Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to...

36
Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade 21 september 2019 themadag ‘Leven met een matig tot ernstig verminderde nierfunctie’

Transcript of Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to...

Page 1: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

Voeding en dieet in

een vroeg stadium

van nierschade21 september 2019 themadag ‘Leven met een matig tot ernstig verminderde nierfunctie’

Page 2: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

1

Introductie

Ontwerp van het programma

Adviezen

De diepte in

Zelf ervaren?

Page 3: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

2

Wat is Beterschappen?Tr

Diagnose - IgA Nephropathie

Dr. SijpkensGoed voornemen - voedingsexperiment

Alles verbeterde Bijscholingsartikel

2009 2016 2017 2018 2019

Workshops

Feasibility

trial

Femke Vlieland

Sociale

onderneming

Page 4: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

3

'Laat voeding uw

medicijn zijn en uw

medicijn uw

voeding’

-Hippocrates-

Onderzoekers

Zorgverzekeraars

DietistenOverheid

Artsen

Patientenverzekeringen

Page 5: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

4

Verlanglijstje

Online voeding informatie

Lezingen

(Kook)boeken

Online cursussen

Groepsprogramma’s

Groepsprogramma in basisverzekering

Diëtist 1-op-1 begeleiding

Onze visie - een verlanglijst voor CNS patiënten

Page 6: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

5

Verlanglijstje

Online voeding informatie

Lezingen

(Kook)boeken

Online cursussen

Groepsprogramma’s

Groepsprogramma in basisverzekering

Diëtist 1-op-1 begeleiding

Onze visie - een verlanglijst voor CNS patiënten

Page 7: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

6

Verlanglijstje

Online voeding informatie

Lezingen

(Kook)boeken

Online cursussen

Groepsprogramma’s

Groepsprogramma in basisverzekering

Diëtist 1-op-1 begeleiding

Onze visie - een verlanglijst voor CNS patiënten

Page 8: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

7

Onze plannen

Samen ontwikkelen en testen

▪ Vergoed door zorgverzekeraars

▪ Cursuslocaties door heel Nederland

Programma toegankelijk voor iedereen

▪ Workshops, tests, feedback

▪ Eerst een kleine ‘trial’, dan een grote

Page 9: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

8

Introductie

Ontwerp van het programma

Adviezen

De diepte in

Zelf ervaren?

Page 10: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

9

Groepsprogramma voeding en leefstijl

E-coaching

wekelijkse

boodschappen

Groeps

programma

Online platform

& community

Beste kennis Maaltijdplan en coaching

Geen kosten voor deelnemers Kosten boodschappen

Beterschappen

Page 11: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

10

Het programma van de feasibility trial

v

Invulling

Voedingsdagboek

Meting labwaarden

Online community

Cursusmateriaal

Trial

Platform

Kookworkshops

BijeenkomstenGroeps-

programma

Tools en dashboards

Programma onderdelen

Besloten forum met moderators

Video’s, ‘huiswerk’ en verdiepingsmateriaal

Voedingsdagboek, persoonlijke dashboards

Recepten

Boodschappen

E-coaching

boodschappen

Wekelijks overleg, op maat voor patient en gezin

Advies boodschappenlijst

1:1

1 3 4 5 6 7 8 9 10 11 122Intake

1:1

3 maanden

later

Page 12: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

11

Het netwerk rondom Beterschappen

Beterschappen

ArtsenDiëtisten

Patienten

Verzekeraars

Voedingsonderzoekers

Raad van advies

Sector organisaties

Partners

Content

Reviewen

StagiairsOnderzoek

Advies

UitvoeringBusiness case

Financiering

Psychologen

IT

Mee ontwikkelen

Testen

Lobby leefstijl

Overheid

Page 13: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

12

Onze ontwikkel-aanpak

Wetenschap

en zorg

Praktische

oplossingen

Feedback

Verbeteren

Praktische

vragenDiëtisten

Patienten

Voedingsonderzoekers

Psychologen

Artsen

Patienten

Patienten

Page 14: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

13

Introductie

Ontwerp van het programma

Adviezen

De diepte in

Zelf ervaren?

