w a grigol RmrTismetyveli 5 Risa misTÂs meergasisa gvtismetyveli_meergasisa.pdf5 10 15 20 25 30 35...
Transcript of w a grigol RmrTismetyveli 5 Risa misTÂs meergasisa gvtismetyveli_meergasisa.pdf5 10 15 20 25 30 35...
5
10
15
20
25
30
35
40
45
24A 24B
Resaswaulisa amisTResaswaulisa amisTKs mcired s mcired
raraYme sibrZnis-vmetyueleb-me sibrZnis-vmetyueleb-
deT, radeT, raYTa sulierad vidRe-Ta sulierad vidRe-
saswauloT. saswauloT. rameTu sxuaTa ameTu sxuaTa
sxuasxuaY ra raYme aqus dResaswaulad da krebad, me aqus dResaswaulad da krebad,
xolo msaxurTa xolo msaxurTa sityityKsaTa _ sityuasaTa _ sityuaY, Sems-, Sems-
gavsebuli Jamisagavsebuli JamisaY. . da araraa araraY esreT axarebs esreT axarebs
keTilismoyuareTa, viTar sulieri krebakeTilismoyuareTa, viTar sulieri krebaY
dResaswaulTa dResaswaulTa saRmrToTaaRmrToTaY.
dResaswauloben Resaswauloben hurianicahurianica, aramed Zue-, aramed Zue-
lisaebr lisaebr werilisa, rameTu Porcielsa sde-erilisa, rameTu Porcielsa sde-
vdes vdes Sjulsa da suliersa ver miiwines. julsa da suliersa ver miiwines.
dResaswauloben warmarTnica, aramed Resaswauloben warmarTnica, aramed
Porcielebr da TPorcielebr da TKsTa maT RmerTTaebr da sTa maT RmerTTaebr da
eSmakTa, romelTaganni zogni igi vne baTa eSmakTa, romelTaganni zogni igi vne baTa
da codvaTa mompovnebel arian, vi Tarca da codvaTa mompovnebel arian, vi Tarca
TKT iginive warmarTni ityT iginive warmarTni ityKan da zogni vne-an da zogni vne-
baTagan da codvaTa pativcemul iqmnnes. baTagan da codvaTa pativcemul iqmnnes.
amisTmisTKsca vnebiTa da bilwebiTa savse ars sca vnebiTa da bilwebiTa savse ars
dResaswaulobadResaswaulobaY maTi da pativi RmerTTa maTi da pativi RmerTTa
maTTamaTTaY ars codva ars codvaY, romelTaca miaCemeben , romelTaca miaCemeben
vnebaTa maT reca samkaulad.vnebaTa maT reca samkaulad.
vdResaswaulobdeT Cuenca, aramed dResaswaulobdeT Cuenca, aramed
viTarca saTno-uCns viTarca saTno-uCns sulsa ulsa wmidasa, xo-midasa, xo-
lo saTno-uCns, ralo saTno-uCns, raYTa anu vityodiT ras Ta anu vityodiT ras
keTilTagansa, anu viqmodiT. keTilTagansa, anu viqmodiT. da ese ars a ese ars
dResaswaulobadResaswaulobaY Cueni, ra Cueni, raYTa sulTa Cu-Ta sulTa Cu-
enTa raenTa raY daviunjoT saqmeTagan mtkiceTa daviunjoT saqmeTagan mtkiceTa
da waruvalTa da ara ganxrwnadTagan da da waruvalTa da ara ganxrwnadTagan da
warmavalTa, romelni-igi knin oden ahame-warmavalTa, romelni-igi knin oden ahame-
ben sacnobelsa PorcTasa, xolo umravle-ben sacnobelsa PorcTasa, xolo umravle-
sad avneben da Seamwikuleben, viTarca vi-sad avneben da Seamwikuleben, viTarca vi-
tytyK WeSmaritebiT, rameTu «kma ars Porc- WeSmaritebiT, rameTu «kma ars Porc-
TaTTaTKs siborote maTi»(mT.s siborote maTi»(mT.6,34). ). da rad saP-a rad saP-
mar ars alisa umetesi nivTi, anu mPecisa mar ars alisa umetesi nivTi, anu mPecisa
um r avlesi sazrdeli, raum r avlesi sazrdeli, raYTa ufroTa ufroYsadRa sadRa
mZ mZ Knvare iyos da gulissitynvare iyos da gulissityKsa umZlavres?sa umZlavres?
2. . amisTmisTKs ukue jer-ars sulieriTa we -s ukue jer-ars sulieriTa we -
siTa dResaswaulobad. siTa dResaswaulobad. xolo dasabamad si-olo dasabamad si-
tytyKsa ese viwyoT(daRacaTu mcired So riel sa ese viwyoT(daRacaTu mcired So riel
ars sityuaars sityuaY ese da Sroma ese da SromaY Ta vs-vidvaT si- Ta vs-vidvaT si-
tytyKsmoyuareTaTsmoyuareTaTKs da re ca Se sa nelebelad s da re ca Se sa nelebelad
dResaswaulsa amas Tan au r ToT).dResaswaulsa amas Tan au r ToT).
SKdeulsa pativ-scemen Svilni deulsa pativ-scemen Svilni ebrae-ebrae-
lTanilTani SjulisdebiTgan SjulisdebiTgan mosesiTosesiT, viTar-, viTar-
ca-igi ca-igi piTagorelnipiTagorelni meoTxesa ricxusa, meoTxesa ricxusa,
rom elsa-igi ficadca iPmareben da me rvesa rom elsa-igi ficadca iPmareben da me rvesa
da me ocdaaTesa da me ocdaaTesa simoniannisimonianni da da ma rkianelnima rkianelni, ,
romelTaca ricxusa zeda Ja meulTa raTme romelTaca ricxusa zeda Ja meulTa raTme
darTa saxel-sdeben.darTa saxel-sdeben.
xolo Solo SKdeulsa pativ-scemen, viTarca deulsa pativ-scemen, viTarca
vTqu, Svilni vTqu, Svilni ebraelTaniebraelTani nuukue sx nuukue sxKTaca Taca
raraYTme moswavebiTa saidumloTme moswavebiTa saidumloYsasaYTa, ga-Ta, ga-
rna viTar Cuen gulisPma-vhyofT erTad rna viTar Cuen gulisPma-vhyofT erTad
am isTam isTKs, rameTu equs dRe arsebad moiy-s, rameTu equs dRe arsebad moiy-
vanna vanna RmerTman nivTni da agebulebani Ti-merTman nivTni da agebulebani Ti-
To-saxeTa arsTani da yovliTa samkauliTa To-saxeTa arsTani da yovliTa samkauliTa
«Se mzada da ganaSuena sofeli ese xilu-«Se mzada da ganaSuena sofeli ese xilu-
li»(Sesq.li»(Sesq.1,1 da Semd.da Semd.) da «meS) da «meSKdesa dRe-desa dRe-
sa ganisuena saqmeTa sa ganisuena saqmeTa mi sTagan»(Sesq.i sTagan»(Sesq.2,3), ),
viTarca gu auwyebs sa xeli viTarca gu auwyebs sa xeli SabaTisaabaTisaY, ra-, ra-
meTu «gan sue nebad» iTargmanebis meTu «gan sue nebad» iTargmanebis ebraelTaebraelTa
en isagan.en isagan.
xolo umaRlesi Tu raolo umaRlesi Tu raYme ars sityuame ars sityuaY
amaT saqmeTaTamaT saqmeTaTKs, sxuani sibrZnis-metyu-s, sxuani sibrZnis-metyu-
eleb den, da eseviTari igi pativi Seleb den, da eseviTari igi pativi SK d- d-
e ulisae ulisaY ara dReTa oden, aramed we li- ara dReTa oden, aramed we li-
wadTaca miiwevis. «SwadTaca miiwevis. «SKdeuli ukue dReTadeuli ukue dReTaY
iqms SabaTsa»(gams.iqms SabaTsa»(gams.16,26), romel-ese yo-), romel-ese yo-
velTa SvelTa SKdeulTa maT mier pativcemul deulTa maT mier pativcemul
ars, viTar-igi comovanisaca akrebaars, viTar-igi comovanisaca akrebaY S SKd d
dRe wes ars maTda, xolo SdRe wes ars maTda, xolo SKdeuli wel-deuli wel-
TaTaY moiRebs «weliwadsa mas gantevebisa- moiRebs «weliwadsa mas gantevebisa-
sa»(lev.sa»(lev.25,4) da ara S) da ara SKdeulTa zeda xolo, deulTa zeda xolo,
aramed Saramed SKdeulsaca Sdeulsaca SKdeulTasa, dReTaca deulTasa, dReTaca
da weliwadTa Sda weliwadTa SKdeulTa.deulTa.
SKdeulni ukue dReTani Sehmzadeben deulni ukue dReTani Sehmzadeben
dResa mas dResa mas meergasesa, romeli-igi ars eergasesa, romeli-igi ars
w˜a a grigol rigol RmrTismetyvelimrTismetyveli
dRisa misTÂs meergasisa
romel ars martÂliaÁ, odes-igi movida suli wmidaÁ
mowafeTa zeda da mociqulTa qristesTa
_____________ Corpus christianorum, Series graeca 36, Brepols, 1998. sityva XLI, gv. 218-294. Targmani wm. eqvTime mTawmidelisa.
5
10
15
20
25
30
35
40
45
25A 25B
wodebuli dRH wodebuli dRH wmidamidaY, xolo «S, xolo «SKdeulTa deulTa
SKdeulni welTani moiyvaneben weliwadsa deulni welTani moiyvaneben weliwadsa
mas, romeli iobilel maT mier wodebul mas, romeli iobilel maT mier wodebul
ars werilTa Sina, romelsa-igi queyanisa ars werilTa Sina, romelsa-igi queyanisa
datevebadatevebaY aqus da monaTa aznaureba aqus da monaTa aznaurebaY da da
monagebTa syidulTa jmnamonagebTa syidulTa jmnaY»(lev.»(lev.25,8 da da
Semd.), rameTu esreT ganwesebul ars Sju-Semd.), rameTu esreT ganwesebul ars Sju-
lsa Sina, ralsa Sina, raYTa Seswirviden Ta Seswirviden RmrTisa ara mrTisa ara
pirmSoebasa oden nayofTa da namuSakevTa-pirmSoebasa oden nayofTa da namuSakevTa-
sa, aramed dReTaca da weliwadTasa.sa, aramed dReTaca da weliwadTasa.
esreT ukue pativcemulman man SsreT ukue pativcemulman man SKde-de-
ulisa ricxuman pativi ulisa ricxuman pativi meergasisaeergasisa amis amis
dRisadRisaY SemoiRo, romel ars SemoiRo, romel ars martartKlialiaY.
rameTu SameTu SKdeuli Sdeuli SKdeulad Sewyobili deulad Sewyobili
Sobs ergasissa erTiTa naklulad dRiTa, Sobs ergasissa erTiTa naklulad dRiTa,
romeli-igi mermisa mis saukunisagan mo-romeli-igi mermisa mis saukunisagan mo-
viReT, romeli-igi merve ars da pirveli. viReT, romeli-igi merve ars da pirveli.
ufrofroYsad erTi da dauPsneli, rameTu sad erTi da dauPsneli, rameTu
jer-ars mun dadgromad gansuenebasa aqa jer-ars mun dadgromad gansuenebasa aqa
myofTa sulTasa, «ramyofTa sulTasa, «raYTa mieces nawili, Ta mieces nawili,
SKdTa maT da ufrodTa maT da ufroYsRa mervesa»(ekl.sRa mervesa»(ekl.11,2), ), viTarca vieTme pirvel Cuensaca sityuaviTarca vieTme pirvel Cuensaca sityuaY
igi igi solomonisiolomonisi ganhmartes. ganhmartes.
