Thomae Mori Epistolae

T H O M E MORI

QUIBUS ADJECTB S U N T

ERASMI ROTERODAMI AD

THOMAM MORVM

FRAWCOFVRTi AD MOENVM, Ex Off iicina Chriitiani Genfchii.

[Nn] s THO-

T H O M A S M O R U S M A R T I N 0 D O R P I O

S 1 rnilli ad tevenire tameITet liberum, qudm portarunr, unas abs read Erafmum icripras,cjuas vehemen:er, mi Dorp i , cuplo, cutn rlta llle (quod ex C ~ U S refponllone coillgo) non ac- qua: nuncparum commodt committoi~te- ceperat,iedearum exemplar, id q u a d mlhi nunc

*is, commodius cecum c o r i m ipre trattarcm ; evenrr, neiclo q u o monff ran~eperle~erar . In his nihil mihi jucuudius potullfer accidere, Moriam illfimulas, & adlaprentia: laudem inv&

t e ipc0 inrerea p r ~ f i n s przknrc perfruerer : CU- ras: inftitutum ejus deemendando N o v o Tcfia- jus vidcndi , cognofceadi , complediend~que, mento ex rJrscrs cod~cibus tam parurn probas, rnirum pe&ori rneo defide~ium ini'evit E,I$I~~~s, tam anguRls l~mit ibus LIC coar&et iuades,otpen& u:riusque nofiriim amanriRimtls, t a m ucrique in unlvertum drliitadeas, Alrerae fuerunt ipfius, Cuti fpero)ex c q u o carus. Nrbll eftenin) quad qulbus tlbi brev~ter,utpotefeirusexicinere,at~u~ j l ie~najo~eci im voluptare facrac, quain ur apud adcbln eedcm arthuc Itinere occupacus, fatlsfa. prs~cntesamicorluos ablentes przdicet. Siqui- cir, coproiior idem le f a t ~ u r u n ~ profellus c u m dcm chin liripleplurimrs, idqueiudrverfiso~bls Ba(ileam dclatusciicr. Dentqua: terria:lirerz rua terrarum parabus, doarrna: fuaviffrmorumque fuerunr, qurbr:s rurfus ad h m c Erafini rrefpondes gra t i~car i&mus ,cona t~r kdulb,ut clue ~n unurn cp:rtol3m. Hap ego cum prokntibus illrs perle.. fe omnes anrmo Lint, eodem etlarnlnter fe0111- glflem, quafiquam elant s l lqt~a, non q u z mlhi nes ccllglutrner. N o n ceifat ergo apud unlver- cju~dern~oimrcum el?'e te 1111 perfila.derent ( quid fosfingmlarim alnicorum quetuqile referre , Sr enrm poll;reiTeralc,ur hocperfuadcar rnihr?)kd quo incun&orurn amicitiasinfinuet , omnes cu- animv €:.men alrquanto magis turbido, qu;il* lusql~edotes,quibus amari promereatur . expo- expect-iam : t a n e n q'uia hancopinionem illrsex ncre. ~~~d cdm illeafidlri fscrac de omn~bus , aililno eradr poriusqudm confirlnari cupiebam, denullo tamer>fzprus, dentsllofacrt effufius, de alTerui,nihil~bilegrfle rnequod non a b amiciG- nu!fo qu;im de te , carlfime Dorpr, libentius; ma pedore p r o k a u m vrdtatur. At, inquireom qtlem lra dudurn cclebravir rn Anglia , ur nemo ram tlnc;s,Ilon cfiiino q u a fcripierir , led me0

tir Ilterarorum vjrorum, culnon Dorpli no- judicio ncutiquam amic2 fccic omnino qu&j menxqu$aorum celebrequei?~, atque Lorani- fcrrplerrt. N a m G h4orta quenquan~ tam vehe- enfibus lpfis, qulbus elt ( o r deberere) celtb-er- mente:cff:ndit,quodego nufquam,ne Lovanii rimutn. Seorlum vcr& ita tedtpinxlcapud me, q t u d c ~ n , q u a a q ~ ~ a m ~ b i pofi ediratn Moriam (E-

ut jaln olrm pnlcherrlmam animl tur imaginelll, pe nio!iuanque verfatos, a u d ~ v l , przterquanl a b planequecande~rl apud anlmum lneum prrefum- uno aut ~ l r e ~ o morahGmis arqne mfanri&mis pieurn, qua: mrhl, p o f i c z q ~ a m huc appl i l~, ex fenibus,& quos ~ b i puerr quoq<re rrdtnt: q u u ~ e l e g a n : ~ f i m i ~ o p a f c ~ l r ~ curseluxir. 1 taqoe cum alroqoi 8: hic & rbr ram grara fuerit omnibus, uc mepntnhcnfcirem ab rnv:QrGmo R e g r nofiro mulrr multas ejus parres inelnotiter edifcantet- in partes leRarrone filn&kurum , crede mi ram. Verhrn q u o d c a p j diccre,fi Moria quen- norpl rnlhi, noo pro minimo itineris tanti pre- quam cam vehernenter o f f e ~ d i c , ur E ~ a f i l ? ~ ~ ad tio daCebam,qubdobiata mihi videbaturocca- pnl~nodcarn q ~ o c j ~ e v ~ d c i e t u r ~ n v i t a n d u s : ~ a ~ ~ ~ fio,qua tecunl quoquopa&ocongcederer. Ve- cjuum D o ~ p ~ i z s lion ita pridem accerlitus ad

~(iam couvenrendr cul faculcarem, quakn E1:~Ctnirm etfi t,ldqije (11: ]pie Ccr~brt) iolusIqijid przbltatn cK~lperaveram,negotiinob~s deman- atr111rb;rr i i r r b c ~ e ? SI ql i~d rnoaendump~lca-

rar:o prsrlpurz, qua! me Erugis, ubl cum vrt , ca t lloil ~I;Z(CI~CC~I) p z f e n s admonuir ) rnagn,ficis Iliufirifimr 1'~rncipis noRtr O ~ a t o i i - cur nor?(o: apud Teier~t:um e R ) c o r l m q u z fa- bus res urnobis tradaretur convenerar, allsgavlt. 6 o o p u s elltntimperabar, pot :~isqiximcr~m ex- Quo fit ,ur nunc vehemenrer dolean,, ( 'quum i&c, ciamarr: de via, idqae Erafmo ram lonL; hZclegatlo ilxhi mullis aliaqui nornl~vbusarn- femoro, ut quxeum aut primurn, aut eiiam lo- dearIqua t3men1n reoptaveram max:md kortn- lucn audrre oportuerar,ea & falus alrqualliiiu nam ~ d f ~ ~ ~ f l e ~ r o ~ i c i a r n , e a memaximi! ab rlla de- nekiverrc,& ~ooltrerni,rlonnlfi per alros acccye- f l l tu~ . ~ e i l i ~ n ( u c a d id tandem venralnqtrod m e rrc? Q u a in le vide (iaqrilt]qtrdm liilceri f:crac, coLg:t:il p raknr i Ccriberr) duin hlc verfor, lo- Primun~,quern nemo accuiat, eum apud ol-rtnes c r d ~ fo:tZ la quoldam,qul m:hinon ahen1 i !fie- defendeceicle limulat : dcrsde, q u ~ L u s eum ra- ~isvidebanrur . AFud has de E r d h o Sr d e te rion;husruetur,curnn nefcio an qu1fqu3m al;dlar ire&= fermonem in9cro : rllum exliteris ac famr!, qua coarraelrm objicit, ('prate1 eurn folum, qui reverb eclaln allis noverant. Na i rant i13rbi rem, iolur debrr)~~;:blici.fe~r3nc ornnes. H ~ c cum 11- ur r.'?ru;n i r t ~ m , ira neuiiqt~~u:l credtbrlcm, re lcdlx ii-r,al~:~cceorurn alra u x nunc non ne.

a ? vrd'cllret in Erafmum aattuoeff;. parum alnico, cent habeu commcmorarc, Ira rcfpondi, atque idluc ex I I L C ~ I S ad euin curs ilqucrc: quas! quo. itn iple dzmlli ,or f a c ~ l ~ i n r c l l i ~ e r e n t , or1 fior[iri mram sd ~:edcr~da?tn agtd t ~ l t : adducr vrdsbaac) n x d c tt. i~bcnrer andirc,nuimoqueclfe~n replo- p~f'p:'t !:: - "1. :uros LL c l i i pol l~ceb~nrn i . lie- pcmufurn ~ q u d propeafo arqu; 113 Erafnlam rtf l . 8 i ,: l~n!i:.rc;~e. :urn iiieras ad me tein;ts ap. jplum,

jpfum,in quem tam propenfo (urn a u t eGpro- apifiola tua legatur. Sat fcio long2 majores mi- pcnfi~re non poRitn. Nam qubd Ccnbere ad higrarias habendas duceres, q u ~ re fincere nd- cum , quim corim ten1 trattare ,maiu~Ri : quo- moneam ut tnurarc poflis : potes ndrnque mu- cunque tu id conlilro feceris , certt noit fecifie t a n d ~ e f i c e r e ~ u t ~ P I I C omnes (id quod ipfe fa- malo, & ego, mi Dorpi, m ~ h i pro mea de re opi- cio) non emilfam tibi , fed elaplam judicent, nioncperfuadeo, Sc llle certus anirni crga fe tui quam eis qui quz re corim adulati laudant ,ea-

