media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_6955079.docx · Web view13 Eylül...

Press for FreedomÖzgürlük için Basın

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri RaporuEylül 2015

Press for Freedom / Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Eylül 2015

İçindekiler

Giriş.............................................................................................................................................3

İletişim Araçlarına ve İletişimcilere Baskı.................................................................................3

İfade Özgürlüğüne ve Gösteri Hakkını Kullanmak İsteyenlere Müdahale...............................12

İfade ve Basın Özgürlüğüne Yönelik Müdahaleye Yurtiçi ve Yurtdışından Gelen Tepkiler...16

RTÜK Cezaları.........................................................................................................................26

Diğer Gelişmeler.......................................................................................................................27

Olumlu Gelişmeler....................................................................................................................32

Değerlendirme...........................................................................................................................34

- 2 -

İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Eylül 2015 Press for Freedom / Özgürlük için Basın

GirişEylül ayı basına dönük sistematik baskıların yoğunlaştığı bir ay oldu. Koza İpek Grubuna

yapılan baskın ve Hürriyet gazetesi başta olmak üzere Doğan Medya Grubuna yönelik fiziki şiddet, seçim yaklaştıkça basın özgürlüğü ikliminin giderek daha da bozulacağının işareti oldu.

Yaklaşan seçimler, tırmanan terör ve sertleşen güvenlik uygulamaları ve acısıyla yüreklerin dağlandığı ölüm haberleri sonucunda derinleşen siyasi kutuplaşma Eylül ayının diğer önemli olaylarıydı. Siyasetteki hareketlilik, kurulamayan koalisyon hükümeti sonrasında “seçimin tekrarı” ve anayasal anlamda Cumhuriyet tarihinde ilk kez seçim hükümeti oluşturulması gündeme oturdu. Başta ABD dolarına karşı olmak üzere Türk lirasının belirgin değer kaybının devam etmesi, faizlerin yükselmeye başlaması, ekonomide yaşanan küresel ve yerel tehditlere karşı politika geliştirme zafiyeti seçime giden Türkiye’de krizin derinleşeceği endişelerini artırdı.

Partilerin seçim aday listelerinde Haziran listeleri temel alındı. En fazla değişikliğin Halkların Demokratik Partisi’nde olduğu, AKP ve Cumhuriyet Halk Partisi’nde Haziran’da “başarısız” oldukları illerin adaylarının değiştirildiği görüldü. Hürriyet’e yönelik saldırıda ön planda bulunan ve AKP Gençlik Kolları Genel Başkanı ve İstanbul milletvekili Abdurrahim Boynukalın liste dışı kaldı. Ayrıca AKP üç dönem kuralını kaldırarak, bu kural gereği 7 Haziran seçimlerinde aday olamayanların önemli bir bölümü 1 Kasım listelerinde kendilerine yer buldu. Milliyetçi Hareket Partisi’nden ihraç edilen ama ihraç kararını “yok hükmünde”1 bulduğunu söyleyen Seçim Hükümeti Başbakan Yardımcısı Tuğrul Türkeş’in MHP’den “istifa edip” AKP’den 1 Kasım seçimleri için aday olması beklenen bir gelişme ise de eski İçişleri Bakanı Meral Akşener’in liste dışı kalması sürpriz oldu.

Güvenlik güçlerini hedef alan kanlı PKK saldırıları, güvenlik uygulamalarının neden olduğu sivil kayıplar, Kürt yurttaşlara yönelik linç girişimleri ve Halkların Demokratik Partisi (HDP) binalarını hedef alan vandallık eylemleri, toplumsal barışa yönelik ciddi tehdit algısı yarattı. Güvenlik güçlerinin PKK unsurlarına karşı operasyon yürüttüğü Cizre’de 8 gün süreyle uygulanan kesintisiz sokağa çıkma yasağı çocuklar da dâhil çok sayıda sivilin ölümüyle sonuçlanırken, kente girişi engellenen basın mensupları kamuoyunu bilgilendirme görevini yerine getiremedi. Yaklaşan 1 Kasım seçim tekrarı, kötüleşen ekonomik veriler, iktidar partisinin koalisyon seçeneğini dışlayarak “tek başına iktidara gelme” ısrarı belirsizlik ortamını artıran faktörler arasındaydı. Önde gelen siyasi şahsiyetlerin medyayı, medya mensuplarını, iş adamlarını, rakip siyasetçileri ve toplum kesimlerini hedef gösterir şekilde gerginlik siyaseti sürdürmeleri ülkedeki kamplaşmayı artırmakla kalmayıp, aynı zamanda fiili saldırılara dönüştü.

Ayın ilk gününde hükûmetçe “paralel medya” olarak tanımlanan Kanaltürk, Bugün gazetesi, Bugün TV ve Millet gazetesinin bağlı olduğu Koza İpek Holding’e yönelik İstanbul ve Ankara’da operasyon gerçekleştirildi.2 Savcılık emrinde diğer şirketleri yanı sıra Koza İpek Holding medya kuruluşlarında da arama yapılacağı emri olmasına rağmen, medya kuruluşlarında arama yapılmadı. Koza İpek Holding’e yönelik operasyon medya kuruluşlarınca “basını baskı altına alma” ve “korkutma ve bezdirme siyaseti ürünü” olarak kınandı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bir televizyon mülakatındaki istikrar için tek parti iktidarı gerektiği vurgusu Hürriyet gazetesi İnternet sitesinde “arzu edilmeyen şekilde” verilmesi bahane edilerek Hürriyet gazetesinin İstanbul merkez binasına iki kez ve bir kez de Ankara matbaa binası “tekbir getiren” kalabalıkların saldırısına uğradı, camlar kırıldı, tehdit sloganları atıldı. İstanbul’daki gösterilerde AKP’nin gençlik kolları başkanı da olan bir milletvekilinin yer alması ve ancak ikinci saldırıdan sonra başbakandan İstanbul Emniyeti’ne güvenlik tedbiri alınması talimatı gelmesi endişeleri artırdı.

Basın kuruluşları, Hürriyet’e yönelik saldırılara “net” ve “yeterli” karşı durulmamasını ayın son gününde Hürriyet yazarı ve CNN-Türk program sunucusu Ahmet Hakan Coşkun’un program çıkışı, 1 http://www.radikal.com.tr/politika/turkes_ihrac_kararina_itiraz_etti_suc_orgutune_katilmadim-14337192 http://t24.com.tr/haber/ipek-grubuna-yonelik-operasyonda-akin-ipek-dahil-6-kisi-hakkinda-gozalti-karari-cikarildi,308219

- 3 -


gece yarısı kendisini takip eden dört saldırgan tarafından darp edilip yaralanmasını cesaretlendirdiğini öne sürdüler. Ahmet Hakan’a saldıranlardan üçünün AKP üyesi olduğu açıklandı. AKP Milletvekili Metin Metiner3 ve Star yazarı Cem Küçük’ün Doğan Holding Onursal Başkanı Aydın Doğan’ı ve Hürriyet yazarı Ahmet Hakan’ı hedef alan ifadeler kullanması4,5 da saldırıların arka planındaki gelişmelerdendi.

Sonuçta, medya açısından Kanaltürk, Bugün gazetesi, Bugün TV ve Millet gazetesinin bağlı olduğu Koza İpek Holding operasyonu ile başlayan Eylül ayı, Hürriyet gazetesi binalarına saldırılar, basına yönelik baskılar, daralan reklam payı ve diğer sebeplerle işten çıkarılan gazeteciler ile devam edip, önde gelen bir medya çalışanının evinin kapısının önünde gece yarısı dövülmesi ile kapandı.

Eylül ayında basının kamuoyu oluşturmadaki rolü, tek kare fotoğraf ile bir kez daha sergilendi. Türkiye’deki Suriyeli sığınmacıların ne pahasına olursa olsun insanca yaşam umuduyla Avrupa’ya geçme çabaları çok sayıda can kaybını da beraberinde getirdi. Bu duruma uzun süre duyarsız kalan Avrupa Bodrum’da yaşanan mülteci kazası sonrası sahile vuran Aylan Kurdi isimli çocuğun cesedinin fotoğrafı ile konuya ilgi göstermeye başladı. Küçük bir yavrunun masumiyeti ve mültecilerin çaresizliğini belgelendirilmesi yanı sıra o fotoğrafla dünyayı mülteci gerçeğine uyandıran Doğan Haber Ajansı muhabiri Nilüfer Demir6 övgüyü hak etti.

İletişim Araçlarına ve İletişimcilere Baskı 1 Eylül 2015 Ankara 7. Sulh Ceza Hâkimliği’nin verdiği kararla Kanaltürk, Bugün gazetesi, Bugün TV ve

Millet gazetesinin bağlı olduğu Koza İpek Holding’in Ankara’daki genel merkezine polis tarafından operasyon başlatıldı Grubu’nun üst düzey yedi yöneticisi gözaltına alınırken; gurubun yönetim kurulu başkanı Hamdi Akın İpek, yurtdışında olduğu için gözaltına alınamadı.7 Konu hakkında yurt dışından yolladığı açıklamada İpek, “işleri dolayısıyla İngiltere’de olduğunu, Türkiye’den kaçması için bir neden olmadığını” söyledi.8

Sansüre Karşı Dayanışma Ağı’nın yayınladığı “Savaşın kırk günlük basın bilançosu” raporuna göre, Türkiye’de 24 Temmuz’dan bugüne 103 internet sitesi sansüre uğrayarak kapatıldı, 20 gazeteci işten atıldı, 10 gazeteci saldırıya uğradı, üç gazeteci görev başında polis tarafından tehdit edildi. Aralarında gazeteciler ve kapatılan sitelerin hesaplarının bulunduğu 23 Twitter hesabına ise erişim engeli getirildi.9

TRT Haber kanalında “Açı” adlı televizyon programını yapan akademisyen Deniz Ülke Arıboğan’ın işine son verildi. Arıboğan’ın, “Koza İpek Holding operasyonuna tepki” olarak Twitter’dan paylaştığı “Demokrasi ona layık olanların, ona sahip çıkanların hak ettiği bir rejimdir. Medyanın özgür olmadığı bir ortamda demokrasiden söz edilemez” mesajı sebebiyle işine son verildiği öne sürüldü. Arıboğan konuyla ilgili açıklamasında, “TRT’de uzun yıllardır yaptığım Açı programındaki görevime son verilmiş. Şanım olsun!” ifadelerini kullandı.10

2 Eylül 2015 Dicle Haber Ajansı’nın beşinci sitesi olan www.diclenews.org’un engellenmesi üzerine

haber yayınlarını taşıdığı www.diclehaber.info adresine de TİB tarafından “idari tedbir kararı” ile erişim engeli getirildi.11

Hukuk ve Demokrasi Kurumu Derneği, Fethullah Gülen’in açıklamalarına yer veren bazı gazete ve televizyonların yayınlarının engellemediği gerekçesi ile RTÜK yetkilileri ve çalışanları 3 http://www.birgun.net/haber-detay/akp-li-metiner-den-aydin-dogan-a-tehdit-tirnaklarini-dislerini-sokmesini-biliriz-90915.html4 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30023292.asp5 http://haber.star.com.tr/yazar/sizofrenik-ve-pkkli-bir-hirsiz-portresi-ahmet-hakan-/haber-10553336 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29978898.asp7 http://www.radikal.com.tr/turkiye/ipek_medyaya_polis_operasyon_yapiyor-14257388 http://t24.com.tr/haber/ipek-grubuna-yonelik-operasyonda-akin-ipek-dahil-6-kisi-hakkinda-gozalti-karari-cikarildi,3082199 http://www.imctv.com.tr/savasin-40-gunluk-basin-bilancosu/10 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29961275.asp11 http://bianet.org/bianet/medya/167297-dicle-haber-ajansi-bir-gunde-iki-defa-erisime-engellendi?utm_content=buffer4986a&utm_medium=social&utm_source=twitter.com&utm_campaign=buffer

- 4 -

http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30023292.asp

http://www.birgun.net/haber-detay/akp-li-metiner-den-aydin-dogan-a-tehdit-tirnaklarini-dislerini-sokmesini-biliriz-90915.html


hakkında suç duyurusunda bulundu. Suç duyuru dilekçesinde, Samanyolu, Samanyolu Haber, Mehtap, Bugün ve Kanaltürk televizyonları ile Today’s Zaman, Zaman, Meydan gazeteleri, herkül.org internet sitesi, Digiturk, D-Smart, Tivibu ve Teledünya yayın kuruluşlarının Gülen’in, canlı veya banttan yapılan yayınlar ile görüş ve düşüncelerine yer verilerek basın meslek ilkelerine aykırı davrandıkları ve suç işledikleri ileri sürüldü.12

Özgür Gelecek gazetesinin Facebook sayfası “Facebook ilkelerine aykırı haberler paylaştığı” gerekçesiyle kapatıldı.13

3 Eylül 2015 Bodrum’da yaşanan mülteci kazası sonrası yayınlanan sahile vuran çocuk cesedi fotoğrafı

sebebiyle “Utan ey büyük adam” başlıklı köşe yazısını kaleme alan Hürriyet yazarı Ertuğrul Özkök hakkında “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı Suriyeli üç yaşındaki Aylan’ın katili olmakla itham ettiği” iddia edilerek soruşturma başlatıldı.14

4 Eylül 2015 30 Ağustos Zafer Bayramı törenlerinin yapıldığı Atatürk Kültür Merkezi’ne (AKM),

Başbakanlık Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğünce (BYEGM), alanın dar olduğu gerekçe gösterilerek bazı medya kuruluşlarına akreditasyon uygulandı. Alana alınmayan Cihan Haber Ajansı kameramanı Emrah Karakütük, “Alan dar ise kurumlardaki gazeteci sayısı kısıtlı tutulur ama her kuruma mutlaka izin verilir. CHA’dan hiçbir arkadaşımızın başvurusu kabul edilmedi” dedi. BYEGM tarafından yapılan açıklamada ise “AKM’nin konumu itibariyle çok dar bir alan tahsis edilmiştir. Bu itibarla akredite olmak için başvuran basın mensuplarının taleplerinin tamamı karşılanamamıştır” denildi.15

Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı, Zaman gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Ekrem Dumanlı hakkında 1 Eylül’de Kanaltürk’teki söyleşisi sırasında yaptığı konuşmada “Cumhurbaşkanı’na hakaret ve tehdit” suçlarından soruşturma başlattı. Dumanlı, konuyla ilgili konuşmasının bir bölümü alınarak günlerdir bir algı oluşturulmaya çalışıldığını söyledi.16

5 Eylül 2015 Dicle Haber Ajansı’nın internet sitesinin dokuzuncu kere engellenmesi üzerine açılan

http://www.dihahaber.info adresi de TİB tarafından erişime kapatıldı.17

Kültür ve Turizm Bakanı Yalçın Topçu, “‘Bizim dedelerimiz dün Çanakkale’de süngüyle topla mücadele ederken bugün de bizler Der Spiegel’le, BBC’yle, Reuters’la, CNN’le karşı karşıyayız ve bunlarla mücadele ediyoruz’’ dedi.18

6 Eylül 2015 Diyarbakır’da yaşayan Hollandalı gazeteci Frederike Geerdink, Hakkâri’nin Yüksekova

ilçesinde gözaltına alındı. Geerdink Ocak ayında da “PKK propagandası yaptığı” gerekçesiyle gözaltına alınmış, daha sonra tutuksuz yargılandığı davadan nisan ayında beraat etmişti. 19 Konuyla ilgili açıklama yapan Hollanda Gazetecileri Sendikası (NVJ) gözaltı kararını kınadı. NVJ Genel Sekreteri Thomas Bruning, Türkiye’nin aşırı bir şekilde gazetecilerin işine karıştığını söyledi.20

Kanaltürk Ankara Temsilcisi Faruk Mercan Twitter üzerinden yaptığı açıklamada iktidar tarafından Koza İpek Medya Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Akın İpek’e Faruk Mercan, Ahmet Taşgetiren ve Gülay Göktürk’ün Bugün’de yazıp, televizyonlarında yorum yaptıkları dönemde kovulmaları için baskı yapıldığını ancak İpek’in kabul etmediğini belirtti.21

Diyarbakır’ın Sur ilçesinde özel harekat polisleriyle vatandaşlar arasında çıkan çatışmalar 12 http://www.haberturk.com/gundem/haber/1123506-fetullah-gulenin-aciklamalarini-yayinlayan-medya-kuruluslari-icin-suc-duyurusu13 http://sendika1.org/2015/09/ozgur-gelecekin-facebook-sayfasi-kapatildi/14 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29981767.asp15 http://www.cihan.com.tr/tr/81-donumluk-alanda-basin-yasagi-uyguladilar-gerekcesini-yerimiz-dar-diye-acikladilar-1882944.htm16 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29988114.asp17 http://www.imctv.com.tr/dihaya-10-kez-erisim-engeli/18 http://haber.sol.org.tr/turkiye/kultur-ve-turizm-bakani-hedef-buyuttu-der-spiegelle-bbcyle-reutersla-cnnle-karsi-karsiyayiz19 http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/09/150906_geerdink20 http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/09/150906_geerdink21 http://www.zaman.com.tr/gundem_erdogan-iki-gazeteciyi-kovun-demis-akin-ipek-direnmis_2314873.html

- 5 -


sırasında, haber takibi yapan JINHA muhabiri Şehriban Aslan’ın, özel harekatçıların açtığı ateş sebebiyle “hafif şekilde” yaralandığı öne sürüldü.22

7 Eylül 2015 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ATV’de yayınlanan söyleşisinde yer alan bazı

sözlerin hurriyet.com.tr’de veriliş şekline tepki gösteren yaklaşık 200 kişilik bir grup, Hürriyet’in İstanbul binasına, ellerinde taşlarla ve sopalarla baskın düzenleyerek binanın giriş katındaki masa, sandalye ve malzemeleri parçaladı.23 Grup binaya girerken bazı güvenlik görevlilerini darp etti.24 AKP Gençlik Kolları Genel Başkanı da olan AKP milletvekili Abdürrahim Boynukalın, saldırı sırasında yaptığı konuşmada “Bu noktadan sonra HDP’nin, PKK ile, PKK’nın Zaman gazetesi ile Zaman gazetesinin de Aydın Doğan ile hiçbir farkı kalmamıştır, hepsi birer terör örgütüdür. Her şeyi, Cumhurbaşkanı, Başkan olamadığından dolayı yapıyor diyorlar. Biz de şunu söylüyoruz.1 Kasım’daki seçim sonucu ne çıkarsa çıksın, seni Başkan yaptıracağız, Seni Başkan yaptıracağız, Seni Başkan yaptıracağız” diye seslendi.25

Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı, Hürriyet gazetesi hakkında, gazetenin Twitter hesabından atılan “Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan Dağlıca açıklamasında, ‘400 vekil alınsaydı bunlar olmazdı’’’ mesajıyla ilgili olarak “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla soruşturma başlattı.26

Bugün gazetesi yazarı Yavuz Baydar hakkında, 14 ve 17 Ağustos’ta yazdığı “Tek hedef var artık; sorunlu iktidarı uzattıkça uzatmak” ile “Değişmiştir derken sistemi çökertmek ancak böyle olur” başlıklı iki yazısı nedeniyle “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret” ettiği iddiasıyla dava açıldı.27

Cumhuriyet gazetesi, Türk Telekom’un kablosuz ağ üzerinden yapılan bağlantılarda, gazetenin internet sitesini engellediğini öne sürdü. Cumhuriyet’in internet sitesinde yer alan haberde, “İstanbul ile Türkiye’nin birçok ilinde Cumhuriyet okurları gazeteyi arayarak ve elektronik posta ile Cumhuriyet’in internet sitesine giremediklerini bildirdi” denildi.28

8 Eylül 2015 Hürriyet gazetesi avukatları, gazete binasına düzenlenen taşlı sopalı saldırıyla ilgili, AKP

milletvekili Abdurrahim Boynukalın ile eyleme katılanlar hakkında, “Mala zarar verme, halk arasında korku ve panik yaratmak amacıyla tehdit, konut dokunulmazlığını ihlal, suç işlemeye tahrik ve hürriyeti tahdit” suçlarının işlendiği gerekçesiyle suç duyurusunda bulundu.29

9 Eylül 2015 Hürriyet gazetesinin Bağcılar’daki merkezi ikinci kez saldırıya uğradı. Sloganlar atarak

binaya gelen bir grup protestocu, bina bariyerleri ve giriş kapısına zarar verdikten sonra binadan ayrıldı. Hürriyet Genel Yayın Yönetmeni Sedat Ergin, hükümet kanadından önceki saldırı sonrası güçlü bir kınama gelmemesinin saldırganları cesaretlendirmiş olabileceğini söyledi. İstanbul’un ardından, Hürriyet’in matbaa binasına yönelik bir başka saldırı da Ankara da gerçekleşti.30

Koza İpek Holding’e bağlı şirketlere ikinci kez baskın düzenlendi. Polislerin holding şirketlerinde yeniden arama başlattığı öğrenildi. 1 Eylül tarihinde yapılan baskında gözaltına alınanların tamamı serbest bırakılmıştı.31

Kocaeli’nin Gebze ilçesinde düzenlenen “teröre lanet” mitinginden sonra bazı grupların HDP ilçe binasına girmek istemesi sebebiyle yapılan polis müdahalesinde, üç gazeteci ile bir polis müdürü yaralandı.32

