Seni bedia!. 7. II. 2013
gulbad amiranaSvili
gia focxveria da Salva amiranaSviliskolis periodis megobrebi
Cemi Svili Salva da Cemi biZaSvilis jemal focxverias Svili gia meSvide klasidan meTerTmete klasis CaTvliT swavlobdnen Tbilisis komarovis saxelobis fizikamaTematikis skolaSi. isini paralelur klasebSi ganawildnen, radgan Cemi Svili, dedamisis rCeviT, rusul enaze eufleboda swavlaganaTlebas. Cvengan damoukideblad, naTesavi bavSvebi skolaSi daumegobrdnen erTmaneTs. am mxriv iciativa gamoiCina giam, risTvisac axlac madlierebis grZnobiT var gamsWvaluli.
Tanatolebisgan gansxvavebiT, mxolod misTvis
220
damaxasiaTebeli da bavSvobidanve Tandayolili keTilSobiluri TvisebebiT yalibdeboda gia focxveria. Tavidanve etyoboda gamorCeuli gulgaxsniloba da xalasi urTierToba megobrebis mimarT. mSoblebi zrdidnen Svils simarTlisa da WESmaritebis moyvarul adamianad; da SemdegSi, swored aseTi Tvisebebis mqone pirovnebad aRiqmeboda igi sazogadoebaSi. ver itanda sicruesa da umarTlobas, orpirobasa da da mliqvnelobas, pirmoTneobasa da farisevlobas. ugulebelyofda aseTi Tvisebis mqone yovel Tanatols, xolo namdvil megobrebTan Tavganwirvamde megobrobda. mokled, aRmatebulad dadebiTi zneobiT dajildoebuli gia focxveria samagaliTo iyo ara marto klaselTaTvis, aramed mTeli skolisaTvisac.
am pirovnul TvisebaTa gaTvaliswinebiT, swored rom, namdvil megobrebad Camoyalibdnen erTmaneTis naTesavebi, bavSvobidanve cxovrebiseul oromtrialSi kargad Caxeduli gia focxveria da bavSvuri TvisebebiT Semkuli gulubryvilo Salva amiranaSvili. am saqmis iniciator gias sasargeblod unda iTqvas, rom isini RvTiT miniWebuli sulierebiT daumegobrdnen erTmaneTs. erTi ram ki cxadi iyo, rom skolaSi da mis gareT, gia focxveria Taviseburad patronobda Cems Svils. naTesaoba akeTilSobilebda maT da aseve, stimuls aZlevda maT megobrobas. susti Salva da Zlieri gia namdvil Zmebze ukeTesad Zmobdnen urTierTs.
gia focxveria Tavidanve aTletur axalgazrdad yalibdeboda da Tavs cdida sxvadasxva sportSi. gansakuTrebuli mondomebiT fexburTis TamaSs daewafa. zneobrivad iyo Tavaziani da TavdaWerili, moridebuli da kulturuli sazogadoebriv cxovrebaSi. ubanSic gamoirCeoda gamWriaxi gonebamaxvilobiT. sityvapasuxis dros icoda saqmis sworad garCeva da moqnili saubriT advilad axerxebda erTmaneTs dapirispirebulTa daZmakacebas. Tu saqme saqmeze midge
miZRvnebi
221
boda, kargadac Cxubobda.gias sruli antipodi iyo Cemi Svili Salva, romel
ic `mamenkin sinok~is saxelsac imsaxurebda TanaklaselebSi. igi, fizikurad susti da SesaxedaobiT gamxdari, wvrili xmiT molaparake (gvian dauboxda xma) da saerTod yvela rom gadauvlida, iseTi bavSvis STabeWdilebas tovebda. samagierod, friadze dabal niSans iSviaTad Tu miiRebda. mas fexburTic uyvarda, magram sul dacvaSi aTamaSebdnen an karSi ayenebdnen. TamaSis Semdeg tansacmelamoTxvrili brundeboda saxlSi, xan fexnatkeni, xan ki muxlgadatyaulic... Cemi Svilis sisustis miuxedavad gias da Salvas megobroba ar Senelebula, piriqiT Zlierdeboda kidec. erTxel Sematyobines, rom skolis yoyoCa biWebSi gias ganucxadebia, rom Tu vinmem Salvas xeli daakara, CemTan eqneba saqmeo. da swored amis gamo, mTeli skola Tavazianad epyroboda Salva amiranaSvils.
gakveTilebis damTavrebis Semdeg, arc Tu ise xSirad Salva brundeboda Sin giasTan erTad. Cems sixaruls ver vfaravdi. gias stumroba bedniereba iyo Cveni ojaxisaTvis... vicodiT, rom gias vaJkacoba vlindebodAAa naTesavmegobris daxmarebaSi, rac Tavis mxriv amaRlebda da akeTilSobilebda mis pirovnebas. cotaoden waxemsebisas, isini Znelad gamosayvan magaliTebsa Tu amocanebze erTad saubrobdnen. maT sjabaasSi iSviaTad Tu Caereoda Salvas deda Tamari, ganaTlebiT fizikamaTematikosi, romlis erTi mizandasaxuli sityvac sakmarisi iyo komarovelTaTvis, rom yovelgvari saskolo problema uproblemod gadaewyvitaT.
me mamaSvilurad veqceodi Cemi biZaSvilis Svils gias, Cemi Svilisgan ar varCevdi. ase iyo skolis periodSi. gias megobruli urTierToba Cem SvilTan mxolod uTbiles grZnobebs iwvevda CemSi. amis gamoc, da im yvelaferi dadebiTis wyalobiT, rac gias axasiaTebda, yvelgan meamayeboda. vamayob axlac, amqveynad
miZRvnebi
222
xanmokled ganvlili misi brwyinvale cxovrebiT. gia focxverias arsebobis tragikulad Sewyvetis Semdegac, misdami mamaSviluri siyvaruli ar gamineldeba arasdros, da Cem Svil Salvas vficav, Tan gamyveba sicocxlis bolomde.
gia focxveria mizandasaxuli suliskveTebis axalgazrda iyo, swavla arc erT saganSi ar uWirda, magram ver malavda bunebriv wadils da mis mier arCeuli gzisken miuwevda guli. es ki, TavisTavad warmoadgenda mis sulier sazrdos, romlisTvisac mTeli cxovrebis manZilze arasodes uRalatia. es iyo poeziis usazRvro siyvaruli da miswrafeba Tanamedrove cxovrebaze dadgmuli kinofilmebis reJisurisken. magram mis am wadils win eRobeboda mamis kategoriuli moTxovna, rom misi Svili daufleboda teqnikur specialobas, Tanac politeqnikur intitutSi, sadac TviTon miiRo ganaTleba.
bavSvobidanve gia Camoyalibda mSoblebis usazRvrod moyvarul Svilad, maTi sityvis pativismcemel da maTi survilis xmaamouRebliv Semsrulebel pirovnebad. amitom man winaaRmdegoba ver gauwia maT da axalgazrdobis SesaniSnavi xuTwleuli gaatara Tavisi survilisa da wadilis sawinaaRmdegod. es maSin, rodesac mis sulier miswrafebas da cxovrebiseul azrs poezia da kinematografia warnoadgenda. politeqnikuri institutis dasrulebis Semdeg piradi TavisuflebiT frTaSesxmulma giam Teatralur instituts miaSura da marTlac brwyinvaled Caabara misaRebi gamocdebi kinosareJisoro fakultetze.
sul sxvanairad ganviTarda Salvas skolisSemdgomi periodi. mSoblebma gadavwyviteT, rom Salvas jer Caebarebina moskovis lomonosovis saxelobis saxelmwifo universitetSi, sadac gamocdebi ivlisSi tardeboda. CaWris SemTxvevaSi ki ukve TbilisSi, rogorc gamocdil abiturients gamocdebi Caebarebina iv. javaxiSvilis saxelobis universitetis fizikis
miZRvnebi
223
nuTu arasdros momeferebi... vuZRvni Cemi gias naTel xsovnas
Seni leqsebiT akinZul wignebsvfurclav da geZeb, gipovo iqneb,mivualerso ferebiT, isevzeciT danamul Sens wminda sityvebs.
isev dagnatri. oblad damtove.ra dagiSave, rom miRalate!rogorc, odesRac RmerTkaci qriste,TiTqos jvars gacva ponti pilatem!
fakultetze. magram moxda saswauli da Cairicxa rusul universitetSi. Cven gagvixarda da gvewyina kidec, radgan mas mSoblebis gareSe pirvelad unda ecxovra martodmartos. axal pirobebs SeuCvevel Salvas daexmara gia focxverias adamianuri SemarTebis da misi pirovnuli Tvisebebis gaTvaliswineba. Salvam miznad daisaxa mimsgavseboda giasTvis damaxasiaTebel cxovrebiseul alRos. marTalia, Tavidan simartove mainc gauWirda, magram giasTan urTierTobiT miRebulma gamocdilebam gauadvila Salva amiranaSvils Camdgariyo misTvis ucxo, studenturi cxovrebis ferxulSi.
megobarZmaTa urTierTobaSi sawyeni mxolod is iyo, rom skolis damTavrebis Semdeg maTi xalasi urTierTobac samudamod Sewyda. sxvadasxva profesiisken miswrafebam da aqedan gamomdinare axalma cxovrebiseulma pirobebma gansxvavebul gzebze daayena gia focxveria da Salva amiranaSvili.
