Umiejętności - Dziecko 2015
-
Upload
szkola-tak -
Category
Documents
-
view
184 -
download
0
description
Transcript of Umiejętności - Dziecko 2015
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 1/59
Umiejętności niezbędne w pracy wychowawczej z dziećmi
Dr Błażej KarwatCentrum Zdrowia i Rozwoju Psychicznego
www.stricte.org
Prywatna Praktyka Psychologiczna!mail" #karwat$gmail.com
%el. &'(!())!)*+
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 2/59
Przegląd wystąpienia
Przy,omnienie ,odstawowych umiej-tnoci komunikacyjnych
/ychowanie
Zasada ,osiadania ,ro#lemu
0g1lne zasady rozwi2zywania ,ro#lem1w 3azywanie uczu4
Pomoc w #udowaniu ,oczucia własnej wartoci
Pomoc w rozwi2zywaniu kon5liktu wewn-trznego
Post-,owania w ,rzy,adku agresji dziecka
Post-,owanie z o,orem dziecka
Zasady wymierzania kar6 czy może co zamiast karania7
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 3/59
Skuteczna komunikacja – podstawowe umiejętności
Para5razowanie
Klary5ikowanie
0dzwierciedlanie uczu4 Komunikaty 8%y9 i 8:a9
;kce,tacja i zrozumienie
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 4/59
Pararazowanie
/iem do#rze6 co chcesz mi ,owiedzie4
Zanim Ci coś powiem, najpierw upewnię się czy dobrzerozumiem o co Ci chodzi
Powiedziałe6 że... Z tego6 co ,owiedziałe6 ja rozumiem6 że... <naczej m1wi2c... Czy to oznacza że...
:; to widz- w ten s,os1#6 że...
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 5/59
!laryikowanie
Dziecko: Bo ja, ja... starałem się nauczy na język po!ski, a!e jednocześnie nie rozumiałem o co w tym wszystkim chodzi..." wdomu by!i #oście, a tata był chory... nie miałem podręcznika, bo...
$auczycie!: Z te#o, co powiedziałeś zrozumiałem, %e nieprzy#otowałeś się do dzisiejszej !ekcji z ki!ku powod&w. 'ateriał
z !ekcji nie był d!a Ciebie zrozumiały, nie miałeś podręcznika, a!ete% byłeś przejęty chorob( taty i odwiedzinami #ości.
)pr&bujmy uporz(dkowa *woj( wypowied+...
:eli do#rze Cie#ie zrozumiałem... ; zatem uważasz6 że... Powiedziałe6 że...
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 6/59
"dzwierciedlanie uczuć
Dziecko: n ci(#!e mnie zaczepia. $a przerwie śmiał się ze mniei krzyczał, wyzywał mnie. -est #łupi. 'am ochotę da mu wtwarz.
$auczycie!: Z te#o, co m&wisz zauwa%am, %e złościsz się na)ebastiana, bo Ciebie zaczepia.
/idz-6 że ci-żko %o#ie o tym m1wi4... Kiedy o,owiadasz o tym6 masz łzy w oczach...
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 7/59
"dzwierciedlanie uczuć
Dziecko: n ci(#!e mnie zaczepia. $a przerwie śmiał się ze mniei krzyczał, wyzywał mnie. -est #łupi. 'am ochotę da mu wtwarz.
$auczycie!: Z te#o, co m&wisz zauwa%am, %e złościsz się na)ebastiana, bo Ciebie zaczepia.
/idz-6 że ci-żko %o#ie o tym m1wi4... Kiedy o,owiadasz o tym6 masz łzy w oczach...
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 8/59
!omunikaty #y nie są w$aściwe%
%y zawsze...
%y nigdy...
%y jeste...
= sugeruj26 że kto inny ,onosi win- >od,owiedzialno4 za zaistniał2 sytuacj-
= nie o,isujemy własnych uczu4
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 9/59
!omunikaty &a
= ,rzyznajemy si- do ,ewnej od,owiedzialnoci >udziału w sytuacji
= in5ormujemy i naszych emocjach > wyrażamy je
= komunikacja staje si- #ardziej otwarta > szczera
D?;CZ@0 /;R%07
). Daj2 drugiej oso#ie szans- na zmian- zachowania.A. 3ie zawieraj2 negatywnej oceny.. 3ie w,ływaj2 ujemnie na wzajemne relacje.
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 10/59
' jaki spos(b ormu$ować komunikaty &a)
iedy ,rzerywasz mi...