3. . xolo pativisa mis Solo pativisa mis SKdeulisa mravalni deulisa mravalni
arian wamebani, xolo mciredi mravlisagan arian wamebani, xolo mciredi mravlisagan
migiTxra: SmigiTxra: SKd ewodebis patiosanTa sul-d ewodebis patiosanTa sul-
Ta, rameTu «saqmeTa maT sulisaTa sulad Ta, rameTu «saqmeTa maT sulisaTa sulad
jer-iCina jer-iCina esaiasaia wodebad»(es. wodebad»(es.11,2) da «ganwm-) da «ganwm-
edil arian sityuani edil arian sityuani uflisani Sflisani SKid wilad, id wilad,
viTarca viTarca daviTaviT ity ityKs»(fs.s»(fs.11,7), da «marTali ), da «marTali
equsgzis WirTagan ganeriso, xolo meSequsgzis WirTagan ganeriso, xolo meSK-K-
desa arca Tu moiwylis»(iob.desa arca Tu moiwylis»(iob.5,19), xolo ), xolo
«codvilsa ara xolo Tu S«codvilsa ara xolo Tu SKdgzis, aramed dgzis, aramed
sameocdaaTSsameocdaaTSKdgzis Seendvis»(mT.dgzis Seendvis»(mT.18,21-22).).da winaaRmdgomica amisi vTqua(rameTu a winaaRmdgomica amisi vTqua(rameTu
keTil ars ukeTurebisaca tanjvakeTil ars ukeTurebisaca tanjvaY): «): «kaenis-aenis-
gangan Suri iZia S Suri iZia SKdgzis»(Sesq.dgzis»(Sesq.4,15), ese igi ars, ), ese igi ars,
saSjeli miePada Zmis klvisasaSjeli miePada Zmis klvisaY, xolo «, xolo «lameq-ameq-
isganisgan _ sameocdaaTS _ sameocdaaTSKdgzis»(Sesq.dgzis»(Sesq.4,24), ra-), ra-
meTu mkvlel iyo Semdgomad Sjulisa da meTu mkvlel iyo Semdgomad Sjulisa da
daSjisa. daSjisa. xolo «borotTa maT mezobelTa olo «borotTa maT mezobelTa
da garemoda garemoYsTa miegebis SsTa miegebis SKd wilad wiaR-d wilad wiaR-
Ta maTTa»(fs.Ta maTTa»(fs.78,12). ). kualad «Sualad «SKdTa zeda dTa zeda
suetTa ganemtkicebis saxli igi sibrZni-suetTa ganemtkicebis saxli igi sibrZni-
sasaY»(ig.»(ig.9,1), da «S), da «SKdiTa TualebiTa Tuali diTa TualebiTa Tuali
igi igi zorobabelisiorobabelisi Seimkveboda»(zaq. Seimkveboda»(zaq.3,9). ). da a
SKdgzis dResa Sina itydgzis dResa Sina ityKs s daviTaviT qebasa qebasa Rm-m-
rTisasa(fs.rTisasa(fs.118,164). ). da «berwsa mas esxnes a «berwsa mas esxnes
SKd Svil da naklulevani igi Svilmravali d Svil da naklulevani igi Svilmravali
mouZlurda»(mouZlurda»(1mef.mef.2,5). ). 4. . xolo jer-ars Tu ZuelTaca saqme-olo jer-ars Tu ZuelTaca saqme-
Ta Psenebad, gulisPma-vhyof meSTa Psenebad, gulisPma-vhyof meSKdesa mas desa mas
pirvelTa mamadmTavarTa Soris, «pirvelTa mamadmTavarTa Soris, «enuqsnuqs, ,
micvalebiTa pativcemulsa»(Sesq.micvalebiTa pativcemulsa»(Sesq.5,24). ). gu-u-
lisPma-vhyof ocdameerTesaca «lisPma-vhyof ocdameerTesaca «abra hamsbra hams, ,
mamadmTavrobiTa didebulsa, uz e STaesisa mamadmTavrobiTa didebulsa, uz e STaesisa
saidumlosaidumloYsa SematebiTa» (Sesq. sa SematebiTa» (Sesq. 12,1), rameTu ), rameTu
samgzis Ssamgzis SKdeuli ese viT arsa mas ricxusa deuli ese viT arsa mas ricxusa
Sehmzadebs.Sehmzadebs.
ikadros ukue vinme axovanman gon ebiTa kadros ukue vinme axovanman gon ebiTa
axlisacaaxlisaca a adamisdamis moslvad _ « moslvad _ «Rm rTisa Cemi-m rTisa Cemi-
sa da sa da uflisa flisa iesu esu qris te sa. ris te sa. romeli-igi omeli-igi
Zuelisa misgan da co d vasa STavrdomil-Zuelisa misgan da co d vasa STavrdomil-
isaisa adamisiTgandamisiTgan sa me oc d a meaTS sa me oc d a meaTSKdmeted dmeted
aRiracxvis»(lk.aRiracxvis»(lk.3,23) naTesavTa _ metyu-) naTesavTa _ metyu-
elebisaebr elebisaebr lukaukaYsasa aRmarTmetyuelisa. aRmarTmetyuelisa.
«gulisPma-vhyof S«gulisPma-vhyof SKdTa maTca saydTa maTca sayKrTa rTa
isu su naveanisa aveanisa da esodenTave gareSemovla-da esodenTave gareSemovla-
Ta da dReTa da mRdelTa, romliTa-igi Ta da dReTa da mRdelTa, romliTa-igi
zRudeni zRudeni ieriqoeriqoYsanisani dairRues»(ios. dairRues»(ios.6,3). ). da kualad Sa kualad SKdgzis moqcevasa mas «dgzis moqcevasa mas «elia lia
winawinaYswarmetyuelisasa Zesa mas zeda swarmetyuelisasa Zesa mas zeda sa-a-
refTelisasarefTelisasa»(»(3mef.mef.17,21), romliTa co-), romliTa co-
cxlebacxlebaY misca mas da «missave esodensa sa- misca mas da «missave esodensa sa-
klvelsa mas zeda da SeSasa wylis dasxmasa, klvelsa mas zeda da SeSasa wylis dasxmasa,
raJams cecxliTa, raJams cecxliTa, RmrTiv mov l eniliTa, mrTiv mov l eniliTa,
Sesawiravi igi aRatyina da mR d elni igi esawiravi igi aRatyina da mR d elni igi
sircxsircxKlisani dasajna»(lisani dasajna»(3mef.mef.18,34), ro-), ro-
melTa ver uZles esreT qmnad TmelTa ver uZles esreT qmnad TK s iTa wo- s iTa wo-
debiTa.debiTa.
egreTve «SgreTve «SKdgzis mstorvasa mas Rru-dgzis mstorvasa mas Rru-
b l i sasa vaPseneb, romel yrmasa mas ub-b l i sasa vaPseneb, romel yrmasa mas ub-
rZana»(rZana»(3mef.mef.18,43) «da ) «da elisesalisesa, amiTve ri-, amiTve ri-
cxcxKTa Se kuncxvasa Zesa mas zeda Ta Se kuncxvasa Zesa mas zeda soman-soman-
itelisasaitelisasa, ro melman-igi suli misdave , ro melman-igi suli misdave
moaqcia»(moaqcia»(4mef.mef.4,35).).amasve ricxusa guaswavebs(«sasanTle masve ricxusa guaswavebs(«sasanTle
igi taZrisaigi taZrisaY S SKdPeri da SdPeri da SKdsasanTlH», dsasanTlH»,
gams.gams.25,31) da kualad «mRdeli S) da kualad «mRdeli SKd dRe d dRe
srul-iqmnebin»(lev.srul-iqmnebin»(lev.8,33;gams.;gams.29,30). ). da a
«S«SKd dRe keTrovani ganwmdebin»(lev.d dRe keTrovani ganwmdebin»(lev.14,34) ) da «Sda «SKd dRe taZrisa mis satfurebad dRe taZrisa mis satfurebaY iq- iq-
mnebin»(mnebin»(3mef.mef.8,65). ). da «sameocdameaTesa we -a «sameocdameaTesa we -
lsa eri igi tyueobisagan ukue mo v i da» lsa eri igi tyueobisagan ukue mo v i da»
(ier.(ier.25,11-12; ; 29,10), ra), raYTa, viTarca dR eTa Ta, viTarca dR eTa
SKdeuli aRiracxvis, egreTve aT eulTa Sdeuli aRiracxvis, egreTve aT eulTa SK-K-
deuli iqmnas da sruliTa-re ricxdeuli iqmnas da sruliTa-re ricxKTa STa SK-K-
deulisa saidumlosa pativ-eces.deulisa saidumlosa pativ-eces.
w˜a grigol RmrTismetyveli dRisa misTÂs meergasisa
5
10
15
20
25
30
35
40
45
26A 26B
raYsaTsaTKs vaPseneb yovelsa Zuelsa sax-s vaPseneb yovelsa Zuelsa sax-
esa? Tavadman esa? Tavadman iesu, WeSmaritman man da esu, WeSmaritman man da
yovlad wmidaman srulebaman, «icis ga-yovlad wmidaman srulebaman, «icis ga-
mozrdamozrdaY udabnosa zeda xuTiTaca puriTa udabnosa zeda xuTiTaca puriTa
xuTaTasTaxuTaTasTaY»(mT.»(mT.14,19) da «kualad S) da «kualad SKdiTa diTa
puriTa oTxaTasTapuriTa oTxaTasTaY»(mT.»(mT.15,34). ). da neSti igi a neSti igi
gamaZRarTagamaZRarTaY maT namusrevi pirveli iyo maT namusrevi pirveli iyo
aTormeti godori da meored SaTormeti godori da meored SKdi sfdi sfKri-ri-
di _ orive jerovnad da Rirsad di _ orive jerovnad da Rirsad madlisa adlisa
sulisa ulisa wmidisa.midisa.
da Senca, a Senca, RmrTismoyuareo, TmrTismoyuareo, TKsagan Tu sagan Tu
gamohnaxvide, mravali hpovo ricxusa amas gamohnaxvide, mravali hpovo ricxusa amas
zeda Szeda SKdeulisasa, romlisagan scna uR-deulisasa, romlisagan scna uR-
rmesica Zali. rmesica Zali. xolo romel-ese aw, Jamsa olo romel-ese aw, Jamsa
amas, saPmar iyo, vTqu, raamas, saPmar iyo, vTqu, raYTa scnaT, vi-Ta scnaT, vi-
Tarmed amiT saxiTa da wesiTa, anuTu uaR-Tarmed amiT saxiTa da wesiTa, anuTu uaR-
resiTa raresiTa raYme ganwesebul iyo Zuelsa Sina me ganwesebul iyo Zuelsa Sina
Sjulsa Sjulsa meergasisaeergasisa amis dRisa pativi. amis dRisa pativi.
