media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_9296277… · Web view“Bir gazeteci...

“Bir gazeteci neredeyse aydınlık oradadır”

Gazeteciler Cemiyeti

İfade ve Basın ÖzgürlüğüKasım 2018 Raporu

Gazeteciler Cemiyeti İfade ve Basın Özgürlüğü Ağustos 2018 Raporu Özgürlük için Basın

Gazeteciler CemiyetiYönetim Kurulu

Başkan Nazmi Bilgin

Başkan VekiliSavaş Kıratlı

Başkan YardımcılarıErtürk Yöndem, Ayhan Aydemir, Yusuf Kanlı

Genel SekreterÜmit Gürtuna

Mali SekreterMustafa Yoldaş

ÜyelerGüray Soysal, Ali Şimşek, Ali Oruç, Önder Yılmaz, Önder Sürenkök, Olgunay Köse ve Nursun Erel

* * *Bu Rapor Gazeteciler Cemiyeti “Press For Freedom / Özgürlük İçin Basın” Çalışma Grubu Tarafından Hazırlanmıştır.

* * *İfade ve Basın ÖzgürlüğüUlusal KomitesiBaşkanProf. Dr. Korkmaz AlemdarHukukçu ÜyeAv. Tuncay AlemdaroğluKıdemli GazetecilerAli Şımşek ve Sedat BozkurtStk Temsilcisi (Kıdemli Gazeteci, Parlamento Muhabirleri Derneği Başkanı)Göksel Bozkurt

* * *

Özgürlük İçin BasınÇalışma Grubu KoordinatörüYusuf KanlıKoordinatör Yardımcısı ve EditörSeva Ülman ErtenAraştırmacılarYıldız Yazıcıoğlu, Naz Akman, Sultan Yavuz, Dicle Kavak, Hazal Özcan

* * *Telefon: +90 (312) 427 15 22Faks: +90 (312) 468 23 84E-Posta:[email protected] Adresi: www.gazetecilercemiyeti.org.trwww.pressforfreedom.orgAdres: Üsküp Caddesi (Çevre Sk.) No:35, Çankaya, Ankara

* * *Kapak fotoğrafı: Cosmic Creative Reklam sektörü için bir prestij olarak kabul edilen 13’üncü Kırmızı Reklam ödüllerinin 13’üncüsü 26 Mayıs 2016’da gerçekleştirildi. Kırmızı Jüri Özel Ödülünü Cosmic Creative’in hazırladığı “Gazeteciler Cemiyeti - Bir gazeteci neredeyse, aydınlık oradadır” adlı çalışma hak kazandı.Gazeteciler Cemiyeti hakkında

Zamanın Ankara Valisi Nevzat Tandoğan‘ın makamında yürekleri

meslek ve vatan sevgisi ile dolu gazeteci 7 genç, 10 Ocak 1946 günü heyecanla isteklerini iletirler. “Bizler Mekki Sait Esen, Niyazi Acun, Aka Gündüz, Bilal Akba, Adil Akba, Sebahattin Sönmez ve Muvaffak Menemencioğlu’yuz. Ankara’da “Gazeteciler Cemiyeti“ kurmak istiyoruz…”

“Peki” der Vali… “Hangi amaçla?”“Basın organlarındaki gazetecileri

bir araya toplamak, mesleki ve sosyal haklarımızı geliştirmek, mesleğin mecbur kıldığı hak ve özgürlükleri savunmak, tüm üyelerimizle birlikte Cumhuriyet ve demokrasiyi kollamak ve ülkenin bölünmez bütünlüğünün sonuna kadar yanında olmak için” sözleriyle cevaplar kurucu heyet üyeleri Vali Tandoğan’ın sorusunu ve eklerler “Bu söylediklerimizi taahhüt olarak kabul edin.”

Yine “Peki” der Vali Nevzat Tandoğan “Vatan için hayırlı olsun…” 7 gazeteci heyecanla girdikleri Ankaravalisinin bu kez daha büyük heyecan ve coşku ile çıkarlar; “Gazeteciler Cemiyeti“ kurulmuştur.

Türkiye‘nin çok partili siyasi hayata geçişiyle, daha açık bir deyimle, çoğulcu demokrasiye geçişle yaşıt ve koşut olan Cemiyetimiz, bu taahhütten yola çıkarak o günlerde, Mithatpaşa Caddesindeki mütevazı bir binanın zemin katında Mekki Sait Esenbaşkanlığında bir avuç gazeteci üye ile çıktığı yolu, sevgi ve dayanışma ile pekiştirmiş, 2000’i aşkın üye sayısı, ve bağımsız mali gücü ile bugün, Türkiye’nin en eski, en büyük ve saygın meslek kuruluşlarından ve sivil toplum örgütlerinden biri olmuştur.

Cemiyetimiz, kuruluşundan bu yana geçen yetmiş yıl boyunca devletinin yanında yer alarak, cumhuriyet, çoğulcu demokrasi, ifade ve basın özgürlüğü başta olmak üzere özgürlüklerin yılmaz bekçisi olmuştur. Gazeteciler Cemiyeti aşıladığı bu güvenle ülkemizin mesleki ve diğer önemli kurumlarında hak ettiği yeri almıştır.

Basın Kartları Komisyonu, Basın İlan Kurumu

Mesleğe yeni başlayanların belirli bir süre bekledikten sonra almaya hak kazandıkları, “Sarı Basın Kartı” gazeteciler için vazgeçilmezler arasındadır.

Mesleğinde dürüst olmak, kalemini satmamak, basın ahlak yasalarına uymak ve gazetecilik dışında hiçbir iş yapmamak gibi koşulları irdeleyerek süresini dolduranlara “Basın Kartı” veren komisyonda ve Türk medyası için önemini koruyan Basın İlan Kurumu‘nda Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin tarafından temsil edilmektedir.18 yıl aralıksız Basın İlan Kurumu Yönetim Kurulu üyeliği sonrasında Cemiyetimiz temsilcisinin halen Genel Kurul üyeliği devam etmektedir. Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Bilgin bu dönem bir kez

daha Basın Kartları Komisyonu başkanlığına seçilmiştir.

Cemiyetimiz, gazetecilerin 1 Ekim 2008 tarihinde ellerinden alınan “Fiili Hizmet Zammı” (Yıpranma Hakkı) ile ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumunda düzenlenen çalıştaylara katılmış, yayımladığı raporlarla bu hakkın 19 Ocak 2013’te geriye dönük olarak yeniden kazanılmasında öncü rol oynamıştır.

Türkiye Gazeteciler Federasyonu, Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu

Cemiyetimiz uzun süren çabalar sonucu, Türkiye‘deki 75 adet Gazeteciler Cemiyetini bir araya getirmiş, maddi ve manevi desteği ile Türkiye Gazeteciler Federasyonu‘nun kuruluşunda, en büyük pay sahibi olmuştur. Federasyonun başkanlığını Nazmi Bilgin 12 yıl aralıksız olarak yerine getirmiştir. Cemiyetimiz daha sonra kurulan Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu‘nun da üyesidir.

Türk Silahlı Kuvvetleri Elele VakfıGazeteciler Cemiyeti, 1995 yılında

Cumhuriyet tarihimizin en kapsamlı ve anlamlı “Haydi Türkiye Mehmetçikle Elele” kampanyasını, ulusumuzun inanılmaz duyarlılığı ve güveni ile gerçekleştirerek 65 milyon dolar bağışı “Mehmetçik Vakfına” devretti. Kurulan “Türk Silahlı Kuvvetleri Elele vakfı kadir bilirlik örneği göstererek, o dönem Genelkurmay Başkanı Orgeneral İsmail Hakkı Karadayı‘nın başkanı olduğu vakfa tek sivil kuruluş olarak cemiyetimizi aldı. Başkan Nazmi Bilgin tarafından temsil edildiğimiz vakıf, gazilerimiz için “TSKRehabilitasyon ve Bakım Merkezi” adlı dev eseri oluşturdu. 1999 yılında hizmete giren bu merkez Türk ulusunun şehit ve gazilerine bir “Şükran Anıtı”dır.

Gazeteciler Cemiyeti Özgürlük için

Basın Çalışma Grubu, medya çalışanları ve sivil toplum temsilcilerinden oluşan bağımsız bir platform aracılığıyla özgür basın için politika yapıcılara ulaşmayı; ifade ve basın özgürlüğü konusunda yasal durumu ve devam eden ihlalleri göstererek bu konuda farkındalık yaratmayı, atölyeler ve konferanslar düzenleyerek gazetecilik pratikleri ile ilgili medya çalışanlarını ve sivil toplum temsilcilerinin kapasitesini geliştirmeyi amaçlamaktadır.

Gazeteciler Cemiyeti’nin Özgürlük için Basın ifade ve basın hürriyetleri ihlalleri raporları Mart 2014’den bu yana düzenli yayınlanmaktadır.

Açık kaynaklardan, medya taramalarından, proje ofisine çeşitli şekilde yapılan başvuru ve ihbarlardan hazırlanan bu raporlardaki her türlü içeriğin sorumluluğu tamamıyla Gazeteciler Cemiyeti’ne aittir, atıf verilerek kısmen veya tamamen çoğaltılabilir, bilimsel yayınlarda kullanılabilir.

2

http://www.pressforfreedom.org/

Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü Eylül 2018 Raporu Gazeteciler Cemiyeti

İfade ve Basın ÖzgürlüğüKasım 2018 Raporu

Gazeteciler Cemiyeti Yayınıdır

Gazeteciler Cemiyeti Özgürlük için Basın Çalışma Grubu tarafından hazırlanmıştır. Bu rapor Gazeteciler Cemiyeti’ne aittir.

Atıf verilerek kısmen veya tamamen çoğaltılabilir, bilimsel yayınlarda kullanılabilir.

3

Gazeteciler Cemiyeti İfade ve Basın Özgürlüğü Ağustos 2018 Raporu Özgürlük için Basın

İçindekiler

Giriş...............................................................................................................................................5

İletişim Araçlarına ve İletişimcilere Baskı....................................................................................6

İfade ve Basın Özgürlüğünü Kullanmak İsteyenlere Müdahale.................................................16

İfade ve Basın Özgürlüğüne Yönelik Yurtiçi ve Yurtdışından Gelen Tepki..............................22

RTÜK Cezaları............................................................................................................................36

Diğer Gelişmeler.........................................................................................................................37

Olumlu Gelişmeler......................................................................................................................53

Kısaltmalar..................................................................................................................................57

4

Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü Kasım 2018 Raporu Gazeteciler Cemiyeti

GirişKasım ayında ekonomik tablo gerekçeli işten çıkarmalar ile yargılama süreçleri

kapsamında yeni gözaltı ve tutuklama kararları, basın ve ifade özgürlükleri açısından Türkiye gündeminde ağırlıklı yerini korudu.

Medya sektörünü etkilediği gözlemlenen ekonomik gelişmeler gerekçesiyle kapısına kilit vurma kararı alan kuruluşlar zincirine son olarak Anka Haber Ajansı eklendi. Gazeteci Altan Öymen’in 1972’de kuruluşuna imza attığı Anka Haber Ajansı, o günden bugüne kesintisiz sürdüğü ajans haberciliğini 6 Kasım’da noktaladı. Gazeteciler Veli Özdemir ve Nuri Sefa Erdem’in 2006’dan beri yönettiği Anka Haber Ajansı’nın isim hakkı satılmasına rağmen ajans olarak yeniden faaliyete geçip geçmeyeceği konusu ise tartışmalara yol açtı.

Turkuvaz Medya Grubu ise, sektördeki yatırımlarını yüzde 50 oranında küçültme kararı aldığı gerekçesiyle Kasım ayı içerisinde çok sayıda gazetecilik mesleği mensubunu işten çıkardı. Türkiye’nin ulusal ölçekli gazetelerinden Sabah başta olmak üzere Takvim, Yeni Asır, Fotomaç, Esguire, Cosmopolitan ve AHaber’den yazı işleri ekibi, editör, muhabir, köşe yazarı, foto muhabiri gibi farklı kademelerdeki gazeteci işsiz kaldı.

Bu arada sektördeki ekonomi kaynaklı daralmadan dolaylı olarak RTÜK’ün de etkilendiği ortaya çıktı. RTÜK’ün son birkaç yıldır radyo ve TV kuruluşlarına verdiği para cezalarını büyük ölçüde tahsil edemediği bildirildi. Sayıştay’ın hazırladığı raporda RTÜK'ün 2013-2017 yılları arasında kestiği toplam 196 milyon 30 bin 277 liralık cezadan sadece yüzde 49,12’sini tahsil edebildiği duyuruldu. RTÜK’ün kuruluşundan bu yana ilk kez giderleri gelirlerini aşarken, bu nedenle Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından Kurul’a 20 milyon TL’den fazla kaynak aktarıldığı açıklandı.

Ayrıca Doğuş Medya Grubu’nun ise, Şubat 2018’de Yönetim Kurulu Başkanlığı’na getirdiği Aclan Acar’ı görevden alması da göze çarptı.

Yerel basın açısından Basın İlan Kurumu’nun (BİK) ilan ücretlerini gözden geçirmesi ve ithal kağıt temininde yaşanan sıkıntıya çözüm üretmesi talepleri de tartışılmaya devam etti. Sektörde “muhalif medya kuruluşlarına yönelik ilan vermeme politikası” izlendiği de kamuoyuna yansıdı. Örneğin Karar, yaptığı bir açıklamayla “reklam vermek isteyenlerin engellendiğini ve ilan reklam dağıtımını yapan ajansların kendilerine ilan verilmemesi konusunda uyarıldığını” öne sürdü.

Türkiye’deki yargılama süreçleri bağlamında Kasım ayındaki gelişmelere bakıldığında ise; gazetecilik faaliyetleri dolayısıyla Ece Sevim Öztürk, Eren Erdem’in de aralarında bulunduğu pek çok isim aleyhine tutuklu yargılamaya devam edildiği görüldü. Terörizm bağlantılı suçlamalar yanı sıra gazetecilere ve sıradan vatandaşlara yönelik “Cumhurbaşkanı’na hakaret” suçlamasıyla cezalandırma kararları verilmesi de sürdü. Örneğin gazeteci Hüsnü Mahalli’ye bir televizyon programındaki konuşması nedeniyle “Cumhurbaşkanı’na ve kamu görevlilerine hakaret” suçlarından dört yıl bir ay hapis cezası hükmedildi. Gazeteciler Cemiyeti’nin açık kaynaklardan derlediği veriler itibariyle Kasım ayında tutuklu gazeteci sayısı ise 159 olarak not edildi.

İfade özgürlüğü bakımından sivil toplum ve meslek örgütlerini hedef alan adli süreçler yanı sıra 2013 yılı yaz dönemindeki Gezi eylemleriyle ilgili de insan hakları aktivistleri, akademisyenler, gazeteciler, sanatçılar gibi farklı kesimler aleyhine soruşturmalar da başlatıldı. Tutuklu iş adamı Osman Kavala’nın kurucusu olduğu Anadolu Kültür Derneği’yle yürüttükleri çalışmalar nedeniyle Boğaziçi Üniversitesi Öğretim üyesi Prof. Dr. Betül Tanbay ve Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekan Vekili Prof. Dr. Turgut Tarhanlı’nın aralarında bulunduğu 14 kişinin gözaltına alınması gibi gelişmeler uluslararası kamuoyunda tepkiyle karşılandı. Avrupa Birliği (AB) başta olmak üzere Türkiye’ye “özgürlükleri kısıtlayıcı yargılama

5

Gazeteciler Cemiyeti İfade ve Basın Özgürlüğü Kasım 2018 Raporu Özgürlük için Basın

süreçlerinden vazgeçilmesi” gibi çağrılar yapıldığı görüldü. Türkiye’de faaliyet yürüten sivil toplum kuruluşlarından Açık Toplum Vakfı ise, Gezi Eylemleriyle ilgili suçlamalar üzerine Türkiye’deki faaliyetlerini sonlandıracağını açıkladı

Meclis’teki kürsü konuşmaları anayasal olarak “dokunulmazlık” kapsamında olmasına rağmen muhalif partilerdeki siyasetçiler aleyhine pek çoğu kamuoyuna dönük konuşmaları, açıklamaları gerekçesiyle soruşturma dosyaları açıldığı da gözlendi. TBMM Başkanlığı’na, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan ve CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel’in de aralarında bulunduğu 21 milletvekili aleyhine 43 fezleke gönderildi.

Meclis’te iktidar ile muhalefet arasında yaşanan tartışmalara da ilk kez “sansür” girişiminde bulunulması da Kasım ayındaki dikkat çekici gelişmelerden birisiydi. Gazete Duvar’ın, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda AKP ve CHP milletvekilleri arasında tutanaklara geçmiş diyaloğuna yer verdiği haberine erişim engeli getirildi. Gazete Duvar’ın sitesinde “Cumhurbaşkanı’nın damadının orduya silah satması Anayasa’ya uygun mu?” başlığıyla yayımlanan habere 21 Kasım’da erişim yasağı getirilmesi CHP tarafından “TBMM’ye sansür ve baskı” olarak eleştirildi.

İletişim Araçlarına ve İletişimcilere Baskı1 Kasım 2018 İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi, “üyesi olmamakla birlikte FETÖ’ye yardım

etmek” suçlamasıyla yargılanan gazeteci Ece Sevim Öztürk’ün tutukluluk halinin devamına karar verdi. Öztürk hakkında dokuz yıldan 22,5 yıla kadar hapis cezası talep ediliyor. Öztürk, savunmasında araştırmacı gazeteci olarak Cumhurbaşkanı’na suikast davasında delillerin mahkemeye gitmediğini, eksiklikleri ve aksaklıkları yazdığını belirterek, iddia edildiği gibi mahkemeyi itibarsızlaştırmak amacında olmadığını söyledi.1 Mahkeme, “isnat edilen suça ilişkin kuvvetli suç şüphesinin varlığının bulunması, atılı suçların katalog suçlar arasında yer alması ve adli kontrol hükümlerinin de yetersiz kalacağı” gerekçesiyle Öztürk’ün tutuklu kalmasına hükmetti. Dava, 11 Aralık’a ertelendi.2

2 Kasım 2018 İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi, kapatılan Karşı’ya yönelik davada yargılanan

CHP eski Milletvekili Eren Erdem’in tutukluluk halinin devamına karar verdi. Mahkeme, “FETÖ’nün 17-25 Aralık darbe girişimde, yasa dışı ses kayıtlarını servis ettikleri” iddiasıyla 12 sanığın yargılandığı davada, tutuklu sanık Erdem’in tutukluğuna hükmetti. Mahkeme, yakalanan sanık Onur Kala’nın da tutuklanmasına karar verdi. Ayrıca sanık Alaaddin Akkaşoğlu hakkındaki dosyanın ayrılmasına hükmedildi. Davada, duruşmalara 7 - 11 Ocak 2019 tarihlerinde Çağlayan’da devam edilmesi kararlaştırıldı.3

Ulusal ve Aydınlık’ın Mersin Temsilcisi gazeteci Yusuf Çelik, Mersin - Erdemli’de takip ettiği bir haber sırasında saldırıya uğradı. Erdemli’nin Kargıpınar Mahallesi’nde Kurt Global Narenciye Fabrikası’nın 90 çalışanını işten çıkarttığı bilgisi üzerine olay yerine giden Çelik’in görüntü alması engellendi. Çelik, hem sözlü hem de fiziki saldırıya uğradı. Çelik, “işverenin TIR’larla mal kaçırmasına izin vermemeleri” üzerine işçilerin kapı dışarı edildiklerini ancak fabrikayı terk etmediklerini dile getirdi. Olayın haberleştirilmesini isteyen işçiler, Ulusal’a yaptıkları açıklamada, “Fabrikadaki tüm evrakların ve bilgisayar verilerinin götürüldüğünü, kimlerin sigortalı gösterilip gösterilmediklerini ve kime ne zamandan beri para ödenmediğini gösteren belgeleri bilmediklerini” ifade ettiler.4

1 http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/istanbul/sisli/gazeteci-ece-sevim-ozturkun-tahliye-talebine-r-41005723

2 https://www.evrensel.net/haber/364906/gazeteci-ece-sevim-ozturk-tahliye-edilmedi

3 https://www.ntv.com.tr/turkiye/mahkemeden-eren-erdem-karari%2c1n9Ek4zdSk2axr_9_SjlRQ

4 https://www.mersinhaber.com/haber-mersinde-gazeteciye-saldiri-yusuf-celik-erdemli-kargipinarinda-narenciye-tesisinde-saldiriya-ugradi/381672

6


5 Kasım 2018 Eski Başbakan Binali Yıldırım ve oğulları, Cumhuriyet eski finans editörü ve muhabiri

Pelin Ünker’e, “Paradise Papers” haberleri nedeniyle “kamu görevlisine hakaret” suçundan dava açtı. İstanbul Anadolu 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülecek dava, 27 Aralık 2018’de başlayacak. Yıldırım ve oğulları, Ünker aleyhine daha önce 500 bin TL’lik tazminat davası açmışlardı. Ünker, “Yıldırım’ın avukatı 6 Eylül’de görülen tazminat davası sırasında ceza davası da açtıklarını ifade etmişti. Hâkim de bunun üzerine ceza davası sonuçlanıncaya dek tazminat davasını süresiz ertelemişti. Önce tazminat davası açıp sonra neden ceza davası da açtılar bilmiyorum” diye konuştu. Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ), 2017’de off-shore hesapları üzerinden “vergi cenneti” olarak bilinen bölgelerde mali imkanlardan yararlanarak vergiden kaçınan şirket ve isimleri içeren “Panama Belgeleri”ni açıklamıştı. ICIJ, sonrasında dünyanın en güçlü ve zenginlerinin yatırımlarına ilişkin gizli bilgileri de “Paradise Papers” adıyla kamuoyuna açıklamıştı. Ünker, bu belgelerde Yıldırım ve oğullarına ilişkin bilgileri haberleştirmişti.5

Hürriyet internet yazarı Ayşe Baykal, artık gazete sitesinde yazı yazmayacağını açıkladı. Baykal, Twitter hesabından yaptığı açıklamasında, “anlamlandıramadığı bir sansürle karşı karşıya kaldığını” ve bu yüzden ayrılık kararı aldığını ifade etti.6 Baykal, Hürriyet’e teşekkür etti.7

6 Kasım 2018 Anka Haber Ajansı, yayın hayatına son verdi. Anka Haber Ajansı, gazeteci Altan

Öymen’in kurduğu ve 1972’den bu yana aralıksız yayın hayatını sürdürüyordu. Anka, 2006 yılı başından itibaren de gazeteciler Veli Özdemir ve Nuri Sefa Erdem’in yönetimindeydi.8

7 Kasım 2018 Sözcü sahibi Burak Akbay ile üç gazetecinin “silahlı terör örgütünü yönetme”, “silahlı

terör örgütü propagandası yapmak” ve “silahlı terör örgütü içindeki hiyerarşik yapıya dahil olmamakla birlikte örgüte isteyerek yardım etme” suçlarından yargılandığı dava, 12 Mart 2019’a ertelendi. İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmaya, tutuksuz sanıklar Gökmen Ulu, Mediha Olgun, Yonca Yücekaleli ve hakkında yakalama kararı bulunan sanık Akbay katılmadı. Mahkeme, Akbay’ın halen yurtdışında olmasını nedeniyle hakkındaki yakalama emrinin infazının devamına hükmetti. Akbay’ın 16 buçuk yıldan 30 yıla kadar hapsi, diğer sanıkların yedi buçuk yıldan 15 yıla kadar hapisleri isteniyor.9

Tutuklu DİHA muhabiri Ziya Ataman’ın avukatları, “gazetecinin adil yargılanma hakkı ile güvenlik ve özgürlük hakkının ihlal edildiği” gerekçeleriyle AYM’ye başvurdu. Başvuruda, öncelikli inceleme yapılması talep edilerek, Ataman’ın tutukluluğuna son verilmesi gerektiği belirtildi. Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği Hukuk Bölümü Başkanı Avukat Veysel Ok, “Müvekkilim Ataman bölgede gazetecilik faaliyetleri yürüttüğü için hedef alınmış sonrasında da değişen tanık ifadeleri dışında tek bir kanıt olmaksızın iki seneyi aşkın tutuklu kalmıştır. Ziya’nın tutukluluğu AİHS ve Anayasa tarafından güvence altına alınan özgürlük ve güvenlik hakkı ile adil yargılanma haklarının ihlali niteliğindedir. Sonuç alamadığımız takdirde Ziya’nın tutukluluğunu AİHM’e taşıyacağız” dedi.10

8 Kasım 2018 İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, gazeteci Hüsnü Mahalli’ye bir

televizyon programındaki konuşması nedeniyle “Cumhurbaşkanı’na ve kamu görevlilerine

5 http://t24.com.tr/haber/binali-yildirim-ve-ogullari-gazeteci-pelin-unkere-bir-dava-daha-acti,740427

6 https://twitter.com/aysbaykal/status/1059366330586030080

7 https://twitter.com/aysbaykal/status/1059366547544793088

8 http://www.finansgundem.com/haber/anka-haber-ajansi-yayin-hayatina-son-verdi/1358444

9 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1133608/Sozcu_Gazetesi_davasinda_sona_dogru.html

10 https://www.evrensel.net/haber/365425/gazeteci-atamanin-avukatlari-aymye-basvurdu

7


hakaret” suçlarından toplam dört yıl bir ay hapis cezası hükmetti. Mahkeme, Mahalli’ye birden fazla kez “Cumhurbaşkanı’na alenen hakaret etmek” suçundan iki yıl beş ay beş gün hapis ile “kurul halinde çalışan birden çok kamu görevlisine görevlerinden dolayı hakaret” suçlamasından bir yıl sekiz ay 25 günlük hapis cezası verdi. Ancak mahkeme, hükmün açıklanmasını ise sanığın sabıkasız oluşunu gözeterek beş yıllık denetimli serbestlik şartıyla geri bıraktı.11 Duruşma sırasında Mahalli ise, suçlamaları kabul etmediğini söyleyerek, “Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Suriye’de ÖSO kuvvetlerine yardım ettiği tüm dünyanın bildiği bir husustur. Cumhurbaşkanı, bizzat ÖSO’yu Kuvay-i Milliye olarak ifade etmiştir. 50 bin kişilik bu orduya yardım malzemesi gönderilmesi bizzat Cumhurbaşkanı tarafından çeşitli platformlarda dile getirilmiştir. Bir gazeteci olarak bunu yazmamdan daha doğal bir şey olamaz. Gazetecilik yaptım, beraatımı talep ediyorum” savunması yaptı. Daha önce Mahalli, sosyal medya üzerinden devlet büyüklerine hakaret ettiği iddiasıyla gözaltına alınıp 15 Aralık 2016’da sevk edildiği mahkemece tutuklanmış ve 20 Ocak 2017’de tahliye edilmişti.12

9 Kasım 2018 Mardin 2. Asliye Ceza Mahkemesi, özgürüz.org sitesi muhabiri Sedat Sur hakkında

“Kayyum vurgunu” başlıklı haberi ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle 11 ay 20 gün hapis cezası verdi.13 Mardin Cumhuriyet Başsavcılığı, Sedat Sur’un Mardin Büyükşehir Belediyesi’ne atanan kayyumun faaliyetleri ile ilgili 14 Ocak 2017’de yazdığı haber nedeniyle “örgüt propagandası” suçlamasıyla soruşturma başlatmıştı.14

dokuz8HABER muhabiri Şafak Timur, Twitter hesabından yaptığı bir paylaşımla, “Darısı bana şiddet uygulayan birini şiddeti bilmelerine rağmen eğitmen olarak çalıştıran ve zaman zaman ‘toplumsal cinsiyet ve haber’ konulu atölyeler düzenleyen @dokuz8haber'in başına” diyerek kendisine şiddet uygulayan bir kişi ile aynı kurumda çalıştığını iddia etti. dokuz8HABER ise, konuya ilişkin açıklamasında Timur’un ifşası sonrası etik komitesinin işlettiği süreç neticesinde söz konusu eğitmenle bundan sonra çalışmama kararı alındığını bildirdi. Söz konusu iddiaların ardından gazeteciler Eda Narin, İrem Afşin, Emek Kılınç ile Mehmet Şafak Sarı “şiddet failini koruma, sigortasız çalıştırma ve emek sömürüsü” gerekçeleriyle istifa ettiklerini duyurdu.15

10 Kasım 2018 Ankara’da düzenlenen polis operasyonunda MA muhabiri Deniz Nazlım hakkında

gözaltı kararı verildiği bildirildi.16

Artı Gerçek, muhabir olarak çalışan TGS Ankara Şube yöneticisi Esra Koçak Mayda’nın “verimli çalışmadığı ve beklenen Ankara gazeteciliğini yapmadığı” gerekçeleriyle işine son verdi. Mayda, “Çıkarıldığım gün yapmadığım iddia edilen Ankara gazeteciliğini yapmak üzere daha önce defalarca gittiğim gibi CHP Genel Merkezi’ne gidiyordum. İşe başladığım Mayıs ayından bu yana onlarca kulis ve özel haber yaptığım Artı Gerçek'ten bu şekilde haksız yere atılmak beni gerçekten çok üzdü. Yaptığım haberler bekleneni verip vermediğimi zaten ortaya koymaktadır” dedi. Öte yandan TGS de hukuki süreç başlatacaklarını açıkladı.17

Karar, internet sitesinden yaptığı açıklamada, “reklam vermek isteyenlerin engellendiğini ve ilan reklam dağıtımını yapan ajansların kendilerine ilan verilmemesi konusunda uyarıldığını” duyurdu. Açıklamada, “Aralıksız uygulanan bir ilan ambargosu ile karşı karşıya bulunuyoruz. Sadece reklam veren durumunda bulunan kamu kuruluşları değil, 11

https://www.ntv.com.tr/turkiye/gazeteci-husnu-mahalliye-cumhurbaskanina-hakaretten-ceza,ejmJk86B6US1ZIkBEy1zFg12

https://www.cnnturk.com/turkiye/gazeteci-husnu-mahalliye-4-yil-hapis-cezasi13

http://gazetekarinca.com/2018/11/gazeteci-sedat-sura-hapis-cezasi/14

http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1136508/Gazeteciye__Kayyim_haberi__cezasi.html15

https://t24.com.tr/haber/siddet-failini-koruma-ve-emek-somurusu-iddialariyla-gundeme-gelen-dokuz8haberde-neler-oluyor,74434616

http://gazetekarinca.com/2018/11/ankaradaki-ev-baskinlari-gazeteci-deniz-nazlim-hakkinda-gozalti-karari-verildi/17

http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1138948/Sendika_yoneticisi_roportaja_giderken_isten_atildi.html

8


bütün özel sektör şirketlerinin gazetemize ilan vermesi açıkça engellenmektedir. Bu hukuk dışı ambargoya rağmen gazetemize ilan vermeye teşebbüs eden şirketler de ikaz edilerek, muhtelif yollarla engellenmektedir. Bu durum demokrasinin temel unsurlarından biri olan basın özgürlüğüne karşı da açık bir tehdit ve müdahaledir. Gazetemizi hedef alan bu eylemlerin aynı zamanda açıkça suç teşkil ettiğini belirtiriz” denildi.18

dokuz8HABER muhabirleri Ali Haydar Çelebi, Ceylan Sağlam, Haydar Koçak ve Sezgin Kartal ortak bir açıklama ile işten ayrıldıklarını duyurdu. Açıklamada, “Bir süredir sosyal medyada dokuz8HABER’e ilişkin çok sayıda kişinin kadına yönelik şiddet, taciz ve hak kayıplarına dair paylaşımlarını dikkatle izliyoruz. Bizler yaşamın her alanında hak savunuculuğu yapan, söz konusu kadın ve emek olduğunda daha dikkatli ve özenle yaklaşmayı esas edinenler olarak bahsi geçen iddialara sessiz ve seyirci kalamayız. Hiç kimsenin niyetlerini sorgulamadan, kadının beyanını ve işçilerin hakları için taleplerini esas kabul edip, kurumun yaşanan olaylara geliştirdiği tepki ve aldığı önlemleri referans alıyoruz. dokuz8HABER’i daha dikkatli davranmaya davet ediyoruz” denildi.19 Ayrıca daha önce istifa kararı alan gazetecilerden Mehmet Şafak Sarı ise, sigortasız çalıştırıldığını ve fazla mesai ücreti ödenmediğini iddialarını paylaştı.20 Sarı, ayrıca Hollanda Krallığı’nca desteklenen Matra isimli bir projede editör olarak çalıştırıldığını ancak projede haftada 25 saatlik mesai karşılığında 4.000 TL verilmesi öngörülmesine rağmen haftada 54 saat çalışarak 2.500 TL para aldığını bildirdi.21

13 Kasım 2018 Sendika.Org editörü Ali Ergin Demirhan, Twitter hesabından gözaltına alındığını

duyurdu. Sendika.Org tarafından yapılan açıklamada ise, Demirhan’ın “HDP’nin Bejin Na şarkısı ile Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yüzünden ibaret karikatür” nedeniyle gözaltına alındığı bildirildi.22 Diyarbakır’da gözaltına alınan Demirhan, “Devlet birkaç ayda bir halimi hatırımı sorar. Yine gözaltına alındım. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı ifademi istemiş. Hayırlı olsun…” paylaşımında bulundu. Demirhan, Diyarbakır İl Emniyet Müdürlüğü’ndeki ifadesinin adından serbest bırakıldı.23

