USAID საქართველოს დაწყებითი განათლების პროექტი

სკოლის ბაზაზე პროფესიული განვითარება: მასწავლებელთა სასწავლო ჯგუფები

ნაწილი 1. საქართველოს დაწყებითი განათლების პროექტის მიმოხილვა

G-PriEd-ის მიზანი

დაწყებითი კლასების (I-VI კლ)

მოსწავლეების

შედეგების

გაუმჯობესება

კითხვასა და

მათემატიკაში

რატომ კითხვის უნარები?

ნებისმიერ სხვა უნართან შედარებით, კითხვის უნარი ყველაზე მეტად განაპირობებს სასკოლო პროგრამის წარმატებით ათვისებას. უფრო მეტიც, კითხვის უნარი განსაზღვრავს თითოეული პიროვნების ცხოვრების ტრაექტორიას, მის ეკონომიკურ კეთილდღეობას, და საზოგადოებრივ ცხოვრებაში ეფექტური მონაწილეობისა და თანაცხოვრების შესაძლებლობას.

PIRLS 2011 Results in Reading, IEA, 2012

PIRLS: საერთაშორისო

კვლევა კითხვაში

• ექსპლიციტურად მოცემული ინფორმაციის პოვნა;

• უშუალო დასკვნების გამოტანა;

• აზრებისა და ინფორმაციის ინტერპრეტაცია საკუთარ ცოდნასთან ინტეგრირების საფუძველზე;

• ტექსტის ენის შეფასება და მხატვრული ხერხების გააზრება.

PIRLS: საერთაშორისო კვლევა კითხვაში

საქართველოს შედეგები PIRLS-ში: ზოგადი მიმოხილვა

წელი

მონაწილე

ქვეყნები

საქართ-

ველოს

ადგილი

PIRLS-ის

საშ. ქულა

საქართველოს

საშ. ქულა

საქართველოს საშ. ქულა

მდებარეობა (მოსახლეობის

რაოდენობა)

გოგო

ბიჭი

ქალაქი

>100,000

რაიონი

15,001-

100,000

სოფელი

<15,000

2006 45

37 500

471 486 465 459 480 463

488 508 491 470 499 477 2011 34

რატომ მათემატიკური

უნარები?

დღევანდელ რეალობაში მოსწავლეებს სულ უფრო და უფრო მეტად სჭირდებათ საფუძვლიანი მათემატიკური და ტექნოლოგიური აზროვნება იმისთვის, რომ ნაყოფიერად წარმართონ საკუთარი ცხოვრება. სხვაგვარად მათ გაუჭირდებათ გახდნენ წარმატებული მოქალაქეები: მათემატიკა მათ სჭირდებათ ყველაფერში, მათ შორის დღის სიახლეების გაგებისა თუ მსოფლიოში მიმდინარე მოვლენების გასააზრებლად.

TIMSS 2011 International Results in Mathematics, IEA, 2012

TIMSS: საერთაშორისო

კვლევა მათემატიკაში

შინაარსი: რიცხვები, გეომეტრიული ფიგურები და გაზომვები, მონაცემთა გამოსახვა;

კოგნიტური უნარები: ცოდნა, გამოყენება, მსჯელობა.

TIMSS: საერთაშორისო კვლევა მათემატიკაში

საქართველოს შ ედეგები TIMSS-ში (IV კლასი): ზოგადი მიმოხილვა

წელი მონაწი

ლე

ქვეყნები

საქართ-ველოს

ადგილი

TIMSS-ის

საშ. ქულა

საქართ-ველოს

საშ. ქულა

საქართველოს საშ. ქულა

მდებარეობა (მოსახლეობის

რაოდენობა)