SesaniSnavi iyo skolis periodi Salva amiranaSvilisaTvis, roca mas mxars umSvenebda Cemi Zvirfasi gia focxveria!
miZRvnebi
224
miZRvnebi
Ramis TenebiT Sen beds Zerwavdi da zeciurSi wasvla damaswar! bednierebas, mand Tu naxavdi? nuTu yvelafers grZnobdi winaswar!
cxovrebis nacvlad Semomatove uSenod yofna, viT gandegili. bedad margune sul simartove, Cemi sicocxlec Sengan devnili. guli ver itevs dafarul moTqmas, gadmogexeda Cemken, egebis, rasac fiqrobdi, CemTvis arc giTqvams, ise moZebne SenTvis edemi!
Sevyureb zecas. aRvavlen locvas. suls efineba ciuri nami. gzaabneuli dageZeb morcxvad, rom sadme gnaxo, Tund erTi wamiT!
nuTu arasdros momeferebi, ar damikocni sevdian Tvalebs, Senze fiqrebiT gamaqvs dReebi, yoveli wamic dros mifermkrTalebs!
bneldeba isev dRe daRamebiT da zenaari sulebs aRafrens, gzas ukanasknels gvinTebs sanTlebiT da amqveyniurs, gvarTmevs yvelafers. da mainc RamiT, leqsebis mwkrivi Caxutebuli CemTan baasobs, misiT viSuSeb sicocxlis tkivils, cxovrebac sevdis speqtakls TamaSobs.
225
xatad qceuli eg guli isev nugeSis mcemel ocnebad feTqavs, Cemi arseba Sors miaqvT nislebs, aq rac ver miTqvams, minda mand meTqvas.
sul daviwminde. mxolod fiqrebiT vlambav zecaze, moxatul saxes, sawuTroebis beds vevedrebi, nuTu damigebs odesme maxes!
sevdis iariT, gulistkiviliT, maradisobis gza gaminaTe! Semomagebe simwris Rimili, Cemi sanTelic Senve aminTe!
2007 weli 20 seqtemberi Tbilisi `kinos saxli~ gias wignebis prezentacia da misi memorialuri literaturuli saRamo
* * * gia focxverias
gulSi Caimsxvra isev tkivilisasufevelSi afrenil kacze, ganvlo sicocxle gulistkiviliT, da cxovrebis gza zenaar camde.
Tavis ocnebis sxiviT Semosamironcxebuli bedis sanTeli, man Tavis Tavis megzurad povagzaddanaTluli taZris naTeli.
miZRvnebi
226
Semoifargla ormocdaoriT, misi fiqrebi wlebma daTova, gadatexili sicocxlis gzidanman Tavis mzera Semogvatova.
CvenTvis akinZa sityvebi mZivad, TviTon ipova sulis savane, da misi azri fenili sxivadmaradisobis sanTlad avanTeT.
misi fiqrebi dawura sevdamararad qceul miznebis darad, mainc aRar Tqva, rac unda eTqva, amosacnobad darCeba marad.
erTi welia, carieliamisi saweri TeTri furclebi, rogorc margalits, ise saTuTadrac dagvitova, mas vufrTxildebiT.
maka iaSvili
* * *es ramdeni tkivili guliT gitarebia,siyvarulis morevSic Sen ar gagmarTlebia,martoyofna, gancdebi albaT Seni xvedria,damnaSave amaSi ucnauri bedia.
ver gauZlo amden dards gadaRlilma gonebam,agiria fiqrebi samSoblos mogonebam.siSoreSi gaiara amRvreulma cxovrebam,ver waSala monatreba JamTa cvlam da droebam.
miZRvnebi
227
vici Seni suli moxvda sasufevelSi,bebiac da babuac iq samoTxis velSi Caixute, moefere, aitace xelSi,gaixare, gaciskrovnda aRara xar bnelSi.
cxovrebas agrZeleben vinc ki Seni tolia, zRvaze laRad navardobs bevri TeTri Tolia,Seni mSoblebis gulSi mTeli weli Tovlia, anugeSe zecidan Seni jeli foia.
miZRvnebi
madona baidauri
im dRes mTeli dRe vurekavdi. madloba mindoda gadamexada im daxmarebisaTvis, romlis meSveobiTac Cemi gogona saeklesio skolaSi miiRes. telefonze ar pasuxobda. meore dRes ki es Semzaravi ambavi gavige!
is iyo Zalian yuradRebiani, yvelas gvikvirda amden rames rogor axerxebda!
madloba mis mSoblebs aseTi kargi Svilis gazrdisaTvis!
gulbaaT SveliZe
bolomde darwmunebuli var, rom sicocxle ar mTavrdeba Cveni `gardacvalebiT~ am sicocxlidan SemdegSi da amitom minda giTxraT, rom gias sicocxle ar damTavrebula. amitom, rogorc giorgis erTerTi megobari, mas kidev Sevxvdebi. es mxolod drois ambavia. rac Cven unda gvaxsovdes am cxovrebaSi.
228
miZRvnebi
fatman TadiaSvili
didi xani ara, rac saqarTvelodan Camovedi, sul 6 Tvea. aq eklesiaSi gavicani gia focxveria. is iyo kaci, iyo qarTuli sulis adamiani, visTvisac qarTuli eklesiis arseboba londonSi iyo aucilebeli da yvelafers akeTebda amisaTvis…... madloba ufals, rom moveswari da gavicani es araCveulebrivi sulis qarTveli adamiani. ufalo, naTelSi amyofe misi suli da msubuqi yofiliyos mis gulze dayrili miwa. naTeli daadges. amin.
marine TigiSvili
gia, daujerebeli ambavia CemTvis Seni gardacvaleba. imdenad daujerebeli, rom Tvali sul geZebs, gansakuTrebiT _ taZarSi. ici, ra Znelia uSenod gundis repeticiebis Catareba. saSineli simware modis im kuTxidan, sadac Sen ijeqi xolme. Cveni qarTuli taZris safuZvelSi Caido saZirkvlis qvad Seni sax-eli da gvari. sabolood yvela warvdgebiT uflis winaSe, magram, rogorc yovelTvis, yvelaferSi pi-rveli iyavi. es wardgomac pirvels gergo. gexvewe-bi, momixsene zeciur saqarTveloSi.
Zalian didi tkivilia da simwariT meordeba Seni saxeli Cems gonebaSi. maradisobaSi gadasaxlebulo, Cemo mxiarulo, Zvirfaso, yovelTvis Tbilo da yuradRebiano megobaro, Zalian, Zalian menatrebi.
229
miZRvnebi
qeTi kalandaZe
gaurkveveli sicarielea garSemo. aRaravin mi-rekavs eklesiis sakiTxebze samsaxurSi, saxlSi, mo-bilurze, dReSi vin mosTvlis ramdenjer. dabneuli var da mxolod axla vxvdebi, ramdenad mZime yofi-la is pasuxismgebloba, rac gias auRia Tavis Tavze. madlobac ki arasdros miTqvams. axla mainc getyvi, giav batono! madloba im uangaro sikeTis, imedis, qarTuli wirva-locvisaTvis, yoveldRiuri patar-patara yuradRebisaTvis, adamianurobisa da sico-cxlis siyvarulisaTvis.
TamTa TurmaniZe
me inglisSi sul axali Camosuli var. pirvelad gia aq, Zveli axali wlis dResaswaulze vnaxe. is iyo mTe-li ceremoniis da Semdeg sufris suli da guli.
meore dRes mamaCems velaparake telefoniT. iseTi kargi dro gavatare, iseTi kargi qarTvelebi arian aq, erTad Sekruli, yvelas uxaria erTad yofnaTqo. mamam miTxra, albaT, kargi meTauri hyavT magaT, Rirseulia da is kravs qarTvelebso. aseTi vnaxe me gia. RmerTma gaanaTlos misi suli.
marina labaZe
piradad ar vicnobdi, magram bevrjer minaxia rusul eklesiaSi da erTxel dampatiJa qarTul wirvaze avtobusSi. Zalian keTili da morwmune adamiani iyo, mewyina rom gavige giorgis gardacvalebis ambavi.