14 Kasım 2018 Sabah’ta uzun yıllardır görev yapan yazı işleri editörleri Bülent Değerli ile Şirzat

Bilallar ve Almanya editörü Altan Gökmen’in gazeteyle ilişiği kesildi. Turkuvaz Medya Grubu’ndan geçen hafta da dergi grubu internet sorumlusu Cüneyt Türkmen, A Haber görsel yönetmeni Mehmet Ali Esirgeç, Esguire yazı işleri müdürü Seda Karan, Takvim yazı işleri editörü Hilal Bayraktar, A Haber muhabiri Aysu Mola, Sabah eklerinde muhabir olan Nebahat Koç, dergiler foto muhabiri Tamer Turan ve spor yazarı Metin Tekin de ayrılmıştı.24

15 Kasım 2018 Turkuvaz Medya Grubu bünyesindeki Yeni Asır’da köşe yazarı Erkin Usman, yurt

haberlerden Erdal Çarboğa ve Ali Filizkan, magazin sorumlusu Kahraman Durak ve editör Hürol Dağdelen işten çıkartıldı. İlaveten iki spor muhabiri ve iki operatörün görevine son verildi. Türkiye’nin en büyük bölgesel gazetesi niteliğindeki Yeni Asır, 123 yıl gibi uzun bir zaman diliminden beri okuyucu ile buluşuyor. Ege Bölgesi ve özelde İzmir ile bütünleşen Türkiye’nin en köklü gazetesi, 1895’ten bu yana yayın yapan tek gazete olma rekorunu da

18 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201811121036098124-karar-gazetesi-ambargo-baski-aciklamasi/

19 https://www.gercekgundem.com/medya/49555/dokuz8-haberde-yaprak-dokumu

20 http://www.diken.com.tr/siddet-ve-hak-gaspi-suclamalari-yanitlar-dokuz8haberde-ne-oluyor/

21https://twitter.com/msafaksari/status/1060489414802112512?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm

%5E1060535995937030145&ref_url=http%3A%2F%2Fwww.diken.com.tr%2Fsiddet-ve-hak-gaspi-suclamalari-yanitlar-dokuz8haberde-ne-oluyor%2F22

http://sendika62.org/2018/11/sendika-org-editoru-ali-ergin-demirhan-serbest-birakildi-2-517791/23

http://t24.com.tr/haber/gazeteci-ali-ergin-demirhan-serbest-birakildi,74731424

http://www.medyaradar.com/sabah-gazetesinde-tensikat-depremi-hangi-isimlerle-yollar-ayrildi-medyaradar-ozel-haberi-1422284

9


elinde tutuyor.25

Gazeteci Rahmi Yıldırım, blog sitesinde yayınladığı “Genelkurmay Başkanı için çok üzülüyorum” başlıklı yazısı nedeniyle Antalya’daki bir vatandaş tarafından ihbar edildi. Kimliği belirsiz vatandaşın şikayeti gerekçesiyle 17 Ekim’de Ankara’daki evinden alınarak ifade vermek üzere emniyete götürülen Yıldırım, daha sonra serbest bırakıldı. Yıldırım, dönemin Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar’a hakaret ve aşağılama gerekçeleriyle ifade verdiğini söyledi. Yıldırım, söz konusu yazısını 3 Şubat 2017’de kaleme aldığını, bugüne değin 9.500’den fazla kişi tarafından okunduğunu ve Genelkurmay Başkanlığı’nın da yazıya ilişkin herhangi bir rahatsızlık duymadığını söyledi. Yıldırım, “Düşünce ifade, bilim ve sanat özgürlüğü elbette vazgeçilmez bir insanlık hakkıdır. Ancak bu hakaret özgürlüğü demek değildir. Hakaret haricinde de hiçbir siyasi aktör ve kamu yöneticisi eleştiriden muaf değildir. Ancak ülkemiz ne yazık ki, gelişmiş demokrasiden yoksundur. En hafif eleştiri bile tutuklama gerekçesi yapılabilmektedir” dedi.26

Evrensel’in 13 Temmuz 2018’de yayınladığı ve işçi hakları açısından yeni ekonomik programı eleştirdiği haberine 100 bin TL’lik para cezası talebi ile dava açılması talep edildi. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın avukatı Ahmet Özel’in şikayeti üzerine savcılık tarafından soruşturma açıldığı bildirildi. Evrensel avukatı Devrim Avcı savcılığa sunduğu savunma dilekçesinde, “Söz konusu haber, Albayrak’ın ekonomi politikasının bir eleştirisidir. Bu haberde öğretim üyesi Doç. Dr. Murat Birdal’dan görüş alınmıştır. Haberde hakaret içeren, şikayetçinin şahsına dair bir ifade bulunmamaktadır. Hükümetin, kabinenin, siyasi iktidarın, demokratik bir toplumda yaşıyorsak eğer, ekonomi politikası eleştirilebilir, sosyal yardım politikası eleştirilebilir, idam cezasının getirilmesi eleştirilebilir. Ancak, buna yönelik eleştirilerin, bir kamu görevlisi olan bakanın kişilik haklarını ihlal ettiğini ifade etmek, düşünce ve ifade özgürlüğünün açık bir ihlalidir” ifadelerini kullandı.27

16 Kasım 2018 Cosmopolitan Türkiye Genel Yayın Yönetmeni Özlem Kotan, Sabah Ekler Genel

Yayın Yönetmeni Şengül Balıksırtı, köşe yazarı Ayşe Özyılmazel, Fotomaç Genel Yayın Yönetmen Yardımcısı Muhammet Şahintaş, Fotomaç istihbarat şefi Yılmaz Şenol, Günaydın eki muhabiri Oğuzhan Toracı,28 Sabah Ankara yargı muhabiri Ersan Atar ile gece sorumlusunun işine son verildi. Kulislerde, Turkuvaz Medya Grubu’nda küçülme operasyonunun devam edeceği, küçülme oranının yüzde 50 olacağı ve her iki kişiden biri ile yolların ayrılmasının planlandığı bildirildi.29 Özlem Kotan, Instagram hesabından yaptığı açıklamada, “Çocuğu kucağa alıştırdık derken... Yürüdü gitti. Buraya kadarmış. O beni bırakmadan ben onu bırakamazdım. Öyle bir aşktı Cosmopolitan. Hala da öyle. Üzerine marka tanımam. Yolu apaçık olsun. Kimse de üzülmesin” dedi.30

19 Kasım 2018 Mardin Cumhuriyet Başsavcılığı, “Kayyum atanan belediyede milyarlık din

konferansı vurgunu!” başlıklı haberi nedeniyle hakkında soruşturma başlatılan özgürüz.org muhabiri Sedat Sur’a 11 ay 20 gün hapis cezası verdi. Midyat M Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’na gönderilen Sur, “Kayyumu hedef gösterme, hakaret ve örgüt propagandası” gerekçeleriyle suçlanıyor.31 Sur hakkındaki cezanın bir yılın altında olması dolayısıyla tahliye edilmesi gerektiği ancak evraklar ulaşıncaya değin cezaevinde tutulacağı bildirildi. Sur ise, cezaevine girişi öncesinde, “Cezaevi nerede olursa olsun insan doğasına aykırı bir şey. Bu 25

http://www.medyaspot.com/haber/Tenkisat-dalgasi-Yeni-Asir-i-da-Vurdu/21854326

http://www.24saatgazetesi.com/gazeteci-rahmi-yildirim-suclanma-surecini-24-saate-anlatti/27

https://www.evrensel.net/haber/365972/ekonomi-politikalarini-elestirmek-suc-evrensele-100-bin-tllik-dava28

http://sendika62.org/2018/11/turkuvaz-medyada-isten-cikarmalar-suruyor-518227/29

http://www.medyaspot.com/haber/Sabah-ta-Tenkisat-Ankara-ya-Sicradi/21857030

http://www.medyaradar.com/turkuvaz-medyada-ust-duzey-ayrilik-hangi-genel-yayin-yonetmeni-veda-etti-medyaradar-ozel-haberi-142528531

https://www.gazeteduvar.com.tr/gundem/2018/11/19/gazeteci-sedat-sur-cezaevine-girdi/

10


ülkede gazetecilik yapmanın, doğru bir yerde durmanın bedeli bu. Ülkenin realitesi bu” dedi.32 Hürriyet’in, gazetenin Washington Temsilcisi Cansu Çamlıbel’in Türkiye’de tahliye

edildikten sonra ABD’ye giden Rahip Andrew Brunson ile yaptığı röportajı yayımlamadığı iddia edildi. Röportajı yayımlanmama kararını Demirören Medya Grubu Başkanı Mehmet Soysal’ın aldığı öne sürüldü.33

20 Kasım 2018 İzmir 2. Ağır Ceza Mahkemesi, “zincirleme örgüt propagandası” suçlamasıyla

tutuksuz yargılanan MA muhabiri Ahmet Kanbal’ın davasını son savunma için 26 Şubat 2019’a erteledi.34 Kanbal’ın sosyal medyada Afrin operasyonuna ilişkin yaptığı paylaşımlarıyla TSK’yı küçük düşürdüğü ve terör örgütünü övdüğünü iddia edildi. Duruşmaya Mardin Adliyesi’nden SEGBİS aracılığıyla bağlanan Kanbal, “İddianameyi düzenleyen savcı tweetlerdeki linkleri tıklasa, bunların haber olduklarını görürdü. Benim burada yargılanma sebebim Afrin operasyonudur. Gazeteciyiz biz. Gazeteci olarak doğru olanı duyurmak ile yükümlüyüz. Biz savaş kötü bir şeydir diyoruz. Önümüze dosya konuluyor. Barış diyoruz bize yargılama olarak dönüyor. Savaş mı isteyelim bunu istiyorlar. Biz barış talep eden gazeteci rolünü oynamaya devam edeceğiz” savunması yaptı. Kanbal, 8 Şubat 2018’de gözaltına alınmış ve hakkında dava açılmıştı.35

İstanbul 28. Ağır Ceza Mahkemesi, Afrin harekatı kapsamında “örgüt propagandası” suçlamasıyla tutuksuz yargılanan Halkın Nabzı imtiyaz sahibi İshak Karakaş’ın yurt dışına çıkış yasağı talebini reddetti. Dava, savcılık mütalaasına süre verilmesi için 17 Ocak 2019’e ertelendi. Karakaş ile birlikte dokuz kişi “örgüt propagandası yapma” suçlamasıyla 26 Ocak’ta tutuklanmış, 8 Mayıs’ta tahliye edilmişti.36

Alman vatandaşı ETHA muhabiri Adil Demirci’nin yaklaşık yedi aydır tutuklu olarak yargılandığı davada tutukluluğunun devamına karar verildi. Demirci, İstanbul 25. Ağır Ceza Mahkemesi’nde “örgüt üyesi olmak” ve “örgüt propagandası yapmak” suçlamalarıyla yargılanıyor. Kobani’de IŞİD’e karşı YPG saflarında çatışırken ölenlerin de aralarında bulunduğu üç kişinin cenaze ya da anma törenlerine katıldığını kabul eden Demirci, hakkındaki “terör örgütü üyeliği” suçlamasını reddetti. Demirci’nin avukatı Mustafa Peköz de, “Savcılık, müvekkilimin yasaklanmış bir terör örgütünde faaliyet gösterdiğine dair kanıt sunmak zorunda” dedi. Peköz, suçlamaların Türkiye için "bir utanç” olduğunu ve Almanya’dan gelen dava gözlemcilerine açıklamanın mümkün olmadığını söyledi. Sol Parti Milletvekili Heike Hänsel, “Adil Demirci hakkında işletilen hukuki süreç, aynı Alman gazeteci Meşale Tolu hakkında işletilen hukuki süreç benzeri hayal ürünü” ifadesini kullandı.37

21 Kasım 2018 BİM Birleşik Mağazaları A.Ş, Apple’ın “taklit ürün satıyorsunuz” şeklindeki

ihtarnamesini haberleştiren Cumhuriyet muhabiri Alican Uludağ hakkında 250 bin TL’lik manevi tazminat davası açtığını bildirdi. Davanın İstanbul Anadolu 9. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görüleceği ve BİM’in verilecek hükmün tirajı en yüksek üç günlük gazetede yayınlanmasını istediği belirtildi.38

Diyarbakır 7. Ağır Ceza Mahkemesi, KHK ile kapatılan Azadiya Welat’ın tutuklu eski Yazı İşleri Müdürü İsmail Çoban’a “zincirleme örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla beş yıl hapis cezası verdi. Savcı, mütalaasında, Diyarbakır D Tipi Cezaevi’nde tutuklu Çoban’ın, 15 haber ve yazıda “zincirleme örgüt propagandası yapmak” suçunu işlediğini ve “PKK’nın 32

https://t24.com.tr/haber/mardin-belediyesindeki-yolsuzluk-iddiasini-haberlestiren-gazeteci-sedat-sur-cezaevine-girdi,75171233

https://t24.com.tr/haber/hurriyet-rahip-brunsonla-yaptigi-soylesiyi-yayimlamadi,75201534

https://ozgurmanset.net/savcinin-ceza-istedigi-gazeteci-kanbalin-yargilandigi-dava-subat-a-ertelendi/35

http://gazetekarinca.com/2018/11/gazeteci-ahmet-kanbal-hakkinda-ilk-durusmada-ceza-talep-edildi/36

https://www.evrensel.net/haber/366436/gazeteci-ishak-karakasin-dosyasi-mutalaa-icin-savcida37

https://www.dw.com/tr/adil-demircinin-tutuklulu%C4%9Funa-devam-karar%C4%B1/a-4638474638

https://www.evrensel.net/haber/366499/bimden-cumhuriyete-tazminat-davasi

11


amaç ve görüşleri doğrultusunda Kürt sorunun ancak Abdullah Öcalan marifetiyle çözüleceği” mesajını verdiğini bildirdi. Savcı, söz konusu nedenlerden dolayı Çoban’ın üzerine atılı “örgüt propagandası suçu işlendiği ve yedi yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılması gerektiği” yönünde görüş bildirdi. Mahkeme de, savcılık mütaalası doğrultusunda Çoban hakkında hapis cezasına hükmetti.39

KHK ile kapatılan DİHA muhabiri Mehmet Güleş, tutuklu bulunduğu Elazığ 1 No’lu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde yaşanan hak ihlallerini Evrensel’e gönderdiği açık mektup aracılığıyla aktardı. Güleş, güvenlik gerekçesiyle manzara fotoğraflarının dahi tutuklulara verilmediğini ve Kürtçe’ye yönelik yasakçı tutumun devam ettiğini belirtti. Güleş, tutukluların hastane sevklerinin geç yapıldığını, kelepçeli muayeneye maruz kaldıklarını ve cezaevi girişinde tutuklulara çıplak arama yapıldığını da iddia etti. Güleş, Yargıtay tarafından Elazığ 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nin hakkında verdiği dokuz yıl, dört ay 15 günlük hapis cezasının onanmasını da değerlendirerek, “Eğer hakikati ortaya çıkartmak suçsa yine devam ederim bu suça. Köle olup onursuzca yaşayacağıma bu dört duvar arasında direniş içinde olup ölmeye razıyım” ifadelerini kullandı.40

KESK’e bağlı Haber-Sen’in Ankara’da TRT Genel Müdürlüğü önünde UNESCO Dünya Televizyon Günü nedeniyle gerçekleştirmek istediği basın açıklamasına polis müdahale etti ve Haber-Sen Genel Sekreteri Burak Ustaoğlu’nu gözaltına aldı. Polisin KESK Eş Genel Başkanı Mehmet Bozgeyik ile Yol TV’nin röportaj çekimini de yarıda kestiği çalışanlara GBT sorgulaması yaptığı bildirildi. TRT önünde açıklamaları engellenen Haber-SEN üyeleri, sendika binasında basına açıklamalarda bulundu ve deneyimli TRT emekçilerine yönelik emeklilik veya kadrolu çalıştırmama tehdidinde bulunulduğu anlatıldı. Haber-Sen Merkez Yönetim Kurulu’ndan yapılan yazılı açıklamada ise, Ankara polisi tarafından basın emekçilerine karşı saldırgan bir tutum sergilendiği belirtilerek, “Basın emekçisi bir arkadaşımızın almış olduğu görüntüler silinmeye çalışılmıştır. Suç duyurusunda bulunacağız” denildi.41

Gazete Duvar’ın AKP ve CHP milletvekilleri arasında TBMM’de yaşanan tartışmaya yer verdiği, “Cumhurbaşkanı’nın damadının orduya silah satması Anayasa’ya uygun mu?” başlıklı haberine erişim engeli getirildi. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Milli Savunma Bakanlığı bütçesi görüşülürken Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın damadı Selçuk Bayraktar’ın orduya insansız hava aracı (İHA) satması tartışma konusu olmuştu.42 Erişim Sağlayıcıları Birliği tarafından 21 Kasım tarihinde Gazete Duvar’a yapılan bildirim ile Nergis Demirkaya’nın haberine erişim engeli getirildiği bilgisi aktarıldı. Haberde, CHP Milletvekili Abdüllatif Şener’in “Cumhurbaşkanının damadının orduya silah satması Anayasa’ya, kanunlara uygun mu?” sorusuna; AKP’den “Cumhurbaşkanımıza olan zihin haritasına yüklemiş olduğu kin ve garezdir. İHA’ları, SİHA’ları üreten firmanın sahibi Cumhurbaşkanımızın damadı diye onu burada altını çizerek zemmetmek hangi milletvekilinin hakkıdır, haddidir?” yanıtı verildiği yazılmıştı. TBMM tutanaklarına geçmiş ve kamuya açık olmasına karşın bu tartışmayı içeren habere yasak gerekçesi ise açıklanmadı.43

22 Kasım 2018 MA Ankara muhabiri Berivan Altan ve Jinnews Ankara muhabiri Habibe Eren’in

ailelerinin polis tarafından aranarak, emniyete gelmeleri konusunda baskı yapıldığı bildirildi. Altan ve Eren, polisin yasa dışı yol ve yöntemleri kullanarak ailelerini tehdit etme konusunda yargıya başvuracaklarını belirtti. İddiaya göre; Altan ve Eren’in aileleri yaşadıkları yerlerde Ankara’dan talimat geldiği gerekçesiyle “sohbet” adı altında emniyete çağırıldıkları bildirildi. Eren, Bursa İl Emniyet Müdürlüğü TEM Şubesi’nin ailesini arayarak karakola çağırdığını

39 https://www.evrensel.net/haber/366497/gazeteci-ismail-cobana-5-yil-hapis

40 http://sendika62.org/2018/11/tutuklu-gazeteci-gules-manzara-fotograflari-dahi-guvenlik-gerekcesiyle-verilmiyor-518842/

41 https://www.evrensel.net/haber/366504/trt-onunde-basin-aciklamasi-da-cekim-de-yasak

42 https://www.gazeteduvar.com.tr/gundem/2018/11/21/tbmmde-damat-sorusuna-engelleme-geldi/

43 https://www.gazeteduvar.com.tr/politika/2018/11/23/gazete-duvarin-haberine-engelleme-meclis-gundeminde/

12


açıklayarak, “Babam, Nilüfer İlçesi’ndeki emniyet müdürlüğüne çağrılmış. Arayan polis, ‘Kızınız Habibe hakkında sizinle görüşmek istiyorum’ demiş. Ailem, gerekçeyi sorduğunda ise, ‘Gelmezseniz biz evinize geliriz’ diye tehdit etmiş. Ailem emniyete gidince de polisler, ‘Kızınızın bir şey yapmadığını biz de biliyoruz ama çevresi kötü. Kandırabilirler. Arkadaşlarına dikkat etsin’ demişler” dedi. Altan da, “Yıllardır gazetecilik yapıyorum. Her gün meclisteyim, Ankara Adliyesi'ndeyim. Haber topluyorum ve gazetecilik yapıyorum” ifadelerini kullandı.44

İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, Cumhuriyet’te yayınlanan “Paradise Papers” haberleri nedeniyle Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak ve Serhat Albayrak’ın şikayetiyle hakkında dava açılan gazeteci Pelin Ünker’in yargılanmasını 21 Şubat 2019’a erteledi. Mahkeme, Ünker’in yargılandığı dosyaların incelenmesine ile fiili - hukuki irtibat bulunursa birleştirme hususunun değerlendirilmesine de karar verdi. Ünker, “Off-Shore Kardeşler... Kayıtlardan Bakan Albayrak ile kardeşi de çıktı, Enerji Bakanı Albayrak ve kardeşi de bir dönem Malta’yı tercih etmiş” başlıklı haberler yazmıştı. Albayrak kardeşlerin şikayeti üzerine Ünker hakkında “Basın yoluyla iftira” suçlamasıyla dava açılmıştı.45

Gazeteci Murat Aksoy, “FETÖ’nün medya yapılanması” ile ilgili dava kapsamında iki yıl bir ay hapis cezasıyla ilgili istinaf mahkemesince verilen onama kararı nedeniyle tutuklanarak Metris Cezaevi’ne gönderildi. Aksoy, daha önce de İstanbul 25. Ağır Ceza Mahkemesi’nce görülen söz konusu dava kapsamında tutuklu yargılanarak 421 gün cezaevinde kalmıştı. Sonrasında Aksoy’un 24 Ekim 2017’de tahliye edilmesine karar verilmiş ve kendisi Silivri Cezaevi’nden serbest bırakılmıştı. Tutuksuz yargılaması devam eden Aksoy hakkında “örgüte bilerek ve isteyerek yardım etme” suçundan İstanbul 25. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 8 Mart 2018’de hapis cezası verilmişti. Aksoy’un cezası, istinaf konumundaki İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi tarafından 24 Ekim’de onanmıştı.46

23 Kasım 2018 Erzincan Cumhuriyet Başsavcılığı, “FETÖ’nün medya yapılanmasına yönelik

soruşturma” kapsamında KHK ile kapatılan Samanyolu TV’de “Maceracı” adlı programın yapımcısı Murat Yeni’nin tutuklanmasına karar verdi. Yeni, sevk edildiği nöbetçi sulh ceza hakimliğince “terör örgütü üyesi olmak” suçundan tutuklandı. Yeni’nin, sunuculuğunu yaptığı televizyon programı sebebiyle geldiği Erzincan’da “himmet” adı altında vatandaşlardan para topladığı öne sürüldü.47

İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, “Cumhurbaşkanı’na hakaret” suçlamasıyla açılmış dava kapsamında Perihan Mağden’in gelecek duruşmaya zorla getirilmesine karar verdi. Mahkeme, davayı 21 Şubat 2019’a erteledi. Mağden, 18 Nisan 2016’da T24’te yazdığı “Survivor adasının Tayyip modeli Semih Öztürk” yazısından dolayı T24 muhabiri İnan Ketenciler ile birlikte “Cumhurbaşkanı’na hakaret”ten yargılanacak.48

24 Kasım 2018 Doğuş Medya Grubu, Yönetim Kurulu Başkanı Aclan Acar ile yollarını ayırdı. Acar,

Şubat 2018’de bu göreve getirilmişti.49 25 Kasım 2018 Van Cumhuriyet Başsavcılığı’nın, terör örgütü PKK’nın kuruluşunun yıldönümü

öncesi altı ilde başlattığı operasyon kapsamında Yeni Yaşam çalışanı gazeteci Suat Karagöz, dağıtımcılar Şükran Erdem, A. Murad Karakaş, Mizgin Fendik, Naci Erdem, Özkan Akyürek

44 https://www.evrensel.net/haber/366599/polis-gazetecileri-ailelerine-sikayet-etti

45 https://www.evrensel.net/haber/366603/gazeteci-pelin-unkerin-durusmasi-ertelendi

46 http://t24.com.tr/haber/murat-aksoy-yeniden-cezaevinde,754392

47 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/maceraci-programinin-sunucusu-fetoden-tutuklandi-41029268

48 https://twitter.com/RSF_tr/status/1065878497107853313

49 https://www.gazeteduvar.com.tr/gundem/2018/11/24/dogus-medyada-ayrilik/

13


ve Ferhat Duman’ın da aralarında bulunduğu 42 kişi gözaltına alındı.50 İstanbul’daki evinde gözaltına alınan Karagöz’ün de Van’a götürüleceği bildirildi.51

26 Kasım 2018 İnternet haber portalı özgürüz.org muhabiri Sedat Sur, “Kayyum atanan belediyede

milyarlık din konferansı vurgunu!” başlıklı haberi nedeniyle 11 ay 20 gün hapis cezası gerekçesiyle konulduğu cezaevinden tahliye edildi. Sur, Twitter hesabından “Az önce tahliye edildim. Herkese selamlar” mesajını paylaştı. Sur, 19 Kasım’da Midyat M Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’na konulmuştu.52

Sözcü yazarı Çiğdem Toker, İstanbul Deniz Otobüsleri’ne (İDO) ait üç geminin satışa çıkarıldığı bilgisini aktaran www.nautisnp.com adlı siteye erişim engeli getirildiğini duyurdu.53 Toker, “Büyük ihalede yanlıştan dönülüyor” başlığıyla yayımladığı yazısında, “İDO’nun Oruç, Reis, Kaptan Paşa, Seydi Ali Reis isimli yüksek hızlı yolcu gemilerinin her birine iki milyon dolar fiyat konulduğunu açıklayıp, satışı kimin yaptığını, gelirin kimin kasasına gireceğini sorduğunu” ancak sorusuna açık bir yanıt verilmediğini belirtti. Toker, “Ama şu oldu: İDO gemilerinin satışa çıkarıldığı www.nautisnp.com adlı siteye artık Türkiye’den erişilemiyor. Erişim yasağı anlamına gelen ‘access denied’ uyarısı çıkan sayfada, sitenin kendisini saldırılardan koruduğu yazıyor. İnanırsanız… Halkın parasıyla alınan bu gemilerin satılıp satılmadığı ve kime kaç liraya satıldığı dijital ‘karartma’ yoluyla mı saklanacak?” ifadelerine yer verdi.54

27 Kasım 2018 Batman 2. Ağır Ceza Mahkemesi, DİHA muhabiri Şerife Oruç’un “örgüt üyesi olmak”

suçlamasıyla tutuklu yargılandığı davayı dosyadaki eksiklikler gerekçesiyle 26 Şubat 2019’a erteledi. Duruşmada ise, Oruç aleyhindeki tanıklardan R.İ. ismen hatırlamadığını söylediği Oruç’u ancak görürse simayen tanıyabileceğini iddia etti. Oruç, 5 Temmuz 2016’da tutuklanmıştı.55

İstanbul 35. Asliye Ceza Mahkemesi, İstanbul Üniversitesi'nde gözaltına alınan öğrencilerin kimliklerini sosyal medya hesabından paylaşan Takvim Haber Müdürü Mevlüt Yüksel’e iki yıl altı ay hapis cezası verdi.56 Yüksel’e, “Kişisel verileri, hukuka aykırı olarak ele geçirmek veya yayma” suçlamasıyla hapis cezası hükmedildi. Yüksel ise, savunmasında “Paylaşımların suç olduğunu bilmiyordum, onlar benim çocuğum yaşında” ifadelerini kullandı.57

İslamcı ve muhafazakar yayın politikasına sahip olan Hilal TV’nin ekonomik koşullar nedeniyle canlı yayınlarını durduğu öğrenildi. “Sözü Esirgemeden” isimli sabah programında sunuculuk yapan Bahadır Kurbanoğlu, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Hilal TV bundan böyle ekonomik zorluklardan ötürü sadece bant yayın olarak devam edecek” dedi.58

Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Andrey Karlov’un 19 Aralık 2016’da öldürülmesine ilişkin davanın iddianamesinde, haber bülteninde suikast görüntülerini yayınladığı gerekçesiyle TRT hakkında ayrı bir soruşturma yürütüldüğü belirtildi. İddianamede, Karlov’un öldürüldüğü Çağdaş Sanatlar Merkezi’ne TRT tarafından canlı yayın yapılması için 3G sistemi gönderilmesi nedeniyle kurum çalışanları hakkında başlatılmış soruşturma dosyasının ayrıldığı bildirildi. Dönemin TRT yöneticileri talimatıyla yapılan yayının FETÖ’nün amacına uygun olduğu da 50

https://t24.com.tr/haber/gazeteci-suat-karagozun-de-aralarinda-bulundugu-42-kisi-gozaltina-alindi,75650051

https://www.evrensel.net/haber/366811/gazeteci-suat-karagoz-gozaltina-alindi52

http://t24.com.tr/haber/mardin-belediyesindeki-yolsuzluk-iddiasini-haberlestiren-gazeteci-sedat-sur-tahliye-edildi,75760853

https://tr.sputniknews.com/turkiye/201811261036317995-ido-gemi-satis-site-erisim-engeli/54

https://www.sozcu.com.tr/2018/yazarlar/cigdem-toker/buyuk-ihalede-yanlistan-donuluyor-2758891/55

http://gazetekarinca.com/2018/11/gazeteci-serife-orucun-yargilandigi-dava-goruldu/56

http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1153494/Takvim_Gazetesi_Haber_Muduru_Mevlut_Yuksel_e_hapis_cezasi.html57

https://ilerihaber.org/icerik/arkadaslarimiz-kacirildi-iskence-edildi-olum-ve-tecavuz-tehditlerine-maruz-kaldi-91836.html58

https://twitter.com/bahadirkurbano/status/1067096163940294657

14


savunuldu. İddianamede, “Saldırı eyleminin açık bir şekilde terör eylemi olduğunun belli olmasına rağmen TRT’nin bağlı olduğu yayın ilke ve esaslarına aykırı olarak Sayın Büyükelçi’nin vurulma anına ilişkin görüntülerin sansürsüz, buzlanmadan, herhangi bir kısıtlamaya dahi tutulmadan kısa süre içerisinde yayımlanmış olması hususu dikkate alındığında olay yerine 3G sisteminin gönderilmiş olması ve sonrasında yaşanan gelişmelerin gerçekleşen saldırı ile bağlantılı olduğu, bu hususun habercilik ve haber yapma kavramları ile açıklanamayacağı anlaşılmıştır” denildi.59

28 Kasım 2018 Gebze 1. Sulh Ceza Hakimliği, inşaatı devam eden Kuzey Marmara Otoyolu

kapsamında yedi numaralı viyadüğün çökmesi sonucu üç işçinin yaşamını kaybettiği birinin ise ağır yaralandığı kazaya yayın yasağı getirdi.60

Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi, Evrensel eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Çağrı Sarı hakkında “Paradise Papers” belgelerini haberleştirdiği için yürütülen davayı 19 Şubat 2019’a erteledi. Söz konusu belgelerde, bazı siyasetçiler ve patronlarca vergiden kaçınmak için para transferleri yapıldığı iddialarını konu ediliyordu. Bu iddiaların Evrensel’de yayınlanmasından sonra Enerji Bakanı Berat Albayrak ve kardeşi Serhat Albayrak’ın şikayetiyle Sarı hakkında “hakaret ve iftira” suçlamasıyla dava açılmıştı.61

29 Kasım 2018 İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi, “kuvvetli suç şüphesinin varlığını gösteren somut

deliller olduğu” gerekçesiyle ETHA muhabiri İsminaz Temel’in tutukluluğunun devamına karar verdi. Mahkeme, davayı 14 Şubat 2019’a erteledi. Temel ise, 13 ay 10 gündür tutuklu bulunduğunu hatırlatarak, “Örgüt üyeliği ile suçlanıyorum fakat bunun bir tane delili yok. Bu yargılama hukuk çerçevesinde yapılırsa ben ve arkadaşlarım beraat edecektir. Bu yüzden önce tahliye sonra beraatimi talep ediyorum” savunması yaptı. Mahkeme, Coşkun Yiğit ve Erkan Kakça’nın da tutukluluk halinin devamına hükmetti. Mahkeme, tutuklu sanıklar Hünkar Hüdayi Yurtsever, İlhan Aslan ve Mazlum Demirtaş’ın tahliyesine karar verdi ve tutuksuz sanıkların ise adli kontrol kapsamındaki imza yükümlülüğünü kaldırdı.62

İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi, kapatılan Özgür Gündem ile dayanışmak amacıyla başlatılan “Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği” etkinliğinde görev alan gazeteciler aleyhindeki hapis cezalarını onadı. Daire, delilerde ve işlemlerde eksiklik olmadığını belirterek, kanuna uyun ceza verildiğine karar verdi. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, 16 Ocak 2018’de aldığı karar ile Ayşe Düzkan, Hüseyin Aykol, Mehmet Ali Çelebi, Hüseyin Bektaş ve Ragıp Duran’ın yargılandığı davayı karara bağlamıştı. Buna göre; Aykol’a “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla üç yıl dokuz ay, Bektaş, Çelebi, Düzkan ve Duran’a ise ayrı ayrı bir yıl altı ay hapis cezası verilmişti. Böylece, söz konusu gazeteciler aleyhindeki bu cezalara ilişkin istinaf mahkemesi süreci sonuçlandı.63

İfade ve Basın Özgürlüğünü Kullanmak İsteyenlere Müdahale 1 Kasım 2018 Batman’da yapılan ev operasyonlarında, DBP’li Belediye Eş Başkanı Sabri

Özdemir’in de aralarında bulunduğu kişiler gözaltına alındı. Özdemir ile birlikte gözaltına alınan birçok kişi, hastanede sağlık kontrolleri yapıldıktan sonra Batman Emniyet Müdürlüğü’ne götürülürken, operasyonların gerekçesi hakkında bilgi alınamadı.64

59 http://www.diken.com.tr/trtye-karlov-sorusturmasi-savciya-gore-suikast-yayini-fetonun-amacina-hizmet-etti/

60 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/son-dakika-viyaduk-calismasinda-beton-blok-dustu-isciler-altinda-kaldi-41033838

61 https://www.evrensel.net/haber/367045/evrensele-acilan-paradise-papers-davasi-ertelendi

62 https://www.evrensel.net/haber/367167/13-aydir-tutuklu-yargilanan-gazeteci-temel-yine-tahliye-edilmedi

63 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201811291036391340-ozgur-gundem-gazeteciler-hapis-cezasi-onami/