22 http://www.evrensel.net/haber/260014/surdaki-catismada-jinha-muhabiri-aslan-yaralandi23 http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/09/150906_hurriyet_saldiri24 http://t24.com.tr/haber/hurriyete-baskin-doner-kapi-ve-camlari-kiran-bir-grup-gazete-icine-girdi,30885125 http://t24.com.tr/video/akp-genclik-kollari-baskani-1-kasimdan-sonra-ne-cikarsa-ciksin-seni-baskan-yaptiracagiz-erdogan,118326 http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/09/150907_hurriyet_sorusturma27 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30004623.asp28 http://t24.com.tr/haber/cumhuriyete-kismi-erisim-engeli,30890929 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30009883.asp30 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30021193.asp31http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/364567/Koza_ipek_Grubu_na_bagli_sirketlere_2._polis_baskini.html32 http://www.dha.com.tr/gebzede-olayli-teror-protestosu-1-polis-muduru-ile-3-gazeteci-yaralandi_1021532.html

- 6 -


Hakkari’de gözaltına alınan Hollandalı gazeteci Frederike Geerdink sınırdışı edildi.33

10 Eylül 2015 Hürriyet gazetesi binasına yapılan ikinci saldırıya ilişkin gözaltına alınan 20 şüphelinin

tamamı, ifadeleri alındıktan sonra savcılık talimatıyla serbest bırakıldı.34

12 Eylül 2015 Cumhuriyet’in internet sitesi cumhuriyet.com.tr’ye, Türk Telekom’un ardından TTNET,

Uydunet ve PTT Cell tarafından da erişim sansürü getirildiği öne sürüldü. Teknik servis, konuyla ilgili incelemesinde cumhuriyet.com.tr’ye ulaşmak isteyen kullanıcıların bu siteye gelmeden engellendiklerinin tespit edildiğini ve sitenin sunucularına ulaşımın engellendiğini açıkladı.35

Mersin’in Akdeniz ilçesinde farklı mahallelerde haber takibi yapan DİHA muhabirleri Erdoğan Alayumat, Berivan Altan ve Ahmet Kanbal gözaltına alındı. Muhabirler emniyetteki işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.36

13 Eylül 2015 Şanlıurfa’nın Birecik ilçesinden Suriye’ye geçmek isteyen üç Belçikalı gazeteci gözaltına

alındı. Gazeteciler, ifadeleri alındıktan sonra serbest bırakıldı.37

14 Eylül 2015 Son sayısını yayına vermeye hazırlanan Nokta Dergisi’ne gece yarısı polisler tarafından

düzenlenen baskında, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı talimatıyla derginin 18. sayısı toplatıldı, Twitter hesabına erişimin engellenmesine karar verildi. Piyasaya çıkamayan derginin kapağında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın arkada şehit cenazesi geçerken selfie yaptığı bir görüntüsü yer aldı.38

Gerçek Gündem gazetesi Twitter hesabından yaptığı duyuruda “Sitemize yönelik siber saldırılar nedeniyle haber akışımızda aksama yaşanmaktadır.” dedi.39

15 Eylül 2015 Nokta dergisinin yeni sayısının kapağında yer alan haberde “Cumhurbaşkanı’na hakaret

ve terör örgütü propagandası yapıldığı” suçlamasıyla gözaltına alınan derginin Sorumlu Yazıişleri Müdürü Murat Çapan, tutuklanma talebiyle sevk edildiği nöbetçi mahkeme tarafından “adli kontrol” şartıyla serbest bırakıldı.40

Nokta dergisinin “Asker cenazesinde selfie çeken Erdoğan” kapağını yayınlamasının ardından dergiye yapılan baskını haber yapan, aralarında Diken, Odatv, Meydan Gazetesi, İnternet Haber, Yeni Yön gibi haber sitelerinin bulunduğu çok sayıda internet sitesine erişim engeli getirildi.41

Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı, Güneş gazetesinde yer alan haberi ihbar kabul ederek, Doğan Medya Grubu yöneticileri hakkında “terör örgütü propagandası yapma” iddiasıyla soruşturma başlattı. Doğan Medya Grubu yetkilileri hakkında başlatılan soruşturmada, grup bünyesindeki yayın organlarında “29 Ağustos 2015’te Siirt’te şehit olan askerlerin fotoğraflarının sansürsüz yayınlaması, Tunceli’de öldürülen PKK’lıların fotoğraflarını sansürlemesi ve Cüneyt Özdemir’in televizyonda yaptığı bir röportajının” soruşturma kapsamına alındığı belirtildi.42

Başbakan Yardımcısı Tuğrul Türkeş’in, Ankara’da katıldığı “Ortadoğu Düşünce kuruluşları Buluşması”nı takip etmek isteyen Cihan Haber Ajansı muhabir ve kameramanı “Takip için davet edilen ajanslar içerisinde sizin isminiz yok” denilerek salona alınmadı.43

33 http://haber.sol.org.tr/medya/hollandali-gazeteci-frederike-geerdink-sinirdisi-edildi-12916234 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30040014.asp35 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/367237/Uydunet_yetkilileri__Biz_girebiliyoruz.html36 http://www.evrensel.net/haber/260478/mersinde-3-diha-muhabiri-gozaltinda37 http://www.ntv.com.tr/turkiye/suriyeye-gecmek-isteyen-belcikali-3-gazeteci-gozaltina-alindi,-6msSK0lgUCFLpDL5w4VJg38 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30066945.asp39 http://haber.sol.org.tr/turkiye/cumhuriyete-sansur-gercek-gundeme-siber-saldiri-12962140 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30071211.asp41 http://www.diken.com.tr/noktanin-erdogan-selfieli-kapagini-basan-diken-dahil-bircok-haber-sitesine-engelleme/42 http://www.sabah.com.tr/gundem/2015/09/15/dogan-medya-grubuna-teror-propagandasi-sorusturmasi43 http://www.zaman.com.tr/politika_tugrul-turkesin-programinda-gazetecilere-akreditasyon-engeli_2316616.html

- 7 -


Kendilerine Kardeşlik Platformu adı veren ve AKP’ye yakın oldukları belirtilen bazı sivil toplum kuruluşu gençlik yapılanmalarının Doğan Holding önünde yaptıkları eylemde Doğan Holding önüne siyah çelenk bırakıldı. Hazırlanan afişlerde HDP Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ile Aydın Doğan ve Mustafa Koç’un fotoğraflarının yanına “Döktüğünüz kanda boğulacaksınız” ifadeleri yazıldı. Platform adına konuşan Seyfullah Emin, “Gözü dönmüş bu teröristler, devletimiz ve milletimize mümkün olan her vasıta ile saldırmak için sadece dağlarda saklanmamakta, tam aksine türlü ortamlarda sinsice mevzilenmiş beklemektedir. Bu teröristler karşımıza bazen ağaçları koruduğunu iddia eden vandallıkları ile meşhur serserileri saklarken çıkmaktadır. Oysa devletimize yapışmış asalaktan farkı bulunmamaktadır. Üst aklın yenidünya düzeni için kurmuş olduğu CFR’ın da üyesi olan bu asalak her fırsatta üst akla biat etmiş olduğunu kanıtlamaktadır” dedi.44

BirGün muhabiri Onur Erem hakkında, Google arama sonuçlarında hırsız ve katil aramalarının AKP ve Erdoğan ile eşleştirildiği haberi üzerine açılan soruşturmada savcılık “Cumhurbaşkanı’na hakaret ‘kastı’” gerekçesiyle beş yıla kadar hapis istemiyle dava açılmasına karar verdi.45

16 Eylül 2015 Hürriyet’e yapılan ikinci saldırıdan sonra çekildiği ortaya çıkan videoda AKP milletvekili ve

Gençlik Kolları Genel Başkanı Abdurrahim Boynukalın’ın bir gruba yaptığı konuşmada “Ahmet Hakan’la çay içmişliğim var, acayip korkaktır. Ben bugün Nişantaşı’na evinin önüne gitmeyi düşünüyordum, tek başıma” diye konuşurken, Hürriyet gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Sedat Ergin için de “Bunlar dayak yememiş hiç... Bizim hatamız bunlara zamanında dayak atmamak olmuş” dediği ortaya çıktı.46

“Asker cenazesinde selfie çeken Erdoğan” kapağını yayınlamasının ardından toplatılan Nokta dergisinin, internet sitesine de erişim engellendi. Nokta dergisine yapılan baskın sonrası, derginin Twitter hesabına erişim engeli getirilmişti.47

Star yazarı Cem Küçük, MİT TIR’ları haberini yapan gazeteciler Arzu Yıldız ile Fatih Yağmur’u hedef göstererek “MİT TIR’ları olayı ABD’de yaşansaydı CIA o muhabirleri öldürürdü” dedi.48

CNN Türk programcısı, gazeteci Cüneyt Özdemir hakkında 2014’te “kırmızı fularlı kız” olarak bilinen Ayşe Deniz Karacagil’le yaptığı röportaj sebebiyle “terör örgütü propagandası” iddiasıyla soruşturma açıldı. Özdemir konuyla ilgili, “15 yılda 12 bin konuk almışım programa, hepsi bana zimmetlendiyse vay halime” dedi. Bu röportajdan dört ay sonra ise Ayşe Deniz Karacagil’in “PKK ’ya katıldığı” ortaya çıkmıştı.49

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, çözüm sürecinde gelinen noktayı değerlendiren açıklamasında, “bazı medya ve sermaye gruplarının” PKK’ya destek verdiğini öne sürerek, “Ama bunlar hain ve alçaktır. Çünkü dertleri başka, yani kurtarılmış bölgeler. Bu ülkede asla izin vermeyeceğiz. Onlara destek veren medya grupları bunların bedelini ödeyecek” dedi.50

17 Eylül 2015 İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, T24 yazarı ve Bağımsız Gazetecilik Platformu P24’ün

Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Cemal hakkında, “Akan kanın bir numaralı sorumlusu Saray’daki Sultan’dır, nokta!” başlıklı yazısı nedeniyle soruşturma başlattı. Cemal “Şüpheli” olarak ifade vermeye davet edildi.51

Gazeteci Aytekin Gezici, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, eski Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç ve eski Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’a Twitter üzerinden hakaret ettiği gerekçesiyle beş

44 http://www.bugun.com.tr/gundem/sok-tehdit-doktugunuz-kanda-bogulacaksiniz-haberi/183315445 http://www.birgun.net/haber-detay/birgun-muhabiri-erem-e-rte-ye-hakaret-kasti-davasi-89477.html46 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30074939.asp?_sgm_campaign=scn_a0046116293a000047 https://twitter.com/noktadergi/status/644182315774705664/photo/1?ref_src=twsrc%5Etfw48 http://www.zaman.com.tr/gundem_kucukten-mit-tirlarini-haber-yapan-gazetecilere-tehdit-cia-olsa-oldururdu_2316764.html49 http://t24.com.tr/haber/cuneyt-ozdemir-5-yilda-12-bin-konuk-almisim-programa-hepsi-bana-zimmetlendiyse-vay-halime,30988050 http://www.gazeteciler.com/gundem/cumhurbaskani-erdogan-o-medya-gruplari-bedel-odeyecek-90974h.html51www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/371419/Hasan_Cemal_e___Erdogan__yazisi_icin_sorusturma.html

- 8 -


yıl dokuz ay hapis cezasına çarptırıldı.52

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın avukatlarının şikayeti üzerine, Meydan gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Levent Kenez hakkında HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın Deustche Welle Türkçe’ye yaptığı açıklamaları haberleştirmesi üzerine soruşturma başlatıldı.53

Bakırköy Başsavcısı Selami Hatipoğlu, Doğan Medya Grubu hakkında “örgüt propagandası” suçlamasıyla yürütülen soruşturma kapsamında Hürriyet gazetesi Yönetim Kurulu Başkanı Vuslat Doğan Sabancı’nın da aralarında yer aldığı birçok ismin ifadesinin alınacağını açıkladı. Hatipoğlu, ”Basın özgürlüğüne müdahale var diyenler soruşturmamızı manipüle etmeye çalışıyor. Müdahale olsaydı bunlar yazılamazdı” dedi.54

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Nokta Dergisi’nin kendisini konu alan “şehit cenazesinde selfie” kapağı hakkında “Bunun adı basın özgürlüğü olamaz ben hayatımda selfie yapmış değilim. Bazı insanlar bunu yapabilir, ben yapmıyorum. Ben bir şehit tabutuna sırtına dönebilecek kadar şerefsiz değilim. Onlar bunu yapabilecek kadar şerefsizdir, alçaktır. Avukatlara gereken talimatı verdim. Bunların bedelini ödeyecekler” dedi.55

Hürriyet’e yapılan taşlı sopalı baskından sonra Cumhuriyet’in de tehdit edildiğini ifade eden Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar, “Bu tehditler, birkaç kez değişik yöntem ve yollarla devam etti. Güvenlik toplantısı yaptık. Birçok gazete kurşungeçirmez camlardan, baskın ve yangın halinde çıkış kapılarının denetlenmesine kadar ciddi önlemler alıyor bu günlerde. Türkiye’de basın özgürlüğünün olmazsa olmazlarından biri kurşungeçirmez camlar ve yangın merdivenleri” dedi.56

Başbakan Ahmet Davutoğlu, AKP milletvekili Abdurrahim Boynukalın’ın Hürriyet yazarı Ahmet Hakan ve Hürriyet Genel Yayın Yönetmeni Sedat Ergin’i tehdit ederek “dövmek lazım” demesi hakkında “Bu tür ifadeleri doğru görmem. Kim söylerse söylesin. Ama bu da böyle bir kasıtla söylenmiş ifadeler değil. Biraz da bir gençler arasında dost ortamında ifade edilmiş hususlar” dedi.57

18 Eylül 2015 Selam-Tevhid soruşturması kapsamında Samanyolu Yayın Grubu Başkanı Hidayet

Karaca’nın avukatı ve Bugün gazetesi yazarı Gültekin Avcı ile sekiz emniyet personeli gözaltına alındı.58

HDP Genel Merkezine giden sendika.org muhabiri Bora Balcı’nın haber takibinden dönerken kaçırılıp boş bir araziye götürülerek silahla tehdit edildiği öne sürüldü.59

19 Eylül 2015 Basın kartı almak için İstanbul Basın Yayın İl Müdürlüğü’ne başvuran CNN Türk’ün eski

programcısı ve Birgün yazarı, gazeteci Enver Aysever’e verilen cevapta talebinin “mesleki çalışmalarının yetersiz olduğu gerekçesiyle” reddedildiği belirtildi.60

Gezici Araştırma Şirketi’nin, anket yapan çalışanları gözaltına alındı. Şirketin sahibi Murat Gezici anketörlerin izinsiz anket yaptıkları gerekçesiyle gözaltına alındıklarını, gözaltı sırasında kendilerine Gezici Araştırma Şirketi ile çalışmamalarının tembihlendiğini belirtti. “Bu şekilde araştırma yetkisi sorgulanıyor olması manidardır. Biz de basın gibi araştırma yapıyoruz gezici araştırma da bağımsız bir araştırma merkezidir” dedi. Gezici, yasal olarak anket yapmanın izin gerektirmediğini de söyledi. Anket çalışanları daha sonra serbest bırakıldı.61

CNN Türk’ün programcılarından Şirin Payzın, HDP’lileri ekrana çıkartamadıklarını belirterek “Çünkü çıkardığınız zaman otomatikman PKK’lı deniyor. Başka kanallar için söylüyorum. CNN Türk için söylemiyorum. Bir HDP’linin sözünü koyduğunuz zaman, Mithat Sancar ile röportaj 52 http://www.radikal.com.tr/turkiye/gazeteci_aytekin_geziciye_erdogana_hakaretten_6_yil_hapis-143592853 http://www.meydangazetesi.com.tr/gundem/meydan-a-cumhurbaskanina-hakaretten-sorusturma-h30014.html54 http://www.diken.com.tr/dogan-medya-sorusturmasina-tuhaf-savunma-basin-ozgurlugune-mudahale-olsaydi-bunlar-yazilamazdi/55 http://www.sozcu.com.tr/2015/gundem/erdogan-nokta-dergisinin-kapagi-hakkinda-konustu-937287/56 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/can-dundar-turkiyede-basin-ozgurlugunun-olmazsa-olmazi-kursun-gecirmez-camlar-1837225.html57 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30093045.asp?noMobile=true58 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30110943.asp59 http://www.imctv.com.tr/sendika-org-muhabiri-kacirilip-silahla-tehdit-edildi/60 http://www.cihan.com.tr/tr/gazeteci-enver-aysevere-basin-karti-verilmedi-1891000.htm61 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/372763/Gezici_Arastirma_nin_anketorlerine_gozalti.html

- 9 -


yapıyoruz, otomatikman şöyle deniyor: PKK propagandası yapıyorsunuz. Sancar HDP milletvekili” dedi.62

20 Eylül 2015 Taraf gazetesinin eski genel yayın yönetmeni, gazeteci ve yazar Ahmet

Altan hakkında ”Cumhurbaşkanı’na hakaret” iddiasıyla soruşturma başlatıldı. Altan, Koza İpek Holding’e yapılan operasyonun ardından, Samanyolu Haber kanalında katıldığı programda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve AKP’yi eleştirerek Erdoğan’ın anayasayı çiğnediğini ifade etmişti.63

Köşe yazıları nedeniyle üç gündür gözaltında tutulan gazeteci yazar Gültekin Avcı’nın avukatı Fikret Duran, müvekkiline nezarethanede işkence edildiğini belirterek “Tuvalet ihtiyacında kameraya bak, ben gelip sizi tuvalete götüreceğim demişler üç saat el sallamasına rağmen kimse gelip kapıyı açmamış. İnsan haysiyetiyle, onuruyla bağdaşmayacak işkence diyebileceğimiz muamelelere maruz bırakıldı” dedi.64

21 Eylül 2015 Selam-Tevhid soruşturması kapsamında gözaltına alınan Samanyolu Yayın Grubu Başkanı

Hidayet Karaca’nın avukatı ve Bugün gazetesi yazarı Gültekin Avcı yedi köşe yazısı delil gösterilerek “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’ni ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs”, “terör örgütünü kurma ve yönetme” ve “devletin gizli kalması gereken belgelerini temin etme” gerekçesiyle tutuklandı. Avcı, daha önce bir köşe yazısından dolayı mahkemelik olduğu Hakim Durmuş Karaçalı tarafından yargılandı. Avcı’nın avukatı Fikret Duran, hakim Karaçalı’yı uyarmalarına ve reddetmelerine rağmen ısrarla dosyaya baktığını söyledi ve Hakim Karaçalı hakkında yargı sürecini başlatacaklarını ifade etti. Gözaltına alınan sekiz emniyet personelinden üçü de tutuklandı.65

Gazeteci-Yazar Ahmet Altan hakkında Nisan ayında GriHat’a verdiği söyleşi nedeniyle “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla soruşturma başlatıldı. Altan hakkında Samanyolu haber kanalında yaptığı konuşmada Cumhurbaşkanına hakaret nedeniyle de bir soruşturma başlatılmıştı.66

Meydan gazetesinde yazan şarkıcı Atilla Taş, Twitter’dan kendisine soruşturma açıldığını duyurdu.67

Rojnews Yayın Kurulu, ajanslarının 24 Temmuz tarihinden beri yoğun bir biçimde engellemelere ve siber saldırılara maruz kaldığını söyleyerek, “Kürt basını başta olmak üzere duyarlı olan tüm çevreleri özgür basına yönelik bu saldırılara karşı duyarlı olmaya çağırıyoruz” dedi.68

22 Eylül 2015 Meydan gazetesi yazarı Cafer Solgun hakkında, gazetenin bir diğer yazarı Yılmaz

Odabaşı’nın yazısı nedeniyle “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla soruşturma başlatıldı. Odabaşı, 20 Ağustos’ta “AKP: Sonun başlangıcı” başlıklı bir yazı kaleme almış ancak baskı hatasıyla yazıya Cafer Solgun’un imzası atılmıştı.69

“Paralel Devlet Yapılanması” iddiasıyla hazırlanan iddianamede, Fethullah Gülen ile Samanyolu Yayın Grubu Başkanı Hidayet Karaca hakkında, “silahlı terör örgütünü yönetme, zincirleme şekilde resmi belgede sahtecilik ve zincirleme şekilde delil uydurarak iftirada bulunma” suçlamasıyla toplam 55’er yıla kadar hapis cezası talep edildi.70

23 Eylül 2015 Diyarbakır’ın Silvan ilçesinde 26 Ağustos’ta gözaltına alınıp denetim serbestliği ile serbest

62 http://www.diken.com.tr/cnn-turk-programcisi-sirin-payzin-hdplileri-ekrana-cikaramiyoruz/63 http://www.radikal.com.tr/turkiye/ahmet_altana_sorusturma_acildi-143769364 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/avukat-duran-gultekin-avciya-tuvalet-icin-3-saat-kamera-onunde-el-sallattilar-1841848.html65 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/373557/_Gultekin_Avci_ve_3_polis_tutuklandi_.html ve http://www.cihan.com.tr/tr/gazeteci-gultekin-avciyi-davalik-oldugu-hakim-tutukladi-1894812.htm66 http://www.grihat.com.tr/ahmet-altana-yine-cumhurbaskanina-hakaret-sorusturmasi-26322h.htm67 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30131829.asp68 http://www.imctv.com.tr/rojnews-ajansimiza-yonelik-siber-saldirilar-suruyor/69 http://www.diken.com.tr/erdogana-hakarette-bugun-meydan-yazari-cafer-solguna-yazmadigi-yazidan-sorusturma/70 http://haber.sol.org.tr/turkiye/paralel-yapi-iddianamesi-fethullah-gulene-55-yil-hapis-isteniyor-130510

