Slide 1

TREGU I BRENDSHËM

Jeroen Hooijer

Tregu brendshëm dhe shërbimet DG

Maj 2005

Slide 2

Skicë

• Çka është tregu i brendshëm ?• Liritë themelore• Qasjet me qëllime harmonizimi• Politikat e posaçme

Slide 3

Tregu i brendshëm

rajon në të cilin• mallërat• punëtorët• të vetpunësuarit dhe

kompanitë• hërbimet • Kapitali

Mund të qarkullojnë

• lirshëm

dhe• Nën kushte të

pandryshuara të konkurrencës

Slide 4

Çka përfshin tregu i brendshëm?

• Heqjen e doganës në mes të Shf• Heqjen e kufizimeve sasiore në mes të Shf• Heqjen e barrierave të tjera për tregëtimin

e mallërave, shërbimeve dhe kapitalit(qëllimi kryesor i DG MARKT)

• Rregullat të përbashkëta të konkurrencës• Rregulla të përbashkëta të politikave të

tregtisë së jashtme

Slide 5

Bazat e lëvizjes së lirë

Legjislacioni dytësor:

masat harmonizuese

Marrëveshja e Komisionit Evropian:

4 liritë fundamentale + ECJ ligji mbi rastet

Slide 6

Liritë fundamentale

• Liria e lëvizjes së mallërave, personave(punëtorë apo të vetpunësuar), shërbimeve dhe kapitalit

• Liria e lëvizjes së rregull e përgjithshme: Shf nuk do të ndërmarrin masa restriktive për tregti përbrenda komunitetit

• Domosdoshmëria e një elementi ndërkufitar

• Përjashtimet e caktuara me marrëveshjen e EC dhe ligjin e rasteve të EJC

• Qytetarët/bizneset mund të mbështeten në rregullat para gjykatave vendore dhe Europiane

Slide 7

Fuqizimi i rregullave të komunitetit

Nëpërmes të gjykatave vendore:– Aplikimi direkt i ligjit të EC– Interpretimi i ligjit vendor duke pasur parasysh

ligjin mbi komunitetet– procedura ligjore preliminare (Art. 234 TEC)

Nëpërmes të Komisionit:– Ankesat që shpiejnë deri tek procedura e

shkeljeve kundër MSAlternativat:

– Karta e implementimit– Mekanizmat jashtë gjyqeve: SOLVIT

Slide 8

Shembuj të lëvizjes së lirë

• Shf mund të mos kërkojë leje pune• nga punëtorët e dërguar nga Shf

• Shf mund të mos kufizojë shitjen e produkteve farmaceutike nëpërmes internetit, për barna që ipen pa udhëzim.

• Shf mund të ndalojë ndonjë lloj loje për shkak të rendit publik

Slide 9

Lëvizja e lirë e mallërave

• Ndalimi i restriksioneve sasiore për importet dhe masat që kanë efekt të barabartë – Art. 28 TEC

• Interpretimi i gjërë (Dassonëille)• Principet e njohjes së dyanshme (Cassis

de Dijon) qasja e re drejt harmonizimit • Mospërfshirja e „marrëveshjeve të shitjes“

(Keck)

Slide 10

Masat të cilat kanë efekt të barabartë

“ të gjitha rregullat e tregtisë që janë të miratuara

nga vendet anëtare të cilat janë në gjendje që të

vendosin në prapavijë në mënyrë direkte apo

indorekte, aktuale apo potenciale, tregtinë

ndërmjet komuniteteve…”

“Dassonville” (1974)

Slide 11

Shembuj të masave që kanë efekt të njejtë

– Domosdoshmëritë për autorizim të mëhershën

– Politikat kombëtare të blerjeve

– Ndalesat në importet paralele

– Dyfishimi i testeve, inspekcioneve, etc .

– Kërkesa për të caktuar një përfaqësues në Vendet Anëtare qe importojnë

– Ligjet pranuese

Slide 12

Principi i njohjes së ndërsjellë • Shf nuk mund të bazohen në

përjashtimet e marrëveshjes për të justifikuar ndalesat e lëvizjes së lirë, ku domosdoshmëria e shteteve amë takohen në një pikë.