64 http://www.batmanmedya.com/haber/19591/ozdemir-gozaltinda

15


2 Kasım 2018 İstanbul’da Yürüyüş dergisinin hazırlandığı Ozan Yayıncılık’a helikopter destekli polis

operasyonu düzenlendi. Mulla Zincir, Neslihan Albayrak, Halil Eren ve Faruk Erdoğan gözaltına alındı. Ozan Yayıncılık, 24 Ekim’de operasyona maruz kalmış ve Halil Yakut gözaltına alınmıştı.65

İstanbul’da Birleşik Devrimci Parti Genel Başkanı Adnan Akın’ın da aralarında bulunduğu parti üyelerinin evlerine operasyon düzenlendi ancak gözaltı işlemi yapılmadı.66

5 Kasım 2018 Ankara 16. Ağır Ceza Mahkemesi, HDP eski Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ’ın,

“kuvvetli suç şüphesi” gerekçesiyle tutukluluğunun devamına karar verdi. Yüksekdağ, Kocaeli Kandıra Cezaevi’nde 4 Kasım 2016’dan beri tutuklu bulunuyor. Dava 16 Ocak 2019’a ertelendi.67

İçişleri Bakanlığı, 29 Ekim - 5 Kasım tarihleri arasında 171 adet sosyal medya hesabının incelendiğini ve 142 sosyal medya kullanıcısı hakkında yasal işlem başlatıldığını açıkladı. Bakanlık, “terör örgütü propagandası yapan, bu örgütleri öven, halkı kin, nefret ve düşmanlığa sevk eden, devlet büyüklerine hakaretlerde bulunan ve devletin bölünmez bütünlüğüne ve toplumun can güvenliğine kast eden” kişiler için yasal işlemler başlatıldığını bildirdi.68

6 Kasım 2018 İstanbul Kadıköy’deki Birleşik Devrimci Parti’nin binasına yapılan polis

operasyonunda Saadettin Köse isimli kişi gözaltına alındı. Parti, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, operasyonla binadaki posterlerin ve afişlerin dağıtıldığını belirterek, parti avukatlarının binaya girişine izin verilmediğini bildirdi.69

Gaziantep 2. Ağır Ceza Mahkemesi, tutuksuz yargılanan HDP Gaziantep Milletvekili Mahmut Toğrul’a, “PKK propagandası yaptığı” suçlamasıyla yargılandığı davada iki yıl altı ay hapis cezası verdi. Toğrul hakkında 2016 yılında Gaziantep ve Kahramanmaraş’ta partililere seslendiği konuşma nedeniyle dava açılmıştı.70

7 Kasım 2018 Türkiye’nin, Almanya’da sergi açan Kürt sanatçı Ali Zülfikar’ın Cumhurbaşkanı

Erdoğan’ı eleştirel bir şekilde tasvir ettiği resim hakkında Linz Belediyesi’nden sansürleme talebinde bulunduğu açıklandı. Linz Belediye Başkanı Hans Georg Faust, Türkiye’nin Mainz Başkonsolosu Sibel Müderrisoğlu’nun, “Erdoğan’ı ve Türkiye’yi incitici ve küçük düşürücü olduğu” gerekçesiyle Zülfikar’ın imzasını taşıyan resmin kaldırılmasını istediğini açıkladı. Linz Belediyesi’nin talep üzerine ilk önce resmi sansürlediği ancak sanatçının protestosu üzerine resme dönük sansürü kaldırdığı bildirildi. Zülfikar’ın söz konusu resminde, Erdoğan’ın güneş gözlüğünün bir camında savaşı sembolize eden ağlayan çocuk, diğer camında ise HDP’nin tutuklu eski eş başkanı Selahattin Demirtaş’ın yansıması yer alıyor. Resimde, Erdoğan’ın elinde tuttuğu Kur’an-ı Kerim olduğu tahmin edilen bir kitabın üzerinde kanlı parmak izleri ve sağ alt köşede üzerinde “Erdo Muz Cumhuriyeti” yazan bir damga bulunuyor. Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) partili Faust ise, dpa’ya yaptığı açıklamada, hukuki kaygılar ve Erdoğan yanlıları ile karşıtları arasında çatışma yaşanması ihtimalinden duyduğu endişe nedeniyle Zülfikar’dan eserini sergilememesini istediğini belirtti.71

65 https://twitter.com/halkinhukuk/status/1058090964584202240

66 http://umutgazetesi12.org/istanbulda-devrimci-parti-genel-baskani-adnan-akin-ve-devrimci-parti-uyelerinin-evlerine-polis-baskini/

67 http://www.yurtgazetesi.com.tr/politika/hdp-li-figen-yuksekdag-a-tahliye-cikmadi-h113325.html

68 https://www.icisleri.gov.tr/29102018-05112018-tarihleri-arasinda-yurutulen-operasyonlar

69 http://sendika62.org/2018/11/kadikoyde-devrimci-parti-binasina-polis-baskini-516812/

70 https://www.haberturk.com/gaziantep-haberleri/64510591-hdpli-togrula-teror-orgutu-propagandasindan-2-5-yil-hapis

71 http://gazetekarinca.com/2018/11/almanyada-kurt-sanatcinin-erdogan-resmine-once-sansur-sonra-izin/

16


8 Kasım 2018 KHK ile ihraç edilen ve uzun süredir Ankara Yüksel Caddesi’nde “İşimi geri

istiyorum” eylemi yapan Veli Salıçık’ın otomobiline seyir halindeyken el konuldu. Saçılık, Kabahatler Kanunu uyarınca aleyhinde verilmiş para cezalarını tahsil etmek üzere polisin aracına el koyduğu bilgisini Twitter’dan duyurdu.72 Saçılık, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nda sosyolog olarak çalışırken, 22 Kasım 2016 yılında 677 sayılı KHK ile görevinden ihraç edilmişti.

9 Kasım 2018 Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden ihraç edilen “Barış Bildirgesi” imzacısı Dr.

Cenk Yiğiter, TEM şube polislerince evinden gözaltına alındı. Sağlık kontrolünün ardından ifadesi alınmak üzere Emniyet’e götürülen olan Yiğiter’in gözaltı gerekçesi ise öğrenilemedi. Ankara 20. Asliye Ceza Mahkemesi, Yiğiter hakkında “Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hakaret” suçlamasıyla 4 Ekim’de bir yıl beş ay 15 gün hapis cezasına hükmetmiş ve hükmün açıklanmasını geriye de bırakmamıştı.73

10 Kasım2018 HDP üyesi ve son seçimlerde İstanbul milletvekili adayı olan Gülseren Kaya, İstanbul

Cumhuriyet Başsavcılığı’nın yürüttüğü bir soruşturma kapsamında ikamet ettiği Antalya’da gözaltına alındı. Kepez İlçe Emniyet Müdürlüğü’nde tutulduğu belirtilen Kaya’nın hangi gerekçeyle gözaltına alındığı bilinmiyor.74

İstanbul HDP Gençlik Meclisi Eş Sözcüsü Tuna Aydın, çıkarıldığı İstanbul 7. Sulh Ceza Hakimliği tarafından “örgüt üyeliği” iddiasıyla tutuklandı. Aydın, cezaevine gönderildi.75

13 Kasım 2018 Grup Yorum’un faaliyetlerini sürdürdüğü İstanbul’daki İdil Kültür Merkezi’nde 9

Kasım’da gözaltına alınan 10 kişiden beşi çıkarıldıkları mahkemece tutuklandı. Meral Hır, Ezgi Kul, Aslıhan Diş, Dehman Göçer ve Duygu Yasinoğlu’nun, savcılık sorgusu ardından İstanbul Çağlayan Adliyesi’nde nöbetçi mahkemece tutuklandığı bildirildi. Beyhan Gün, Nuri Cihanyandı, İrem Maden, Orhan Acar ve Yaşar Coşkun Karadağ ise, adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Ekim ayında yapılan baskında ise Grup Yorum üyeleri de dahil beş kişi tutuklanmıştı.76

Sosyalist Gençlik Dernekleri Federasyonu üyesi üç kişi, Ankara’da yapılan ev operasyonlarıyla gözaltına alındı. Gözaltına alınan Gizem Altunöz, Cem Eren Aslan ve Sedat Polat, Ankara İl Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldü.77

Ağrı’nın Tutak ilçesinde yapılan ev operasyonlarında 15 kişi gözaltına alındı. Eshat Acar, Siyabent Efe, Mehmet Duru, Selahattin Turgut, Mehmet Duran, Aslan Özalp, Nuri Kılıç, Kadir Keskin, Nesim ve Ercan Özer, Sezai Kotan, Fesih Yalçın, Abdullah Bozkurt, Erol Kandemir ve Merali Dinç, Ağrı İl Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldü.78

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan ile HDP’li üç milletvekili hakkında “terör örgütü propagandası yapmak” suçundan fezleke düzenledi. Başsavcılık, Buldan hakkında 21 Haziran 2018’de Siirt Cumhuriyet Meydanı’ndaki konuşması hakkında fezleke hazırladı. Başsavcılık, Diyarbakır Milletvekili İmam Taşçıer hakkında “sosyal medya hesabından 24 Mayıs 2018’deki paylaşımları” ile 8 ve 9 Eylül 2018’de Diyarbakır’da yaptığı konuşmalar, Tunceli Milletvekili Alican Önlü hakkında 21 Mart 2018’de Tunceli’deki

72 https://twitter.com/velisacilik/status/1060608881699811331

73 https://t24.com.tr/haber/khkli-akademisyen-cenk-yigiter-gozaltina-alindi,743693

74 https://www.gazetepatika8.com/hdpli-aday-gozaltina-alindi-25898.html

75 https://www.evrensel.net/haber/365668/hdp-genclik-meclisi-es-sozcusu-tuna-aydin-tutuklandi

76 http://www.gazetetamam.com/idil-kultur-merkezi-baskininda-gozaltina-alinan-5-kisi-tutuklandi/

77 https://twitter.com/sgdf_basin/status/1062223288808718336

78 http://mezopotamyaajansi12.com/tum-haberler/content/view/39325

17


nevruz etkinliğinde yaptığı konuşma, Ağrı Milletvekili Berdan Öztürk hakkında ise 21 Mart 2018’de Ağrı’daki nevruz etkinliğinde yaptığı konuşma nedeniyle fezlekeler hazırladı. Fezlekeler, milletvekillerinin dokunulmazlıklarının kaldırılması için TBMM’ye iletilmek üzere Adalet Bakanlığı’na gönderildi.79

Adana 12. Ağır Ceza Mahkemesi, Adana HDP PM Üyesi Barış Karabıyık’ın “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla tutuksuz yargılandığı davayı erteledi. Karabıyık, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımları ifade ve düşünce özgürlüğü kapsamında yaptığını belirterek kendisini savundu. Savcılık ise, Karabıyık’ın Kozan 1. Asliye Ceza Mahkemesi’nce “Cumhurbaşkanı ve devlet büyüklerine hakaret” suçlamasıyla açılmış dava dosyasının buradaki dosya ile birleştirilmesi talep etti. Mahkeme, dosya birleştirmesi için Kozan 1. Asliye Ceza Mahkemesi’ne müzekkere yazılmasına ve Karabıyık hakkında uygulanan yurt dışına çıkış yasağının devamına karar verdi.80

14 Kasım 2018 Edirne 3. Ağır Ceza Mahkemesi, “Hozan Cane” lakaplı Almanya vatandaşı şarkıcı

Saide İnaç’a, “silahlı terör örgütüne üye olmak” ve “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” suçlarından altı yıl üç ay hapis cezası verdi. Tutuklu bulunduğu İstanbul’daki cezaevinden SEGBİS ile duruşmaya katılan İnaç, yasadışı bir örgüte üye olmadığını ve sanatla uğraştığını savunması yaptı. İnaç, Edirne’nin Enez ilçesinde HDP’nin seçim çalışması yürütürken PKK üyesi olduğu iddiasıyla 24 Haziran 2018’de tutuklanmıştı. İnaç hakkında 21 yıla kadar hapis istemiyle dava açılmıştı.81

16 Kasım 2018 İstanbul’da 14 akademisyen ve STK mensubu gözaltına alındı. Bu kapsamda, Boğaziçi

Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Betül Tanbay, ve Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Turgut Tarhanlı’nın gözaltında olduğu bildirildi. Anadolu Kültür Derneği Yönetim Kurulu Başkanvekili Yiğit Ekmekçi, Yönetim Kurulu üyesi Ali Hakan Altınay, Genel Koordinatörü Asena Günal, Hafıza Merkezi Eş Direktörü Meltem Aslan ve dernek ile bağlantılı Bora Sarı, Ayşegül Güzel, Filiz Telek, Yiğit Aksakoğlu gözaltına alındı. BİANET kurucusu Çiğdem Mater de gözaltına alınanlar arasında. Tutuklu Anadolu Kültür Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Osman Kavala hakkında soruşturma dosyası kapsamında bu kişiler hakkında işlem yapıldığı belirtildi. Ayrıca 20 kişi hakkında daha gözaltı kararı olduğu bildirildi.82

Sosyalist Gençlik Dernekleri Federasyonu (SGDF) üyeleri Gizem Altınöz, Cem Eren Aslan ve Sedat Polat tutuklandı. Ankara’da 13 Kasım sabahı evlerine yapılan operasyonla gözaltına alınan SGDF üyeleri, savcılıkta ifadeleri alındıktan sonra “örgüt üyesi olmak”, “örgüt propagandası yapmak” ve “örgüte finans sağlamak” suçlamalarıyla tutuklama talebiyle mahkemeye sevk edildi. Gençler, nöbetçi sulh ceza hakimliği tarafından tutuklandı.83

Diyarbakır Valiliği, cezaevinde açlık grevinde olan HDP Hakkâri Milletvekili Leyla Güven’e destek amaçlı basın açıklamasına izin vermedi. HDP Diyarbakır İl Başkanlığı, Güven’in eylemine destek vermek üzere Diyarbakır E Tipi Cezaevi önünde kitlesel basın açıklaması yapma kararı aldı. Ancak Diyarbakır Valiliği, Güven için yapılacak basın açıklaması öncesinde kent sınırları içerisinde yapılacak her türlü eylem ve etkinlikleri 15 gün boyunca yasakladı. Basın açıklamasına katılacak HDPli’lerin il binasından çıkışları da polislerce engellendi. Güven, 8 Kasım günkü duruşmasında, adil yargılama yapılmadığı ve terör örgütü PKK lideri Abdullah Öcalan’a İmralı Cezaevi’nde tecrit uygulandığı iddiasıyla

79 http://www.milliyet.com.tr/hdp-li-pervin-buldan-ve-uc-siyaset-2777292/

80 https://www.haberturk.com/adana-haberleri/16895065-adanada-teror-propagandasi-davasi

81 https://www.cnnturk.com/turkiye/alman-sarkici-hozan-caneye-hapis-cezasi

82 https://www.kulturservisi.com/p/kultur-insanlarina-gozalti/

83 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1143331/Ankara_da_gozaltina_alinan_uc_SGDF_li_tutuklandi.html

18


süresiz dönüşümsüz açlık grevi eylemi başlattığını duyurmuştu.84

18 Kasım 2018 Anadolu Kültür Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Osman Kavala’nın tutuklu

bulunduğu soruşturma kapsamında gözaltına alınan 20 kişiden 10’u serbest bırakılırken bir kişi tutuklandı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nca gözaltına alınan öğretim üyesi Betül Tanbay, Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Turgut Tarhanlı, Anadolu Kültür Derneği’nden Asena Günal, Bora Sarı, Meltem Aslan, Hande Özhabeş, Hakan Altınay, Yiğit Ekmekçi, Yusuf Cıvır ve Çiğdem Mater, ifadeleri alındıktan sonra serbest bırakıldı. İstanbul Bilgi Üniversitesi STK Eğitim ve Araştırma Birimi Çalışanı Yiğit Aksakoğlu ise tutuklandı. Üç kişinin ise emniyetteki işlemlerinin devam ettiği bildirildi.85

19 Kasım 2018 Eskişehir’de Kazım Y. ve Uğur A. adlı iki vatandaş, sosyal medya hesaplarından

“Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hakaret” ettikleri iddiasıyla çıkarıldıkları nöbetçi mahkemece tutuklandı. Eskişehir Emniyet Müdürlüğü Güvenlik ve Siber Suçlarla Mücadele Şubesi ekipleri, Kazım Y. ile Uğur A.’yı gözaltına aldı. İki kişi, emniyetteki işlemlerinin ardından sevk edildikleri mahkemece tutuklandı.86

İçişleri Bakanlığı, 12-19 Kasım tarihleri arasında siber suçlarla mücadele kapsamında 324 sosyal medya hesabını incelediğini ve 280 kişi hakkında yasal işlem başlattığını açıkladı.87

23 Kasım 2018 Yeşiller ve Gelecek Sol Parti’nin eş sözcüleri Eylem Tuncaelli ve Naci Sönmez’in

pasaportlarına İstanbul Atatürk Havalimanı’nda el konulduğu bildirildi. Tuncaelli ve Sönmez’in, Berlin’de düzenlenecek olan Avrupa Yeşiller Partisi’nin 29’uncu konferansına katılmak için Türkiye’den ayrılacakları sırada pasaportlarına el konulduğu kaydedildi. Yeşiller ve Gelecek Sol Parti’nin Twitter hesabından yapılan açıklamada, “Tuncaelli ve Sönmez’in yurt dışı yasağı olmamasına rağmen pasaportlarına el konularak çıkışları engellendi. Bu hukuksuz uygulama bizleri yıldıramaz, mücadeleye devam edeceğiz” denildi.88 Sönmez de, Twitter hesabından “Herhangi bir yurt dışı yasağımız olmamasına rağmen pasaportlarımıza el koyularak keyfi bir şekilde çıkışımız engellendi. Bu da yeni Türkiye ve yeni rejim vesikası oldu bize!” paylaşımında bulundu. Tuncaelli de, “Bu engeller, hukuksuzluklar, demokrasi ve hukuk mücadelesinde safları sıklaştırmamızı sağlar” açıklamasında bulundu.89

İstanbul 36. Ağır Ceza Mahkemesi, “Barış İçin Akademisyenler” ile ilgili davada, İstanbul Üniversitesi’nden öğretim üyesi Dr. Güven Gürkan Öztan, Prof. Dr. Gülhan Türkay, ve Marmara Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mehmet Rıza Türkay hakkında hükmettiği bir yıl üç aylık hapis cezalarını erteledi. Mahkeme’nin kararına karşı Prof. Dr. Gülhan Türkay ise suçlamaları kabul etmediğini belirterek beraatini istedi ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasını da istemedi.

İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi, “Barış İçin Akademisyenler” yargılamaları kapsamında Mimar Sinan Güzel Sanatlar Akademisi’nden Yrd. Doç. Dr. M.T.T hakkındaki dosyayı kendi bünyesindeki diğer akademisyen dosyaları birleştirmeye karar verdi.90

İstanbul’da Sosyalist Meclisler Federasyonu (SMF) üyelerine yönelik yapılan operasyonda dokuz kişi gözaltına alındı. SMF, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, Yılmaz Yeter, Özlem Halisdemir, Canan Kaplan, Burak Güzel, Uğur Ayata, Sinan Yaşar, İsa

84 https://www.evrensel.net/haber/366105/diyarbakir-valiligi-leyla-guven-icin-yapilacak-eylemlere-yasak-getirdi

85 https://www.haberturk.com/osman-kavala-sorusturmasi-1-kisi-tutuklandi-10-kisi-serbest-birakildi-2224837

86 https://www.yenicaggazetesi.com.tr/cumhurbaskanina-hakaretten-tutuklama-213499h.htm

87 https://www.icisleri.gov.tr/12112018-19112018-tarihleri-arasinda-yurutulen-operasyonlar

88 https://twitter.com/FYEG/status/1065980347958140928

89 https://www.dw.com/tr/ye%C5%9Fil-sol-parti-liderlerinin-pasaportlar%C4%B1na-el-kondu/a-46425946

90 https://www.evrensel.net/haber/366662/3-baris-akademisyenine-1-yil-3-ay-ertelemeli-ceza-verildi

19


Yalçın, İsmail Safa ve Meriç Yapışkan’ın gözaltına alındığını duyurdu.91

24 Kasım 2018 Beyoğlu Kaymakamlığı tarafından Galatasaray Meydanı’nın eylemlere

yasaklanmasını protesto eden TAYAD’lı aileler üyesi Feridun Osmanağaoğlu gözaltına alındı. Osmanağaoğlu, “Galatasaray Meydanı halka yasaklanmaz” sloganını atması üzerine gözaltına alındı.92

25 Kasım 2018 İstanbul Taksim’de Tünel önünde “25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Mücadele

Günü” dolayısıyla toplanan kadınlara, polis biber gazı ile müdahale etti. Polis, kadınların yürüyüş talebine “Dağılın, dağılmanız için yeterli süre verilecektir” anonsuyla karşılık verdi. Kadınlar ise, polislere “Sokakları da meydanları da terk etmiyoruz” sloganı ile yanıt vererek yürüyüşe devam etmeye çalıştı.93

Yıldız Teknik Üniversitesi yönetimi, Sinema Kulübü tarafından 30 Kasım’da düzenlenecek “Emin Alper filmleri gösterimi ve söyleşi” etkinliğine engellemede bulundu. Üniversite yönetimi, Alper’in okula gelmesine izin verilmeyeceğini bildirdi. Yönetim, “Bu suça ortak olmayacağız” bildirisi imzacısı olan akademisyen Alper’in etkinliğe katılamayacağına ancak film gösterimi yapılabileceğine karar verdi. Alper’in “Tepenin Ardı” filmi 30’un üzerinde festivalde gösterilmiş ve Asya Pasifik Film Ödülleri kapsamında “En İyi Film” ödülü almıştı.94

26 Kasım 2018 İçişleri Bakanlığı, 19-26 Kasım tarihleri arasında terör örgütü propagandası veya

bağlantısı nedeniyle 355 sosyal medya hesabını incelediğini ve 286 kişi hakkında yasal işlem başlatıldığını açıkladı.95

HDP Ankara İl Örgütü, parti binası önünde ev operasyonlarıyla gözaltına alınan parti üyeleri ve sendika yöneticilerine dair basın açıklaması yapmak istedi. “Baskılar, gözaltılar, tutuklamalar bizi yıldıramaz” pankartı açarak açıklama yapmak isteyenlere polis müdahalesinde arbede yaşandı.96

27 Kasım 2018 HDK Eş Sözcüsü Prof. Dr. Onur Hamzaoğlu’na, 16 Nisan 2016 anayasa değişikliği

referandumu sürecinde Adana’da düzenlenen miting de hükümeti eleştirdiği konuşması nedeniyle “Türkiye milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni, Devletin kurum ve organlarını aşağılama” suçlamasıyla beş ay hapis cezası verildi. Mahkeme, cezanın ertelenmesine ve Hamzaoğlu’nun bir yıl süreyle adli denetime tabi tutulmasına karar verdi.97

Gaziantep 10. Ağır Ceza Mahkemesi, KHK ile kapatılan ÇHD Antep Şubesi üyesi Bülent Öztürk’e ise “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla bir yıl üç ay hapis cezası verildi ancak hükmün açıklanması geriye bırakıldı. Mahkeme, savcılık mütalaası doğrultusunda 14 avukat hakkında ise beraat kararı aldı.98

Mersin 14. Asliye Ceza Mahkemesi, HDP eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş hakkında Eski Başbakan Ahmet Davutoğlu’na hakaret ettiği iddiasıyla açılan davayı 4 Nisan 2019’a erteledi. Edirne F Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutuklu Demirtaş, söz konusu sekizinci duruşmaya SEGBİS aracılığı ile katıldı. Mahkeme, Demirtaş’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan’a 91

https://twitter.com/SMFmerkez/status/106586956441894502492

https://www.birgun.net/haber-detay/galatasaray-yasagini-protesto-eden-tayad-li-ailelere-gozalti-237884.html93

http://www.cumhuriyet.com.tr/foto/foto_galeri/1151158/1/Tunel_de_toplanan_kadinlara_biber_gazli_mudahale.html94

http://t24.com.tr/haber/yildiz-teknik-universitesinden-yonetmen-emin-alpere-sansur,75627595

https://www.icisleri.gov.tr/19112018-26112018-tarihleri-arasinda-yurutulen-operasyonlar96

http://sendika62.org/2018/11/ankarada-hdp-uyeleri-ev-baskinlarini-protesto-etti-gozaltilar-serbest-birakilsin-519629/97

http://www.kocaelibarisgazetesi.com/guncel/onur-hamzaoglu-na-hapis-cezasi-h102758.html98

http://sendika62.org/2018/11/chdli-avukatlara-ilk-durusmada-beraat-519781/

20


hakaret ettiği gerekçesi ile Mardin 1. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın da Mersin’deki bu dosya ile birleştirildiğini de bildirdi.99

28 Kasım 2018 Eski Diyarbakır Baro Başkanı Tahir Elçi’nin ölümünün üçüncü yıl dönümü nedeniyle

Ankara Adliyesi önünde basın açıklaması yapmak isteyen Özgürlükçü Çağdaş Avukatlar grubuna polis izin vermedi. Avukatlar, polis ile arbede yaşanması üzerine adliye içerisine girdi ve bu arada “Tahir Elçi ölümsüzdür” sloganı atıldı.100

İstanbul 36. Ağır Ceza Mahkemesi, “Barış Akademisyeni” öğretim üyesi Sinan Yıldırmaz’a, “terör örgütü propagandası” suçlamasıyla bir yıl üç ay hapis cezası verdi. Mahkeme, Yıldırmaz hakkındaki hükmün açıklanmasını geriye bıraktı.101

Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi, Dicle Üniversitesi’nden ihraç edilen Fikret Uyar’ın ifadesini aldı. Mahkeme, Uyar’ın savunmasını asli davayı yürüten İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapmak istediğini söylemesi üzerine bu talebi kabul etti.102

29 Kasım 2018 İzmir’de 26 Kasım 2018’de gözaltına alınan dört HDP yöneticisi “örgüt üyeliği ve

propaganda yapmak” suçlamasıyla tutuklandı, dört partili ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. HDP MYK Üyesi Mahfuz Güleryüz ve PM Üyesi Gülay Bilici ile DBP önceki dönem İl Eş Başkanı Süleyman Gündüz ve parti üyesi Zahide Ertene tutuklandı.103

İfade ve Basın Özgürlüğüne Yönelik Yurtiçi ve Yurtdışından Gelen Tepki1 Kasım 2018 TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyesi ve HDP Kocaeli Milletvekili Dr.

Ömer Faruk Gergerlioğlu, OHAL gerekçesiyle konulmuş pasaport kısıtlamalarını basın toplantısıyla eleştirdi. OHAL’in bitmesiyle birlikte ilgili KHK’nin de hukuksal düzende bitmesi gerektiğini kaydeden Gergerlioğlu, OHAL süreci ile sınırlı olduğu düşünülen pasaportla ilgili düzenlenen kanuna eklenerek kalıcı hale getirildiğini söyledi. Gergerlioğlu, devamla “Pasaportu iptal edilen kişiler tarafından özel hayatın gizliliği ve korunması hakkını düzenleyen madde kapsamında Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapabilmeleri mümkün olmalıdır” dedi.104

Mersin Kadın Platformu, polis ve bekçiler tarafından trans kadınlara yönelik baskı yapıldığı iddiasıyla Özgür Çocuk Parkı’nda protesto eylemi düzenledi. Grup adına açıklamayı okuyan Günebakan Kadın Derneği’nden Zübeyde Akpınar, son günlerde Mersin’de ve diğer illerde polis veya bekçiler tarafından trans kadınların kıyafetlerinden dolayı karakola götürülerek Kabahatler Kanunu’ndan cezalar yazıldığını ifade etti. Akpınar, ceza işlemi sonrasında trans kadınların güvenliksiz alanlara bırakılarak yaşamlarının tehlikeye atıldığını da öne sürdü.105

DİSK’e bağlı Basın-İş Sendikası, Vatan’ın kapatılmasına ilişkin yaptığı açıklamada, köşe yazarları dahil 60’dan fazla medya çalışanının işsiz kaldığını vurguladı ve “Hem haber verme ve alma hakkı, hem de çalışma hakkı bir kez daha elimizden alındı” tepkisini gösterdi. Açıklamada, Demirören Medya Grubu’nun medya sektöründe haberciliğe ve basın çalışanlarına karşı “büyük bir kıyım” gerçekleştirdiği öne sürüldü. Açıklamada, Yaysat’ın kapatılacağına da değinildi ve Turkuaz Dağıtım’ın sorumlu tek güç olacağına dikkat çekildi.

99 https://www.haberturk.com/mersin-haberleri/64994698-selahattin-demirtasin-yargilanmasina-devam-edildi

100 http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/ankara/ankara-adliyesi-onunde-tahir-elci-aciklamasi-41034151

101 https://www.evrensel.net/haber/367088/akademisyen-sinan-yildirmaza-1-yil-3-ay-ertelemeli-hapis-cezasi

102 https://bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/203030-bir-akademisyene-1-yil-3-ay-ertelemeli-hapis-cezasi

103 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/1155718/izmir_de_4_HDP_yoneticisine_tutuklama.html

104 http://www.istanbulgercegi.com/hdpli-gergerlioglu-pasaport-tahditlerini-meclise-tasidi-ohal-bitince-ohal-khksinin-de-bitmesi-gerekir_182120.html

105 http://sendika62.org/2018/10/mersinde-bekcilerin-trans-kadinlara-yonelik-baskilari-protesto-edildi-516154/

21


Basın sektöründe yaşanan asıl sorunun “gazeteciliğin öldürülmesi” olduğu ifade edildi ve “Gazeteci biat etmez!” denildi.106

2 Kasım 2018 HDP Grup Başkanvekili Ayhan Bilgen, danışmanı Hayati Mehmetoğlu ve HDP’nin

eski Kars Milletvekili Şafak Özanlı’nın da aralarında bulunduğu beş HDP’linin gözaltına alınmasını “seçime yönelik bir müdahale” olarak değerlendirdi.107 Bilgen, “Bir ülkede yaptığı konuşmalardan dolayı parti yöneticilerinin, milletvekillerinin tutuklu kalması büyük haksızlıktır. Bu aslında yargıyı etkileme suçudur ve hemen arkasından talimat alınmış gibi gözaltı yapılması da seçime yönelik bir müdahale olarak yorumlanacak çok açık bir durumdur. Seçimlere girme hakkımızı, görevimizi, sorumluluğumuzu bütün çabamızla sonuna kadar kullanacağız” dedi.108

CHP İzmir Milletvekili Atila Sertel, Doç. Dr. Teyfur Erdoğdu’nun TRT 1’deki programda “Ben çok fazla rüyamda peygamberi, Allah'ı ve Kâbe'yi görüyorum, bir gün odaya bir girdim Kâbe örtüsü var” şeklindeki sözleri nedeniyle RTÜK’e şikayette bulundu. Sertel, TRT 1’de 31 Ekim’de yayınlanan “Pelin Çift İle Gündem Ötesi” programındaki diyaloglar için “Erdoğdu isimli kişi daha önce de bazı televizyon programlarında ipe sapa gelmez sözler sarf etmiş ve tepki çekmişti. Buna rağmen bu kişi TRT’ye konuk oluyor ve TRT ekranlarında halkın dini duygularını istismar eden sözler konuşabiliyor” dedi. Sertel, devamla “Ekranlarınızda aklı başında, bilimsel konuşan hiç bir insanı göremezken, hastalıklı tipleri nasıl bulup konuk ediyorsunuz doğrusu merak ediyorum. En büyük muhalefet partisi CHP’den bir kişiyi bile konuk etmeyen TRT, halktan kesilen paralar ile ayakta durmaktadır. Ancak yaptığı programlar ve haberciliği İle halkımızın aklı ile alay etmektedir” diye konuştu.109

Mersin Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Turgay Demirtaş, Ulusal’ın Mersin Temsilcisi Yusuf Çelik’e yapılan saldırıyı yazılı açıklamayla kınadı. Demirtaş, yaptığı açıklamada, gazetecilerin kamu yararına görev yaptığına dikkat çekti ve görev başındayken yapılan “her türlü taciz ve saldırının” kabul edilemeyeceğini ifade etti. Çelik’e yapıla saldırıyı takip edeceklerini vurgulayan Demirtaş, “Herkesi duyarlı olmaya davet ediyoruz” çağrısı yaptı.110

Fransa - Paris’teki Eyfel Kulesi’nin ışıkları, “2 Kasım Gazetecilere Karşı Suçlarda Cezasızlıkla Mücadele Uluslararası Günü” dolayısıyla bir dakikalığına söndürüldü. Gazetecilere yönelik suçların cezasız kalmamasına dikkat çekilen protesto gösterisinde, RSF’li bir grup gazeteci, öldürülen meslektaşlarının portreleriyle fotoğraf çektirdi.111 RSF Genel Sekreteri Christophe Deloire, burada yaptığı açıklamada, “Gazeteci cinayetlerine bir son verilmeli. 15 yılda bin 66 gazeteci öldürüldü. Sene başında beri, medya çalışanları da dahil edilirse, toplam 77 kişi öldürüldü. Bu geçen seneye göre çok daha fazla” dedi. Eylemde 2 Ekim’de Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğu’nda öldürüldüğü anlaşılan gazeteci Cemal Kaşıkçı da anıldı.112

3 Kasım 2018 Anadolu Kültür Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Osman Kavala’nun tutukluluğuna

son verilmesi çağrısıyla Silivri Cezaevi’nde önünde toplanan grup, “Osman Kavala bir yıldır neden tutsak?” yazılı pankart ile çağrıda bulundu. Sanatçı İz Öztat, grup adına yaptığı açıklamada, “Onun bu şekilde özgürlüğünden yoksun bırakılması, işkenceden farksızdır! Anayasa’nın ve Türkiye’nin kurucuları arasında yer aldığı Avrupa Konseyi’ne bağlı bir kurum

