okul çağı çocuk ve gençlerde

zayıflık ve şişmanlık

demir yetersizliği

anemisi

vitamin yetersizlikleri

iyot yetersizliği hastalıkları

diş çürükleri

0-5 Yaş Grubu

Çocuklarda

büyüme ve

gelişme geriliği

demir yetersizliği

anemisi raşitizm

Kadınlarda

Zayıflık ve Şişmanlık

İyot Yetersizlikleri Hastalıkları

Vitamin Yetersizlikleri

Demir eksikliği anemisi

bodurluk

• %10.3

zayıflık

• %0.4

düşük kiloluluk

• %2.8

TNSA - 2008 TNSA - 2013

BODURLUK

•%10 DÜŞÜK KİLO

•%2

0-5 yaş grubu çocuklarda

%55

KİLOLU

%27

ŞİŞMAN

TNSA – 2013 KADINLAR

YAŞ BMI

15-19 yaş grubundaki kadınlar için;

22.5

40-49 yaş grubu için; 30.7

Ortalama BMI yaşla birlikte hızlı bir şekilde artmaktadır.

Kronik enerji yetersizliğini tanımlamak için yetişkinlerde Beden Kütle

İndeksi (BKİ) kesişim noktası (cut-off) <18.5 kg/m2 kriter olarak

alınmaktadır. Türkiye'de yetişkin kadınlarda kronik-enerji yetersizliği önemli bir sorun olarak görünmemektedir (TNSA, 2008).

TÜİK (2010) Sağlık Araştırması verilerine göre 15 yaş ve üzeri bireylerde:

Kronik enerji yetersizliği

TÜİK(2010)

Zayıflık

Kadınlarda: %5.9 Erkeklerde %3.5

TOPLAMDA

%4.7

Ülkemizde demir yetersizliği anemisi önemli bir

halk sağlığı sorunudur. Yapılan çeşitli araştırmalarda elde edilen sonuçlara göre; Türkiye’de genel olarak

0-5 yaş grubu çocukların ortalama %50’sinde, okul

çağı çocuklarının %30’unda, emzikli kadınların ise

%50’sinde anemi görülebilmektedir.

Demir yetersizliği anemisi (kansızlık)

Sağlık Bakanlığı Demir Gibi Türkiye Programı’nın

izleme ve değerlendirilme çalışması sonucunda 12-23 aylık çocuklarda anemi sıklığının %30’lardan %7.8’e düştüğü saptanmıştır (Akdağ, 2003-2010).

%30 %7.8

Ağır ve orta düzeyde iyot yetersizliğinin %27.8

olduğu ve bu değerin 1997 ve 2002 araştırma sonuçlarına göre (sırasıyla, %58 ve %38.9) daha iyi olduğu sonucuna varılmıştır. İyot yetersizliğinin şehirlerde çoğunlukla çözümlendiği ancak kırsal yerleşim yerlerinde halen önemli bir sorun olduğu vurgulanmıştır.

İyot yetersizlikleri hastalıkları

iyot yetersizliği

öğrenme yeteneği ve okul

başarısında azalma

gebelerde düşük ve ölü

doğum riskinde

artma

büyüme ve gelişme

geriliği

zekâ düzeyinin akranlarına göre en az 13,5 puan daha

düşük olması

guatr

Ülkemizde iyot yetersizliği hastalıkları ile mücadele

edebilmek için tuzun iyotlanması yöntem olarak seçilmiştir. Bu amaçla, 1994 yılından beri Sağlık Bakanlığı, UNICEF işbirliğinde “İyot Yetersizliği Hastalıklarının Önlenmesi ve Tuzun İyotlanması Programı” yürütülmektedir.

http://cocukergen.thsk.saglik.gov.tr/

Gazi Üniversitesi tarafından 2011 yılında yürütülen, 6-17 aylık

çocuklarda ve annelerinde D vitamini düzeyini belirleme

çalışmasında annelerin %81.7’sinin D vitamini düzeyi 20

ng/mL altında bulunmuştur. Annelerin yaşlarına, eğitim durumuna ve gelir durumuna göre D vitamini düzeyi arasında fark saptanmamıştır. Çocuklarda D vitamini eksikliği sınır değeri 15

ng/mL olarak alınmış, buna göre çocukların %26.8’ünde D vitamini eksikliği olduğu saptanmıştır. Çocuklarda cinsiyet ve yaş gruplarına göre D vitamini düzeyi arasında anlamlı fark saptanmamıştır. Prematürelerde ve düşük doğum ağırlığı olanlarda ise D vitamini eksikliği daha fazla görülmüştür (GÜ/SB, 2011).