Page 15: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

14

Wat leren deelnemers over voeding?

Page 16: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

15

Hoger risico nierfalen en vooral hart- en vaatziekten

Belangrijkste

factoren

• Nierfunctie

• Eiwitverlies

Matig verhoogd

Hoog

Sterk verhoogd

Page 17: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

16

Eiwitverlies

Normaal tot mild verhoog

Matigverhoogd

Ernstigverhoogd

Fase Nierfunctie eGFR <30 mg/g 30-299 mg/g >300 mg/g

1 Normaal of hoog >90 %

2 Mild afgenomen 60-89 %

3a Mild tot matigafgenomen

45-59 %

3b Matig tot ernstigafgenomen

30-44 %

4 Ernstig afgenomen 15-29 %

5 Nierfalen <15 %

Laag

Matig verhoogd

Hoog

Sterk verhoogd

Overlijdensrisico nierfalen, hartaanval of beroerte

Risico

Page 18: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

17

Fase 1 - 3 > 30%

Fase 4 15 - 29%

Fase 5 < 15%

Getransplanteerd

▪ Extra gezond eten voor nieren, hart en

bloedvaten

▪ Zo gezond mogelijk eten ondanks

mogelijke beperkingen van nieren

▪ Kalium, eiwit, fosfaat

▪ Met of zonder dialyse

▪ Zeer ingewikkeld, vocht wordt een issue

▪ Zoals fase 1 - 3

▪ Extra voorzichtig i.v.m. infecties

Focus voedingsadviezen Beterschappen

Voeding Begeleiding

▪ 1 op 1

▪ 1 op 1

▪ 1 op 1

Fase en nierfunctie

Page 19: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

18

1

2

3

4

5

Onze voedingsvisie in 6 regels

Eet echte voeding

Eet vooral planten

Eet smakelijk met minder zout

Eet extra gunstige voeding

Word een expert

Verander je omgeving en gewoonten6

Page 20: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

19

1 Eet echte voeding

Niet essentieel

• Zout

• Fosfaat

• Suiker

• Verzadigd vet

Essentieel

• Gezonde vetten

• Vezels

• Vitaminen

• Mineralen

Page 21: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

20

2 Eet vooral planten - 4 redenen voor nierpatienten

Reden Mechanisme

Zuurbelasting in nieren

minderen

Effect zuren op

achteruitgang nieren

Kalium Bloeddruk

Fosfaat Fosfaat opname

Vezels Cholesterol

Page 22: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

21

En groente is voor iedereen gezond2

Furhman, J. (2003). Eat to Live.

Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs.

sterfte percentage hart- en vaatziekten en kanker

Percentage calorieën

onbewerkte

plantaardige voeding

Percentage sterfte door

hart- en vaatziekten en

kanker

Page 23: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

22

2 Wat bedoelen we met vooral planten?

Ontbijt Lunch

Avondeten Tussendoor

Vette visjes

Ook dierlijke

producten,

geen rood

vlees

Page 24: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

23

Smakelijk met minder zout3

Page 25: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

24

Pas je voeding aan waar het echt aantikt3

Bron: RIVM Voedselconsumptiepeiling 2012-2016

AlternatievenDe grote categorieën voor zoutinname per dag

Sauzen, bouillon en

smaakmakers

Overig

Zuivel

Vleesproducten

Brood

21%

26%

16%

16%

21%

Page 26: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

25

4

CacaoGroene groenten

en bietjesLijnzaad Ongezoete dranken

Wat zit er in?▪ Polyfenolen

(flavanolen)

▪ Nitraat

▪ Al het andere goede

▪ Polyfenolen (lignans) ▪ Water natuurlijk

▪ Polyfenolen in thee

▪ Pure chocolade (70%)

▪ Cacaopoeder

▪ Cacaonibs

▪ Extra in maaltijd

▪ Extra momenten

(bietensap, smoothie,

salade, bietenchips)

▪ Gebroken

▪ Door havermout,

muesli, smoothies

▪ Wetenschap over

water niet erg sterk

▪ Thee heeft bewezen

effect op bloeddruk

Opmerkingen

Hoeveel?▪ Blokjes, niet repen

per dag

▪ Lekker veel ▪ 1 of 2 eetlepels ▪ Paar glazen extra

Wat voor dagelijkse gewoontes kun je hiervoor verzinnen?