230
miZRvnebi
RuduSauri nata
gia focxveria yovelTvis mexmareboda. Tu odesme raime mikiTxia, yovelTvis damxmarebia. ziareba pirvelad gias wyalobiT miviRe.
marTlac saukeTeso da Zalian keTili adamiani iyo. did pativs vcemdi. yvelas gviyvarda.
RmerTma gias suli naTelSi amyofos. amin!..yovelTvis memaxsovreba, mTeli Cemi cxovreba ar
daviviwyeb. gias suraTic maqvs. Cems megobrebsac movuyevi giaze. marTlac kargi adamiani iyo.
kaxa kapanaZe
gia iyo CemTvis megobaric, Zma da sulieri mamac. bolos, gia iyo Cems dabadebis dReze. Zalian moilxina, Tumca ar svamda. es iyo 25 Tebervals. Sempirda Cemi Svilis dabadebis dRisTvis dalevda da iqeifebda, magram ar dascalda. naTeli da sanTeli mis saflavs. is yovelTvis Cvens gulebSi darCeba da yovelTvis movigonebT.
giorgi lomTaZe
gias hqonda saocari unari adamianebis erTmaneTTan dakavSirebis.
anonimuri
gia udidesi adamiani aris da darCeba yovelTvis Cvens gulebSi, imiT rom yovelTvis undoda yuradReba gamoeCina yvelas mimarT.
231
miZRvnebi
nikoloz baTiraSvili
erTi ram SemiZlia vTqva, rom gia did saqmes emsaxureboda RmerTis winaSe.
irina kvaliaSvili
Zalian maklia misi Rimili.
Tamar kaxiZe-maniJaSvili
gia focxveriasTan xanmokle urTierToba makavSirebda. vwuxvar, rom ase iyo, magram am mokle xanSi man didi gavlena iqonia Cems sulier mdgomareobaze. is iyo adamiani, romelic uceb CagiTrevda Tavis keTilSobilebis morevSi. me mamamiss piradad gadavuxade madloba aseTi keTilSobili adamianis gazrdisaTvis.
anonimuri
gia pirvelad gasuli Tvis qarTul wirvaze vnaxe, uamrav qarTvels Soris gamoirCeoda udidesi yuradRebiT TiToeuli qarTvelisadmi. maSinve mivxvdi, rom es iyo adamiani, romelic londonSi myof qarTvelebs patronobda.
udidesi danaklisi igrZnoba dRes. mis gareSe Catarda wirva. mixaria, rom aq arian qarTvelebi, romlebic didi pativiT agrZeleben gias wamowyebul saqmes _ inglisSi qarTuli eklesiis aSenebas. yvela qarTvelTan erTad viziareb Tqvens mwuxarebas da icodeT, rom aq gia yovelTvis gvemaxsovreba.
232
miZRvnebi
mamuka mosuliSvili
gia focxveria iyo erTaderTi adamiani, romelmac gacnobis pirvelive wuTidan Semayvara Tavi. is iyo adamiani, romelic yvelas cxovrebiT cxovrobda, yvelas Wiri sWirda. ukeTilSobilesi da usayvarlesi adamiani. CemTvis Zalian didi danaklisia misi wasvla am qveynidan. Zalian didi sayrdeni gamomecala xelidan. is iyo ara marto Cemi megobari, aramed damrigebelic da Cem gverdSi mdgomi yvelanair gaWirvebaSi. baraqa, Tqven mSoblebo, rom aseTi Svili gazardeT da aCuqeT am qveyanas, magram is axla Cvens gverdze aRaraa, is RmerTanaa da eWvi ar mepareba, rom iqidan Cvenze loculobs.
lia gogsaZe
Zalian didi madloba gias mSoblebs, imitom rom arsebobda gia da ase mgonia da asea rom sul iarsebebs CemTvis da yvela qarTvelisTvis, vinc aq aris.
maia beraia
miuxedavad imisa, rom giasTan ar mqonda axlo urTierToba, arasodes damaviwydeba eklesiis karebT-an mdgomi, yoveli qarTvelis danaxvaze sixarulis da imedis TvaliT momzirali. yovel qarTvelze uzomod monatrebuli gia focxveria. qarTuli wirva-locva CemSi giasTan erTad asocirdeba. war-moudgenlad meCveneba dRevandeli dRe gias gareSe. karebTan mosuls guli Zalian damwyda. saubedurod, gia aRar aris, magram adamianis vali giam, Cemis azriT, bolomde pirnaTlad moixada. man iseTi siTbo da
233
miZRvnebi
siyvaruli datova da danerga qarTvelebSi, es me mgoni udidesi bednierebaa. giam icocxla iseTi cxovrebiT, rac erTeulebis xvedria.
RmerTma naTelSi amyofos misi suli. amin!
lali koleliSvili
2002 axali wlis sabavSvo zeimze, romelic saelCoSi Catarda, giam Seqmna sasacilo personaJi (romelic TviTon ganasaxiera) da mec rogorc kolegas mimaRebina monawileoba (viyavi misi damxmare kata). bavSvebs vamRerebdiT da vaTamaSebdiT, rogorc tyis stumrebi. Semdeg konsuls _ kote surgulaZes Caacva Tovlis babuis forma da ase gaaxalisa saRamo. maqvs videomasalac da fotoebic TbilisSi!
anonimuri
gias gardacvaleba didi danaklisia qarTuli mrevlisaTvis da ara marto mxolod qarTvelebisaTvis. miuxedavad imisa, rom masTan piradi urTierToba ar mqonia garda salmisa, bevri kargi ram msmenia masze saerTo megobrebisgan.
eka nandoSvili
me vicnobdi gias. is iyo Zalze Tbili da keTilSobili adamiani. rodesac sulierad Zalian miWirda da daTrgunuli viyavi, manugeSebda da meubneboda: `aq ase iciso, or TveSi erTxel yvelas emarTebao~. Zalian gamaoca aseTma ucnaurma sikvdilma. ufalma waiyvana da naTelSia misi suli. daimkvidros sasufeveli da ilocos iqidan qarTvelebis gasaerTianeblad. ufals uyvars gia da Seismens mis locvas.
234
miZRvnebi
qeTi jafariZe
gia focxveria, ra vTqva cota miWirs...me Sens datovebul `Strixebs~ vxedav garSemo, Sen
kvali datove, Seni cxovreba darCa rogorc `saxe~... es bevrs ar SeuZlia.
daTo mamacaSvili
maxsovs yovelTvis Seni keTili gverdSi dgoma da maklia Seni keTili megobroba, Cemo gia. naTelSi amyofos Seni suli!!!
Seni mamaca
kaxaber abaSiZe
momenatre Zmao!momenatre, rogorc mitovebul Svils enatreba
deda. momenatre rogorc iqna. rogorc iqna gadavZlie dartyma, mere wyena. momenatre Sen, iseTi rogoric iyavi, iseTi rogoric gindoda yofiliyavi. iseTi rogoric me vicodi rom xar. erTi rjulis, erTi saxuravis qveS nacxovrebT, sxvadasxva mxridan momavalT rom erTis gvjeroda. gamiara, gamiara wyenam, mivxvdi Seni dakargviT ra davkarge. momenatre. minda dagiZaxo, imitom rom sul meCvenebi quCaSi. imitom rom Sen quCebze davdivar. imitom rom Seni madli damaklda.
momenatre! momenatre imitom, rom CemTvis qveynis xma yofilxar _ davkarge.
Senc migtiri da imasac, rac davkarge.
235
miZRvnebi
momenatra utirilod tirili SenTan. momenatra, imitom rom ver gxedav.
momenatra xumrobebi, marto Sen rom icodi. momenatra is ambebi zepirad rom miyvebodi.
momenatra Seni xedva _ erTi mxari SemogdebiT rom dagqonda, Savi kudi, rom mindoda dagkargvoda.
momenatre _ mainc SenTan vambob marto, sxvas simarTles sicocxleSi ver gavandob!
Tamriko doliZe
yovelTvis rodesac maxsendebi. rusuli eklesia, sanTlebis gasayidi adgili yovelTvis Cumad, yovelTvis mzad yvelasTvis siTbo, daxmareba SegeTavazebina.
mixaria, rom Seni didi survili asrulda, gia. Cven dRes Cveni eklesia gvaqvs, vloculobT qarTulad, erTmaneTs veferebiT qarTulad da mjera, rom Sen amaSi didi wvlili migiZRvis.
namdvilad adre iyo, Zalian adre...Tbili, keTili, alersiani gia RmerTma naTelSi
gamyofos.