dubitat. At iecundas iaas llteras cuas, q u z dcm climetiam IPG lacerant. Quanquam pro- janl pafimparu~n fecundelegtlntu~, I I U ~ ~ O omni- fe&b miror, 6 quilquant ufque adei, ad"lari in n o conGlro tuo, Icd p l a d calu quopiam in pu- anrmum inducac fuum, ut 1Ra vel tc pr;elente blicum enl;lnaKe credldenm. In quam ienten- collaudet , qua ut coepi dlcere, utinanl per can- tiamveled inprimis impellor, qu6d in hlsnon- cellos trat~lpicere pollis, quo vultu , qua vote, nullarunt hujufinod~, ut nuhi periuadeam, quo affettu legntur , cum apud Erafnlom non te fi velles enlitcere, fuifle lnuraturum, urpote kine1 inculcas ~beologos N@resa Era/mum, & nonCarisidooea, quae vet ad eurn Ccriberentur, Grammaticos Pe/tros: qua6 cum ipfe fublimis in velabste. Ncqueellim quzdam tam acetbP 'I'heologoiuo~ ord~ue confideas, illumdeorfum amlcuin tanturn, neque tam negledim ad he- inter Grammdciculos detrudas. Er[edes tu qui- minem ram doeurn : imd fat fcio t% jtpr omode- den1 inter Theologos mericb : nec cedes mod&, firamo ingenlo ruo clementius, Sr pro exlinla fed przlides quoque; nec ille tameniThcolo- do&rina cua fcripfi[fes accuratius. l'orri! jocls. gorum folils In Grarnmaticorum fubfeHla de- fcornmatlbufi~~~e, quibus plus quim modice pellendus. Quallqualn Granlmatici nomen, ferry t i 0 rota {caret, non dublto qurn ufurus fue- quad tu ftequsnttus quim facetius irrides, ris, zl iqtl~~ltoparci~~s, aut certP, mt Dotpi , Erafnlus opillorhat~d aipernabitur , im& ( eR Gllius. Namquc qubd Moriarn infettarrs,qubd 1nodeRus ) quanquam meretur maximP,fOrtaf. io Poi.'fas ~nveheris, Grammaticos omnes fub- fisnec agsolclc ca&nct~ : qu~ppe chm{ciaty~ram- htln3s, Annorariones In facram Scripcuratll pa- rnaticu~n idem omnino fignificare quad literarum probas, Grzcarurn l~terarun~ perlrlaln non tum,cujuso~clum per ornnesl~rerarum fpecies, admodulnadre~n petcinereccnfes: h8 t inqllam hoc e(t,peromnes fekdilciFlrnas effundit. %Q omnca no3 magil~ficlo, ut io quibus circa culul- l i t , 11t qui Uialeik~cem ~rnb lbe t i r ,D ia tea i~~ : qu~moffenfam ltberuin cmque fir bntire quad qcii A ~ ~ t h m e t ~ e n . Ar~thmeticus vocari pollit : veIit: & lta ;lbs celuoc adhuc diiyutata, ur non turn inczteris art~bus ad eundem modum, AC dubitem quinintericgendu~n mulca culqt~efi1c- literatus, nkea cerci kncentia , niti gui omncs currant, qua: rerponderi ex advelco debeant. omnino fcientias excufferit , appellari ncmo de. lJorr&cancum &eR ur in horurn quenqualn nl- bet: al~oquin & infantibus licet Gralnmatico- tn iumab te &&urn exiltimem, ut inqutbuldam rum howen attribuas, quicunque ex Alpha a elirlll muIra deCderem , quibus optalfem iloc Beral~terarum formas ed~dicf re. @&d fi tueos f c r i p r u m t u u t ~ ad ~ rahumprod i l l f e infiruai- tantbm Gralnmaticos efTe v ~ s , quos ais ferulas us; quomJjor ei praberetur occafio ex di- fceptrorum vice geQantes in antro plagofo re- -vcr{o caQra nlajorrbus operlbus communien- gnare : tum l'hilautia ac Morla Rulciores, arbi- di. At jfiud certP ine nonn~hrl commriovrt,qubd rrarr, fe omnes noge dilciplinas, quad voculas Era[mum in eo Itbello tuo vlder~s aliquanto f'e- lntellrgunr ipfas & orationurn Itruttorall, ; ego ~ r u , ~ u ; m te acque iIlo eR dignun1 , atringere: niediusfidius, mi Dorpi, etiam eos quanquam q ,tlppe qpem rta trattas , tanquam mod6 con* proculab difc~pliois eRe conceflerim ali- tcmsas,modi, veluc ~(ublirni dutideas,lncerdum quanto propius accefiilfe puto , qu;im ~ h ~ ~ l ~ - qu2fi non admoilear, fed tanquam patruus aur goslllosl quidrfirutluran~ orationum & vocu- trtfiis ceofo~ oblorges : poftrern6 verbis eius las ipras 1gnorant:ex quog'enere, & ego aliquot, allLirlum detorris,~-lleologosomnes,atque ad& tu ( uc opinor) piures(quanquam uterque k- Uolver fira!es qua$ vucsnt , in eum concites. difimulamus) agnolci~nus. Erafmus certs N~~ In earn partem accrpi hzc mea Cctipta ~010, nequeillis ex Grammaticis elt , qui tantGm vo- qunfi adver-us te, quem credo nihil ho- culasdidicerunt: nequeex his T h e ~ l o ~ i ~ , ~ ~ i b ~ ~

u:]a in cum maligniratafecilfe, ego , cui przter perplexurn quzRiui~c~~laruni labytin- nimirum patron0 opus Lit, in patrocinium tbum nihll omnino cogniturn elt: led ex illo ju[,-lplam ~llum , q w m certs majorem & haberi Grammaticorurn genere, quo Vorro ar ue Ari- spud omncr, e f i fcio, qulm uc i e cortlm Rarchus: e ~ t l l o Theologorum, quo i p z tu, mi ordlnem redigi debeac. Sed quonialn re amo, Dorpi, ~ O C &,ex optimo; ut qulnec illasquz- fatnXque rude bene cupio . idcirco admomre te fiiunculas ignorer, & quod tu quoque abundZ eorufll volui, undeanfarn afprqhendont hi, qui- feciRiJong2 utiliorcm bonarum literarum , id bllr .modeRia tua Sr ver6 cygneus animi tui efitacrarum maxim;, turn ceterarum quoque,

non fkis exploratus eR , qua f a n = re, & peritianl adiunxcrit. Sed pergo in epifiola tua ; ninrls avidom, & alienae inljdiantem , pu- In qua lllud quoque cjufdem fern2 not= efi, sj

rant. Urinam , D o r p ~ , quelnadmodum Eneas unquam ~ecveraler,~rafmc,vtderi~, quafi Decreta- rere spud VerS~liilln circumfeptus nebula Car- k s eplfioia-s,quas ru vrdire tefign~ficas,llle vide- thaginenfibus rmmikuit , ac fe luaque fa& in licer nulquam v~dere poruerit. Jamillud quale tapetibus depiaa lpeeavir : fic utrnam non vi- eR quod in eum oblrcis, aquam a r k per- ius iyfe videre poKcs, quo vultu pofierior t l l rb~ ta r $e & impniis item amnia perturbata,

l ~ n 3 J quotier

28$ T R O M E hioff1 in &bqrm& ptd#r4rn dcfienrtitur. Er Hierongmianam editionan (quam td T ~ C O ~ O $

ju,,d prerarcr : N Q ~ mirn P~tedia ~rafme, diju*r,+- placcrefcrip~ras)comprob~e~t ii, qui Moriam fl inter Dkhfijcum 6 ~ ~ ~ b $ a m q u # $ interlit, fi u- damnaverant: ibi tu protinus arrepta lepida 10; ty4mqueaytcmigtiort~, Er paulo pblt; nifi forti ti& candi anfa.Notta (inquts)glorh f i t h quad Sop@fkfint, omne~ qu3urd$utationt videarts infe- prdabunt.@afi verb relinquancur Paucl quiprag rjor,koc eJ.omer Duktfici. Ita,neqo;efo, Dotpi, benr,fi ex tanto dignifimorum Theologoru* putas petrurbat3 Emlrno omnia dilputanri fore, catu,unus aur alter morof fimi fenV, net ullo

quid ~ r a f e & i c o s fir,aut quld Lit o,nlni- minus dignl q d m quad profitenturn~lnine,ex- no ~o~hrf ta ,novi i fe , & eum nefcire3olun1, qua: k'Iantur: 82 tu tamen, Dorp i , longius a ~ n d e m fern22 pueri lcrunt ornrles? A t Rheroricanl opi- tam fcRrvum f o c u ~ n petfequeris. Ais enim: ~ g e n o r tn propriain ei acquodammodopecuha- aonprobabunt 17~ologi ( fic ille dixit fcilicet ! ) qur" rcm efi concedes : quam fi trrbuas,aefcio qu2 ~u@probabunt ergo? sr$onfilti? a n ~ e d i c i ? a n pplZis Diale&icen tam prorfus adimere. Srqu~. ~bi lcfphtdeni~?xtf i l temfalcern immittanc alien& detn cenfuerunt noninfimr P h ~ l p f o ~ h o r i i , me$? sedGrammaticis earn para. Sedeant itaque qai tanturn cenfuerunt Dialeltrcam ab Rhetprii Grammarici itlfilio,cenfires omnium di&linaru~,

d~iferce,~uantum pugnus dlRat d palma.qubd & nevam nebis Tbeolegiarn parturiant, ndfiituram q l l ~ Diale&rce colligir a(lri€trus, eadem ornnia tandernaliquando cum ridiculo mure. verimne6rne- Rhtrorice coy~ofiusexplicat: utqrre ilia mucro- t~se~,n~nolmtlfudto~i160~~ fefieptrisinclinare. See- n= pungic,ira h z c iyfa mole p c n r r ~ s profternit ptraeenimfuntferula,qurbirsglago/o r tg~nt indnt ro : &ruitque.Sed age,nihll lit DlaleBica: cum R he- & Pbtlautta, & Mer:a/?ultiores, at61tranturfi no$ torrca co&une,Ergo qura non in lchol~s cKlputa t, omner drfitpEmn~,qu8d voculasinteUigtlnt rp{d,&oya- qu:a nos in puerorum corona rlxarur, qula jam tionumlfrulturam. ~rgonone@ opus~6ademib:fiho- (quad ru quoq; poRea faiis) quaeR~unculas iRas la Zitollenfi,auu Da~cntriana fuficertt. Et cert,? vdiere Gnir, nunquarn earn, putas rHas decidrffe j ejifintmtra fnagni~iri Hirrarzymr Eiufic.e, vniver/i- fed fiirnas in drfpntando inferiorem efGDiale- t ~ t e f t~t)tprokf~Ecclefik Dei,qnim ~zabolutn. ~ e i a rc i s a r n n i b 9 ~ At hic vide q i~drn oppido abs re Gra~nmdttrosvef tuntillum c o m m ~ ~ e t , q u o d d a r n ~ ~ ~ &ii'enriZ. Ego necilliteratunl q u l d e ~ n quempijr, fuerrt ea fintentia mconcrlio ~onjfantinent: qgipppcin mediocri ~ n ~ e n i o p r a e d r t u m , l o n ~ o tamcn inter- qaocertum~tneminemfi$eson~mufirn,aut qxiron vailo n~inoreq;qo%~~~~6tErafmic~:hu~~c,inqclam, - ignoraverit ~ r k c i Iu~urrus tibr, Dorp< fiin,fi jo- eg,) nonomnl Diale&~coreor inferior6 rn difpu-, cum fzpinsinterpellem tuum , in q u o jam &a, calldo f~re, tmodb res ,ie qua diiceptacur,ntriq$t mirum qudm luavitcr te obl&afi I. Sed fi &ti$ n bra, ~ u G quad arri dee!I,~n~eniti iupplear. Narn jocarus es,audi nulic jam,Dorpi. Wemini obfcu; & lpfa Oialettices ptocepta quid aliud,qudm rumefipotefituaipfiusverba legenti,teadhzne q ~ l ; ~ d ,111 ingen~t f e r u r a fur~t , ratiocinationurn Univerfiratummentionen~ fineulla prorfus QC-

vidzlicec form= qilasratiofer&ad rerum cafione defcendire, toturnquehui:~ Iocum tibi drfqrtlfiuonem ptrlesanimadvertit ? Nequeenim cSpios2,acperqualm diferr2 hi, fed extra con- quencluam e& p r o , y l dt~biret, qriin has iplas trovelfiam tamen, efle declarnatum, nec e r e qno;lue,fi voler,quzftruocu~as non in nxofis rllis refponfione opus. Neque ramen ambigenQub c ~ r ~ e r t a t i o n i b u s , ubi rationem clamor vincjr, puto,qu"o in Univerfitaresa&&u Erafmusfit, ia u r d e cunfpue'ntes rnvrcem confpntlque ark&- qnlbas& didicit & docuit,noll ei-t m o d 6 q u s n dortr,i quibus moribns tnodettia ejus podorqne .Gramtnatica vocas, fed ciim alia lnulta, multo abhorret: icdaut kal-amo, aut gravi a c feria di- magis Chrrfiianisomnibt~sutifia, rum eas etiam ~ ~ l l t a t i o n e i t a tratlabit, ut non iolhm non omni- ipfas,quas tununc tam m a g n i f a c ~ s , ~ ~ J ~ pafi- businferior,Sed fupranl~seriam autpar aut fupe- hacparrrfa~nr~scs,qnaeltiu~cu~as. Q~~~ nefcit r iot fir futurr~s : tantum abefiut Erafinus, chius qudmdtu Parafiisifle, quantoque@pre;rrb toit, & inkenittin & d o ~ t r i n a m mirantur ontnes,&ous rum Patavii,cum ~ ~ a o n f & ~ r a r e r e a ? nt nlhi] in& fi~tilrus lit io drfputando omnibus prorfus Dta- rerim de Rotna d i ~ a r n , ~ u a m ego ramen prin- ~ e & j pucris.inferior. Scd mitco cipem Acsdemiarum efIe omoium- duco. Jam ifiaornnia,nempe minorismomeilti,ut in qurbui OxoniaCanrabrigiaque tamecharurn E, )iterarum dunoxat &imnio vennlerur. At illud ralmurn,quirn haberedehntrumSqui-m