Cuenca ukue pativ-vscemT amas da sxuauenca ukue pativ-vscemT amas da sxuaY
mravali mravali Sjulsa mas Sina saxed aResrule-julsa mas Sina saxed aResrule-
boda da saidumloboda da saidumloY saqmeTa saqmeTaY maT Cuenda maT Cuenda
moiweoda. moiweoda. aw ukue esodeni dRisa amisTw ukue esodeni dRisa amisTKs s
vTquT, xolo aw Semdgomsa amas sityuasa vTquT, xolo aw Semdgomsa amas sityuasa
vityodiT:vityodiT:
5. . martartKliasaliasa vdResaswaulobT da vdResaswaulobT da
sulisa ulisa wmidisa moslvasa da paemansa aR-midisa moslvasa da paemansa aR-
Tqumisasa da sasoebisa aRsrulebasa. Tqumisasa da sasoebisa aRsrulebasa. da a
saidumlosaidumloY ese rabam ra ese rabam raYme did ars da me did ars da
raraYme patiosan!me patiosan!
Porcielni igi gangebulebani Porcielni igi gangebulebani qristesni ristesni
aResrulnes, ufroaResrulnes, ufroYsRa Porcielisa mis Cu-sRa Porcielisa mis Cu-
enda moslvisa, rameTu miZnavs Tqumad Por-enda moslvisa, rameTu miZnavs Tqumad Por-
cielebrisa aRsrulebacielebrisa aRsrulebaY da arca damarwmu- da arca damarwmu-
nos vin Tqumad, Tu aRiZarcuna Porcni, ar-nos vin Tqumad, Tu aRiZarcuna Porcni, ar-
amed Cuen Tana qcevisa aResrulnes gange-amed Cuen Tana qcevisa aResrulnes gange-
bani, amaRlda rabani, amaRlda raY zecad.ecad.
xolo olo sulisa ulisa wmidisa moslvamidisa moslvaY aw iwyebs. aw iwyebs.
da romelni iyvnes a romelni iyvnes qristes Cuenda mosl-ristes Cuenda mosl-
visa gangebani? visa gangebani? qalwulisagan Sobaalwulisagan SobaY, bagasa , bagasa
miwolamiwolaY, saxuevliTa Sexueva, saxuevliTa SexuevaY, angelozTa , angelozTa
igi didebismetyuelebaigi didebismetyuelebaY, mwyemsTa srba, mwyemsTa srbaY, ,
varskvlavisa slvavarskvlavisa slvaY, moguTa ZRuniTa Tayu-, moguTa ZRuniTa Tayu-
aniscemaaniscemaY, , herodesierodesi CC CCKlTa klvalTa klvaY, , iesuesuY-Y-
si si egKptedpted sivltola sivltolaY da kualad da kualad egKptiTptiT
moqcevamoqcevaY, aRsruleba, aRsrulebaY mis mier wesTa maT mis mier wesTa maT
SjulierTajulierTaY, merme Jamsa T, merme Jamsa TKssa ssa naTlis-aTlis-
RebaRebaY, wameba, wamebaY _ _ zeciT mosruli; gamoc-eciT mosruli; gamoc-
dadaY udabnosa zeda, Seuracxebani igi da udabnosa zeda, Seuracxebani igi da
devnulebani da qviT srolani, romelni devnulebani da qviT srolani, romelni
SeemTxueodes SeemTxueodes huriaTaganhuriaTagan CuenT CuenTKs. s. rameTu ameTu
jer-iyo, rajer-iyo, raYTa saxH mogueces Cuen amisTTa saxH mogueces Cuen amisTKs s
tanjvaTa da devnulebaTa moTminebisatanjvaTa da devnulebaTa moTminebisaY. .
merme gancemaerme gancemaY igi mowfisa misgan ganmce- igi mowfisa misgan ganmce-
melisa, SemSWualvai melisa, SemSWualvai juarsa zeda, dade-uarsa zeda, dade-
babaY saflavsa Sina, aRdgoma saflavsa Sina, aRdgomaY mesamesa dResa, mesamesa dResa,
amaRlebaamaRlebaY zecad da dajdoma zecad da dajdomaY marjueniT marjueniT
mamisa. amisa. ese yoveli Tavs-idvase yoveli Tavs-idva s saxierman man axierman man
CuenTCuenTKs da Cuenisa cxorebisaTs da Cuenisa cxorebisaTKs.s.
awca mravali SeemTxuevis wca mravali SeemTxuevis qristes moZu-ristes moZu-
leTagan Seuracxebani da gmobani da Tavs-leTagan Seuracxebani da gmobani da Tavs-
idebs(rameTu sulgrZel ars da mraval-idebs(rameTu sulgrZel ars da mraval-
mowyale), xolo mowyale), xolo qristes moyuareTagan _ ristes moyuareTagan _
pativi da didebapativi da didebaY. . da adroebs, viTarca-igi a adroebs, viTarca-igi
maTTmaTTKs risxvasa, egreTve CuenTs risxvasa, egreTve CuenTKs sitkboe-s sitkboe-
basa, rabasa, raYTa maT misces Jami sinanulisaTa maT misces Jami sinanulisaY da da
Cueni, raCueni, raYTa gamocados wadierebaTa gamocados wadierebaY da misa da misa
mimarT survili. mimarT survili. da ukueTu ara mowyine vi-a ukueTu ara mowyine vi-
yvneT WirTa Sina da yvneT WirTa Sina da RmrTismsaxurebisaTmrTismsaxurebisaTKs s
moRuawebaTa, rameTu esreT ars pirveliT-moRuawebaTa, rameTu esreT ars pirveliT-
gan gan saRmrToaRmrToYsa gangebulebisa sityuasa gangebulebisa sityuaY da da
miuwTomelTa maT gankiTxvaTa misTa uf-miuwTomelTa maT gankiTxvaTa misTa uf-
skruli.skruli.
qristesni ukue kacTa Tana qcevisa sa-ristesni ukue kacTa Tana qcevisa sa-
qmeni da didebulebani eseviTarni arian da qmeni da didebulebani eseviTarni arian da
Semdgomni vixilneT udidebulesni da gSemdgomni vixilneT udidebulesni da gKx-x-
ilavsmca. ilavsmca. xolo olo sulisa ulisa wmidisani: movedin midisani: movedin
Cemda Cemda suli uli wmidamidaY da momecin sityua da momecin sityuaY, ra-, ra-
odenca mnebavs. odenca mnebavs. xolo esodeni Tu ara, gar-olo esodeni Tu ara, gar-
na raodeni Jamsa amas Sehgavs. na raodeni Jamsa amas Sehgavs. he, mrwams, e, mrwams,
viTarmed movides Cuenda meufebr, ara Tu viTarmed movides Cuenda meufebr, ara Tu
monebr, arca molodebiTa brZanebisamonebr, arca molodebiTa brZanebisaYTa, Ta,
viTar-igi vieTnime hgoneben. viTar-igi vieTnime hgoneben. rameTu mief-ameTu mief-
inebis, vinainebis, vinaYca enebos da romelTaca zeda ca enebos da romelTaca zeda
jer-uCndes da odesca da raodenca hne-jer-uCndes da odesca da raodenca hne-
bavn. bavn. esreT Cuen gulisPma-vhyofT da vi-sreT Cuen gulisPma-vhyofT da vi-
tytyKT T sulisaTulisaTKs s wmidisa midisa madliTaadliTa m misiTa.isiTa.
6. . sulsa ulsa wmidasa romelni dabadebu-midasa romelni dabadebu-
lad ikadreben Tqumad, mgmobarni arian da lad ikadreben Tqumad, mgmobarni arian da
monani borotni da borotTa uborotesni. monani borotni da borotTa uborotesni.
rameTu monaTa borotTaameTu monaTa borotTaY ars saqmH ese _ ars saqmH ese _
SeuracxebaSeuracxebaY meufebisa meufebisaY da gandgomileba da gandgomilebaY
uflebisagan da maT Tana monad Seracxvad uflebisagan da maT Tana monad Seracxvad
mTavrisa mis da aznaurisamTavrisa mis da aznaurisaY. . xolo romel-olo romel-
Ta Ta RmrTad hrwmenes, mrTad hrwmenes, saRmrTo arian igini aRmrTo arian igini
da brwyinvale gonebiTa.da brwyinvale gonebiTa.
xolo romelni qadagebdenca, ukue-olo romelni qadagebdenca, ukue-
Tu keTiliTa da WeSmaritiTa sityTu keTiliTa da WeSmaritiTa sityKTa da Ta da
SemsgavsebuliTa marTlmetyuelebiTa qa-SemsgavsebuliTa marTlmetyuelebiTa qa-
w˜a grigol RmrTismetyveli dRisa misTÂs meergasisa
5
10
15
20
25
30
35
40
45
27A 27B
dagebden, dagebden, RmrTivSuenier arian da maRal. mrTivSuenier arian da maRal.
ukueTu kula mdabal da mkodov iyos si-kueTu kula mdabal da mkodov iyos si-
tyuatyuaY maTi da cTomil, ara keTilad gan- maTi da cTomil, ara keTilad gan-
mgebel arian igini, rameTu TiPasa arwmunes mgebel arian igini, rameTu TiPasa arwmunes
margaliti da sasmenelTa xeneSTa _ Pmamargaliti da sasmenelTa xeneSTa _ PmaY
quxilisaquxilisaY da TualTa uZlurTa _ mzH da da TualTa uZlurTa _ mzH da
sazrdeli mtkicH TavTa Tsazrdeli mtkicH TavTa TKsTa, romelTa sTa, romelTa
jereT sZH uPmda wovnad. jereT sZH uPmda wovnad. jer-iyo maTda er-iyo maTda
mcired-mcired warmatebad waRmarT da mcired-mcired warmatebad waRmarT da
miwevnad maRliT kerZo da naTliTa naT-miwevnad maRliT kerZo da naTliTa naT-
lisa mogebad da WeSmaritebiTa miwevnad lisa mogebad da WeSmaritebiTa miwevnad
WeSmaritebasa. WeSmaritebasa. aw ukue Cuenca srulsa mas w ukue Cuenca srulsa mas
wuT erT dro vsceT sityuasa, rameTu ar-wuT erT dro vsceT sityuasa, rameTu ar-
Ra ars Jami da esreT sityua-vyoT maTda Ra ars Jami da esreT sityua-vyoT maTda
mimarT.mimarT.