- 10 -


bırakılan Silvan Mücadele Gazetesi Sahibi Ferhat Parlak hakkında, savcının yaptığı itiraz nedeniyle tutuklama kararı verildi.71

25 Eylül 2015 UyduNet kullanıcıları uzun süredir Twitter’a giremediklerini söylemelerinin üzerine

UyduNet müşteri hizmetleri ile görüşen Cumhuriyet muhabiri, Twitter’a erişimin 26 Ağustos 2015 tarihinden itibaren mahkeme tarafından süresiz şekilde engellendiğini öne sürdü.72

26 Eylül 2015 Anadolu Ajansı, HDP Eş Genel Başkanı Demirtaş’ın Berlin’deki “Dayanışma Gecesine” AA

ve TRT muhabirlerinin alınmadığını öne sürdü.73

27 Eylül 2015 Türk Telekom bünyesinde faaliyet gösteren TTNet’in dijital yayın platformu TİVİBU,

Fethullah Gülen cemaatine yakınlığıyla bilinenBugün TV, Samanyolu Haber ve Mehtap TV’nin yayınlarına “gerekçesiz olarak” son verdi.74

Tunceli’de çatışmada yaralanan ve kaldırıldığı Elazığ’da tüm müdahalelere rağmen şehit düşen Tabur Komutanı Binbaşı Yavuz Sonat Güzel’in Kocaeli’nin Kandıra ilçesinde düzenlenen cenaze töreninde belediye zabıtaları anne Emine Güzel’in Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı eleştiren sözlerini kaydetmek isteyen muhabir ve kameramanlara engel olmaya, zarar vermeye çalıştığı ileri sürüldü. 75

28 Eylül 2015 Diyarbakır’da Dicle Haber Ajansı, Azadiya Welat ve KURDİ-DER binalarına düzenlenen

baskında 32 gazeteci gözaltına alındı. Gözaltına alınan 32 kişi daha sonra serbest bırakıldı.76 Öte gazetesinin imtiyaz sahibi Zana Aksu, siirttenote.com’dan ve siirttenote.net sitelerinin

TİB tarafından “idari tedbir” kapsamında erişime kapatıldığını açıkladı. “Bugüne kadar kendilerine herhangi bir mahkeme kararı veya resmi bir evrak tebliğ edilmediğini” söyleyen Aksu, “Hukuka aykırı şekilde kapatıldığımız için bayramdan önce TİB yetkilileri hakkında Siirt 1. Sulh Ceza Hakimliği’ne suç duyurusunda bulunduk” dedi.77

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kendisine Hürriyet gazetesinde yayınladığı mektup ile cevap veren Doğan Medya Grubu Başkanı Aydın Doğan ile ilgili “Conrad’daki konuşmamızı inkar etti, bütün kirli çamaşırları piyasaya dökülmeye başladı. Senin o gönderdiğin mektupların kıymeti yok. Kimin nerede, ne için çalıştığı bellidir. Vatanı için çalışanlar da bellidir, kendi saltanatı için çalışanlar bellidir” dedi.78

29 Eylül 2015 Halkın Günlüğü gazetesinin internet sitesine TİB tarafından erişim engeli getirdi. Konuyla

ilgili gazete yönetimi tarafından yapılan açıklamada, “Buradan binlerce kez ifade ediyoruz ki, hiçbir saldırı, engelleme ve sansür Halkın Günlüğü’nün kitlelerle buluşmasını durduramayacaktır. Halkın Günlüğü haklılığı ve meşruluğundan aldığı güçle kitlelerle buluşmaya ve onların sesi olmaya devam edecektir.” denildi.79

30 Eylül 2015 Hürriyet gazetesi yazarı ve CNN Türk de program yöneticisi Ahmet Hakan Coşkun

İstanbul’daki evinin önünde aracından indiği sırada arkadaki araçtan inen dört kişinin fiziki saldırısına uğradı. Hastaneye kaldırılan Ahmet Hakan’ın kaburga ve burnunda kırıklar tespit edildiği açıklandı. Ahmet Hakan’ın gazete tarafından verilen korumasını da yaralayan saldırganlar kaçmaya çalışırken 71 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/374825/Gazeteci_Ferhat_Parlak_tutuklandi.html72 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/376132/UyduNet_ten_simdi_de_Twitter_a_sansur_geldi.html73 http://www.birgun.net/haber-detay/anadolu-ajansi-hdp-bize-ve-trt-ye-ambargo-uyguladi-90549.html74 http://www.zaman.com.tr/politika_ozgur-medyaya-tivibu-sansuru_2318554.html75http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/376777/Sehidin_annesinin_Erdogan_a_isyani_duyulmasin_diye_zabita_gazetecilere_saldirdi.html76 http://www.cnnturk.com/turkiye/dicle-haber-ajansina-polis-baskini77 http://bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/167886-uc-dilli-siirt-ten-ote-sitesine-sansur78 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/378089/Erdogan_dan_Dogan_a_yanit__Mektuplarin_kiymeti_yok.html79 http://sendika1.org/2015/09/halkin-gunlugunun-internet-sitesine-erisim-engeli/

- 11 -


polisler tarafından yakalanarak gözaltına alındı.80

T24 yazarı ve Bağımsız Gazetecilik Platformu P24 Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Cemal’e, 7 Eylül 2015 tarihli “Heyy sen!” başlıklı yazısında “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret ettiği” suçlamasıyla soruşturma açıldı. Cemal, savcılığa verdiği ifadede, “Sonunda daima demokrasiden yana olanlar kazanır. Sonunda daima özgürlüğü savunanlar kazanır. Sonunda daima mesleklerinin bağımsızlığını, özgürlüğünü savunan, bu konuda titizlik gösteren gazeteciler, gazeteci milleti kazanır. Bu dünya despotlara kalmaz, nokta” dedi.81

Star gazetesinden Helin Şahin’in haberinde, Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı’nın “Doğan Medya Grubu’nun tüm yayın organları ve sosyal medya hesaplarının tek tek incelenerek ‘terör örgütü propagandası’ içeren haber ve mesajların kurum politikası olup olmadığının tespitini” istediği öne sürüldü.82

İfade Özgürlüğüne ve Gösteri Hakkını Kullanmak İsteyenlere Müdahale1 Eylül 2015 Türkiye’nin birçok kentinden Ankara’ya gelen “Barış Anneleri”nin HDP ve CHP grubu ile

görüşmek amacıyla kurduğu 22 kişilik heyetin, Meclis’ten içeri alınırken, çıplak aramaya maruz bırakıldığı öne sürüldü. Anneler konuyla ilgili açıklamalarında, uygulama hakkında Meclis Başkanlığı’na şikayette bulunacaklarını söyledi.83

Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Fahri Kasırga, Kadıköy Yeldeğirmeni’nde arkadaşları ile kartopu oynarken bıçaklanarak öldürülen gazeteci Nuh Köklü cinayetine ilişkin görülen dava sırasında Köklü’nün avukatı Mehmet Ümit Erdem’in “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı hedef gösterdiği” iddiasıyla Erdem hakkında suç duyurusunda bulundu.84

2 Eylül 2015 PKK’nın düzenlediği bombalı saldırıda hayatını kaybeden askerlerden Recep Beycur’un

yakını Kazım İpek, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret ettiği iddiasıyla tutuklandı.85

Mersin’de tatil kampına 20 Ağustos’ta operasyon düzenleyen polisin gözaltına aldığı kişilerden 14 yaşındaki Y.D.A. tutuklandı. Duruma tepki gösteren ailesi, “Kızımın çantasında kitap ve tablet çıktı, bunlar suç unsuru olarak gösteriliyor, o kampa iki kızımızın ardından ailece biz de gitmeye hazırlanıyorduk” dedi.86

3 Eylül 2015 Eskişehir’de, 1 Eylül Dünya Barış Günü’nde yapılan yürüyüşte “Hırsız, katil Erdoğan” diye

slogan attıkları iddiasıyla gözaltına alınan altı kişi, “cumhurbaşkanına hakaret” suçlaması ve tutuklanmaları istemiyle mahkemeye sevk edildi.87 Bu kişiler, daha sonra, mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.88

Ankara Üniversitesi Rektörlüğü, Valilik talebiyle Siyasal Bilgiler Fakültesinin iki öğretim elemanına Twitter’da yaptığı paylaşımlar nedeniyle kınama cezası verdi. Gerekçede, öğretim elemanları Aysun Gezen ve Ozan Değer’in “Hizmet dışında, resmi sıfatın gerektirdiği itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulundukları” öne sürüldü.

Mersin’de kadın cinayetlerini protesto etmek için, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü’nün bulunduğu binanın penceresine pankart asan beş kadın, polis tarafından gözaltına alındı.89

Eskişehir’de, bir açıklamaya katılması sebebiyle açığa alınan öğretmen Hatice Yüksel ile ona 80 http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/09/150930_ahmet_hakan_saldiri81 http://t24.com.tr/haber/hasan-cemal-sonunda-daima-demokrasi-ve-gazetecilik-kazanir-bu-dunya-despotlara-kalmaz,31136582 http://haber.sol.org.tr/turkiye/star-dogan-grubu-yayinlari-ve-sosyal-medya-hesaplarina-teror-incelemesi-13122183 http://www.imctv.com.tr/meclise-giden-baris-annelerine-ciplak-arama/84 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29963175.asp85 http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/09/150902_erdogan_hakaret_tutuklama86 http://haber.sol.org.tr/toplum/14-yasindaki-kiz-cocugu-orgut-iddiasiyla-tutuklandi-12837187 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29977155.asp88http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/359753/_Cumhurbaskanina_hakaret_eden__alti_kisi_serbest_birakildi.html89 http://www.cihan.com.tr/tr/kadin-cinayetlerini-protesto-icin-pankart-acan-kadinlar-goz-altina-alindi-1882476.htm

- 12 -


destek veren meslektaşı Mehmet Doğan hakkında, Eskişehir Valisi Güngör Azim Tuna için, “Halk düşmanı” ifadesini kullandıkları gerekçesiyle “hakaret” suçlamasıyla dava açıldı.90

4 Eylül 2015 Ankara’da düzenlenmesi planlanan G-20 Liderler Zirvesi’ni protesto eden Sosyalist

Demokrasi Parti’sinin 17 üyesi gözaltına alındı. Gözaltı sırasında kafasını gözaltı aracına çarpan bir polis memuru yaralandı.91

5 Eylül 2015 Cizre’de çıkan olaylarda kurşun isabet etmesi sonucu sol gözünde görme kaybı yaşayan 17

yaşındaki Mehmet Emin Oflaz tedavisi tamamlanmadan, “terör örgütüne üyelik” suçlamasıyla tutuklandı. Tedavisi yarım kaldığı takdirde oğlunun görme yetisini tamamen kaybedeceğini söyleyen baba Raşit Oflaz, “Oğlum ameliyat edileceği sırada ifadesi alınmak üzere emniyete götürüldü. İfadesi alındıktan sonra da tutuklandı. Şu anda sol gözü görmüyor. Tedavi olmazsa sol gözünü tamamen kaybedecek” dedi.92

9 Eylül 2015 Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın

Diyarbakır’da yaptığı basın açıklamasındaki beyanlarının suç unsuru içermesi iddiasıyla, soruşturma başlattı.93

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın avukatı, sosyal paylaşım sitelerinde Cumhurbaşkanına hakaret içeren ifadeler kullanan dört kişi hakkında suç duyurusunda bulundu. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nca başlatılan soruşturma kapsamında, savcı tarafından ifadesi alınan şüphelilerden ikisi tutuklandı.94

Emek Partisi (EMEP) Bolu İl Sekreteri ve Emek Gençliği MYK Üyesi Çağlar Kazak’a, sosyal medya üzerinden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret ettiği iddiasıyla bir yıl iki ay hapis cezası verildi. Mahkeme heyeti, “hükmün açıklanmasının geri bırakılması” kararı ile cezayı erteledi.95

10 Eylül 2015 CHP Zeytinburnu İlçe başkanlığı binasına astığı afişe, projeksiyonla yansıtılan görüntüler ve

yazılarla Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret ettiği öne sürülen CHP Zeytinburnu İlçe Başkanı Barbaros Doğruel hakkında hakaret suçu işlediği gerekçesiyle dört yıla kadar hapis cezası istendi. Doğruel, Cumhurbaşkanı’na hakaret etmediğini söyleyerek, ”Medyada yer alan yazıların ve kupürlerin projeksiyon vasıtasıyla yansıtılmasıdır. Kendi yazdığımız bir ifade yoktur. Bu nedenle hakaret suçunu kabul etmiyorum” dedi.96

Özgürlükçü Hukukçular Derneği, halkı kin ve düşmanlığa tahrik, hakaret, halk arasında panik ve korku oluşturdukları gerekçesi ile yaklaşık 150 sosyal medya hesabı hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu. Suç duyurusunda söz konusu hesaplardan yapılan paylaşımlarda kamu düzeninin ve toplumsal barışın tehdit edildiği ileri sürüldü.97

Sokağa çıkma yasağı ilan edilen Cizre’de “devletin, halka yönelik şiddet uygulamasına” ilişkin paylaşımlarda bulunan Fransız gazeteci Matthieu Delmas, hakkında A Haber “Cizre’de bir Fransız ajan eksikti” başlıklı bir haberinde Delmas’ın “gazeteciden çok ajan olduğunu” öne sürerek “daha önce benzer paylaşımlarda bulunduğu için sınır dışı edilen Hollandalı ve İngiliz gazetecileri hatırlattığını” ifade etti.98

11 Eylül 201590 http://www.radikal.com.tr/turkiye/valiye_halk_dusmani_demek_suc_sayildi-142714391 http://www.taraf.com.tr/guncel-haber/tobb-onunde-g-20-protestosu-17-gozalti/92 http://www.radikal.com.tr/turkiye/tedavi_olmazsa_gozunu_kaybedecek-142765793 http://www.radikal.com.tr/politika/savcilik_selahattin_demirtas_hakkinda_sorusturma_baslatti-1431361 ve http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/365721/Selahattin_Demirtas_19_yilla_yargilanacak.html94 http://www.radikal.com.tr/turkiye/erdogana_hakaret_iddiasiyla_2_tutuklama-143126795 http://www.evrensel.net/haber/260256/emep-bolu-yoneticisine-erdogana-hakaret-cezasi96http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/365567/Projeksiyonlu_yolsuzluk_protestosu_Erdogan_a_hakaret_sayildi__4_yil_hapsi_isteniyor.html97 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/150-sosyal-medya-hesabi-hakkinda--haberi/182584998 http://www.ahaber.com.tr/gundem/2015/09/10/cizrede-bir-fransiz-ajan-eksikti

- 13 -


Edirne’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a, Facebook hesabından hakaret ettiği gerekçesiyle tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılan Erkan K.’ya, savcılık itirazının ardından elektronik kelepçeli ev hapsi cezası verildi.99

12 Eylül 2015 Konya’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret ettiği iddiasıyla iki gün tutuklu

kaldıktan sonra tahliye olan lise öğrencisi M.E.A.’ya, 11 ay 20 gün hapis cezası verildi. Mahkeme, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verdi.100

Eskişehir’de Emniyet Müdürlüğü önünde oturma eylemi yaptığı için gözaltına alınan ve ardından hakkında soruşturma açılan İngilizce öğretmeni Hatice Yüksel, Trabzon’a “sürgün” edilmesine tepki göstererek, stant açıp imza kampanyası başlatmasının ardından polis tarafından üç günde üç kez gözaltına alındı.101

15 Eylül 2015 İstanbul Üniversitesi’nde, üzerinde yüzü olmayan bir siluetin yer aldığı ve “Savaşıma feda

ol!” yazılı afişler, polis tarafından “Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hakaret” içerdiği gerekçesiyle toplandı.102

Prof. Dr. İdris Bal’ın AKP milletvekili olduğu dönemde işadamı Gürsel Ercan, danışmanı Hakan Semerci ile toplantılar düzenleyip iktidar partisini eleştirerek dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın iktidardan indirileceğine dair açıklamaları nedeniyle, Bal ile danışmanları hakkında hükümeti devirmeye teşebbüs suçundan Anayasal Suçları Soruşturma Bürosu Savcısı Serdar Coşkun’un talimatıyla soruşturma başlatıldı.103

AKP Aliağa ilçe örgütünün, “fişleme timi” oluşturarak, “devlet büyüklerine” hakaret edenleri savcılığa bildirmeye başladığı bildirildi. AKP İlçe yönetimi “devlet büyüklerine hakareti önlemek için” böyle bir uygulamaya girdiklerini açıkladı. Parti genel merkezinden geldiği iddia edilen talimatla, ilçede basın ve sosyal medya üzerinden Cumhurbaşkanı, Başbakan ve diğer devlet yetkilileri hakkında yapılan yayınlar ve paylaşımlar takibe alındı. Bu çalışma sonucunda küfür, hakaret ve diğer suç unsurları içerdiği düşünülen hesaplar fişlendi. Fişleme timinin şu ana kadar ilçede 30 kişi hakkında Aliağa Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunduğu ileri sürüldü. AKP Aliağa Basından Sorumlu Başkan Yardımcısı Metin Aksoy ise “işi gücü bırakıp” bu çalışmayı yapmadıklarını ancak devlet büyüklerine hakaret etmeyi de doğru bulmadıklarını söyledi104

16 Eylül 2015 Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı, Disk Genel Başkanı Kani Beko hakkında Temmuz

ayında Suruç’taki bombalı saldırıda ölen 34 kişinin ardından yaptığı basın açıklamasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret ettiği gerekçesiyle soruşturma başlattı.105

Ankara Devlet Opera ve Balesi Müdürlüğü, solist sanatçısı Arda Aktar’ın, Cumhuriyet’te yayımlanan ve DOB yönetimini eleştiren, “Kendi atamasını kendi yaptı” ile “Tek bir gecede sanatçı yaptılar” başlıklı haberlerini, kişisel Facebook hesabı üzerinden paylaştığı ve haberler üzerine yorumda bulunduğu gerekçesiyle savunmasını istedi.106

17 Eylül 2015 HDP Parti Meclisi üyesi, “vicdani retçi” olarak bilinen Mehmet Tarhan, Aydın’da “askerlik

kanununa muhalefet” gerekçesiyle gözaltına alındı.107

18 Eylül 2015

99 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30039862.asp100 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30045579.asp101 http://www.evrensel.net/haber/260526/surgunu-protesto-eden-hatice-ogretmen-3-gunde-3-kez-gozaltina-alindi102 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/369049/Yuzsuz_afise__Erdogan_a_hakaret__mudahalesi.html103 http://www.zaman.com.tr/politika_eski-akpli-idris-bala-darbe-sorusturmasi_2316591.html104 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/369659/AKP_nin_fisleme_timi_basin_ve_sosyal_medyada_muhalif_avi_baslatti.html105 http://www.iha.com.tr/haber-disk-genel-baskani-bekoya-cumhurbaskanina-hakaretten-sorusturma-496686/106 http://haber.sol.org.tr/medya/cumhuriyet-haberi-paylasan-sanatciya-sorusturma-129843107 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30098880.asp

- 14 -


14 Aralık operasyonu kapsamında tutuklanan Samanyolu Yayın Grubu Başkanı Hidayet Karaca’nın avukatı Fikret Duran, yandaş medyanın iddianame sürecinde de soruşturmanın parçası olduğunu söyledi. Soruşturmada avukat olarak taraf olmalarına rağmen iddianameyi basından öğrendiklerini belirterek, “Soruşturma savcısı ‘İddianamenin hazırlandığını ve başsavcı vekiline gönderildiğini detayların mahkemeye gittikten sonra öğrenileceğini’ söyledi. Başka da bir detay vermedi. Bütün süreçlerde olduğu gibi iddianamenin hazırlanması da bizden saklandı, yandaş medyaya servis edildi. İçi boş olan dosya ile kamuoyu yanlış yönlendirildi” dedi.108

19 Eylül 2015 Oyuncu Bergüzar Korel, bir takipçisinin “Kocanla ağaçlar kesiliyor diye en önden

yürüyordunuz. Şimdi fidanlarımız, askerlerimiz gidiyor, sesiniz çıkmıyor. Sen de yetiştiriyorsun bir tane, Allah büyüktür” mesajı üzerine yaptığı açıklamada sosyal medya hesaplarını kapattığını belirtti.109

21 Eylül 2015 1 Haziran 2013 tarihinde, İzmir’deki Gezi eylemlerine destek eylemine katılan 94 kişi

hakkında, altışar yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açıldı.110

Samsun’da bisiklet tamircisi Mustafa Y., yolda yürürken “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret ettiği” gerekçesiyle gözaltına alındı.111

22 Eylül 2015 Star gazetesi, İstanbul otogarından Edirne’ye doğru yürüyüşe geçen Suriyeli sığınmacı grubu

izlerken gözaltına alınan Fransa vatandaşı Charlotte Lecaille, Almanya vatandaşı Nora Sophia, Suriyeli Abdalsalam Sakkal, Ali Fares ve Muhammed Fares’i “Gezici ajan’” ilan ederek, bu kişilerin amaçlarının Suriyeli sığınmacıları provoke etmek ve Türkiye’yi Batılı ülkelere sığınmacı krizinde “başarısız” göstermek olduğunu öne sürdü.112