t ceit2 otliolius eR,quod HieronymiHuRir9,Cre- diu cgrn iagente fcholafticorum fruge,liec &mi,- koniique Grrrnmatici , orriusque videlicet hzre fua laudeverfituseR:utraqae eum adfeinvirat, retic1,mentio abs renon firis remperanrer i n p e a utraq; earn in/uorum TheologorUm namerum eft: q~~ippequosquiburdam ira referre videris, (qmaniam e o honore alibrFff infignitus) frans- ianguam conferrr velis. q u i d y d d nonmdla plmmre conator. Sed ~ ,u~~ual>r i noeras aniverfi- ram acerb6 rraaas, t anquah nihil agaa abud , rates facis,baudicio, q u ~ tantum Lovanio Pari- q ~ d n ~ [it in eurn prim6 Lovanienies Theologos, filsquc tribvis,ut cxteris videaris morcalibus, ifeinde qeotquor uhique (unr omnes , pofiremb pr~fer r im ex D i a l o ~ i c a nihll omnino relinquere. academias univerfis extimules, i q u c eatn tern Ais e m m , r z v a i e P ~ ~ $ ~ ~ / e r aeOlogi ep quibufd~in ilCus vcrbis isugifimi? propoliro fiat Diale&icr,fierrvrdelrret,ur Dtafc&ic1 to* exukr detonir absteris. Nam(ut i poltremoznripi.m) o r b e ~ ~ x u l a v e r i ~ m1&5 jarnfiCUb Ego in quum ille +x~&r,oon omnesTheologos dam. Academia fur abhia: feprenniurn non die qui- n a r c ~ o r i a n l , l c d eos folos has exc~tare rragtsdi- dnn.hd interim ramen dtdi operam,qup in uya. as;quidoleot bonasrenakiliteca~~fore~us ur~ec quo tradunrur, quiquc f i r unobiqGc rndendi

modus

E P I S T O L E . 2 87 tnodus ,u t fc i rcn~ .~ t profe86,quanqu~m utt 54; d; cavillantur,abfolvit.Ad h z c tanquam adrrurn fillpiclo, cjuantum tamen quivi vel przleos au- introitumq~ie queirdam Porphyrius, quinque 11- dlendo, velabfens inquirendo cognolcete, nlhil ]as aniverb complettenres, feu res feu voces ap- haaenus unquam accepi c a u i ~ , ~ u a r n o b r e ~ n vel pellaremalis,adjecit Porri, e juhnod~ quaelt~ones, Diale&ieam rneosl~beros, quibus oprime con- quibusrudia adhuc, & ap t ror~ lus i~nbuenda de- il1ftun-1 cupio, in alrerurra earum edoceripotius, rinentur potius q u i m promorenrut ingenia , qu2m Oxonire aut Cai~tabrigiz velim.. N o n neuter eorum propohi t , Parphyrius etlam ex negabo tamen ( neque enim llbenter quen- rrofelf~ abfiinuit. A t nunc ablurda q u z d a m quain fu2 &ria fraudavcrim ) nofiras perrnul- ad certam bonaruln artiurn nata perni- tuin Jacobo Fabro PatilienC debere,quem utin- ciem ,& lucuIencer a b antiquis d18in&a com- , h u r a t o r e n ~ verz Diale&ticz,vercque Phibfo. mifcuerunt,& ad Veterurn puriisimas traditio- p l l l ~ , przfettim AriRorelic~,feliciora palEm a- nes,(uisadje&isfordib~~ infecerrunt omnia.Narn pnJ nosingenia,Lnioraquejudiciaco~le~anc~~r; in Grammatica, ut omitran1 Alexandrum, a t q w u t pereunl virum Luret~agratiarn nobis referre id genusaIios, gui quanquam imperit2, ramen quoclamrnodo accepti o l ~ m benebcii videarur, eramtnlricarn urcunqile docuerunc ; Albertus cull1 per eum apud nos difcipl~nas infiaurenr, quidam Grammatican: fe trsditurum profefhs, quas ipG 2 w b i s ~n i t ld acceperunt, quod urque Logicam n O b i ~ quandain , aut MetaphyGcam, aded In confeiro eft,ut ~d Gaguinusqiioque, nec ;,A neutral*, fed mega fonlnia , rnera deliria derraBdcor Gali~ca: laud~s,nec bucc~naror no- Gramnlatjca loco filbft::uit : Pi tarnen ha: nu- ffrz,tn annales iuosreculent. Arqu:: ut:nam & oaci&mg nugs in publrcas Acadentiasnon ran-

h Lovdn~enks, & Parifienksquoque Scholaft~cl recepra: funr,led erlaln plerlfque ram Impen- oi;lnes, F a b r ~ C o m m e n t a r ~ o s in Ar~ltotel~cam s2placuerunt, ur is propemodunl folus aliquid i n D:aleB~cenreciperent. Elfecea drlcipl~na(n~ fa!- e iarnmatica ~alerecenle~trur,quil'q~~is fuerit Al- lor)& minusurrifqnenxofa, & paulo repurga- bert i f iaen0~nen&tq0nt~~. Taotum autoritaris Uot. M ~ c o r cainencur Lovaniinfgs ac Parifiellfes ha tec adpcrvertenda bonorum quoque i n g e n t in DiaIe&ices coln~nemoratione canjunxcris . judicia, fernel ~b ~t-repris r rad~ta Mngldris, ~ U I ukueadehinter Cedifcordant , ut ne nomine deinderempnre corrobvrata perfuaGo. Q o fir, qordeix convenianr, cum alceri Realluin, zlceri ur minus rnirer,ad enndem lnoriilm in D~ale t t i - Nomtnaliutn nomen affeaent. Quanquam fi crr:~ocllmn~g~splusquimSoph~ftica~irrepClfe, Ar~fiotelem urriquc recrplunt, fi umq; craduur, quatcultoribus fuis argurlarutn notniue tam vefi ~ o n a l r a d e r c qur i~n deejus inenre rot Inter fe hementer arrident, ut nlihr nuper his de rebus r~xase~c l tauc , jam c h n Parrfienfes alirer , ailrer obiter Iorjuenti quidan> Di~lsetrcus ( u t fereba. euru Lovan~eafrs~nterpretantur ,nee aliter matur doflifsimats) afTerucrit, ~ rgo te lem (referam di, , led c o n t ~ a ' q u o ~ u c : qul^ icrre po&sutrispo- ipfiilsverba:nequeoenin~ al~rer tam nitidurn elo- t l ~ l s accedenduin cenleas ? Sin ad D~ale&!cen qllentia flowm affequi) n$ gofo modo firiplfi : pei ri~ienr hujufinc3dc irtes,fed nlhrl ad AriRote- E t ~ u n c fi!lst (incluit)p~eri m parr~is ~o'qicalibwfiir Ienr canlei,, jail1 non Ar~Rotelicacn ranruin Lo$- @bFjf8Rtialite~ fi!ndaalr. p o d benc credo cerr2, ~ a ~ ~ l ( q u o d t ~ 1 . u ~ ) fed zliarn przrerea, au t alteri A ~ $ ~ ~ ~ / ~ J 1. f i p ~ ~ l ~ h r o ~ o r ~ t ~ ~ r e x c r i t , & a r - aut urrrqueprofireeiur. Sin aorenl q u z in tanta gu,ertt rfim eil,lfll bene ~oniludcrent eum, nonJbIum conrroverfirt funr, nec ad ip(am Dialetttca~ll ar- iff scpl$ria, f idetL~n rn ~ogzcafia. Rellqui ha- ri~,r3nr(r:ecattinent cerr2,Gadeum nonatrinent, minem oppldi, q u i ~ n ~ n v i r ~ ~ s , n ~ l i qubdal~quan- modb is Di;?lcCticarn perfc&i tradiderit ) jam reserar) ncctlpatior f u ~ , qulim u t va- boc egreg1P fuer~cabbrdurn~ut dlfcatur Diale&i- ludere. Cmer2n-r 11ber ~ l l e parvorum Lo+ ca,derebus ad eamrem neutiqu3m fpe&antlbus calillm(quem ideo tic appell~tutn puto,quod pa- rot annos digladtan. Et p~ofecfb , Dorpi,prcpe- rutn habeat Logices) operz pretium eft videre, in m o d i i ~ ~ l adducor ut cred~tfl,n~ag~-ram llfanl opi- filypofitionibus, quasvcc~nr,in ampliationibus, nionum parrem,dequibus cam dlu tanraconten- ref i r i&ionlbu~, appellationibus, 8: ubi non ? rionevelur pro arts foclsq; dimicatur, aut ad LO- quam ineptas,quam eticlm falbs przceptluncu- $cam parum perrinere,aut ad eam perdi(cendatn las habet,ur e ~ ~ u ~ b u s a d i g u n t o r inter has atque non admodum conferre.Nam ut in Gramniatica eju[modi enu~ltiationes d~ititlguere : Leo rnimali fuf&ent eas obCssvationesd~dicifle, qulbus $fsrtior,&,~eo$ ferriorai~tmalt,quafi non idem fis % ipre Lacin2 loqui, & qua: ab alirs Larins fien1ficent : &profet tb ratn f ~ o t i n e p t o ~ u t u r r a - fcripta L n t , ~ n r e l l ~ ~ c r e l , noo autenl anxd in- q;e propenlodurn nihrl f ipif icet , quanquam ii numeras loquend~ reguias aucupart, l~rer~zsque quicquam,hauddubiS idem: tantundemclue in- inter ac qllabas confenelcere: ~ r ~ d e l n in Dlale- terfedrfferunr,~inumbts bzbi,& bisvlnant brbi, h o c Aica (atis efle credider~m , ciiBlooum nat~lram , efi, lecundum hos LogtRas o ~ u l t u m , fed re Vera enunrldttonum vires, tom ex h ~ s collettionum nihil.Jam fi quisno~l affsmodb,led adllltas quo. formulas edoaurn , D~aieLt~cam protrnus,veluc quecarnesederir,eum voluor verum dicere,ti fic jafirumentum. ad czteras difciplinas accommo- enuntier , ego crrrdas carr!es conledr: non autem fi dart.. Atque hoc ntcnltunl lpfum fpe&avlt Ari- fic,ege come& cri~darcar~zes.Tun~ fi quis,parre re- floteles, cdm D~ale~t,tlcam luam derem 1111s ium- l i d a m i h i , partetn fihi pecunia: m e z Cuff ulerit, mis fiverelurn livenomrnum pener~bus, d e ~ n d e menriarvidelicet It d ~ x e r o , {poiiarit me denariir, e n u n t ~ a t ~ o n u r n ira&aru,adjund~s tmItre~nocol. Sed ne detint rnrhi verbaqu~bus apud Judicem I e t l ~ ~ n u m formulrs, Sr quz necelfal~; demon- querar,licebitd~cere; Dendrzir/poliavrt me, & i n ff rant,& q u x fuadent proballliter, &qua: calli- aIiquo calu{uc ajunt)pollib~ll poliro,hac erit ve-