გოგო

ბიჭი

ქალაქი

>100,00

0

რაიონი 15,001-

100,000

სოფელი

<15,000

2007 43 37 500

438 440 437

2011 50 40 450 472 449 432 454 447

• მასწავლებლის

დანიშნულება - სათანადო ინდივიდუალური მხარდაჭერა

• მასწავლებელი არის

გადაწყვეტილების მიმღები პირი

G-PriEd-ის მიდგომები

• ყველა მოსწავლეს შეუძლია სწავლა • მოსწავლეები განსხვავდებიან ერთმანეთისგან

• სკოლის დირექტორების ტრენინგები

• პროფესიული განვითარების ელექტრონული კურსი და სკოლის ბაზაზე ტრენინგები

• მასწავლებელთა სასწავლო ჯგუფის ფასილიტატორების ტრენინგები

• მასწავლებელთა სასწავლო ჯგუფების მუშაობა

• ტრენერების სასკოლო ვიზიტები

• სასწავლო რესურსები

• განმავითარებელი შეფასების ინსტრუმენტი (E-assess)

• ონლაინ პორტალი

G-PriEd - ის აქტივობები სექტემბერი, 2015 - აგვისტო, 2016

• სასწავლო პროცესის ხელმძღვანელობა

• სკოლის ბაზაზე მასწავლებელთა პროფესიული განვითარება

• საკლასო დაკვირვება და უკუკავშირი

• ელექტრონული სწავლების ხელშეწყობა და მონიტორინგი

სკოლის დირექტორების ტრენინგები

• ფასილიტატორის როლი და ფუნქციები

• შეხვედრების წარმართვა მონაცემთა ანალიზი, სასწავლო სიტუაციის ანალიზი, ერთობლივი გაკვეთილები, ურთიერთდაკვირვება და სამოდელო გაკვეთილები

• ელექტრონული კურსების ფასილიტაცია;

• ინტერნეტ-პორტალი.

მასწავლებელთა სასწავლო ჯგუფის ფასილიტატორების ტრენინგები

პროფესიული განვითარების ელექტრონული კურსი და სკოლის ბაზაზე ტრენინგები

კურსის დასახელება *სასწავლო სესიების რ-ბა

*სულ საათი

მათემატიკა: განმავითარებელი შეფასება, კონსტრუქტივიზმი და დიფერენცირებული სწავლება

17 (150-წუთიანი)

სესია

25

კითხვა: კითხვის სწავლების დაბალანსებული და ინტეგრირებული მეთოდები, დიფერენცირებული სწავლება

17 (150-წუთიანი)

სესია

25

არჩევითი მოდულები: 1) მასწავლებელთა სასწავლო ჯგუფებში მონაწილეობა; 2) მასწავლებლის თვითშეფასება; 3) როგორ გადავიღოთ გაკვეთილის მსვლელობის ვიდეო; 4) საკლასო პრაკტიკის შეფასება რუბრიკის გამოყენებით; 5) მშობელთა ჩართულობა.

60 წუთიანი მოდულები

1

• მონაცემთა ანალიზი

• სასწავლო სიტუაციის ანალიზი

• ერთობლივი გაკვეთილი

• გაკვეთილზე ურთიერთდასწრება

• სამოდელო გაკვეთილი

სიხშირე: თვეში ერთხელ

მასწავლებელთა სასწავლო ჯგუფების მუშაობა

• 4-5 მასწავლებლის დაკვირვება და უკუკავშირის შეხვედრა

• სასწავლო ჯგუფის შეხვედრაზე დაკვირვება და უკუკავშირის შეხვედრა ფასილიტატორთან

• კითხვა-პასუხის სესია

ტრენერების სასკოლო ვიზიტები

• ფორმალური დაკვირვება

• გაუფრთხილებელი დაკვირვება

• უკუკავშირის შეხვედრა

საკლასო დაკვირვება და უკუკავშირი სკოლის დირექტორის მიერ

საკითხავი წიგნები

სასწავლო რესურსები

მათემატიკის მანიპულატივები

პოსტერები

აქტივობის ბარათები

გაზეთები

აქტივობის ბარათები მშობლებისთვის

სასწავლო მეთოდური ფილმები

ნაწილი 2. სკოლის ბაზაზე პროფესიული განვითარება

რას ამბობს საერთაშორისო კვლევები?