23 Eylül 2015 Şanlıurfa Cumhuriyet Başsavcılığı, HDP’li milletvekili İbrahim Ayhan hakkında “terör

örgütünün propagandasını yapmak” suçundan soruşturma başlattı.113

27 Eylül 2015 DİHA, ikinci bir duyuruya kadar sokağa çıkma yasağının ilan edildiği Diyarbakır’ın Bismil

ilçesinde “polisin yurttaşlara ateş açtığını” öne sürdü ve Şimşek ailesine ait eve atılan bombada sekiz yaşındaki Elif Şimşek’in hayatını kaybettiğini, aileden beş kişinin de yaralandığını iddia etti.114

28 Eylül 2015 DİHA’nın haberine göre, Diyarbakır’da futbol oynadığı halı sahadan evine döndüğü sırada

karnına isabet eden polis kurşunuyla ağır yaralanan 16 yaşındaki Bilal Mengil, 20 gündür tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti.115

29 Eylül 2015 Sabah Gazetesi Adana Bölge Temsilcisi Ali Ersin Ramoğlu, gazeteci Aytekin Gezici

hakkında kaleme aldığı, “Makul değil, baş şüpheli” başlıklı yazıda kullandığı, “terbiyesiz haşhaşi” ifadeleri nedeniyle 10 ay hapis cezasına çarptırıldı.116

Diyarbakır’ın Bismil ilçesinde özel harekat polisleri ile vatandaşlar arasında çıkan çatışmalarda 19 yaşındaki Halil Kurtiş ve 12 yaşındaki Berat Güzel yaşamını yitirdi.117

108 http://www.zaman.com.tr/politika_hidayet-karacanin-avukati-yandas-medya-sorusturmanin-parcasi-oldu_2317222.html109 http://t24.com.tr/haber/berguzar-korel-sosyal-medya-hesablarini-kapatti,310148110 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30131098.asp111 http://haber.sol.org.tr/turkiye/bisiklet-tamircisine-erdogana-hakaretten-gozalti-130382112 http://www.gercekgundem.com/medya/156634/star-gazetecileri-gezici-ajan-ilan-etti113 http://www.radikal.com.tr/politika/hdpli_vekil_ibrahim_ayhana_sorusturma-1438956114 http://www.diken.com.tr/sokaga-cikma-yasagi-uygulanan-bismilde-sekiz-yasindaki-cocuk-hayatini-kaybetti/115 http://www.imctv.com.tr/silvanda-yaralanan-cocuk-hayatini-kaybetti/116 http://haber.sol.org.tr/medya/sabah-gazetesi-yazarina-10-ay-hapis-131122117 http://sendika1.org/2015/09/bismilde-uc-gunde-ucuncu-olum-bir-cocuk-daha-yasamini-yitirdi/

- 15 -


30 Eylül 2015 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Twitter hesabından kendisine hakaret ettiği

gerekçesiyle MHP Kırıkkale Milletvekili Seyit Ahmet Göçer hakkında 20 bin liralık manevi tazminat davası açtı.118

İfade ve Basın Özgürlüğüne Yönelik Müdahaleye Yurtiçi ve Yurtdışından Gelen Tepkiler

1 Eylül 2015 Bugün gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Erhan Başyurt, İpek Medya Grubu’na düzenlenen

operasyonla ilgili Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “İpek Medya Grubu’na polis eşliğinde gözdağı ve susturma operasyonu başladı. Holding merkezimize polis baskını yapıldı. Yazıklar olsun!. IŞİD’e silah sevkıyatını ortaya çıkardığımız gün medya ve grubumuza baskın.” ifadesini kullandı.119

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Koza-İpek Grubu’na ve medya organlarına yapılan operasyonlarla ilgili olarak, “Medyası susturulan ülkede demokrasiden söz edilemez. Hükümeti bizi dünyaya rezil etmemeye davet ediyorum” dedi.120 AB Bakanı Ali Haydar Konca, “Özellikle de basına yönelik operasyonların Türkiye’nin demokratik bir ülke olduğu konusunda bütün dünyada büyük bir endişe yaratmasından şahsen ürkerim. Dolayısıyla basına yönelik operasyonların doğru olmadığı düşüncesindeyim” dedi.121 İHD’nin konuyla ilgili açıklamasında ise, “Biz, hangi politik düşünceyi savunursa savunsun; basın yayın organlarına karşı, iktidar tarafından yapılan saldırıları basın özgürlüğüne müdahale olarak görüyor ve kınıyoruz.” denildi.122

Gazeteciler Cemiyeti (Ankara) Başkanı Nazmi Bilgin, medyaya yönelik son baskılarla ilgili yaptığı açıklamada “Basın tarihimizde görülmemiş bu baskı ve baskınları şiddetle kınıyoruz, görüşlerini benimsemesek bile, görüşlerini açıklama özgürlüğünü sonuna kadar savunacağız” dedi. Bilgin, “Basını susturmaya çalışanlar tarihin karanlık dehlizlerinde yerlerini alacaklardır. Tüm basın kuruluşları ve basın örgütleri bu haksızlığa karşı kenetlenmeli ve direnmelidir. Basın özgürlüğü demokrasinin olmazsa olmazı’dır, basını susturmak demokrasiyi yok etmektir. Türk toplumu da buna sessiz kalmamalı ve direnmelidir. Demokrasinin varlığı ve yaşaması ancak özgür bir basınla mümkündür.” dedi.123

Hollanda Gazeteciler Cemiyeti Genel Sekreteri Thomas Bruning, İpek grubuna yönelik baskınla ilgili, Türkiye’de gazetecileri susturmak için hapse atmak, işsiz bırakmak ve ekonomik baskı altında tutmak gibi çok şey yapıldığını hatırlatarak, “Gittikçe içine kapanan ve basın özgürlüğünü kısıtlayan bir rejimden beklenecek bir adımdı. Şimdi hükümetin Avrupa Birliği ve değerlerine sırtını döndüğü daha iyi anlaşılıyor” dedi.124

Sözcü gazetesinin “Sözcü susarsa Türkiye susar” manşetiyle çıkan sayısında gazetenin tüm yazarları, “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve hükümetin medyaya yönelik baskılarını” protesto etmek için köşelerini boş bıraktı.125

2 Eylül 2015 Times gazetesinin, Koza-İpek Grubu’na yapılan polis operasyonu ile ilgili, “Erdoğan’ı

eleştiren gazetelere baskın” başlığıyla yayınladığı haberde, “1 Kasım’daki seçim öncesi hükümeti eleştiren gazetelere ve televizyonlara yönelik eylemlerin sonuncusu olduğu” yorumunda bulunuldu.126 Die Presse ise operasyonu “Erdoğan’ın medyadaki cadı avı” başlığıyla duyurduğu, haberde “Seçimler öncesi hükümet, kendisini eleştiren medya gruplarına baskıyı artırdı. Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan

118 http://www.radikal.com.tr/politika/cumhurbaskani_erdogandan_mhp_milletvekili_ahmet_gocere_dava-1442524119 http://www.radikal.com.tr/turkiye/ipek_medyaya_polis_operasyon_yapiyor-1425738120 http://www.radikal.com.tr/politika/kilicdaroglundan_operasyona_tepki_medyasi_susturulan_bir_ulkede-1425809121 http://www.radikal.com.tr/politika/hdpli_bakandan_koza_ipek_tepkisi-1425839122 http://www.imctv.com.tr/ihd-basina-yapilan-saldirilari-kiniyoruz/123 http://www.medyaradar.com/gazeteciler-cemiyetinden-sozcu-yazarlarina-tam-destek-haberi-170191124 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/hollanda-gazeteciler-cemiyeti--haberi/1811558125 http://www.taraf.com.tr/politika/sozcu-yazarlari-saray-ve-akp-hukumetini-protesto-etmek-icin-sustu/126 http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/09/150902_times_koza_ipek

- 16 -


sabahları ülkesinin gazetelerini açtığından hoşuna gitmeyen şeyler görüyor. Bazılarında hükümete ağır eleştiriler getiren ölen asker yakınları yer alırken, bazılarında IŞİD’e silah sevkıyatı yapıldığına dair haberler yer alıyor. Cumhurbaşkanı bu yüzden Kasım’daki seçimlerden önce hoşlanmadığı medyanın üzerine gidiyor.” ifadelerine yer verdi.127

Medya kuruluşlarına polis baskınını ve medya üzerindeki baskıları değerlendiren Uluslararası Af Örgütü Uluslararası Sekreterliği Türkiye Kampanya Yöneticisi Milena Buyum, açıklamasında “Türkiye’de gazetecilerin mesleklerini yapamadığını ve durumun giderek daha da kötüleştiğini” söyledi. Yabancı gazetecilerin de “hedefte” olduğunu öne süren Buyum, “Suruç saldırısından sonra PKK ile çatışmaların yeniden başlamasından dolayı durumun daha da kötüleştiğini” söylerek “gazetecilerin alanda görevlerini özgürce yapabilmeleri gerektiğini” ifade etti.128

TGC Başkanı Turgay Olcayto “iktidarın, kamuoyunun bilgi edinmesini önlemek için her türlü engellemeyi” yaptığını” söyledi. CHP nin Medyaya Baskıları İzleme Komisyonun medya kurumları ile gerçekleştirdiği ziyaretler sırasında bir konuşma yapan Olcayto, devamla, “Bu yüzden basın özgürlüğümüz dünya sıralamasında son sıralarda sürünüyor. Bu koşullarda halkın bilgilendiğini söylemek mümkün değil. Mağdur olan gazetelerin, muhalif gazetelerin genel yayın müdürlerini toplayıp bu sorunları masaya yatıracağız. Bir de en kısa zamanda bir izleme komitesi oluşturacağız.” dedi.129

3 Eylül 2015 Aralarında gazeteci, yazar ve siyasetçilerin de bulunduğu 180 aydın tarafından yayınlanan

“Hitler Almanya’sı 2015” başlıklı metinde medyaya düzenlenen operasyonlara tepki gösterilerek, “Tek Adam olma umudu tükenince ve 17-25 Aralık’ın ortaya dökülmesi kaçınılmazlaşınca, oyunun son perdesi başladı” denildi. Baskın sırasının diğer gazetelere de gelebileceği uyarısında bulunulurken, “Şimdi sırada, topun ağzında Aydın Doğan Grubu olmak üzere, yandaş olmayıp biat etmeyen başka holdingler ve bağımsız medya organları (Taraf, Cumhuriyet, Sözcü) dizilmiş vaziyette. Oynanan ve sürdürülmek istenen oyunlar ortaya dökülmesin diye Erdoğan rejimi son kozlarını bütün şiddetiyle oynuyor” ifadeleri kullanıldı.130

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Bürosu, AGİT Parlamenter Asamblesi (AGİT PA) ve Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi’nin (AKPM) ortak çalışmaları sonucunda hazırladığı “Sınırlı Seçim Gözlem Heyeti Nihai Raporunda İktidar partisini eleştiren medya organlarının ve gazetecilerin seçim kampanyası döneminde ciddi baskı ve sindirmeyle karşılaştıkları ifade edilerek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın iktidar partisinin lehine geniş çaplı televizyon yayınından yararlandığı, Cumhurbaşkanı seçimlerdeki rolünün kampanyaya ilişkin yasal kuralları ihlal ettiği, seçimlerden önceki dönemde televizyon kanallarında satın alınan reklamlarının yüzde 51’inin iktidar partisine ait olduğu, bu oranın TRT’de yüzde 91 olduğu; Cumhurbaşkanı’na hakaretin cezalandırılmasının konuşma ve kampanya özgürlüğünü gereğinden çok sınırladığı, kimi medya organlarının sahiplerinin farklı alanlardaki şirketleri üzerinden hükümet ile çalışmasının, bu medya organlarında iktidar partisine yönelik eleştirel gazeteciliği sınırlandırdığı belirtildi.131

4 Eylül 2015 Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin Konrad Adenauer Stiftung ile ortaklaşa düzenlediği “Yerel

Medya Projesi” seminerinde konuşan TGC Başkanı Turgay Olcayto, “Gazetecilik neredeyse 8-10 yıldır büyük bir baskı altında. Sansür ve otosansür ve düşünce özgürlüğü anlamındaki engeller gazeteciliğin yapılmasını güçleştiren faktörler. Gazeteciler olarak biz de birlikteliğimizi kaybettik. Karşı kamplara bölündük” dedi.132

5 Eylül 2015

127 http://www.cihan.com.tr/tr/die-presse-medyanin-buyuk-kismi-hukumetin-yaninda-ancak-bu-erdogana-yetmiyor-1881692.htm128 http://www.birgun.net/haber-detay/uluslararasi-af-orgutu-turkiye-de-gazetecilerin-durumu-endise-verici-88250.html129 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/gazeteciler-cemiyeti-baski--haberi/1813731130 http://www.radikal.com.tr/turkiye/aydinlardan_ortak_cagri_hitler_donemine_izin_vermeyecegiz-1427212131 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/agitin-secim-raporu--haberi/1815348132 http://www.milliyet.com.tr/tgc-77-yerel-gazetecilik-semineri-zonguldak-yerelhaber-956297/

- 17 -


Tunceli Gazeteciler Derneği, Tunceli’de PKK tarafından, Şehit Nahit Bulut Polis Merkezi’ne düzenlenen ve iki kişinin hayatını kaybettiği saldırının ardından kentteki gazetecilerin sosyal medyada bazı gruplar ve iktidar yanlısı basın yayın organlarında hedef gösterilmesine tepki göstererek, “Gazetecilerin orada bulunmaları ve mesleklerinin gereğini yerine getirmelerinin tartışılıyor olması maalesef Türkiye’de basının geldiği noktayı göstermesi bakımından son derece üzücü bir durumdur. Yaşanan ve insanların hayatını kaybetmesiyle sonuçlanan olayla ilgili güvenlik zafiyetlerini tartışması gereken bazı devlet yetkililerinin olay esnasında basın mensuplarının orada bulunmasını ve çekim yapmasını sorgulamalarının, üzerlerindeki sorumluluğu medyaya yıkma anlayışından kaynaklandığını düşünüyoruz.” dedi.133

Eğitim-İş’ten yapılan açıklamada, Milli Eğitim Bakanlığı’nın, Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nin temel hak ve özgürlükleri “engelleyen” pek çok hüküm içerdiği savunularak, “Yönetmelikte, özellikle öğrencilerin ‘sosyal medya’ kullanımlarının kamusal alana taşınıp, disiplin yaptırımlarına tabi tutulması öne çıkmıştır. Yönetmeliğe göre okul idaresi, beğenmediği her türlü ifade, video, makale vb. paylaşımlar nedeniyle öğrenciler hakkında disiplin cezaları verebilecektir. Öğrencilerin her türlü toplantı ve gösteri yürüyüşlerine katılmaları engellenmek istenmiş, katılmaları halinde disiplin cezaları öngörülmüştür. Mevcut yönetmeliğe göre öğrencinin katıldığı toplantı ve gösterinin niteliğine, amacına, barışçıl olup olmamasına, siyasi içeriğinin bulunup bulunmamasına bakılmaksızın öğrenciye ceza verilebilecektir. Anayasal güvence altında bulunan hakların ihlali niteliğinde ortaya çıkan disiplin cezalarının hukuka aykırılığı açıktır. Bu doğrultuda düzenlenen yönetmelik hükümleri dava konusu edilmiştir” denildi.134

6 Eylül 2015 Yargıtay’da düzenlenen adli yıl açılışı resmi toplantısına geleneklere aykırı olarak davet

edilmediği için tüm baroların katılımı ile düzenlenen alternatif adli yıl açılış toplantısında konuşan Türkiye Barolar Birliği (TBB) Başkanı Metin Feyzioğlu, HSYK üzerindeki iktidar baskısını ve özgür basına yönelik operasyonları eleştirerek “İktidar sahiplerinin telkin, tavsiye ve hatta talimatları üzerine medya kuruluşlarına ve sermaye şirketlerine yargı eliyle, müfettişler eliyle bürokrasi eliyle baskınlar düzenlendiği, eziyet edildiği ve düşünce hürriyetinin, basın hürriyetinin zindana atıldığı bir gerçektir” dedi.135

7 Eylül 2015 Avrupa Barolar ve Hukuk Kuruluşları Konseyi (CCBE) Orta ve Doğu Avrupa Başkanı

Ranko Pelicaric, “Basına baskı varken, barolar gazetecilerin ve basının özgürlüğünü savunabilecek en önemli mercilerdir. Çünkü basın özgürlüğü demokrasinin en temel unsurudur. Biz basına baskı yapılmasına karşıyız. Herkes görüşünü özgürce açıklayabilmelidir” dedi.136

TGS’nin, Hürriyet’e düzenlenen saldırıyla ilgili açıklamasında, “Camların kırıldığı, Hürriyet logolu bayrağın yakıldığı saldırıya polisin zamanında ve yeterince müdahale etmediği görülmüştür. Şiddetin tırmandığı, Suriye’deki savaşın Türkiye’ye taşındığı bir ortamda gazetecilerin siyasiler tarafından sürekli hedef gösterilmesi endişe vericidir. Hürriyet’e yapılan bu saldırı, siyasilerin söylemlerinin toplumdaki ayrışmayı tehlikeli bir şiddete dönüştürdüğünü göstermektedir” denildi.137

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti ve Basın Konseyi, Hürriyet gazetesine yapılan saldırıyı kınadı. TGC tarafından yapılan açıklamada “Cumhurbaşkanı’nın ve geçici iktidarın her türlü sorunun kaynağını gazetecilerde araması toplumsal barışın bozulması için tehlikeli bir yol açmıştır” denildi.138

İçişleri Bakanı Selami Altınok, Hürriyet binasına yapılan saldırı konusunda yaptığı açıklamada, “Konunun ne olduğu önemli değil. Hukuk devleti ilkelerinden ödün veremeyiz. Kimsenin kendi cezasını kendi vermeye hakkı yok” dedi.139

8 Eylül 2015

133 http://haber.sol.org.tr/turkiye/tunceli-gazeteciler-cemiyeti-meslektaslarimiz-hedef-gosterilmistir-128780134 http://www.ankahaber.com.tr/haber/11212/egitim-is-ogrenciye-sosyal-medya-yasagi-getiren-yonetmelige-dava-actik.html135 http://www.zaman.com.tr/gundem_iktidarin-talimatiyla-dusunce-ve-basin-hurriyeti-zindana-atildi_2314942.html136 http://www.zaman.com.tr/gundem_avrupa-barolar-ve-hukuk-kuruluslari-konseyi-basin-ozgurlugu-demokrasinin-en-temel-unsurudur_2315090.html137 http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/09/150906_hurriyet_saldiri138 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30005732.asp139 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/362709/icisleri_Bakani__Altinok_tan_Hurriyet_e_saldiri_aciklamasi.html

- 18 -


Meslek örgütleri öncülüğünde bir araya gelen kuruluş temsilcilerinin medya üzerindeki baskılar ve bu yöndeki engellemelere karşı basın kuruluşlarını ortak bir tutum almaya çağıran “özgür basın, özgür toplum için dayanışma çağrısı” toplantısında Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Turgay Olcayto, “Basına bu kadar ağır baskı yapan bir iktidarla hiç karşılaşmadım. Gazeteciler terörist muamelesi görüyor. Başka bir deyimle iktidardan düşman muamelesi görüyor. Kendilerinden olmayanı gazeteci saymıyorlar. Biz de iktidardan yana olanların bir bölümünü gazeteci saymıyoruz. Çünkü bu arkadaşlar tetikçilik yapıyorlar. Meslek etiği ile bağdaşmayan şekilde mesleği kötüye kullanıyorlar” dedi.140 Zaman gazetesi Genel Yayın Müdürü Ekrem Dumanlı ise konuşmasında, “Herkesin bagajında bir şeyler var. O bagaj ‘ama diye, fakat diye, ancak diye’ başlıyor. Biz bagajlarımızı konuşurken içinde bulunduğumuz arabamızın lastikleri söküldü. Şu an motoru sökülüyor. Yarın bir gün basın diye, medya diye bir şey olmayacak” dedi.141

İpek Medya Grubu’na yapılan polis baskını ve Hürriyet gazetesine bir grubun saldırmasıyla artan medyaya yönelik baskılarla ilgili Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği’nce (TÜSİAD) yapılan açıklamada, “Basın özgürlüğünü ve basın mensuplarını hedef alan tüm saldırılar doğrudan demokrasimize yöneliktir ve hiçbir şekilde kabul edilemez. Temel hak ve özgürlük alanlarının genişletilmesi ve hukuk devleti kurallarının tam olarak işletilmesi için tüm irademizle çalışmaya devam etmeliyiz” belirtildi.142

9 Eylül 2015 Avrupa Komisyonu Sözcüsü Maja Kocijancic, Türkiye’de basın kuruluşları ile parti

merkezlerine yapılan saldırıların aşırı derecede rahatsız edici olduğunu söyledi. Kcijancic yaptığı açıklamada, “Şiddet sarmalından kaçınmak için geçici hükümet ve tüm siyasi partiler, ülkede hukukun üstünlüğünü garanti altına almak, ateşkes ilan etmek, güvenlik içinde rekabetçi bir erken genel seçimi sağlamak için bir araya gelmeli” denildi.143

10 Eylül 2015 Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz, Türkiye’de basın kuruluşları ile parti

merkezlerine yapılan saldırılarla ilgili Türkiye’yi saran şiddetten büyük endişe duyduğunu, güvenlik kuvvetleri ile sivillere yönelik her türlü saldırıyı kınadığını bildirdi. Bu saldırıların hem milli hem de milletlerarası basına yönelik yapıldığını söyleyen Schulz, “Medya çoğulculuğu ve bağımsızlığı, Türk demokrasisinin hayati unsurlarından biridir ve her aday ülke için bir ön şarttır” dedi.144