3ie lu#i- kiedy...
iedy na mnie krzyczysz6 nie mam ochoty z %o#2 rozmawia4. 3ie lu#i- s,otyka4 si- z :ackiem6 kiedy znajduje si- ,od
w,ływem alkoholu. 0#awiam si- os1# nietrzewych.
a Kiedy = in5ormuje6 że dane zachowanie jest dla nas kło,otliwe
b) Skutki zachowań bez osądu
c) Uczucie
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 11/59
*kceptacja i zrozumienie
Pr1#a wejcia w su#iektywny wiat ,rzeży4 rozm1wcy
Bierzemy ,od uwag- ,ers,ektyw- rozm1wcy
Powstrzymujemy si- od oceny
Koncentrujemy si- na słuchaniu i s,rawdzaniu czy do#rzerozumiemy wy,owied
D2żymy do zachowania jak najle,szego kontaktu
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 12/59
+ariery komunikacji
*woja historia:
Masz 10 lat. Pokłóciłeś się w szkole ze swoimnajlepszym kolegą. Tydzień tem p!osił "ięo po#yczenie $ złotyc% na c%ipsy. Po#yczyłeś mna dwa dni& a on do dzisiaj nie oddał pieniędzy.'dy w szkole pop!osiłeś go o zw!ot pieniędzy (najpie!w c%ciał wymsi) na To*ie& a*y mógł odda)
pieniądze "i innym !azem& a potem !zcił napodłogę i powiedział& #e j# nie c%ce z To*ą *yw tej samej ławce& *o jesteś samol*em.
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 13/59
+ariery komunikacji
/racasz ze szkoły do domu i o wszystkim, co się wydarzyło
pr&bujesz opowiedzie mamie. 'ama chce *obie pom&c nar&%ne sposoby:
Z012Z3CZ0$43 5CZ5C4' Nie martw się, nic się nie stało, przecież w końcu oddał pieniądze.
Na pewno znadziesz sobie nowe!o ko"e!ę. No, u#miechni sięi uż przestań o tym my#"e$% 647Z6/0$43
&iesz dziecko, takie est życie ' nie raz eszcze stracisz przyacie"a. (rzyań na całe życie nie istniee, "udzie się cią!"ekł*cą, a uż szcze!*"nie dzieci.
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 14/59
+ariery komunikacji
20D0
&iesz co+ o tw* ko"e!a est samo"ubny i !łupi. (owiedz mu, że ty też nie chcesz z nim siedzie$ w edne ławce i udawa, że nie zwracasz na nie!o uwa!i. (oszuka sobie nowe!o przyacie"a i pokaż mu że wca"e !o nie potrzebuesz
ŻALANIE SIĘ
-e, a"e ty este# biedny. ią!"e spotyka cię akie# nieszczę#cie. Strasznie miciebie ża".
B2$0 D25843- )B9
&iesz, może tw* ko"e!a miał race. /oże emu mama nie dae pieniędzy nachipsy, tak, ak tobie. 0eże"i za"eżało ci na przyani z nim, mo!łe# mu odpu#ci$te ki"ka złotych. 1aproponu mu utro, że eszcze raz mu pożyczysz.
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 15/59
+ariery komunikacji
PYTANIA
2 d"acze!o w o!*"e pożyczyłe# mu pieniądze skoro nie oddae+ zy co# podobne!o uż się kiedy# zdarzyło+ o mu powiedziałe#, ak niechciał ci odda$ pieniędzy+ zy powiedziałe# o tym paniwychowawczyni+
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 16/59
+ariery komunikacji
ODPOWIEDŹ EMPATYCZNA
3ozumiem, że ta sytuaca musiała by$ d"a iebie nieprzyemna. 1a"eżało i na tym, aby z powrotem dosta$ pieniądze, kt*re pożyczyłe# ko"edze. (ewnie poczułe# się zaskoczony kiedy nie chciałodda$ i pieniędzy+
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 17/59
',-."'*/01
4wiadome oddziaływanie przez wychowawcę na wychowanka, maącena ce"u wytworzenie pewne zmiany w e!o osobowo#ci.
1miany te powinny obemowa$ zar*wno stronę poznawczą, aki instrumenta"ną, a sam proces zachodzący między nimi est
uwarunkowany wie"oma czynnikami.
Naczę#cie rozumiane est ako przekształcanie, rozwianie osoby.
-dbywa się poprzez wspólne przeżywane w trakcie zabawy, pracy,
rozmowy, uroczysto#ci 5(eteresen).