• Shteti amë përgjegjës për themelimin dhe monitorimin e domosdoshmërive përderisa vendi nikoqir ka për detyrë të garantojë lëvizjen e lirë

• Varësisht nga besimi i ndërsjellë në mes të Shf në kontrollat efektive në shtetin amë

Slide 13

Kufizimet e Art. 28 TEC

• Nuk aplikohet për aranzhimet e shitjeve, rregullimin e mënyrës se si një produkt mund të shitet, përderisa këto janë jodiskriminuese, në ligje dhe në praktikë(Keck)

• Nuk ndalon rregullat e paqarta vendore për kryerjen e marketingut e një produkti më të vështirë, por gjithashtu kërkon edhe një ngarkesë të dyfishtë të rregullimit

Slide 14

Përjashtimet për Art. 28 TEC

• Mangesitë eksplicite të Marrëveshjes, Art. 30 TEC• Moralitetin publik• Politikat publike• Sigurinë publike• mbrojtja e shëndetit të njerëzve, kafshëve dhe bimëve• mbrojtja e pasurive kombëtare për procesimin e vlerave

artistike, historike apo arkeologjike. • Mbrojtja e pronës komerciale dhe industriale

• „Domosdoshmëritë mandatore“(Cassis de Dijon)

• Mbrojtja e konsumatorëve dhe mjedisit

• Konkurrenca e padrejtë • Te tjera

Slide 15

Principi i proporcionalitetit

• Në secilin rast, masat kombëtare mund të arsyetohen, nëse

– Ato janë të nevojshme për të arritur objektivin e tyre, dhe Shf tregon se pranon objektivat seriozisht(psh. Duke pasur një regjim të bendshëm që shërben për të njejtin qëllim)

– Ato janë proporcionale, dmth. Nëse nuk është e mundur që të arritet objektivi me më pak masa restriktive.

Slide 16

Lëvizja e lirë e punëtorëve

• Art. 39 TEC• i jep të drejtë punëtorëve që të kërkojnë

punësim përmbrenda komunitetit• Ndalon diskriminimet e punëtorëve bazuar

në kombësinë e tyre, edhepse ata nuk janë të lidhur me statusin e tyre të punëtorit

• Disa rregulloret të implementimit dhe një ligj i rasteve EJC

• Përjashtimet që konstruktohen nga ECJ

Slide 17

Liritë dhe themelimi i shërbimeve

– Art. 43 and 49 TEC

– Themelimi lidhet me aktivitete stabile dhe të vazhdueshme, përderisa shërbimet lidhen me aktivitetet e ofruara përkohësisht

– Nuk ka ndonjë rëndësi praktike të ndarjes

• Të dyja aplikohen tek personat e vetpunësuar dhe tek kompanitë

• Të dyja janë të kufizuara tek aktivitetet me karakter ekonomik dhe përbajnë elemente ndërkufitare

Slide 18

Qasje e përgjithshme e dhënë nga ligji i rasteve të EJC

• „Qasja e tregut“ të EJC: të gjitha rregullat kombëtare të cilat ka gjasa të pengojnë themelimin e provizioneve të shërbimeve nga një kompani apo një person i vetpunësuar në një Shf tjetër janë ndalesa bazuar në kuptimin e Art. 43/ 49 EC dhe duhet që të arsyetohen objektivisht, edhe nëse ato jaën jo diskriminuese.

Slide 19

Përjashtimet e Art. 43, 49 TEC

• Mangësitë eksplitcite të marrëvshjes (Art. 45, 46, 55 EC)– Ushrtimi i autoritetit zyrtar – Siguria publike, politikat publike apo shendeti

publik • „Arsyetimet objektive“ bazuar në ligjin e

rasteve EJC– Mbrojtja e ambientit– Mbrojtja e konsumatorit – Te tjera

• Aplikohet principi i proporcionalitetit

Slide 20

Liria e kapitalit

• Art. 56 EC• Defimini i hapur i kapitalit nga ECJ • Ndarje nga liria e themelimit, por pa

ndonjë rëndësi praktike • „qasja e tregut“ e ECJ, si rrjedhim i

themelimit/shërbimeve

Slide 21

Qasjet drejt harmonizimit

Qasja e vjetër (para 1985)• Përshkrim i detajuzuar i specifikave të produktit • E pavolitshme për tu themeluar dhe implementuar • Ndalesat për zhvillimet e reja• Shf vendosin mbi ndarjen e certifikates së pajtimit