• მასწავლებელი –

ყველაზე მნიშვნელოვანი მოსწავლის სწავლის პროცესში

• ტრადიციული მოდელები – არასაკმარისი

• საკმარისი დრო და კავშირი საკლასო ოთახთან

rac ufro axloa profesiuli ganviTareba

maswavleblis yoveldRiur

saqmianobasTan da mis saklaso oTaxTan, miT

ufro efeqturia igi.

maikl Ffulani

პროფესიული განვითარების

ფორმა

იძენენ

გარკვეულ ცოდნას (%)

პრაქტიკაში იყენებენ შეძენილ

ცოდნასა და უნარებს (%)

თეორია (ტრენერი ფორმალურ გარემოში თეორიულ ცოდნას აწვდის აუდიტორიას)

5%

0%

დემონსტრირება/მოდელირება 20% 0%

მართული პრაქტიკა 60% 5%

სკოლის ბაზაზე პროფესიული განვითარების აქტივობები

95%

95%

wyaro: Joyce & Showers (2002). Student Achievement through staff development (3rd edition). Alexandria, VA: Association for

Supervision and Curriculum Development.

Eეფექტური პროფესიული განვითარების მახასიათებლები

(1) ფოკუსი მოსწავლის სასწავლო მიზანზე

(2) უწყვეტობა

(3) საგანზე ფოკუსირება

(4) კავშირი ყოველდღიურ საქმიანობასთან

(5) საკლასო ოთახში გამოყენება

Eეფექტური პროფესიული განვითარების მახასიათებლები

(6) მონაცემების შეგროვება და ანალიზი

(7) მასწავლებლის კვალიფიკაციის აღიარება

(8) თანამშრომლობა

(9) ფოკუსი სწავლისა და სწავლების ეფექტურობაზე

(10) მრავალფეროვანი და საინტერესო აქტივობები

ელექტრონული ტრენინგ-

კურსები

გაკვეთილზე დაკვირვება

გარე ექსპერტების

მიერ

მასწავლებელთა სასწავლო

ჯგუფები

გაკვეთილზე დაკვირვება დირექტო-რის მიერ

G-PriEd-ის პროფესიული განვითარების მოდელი

მასწავლებელთა სასწავლო ჯგუფები სკოლებში

კითხვის სასწავლო ჯგუფი

1-6 კლასის ქართული ენისა და ლიტერატურის ყველა მასწავლებელი

მათემატიკის სასწავლო ჯგუფი

1-6 კლასის მათემატიკის ყველა

მასწავლებელი

კითხვის / მათემატიკის მასწავლებელთა სასწავლო ჯგუფი

ელექტრონული ტრენინგ-პროგრამა

მონაცემთა ანალიზი

სამოდელო გაკვეთილი

სასწ. სიტუაციის ანალიზი

ერთობლივი გაკვეთილი

გაკვეთილზე ურთიერთდასწრება

მონაცემთა ანალიზი

მასწავლებლები ერთად აანალიზებენ მოსწავლეთა დიაგნოსტიკური და სხვა სახის შეფასებების შედეგებს, მოსწავლეთა აკადემიური მოსწრების ძლიერ და სუსტ მხარეებს, მათ გამომწვევ მიზეზებს და გეგმავენ მათი გაუმჯობესების გზებსა და სტრატეგიებს.

მონაცემთა ანალიზი: ფაზები

ფაზა 1: მონაცემების შეგროვება და დამუშავება

ფაზა 2:

ძლიერი და სუსტი მხარეების ანალიზი

ფაზა 3:

მიზნების განსაზღვრა

ფაზა 4:

სტრატეგიების შერჩევა

ფაზა 5:

მონიტორინგი და შეფასება

კითხვის მასწავლებელთა

სასწავლო ჯგუფის

შეხვედრა

მონაცემთა ანალიზი : ფილმის ჩვენება

მონაცემთა ანალიზი : რეფლექსია ფილმზე

• რა საკითხებზე იმსჯელეს მონაწილეებმა თითოეული ფაზის დროს?