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 18/59
'spieraj i wymagaj – dwie zasady procesu wychowawczego
+ !elacji wyc%owawczej pojawiają się dwaaspekty,
- wsparcie, akceptacja, szacunek dawane dzieck&
- granice, normy, wymagania, które stawia przeddzieckiem wyc%owawca.
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 19/59
'spieraj i wymagaj – dwie zasady procesu wychowawczego
+yc%owawca wspie!a dziecko pop!zez,
- akceptację potrzeb i uczuć dziecka
- przekazywanie dziecku wiary w jego możliwości, zdolności,potencjał
- obdarzanie zaufaniem
- wzmacnianie jego osignięć i stara!
- pomoc dziecku w rozwizywaniu problemów i konfliktówwewnętrznyc"#
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 20/59
'spieraj i wymagaj – dwie zasady procesu wychowawczego
-ziecko& któ!e doświadcza wspa!cia i wymagań,
- uczy się rozpoznawać własne uczucia i potrzeby
- zyskuje szacunek do samego siebie
- uczy się ufać innym ludziom i sobie samemu oraz korzystaćze wsparcia innyc"
- buduje poczucie własnej wartości i kompetencji
- uczy się rozwizywać swoje problemy#
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 21/59
'spieraj i wymagaj – dwie zasady procesu wychowawczego
'!anice i wymagania stawianie dzieck wynikają z,
- warunków pracy w świetlicy, szkole, zasad bezpiecze!stwa
- zada! jakie ma do zrealizowania osoba pracujca z dzieckiem
- norm współżycia pomiędzy lud$mi
- specyfiki relacji pomiędzy dorosłym a dzieckiem %celów wyc"owawczyc"&
- osobistyc" granic osoby wspierajcej dziecko %wartości, uczuć, potrzeb&#
adaniem oso*y wspie!ającej jest pokazywanie dziecku granici egzekwowanie wymaga!, powstrzymywanie niewłaściwyc" postaw,konfrontowanie go z konsekwencjami zac"owania - z szacunkiemi zdecydowaniem#
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 22/59
'spieraj i wymagaj – dwie zasady procesu wychowawczego
-zięki takim oddziaływaniom dziecko czy się,
- współ#ycia z ld/mi - poznaje zasady i reguły rzdzce światempoza rodzin i uczy się ic" przestrzegać
- dowiaduje się, że jego zac%owanie powoduje określone
konsekwencje, uczy się odpowiedzialności za własnezac"owania
- czuje się bezpieczne#
*a aspekty !elacji oso*y wspie!ającej z dzieckiem są !ówniewa#ne 23le wspa!cia tyle wymagań4.
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 23/59
2asada posiadania problemu
1rob!em
Z0)0D0
1rob!em rozwi(zuje ten, do ko#o on na!e%y. Z0)0D0 ;
iedy dorosły zauwa%y prob!em w re!acji z dzieckiem najpierwpowinien siebie zapyta:
Czyj to jest prob!em< Co mo#ę zrobi<
= *owarzyszy czy interweniowa<
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 24/59
2asada posiadania problemu
-ziecko p!ze#ywa p!zyk!e czcia Pot!ze*y dziecka nie są zaspokojone 5amane są p!awa dziecka
a*awa 6aka +spółp!aca
-ziecko na!sza g!anice 7 wa!tości 7 no!my wa#ne dla do!osłego -o!osły p!ze#ywa p!zyk!e czcia 7 nie mo#e zaspokoi) swoic%pot!ze*
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 25/59
3ziecko posiada problem
Zadaniem dorosłe#o jest towarzyszenie dzieckuw rozwi(zaniu prob!emu:
= uwa%nie słucha
= okazuje zrozumienie = daje wsparcie = o=eruje pomoc.
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 26/59
3oros$y ma problem z zachowaniem dziecka
Zadaniem dorosłe#o jest interwencja w zachowanie dziecka:
= in=ormuje o swoich uczuciach > oczekiwaniach = stawia #ranice = pozwa!a dziecku ponieś konsekwencje
niewłaściwe#o > niez#odne#o z normamizachowania.
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 27/59
' jaki spos(b rozwiązywać trudności
/ysłuchajE ! co dziecko czuje7 czego ,otrze#uje7
Ftre4 ,unkt widzenia dziecka.
/yra swoje uczucia oraz ,otrze#y. Zach-4 dziecko do ws,1lnej 8#urzy m1zg1w9.
Za,isz wszystkie ,omysły6 nie oceniaj2c ich.
/s,1lnie oceGcie kt1re s,or1d ,omysł1w nie ,odo#aj2 si- wam6
kt1re za s2 do#re i w jaki s,os1# możecie w,rowadzi4 je wżycie.