Basın Konseyi, bazı basın organlarına yapılan saldırılar üzerine, medyanın yasalar çerçevesinde korunması için Cumhurbaşkanı ve Başbakan’a “açık mektup” yazdı. Mektupta “Gazetecilerin, medya organlarının bu saldırılara karşı korunması ve rahat bir ortamda görevlerini yapabilmelerinin sağlanması, Devlete ait anayasal bir görevdir. Kişilerin maddi ve manevi varlığını hedef alan bu saldırıların, tarafsız, bağımsız bir şekilde soruşturulması; sorumluların tespit edilerek adil bir şekilde yargılanması, caydırıcı cezalara çarptırılması, Anayasamızın ve AİHM içtihatlarının zorunlu gereğidir” denildi.145

Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) Basın Özgürlüğü Savunusu ve İletişim Direktörü Steven M. Ellis, Hürriyet’e düzenlenen ikinci saldırıya ilişkin yayınladıkları kınama mesajında, yetkililere saldırganları adalet önüne çıkarma çağrısında bulunarak “Medya kuruluşlarına yönelik çeteler tarafından yapılan ve tekrar eden saldırılar, cezasızlığın daha fazla şiddeti beslediğini açıkça gösteriyor” dedi. 146

Hollanda Gazeteciler Sendikası (NVJ) ve uluslararası basın örgütleri, Türkiye’nin Lahey Büyükelçiliği önünde Hollandalı gazeteci Frederike Geerdink’in sınır dışı edilmesini protesto ederek sınır dışı kararının iptal edilmesi ve Geerdink’in görevine dönmesini istedi. Türk Büyükelçiliği yetkilileri, Hollandalı gazetecilerle görüşmeyi kabul etmedi. Hazırlanan ortak bildiri, büyükelçiliğin

140 http://www.cihan.com.tr/tr/artan-baskilar-farkli-dusunen-medya-kuruluslarini-bir-araya-getirdi-1886389.htm141 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/ekrem-dumanli-biz-bagaji--haberi/1822736142 http://www.zaman.com.tr/gundem_tusiad-basina-yapilan-saldiri-demokrasiyi-hedef-aliyor_2315306.html143 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/ab-turkiyede-parti-ve-medya--haberi/1825127144 http://www.bugun.com.tr/gundem/manifesto-gibi-cikis-haberi/1825951145 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/365703/Basin_Konseyi__Cumhurbaskani_ve_Basbakan_i_acik_mektupla_uyardi.html146 http://www.hurriyet.com.tr/dunya/30037130.asp

- 19 -


posta kutusuna bırakıldı.147

11 Eylül 2015 CHP İstanbul Milletvekili Eren Erdem, TBMM Başkanlığı’na Star gazetesi yazarı Cem

Küçük’ün Hürriyet gazetesi yazarı Ahmet Hakan’a yönelik “İstersek seni sinek gibi ezeriz. Bugüne kadar merhamet ettik de hala hayatta kalabiliyorsun” sözlerine ilişkin bir soru önergesi verdi. Önergede “Kamuoyunda tanınan bir yazara basın aracılığıyla yapılan bu tehdit karşısında herhangi bir savcılık görevlendirilmiş midir? Yandaşlığını iktidarınızdan alan Küçük, hangi güçlere dayanarak ‘sinek gibi’ ezme tehdidi öne sürmektedir? Cem Küçük’ün ‘merhamet ettik’ diyerek belirttiği organizasyonun/operasyonun gücü nedir? Küçük’ün söylemleri sonrası organize suç örgütü için bir soruşturma başlatılacak mıdır?” şeklinde sorular soruldu.148 Erdem, “Özgür medyaya yönelik saldırılar darbe dönemlerini aratmayacak boyutlara ulaştı. Bu anlamda sistematik olarak saldırıya maruz kalan özgür medya ve basın emekçileri açıkça tehdit altındadır. Meclis bir an önce toplanıp medyanın korunması için gerekli önlemleri alacak çalışmalara başlamalıdır” dedi.149

12 Eylül 2015 Basına yönelik baskı ve tehditlerin artması üzerine Gazeteciler Cemiyeti’nin seçilmiş

kurulları toplantısında sorunlar tartışıldı. Cemiyet Başkanı Nazmi Bilgin, Yönetim ve Onur Kurulu ile Denetim ve Seçici Kurul üyelerinin ortak toplantısında yaptığı konuşmada, “Medyaya yönelik vandallık ve saldırılara sıfır tolerans gösterilmesi gerekmektedir. Farklılıklara saygı göstermek demokrasinin gereğidir. Demokrasi ancak üstünlerin hukuku değil, hukukun üstünlüğü olunca yaşar. Özgür bir basın varsa o zaman demokratikleşmeden söz edebiliriz. Parçalanmış, bölünmüş bir ülkede demokratikleşmeden bahsedilemez” dedi.150

14 Eylül 2015 Çağdaş Gazeteciler Derneği’nce yapılan açıklamada Nokta dergisinin toplatılması kınanarak,

“Hiç kimse eleştirilmez ve dokunulmaz değildir. Basın, iktidarları ne kadar eleştirirse o kadar görevini yapmış demektir” denildi. Basın Konseyi’de Nokta dergisinin toplatılmasını basın özgürlüğüne vurulmuş bir darbe olarak niteledi.151

CHP Genel Başkan Yardımcısı Enis Berberoğlu, milletvekilleri Barış Yarkadaş ve Eren Erdem’den oluşan CHP heyeti, Nokta Dergisi’ni ziyaret etti. Berberoğlu ziyaret sonrasında yaptığı açıklamada, “Bir gazeteci ve milletvekili olarak artık bu ülkede boğulduğumu ve nefes alamadığımı hissediyorum. Nokta gibi alternatif yayınların hukuk dışı bir şekilde kapatılmaya çalışılması, matbaasına baskın yapılmaya çalışılması tıpkı 90’lı baskınlara benziyor. Bu son olay Türkiye’de düşünce ve ifade özgürlüğünün hangi noktaya geldiğini gösteriyor. Bu baskın kaçak Saray’daki zatın özgür medyaya nokta koyma girişimidir” dedi.152

Türkiye Gazeteciler Sendikası, Nokta dergisine yapılan polis baskınına tepki gösterdiği açıklamasında, “Unutulmamalı ki, hiciv ve eleştiri hakaret değildir. Hakaret bir yayının toplatılması için kullanılamaz. Bu sebeple kapatma gerekçesi olarak karara el yazısı ile terör örgütü propagandası eklenmiş. Bu olay bize İfade özgürlüğünün çok ciddi biçimde engellendiğini göstermekte” denildi.153

Nokta dergisi çalışanlarından gazeteci Fatih Vural, baskınla ilgili bianet’e yaptığı değerlendirmede, “Nokta yayıncılığı bir geleneği temsil ediyor. Ercan Arıklı döneminden bugüne çeşitli dönemlerde yayıncılık yapmış, en cesur dosyalara, en cesur kapaklara imza atmış bir dergi Nokta., Nokta’ya verilen tepkilerin değişimi, aynı zamanda bize Türkiye’nin de değişimini gösteriyor. Bundan 30 yıl önce verilen tepkilerle bugünü karşılaştırınca Türkiye’nin geri gittiğini görüyoruz. Bugünün muktedirlerinin ne kadar tahammülsüz olduklarını ve gerçeklerle yüzleşmekten korktuklarını

147 http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/09/150910_hollanda_gazeteciler_protesto148 http://www.cihan.com.tr/tr/chp-ahmet-hakana-yapilan-tehdide-iliskin-soru-onergesi-verdi-1887624.htm149 http://www.zaman.com.tr/politika_chp-medyaya-yonelik-baski-ve-sansure-iliskin-arastirma-onergesi-verdi_2315970.html150 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30052528.asp151 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/basin-konseyi-noktanin--haberi/1832331 ve http://haber.sol.org.tr/turkiye/nokta-dergisi-operasyonuna-cgdden-kinama-kimse-elestirilmez-degildir-129646152 http://www.gercekgundem.com/medya/154826/chpden-nokta-baskinina-sert-tepki153 https://www.cihan.com.tr/tr/turkiye-gazeteciler-sendikasi-nokta-dergisinin-yanindayiz-1889827.htm

- 20 -


görüyoruz” dedi.154

15 Eylül 2015 Türkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafından yapılan açıklamada son üç gün içinde üçü yabancı

yedi gazetecinin gözaltına alındığı, Nokta dergisine baskın yapıldığı ve cumhuriyet.com.tr’ye erişim engeli getirildiği belirtilerek, “Türkiye’de gazetecilik üzerindeki olağanüstü hal ağırlaştırılarak devam ettirilmektedir. Meclis, halkın haber alma ve gerçekleri öğrenme hakkı için gazetecilik üzerindeki olağanüstü hali kaldırmalı” denildi.155

Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Nils Muiznieks, Nokta Dergisi’ne yapılan polis bas-kınına tepki göstererek, “Yasaklama, baskın ve gözaltı Türkiye‘de basın özgürlüğüyle ilgili olarak za-ten endişe verici olan durumu daha da kötüleştirdi. Yetkililer basını özgür bırakmalı“ dedi.156

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, basın kuruluşlarına yönelik operasyonlar hakkında yaptığı açıklamada, “Bunların hiçbirisini doğru bulmuyoruz. Özellikle basın kurumlarına, basın çalışanlarına ve basın sahiplerine karşı bugünkü iktidarın yapmış olduğu zulüm artık milletimizce tahammül edilemeyecek bir sınıra ulaşmıştır.” dedi.157

İstanbul Valisi Vasip Şahin, Hürriyet gazetesine düzenlenen saldırıya ilişkin yaptığı açıklamada, saldırıyı “evine yapılmış gibi” hissettiğini vurgulayarak “Yeterince ve zamanında müdahale yapıldı. Ancak ikinci saldırı spontan gelişti. Ulusal duyguları fazla kabarmış grubun saldırısı olarak düşünüyorum” dedi.158

16 Eylül 2015 CHP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Tezcan, Doğan Medya Grubu yetkilileri hakkında

soruşturma açılması konusunda “Son zamanlarda basın üzerinde çok yoğun ve ciddi bir iktidar baskısı olduğunu görüyoruz. Özellikle Doğan Medya Grubu gibi Türkiye’nin sayılı ana akım medya gruplarından birisini kalkıp da komik, ciddiye alınması mümkün olmayan ve dünyayı hayrete düşürecek utanç verici bir itham altında tutulması Doğan Grubu açısından bir utanç değil, Türkiye’yi yönetenlerin utancıdır” dedi.159

MHP lideri Devlet Bahçeli, Hürriyet gazetesine düzenlenen saldırılar ve Doğan Grubu’na yapılan operasyon konusunda “Özellikle basın kurumlarına, basın çalışanlarına ve basın sahiplerine karşı bugünkü iktidarın yapmış olduğu zulüm artık milletimizce tahammül edilemiyecek bir sınıra ulaşmıştır. Ama 1 Kasım’dan sonra Türkiye rahatlayacaktır inşallah” dedi.160

Gazeteciler Cemiyeti (Ankara) Başkanı Nazmi Bilgin, Hürriyet gazetesinde Doğan Medya Grubu hakkında “terör örgütü propagandası yaptığı” iddiasıyla soruşturma başlatılmasının basın özgürlüğüne ve hukukun üstünlüğüne indirilmiş bir darbe olduğunu belirtti. “Medyaya, genelkurmay başkanına, bilim adamına, sanatçıya ‘terörist’ gözüyle bakan bir zihniyetle ülke yönetilemez. Bu tür suçlamalarla topluma kin ve nefret tohumları ekilmektedir. Bunlar, toplumu ayrıştırıcı ve farklı düşünenleri ötekileştirici tutumlardır. Bu tutumların derhal terk edilmesi gerekir” dedi. Nokta dergisinin basılması ve son sayısının toplatılmasına da değinen Bilgin, medya kuruluşlarına yönelik bu uygulamaların hiçbir gerekçeyle kabul edilemeyeceğini ifade etti.161

Medya Etik Konseyi, Doğan Grubu’na yönelik başlatılan soruşturmayla ilgili yaptığı açıklamada, “Dünya kamuoyunun tepkisini çeken ve ülkemizde basın hürriyetinin kalmadığını gösteren bu tür soruşturmalardan, gözdağı verme ve uygulamalardan biran evvel vazgeçilmelidir” dedi.162

CHP İstanbul Milletvekili Barış Yarkadaş, Cumhuriyet gazetesinin internet sitesi Cumhuriyet.com.tr’ye getirilen erişim engeliyle ilgili TBMM’ye soru önergesi verdi. Önergede, “Cumhuriyet gazetesinin internet sitesine yayın yasağı getirilmesinde gazetenin AKP hükümeti ve 154 http://bianet.org/bianet/medya/167621-nokta-baskini-1980-lerdeki-tahammul-bugun-yok155 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/tgc-meclis-gazetecilik--haberi/1833722156 http://www.bugun.com.tr/gundem/daha-dergi-cikmadan--1832888.html157 http://www.haberler.com/basin-kurumlarina-iktidarin-yapmis-oldugu-zulum-7696122-haberi/158 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/369617/Saldirganlar_Hurriyet_e_kamyonla_geldi__Vali_Sahin__spontan_gelisti__dedi.html159 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30082831.asp160 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30083562.asp161 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/gazeteciler-cemiyetinden-dogan-medya-grubuna-sorusturmaya-tepki-haberi/1835425162 http://www.cihan.com.tr/tr/medya-etik-konseyi-medyaya-gozdagi-vermekten-vazgecilmeli-1893259.htm

- 21 -


Cumhurbaşkanı’na yönelik muhalif yayınlar yapmasının bir etkisi var mıdır? Erişim engeliyle Anayasa’nın 26. maddesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ‘nin 10. maddesi ile güvence altına alınan ifade özgürlüğünün kısıtlandığı doğru mudur” soruları soruldu.163

CHP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Tezcan, basın kuruluşlarında yer alan bazı haberlerden dolayı, yetkililer hakkında, soruşturma açılmasına tepki göstererek, “Son zamanlarda basın üzerinde çok yoğun ve ciddi bir iktidar baskısı olduğunu görüyoruz. Özellikle Doğan Medya Grubu gibi Türkiye’nin sayılı anaakım medya gruplarından birisini, kalkıp da komik, ciddiye alınması mümkün olmayan ve dünyayı hayrete düşürecek utanç verici bir biçimde itham edilmesi, Doğan Medya Grubu açısından bir utanç değildir. Türkiye’yi yönetenlerin utancıdır. Bu soruşturmayı açanların utancıdır. Böyle bir utanca bizi düşürdükleri için doğrusu şaşırıyorum.” dedi.164

Uluslararası Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü, Doğan Yayın Grubu’na “terör propagandasından” soruşturma açılmasını, Nokta dergisine polis baskını düzenlenmesini ve Cumhuriyet gazetesi sitesine erişim engeli getirilmesini kınayarak, “Yetkililer eleştirel sesleri susturmada işi nereye vardıracak?” diye sordu.165

17 Eylül 2015 Uluslararası Şeffaflık Derneği, muhalif medya ve yazarlara yönelik giderek artan iktidar

baskısıyla ilgili yayınladıkları bildiride, özgür basının temel bir hak ve demokratik zorunluluk olduğu belirtti. Açıklamada, “Birkaç yıldır Türkiye gündeminde akut bir sorun olarak yer alan basın özgürlüğü konusunda dünyadaki yerimizi giderek demokratik ülkeler kümesinden uzaklaştıran yeni gelişmelerle karşı karşıya kalındığını kaygıyla gözlemlemekteyiz. Demokratik hukuk devletinin vazgeçilmez şartı olan ifade ve basın özgürlüğünün hayata geçirilmesi bakımından, gazetecilerin ve medya organlarının yapılan saldırılara karşı korunması ve rahat bir ortamda görevlerini yapabilmelerinin sağlanması, devlete ait bir görevdir” denildi.166

Star yazarı Cem Küçük’ün, “MİT TIR’larını, ABD’de New York Times yayımlasaydı bu iş hukukla çözülmezdi” sözleri üzerine bir açıklama yapan Cumhuriyet Gazetesi İcra Kurulu Başkanı Akın Atalay, Siyasi iktidarın sahibine biat etmeyip çok ağır baskılara rağmen gazetecilik yapmaya çalışanların üzerine, saldırtılan Cem Küçük’ün marifetleri, Cumhuriyet Gazetesi’nin Genel Yayın Yönetmeni’nin devlet tarafından hâlâ öldürülmemesinin eleştirilmesine kadar geldi. Bunu söyleyen, herhangi biri değildir; devletin (başta istihbarat kurumu olmak üzere) çeşitli kurum ve yetkilileriyle samimi ilişkide ve irtibatta olduğu bilinen birisidir. Bu piyonun arkasına gizlenerek kurtulamazsınız! Bunun hesabını sorarız!” dedi.167

“Türkiye: Kutuplaşmış bir ülkede gazetecilerin hak ve özgürlüğünü savunmak” adlı panelde konuşan Cihan Haber Ajansı Genel Müdürü Abdülhamit Bilici, özgür medyaya artan baskılara tepki olarak Cumhuriyet, Zaman, Evrensel, Bugün, Yeni Asya ve Birgün gibi farklı çizgideki gazetelerin TGC öncülüğünde ilk kez bir araya gelmesinin, demokrasiyi öğrenme sürecine dair çok olumlu bir örnek olduğunu belirtti. “Geçtiğimiz 10 yılda bürokratik vesayetin gerilemesiyle Türkiye’de ilk defa sivil alanın ve sivil siyasetin önü açıldı. Şimdi mesele, bu sivillerin bu gücü demokrasi içinde kullanması. Yaşadığımız bu baskılar, bize demokrasiyi zorla da olsa öğretecek diye düşünüyorum” dedi.168

“Tek Tip Gazeteciliğe Karşı Gazetecilik” konulu toplantıda konuşma yapan Çağdaş Gazeteciler Derneği Başkanı Ahmet Abakay “Medyanın yüzde 80’i devletleştirildi, iktidarlaştırıldı. Bunların genel yayın yönetmenleri, muhabirleri devlet tarafından tayin ediliyor. Çizgi dışına çıkanlar yine devlet tarafından görevden alınıyor” dedi.169

18 Eylül 2015 Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS), Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC), Uluslararası

163 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/370177/Cumhuriyet_e_sansur_TBMM_de.html164 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30082831.asp165 http://www.agos.com.tr/tr/yazi/12765/sinir-tanimayan-gazeteciler-turkiye-de-sansur-nereye-varacak166 http://www.cihan.com.tr/tr/uluslararasi-seffaflik-derneginden-basin-ozgurlugu-bildirisi-1893566.htm167 http://t24.com.tr/haber/cumhuriyet-cem-kucukun-marifeti-olum-tehdidine-vardi-siradan-birinin-hezeyani-degil-sahibi-ortaya-ciksin,309909168 http://www.cihan.com.tr/tr/abdulhamit-bilici-artan-baskilar-hepimize-gercek-demokratligi-ogretecek-1893627.htm169 http://www.zaman.com.tr/gundem_medyanin-yuzde-80i-devletlestirildi_2316895.html

- 22 -


Gazeteciler Federasyonu (IFJ) ve Avrupa Gazeteciler Federasyonu’nun (EFJ) düzenlediği “Medya Özgürlüğü ve Gazeteci Hakları Uluslararası Konferansı”nın sonuç bildirgesinde “Cezaevlerindeki tüm gazeteciler serbest bırakılmalı, gazeteciler hakkında sürmekte olan dava ve soruşturmalar bir an önce düşürülmeli. Cumhurbaşkanı ve kamu görevlilerine hakaret adı altında dava açılmasına neden olan yasa ve düzenlemelerin derhal değiştirilmesi gerektiği” vurgulandı.170

11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, son dönemlerde medya üzerinde ortaya çıkan baskıların üzücü olduğunu vurgulayarak, “Bunlar doğru değil. Türkiye’nin bunları yaşamaması, konuşmaması lazım. Böyle bir Türkiye görüntüsü vermemek lazım. Basın ve ifade özgürlüğü şüphesiz en önemli meselelerdendir. Ama basın da dürüst olmalı. Basın olunca her şey serbest değildir. Ama düşünce, ifade, basın hürriyeti bunun zedelenmesi çok başka şeylerde olur. Ekonomik gelişmeyi de etkiler” dedi.171

Avrupa Birliği Komisyonu, Doğan Medya Grubu’na yönelik olarak terör propagandası suçlamasıyla açılan soruşturma hakkında bir açıklama yaparak, soruşturmayı “endişe verici” olarak nitelendirdi ve “Türkiye’den ifade özgürlüğüne saygı göstermesinin defalarca istendiğini” söyledi.172

19 Eylül 2015 Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) Başkanı Anne Brasseur, Hürriyet’e yönelik

saldırılar ve Doğan Medya Grubu’na açılan soruşturmanın endişe verici olduğunu vurguladı ve “Yazılanların zarar verici olduğunu düşünüyorsanız bunları tartışırsınız, saldırıda bulunmazsınız ya da yargı yollarını devreye sokup soruşturma açmazsınız, Bu basın özgürlüğü için bir tehlike. Basın özgürlüğü demokratik sistemin odağındaki değerlerden biri. Bu gelişmeleri endişenin de ötesine geçen bir hissiyatla izliyorum” dedi.173