7. . ukueTu arca daubadebelad aRi-kueTu arca daubadebelad aRi-
arebT arebT sulsa ulsa wmidasa, ¥ ese viTarno kacno, midasa, ¥ ese viTarno kacno,
arca uJamod, gancxadebulad winaaRmdgo-arca uJamod, gancxadebulad winaaRmdgo-
misa misda arawmidisa sulisamisa misda arawmidisa sulisaY ars saqme ars saqme
ese, rameTu adgil-eciT Sursa mas ese, rameTu adgil-eciT Sursa mas saRm-aRm-
rTosa kadnierebiT Tqumad WeSmaritisa. rTosa kadnierebiT Tqumad WeSmaritisa.
xolo ukueTu esoden mebr cocxal xarT, olo ukueTu esoden mebr cocxal xarT,
raraYTa cxadsa mas uRmrToebasa evltodiT Ta cxadsa mas uRmrToebasa evltodiT
da garegan monebisa grwmenes, romeli-igi da garegan monebisa grwmenes, romeli-igi
Tquenca aznaurebasa moganiWebs, Semdgomi Tquenca aznaurebasa moganiWebs, Semdgomi
amisi Tquenca gulisPma-yavT amisi Tquenca gulisPma-yavT sulisa ulisa wmid-mid-
isa mier da Cuen Tana.isa mier da Cuen Tana.
rameTu mrwams, viTarmed knin oden ameTu mrwams, viTarmed knin oden
ars Tquen Tanaca madli ars Tquen Tanaca madli misi, da esreT, isi, da esreT,
viTarca moyuasTa Tana, zraxva-vyo Tqu-viTarca moyuasTa Tana, zraxva-vyo Tqu-
enda momarT. enda momarT. anu momeciT adgili Soris nu momeciT adgili Soris
monebisa da uflebisa, ramonebisa da uflebisa, raYTa mun ganvawe-Ta mun ganvawe-
so pativi sulisaso pativi sulisaY, garna ara ipovebis. , garna ara ipovebis. aw w
ukue evltodiT Tu monebasa, sacnaur ars, ukue evltodiT Tu monebasa, sacnaur ars,
viTarmed uflebasa ganawesoT saZiebeli viTarmed uflebasa ganawesoT saZiebeli
ese.ese.
garna sityuani igi amis jerisani ge-arna sityuani igi amis jerisani ge-
Znelebiana? da Pmasa mas wesiersa erideb-Znelebiana? da Pmasa mas wesiersa erideb-
iTa da «lod Sebrkolebis geqmnebis da iTa da «lod Sebrkolebis geqmnebis da
klde sacTurisa»(es.klde sacTurisa»(es.8,14; rom.; rom.9,33), viTar-), viTar-
ca ca qriste eqmna urwmunoTa. riste eqmna urwmunoTa. kacobrivisa acobrivisa
uZlurebisauZlurebisaY ars vneba ars vnebaY ese. ese. davezavneT avezavneT
ukue urTierTas siyuaruliT. ukue urTierTas siyuaruliT. viqmnneT iqmnneT
ZmaTmoyuare ufroZmaTmoyuare ufroYsRa, vidreRa TavTa sRa, vidreRa TavTa
TKsTa moyuare. sTa moyuare. momeciT aRsaarebad Zalsa omeciT aRsaarebad Zalsa
mas mas RmrTeebisasa da PmamaRlad qadagebad mrTeebisasa da PmamaRlad qadagebad
da moZRurebad Tu ver SemZlebel xarT, da moZRurebad Tu ver SemZlebel xarT,
SegindoT.SegindoT.
aRiareT erTi RiareT erTi bunebaunebaY wmidisa midisa samebisaamebisaY
sitysityKTa jerovaniTa da ver PmamaRlad qa-Ta jerovaniTa da ver PmamaRlad qa-
dagebisaTdagebisaTKs, viTarca uZlurni gangkurn-s, viTarca uZlurni gangkurn-
neT. neT. he, xeneS ars da friad pirutyuebriv, e, xeneS ars da friad pirutyuebriv,
ukueTu suliTa mrTel iyos da cxovel da ukueTu suliTa mrTel iyos da cxovel da
metyuelebad mconare iyos da saunjesa mas metyuelebad mconare iyos da saunjesa mas
malvides, viTarmca Surda sxuaTaTmalvides, viTarmca Surda sxuaTaTKs da s da
eSinodamca wmidayofad enisa TeSinodamca wmidayofad enisa TKsisa, garna sisa, garna
Cuendaca ujero ars ganwirvad maTda da Cuendaca ujero ars ganwirvad maTda da
romel-igi sulmoklebisaTromel-igi sulmoklebisaTKs vabralebT s vabralebT
maT, Cuen mier Cuenebad sulmoklebisa.maT, Cuen mier Cuenebad sulmoklebisa.
8. . aw ukue, ¥ Zmano, w ukue, ¥ Zmano, erTRmrTeebad aR-rTRmrTeebad aR-
iareT wmidaiareT wmidaY samebaamebaY da gnebavs Tu, da gnebavs Tu, e erT-rT-
bunebad da bunebad da erTarsebad. rTarsebad. da qadagebisaTa qadagebisaTKs s
gixuaiSnoT gixuaiSnoT sulisagan ulisagan wmidisa. midisa. rameTu ameTu
mrwams, ramrwams, raYTa romelman pirveli mogca, Ta romelman pirveli mogca,
mogces meoreca da, ufromogces meoreca da, ufroYsad, ukueTu sad, ukueTu
mowiwebamowiwebaY iyos sulieri da ara ciloba iyos sulieri da ara cilobaY
saeSmakosaeSmakoY, winaaRdgoma, winaaRdgomaY igi. igi.
kualadca vTqua gancxadebulad da ualadca vTqua gancxadebulad da
mokled: nuca Cuen guabralobT PmamaRlad mokled: nuca Cuen guabralobT PmamaRlad
qadagebisaTqadagebisaTKs (rameTu arca erTi Suri ars s (rameTu arca erTi Suri ars
keTilisa saqmisakeTilisa saqmisaY) da arca Cuen gabraloT ) da arca Cuen gabraloT
mdumriad aRsaarebisaTmdumriad aRsaarebisaTKs, ukueTu oden s, ukueTu oden
sxsxKTaca gziTa erTsa mas savanesa miiw-Taca gziTa erTsa mas savanesa miiw-
eodiT. eodiT. rameTu ara Tu cilobiT Zlevasa ameTu ara Tu cilobiT Zlevasa
rasme veZiebT, aramed mogebad ZmaTa mos-rasme veZiebT, aramed mogebad ZmaTa mos-
wrafe varT, romelTa-igi ganyofilebi-wrafe varT, romelTa-igi ganyofilebi-
saTsaTKs guelmis.s guelmis.
ese sityuani Tquenda mimarT arian, ro-se sityuani Tquenda mimarT arian, ro-
melTa Tana nawilsa cxorebisasa vhpovebT melTa Tana nawilsa cxorebisasa vhpovebT
ras, romelni-ege mrTel xarT sarwmu-ras, romelni-ege mrTel xarT sarwmu-
noebasa noebasa Zisasa, romelTa-ege daRacaTu isasa, romelTa-ege daRacaTu
cxorebacxorebaY saTno-g saTno-gKCns, aramed sityuani Cns, aramed sityuani
Tquenni yoladve ara saqebel arian, ro-Tquenni yoladve ara saqebel arian, ro-
melni-ege melni-ege madliTa da ZlierebiTa adliTa da ZlierebiTa suli-uli-
sa sa wmidisamidisaYTa scxondebiT, Ta scxondebiT, sulica ulica wmidamidaY
moigeT marTlaRsaarebiTa, ramoigeT marTlaRsaarebiTa, raYTa ara iRu-Ta ara iRu-
wideT oden, aramed rawideT oden, aramed raYTa Ta Sjulieradca julieradca
iyos moRuawebaiyos moRuawebaY Tqueni, rameTu esreT Tqueni, rameTu esreT
iqmnebis giqmnebis gKrgrgKnosnobanosnobaY. . ese mogecin moqa-se mogecin moqa-
laqobisa Tquenisa sasyideli _ aRsaarebalaqobisa Tquenisa sasyideli _ aRsaarebaY
sruli sruli sulisa ulisa wmidisamidisaY da qadagebad Cuen da qadagebad Cuen
Tana da Cuenebrve, viTarca ars Rirs da Tana da Cuenebrve, viTarca ars Rirs da
samarTal.samarTal.
vikadreb umetesadca Tqumad TquenTikadreb umetesadca Tqumad TquenTKs s
sityuasityuaY igi mociqulisa igi mociqulisaY, romeli Tqua , romeli Tqua ro-ro-
maelTaTmaelTaTKs: esoden mowled gulsmodgine : esoden mowled gulsmodgine
var TquenTvar TquenTKs wesierisa magis mosilobi-s wesierisa magis mosilobi-
saTsaTKs da marxviTa ganys da marxviTa ganyKTlebulisa ferisa Tlebulisa ferisa
w˜a grigol RmrTismetyveli dRisa misTÂs meergasisa
5
10
15
20
25
30
35
40
45
28A 28B
da sulierTa magaT krebulTaTda sulierTa magaT krebulTaTKs da qal-s da qal-
wulebiT siwmidisa da mravalTa maT Ra-wulebiT siwmidisa da mravalTa maT Ra-
misTevaTa da fsalmunebaTaTmisTevaTa da fsalmunebaTaTKs da glax-s da glax-
akTmoyuarebisa da ZmaTmoyuarebisa da akTmoyuarebisa da ZmaTmoyuarebisa da
ucxoTmoyuarebisaTucxoTmoyuarebisaTKs. «esoden melmis s. «esoden melmis
TquenTTquenTKs, vidreRa jer-miCns, ukue-s, vidreRa jer-miCns, ukue-
Tumca SememTxTumca SememTxKa tanjvaa tanjvaY ra raYme da sas-me da sas-
jeli»(rom.jeli»(rom.9,3) da Tquenmca oden ganemt-) da Tquenmca oden ganemt-
kiceniT marTlaRsaarebasa zeda da zo-kiceniT marTlaRsaarebasa zeda da zo-
gadmca davdegiT da gadmca davdegiT da marTlmadideblobiT arTlmadideblobiT
ugalobdiT ugalobdiT wmidasa midasa samebasa.amebasa.
xolo sxuaTa maTTolo sxuaTa maTTKs ras raY-me vTqua, ro--me vTqua, ro-
melni-igi sruliad mkudar arian(romelTa melni-igi sruliad mkudar arian(romelTa
aRdginebaaRdginebaY qristesgan oden egebis, cxov-ristesgan oden egebis, cxov-
elsmyofelisa mis mkudarTaelsmyofelisa mis mkudarTaYsa Zlierebi-sa Zlierebi-
saebr misisa)? romelni-igi borotad gani-saebr misisa)? romelni-igi borotad gani-
yofvian adgiliTa da sityyofvian adgiliTa da sityKTa SeerTebul Ta SeerTebul
arian da esoden urTierTas winaaRudgebi-arian da esoden urTierTas winaaRudgebi-
an, viTarca Tualni elamni erTsa Tu rasme an, viTarca Tualni elamni erTsa Tu rasme
hxedvidian da acilobdian urTierTas sx-hxedvidian da acilobdian urTierTas sx-
uad da sxuad xeduad da sxuad xedKsaTsaTKs? xolo aw amaTTs? xolo aw amaTTKs s
ara gandrekilobaara gandrekilobaY TualTa TualTaY jer-ars Tqu- jer-ars Tqu-
mad, aramed sruliadi sibrme wvalebisagan mad, aramed sruliadi sibrme wvalebisagan
borotisa mosruli maT zeda.borotisa mosruli maT zeda.
aw ukue vinaw ukue vinaYTgan mciredni ese si-Tgan mciredni ese si-
tyuani jerovnad warmovTquen Tquenda tyuani jerovnad warmovTquen Tquenda
momarT, kacTa magaT cTomilTa, kualad momarT, kacTa magaT cTomilTa, kualad
sulisa mimarT ulisa mimarT wmidisa miviqce sityuad midisa miviqce sityuad
da Tquenca, ukueTu gnebavs cxorebada Tquenca, ukueTu gnebavs cxorebaY, Ta-, Ta-
na-momidegiT.na-momidegiT.