~a

2% 8 T H O M A MORI ra. Papam vq6t7,zyj, quum codem m a n a r c caiu oi bus eadem acceperunt. A vulgo rumpferhnr , bBC eOt falfa,/oerberav; Papam. Nrmpe li is qui vulgar~busaburuntur. A r ~ e ~ o i a , ~ u a m vocanr, nunr l>apalit,puer olln, ;i me vap&verir. Digni Logrces,in eos Cenlus tales propofitiones docet h r c l e gui [dia jam hoes docenr,ut quoriespue- intelprecandas. ~uae(ma1um) ~ $ ~ l a , t n anguld ros docent,rotiesipfi vapulent. Quid qubd hanc quoplatnab his compoGta,qui vjxloqui Cctant , fallam ajunr,omnis hemopater$,q~ui habetfiiium, univcdo terrarum arbi n o v a s l o q ~ e n d i l e ~ s lm- nifi omnes prorfus holnlnes prn habeal,r lilros: poner ? Grammatlea re&6hqui docct : nec e l quoniam videlicet hoic aqnipollet, onlnis homo ramen rnruetas loquendi reg~ltascommin?icirur~ ~ p a t e r , o r l l n ~ hon20 babetfiltum. Ar hanc ~ n t c r ~ m fed q u z p l u r ~ n ? ~ ~ r n ln loquendo viderobfetvxri, veram afirmant,pater errt ~ortesqu*tldo sorter nen eoruln loquendl rudes,ne contrambrcm ioquam rritpater: &- hanc,pater manebit foannes, quando tur,admonet. Nec allter quicquam DialeCticq foannesson manetprter, quod q u ~ s fic audire po- factr,quo fana eft. Nempe hu: fylloglmus: omnr tcfi,nt libi non ,nlterim credot zolgma propont ? animal currit,omnis bomo eJi anirna1,ergo bmnrs bob A t hgC VerbB,/UM 9( PO$UM regnailt plan$, & mo currrt : non ~ d e o lyllogt:llmus efi, quba ririd [e- quoniam(ut ajunt)ampltativa funt, pomeria fua cundurn DialrBica: normam ctilhgltur ac for- ultraipfor llaturapfioes Ionge Iatequeproferunt. matur in Barbarf,fed qula pofiremam oratio- N a m hancveram aR~uuor,ornne quod erit,$: led nem ad yr;ern~fla.conle~ui docet tqtto, q u z re- cam tamen caJlid2 ~n te ryre ta~~tur . Ajunt enim, gulam obid rpfum talem f e c i t , a l ~ o ~ u ~ n a l ~ t e r earn ort~nequodcritc/tGgnlfiraye,omneq~od ej?q~od erit faCtura, quaquaverlus a b ipfa serum natura He. 8p:atque hot pado caveot rle Antt~hi~fius , . q.ui Ctcretur.lpli quoqueeodem mod0 hanc p'ropo- .olimeot,jatn lit. Nun quanquarnamne,qu~d mt, fitionetn : Mer~trixerit virgo,ne dicant Gc iater- g Y & quanquam.mti~brr@urrrit, ramen non fe- pretandam:Merttrrxquaolf,vtlqcr~erit;quiaG~ ju- quirur ,~+t ichr i / t#s$ ,Pr~~ter~ Ccilicer q u b d ~ n - bet regula: icd rnrloncln afferanc a b lpfare,qua- trrbr$usnon$en$quod ertt. 'Qubd 11ih hanc PIUS 6er1 debeat talis regula. Nam fi ' t e a efi inqu$m lubrilem propokr~onrs hujia txpofirioni &erpretar~o,necelreelt earn auc ab ~p(a re qua: e- circun~Cpexilfetlta~~:i indrale6ticrs argotris The- nuntlatur, aut exproprietate l e rmonis~mer~ere . oloRi , rempublrcnm Chrtftrdnarn baud dubiid Ergo cum tarn nlultis eorum, qui Latin2 jam jam ~ n c ~ c b r ~ f i u r tnvaliflcr,noll fine magno ollm l ~ u t ~ f u n r , dequeingrnlum dcfuerir,oeque ,-oterorum otnnium periculo. Nam tpfis non ri- erudrtlo,r~ec fermonis ~ r o ~ r l i f u ~ r i ~ m i n o r q u d m dco pof i t immroere d lkr im~nis , quippe i~1sefi(utr~redo)~eritta:~uomodo eveurt, ut ex quum fateancur hqsetiam vews eKe : Anticbri/r#s illlsnemo poruetit ~n te l l~gere hatlc verai>l e&,

amabili~,& ~ntirl1~$use/tamati9us: qeanquam meretrlx erir virgo : ant inter has dlfiinguere,num- p ~ o f e & b necAntrchr~Rus,oec fupremus~pk ju- mumnon babeo,& nonbabeenummumiQl~on~uam dicii &es,rerum naruraln magis poterlr , q u i m netno negaverrr , tra~llpofitiones vocabulorum hzc DialeCtic3 I&ver rere, y ~z ddcer, has enun- dlvelfim [ape ~enfum g~gnere Neque e n ~ n ~ idem Tiationes e r e veras :vtvumfuir m@~t@u#J, futstrum efi, bibafpnu/'9uarn en&, & e d a pritl/quam blla. fajt~rdtgrjt~m: qulbus ntilllrum hr, ut ancrtuo- Sed hot dfhrmo , cpando itafentus vartatur ,o- r u m r e l u r r e t l i ~ , n ~ n ( ~ t l y f i loquttiltuc)~n fieri, mnesin Idem morrales alfenr~re tlahenre vide- bd fa& elTevldearur. Jmilta non tnlnus mi- licetratione, non DnleCt~corum 'ubeotc otius I . p Iandt,(ed fun taman= qubque, ac plauilb~les, quanl per f~adente re~ula : quorutn o&crum eR, qupm rtnt verae isilrcet,vrrgefiit meretrix, & me- .ut more noRro loquentes quovisnos veris ratio- rctrix P/it virgo, @ meretrzx pofi6llrter @ virgo. nibus lmpellanc : SophlRarum vero,ut infidlofis Nan facile d ~ & u eR , Dlaleetlcrslarn bcnlgnis eo pr~fiigllsadducant q u o nos pervcni& mire. etr;e magis,virgrnesne anmerctnces debqeaot, de- mur. bent cerrd u t r rquc p h i m u m . Poscrae ergo nu- ' N a m hot h e b e t i n i m ~ m eft acumen,& 61.11-

as, DialcCtici Cerra r r p e m t . P o c t a finguot ac tifilna lolertla,fe di4u;ando pronuntiarc vt&o, gmentiunrur, Dialraici n u q u a r n nth vcra la res,& t n u m p h u r f i b i d e ~ e r n e r e , ~ u i ~ nos nelci- q ~ u n t u r , n c t l~ rnpuidem quum hanc elfe verilfi- mus in qucm fenlum lpli clanculum pa&i runt, ~ a m a f f i t m a n U ~ m ~ m , ~ ~ t g ~ s p o t @ celrbvarem$ firmones noRros contra communem omnjum fis.@odquanquam ndn rude0 a 6 r c n o b u s eis, fenTim accipcre. Ar hazc cum ncc Sophifiira dici 'rspr.pem~d~m n i a m juramibus,oon rodere mereanturytamen not) pro Sophlfiic6 ougirdL ( n e q u e e n i m ~ ~ t do&orlbus tam itrefraga 6 illbus ountur, fed inrer Dide&icZ abfirufi&mos ,be-

refragari)bd%cous tarnen (quantutr~ ine- faurosnumeranrur: nec 4 p e r i s tanquam dedi- mini) ncminem ~ q u a m reperi, qd & nar ra ru kendadlkuntur , fed A @nibus quoque in i p b m ~ r t ~ ~ ~ e l c b r a r i t i ~ n ~ i n i Q r a f i ~ Hangcine Drak- Theologia Fnetralia~U~CiPiuntur. ~i~ quid,m &isam docet Arifioteles? hanc Hinonymuslau- T h e o l ~ ~ ~ c a s ~ e r ~ l e x i r a ~ ~ ~ i ~ ~ ~ ~ i ~ ~ ~ , ~ ~ hlspro- dat? hancprobai AuguRinus?quam[ut air Per- pofiriones tam ridiculrs effingont, ,,! ridendz fius)mn h n i ef ihomlnis , non fanus juret Ore- . mateda nurquam oriri ubcrior, nifi qttdd fies?h4iror bercul%bom~nesacutuli quonam p+ multi, malrm eos qui fic inepriunt, ad hn i takn i if0 {enhunt illas onuslilrioncs CC intdligendas converti,quim ex lnfanorum deliriis ipfe cfie,quomodo nemoin turo orbe przter cocib voluptatd Quanquam guldhrcdico t i b i , ~ o r - telligir. N e c runt an i s i l k voubula uc fint e k pi, cui non dubiru hunDniu non minus dlfpli. quaG inpeculio,& abeis,G qu is~o1e t uti,fnmecr- qudm mlht, fi pofles murare; Q fatraa &mutub. Comnrunisnlmlrum k r m o &, nifi poteris , adjurw d rui fimijlbus , mod; ne q~irdqurdamdeccrius reddunt,qy.dm i cecdo- f f a t ~ a ~ cecum i l b c r n obhqui- Bepriis ,