Tartışmalı tahliye kararına rağmen 278 gündür cezaevinde tutulan Samanyolu Yayın Grubu Başkanı Hidayet Karaca’nın mahkemede yaptırılmayan savunması gazetede yayınlandı. Karaca, savunmasında “Hakim bey! Siz de biliyorsunuz benim boş yere burada tutulduğumu. Hatta yakınlarınızdan benim için üzülenler de vardır. Nasıl olsa bugünler geçer, güzel günler gelir. Mahkûm olan ben değilim, vicdanlarını ve mesleklerinin onurunu siyasetin emrine verenlerdir. Vereceğiniz karar itibarınızdır” dedi.174

20 Eylül 2015 Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı, medya üzerindeki baskı ve tehditlere ilişkin açıklamasında,

“Son dönemde, terörle uzaktan yakından alakası olmayan insanlar, terörle ilişkiliymiş gibi gösterilerek susturulmaya çalışılmaktadır. Terörle mücadelede başarısızlığı açıkça görülen hükümet, mevcut atmosferi kullanarak muhalif sesleri susturmaya çalışmaktadır. Bu bağlamda Zaman, Taraf, Cumhuriyet, STV, İpek ve Doğan Grubu yazar ve yöneticileri açıkça tehdit edilmektedir. Yargı ve kolluk kuvvetleri istismar edilerek ifade özgürlüğü açık bir biçimde baskı altına alınmaktadır ve bu hiç bir şekilde kabul edilemez. Zira ifade özgürlüğünü kaybetmiş toplumların tüm diğer özgürlük alanları tehdit altında demektir. Üzülerek belirtmek isteriz ki, son dönemde hükümeti eleştiren her yazı, her program beraberinde bir risk getirmekte, objektif veya muhalif olmak her zamankinden daha çok cesaret istemektedir” denildi.175

22 Eylül 2015 Hollandalı gazeteciler, Hollanda Meclisi Dış İlişkiler Komisyonu üyelerine, verdikleri

dilekçeyle Türkiye’de basına uygulanan baskıların sona ermesi için harekete geçmelerini istedi. Dilekçeyi kabul eden Hollanda Meclis Dışişleri Komisyonu Başkanı Fred Teeven, ilk toplantılarında Türkiye’de basına uygulanan baskı ve sansürü ele alacakları sözünü verdi. Teeven, “Türkiye’de basın özgürlüğü son yıllarda gerçekten dibe vurdu. Gazeteciler baskı altında çalışmalarını sürdürüyorlar. Bunu kabul etmek mümkün değil.” dedi. Teeven, özellikle genel seçimler öncesinde medyaya 170 http://www.birgun.net/haber-detay/gazetecilerden-ortak-bildiri-cezaevindeki-meslektaslarimiz-serbest-birakilsin-89890.html171 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/gul-basin-kuruluslari-uzerindeki-artan-baskilar-uzucu-1838153.html172 http://www.hurriyet.com.tr/dunya/30103892.asp173 http://www.cihan.com.tr/tr/apkm-baskani-brasseur-dogan-grubuna-saldiri-ve-sorusturma-endise-verici-1894150.htm174 http://www.zaman.com.tr/yorum_278-gundur-cezaevinde-tutulan-hidayet-karacanin-mahkemede-yaptirilmayan-savunmasi-vereceginiz-karar-itibarinizdir_2317262.html175 http://www.zaman.com.tr/gundem_gazeteciler-ve-yazarlar-vakfindan-flas-aciklama-medya-ve-ifade-ozgurlugune-yonelik-baskilar-kabul-edilemez_2317567.html

- 23 -


baskının attığına dikkat çekti.176

Gazeteci Gültekin Avcı’nın köşe yazıları nedeniyle tutuklanmasına tepki gösteren eski Yargıtay Başkanı Sami Selçuk: “Bu hiç olağan bir durum değil. Kararı veren kişiyle daha önceden Gültekin Avcı’nın bir uyuşmazlığı varmış. Aralarında davalı-davacı bir ilişkisi varsa bu ret sebebidir. Bu, yargıçlık yapmasına engel” dedi.177

24 Eylül 2015 Uluslararası Gazetecileri Koruma Cemiyeti, Avrupa ve Orta Asya Programı Koordinatörü

Nina Ognianova, Gültekin Avcı’nın tutuklanmasıyla ilgili yaptığı açıklamada, ”Bu uygulama Avrupa Birliği üyeliğine aday olan bir ülke için kabul edilemez. Gültekin Avcı hakkındaki suçlamalar düşürülmeli ve kendisi derhal serbest bırakılmalı. Türkiye, vakit kaybetmeden anti-terör ceza yasaları konusunda reform yapmalıdır” dedi.178

25 Eylül 2015 Bugün gazetesi yazarı ve eski Cumhuriyet Savcısı Gültekin Avcı, yayınladığı bir mektupta

kaleme aldığı yedi köşe yazısıyla terörist ilan edilmesine tepki göstererek “Ben bir gazeteciyim. Yedi köşe yazısıyla terörist, darbeci ve casus yaptılar. Çözüm sürecinde hükümetin PKK’ya nasıl yol verdiğini gösteren yazılarım belli ki seçim öncesi AKP’yi epey sarsmış… Yedi köşe yazımın da dimdik arkasındayım. Bedenimi hapsedebilirsiniz ama fikirlerimi asla. Ne farklı bir sonbahar. Fikirlerin hapsedildiği, kalemlerin kırıldığı bir sonbahar. Ama bana sonbahar. Hırsız ve yolsuzlara ise kış. Öyle bir kış ki, ardından bahar gelmez” dedi.179

26 Eylül 2015 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bir televizyon yayınında Doğan Holding Onursal

Başkanı Aydın Doğan’ın yıllar önce kendisine “Öyle dönemler oldu ki, biz hükümet getirdik, hükümet götürdük” dediği iddiasına, Doğan bir açık mektupla cevap verdi. Mektupta, Erdoğan’ın sözlerini yalanlayan, Doğan, “Conrad Oteli’ndeki görüşmede size de böyle bir şey söylemedim, bu manaya gelecek bir söz sarf etmedim. Söz konusu mülakatta da olduğu gibi çeşitli konuşmalarınızda beni ve grubumu terör örgütlerine yardım etmekle suçluyorsunuz Bu benim asla altında kalamayacağım, kalmayacağım ve son nefesime kadar bütün kalbimle reddedeceğim bir suçlamadır. Terörün her türlüsü, özellikle de ülkemin bütünlüğüne yönelmiş terör, Türkiye Cumhuriyeti’nin ülkesini seven her vatandaşı gibi benim de bir numaralı düşmanımdır” dedi.180

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, sosyal medya üzerinden Cumhurbaşkanı’yla ilgili paylaşım yapan Ziraat Bankası çalışanlarının işten çıkarıldıkları iddialarıyla ilgili TBMM’ye Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun cevaplaması istemiyle soru önergesi verdi. Önergede “Ziraat Bankası personelinin sosyal medya hesaplarının incelendiği ve Cumhurbaşkanı ile ilgili karikatürler dolayısıyla işten çıkarıldıkları iddiası doğru mudur? Doğru ise bunun hukuki gerekçesi nedir? Bu kişiler hakkında yapılmış bir soruşturma söz konusu mudur?” Son beş yılda sosyal medya hesabı incelenen personel sayısı nedir? İncelemelerin hukuki dayanağı nedir?” soruları yöneltildi.181

İstanbul otogarından Edirne’ye doğru yürüyüşe geçen Suriyeli sığınmacı grubu izlerken gözaltına alınan Fransa vatandaşı Charlotte Lecaille ve Almanya vatandaşı Nora Sophia Freitag’ın avukatları, bir açıklama yaparak müvekillerini “Gezici ajan” ve “Provokatör” ilan eden basın kuruluşları ile bu kişilerin “gizli bilgilerini” sızdıran yetkililer hakkında suç duyurusunda bulunacaklarını bildirdiler.182

28 Eylül 2015 TGC Yönetim Kurulu, kamu dijital yayın platformu olan Tivibu’daki Bugün TV, Samanyolu

Haber ve Mehtap TV’nin yayınlarına son verilmesini kınayarak, “İktidar kamunun dijital yayın

176 http://www.evrensel.net/haber/261256/hollandali-gazeteciler-turkiyede-basina-baskilari-mecliste-protesto-etti177 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/yarginin-ne-bagimsizligi-kaldi-ne-1843890.html178 http://www.zaman.com.tr/gundem_uluslararasi-gazetecileri-koruma-cemiyeti-gultekin-avci-derhal-serbest-birakilmali_2318302.html179 http://www.zaman.com.tr/gundem_tutuklu-gazeteci-avcidan-mektup-hukumetin-pkkya-nasil-yol-verdigini-anlatmam-akpyi-sarsmis_2318301.html180 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30163785.asp181 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/cumhurbaskani-karikaturleri-dolayisiyla-isten-cikarildiklari-1848129.html182 http://www.diken.com.tr/siginmacilarla-gozaltina-alinan-aktivistleri-ajan-ilan-eden-kuruluslara-suc-duyurusu/

- 24 -

http://www.zaman.com.tr/indeks/


platformu ile sansürü zirveye taşımış ve halkın haber alma hakkını ihlal etmiştir. Bu hukuksuz uygulamadan vazgeçilmesini istiyoruz.” dedi.183

AİHM Başkan Yardımcısı Işıl Karakaş, “Bir zamanlar Türkiye’nin işkence yapan ülke imajı vardı. Ama yerine internetin yasaklandığı, ifade özgürlüğünün hiçbir şekilde korunmadığı, sürekli hakaret yüzünden davaların açıldığı bir ülke imajı geldi. Cumhurbaşkanına hakaret yüzünden sürekli davalar açılıyor. Bu, Avrupa’da başka bir yerde yok. Yani hakaret, ceza kanununda düzenlenen bir suç değil” dedi.184

29 Eylül 2015 Diyarbakır’da polisin DİHA, Azadiya Welat, Aram Yayınları ve Kürdi-Der bürolarına

baskın yapması ve gazetecileri gözaltına almasına Basın Konseyi tepki gösterdi. Basın Konseyi açıklamasında, “Halkın dilediği gazeteden, ajanstan haber alma hakkı vardır. Türkiye’de basın özgürlüğünün olmadığı dünyada tartışılırken, gazeteciler bir kez daha hoyratça gözaltına alındı. 20’nin üzerinde gazetecinin gözaltına alınması kabul edilemez. Ellerinde barut izi iddiasıyla gazetecilerin araştırma için gözlem altına alınması da kabul edilemez. Zaten gazetecilerin eline barut izi yakışmaz. Medya binasının böylesine bir baskına uğraması ve gazetecilerin gözaltına alınması, iletişim yasağı getirilmesi, telefonlarının kapatılması gözdağıdır, korkutmadır” denildi.185

TGS ve HDP milletvekilleri, Diyarbakır’daki polis baskınına uğrayan DİHA Beyoğlu’ndaki bürosuna destek ziyaretinde bulundu. Ziyaret sonrası konuşan TGS Başkanı Uğur Güç, hükümetin özgür basını susturmak istediğini vurgulayarak “Bunu yurt dışında da biliyorlar artık. Başbakan ne söylerse söylesin bu ülkede basın özgürlüğü yok, özgürlüklerimiz kısıtlı” dedi.186

ABD’nin Ankara Büyükelçisi John Bass, seçimler hakkında kaygılarının olduğunu, seçmenler için güvenli bir ortam oluşturulmasını engelleme girişimlerinin haksızlık olacağını belirterek ”Vatandaşlara, Türkiye’nin bugün yüzleştiği sorunlar karşısında farklı değerlendirme ve bakış açısı ile partilerin benimseyeceği siyasi seçenekler hakkında bilgi sağlayan enerjik bir özgür basın gerekiyor” dedi.187

CHP İstanbul Milletvekili Barış Yarkadaş, muhalif haber kanallarının dijital yayın sağlayıcı Tivibu’dan çıkarılmasıyla ilgili TBMM’ye soru önergesi verdi. Önergede, “Bu uygulamanın amacı hükümete muhalif yayın yapan kanalların seçim öncesi susturulması mıdır? Basın kuruluşlarına uygulanan sansür nedeniyle ilgili kurum hakkında bir soruşturma başlatmayı düşünüyor musunuz?” soruları yöneltildi.188

DİHA ve Kürtçe yayın yapan Azadiya Welat gazetesi çalışanları, Diyarbakır’daki binalarına polisler tarafından baskın düzenlenmesini ve 32 gazetecinin gözaltına alınmasını kınadı. Gazete çalışanı Zeynel Abidin Bulut, “Yayın organlarına baskı yapılması insanlık dışı bir uygulamadır. AKP hükümeti özellikle de Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, ‘ya benden yana bir yayın politikası yürüteceksiniz ya da yayınınızı engellerim’ diyor. Sadece Kürt basını değil muhalif bütün basın susturuluyor” dedi.189

Gazetecilere Özgürlük Platformu’nun, Diyarbakır’da DİHA ve Azadiya Welat’a yönelik polis baskını ve gazetecilerin gözaltına alınmasını kınadığı açıklamasında, “DİHA’nın özellikle Temmuz ayından bu yana savaş politikalarının yaşandığı, sokağa çıkma yasağının uygulandığı bölgelerden geçtiği haberler nedeniyle AKP hükümetinin hedefi haline geldiği” ifade edildi. “DİHA’ya yapılan baskın AKP hükümetinin basın ve ifade özgürlüğüne yönelik tahammülsüz tutumunun vardığı boyutu gösteriyor” denildi.190

183 http://www.zaman.com.tr/gundem_basin-kuruluslarindan-tepki-yagiyor-tivibu-basin-tarihine-kara-leke-olarak-gecti_2318811.html184 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30174841.asp185 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30187422.asp186 http://www.cihan.com.tr/tr/tgs-baskani-basbakan-ne-soylerse-soylesin-bu-ulkede-basin-ozgurlugu-yok-1896982.htm187 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/bass-turk-halkinin-bilincli-oy-1851601.html188 http://www.radikal.com.tr/turkiye/tivibunun_kanal_cikarma_uygulamasi_tbmmye_tasindi-1441908189 http://www.cihan.com.tr/tr/diha-ve-azadiya-welat-calisanlari-baskinlari-protesto-etti-1898013.htm190 http://bianet.org/bianet/medya/167911-gop-diha-ya-baskinla-iktidar-citayi-yukseltti

- 25 -


RTÜK Cezaları 2 Eylül 2015 Başbakanlık Teftiş Kurulu, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 7 Haziran seçim sürecinde,

“RTÜK üyelerinin yayın ilkelerini ve yayın adaletini gözetmeyerek denetim görevinden kaçındıkları” iddiası ile başlattığı ön inceleme kapsamında üyeler hakkında soruşturma başlattı ve dokuz Üst Kurul üyesinin yazılı ifadesine başvurdu.191

14 Eylül 2015 RTÜK, Digi Medya 1 ve 2 ile Güç Medya 1 ve 2 platformunda yer alan tüm kanalların

yayınını “yayın haklarına uymadıkları” gerekçesiyle durdurdu. Karar üzerine, Digi Medya platformundan RTÜK lisanslı yayın yapan yaklaşık 40 kanal ile Güç Medya 1 ve 2 platformunda da yayın yapan yaklaşık 60 kanalın yayını durduruldu.192

16 Eylül 2015 Ankara 12. İdare Mahkemesi, Digimedya isimli Dijital Medya Uydu Şirketi’nin iletim

yetkisinin RTÜK tarafından durdurulması nedeniyle 100’e yakın kanalın yayının kesilmesine ilişkin yürütmenin durdurulması kararı verdi.193

Diğer Gelişmeler1 Eylül 2015 Diyarbakır’da gözaltına alındıktan sonra tutuklanan Vice News çalışanı gazeteciler Jacop

Philip, John Gingell Hanrahan ve Philip John Pendlebury, Sulh Ceza Hakimliği’ne verdikleri ifadede sadece gazetecilik yaptıklarını, IŞİD ve PKK ile ilgilerinin olmadığını söyledi.194 Çalışanların, 155 İhbar Hattı’na yapılan bir ihbar sonucu “IŞİD’li” oldukları iddiasıyla gözaltına alındıkları, fakat emniyette ve mahkemede, Cizre ve Diyarbakır’daki gösterilerde YDG-H üyeleri ile yaptıkları röportajlar ve kaydettikleri görüntüler sebebiyle “PKK’lı” olmakla suçlandıkları öne sürüldü.195

2 Eylül 2015 Koza İpek Medya Grubu’na yönelik yürütülen soruşturma kapsamında gözaltına alınan ve

adliyeye sevk edilen yedi holding görevlisi savcılık sorgularının ardından serbest bırakılırken, bir kişi hakkında adli kontrol şartı getirildi.196 Koza İpek Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Akın İpek hakkında ise, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından, “yokluğunda tutuklama” talep edildi.197

3 Eylül 2015 Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın, Koza İpek Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi

Akın İpek hakkında tutuklama talebi Ankara 8. Sulh Ceza Hakimliği’nce değerlendirilerek “yokluğunda tutuklama kararı” verildi.198

Koza İpek Holding’e yapılan operasyon kapsamında eski futbolcu ve milletvekili Hakan Şükür’ün bir şirket çalışanına 12 bin lira havale ettiği tespit edilerek, Şükür’ün banka hesabı, söz konusu havaleyi hangi amaçla yaptığının belirlenmesi amacıyla savcılık tarafından incelemeye alındı.199

Ankara 6. Ağır Ceza Mahkemesi, Gezi Parkı olayları sırasında Ankara’daki protesto gösterilerinde vurularak öldürülen Ethem Sarısülük’ün katil zanlısı polis memuru Ahmet Şahbaz’ın

191 http://www.sozcu.com.tr/2015/gunun-icinden/rtuk-uyelerine-sok-sorusturma-925869/192 http://www.imctv.com.tr/rtuk-digi-medya-1-ve-2-ile-guc-medya-1-ve-2de-yayin-yapan-kanallarin-yayinini-durdurdu/193 http://www.imctv.com.tr/rtukun-yayin-karartma-kararina-mahkemeden-durdurma/194 http://www.evrensel.net/haber/259567/diyarbakirda-tutuklanan-ingiliz-gazeteciler-pkk-ve-isidle-alakamiz-yok-sadece-gazeteciyiz195 http://www.radikal.com.tr/turkiye/ingiliz_gazetecileri_isidci_diye_alip_pkkya_yardimdan_tutuklamislar-1425900196 http://www.milliyet.com.tr/koza-ipek-sorusturmasinda-7-kisi-gundem-2111723/197 http://www.radikal.com.tr/turkiye/7_koza_ipek_grubu_yoneticisi_serbest_birakildi-1427016198 http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/29966770.asp199 http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/29975446.asp

- 26 -


tahliye edilmesine karar verdi.200

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kızı Sümeyye Erdoğan’a suikast mesajlarının sahte olduğunun ortaya çıkmasının ardından Akşam ve Güneş gazetelerine “hakaret ve iftira” gerekçesiyle dava açan Bakırköy Adliyesi Basın Savcıları Mustafa Gökay ile Hüseyin Parlakkılıç’ın görevi yerleri değiştirildi.201

4 Eylül 2015 Doğan Grubu Kurumsal İletişimden Sorumlu Başkan Yardımcısı Ahter Kutadgu, bazı basın

organlarında yer alan iddialarla ilgili yazılı açıklamasında, “Bugünkü Yeni Şafak gazetesi ile diğer bazı mecralar ve Derin Ekonomi dergisinde çıkan haber ve senaryolar külliyen yalan ve uydurmadır. Yeni Şafak gazetesi ile diğer bazı mecralar ve Derin Ekonomi adlı derginin ürettiği bu senaryo haysiyet cellatlığıdır. Böylesine yalan ve uydurma haber ve senaryolar üreten bir medya anlayışını şiddetle kınıyoruz. Bunları yapanların insaniyet duygusundan ve inancından şüphe etmek hakkımızdır.” ifadelerini kullandı.202

5 Eylül 2015 Seçim hükümetinde parti kararının aksine davranarak Başbakan Yardımcısı olan Ankara

Milletvekili Tuğrul Türkeş, MHP’den ihraç edildi.203

CHP Genel Başkan Yardımcısı Sezgin Tanrıkulu, sokağa çıkma yasağının devam ettiği ve milletvekillerinin alınmadığı, Şırnak’ın Cizre ilçesinde yaşananlarla ilgili olarak yaptığı açıklamada, “Yetkilileri hukuk içinde davranmaya davet ediyor, yasa dışı ve keyfi yaşam hakkı ihlallerine neden olmamak konusunda bir kez daha uyarıyoruz” dedi.204

Gezi olayları döneminde yapılan protestolarının simgelerinden biri olan “Kırmızılı Kadın” olarak bilinen, araştırma görevlisi Ceyda Sungur, yüzüne biber gazı sıkarak “görevini kötüye kullandığı iddiasıyla” hakkında dava açılan polis memuru Fatih Zengin’e verilen 20 ay hapis cezasının ertelenmesi ile ilgili karara itiraz etti. Kararın, “yargısal cezasızlığa” neden olacağını belirten Sungur, yeniden yargılama talebinde bulunarak 30 bin TL manevi tazminat istedi.205

Ankara Barosu, MİT, emniyet ve jandarmaya “genel fişleme yetkisi” veren genelgeyi yargıya taşıdı. Ankara Barosu Başkanlığı tarafından Danıştay’a sunulan dava dilekçesinde, söz konusu genelgenin temel hak ve özgürlükleri güvence altına alan Anayasa ve uluslararası sözleşmelere aykırı olduğu savunuldu ve genelgenin yürütmesinin durdurulması ve iptali istendi. Başbakanlık Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü’nün, 5 Ağustos 2015 tarihinde gönderdiği genelgede, il ve ilçelerdeki dernek, sivil toplum kuruluşu, platform, sözde mahkemeler ve halk meclisleri, yerel basın, internet haber siteleri ve sosyal medya hesapları hakkında rapor tutularak merkeze gönderilmesi talimatı verilmişti.206