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 28/59
' jaki spos(b rozwiązywać trudności 4 przyk$ad
1. +ysłc%aj& co dziecko czje i czego pot!ze*je.
'()(*+Bardzo się martwisz, że oblałeś test z hiszpańskiego.'./012(Tak! Napisałem dobrze tylko 1 słwek z ", a #$zyłem się w$zora% przez
godzi&ę !
8. 9t!eś) pnkt widzenia dziecka.
'()(*+'esteś &aprawdę z&ie$hę$o&y. (ho$iaż prbowałeś wbi) sobie do głowy
wszystkie &owe słwka, &iektry$h &ie zapamiętałeś.
:. +y!a/ swoje czcia i pot!ze*y.'()(*+*artwię się, bo %eśli &ie zapamiętasz podstawowego słow&i$twa, będziesz
miał $oraz większe braki.
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 29/59
' jaki spos(b rozwiązywać trudności 4 przyk$ad
$. ac%ę) dziecko do wspólnej ;*!zy mózgów;.
'()(*++asta&awiam się, $zy gdybyśmy wspl&ie pomyśleli, przyszłyby &am do
głowy %akieś &owe i bardzie% sk#te$z&e sposoby #$ze&ia się
<. apisz wszystkie pomysły& nie oceniając ic%.
'./012(-z#$i) hiszpański.'()(*+ %zapisuje&+apisałem to. (o %esz$ze'./012(*oże mgłbym. . .
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 30/59
' jaki spos(b rozwiązywać trudności 4 przyk$ad
. /spl&ie zade$yd#%$ie, ktre pomysły wam się &ie podoba%0. tre s0
dobre i %ak wprowadzi) %e w ży$ie.
'()(*+(o s0dzisz o zrobie&i# kart ze słwkami i #$ze&i# się $odzie&&ie tylko
$ztere$h &owy$h słw './012(2odoba mi się to. 3le wolę &agra) &owe słowa &a mag&eto4o& i p#sz$za)
tak dł#go, aż zapamiętam.
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 31/59
/azywanie uczuć
'ziecko przeżywa silne uczucia, ale nie rozumie ic" i nie potrafi wyrazić#3 komunikatac" kierowanyc" do dorosłego 4zaszyfrowuje5 swojeuczucia
=ie!owca ato*s w!zasnął na mnie i wszyscy się śmiali.
'orosły może 4odszyfrować5 komunikat dziecka i odczytać zawarte w nimuczucia
+styd
6astępnie może sformułować komunikat, w którym okaże dziecku, żezrozumiał jego uczucia
Pewnie *yło ci wstyd.
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 32/59
/azywanie uczuć
1. =M>63=?T -3@"=?
8. >">"3@
:. =M>63=?T -A95@' 6?B+?CD"B >">"3@
7aki komunikat może się zaczynać od słów
!ozmiem& #e ...
wyo*!a#am so*ie& #e...
pewnie...
msiałeś...
wygląda na to& #e...
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 33/59
3laczego w rozmowie z dzieckiem warto nazywać uczucia)
- 'ziecko czuje się rozumiane i akceptowane, c"ętniej mówi o sobie# - 8czy się rozpoznawać i wyrażać uczucia#
- )ozwija inteligencję emocjonaln#
Poczucie w$asnej wartości
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 34/59
Poczucie w$asnej wartości Samoocena
(gólna postawa względem siebie samego, która wywierawpływ na nastrój, zac"owania względem samego siebie,otoczenia społecznego#
9odstawę samooceny stanowi wiedza o samym sobie :zgromadzone informacje, sdy, opinie dotyczce wyglduzewnętrznego, właściwości psyc"icznyc"# relacjiinterpersonalnyc"#
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 35/59
Pochwa$a opisowa
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 36/59
Pochwa$a opisowawg *5 6aber7 15 8azlish
'orosły mówi z uznaniem co widzi i czuje, a dziecko
w środku c"wali się samo#
1. pisz co widzisz
/idzę posprz0ta&y pok%, po#kłada&e ksi0żki &a płka$h,$zysty dywa&.
8. pisz co czjesz
2rzy%em&ie we%ś) do takiego poko%#!
:. Podsmj godne poc%wały zac%owanie dziecka słowami
To się &azywa porz0dek!
!onlikt wewnętrzny
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 37/59
!onlikt wewnętrzny
5yt#a$%a w ktre% osoba zm#szo&a %est doko&a) wybor#
pomiędzy dwoma $elami 6 postawami 6 za$howa&iami. 5yt#a$%a taka może prowadzi) do powstawa&ia sta&w
wew&ętrz&ego &apię$ia, 4r#stra$%i.