9. . suli uli wmidamidaY iyo maradis da ars da iyo maradis da ars da
iyos. iyos. arca dasabami aqunda, arca dasasru-rca dasabami aqunda, arca dasasru-
li aqundes, aramed maradis li aqundes, aramed maradis mamisa Tana amisa Tana
da da Zisa Sewyobil ars da SeerTebul da isa Sewyobil ars da SeerTebul da
maT Tana aRracxul, rameTu arca jer-iyo, aT Tana aRracxul, rameTu arca jer-iyo,
raraYTamca aklda odesve anu Tamca aklda odesve anu ZH H mamasa, anu amasa, anu
suli uli wmidamidaY Zesa, rameTu uzeSTaesisa esa, rameTu uzeSTaesisa mis is
aramca didebul iyo aramca didebul iyo RmrTeebamrTeebaY, ukueTu-, ukueTu-
mca ukuanamca ukuanaYsknel mosrul iyo savsebad sknel mosrul iyo savsebad
sr ulebisa, reca SenanebiTa pirvelisa mis sr ulebisa, reca SenanebiTa pirvelisa mis
yofisayofisaYTa.Ta.
iyo ukue maradis yo ukue maradis suli uli wmidamidaY, mimceme-, mimceme-
li keTilTali keTilTaY, ara mimRebeli; srulmyofe-, ara mimRebeli; srulmyofe-
li, ara srulyofadi; aRmavsebeli, ara li, ara srulyofadi; aRmavsebeli, ara
aRvsebadi; wmidamyofeli, ara wmidayofadi; aRvsebadi; wmidamyofeli, ara wmidayofadi;
RmerTmyofeli, ara merTmyofeli, ara RmerTyofadi; merTyofadi; Tavadi avadi
Tavisa Tavisa TKsisagan Seucvalebel da, romel-sisagan Seucvalebel da, romel-
Ta Tana SeerTebul ars, _ Ta Tana SeerTebul ars, _ mamisa da amisa da Zisa. isa.
uxilavi, uJamoxilavi, uJamoY, dautevneli, ucvale-, dautevneli, ucvale-
beli, gamousaxveli, uzomobeli, gamousaxveli, uzomoY, gamoukulev-, gamoukulev-
eli, Seuxebeli, Teli, Seuxebeli, TKTmaval, vidreca jer-Tmaval, vidreca jer-
uCndes, maradis jermCinebel, TuCndes, maradis jermCinebel, TKTmflo-Tmflo-
bel, Tbel, TKTZlir, yolad Zlier(daRacaTu TZlir, yolad Zlier(daRacaTu
pirvelisa mis mizezisa mimarT _ pirvelisa mis mizezisa mimarT _ mamisa, amisa,
viTarca-igi viTarca-igi mxolodSobilisa xolodSobilisa Zisa saqme-isa saqme-
ni, egreTve ni, egreTve sulisa ulisa wmidisani aRiwevian); midisani aRiwevian);
cxorebacxorebaY ars da cxovelsmyofeli, naTeli ars da cxovelsmyofeli, naTeli
da naTlisa momaniWebeli; Tda naTlisa momaniWebeli; TKTsaxier da wy-Tsaxier da wy-
aro saxierebisa; aro saxierebisa; suli wrfeli, uli wrfeli, suli uli wmi-mi-
dadaY, , ufali cxovelsmyofeli, momavline-fali cxovelsmyofeli, momavline-
beli, ganmCinebeli, taZarmyofeli, sada beli, ganmCinebeli, taZarmyofeli, sada
jer-iCinis damkjer-iCinis damkKdrebad.drebad.
winamZRuari cxorebisainamZRuari cxorebisaY, moqmedi, vi-, moqmedi, vi-
Tarca enebos; ganmyofeli Tarca enebos; ganmyofeli madlTaadlTaY, «su-, «su-
li Svilebisali SvilebisaY, WeSmaritebisa, WeSmaritebisaY, sibrZnisa, sibrZnisaY, ,
mecnierebisamecnierebisaY, gulisPmisyofisa, gulisPmisyofisaY, , Rmr-mr-
TismsaxurebisaTismsaxurebisaY, ganzraxvisa, ganzraxvisaY, Zliere-, Zliere-
bisabisaY»(es.»(es.11,2), SiSisa ), SiSisa RmrTisamrTisaY, viTarca , viTarca
winawinaYswarmetyueli warmoityswarmetyueli warmoityKs, romlisa s, romlisa
mier mier mamaamaY icnobebis da icnobebis da ZH ididebis da H ididebis da
maT mier xolo sacnaur ars, erTi arsebaaT mier xolo sacnaur ars, erTi arsebaY, ,
erTi uflebaerTi uflebaY, erTi Tayuaniscema, erTi TayuaniscemaY, erTi , erTi
Zali, erTi srulebaZali, erTi srulebaY, erTi siwmide., erTi siwmide.
rad miPms mravlismetyuelebaad miPms mravlismetyuelebaY? yove-? yove-
live, ralive, raY-igi ars -igi ars mamisaamisaY, , ZisaisaYca ars, ca ars,
TKnier uSobelobisa; yovelive, ranier uSobelobisa; yovelive, raYca ars ca ars
ZisaisaY, , sulisa ulisa wmidisamidisaY ars, T ars, TKnier Sobi-nier Sobi-
sasaY, rameTu , rameTu mamaamaY xolo ars uSobel da xolo ars uSobel da
ZH _ Sobil da H _ Sobil da suli uli wmidamidaY _ gamomaval. _ gamomaval.
xolo ese Tolo ese TKTebani ara Tu arsebaTa ganhy-Tebani ara Tu arsebaTa ganhy-
ofen, aramed ofen, aramed samguamovnebasa gamoaCineben.amguamovnebasa gamoaCineben.
10. . Sen, ukue, borotisa metyuelo, iw-en, ukue, borotisa metyuelo, iw-
urTi cilobisa sityurTi cilobisa sityKsgebaTa, xolo me sgebaTa, xolo me
marTlmetyuelebisa sarbielsa warvh-marTlmetyuelebisa sarbielsa warvh-
marTeb. marTeb. pativ-ec Senca, ubadruko, dResa ativ-ec Senca, ubadruko, dResa
amas amas sulisasa; ipyar mcired enaulisasa; ipyar mcired enaY, ukueTu , ukueTu
egebis. egebis. sxuaTa enaTaTxuaTa enaTaTKs ars sityuas ars sityuaY Cueni. Cueni.
maTgan Seikdime, anu SeiSine, rameTu ce-aTgan Seikdime, anu SeiSine, rameTu ce-
cxliTa ixilvebian. cxliTa ixilvebian. dRes Res marTlmadide-arTlmadide-
blobiT gamovityodiT, xvale filafozo-blobiT gamovityodiT, xvale filafozo-
biT Pelovnobdi; dRes vdResaswaulobdeT, biT Pelovnobdi; dRes vdResaswaulobdeT,
xvale uSuerebiT imRerdi. xvale uSuerebiT imRerdi. Cuenni ese si-uenni ese si-
tyuani saidumloni arian, Senni urakparak-tyuani saidumloni arian, Senni urakparak-
Ta Seetyuebian. Ta Seetyuebian. Cuenni ese uenni ese eklesiaTa Sue-klesiaTa Sue-
nian, Senni ege ubanTa zeda iTqumodin. nian, Senni ege ubanTa zeda iTqumodin. ese se
saidumloni Seisminon frTxilTa gonebi-saidumloni Seisminon frTxilTa gonebi-
Ta, Senni zraxvani momTrvaleTa mieTx-Ta, Senni zraxvani momTrvaleTa mieTx-
rnen. rnen. ese moZRurebani moswrafeTa da se moZRurebani moswrafeTa da Rm-m-
w˜a grigol RmrTismetyveli dRisa misTÂs meergasisa
5
10
15
20
25
30
35
40
45
29A 29B
rTismsaxurTa gulisPmissayofelad, Senni rTismsaxurTa gulisPmissayofelad, Senni
ege gmobani mbrZolTa ege gmobani mbrZolTa sulisaTa sacTur-ulisaTa sacTur-
ad. ad. xolo vinaolo vinaYTgan ucxoni igi da mavne-Tgan ucxoni igi da mavne-
belni zraxvani ganvaqarveniT, movediT da belni zraxvani ganvaqarveniT, movediT da
davamtkicneT Cuenni ese.davamtkicneT Cuenni ese.
11. . suli uli wmidamidaY da cxovelsmyofeli da cxovelsmyofeli
pirvelad aCuenebda saqmeTa Zlierebisa pirvelad aCuenebda saqmeTa Zlierebisa
misisaTa angelozebrTa maT isisaTa angelozebrTa maT zecisa Zal-ecisa Zal-
Ta zeda, raodennica arian Ta zeda, raodennica arian RmrTisa mier mrTisa mier
da garemoda garemoYs s RmrTisa. mrTisa. rameTu ara vinaameTu ara vinaY ars ars
sxuagniT srulebasxuagniT srulebaY maTi da brwyinvaleba maTi da brwyinvalebaY
da borotisa mimarT aRuZrvelobada borotisa mimarT aRuZrvelobaY, garna , garna
sulisagan ulisagan wmidisa.midisa.
merme aCuena erme aCuena madli adli TKsi mamadmTavarTa si mamadmTavarTa
Soris da winaSoris da winaYswarmetyuelTa, romlisa mi-swarmetyuelTa, romlisa mi-
er vieTme ixiles er vieTme ixiles RmerTi, viTarca Zal-ed-merTi, viTarca Zal-ed-
va da mecnier iqmnnes. va da mecnier iqmnnes. sxuaTa kualad yo-xuaTa kualad yo-
fadni igi saqmeni euwynes, rameTu ganaTl-fadni igi saqmeni euwynes, rameTu ganaTl-
des gonebani maTni des gonebani maTni sulisa mier ulisa mier wmidisa da midisa da
viTarca winaSe TualTa maTTa hxedvides viTarca winaSe TualTa maTTa hxedvides
momavalTa maT saqmeTa, rameTu eseviTari momavalTa maT saqmeTa, rameTu eseviTari
ars ars madli igi da Zali adli igi da Zali sulisa ulisa wmidisamidisaY.
merme kualad moefina mowafeTa zeda erme kualad moefina mowafeTa zeda
qristesTa(rameTu dauteo ristesTa(rameTu dauteo qristesTristesTKs s
Tqumad, romlisa Tana iyo ganuSorebelad; Tqumad, romlisa Tana iyo ganuSorebelad;
ara Tu SemweobiT, aramed, viTarca Ta-ara Tu SemweobiT, aramed, viTarca Ta-
nasworsa pativiTa, Tana-hyveboda), xolo nasworsa pativiTa, Tana-hyveboda), xolo
mowafeTa misTa moefina sam saxed, viTar-mowafeTa misTa moefina sam saxed, viTar-
ca SemZlebel iyvnes Sewynarebad, da samTa ca SemZlebel iyvnes Sewynarebad, da samTa
JamTa: pirvel JamTa: pirvel qristes didebisa vnebiTa ristes didebisa vnebiTa
miT miT juarisauarisaYTa, merme kualad Semdgomad, Ta, merme kualad Semdgomad,
didebisa didebisa misisa mkudreTiT aRdgomiTa da isisa mkudreTiT aRdgomiTa da
kualad Semdgomad, kualad Semdgomad, zecad amaRlebisa da ecad amaRlebisa da
marjueniT marjueniT mamisa dajdomisa.amisa dajdomisa.