31.03.13. londoni
236
miZRvnebi
xaTuna SavguliZe
rogor gafrinda wlebi... Svidi weli gavida gias gardacvalebidan. me ki, drodadro ise warmomidge-ba Tvalwin, TiTqos guSin Semxvda Tavisi ganuyre-li xelCanTiT qarTuli eklesiis daarsebisaTvis saWiro sabuTebiT rom hqonda savse... sul Rimiliani maxsendeba _ rogor xumrobda, rogor cekvavda... Semdeg, gadavSale misi wigni. wavikiTxe misi yvela leqsi da guli damwyda... guli damwyda, rom Turme sul ar mcnobia adamiani, romelsac es leqsebi ekuTvnis. mis sulSi Cavixede, misi grZnobebi gaviziare, misi tkivili metkina da gamaxsenda oTar WilaZis sityvebi: `ver mivaWede suls saxeluri, rom gamoaRos yvelam kariviT~. netav, marTlac SegveZlos erTmaneTis sulebSi Caxedva... ramdenad meti siyvaruliTa da TanagrZnobiT movekidebodiT erTmaneTs!.. exla ki, vkiTxulob gias leqsebs da saSinlad mwydeba guli, rom misi gaxsenebis, misi wignebisa da naazrevis moferebis meti aRaraferi dagvrCenia... rogorc yovelTvis, dagvagvianda uniWieresi, usaTuTesi da martosuli adamianis gulSi Cakvra da mofereba...
`codvili~ raindi gia focxverias xsovnas
codvili varo, evedrebi ufals muxlmoyriT...ginaxavs vinme ucodveli am qveynad, netav?...daabijebdi viT aCrdili mdidarupovris da natrulobdi Tbilisis cas yvelaze metad...
237
miZRvnebi
codvili varo! wamiyvane ufalo SenTan, aki, gismina zecierma uxmo Zaxili, magram, netav, rad ar gismina amasTan erTadsxva sanatreli, sxva ocneba da sxva wadili?..
wvimian quCebs Seni fiqri nislad dasdevda da awydeboda nostalgia daxSul darabebs, patara oTaxs martoobis bindi avsebdada aRar gTxovda martosuli guli arafers...
rogor gwyuroda mSobliuri locvis CurCuli, rogor ebrZole gaukvalav ucxo labirinTs...cxeli grZnobebiT gaarRvie mTebi yinulis da dagvitove es taZari qarTul sanTlebiT!..
aw, ufalTan xar! sasTumlad gaqvs samSoblos miwa, misi surneli Sens ocnebas mudam Tan sdevda, auxdeneli siyvaruli guls aRar giwvavsda codvil rainds aRar dagsdevs codvebis sevda...
29 marti, 2013 weli. londoni
Ed Walsh
Today we celebrate the life of a man who had vision and the strength of purpose to achieve its realisation.
Here is the best place to remember him. He was the first among us to recognise the necessity of establishing a permanent Georgian church in London.
Hi inspired and motivated others to walk together by devoting his life to this task.
In the sacredness of this space, I believe, he is with us in worship.Gia, may you live forever in our memories; may your modesty and
kindness never be forgotten.
238
miZRvnebi
John Bazlinton
IN MEMORY OF GIVI POTSKHVERIA 1965-2006
Our friend GeorgeSo noble and so debonairA natural gentleman forsooth. A helping hand A timely joke... and a grin from ear to ear. Our friend George.A steadfast friend for evry hour - for every twenty fourHe could almost be an Englishman,
Our friend George
ed volSi
dRes Cven wirvalocviT aRvniSnavT im kacis cxovrebis gzas, romelsac hqonda miuwvdomeli ocneba da Zala, rom mieRwia misi miznebis ganxorcielebisaTvis.
es saukeTeso adgilia mis mosagoneblad. Cvens Soris is pirveli iyo, romelmac saWirod CaTvala mudmivmoqmedi qarTuli eklesiis daarseba lon-donSi.
man STaagona da Seaguliana sxvebi, rom erTad ev-loT im gzaze, romelsac man mTeli piradi cxovreba miuZRvna. mjera, rom is CvenTan erTad loculobs am wminda adgilas.
gia, gisurveb samudamod cocxlobde Cvens mogonebebSi da arasodes iyos daviwyebuli Seni mokrZalebuli Rvawli da keTili saqme.
239
gias sulis mosaxseniebeli paraklisi da Semdgomi literaturuli saRamo londonSi. 2013 wlis 21 aprili
240
241
miZRvnebi
But of course he’s not – he’s Georgian! - the oldest tribe on earth. Before you see’em comingYou’ll hear their drums ’a drumming ... just run for all your worth!
His fiercesome clan tells many a tele of conquering warrior kingsand of all those frightfully grisly things that cause faint hearts to quail.
But saint Nino walked her holy way The Robe of Christ to gainHer healing prayers were not in vain The Georgians learnt to pray.
Now the charm of a man is his kindness - except when there’s a dragon aroundWhen truth is being riven no quarter is given by the sword of... our friend George
But after battles are fought and peace is restored There’s one thing you’ll never forget - the joys of dining and livind and wining with the toast from... our friend George. March 2006
jon bazlintoni
giorgi focxverias (1965-2006)
Cveni giorgi,megobari keTilSobili, sicocxliT savse,WeSmaritad saTno jentlmeni.yovladmowyale, Tumc Tavis drozedidi xumara yurebamde gaRimebuli.
242
Cveni giorgi,saimedo Cveni Zmobili,usaTnoesi pirovneba,romelmac SeZlo yofiliyo TviT ingliseli.
magram, giorgi,ra Tqma unda, iyo qarTveli!uZveles modgmis RviZli Svili dedamiwaze,eris, romelsac vidre ixilavT,Soridan gesmiT maTi dolebis dakvris simZlavreda am simZlavres gsurs rom gaeqce!..
misi mamaci tomi aRgviwersZlevamosili mefeebis brwyinvale warsulsda Tavzardamcem, SiSismomgvreldroebas avsuls.
da qristes kvarTis saZebneladwminda nino ewviaT roca,fuWi ar iyo ninos stumrobada qarTvelebma iswavles locva!
dRes mamakacis Rirsebaa didsulovneba,mxolod drakonTan siaxlove aris wyeuli,radgan simarTle seumusravT Cveni megobris,xmliT ganugmiravT, samwuxarod, aris Zleuli!
dasrulda Jami davisa da dadga mSvidoba,magram erTi ram arasodes dagvaviwydeba,ros sadRegrZelos TasiT xelSi svamda giorgida mxiaruli, mimzidveli Tavdaviwyeba.
TinaTin mRvdliaSvilis Targmani
miZRvnebi
ser jon bazlintoni, vikontTa umcrosi Stos Camomavali, iyo gias uaxloesi megobari. Zneli saTqmelia, ram ganapiroba, magram faqtia, rom 10 wlis winaT giam igi monaTla marTlma-dideblurad (anglikanuri eklesiidan). gias gardacvalebidan 8 Tvis Semdeg ki uecrad gardaicvala...
243
miZRvnebi
Jane Collingridge
I have known George since he first came to the Russian Orthodox Church. He was a very special person and always ready to help/ He started a Georgian church School at the Russian Church where I taught children the English Language in addition to the language school. I was with him on the Parish Council as well (at the Russian Orthodox Church). His con-tributions were always wise ad gentle and came from a deep faith. It was good to have a point of view of other nationality not Russian or English. Finally he helped me at the funeral of my mother (August the 5 th 2006). He and my son (Dimitris) were good friends.
jein kolingriji
me vicnobdi giorgis im droidan, rodesac is pirvelad movida rusul marTlmadideblur eklesiaSi. is iyo gansakuTrebuli pirovneba da yovelTvis mzad iyo vinmes dasaxmareblad. man qarTul saeklesio skolas dasawyisi misca rusul eklesiaSi, sadac me enis skolaSi muSaobasTan erTad damatebiT vas-wavlidi inglisur enas bavSvebs. me viyavi masTan rusul marTlmadideblur eklesiasTan arsebul samrevlo sabWoSic. misi daxmareba yovelTvis iyo gonivruli, keTili da modioda didi Sinagani rw-meniT. is iyo kargi warmomadgeneli sxva erisa, ara rusisa an ingliselisa. bolos is damexmara dedaCemis dakrZalvazec (5 agvisto, 2005). is da Cemi vaJi dimitri kargi megobrebi iyvnen.