50 eleme&tem pozytyw&ym 6 korzyst&ym z p#&kt# widze&ia
tworze&ia hierar$hii wartoś$i 7 ko&4likty s0 war#&kiem&iezbęd&ym do rozwo%#.
Pomoc w rozwiązywaniu konliktu wewnętrznego
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 38/59
Pomoc w rozwiązywaniu konliktu wewnętrznego
=onElikty wewnęt!zne dziecka mogą się pojawia) gdy,
;# 'ziecko przeżywa sprzeczne pragnienia, tendencje, motywy %np# jednocześnie czegoś pragnie i boi się tego&
=6FG3=T -DH@63@>63=?63@
- gdy znajdzie się w sytuacji z której nie ma dobrego wyjścia, %np# dziecko ma
do wyboru pójść na życzenie ojca po alko"ol, wiedzc, że on się upije,albo nie zrobić tego i ścignć na siebie gniew ojca&#
=6FG3=T >63=?63@>63=?63@
- gdy ma do wyboru dwie równie atrakcyjne możliwości i wie, że wybierajc
jedn - straci drug %np# gra w piłkę z kolegami lub obejrzenie ulubionegofilmu&
=6FG3=T -DH@63@ -DH@63@
Pomoc w rozwiązywaniu konliktu wewnętrznego
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 39/59
ą y ę g
3zieci z rodzin alkoholowych są szczeg(lnie nara9one na prze9ywanie
konlikt(w wewnętrznych:
- realizujc swoje prawdziwe pragnienia lub wyrażajc uczucia : narażaj sięna brak akceptacji i kary ze strony rodziców np# dziewczyna c"ce sięspotykać z c"łopcem, którego nie akceptuje jej mama,
- świat zewnętrzny, a w szczególności świetlica jest dla nic" jednocześnieważny %bo mog tam zaspokajać potrzeby& i przerażajcy %bo rzdzi sięinnymi regułami niż w rodzinie&,
- s narażone na sprzeczne wpływy w rodzinie i w świecie zewnętrznym %wszczególności w świetlicy %np# rodzice każ dziecku oszukiwać lub ukrywaćprawdę w imię dobra rodziny, a w świetlicy obowizuje szczerość iprawdomówność,
- często znajduj się w sytuacjac", z któryc" nie ma dobrego wyjścia#
Pomoc w rozwiązywaniu konliktu wewnętrznego
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 40/59
ą y ę g
#ak więc dzieci z rodzin alkoholowych muszą wybierać:
- pomiędzy własnymi uczuciami i potrzebami a oczekiwaniami rodziny,
- pomiędzy nakazami obowizujcymi w rodzinie a wartościami i normamiświata zewnętrznego %w szczególności tymi, które s przekazywanew świetlicy&,
- pomiędzy zac"owaniami, któryc" wyuczyło się w rodzinie i które nierazratowały je z opresji a tymi, któryc" oczekuj od niego nauczyciele,wyc"owawcy,
8 pomiędzy większym lub mniejszym złem, ryzykiem, zagrożeniem,
cierpieniem#
/ierozwiązane konlikty parali9ują dzia$anie dziecka7 powodujązablokowanie energii7 silne przykre emocje7 stan og(lnego napięcia5Pojawia się tendencja do rozwiązania konliktu7 ale dziecko
potrzebuje w tym wsparcia5
' jaki spos(b pom(c dziecku prze9ywającemu konlikt
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 41/59
j p p p y jąwewnętrzny
1. 9łc%aj dziecka spokojnie i z wagą& akceptjąc i odzwie!ciedlając
czcia, 9/idzę, że się martwisz:.
8. 9p!awd/& czy nie ma jakiejś 2d!giej st!ony4 p!o*lem o któ!ymopowiada dziecko,
9*wisz, że $h$esz %e$ha) &a wy$ie$zkę. (zy %est $oś, $o $i w tym przeszkadza, $zego się obawiasz: <ożesz odzwierciedlić sprzeczności , jakie pojawiły sięw zac"owaniu dziecka
9*wisz, że &ie&awidzisz szkoły, &ie ob$hodz0 $ię o$e&y, ale wygl0dasz , %akbyś się tym wszystkim martwił:.