Qasja e re (pas1985)• e marrë parasysh si rezultat i principit të njohjes së

ndërsjellë• Adresimi vetëm i domosdoshmërive esenciale(të afta për

justifikimin e mangësive të lëvizjes së lirë)• Specifikat teknike të përcaktohen përmes organizatave për

standardizim europian(CEN, Cenelec, ETSI)

• Neutralitet fleksibil dhe teknologjik (« CE » shenja)

Slide 22

Harmonizioni i legjislacionit (qasja e re)

E domosdoshme nëse ka nevojë për

• Të eliminuar pengesat për tregti(edhepse ekziston principi i njohes së ndërsjellë)për shkak të niveleve të ndryshme të mbrojtjes në mes të Shf

• Sigurimi i një shkalle minimale të mbrojtjes kundrejt rreziqeve të rëndësishme(shëndeti, rrethina,etj)

Slide 23

Politikat e posaçme të DG MARKT

• Njohja e ndërsjellë e kualifikimeve profesionale

• Shërbimet financiare • Shërbimet postare• Prokurimi publik • Ligji i kompanive• IPR’s

Slide 24

Direktivat e tregtisë së brendshme sipas sektorit

141 DG MARKT directives - Breakdown by sector

4

12

12

21

37

55

0 10 20 30 40 50 60

Others

IPR

Public procurement

Company law and others

Qualif ications

Financial Services

Number

Slide 25

Shërbimet financiare

• Tre lëmitë kryesore në të cilat principet e ngjashme aplikohen: bankat, investimet dhe tregjet e sigurimit dhe shërbimet e sigurimeve.

• Qëllimi për të garantuar stabilitet financiar dhe një mbrojtje të përshtatshme të konsumatorëve/investuesve/mbajtësve të politikave

Slide 26

Shërbimet financiare

• Legjislacioni ekstensiv zhvillon rregullat e marrëveshjes

• Rregullat kombëtare janë të koordinuara apo të harmonizuara dhe janë një grumbull i dmosdoshmërive esenciale që janë të adaptuara në nivel komuniteti për të dhënë njohjen e ndërsjellë në mes të Shf

Slide 27

Shërbimet financiare

• Dy principet bazë në këtë lëmi janë:

• - pasaporta individuale: Autorizimi nga operatori i sektorit financiar të një vendi jep mundësinë për këtë operator që të ofrojë/themelojë shërbimet financiare në një MS tjetër pa autorizime të mëtutjeshme.

• - Kontrolli vendor: Mbikqyrja e aktiviteteve të cilitdo oerator financiar është përgjegjësi e vendit të origjinës ku edhe është licensuar ky operator financiar

Slide 28

Ligji i kompanive

• Marrëveshja e EC garanton të drejtën e themelimit dhe dispozita të lira të shërbimeve të kompanive të BE.

• Megjithatë, është konsideruar si e nevojshme të harmonizohen rregullat vendore në lëminë e ligjit të kompanive nëpërmes të legjislacionit sekondar.

Slide 29

Ligji i kompanive

Ky harmonizim kërkon që • Të ndalojë anomalitë për shkak të

faktorëve joekonomikë, • Të garantojë mbrojtjë të përshtatshme të

të gjitha palëve(akisionarëve,kreditorëve,etj) dhe

• Të lehtësojë biznesin nëpërmes të tregut të brendshëm.

Slide 30

Shembuj të suksesit të tregut të brendshëm

• është më lirë që të bëhet një thirrje telefonikë në Shf(50%) dhe përbrenda BE(40%)

• Udhëtimi ajror bëhet më atraktiv: çmimet ulen për rreth 41%