da moaswavebs pirvelsa mas kurnebaa moaswavebs pirvelsa mas kurnebaY igi igi
senTasenTaY da arawmidaTa sulTa gansxma da arawmidaTa sulTa gansxmaY, ro-, ro-
mel-igi sacnaur ars, viTarmed ara Tmel-igi sacnaur ars, viTarmed ara TKnier nier
sulisa ulisa wmidisa iqmneboda. midisa iqmneboda. xolo meore-olo meore-
sa aCuenebs Semdgomad aRdgomisa Seber-sa aCuenebs Semdgomad aRdgomisa Seber-
vavaY igi, odes hrqua: miiReT igi, odes hrqua: miiReT suli uli wmidamidaY, ,
romeli gancxadebulad iyo romeli gancxadebulad iyo saRmrToaRmrToYsa sa
madlisa miniWebaadlisa miniWebaY. . da mesamed _ awindeli a mesamed _ awindeli
ese ganyofaese ganyofaY cecxlisa enaTa cecxlisa enaTaY, romelsaca , romelsaca
vdResaswaulobT.vdResaswaulobT.
garna pirveli igi mcired-re, xolo arna pirveli igi mcired-re, xolo
meorH _ umdidresad da ucxadesad, xo-meorH _ umdidresad da ucxadesad, xo-
lo awindeli ese _ srulebiT. lo awindeli ese _ srulebiT. rameTu ara ameTu ara
saqmiTa oden SewevnisasaqmiTa oden SewevnisaYTa movida maT ze-Ta movida maT ze-
da da suli uli wmidamidaY, viTar-igi pirvel, aramed , viTar-igi pirvel, aramed
arsebiT, viTarca vin Tquas, Tanamyofad rsebiT, viTarca vin Tquas, Tanamyofad
da Tanamoqalaqed. da Tanamoqalaqed. rameTu jerca-iyo da ameTu jerca-iyo da
Suenier, vinaSuenier, vinaYTgan Tgan ZH H RmrTisamrTisaY Porcie- Porcie-
lad movida Cuenda, lad movida Cuenda, sulisaca ulisaca wmidisa midisa
Porcielad gamoCinebaPorcielad gamoCinebaY. . da a qriste rariste raY am- am-
aRlda aRlda zecad, ecad, misi Cuenda momarT gar-isi Cuenda momarT gar-
damoslvadamoslvaY, momavali, viTarca , momavali, viTarca ufali da fali da
movlinebuli, viTarca movlinebuli, viTarca Tanaarsi anaarsi RmrTisamrTisaY
da ara winaaRmdgomi. da ara winaaRmdgomi. rameTu eseviTarni ameTu eseviTarni
ese sityuani ara ese sityuani ara bunebasa ganhyofen, ar-unebasa ganhyofen, ar-
amed erTobasa amed erTobasa arsebisa da nebisasa moas-rsebisa da nebisasa moas-
waveben.waveben.
12. . amisTmisTKs Semdgomad s Semdgomad qristesa raristesa raYTa Ta
nugeSinismcemeli Cuen ara guakldes, xo-ugeSinismcemeli Cuen ara guakldes, xo-
lo sxualo sxuaY nugeSinismcemelio, raugeSinismcemelio, raYTa Sen Ta Sen
sworebasworebaY pativisa pativisaY gulisPma-hyo. gulisPma-hyo. rameTu ameTu
sxuasxuaY viTarca Cuen ze iTqumis, xolo ese viTarca Cuen ze iTqumis, xolo ese
Tanamflobelobisa, ara Tu SeuracxebisaTanamflobelobisa, ara Tu SeuracxebisaY
ars saxeli. ars saxeli. rameTu sxuaameTu sxuaY ara ucxoTa, ar- ara ucxoTa, ar-
amed erTarsTa zeda vici Tqumulad.amed erTarsTa zeda vici Tqumulad.
xolo «eniTa Tolo «eniTa TKsebisa misTsebisa misTKs sitys sityK-K-
sa mimarT, xolo cecxlisasa mimarT, xolo cecxlisaYTa»(saqm.Ta»(saqm.2,3 da Semd.) _ gda Semd.) _ ginaTu ganwmendisaTinaTu ganwmendisaTKs(rameTu s(rameTu
icis sityuaman Cuenman cecxlica ganmwme-icis sityuaman Cuenman cecxlica ganmwme-
deli, viTarca mravliT karZo sacnaur deli, viTarca mravliT karZo sacnaur
ars, ukueTu vin gamoeZiebdes), ginaTu ars, ukueTu vin gamoeZiebdes), ginaTu
arsebisaTarsebisaTKs. «rameTu cecxl ars s. «rameTu cecxl ars RmerTi merTi
Cueni, cecxl, Semwuvel yovlisa boroti-Cueni, cecxl, Semwuvel yovlisa boroti-
sa»(meor.sa»(meor.sj.j.4,24), daRacaTu mwvalebelni ), daRacaTu mwvalebelni
kualad SeSfoTnebian kualad SeSfoTnebian erTarsebisagan Sei-rTarsebisagan Sei-
wrebulni.wrebulni.
xolo «msxdomareTa zeda movida moci-olo «msxdomareTa zeda movida moci-
qulTa»(saqm.qulTa»(saqm.2,3), rameTu ), rameTu meufe ars da wmi-eufe ars da wmi-
daTa zeda ganisuenebs, «rameTu saydarca daTa zeda ganisuenebs, «rameTu saydarca
RmrTisa arian mrTisa arian qerobinnierobinni»(es.»(es.37,16). ). xolo «qorsa mas zeda»(saqm.olo «qorsa mas zeda»(saqm.1,13) ze aR-) ze aR-
slvisaTslvisaTKs SemwynarebelTas SemwynarebelTaYsa da queyaniT sa da queyaniT
amaRlebisa, rameTu wyliTaca amaRlebisa, rameTu wyliTaca saRmrToaRmrToY-Y-
Ta dairTvian zesknelni raTa dairTvian zesknelni raYme. me. romel-omel-
Ta mier ididebis Ta mier ididebis RmerTi, viTarca merTi, viTarca daviTaviT
galobs; «da Tavadman galobs; «da Tavadman iesu qorsa zeda esu qorsa zeda
ziar-yvna mowafeni maRalTa maT saidum-ziar-yvna mowafeni maRalTa maT saidum-
loTa»(lk.loTa»(lk.22,22), «ra), «raYTa ese moeswavos, vi-Ta ese moeswavos, vi-
Tarmed zogs-re gardamoslvaTarmed zogs-re gardamoslvaY jer-ars jer-ars Rm-m-
rTisarTisaY Cuenda, viTarca pirvel Cuenda, viTarca pirvel mosesoses-ze -ze
iqmna»(gams.iqmna»(gams.3,2) da zogs-re Cueni aRslva) da zogs-re Cueni aRslvaY
queyaniT, raqueyaniT, raYTa esreT iqmnas ziarebaTa esreT iqmnas ziarebaY Rmr-mr-
TisaTisaY kacTa momarT Rirsebisa SeerTebiTa. kacTa momarT Rirsebisa SeerTebiTa.
xolo vidremdis orive Tolo vidremdis orive TKssa wessa zeda ssa wessa zeda
w˜a grigol RmrTismetyveli dRisa misTÂs meergasisa
5
10
15
20
25
30
35
40
45
30A 30B
egos, igi _ simaRlesa da ese _ simdablesa, egos, igi _ simaRlesa da ese _ simdablesa,
Seuzavebel ars saxierebaSeuzavebel ars saxierebaY igi da kacT- igi da kacT-
moyuarebamoyuarebaY ara Tanaziar. « ara Tanaziar. «da danaxeTqi a danaxeTqi
didi ars Soris da wiaRuvali»(lk.didi ars Soris da wiaRuvali»(lk.16,26) ) ara xolo Tu mdidrisa mis ara xolo Tu mdidrisa mis lazaresganazaresgan, ,
da sawadelTa maT wiaRTagan da sawadelTa maT wiaRTagan abrahamisTabrahamisTa
ganmyofeli, aramed dabadebulisa amis da ganmyofeli, aramed dabadebulisa amis da
ganxrwnadisa bunebisa daubadebelisa mis-ganxrwnadisa bunebisa daubadebelisa mis-
gan da Seuryevelisa.gan da Seuryevelisa.
13. . ese saidumlose saidumloY sulisa ulisa wmidisamidisaY
iqadaga pirvel winaiqadaga pirvel winaYswarmetyuelTagan, swarmetyuelTagan,
viTarca ityviTarca ityKs, viTarmed: «s, viTarmed: «suli uli uflisaflisaY
Cem zeda»(es.Cem zeda»(es.61,1). ). da «ganisuenono mis ze-a «ganisuenono mis ze-
da Sda SKdTa sulTa»(es.dTa sulTa»(es.11,2), romel-igi arian ), romel-igi arian
madlni adlni sulisa ulisa wmidisani.midisani.
da «gardamoPda a «gardamoPda suli uli uflisaflisaY da uZ- da uZ-
Roda maT»(es.Roda maT»(es.63,14). ). da «a «sulman mecniere-ulman mecniere-
bisaman aRavso bisaman aRavso beselieleseliel, xuroTmoZRuari , xuroTmoZRuari
igi karvisaigi karvisaY»(gams.»(gams.35,30), da «), da «sulman aRita-ulman aRita-
caocao elia lia etliTa cecxlisaetliTa cecxlisaYTa»(Ta»(4mef.mef.2,11), ), da «iTxova igi da «iTxova igi eliselise mrCoblad moZRuri- mrCoblad moZRuri-
sa misgan»(sa misgan»(4mef.mef.2,9), da «), da «suli Seni saxieri uli Seni saxieri
mi ZRoden me da mi ZRoden me da suliTa uliTa wmidiTa damamt-midiTa damamt-
kice me»(fs.kice me»(fs.50,14), _ ), _ daviTaviT RaRadebs. RaRadebs. ese se
aRiTq ua pirvel aRiTq ua pirvel iovelisovelis mier, viTarca mier, viTarca
ityityKs, viTa rmed: «mivhfino s, viTa rmed: «mivhfino sulisagan ulisagan Ce-e-
misa yovelsa ze da Porcielsa(ese igi ars misa yovelsa ze da Porcielsa(ese igi ars
morwmunesa) da winamorwmunesa) da winaYswarmetyuelebden Ze-swarmetyuelebden Ze-
ni Tquenni da as ulni Tquenni da Semdgomi ni Tquenni da as ulni Tquenni da Semdgomi
amisi»(iovel.amisi»(iovel.3,1).).xolo ukuanaolo ukuanaYsknel saxierman da tk-sknel saxierman da tk-
bilman bilman iesu aRuTqua mocemad mowafeTa esu aRuTqua mocemad mowafeTa
da hrqua, viTarmed: «sxuada hrqua, viTarmed: «sxuaY nugeSinismce-ugeSinismce-
meli mogivlino, romeli daadgres Tquen meli mogivlino, romeli daadgres Tquen
Tana ukunisamde, Tana ukunisamde, suli igi uli igi WeSmaritebi-eSmaritebi-
sasaY»(iob.»(iob.14,16-17), «odes-igi adidebda ), «odes-igi adidebda ma-a-
masa da idideboda masa da idideboda mamisa mier»(iob.amisa mier»(iob.8,54) ) Jamsa mas cxovelsmyofelisa vnebisasa. Jamsa mas cxovelsmyofelisa vnebisasa. da a
aRTqumaaRTqumaY igi tkbil iyo da mdidar, ra- igi tkbil iyo da mdidar, ra-
meTu ukunisamde maT Tana yofasa auwyebda, meTu ukunisamde maT Tana yofasa auwyebda,
ginaTu awve JamiTi Jamad yofadTa Rirs-ginaTu awve JamiTi Jamad yofadTa Rirs-
Ta Tana, da kualad mermesaca saukunesa, Ta Tana, da kualad mermesaca saukunesa,
romelnica Rirs-iqmnen keTilTa misTa. romelnica Rirs-iqmnen keTilTa misTa.
ukueTu srulebiT davimarxoT Cuen Ta-kueTu srulebiT davimarxoT Cuen Ta-
na na madli adli misi keTiliTa moqalaqobiTa isi keTiliTa moqalaqobiTa
da ara ganviSoroT Cuengan simravliTa da ara ganviSoroT Cuengan simravliTa
codvaTacodvaTaYTa, rameTu ravdenca mcnebaTa Ta, rameTu ravdenca mcnebaTa
qristesTa aRvasrulebdeT, mdidrad ars ristesTa aRvasrulebdeT, mdidrad ars
Cuen Tana Cuen Tana madli igi adli igi sulisa ulisa wmidisamidisaY da da
raodenca miverCdeT codvasa, gangueSore-raodenca miverCdeT codvasa, gangueSore-
bis bis madli igi saxierisaadli igi saxierisaY mis.is.