106 http://diskbasinis.org/index.php/tr/basin-aciklamalari/1078-oence-yandas-sonra-f-rsatdas

107 https://www.evrensel.net/haber/364994/ayhan-bilgen-her-turlu-cabamizin-arkasindayiz

108 https://www.demokrathaber.org/siyaset/bilgenden-gozalti-tepkisi-secime-yonelik-bir-mudahale-olarak-h109234.html

109 https://gazetedokuzeylul.com/sertel-o-program-nedeniyle-trtyi-rtuke-havale-etti/

110 http://www.mersingazetecilercemiyeti.net/h/mgc-baskani-turgay-demirtastan-kinama-44.html

111 https://www.ntv.com.tr/galeri/dunya/eyfel-kulesi-oldurulen-gazeteciler-icin-karardi,la7niraynUiMlWw-wTWUaA/

xoxyCVi4i0mXGfz_iljFxw#xoxyCVi4i0mXGfz_iljFxw112

https://www.evrensel.net/haber/364977/eyfelin-isiklari-oldurulen-gazeteciler-icin-sonduruldu

22


olan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin benimsediği hukuk ilkeleri doğrultusunda, Osman Kavala’nın bir an önce serbest bırakılması, neyle suçlandığının açıklanması ve eğer gerekiyorsa yargı önüne çıkarılması gerekir” dedi.113

5 Kasım 2018 HDP Adana Milletvekili Kemal Peköz, 14 Ekim 2014’de bisikletiyle Azadiye Welat

dağıtımı sırasında öldürülen ve faili meçhule bırakılan Kadri Bağdu cinayeti için Meclis Araştırması talep etti. Peköz, gerekçesinde, ulaşılan görüntülerin ve yazışmaların ailenin avukatı tarafından Adana Cumhuriyet Başsavcılığı’na iletildiğini ama soruşturmayla ilgili hiçbir ilerleme kaydedilmediğini belirtti.114

Sözcü yazarı Can Ataklı, Hürriyet’in Washington Temsilcisi Cansu Çamlıbel’in “Yanlış anlaşılma mı, Halkbank mı?” başlığıyla 3 Ağustos’ta yayımlanan haberi sitede kaldırılmasına karşın aynı konuyu şimdi Hürriyet'in Ankara Temsilcisi Hande Fırat’ın kaleme aldığını yazdı. Ataklı, Fırat’ın da ABD’li rahip Andrew Brunson’a karşılık Halk Bankası olayının kapatılması talebini 3 Kasım’da kaleme aldığını ancak Fırat’ın bu yazıyı iktidarın izniyle yazdığını iddia etti. Ataklı, “Hande Fırat üç ay önce de gerçeği biliyordu. Ama yazılması için henüz yüksek yerlerden gereken izinler verilmemişti. Yeni Türkiye böyle bir yer artık” vurgusu yaptı.115

Demokrasi İçin Birlik (DİB), Diyalog Grubu, Hak ve Adalet Platformu ve Yurttaş Girişimi, TBMM kürsüsündeki konuşması nedeniyle hakkında soruşturma başlatılan ve AKP’liler tarafından FETÖ’cülükle suçlanan SP İstanbul Milletvekili Cihangir İslam için ortak basın açıklamasında bulundu. Sosyal medyada “Vekilimizin Yanındayız” etiketiyle paylaşılan açıklamada, “İslam hakkında Meclis kürsüsünden yaptığı konuşma nedeniyle soruşturma açılması, Anayasal ve yasal hak olan kürsü dokunulmazlığının ihlalidir. Meclis’te yapılan eleştirel konuşmaya tahammülsüzlük demokrasiye ve Meclis’e yeni bir darbe olduğu kadar rejimin gerçek yüzünü de göstermektedir. İslam’ın yanında olduğumuzu bildiriyor, bütün muhalefeti ve kendisine demokratım diyen, hak ve adaletten yana herkesi destek vermeye çağırıyoruz” denildi.116

tekhabergazetesi.com sitesi sahibi Murat Başbay. Bakırköy Belediyesi ve Adalar Belediyesi’ne ilişkin haberlerinde kullandığı karikatürler nedeniyle yargılanmasını İstanbul’dan Ankara’ya “Herkes için Adalet” yürüyüşüyle protesto edeceğini duyurdu. Başbay, hakkında 50 suç duyurusu bulunduğu ve 13 davada yargılandığını iddia etti. Başbay, haberleri yayımladığı internet sitesinin iki kez yayın durdurma cezası aldığını, iki haberinden dolayı hapis ve para cezası aldığını da belirtti. Başbay, “Kendi gazetecisi için yürüyüş yapan CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun yine kendi belediyelerinin bana karşı açtıkları davalar dolayısıyla herkes için adalet için yürüyorum. Adalet sadece size dokunanı değil herkes için adalet herkesin haklarını savunacağız. Yürüyüşüm Ankara CHP Genel Merkezi’nin önünde noktalanacak” dedi.117

6 Kasım 2018 İngiltere Ulusal Gazeteciler Sendikası (NUJ), Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın

İstanbul’daki Suudi Arabistan Başkonsolosluğu’nda öldürülmesinin sorumlularının adalet önüne çıkarılması için bütün hükümetlere yaptırım çağrısı yaptı. İngiltere’deki yabancı gazetecileri çatısı altında toplayan Dış Basın Derneği ise, yayımladığı açıklamada, dünya çapında gazetecilerin maruz kaldığı saldırılardaki artışa dikkat çekildi. Açıklamada, “Malta’da Daphne Caruana Galizia ve Türkiye’de Kaşıkçı cinayetleri ile Meksika, Afganistan, Bulgaristan başta olmak üzere bütün dünyadaki gazeteci cinayetlerinin sorumlularının adalet

113 http://bianet.org/bianet/toplum/202301-arkadaslari-silivri-deydi-osman-kavala-neden-bir-yildir-tutsak?

bia_source=twitter&utm_source=dlvr.it&utm_medium=twitter114

https://ozgurmanset.net/bagdu-cinayetine-iliskin-meclis-arastirmasi-istendi/115

https://www.sozcu.com.tr/2018/yazarlar/can-atakli/yeni-turkiyede-medya-gercegi-ancak-saray-izni-ile-yazabiliyor-2719333/116

http://t24.com.tr/haber/meclis-konusmasi-sebebiyle-hakkinda-sorusturma-baslatilan-cihangir-islama-destek-vekilimizin-yanindayiz,740405117

https://www.sabah.com.tr/webtv/turkiye/bu-defa-gazeteci-kilicdaroglundan-adalet-icin-yola-cikti

23


önüne çıkarılması çağrısı yapıyoruz” denildi.118

RSF Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu, AYM’nin açıkladığı bireysel istatistik başvurularıyla ilgili “AYM’den ifade özgürlüğüne dair 6.000’i aşkın dosyayı bir iki yılda karara bağlanması belki beklenemez. Ancak gazeteci için açık tehdit oluşturan TCK’nın 299 ve 301’nci maddeleriyle TMK ve internet sansürü gibi dosyalarla ilgili karar almaması da normal karşılanamaz” dedi.119

7 Kasım 2018 Bafra Dernekler Federasyonu, Beyaz TV’de yayınlanan “Beyaz Futbol” programının

sunucularından Ahmet Çakar’ın “Benim de Bafralı bir arkadaşım var. O da böyle çok Bafralı raconları kesiyordu. Sonra ona Bafralı raconunu kestik” ifadelerine ihtarname ile tepki gösterdi. Federasyon’un Çakar’a gönderdiği ihtarnamede, “Binlerce yıllık tarihi ile Karadeniz'in eşsiz kültürünü temsil eden Bafra'nın bir futbol programında hak etmediği şekilde isminin geçmesi, Bafralı olmak ile övünç duyan, yüz binlerce hemşerimizde derin bir üzüntüye sebep olmuştur” denildi.120

8 Kasım 2018 Amerikan İlerleme Merkezi’nin (CAP) Kıdemli Araştırmacısı Brian Katulis, “ABD-

Suudi Arabistan İkili İlişkileriyle İlgili Değerlendirme” panelinde, Türkiye’nin gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayeti soruşturmasında yeterince güvenilir adımlar atmadığını savundu. Katulis, Türkiye’nin kendi iç siyasetinde yaşadığı çalkantılara dikkat çekerek, “Bugün buradaki diğer katılımcıların da değindiği gibi Türkiye’nin kendi insan hakları karnesi ve basın özgürlüğüne yaklaşımına bakıldığında, Kaşıkçı olayının aydınlanmasını samimiyetle mi istiyorlar, yoksa bu olayı bölgedeki bir rakibi, bu durumda Suudi Arabistan’ı karalamak için bir fırsat olarak mı görüyorlar sorusu geliyor akıllara” dedi.121

9 Kasım 2018 TGS ve DİSK Basın-İş, internet haber portalı dokuz8HABER’e dair “şiddet ve emek

sömürüsü” iddialarına ilişkin hukuki süreç başlattıklarını belirterek, “Önümüzdeki süreçte medya şirketlerini daha sıkı bir denetime tabi tutacağımızı ilan ederiz” açıklaması yaptı.122 TGS Genel Örgütlenme Sekreteri Mustafa Kuleli, iddialara yönelik dokuz8HABER Kurucusu ve Yöneticisi Gökhan Biçici ile bir araya geleceklerini ve hukuki hakkını aramak isteyen gazetecilere destek vereceklerini belirtti. Kuleli, “Üyelerimiz fazla mesai, sigortasız çalıştırma, mobbing gibi farklı konularda iddialarda bulundular. Bunlara iddia diyorum çünkü tek taraflı yapılmış şikayetler ama biz bunları ciddiye almak durumundayız. Dava açmak istediğini belirten gazeteciler oldu. Dolayısıyla biz de gazetecilerin örgütü olarak onlara hukuki destek vermekle mükellefiz” dedi.123

10 Kasım 2018 Galatasaray Lisesi önünde oturma eylemi yapmasına izin verilmeyen “Cumartesi

Anneleri”, İHD’nin bulunduğu Çukurluçeşme Sokağı’nda basın açıklamasını yaptı. Uluslararası Af Örgütü Avrupa Kampanyalar Direktörü Fotis Filippou da, “Cumartesi Anneleri”nin bu 711’nci hafta açıklamasına katıldı. Filippou, “25 Ağustos 2018’de çok ciddi baskılar ve şiddet karşısında 700. haftanızın engellenmesi bizleri hem şoke etti hem kızdırdı. Ondan sonraki yaşadığınız baskıları kızgınlıkla takip ediyoruz. Kaybedilen yakınlarınızın akıbetini sorma hakkınız durdurulamaz. Engellenemez. Yıllardır sizin mücadelenizin alanı olan

118 https://www.aa.com.tr/tr/cemal-kasikci/ingilteredeki-gazeteci-orgutlerinden-kasikci-cinayeti-icin-cagri/1304225


120 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201811071036029638-beyaz-tv-ihtarname-bosnak-bafra-tepki/

121 https://www.amerikaninsesi.com/a/turkiye-kasikci%CC%87%CC%87-jamal-katulis%CC%87/4650048.html

122 https://www.evrensel.net/haber/365558/dokuz8haberdeki-iddialara-dair-hukuki-surec-baslatildi

123 https://t24.com.tr/haber/siddet-failini-koruma-ve-emek-somurusu-iddialariyla-gundeme-gelen-dokuz8haberde-neler-oluyor,744346

24


Galatasaray’a dönebilmeniz için sizin yanınızda kampanyamıza devam edeceğiz” dedi.124

11 Kasım 2018 Gazeteci Kadri Gürsel, meslek hayatını yazdığı “Ben de sizin için üzgünüm” adlı

kitabını Artı TV’de anlatırken, “Her ülkenin bağımsız, profesyonel ve namuslu gazetecilere ihtiyacı olduğu görüşündeyim. Bu da ancak ana akımda olabilen, gerçekleşebilecek bir kalite, nitelikli bir ülke için” sözleri tepkiyle karşılandı.125 Evrensel Genel Yayın Yönetmeni Fatih Polat, “Hiçbir şey bu kadar indirgemeci ve mekanik olamaz. Ana akım açısından da bir okul işlevi gören Evrensel’de yetişmiş olan gazeteciler, buradayken aktivist, ‘ana akım’dayken ‘bağımsız, namuslu, profesyonel gazeteci’ mi oluyorlar?” sözleriyle tepki gösterdi. Polat, Gürsel’in sözleri üzerine “Bağımsız, namuslu ve profesyonel gazetecilik sadece ‘ana akım’da mı mümkün? başlıklı bir yazı yayınlayarak “Gürsel’in dediği gibi, ‘Aktivist - siyasi medya profesyonel - mesleğin erbabı bağımsız gazeteci yetiştiremez’ diye ifade edilecek yerde değiliz. Bunu böyle söylemek fazlasıyla insafsızlık olur” sözlerine yer verdi.126

12 Kasım 2018 CHP İstanbul Gençlik Kolları üyeleri, Sabah yazarı Engin Ardıç hakkında “Atatürk'e

ve hatırasına hakaret” ile “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama” gerekçesiyle suç duyurusunda bulundu. CHP İstanbul Gençlik Kolları Başkanı Burkay Düzce, adliye önündeki açıklamasında, “Bu topraklara bağımsızlığı getiren, egemenliği tek bir aileden alarak halka hediye eden Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün ölümünün 80’nci yıldönümünde tüm ülke olarak yastayken yazdığı ‘10 Kasım’da genelevler kapalı mıydı bilmiyorum’ yazısıyla bir kez daha ne kadar terbiyeden ve bu ülkenin değerlerinden uzak olduğunu göstermiştir” dedi.127

ÇGD, ANKA Haber Ajansı’nın kapatılmasına, “ANKA’ya kilit vuranlar, hesabını da vermelidir” açıklamasıyla tepki gösterdi. Açıklamada, son 13 yılda ayrılan çalışanlardan kaç kişiye maaş ve tazminat ödemesi yapıldığı, ajanstan alacaklı kişi sayısı ve devam eden hukuki süreçler gündeme getirildi.. Ayrıca, ajansın yüzde 61’ini 2005 yılında satın alanların kuruma ne kadarlık sermaye kattığı, ajansın kapanmasından 45 gün önce Ankara 21. İcra Dairesi’nce yapılan marka satışının amacı ve ANKA isminin hangi amaçlarla kullanılacağı da sorgulandı.128

Karar Genel Yayın Yönetmeni İbrahim Kiras, Karar’ın yayın hayatına başladığı tarihten itibaren “yoğun, sistematik ve arkası kesilmeyen çeşitli baskılarla karşı karşıya olduğunu, artık ekonomik olarak tahammül edilemez noktaya ulaştığını” söyledi. Kiras, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, “Sistematik bir baskı ve özellikle de reklam verenlere yönelik ambargonun muhatabıydık. Karşımızda şahıslardan ziyade bir mekanizma var. Bir iktidar yapma tarzı var. Dolayısıyla özne derken fail derken kim ya da kimlerin olduğu ortada belli” diye konuştu.129

Evrensel Genel Yayın Yönetmeni Fatih Polat, BİK’in gazetelere tirajlarına bağlı olarak belirlenen katsayı üzerinde resmi ilan verdiğini açıkladı. Polat, “İktidarın kontrolü dışındaki bir gazetenin satışının gerçek satış mı, yoksa bayiden toplu gazete çekerek şişirilmiş bir tiraj mı olduğu sıkı bir biçimde denetleniyor. İktidara yakın yayın yapan gazetelerin tirajlarının aynı biçimde denetlenip denetlenmediği ciddi bir soru işaretidir” dedi. Polat, devamla “Örneğin iktidara yakın bir gazete 200 bin tiraj üzerinden belirlenen katsayı ile ilan alırken, aslında bu gazetenin gerçek tirajının 70 bin civarında olduğu ya da daha da az olduğuna dair ciddi bir kuşku vardır. Bu pek çok gazete açısından geçerli. Bu konuda sağlıklı ve şeffaf

124 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1136903/Uluslararasi_Af_Orgutu_nden_Cumartesi_Anneleri_aciklamasi__Kizginlikla_takip_ediyoruz.html

125 http://t24.com.tr/video/kadri-gursel-profesyonel-bagimsiz-ve-namuslu-gazeteciler-sadece-ana-akimdan-yetisiyor,17232

126 http://t24.com.tr/haber/evrenselden-kadri-gursele-ana-akim-gazetecilik-tepkisi-hicbir-sey-bu-kadar-indirgemeci-ve-mekanik-olamaz,747816

127 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1138606/CHP_lilerden_Engin_Ardic_hakkinda_suc_duyurusu.html

128 https://www.evrensel.net/haber/365748/cgd-ankaya-kilit-vuranlar-hesabini-da-vermelidir

129 https://www.dw.com/tr/karar-bask%C4%B1lar-tahamm%C3%BCl-edilemez-noktada/a-46264095

25


bir denetime ihtiyaç var” diye konuştu.130

16 Kasım 2018 Avrupa Komisyonu Sözcüsü Maja Kocijancic, yaptığı yazılı açıklamada,

“Türkiye’deki akademisyen ve sivil toplum kuruluşu temsilcilerine yönelik gözaltıların endişe verici olduğunu” bildirdi. Kocijancic, “Muhalif seslere yönelik tekrar eden gözaltılar, Türk hükümetinin daha önce vurgulamış olduğu insan hakları ve temel özgürlüklere olan bağlılığına, aynı zamanda yargı ve hukukun üstünlüğü alanlarında duyurduğu reformlara ters düşmektedir. Yetkililer, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ışığında, tutuklu yargılamaların tatbiki ve masumiyet karinesi ilkesi çerçevesinde hızla bir çözüm bulmalıdır. Bunun da ötesinde Türkiye daha fazla beklemeden gözaltında olanların bırakılmalarını sağlamalıdır” ifadelerini kullandı.131

15 Kasım 2018 UAÖ, Twitter aracılığıyla yaptığı açıklamada, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın

öldürülmesiyle ilgili Suudi Arabistan’ın yürüttüğü soruşturmanın güvenilirliğinin olmadığını bildirdi. Açıklamada, “Sorumluların adalet karşısına çıkarılması için BM soruşturması gereklidir” görüşü savunuldu. Açıklamada, “Suudi savcılar, güvenilir olmayan soruşturma sonrasında Kaşıkçı cinayetinde beş şüpheli için ölüm cezası talep ediyor. Gerçeklerin tespit edilmesi ve adil bir yargılamayla sorumluların adalete teslim edilmesi için idam cezası olmayan, güvenilir bir soruşturmaya ihtiyacımız var” ifadesine yer verildi.132

Ankara Barosu, avukat Fadime Eydemir’in adliyede bir kolluk personeli tarafından hakarete uğrayarak darp edilmesine yazılı açıklamayla tepki gösterdi. Ankara Barosu, olay üzerine yasal süreci başlatmak için adliyeye giden Avukat Büşra Pamukçu’nun da görevliler tarafından duruşma salonuna alınmadığını bildirdi. Baro, söz konusu durumun suç olduğunu, hukuksal süreci yakından takip edeceklerini ve sorumluların cezalandırılmasını talep etti. Baro, tüm meslektaşlarını Eydemir ve Pamukçu’nun yanında olmaya çağırdı.133

Van Milletvekili Tayip Temel, Demirören Grubu’nun satın aldığı ve Doğan Medya Grubu bünyesinde faaliyet yürüten YAYSAT’ı kapatma kararı almasını bir soru önergesiyle Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’a sundu. Önergede, 324 çalışanı olan YAYSAT’ın Kasım ayı sonunda kapatılacağı ve bu olduğu takdirde Türkiye’de tek dağıtıcının Turkuvaz Dağıtım olacağı belirtildi. Önergede, AKP’ye yakınlığı ile bilinen Sabah ve ATV’nin de içinde bulunduğu Turkuvaz Medya Grubu’nun başında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın damadı Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın bulunduğu da hatırlatıldı.134

16 Kasım 2018 Uluslararası PEN Yazarlar Birliği, akademisyenler ve sivil toplum temsilcilerine

yönelik gözaltılarla ilgili yaptığı açıklamada, “Türk hükümetini sivil topluma karşı bitmez tükenmez baskıya son vermeye çağırıyoruz” ifadelerini kullandı. Açıklamada, “Türk makamlarına muhalif sesler konusunda acımasız bir şekilde bastırmaya son vermelerini istiyoruz. Görüşlerini barışçıl bir şekilde ifade etmek için tutulanların ve uluslararası tanınabilir suçların kanıtlarını sunmadıkları kişilerin derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakmaları gerekir” denildi. Önümüzdeki hafta Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşecek olan AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ve AB Komisyonu’nun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Johannes Hahn’a da çağrı yapıldı. Bu kapsamda açıklamada, “PEN, Avrupa Kurumları temsilcilerinin Türkiye’nin sivil toplumu ile dayanışma sergilediklerini belirtiyor, akademisyenlerle sivil toplum aktivistlerinin serbest bırakılmaları için ısrar ediyoruz. Bu tür olaylar, Türkiye ile ekonomik ilişkilerde bir koşul olmalı” ifadelerine

130 https://www.dw.com/tr/karar-bask%C4%B1lar-tahamm%C3%BCl-edilemez-noktada/a-46264095

131 https://tr.sputniknews.com/avrupa/201811161036192215-ab-kavala-operasyonu-gozaltilar-birakilmali/

132 https://twitter.com/amnesty/status/1063102358509510657

133 http://www.hukukihaber.net/gundem/tbb-hukuksal-sureci-yakinen-takip-edecegiz-h314440.html

134 https://www.evrensel.net/haber/366061/hdpli-vekil-dagitimda-tekellesmeyi-sordu

26


yer verildi.135

Freedom House Başkanı Michael Abramowitz, sivil toplum kuruluşu üyeleriyle akademisyenlerin tutuklanması konusunda, “Bu tutuklamalar, Türkiye'de barışçıl bir örgütlenme ve ifade şeklinin de suç olduğuna işaret ediyor. Açıklanan iddialar, şiddet içeren suçlar değil, siyasi görüşlere dayanan zulmün açık bir kanıtıdır. Eylemciler derhal serbest bırakılmalı ve Türkiye barışçıl topluma karşı zulmünü durdurmalıdır” dedi.136

AB Komisyonu Sözcülüğü, akademisyen ve sivil toplum temsilcilerinin gözaltına alınmasıyla ilgili “Yapılan gözaltılar endişe vericidir. Yetkililer, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ön gördüğü masumiyet karinesi ilkesi ve dava öncesi gözaltı uygulamalarına uygun olarak çok hızlı bir şekilde konuya çözüm getirmelidir. Bu vakaların ötesinde Türkiye, yargı süreçlerine tabi tutulmadan gözaltına alınan şahısları derhal serbest bırakmalıdır” açıklaması yaptı.137

17 Kasım 2018 HDP Hakkari Milletvekili Leyla Güven’in başlattığı açlık grevine destek için

aralarında Diyarbakır’ın da olduğu beş kentte, iki günlük sembolik açlık grevi eylemi başlatıldı. Bu çerçevede Diyarbakır, Şanlıurfa, Adana, Van ve Hakkari’de eylem yapılması kararı alındı. Güven, Diyarbakır E Tipi Cezaevi’nde 8 Kasım’da süresiz dönüşümsüz açlık grevi eylemi başlatmıştı.138

İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza Hukuku ve Kriminoloji Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Adem Sözüer, akademisyenler ve Anadolu Kültür Derneği çalışanlarına yönelik polis operasyonunun yasaya aykırı olduğunu ifade etti. Sözüer, “Resmi açıklamaya göre 2013 yılındaki Gezi olayı ile ilgili 2014 yılında açılmış bir soruşturma nedeniyle akademisyenler, sanatçılar, sabaha karşı evlerine baskın yapılarak gözaltına alındı. Aralarında halen görevdeki bir insan hakları hukuku hocası ve aynı zamanda bir hukuk fakültesi dekanı Tarhanlı da var. Dört yıl beklenmiş, sonra bir gün Ceza Muhakemesi Kanunu’na açıkça aykırı bir gözaltı operasyonu başlatılmış. Ortada bir suçüstü hali yok, gecikmesinde sakınca olan bir durum da yok, soruşturulan kişilerin yeri, yurdu kimlikleri de belli” dedi. Yargıtay Onursal Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu da, “Kaçma şüphesi olmayan, davet üzerine soruşturma makamlarına gelebilecek kişilere gözaltı işlemi yapılması hukuk devletinde açıklanması olanaksız bir olaydır. İtibarsızlaştırma ve korku salma eğilimi olarak nitelendirilebilecek bu işlemlerin kamuoyu tarafından gerçeğe uygun bir şekilde değerlendirilebilmesini ümit ediyorum” diye konuştu.139

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert, Osman Kavala soruşturması kapsamındaki gözaltılarla ilgili “ABD, Türkiye’nin Anadolu Kültür Derneği’yle ilişkisi olan akademisyen, gazeteci ve sivil toplum aktivistlerini gözaltına almasından büyük endişe duyuyor” dedi. Nauert, yazılı açıklamasında “ABD-Türkiye ortaklığı, Türk demokrasisi başarılı olduğunda en güçlü olur. Türkiye’ye, ifade, dernek kurma ve toplantı özgürlüğü, adil yargılama teminatı, yargı bağımsızlığı ve diğer insan hakları ile temel özgürlüklere saygı duyma; bunları garanti altına alma ve keyfi şekilde gözaltında tutulanları serbest bırakma çağrısında bulunuyoruz” ifadeleri kullanıldı.140

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Osman Kavala soruşturmasındaki yeni gözaltılarla ilgili “13 tanınmış akademisyen ve sivil toplum örgütü üyesi kişilerin, şaibeli şekilde tutuklanması, Türkiye’nin baskıcı iklimini ve adaletsizlik döngüsünü daha da derinleştiriyor” açıklamasında bulundu. HRW Türkiye Direktörü Emma Sinclair-Webb, “Daha

135 https://pen-international.org/news/turkey-more-academics-and-journalists-arrested-in-continuing-crackdown

136 https://freedomhouse.org/article/turkey-halt-crackdown-civil-society

137 https://www.avrupa.info.tr/en/pr/statement-spokesperson-detention-academics-and-civil-society-representatives-turkey-8881

138 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/1144011/Leyla_Guven_e_destek_icin_aclik_grevi.html

139 https://www.gercekgundem.com/guncel/50756/hukukcular-haksiz-gozaltilarin-amaci-korku-ve-dehset-yaratma

140 https://www.amerikaninsesi.com/a/tutuklamalara-abd-disisleri-ve-hrw-dan-tepki/4662831.html

27


fazla insanı gözaltına almak, davanın gerçek olduğu konusunda inandırıcılığı arttırmaz. Gözaltına alınan akademisyen ve sivil toplum örgütü üyeleri derhal serbest bırakılmalıdır” diye konuştu.141

18 Kasım 2018 Türkiye Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu, İstanbul’da yapılan ve aralarında

İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Turgut Tarhanlı ile Boğaziçi Üniversitesi Matematik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Betül Tanbay’ın da bulunduğu 20 kişiye yönelik gözaltı kararlarına tepki gösterdi. Feyzioğlu, “Ceza Muhakemesi Kanunu’na göre yakalama ve gözaltı işlemleri ancak tutuklamanın şartları var ve fakat hakim kararı almaya vakit yok ise verilebilir. Davet edildiğinde iradi olarak ifade vermeye geleceği besbelli olan kişiler yakalanmaz, gözaltına alınamaz. Uluslararası camiada Türkiye’ye zarar verecek hukuk dışı tüm uygulamaların sona erdirilmesini talep ediyoruz” ifadelerini kullandı.142

19 Kasım 2018 Almanya’da yaşayan gazeteci Can Dündar, özgürüz.org muhabiri Sedat Sur’un

tutuklanmasına Twitter hesabından yaptığı, “Bir gazeteci ÖZGÜRÜZ muhabiri, arkadaşımız Sedat Sur, canlı yayında hapse giriyor. Uzun zaman önce yazdığı bir yorumdan dolayı. Meslektaşları onu hapse uğurlarken gazeteciliğe devam ediyor. 21. yüzyıldan bir Türkiye manzarası” paylaşımıyla tepki gösterdi.143

Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin, Özgürlük için Basın (ÖiB) Ekim ayı raporuna göre, Demirören Medya Grubu bünyesindeki Vatan’ın kapatıldığını, Yaysat’ın kapanacağını duyurmasını ve gazetecilerin işten çıkarılmasına devam edildiğini bildirdi. Bilgin, rapor hakkında “Galatasaray Spor Kulübü, gazeteci Nevzat Dindar’ın kulüpteki tüm etkinliklere katılımını engellemek üzere akreditasyonunu iptal etti. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ise, kendisine kaçak et meselesiyle ilgili soru yönelttikleri için FOX TV ekibini hedef alarak akreditasyon adı altında bakanlık etkinliklerini izlemelerini engelledi. İçişleri Bakanlığı ay içerisinde 1196 sosyal medya hesabını inceleyerek, 1007 sosyal medya kullanıcısı hakkında yasal işlem başlattı” dedi. Ayrıca Ekim ayında İstanbul’daki Suudi Arabistan Başkonsolosluğu’nda öldürülen gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın ardından gazetecilik mesleğine ilişkin baskıların da dünya gündemine taşındığını söyledi. Bilgin, ÖİB raporunda yer alan verilere göre 174 olan hapisteki gazeteci sayısının 165’e gerilediğini de belirtti.144

RSF Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu, “Yeni Akit gazetesinin, Cumhuriyet yazarı Mine Kırıkkanat’a yönelik hedef gösterme kampanyası ve sosyal medyada yaygınlaşan ölüm tehditleri konusunda yetkilileri uyarıyoruz. Hedef göstermek gazetecilere tanınan bir özgürlük değildir! Bu durum son bulmalıdır” dedi.145

TGS, yazılı basın sektöründeki kâğıt sıkıntısına dair yazılı açıklama yaptı. Açıklamada, uzun zamandır sektörün yaşadığı krize acilen çözüm üretilmesi gerektiğine değinildi. Aksi takdirde birçok gazetenin kapanmasının kaçılmaz olacağı vurgulandı. Açıklamada, “Habertürk ve Vatan kapandı, çok sayıda gazete sayfa sayısını azalttı, dergiler boyutlarını küçülttü, onlarca yerel gazete maliyetlerini karşılayamadıkları için yayınını durdurdu. Yayınevleri kitap fiyatlarına zam yaptı, bazıları yeni kitap çıkarmayı durdurdu. Son olarak Karar gazetesi ‘batıyoruz’ açıklaması yaptı. Kısacası yazılı basın kâğıt kriziyle boğulmaya başladı" ifadelerini kullanıldı. Açıklamada ayrıca, gazetelerin kamu faaliyeti yürüttüğü ve halkın haber alma hakkının demokrasinin kaçınılmaz bir parçası olduğu hatırlatıldı. Hükümete ve Cumhurbaşkanı’na “yazılı basını dolar kuru insafına bırakmama

141 https://www.hrw.org/news/2018/11/16/turkey-detentions-target-academics-and-arts-group

142 https://www.barobirlik.org.tr/Haberler/yargi-baski-aracina-donusturulmemeli-80244

143 https://t24.com.tr/haber/mardin-belediyesindeki-yolsuzluk-iddiasini-haberlestiren-gazeteci-sedat-sur-cezaevine-girdi,751712

144 http://www.24saatgazetesi.com/bilgin-kasikcinin-katli-gazetecilik-meslegine-baskilari-gundeme-tasidi/


28


çağrısı da yapıldı.146

Ankara’da gösteriler sırasında ortaya çıkan polis şiddetine tepki gösteren meslek örgütleri, “Ankara’daki OHAL kaldırılsın” açıklaması yaptı. DİSK Ankara Bölge Temsilciliği, KESK Ankara Şubeler Platformu, TMMOB Ankara İl Koordinasyon Kurulu, Ankara Tabip Odası (ATO) ve Ankara Serbest Muhasebeci Maili Müşavirler Odası tarafından yapılan ortak açıklamada, Ankara’da toplumsal etkinliklerde gözlemlenen polis şiddeti ve eylem yasakları eleştirildi. ATO Başkanı Vedat Bulut da, Ankara’da OHAL uygulamalarına devam edildiğini ve polisin orantısız güç kullandığını da dile getirdi.147