9 u e s

quos multo magis par cR tuo parere judicio. rumpcre: quippequznon ma12 kdpiii E n t id Sen adepr&olarn tuam revermr, ut dtendam merentes, ea tu conaris quo maIi.Gripsa vide; ;nullamex Erafmi verbisanfacn tibidatam,q~~a rentur , ad immerentes infleaere : qudd fii euln ( i d q ~ o d facis ) diceres , Lovanienies quavis re quim facile fa& fit, ipfi facile vide& Theologos, multoqre adhuc minus, caeteros Narn proFe&b fi ea quz tu lcripfiRi , ad omnes, imperitiz damnare, liquidem cumille bunc excutiat modum, nil abs re tam circurn- dixiilct, fc valere finere, non omdes qdidelrl fpe@ fcriptunlefi(quanquam omniacircurn-

fpedislimi) utnonaficundeposCtt obnoxium eRh calumnit! velutiilla ipfa epiltola . q u z abs te, ut novisfimi , ita accurrtilfim? Eripta, in editionem Qlotlibetic6rum dignifimi viri hdiiani F1oren:ini de Tra jeao : in qua cuni &opusmagnifict,&authoremcopios6lauda- veris, utru~nq~le ( ut :go c e r 2 puco) tamex

quos ubique reperire Z Bell6 profelk& fentis animo, q u h veri : tamcn ii quis idcideret de Lovanienfibus, li eos, & folos,& omnes pud inteipres paulomtlig:>ior, viderl pofis alrerP tas ejusmodi defcriprione cognobiles; qudd mznu panem,altcra lapidem porrex~ffe, Pri- iUe neque Ceneit aeque dicit.? Paula tamen m&, qubd ut ejusoperis edltionem crlrarcs* p6R fic diaurn accipis,tanquam non in Lova- nullo tuo in eum librum fiud:o, nec nifi alio- nienfes mod&,fed in omnes potcunque rant rum precibusatqueadeci opplorationibus ad- ubique gentium Theologi diceretur : quod duci potuiflir quafi in rem quatn ipG non ma- ille n e ~ in alios omnes, nec in Lovanienfes i5 gnif:ceris, aliorum affrdibus operamtuam in* pros eft leputus. r u tamen perinde ac fin:- dulfiris: deinde qu id tefcribis ferit itudia tud que illum ncque temet audias , viderisin h ~ c rep~fuiffif tantifper, durn Qodl.betica corri- verba non dercendcre, fed velut abreptus id- geres ilia, perinde acfi illa feriisin fiudiis nod pttu animi e~:rvrfcentis erumpere: Nonm e&nt numeranda: cum tamcn'magitter Jo- ~idrmw abjenrfimo~ op$c& , inti vafzfima annes AthenGs, vir tantz8r do&rinzpariter 8t mancipia,clarr.misc~c rrLQltaiigenzu?&uzd judicii, nongravabaturogeram in eam r im fu- ngo.Pi volrnt hrc in i&eoIo40~~onao detorta arnrelintempeRa nose frequenter ( ut air) .uocabula? pzngu@, rudc5,peJfrlcnto, 6qu in i - &cornmodare, tanquam, velut obfietrices ex; bil habcant mentis. xullrcld e;R artk p r e b r ~ citaridc no&e hlent, g~unimuIieres parturi- dicrrcinquo fib, fid neqbc honC/trrrn.cfl, auk unt,ita hocopus emendari non potuerit inter;, boni viri o$cmm, f i f i u r r ~ a &fvatorzi nopri diu. Quid quhd ejusdem Hsdriani $nr aqui- Ptlretltiant pcrpendamccs : *i diacrit f i&j tatem laudas, &quitatem ci Lcsbran; videnit f io rackrl,cwseritcafzcifio. @i a~temcdrw- attribuere? ad Lesbiam himirum regularn al- ritf~tue, r m cricgtkdllnk igncb. Vbi B w o - ludens, quam plumbeam fuiRe meminit Ari- ~ W U : SikoNo//rrmonc rcdditc1rifirntcbra- Roteles. nonzquamfemper, fed ad rerum in- rronem , rjuanro m4.h de contsrmelra? rjui in, zqualitatesfkxibilem. Necme, mi Dorpi, pus Dcum crcdcnti &cit,fatrre,impicc~eain refigio- tes hoceb dicer'e , qubd tc putem tale quic- ncm. Sunt iita y i d e m verba ma, Dorpi,non quamlenli&, autec denique vel in viro tantad gravitatis modb, fed fanElitatis quoque plena, vel tali opert famst commendando IulXe. vereque fevero Thedogo digna ; quz utinanl Nam & airum multis modis audia multum ex- in loco dicerentur fuo, Sunt e n i m e l i o r a imio i~udisa(fequutum, & opud lprurn centd

u8m ut perire debeant. Q&d fi dehprr P infudcerd generepcffe@umi Sed hoc om- &ggefiu librrrcnur in populum, nunqvamit3 nia th dico, u t oRen&m, aaihil tlrn rnunituni errareporcnt,ut nsnia aliqdemin que haerere clfe, in quo locdm Gbinon posfit kvmireca; viderentur, inciderent, At nuuc me miferet* lumnia, quanda t is etiam fcriptis , tam a c & ~ inunum Erafmumqubd declamas orrrnia : io rat;, tam circumfpet26 iimatis, tamen impe- q-uem onum, eorum q u z declamns omnium. trandurn ut cumfavore legdntur. ,Qan- n ih i lq~ ic~uamcom~et i t . Nam quad affers quamErafm~s,nequisquamprorliis~l!a:n~~c~ inr Evangeiio: c u i Eiixcrit fiatri f ie , fattre, cafioacrn ~difct arripere,qua dicat e!train om- reu/ e+tgchenm? nihil ad cum ipe&at s q ~ i nes ea quz tu objicis ei, diiiflc Theologoss nominato neminr vefit agerere &e unurn al- vel eo cavi0'e videtur cjdod air i *ofidre r~ terumve in rnagno hornidurn numerd fatuumt ipfi exptrior, q#Rm nrhd habeant tncntrs, qrri alioquin decern g e h e n a ~ non fuffecerht ei prkterfijbdicrcb nri (i6 &hi1 J d i t t r ~ ~ t i Non k ui dixit; Strrltorrrrn inftnitiu es'f nymwm. Por* dicit r @dmnrbr;rl ibeni merirhdmner Iheolo- ?& cpod qurris; @djbr vef*tzt brc in ?he#- @: fed qeque: @ fipb@zEai dxga &dice* logosontno detovtavoc~6lrln i' hoc,mihi de te, runt: fed, &i nrkil prdlecri; Qamobrerii Dorpi , quzrendum e& Nam quz ille dixit cam fic fcriba : P m o quad +pothe,Gn in paucos, ea tu folus in emner detorfifii: quad Prr(/me, no/?ros 71eoIo80~/oltjfiph~~ar~rn me- tc inRituiKe facerevehementeradmiros* Si- drt*rz@n~btcb@c o&upafbs, toia enad vra: hid quidcm ut nullius efiartis ( Gcuti eu dicis) pro- tu, mi Dorpi,rot;r errasvia , cum h pothefin brob in uosvis dicere , ita nullius cR a f f i ~ facis : Edfmum falem hy,~othctin cillh , d ~ 7 F (quod tu acis) bencdi&it male narrando cord omnibus~laeoiogis vetIris, qurm ilie de: UIIU

Cool tratum

tantum facit, ut altero: neque quicquam dicit in quo fit necefie omnes-Theologos vefiros includi, Quare ner i$ quidem ad rem facit, ¶uod ptot~nus adjeciiti : Lllcage; grndn/rpf~ tos,qaamvi~/unk Poefleor ignaros,arcebrt rob Ev- rangclzzs, Ta~lrnrs eyr/201rsJ totaqae Bzbfza evol- venda? NihilCani, Dorpi, mod6 ipfi non ar- cerenr fefe: quod aliqui f ac i~~n t ,~u i vitam uni- verfam quzitiuncalis conkcrantes, Bibliam certi velutnihil ad rem pertineat , nunquam dignantur infpicere, Atque ille aliquos hujusmodi putat e h , non omries: ut intelligas, id quoque te fine caufa uila CubneBere: Profc- ram cgo mtrltoshmcqd releflcs fzbrzr fils me- morzr vr cum quovts de text^ Scrzp$m certa- bunt. C ~ v e credm Endymzonis fimnrumdor- mtre ?heologos, quo tempore vor lrteris invigrlrr- tis: aur tngenlo carere, qrcicanqcrr non poetan- tw, ant rbetorz<ant. Nemo, Dotpi, negat effc qui rejeEtis libris de Scripturz textu ccrtare posfint. Imh plus fatis ubique reperias LO-

rum, qui libris non rejeAis modb, fed etiam nunquam infpedis, cum quovis in Scripturis cxercitatisfimo Lint parati de quovis Scripture textu, non memoriz , fed Maria: vicertare pcrtinacisfirn?. Ncque negabo tamen,& apud vos&ubiquceffe, qui 6 Scripturis muka'me- moriter teneant : ex quibus eos qui non in hoc Jolhm collocarunt bperam memorir ut man- darent, quod illiterati etiam monachi fratres- que faciunt, fed velmulto magis ut intelligant; qyi tantam fermonis facultatem paraverunt 6- b ~ , ut pernofcendis Wieronymi, Auguaini, Ambroiii,czterorurnque id genus lucubratio- nibus pares e r e posfint ; em, inquam , ego in Theologorum albo meritisfimo jure collo- candosputo, etiamfi verfusnunquam fecerint, tam herci2 qua'm fi difputatiunculis iftis non totos centurn annosinfumpferint,ut ne dicam, ii in univerfum neglexerint. Sed tu quoque, fi Vera vjs fateri, mn inficias ibis, ex Theologo- rum, qui vocantur ,numero efle rurfusaliquos, quiscripturz librosita rejiciant , ut rejeAos nunquam rehmant: qui itaicfetotosTheolo. g i z hair diiputatrici devoveant, ut non foliim non poetentur, ac rhetorizent, verumetiam ian&isLimos patres,antiquislimos quoquescri- pturarum Intcrpretes propemodum floccifa- ciant, certe (quod fatis confiat) eorutn in ri- rrasliteras cnarrationes negiigant , unaque ipfarurn facrarum literarum fiudium,po'frem& quzcanque funt optima, piisfirm, maximi Chrifiiana, verisqueTheologis dignisfima : ea inquam omnia,qui3dfint (ut ipfi vocant) pofi- tiva,contemnant,nequc eorum quicquam digrlum patent, obi ipfi nervosintendent iuos, homines ad quzitiunculas nati, res tanto videlicet intervallo majores : ex quibus ipGs tamen maxim; quzfliones confe6taaur cjasrnodi , qua! vef adfideipietatem , vei admorum cuI- tumminim2omniurn pertineant. Ego itaque ut prius illud Theologorum geous veneror ac fukicio, ita hoc pofierius herclP non adrno- durn magnipendo: adverfus quos tamen non

& M O R T eit confilium Poefig aut Rhetoricam defendem re,q'uippe qui i ~oeDRhetor ica~ue tamlongs propemodum abfim,qurim illi ipfi. Abfuns autem ipG tam long6fcr2, quim ipfa Theolo- gia : 3 qua tam lorgi abfunt, ut a nullareabGtlt, przterqualn 2 coinmuni hominam fen&, Ion- gius : vel ideo maxim;, qe$d ad infignem rerum omnium infcitiam accesfit omnrgenae

0

fc'cientiz ~erverfa perfuafio, qua Gbi adc b blan- diuntur,ut omnium hominum fcripta, ac ipfis etiam iacras literas , ut quicquam audierinr quapiam occafione prolaturn, qui loqum nunquam viderint, nunquam librum infpexerint, quid ea verba praczdat , quid fequatur, nefci- unt, im2, idipfumquodcitatur, Iitne aanonG1: ibi, undecitatur, ignorant: fe tamcn fofos ar- bitrantur idoneos, qwi protinus in quemcun- quelibeat fenfum interpretentur. Ex quo gc- nere cam in multos inciderim, unam Gltem ex quo czterorsm indolcs agnofci posLit, non pi- gebit hercl6 vehirfpeciminisloco referre. Ce- &vr olrm apad z ta i~m quendam mrrcatorem, non mizm dotf+vtll) q a i h divrtem (erut ~ c r t e a ~ ditrfimw.) Forte aderat rn c m r re figto& qrri- dam Theoiogw, dzfiutrror egregzur, qclr recens 2 contintnte venerat , ut 7w~~~effronerulrq~ot, qwm prrmech~tus ddvexerdt , Londni dr@#tarct, rxperturtas videltcet In ea dgceptandg paIceI1ru, q ~ d d n g l z p r ~ ~ ~ ~ e p ~ ~ n t , G m u l n o m e n fuum jam apud fuoscelebre, apud noRros quoque propagaturus. Is quas conclu~ones' ( utvo- cant) affixerir, tum quam bell2 difputatio pro- cefferit homini, quanquam longum eifct, non gravarer profed6 narrare, fi tam ad hanc rein pertinens foret, q ~ h fefiivum fuir. Czter hrn in caena nihii ;i uuosuam dici tam bene muni-