14. . ese se suli uli wmidamidaY Semoqmed ars emoqmed ars Zisa isa
Tana dabadebulTa da aRmasrulebel Tana dabadebulTa da aRmasrulebel aR-R-
dgomisa, viTarca itydgomisa, viTarca ityKs winas winaYswarmetyue-swarmetyue-
li, viTarmed: «li, viTarmed: «sityityKTa Ta uflisaflisaYTa cani Ta cani
daemtkicnes da daemtkicnes da suliTa uliTa pirisa irisa misisaisisaYTa Ta
yoveli Zali maTi»(fs.yoveli Zali maTi»(fs.32,6). ). da kualad wer-a kualad wer-
il ars: «il ars: «suli uli wmidamidaY, , romelman mqna me» omelman mqna me»
da: «da: «madli yovlisa mpyrobelisaadli yovlisa mpyrobelisaY, , rome-ome-
li maswavebs me»(iob.li maswavebs me»(iob.33,4). ). da kualad itya kualad ityKs: s:
«gamoavlino «gamoavlino suli uli Seni, dahbadne igini da eni, dahbadne igini da
ganaaxlo piri queyanisaganaaxlo piri queyanisaY»(fs.»(fs.103,30).).ese se suli uli wmidamidaY aRasrulebs suliersa aRasrulebs suliersa
mas meored Sobasa. mas meored Sobasa. da ese iswave brZanebi-a ese iswave brZanebi-
sagan sagan uflisa, viTarca ityflisa, viTarca ityKs, viTarmed: s, viTarmed:
«vervis Pelewifebis «vervis Pelewifebis sasufevelisa xilvad asufevelisa xilvad
anu moRebad, ukueTu ara iSves wyliTa da anu moRebad, ukueTu ara iSves wyliTa da
suliTa»(in.uliTa»(in.3,5), da pirvelisa mis Sobisa ), da pirvelisa mis Sobisa
mwinkuli ganiwmidos, romeli-igi Ramisa mwinkuli ganiwmidos, romeli-igi Ramisa
da bnelisada bnelisaY ars nivTi. ars nivTi. da ganiwmidos igi a ganiwmidos igi
naTliT SemosiliTa miT da brwyinvaliTa naTliT SemosiliTa miT da brwyinvaliTa
ganaxlebiTa da moqalaqobiTa, Semsgavse-ganaxlebiTa da moqalaqobiTa, Semsgavse-
buliTa buliTa madlsa mas meored Sobisasa, ro-adlsa mas meored Sobisasa, ro-
melsa-igi Tmelsa-igi TKsagan kacad-kacadi Seimza-sagan kacad-kacadi Seimza-
debs.debs.
ese didebuli da yovlad wmidase didebuli da yovlad wmidaY cxov-xov-
elsmyofeli elsmyofeli suli saxieri ars da yovlad uli saxieri ars da yovlad
brZeni da kacTmoyuare. brZeni da kacTmoyuare. ukueTu mwyemsi kueTu mwyemsi
miiRos, hyofs mgalobel, sulTa arawmida-miiRos, hyofs mgalobel, sulTa arawmida-
Ta maotebel da «ganaCinebs mas mefed Ta maotebel da «ganaCinebs mas mefed is-s-
raelisaraelisa»(»(1mef.mef.16,12). ). ukueTu meTxe povos, kueTu meTxe povos,
msxepel leRusulelisamsxepel leRusulelisaY, wina, winaYswarmetyu-swarmetyu-
elad srul-hyofs. «elad srul-hyofs. «daviTaviT»(»(1mef.mef.16,11) da ) da
«amosmos»(amos.»(amos.1,1) moiPsenen.) moiPsenen.
ukueTu yrmakueTu yrmaY gonieri Seiwynaris, msa- gonieri Seiwynaris, msa-
jul moxucebulTa yvis igi umetes hasaki-jul moxucebulTa yvis igi umetes hasaki-
sa. «wamebs sa. «wamebs danielaniel»(dan.»(dan.13,45), «romeli-igi ), «romeli-igi
mRmRKmesa Sina lomTa mZle eqmna»(dan.mesa Sina lomTa mZle eqmna»(dan.14,31). ). ukueTu meTevzurni povnes, mesaTxevle kueTu meTevzurni povnes, mesaTxevle
hyofs yovlisa soflisa, rahyofs yovlisa soflisa, raYTa badeTa Si-Ta badeTa Si-
na sityuaTa maTTasa Seawyudinen yovel-na sityuaTa maTTasa Seawyudinen yovel-
ni warmarTni. «ixile ni warmarTni. «ixile petreetre da da andriandria da da
Zeni igi eni igi quxilisani»(mT.uxilisani»(mT.4,18-21), romelTa ), romelTa
sulierni moZRurebani iquxnes.sulierni moZRurebani iquxnes.
ukueTu mezuereTa miemTxkueTu mezuereTa miemTxKos, mowafe-os, mowafe-
bad moiyvanebs da sulTa pirmetyuelTa bad moiyvanebs da sulTa pirmetyuelTa
vaWar hyofs maT. ityvaWar hyofs maT. ityKs amas s amas maTeaTe: «ro-: «ro-
meli-igi guSin iyo mezuere da dRes ars meli-igi guSin iyo mezuere da dRes ars
w˜a grigol RmrTismetyveli dRisa misTÂs meergasisa
5
10
15
20
25
30
35
40
45
31A 31B
maxarebel»(mT.axarebel»(mT.9,9). ). ukueTu mdevari povos kueTu mdevari povos
mPurvalH, Sescvalebs Sursa missa da «hy-mPurvalH, Sescvalebs Sursa missa da «hy-
ofs ofs pavledavled savlesavles wil. wil. da esoden warh-a esoden warh-
marTebs marTebs RmrTismsaxurebad, ravden-igi mrTismsaxurebad, ravden-igi
pirvel mdevar iyo da umetesca mraval-pirvel mdevar iyo da umetesca mraval-
wilad»(saqm.wilad»(saqm.8,3).).ese se sulica ars saxierebisa da simSulica ars saxierebisa da simSKdi-di-
sasaY da Sehrisxavsca codvilTa. da Sehrisxavsca codvilTa. aw ukue w ukue
movigoT igi mSmovigoT igi mSKdad da tkbilad da nu dad da tkbilad da nu
mrisxaned. mrisxaned. aRviaroT RviaroT marTlmadideblo-arTlmadideblo-
biT pativi da didebabiT pativi da didebaY misi da gmobisagan isi da gmobisagan
vivltodiT, ravivltodiT, raYTa ara moiwios Cuen zeda Ta ara moiwios Cuen zeda
risxvarisxvaY Seundobeli. Seundobeli.
amis saxierisa da mis saxierisa da cxovelsmyofelisa xovelsmyofelisa
sulisa ulisa madli da Zlierebaadli da ZlierebaY kadnier myofs kadnier myofs
me dRes qadagebad Tquenda sityuasa WeS-me dRes qadagebad Tquenda sityuasa WeS-
maritebisasa. maritebisasa. ukueTu ararakueTu araraY Z ZKri SememTx-ri SememTx-
Kos, madli os, madli RmerTsa; ukueTu SememTxmerTsa; ukueTu SememTxKos, os,
egreTca madli egreTca madli misa; erTi igi, raisa; erTi igi, raYTa hri-Ta hri-
dos moZuleTa CuenTa da meore ese, rados moZuleTa CuenTa da meore ese, raYTa Ta
Cuen wmida-guyvnes, da moviRoT ese Cuen wmida-guyvnes, da moviRoT ese mad-ad-
lad qadagebisa mis saxarebisa _ srulyo-lad qadagebisa mis saxarebisa _ srulyo-
fafaY daTxeviTa sisxlTa daTxeviTa sisxlTaYTa.Ta.
kualad vaPsenoT sityuaualad vaPsenoT sityuaY igi dResas- igi dResas-
waulisawaulisaY amis da aRsrulebasa mas dRisa amis da aRsrulebasa mas dRisa
mis mis meergasisasa iyvnes yovelni erTbamad. eergasisasa iyvnes yovelni erTbamad.
da iyo meyseulad a iyo meyseulad zeciT oxraeciT oxraY, viTarca , viTarca
qarisa sastikisaqarisa sastikisaY. . da aRivso yoveli igi a aRivso yoveli igi
saxli, sada-igi sxdes da eCuennes maT gan-saxli, sada-igi sxdes da eCuennes maT gan-
yofani enaTani, viTarca cecxlisani, da yofani enaTani, viTarca cecxlisani, da
daadgra TiToeulad kacad-kacadsa maTsa daadgra TiToeulad kacad-kacadsa maTsa
zeda. zeda. da aRivsnes yovelni a aRivsnes yovelni suliTa uliTa wmid-mid-
iTa.iTa.