:. 6azwij konElikt,
9/ię$ $h$esz %e$ha) &a wy$ie$zkę, ale %ed&o$ześ&ie boisz sięo mamę, przeżywasz w środk# ko&4likt.:
' jaki spos(b pom(c dziecku prze9ywającemu konlikt
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 42/59
j p p p y jąwewnętrzny
$. ac%ę) dziecko do pełniejszego wy!a#enia o* st!on konElikt.
9Napisz, opowiedz $o %est za tym, żeby %e$ha) &a wy$ie$zkę &a %ed&e% kart$e,a &a dr#gie% $zego się boisz, dla$zego wolisz zosta) w dom#:.
3arto proponować dziecku różne formy wyrażania konfliktu : rysunek, wiersz,opowiadanie, odegranie scenki, bajka, metafora itp#
<. dzwie!ciedlaj i zaakceptj wszystkie czcia& pot!ze*y i wa!tości& któ!ewy!azi dziecko. Ce#eli to konieczne& pomó# m z!ozmie) sytacjęIdosta!czając inEo!macjiJ l* wy!a/ swoje stanowisko,
9/ię$ ty myślisz, że powi&&aś %e$ha) &a wy$ie$zkę, bo %edzie $ała gr#pa igdybyś została 8 zdradziłabyś &as /iesz, $h$ę (i powiedzie), że %esteśw bardzo tr#d&e% syt#a$%i i roz#miem Tw% lęk o mamę a także to, że zależy (i&a gr#pie. 'eżeli zosta&iesz, to &ie z&a$zy, że zdradzisz gr#pę. ażdade$yz%a %aka pode%miesz będzie w porz0dk#: #
<ożesz w tym celu posłużyć się bajk lub metafor, która pokaże dziecku jegokonflikt w innej perspektywie#
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 43/59
' jaki spos(b pom(c dziecku prze9ywającemu konlikt
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 44/59
wewnętrzny
N. 9ą sytacje& w któ!yc% powinieneś p!zeją) inicjatywę,
- gdy rozwizanie, które wybiera dziecko jest destrukcyjne dla samegodziecka, %np# samobójstwo&, dla innyc" ludzi %dziecko c"ce pobićkolegę&, ze względu na prawa, normy lub wartości %np# ucieczka zdomu, wagary, kradzież, itp#&
- gdy rozwizanie problemu przerasta możliwości dzieckai decyzję powinni podjć jego rodzice lub opiekunowie %np# dziecko jestc"ore, lub zagraża mu jakieś niebezpiecze!stwo&#
;0. +a#ne jest !oz!ó#nienie tyc% sytacji w któ!yc% mo#nai wa!to zostawi) dzieck p!zest!zeń na !ozwiązanie p!o*lemsamodzielnie& od tyc% w któ!yc% do!osły msi podją) inte!wencję.
Postępowanie w przypadku agresji dziecka
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 45/59
Postępowanie w przypadku agresji dziecka
;# <ów do dziecka spokojnym, ale zdecydowanym głosem#># *taraj się nawizać z dzieckiem kontakt wzrokowy#?# 3ydawaj krótkie, proste polecenia, które maj na celu ograniczenie
niebezpiecznyc" zac"owa!
T!zymaj stopy na podłodze.pś) !ęce.dłó# to na stół.
@# 9owtarzaj komunikaty słowne wielokrotnie - 4zdarta płyta5# 8nikaj tonurozkazujcego#
A# =eżeli to możliwe, poproś inne dzieci o opuszczenie pomieszczenia -łatwiej będzie zapanować nad zac"owaniem dziecka, gdy zostaniesz z nimsam# =eżeli nie możecie zostać sami, poproś dzieci, aby odsunęły się#
B# =eżeli dziecko nie reaguje na komunikaty słowne, możesz próbowaćograniczyć je fizycznie np# przyciskajc ręce do tułowia# =ednak, jest tointerwencja ryzykowna i lepiej jej nie podejmować, jeżeli nie czujesz sięwystarczajco pewnie#
2jawisko oporu
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 46/59
2jawisko oporu
- 3edług .# Creuda to siła, która doprowadza do wyparciai utrzymuje jeD jest on wyczuwany w trakcie pracyanalitycznej#
- * to wszelkie działania, które s podejmowanieświadomie lub nieświadomie przez klienta i majzapobiec, unieważnić lubw inny sposób nie dopuścić do postępu w terapii#
Podstawowe kategorie oporu ;" i <=>=?
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 47/59
;"tani7 <=>=?