1 1

tum aut libraturn , tam circui~if~rA2 potuit, quod non ille vix prolaturn aliquo fl atim fyllc- gifmoconvc1ieret;quanrumvia res de quakr- mo erat nihil ad ThcologLm pertinens , ad Philorophiam tarxundeq quantumvis deniq; abuniverfa eius profesiione eifet alienum : niG , . qubd inirio c ~ n z Rcerat,nealienum effe quicquam ab ejuc prsfesf;one poffer (profeflus eft enim, fek in utramque partem de requacun- que diiputaturum.) Paulatim capi t mercator ad quzfiiones magisTheologicas defcendere. R e ufuta proponebat, dedecimis quzdam, de confesfionibus, quz in atiena parochia fiatri- bus eR'entfaAz. In omnibus nihil erat Theo- logo penLi,utram lufiineret partem:fed utram- cunque eliquisafiruifGt, illam~p~ugnabat: as vicisfim quamcunquealius neeaverat, lranr ille protinus afiruebat. Tandem per jocum mercator fermonem de concubir~is iniecit , cc t~ i t -

I - &

que defendcre, minus mali unam qoarnpiarn dorni haherc,auim foris oer multas difcurre. - L

re. Sbi rurfusTbtologus ir,hare,oppugnarefe- rociter, non quhd usque adeb concubinam videretur odiffe e, Ted ne cum qudquam ei quit-

.- quam conveniret,iive q u 3 hotnioem fortaslis varietas oble&abat. Cotcrim afferebat c& cot~cl~~fione'famofirn cujusdj limpidislimi du- B ~ r i s , ~ u i fecit illurn Gngularisfin?um 1:brG tqvi

htitulaiur

eurn pzccare qui unam doini conculini,quim yi decctn foris meretrices haberet:idque CUITB

orb maltlm exemplum, tum o b occalionem fx- pius p~ccandi cum ea quz domi fit. Refpondit mcicator,do&t meherd;,& acutG,qugG ion- gum recitare fuerit, & apud tt fupervaeaneum. AC cumolfecifftt , Th:oh)gt~rn non perinde in fcripturis atque in quzltiunculis illis exe-ci- catum, cc~pit hominem luderc) argumentariq; interdurn per locos ab aurho:itate Effiogebay; enirn extemporefintentiolas quadstm breves, fuz patti quz viderentur aflipulari: cumq; ipfe ornnesnusquam ant& auditas, pro libito fuilfet commentus, hanc tamen ex eplfisla quapiam 33, Pauli, illam ex Petri, rurfus aliam eli medio cirabat tvzngelio: idque tam diligenter, ut ne rapitolutn unquam durn citabat, omitteret,niti qubd ti quis liber in Cedecim capita diftingue- batur, iife data ope) a citabat ex vicefirno. Quid ille bonus Theologus interim ? ad wte- ra cerd It r e n d . & tanquam erinaceus rpinis lefe fuis obvolvit. Atpcrfomtasillas authari- rates vix hercl; hucatqueilluc vitabundt~seva- fit; fed evafit tamen; iantum valet ars exerci- tatioaue differendh Nam ciim auid in facris contihebaturiitcris, omnino nekiret: neque

1

dubitaret,puin quod inde citarctur, ibi elfet, aon de6rre ve& cedereque authoritati Scri- ptum nefas duceret, at loco depelli, vincicjus turpiflirnum : tantis circumfeptas anguaiis, vide, obfecro, qua aRuuia tandem Pro te~s ille ~rnediisretibuselapfiis eft* Statim ut aliqua fententia, qug nusquam erat, tanquam 6 Iacris literisadverfpseum~itabatur : Zene crtlts, inquit, ~&~ine,J&dtlIurn texturn egwjic cntclllsg: & jam interpretabatur non Gne aliqua diftin- Aione bimembri, quorum aiterum proadver- fario Bare diceret, alter0 ipfe effugeret, Q&d 11 auando mercator inRabat moleftius conren- dwe, ej~is textus non illum verum elfe fenfim quem Theolagus affirmabat , jurabat homo tam fan82, ut quivis poffit credere,Nicolaum de Lvra eurn texturn Gcintervretari, ProfeAB. mi borpi, in ilia una caena &us quirn vigintI poculenri textus, totidemque poculenta glof- femata, inter pocula , atque ex poculis, tan- qusm 2 rerpentisdentibus terrigenz illi fiatres, & nati lLnt & perierunt. -id tu ais ergo,Dor-

p.i ? T u iftiusmodi homines Gcrarum inanes iterarum , quleltionibus iliis Theologicis

uuantumcunaue diflentos . Theolo~rxum c'enfes vocabilo infigniendosg? Non ;pinor, quanquam herclt (utver6dicam) animi am- biguum tui hzc tuarncverba faciunt : Norr, perhadeas, Erajme,ttbi eurndemnrm eJe ?bee- fogurn, qxr %rbir~firzcm ad literam rarelgut, rPec eum atem, c ] ~ z r n o r a l ~ / e t l ~ ~ ~ ~ b ~ ~ u e a ~ t c r Origcner, novrt evuerc. MuIta refit drjcendaS st rntc&tfu drffcilror~, zta &= ~tilioragregi , pro quo mortu~s eR G'hrI/,uf. Alroyur qui firemus ut ficrarnent~ fnt fidrncnz@randol, quanarn fitit 86-

quatidie mawplnt . rbr ltcl zn-q~ltzfb~o; v e r b z ~ izutc$mi kerendxtk ti?: nlJi?#'bad cham vocs ' I h e ~ l ~ ~ o r u m ncenluzs, qtrdcunqz.ter4dS~r~went1 per*rnerst:t,Jneq~ih trrtmz (un8r Dez Eccl41 Catholrca profiretnr filmem hornznrs pcvtcIi~a_rib Credc mlhi, Dorpi , nifi tute hzc fcriberes, fiunquam adduci polfern bac te ientirc, uttre- derem: iciliiitz neotericorum quzRiunruL fnam de iis agitur) nan intelleau tanthm dig- cilioreo , fedgregi quoqur pro quo mortuas eRChriitus , utiliorcs funt quim exa&ilfima cognitio facrarum literarum omnium. Hui em qaadtu!o eulice quam ingentem Elephantem facis ? Nam eam rem primGm ram diffi. ilem putas,utEraftius minore opera bonamKibliz partem poffet edircere, qilim unl~rs perplt x ~ t a - tisnodum difcat diklvere, cuiusmodi oluri- mosquotidie in fcirpo quzrunt: ubi t a k diu in tenaci, ns dicam fordido , quatuor v:.rbo- rum luto harentiumefi,dum peas amcenifi- mumacfaluberrimum totius kibliz pratum ai capite pen2 ad calcem fenfim peran>bulare. HaGtenus ergo periculum erat, ne qurafiiuncu~ lasillas non didicilfet : nunc ut video majus quippiamtimer~dum eit, ne tam long; Copra captum ejus fint, ut apprehenderr ne fufficiat quidem. Quid ille po&t, omit to quzrere : ve- d m hoc fcio,quosdam noviffe me, ad cztera plan2 fiipites, ~ngenio certt? piRillo quovis ob.. tufiores, qui in hujusmodi tamen argutiis non mod& brevioromovcrint , fed iodales fuos quoque multo melioris ingenii , ncc minoris induttriz, cquis (ut ajunt) albis in diiputando przcefferinc : ita quovis importun; prorum-. pit audax & inveresunda Rultitia, quum inge* naam animi indolem, Pc fanum plerumque ju; dicium,nugandi remoratur pudor. Sed eft. profe86, Dorpi, quod merir& gaudere debess nec tuisviribusacccptum,fed bonorum omnb um largitori ~ e o re'ferrr : cujus cximia in te benipitate proflukit hrectam rara fciicitas, ut in facrisliterisomnia tibi tam facilia videantur, Neque enim in hoc libro, quem figoacuir fed ptem clauferuot, cun&a reperires aprrta, ni@ ille tibi agnuslibrurn relignaflet, quiaperit nemo claudit,-claudir & nemo aperit. Sed hic ipfe liber, Dorpi, qui tan) fadlis tibi videturB Hieronymo certP vifus eit difficillimus : ~ u ~ u e tlinus putavit impenetrabilem : neque quis* quam eil antiquorum omnium , qui fe lad teri eft ~ufusintelli~ere , -ut cujus intelle&urn putant alt~nimo Dei confilio vel ob id ipfitm profundiusabRrulwm eff'e,ut curiofos oculos provocaret,& firnotis ac labore eruendis fed gnja excitaret ingenia , qua: dioquin opia bug obvios expofitosque thefairros ipL recuritate tarpekerent, - Jam (ut omittam interim ) quim non lit vulgaris rtuditi- onis opus , qudm non cujuslibet ingenii t q~iz 5 moribus interdom primo Sfpeau