Michelle Napp
My cousins in America adopted two Gerogian children this time last year. George made them h feel so welcome in our Church (Ennismore Gardens) finfing a CD of Georgian music (Church and folk) and his won-derful welcome when they stopped over for some hours on a Sunday be-fore flying to Georgia for the first time. Ruth Anne cannot still believe that
244
George has passed and many of us did not need much sleep the days after his parting and other woke with him clearly in their minds. His Christian ”way” and ways affected us all and the concept of a Georgian Church be-ing the light, the special, unreplicable light of Christ in the Georgian way is essential for all of creation – a witness unique of the Holy Spirit who is everywhere present and fillest all things. Thank you for thinking of this.
miSel nepigasul wels Cemma biZaSvilebma amerikaSi iSviles
ori qarTveli bavSvi. giorgim isini gulTbilad miiRo Cvens eklesiaSi (enismor gardenSi), uSovna qarTuli xalxuri da saeklesio musikis kompaqtdiskebi. is SesaniSnavad Sexvda maT, rodesac isini erT kvira dRes ramdenime saaTiT SeCerdnen masTan, sanam saqarTveloSi gaemgzavrebodnen. ruT anas ar SeuZlia daijeros, rom giorgi aRar aris da bevr CvenTagans ar gveZina mTeli dReebis manZilze misi gardacvalebis gamo da fiqriT sul masTan viyaviT.
Rumwold LeighI only knew Gia for a short time but was very impressed with him as a
leader of his community and a zealot for orthodoxy and its advancement.
ramvold leime xanmokle drois manZilze vicnobdi gias, magram
Zalian movixible misi unariT yofiliyo Tavisi xalxis lideri, fanatikuri orTodoqsi da misi progresis msurveli.
Steven LaceyGeorge was an ambassador for Orthodoxy and helped bring many peo-
ple together.
stiven lesigiorgi iyo marTlmadideblobis elCi da daexmara
bevrs, rom yofiliyvnen erTad.
miZRvnebi
245
mze damsxvreul sarkeSi
politeqnikuri universitetis kursdamTavrebuli gia focxveria (1964-2006) daeufla meore profesiasac _ sare-
Jisoro kinoxelovnebas. am mimarTulebiT swavla ganagrZo universitetSi (inglisi), sadac moipova filosofosis mag-
istris xarisxi kinosa da mediis ganxriT. profesionalur moRvaweobasTan erTad mis mTavar sazrunavs warmoadgenda
qarTulenovani marTlmadidebluri eklesiis daarseba lon-donSi. am mxriv pirveli nabiji manve gadadga, magram sikeTiT
mosili saqme Suagzaze bedma Seuwyvita. misi sulieri cxovre-bis kredos poezia warmoadgenda da mwuxarebaze metia, rom
ukanaskneli leqsis weris dros aRevlina ucxoeTis cad. gia focxverias magier sicocxle ganagrZes saqarTvelos siyvaru-
liT gaJRenTilma misma leqsebma da moTxrobebma, nostalgiiT Sezavebulma mxatvrulma Canawerebma,
Zveli Tbilisis suraTebze kinoscenarebma, romlebmac axlaxan ixiles dRis sinaTle.
ZvelTaganve naTqvamia, yvela wigns Tavisi bedi aqvso, _ da albaT es asec aris, magram saocrad gulsaklavi bedi ergoT gia focxverias wignebs. Tundac marto imitom, rom sazogadoebis winaSe maTi wardgena avtoris gareSe moxda.
bunebis kaprizebs, gardauvals, magram uaRresad usamarTlos, Cven win ver aRvudgebiT, metad uZlurni varT, magram SeiZleba Tavi imiT vinugeSoT, rom wignebidan Cvenamde aRwevs gias nafiqri da gancdili, da igi, am warmosaxviTi formiT kvlav Cvens gverdiTaa.
perioduli presidan
gulbad amiranaSvili
246
maT, vinc gias axlos icnobda, bunebrivia, am wignebisadmi TavianTi piradsubieqturi damokidebuleba eqnebaT da es savsebiT gasagebia, magram am piradsubieqturi ganwyobebis miRma nebismier teqsts aqvs Tavisi mniSvneloba, radganac is aramarto garkveuli pirovnebis (rogorc avtoris!), aramed garkveuli epoqis asaxvasac warmoadgens.
gia focxverias poeturi nawarmoebebic, maTi dasrulebuli Tu fragmentuli saxiT, kargad asaxaven mTeli im Taobis gancdebsa da miswrafebebs, vinc gasuli saukunis miwurulis kataklizmebs Seewira. amave dros, eg gancdebi da miswrafebani Sors scildeba erTi Taobis CarCoebs da Cvens sinamdvileSi gacilebiT masStaburi xdeba.
metad bevria dawerili sxvadasxva qveynisa da epoqis poetTa Sesaxeb. kidev ufro meti daiwereba. magram albaT yovelTvis ukmari iqneba poeturi fenomenis fsiqologiuri konstituciis dadgena, es imitom, rom poezia sityvaSi gansxeulebuli grZnobaa, xolo SegrZnebis unari yvela adamians sakuTari, mxolod misTvis damaxasiaTebeli aqvs. es sakiTxi didi xnis winaT lakoniurad iyo gadaWrili: poeti Cveulebrivi adamianad arc miaCndaT. ra Tqma unda! romeli Cveulebrivi adamiani gauZlebda ToTxmeti grZeli wlis manZilze im uzarmazar sulier tkivils, romelic gias nawerebidan Cans, da romelsac samSoblos siyvaruli? ara! samSoblos monatreba? ara! romelsac berZnulad nos-talgos, Sin dabrunebis tanjva ewodeba:
me CagisvamT gulSi yvelas, yvela sanatrels.agiSenebT sasaxles da cixesimagres.yvavilebis nergiT movrTavyvela oTaxebs
perioduli presidan
247
da dagirwevT siyvaruliTnaqarg aivnebs.ocnebebis xidebs gavdebferad laJvardebs.rac ar unda Sors ar viyomainc movaRwev, danapirebs Sevasruleb, ver giRalatebT!
ucxo qveynis garemo sevdiT avsebda mis suls, xolo gavlili dReebis moZaleba kidev ufro amZafrebda samSoblos monatrebis gancdas:
haid parkis SiSveli xeebi, gaSavebuli myari totebi, idumalebiT daRonebulimiCurCuleben: `Senc iq mokvdebi~.Cemi codvebis trialebs nusxa, ar gamomiva Tavis daZvrena, Tqven Cagruli xarT Tqvens qveyanaSi, Cems suls ki unda samSoblosaken bolo gafrena.
aq suraTia saintereso: miwas mijaWvuli xeebis CurCuli fsiqologiuri paralelizmis imperatiul bunebas asaxavs: `Senc!~... poeti TiTqos emorCileba gardauval ganaCens, magram am morCilebaSi foladis drekadobac Cans: `Cems suls ki unda samSoblosaken bolo gafrena~.
mogzaurobisa da Tavgadasavlebis moyvarulisTvis ra Tqma unda arc nisliani albioni iqneboda uintereso da arc moqufruli londoni, magram Tbilisis `cafiruz, xmeleTzurmuxto~ze aRzrdils mudmivad Tan axlda samSoblos monatrebis iseTi gancda,
perioduli presidan
248
romelic veraviTari sityviT ver gamoixateba. da mainc, Semoqmedi adamianis buneba ibrZoda am gancdis sityvieri xorcSesxmisaTvis:
daWyetili Tvalebi, nacari kedlis, isev simartove londonSi JRers, wvimiani quCa, arsad wasasvleli, unda esaubro sevdian wvimis wveTs.sadRac mimino, kvlav kveTs cisTvala mzes, iq, sadac yvavilebis simRerebi JRers.da Cveni cisferi, SeSlili pipiaawyvetili vnebiT eTamaSeba kldes!da Cems optimizms aba ra gamolevs.
diax, nisliani londonis nacrisfer realobaSi gamoketils kvlav da kvlav samSoblos suraTebis moZaleba aZlevda imis Zalas, rom sulis siRrmidan imedis nakadi gamoewvia da Tavisufali amosunTqviT eTqva: `Cems optimizms ra gamolevs~o. am optimizmis wyaro ki isev da isev misi xalxi da misi qveyana iyo:
Tqvenze vloculob da menatrebiT, londonSi wvims da ar dgeba dari, roca Camoval, erTi Txovna maqvs, saxlis gamiRoT me codvils kari.Cems samSobloSi gazafxulia, aq isev civi TareSobs qari.da Cems dakargul uazro yofasar uCans kide, ar uCans zRvari.
aq kvlav pesimisturi nakadi mZlavrobs samSoblos gazafxulze, da londonis wvima da civi qari isev nostalgiis artaxebs uWers:
perioduli presidan
249
me, nostalgiiT datyvevebuli, mZimed visunTqav londonis havas, qari mosuli saqarTvelodanmimReris Tbilad me iavnanas.
yoveli epoqa Tavis kvals tovebs adamianis cnobierebaze da gia focxverias poetur nawarmoebTa araklasikuri, amorfuli formebi zustad Seesabameba epoqas, romelSic cxovrebac wilad ergo.