15. «da iwyes sityuad ucxoTa enaTa, . «da iwyes sityuad ucxoTa enaTa,
viTarca viTarca suli igi miscemda maT sityu-uli igi miscemda maT sityu-
ad»(saqm.ad»(saqm.2,4), da sak), da sakKrveli igi didi iyo: rveli igi didi iyo:
sityuaTa metyuelebasityuaTa metyuelebaY, romelni arasada , romelni arasada
eswavlnes, da saswauli igi urwmunoTaTeswavlnes, da saswauli igi urwmunoTaTKs s
iyo, ara _ morwmuneTa, raiyo, ara _ morwmuneTa, raYTa iyos Semas-Ta iyos Semas-
menel urwmunoTa, viTarca weril ars, vi-menel urwmunoTa, viTarca weril ars, vi-
Tarmed: «sxTarmed: «sxKTa eniTa da bagiTa ucxoTa eniTa da bagiTa ucxoYTa Ta
vetyodi ersa amas, da arca esreT isminon vetyodi ersa amas, da arca esreT isminon
Cemi, _ ityCemi, _ ityKs s ufali»(es.fali»(es.28,11; ; 1kor.kor.14,21).).iyo rayo raY Pma PmaY ese, Sekrba simravlH erisa ese, Sekrba simravlH erisaY
da SeSfoTnes, rameTu esmoda TiToeulsa da SeSfoTnes, rameTu esmoda TiToeulsa
kacad-kacadsa maTsa Tkacad-kacadsa maTsa TKsi sityuasi sityuaY, ityodes , ityodes
raraY igini. igini.
amas adgilsa jer-ars pyrobamas adgilsa jer-ars pyrobaY sity sityK-K-
sasaY da gulisPmis-yofa da gulisPmis-yofaY. . Tu viTar gani-u viTar gani-
yos sityuayos sityuaY ese wertiliTa, rameTu ars ese wertiliTa, rameTu ars
raraYme saeWme saeWK mas Sina. mas Sina. ginaTu esreT iTquas, inaTu esreT iTquas,
viTarmed: «esmoda kacad-kacadsa TviTarmed: «esmoda kacad-kacadsa TKsi si-si si-
tyuatyuaY, viTarmca vin Tqua, Tu erTi Pma, viTarmca vin Tqua, Tu erTi PmaY
gamovidoda pirTa maTTagan da mravalni gamovidoda pirTa maTTagan da mravalni
enani ismodes».enani ismodes».
da raa raYTa esreT vTqua, viTarmed: «erTi Ta esreT vTqua, viTarmed: «erTi
igi Pmaigi PmaY mraval Pma iqmneboda», anu Tu «es- mraval Pma iqmneboda», anu Tu «es-
moda», aRiwertos, ramoda», aRiwertos, raYTa mun ganisuenos Ta mun ganisuenos
mkiTxvelman da mermeRa Tquas, viTarmed: mkiTxvelman da mermeRa Tquas, viTarmed:
«T«TKsi sityuasi sityuaY, ityodes ra, ityodes raY igini»(saqm. igini»(saqm.2,6), ), raraYTa iyos esreT, viTarmed «ityodes TTa iyos esreT, viTarmed «ityodes TKs-s-
sa sityuasa msmenelTasa», ese igi ars «enaTa sa sityuasa msmenelTasa», ese igi ars «enaTa
ucxoTa», rameTu esreT umjobesad miCns, ucxoTa», rameTu esreT umjobesad miCns,
rameTu pirveli igi ufrorameTu pirveli igi ufroYsad msmenelTasad msmenelTaY
maT ars sakmaT ars sakKrveli, vidreRa metyuelTarveli, vidreRa metyuelTaY, ,
xolo meore ese _ metyuelTaxolo meore ese _ metyuelTaY, romelTa , romelTa
mTrvalobasaca swamebdes, rameTu igini aC-mTrvalobasaca swamebdes, rameTu igini aC-
uenebdes saswaulsa mas uenebdes saswaulsa mas sulisa ulisa wmidisasa.midisasa.
16. . saqebel ars ukue pirvelica igi gan-aqebel ars ukue pirvelica igi gan-
yofayofaY enaTa enaTaY(odes-igi «aSenebdes godol-(odes-igi «aSenebdes godol-
sa, romelni-igi borotad da uRmrToebiT sa, romelni-igi borotad da uRmrToebiT
SeTqumul iyvnes»(Sesq.SeTqumul iyvnes»(Sesq.11,1), viTarca-ese ), viTarca-ese
awca vieTnime ikadreben borotTa zeda awca vieTnime ikadreben borotTa zeda
saqmeTa SeTqumulebad). saqmeTa SeTqumulebad). maSin ukue gany-aSin ukue gany-
ofasa Tana sityuaTasa ganiyo erTobaofasa Tana sityuaTasa ganiyo erTobaYca ca
ganzraxvisa maTisaganzraxvisa maTisaY da saqmH igi, romelsa da saqmH igi, romelsa
Pel-eyo, daiPsna. Pel-eyo, daiPsna. xolo umetesad saqebel olo umetesad saqebel
ars da sagalobel aw aRsrulebuli ese ars da sagalobel aw aRsrulebuli ese
saksakKrvelebarvelebaY, rameTu erTisa mis , rameTu erTisa mis sulisa-ulisa-
gan mravalTa zeda miefina da kualad er-gan mravalTa zeda miefina da kualad er-
Tad agebulebad Sekrbebis.Tad agebulebad Sekrbebis.
da ars ganyofilebaa ars ganyofilebaY madlTaadlTaY, romel-, romel-
sa-igi sxuasa-igi sxuaY madli uPmn ganrCevad uaRre-adli uPmn ganrCevad uaRre-
sisa, rameTu yovelnive sulierni sisa, rameTu yovelnive sulierni madlni adlni
saqebel arian.saqebel arian.
xolo keTil ars igica, romlisaTolo keTil ars igica, romlisaTKs s da-a-
viTviT ity ityKs: «danTqen igini, s: «danTqen igini, ufalo, da mimo-falo, da mimo-
dayven enani maTni»(fs.dayven enani maTni»(fs.54,10), «rameTu Sei-), «rameTu Sei-
yuares yoveli sityuayuares yoveli sityuaY daqcevisa daqcevisaY da ena da enaY
mzakuvari»(fs.mzakuvari»(fs.51,6) gancxadebulad awind-) gancxadebulad awind-
elTa amaT enaTa moaswavebda, ganmyofel-elTa amaT enaTa moaswavebda, ganmyofel-
Ta Ta RmrTeebisaTa, TanamdebTa maT yovlisa mrTeebisaTa, TanamdebTa maT yovlisa
borotisaTa da nawilTa borotisaTa da nawilTa jojoxeTisaTa. ojoxeTisaTa.
aw ukue ese sityuani esoden iyvnen. w ukue ese sityuani esoden iyvnen.
17. . xolo etyodes maSin mociqulni olo etyodes maSin mociqulni
TiTo-saxiTa miT eniTa damkTiTo-saxiTa miT eniTa damkKdrebulTa drebulTa
ierusalemserusalems huriaTahuriaTa, kacTa , kacTa RmrTismoSi-mrTismoSi-
STa, STa, sparsTasparsTa da da uJikTauJikTa da da elamitelTaelamitelTa, ,
w˜a grigol RmrTismetyveli dRisa misTÂs meergasisa
5
10
15
20
25
30
35
40
45
32A 32B
egegKptelTaptelTa da da lubielTalubielTa, , kritelTakritelTa da da
arabielTaarabielTa, mk, mkKdrTa drTa SuamdinarisaTauamdinarisaTa da Ce- da Ce-
mTa amaT mTa amaT kabadukielTakabadukielTa da yovelTa ganTe- da yovelTa ganTe-
sulTa, romelni arian casa queSe sulTa, romelni arian casa queSe hurianihuriani, ,
romelni mun Sekrebul iyvnes. romelni mun Sekrebul iyvnes. jer-ars er-ars
cnobad, Tu vin iyvnes igini, anu romlisa cnobad, Tu vin iyvnes igini, anu romlisa
tyueobisani. tyueobisani.
rameTu ameTu egKptisaptisa da da babilovnisaabilovnisa tyu- tyu-
eobaeobaY gardasrul iyo da adreve moqcevi- gardasrul iyo da adreve moqcevi-
Ta miT erisaTa miT erisaYTa daPsnil iyo, xolo Ta daPsnil iyo, xolo hrom-hrom-
TaTa mier yofadi igi arRa qmnil iyo, ar- mier yofadi igi arRa qmnil iyo, ar-
amed eguleboda yofad misagebelad gand-amed eguleboda yofad misagebelad gand-
gomilebisa maTisa, romeli gomilebisa maTisa, romeli macxovarsa acxovarsa
qristes aCuenes. ristes aCuenes. esreT ukue gulisPma-iy-sreT ukue gulisPma-iy-
ofebis, Tu ofebis, Tu antioxozisntioxozis mier qmnilisa mis mier qmnilisa mis
tyueobisani iyvnes, romeli-igi ara friad tyueobisani iyvnes, romeli-igi ara friad
upirates iyo JamTa amaT.upirates iyo JamTa amaT.
xolo ukueTu vin amas sityuasa ara Sei-olo ukueTu vin amas sityuasa ara Sei-
wynarebdes(rameTu ara Zuel iyo tyueo-wynarebdes(rameTu ara Zuel iyo tyueo-
babaY igi, arca mravalTa queyanaTa sofli- igi, arca mravalTa queyanaTa sofli-
saTa ganfenil), eseca vTquaT, viTarmed saTa ganfenil), eseca vTquaT, viTarmed
mravalgzis qmnil iyo wartyuenvamravalgzis qmnil iyo wartyuenvaY erisa erisaY
mis, viTarca mis, viTarca ezrazra moaswavebs, da romel- moaswavebs, da romel-
nime tomni nime tomni ebraelTaniebraelTani moqceul iyvnes moqceul iyvnes
da romelnime SorielTa maT queyanaTa da romelnime SorielTa maT queyanaTa
daSenebul da ganTesul mravalTa So-daSenebul da ganTesul mravalTa So-
ris warmarTTa. ris warmarTTa. da maTganni iyvnes maSin a maTganni iyvnes maSin
Semokrebul da saswaulisa mis didisa mx-Semokrebul da saswaulisa mis didisa mx-
ilvel.ilvel.
18. . da ese saZiebeli warmoviReT swavlis-a ese saZiebeli warmoviReT swavlis-
moyuareTaTmoyuareTaTKs ara cudad. s ara cudad. da sxuaa sxuaYca Tu ca Tu
raraYme saPmrad didebulisa amis dRisa moi-me saPmrad didebulisa amis dRisa moi-
povos vin, iyos igi TanaSemwe Cuenda da povos vin, iyos igi TanaSemwe Cuenda da
moyuas.moyuas.
xolo aw krebaolo aw krebaY aRvasruloT(rameTu aRvasruloT(rameTu
kma ars sityuaTa amaT warmoTqumakma ars sityuaTa amaT warmoTqumaY), xo-), xo-
lo dResaswauli ese numca sada gangue-lo dResaswauli ese numca sada gangue-
Sorebis. Sorebis. aramed vdResaswaulobdeT aw ramed vdResaswaulobdeT aw
Porcieladca, xolo Semdgomad mciredisa Porcieladca, xolo Semdgomad mciredisa
yovliTurT sulierad, odes-igi saidum-yovliTurT sulierad, odes-igi saidum-
loloYsa mis sityuani gueuwynen gancxadeb-sa mis sityuani gueuwynen gancxadeb-
ulad-re da wmidad ulad-re da wmidad Tavadisa mis mier avadisa mis mier si-i-
tytyKsa dasa da R RmrTisa da mrTisa da uflisa Cuenisa flisa Cuenisa iesu esu
qristesa, ristesa, romeli-igi ars WeSmariti cx-omeli-igi ars WeSmariti cx-
ovnebulTaovnebulTaY dResaswauli da sixaruli, dResaswauli da sixaruli,
romlisa Tana Suenis yovelive didebaromlisa Tana Suenis yovelive didebaY da da
pativi dausabamosa pativi dausabamosa mamasa yovlad wmid-amasa yovlad wmid-
iT, saxieriT da cxovelsmyofeliT iT, saxieriT da cxovelsmyofeliT su-u-
liTurT, aw da maradis da ukuniTi ukuni-liTurT, aw da maradis da ukuniTi ukuni-
samde, amen! samde, amen!
w˜a grigol RmrTismetyveli dRisa misTÂs meergasisa