Hürriyet Okur Temsilcisi Faruk Bildirici, köşe yazarı Ayşe Arman’ın para karşılığı röportaj yapma iddialarına ilişkin Twitter’dan “Reklam için söyleşi başlıklı yazımda reklam-yazar ilişkisini bir kez daha irdelemiştim... Daha önce defalarca somut örnekler üzerinden yazmıştım bu konuyu...” açıklaması yaptı ve söz konusu yazısını paylaştı.148 Habertürk yazarı Sevilay Yılman da, “Hürriyet’in, haftalık röportajlarını yapan Arman bazı röportajlarının karşılığında ücret alıyormuş. Ben de inanamadım ilk duyduğumda. Hatta bu bilgiyi ileten şahıs, kendisinin de röportaj için önce Arman’ın menajeri denilen şahısla görüştüğünü sonra ise bizzat Arman’ın kendisini aradığını ve röportaj için rakam telaffuz ettiğini ilettiğinde, 'Olamaz! Yalandır bu!' deyip reddettim” dedi. Yılman, konuya ilişkin yazısında, “Hürriyet yönetimi madem böyle bir şeye göz yumuyor o zaman Arman’ın ücret mukabili yaptığı röportajlarının ücretli olduğunu okurlarına belirtmek zorunda” ifadelerini kullandı.149 Habertürk yazarı Fatih Altaylı da, “Buradaki büyük ayıp ise bu röportajların 'Reklam ve tanıtım' olarak yapıldığının açıklanmamış olması. Gizli reklam olarak yapılması. Bu da gazetenin editöryal ayıbı, Arman’ın değil. Asıl rezalet gazeteye hiçbir katkı sağlamadan, kendi PR ajansları üzerinden bu parayı cebine indirip, hem gazetenin hissedarlarından para çalan hem de o gazetedeki diğer emekçilerin hakkını gasp edenler var” dedi.150 Sabah yazarı Hıncal Uluç da, köşe yazısında “Hürriyet’in bir yetkin ismine haberleri olup olmadıklarını sordum. Biz, ‘Yok öyle bir şey! Yalan bunlar!' şeklinde bir yanıt beklerken o üst düzey yönetici 'Evet. Bilgimiz dahilinde!’ yanıtını verdi. 151 Anlattı... Arman daha önce gazete yönetiminden habersiz yapıyormuş bu paralı röportaj işini. Bu durum o dönem gazetenin patronu olan Aydın Doğan’a iletilince, Aydın Bey de, ‘Aldığının yarısını gazeteye bırakırsa devam etsin’ demiş. Hiçbir biçimde kabul edilemez Ayşe Arman’ın ya da başka birilerinin gazetede para karşılığı röportaj yapması” diye yazdı.152

20 Kasım 2018 Sabah’ın, İstanbul’da bir site havuzuna haşema mayoyla girmesine izin verilmeyen

başörtülü genç kadın haberinde, olayla ilgisi olmamasına rağmen Fatih Portakal’ın da resmini koyup o sitede oturduğunu iddia etmesi tepki çekti. Portakal, Twitter hesabından Sabah’ın konuyu haberleştirirken kendisini de olaya karıştırmasını eleştirdi. Portakal, “Türkiye’de gazetecilik mesleği, kimileri tarafından nasıl rezil hale getiriliyor? İsmimi geçirmenizdeki makul gerekçe ne olabilir? Olay 21 Temmuz 2018’de olmuş, oysa ben beş ay öncesinde taşınmıştım o siteden. Gazetenin içinde vicdanlı insanlar var ki, ‘affetsin’ diye haber gönderiyorlar” dedi.153

HDP İstanbul Milletvekili Erol Katırcıoğlu, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı RTÜK’ün bütçesi üzerine değerlendirmesinde medya

146 https://tgs.org.tr/gazeteler-dolarin-insafina-terk-edildi/

147 https://www.birgun.net/haber-detay/meslek-orgutleri-polis-siddetine-tepkili-237276.html

148 https://twitter.com/farukbildirici/status/1064847149991686145

149 https://www.haberturk.com/yazarlar/sevilay-yilman-2383/2219785-ataturku-sevme-saygi-duyma-zorunlulugu-yok-ama

150 https://www.haberturk.com/medyada-iki-onemli-tartisma-para-karsiligi-yazi-yayina-erisim-ucreti-2227639

151 https://www.sabah.com.tr/yazarlar/uluc/2018/11/20/basin-ahlak-yasasi-mi

152 http://t24.com.tr/haber/medyada-para-karsiligi-roportaj-tartismasi,752724

153 https://twitter.com/fatihportakal/status/1064431087395450880

29


sektöründeki son gelişmelere tepki gösterdi. Katırcıoğlu, “RTÜK, medya sektöründe var olan farklı oyuncular arasındaki ilişkileri regüle etmek için kurulmuştu. RTÜK yasasında, amaç olarak haber alma özgürlüğünün sağlanmasından, ayrımcılık yapan yayınların durdurulmasından, medyada tekelleşmenin önlenmesinden söz ediliyor. Bunun için RTÜK, mali bakımdan özerk ve bağımsız bir kurum olmalıydı. Ama geldiğimiz yer itibariyle bu kurum mali, siyasi ve idari bakımdan özerk değildir. Başka bir ülkede olsa derhal müdahale edilmesi gerekirken medya sektörü yatay ve dikey olarak tamamen tekelleşmiş durumda. Doğrudan doğruya hükümetin kontrolünde olan bir alete dönüşmüştür medya” dedi. Katırcıoğlu, TRT dışında yedi medya grubu olduğunu ve hepsinin devletten ihale aldığını söyledi.154

21 Kasım 2018 BirGün yazarı Güray Öz, gazeteci Kadri Gürsel’in Artı TV’deki gazeteciliğe ilişkin

konuşmasını, “Kadri’nin ‘ideal gazeteci’ tanımı da doğrusu şaka gibidir. Kadri’nin bir tartışmayı başlatabilmek için kışkırtma yöntemini kullandığına inanmak istiyorum” sözleriyle eleştirdi. Öz, “Ne anadır ne akım” başlıklı yazısında, “Normal bir ülkede ustaların olduğu yer ana akımdır. Bu insanlar genellikle orta yaşlı veya yaşı daha ilerlemiş insanlardır. Aile kurmuşlardır, orta sınıf standartlarında bir yaşam talep ederler. Kaliteli gazetecilik yapılabilmesi için rekabetçi bir düzen olmalı. Türkiye rekabetçi ama zengin, ‘normal’ bir ülke değil, ana akım falan yok; gazetelerin yüzde 99,9’u yandaş, yetişmiş, orta yaşlı falan demiyor gazeteciyi işten atıyor, tutukluyorlar. Meramım bu aslında. Ne diyeyim?” ifadelerine yer verdi.155

UAÖ Türkiye Strateji ve Araştırma Yöneticisi Andrew Gardner, AİHM’nin Selahattin Demirtaş kararıyla ilgili “Türkiye, Avrupa Konseyi’ne üye bir devlet olarak AİHM’in kararlarıyla bağlıdır. Yetkililer, Mahkeme kararını uygulamalı ve Demirtaş’ın uzun ve hukuka aykırı tutukluluğuna derhal son vermelidir” dedi. Gardner, devamla “Avrupa’nın en yüksek mahkemesi tarafından verilen bu kararın, sivil toplum aktörlerinin sürekli uydurulmuş suçlamalarla ve uzun sürelerle tutuklu yargılanmalara maruz kaldığı ülkeye çok daha geniş etkileri olmalı. Bu karar, Türkiye’de aksayan hukuk sistemine yönelik tehlikeli ve hukuka aykırı siyasi gerekçelerin etkilerini ortaya koyuyor. Tam da bu nedenle düşüncelerin ifade edilmesi ve siyasi muhalefet, mahkemeler aracılığıyla cezalandırılıyor” açıklamasında bulundu.156

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 48. Muhtarlar Buluşması’nda, HDP eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın serbest bırakılması yönünde karar alan AİHM’e tepki gösterdi. Erdoğan, “Bugün Avrupa'nın hangi şehrine giderseniz gidin terör örgütü yandaşları at koştururken, ülkesini ve milletini seven vatandaşımıza adeta nefes aldırmıyor. AİHM sen neredesin?” dedi. Erdoğan, AİHM’in Türkiye aleyhine karar verdiğini kaydederek, “Türkiye terör örgütü PKK ile iltisaklı bir partinin eski genel başkanının yargılandığı davada özgürlük güvenlik ve seçim hakkını ihlal etmiş. Peki, siz AB organlarından herhangi birinin, aynı zatın 6-8 Ekim 2014 tarihindeki olaylar sırasında insanları tamamı yalan olan beyanlarla galeyana getirip 50 masumun vahşice katletmesine yol açması konusunda herhangi bir beyanını duydunuz mu?” diye konuştu.157

22 Kasım 2018 AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Federica Mogherini, AB’nin ve Avrupa

Konseyi’nin kuruluşundan bu yana hukukun üstünlüğü, yargı bağımsızlığı ve insan hakları konularında belirli standartları olduğunu vurguladı. Mogherini ve AB Genişleme Müzakerelerinden Sorumlu Komiseri Johannes Hahn, Ankara’nın ev sahipliğinde yapılan AB Yüksek Düzeyli Siyasi Diyalog Toplantısı’nda Türkiye’deki yargı süreçlerini ve AİHM 154

https://www.demokrathaber.org/siyaset/erol-katircioglu-medya-dogrudan-hukumetin-kontrolunde-olan-bir-h110003.html155

https://www.birgun.net/haber-detay/ne-anadir-ne-akim-237465.html156

https://amnesty.org.tr/icerik/turkiye-avrupa-insan-haklari-mahkemesinin-selahattin-demirtas-karari-aksayan-hukuk-sistemini-gozler-onune-seriyor157

http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1147262/Erdogan_dan_Selahattin_Demirtas_karari_icin_AiHM_e_sert_sozler.html

30


kararıyla ilgili Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın mesajlarına tepki gösterdi. Mogherini, “Türkiye’nin istikrarlı demokratik bir ülke olmasını istiyoruz. Demokratik, hukukun üstünlüğü ve yargının bağımsızlığı konusunda çalışmasını istiyoruz. Akademisyen ve sivil toplum temsilcileriyle ilgili adli süreçler konusunda masumiyet karinesi AB’de önem taşımaktadır ve AİHM’nin de temellerini oluşturmaktadır” dedi. Mogherini, AİHM’in verdiği kararın ardından HDP Eski Eş Genel Başkanı Demirtaş’ın kısa süre içinde serbest bırakılmasını ümit ettiklerini söyledi. Hahn da, AB’nin Türkiye ile ilgili bazı konularda kaygılarını koruduğunu belirterek, “Akademisyenler ve insan hakları savunucularına yönelik geçen hafta karşılaşılan durumdan kaygımızı belirtmek istiyoruz. Osman Kavala’nın da halen tutuklu oluşunu dile getirmek istiyoruz. Biz OHAL’in bitmesi sonrasında demokratik çalışmalara devam edilmesini istiyoruz” dedi. Bu eleştirilere karşılık Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise, “Karşımıza siyasi engeller çıkarılmamalı. Türkiye’yi dışlayan, Türkiye’nin bir aday ülke olduğunu inkar eden açıklamaların müzakerelerimize hiçbir faydası yoktur. Ortaya çıkarılmış engeller siyasi engellerin AB’nin kendi büyümesine, refahına ve istikrarına da faydası yoktur. AB’nin kilitlediği kapıları kendisi için açması gerektiğini buradan bir kez daha vurguluyoruz” görüşünü savundu.158

CPJ Avrupa ve Orta Asya Program Koordinatörü Gulnoza Said, Türkiye’de basın özgürlüğü ortamının son birkaç yıldır korkunç olduğunu ve ne yazık ki iyileşmediğini ve dünyada en fazla hapisteki gazetecinin Türkiye’de olduğunu söyledi. Viyana Merkezli Uluslararası Basın Enstitüsü’nün koordinatörlerinden Caroline Stockford ise, VOA’ye yaptığı açıklamada, Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesiyle ilgili konuşurken Türkiye’de öldürülen gazetecileri de hatırlamak gerektiğini vurgulayarak, “1990’lardan bu yana öldürülen gazetecilerden Hrant Dink’in, Uğur Mumcu’nun, Musa Anter’in ve Metin Göktepe’nin” unutulmamasını gerektiğini vurguladı. Stockford, “Türk yetkililer Kaşıkçı cinayetini çözme konusunda kararlıysa, aynı kararlılığı Türkiye’deki diğer gazeteci cinayetlerinin çözümü için de arzuluyorum” diye konuştu. Stockford, Türkiye’de Cumhurbaşkanı’na hakaret” suçlamasıyla verilen cezaları da eleştirdi.159

TGS, TRT önünde basın açıklaması yapmak isteyen Haber Sen üyelerine polisin müdahale etmesine, “Toplumsal olayları takip eden gazetecilerin kolluk güçlerince engellenmesi Anayasayı tanımamak anlamına gelmektedir” tepkisi gösterdi. Açıklamada, “Türkiye’de gazetecilerin en ağır darbe koşullarında bile gerçeklerin peşinden gitmek ve halkın habere ulaşması için gözünü budaktan esirgememek gibi bir geleneği vardır. Bu gelenek, Türkiye’nin demokratikleşmesinin de dayanaklarından biridir. Görevleri başında engellemelerle karşılaşan meslektaşlarımızın yanında olduğumuzu bir kez daha hatırlatıyor, Ankara Valisi Vasip Şahin ve Ankara Emniyeti’ni meslektaşlarımızı keyfi bir şekilde engelleyenler hakkında gerekli işlemleri başlatmaya çağırıyoruz” ifadeleri kullanıldı.160

23 Kasım 2018 Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, CNN Türk’te yaptığı açıklamada, “AB

Komisyonu Başkan Yardımcısı Federica Mogherini biraz haddini aştı. AİHM siyaset yapılacak bir yer değildir. Bu kurum siyasallaştı. AİHM bu verdiği kararla siyasi karar verdiğini kanıtlamıştır. Bu karar hukuki değildir, siyasidir. Buna itiraz etme hakkımız var. Bu karar uygulanmadı, üyelik tehlikeye düşer diyorlar. Kim diyor bunu ya? Bu konuda bizim Adalet Bakanlığımız ve yargımız bunun yorumlarını yapacaktır. Ama ben bu kararları uygulamayan başka ülkeler de oldu ve üyelikleri tehdide girmedi” diye konuştu.161

CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, Gazete Duvar’ın TBMM’de AKP ve CHP vekilleri arasında tutanaklara yansımış diyaloglara yer verdiği haberinin engellenmesine tepki

158 https://www.amerikaninsesi.com/a/mogherini-ab-turkiye-cifte-standart-yok-ab-nin-standartlari-var-cavusoglu-uyelik/4669261.html

159 https://www.amerikaninsesi.com/a/kaskci-cinayetine-odaklanan-turkiye-de-hapisteki-gazeteciler-tartismasi-ewd/4669352.html

160 https://www.birgun.net/haber-detay/tgs-den-trt-onunde-gazetecilere-polis-saldirisi-uzerine-aciklama-237614.html

161 https://www.dw.com/tr/%C3%A7avu%C5%9Fo%C4%9Flu-mogherini-haddini-a%C5%9Ft%C4%B1/a-46420713

31


gösterdi. Özel, “Basın özgürlüğü ile ilgili bir skandal, halkın haber alma hakkına yapılan bir saldırı ile karşı karşıyayız. Son derece çarpıcı, son derece utanç verici somut bir örnek” dedi. Özel, “Cumhurbaşkanı’nın damadının orduya silah satması anayasaya uygun mu?’ cümlesinin milletvekilinin ağzından çıktığını ve haberde de Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın yanıtının bulunduğunu” ifade etti. Özel, “Milletvekili sormuş, bakan cevaplamış, gazeteci yazmış. Damat rahatsız olmuş, avukat başvurmuş ve sulh ceza hakimi karar vermiş. Haberi karartın! Yaptığınız işte bir anormallik yoksa milletin okumasına neden engel oluyorsunuz?” diye konuştu.162

İstanbul Çağlayan Adliyesi önündeki Adalet Nöbeti’nin 80’nci haftasında, akademisyen ve sivil toplum temsilcilerine dönük operasyona tepki gösterildi. Ayrıca AİHM kararı sonrası HDP Eski Eş Genel Başkanı Demirtaş’ın derhal tahliye edilmesi çağrısı yapıldı.163

Yeni Akit’in, Mine Kırıkkanat’ı 28 Ekim’den bu yana hedef göstermesi, Fransız basın kuruluşları ve uluslararası gazeteci örgütleri tarafından protesto edildi. Kırıkkanat’ın ekibinde yer aldığı TV5Monde televizyonu ve Türkiye muhabiri olduğu Fransız La Depeche Grubu gazeteleri ile Fransa, İsviçre ve Belçika radyoları, Yeni Akit’e tepki gösterdi. Yeni Akit’in geçmişte suikastlara neden olan ve nefret söylemi içen manşetlerini hatırlatılarak, Kırıkkanat’a destek verildi. Ayrıca Kırıkkanat, ölüm tehditleri almasına neden kendisi aleyhindeki yayınlar nedeniyle Yeni Akit, Akit TV, Ülke TV, Beyaz TV, TGRT ve A Haber hakkında avukatları aracılığıyla İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu.164

24 Kasım 2018 Akit yazarı Abdurrahman Dilipak, köşe yazısında, Gezi eylemlerinin “yöneticisi ve

organizatörü” olduğu iddiası ile tutuklanan iş adamı Osman Kavala’nın “günah keçisi” olduğunu yazdı. Dilipak, “Madem Brunson’lara dokunulmuyor, bu senaryoların arkasındaki örgüt ve içimizdeki temsilcileri, halen birçok kurumda faaliyet gösteriyorken Kavala ile birlikte çalışanların bir kısmı halen sistemin içinde muhkem mevkilerde görev yaparken, tek başına Kavala niye! Sanki biraz ‘Dostlar alışverişte görsün’ ya da birini ‘Günah keçisi’ olarak kullanma gayreti mi?” dedi. Dilipak, McKinsey Şirketi’nin Türkiye’de kamu kurum ve kuruluşları yanında El Baraka, Kızılay, Yeşilay gibi kuruluşlara kadar sızmaya çalıştığını savundu. Dilipak, Mc Kinsey Şirketi’nin öte yandan CIA tarafından desteklenen FETÖ, liberal, sol ve HDP çizgisindeki “gezi bileşenleri” için de danışmanlık yaptığını iddia etti. Dilipak, Mc Kinsey Şirketi için “Sahi durum buysa biz niye Kavala’yı içeride tutuyoruz ki. Bakın Suudi Arabistan’daki Türkiye’ye karşı/rağmen politikaların arkasında da aynı örgüt var!” diye yazdı.165

Evrensel Genel Yayın Yönetmeni Fatih Polat hakkında gazeteci Craig Shaw’ın “The Black Sea”166 sitesinde 26 Mayıs 2017 tarihinde yayınlanan “Erdoğan Ailesinin Gizli Offshore Anlaşması” başlıklı haberine köşesinde yer verdiği için dava açıldı. Polat, “Cumhurbaşkanı’na hakaret” ile suçlanıyor. Polat, Shaw’ın haberini 28 Mayıs 2017 tarihli köşe yazısında aynen yayınlamış ve “Erdoğan, ailesiyle ilgili bu iddialara muhatapları ne diyor?” diye sormuştu. Ardından Polat’ın yazısı mahkeme kararıyla Evrensel’in sitesinden kaldırılmıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın avukatının şikayeti üzerine Polat hakkında “Cumhurbaşkanı’na hakaret eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır” hükmünü içeren TCK’nın 299’ncu maddesi uyarınca soruşturma açıldı. Polat hakkında açılan davanın ilk duruşması, Bakırköy 31. Asliye Ceza Mahkemesi’nde 7 Şubat 2019’da görülecek.167

162 https://www.gazeteduvar.com.tr/politika/2018/11/23/gazete-duvarin-haberine-engelleme-meclis-gundeminde/

163 https://www.birgun.net/haber-detay/adalet-nobeti-nde-aihm-kararina-uyun-cagrisi-237715.html

164http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1149296/Kirikkanat_a_uluslararasi_destek.html

165 https://www.yeniakit.com.tr/yazarlar/abdurrahman-dilipak/veliahd-prens-26571.html

166 https://theblacksea.eu/

167 https://www.evrensel.net/haber/366754/fatih-polata-cumhurbaskani-erdogana-sordugu-sorudan-dava-acildi

32


26 Kasım 2018 KESK Genel Merkezi, 2016 yılında yapılan “Beyaz Bayrak” eylemi nedeniyle bazı

sendika üyeleri hakkında gözaltı işlemi yapılmasını kınadı ve üyelerinin serbest bırakılmasını talep etti. Açıklamada, “Arkadaşlarımızın 2016 yılında sendikamız Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası’nın (SES) sağlık ve yaşam hakkını savunmak amacıyla aldığı kararla Ankara Sakarya Caddesi’nde gerçekleştirilen ve barış talebinin ifade edildiği Beyaz Bayrak eylemine katıldıkları gerekçesiyle gözaltına alındıklarını öğrenmiş bulunmaktayız. Barış talebinin suç unsuru olarak görülmesi kabul edilemez. Ülkemizde ve bölgemizde çatışmaların her gün biraz daha tırmandığı bir süreçte barış talebini dile getirmek kadar insani başka hangi talep olabilir!” denildi.168

27 Kasım 2018 Mezopotamya Kadın Gazeteciler Platformu ve TGS’nin de aralarında bulunduğu

örgütler tarafından İstanbul Bakırköy L Tipi Kadın Kapalı Cezaevi önünde düzenlenen eylemde, “Gazetecilik suç değildir tutuklu gazetecilere özgürlük” pankartıyla tutuklu yargılanan gazetecilere dikkat çekildi. Mezopotamya Kadın Gazeteciler Platformu üyesi Kevser Özkaynak, grup adına yaptığı açıklamada, “Haber yapmamız, soru sormamız, görüntü çekmemiz, hatta yaptığımız haberleri paylaşmamız bile suç sayılıyor, hakkımızda davalar açılıyor. Gazetecilerin ortaya çıkardığı gerçekler karşısında sorumluların yargılanması gerekirken bedel yine gazetecilere ödetiliyor” dedi. Özkaynak, tutuklu yargılanan ETHA muhabirleri İsminaz Temel, Pınar Gayıp ve Semiha Şahin ile Özgürlükçü Demokrasi çalışanları Hicran Ürün, Reyhan Hacıoğlu, İhsan Yaşar, İshak Yasul ve Mehmet Ali Çelebi gibi isimleri de hatırlattı.169

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğu’nda öldürüldüğü ana ait olduğu iddia edilen kayıtları dinlediğini söyleyerek, “Yedi dakika içerisinde öldürüldü. Kasıtlı bir cinayetti” dedi.170

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Arjantin’deki G20 Zirvesi’ne katılacak Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman hakkında suç duyurusunda bulundu. HRW, Buenos Aires’da yargıya başvurarak, Prens Selman’ın Kaşıkçı cinayetindeki rolü ve Yemen’de işlenmiş olası insanlığa karşı suçlar nedeniyle tutuklanıp yargılanmasını istedi.

28 Kasım 2018 Malatya Emek ve Demokrasi Platformu, kentte siyasi parti yöneticilerine ve insan hak

savunucularına yönelik gözaltı işlemlerini kınayarak, derhal serbest bırakılmalarını istedi. İHD yöneticisi Mehmet Tuncel, platform adına yaptığı açıklamada, İHD Malatya Şube Başkanı Gönül Öztürkoğlu ile HDP ve DBP yöneticilerinin de aralarında bulunduğu yedi kişinin 27 Kasım’da gözaltına alınmasının insan haklarına yapılmış ağır bir saldırı olduğunu söyledi.171

Halk TV’de Çağlar Cilara’nın konuğu olan Karar yazarı Akif Beki, Karar’a yönelik reklam ambargosuna canlı yayında tepki gösterdi. Beki, 28 Şubat döneminde muhafazakar camianın medyanın kartelleşmesinden şikayet ettiğini ancak şimdilerde medyada tröstleşme yaşandığını söyledi. Beki, “Reklam dağıtımı yapan ajanslar belli bir yerden idare ediliyor, yani bir merkezileşme var orada. Sistem çift başlılığı ortadan kaldırdı tek başlılığa geçtik, bu hemen her alanda ortaya çıkmaya başladı. Medya alanında da tek merkezileşme var. Karar’a reklam verenlerin uyarıldığını biliyoruz çünkü aralarında geçmişten beri hukukumuz olanlar da var. Karar’a reklam verenlere bir daha vermemeleri yönünde uyarılar yapılıyor. Şimdi bırakın kartel medyasını tröstleşme var. Sen yapınca yanlış, ben yapınca doğru olur mu? Bu omurgasızlık kabul edilemez. En ufak aykırı sesin yaşamasına hayat hakkı tanımazsan eğer, hangi 168

https://www.birgun.net/haber-detay/kesk-ten-operasyon-aciklamasi-baris-talebi-suc-unsuru-olarak-gorulemez-238033.html169

https://www.evrensel.net/haber/366965/gazeteciler-tutuklu-meslektaslarinin-serbest-birakilmasini-istedi170

https://www.amerikaninsesi.com/a/%C3%A7avu%C5%9Fo%C4%9Flu-ka%C5%9F%C4%B1k%C3%A7%C4%B1-n%C4%B1n-%C3%B6ld%C3%BCr%C3%BClme-kay%C4%B1tlar%C4%B1n%C4%B1-dinledim-/4675852.html171

https://www.durushaber.com.tr/gundem/malatya-da-gozaltilara-tepki-h25978.html

33


özgürlükten bahsediyorsun?” diye konuştu.172

29 Kasım 2018 CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, Gazete Duvar’ın TBMM Plan ve Bütçe

Komisyonu’nda yaşanan bir tartışmayla ilgili haberine erişim engeli getirilmesi hakkında TBMM Başkanı Binali Yıldırım ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan’a yazılı soru önergeleri yöneltti. Özel, Yıldırım’a “Meclis faaliyetlerine sansür konulması biçiminde yorumlanacak bu karara yönelik TBMM Başkanlığı olarak bir girişiminiz ya da itirazınız olacak mı? İlgili mahkeme TBMM internet sitesinde yer alan tutanaklara erişimi engelleme yönünde bir karar verirse, bu noktada tutumuzun ne olacak? sorularını sordu. Özel, Turhan’a ise “Erişim Sağlayıcıları Birliği’nin 2014 yılından bu yana kaç engelleme kararının uygulanmasını sağladığı ve içeriğinin ne olduğu” konularını sordu.173

Tutuklu HDP eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın avukatları, dava sürecinde usulsüzlük iddiasıyla İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi Heyeti hakkında suç duyurusunda bulundu. Avukatlar, mahkeme heyeti için “görevi kötüye kullanma” suçundan hem Hakimler Savcılar Kurulu’na (HSK) hem de İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu.174

DİSK’e bağlı Basın-İş Sendikası, gazeteciler Ragıp Duran, Ayşe Düzkan, Hüseyin Akyol, Mehmet Ali Çelebi ve Hüseyin Bektaş’ın kapatılan Özgür Gündem ile dayanışma kampanyasına katıldıkları için haklarında verilmiş hapis cezalarının onaylanmasına ilişkin açıklama yaptı. Açıklamada, “Yönetim Kurulu üyemiz, üyelerimiz ve gazeteci dostlarımızın gösterdiği bu dayanışmadan dolayı pişmanlık değil gurur duyuyoruz. İleride bir daha aynı şeyin yapılmayacağı yönünde bir kanaat oluşturmaya çalışmıyoruz aksine gerektiğinde yine gazeteciliği savunacağımızın altını çiziyoruz. Vicdan sahibi olmanın gereği de budur… Gazeteciliği savunduk, pişman değiliz, gazeteciliği savunmaya devam edeceğiz. Aykol, Çelebi, Bektaş, Duran ve Düzkan’a verilen cezanın haksız olduğunu, Düzkan dahil ceza verilen tüm gazetecilerin yanında olduğumuzu bir kez daha vurguluyoruz” denildi.175

30 Kasım 2018 RSF Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu, kapatılan Özgür Gündem’in dayanışma

eylemine katılanlara hapis cezaları verilmesi üzerine yargı kararlarıyla artık gazetecilik alanının otosansüre boğulmaya ve rehin alınmaya hizmet edildiğini söyledi.176 Önderoğlu, “Terörle Mücadele Kanunu (TMK), Türkiye’de diyalogla birlikte demokratik ortamın sonlandırılmasının en acımasız aracı oldu. Özgür Gündem dayanışmasına dair davalar ve son ağır cezalar, gazetecilik alanını oto sansüre boğmaya ve misyonundan uzak tutmak amacıyla rehin almaya hizmet etti. AB ile görüşmelerde 72 şarttan biri yapılan TMK, medya özgürlüğünü hedef alabilecek birçok yasal düzenleme gibi af kapsamına alınmazsa, 2019 çok sayıda gazetecinin bu kez hükümlü olarak cezaevlerini doldurduğu bir yıl olabilir” diye konuştu.177

RSF ve Britanya PEN örgütleri, İstanbul’da Suudi Arabistan Konsolosluğu’nda öldürülen Cemal Kaşıkçı ve tutuklu 28 gazeteci-yazar için Londra’daki Suudi Arabistan Büyükelçiliği önünde eylem yaptı. Protesto eyleminde “Kaşıkçı için Adalet” ve “Gazetecilere Özgürlük” pankartları açıldı.178

172 https://www.medyaradar.com/akif-beki-canli-yayinda-isyan-etti-bunu-hak-eden-ne-yaptik-haberi-2000422

173 https://www.gazeteduvar.com.tr/gundem/2018/11/28/ozel-tutanaklara-da-erisim-engeli-getirilirse-tutumunuz-ne-olacak/

174 https://tele1.com.tr/demirtasin-avukatlarindan-suc-duyurusu-8049/

175 http://www.diskbasinis.org/index.php/tr/basin-aciklamalari/1083-gazeteciligi-savundugumuz-icin-pisman-degiliz


177 https://www.amerikaninsesi.com/a/s%C4%B1n%C4%B1r-tan%C4%B1mayan-gazeteciler-den-%C3%B6zg%C3%BCr-g%C3%BCndem-davas%C4%B1-karar

%C4%B1na-tepki-/4681629.html178

https://twitter.com/RSF_tr/status/1068509602877267968

34


RTÜK Cezaları1 Kasım 2018 RTÜK, Trabzon’da küçük bir kız çocuğunun cinsel istismara uğramasına ilişkin

haberlerin, yazılı, görsel medya ile sosyal medyada paylaşılmasına yayın yasağı getirdi. RTÜK’ten yapılan açıklamada, “Trabzon Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2018/16637 soruşturma dosyasına konu cinsel istismar suçuna ilişkin delil kapsamındaki CD görüntülerinin paylaşılmasının yasaklanmasına karar verilmiştir” denildi.179

3 Kasım 2018 RTÜK, Bursa’da bir kadının 82 yaşındaki kayınvalidesini sokak ortasında dövmesine

ilişkin görüntüleri sansürsüz yayınlayan ve aralarında Star, ATV, Kanal D ve A Haber’inde yer aldığı 20 kanala ceza vermedi. Üst Kurul, toplantısında “insan onuruna ve özel hayatın gizliliğine aykırı” yayın gerekçesi ile ceza kesilmesinin önerildiği bildirildi. MHP ve CHP kontenjanından seçilen RTÜK üyeleri ceza kesilmesi yönünde oy kullanırken, AKP’li üyelerin aleyhte oy kullanması sonucu cezanın verilmediği belirtildi.180

8 Kasım 2018 RTÜK, ayrımcı ifadeler içeren, genel ahlaka aykırı ve çocuklara zarar verebilecek

nitelikteki 19 farklı yayın nedeniyle televizyon kanallarına ceza verdi. Üst Kurul, Halk TV’deki “Uğur Dündar’la Halk Arenası” programına ve beIN Movies kanallarına idari para cezası verdi. Edessa TV’deki “Kommando Störtebeker” adlı çizgi filme idari para cezasına karar verildi. Tiviti TV’nin ise yayın lisansını iptal etti. Yaşam TV ile Gala TV’ye program durdurma ve idari para cezaları verildi. Üst Kurul, Farklı TV’ye, Hevi TV, Anadolu Dernek TV, Berat, Plus Music, Park, 1 An TV, Mega Music, MGC, Canlar, Halk Euro ve Maxi TV’ye idari para cezası verdi.181

13 Kasım 2018 Sayıştay’ın hazırladığı raporda RTÜK'ün 2013-2017 yılları arasında kestiği toplam 196

milyon 30 bin 277 liralık cezanın sadece yüzde 49,12'sinin tahsil edilebildiği açıklandı. Raporda, 2013 yılında kesilen cezaların yüzde 78'ini tahsil eden kurulun kestiği ceza miktarı artarken tahsilat seviyesinin her yıl düştüğü, 2014'te yüzde 60 gerileyen ceza tahsilatının 2015'te yüzde 47, 2016'da yüzde 24 ve son olarak 207’de yüzde 34 olarak seyir gösterdiği kaydedildi. Sayıştay raporunda tahsil edilmesi beklenen 56 milyon 893 bin 98 liralık para cezasının yayıncı kuruluşlar tarafından hiçbir yasal mazeret bulunmadığı halde ödenmediği kayıt altına alındı.182

14 Kasım 2018 RTÜK, FOX TV’de yayınlanan “Bizim Hikaye” isimli dizide 18 yaşından küçük bir

kızı canlandıran “Kiraz” karakterinin “aşırı makyaj, dans gibi unsurlarla kadınlaştırılarak, çocuk istismarı yapıldığı” gerekçesiyle kanala idari para cezası verdi. Üst Kurul, Show TV’deki “Çukur”, Star TV’deki “Avlu”, ATV’deki “Sen Anlat Karadeniz” ve Kanal D’deki “Muhteşem İkili” dizilerinde yer alan şiddet sahneleri nedeniyle kanallara idari para cezası verilmesini kararlaştırdı. Kurul, bir ürünün çeşitli rahatsızlıklara iyi geldiği belirterek, tanıtımlarını ve satışını yapan Farklı TV ve Müzik Türk’e de ilgili yasa dışı yayınları nedeniyle aylık brüt gelirlerinin yüzde beşi oranında idari para cezası ve beş kez program durdurma müeyyidesi uygulandı. Ayrıca radyo ve televizyonların kuruluşlarına ilişkin 6112 sayılı kanunun çeşitli hükümlerine aykırı yayınları nedeniyle MGC TV’ye dört kez, Kanal S, Mega Müzik, Müzik Türk, Park TV, Plus Music ve World Beauty Channel’a üçer kez, Kanal Yalova ve Maxi TVIye

179 https://www.haberturk.com/trabzon-haberleri/64393660-rtuk-trabzonda-islenen-cinsel-istismar-sucuna-iliskin-goruntulerin-paylasilmasina-yayin