es amorfuli formebi im sazogadoebis anareklia, romelic ver garkveula socialuri kataklizmebis gamomwvev mizezebSi da masis fsiqikidan gamomdinare, Segnebulad Tu Seugneblad tanjavs da tkivils ayenebs mas, vinc ver Tavsdeba masisaTvis morgebul CarCoSi da swored am mizeziT diskomfortis gamomwvev mizezad iqceva.
auxdeneli miznebis mxolod ocnebis sferoSi darCena poets kritikulad ganawyobs warsulisadmi da am ganwyobis siZliere TiTqmis mTlianad axSobs poeziisaTvis damaxasiaTebel atributikas da naTeli, kritikulad gamWvirvale, magram prozauli formiT dgeba mkiTxvelis winaSe:
gaxsovT, vibrZodiT patara WkuiTCveni rwmenisTvis da samSoblosTvis...Camodi male, rom meubnebiT, ra gindaT, isev tyvia visroloT?!uazro brZola aRar mogvbezrda?!
am uazro brZolis groteskul asaxvas vRebulobT, rodesac poeti yvelasTvis cnobili xalxuri simReris refrenis maRal tonalobas disonansad abams brZolis mizezsac da brZolis Sedegsac:
perioduli presidan
250
`heri, biWebo, herio~, Cven davangrieT erio.Cveni sigiJis gulisTvisdaiwva baios velio...
mosaxdenic momxdaria da armosaxdenic! istoriis Carxi ukan aRar dabrundeba da dangreulsa da damwvars aRdgena ar elis. es icis poetma da amis codna stanjavs. magram tkivils kidev ufro amZafrebs cxovrebiseuli realoba: is martoa Tavis fiqrebSi da sxvebi sxvanairad fiqroben. mas ar Seswevs Zala, gavlena moaxdinos arsebul sinamdvileze, yovelive es ki Trgunavs mis Sinagan Zalas da melanqoliisTvis myar niadags qmnis: `ra undaT netav, vicode erTi, guli mikvdeba, ubedurebi... sjobs isev Cumad vataro tvirTi, vis daumtkiceb, ras daumtkiceb... vis emdurebi?!~
da uceb, am pasiuri da beds dayolildamorCilebuli ganwyobis gverdiT SemarTuli maxviliviT omaxiani striqonebi:
dareka nagavma, moikiTxa ambavi.mounda, rom dasceslondonSi karavi.ityueba isevda uZvreba yvelas.Tu Semxvdeba sadme, ar elodos Svelas!ver gaZReba verafriT, banZs rom koSki augo.Rormucela sacodavs albaT unda gaugo.
magram aseTi striqonebi metad iSviaTia da gia focxverias poezia ZiriTadad sevdian kiloze momarTu
perioduli presidan
251
li. TviT iseT leqsebSic ki, romlebic aSkarad sasimRero motivebzea awyobili, mainc samSoblos ZaliT mowyvetili adamianis sulieri tkivili ismis:
`soroSi var, soroSi var... davimale aq, gadavcure zRva, rom davxuWo Tvalebi, davinaxo ca... megobrebis locvebiT damiloces gza. iqneb sadme vipovo ocnebebis tba. miyuJuli fiqrebSi da gitaris xma, dakvnesebul simReriT simartovis kvla.~
nebismieri droisa da xalxis poeziaSi pesimisturi ganwyobis safuZvels avtoris mkacri asketuri tendeciebi ganapirobeben. amis Sedegi iyo realuri cxovrebis faseulobaTa deklaracia da gancdili tkivilebis gamZafrebuli aRqma:
daRlili bluzi amaoebis, amqveyniuri codva da oxvra, danawevrebul tvinis xnulebSidasaflavebul imedis povna.dadgeba dro da bednierebis wuTebi mova samaradiso, rodesac mova Cemi batoni, tkivils momirCens da cremls SemiSrobs.mziani dRe da mcxunvare sxivi, mZimed sasunTqi haeri Smoris, mtverSi gaburul gamxmar sxeulSimainc trialebs surneli Soris.
miuxedavad imisa, rom poetis umetes striqonebSi Zlieri melanqoliis anarekli moCans, drodadro am ganwyobis mimarT amboxsac aqvs adgili ZaliT Tavsmoxveuli martoobis winaaRmdeg, Tumca sevdis srul nivelirebas mainc ver axerxebs:
rodis moxdeba netavi, ca rom gaapobs zRvas
perioduli presidan
252
da mogoneba netari, rom agiTrTolebs xmas?!albaT SevxvdebiT odesme, albaT Semogxvev mklavsda cremlebisgan SemkuligulSi Camirgav Tavs.tkivili gardauvaliaagizgizebs als, ferflsac ki daswvavs Tavidan, aRar datovebs kvals...gvian iqneba, amitomver movityueb Tavs, movtrialdebi, gavqrebi, amaSi vnaxav xsnas...
vkiTxulobT gia focxverias poetur memkvidreobas da Zalauneburad odesRac naTqvami sentencia gvaxsendeba: Cveni cxovreba Ria Wrilobidan ganuwyveteli sisxlis dena iqneboda, poezia rom ar yofiliyoo...
albaT asec aris! ucxoeTSi yofniT gamowveul sevdas isev qarTuli sityva edeboda malamod, magram vai, rom tkivilis gankurneba mainc SeuZlebeli iyo da es tkivili _ mTeli ZaliT _ sruliad aRwevs mkiTxvelis gulamde.
Jurnali `Cveni mwerloba~ 28 dekemberi 2012
perioduli presidan
253
Давид Маргалитадзе
МУЖЕСТВО ОТЧАЯНИЯ ГИИ ПОЦХВЕРИЯ
«Мы собрались здесь, чтобы отдать последнюю дань светлой памяти достойному сыну Грузинской православной церкви Георгию Поцхверия — патриоту своей Родины, честному и искреннему прихожанину. Господи, со святыми упокой его светлую душу!» Этой цитатой из поминальной проповеди Католикоса-Патриарха Всея Грузии, Святейшего и Блаженнейшего Илии II, произнесенной на панихиде Гии Поцхверия в тбилисском кафедральном соборе Сиони 4 апреля 2006 года, мы решили начать разговор о коротком и трагическом пути поэта и прозаика, режиссера и сценариста, чье сердце сгорело в далеком Лондоне от боли за участь Грузии.
А поводом для этого разговора стал выход в свет книги стихотворений Гии Поцхверия «Господи, спаси и сохрани!», написанных на грузинском и русском языках, в переводах и под редакцией Владимира Саришвили. Книга была издана отцом Гии — Джемалом Поцхверия, генералом КГБ советских времен, автором мемуаров «Человек в черных очках», публицистического сборника «Доколе?!» — в жанре политологических исследований, а также автобиографической художественно-документальной повести «Путь восхождения». Такая вот коллизия: на склоне лет представитель самой богоненавистнической организации в истории человечества обретает свет истины и становится верным прихожанином церкви. А после потери сына пребывает в постоянном молитвенном диалоге с миром вечным, где ждет с ним встречи… Собственно книгу предваряет посвящение памяти митрополита Сурожского Антония, духовного пастыря и наставника Георгия (Гии) Поцхверия. Интереснейшая биография этого архиерея заслуживает хотя бы краткого изложения:
perioduli presidan
254
Митрополит Антоний Сурожский (в миру — Андрей Блюм) родился в Лозанне. В годы Второй мировой войны был участником французского сопротивления. До 1948 года занимался врачебной практикой. В 1948-м был посвящен в сан иеромонаха. 27 января 1966 года был возведен в сан митрополита Сурожского в Лондоне и утвержден экзархом Русской православной церкви в Западной Европе. Он руководил лондонской епархией вплоть до 2003 года, но в 1974 году сложил полномочия экзарха РПЦ в Западной Европе в знак протеста против высылки Александра Солженицына из СССР. В 1990 году группой экзархов РПЦ выдвигался кандидатом на престол Патриарха Московского и Всея Руси, но, как отмечает Джемал Поцхверия, по надуманным причинам не был допущен на выборы. Именно по рекомендации митрополита Антония Георгий Поцхверия в 2000 году был избран в церковный совет Лондонской кафедральной церкви. В лондонский (и последний) период своей жизни Гия обратил 25 человек в православную веру. Среди этого «отряда» его крестников есть даже один темнокожий житель Лондона.
В книге использованы работы известного художника Игоря Каменева. Одна из репродукций — портрет матери Гии «Княгиня Иашвили Лиана Григорьевна в костюме от Вячеслава Зайцева» — являет собой прекрасный образец психологического жанра живописи, пропитанного утраченным современным обществом духом аристократизма и приправленного цветовой гаммой, напоминающей эстетику художников из прославленного объединения «Мир искусства» времен дореволюционного русского декаданса.