Maniplowanie%lekceważenie, uwodzenie, przypisywanie swoic"
problemów innym, zapominanie&#
5amanie !egł%opuszczanie umówionyc" spotka!, niedotrzymywanie
terminów płatności, formułowanie niestosownyc"próśb, manifestowanie niewłaściwyc" zac"owa!&#
Podstawowe kategorie oporu ;"t i <=>=?
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 48/59
;"tani7 <=>=?
Powst!zymywanie się od komnikowania%milczenie, sporadyczne i skpe treściowo wypowiedzi,
podejmowanie tematów niezwizanyc" z terapi&#
>nikanie istotnyc% t!eści%wdawanie się w rozmowy na bła"e tematy, skłonność
do nadmiernego intelektualizowania, zadawaniepyta! retorycznyc", obsesyjne uciekanie od tematu&
Podstawowe kategorie oporu ;"t i <=>=?
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 49/59
;"tani7 <=>=?
Powst!zymywanie się od komnikowania%milczenie, sporadyczne i skpe treściowo wypowiedzi,
podejmowanie tematów niezwizanyc" z terapi&#
>nikanie istotnyc% t!eści%wdawanie się w rozmowy na bła"e tematy, skłonność
do nadmiernego intelektualizowania, zadawaniepyta! retorycznyc", obsesyjne uciekanie od tematu&
"p(r
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 50/59
p
;# 3 psyc"ice każdego człowieka tworz się mec"anizmy obronne,polegajce na pewnyc" zniekształceniac" w odbiorze rzeczywistości#
># Cunkcj tyc" mec"anizmów jest utrzymanie równowagi psyc"icznejpoprzez oc"ronę obrazu świata i obrazu siebie# <ec"anizmy obronne niedopuszczaj do uświadomienia sobie tyc" aspektów rzeczywistości, któres zagrażajce dla psyc"iki człowieka#
?# /m trudniejsza jest sytuacja emocjonalna,, tym silniejsze mec"anizmymusz działać, aby oc"ronić równowagę psyc"iczn#
@# 'zieci z rodzin dysfunkcjonalnyc" żyj w szczególnie trudnej sytuacji,dlatego wykształcaj silne mec"anizmy obronne# 'opóki sytuacja dzieckanie ulegnie zmianie - nie wolno naruszać tyc" mec"anizmów#
A# 'ziałanie mec"anizmów obronnyc" przejawia się w zac"owaniac" dziecka : w formie oporu# 'ziecko może się opierać przed tymi oddziaływaniamiterapeutycznymi, które s dla niego zbyt zagrażajce#
"p(r
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 51/59
p
;# 3 psyc"ice każdego człowieka tworz się mec"anizmy obronne,polegajce na pewnyc" zniekształceniac" w odbiorze rzeczywistości#
># Cunkcj tyc" mec"anizmów jest utrzymanie równowagi psyc"icznejpoprzez oc"ronę obrazu świata i obrazu siebie# <ec"anizmy obronne niedopuszczaj do uświadomienia sobie tyc" aspektów rzeczywistości, któres zagrażajce dla psyc"iki człowieka#
?# /m trudniejsza jest sytuacja emocjonalna,, tym silniejsze mec"anizmymusz działać, aby oc"ronić równowagę psyc"iczn#
@# 'zieci z rodzin dysfunkcjonalnyc" żyj w szczególnie trudnej sytuacji,dlatego wykształcaj silne mec"anizmy obronne# 'opóki sytuacja dzieckanie ulegnie zmianie - nie wolno naruszać tyc" mec"anizmów#
A# 'ziałanie mec"anizmów obronnyc" przejawia się w zac"owaniac" dziecka : w formie oporu# 'ziecko może się opierać przed tymi oddziaływaniamiterapeutycznymi, które s dla niego zbyt zagrażajce#
Postępowanie z oporem dziecka
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 52/59
ęp p
;# Ed$ czujny na przejawy oporu u dziecka#
># 6ie bierz zac"owania dziecka do siebie, pamiętaj, że ono próbuje c"ronić coś ważnego#
?# 6ie próbuj walczyć z oporem, ani go przełamywać#
@# (każ dziecku, że zauważyłeś jego opór,'idzę7 9e nie masz ochoty odpowiedzieć na to pytanie
A# .aakceptuj opór dziecka i nadaj mu pozytywne znaczenia/ie musisz m(wić o tym7 co jest dla -iebie zbyt trudne5 -ieszę się7 9e potraisz
zadbać o siebie5 Powiedzenie7 9e nie podoba ci się ta zabawa wymaga$o du9o odwagi5
B# 8stal reguły, które pozwol dziecku na wycofanie się z sytuacji zagrażajcyc", lub zbyt
trudnyc"#
2awsze mo9na powiedzieć 4 nie chcę5
Postępowanie z oporem dziecka
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 53/59
9omóż dziecku zrozumieć $ródła jego oporu 2astan(wmy się7 czego tak naprawdę się boisz555 -o się stanie7 je9elimi o tym powiesz555
9orozmawiaj z dzieckiem o korzyściac", jakie może odnieść, jeżeli sięprzełamie
Pomyśl7 jakie mo9esz mieć korzyści7 je9eli o tym porozmawiamy555
'aj dziecku czas i przestrze! do dokonania wyboru2robisz to7 gdy będziesz się czu$ gotowy5
(dwołaj się do kontraktu, kiedy dziecko przekracza normy 8o9esz nie brać udzia$u w zabawie7 ale nie wolno ci p!zeszkadza)
innym.