• გქონიათ თუ არა მსგავსი გამოცდილება? რას აკეთებდით მსგავსად / განსხვავებულად?

• დაგეხმარებათ თუ არა მსგავსი შეხვედრები მოსწავლეების შედეგების გაუმჯობესებაში?

• რატომ არის მონაცემთა ანალიზი მნიშვნელოვანი?

დიაგნოსტიკური ტესტირების სესიის ფარგლებში მასწავლებლები მიიღებენ შედეგების ანალიზის

ინსტრუმენტებს, რომლებიც შეუძლიათ გამოიყენონ შედეგების დამუშავებისთვის და შეხვედრაზე

წარდგენისთვის.

სასწავლო სიტუაციის ანალიზი

მასწავლებლები კოლეგებთან ერთად განიხილავენ სხვადასხვა რეალურ საკლასო სიტუაციას, მასწავლებლებისა და მოსწავლეების წინაშე არსებულ ტიპურ სირთულეებს და მსჯელობენ მათი მოგვარების გზებზე.

სასწავლო სიტუაციის ანალიზი: ფაზები

ფაზა 1: სიტუაციის მომზადება

ფაზა 2:

სიტუაციის გაცნობა

ფაზა 3:

შეკითხვების შემუშავება

ფაზა 4:

სიტუაციის განხილვა

სასწავლო სიტუაციის ანალიზი : ფილმის ჩვენება

მათემატიკის მასწავლებელთა სასწავლო ჯგუფის შეხვედრა

მათემატიკის

მასწავლებელთა სასწავლო

ჯგუფის შეხვედრა

სასწავლო სიტუაციის ანალიზი : რეფლექსია ფილმზე

• რა საკითხებზე იმსჯელეს მონაწილეებმა თითოეული ფაზის დროს?

• რას ფიქრობთ მათი მსჯელობის შესახებ? • როგორ გაართვა თავი ფასილიტატორმა მისთვის

დაკისრებულ ფუნქციას? • თქვენ რომ განმეორებით განიხილავდეთ თქვენს

სასწავლო სიტუაციებს, რა საკითხებზე იმსჯელებდით დამატებით? განსხვავებულად?

• რატომ არის სასწავლო სიტუაციის ანალიზი მნიშვნელოვანი?

ერთობლივი გაკვეთილი

მასწავლებლები კოლეგებთან ერთად გეგმავენ გაკვეთილს, ატარებენ კლასში და აფასებენ მის ეფექტურობას კონკრეტულ კლასთან და მოსწავლეებთან მიმართებით. ერთობლივი გაკვეთილების აქტივობა რამდენიმე ეტაპს მოიცავს: დაგეგმვა, სწავლება-დაკვირვება და რეფლექსია.

ერთობლივი გაკვეთილი: ფაზები

ფაზა 1: ერთობლივი გაკვეთილის სესიის მიზნის განსაზღვრა

ფაზა 2: სტანდარტებისა და მასალების განხილვა

ფაზა 3: სასწავლო აქტივობების დაგეგმვა

ფაზა 4:

მსჯელობა მოსწავლეთა სააზროვნო პროცესების შესახებ

ფაზა 5: მონაცემთა შეგროვების გეგმის შემუშავება

ფაზა 6: გაკვეთილის ჩატარება

ფაზა 7: მონაცემების შეგროვება

ფაზა 8: გაკვეთილის განხილვა

ფაზა 9: გამოცდილების შეჯამება

დამხმარე ინსტრუმენტები

• გაკვეთილის შეფასების რუბრიკა

• გაკვეთილზე დაკვირვების ფორმა

სამოდელო გაკვეთილები

მასწავლებლები აკვირდებიან ეფექტურად დაგეგმილ და ჩატარებულ გაკვეთილს წინასწარ მომზადებული დაკვირვების ფორმის მიხედვით. შემდეგ ერთობლივად აანალიზებენ და განიხილავენ მას.