Гия ушел из жизни в 42 года — возраст, роковой для многих служителей Муз. Но успел он за это время действительно много. Вехами его биографии стали сначала тбилисский Политехнический институт, затем режиссерский факультет Тбилисского института кино и театра, курсы режиссуры московского ВГИКа. С 1993 по 2006 год длилась «лондонская пора» его жизни. С 1998 по 2003 год Гия учился в Кентском университете, где защитил диссертацию, получив степень магистра, а затем доктора философии (по специальности кино; масс-медиа).
Гия Поцхверия оставил богатое творческое наследие.
perioduli presidan
255
Он — автор сценариев и режиссер трех фильмов: «Реквием» (1992), «Мусор» (1993), «Любовь в Лондоне» (2000). В 2007 году вышел в свет двухтомник литературных произведений Гии на грузинском языке (поэзия, проза, сценарии). В 2008 году изданы роман Гии Поцхверия «Хочу взглянуть на мир сверху» на русском языке в переводе Ирины Зурабашвили и сборник стихотворений «Господи, помилуй!» на русском языке в переводах Владимира Саришвили.
Но, как рассказал нам Джемал Поцхверия, главным делом жизни Гия считал свой вклад в открытие в Лондоне грузинской церкви Святого Георгия, где он был первым председателем церковного совета. А разве можно было забыть доверие, которое ему оказал Илия II — ведь Гия сопровождал Святейшего Патриарха в качестве переводчика во время аудиенции у королевы Англии Елизаветы II…
По рекомендации сразу двух епархий — Российской православной церкви и Грузинской православной церкви — в Лондоне Георгий Поцхверия 25 декабря 2005 года получил подданство Великобритании. А спустя три месяца, в ночь с 22 на 23 марта 2006 года, Георгий скончался.
Гия Поцхверия был благородным, интеллектуальным представителем своего народа, патриотом Грузии. Он верил в дружбу и посвятил свою короткую жизнь истинно рыцарским идеалам. Незадолго до смерти, предчувствуя приближение рокового порога, он написал такую «автоэпитафию»: «Вы лукавите, о блистающий мрамор!!!/Вы подменяете факты, вы вводите в заблуждение…/Я знаю, я просто уверен,/Что любовь великая в сердце моем/Борется с великой любовью,/А вы всем лжете,/Что был я холодным и равнодушным…»
Трагической эмоциональности исполнено и письмо Джемала Поцхверия «Отец — Сыну — в Вечность!», предваряющее поэтические циклы Георгия. Приведем фрагменты из этого послания:
«…Самое главное то, что на своем жизненном пути ты сумел взрастить добрые всходы любви, тепла, преданности… Ты всегда был рядом с теми, кто нуждался в поддержке, ты всегда протягивал ближнему руку помощи… Находясь далеко от Родины — на туманном Альбионе, в Кентерберийском графстве, в древнем городе Кентербери (в соборе, где
perioduli presidan
256
находится резиденция архиепископа англиканской церкви) при объявлении докторантов во всеуслышание прозвучало твое имя, ты прославил наш род, будучи провозглашен в числе лучших студентов… Тогда, находясь в Англии, я осознал, что это был триумф не только нашего рода, но и торжество самобытного грузинского гена. В то время, почти 15 лет назад, это был единичный пример победы личности, заявившей о себе благодаря собственному интеллекту и таланту. Сейчас, в наши дни, каждый год молодые люди уезжают учиться и работать за границу; для этого существуют специальные программы, гранты и фонды. Тогда же это было почти невозможно, и только единицам удавалось продолжить учебу в Европе, и ты был одним из них. Те, кто потянулись за тобой, успешно учатся в европейских и американских университетах, ведут научную работу, одним словом, служат великому национальному делу. Кто-то из них вернется на родину, завершив курс обучения, кто-то останется, но и там будет достойно представлять Грузию, прославляя и множа наш интеллектуальный и творческий ген. Но первыми… Первыми были твои ровесники, и среди них — ты. Вам было труднее других — выдерживать жесткую конкуренцию, приехав из нищей, разоренной, израненной гражданской войной, голодом, отсутствием света и других элементарных условий, страны. И вы сумели стать первыми ласточками, вас заметили, вас оценили…
Ты с несколькими оказавшимися в Англии соотече стве-нниками, единомышленниками, не жалея сил и энергии, пройдя множество барьеров, оживил в Англии ветвь Грузинской православной церкви. И, благодаря вашим усилиям, ныне в Лондоне звучат грузинские церковные песнопения, вечные и неувядаемые, как само православие… Эти песнопения объединяют грузин, уехавших учиться или искать работу на чужбину. Эти божественные звуки, подобно маяку в ненастную ночь, возвращают надежду на то, что соотечественники не рассеются в этом бескрайнем мире, и что они рано или поздно вернутся к своим корням, не забыв слова, завещанные нам великим Ильей Чавчавадзе: «Язык, Родина, Вера».
Сын мой, Гия, ты взял на себя миссию лидера горстки первопроходцев на пути утверждения грузин на европейском интеллектуальном и культурном пространстве. Это была
perioduli presidan
257
важная, знаковая миссия, и ты достойно справился с нелегкой ролью предводителя. В глубинах моей памяти до сих пор звучит твой радостный голос: «…Папа, сегодня в Лондоне прошло грузинское богослужение с песнопениями!»… Я надеюсь и верю, что начатое тобою дело продолжат люди, достойные подобной чести. До этого ты заслужил доброе имя и авторитет в лоне епархии Русской православной церкви, где русские люди, потомки русских эмигрантов, избрали тебя членом церковного совета. Никогда не забуду особое отношение к тебе истинно святого православного архиерея, митрополита Антония, который считал тебя своим учеником. Надеюсь, ваши души на небесах объединились и молятся за нас, грешных. Я верю в это…
До чего же непредсказуема, необъяснима и парадоксальна наша жизнь, сынок! Я не знаю, какие силы удержали меня в этом подлунном мире, ведь за шесть лет, прошедших после твоей кончины, я трижды уходил в тоннели клинической смерти, и был в нескольких мгновениях от вечности, где ты уже обрел свой вечный приют…
Но Господь, наверное, судил по-иному — он поручил мне собрать, систематизировать и издать твои сочинения в оригинале и в переводе на русский язык. Господь послал мне в помощь людей неравнодушных, истинных профессионалов, талантливых литераторов.
Неоценимую помощь в подготовке материалов для этого издания оказал мне Вахтанг Джавахадзе, один из старейшин грузинского писательского сообщества, верный ученик, биограф великого Галактиона Табидзе, автор книги «Неизвестный», где собраны ценнейшие сведения о короле грузинской поэзии XX века. Кропотливо, не жалея сил и энергии, работала над переводом твоей прозы Ирина Зурабашвили. Новую жизнь твоей лирике — жизнь на русском языке — подарил наш талантливый поэт и переводчик Владимир Саришвили. Нет меры благодарности моей, и всего нашего рода, за проделанный ими труд. Предстоит еще многое сделать для издания твоего творческого наследия на английском языке (стихи, сценарии и рассказы).
А еще я ежедневно молю Господа о том, чтобы наши души встретились в вечном своем пристанище, чтобы милосердный
perioduli presidan
258
Господь наш простил мне грехи мои, и мы смогли бы воссоединиться с тобой»…
Второй раздел книги составляют стихи самого Джемала Поцхверия, где воспоминания молодости, городская лирика и праздничные экспромты перемежаются мучительными размышлениями о судьбе сына, чаще всего в эпистолярном ключе…
А вот что пишет в своем «Слове переводчика и редактора» Владимир Саришвили, много лет работавший над переводами поэзии Гии Поцхверия, которые высоко оценил автор знаменитого «Чонкина» Владимир Войнович и другие известные литераторы: «Одиноким, страдающим, но непокорившимся и непокоренным предстает Гия Поцхверия в своем творчестве. Строки его лирики исполнены зачастую горького недоумения, в котором явственно звучит один из великих вопросов русской литературы — «За что?». Но вот на другой ее великий вопрос — «Что делать?» — стихи Гии ответа не дают. Он и не искал этого ответа, он не был ни борцом, ни моралистом, ни «пастухом электората». Он стремился постигнуть мир через идею, психологический анализ, запечатленное мгновение… Он был поэтом и философом, он оставил нам стихи, которые лежат перед читателем и ждут его душевного отклика»…
«АиФ Тбилиси»
№ 51 (535) от 19 декабря 2012 г.
perioduli presidan
259
Вера Копылова
«…И ДЛЯ ДРУГИХ — УЛЫБКИ ГОРДЫХ РОЗ»
Вышла книга стихов поэта Гии Поцхверии. Посмертно Земной свой путь пройдя до середины, далеко не каждый
способен “взглянуть на мир сверху”. Может быть, это дано тем, чья жизнь обрывается как раз на середине… Грузинский поэт, писатель, сценарист Гия Поцхверия скончался в 2006-м, ему было едва больше сорока. Его книга прозы называется “Хочу взглянуть на мир сверху”. Теперь вышел и поэтический сборник.