/agrody i kary
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 54/59
3arto stosować nagrody, a unikać kar#
9omimo tego kary od zarania dziejów ciesz się popularności#
*twarzaj sytuacje wyc"owawcze poprzez które rozwiniesz empatię swojegodziecka#
*tosuj poc"wały : dobre słowa, uśmiec", duma, drobne upominki# 3yrażajuznanie dla tyc" zac"owa! dziecka, które uznajesz za pożdane#
9oc"wała ma większ moc jeśli została wyrażona publicznie#
6agroda ma być tylko środkiem do celu#
6agradzanie warto rozpoczynać od nagrody o mniejszej wartości#
6agroda pełni funkcję motywacyjn#
3skazuj za jakie zac"owania dziecko może zostać nagrodzone#
/agrody i kary
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 55/59
2ieruj się intuicj wyc"owawcz, rozpoznawaj potrzeby dziecka, rozmawiaj
z nim, pytaj o zdanie, opinię#
.wolennicy karana zwykle koncentruj się na skutkac" zac"owaniadziecka, nie zaś na jego przyczynac"#
=edynym celem karania powinno być uzyskanie poprawy zac"owania#
8stalaj normy i zasady wspólnie z dzieckiem, dowiedz się czy je rozumie#
2onsekwentnie stosuj ustalone wcześniej normy i zasady#
8trzymuj kontakt wzrokowy z dzieckiem#
3czuj się w sytuację dziecka, wysłuc"aj jego wyjaśnie!#
/agrody i kary
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 56/59
6iektórzy wyc"owawcy zamiast karania stosuj !ozmowę wyc%owawczą
( odwołuj się do mocnyc" stron dziecka, zac"ęcaj do prezentowania ic"#
*kuteczniejsze s kary naturalne : konsekwencje określonegozac"owania, przed którymi rodzic nie c"roni, a dziecko je ponosi#
2ara naturalna sprawia, że dziecko nie ma pretensji do rodziców,
nauczycieli, lecz do samego siebie#
'arunki wymierzania kar
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 57/59
- z życzliwości, z zac"owaniem godności dziecka
- lepiej aby robiła to osoba cieszca się autorytetem lub sympatidziecka
- kara wymazuje winę dziecka, nie należy więc powracać do tegotematu, cigle przypominać o przewinieniu
- zanim ukarzemy warto zorientować się czy dziecko akceptujewyznawane przez nas normy
- sprawd$ czy dziecko rozumie stawiane mu wymagania, jeśli zajdzietaka potrzeba wyjaśnij, odpowiedz na pytania
- na przewinienia małego dziecka reaguj natyc"miast
-zego unikasz podczas stosowania kar)
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 58/59
- 3ymierzania kar w gniewie, pod wpływem emocji
- kar cielesnyc"
- stosowania zbyt surowyc" i zbyt długic" kar
- braku konsekwencji w postępowaniu wyc"owawczym
- wyzwisk, obrażania, poniżania
- krzyku, podniesionego tonu głosu
- straszenia czymś lub kimś#
'arunki wymierzania kar
7/21/2019 Umiejętności - Dziecko 2015
http://slidepdf.com/reader/full/umiejetnosci-dziecko-2015 59/59
- *tosowanie tyc" samyc" kar, częste karanie powszednieje i staje
się nieskuteczne
- wyjaśnij za co i dlaczego karzesz
- stwórz możliwość alternatywnego wyboru w stosunku dozac"owania, za które karzesz %inny sposób osignięcia celu&
- nagradzaj dzieci za zac"owania sprzeczne z tymi, które c"ceszwyeliminować
- kara powinna być sprawiedliwa i dostosowana do właściwościpsyc"ofizycznyc" dziecka#