180 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1130788/RTUK_ceza_vermedi__18_kanal_kurtuldu.html

181 https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/cizgi-filmdeki-ifadelere-rtukten-ceza-/1305766

182 https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/sayistaydan-skandal-bir-rapor-daha-rtuk-ceza-kesiyor-ama-odeyen-yok-2734050/

35


ise ikişer kez idari para cezası verilmesine karar verildi.183 28 Kasım 2018 Hazine ve Maliye Bakanlığı, RTÜK’ün kuruluşundan bu yana ilk kez giderlerinin

gelirleri aşması nedeniyle Kurul’a 20 milyon TL’den fazla kaynak aktardı. TBMM Başkanvekili Mustafa Şentop, CHP İstanbul Milletvekili Yüksel Mansur Kılınç da konuya ilişkin sorusu üzerine, gerektiğinde TBMM Başkanlığı bütçesinden Hazine yardımı olarak RTÜK’e kaynak aktarılmasının yasal olduğunu söyledi.184

Diğer Gelişmeler1 Kasım 2018 Şanlıurfa Cumhuriyet Başsavcılığı, Kars’ta 26 Ekim’de gözaltına alınan aralarında

HDP’nin eski Kars Milletvekili Şafak Özanlı, HDP Kars il Eş Başkanı Cengiz Anlı ile Kars il Eş Başkanı Ekrem Savcı’nın da bulunduğu 10 kişinin gözaltı sürelerini dört gün uzattı. Başsavcılık tarafından yürütülen soruşturma kapsamında Şanlıurfa, Batman ve Mardin illerinde operasyon düzenlenmişti.185

HDP İstanbul Milletvekili Ali Kenanoğlu, Yeni Yaşam, Birgün ve Evrensel gibi muhalif basın kuruluşlarının Meclis’te bulunan basın koridorunda yer alması ve büro verilmesi için TBMM Genel Sekreterliği’ne dilekçe verdi.186

2 Kasım 2018 Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, SP İstanbul Milletvekili Nazır Cihangir İslam

hakkında sosyal medya paylaşımları nedeniyle soruşturma başlattı. Başsavcılık, İslam’ın Twitter’daki hesabından yaptığı paylaşımlarla “Türkiye Cumhuriyeti Devleti, kurum ve organlarını aşağılama, suçu ve suçluyu övme” suçlarını işlediği gerekçesiyle soruşturma açtığını bildirdi.187

Hürriyet’in eski Ankara temsilcisi ve köşe yazarı Deniz Zeyrek’in, FOX TV’de İlker Karagöz’ün sunduğu “Çalar Saat Hafta Sonu” programında gündemi değerlendireceği öğrenildi.188

Türkiye yazarı Cem Küçük, “22 Mart medya devrimi ve tuhaf bir olay” başlıklı yazısında, Milliyet’in de kapatılacağını ve dijital ortamda yayın yapacağını iddia etti. Küçük, basılı yayın döneminin artık bitme sürecinde olduğunu savunarak, 31 Mart 2019’dan sonra veya daha öncesinde Milliyet’in yazılı basın yapmayacağını öne sürdü. Küçük, Vatan’ın ikinci bir Radikal vakası olduğunu vurguladı ve gazetenin dijital ortamda devam etmesinin “imkansız” olduğunu kaleme aldı.189

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesine yanıt olarak Suudi Arabistan’a yaptırım uygulanmadan önce Amerika’nın yeterli kanıt toplaması için birkaç hafta gerekebileceğini söyledi. Pompeo, “Yaptırımları uygulamaya koymadan önce yeterli kanıt elde etmemiz için birkaç haftaya ihtiyacımız var, ama o noktaya varacağımızı düşünüyorum. Başkan Donald Trump bu alçak suçun işlenmesinde parmağı olanlardan hesap soracağımızı söyledi” dedi. Pompeo, Amerika’nın Kaşıkçı cinayetini onaylamadığını ısrarla vurgularken, Suudi Arabistan ile derin ve uzun vadeli stratejik ilişkisine ve bu ilişkinin bozulmamasından emin olmak istediğini belirtti.190

183 http://www.milliyet.com.tr/rtuk-ten-reyting-rekortmeni-dizilere-ankara-yerelhaber-3155584/

184 https://www.sozcu.com.tr/2018/ekonomi/rtukte-ilk-kez-giderler-gelirleri-asti-2764257/

185 https://www.evrensel.net/haber/364918/kars-ve-urfada-gozaltina-alinanlar-icin-gozalti-suresi-uzatildi

186 https://www.evrensel.net/haber/364903/kenanoglu-yeni-yasam-evrensel-ve-birgune-mecliste-buro-verilsin

187 http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/ankara/spli-islama-sosyal-medya-paylasimlari-nedeniy-41006235

188 http://www.gazeteciler.com/haber/hurriyet-ile-yollari-ayrilmisti-deniz-zeyrekin-yeni-adresi-belli-oldu/323362

189 http://www.turkiyegazetesi.com.tr/yazarlar/cem-kucuk/604928.aspx

190 https://www.amerikaninsesi.com/a/pompeo-kasiksi-suudi-yaptirim-aciklamasi/4640289.html

36


3 Kasım 2018 Özgür Gazeteciler İnisiyatifi’nin açıkladığı Ekim ayı hak ihlalleri raporuna göre, 172

gazeteci halen tutuklu iken 15 gazeteci gözaltına alındı. İlaveten 42 gazeteci yargılandı ve beş gazeteci 12 yıl altı ay 27 gün hapis cezasına çarptırıldı. Raporda, ayrıca gazetecilere yönelik baskı ve ihlallerin son bulunması, açılmış ve açılacak olan davaların düşürülmesi ve tutuklu gazetecilerin “derhal serbest bırakılması” da talep edildi.191

5 Kasım 2018 Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit Turhan, internet erişimiyle ilgili adil

kullanım kotasının 2019’da yapılacak değişiklikle kalkacağını açıkladı. Turhan, “Mevzuatı da, kullanıcılara işletmecilerin bazı uygulama esnasındaki abonelerinden haksız olarak almayı düşündüğümüz kapıları kapatmaya çalışıyoruz. Bunları belli süre içinde mevzuatta da oluşturarak uygulamaya koyacağız” dedi.192

Washington Post’ta yayınlanan “Erdoğan Kaşıkçı için bir duruş sergiledi. Artık hapsettiği muhalifleri serbest bırakmalı” başlıklı yazıda, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın tutuklu Jinha editörü Zehra Doğan’dan başlayarak bütün gazeteciler dahil olmak üzere haksız yere tutuklanmış herkesi serbest bırakması çağrısı yapıldı. Yazıda, “darbe girişiminden sonra Erdoğan’ın temizlik politikası uyguladığı” öne sürülerek, 189 medya kuruluşunun kapatıldığı, 319 gazetecinin tutuklandığı ve 180’inin hala mahkum olduğu, 6000’den fazla akademisyenin işlerini kaybettiği, 4463 hakim ve savcının ihraç edildiği ve yaklaşık 3000 eğitim kuruluşunun kapatıldığı kaydedildi. Yazıda, Erdoğan’ın Kaşıkçı cinayeti karşısında gösterdiği tutumu kendi ülkesinde de göstermesi ve Türkiye’de bir zamanlar canlı olan demokrasisi ile özgür basının iyileştirilmesi gerekliliğine dikkat çekildi.193

Suudi Arabistan, BM İnsan Hakları Konseyi’ne Kaşıkçı cinayetinin faillerinin adalet önüne çıkarılmasına ilişkin soruşturmanın devam ettiği bilgisini verdi. Suudi Arabistan İnsan Hakları Komisyonu Başkanı Bandar el Aiban, yaptığı açıklamada, Kral Salman’ın savcılığa “bu davadaki soruşturmanın yürürlükteki yasalara uygun yapılması ve faillerin adalet önüne çıkarılması” şeklinde emir verdiğini kaydetti.194

Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın oğulları Salah ve Abdullah, CNN televizyonunda babalarının cesedinin aileye teslim edilmesini istedi. Washington Post ve New York Times’a göre, Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın ABD Başkanı Donald Trump’ın damadı ve Orta Doğu danışmanı Jared Kushner ile Trump’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton ile yaptığı telefon konuşmalarında Kaşıkçı’dan “Müslüman Kardeşler sempatizanı” ve “tehlikeli bir İslamcı” olarak bahsedilmişti. Abdullah Kaşıkçı, babasının “Müslüman Kardeşler” mensubu ya da sempatizanı olduğu iddiasıyla ilgili olarak “İnsanlar doğru dürüst araştırma yapmadan, onun yazdıklarını okuyup derinlemesine anlamadan etiketi yapıştırıyor. Bu kolaylarına geliyor” dedi.195

Washington Post, gazetecilik hak ve görevleri konusundaki duyarlılık kampanyasında CPJ ve RSF gibi örgütlere destek verme kararı aldığını açıkladı. Washington Post CEO’su ve yayıncısı Frederick J. Ryan Jr., “Washington Post’un gazetecilik bağımsızlığını korumak için uzun süredir devam eden bir taahhüdü var. Sesimizi ve platformlarımızı, özgür basına yönelik saldırılara dikkat çekmek ve dünyadaki gazetecilerin bağımsızlığını ve güvenliğini teşvik etmek için kullanmanın önemli olduğuna inanıyoruz” dedi.196

191 https://www.gazeteduvar.com.tr/gundem/2018/11/03/ogi-tutuklu-gazeteciler-derhal-serbest-birakilmali/

192 http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/son-dakika-adil-kullanim-kotasi-gelecek-yil-kalkiyor-41008950

193https://www.washingtonpost.com/opinions/erdogan-took-a-stand-for-khashoggi-now-he-should-free-the-critics-he-imprisoned/2018/11/05/2ed64a9c-e12a-

11e8-8f5f-a55347f48762_story.html?utm_term=.193881ea29a3194

https://www.reuters.com/article/us-saudi-rights-un/saudi-arabia-tells-u-n-it-will-prosecute-khashoggi-killers-idUSKCN1NA17N195

https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-46095798196

https://www.washingtonpost.com/pr/2018/11/05/washington-post-launches-press-freedom-initiative-with-committee-protect-journalists-reporters-committee-freedom-press-reporters-without-borders/?utm_term=.7203d841f45a

37


6 Kasım 2018 UNESCO, dünya genelinde işlenen gazeteci cinayetlerine ilişkin “online gözlemevi”

oluşturdu. UNESCO’dan yapılan açıklamaya göre, 1993 yılından bu yana dünyanın dört bir yanında öldürülen gazeteciler ve medya emekçileriyle ilgili devam eden adli soruşturma ve davalar konusundaki veri tabanı, internet ortamı üzerinden kamuoyuyla paylaşılacak. Bu konuda sağlanacak veri tabanının, gazeteci cinayetleriyle ilgili adli soruşturmalar ve bu konudaki belge, zabıt ve duruşma tutanakları ile mahkeme kararlarını da kapsayacağı belirtildi. Online gözlemevi aracılığıyla gazeteci cinayetleri konusunda ilgili ülkenin neler yaptığını, gerekli cezaların verilip verilmediğinin de takip edilebileceği bildirildi. Gözlemevinde 1993 yılından bu yana işlenen 1.293 gazeteci cinayetiyle ilgili veri tabanının da kamuoyu ile paylaşılacağı kaydedildi.197

CHP’nin TBMM’deki grup toplantısı ve dolayısıyla Kemal Kılıçdaroğlu’nun konuşmasının, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Ankara’daki fidan dikme törenindeki konuşmasıyla aynı saate denk geldiği için haber kanallarınca yayınlanmadığı iddia edildi. Haber kanallarında Erdoğan’ın tören konuşması ardından CHP’ye yer verildiği ifade edildi.198

Akşehir AKP’li Belediye Başkanı Salih Akkaya, 2008’de yayımlanan “Nasreddin Hoca’da Çocuklar” isimli kitaptaki bazı müstehcen fıkraların Nasreddin Hoca’ya ait olmadığını söyledi. Akkaya, kitap için yayınevi ve dağıtımın gerçekleştirildiği gazeteyle ilgili “kişinin hatırasına hakaret” suçundan Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunacaklarını belirtti. Akkaya, “Hocamızın kendi fıkralarında, bir incelik, latife, nükte ve sanat var. Onun kesinlikle böyle edep dışı fıkralarla alakası olması mümkün değil. Belediyemiz hukuk birimi avukatımız tarafından yayınevi ve gazete ile ilgili suç duyurunda bulunulacak” dedi. Yayınevi ile ilgili belediye avukatları tarafından üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası için suç duyurusunda bulunulacağı belirtildi.199

AB Komisyonu’nun Genişlemeden Sorumlu üyesi Johannes Hahn, Türkiye üyelik müzakerelerinin nihai olarak sonlandırılmasını istedi. Hahn, üyelik müzakereleriyle gerçek stratejik partnerlik yolunu kapatıldığını söyleyerek, “Türkiye'nin AB'ye öngörülebilecek bir tarihte üye olması gerçekçi değil. Türkiye ve AB için uzun vadede yeni yollara girilmesi ve üyelik müzakerelerinin bitirilmesi daha dürüstçe olur” diye konuştu.200 AB Komisyonu Sözcüsü Margaritis Schinas ise, “Karar, müzakerelerin sürmesi yönündedir. Türkiye ile AB yönetimi arasında yapılan zirvede, Konsey Başkanı Donald Tusk ve Komisyon Başkanı Jean-Claude Juncker, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a, Türkiye’de tutukluların bırakılması için geniş reformların yapılması ve iyi komşuluk ilişkileri geliştirilmesinin önemine açık bir şekilde vurgu yaptı. Bunların, AB ile Türkiye arasında iletişim kanallarının açık tutulması ve katılım müzakerelerinin devam etmesi için hayati unsurlar olduğunu hatırlattı” diye konuştu.201

7 Kasım 2018 Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in

soru önergesine verdiği yanıt ile 2018 yılı Temmuz ayı itibariyle sürekli sarı basın kartı sahibi 5.709 gazetecinin bulunduğunu açıkladı. Oktay, 15.485 gazetecinin sarı basın kartının bulunduğunu bunlardan 3.930’unun kadın, 11.555’inin ise erkek olduğunu kaydetti. Gürer ayrıca, Muhalif gazetecilere ve yöneticilere yönelik ayrımlara ilişkin de bir soru önergesi hazırladı. Önergede, sarı basın kartı ve gri pasaport başvurusu yapan kişi sayısı ile son üç yıl içinde kaç başvurunun yapıldığı kaçıcının sonuçlandığı soruldu. Gürer ise, BYEGM’nin gazetecilere sarı basın kartı verilmesi konusunda ayrımcılık yaptığını ve muhalif gazetecilerin

197 https://tr.euronews.com/2018/11/06/unesco-gazeteci-cinayetleri-icin-online-gozlemevi-olusturdu

198 https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/chp-toplantisi-fidanin-golgesinde-kaldi-2722749/

199 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1133215/AKP_li_baskandan_Nasreddin_Hoca_kitabina_suc_duyurusu__6-7_fikra_edep_disi.html

200 https://www.dw.com/tr/hahn-t%C3%BCrkiye-ile-m%C3%BCzakereler-nihai-olarak-sonland%C4%B1r%C4%B1lmal%C4%B1/a-46167289

201 https://www.amerikaninsesi.com/a/ab-komisyonu-muzakerelerin-surmesinden-yana/4648332.html

38


tüm kriterleri yerine getirmelerine rağmen basın kart alamadıklarını söyledi.202 Tutuklu HDP Hakkari Milletvekili ve DTK Eş Başkanı Leyla Güven, Diyarbakır 9.

Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmasında “adil yargılama yapılmadığı” gerekçesiyle “Süresiz Dönüşümsüz Açlık Grevi” yapacağını duyurdu. Güven, Diyarbakır E Tipi Cezaevi’nden SEGBİS aracılığıyla katıldığı duruşmada, “Tecrit bir insanlık suçudur. Tecridi protesto etmek amacıyla süresiz-dönüşümsüz açlık grevi eylemine başlıyorum. Bundan sonra mahkemeye hiç bir savunma yapmayacağım. Yargı hukuksuz kararlarına son verene kadar ve tecrit kaldırılana kadar eylemime devam edeceğim. Gerekirse eylemimi ölüm orucuna da dönüştüreceğim” dedi.203 Güven’in davası 26 Aralık’a ertelendi.204 Güven, Afrin’e yönelik Zeytin Dalı Harekatı esnasında sosyal medya hesapları üzerinden yaptığı paylaşımlar nedeniyle 31 Ocak’ta tutuklanmıştı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın danışmanlarından Yiğit Bulut ve İlnur Çevik’in TRT’deki programları yayından kaldırıldı. TRT’de Bulut’un yorum yaptığı “Derin Analiz” programı ile Fulin Arıkan’ın sunumu ve Çevik’in yorumculuğunu yaptığı “Dünya’nın Ekopolitiği” programları kaldırıldı. Sosyal medya hesabından söz konusu programların kaldırıldığını duyuran Arıkan, “Bazen her şey biter, yine başlar yeni baştan” dedi.205 Hürriyet yazarı Ahmet Hakan da, “danışmanların bundan böyle ekranda ve köşelerde olamayacağını” iddia ederek, “İyi haber alan kaynaklarımın bildirdiğine göre… Cumhurbaşkanı danışmanlarının televizyonlarda düzenli program yapmaları veya gazetelerde düzenli köşe yazıları yazmalarıyla ilgili yeni bir karar alınmış. Bu karara göre… Danışmanlar artık televizyonlarda düzenli program yapmayacaklar, gazetelerde düzenli köşe yazıları yazmayacaklarmış” demişti.206

İzmir Çiğli Organize Sanayi Bölgesi’ndeki TARİŞ fabrikası çalışanlarının başlattığı eylemde gözaltına alınan 65 kişi serbest bırakıldı. Çalışanlar, DİSK Gıda İş Sendikası’na üye olduğu gerekçesiyle işten atılan yedi işçilerin işe geri alınması ve sendikanın tanınması taleplerinde bulunmuştu.207

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi’nde (ADÜ) araştırma görevlisi olan C.G’nin sosyal medya hesabından Kuran-ı Kerim ayetleriyle ilgili alaycı paylaşım yaptığı iddiasıyla açığa alındığı bildirildi. ADÜ Rektörü Prof. Dr. Cavit Bircan, araştırma görevlisi hakkında suç duyurusunda bulunduklarını söyleyerek, “Sosyal medya paylaşımlarında Kuran-ı Kerim ayetleriyle dalga geçtiği, yapılan inceleme sonucu diğer paylaşımlarında da bir akademisyene yakışmayacak hakaret ve küfürlü paylaşımları bulunduğu belirlenmiştir” dedi.208

Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi Onursal Başkanı Taner Kılıç’ın Büyükada Davası kapsamında yurt dışına çıkış yasağının kaldırılması talebi reddedildi. İstanbul 35. Ağır Ceza Mahkemesi, altıncı duruşmada Kılıç’ın duruşmalardan vareste tutulmasına ancak hakkındaki yurtdışına çıkış yasağının devam etmesini kararlaştırdı. Dava, insan hakları savunucusu sekiz sanık aleyhine Temmuz 2017’de İstanbul Büyükada’da düzenledikleri bir toplantı sırasında gözaltına alınıp tutuklanmaları sonrasında açılmıştı. Sanıklar, 25 Ekim 2017’deki ilk duruşmada tahliye edilmişti. Ancak o dönem İzmir’de tutuklu Kılıç’ın dosyası daha sonra Büyükada Davası’yla birleştirilmişti.209

8 Kasım 2018 Reuters Gazetecilik Araştırmaları Enstitüsü ile Oxford Üniversitesi tarafından

202 https://www.evrensel.net/haber/365371/gurer-muhalif-gazetecilere-sari-basin-karti-verilmiyor

203 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/1133744/HDP_li_Leyla_Guven__suresiz_donusumsuz_aclik_grevi_ne_basladi.html

204 http://www.diken.com.tr/tahliye-edilmeyen-hdp-milletvekili-leyla-guven-suresiz-aclik-grevine-basladi/

205 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1133464/TRT__Bulut_ve_Cevik_in_programlarina_son_verdi.htm

206 https://www.gazeteduvar.com.tr/gundem/2018/11/06/yigit-bulut-ve-ilnur-cevikin-tv-programlari-bitirildi/

207 https://www.evrensel.net/haber/365323/gozaltina-alinan-taris-iscileri-serbest-birakildi

208 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201811071036035497-adnan-menderes-universitesi-arastirma-gorevlisi-kuran-alay-aciga-alinma/

209 https://www.dw.com/tr/taner-k%C4%B1l%C4%B1%C3%A7%C4%B1n-yurt-d%C4%B1%C5%9F%C4%B1-yasa%C4%9F%C4%B1-kald%C4%B1r

%C4%B1lmad%C4%B1/a-46194492

39


hazırlanan “Dijital Haberler Raporu”na göre; Türkiye’de medya kuruluşlarınca yayınlanan haberlere duyulan güvenin yüzde 38 ve sosyal medyada yayınlanan haberlere duyulan güvenin ise yüzde 33 olduğu bildirildi.210 Siyasal eğilim ve tercihlerin medyaya duyulan güveni etkilediği bildirildi. Sağ görüşlü bireyler arasında medyaya güven duyanların oranının yüzde 51, sol görüşlü bireylerin ise yüzde 29’unun medyaya güvendiği belirtildi. Yanlış bilgilendirme ve yanlış haber konularında ise araştırmaya dahil olan okuyucuların yüzde 49’u “tamamen siyasal ya da ticari amaçlarla uydurulmuş haberlere” sıklıkla rastladıkları belirtildi.211

CHP TBMM Grup Yönetim Kurulu, CHP’li vekiller Öztürk Yılmaz ve Gürsel Erol hakkında “kesin çıkarma” ile “önlemli olarak” cezalandırılması önerisiyle Disiplin Kurulu’na sevk edilmesine karar verdi. Yılmaz ve Erol’un, CHP’nin ilgili grup başkan vekillerine bilgi vermeden televizyon programlarına katıldığı ve bu nedenle haklarında disiplin işlemi başlatıldığı bildirildi.212 Erol, karara ilişkin “Disipline sevk edilme gerekçem grup başkanvekillerinden izin almadan televizyon programına katılmamdır. Partiyle üyelik bağımızı kesmeye çalışabilirler ama CHP kimliğimi asla elimizden alamazlar” dedi. Yılmaz da, “Programa çıkarken ulaştığım kadarıyla bilgi veriyorum. Sevindirici olan yanı ise katıldığım programlarda konuşmaların içeriğinden dolayı değil, yalnızca televizyon programına katılmaktan dolayı bir disiplin süreci başlatılması. İzin almadan ihraç talebiyle disiplin kuruluna sevk edilmemizi üzüntüyle karşılıyorum” ifadelerine yer verdi.213

9 Kasım 2018 Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonu’na 125

bin başvurunun yapıldığını ve 40 bininin karara bağlandığını açıkladı. Oktay, karara bağlanan 40 bin başvurudan 2.700’ünün iade edildiği ve 37.300 başvurunun ise reddedildiği bilgisini aktardı.214

SP İstanbul Milletvekili Nazır Cihangir İslam, Akit TV’de katıldığı “Asıl Mesele” isimli programda sunucunun kendisinin FETÖ’yü övdüğü şeklindeki soruları nedeniyle canlı yayını terk etti.215 İslam’ın, Akit TV sunucusu Yusuf Ozan Demir ve Haber Koordinatörü Muharrem Coşkun’un FETÖ’ye ilişkin sorularına sinirlendiği öne sürüldü.216

AKP Muğla Milletvekili Yelda Erol Gökcan, SP İstanbul Milletvekili Nazır Cihangir İslam hakkında TBMM Genel Kurulu'nda 15 Temmuz darbe girişimine ilişkin sözleri nedeniyle 10 bin lira manevi tazminat davası açtı. Gökcan’ın avukatı Gültekin Akça, “İslam’ın TBMM’de yaptığı ’15 Temmuz menfaat çatışmasıdır’ konuşmasının düşünce ve ifade özgürlüğü temelinde değerlendirilmesinin mümkün olmadığını, çirkin ve hakaret içerdiğini” savundu. Akça, İslam aleyhine Muğla Asliye Hukuk Mahkemesi’nde manevi tazminat davası açtıklarını belirtti.217

Varkey Vakfı’nın 20 ülkeden 20 bini aşkın gençlerle yaptığı “Z Kuşağı: Küresel Vatandaşlık” anketine göre, dünyanın geleceği hakkında en kötümser fikirlere sahip gençlerin Türkiye’de olduğu bildirildi. Araştırmada, ifade özgürlüğüne en çok önem veren gençlerin yüzde 76 oranıyla Türkiye’de bulunduğu belirtildi.218

10 Kasım 2018 Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetiyle ilgili Türkiye’nin

elinde bulunan tapelerin ABD, Fransa, Almanya ve İngiltere hükümetlerine verildiğini söyledi. 210

https://reutersinstitute.politics.ox.ac.uk/digital-news-report211

https://www.amerikaninsesi.com/a/reuters-gazetecilik-turkiye-guven-haber/4649916.html212

https://www.birgun.net/haber-detay/chp-ozturk-yilmaz-ve-gursel-erol-u-disipline-sevk-etti-236172.html213

https://www.sabah.com.tr/gundem/2018/11/08/chp-turkce-ezan-sozleriyle-ilgili-ozturk-yilmazi-disipline-sevk-etti214

http://www.milliyet.com.tr/ohal-komisyonu-ndan-2-bin-700-iade-gundem-2774701/215

https://www.demokrathaber.org/guncel/cihangir-islam-akit-tvde-canli-yayini-terk-etti-h109544.html216

http://t24.com.tr/video/cihangir-islamdan-akit-tv-sunucusuna-siz-sokakta-miydiniz-15-temmuz-gecesi,17211217

https://www.haberturk.com/cihangir-islam-hakkinda-suc-duyurusu-2213479218

https://tr.euronews.com/2018/11/09/z-jenerasonu-arastirmasi-ifade-ozgurlugune-en-cok-onem-veren-gencler-turkiye-de

40


Suudi yönetiminin en üst düzeylerinden cinayet emri verildiğini kaydeden Erdoğan, Kaşıkçı’nın katilleri olarak ise şimdi Suudi Arabistan’da tutuklu 18 kişinin içindeki cinayetin hemen öncesinde Türkiye’ye gelen heyetteki isimleri işaret etti.219

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, Wikipedia’ya erişim engeliyle ilgili Türkiye’yi terörü destekleyen ülkeler arasında gösteren içeriklerin muhteviyatının yeterli ölçüde değiştirilmediğini söyledi. CHP İstanbul Milletvekili Onursal Adıgüzel, Wikipedia’ya erişilememesiyle ilgili soru önergesi vermişti. Turhan, bu soru önergesine yanıtında, Wikipedia’da yer alan ve Türkiye’yi terör örgütleri ile işbirliği içerisinde göstermeye çalışan içerikler ile ilgili yetkili mercilerin talebi üzerine 5651 sayılı Kanunun 8/A maddesine göre erişimin engellenmesi tedbiri uygulandığını kaydetti. Turhan, bu tedbirin Ankara 1. Sulh Ceza Hakimliği’nin kararı ile onaylandığını hatırlattı. Turhan, “Erişim engelleme tedbiri uygulanmadan önce Wikipedia, Türkiye’nin terör örgütlerine destek verdiği şeklindeki iftiraları içeren makalelerde yer alan içerikleri kaldırması konusunda yasaya ve uluslararası uygulamalara uygun bir şekilde uyarılmış, ancak bu konuda bir adım atılmaması nedeniyle erişim engelleme tedbiri uygulanmak zorunda kalınmıştır” ifadelerini kullandı. CHP’li Adıgüzel ise, Bakan Turan’ın yanıtına ilişkin “Wikipedia’daki 40 milyon civarındaki içeriğe erişim sağlanamaması, vatandaşların haber alma ve bilgi edinme haklarına açık bir müdahaledir” ifadelerini kullandı. Ankara 1. Sulh Ceza Hakimliği’nin kararıyla “Türkiye’yi terör örgütleri ile işbirliği içerisinde göstermeye çalışan içeriklerle ilgili” yetkili mercilerin talebi üzerine 5651 sayılı kanun uyarınca Wikipedia’ya 29 Nisan 2017’den itibaren erişim yasağı uygulanmaya başlanmıştı.220

11 Kasım 2018 Edirne’de 10 Kasım Atatürk’ü anma törenleri sırasında Atatürk aleyhinde sarf ettiği

sözler nedeniyle polis tarafından gözaltına alınan üniversite öğrencisi Emine Şahin, “Atatürk’ün hatırasına alenen hakaret” suçlamasıyla tutuklandı. Şahin’in, tören alanında “Atatürk ilah değildir, Allah’ın kanunları var. Atatürk Batı’nın kanunlarını getirdi” diye bağırmaya başladığı ve gözaltına alındığı öğrenildi. Şahin’in savunmasında, pişman olmadığını ve Atatürk’ü anmanın dinine aykırı olduğunu söyleyerek tören alanına da özellikle geldiğini anlattığı kaydedildi. Şahin, tutuklanarak cezaevine götürüldü.221 Öte yandan Batman Baro Başkanlığı ise, Şahin’in tutuklanmasının adalet açısından yanlış bir karar olduğunu belirterek, “Bireylerin susmasına sebep olacak tüm haller, sağlıklı bir toplum yapısına da müdahale olacağından insan hakları ve baromuz yönünden kabul edilebilir değildir. Şahin’in tutuklama kararını içeren gerekçede yine ifade özgürlüğü sınırı dar değerlendirildiği için adalet adına yanlış bir karar ortaya çıkmıştır. Aynı şekilde Cumhurbaşkanı’na hakaret suçları da dar kapsamda değerlendirilmektedir” açıklamasında bulundu.222

Suudi Arabistan’ın Yemen’deki savaş çerçevesindeki faaliyetleri İstanbul’da Suudi Arabistan Başkonsolosluğu önünde protesto edildi. Başkonsolosluk önünde toplanan 200 kişilik grup, “Gazeteci katili Suudi Arabistan”, “Suudi rejimi hesap verecek” yazılı pankartları açtı. Protestoculardan Aydınlık gazetesi yazarı Cevat Gök, yaşanan katliama Türkiye’nin tepki göstermesi ve bir şeyler yapması gerektiğini söyledi. Gök, “Suudi Arabistan’ın bu acımasız kuşatmayı bir an önce kaldırmasını istiyoruz. Suudi rejimi Yemen’de yaptıkları saldırılarla binlerce çocuğun ölümüne sebep oluyor” dedi.223

UAÖ Türkiye üyeleri, “Haklarımız 70 yaşında” kampanyası kapsamında İstanbul Maratonu’na katıldı.224 Etkinlikle BM İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 70’nci yılının

219 https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-46162641

220 https://tr.sputniknews.com/columnists/201811101036085444-bakan-turhan-wikipedia-aciklamasi/

221 http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/edirne/anma-toreninde-ataturke-hakaretten-gozaltina-41015763

222 https://dogruhaber.com.tr/haber/316215-emine-sahinin-tutuklanmasi-adalet-anlaminda-yanlis-bir-karar/

223 https://www.amerikaninsesi.com/a/suudi-arabistan-baskonsosloslugu-onunde-yemen-protestosu/4653934.html

224 https://twitter.com/aforgutu/status/1061531033730981889

41


kutlandığı bildirildi. UAÖ Kampanyalar ve Savunuculuk Direktörü Ruhat Sena Akşener, yaptığı açıklamada, “Bugün dünyadaki gelişmelere baktığımızda, haklarımızı bilmeye ve talep etmeye her zamankinden daha fazla ihtiyacımız olduğu aşikar. Ancak halen insan hakları, gündelik hayatımızı etkilemeyen, çok da ihtiyaç duymadığımız bir lüks gibi ele alınıyor. Oysa yaz tatiline gidebilmekten, sevdiğimiz kişiyle evlenmeye; istediğimiz işe başvurmaktan, bir konsere gitmeye dek insan hakları hayatımızla iç içe geçmiş durumda ve yaptığımız çoğu şey İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’yle korunuyor” dedi.225

12 Kasım 2018 RSF öncülüğünde “Haber Alma ve Demokrasi Bildirgesi”226 açıklandı. RSF Türkiye

Temsilcisi Erol Önderoğlu, “RSF, özellikle 2. Dünya Savaşı’ndan sonra kabul edilmiş evrensel metinlerin habercilik anlamında bugünkü toplumlarda artık ihtiyaç karşılamadığına tanıklık etti ve İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nin 70. yıldönümü olması itibariyle bu bildirgenin güncellenmesi gerektiğine dair yasal arayışa girdi” açıklaması yaptı.227

13 Kasım 2018 Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinin ABD, Fransa ve

Almanya liderleriyle görüşmesinde gündeme geldiğini belirterek, “Bu cinayetle ilgili ses kayıtlarını bizden isteyenlerin hepsine dinlettik. İstihbarat örgütümüz hiçbir şeyi saklamadı” dedi. Cinayet emrini üst düzey Suudi makamlarının verdiğini belirten Erdoğan, “Kendisine sonsuz saygı duyduğum Hadim’ül-Harameyn Kral Selman hakkında benim bu tür bir şey düşünmem asla mümkün değil. Ancak biz, talimatı verenin kim olduğunun da ortaya çıkarılmasını istiyoruz. Katilleri sağda solda aramaya gerek olmadığını ABD Başkanı Donald Trump’a da söyledim” diye konuştu.228

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert ise “ABD Dışişleri Bakanlığı Kaşıkçı cinayetiyle ilgili herhangi bir ses kaydı dinlemedi” diye konuştu.229