[oaf a abhor-

292 T H O M A 5 M O R I abhorreant, ea tamcn cornmod2 ad mores ac rari queo ciimea verba lego,quil-us eas itama- tam fcliciterappellere, ut non aliundc ei, tra- gnificiattollis, tanquam uti (apud Poetas) in &a, fed ad ipfum nata videantur, W m rem ~ t l an t i s humeros calum, itain perplcxas hu- aonnuilinunc tam inept2 moliuntur , ut cum juscemodiquzRiunculas, hoc elk arundincm, habenus lint progresfi, ut rem abipfius magis univcrfa prorfus inclinata incumbat Ecclelb, Jocodetraxerint, quim ad h u m perduxerint, alioqui videlicet periclitatura, ne tota fernel qucmneque in re contlium lit,nequeinverbis collaberetur in cineres. Aisenim: Altoynz qu; Venus : fit nimirum uti tota ills moralizatio fiemw, qaomodofint Sawamentd admmt/tran- (quam rocant) fine vlla gratia fpirituque fii- $a, q~,tnanrfintcor~mformk, qmnduubfilvcn- gefcat. Sed hzc (ut dixi) omittam. At certi i- dm PCCC+~OY, quundo rrjrcrendm : qmdprcrce- pfum literalemfenfu tantum continercdifficul- pt~nrji t rC/tituz, quidfivmi pofit ? ltane pu- tatis puto, quantum nefcio, an quisquam om- tas Dorpi , ilta quz tu nusquam alibi quim nium comprehendcre posfit. Nequc enim apud Neotericos qusfiionifias invenirc vis, cuiquam fentio literalem horum verborutn antiquos omnesfant3isiimos patres, nec mi- jenlum intelleAum effe , Dixrr Domznrc~ Do- nus etiam do€kos,ignoraffe omnia ? Hierony- m i n o m o , w i dcxtrismerk : nili ei , qui ea mus, Ambrofius,AuguRinus, ad Sacramento- Prophetam de ipfo Chrilto vaticinaturn intel- rum formas caecuticbant ? Ergo tota Ecclefia ligat quod, exceptis Prophetis, necJudeorum plus quim mille annos (nam ?lus qu;irn milie quisquam, quanquam in hoslibrosuniverfam anni 2 pasfione ChriRi numerantur ad Petri operam fuam collocabant, intellexit , prius- Lombardi tenipora, 2 Cujus fententiis, velut ex quam Chrifluseis huncejus literg knfumape- cquo Trojano , univerfumjttud quzfionum ruit : qui tarnetfi Apofiolis & difcipulis fuis agmeneru it) tot annos ergo, in6 tot fecula, P, interpretatus eft Scripturas (neque enim,quod univerfa C ritliEcclc6a aut facramentis cacuit, fciam, qezltiunculas iRas cum eis difputavit aut iRa non habuit; quandorecipiendus ptccay unquam) non aulim tamrn affirmare, univer- t ~ r , ~ u a n d o rejiciendus,tam diu h i t incognitG? k Scripturz fenfus cis iprom aut przfentem &item quid praceptGeffet rcRitui,nefcicbant? tradidiffe, aut per S~ir i tum fanAum pofiquam Nam,quid fervari po&t,conceiferim apudVe- afccndit infudiife. Nam ut multa iirnt ibi qua: teres non fuiife tam acuti quim apud iitos dif- d e ChriRo Prophets cecinerint,quorum alos putatum. Szd ut Zachzus,veritus ne ma12 par- omnes fubtcrfugit intelleAus , quousque ea ta parci redderet, quadruplum Tc redditurum omnia ipfius vita, paslio, refurrc Aioque dccla- profeffus eR:Irr vcteresilli patres,ut vel plus fa- raverunt: ita mortalium imparm eiCe virespu- tis quisque rcfiimeret,hortrbatatur.Non e r a n tq ad indagandum, atram adhuc in eisdemla- illi, fiteor,hacinre,quimiRi runt, t ap in defi- teant aut de finali judicio, aut aliis de rebusno- niondo ac diflinguendo curiofiSed ego umcn bis incogitabilibus , neque uUi hominum aut illorurn ( ut Tercntias ait) zmulari m d o ne- hatlenuscognita, aut ant2 c~gnolcenda my- gligentiam potius, quim iftorum obf'ram Qeria, quim eventus eadem temporibus ac dil~gentiam : apudquosanxiO res diiputatur,& moment~s foli przvifis inicrutabili Dei provi- quzruur, n ~ n tam quid refiitui debeat, quim dentiz patcfecerit.Sed elto, Dorpi,lieScriptu- quid fervaripostit : nonquim procul i pccca- ra fiblis, dificilesque quaillones : nihil impe- to fit abfccdendum, Ted quim prop; ad pecca- die tamen, quin illius cognitio harum posfit tum line peccato posfitaccedi. Jam qui conli- cffe d~iciplina fi u & u o h Quanquam enim iium convafatori dat, nimirum tanquam alie- fdtare, atque in gyrum fe colllgere (quod fat- nzpecunix frugi difpenfaror, obfervat ut in ratriculz quidem ac circulatores faciunt) ditfi- reddendo c i td Cubfiflatpotius velmillepaKus, ciliuselt,quhmambulare, & dentibus panem quhm ultrilatum (ut ajunt) unguem promo- facilius elt quim teRacea fiagmenta conterere: veat. Ego cen;, mi Dorpi, nec tc ( ut puto) aeminem ttmenciie puto, quirettosillosvul- tcfragantc contenderim, quzcunque font ad garcsquenatura:uhsvelit hujusrnodi inanibus falutem neceffaria,id eft, fine quibus falvi e r e o h n t i s permntare. @amobrem utra res (it non poffumus,ea primumabipfisfacrisliterit, diGcilior, non admodurn magnifacio : rc deindeprifcis eorum interpretibus , ad bac qubd utiliores etiam , quim facrarum cogni- comn)uni ab antiquis patribus qua6 per manur xioncm litcrarom, quacRiunculat iifas effe vis tcadita conf~etudine ,~oi l rem facrisEccleCz regi,pro quo mortuuseft Chrillus, ferrepro- Lndionibus,abund$nobis tradita. 9 c i d fi

Bt tGnonpoam, q u a 4 c~gnofcendrs a@'- quid bpdqudm in his eR, homincs i l h acuti rtres,haud refragarcr : li veterurn lucubratio- curiolius addiderunt,ut muka conccdam com- nibus emquares, non tolerarem : nunc verB meda ere atque utilia : ita plan$ ejus eifegme- cam ancillas iaas coquinarias ip& Biblisiacro- ris put0 omnia,ut fineeis vivi posfit. Rtfor- fanAz, literarum ornnium reginz, non con- taKe dices, non omnia apud Veteres tam in- fers modb, fed przfers etiam,dabis mihi,Dor- ventu prompta , tamque in numerato eCk, pi, veniam, continere me hercle non po#um, quim apud iitosrecentiores , qui omnia co- quin itlo Terentiano procul illas omnes abi- gnata, quafique fimilia , in capita quzdam, gam ; Abrtehrncsnmalam rrm cum iflac ma- vcluti in fuam quodque tribam , dcfcripfe- gntficntt* f~giriva: adeh pntarisvos rutvr/?r,m runt. In hac re, Dorpi , fortage 'ecce- f&a ijnorar~cr? Neque profcab faris admi- do aibi 9 tateorqac nonnihil e8e camrno-

di ,

E P I S T O L E . di, velut in dolneflica fupelle&ile, iic in re literaria quoque ita feorfum habere fingula quzque dittinda , ut ad quodcunque velis, illici, manum poflio abfque errore porrigere. Elt iitud quidem, ut dlxi , commodum : verhm hoctanto cornmodo quidam tam utuntur incommod6, ut propcmodum prsititifie videatur, hoc ipio etiam cornmodo caruiffe. Neque aliud quicquam magis in caufa fuiffe puto, quare vetufliflimus quisque Gcrarum literarum interpresi tam multis tarn diu negle- &ui habeatur, quim qubd itfeliciumingtnio- rum corrupta judicia pri~nimfibi,deinde aliis quclque perfuafere, nihil ufquam effe mellis, quad nonin illos fummularum alveos conge- Gum fit. Ideoque fit ut illis contenti fojis, catera omnia per incuriam contemnant. In sjus animi quendam etiam ipfe iam olim in auadam bibi io~ofz taberna indici. Erat &im fcnex, & qui altcrum (ut ajunt ) pedem

L

habebat in fePulchre, & cert; nou multo phR utrumqce : jamDo&oratus (quem vocanr) honore plus quim annos triginta fuerat inli- gnitus. Dico forti apudeum, bratum Au- guitinurn atiquando putage, dzmonas omnes f ~ b f ' a :iasrfle corporeas. Ibi illefiatim lu- perctlium contrahere, & tcmeritatem meam rugofa fronre compelcere. Turn ego, Non dico ( inquani) hociple,pater t nec Augufii- num in ea re defend0 : homo erat, errare potuit : crede ei quantum cui plarimt, fed nemini uniomnia. Jam ver& capit homo ex- eande~ctrc,velob id przcipu;, qubd tanto patri calumniatn tantam intenderem. Num putas me ( inquit ) non legilie Auguftinum 2 Imb ( inquit) priufquam tu nakererio. Me jam fuis fzvis didis prorelafit, nifi commodd fuilfet paratus clenchus. Nam, ut erat in taberna, fumo in manus libellurn Auguftini, de divinationcdamonum,verto adlocum,atque oilendo, ubi locum femel atqueitcrum legit, actertia demum IeCtion: meadiuvante ccepif- fet intelligere, tandem admirabundus : CertP (inquit) valde miror qubd AuguRinus dicit fic inillo libro : quiacerdnon d i ~ i t ficin Ma- giftrofententiarum , qui eft libcr magis magi- itrdis quim iite. Qi func ex hacfarragine, qui nequeveterum quenquam,nequcScnptu- rarum quicquam Iegunt , nifi in fententiis, & carumCommenwriis: hi perinde niihi vidm- tur facere, ac C quis authoribus omnibus qui Latin6 fcripferunt amiliis , conitmEtionurn praceptis ab Alexandro petitis, reliquum ex Perotti Cornucopia, & Cafepino conentur edifcere; qubdperfuafum habeat,ia hisomnia Latinz linguz vocabula fefe reperturum : & profe&&reperiet plurima , eademque ele&is- fima : nempe ut apud recentiores Thcologos, priorurn di3a authoritatislocoleguntur infer+ ta, ita hic quoquevetcres PoEtz atque Orato- res,aliqtiotetiamqui nuncneccxtant quidem. Sed neque hzc unquam faciunt Latinum, nec ilia, mi Dorpi, Theolegum, fi fola lint, etiarn Ct decem millibus fpinofiRimarurn quzffio-

nnm fuerit inlkil&us, quibus miror chm fit ta- l i ~ , qur in re poifttEcc1eGzufui eRe; difputan- do fortalfe adverfus hzreticos : nam hocno- mine przcipu; fefe folent venditare.? at hiaut do& funt , aut indoai. Si indoAi l u t eR multomaxima pars) neque acumina iRa, quibus iolis valet, neque verba tam infueta , quibus ifie folis affuevit, intelliget. Neceffe efi ergo talemdifputationem tantum fruaus con- Equi , quan t~m , fi quis Turcam quempiam patriae duntaxat lingua: peritum , compofita oratione , fermone Galiico ( nam eum folum elegantem Galli putant) enhortetur ad fidem. Sin d o a i fint hzretici, idque in illis ipfis quz- itionibus (ncqucenim ferP accidit ut aliis fint haretici j quando jam redarguentur ? quis erit difputandi tinis? quum ex illls ipfis quseitioni- bus, quibus oppugnantur, eifdem quoquere- fericudi miniRratur inexhaufta materia : ut propemodum eis accidere videatur, quod nu- dis inter acervoslapidum p~gnantibus, ut quo feriat, neutri defit, quo fe defcudat,neuter ha- heat. Nempe qtudam qui in fcholis inter prirnoslc?guntur, & funt non minus qulm habentur acuti : ut omittam interim qubd quaf- dam quz~ iones de D e e tam ridiculas excogi- tarunt,ut putesridere,propofitiones tam blaf- phemas, ut cenfeas irridcre, Cert; contra fidem tam gnaviterobjiciunt, tam fegnirer ob- jelta diflolvunt , ut przvaricatoresrgere, & fidem joco tueri, rer~& oppugnare videanrur. iizretici ergo cum talibus compofiti , qualts mreadixi Thrologos , chm fint in eodem do- &i luds quando luccumbent ? non cit& her- clP opinor, li non unummagis lignorum fafci- culum rererentur, quim multos iyllogifmo- rum faices pertimefcerent. Sed idoneuserir faltem quiconcioneturad populum. Hercu- les hoc ipfum eR quod ajust, Bovem ad Cero- ma. Nim cam nihil didicerit praster quae- fiiones , quiz funt ad aures populi perqudm in- folentes, minimequc omnium idonea: , cdi- fcendusefi ei ni~nirum fcrmo quilpiam ex fer- monibus Difcipuli , out Veni mecum, am Dormi fccura, res pcr fe incpta : quas durn homo traAatineptior,utpotcnecad id munus an'uetum, & qui totam illam verborurn conge- riem ex alieno ltomachodcclamet , necelfe eR ut concio tota frigefcat. wamobrem plan6 non video quzfiiones iRz quid faciant ei quem folz poGdent , nifiqui,deum ad cztera omnis reddant inutilem. ut cui fi quid ex his proponatur fubtilibus ma is quhm:fol~disdiG putationibus, in quibus f t: anti millies exer- cuit, jam dotni fuz el?, jam criitas erigit velut gallus, quiiniuo iterquiiinio fuperbit : at extra iilafepta fi paulo producatur longius, ignota rcrum omnirrm facies tcnebras ac veragi- nem offundit. Nec jam DialeBica, rerum czcitate labanti, quantumvis fortis, quantum- visacusaficurrit ; quz, uccognka rerum natura, varias inde ipecies multasque argumen- tornm formas elicit, ita rebus ignoratis ipfis ncceffe elk fine ullo ufu obmutelcat. Adda

