Veshjet tradicionaleshqiptare dhe KulturaTradicionale në trojetShqiptareVeshjet popullore, janë pa dyshim një ngamanifestimet më tëfuqishme të kulturëstradicionale. Ato janëtrashëguese e transmetuese të shumëelementëve, që vijnë ngalashtësia dhe nga koha e mesme, por janënjëkohësisht edhe shprehjee marrëdhënieve kulturoreme popuj të tjerë gjatëshekujve

GJIROKASTRAGRA

Rrethi i Gjirokastrës karakterizohet nga njëpasuri e madhe kostumesh, traditash

muzikore dhe zakonesh popullore. .Veshjettradicionale popullore të grave ishin të

pasura me qëndisma që zbukuroheshin me fije metalesh të çmuara; ato të Lunxhërisë

dhe të Dropullit mbahen nga më tëbukurat,te cilat jane te zbukuruara me

qendisma ari monedha te florinjta mbi ballee ne gjoks qe mbanin veshur te rejat.

BURRAKostumet tradicionale të burrave përfshijnëpoture të bardha leshi, të gjëra në bel qëpërfundojnë të ngushta tek këmbët dheshoqërohen me dollakë tek pulpat ose

fustanellat e bardhë me pala, të shoqëruarame jelek dhe opinga me xhufka. Në kokë

mbahej një kapllak i gjatë i zi, prodhuar me lesh qengji ose një qeleshe prej shajaku me

majë.

DIBRAGRA

Kostumi popullor i gruas të kesaj zone përbëhej prej:rizës, këmishës së gjatë ose të

shkurtër prej pambuku, pështamallit, xhamadanit pa mëngë, ,brezi disa ngjyrësh, çorape leshi, opingave prej lëkure lope më

gjalma leshi dhe xhupës prej shajaku me ngjyrë të bardhë e të qëndisur bukur në shpinëdhe gjoks.Katolikët e Lurës qëndisin dhe kryqin

në shpinë të xhupës.BURRAT

Kostumet e burrave përbëhen prej qeleshës sëbardhë rashtake, këmishës së bardhë prejpambuku me mëngë të rrudhura te kyçi i

dorës,jeleku ose xhamadani të zbukuruar me gajtana të zi,mitani,, tirqit, brezit të leshit i

zbukuruar me disa ngjyra, çorape leshi, opingaprej lëkure lope me gjalma, lidhëse leshi dhe

koprania e gjatë deri poshtë belit, e pajisur me një jakë të madhe,e cila mund të formohetlehtë një kapuç, për të mbrojtur kokën nga

shiu. Deri në vitin 1912 burrat kanë përdorurdollamat dhe fustanellin.

TROPOJAVeshja e ngushte dhe elementet përbërës te saj-këmisha e gjate

deri me 10 kinda (kindat fillojnë nga mesi e poshtë). Gjokesi ikëmishës i qëndisur me pe me ngjyra apo me rruaza.Mangët teshkurtra deri te bërryli, te gjera dhe te veshura me ojme (punim

me dore) ; Mange këmishe te ngushta te kyci i dorës deri tebërryli e që mbuloheshin nga pjesa tjetër e këmishës që vine nga

supet. Zaprega-kështu është quajtur por do te thotëpërparëse.Mbahet nga dy toja te derdhura që kapen në dy cepate kundërt te zapreges sipër e që lidhen në mes prapa, në krysa. Corapet punohen në kërrabëza, për vajza me pe te bardhe, dhe

për nuse me peje me ngjyra që vine deri poshtë gjunit.

Veshja e burrave - Në kompletin e veshjes se burrave bëjnëpjesë : Tirqi ;këmishame menge te gjata, gryka e hapur dhe e punuar me gjendisje me një dizajnë te lehte . Xhamadani me

mange te gjata prej zhguni i bardhe, i zi apo kafe. Jjelekupërbehej prej cope e zeze apo kafe e mëndafshte dhe e qëndisur

te gryket, mëngët me fije te trasha mëndafshi me ngjyre ari. Shoka prej leshi kombinuar me pet e ngjyrosur afërsisht me

ngjyrat e ylberit, e gjate sa sillet disa here rreth mesit. Kapuç nëforme sferike-i rrumbullakësuar sipër vihet në koke mënjan, cepii vjen në vetull te syri, rreth kapuçit lidhet diagonal një shami e

zeze.