6 Eylül 2015 Hakkari Dağlıca’da PKK’lı teröristlerin yola yerleştirdikleri mayınların patlaması üzerine,

16 asker şehit oldu, altı asker yaralandı.207 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AHaber’de canlı yayında208 Dağlıca’da hayatını

kaybeden askerlerle ilgili açıklamasında, “Dağlıca’da yapılan bir temizlik neticesinde böyle bir olay meydana geliyor. Zırhlı araçların art arda geçişi sırasında böyle bir olay oluyor. Temennim odur ki; şu an yapılacak açıklama ve orada alınacak önlemler çok daha kararlı olacaktır” dedi. Erdoğan bir başka soruya verdiği cevapta “Eğer 400 milletvekilini alacak ve Anayasa’yı değiştirecek bir sayıyı bir parti almış olsaydı, bugün bunlar olmazdı” dedi.209

200 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29981091.asp201 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29974509.asp202 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29982466.asp203 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29994922.asp204 http://haber.sol.org.tr/turkiye/sezgin-tanrikulu-tum-cabamiza-ragmen-cizreyle-ilgili-olarak-hicbir-yetkiliye-ulasamiyoruz205http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29998360.asp?utm_source=t.co&utm_campaign=button&utm_content=newsdetail206 http://haber.sol.org.tr/turkiye/ankara-barosu-basbakanlikin-genel-fisleme-genelgesini-yargiya-tasidi-128787207http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30002745.asp?_sgm_campaign=scn_a0046116293a0000&_sgm_source=30002745&_sgm_action=Click-Dynamic208 http://odatv.com/vid_video.php?id=8DC21209http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/362271/Erdogan_dan__Daglica__aciklamasi__400_vekil_alinsaydi_bunlar_olmazdi.html

- 27 -


Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “400 vekili elde edebilecek sayıyı bir siyasi parti yakalasaydı, durum bugün çok farklı olurdu” açıklamalarını “Erdoğan’dan Dağlıca açıklaması: ‘400 milletvekili alınsaydı bunlar olmazdı” diye haberleştiren Hürriyet gazetesine tepki göstererek, “Karakter yoksunu, insan olmaktan nasibini almamış. Sonra da utanmadan sıkılmadan bana mektup gönderiyorlar. Doğan Bey işte mektup yazıyor, ‘Şöyle yapmadık, böyle yapmadık’. Geçenlerde bunun bir tane başyazarı var, ‘Ben böyle bir şey yapmadım falan filan. Ben bunu söylemedim diye manevra yapıyor. Paralelin başındaki aynı şeyi söylüyor. Bunlar şimdi izne çıkıyor ama biz bunları yargıdan takip edeceğiz. Bu makamı bu karakter yoksunlarına ezdirtmem. Bu adilik” dedi.210

7 Eylül 2015 CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “400

vekil olsaydı bunlar olmazdı” açıklamasına tepki göstererek, “Her gün şehit haberleri ile yüreğimizin yandığı bu ortamda bile, 400 vekil hesabı yapan Cumhurbaşkanı’nın utancı tüm ülkeye yeter!” dedi.211

CHP Ankara Milletvekili Ali Haydar Hakverdi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hakkında, bir televizyon programında kullandığı “Eğer 400 milletvekilini alacak ve Anayasa’yı değiştirecek bir sayıyı bir parti almış olsaydı, bugün bunlar olmazdı” ifadeleri sebebiyle, “vatana ihanet” suçu işlediği iddiasıyla suç duyurusunda bulundu.212

8 Eylül 2015 Iğdır’da, polisleri taşıyan servis minibüsüne PKK’lı teröristler tarafından düzenlenen

saldırıda, 13 polis hayatını kaybetti.213

Hürriyet Gazetesi Genel Yayın yönetmeni Sedat Ergin, gazetesine düzenlenen ikinci saldırıyı anlattığı konuşmasında, ““Önce Cumhurbaşkanı’na sonra Başbakan’a sonra da İçişleri Bakanı’na bir çağrı yapılsın. Bize yapılan saldırı kınansaydı bugün bu saldırganlar tekrar gelip basma cesaretini bulamazlardı. Polis yetersiz” dedi.214

10 Eylül 2015 MHP, çözüm sürecine ilişkin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hakkında Ankara

Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunarak yargılanmasını talep etti.215 Şırnak’ın Cizre ilçesinde devam eden sokağa çıkma yasağıyla ilgili durumu yerinde görmek

ve protesto etmek için İdil ilçesinden Cizre ilçesine yürüyen HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, HDPli bakanlar ve milletvekilleri çevik kuvvet polisi tarafından engellenerek sokağa çıkma yasağı devam ettiği için izin verilemeyeceği söylendi. Gerginlik sırasında bazı HDP’li milletvekilleriyle polisler arasında arbede yaşandı.216

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başbakanlığı döneminde kendisine “hırsız” ve “başçalan” dediği gerekçesiyle CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu hakkında açtığı 200 bin TL’lik tazminat davasında mahkeme, Kılıçdaroğlu’nun 20 bin TL manevi tazminat ödemesine karar verdi.217

11 Eylül 2015 Facebook’taki hesabından “Her şehide karşı bir HDP milletvekili indirilmeli” yazan Prof.

Dr. Ahmet Atilla Şentürk hakkında başlatılan “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik” gerekçesiyle açılan soruşturmada takipsizlik kararı verildi.218

HDP, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Burhan Kuzu’nun Twitter hesabının engellenmesi için Nöbetçi Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurdu. Avukat Nuray Özdoğan’ın yaptığı başvuruda, Kuzu’nun, kendisine ait Twitter hesabında çeşitli tarihlerde yayınladığı mesajlarda, “HDP ve partinin Eş Genel

210 http://www.diken.com.tr/erdoganin-400-vekil-aciklamasinin-ardindan-hurriyet-binasina-tekbirli-saldiri/211http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/362313/Kilicdaroglu_ndan_Erdogan_a_sert_tepki__Ne_400_vekilmis_be_.html212 http://t24.com.tr/haber/cumhurbaskani-erdogan-hakkinda-vatana-ihanetten-suc-duyurusu,308914213 http://www.milliyet.com.tr/igdir-da-polis-aracina-bombali-gundem-2114292/214 http://www.diken.com.tr/hurriyet-genel-yayin-yonetmeni-ergin-erdogan-saldiriyi-kinasaydi-cesaret-bulamazlardi/215 http://www.zaman.com.tr/politika_mhp-itiraflari-delil-gosterip-erdoganin-yargilanmasini-istedi_2315745.html216 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30026897.asp217 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/365809/_Bascalan__tazminati.html218 http://www.haberturk.com/gundem/haber/1127430-indirilmeli-diyen-profesor-senturke-takipsizlik

- 28 -


Başkanı Selahattin Demirtaş’ı hedef haline getirdiği ve kamu barışını bozduğunu” öne sürdü.219

12 Eylül 2015 Şırnak’ın Cizre ilçesinde dokuz gündür süren sokağa çıkma yasağı sona erdi. Polis ekipleri

ve jandarma güvenlik önlemi olarak ilçeye girişlerde vatandaşların üstlerini aradıktan sonra girişe izin veriyor.220

Muğla’da Facebook’ta paylaşım yaptığı geleneksel Kürt giysisi kıyafetli fotoğrafı nedeniyle linç girişimine uğrayarak zorla Atatürk büstü öptürülen İbrahim Çay hakkında suçu ve suçluyu övme suçundan işlem başlatıldı. İbrahim Çay’ın ifadesinde kendisine linç girişiminde bulunduğunu belirttiği beş kişi, ifadesi alınarak savcılık talimatı gereği serbest bırakıldı.221

13 Eylül 2015 Adana’nın Seyhan ve Yüreğir ilçelerine bağlı Dağlıoğlu, Şakirpaşa, Gülbahçe, Fırat, Küçük

Dikili ve Anadolu mahallerindeki eylemlere düzenlenen polis müdahalesinde, Hayrettin Akman ve Veysi Bozkurt’un polis tarafından vurulduğu öne sürüldü.222

Şırnak’ta uygulama yapan polis ekibine bomba yüklü araç ve uzun namlulu silahla düzenlenen saldırıda iki polis memuru hayatını kaybetti.223

14 Eylül 2015 Şemdinli’de hayatını kaybeden polis hakkında Twitter’da paylaştığı “Şemdinli’de Polis Özel

Harekat Komiseri Ahmet Çamur etkisiz hale getirilmiş” mesajı nedeniyle tutuklanan HDP Parti Meclisi üyesi Bercan Aktaş serbest bırakıldı.224

Gazeteciler Cemiyeti’nin Özgürlük İçin Basın Projesi Koordinatörü Yusuf Kanlı, aylık hazırladıkları raporlarla “Türk medyasının röntgenini” çektiklerini ancak raporların medyada yeterince yer almadığını belirterek “Korkuyorlar çünkü Hürriyet’in başına gelenler ortada. Zaman’ın başına gelenler ortada” dedi. Medyada var olan “Bana dokunmayan yılan bin yaşasın” anlayışına tepki gösteren Kanlı, “Türkiye’de insan hakları dediğimiz zaman sağcı olanlar sol gözünü kapatıyor, solcu olanlar sağ gözünü kapatıyor” ifadelerini kullandı.225

15 Eylül 2015 RTÜK’ün HDP kontenjanından seçilen üyesi Ersin Öngel’in araştırmasında TRT Haber

kanalının, AKP Kongresinin gerçekleştirildiği 12 Eylül Pazar günü aralarında AKP milletvekilleri, bakanlar, gazete temsilcileri ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek’in de bulunduğu 26 isimle yapılan ve kesintisiz dokuz saat süren özel bir canlı yayın gerçekleştirdiği açıklandı.226

16 Eylül 2015 Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı Gültan Kışanak

hakkında “8 Mart Dünya Kadınlar Günü” etkinlikleri çerçevesinde düzenlenen mitingde yaptığı konuşmada “terör örgütü propagandası yapmak” suçundan beş yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açılmasına karar verdi.227

Uluslararası Af Örgütü, Kore’nin Türkiye’ye biber gazı sevkiyatının durdurulması için bir Twitter kampanyası başlattı. Yapılan açıklamada, “Kolluk kuvvetleri biber gazı kapsüllerini birden fazla defa, yatay şekilde protestocuların üzerine bir silah gibi doğrultmuştur. Protestolar sırasında önemli oranda kişi, biber gazı kapsülünün isabet etmesi nedeniyle ve pek çoğu da yakın mesafeden ateş edilmesinden dolayı yaralanmıştır. Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın Uluslararası Af Örgütü’ne verdiği raporda, vakfa tedavi amacıyla başvuranların yaralanmalarının yüzde 60’ının biber gazı

219 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30042531.asp220 http://www.cnnturk.com/video/turkiye/cizrede-8-gun-suren-sokaga-cikma-yasagi-sona-erdi ve http://www.bugun.com.tr/gundem/cizreye-giris-cikislar-halen-kontrol-altinda-haberi/1829657221 http://www.evrensel.net/haber/260496/lincciler-serbest-birakildi-ibrahim-cay-hakkinda-sorusturma-baslatildi222 http://haber.sol.org.tr/turkiye/adanada-polis-mudahalesinde-2-kisi-vuruldu-129599223 http://haber.sol.org.tr/turkiye/sirnakta-polise-ates-acildi-2-polis-hayatini-kaybetti-129529224 http://www.diken.com.tr/barisa-aykiri-tweeti-nedeniyle-tutuklanan-hdpli-bercan-aktas-serbest-birakildi/225 http://www.bugun.com.tr/son-dakika/yusuf-kanli-turkiyede-sagcilar--haberi/1831820226 http://www.radikal.com.tr/turkiye/trtden_9_saat_akp_kongresi_yayini-1434331227 http://www.iha.com.tr/haber-gultan-kisanaka-5-yila-kadar-hapis-istemi-496777/

- 29 -


kapsülü yaralanmalarına bağlı olduğu belirtilmiştir” denildi.228

17 Eylül 2015 CHP İstanbul Milletvekili Barış Yarkadaş, TRT’nin AKP kongresini aralıksız dokuz saat

yayınlamasıyla ilgili Başbakan Ahmet Davutoğlu tarafından cevaplanması istemiyle TBMM’ye soru önergesi verdi. Önergede, “Kuruma hükümetiniz tarafından yayın saati konusunda bir telkinde bulunulmuş mudur? Bu kadar uzun süreli yayın kararı alan ve Yüksek Seçim Kurulu ilkelerini çiğneyen kanal yöneticileri hakkında bir soruşturma açmayı düşünüyor musunuz? İlgili saatler arasında TRT Haber kanalı reklam almış mıdır? Almışsa kaç dakika almıştır ve reklam bedeli ne kadardır” soruları soruldu.229

KCK (Kürdistan Topluluklar Birliği) adlı PKK’nın şehir yapılanması olarak bilinen örgüt, “çift taraflı tahkim edilmiş bir ateşkese” hazır olduklarını belirterek, İmralı’da hapis cezasını çeken elebaşı Abdullah Öcalan’ın “başta KCK olmak üzere tüm siyasi çevrelerle, sivil toplum örgütleri, aydın ve yazarlarla görüşebileceği ve baş müzakereci rolünü oynayabileceği koşulların yaratılması gerektiği” biçiminde bir çağrı yaptı.230

Türkiye Futbol Direktörü Fatih Terim’e basın yoluyla “hakaret ettiği” iddiasıyla hakkında yakalama emri çıkartılan gazeteci Rasim Ozan Kütahyalı, Sakarya’da ifade verdi.231

Hakkari’de yola döşenen bombanın patlatılmasıyla hayatını kaybeden polis memuru Mehmet Turhal’ın ailesine, durumu kameralar eşliğinde haber veren Hassa Kaymakamı’nın görüntülerinin tepki çekmesi üzerine, Kaymakamlık tarafından bir açıklama yapılarak “Ziyaret esnasında, şehidin akraba ve komşularının arasına karışarak içeriye giren, ismi ve bağlı olduğu haber ajansı valiliğimizce bilinen basın mensubu tarafından söz konusu görüntülerin, basın ahlakına aykırı şekilde gizli olarak çekildiği ve servis edildiği tespit edilmiştir.” denildi. Hürriyet gazetesi ve diğer haber ajanslarında verilen haberlerde ise Anadolu Ajansı, İhlas Haber Ajansı ve DHA gibi ajansların çektikleri fotoğrafları, kendi internet sitesinde foto-galeri olarak kullanması üzerine iddianın doğru olmadığının ortaya çıktığı belirtildi.232

Doğan Holding Onursal Başkanı Aydın Doğan, Doğan Medya Grubu’na yönelik “terör soruşturmasına” dayanak oluşturan “Al sana belge” manşeti nedeniyle, Güneş gazetesinin sahibi Ethem Sancak, genel yayın yönetmeni Turgay Güler ve sorumlu müdür Mustafa Dolu hakkında suç duyurusunda bulundu.233

19 Eylül 2015 Dicle Haber Ajansı’na, TİB tarafından 24 Temmuz’dan bu yana “erişim engeli” yoluyla 20

kez uygulanan sansür kararı, ve Anayasa Mahkemesi’ne yapılan bu konudaki başvuruya bir ayı aşkın süre yanıt verilmemesi üzerine, DİHA Hukuk Danışmanı avukat Özcan Kılıç konuyu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşıdı.234

Hürriyet gazetesi yazarı Ahmet Hakan, Star’daki köşe yazısında kendisine yönelik “İstersek seni sinek gibi ezeriz. Bugüne kadar merhamet ettik de hâlâ hayatta kalabiliyorsun” ifadelerini kullanan Cem Küçük hakkında suç duyurusunda bulundu.235

21 Eylül 2015 Ankara’nın Çukurambar semtinde bulunun Özel Atlantik Çukurambar İlkokulu’na Terörle

Mücadele Ekipleri ile Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele ekipleri operasyon düzenledi. İlkokulun Müdürü Cevdet Çelik, gelen polislerin okulun duvarlarında gizli bölme aradıklarını söyledi. Operasyon yapılan bir diğer okul olan Ahmet Ulusoy Liselerin’de ise polise, “arama izinleri olmadığı” gerekçesiyle karşı çıktığı iddia edilen Yurt Müdür Yardımcısı Ahmet Arslan gözaltına

228 https://www.amnesty.org.tr/icerik/2/1652/uluslararasi-af-orgutu-turkiye%E2%80%99ye-bibergazi-sevkiyatini-durdurun229 http://www.cihan.com.tr/tr/ak-parti-kongresini-araliksiz-9-saat-yayinlayan-trtyi-tbmmye-tasidi-1893488.htm230 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30099685.asp231 http://www.hurriyet.com.tr/spor/futbol/30094478.asp232 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30098459.asp233 http://www.diken.com.tr/aydin-dogandan-misilleme-gunes-gazetesi-ve-ethem-sancaka-suc-duyurusu/234 http://www.imctv.com.tr/dihaya-erisim-engeli-aihme-tasindi/235 http://haber.sol.org.tr/medya/ahmet-hakandan-star-yazari-cem-kucuk-hakkinda-suc-duyurusu-130193

- 30 -


alındı.236 22 Eylül 2015 MAZLUM-DER Genel Merkezi adına Çatışma İzleme ve Çözüm Grubu tarafından

hazırlanan Cizre raporunda, Sırnak’ın Cizre ilçesinde sekiz gün uygulanan ve 21 kişinin hayatını kaybettiği sokağa çıkma yasağıyla ilgili hendek kazıp özyönetim ilan eden PKK’nın gençlik yapılanması YDG-H’nin yaptığının da hükümet tarafından sokağa çıkma yasağı ilan edilerek kolektif cezalandırma yönteminin de yanlış olduğu vurgulandı. Ayrıca İnsan Hakları Derneği ile MAZLUMDER, yaptıkları ortak açıklamayla PKK’dan ateşkes ilan etmesini ve çeşitli tarihlerde kaçırdıkları asker ve polisleri serbest bırakmalarını istedi.237

23 Eylül 2015 AKP’nin 1 Kasım seçimleri için hazırladığı “Haydi Bismillah” şarkısı, CHP milletvekili

Mahmut Tanal’ın yaptığı itiraz başvurusunun üzerine yasaklandı.238

25 Eylül 2015 Şırnak’ın Cudi Dağı’ndaki canlı kalkan eylemine katıldıkları gerekçesiyle gözaltına alınan

HDP Milletvekili Aycan İrmez, gözaltına alınmasının anayasaya aykırı olduğunu belirterek, İçişleri Bakanı Selami Altınok’un yanıtlaması istemiyle soru önergesi verdi. Önergede, “Milletvekili olduğumu bildikleri halde gözaltı işlemi yapan kolluk kuvvetleri, amirleri ve Şırnak Valisi hakkında soruşturma açılmış mıdır? Açılmadıysa soruşturma açmayı düşünüyor musunuz? Geliştirdiğiniz savaş politikaları ile birlikte HDP’li milletvekillerimize onlarca saldırı düzenlenmiştir. Milletvekillerimize yönelik saldırılar devreye konulan bu savaş politikalarının bir parçası mıdır?” soruları soruldu.239

28 Eylül 2015 Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek’e Twitter’dan hakaret ettiği iddiasıyla

hakkında dava açılan Taraf yazarı Hayko Bağdat, duruşma sonrasında yaptığı açıklamada, “Gökçek’e niye Ermeni dediğimi söyleyeyim. Gökçek her mikrofonu eline geçirdiğinde, her klavyeyi ele aldığında, siyasi rakiplerini, siyasi rakiplerinin mitinglerine giden, oy veren seçmenleri, gazetecileri veya kızdığı herkesi Ermeni olmakla itham ediyor, ne demekse bu itham yani.. Ermeni olduğu için vatan hainliği yaptığını, kökeninde bir yerde Ermenilik olduğunu ve bu memlekette bela olan bütün unsurların aslında Ermenilikle bir şekilde ilişkisi olduğunu anlatıp duruyor.” ifadelerini kullandı.240

29 Eylül 2015 Başkanlık seçimi için RTÜK deki 10. toplantıda da başkan seçilemedi. AKP kontenjanından

İlhan Yerlikaya, MHP kontenjanından Esat Çıplak ve HDP kontenjanından Ersin Öngel, yapılan iki turda da yeterli oyu alamadıkları için başkan belirlenemedi. RTÜK, başkanlık seçimi için 7 Ekimde 11’inci kez toplanacak.241

Olumlu Gelişmeler1 Eylül 2015 CHP, medya üzerindeki baskıları incelemek üzere milletvekillerinden oluşan bir komisyon

kurdu. Konuya ilişkin yapılan açıklamada, “Medya özgürlüğünü yaklaşan seçimin en önemli teminatları arasında görüyoruz. Medyaya Baskıları İnceleme Komisyonu olarak, ifade özgürlüğüne ve toplumun haber almasına engel oluşturan baskıların hemen sonlandırılması ve hukuksuz uygulamalardan kaçınılması çağrısında bulunuyoruz” denildi.242