სამოდელო გაკვეთილი: ფაზები

ფაზა 1: სამოდელო გაკვეთილის ფოკუსის განსაზღვრა

ფაზა 2:

სამოდელო გაკვეთილის მეთოდის შერჩევა

ფაზა 3:

დაკვირვების ფორმის შემუშავება

ფაზა 4:

გაკვეთილის ნახვა / დაკვირვება

ფაზა 5: დებრიფინგი

გაკვეთილზე ურთიერთ-დასწრება

გამოცდილების გაზიარების მიზნით, მასწავლებლები ერთმანეთს ესწრებიან გაკვეთილზე და აკვირდებიან სწავლების სხვადასხვა სტრატეგიის გამოყენებას პრაქტიკაში. დაკვირვების შემდეგ ისინი ხვდებიან ერთმანეთს და უზიარებენ საკუთარ მოსაზრებებს გაკვეთილის შესახებ.

გაკვეთილზე ურთიერთდასწრება: ფაზები

ფაზა 1: დასწრების ფოკუსის განსაზღვრა

ფაზა 2:

გაკვეთილზე დასწრება

ფაზა 3:

გამოცდილების შეჯამება

ფასილიტატორი

ელექტრონული ტრენინგ-პროგრამა

მონაცემთა ანალიზი

სამოდელო გაკვეთილი

სასწ. სიტუაციის ანალიზი

ერთობლივი გაკვეთილი

გაკვეთილზე ურთიერთდასწრება

ფასილიტატორის ფუნქციები:

ელექტრონული ტრენინგ-პროგრამა

• ტრენინგში მონაწილე მასწავლებლების რეგისტრაცია პორტალზე;

• ტრენინგ-სესიების განრიგის შემუშავება;

• ტრენინგ-სესიის წინასწარ გაცნობა • ტრენინგ-სესიებისთვის ოთახის,

ტექნიკური აღჭურვილობისა და საჭირო მასალების მომზადება;

• მონაწილეების ინფორმირება სესიების თარიღების შესახებ;

• ტრენინგ-სესიებზე მონაწილეების დასწრების აღრიცხვა;

• ტრენინგ-სესიის წარმართვის ხელშეწყობა ინსტრუქციების მიხედვით;

ფასილიტატორის ფუნქციები:

ელექტრონული ტრენინგ-პროგრამა

გაგრძელება

• ტრენინგ-სესიების დროს ჯგუფური აქტივობებისა და დისკუსიების წარმართვა; ინსტრუქციების მიხედვით

• პრე და პოსტ ტესტების ადმინისტრირება;

• პროექტთან კომუნიკაცია facebook-ისა და ელექტრონული

ფოსტის საშუალებით; • პროექტიდან მიღებული

ინფორმაციის მასწავლებლებისთვის გაზიარება.

ფასილიტატორის ფუნქციები: სასწავლო ჯგუფის

აქტივობები

• მასწავლებელთა სასწავლო ჯგუფის სამუშაო გეგმის შემუშავება (აქტივობების ტიპები, თარიღები, მონაწილე მასწავლებლები);

• აქტივობების დაგეგმვა და საჭირო რესურსების მომზადება (მონაწილეთა ინფორმირება, ოთახი, ტექნიკური აღჭურვილობა, პროფესიული განვითარების რესურსები, საკანცელარიო მასალა და სხვა);

• აქტივობების წარმართვა შეხვედრის ფორმატის მიხედვით;

• აქტივობის ანგარიშის მომზადება; • ჯგუფის მუშაობის ანგარიშების

მომზადება;

ფასილიტატორის ფუნქციები:

სასწავლო ჯგუფის აქტივობები

გაგრძელება

• პროექტის ტრენერებთან თანამშრომლობა სასკოლო ვიზიტის დროს;

• სასწავლო ჯგუფების აქტივობების წარმართვის მიზნით სკოლის ადმინისტრაციასთან თანამშრომლობა (მაგ: გაკვეთილების ცხრილის შეცვლა ან მასწავლებლის შეცვლა გაკვეთილზე; ურთიერთდასწრების დროს)

• პროექტთან კომუნიკაცია facebook-

ისა და ელექტრონული ფოსტის

საშუალებით; • პროექტიდან მიღებული

ინფორმაციის მასწავლებლებისთვის გაზიარება.