Yeni Akit, “Mine Kırıkkanat zıvanadan çıktı: Atatürk benim ilahım, tapıyorum” başlığıyla verdiği haberde, gazeteci-yazar Kırıkkanat’ı hedef gösterdi. Haberde, Kırıkkanat’ın “Her fırsatta İslam’a saldırmayı görev edinen Kemalist-solcu kırması” olduğu ve bir televizyon programında “Atatürk’e taptığını” söylemek gibi bir skandala imza attığı iddia edildi.230

14 Kasım 2018 Sabah yazarı Hıncal Uluç, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun’a

hitaben yazdığı “Sporseverleri Sahiplenin” başlıklı yazısında, 25 milyonluk futbol seyircisine “reklam arası maç seyrettirildiği” gerekçesiyle Türkiye Futbol Federasyonu ve RTÜK’ü şikayet etti. Uluç, “Tek günahları sporu sevmek olan insanlara yapılan işkenceyi sizlere de göstermek isteriz. Hem Yayıncı Kuruluş utancını göreceğiz, Sevgili Altun.. Hem de Türkiye Futbol Federasyonu adlı aslında ‘Yok’ hükmündeki kurumun fütursuzluğunu ve RTÜK denen ne işe yaradığı bilinmez kurumun umursamazlığını. Adamlar açığı olmayan bir reklam ve yayın yönetmeliği yapmaktan aciz olduklarını itiraf ediyorlar ve hala ordalar, Sayın Altun!..” ifadelerine yer verdi.231

PEN, dünyadaki tutuklu, hükümlü, mağdur ya da tehdit altındaki yazar, çevirmen, gazeteci ve yayıncılara kamuoyunun dikkatini çekmek amacıyla “15 Kasım Hapisteki Yazarlar Günü” etkinliği başlattı. Bu kapsamda her yıl seçilecek beş kişi ön plana çıkarılacak. Bu yılki isimler ise, Bangladeş, Eritre, Meksika, Mısır, Rusya ve Ukrayna’dan belirlendi. PEN 225

https://amnesty.org.tr/icerik/haklarimiz-70-yasinda-kampanyasiyla-hayatla-ic-ice-gecmis-insan-haklari-hatirlatilacak226

https://rsf.org/en/global-communication-and-information-space-common-good-humankind227

http://bianet.org/bianet/medya/202555-haber-alma-ve-demokrasi-bildirgesi-ne-12-ulkeden-destek?bia_source=twitter&utm_source=dlvr.it&utm_medium=twitter228

https://www.amerikaninsesi.com/a/erdogan-kasikci-cinayeti-kayitlari-felaket/4656209.html229

https://tr.sputniknews.com/abd/201811141036145242-abdden-kasikci-aciklamasi-cinayete-iliskin-ses-kaydi-dinlemedik/230

https://www.yeniakit.com.tr/haber/mine-kirikkanat-zivanadan-cikti-ataturk-benim-ilahim-tapiyorum-544257.html231

https://www.sabah.com.tr/yazarlar/uluc/2018/11/14/sporseverlere-sahiplenin-sevgili-fahrettin-altun

42


Türkiye’nin konuya ilişkin açıklamasında, “Bangladeş’te aktivist yazar-fotoğrafçı Shahidul Alam için 7-14 yıl hapis cezası isteniyor, İsveçli- Eritreli gazeteci yazar Dawit Isaak, Eritre’de 17 yıldır hapiste, iletişim dışı, Mısır’da aktivist yazar Wael Abbas’ın keyfi tutukluluğu sürüyor. Rusya’da Kırım’ı işgali protesto eden Ukraynalı filmci yazar Oleg Sentsov, Sibirya’da 20 yıla mahkûm. PEN Türkiye olarak bu ve benzeri uygulamaları kınıyoruz. Türkiye’de, Meksika’da, Malta’da, Rusya’da, yok edilen gazetecileri öldüren ve öldürtenlerden hesap sorulmasını talep ediyoruz. Ayrıca çeşitli antidemokratik uygulamaların bir parçası olarak ülkemizde düşüncelerinden ve yazdıklarından dolayı tutuklu bulunan 123 gazeteci ve yazarın durumunu kabul edilemez buluyoruz” diye belirtti.232

AİHM, Ağustos 2015-Mart 2016 döneminde güvenlik güçleri tarafından Cizre, Sur ve Nusaybin merkezli yapılan operasyonlar sırasında hak ihlali yaşadıklarına ilişkin başvurulara ilişkin ilk duruşmasını gerçekleştirdi. Duruşmada, Ömer Elçi ve Orhan Tunç’un başvuruları “pilot dava” olarak seçildi. Duruşmada, Türk Hükümeti’nin savunmasını Alman avukat Stefan Talmon yaptı. Talmon, Türkiye’nin ABD ve AB tarafından terör örgütü olarak tanınan PKK elemanlarını yakalamak için operasyonlar düzenlediği ve sokağa çıkma yasakları ilan ettiğini belirtti. Operasyonlarda “orantılı güç” kullanıldığını savunan Talmon, PKK’lıların güvenlik güçlerine ateş açtıklarını söyledi. Talmon, Cizre’deki operasyonlar sırasında bir binanın bodrum katında ambulans beklerken öldüğü söylenen Orhan Tunç için “Bölge PKK’dan temizlenmeden ambulansların girmesi mümkün değildi” savunması yaptı. Davacı avukatlarından Neşet Girasun, operasyonlardan “1 milyon 600 bin kişinin etkilendiğini, 500 bin kişinin göçe zorlandığını ve yaklaşık iki bin kişinin öldüğünü” iddia etti. Girasun, sokağa çıkma yasakları nedeniyle su, elektrik ve internetin kesildiğini, sivillerin sağlık hizmeti, eğitim, su, elektrik ve ilaçtan yoksun kaldığını anlattı.233

AP, Türkiye ile AB arasında katılım müzakerelerini resmen askıya alma çağrısında bulunacaklarını bildirdi. AP Türkiye Raportörü Kati Piri’nin kaleme aldığı taslak Türkiye raporunda, Türkiye’nin Kopenhag kriterlerini yerine getirmekten çıktığı gerekçesiyle katılım müzakerelerinin resmen askıya alınması istendi. Türkiye’de medya ve ifade özgürlüğü olmadığı mesajı verilen son taslak raporda ise, sivil toplum, temel hak ve özgürlüklerin alanının daraldığına vurgu yapıldı. Raporda OHAL Komisyonu’nun bağımsız olmadığı görüşü savunuldu. Piri, “Türkiye'nin AB'ye entegrasyonunu hedefleyen müzakere sürecine devam etmek mevcut koşullarda tüm saygınlığını yitirmiştir” ifadelerini kullandı.234 Geçen yıl Venedik Komisyonu olarak bilinen ‘Avrupa Hukuk Yoluyla Demokrasi Komisyonu’nun anayasa değişikliği konusundaki görüş raporu temel alınarak, yürürlükteki başkanlık rejiminin ‘kuvvetler ayrılığı ilkesiyle bağdaşmadığı’ bunun da ‘Kopenhag siyasi kriterlerine aykırı olduğu’ savunuluyordu.235

15 Kasım 2018 Edirne 1. Sulh Ceza Hakimliği, 10 Kasım Atatürk’ü anma töreninde Atatürk aleyhine

slogan attığı için tutuklanan üniversite öğrencisi Emine Şahin’in adli kontrol şartı ile bırakılmasına karar verdi. Şahin, “Atatürk ilah değildir, Allah'ın kanunları var. Atatürk Batı'nın kanunlarını getirdi. Putlara tapmayın” diye bağırmış ve sonrasında nöbetçi mahkemece tutuklanmıştı.236

TV8’de yayınlanan “Jet Sosyete” isimli dizide kullanılan “gay” kelimesi biplenerek sansürlendi. Gürse Birsel’in senaristliğini yaptığı dizinin resmi YouTube hesabına yüklenen videonun 8.55’inci dakikasında ifade edilen “Gay misin acaba oğlum sen!” cümlesinin

232 https://www.pen.org.tr/tr/node/2317

233 https://www.dw.com/tr/aihmde-hendek-operasyonlar%C4%B1-duru%C5%9Fmas%C4%B1/a-46281770

234 https://www.dw.com/tr/ap-t%C3%BCrkiye-ile-m%C3%BCzakereler-resmen-ask%C4%B1ya-al%C4%B1ns%C4%B1n/a-46290135

235 https://tr.sputniknews.com/avrupa/201811141036146979-ap-turkiye-muzakere-askiya-alinsin/

236 https://www.haberturk.com/edirne-haberleri/64708045-ataturke-hakaretten-tutuklanan-kiz-serbest-birakildi#

43


biplendiği bildirildi.237 16 Kasım 2018 Gazeteci Kadri Gürsel, Diken’den Tunca Öğreten ile yaptığı bir söyleşide, son

kitabında “Türkiye’de basın özgürlüğünün ortadan kaldırıldığını, gazeteciliğin öldüğünü ve yeni bir gazetecilik bilinci yaratmak istediğini” söyledi. Gürsel, Artı TV’deki konuşması hakkında ise, “Bütün bir sohbetin içeriğinden, bağlamından koparılarak o bölümün yayınlamasını dürüst bir davranış olarak değerlendirmediğimi söylemek isterim. Kitabım hakkında yapılmış bir söyleşiydi ve o bölümde gazeteci-patron ilişkisinden, ana akımın bitirildiğinden ve aslında ana akımın öneminden söz ediyordum. Ana akım yaygın medya, çok satan gazete demek değildir. Ana akım medya, sürdürülebilir bir iş modeline oturmuş, bağımsız, gazeteciliğin meslek ilkeleri ve standartlarına asgari düzeyde de olsa saygılı olan, uyum gösteren, onu ölçü alan sesli, çoğulcu bir medyadır” dedi.238

17 Kasım 2018 Washington Post, CIA’in gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesi emrini Suudi

Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın verdiği sonucuna ulaştığı iddiasında bulundu.239 CIA’e göre; Selman’ın kardeşi ve Suudi Arabistan’ın ABD Büyükelçisi Halid bin Selman’ın Kaşıkçı ile telefon görüşmesi yaptığı ve bu görüşmede Büyükelçi Selman’ın Prens’in emriyle Kaşıkçı’nın konsolosluğa gitmesini sağladığı belirtildi.240 Büyükelçi Halid bin Selman ise, Twitter’dan yaptığı açıklamayla Washington Post’taki haberi yalanlayarak, “Onunla telefonda hiç konuşmadık ve asla ve hiçbir sebeple ona Türkiye’ye gitmesini söylemedim. ABD hükümetine bu iddiaya ilişkin bilgileri paylaşması çağrısında bulunuyorum” dedi.241

18 Kasım 2018 Demirören Medya Holding İcra Kurulu Başkanı Mehmet Soysal, Milliyet’teki “Ve

kördüğümlerin çözülmesi…” başlıklı yazısında, “Almanya modeli gibi televizyonları izlemenin bir ücreti olmalı. Televizyon üretimi yapan şirketler kutu satarak toptan yayıncılık yapan platformlarla, mobil şirketleriyle; yapımcı firmalar reklam ve piar ajanslarıyla bir araya gelip ortak çözümler üretilmeli” ifadelerini kullandı. Soysal yazısında, Youtube, Google, Amazon, Twitter, Instagram gibi kuruluşların geleceğin en güçlü medya kuruluşları olmaya hazırlandıklarını ancak Türkiye’de buna ilişkin pahalı içeriklerin üretilerek ücretsiz erişime açılması sonucu sektörün her geçen gün aşağıya çekildiğini belirtti. Soysal, ayrıca “Küçük bir ekonomik krizde ise ilk akla gelen personel giderlerini kısmak oluyor. Günde 15 lira verip sigara alan, beş liraya bir bardak çay içen okuyucu, bir lira verip gazete okumuyorsa ortada büyük bir sorun var demektir. Diyoruz ki medyanın tüm aktörleri artık bir araya gelmeli ve sorunlarını konuşup ortak çözümler üretmeli. Maliyetlerini aşağıya çeken ortak platformlar kurmalı” sözlerine de yer verdi.242

19 Kasım 2018 Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, BBC’ye yaptığı açıklamada, “Türkiye’de

cezaevinde olan gazetecilerden hiçbiri gazetecilik faaliyetlerinden dolayı cezaevinde değildir” dedi. Akar, “Hapistekiler kapalı kapılar arkasındaki faaliyetleri nedeniyle haklarında hazırlanan dosyalar kapsamında cezaevindeler. Onlar gazeteci değil. Gazeteci ünvanına sahip olabilirler ama. Dosyalarına dikkatli bakarsanız ne yaptıklarını, gazetecilikten ne kastettiklerini 237

http://www.diken.com.tr/jet-sosyete-dizisinde-gay-kelimesine-sansur/238

http://www.diken.com.tr/kadri-gursel-gazeteci-dava-insani-degildir-hak-mucadelesi-icin-gazetecilik-yapmaz/239

https://www.washingtonpost.com/world/national-security/cia-concludes-saudi-crown-prince-ordered-jamal-khashoggis-assassination/2018/11/16/98c89fe6-e9b2-11e8-a939-9469f1166f9d_story.html?utm_term=.345320e43f7d240

https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-46246416241

https://twitter.com/kbsalsaud/status/1063580978269048832?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1063580978269048832&ref_url=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fturkce%2Fhaberler-turkiye-46246416242

http://www.milliyet.com.tr/yazarlar/mehmet-soysal/ve-kordugumlerin-cozulmesi--2779884/

44


anlarsınız” diye konuştu.243

Yeni Akit, “Azılı Kemalist Mine Kırıkkanat, Avrupalı efendilerine Akit’i ve Türkiye’yi şikayet etti” başlıklı haberinde, gazeteci-yazar Kırıkkanat’ı kendi gazetelerini hedef almakla suçladı. Yeni Akit, Kırıkkanat’ın gazeteye gösterdiği tepkiyi “Türkiye’yi Fransız medyasına şikayet etti” olarak yorumladı. Kırıkkanat’ın, “Toplumun değerlerine savaş açan kokuşmuş Kemalist zihniyetin en ateşli savunucularından” olduğu ve FETÖ lideri Fethullah Gülen gibi Türkiye’yi batı medyasına şikayet etmek için hiçbir fırsatı kaçırmadığı ileri sürüldü. Gazete, Kırıkkanat’ın provokasyonlarına karşı toplumu uyardıklarını da savundu. Haberde, Kırıkkanat’ın “Batı’da Türkiye’ye karşı algı oluşturmak için harekete geçtiği ve Türkiye düşmanlığıyla Avrupalı efendilerine yamanmanın yollarını aradığı öne sürüldü.244

20 Kasım 2018 AİHM, eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın “makul sürede yargılama

yapılmaması” gerekçesiyle serbest bırakılmasını istedi. Kararın ardından Demirtaş’ın avukatı Mahsuni Kahraman, “AİHM kararından sonra içeride kalacağı her saat, özgürlüğünün ihlalidir. Derhal serbest bırakılmalıdır. Demirtaş'ın özgürlüğü için sekiz avukatımızın imzasıyla Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi’ne, tahliye dilekçesi verildi” dedi. Adalet Bakanı Abdülhamit Gül ise, “Kararı bir görelim. Bizim bir şey söylememiz doğru değil. AİHM iç hukukun bir parçası, bunu AKP getirdi. Yargılama halen derdesttir. Türk yargısı değerlendirecektir. AİHM kararı da eleştirilebilir ama kararı verecek olan yargıdır. Hepimizin bağımsız yargının kararına saygı göstermesi lazım” değerlendirmesinde bulundu. Ceza hukukçusu Prof. Dr. Adem Sözüer de, konuya ilişkin “Çok ağır bir karar. Azerbaycan gibi ülkelere uygulanan hükümler bunlar. Bu karar bizim AB ile ilişkilerimizi olumsuz etkileyecek. AİHM kendi sistemimiz dışında bir mahkeme olarak değerlendiremeyiz. Bizim yargılamamızın bir parçası olarak görmeliyiz. AYM bir karar verseydi, AİHM’in kararına gerek kalmazdı” diye konuştu.245

Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, cezaevlerinde 260.144 kişi olduğunu ve bu kişilerden 202.434’ünün hükümlü, 57.710’unun ise tutuklu olduğunu söyledi. Gül, Adalet Bakanlığı’nın TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki bütçe görüşmelerinde konuşmasında, Türkiye’deki yargı süreçleri ve cezaevleriyle ilgili bilgi verdi. Gül, FETÖ yargılamalarına ilişkin de “Darbe suçundan 289 dava açılmıştır. Bu davalardan 220’si karara bağlanmış, 69’u ise devam etmektedir” dedi.246

21 Kasım 2018 Uluslararası Basın Enstitüsü, EFJ, Sansür Endeksi, RSF, Uluslararası PEN, İngiliz

PEN, Norveç PEN, Article 19 ve Articolo 21’den oluşan dokuz uluslararası ifade özgürlüğü örgütü, AB Dış İlişkiler Özel Temsilcisi Federica Mogherini ve Genişleme Komiseri Johannes Hahn’a “Hukuk devleti ve ifade özgürlüğünü vurgulamayı unutmayın” uyarısında bulundu. Yapılan ortak açıklamada, “Bugün Türkiye’de 160’dan fazla gazeteci hapis cezasına çarptırıldı ve yüzlerce kişi ifade özgürlüğü hakkını kullanmak için yargılanıyor. 2018’de, Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi, gazetecilere sunulan özgürlük düzeyine göre Türkiye’yi 180 ülkenin 157’si olarak sıraladı. 2016’dan bu yana Türkiye’nin endeksteki pozisyonu 2016 yılında 151 ve 2017’de 155 seviyesinden kademeli olarak azalmıştır. Gazeteciler ve medya kuruluşları çoğunlukla bir terör örgütünün üyeliği, üyeliği veya propagandası, çoğunlukla darbe girişimiyle bağlantılı suçlamalardan sorumlu tutulmaktadır. İki yıllık bir olağanüstü halin 18 Temmuz 2018’de kaldırılmasına ve benzer şekilde kısıtlayıcı yasalarla değiştirilmesine rağmen bu tür saldırılar hala devam etmektedir” denildi.247

243 https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-46265368

244 https://www.yeniakit.com.tr/haber/kemalist-mine-kirikkanat-avrupali-efendilerine-akiti-ve-turkiyeyi-sikayet-etti-546719.html

245 https://www.haberturk.com/son-dakika-aihm-den-demirtas-karari-2227831

246 http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/ankara/bakan-gul-cezaevlerinde-260-bin-144-kisi-var-41024901

247 https://rsf.org/en/news/nine-international-organisations-urge-eu-officials-raise-turkeys-freedom-expression-crisis-during

45


22 Kasım 2018 İstanbul 37. Asliye Ceza Mahkemesi, Deniz Yücel, Ahmet Altan gibi isimlerin

avukatlığını yürüten Veysel Ok hakkında “devletin kurum ve yargı organlarını aşağılama” suçlaması yapılan davada “görevsizlik” kararı verdi. Ok aleyhindeki dava dosyası İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’ne gönderildi. Avukat Ok, “10 celse oldu, yaklaşık bir buçuk yıldır devam eden bir dava. Yılan hikâyesine döndü işin doğrusu. Üç tane hâkim değişti Savunma hakları çerçevesinden, ifade özgürlüğü çerçevesinden konuştum ve ‘Türkiye’de yargı bağımsız değildir' dedim” diye konuştu. Ok, bir avukat olarak yargıya hakaret etme kastı olmadığını ve davaya konu olan soruşturmanın Cumhurbaşkanlığı şikayetiyle açıldığına dikkat çekerek, “Bu anlamda bu davanın çok da hukuki olduğunu düşünmüyorum. Eleştirinin bir hakaret olarak algılanması ve bunun Türkiye’nin en önemli, en yüksek mercii tarafından şikayet edilmesinin tabii ki politik bir amacı olduğunu söyleyebiliriz” dedi.248

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na yönelik Man Adası belgeleri nedeniyle sarf ettiği sözlerle ilgili kovuşturmaya yer olmadığına karar verdi. Başsavcılık kararında, Soylu’nun Kılıçdaroğlu için kullandığı “şerefsiz, alçak” gibi sözler hakaret olarak değerlendirilmedi. Kararda, AİHM içtihatlarına atıf yapılarak “Soylu’nun sözleri ifade özgürlüğü ve eleştiri hakkı kapsamında” yorumlandı. Bakan Soylu, 11 Aralık 2017’de katıldığı bir televizyon programında, Kılıçdaroğlu için “İspat etmezse şerefsiz ve alçaktır. FETÖ’cülere beraber işbirliğinin bedelini ödeyecektir. Bir çirkefle karşı karşıyayız. Cumhurbaşkanının veya yakınlarının paralarının olduğunu ispat etmezse, biz onun boğazına ne takacağız o görecek, hangi çıngırakları takacağız. Bir düzenbaz söz konusudur. Bu adam edepsiz siyaset yapıyor. Türkiye böyle bir sahtekar görmemiştir” demişti. Bunun üzerine Soylu aleyhine Kılıçdaroğlu’nun avukatı Celal Çelik de Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunmuştu.249

Yeni Şafak, “Terörden atılana CHP kalkanı” başlıklı haberinde, haklarında mahkeme kararı olmayan ve aralarında Gazete Duvar yazarları İlhan Uzgel, Murat Sevinç ve Ali Rıza Güngen’in de bulunduğu “Barış Akademisyenleri”ni terörizmle bağlantılı olarak suçladı. Haberde, CHP’nin terörle bağlantısı nedeniyle görevden atılan akademisyenlere sahip çıktığı” iddiası sürüldü.250

23 Kasım 2018 RSF’nin “Media Ownership Monitor” projesini yöneten Olaf Steenfadt, gazeteciler

üzerindeki baskılara değindiği açıklamasında, “Fiziksel tehdit ve hukuki kısıtlamalara, otosansüre neden olan ekonomik ve teknolojik faktörler de ekleniyor” dedi. Steenfadt, “Siyasi, ekonomik veya dini çıkar gruplarına uygun hareket eden medya kurumu sahipleri, yanlarında çalışan gazetecilerin düşmanı konumuna gelebilir” sözlerine örnek olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı ve Türkiye’yi gösterdi. Steenfadt, “Türkiye’de bir holdinge ait olmayan büyük bir medya kuruluşu kalmadı. Savunma, inşaat, enerji ve altyapı alanlarında devlet ihalelerinin önemli bir rol oynuyor. Eğer baş müşterinizin adı Erdoğan ise ve holdinginize bir medya kuruluşu da dahilse, sansüre gerek kalmıyor” açıklamasında bulundu. RSF’nin söz konusu projesi, medyanın tam olarak kimin yönetiminde, sahipliğinde olduğunu ortaya çıkarmayı hedefliyor.251

Eski Başbakanlardan Necmettin Erbakan’ın oğlu Fatih Erbakan, “Yeniden Refah Partisi” adıyla siyasi parti kurduklarını açıkladı. Erbakan, Sultan Abdülhamit Han’ın dördüncü kuşaktan torunu olduğu belirtilen Abdülhamit Kayıhan Osmanoğlu’nun da kendileriyle beraber olduğunu duyurdu.252 Erbakan, partiye ilişkin “Bizler, kavga etmek, çatışmak, cezalandırmak, 248

https://www.dw.com/tr/ok-hakk%C4%B1mdaki-dava-hukuki-de%C4%9Fil/a-46408839249

http://www.hurriyet.com.tr/gundem/savcilik-serefsiz-alcak-duzenbaz-ifade-ozgurlugu-41026866250

https://www.gazeteduvar.com.tr/turkiye/2018/11/22/yeni-safaktan-baris-akademisyenleri-icin-karalama-haber/251

https://www.dw.com/tr/muhalif-medyay%C4%B1-b%C3%B6yle-kurutabilirsiniz/a-46424105252

https://www.ntv.com.tr/turkiye/fatih-erbakan-yeni-parti-kurdu,LcVDDSsl80ObVKRfP2GOow

46


yıkmak için gelmiyoruz. Bizler, bugüne kadar yapılan bütün hayırlı hizmetlere teşekkür etmek, bu hayırlı hizmetleri yapanları tebrik etmek, yapılan hizmetleri görmek ve takdir etmek için geliyoruz. Bununla birlikte eksikleri tamamlamak, eksik yapılanları nihayete erdirmek için geliyoruz” dedi.253

HDP İstanbul Milletvekili Filiz Kerestecioğlu, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun yanıtlaması istemiyle önerdiği soru önergesinde, MA ve Jinnews muhabirlerinin ailelerinin TEM polislerince karakola çağrılmasının gerekçelerini sordu. Kerestecioğlu, “Gazeteciler Berivan Altan ve Habibe Eren'in muhalif yayın organlarında çalışmaları nedeniyle ailelerine uzanan böylesi bir baskıya maruz kalmalarının basın özgürlüğüyle bağdaşmadığını” söyledi. Önergede, “Basın özgürlüğü ihlallerinin boyutları, gazetecilerin ailelerine kadar uzanmış mıdır? Emniyet mensuplarının iddia ettiği gibi ‘böyle aileler’, yani çocukları muhalif yayın organlarında çalışan aileler savcılığın haber ve izni olmadan karakola çağırılmakta mıdır? Emniyet mensuplarının hukukun kendilerine tanıdığı yetki ve görevlerin dışına çıkmalarını önlemek için bakanlığınız ne gibi tedbirler almaktadır?” soruları yöneltildi.254

Demirören Medya Grubu’nda “Hürriyet Kanal Geliştirme Koordinatörü” olarak görev yapan Tiraje Erginer, 1 Aralık 2018 tarihi itibariyle tüm gazetelerden sorumlu olacak şekilde “Kanal Geliştirme Direktörü” olarak atandı. Çalışanlara e-posta yoluyla bilgi verildiği bildirildi.255

24 Kasım 2018 Yönetmen Kazım Öz, sosyal medya hesabından gözaltına alındığını duyurdu. Tunceli

Pertek İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne ifadesi alınmak üzere götürülen Öz hakkında Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nca “terör örgütü üyeliği ve terör propagandası” suçlamalarıyla yakalama kararı çıkarılmıştı.256 Kürt kökenli Öz’ün “Dûr (Uzak)” filmi Nürnberg Türkiye Almanya film festivali ve Ankara Film Festivallerinde “En İyi Belgesel” ödüllerini almış, IDFA Jan Vrijman Fonu desteği ile yapımı gerçekleşen film ARTE-Fransa tarafından satın alınmıştı. Öz, aynı zamanda, Arte-France ortaklığında “Demsala Dawi: Şewaxan, Son Mevsim Şavaklar” isimli belgesel projesini de çekmişti.257

TDK’nin resmi internet sitesinde, “esnaf” kelimesinin anlamının “kötü yola sapmış kadın” ve “serbest” kelimesinin anlamının ise “ağırbaşlı olmayan, hoppa kadın” olarak verilmesi tartışma yarattı. CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, TDK’nın sözlüğünde kadını aşağılayan pek çok ifade bulunduğunu tespit ederek, Kültür ve Turizm Bakanı Nuri Ersoy’a söz konusu ifadelerin bir an önce düzeltilmesi talebiyle çağrıda bulundu. Yavuzyılmaz, ayrıca bir soru önergesiyle konuyu TBMM gündemine de taşıdı.258

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, MHP Antalya İl Başkanları ve Belediye Başkanları Toplantısı’nın kapanış oturumunda, AİHM’in HDP Eski EŞ Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın serbest bırakılmasına ilişkin kararını eleştirdi. Bahçeli, “AİHM, skandal bir karara imza atmıştır. Terörü öven, terör saldırılarını provoke eden, tescilli bir bölücünün siyasi nedenlerle cezaevine sokulduğu iddia edilmiştir. AİHM, 20 Kasım’da ülkemize ‘PKK’lı Demirtaş’ı derhal serbest bırakın’ çağrısı yapmış, üstelik utanmadan tazminata mahkum etmiştir. Elbette 53 insanın kanı bulunan Demirtaş’ı adeta mağdur ve hakkı yenilmiş bir kişi gibi göstermek ayıptır, ahlaksızlıktır, hukuksuzluktur, Türk milletine hakarettir” değerlendirmesinde bulundu.259

Yeni Akit köşe yazarı Zekeriya Say, “İkiyüzlüsün Mine” başlıklı yazısında, yazar Mine

253 https://www.haberturk.com/son-dakika-fatih-erbakan-yeni-partisi-yeniden-refah-partisi-ni-kuruldu-2232127

254 http://bianet.org/bianet/siyaset/202902-hdp-iki-gazeteci-ailesinin-karakola-cagrilmasini-sordu

255 https://www.gercekgundem.com/medya/52193/demiroren-medyada-kritik-degisiklik

256 http://bianet.org/bianet/insan-haklari/202912-yonetmen-kazim-oz-gozaltinda?bia_source=rss

257 https://t24.com.tr/haber/yonetmen-kazim-oz-gozaltina-alindi,756316

258 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1150599/TDK_den_kadinlara_hakaret_dolu_sozluk.html

259 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/1150843/Devlet_Bahceli_den_AiHM_e_Demirtas_tepkisi.html

47


Kırıkkanat’ın gazeteyi şikayet etmesi ve Twitter hesabından260 bunu paylaşması üzerine, “Çalıştığı her yerden kovulan Kırıkkanat’ın 28 Şubat sürecinde başörtüsü üzerinden mağdur edilen insanlarla dalga geçtiğini” öne sürdü. Say, “Haliyle, Akit olarak bizler de o küfürbaz kadına anladığı dilden birtakım cevaplar verdik” ifadelerini kullandı. Kırkkanat için “Yememiş içmemiş Avrupalı efendilerine Akit’i şikâyet etmiş” diye yazan Say, “Mine Hanım, Akit’e hesap sormaya efendilerinin bile gücü yetmemişken, senin nasıl bir karşılık vereceğini doğrusu çok merak ettim. Ne yapacaksın? Sürekli patates yemekten yakınan çocuğunun karnını doyurmak için yardım dilendiğin Fransızlardan, bu kez de gazetemizi kapatmalarını istemeyeceksindir, umarım!” diye yazdı.261

26 Kasım 2018 Türkiye Barolar Birliği (TBB), AİHM’in HDP Eski Eş Genel Başkanı Selahattin

Demirtaş’ın serbest bırakılması yönündeki kararı uygulanmazsa bunun “hukuk devleti” ilkesine aykırılık olacağını açıkladı. Açıklamada, “Türkiye, kurucusu olduğu Avrupa Konseyi’ne üye bütün devletlerin bireysel başvuru hakkını kabul ettiği yargı organı olan AİHM’in yargı yetkisini de tanımaktadır. Ceza Muhakemesi Kanunu’nca AİHM’in kesinleşmiş kararları yargılamanın yenilenmesi sebebidir. Bu bağlamda Türkiye, AİHM’in kararlarını eleştirme hakkı olsa da bu kararlara uyulmayabileceğinden söz edilmesi doğru değildir. Karara uymamak ‘Avrupa’ya veya bizim dışımızdaki uluslararası bir kuruluşa tepki’ olarak yorumlanamaz” görüşlerine yer verildi.262

Tutuklu iş adamı Osman Kavala’nın da kurucuları arasında yer aldığı Açık Toplum Vakfı, Gezi Eylemleriyle ilgili suçlamalar üzerine Türkiye’deki faaliyetlerini sonlandıracağını açıkladı. Açık Toplum Vakfı Yönetim Kurulu’nun teklifi üzerine vakfın Mütevelli Heyeti tarafından tüm faaliyetleri sonlandırma kararına onay verildiği bildirildi. Mütevelli Heyeti’nin, “Son günlerde Vakıf hakkında medyada yer alan asılsız iddia ve ölçüsüz spekülasyonların yoğunlaşmasının, Vakfın faaliyetlerini sürdürmeyi imkansız kıldığı düşüncesiyle” bu kararı onayladığı kaydedildi. Bu arada Açık Toplum Vakfı Yönetim Kurulu, vakfa yönelik Gezi Parkı eylemlerine destek sağlandığına dair suçlamaların asılsız olduğunu savundu.263

Ankara, İzmir, Diyarbakır, İstanbul ve Bursa’da yapılan operasyon kapsamında Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES), Tüm Belediye ve Yerel Yönetim Hizmetleri Emekçileri Sendikası (TÜM BEL-SEN) ile HDP’lilerin de aralarında bulunduğu çok sayıda kişi gözaltına alındı. SES Eş Genel Başkanı Gönül Erden, SES emekli üyesi Ramazan Taş, TÜM BEL-SEN Genel Sekreteri Yılmaz Yıldırımcı, Merkez Yürütme Kurulu üyesi Adem Kaya, Denetleme Kurulu Başkanı Yusuf Güler, HDP eski il yöneticisi Bahadır Demircan, HDP Yenimahalle eski İlçe Eş Başkanı Mahabat Akın, HDP Çankaya eski ilçe yöneticisi Davut Çalışır, Haydar Üstündağ, Zeki Işıl, Lezgin Kutup, Aydın Keleş ve Avukat Emrah Öner’in gözaltına alındığı bildirildi. Diyarbakır’da HDP Kars eski Milletvekili Mülkiye Birtane, İzmir’de HDP Merkez Yürütme Kurulu üyesi Mahfuz Güleryüz ve Parti Meclisi üyesi Gülay Gün Bilici, HDP Menemen İlçe Yöneticisi Mustafa Aydın ile parti üyesi Katibe Ekyüce, İstanbul’da Nimet Acar isimli stajyer avukat, Bursa’da Atakan Bozkurt, Merve Yıldırım ve çok sayıda ismi belirlenemeyen kişilerin gözaltına alındığı belirtildi. Ayrıca Şanlıurfa, Mersin, Kars ve Gaziantep’te yapılan operasyonda ise, Mustafa Altındağ, Mehmet Tamamboğa, Halil Ülük, Radyo Karacadağ çalışanı Salih Erbekler, HDP milletvekili adayı sanatçı Mehmet Şirin Kaya, HDP ilçe yöneticileri Fehmi Karataş, İsmail Güneş, Nesim Parlak ve Doğan Güneş gözaltına alındı.264