D vitamini yetersizliği

D vitamini Eksikliği

Hipokalsemi

Osteomalazi

Raşitizm Hipofosfatemi

Osteoporoz

D vitamini Eksikliği sonuçları

http://hastane.omu.edu.tr/saglikli-bilgiler/endokrin-belgeler/D%20V%C4%B0TAM%C4%B0N%C4%B0%20EKS%C4%B0KL%C4%B0%C4%9E%C4%B0.pdf

WHO büyüme eğrileri (2006, 2007a ve 2007b)

kullanılarak değerlendirilmiş çalışmalara gereksinim vardır.

Yuca ve arkadaşları (2010), 2006-2007 yılları arasında 6-18 yaş grubu okul çocuğu üzerinde yürüttükleri bir çalışmada;

Çocuk ve gençlerde şişmanlık

6-18 yaş grubu okul çocuğu

hafif şişmanlık

%11.1

obezite

%2.2

Kızlar

%2.3

Erkekler

%2.1

SB/HÜ TOÇBİ 6-10 yaş grubu okul çağı

çocuklarında Türkiye Geneline gösterge olarak 140 ilköğretim okuluna devam eden 6-10 yaş grubu 12301 çocuk üzerinde yürütülmüştür. Şişmanlık görülme sıklığı 6, 7, 8, 9 ve 10 yaşlarında sırasıyla, %5.5, %5.8, %6.1, %7.7 ve %6.9 bulunmuştur. Şişmanlık sorununun en fazla görüldüğü bölgeler İstanbul (%13.0) ve Batı Marmara (%11.7)’dır.

TÜİK (2010) Sağlık Araştırması verilerine göre 15 yaş ve

üzeri bireylerde hafif şişmanlık, şişmanlık görülme sıklığı sırasıyla erkeklerde %37.3 ve %13.2, kadınlarda %28.4 ve %21.0 ve toplamda %33.0 ve %16.9 bulunmuştur.

Yetişkinlerde şişmanlık

Ülkemizde tüm ölümlerin ilk sırasında %47.73 ile

kalp damar hastalıkları yer almaktadır ve hastalık yükü %19.3’dür. Serebrovasküler hastalıkların insidansı 100 000’de erkeklerde 69.6, kadınlarda ise 72.1’dir. Prevelans ise binde 3.19’dir (UHY-ME, 2004).

Kalp-damar hastalıkları:

Rapor edilen değerlere göre hipertansiyon prevelansı

2008 yılında erkeklerde %8.9, kadınlarda %17.9 ve tüm bireylerde %13.5 iken, 2010 yılında erkeklerde %8.4, kadınlarda %16.8 ve tüm bireylerde %12.7’dir.

2010 yılı verilerine göre hipertansiyon prevelansı kırsalda (erkek: %10.3, kadın: %19.9, toplam: %15.3), kentsel yerleşime göre (erkek: %7.7, kadın: %15.3, toplam: %11.5) daha yüksektir (SB, 2012).

Hipertansiyon

Akdenizlilerde yapılmış, Diyet ve Hipertansiyona dair bir araştırma;

Yapılan araştırmaya göre Hipertansiyon hem diyetle alının sodyum, hem de kalsiyumla ilişkili. Tansiyon hastası olmayan bireylerde (< 2400 mg Na/d) alımı hipertansiyon riskini %30 ile %50 arasında düşürmüş.

Ayrıca (< 2400 mg Na/d) alan hipertansiyon hastaları (>800 mg/d) Kalsiyum aldıklarında %52 oranında düzelme kaydedilmiş.

http://link.springer.com/article/10.1007%2Fs00394-002-0372-4

European Journal of Nutrition August 2002, Volume 41, Issue 4, pp 161-167

Türkiye'de kanserler yetişkinlerde %13.1 ile ikinci

sırada ölüm nedeni (UHY-ME, 2004) iken, TÜİK Ölüm Nedeni İstatistikleri (2009) verilerine göre %21.1 oranı (erkek: % 24.9 ve kadın: %16.5) ile yine ikinci sırada ölüm nedeni olarak büyük önem taşımaktadır (SB, 2012).

Kanser

Kanser

Meme Kanseri

Kolon Kanseri

GİS Kanserleri

Uterus (Rahim) Kanseri

Prostat Kanseri

Böbrek Kanseri

http://beslenme.gov.tr/content/files/arastirmalar/uyelik/beslenme_bilgi_serisi/Kitaplar/d/d_10_obezitevekanser.pdf

Türkiye Erişkin Kalp Sağlığı ve Hipertansiyon Araştırması

ve Risk Faktörleri (TEKHARF) çalışmasında ise prevelans %8.4 (E: %8.1; K:%8.9) bulunmuştur (Yumuk, 2005). TURDEP-II’ye göre Türk erişkin toplumunda diyabet sıklığının %13.7’ye ulaştığı görülmüştür (Satman, 2010).

Diyabet

2005: %8.4

2010: 13.7

Hiperinsülinemi İnsülin Direnci Diyabet

http://www.journalagent.com/kafkas/pdfs/KJMS_1_2_81_85.pdf

Diyabet ve Kardiovasküler Hastalıklar Arasındaki İlişki

Teşekkürler