К сожалению, часто так бывает: поэт обретает вес в глазах окружающих только после смерти. К тому же Гия Поцхверия скончался от разрыва сердца вдали от родины, в Лондоне, где занимался наукой в течение многих лет.
Эта проницаемость границ, открытость невидимому мира есть как в самых светлых стихотворениях Поцхверии, так и в смертельно мрачных. Добавить к этому чисто грузинское, национальное: яркую, яростную любовь к друзьям, матери, родной земле. Пожалуй, с этого же начинается Булат Окуджава. Читая стихотворение Гии Поцхверии “Я приду”, нельзя не вспомнить Окуджаву:
Всех в сердце поселю, кто мне любим, Дворец построю с валом крепостным,
perioduli presidan
260
Все комнаты украшу я цветами, Увью балконы радости ростками, Поставлю свечи я по всем углам, Пусть гимн любви поют здесь вечно птицы…
Мудрость и сила в сочетании с лиричностью души — то сочетание, из которого рождались самые великие поэты мира. К сожалению, Гия Поцхверия не успел. Да и в переводе на русский его стихи звучат гораздо более усеченно, чем на родном грузинском. Многих слез стоило родителям покойного сына издать этот поэтический сборник и назвать его именно так — “Господи, помилуй”.
…И для других — уют тбилисских улиц, И для других — улыбки гордых роз…
«Московский Комсомолец» № 25252 от 14 января 2010 г.
perioduli presidan
gia focxverias
am cxovrebidan wavida erTi kargi qarTveli marTlmadidebeli kacuri kaci... adamiani, romelmac MmTeli Tavisi cxovreba sxvebze zrunviT iyo dakavebuli, kaci, romelic uzomod iyo Seyvarebuli Tavis qveyanaze, ojaxze da megobrebze... wavida ise, rom ver da ar dagvemSvidoba... wavida Cvengan mxiaruli, dardiani, leqsebiTa da moTxrobebiT datvirTuli samenovani poeti da mwerali, Cveni saamayo Zma da megobari.
`focxvera~ wavida da dagvitova mounelebeli tkivili...
RmerTma naTelSi gamyofos Cveno `focxver~!
gogi lorTqifaniZeTbiliseli megobrebis saxeliT
261
da... is wavida...
262
boloTqma
dRes ukve 2013 wlis zafxulia, Cemo gia (giorgi). vamTavreb Cveni, Seni da Cemi literaturuli palitris ukanasknel, mecamete wigns (qarTul enaze gamova Seni inglisurenovani wigni `londoni Cemi bedisweris~ qarTuli Targmani da aseve Cemi rusul enaze sxvadasxva dros dawerili leqsebi qarTul enaze).
am (uSenod gatarebul) Svid weliwadSi didi samuSao gavwie RmerTisa da Sens winaSe. Sen momeci Zala zecidan, rom es Sromatevadi saqme damesrulebina.
Cven vutovebT am wignebs momaval Taobas _ Svilebsa da SviliSvilebs. imedia, aTeuli wlebis Semdeg, kvlav ixilaven Cveni Txzulebebi mzis Suqs da xelaxla dabeWdaven maT, raTa zecaSi asul Cvens sulebs sixaruli da simSvide mohgvaron...
Svilo, gia, me da Senma dedam movaleoba garkveulwilad movixadeT sindisisa da Sens winaSe... axla araferi gvedardeba garda Seni Zmis _ kaxisa da misi ojaxis janmrTelobisa da keTildReobis...
me da deda, ukve didi xania mzad varT, rom SevuerTdeT Sens wminda zeciur suls.
madlobas vwirav RmerTs, rom momca Zala da goni, rom es literaturuli `memoriali~ damedga SvilisTvis _ Tuki sicocxleSi ver SevZeli, misi miwieri sikvdilis Semdeg mainc...
jemal focxveria
263
Olondonis qarTuli eklesiis saxelis Secvlis Taobaze
Cemo gia, gamovida Tu ara Seni wigni inglisur enaze (leqsebi, kinoscenarebi) davukavSirdi Sens uaxloes megobrebs londonSi _ maka baqraZesa da kaxa abaSiZes, romlebmac iTaves Seni literatu-ruli saRamos gamarTva da paraklisi gadagixades megobrebTan erTad qarTul eklesiaSi.
mxolod maSin gavige, rom Seni da Seni megobrebis mier daarsebuli wminda giorgis saxelobis eklesi-isaTvis saxeli SeucvliaT. am eklesiis kompiuter-uli veb-gverdidan gauqriaT Seni suraTi da Sens Sesaxeb dawerili SesaniSnavi, Tbili statia...
gias (giorgis) londonis qarTuli eklesiisTvis mizanmimarTulad wminda giorgis saxelis miniWeba undoda, radgan misi TqmiT , zogadad, dasavleT sam-yaroSi, da kerZod, inglisSic, qarTvelebs wminda giorgis gansakuTrebul Tayvanismcemlebad miiCn-even da swored mis saxelTan aigiveben...
gias (giorgis) Rvawli londonis qarTuli qar-Tuli eklesiis daarsebaSi SesaniSnavad gamoxates misma, rogorc qarTvelma, ise ingliselma mego-brebma wignis memorialur nawilSi ganTavsebul mogonebebSi...
vis da ratom dasWirda es saZagloba? eklesiis Crdilamofarebul usaxur Sens mtrebs? aba, rogor SeiZleba davijero, rom es SemTxveviT moxda? ara Svilo, SemTxveviT araferi xdeba. viRacas surda (da miaRwia kidec), rom Seni saxeli amoeRoT lon-donis qarTuli eklesiis istoriidan (iuridiulad da faqtobrivad), raTa Tavisi ambiciebi daekmayo-filebinaT da adgili daemkvidrebinaT londonSi qarTuli marTlmadidebluri eklesiis Seqmnis is-
264
toriaSi. mieTvisebinaT is, rac Sen da Senma megob-rebma SeqmeniT.
ai, aseTi varT qarTvelebi _ ampartavnebi, Suri-anebi da xSirad plagiatebic. amitom gvadgas kargi dRe da gvWirs istoriuli seni gautanlobisa...
piradad CemTvis gulsatkenia, rom londonSi Sens axloblebSi, megobrebSi am umsgavsobaze ara-vin aimaRla xma... xma ar amoiRo mrevlma, romelic gafasebda da, albaT, uyvardi kidec...
ratom? es advili asaxsnelia _ Sen ukve amqvey-nad ar iyavi da ratom unda ewyeninebinaT `axali qarTuli eklesiis~ damaarseblebisTvis? saubedu-rod, cxovrebaSi ase xSirad xdeba...
meufe abrami rom wavida, Seqmnes axali eparqia, gamoCndnen mdidari sponsorebi, iyides eklesi-isTvis milion girvanqa sterlingad Rirebuli Se-noba (Sen ki erTi oTaxic genatreboda, rom qarTu-li galoba Cagetarebina) da daaarses axali eklesia sxva saxeliT... es ukve sul sxva eklesiaa, romelsac Sens daarsebulTan araviTari kavSiri ara aqvs da arc SeiZleba hqondes Tavisi SinaarsiTa da SeiZle-ba miznebiTac...
me vici, cocxali rom yofiliyavi, didxans mainc ver SerCebodi im samsaxurs (qarTuli eklesiis mrevlTa sabWos Tavmjdomarisa), radgan Seni xasi-aTis Tvisebebis gamo, male zedmeti aRmoCndebodi... erTi ki vici, amasac apatiebdi maT... imaSic darw-munebuli var, rom Seni wminda suli axlac locu-lobs maTi codvebis monaniebisaTvis... RmerTi iyos maTi am qmedebis msajuli...
mapatie, Svilo, me Cemi cxovrebis azri aseTi maqvs, da ase vsji da vfiqrob.
naxvamdis...Sexvedramde... jemal focxveria
265
sarCevi
wignidan ̀ londoni _ Cemi bediswera~...............14leqsebi Targmna TinaTin mRvdliaSvilma
kinoscenarebi.................................................................55Targmna larisa xvTisiaSvilma
gia (giorgi) focxveria
wignidan ̀ ufalo, Segviwyalen!~.............................77leqsebi Targmna dalila bedianiZem
jemal focxveria
wignidan ̀ ufalo, Segviwyalen!~..........................147Targmna dalila bedianiZem
IN MEMORIAM........................................................212
perioduli presidan.................................................244
266
gia (giorgi) focxveriajemal focxveria
londoni Cveni bediswera
Tbilisi 2013