27 Kasım 2018 260

https://twitter.com/mkirikkanat/status/1064233826103250945261

https://www.yeniakit.com.tr/yazarlar/zekeriya-say/iki-yuzlusun-mine-26576.html262

http://gazetekarinca.com/2018/11/barolar-birliginden-aihm-kararina-iliskin-8-maddelik-aciklama/263

https://www.dw.com/tr/a%C3%A7%C4%B1k-toplum-vakf%C4%B1-t%C3%BCrkiyedeki-faaliyetlerini-sonland%C4%B1r%C4%B1yor/a-46457377264

http://www.mezopotamyaajansi12.com/tum-haberler/content/view/40504

48


Bakırköy 5. Asliye Ceza Mahkemesi, Hürriyet binasına zarar verdikleri iddiasıyla yargılanan 26 kişiden 25’i için beraat ve Mesut Yeşilyurt isimli sanığa ise bir yıl sekiz ay hapis ve iki bin lira adli para cezası verdi. Mahkeme, söz konusu sanık hakkındaki hükmün açıklanmasını geriye bıraktı.265

ABD Başkanı Donald Trump, “CIA veliaht prensi kesin bir dille suçlamadı” diyerek ABD Kongresi ve uluslararası tepkilere rağmen Buenos Aires’te Suudi Veliaht Prens Selman ile görüşeceğini açıkladı.266 ABD Beyaz Saray Sözcüsü Sarah Sanders ve Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, Trump’ın G20 zirvesi kapsamında ikili temas programı için “dolu” ifadesini kullanarak yine de Prens Selman’la görüşmesinin olasılık dışı olmadığını ifade etti.267

28 Kasım 2018 CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan ve

CHP Grup Başkan Vekili Özgür Özel’in de aralarında bulunduğu 21 milletvekili aleyhine 43 fezleke TBMM Başkanlığı’na sunulmak üzere Adalet Bakanlığı’na gönderildi. Bu çerçevede; HDP’li vekiller arasında Feleknas Uca, Dirayet Dilan Taşdemir, Filiz Kerestecioğlu Demir, Nimetullah Erdoğmuş, Bedia Özgökçe Ertan, Berdan Öztürk, Ayşe Acar Başaran, Ayhan Bilgen, İmam Taşçıer, Garo Paylan ve Mahmut Toğrul hakkında fezleke dosyaları bulunuyor. Hakkında fezleke hazırlanan CHP’li vekiller ise Mehmet Göker, Okan Gaytancıoğlu, Aykut Erdoğdu, Kadim Durmaz, Çetin Osman Budak, Mustafa Sezgin Tanrıkulu ve Mahmut Tanal oldu.268

İngiltere’de Londra Westminister Mahkemesi’nin, kapatılan İpek Medya Grubu Başkanı Akın İpek’in Türkiye’ye iade edilmesi talebini Türkiye’de hukukun üstünlüğüyle ilgili ciddi endişe duyulduğunu belirterek reddetti. Mahkeme’nin, İpek’in adil olarak yargılansa bile Türkiye’de kötü muameleye maruz kalabileceğini söylendi.269 Adalet Bakanı Abdulhamit Gül ise, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, “Türk yargısının iade talebi uluslararası hukukun ve sözleşmelerin bir gereğidir. İngiltere yargısının ret kararı ise, siyasi içerikli bir değerlendirme niteliği taşımaktadır. Bu nedenlerle iade talebiyle ilgili ret kararını ve gerekçelerini kabul etmemiz mümkün değildir. İngiltere’den beklentimiz hem uluslararası hukukun ve sözleşmelerin gereği olarak FETÖ mensubu firari teröristlerin iadesini gerçekleştirmesi hem de bu yolla dostluğunu ve müttefikliğini göstermesidir” dedi.270 Dışişleri Bakanlığı’nca yapılan yazılı açıklamada ise, Türkiye'nin karardan “derin hayal kırıklığı” duyduğu ve bunun İngiliz makamlarına ilettiği belirtildi.271

TBMM’ye gönderilen fezlekeler arasında Kılıçdaroğlu’nun üç dosyası yer alırken, Uca’nın dokuz, Taşçıer ve Öztürk’ün dörder, Başaran’ın üç, Taşdemir, Demir, Erdoğmuş ve Erdoğdu’nun ise ikişer dosyası bulunuyor.272

CHP’nin Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanlığı için gazeteci kökenli CHP Kahramanmaraş Milletvekili Ali Öztunç’u aday göstereceği öğrenildi. CHP Kahramanmaraş İl Başkanı Esat Şengül, “CHP’nin adayı Ali Öztunç’tur” dediği bildirildi.273

CHP eski İstanbul Milletvekili Barış Yarkadaş’ın hazırladığı Kasım ayında medyada yaşanan hak ihlalleri raporuna göre, 29 gazeteci hakim karşısına çıktı, Altı gazeteci gözaltına 265

https://t24.com.tr/haber/hurriyet-gazetesine-saldiri-davasinda-karar-26-saniktan-25i-beraat-etti,758532266

https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-46357273?ocid=socialflow_twitter267

https://www.amerikaninsesi.com/a/beyaz-saray-dan-t%C3%BCrkiye-ve-ka%C5%9F%C4%B1k%C3%A7%C4%B1-a%C3%A7%C4%B1klamas%C4%B1/4676916.html268

http://www.hurriyet.com.tr/gundem/yeni-donemin-ilk-fezlekeleri-41034631269

https://www.amerikaninsesi.com/a/ak%C4%B1n-i%CC%87pek-in-i%CC%87adesi-talebine-i%CC%87ngiltere-den-ret-t%C3%BCrkiye-den-tepki/4677926.html270

https://twitter.com/abdulhamitgul/status/1067760508575629312?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1067760508575629312&ref_url=https%3A%2F%2Fwww.amerikaninsesi.com%2Fa%2Fak%25C4%25B1n-i%25CC%2587pek-in-i%25CC%2587adesi-talebine-i%25CC%2587ngiltere-den-ret-t%25C3%25BCrkiye-den-tepki%2F4677926.html271

https://www.dw.com/tr/t%C3%BCrk-d%C4%B1%C5%9Fi%C5%9Fleri-ingilterenin-ak%C4%B1n-ipek-karar%C4%B1-dayanaks%C4%B1z/a-46500461272

https://www.cnnturk.com/turkiye/21-vekilin-dokunulmazliginin-kaldirilmasi-icin-fezleke273

https://twitter.com/Ali_Oztunc/status/1068034010797023232

49


alındı ve üç gazeteci tutuklandı. Ayrıca 10 gazeteciye toplam 39 yıl 11 ay hapis cezası verildi. Bir gazeteci hakkında soruşturma başlatıldı, iki gazeteci hakkında dava açıldı. İki gazeteci hakarete uğradı ve darp edildi. ANKA Haber Ajansı ekonomik kriz nedeniyle kapandı.274

CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer’in, döviz kurundaki hareketlilik ve yerli üretim olmaması nedeniyle yaşanan kağıt krizinde nedeniyle alınması Meclis Araştırması yapılması yönündeki önergesi AKP oylarıyla reddedildi. Çakırözer, SEKA’nın özelleştirilmesi ile yerli üretim yapılmamasından kaynaklı yaşanan kağıt krizinin önlenmesi ve gazetecilerin yaşadığı sorunların araştırılıp, çözüm önerileri hazırlanması için Meclis Araştırması talep etmişti. Bu kapsamda, Çakırözer, BİK’in enflasyonu dikkate alması gerektiği, kağıt için ‘stratejik ürün’ yasal düzenlemesi yapılması ve kamu ilan fiyatlarının yüzde 50 arttırılması başlıkları yer alıyordu.275

29 Kasım 2018 İstanbul Bakırköy Cumhuriyet Savcılığı, Youtuber Enes Batur Sungurtekin hakkında

“halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etme”, “kişilerin huzur ve sükununu bozma”, “sesli yazılı veya görüntülü bir ileti ile hakaret” suçlarından soruşturma başlattı. Batur’un, 20 Ekim 2018’de yayınladığı videodaki küfürleri nedeniyle izleyicilerin CİMER’e şikayette bulunulduğu öğrenildi. CİMER’in de şikayetleri İstanbul Bakırköy Cumhuriyet Savcılığı’na ilettiği belirtildi. Savcılık ise, Batur’un Antalya’da ikamet etmesi nedeniyle soruşturma şikayet başvurusunu Antalya Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderdi.276

30 Kasım 2018 Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi, tutuklu HDP eski Eş Genel Başkanı Selahattin

Demirtaş’ın AİHM kararı uyarınca tahliye edilmesi yönünde yapılan başvuruyu reddetti. Mahkeme, ret kararı gerekçesinde, Demirtaş’ın “adli kontrol hükümlerine uyacağını beyan etmediğini” belirterek, Demirtaş’a “isnat edilen suçlar bakımından yasada öngörülen alt ve üst sınırları arasındaki ceza miktarına göre tutukluğun ölçülü olduğuna” hükmetti. Mahkeme, Demirtaş ile ilgili kararı AİHM Büyük Dairesi’nin değil kararı AİHM 2. Dairesi’nin vermiş olmasını da “nihai bir karar” olarak yorumladı.277

Olumlu Gelişmeler 1 Kasım 2018 Evrensel yazarı ve TİHV Başkanı Şebnem Korur Fincancı, “Hessen Barış Ödülü”ne

değer görüldü. Her yıl dünyada barış faaliyetleri yürütenlere verilen ödüle, bu yıl işkence mağdurlarının rehabilitasyonu için gösterdiği çabanın yanı sıra işkencenin araştırılması ve belgelenmesine yönelik çalışmaları nedeniyle de Fincancı’nın layık görüldüğü açıklandı. Fincancı, işkence ve sonuçlarının belgelenmesi hakkında ilk uluslararası kılavuz olma özelliğini taşıyan “İstanbul Protokolü”nü hazırlayanlar arasında yer alıyor.278

7 Kasım 2018 Adana 6. Sulh Ceza Hakimliği, Çukurova Üniversitesi Rektörlüğü’nün üniversitede

dağıtılan Emek Gençliği bildirisi ile ilgili verdiği idari para cezasını iptal etti. Kararda, rektörlükçe bildiri, broşür vb. dağıtımını yasaklamasının hukuki olmadığı belirtilerek, temel hak ve hürriyetlerden düşünceyi açıklama ve yayma hürriyetinin Çukurova Üniversitesi tarafından idari kararla sınırlandırıldığına dikkat çekildi. Kararı değerlendiren Emek Partisi Adana İl Başkanı Sevil Aracı, “Özgürlüklerin nasıl yorumlanması gerektiğini çok açık bir şekilde ortaya koyan bu kararın üniversite rektörlüğü tarafından dikkate alınması ve bundan 274

https://www.gercekgundem.com/medya/53426/medyaya-baskinin-dozu-artiyor275

https://www.evrensel.net/haber/367185/chpnin-kagit-krizine-karsi-onlem-paketi-akp-oylariyla-reddedildi276

http://www.milliyet.com.tr/youtuber-enes-batur-a-sorusturma-teknoloji-haber-2786526/277

http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1156456/Mahkemeden_Selahattin_Demirtas_karari.html278

https://www.evrensel.net/haber/364955/yazarimiz-sebnem-korur-fincanciya-almanyadan-baris-odulu

50


sonraki uygulamalarda gözetilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Üniversite hukuka aykırı bir şekilde düşünceyi ifade etme ve yayma özgürlüğünü engellemekten vazgeçmelidir” dedi. Rektörlük tarafından Emek Partisi ve Emek Gençliği İl Yöneticisi Mesut Baylav’a, 2017 yılında Çukurova Üniversitesi yemekhanesinde bildiri dağıttığı için 227 lira idari para ve uyarı cezaları verilmişti. Bu cezai işlem yargıya taşınmıştı.279

9 Kasım 2018 Mersin 2. Ağır Ceza Mahkemesi, “Bu Suça Ortak Olmayacağız Bildirisi”ne imza

attıkları için Mersin Üniversitesi’nden ihraç edilen Yrd. Doç. Dr. Mustafa Şener, Yrd. Doç. Dr. Hakan Mertcan ve araştırma görevlisi Esin Gülsen’in beraatına hükmetti. Mahkeme, Yrd. Doç. Dr. Selim Çakmaklı’nın ise bir paylaşımı gerekçesiyle “terör örgütü propagandası” yaptığına kanaat getirerek, hakkında bir yıl üç ay hapis cezası verdi. Mahkeme, Çakmaklı’nın hükmünün açıklanmasının geriye bıraktı. Akademisyenler, “Facebook paylaşımlarıyla örgüt propagandası yapmak” ve “halkı kin ve düşmanlığa teşvik etmek” iddialarıyla yargılanıyordu.280

12 Kasım 2018 KHK ile ihraç edilen ve “örgüt adına eylem ve faaliyette bulunmak” suçlamasıyla 9

Kasım’da gözaltına alınan akademisyen Cenk Yiğiter, Ankara Adliyesi’ndeki savcılık sorgusunun ardından serbest bırakıldı. Yiğiter, karar sonrasında “Yaşasın umut, yaşasın cesaret” dedi.281

13 Kasım 2018 WSJ Türkiye muhabiri Ayla Albayrak hakkında “terör örgütü propagandası”

suçlamasıyla verilen iki yıllık hapis cezası kararı düşürüldü.282 RSF Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu, “Sona eren barış sürecini haberleştirdiği için Albayrak’a verilen iki yıllık hapis cezasının düşürülmesinden RSF olarak teselli buluyoruz. Dava hiç açılmamalıydı” dedi.283 Albayrak ile ilgili yargı süreci 19 Ağustos 2015’te WSJ’da yayınlanan “Türkiye’de Kürtlerin çoğunlukta olduğu güneydoğuda sokak savaşları şiddetleniyor” başlıklı haberi nedeniyle başlamıştı.

17 Kasım 2018 Anadolu Kültür Derneği çalışanlarına yönelik yapılan operasyonda gözaltına alınan

Boğaziçi Üniversitesi Öğretim üyesi Prof. Dr. Betül Tanbay ve Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekan Vekili Prof. Dr. Turgut Tarhanlı, ifadelerinin ardından yurt dışı yasağıyla serbest bırakıldılar.284 İstanbul Emniyet Müdürlüğü’ne götürülen 14 kişiden sekizi serbest bırakıldı. Tanbay ve Tarhanlı’nın yanı sıra Anadolu Kültür Derneği Genel Koordinatörü Asena Günal, Anadolu Kültür Derneği Program Koordinatörü Bora Sarı, Sivil Toplum Geliştirme Derneği’nden Hande Özhabeş, Anadolu Kültür A.Ş. Genel Koordinatürü Meltem Aslan Çelikkan, Açık Toplum Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Altınay ve Anadolu Kültür Derneği Yönetim Kurulu Başkanvekili Yiğit Emekçi savcılık tarafından serbest bırakıldı.285

19 Kasım 2018 Ayvalık 2. Asliye Ceza Mahkemesi, Balıkesir’in Ayvalık ilçesinde, 6 Mayıs 2017’de

Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ı anmak için toplanan 30 kişiye açılan davada, beraat kararı verdi. EMEP Balıkesir İl Başkanı Cemil Tosunoğlu, davadaki savunmasında, “Şu anda yargılandığımız bu dava OHAL yasası ve 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri

279 https://www.evrensel.net/haber/365396/cukurova-universitesinin-bildiri-yasagi-hukuki-degil

280http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1136505/ihrac_edilen_baris_akademisyenlerine__Facebook__beraati.html

281 http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/ankara/imzaci-akademisyen-serbest-birakildi-41016653

282 https://www.wsj.com/articles/turkish-case-against-former-wall-street-journal-reporter-is-thrown-out-1542137759


284 https://www.haberturk.com/son-dakika-profdr-betul-tanbay-serbest-birakildi-2224279

285 https://www.cayyolu.com.tr/gozaltina-alinan-akademisyenlerle-ilgili-flas-gelisme/201026/

51


Kanunu’na muhalefet etmekten açıldı. Bizler Anayasa’dan doğan düşüncemizi ifade etmek için demokratik haklarımız kullandık. OHAL yasası ilan edildiği kapsamda değerlendirilir bu yasa bizi bağlamaz” dedi. Mahkeme de, “suç oluşmadığı” kanaatine vararak davalılar hakkında beraat kararına hükmetti. Böylece aralarında CHP Eski İlçe Başkanı Ahmet Toker, ADD İlçe Başkanı Ahmet Üzgeç, EMEP Balıkesir İl Başkanı Cemil Tosunoğlu, EMEP Ayvalık Eski İlçe Başkanı Ömer Arslan, ÖDP İlçe Başkanı Kemal Gözüyaşlı, Ayvalık Pir Sultan Derneği Başkanı Vedat Tekten’in de bulunduğu 30 kişi beraat etti.286

20 Kasım 2018 Türkiye Haber Kameramanları Derneği’nin “23. Zoom Uluslararası Haber Görüntüleri

Yarışması” ödül töreni gerçekleştirildi. Buradaki törende Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu, “Sizler, önemli bir kamu hizmetini yerine getiren ve kamu yararına çalışan hem birer haberci, hem de birer sanatçısınız. Daima hayatın içindesiniz, toplumsal olayların şahidi, sosyal hayatın geçirdiği değişimlerin gözlemcilerisiniz. Dolayısıyla sizler şimdiki zamanın tarihini yazanlarsınız” dedi. Törende, Yılın En İyi Haber Görüntüsü ödülünü AA’dan “112 Ekiplerine Saldırı” ile Hisam Abu Shaqrah, NTV’den “Koltuk Kavgası” ile Yasin Göngör alırken Yılın En İyi Özel Haberi ödüllerini FOX TV’den “Şarjör” ile Mustafa Soybaş, KANAL 7’den “Platform Telaşı” ile Ümit Gürbüz ve Y. Özgür Akgül , ABB Basım Merkezi’nden “Aynı Yoldan Geçmişiz Biz” ile Uğur Demirci aldı. Yılın En İyi Röportaj Haberi ödülünü DHA’dan “Katil” ile Burak Emek, Serbest Haber ödülünü ATV’den “Umuda Kaçış” ile İskender Demirel, Yılın En İyi Spor Haberi ödülünü AA’dan “Engelsiz Yürekler” ile Murat Karadağ aldı. Şeker-İş Özel Ödülü AA’dan “Siyah Türkler” ile Orhan Fatih Doğan’a, Kızılay İyilik Ödülü AA’dan “Kedi” ile İlhami Çetin’e, TESK Özel Ödülü TRT’den “Fırtına” ile Ahmet Görmez ve İhsan Kırkbeşoğlu’na, Türk-İş Emek Ödülü AA’dan “Yüksek Gerilimde Ekmek Mücadelesi” ile Özkan Bilgin’e, Azerbaydan’dan “Engelli Kameraman” Isgender Qemberov’a, Haberciler Özel Ödülü KANAL7’den “15 Temmuz Objektifleri Belgeseli” ile Ali Ekber Karaçam’a verildi. Cesaret Ödülü’nü AA’dan Sarp Özer ve Engin Çorlu, DHA’dan Canan Altıntaş aldı. Ayrıca AA’nın Görüntülü Haberler Editörlüğü’ne teşekkür plaketi verildi.287

21 Kasım 2018 Çanakkale Ezine Asliye Ceza Mahkemesi’nde yargılanan Bozcaada Haber Genel

Yayın Yönetmeni Serkan İlik, “Cumhurbaşkanı’na hakaret” suçundan yargılandığı davadan beraat etti. İlik, “Yazdıklarımda hakaret içerikli bir şey yoktu. Bugüne kadar hakkımızda açılan tüm davalar ve iddialardan beraat ettik. Savcılık bazı şikayetler için iddianame bile hazırlamaya gerek duymadı. Ne mutlu ki, hala cesur ve adil davranan yargıçlarımız var” dedi.288

27 Kasım 2018 TGC tarafından her yıl düzenlenen “Sedat Simavi Ödülleri” kapsamında Sözcü yazarı

Çiğdem Toker’in Cumhuriyet’te yayınlanmış “Kamu İhalelerinde Davet Yöntemi” başlıklı tematik köşe yazıları gazetecilik kategorisinde ödüle değer görüldü. Televizyon kategorisi ödülü Emre İzkübarlas ve Ferhan Güler’in Fox TV’de 8-9 Mayıs 2018 tarihlerinde yayınlanan “Hastane Var Doktor Yok – Taşımalı Sağlık Sistemi” adlı haberlerine verildi. Emrullah Erdinç’in Kanal D’de 3 Eylül 2018’de yayınlanan “Avukata Karakolda ‘Dayak’ İddiası” haberi de övgüye layık görüldü. Radyo kategorisinde Yavuz Oğhan’ın RS FM’de 22 Şubat 2018’de yayınlanan “Yavuz Oğhan’dan Bide Bunu Dinle-Nazlı Ilıcak’ın Oğlu Mehmet Ali Ilıcak: Anneme Kefil Olamam ki!” adlı radyo programı ödüllendirildi. Gizem Aras’ın TRT Radyo 1’de 6 Ocak ve 17 Şubat 2018’de yayınlanan “Beşik (1 ve 7. Bölümler)” adlı radyo programları övgüye değer görüldü. Sefer Selvi’nin Evrensel Gazetesi’nde çizdiği “Güncel Siyasi”

286 https://www.evrensel.net/haber/366366/denizlerin-anmasina-acilan-davada-beraat-verildi

287 https://www.haberturk.com/ankara-haberleri/16953407-23-zoom-uluslararasi-haber-goruntuleri-yarismasi-odul-toreni

288 https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/gazeteci-ilike-cumhurbaskanina-hakaretten-beraat-2750163/

52


karikatürleri ise, karikatür kategorisi ödüle değer bulundu. NTV’den Yağız Şenkal, 5-7 Ocak ve 8 Mart 2018’de yayınlanan “Güncel Dosya: Kadın Cinayetleri” yapımıyla belgesel kategorisi ödülüne değer görüldü.289

28 Kasım 2018 Van Cumhuriyet Başsavcılığı’nca altı ilde başlatılan operasyon kapsamında gözaltına

alınan Yeni Yaşam çalışanları serbest bırakıldı. Bu kapsamda, Suat Karagöz, Şükran Erdem, Naci Erdem, Ferhat Duman, Murat Karakaş, Mizgin Fendik ve Özkan Akyürek sevk edildikleri mahkemece adli kontrol şartıyla serbest kaldı.290

Ankara’da 26 Kasım’da gözaltına alınan sendika ve siyasi parti üye ve yöneticileri serbest bırakıldı. HDP, HDK ve DBP ile KESK’e bağlı Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) ve Tüm Bel-Sen üyesi 16 kişi, Ankara Adliyesi’nde savcılık ifadelerinin ardından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.291

Ankara, İzmir ve Bingöl’de 27 Kasım 2018’de sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek gözaltına alınan ve aralarında HDP MYK ile PM üyelerinin de olduğu 35 kişi serbest bırakıldı. İzmir’de gözaltına alınanlardan 15, Ankara’da da 15 kişi çıkarıldıkları mahkemece “adli kontrol” şartıyla serbest bırakıldı. Bingöl’de ise beş kişi serbest bırakıldı, üç kişi hakkında yurtdışı yasağı konuldu.292

Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, Almanya’da Hessen Barış Ödülü’nü aldı. Hessen Eyalet Meclisi Başkanı Norbert Kartmann, “TİHV ile birlikte işkenceyi belgeleyen ve işkence mağdurlarına yardımcı olan bir kadına saygılarımızı sunuyoruz” dedi. Hessen Eyalet Başbakanı Volker Bouffier, BM’nin işkencenin araştırılması ve belgelenmesi hakkında ilk uluslararası kılavuzu olma niteliği taşıyan İstanbul Protokolü’nün Fincancı’nın çabalarıyla hazırlandığına dikkat çekti. Alman Protestan Kilisesi Konseyi eski Başkanı Wolfgang Huber, “Fincancı’nın toplumsal sorumluluk taşıyan bir tıp için parlak bir örnek” olduğunu söyledi.293

289 https://www.ntv.com.tr/turkiye/tgc-sedat-simavi-odullerini-kazananlar-belli-oldu,mfIEWjDh9E-OLhQU77X3RA

290 http://gazetekarinca.com/2018/11/gozaltindaki-gazete-calisanlari-serbest-birakildi-2/

291 http://sendika62.org/2018/11/beyaz-nobet-eyleminden-gozaltina-alinan-sendika-ve-siyasi-parti-uye-ve-yoneticileri-serbest-519832/

292 https://ilerihaber.org/icerik/sosyal-medya-operasyonunda-gozaltina-alinan-35-kisi-serbest-91874.html

293 https://www.dw.com/tr/fincanc%C4%B1-hessen-bar%C4%B1%C5%9F-%C3%B6d%C3%BCl%C3%BCn%C3%BC-ald%C4%B1/a-46492983

53


KısaltmalarAA: Anadolu AjansıAB: Avrupa BirliğiADD: Atatürkçü Düşünce DerneğiADEF: Avrupa Demokratik Dersim Birlikleri

FederasyonuAEJ: Association of European Journalists

(Avrupalı Gazeteciler Derneği) AFP: Agence France PresseAGİT: Avrupa Güvenlik ve İşbirliği TeşkilatıAI: Amnesty International veya Amnesty

(Uluslararası Af Örgütü)AİHM: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi AİHS: Avrupa İnsan Hakları SözleşmesiAKP: Adalet ve Kalkınma Partisi (Ak Parti)AKPM: Avrupa Konseyi Parlamenter MeclisiANF: Fırat Haber AjansıAP ajansı: Associated PressAP: Avrupa ParlamentosuATGB: Avrupa Türk Gazeteciler BirliğiATV: Aktif Televizyon/ Aktüel TelevizyonAÜ: Ankara ÜniversitesiAYM: Anayasa MahkemesiBBC: British Broadcasting CorporationBDP: Barış ve Demokrasi PartisiBİA: Bağımsız İletişim AğıBİK: Basın İlan KurumuBM: Birleşmiş MilletlerBMO: Bilgisayar Mühendisleri OdasıBSM: Bağımsız Sinema MerkeziBTK: Bilgi Teknolojileri ve İletişim KurumuBYEGM: Basın Yayın ve Enformasyon

Genel MüdürlüğüCİSST: Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum

DerneğiCHP: Cumhuriyet Halk PartisiCNN: Cable News Network (Kablolu Haber

Ağı)CPJ: Committee to Protect Journalists

(Gazetecileri Koruma Komitesi)ÇGD: Çağdaş Gazeteciler DerneğiÇHD: Çağdaş Hukukçular Derneği DBP: Demokratik Bölgeler PartisiDEAŞ: Devlet'ül Irak ve'ş ŞamDEDEF: Dersim Dernekleri FederasyonuDHA: Demirören Haber Ajansı (daha önce

Doğan Haber Ajansı)DHKP-C: Devrimci Halk Kurtuluş Partisi-

CephesiDİHA: Dicle Haber AjansıDİSK: Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları

KonfederasyonuDJU: Deutscher Journalistenverband (Alman

Gazeteciler Birliği)DMD: Diplomasi Muhabirleri Derneği DW: Deutsche WelleEBU: The European Broadcasting Union

(Avrupa Yayın Birliği)ECOSOC: United Nations Economic and

Social Council (Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi)

EFJ: European Federation of Journalists (Avrupa Gazeteciler Federasyonu)

EJ: European Journalists AssociationEMD: Ekonomi Muhabirleri DerneğiEMEP: Emek PartisiEMO: Elektrik Mühendisleri OdasıESB: Erişim Sağlayıcıları Birliği

ESP: Ezilenlerin Sosyalist PartisiETHA: Etkin Haber AjansıFETÖ: Fetullahçı Terör ÖrgütüFKF: Fikir Kulüpleri FederasyonuFNST: Friedrich Naumann Foundation

(Özgürlük için Friedrich Naumann Vakfı)GC: Gazeteciler Cemiyeti (Ankara)HAZİRAN: Birleşik Haziran HareketiHDK: Halkların Demokratik KongresiHDP: Halkların Demokratik PartisiHKP: Halkın Kurtuluş PartisiHRW: Human Rights Watch (İnsan Hakları

İzleme Örgütü)HSYK: Hâkimler ve Savcılar Yüksek KuruluIFJ: International Federation of Journalists

(Uluslararası Gazeteciler Federasyonu)ILO: International Labour Organization

(Uluslararası Çalışma Örgütü)İGC: İzmir Gazeteciler CemiyetiİHA: İhlas Haber AjansıİHD: İnsan Hakları DerneğiİHH: İnsan Hak ve Hürriyetleri İnsani

Yardım VakfıITUC: International Trade Union

Confederation (Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu)

IPI: International Press Institute (Uluslararası Basın Enstitüsü)

IŞİD: Irak ve Şam İslam DevletiİTÜ: İstanbul Teknik ÜniversitesiİSİG: İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği MeclisiIWMF: International Women's Media

Foundation (Uluslararası Kadınların Medya Vakfı)

KADEM: Kadın ve Demokrasi Derneği KCK: Koma Civakên Kurdistan (Kürdistan

Topluluklar Birliği)KESK: Kamu Emekçileri Sendikası

KonfederasyonuKHK: Kanun Hükmünde KararnameKKTC: Kuzey Kıbrıs Türk CumhuriyetiKRT: Kültür TVKTBG: Kıbrıs Türk Gazeteciler BirliğiLGBTİ+: Lezbiyen, Gey, Biseksüel,

Transseksüel, İntersexMA: Mezopotamya AjansıMLSA: Medya ve Hukuk Çalışmaları

DerneğiMASAK: Mali Suçları Araştırma KuruluMAZLUMDER: Mazlumlar için Dayanışma

DerneğiMEB: Milli Eğitim BakanlığıMGK: Milli Güvenlik KuruluMHP: Milliyetçi Hareket PartisiMİT: Milli İstihbarat TeşkilatıNATO: North Atlantic Treaty Organization

(Kuzey Atlantik Anlaşma Örgütü)NPC: National Press Club (Ulusal Basın

Kulübü)ODTÜ: Orta Doğu Teknik ÜniversitesiOIS: Open Society Institute (Açık Toplum

Enstitüsü)ÖGC: Özgür Gazeteciler CemiyetiÖGİ: Özgür Gazeteciler İnisiyatifiOHAL: Olağanüstü HalÖDP: Özgürlük ve Dayanışma PartisiÖHP: Özgürlükçü Hukukçular PlatformuÖİB: Özgürlük için Basın

ONO: Organization of News Ombudsmen and Standards Editors (Uluslararası Haber Ombudsmanları Örgütü)

PDY: Paralel Devlet YapılanmasıPEN: International Association of Poets,

Playwrights, Editors, Essayists and Novelists (Uluslararası Yazarlar Birliği)

PKK: Partiya Karkerên Kurdistanê (Kürdistan İşçi Partisi)

PM: Parti MeclisiPMD: Parlamento Muhabirleri DerneğiPSAKD: Pir Sultan Abdal Kültür DerneğiPYD: Partiya Yekîtiya Demokrat

(Demokratik Birlik Partisi)RSF: Reporters Without Borders (Sınır

Tanımayan Gazeteciler) RTÜK: Radyo ve Televizyon Üst KuruluSCF: Stockholm Center for Freedom

(Özgürlük için Stockholm Merkezi)SEGBİS: Ses ve Görüntü Bilişim SistemiSODAP: Sosyalist Dayanışma PlatformuSP: Saadet PartisiSTK: Sivil Toplum KuruluşuTAZ: DieTageszeitung TBB: Türk Tabipleri BirliğiTBB: Türkiye Barolar BirliğiTBMM: Türkiye Büyük Millet MeclisiTDK: Türk Dil KurumuTEM: Terörle MücadeleTGC: Türkiye Gazeteciler CemiyetiTGK: Türkiye Gazeteciler KonfederasyonuTGRT: Türkiye Gazetesi Radyo TelevizyonuTGS: Türkiye Gazeteciler SendikasıTHK: Türkiye Komünist HareketiTİB: Telekomünikasyon İletişim BaşkanlığıTİHV: Türkiye İnsan Hakları VakfıTİP: Türkiye İşçi PartisiTJA: Tevgera Jınen Azad (Özgür Kadın

Hareketi)TKP: Türkiye Komünist PartisiTMMOB: Türk Mühendis ve Mimar Odaları

BirliğiTMSF: Tasarruf Mevduatı Sigorta FonuTRT: Türkiye Radyo ve Televizyon KurumuTSK: Türk Silahlı KuvvetleriTÜBİTAK: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik

Araştırma KurumuTUGADER: Tuzla Gazeteciler DerneğiTÜİK: Türkiye İstatistik KurumuTÜRGEV: Türkiye Gençlik ve Eğitime

Hizmet VakfITYB: Türkiye Yayıncılar BirliğiTYS: Türkiye Yazarlar SendikasıUAÖ: Uluslararası Af ÖrgütüUNESCO: United Nations Educational,

Scientific and Cultural Organization (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü)

USOM: Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi

VP: Vatan PartisiVPN: Virtual Private Network (Sosyal Özel

Ağ)YARSAV: Yargıçlar ve Savcılar BirliğiYSK: Yüksek Seçim KuruluYÖK: Yükseköğretim KuruluYPG: Yekîneyên Parastina Gel (Halk

Koruma Birlikleri)

54

media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_9296277… · Web view“Bir gazeteci...

Documents

Transcript of media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_9296277… · Web view“Bir gazeteci...