მასწავლებლის ფუნქციები

• მასწავლებელთა სასწავლო ჯგუფის

სამუშაო გეგმისა და აქტივობების

დაგეგმვაში მონაწილეობის მიღება; • მასწავლებელთა სასწავლო ჯგუფის

აქტივობებში მონაწილეობის მიღება; • მასწავლებელთა სასწავლო ჯგუფში

მონაწილეობისათვის საჭირო

ინფორმაციის შეგროვება და

მომზადება; • მასწავლებელთა სასწავლო ჯგუფში

მონაწილეობის შედეგად მიღებული

ახალი ცოდნის, უნარებისა და

იდეების სასწავლო პროცესში

გამოყენება და დანერგვა.

კრედიტები ახალი სქემის ფარგლებში

(ქართულენოვან სკოლებში)

სავალდებულო აქტივობები ქართულის / მათემატიკის მასწავლებლებისთვის სქემის ფარგლებში კრედიტების მისაღებად:

• ელექტრონულ ტრენინგპროგრამაში მონაწილეობა (17 სესია)

• მასწავლებელთა სასწავლო ჯგუფის შეხვედრაში მონაწილეობა (6 შეხვედრა)

• დირექტორის მიერ გაკვეთილზე დასწრება და უკუკავშირი

• პროექტის ტრენერის მიერ გაკვეთილზე დასწრება და უკუკავშირი

კრედიტები ახალი სქემის ფარგლებში

(ქართულენოვან სკოლებში)

სავალდებულო აქტივობები კითხვის / მათემატიკის ფასილიტატორებისთვის სქემის ფარგლებში კრედიტების მისაღებად: • პროექტის მიერ ორგანიზებულ ტრენინგებში

მონაწილეობა • I-IV კლასების მასწავლებლებისთვის ელექტრონული

ტრენინგპროგრამის წარმართვა (17 სესია) • V-VI კლასების მასწავლებლებისთვის ელექტრონულ

ტრენინგპროგრამის წარმართვა (17 სესია) • მასწავლებელთა სასწავლო ჯგუფის შეხვედრების

წარმართვა (6 შეხვედრა) • პროექტის ტრენერის მიერ ვიდეოსესიაზე / შეხვედრაზე

დასწრება და უკუკავშირი

კრედიტები ახალი სქემის ფარგლებში

(არაქართულენოვან სკოლებში)

სავალდებულო აქტივობები ქართულის / მათემატიკის მასწავლებლებისთვის სქემის ფარგლებში კრედიტების მისაღებად:

• პროექტის მიერ ორგანიზებულ ტრენინგებში მონაწილეობა

• მასწავლებელთა სასწავლო ჯგუფის შეხვედრაში მონაწილეობა (6 შეხვედრა)

• დირექტორის მიერ გაკვეთილზე დასწრება და უკუკავშირი

• პროექტის ტრენერის მიერ გაკვეთილზე დასწრება და უკუკავშირი

კრედიტები ახალი სქემის ფარგლებში

(არაქართულენოვან სკოლებში)

სავალდებულო აქტივობები კითხვის / მათემატიკის ფასილიტატორებისთვის სქემის ფარგლებში კრედიტების მისაღებად:

• პროექტის მიერ ორგანიზებულ ტრენინგებში მონაწილეობა;

• მასწავლებელთა სასწავლო ჯგუფის შეხვედრების წარმართვა (6 შეხვედრა);

• პროექტის ტრენერის მიერ ვიდეოსესიაზე / შეხვედრაზე დასწრება და უკუკავშირი