Eet extra gunstige voeding voor je nieren

Page 27: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

26

5 Word een expert

Page 28: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

27

6 Verbeter je omgeving en je gewoonten

Gewoonten

Moeilijk, maar er zijn trucs

▪ Begin heel klein

▪ Maak het een experiment

▪ Triggers zoals je telefoon

Omgeving

Eén helder moment is genoeg

▪ Beloof iets aan je partner

▪ Schrijf je in voor een cursus

▪ Neem een groente abonnement

Page 29: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

28

Anders gaan eten doe je samen6

Page 30: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

29

Introductie

Ontwerp van het programma

Adviezen

De diepte in

Zelf ervaren?

Page 31: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

30

Voedings

stoffen

Leefstijl

Echte

voeding1

Vooral

planten2

Minder

zout3

Extra

gunstig4

Word

expert5

Omgeving

gewoonten6

De diepte in op de adviezen

✓ ✓ ✓

✓ ✓

✓ ✓

✓ ✓ ✓

✓ ✓ ✓

✓ ✓ ✓

✓ ✓

✓ ✓ ✓

✓ ✓

Natrium

Meer kalium

Eiwit

Fosfaat

Juiste vetten

Complexe koolhydraten

Beweging, gedrag, etc.

Ruimer vocht

Nitraat, polyfenolen, etc.

Page 32: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

31

Voedings

stoffen

Leefstijl

Richtlijnen CNSBeterschappen

We gaan wat verder dan de huidige richtlijnen

Natrium

Meer kalium

Eiwit

Fosfaat

Juiste vetten

Complexe koolhydraten

Beweging, gedrag, etc.

Ruimer vocht

Nitraat, polyfenolen, etc.

✓✓

✓✓

✓✓

✓✓

✓✓

Page 33: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

32

Introductie

Ontwerp van het programma

Adviezen

De diepte in

Zelf ervaren?

Page 34: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

33

Beterschappen workshop agenda

Workshop Inhoud Datum Locatie

PREMIERE: 4-daagse

cursus Voeding en

leefstijl voor

nierpatiënten

•Met welke voeding de achteruitgang

van je nieren tegengaan

•Persoonlijk plan om je gezondheid te

verbeteren

•Hulp met maaltijdplannen, recepten,

uitleg en een steuntje in de rug

•Online cursusmateriaal

•Een maand lang steeds gezonder leven

za 2 nov: 14:00-

18:00, ma 11, 18

en 25 nov:

19:00-21:00

Beterschappen,

Utrecht centrum

Kookworkshop ‘Samen

aan de kook’

(samenwerking met

patientenvereniging

Diavaria)

•Een maaltijd maken met plantaardige

producten in de hoofdrol

•Lekker eten en kooktips en trucs

uitwisselen

•Hoe maak ik een lekkere hartige smaak

met andere ingrediënten dan zout en

vlees?

•Hoe houd ik het snel en binnen budget?

Do 14 nov

13:00-17:00

Vrije Universiteit

Amstelland,

Amstelveen

Page 35: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

34

Vragen en antwoorden

Page 36: Voeding en dieet in een vroeg stadium van nierschade · 2019-09-30 · Furhman, J. (2003). Eat to Live. Consumptie onbewerkte plantaardige voeding vs. sterfte percentage hart- en

35

Contactgegevens

Eddie van Breukelen

Femke Vlieland

[email protected]

[email protected]

Hamburgerstraat 28a, Utrecht

Startlife, Bronland 12, Wageningen