VLOREBURRA

Për burrat vecojmë veshjen me tirqe të bardhë e me gajtanë,me këmishë të bardhë kambrik ose pëlhurë me

mënga të gjera. Mbi krahët vishej xhamadani i ngjyer me bojë të zezë ose kafe,punuar me shajak,i qepur e i

zbukuruar me gajtanë të zinj ose të kuq.Në raste festash e ceremonish burrat visheshin me fustanellë,këmisha me mëngë të gjera dhe të gjata me xhamadan të bardhë,metirqe të bardhë. Në mes lidhnin një brez të gjatë me vijakuq e zi dhe kuq e bardhë,të bërë në tezgjah. Më vonë

poturet filluan ti vishnin të zeza.GRA

Për gratë ,fustanin e gjatë dhe të linjtë e të shoqëruar me Sako dhe veshjen orientale me citjane e jelek të qëndisur

me fije ari.Fustani i gjatë e i linjtë i shoqëruar me sakoështë vëshje tipike për gratë e shtresave

aristrokrate,kryesisht të tregtareve e zejtareve tëpasur.Veshje që është mbajtur deri në prag të luftës së ParëBotërore. Matëriali bazë është kadifeja e qëndisur pasurisht

me fije ari. Forma është ajo e një fundi të gjatë me njëxhaketë (Sako) ose e një rrobe të drejtë , të gjerë e të gjatë

me pak bisht prapa të shoqëruar gjithashtu me një xhaketë.

CAMERIaBURRA

ishte ajo me fustanellë e shoqëruar me stoli të qëndisurme fije argjendi me gjunjake, xhamadan, mëngore,

këmishë të shkurtër me mëngë të gjëra, qeleshja me majucë, opingat me xhufka të kuqe dhe çorapet e

bardhë. Pjesë tjetër shoqëruese e kësaj veshjekonsideroheshin zbukurimorja e gjoksit e punuar nga

argjendarët e qytetit të Janinës si dhe silahu i zbukuruarme fije argjendi i cili i vendosur mbi brez, shërbente për

të mbajtur armët e brezit si dhe koburet, vezmet, vajnicën

GRAPjesë kryesore e veshjes se grave came ishin tumanet,tecilat beheshin me pëlhurë mendafshi.Pjesë të tjera tëkësaj veshje ishin këmisha e mëndafshtë e endur në

avlemend shtëpiak dhe jelekët e qëndisura më fije ariose argjendi. Ndonjëherë mbi jelek vishnin edhe njësako prej kadifeje me mëngë të gjata, gjithashtu të

qëndisura me fije ari. Në kokë vinin shami mëndafshi tëzbukuruara me oje të punuara nga vetë gratë çame.

Nëpërqytete sidomos gratë e shtresave të pasura mbitumane vishnin edhe dolloma të gjatë, të mbuluar në tëgjithë sipërfaqen me motive të qëndisura me fije ari apo

kondaxhupe. Akoma më shumë ia shtonin bukurinëkësaj veshje brezi prej argjendi, shamija e mëndafshit

me oje dhe një numër i shumtë stolish prej ari si vëthët, varëset, unazat, byzylykët, etj.

SHKODRABurrat

Për veshjen e burrave, rezulton se bashkëjetonin njëkohësisht këto tipe veshjesh:

ai me fustanellë të gjatë, i shoqëruar me këmishën prej faqelli (me qafëz), xhamadani,

dollama e jeleku prej cohe të kuqe (të gjithë tëzbukuruar me qëndisje brezi i mëndafshtë,

dësllëqet (kallcet, prej cohe të kuqe, tëzbukuruara me tehrie të zezë e me fije ari); këpucë të kuqe me llapa. Në kokë vinin fes

tanuz me ngjyrë të kuqe të zbukuruar me njëtufë të shkurtër të bërë me fije mëndafshi.

Gratë muslimane, veç citjaneve prej pelhuremëndafshi vishnin sipër tyre dhe një lloj

këmishe apo fustani të gjatë prej mëndafshi tëtrashë, pa mëngë. Mbi të vishnin jelekun,

xhyben dha anterinë me mëngë të gjata. Nëbel, sipas rastit, vinin brez prej argjendi ose njëshall mëndafshi, ndërsa në kokë vendosnin një

lloj kësule të zbukuruar me gajtanë dhemonedha prej ari, të quajtura dallfes. Nëkëmbë mbathnin çorape të bardhë prej

mëndafshi si dhe një model pantoflash, tëquajtura “pashmanga”.

TROPOJA

PUKA

Mati

LIBRAZHDI

Veshje popullore

e krahines seMyzeqese

RRESHENI

ELBASANI

ELBASAN

SHQIPERIA E MESME

KRUJA

TIRANA

BERATI

DURRESI

VLORA

SARANDA

CAMERIA