2 Eylül 2015 236 http://www.cihan.com.tr/tr/baskina-gelen-polisler-ilkokulun-duvarlarinda-gizli-bolme-aradi-1894531.htm ve http://www.cihan.com.tr/tr/polisler-arama-izinleri-yok-diyen-mudur-yardimcisini-gozaltina-aldi-1894497.htm237 https://www.cihan.com.tr/tr/mazlum-derden-cizre-raporu-hendek-de-sokaga-cikma-yasagi-da-yanlis-1895465.htm ve http://m.milliyet.com.tr/asker-ve-polisler-serbest-gundem-2121583/238 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30149589.asp239 http://www.imctv.com.tr/hdp-vekili-irmez-gozaltina-alinmasini-meclise-tasidi/240 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/377360/Hayko_Bagdat__Gokcek_kendi_kullandigi_anlamda_Ermenidir.html241 http://www.haberturk.com/gundem/haber/1134365-rtukte-baskanlik-secimi-7-ekimde-tekrarlanacak242 http://haber.sol.org.tr/turkiye/chp-medyaya-baski-ve-sansuru-arastirmak-icin-komisyon-kurdu-128243

- 31 -


2011 yılında Şırnak’ın Silopi ilçesinde savcılık kararıyla el konulan, üzerinde Kürtçe yazılar bulunan Barış ve Demokrasi Partisi tabelası, Yargıtay kararıyla iade edildi.243

3 Eylül 2015 Diyarbakır’da gelişmeleri takip ederken gözaltına alınan ve 2’nci Sulh Ceza Hakimliği

tarafından, “Silahlı örgüte bilerek ve isteyerek örgüte yardımdan” tutuklanan Vice News adlı internet haber kanalında görev yapan İngiliz gazeteciler Jake Hanrahan ve Philip John Pendlebury ile Iraklı tercümanları için yapılan tutukluluğa itiraz dilekçesini değerlendiren Diyarbakır 3’üncü Sulh Ceza Hakimliği iki İngiliz gazetecinin tahliyesine karar verdi.244

Eskişehir’de 1 Eylül Dünya Barış Günü’nde yapılan yürüyüşte “Hırsız, katil Erdoğan” sloganı attıkları iddiasıyla gözaltına alınan ve ”Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla haklarında tutuklama istenen altı kişi adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.245

10 Eylül 2015 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın BirGün gazetesi yazarı Mustafa Sönmez’e

“İstanbul yağması kâr kalsın” başlık yazısını gerekçe göstererek açtığı davada takipsizlik kararı verildi. Erdoğan’ın avukatı Ahmet Özel, yazıda “kişilik haklarına saldırı” öğeleri bulunduğunu iddiasıyla, Sönmez hakkında “Cumhurbaşkanına hakaret” davası açmıştı.246

11 Eylül 2015 Eski Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, kendisi için “Milyon Ali” diyen CHP lideri Kemal

Kılıçdaroğlu hakkında açtığı 10 bin TL’lik tazminat davasını kaybetti. Mahkeme, Kılıçdaroğlu’nun konuşmalarının “eleştiri niteliğinde olduğuna” karar vererek, tazminat istemini reddetti. CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Binali Yıldırım’ın devlet ihalelerini almak isteyen kişilerden para topladığını iddia ederek, Yıldırım için “Milyon Ali” ifadesini kullanmıştı.247

14 Eylül 2015 İzmir’de CHP Çiğli İlçe Başkanlığı binasına isimleri rüşvet ve yolsuzluğa karıştıkları iddia

edilen eski bakanlar Muammer Güler, Egemen Bağış, Zafer Çağlayan ve Erdoğan Bayraktar’ın maskeli fotoğraflarının yer aldığı pankartları astığı için yargılanan CHP Çiğli İlçe Başkanı Utku Gümrükçü beraat etti.248

16 Eylül 2015 İzmir Birlik ve Dayanışma Sendikası Genel Örgütlenme Sekreteri Dr. Murat Bolat’ın yaptığı

bir basın açıklamasında Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu’na hakaret ettiği iddiasıyla açılan davada Bolat, delil yetersizliği nedeniyle beraat etti.249

18 Eylül 2015 Digimedya Dijital Medya Uydu Şirketi’nin iletim yetkisinin RTÜK tarafından durdurulması

nedeniyle yayını kesilen Gün TV, mahkemenin yürütmeyi durdurması üzerine yeniden yayına başladı.250

Üsküdar Validebağ’da yeşil alanın imara açılarak cami yapılmasına tepki gösteren 15 kişi hakkında yedi buçuk yıla kadar hapis cezası istemiyle açılan davada 15 kişinin beraatine karar verildi.251

19 Eylül 2015 “Ergenekon Davası” sanıklarından Doğu Perinçek, Hikmet Çiçek, Hasan Atilla Uğur’un

bireysel başvurularını inceleyen Anayasa Mahkemesi, uzun tutukluluk nedeniyle kişi özgürlüğü ve

243 http://www.diken.com.tr/savcilik-karariyla-el-koyulan-kurtce-tabela-dort-yil-sonra-serbest-kaldi/244 http://www.hurriyet.com.tr/dunya/29979586.asp245 http://www.diken.com.tr/erdogana-hakarette-bugun-baris-yuruyusune-katilanlara-tutuklama-istemi/246 http://www.birgun.net/haber-detay/erdogan-ve-turgev-in-birgun-yazari-mustafa-sonmez-e-actigi-davalarda-takipsizlik-88991.html247 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/366577/Mahkemeden__Milyon_Ali_ye_vize.html248 http://www.sozcu.com.tr/2015/gundem/maskeli-afis-davasi-sonuclandi-934836/249 http://www.evrensel.net/haber/260801/saglik-bakanina-hakaretten-yargilanan-doktora-beraat250 http://www.imctv.com.tr/gun-tv-yeniden-yayina-basladi/251 http://www.evrensel.net/haber/260973/validebag-davasinda-yasam-savunuculari-beraat-etti

- 32 -


güvenliği haklarının ihlal edildiğine karar verdi.252

20 Eylül 2015 Hiç gitmediği Samsun’da, katılmadığı bir yürüyüşten dolayı “Cumhurbaşkanı’na hakaret”

suçlamasıyla yargılanan 60 yaşındaki Şenel Çelik, beraat etti.253

25 Eylül 2015 Hatay Valisi Ercan Topaca’nın Kocaeli Valisi olduğu dönemde makam tuvaletinin

tadilatında “altın kaplama” kullanmasını haberleştiren Cumhuriyet gazetesi hakkında, savcılık, “Haberde iftira bulunmadığına” hükmederek takipsizlik kararı verdi.254

28 Eylül 2015 Beyoğlu’nda Emriye Uysal’ın sahibi olduğu Laterne Cafe’nin boşaltılması sırasında eylem

yapan Beyoğlu Kent Savunması üyesi 10 kişiye açılan soruşturmada savcılık protestoyu “demokratik tepki” olarak değerlendirerek takipsizlik kararı verdi.255

DeğerlendirmeÖzgürlükçü demokrasi düşüncesi; kamusal çıkarlara ilişkin tüm sorunların açıkça tartışılmasını,

toplumsal yarar açısından gerekli görür. Farklı görüşlerin serbestçe ifade edilmesinden gerçek ortaya çıkar. Bireysel tartışmalar bir yana bırakılacak olursa, genele hitap eden fikirlerin tartışılacağı saha seçimler ve referandumlardır. Demokrasilerde halk, kamusal sorunlar hakkındaki görüş ve isteklerini genellikle belli dönemlerde tekrarlanan seçim, erken seçim, seçim yenilenmesi gibi usulünce alınan kararlarla gidilen seçimlerde veya gerekli görüldüğünde başvurulan referandumlarda açıklayabilir. Seçmen hangi partiye oy vereceğine ise propaganda döneminde partilerin ne dediği kadar çeşitli siyasi partilerin ve adayların görüşlerini, başarılarını ve başarısızlıklarını yazılı, sözel, görsel veya günümüzde etkinliği giderek artmakta olan sosyal medya yoluyla öğrenebilir. Demokrasilerde halkın gerçeklerden haberdar olarak bilinçli tercih yapmalarının gereği medyanın özgür olmasıyla doğrudan ilişiklidir.

Basın özgürlüğü kadar haber alma da anayasal bir haktır. “Açılım sürecinin” fiili olarak sona erdiği 24 Temmuz gününden bu yana en az 103 internet sitesinin sansürlenip kapatılması, 256 gazetecilerin saldırıya uğraması, işlerinden olması, ajans ve gazete ofislerinin baskına uğraması ve toplu olarak gazetecilerin gözaltına alınması257 basın özgürlüğüyle bağdaşmayan ve haber alma hakkını engelleyen gelişmeler olmuştur. Yayınlarına “normal” olarak devam eden bir haber ajansının internet sitesine erişimin durdurulması, sitenin değişik isimlerle yayına devam etme çabalarının dokuzuncu kez TİB’in “idari tedbir” kararıyla engellenmesi258 de basın özgürlüğüne tahammülsüzlüğü belgeleyen bir gelişme oldu.

Bir başka tahammülsüzlük örneği de, AKP ye yakınlığı bilinen bir derneğin, Fethullah Gülen’in açıklamalarına yer veren bazı gazete ve televizyonların yayınlarının durdurulması, buna aracılık eden kuruluşların faaliyetinin sonlandırılması, bu talebi yerine getirmeyen RTÜK yetkilileri ve çalışanları hakkında suç duyurusunda bulunması, oldu.259 Karşıt görüşe tahammülsüzlüğün bir başka örneği de TRT ‘de gözlemlendi. “Açı” adlı televizyon programını yapan bir akademisyenin, Koza İpek Holding operasyonunu sosyal medyada eleştiren bir mesajı üzerine, TRT’deki görevine son verildi.260

252 http://www.birgun.net/haber-detay/ergenekon-saniklariyla-ilgili-ihlal-karari-89962.html253 http://www.radikal.com.tr/turkiye/senel_hanimin_gozu_aydin_beraat_etti-1437330254 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/376118/Altin_kaplama_tuvalet_haberine_takipsizlik.html255 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/379104/Seker_Teyze_direnisine_takipsizlik.html256 http://www.imctv.com.tr/savasin-40-gunluk-basin-bilancosu/257 http://www.imctv.com.tr/diyarbakirda-basin-kuruluslarinin-oldugu-binaya-baskin/258 http://bianet.org/bianet/medya/167297-dicle-haber-ajansi-bir-gunde-iki-defa-erisime-engellendi?utm_content=buffer4986a&utm_medium=social&utm_source=twitter.com&utm_campaign=buffer259 http://www.haberturk.com/gundem/haber/1123506-fetullah-gulenin-aciklamalarini-yayinlayan-medya-kuruluslari-icin-suc-duyurusu260 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29961275.asp

- 33 -


Gazetelerin, ajansların resmi sosyal medya hesapların261 veya internet sitelerine ulaşımın sıklıkla engellenmesinin262 yanı sıra sansürün daha doğrudan ve açık uygulaması ise Türk Telekom bünyesinde faaliyet gösteren TTNet’in Tivibu dijital yayın platformunun Bugün TV, Samanyolu Haber ve Mehtap TV’nin yayınlarına “gerekçesiz olarak” son vermesi oldu.263 Mahkeme kararı olmadan internet sitesine çeşitli illerden ulaşılamadığından yakınan Cumhuriyet internet sitesi cumhuriyet.com.tr’nin Türk Telekom’un ardından TTNET, Uydunet ve PTT Cell tarafından da erişim sansürü getirildiği öne sürdü.264

Cumhurbaşkanına veya ailesine hakaret iddiasıyla açılan davalar hız kesmeden devam etti. Aralarında Koza İpek Grubuna yönelik operasyonu eleştiren Zaman gazetesi Genel Yayın Müdürü Ekrem Dumanlı,265 Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı “dökülen kandan sorumlu tutan” T24 yazarı ve Bağımsız Gazetecilik Platformu P24’ün Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Cemal266gibi gazeteciler “kendi yorumları” nedeniyle takibata uğrarken, Meydan gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Levent Kenez HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın Deustche Welle Türkçe’ye yaptığı açıklamaları gazetesinde haberleştirdiği için Cumhurbaşkanı’nın avukatlarının şikayeti üzerine hakkında soruşturma açıldı.267 Bugün gazetesi yazarı Yavuz Baydar da “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret” ettiği iddiasıyla hakkında dava açılan gazeteciler kervanına katıldı.268

Hürriyet binalarına saldırıların ardından gelen bir diğer gelişme de Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığının Hürriyet gazetesi hakkında, gazetenin Twitter hesabından atılan “Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan Dağlıca açıklamasında,”400 vekil alınsaydı bunlar olmazdı’’’ mesajıyla ilgili olarak “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla soruşturma başlatması oldu.269

Bir milletvekilinin Doğan Holding Onursal Başkanı Aydın Doğan’a yönelik “Tırnaklarını, dişlerini sökmesini biliriz”270 ifadeleri veya iktidara yakın bir gazetenin köşe yazarının bir diğer yazara yönelik olarak “Şizofreni hastaları gibi hala kendini Hürriyet’in Türkiye’yi yönettiği günlerde zannediyorsun. İstersek seni sinek gibi ezeriz. Bugüne kadar merhamet ettik de hala hayatta kalabiliyorsun" sözlerini kullanabilmesi271,272Türk basını ve siyaseti için acı gelişmeler olmuştur. Bilhassa, bu sözlerin ardından bir Yayın kuruluşuna ardı ardına saldırılar olması, bir yazarın darp edilmesi Türkiye’de basın özgürlüğünün sıkıntılı durumunun giderek daha da kötüleşmesine tanıklık etmiştir.

Bir diğer gelişme ise bir gazetede273 yayınlanan haberler274,275 temel alınarak Doğan Grubuna yönelik “örgüt propagandası” yapma iddiasıyla soruşturma açılması oldu. Bakırköy Başsavcısı soruşturma kapsamında Hürriyet gazetesi Yönetim Kurulu Başkanı Vuslat Doğan Sabancı’nın da aralarında yer aldığı birçok ismin ifadesinin alınacağını açıkladı.276

Basın kuruluşlarının diğer basın kuruluşlarına yönelik hedef gösterici tarzda yayın yapmaları veya siyasetçilerin bu amaçlı söylemlerine geniş yer vermeleri medya açısından yakışıksız olduğu kadar üzücü sonuçları olan durumları da ortaya çıkarmaktadır. Ülkede yükselmeye devam eden korku iklimi ve seçim yaklaştıkça artma eğilimine giren siyasi kutuplaşma medya kuruluşlarının ve

261 http://sendika1.org/2015/09/ozgur-gelecekin-facebook-sayfasi-kapatildi/262 http://t24.com.tr/haber/cumhuriyete-kismi-erisim-engeli,308909263 http://www.zaman.com.tr/politika_ozgur-medyaya-tivibu-sansuru_2318554.html264 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/367237/Uydunet_yetkilileri__Biz_girebiliyoruz.html265 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29988114.asp266 http://www.gunes.com/Gundem/aydin-dogandan-pkkya-sd-propaganda-taktigi-165778267 http://www.meydangazetesi.com.tr/gundem/meydan-a-cumhurbaskanina-hakaretten-sorusturma-h30014.html268 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30004623.asp269 http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/09/150907_hurriyet_sorusturma270 http://www.birgun.net/haber-detay/akp-li-metiner-den-aydin-dogan-a-tehdit-tirnaklarini-dislerini-sokmesini-biliriz-90915.html271 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30023292.asp272 http://haber.star.com.tr/yazar/sizofrenik-ve-pkkli-bir-hirsiz-portresi-ahmet-hakan-/haber-1055333273 http://www.sabah.com.tr/gundem/2015/09/15/dogan-medya-grubuna-teror-propagandasi-sorusturmasi274www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/371419/Hasan_Cemal_e___Erdogan__yazisi_icin_sorusturma.html 275 http://www.gunes.com/Gundem/feto-istedi-o-yazdi-alcaldikca-alcaldi-166499276 http://www.diken.com.tr/dogan-medya-sorusturmasina-tuhaf-savunma-basin-ozgurlugune-mudahale-olsaydi-bunlar-yazilamazdi/

- 34 -

http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30023292.asp

http://www.birgun.net/haber-detay/akp-li-metiner-den-aydin-dogan-a-tehdit-tirnaklarini-dislerini-sokmesini-biliriz-90915.html


emekçilerinin birbirlerine karşı düşmanca davranmalarının bahanesi olmamalı, gazete binalarına, matbaalara, gazetecilere saldırılara dayanışma içerisinde karşı konulmalıdır.

Medya özgürlüğü iklimindeki kötüleşme medya mensupları aleyhine açılan davalarda, mahkemelerin verdiği hapis cezalarında ete kemiğe bürünmektedir. CNN Türk programcısı gazeteci Cüneyt Özdemir aleyhinde 2014’de programına çıkardığı bir konuğunun daha sonra bölücü örgüte katılmasından dolayı “terör örgütü propagandası yaptığı” iddiasıyla soruşturma açıldı.277 Samanyolu Yayın Grubu Başkanı Hidayet Karaca’nın avukatı ve Bugün gazetesi yazarı Gültekin Avcı ise yazdığı yedi yazı nedeniyle Selam-Tevhid soruşturması kapsamında278 “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’ni ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs”, “terör örgütünü kurma ve yönetme” ve “devletin gizli kalması gereken belgelerini temin etme” gerekçesiyle tutuklandı.279 Taraf gazetesinin eski genel yayın yönetmeni Ahmet Altan hakkında da “Cumhurbaşkanı’na hakaret” iddiasıyla soruşturma başlatıldı.280 Ayrıca, Nisan ayında verdiği bir mülakat nedeniyle de Altan hakkında ikinci bir soruşturma başlatıldı.281 Şarkıcı Atilla Taş282 ve Meydan gazetesi yazarı Cafer Songun da “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla takibata uğradı.283

Yabancı gazetecilerin Türkiye’de çalışma koşulları da giderek zorlaşmaktadır. Yabancı gazetecilerin ajanlıkla suçlanması, 284 gözaltına alınması285 ve sınır dışı edilmesi,286,287,288 Türkiye de basına ve basın mensuplarına yönelik baskının sınır ötesi boyutlara ulaştığının da göstergesi olmuştur.

İfade ve basın özgürlüğü sadece kabul gören fikirler için geçerli değildir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarında şiddet, nefret suçu, insanların kutsalını aşağılama içermediği sürece herkesin fikrini açıklama hakkı olduğu ve bu haktan vazgeçilemeyeceği vurgulanmaktadır. Gerek Anayasa Mahkemesinin gerekse uluslararası hukuk kurumlarının birçok davada, “İktidarda veya kamuoyu önünde olanların eleştiriye tahammül etmeleri ve bunların ifade özgürlüğü çerçevesinde değerlendirilmesi gerekir. Üst düzey kamu yöneticilerinin ağır eleştirileri dahi hoşgörü ile karşılamak zorundadırlar” yönündeki kararlarına rağmen çok sayıdaki “hakaret” davalarından da görüleceği gibi bu konudaki sorunlar maalesef devam etmektedir.

Türkiye’de bir dönem kendisiyle ilgili karikatürleri ofisinin duvarlarına asabilecek kadar eleştiriye hoşgörü gösterilebiliyordu. Nokta dergisinin “şehit cenazesinde selfie” (özçekim) kapağı derginin yayınlanmadan toplatılmasını, Twitter hesabına erişimin engellenmesini289 ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın emri ile hakkında hakaret davası açılmasını doğurdu.290 Sürpriz olmayacak bir şekilde, polisin Nokta dergisi ofisine yapılan baskını haber yapan, aralarında Diken, Odatv, Meydan Gazetesi, İnternet Haber, Yeni Yön gibi haber sitelerinin bulunduğu çok sayıda internet sitesine erişim engeli getirildi.291

Gazete binasına baskın ile başlayan Eylül ayının bir gazetecinin dövülerek kapanması iç karartıcı durumu en net şekilde ortaya koymaktadır.

277 http://t24.com.tr/haber/cuneyt-ozdemir-5-yilda-12-bin-konuk-almisim-programa-hepsi-bana-zimmetlendiyse-vay-halime,309880278 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30110943.asp279 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/373557/_Gultekin_Avci_ve_3_polis_tutuklandi_.html ve http://www.cihan.com.tr/tr/gazeteci-gultekin-avciyi-davalik-oldugu-hakim-tutukladi-1894812.htm280 http://www.radikal.com.tr/turkiye/ahmet_altana_sorusturma_acildi-1437693281 http://www.grihat.com.tr/ahmet-altana-yine-cumhurbaskanina-hakaret-sorusturmasi-26322h.htm282 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30131829.asp283 http://www.diken.com.tr/erdogana-hakarette-bugun-meydan-yazari-cafer-solguna-yazmadigi-yazidan-sorusturma/284 http://www.ahaber.com.tr/gundem/2015/09/10/cizrede-bir-fransiz-ajan-eksikti285 http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/09/150906_geerdink286 http://haber.sol.org.tr/medya/hollandali-gazeteci-frederike-geerdink-sinirdisi-edildi-129162287 http://www.hurriyet.com.tr/dunya/29979586.asp288 http://www.sabah.com.tr/dunya/2015/09/07/iki-ingiliz-gazeteci-sinir-disi-edildi289 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/30066945.asp290 http://www.sozcu.com.tr/2015/gundem/erdogan-nokta-dergisinin-kapagi-hakkinda-konustu-937287/291 http://www.diken.com.tr/noktanin-erdogan-selfieli-kapagini-basan-diken-dahil-bircok-haber-sitesine-engelleme/

- 35 -

media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_6955079.docx · Web view13 Eylül...

Documents

Transcript of media4democracy.orgmedia4democracy.org/public/uploads/reports_6955079.docx · Web view13 Eylül...