[ o o l 3 quod

quad illas ipfas captiuncuIas, guas & penitiis fputet', fed &am &rum elk. 1Cos ego, & folas per tot annos irnbibit,yum fefe jam Durpi, tanrum abeR ut ~ i o b c m , ut eciarn, fenex $ Scholalticorum contubernio , ubi ea- quornodo apud Kotnanos n~sli Magilt, atue dem afidui ventilantur , quapiam occafionc publicis cogabantur fsr' abd~carernuaerib~is. fubdoxrrir, jam intra biennium r~niverfi ilia ita iitos quoque non tam re quam vocabulo ocumina, numerofa nimium videlicet, evani- Thtologosaudiendos ccnfram, at1 hzJnc Ma- da , nullo rer um fubnixa ~ o ~ l d e r e , tanquam giltraturn, quo tam irnmerito fungantur, tlu- nebula fumusque difparent : idemque nirni- randurn. Neque mirum etl tamen, effe slid rum ufuvenic iph, quod de anima pueri ex Ari- quos in tanto Theologorum nutnero tales. fiotele fubindccitari folet, ut ipfius anima fiat friamquis ordo obfepiri tam diligentcr poteR, deoicpe velut tabula mia, in qua nihil omnino w non ambitione, ~ r e t i o ,gratta, aut allis ma- depingitur : ik mirum in modum verb rerum lis artibus aliquis rndignus irrepat, q t~ i cum lit vice contingit, ut qui ~ r i u s omnes fapienti= in editum receptus , quam ~ o t e l t plurimos nurneros in argumentoh loquacitatcpofuerat, fui fimiles in eundem locum fuo fi~ffragio jam fenex infdntiifimus omrlibus rifui foret, fiblcvat ? Itafit>utnullus ordo Gt,qui non in- mifi Ltultitiz fuz fuperciliofum lilentium fapi- dignisabundet, Namut inSena:u Romano entia: loco prztexerct. ]mi, potius hoc ipfo fuer~nt ,~uorum majcflatemnulli reges zqua- ridiculus, qubd qui fuerat Stentore mod6 cia bant : a a rurlus erant +dam adei, tenues mofior,nunc vitio tam long2 diverfo tacitur- atque inglorii, utmifere inter fpe&acula vul- nior pike reddatur , & inter l~~uentesfedeat gi comprc.Tu elifi periorint. Quanquam uc Mercurii tlamz truncoquc firnillitnus Hermz, nec illorum fulgori iftorum hurnilitas obhit , Denique , ut quid ego hac dere tots feilriofe- nec itlorum tenuitatem Senatorium nomen melintell~gas, nequel heologosomnes taxo, exeinit contemptui : ita nec la dig nos Theu- neque imperitorum quzff iones omnes con- logos iltorum nomenrripit con:urnelia:, nec dcmno ; verum eas quz nihil ad rem eorum contemptus, aut erga finguIus qui ve- qua: funt buiusmodi, ut nequequicqoam e r ~ - rP funt , honoris quicquani adimit, aut erga ditioni conferant, & rnultum impierati detra- univerfos quicquam revecentiz ac maje[tat~s hant : eas inquam non improbandas mod&, immiauit : cujus ego cer t i tam conftrvandac fed defpuendas quoque cenfeo, Cgtcras ve- atque amplianda: fum cupidus, quam quii*- r&, traaanc aut h~rnana~raviter , aut divi- quam vivit etiam\ cupidifimus. Nam d e nareverenter, tum ~trurn~ueadhibite mode- Erafmo fiulmm fuerit idem polliceri, quum ilia qua veritatem invefligare fefe magis quim nemo nefciat , in facrum Theologor~~m or- altercari probent : mod6 ne quenquam fibi dinem nihil perperarn aut Qiciauttingipoffe, totiirn vendicent , neque quznquam nimisdiu ut non proptit? ac pecullariter i~fiusagatur nee detineant , & fuo fcpede metiantur,nequcfi gotium. Habcs igitur hacin reanimum, mi melioribus confcranr, nedum anreferant: has, Dorpb meum, nec dubito herd& quin etiana inquam, fit infiitutas admod~m~libenteram- ( fi tu is es, quem ego mecum fingo) tuun, pleaor, ha&enus tamen, ut eas tales ene fate. quem G probas , affe Erafmi puta fin ar, qsibus non inutiliter exerccantur ingenia: minus , tantum meum , ~nih nec lneurn tales elfe pernegem , in quibns falus univerf~ diutius quam t s voles filturum. heque recumbat atque innitatur ecclefiz. Jam The- enim quicquarn animo elt unquam tam ologos non eosvitupero, qui hasdegufiarunt, obflinate obfirmatum meo , ut non pa- im& laudo etiarnqui ad alriorem facrarum li- ratus fim eo jubenrs mutare , .quem id-- terarum peritiam ,ad rnel i~ren~r i fcorum, & am nunquam quicquam fine ratlone ~un'u- fan&iifimorum,& doailiimorum patrum eru- rum, Sed hzc ha8enus. Ad reliq~as epi- ditionem, has quoquenon abjiciendasacceG- floirr tua: partes ero tanto brevior , quan.0 ones odjceerunt. Verhm hujuimodi Thee- in hac fui vel zquo verbofior : utrurnqke logos (ut ex animo dicam) non probo, qui etiam merit&. Nain ut ea , de quibos a n d quzfiionibus cujufque generis non in(ene- d i a r u i , EraCnus nunquam vidit , ita de fcunt mod&, fedimmoriuntur cjuoque, qui feu quibus deinceps Turn di&c,rus , & i pk fcri- ingenji flerilitate quadam impediti, feu-pue- pfit , & fe diligentius pollicetwr icripturum r rili Scholafticorum plauh incitati, negle&ir rum quzdam fiunt hujLbsmodi , ut in his di- antiquorumomnium literis, po&habitis etiam vus etiam Hieronymus non fue ioliim e x e m ipfisquorum fe Do&oresprofitenturEvange- plo quafi przjudiciu Eralmi partem tneazur, tiis, nihil omnino praeter quzfiiuneulas didi- fed totam licem quoque tonquam edita in cerunt, partim per fe inaner, partim inanes fcriptis fentencia , iecundum eum pronun- his qui czterarum rerum omnium inanesip& tiaverit. Ncc enim quicquam eit qriod tu, funt : idque jam fenes, atque ideo deploraci, ne quicquam in Sctiptura mutetur, 2 Grae- quineque Scripturas comrnodi tra&arc inco- corum fidr codicum pr hibes : quod non gnitis Veterum fcriptis queant , ncque ad ear oiim adverfus bcatum Hieronymum & ob- cognofcendas (qua nunc fun€ Larindingrte je&urn fit , & abeo validinim2 confutatum. penuria) pares eRP polfint : redire verb ad Nifi hoc videri novum vis, qu&d translatio- Grammaticam, atque inter pueros , imi, ve- nibus , ut ais , quz rnulto olrm fuerant, rje- r6 h pueris ctiarn dikcre, hoc non blhm di. &is omnibus, ne varietdte codicwm fideles

vacilIa-

vacitlarent . hanc unam fantiis oatribus ac- ceptatn , ab Hieronymo catiig;tam, atque a2 nos u i p e transmlrTain comprobavit EE- cletia : non uno aliquo conlilto, fed perpetua conhetudine adearn recurrendi . quoties in ullo canfilio de fide nodilsincidiKet. Nequc enim 3!ioyuin tieri potuiKe , ut csterz omnes interierint, atque hzc ad nos f o l ~ pervenerit, aifi id xlon fort2acc~diifct, fed adhib~ta i rnajo- ribusnoiliis indullria fuiflet curatum. Prirniim mi Dorpi , nemini dubiilm efre put0 , qwin h z c i ~ f a editio ante Hieronvmi temuora (neq;e a i m alioquin ipte hark potifimum cal2igaflt.t) &r'ecepra fit ab ecclciia , & aG- duo citandi ufu comprobata : quad ego vel EoIumjn caufa fuiR;.puto, quaread nos ufque Zbla duraverir, Cur ergo Hieronymus aufus efl mxare quicquam , idque non aliis mod6 & optimis & lran&i~%;nis viris appro- bintibus fa&um , fed ipfo qrroqtae Augufiino adhortante ut fieret ? M~ravlt verb Hiero- nymus , ut ipfe fatetur , ii quid in ienfii hit, quo Latinus codex diCcreparet i Grzco. Hoc ille putavit utiiius , quhm ea qua: tu Erafino iuadesutfaciat , videllcec ut ea tanturnannotet q u z commodius a c figniticantius interpres vertere potuiKet, fenfurn vet6 6 quando dir- crepet, rnanere patiatur , nes mendz manife- Bz Latinos admoneat, w o d divus Hiero- nymus nonufque adeb curandum cenfuit, ejus ta pracipuam curam habendam putas : quad ille judicavit potiRimum, ab to tu potilTimnm deterres. Sed hic occurris ac fateris, id ab Hieronymo re&$ fa&um , quhd videlicet tunc opus erat , dum adhuc vulgata hac editio non fatis e@et emendata : at nuncrepurga- ris vitiis fupervacaneum iterum purgandi laborem f6re. Nam fi opus tam nunc eflet, quim tunc erat , non ei%.;atio,cur minus bene mereretur , i quo nunc idem denui, fieret, quad tunc Hierony mus fecit. Primum, nemipcm effe omnium puto (dicam enim au- dacius) neque Hierony;num quidern ipfum, ~ u i protitcri aufus f i r , fe tam certuk h i , ut tn uertendo nihil eu.n poliit omnino fub- terfugere. Ufquc adeh non deerit vel mediocrib~ls interdun, poR meliores etiam, in quo vcrlentur utiliter. Ergo p i s verten- di finis erit ? inauis, facillimus : fi eveaerit, a -

ut quifquam tam commodi, verterit , zut ab alio non optim2 verfum, alius itacorrexe- Kit , ut his manentibus integris , noninveni- ant ~o : t e r i quad mutandurn cenfeant, At periculum eft i n p i r n , ne variz translatio- nes dubios faciant anilnos fidelium , utram credere debeanc vcriorem : quod ipfum in cauG fuinh cedes, ut rcliquz srnnes de in., duftria rejeEta: Gnt , hac una fcrvata , nc fideles vacilhrdnt. Q1a in re ufqae adeb ego abs te difientio , ut quod tu majorum 9- r r tribuis, ego temporum afignem incurk, qua nirnirurn non illbe tantum trans!ationes, fed multa etiam alia peritre. Alioquin etiam t i unam in eccleliis teaendam recepifent,

reliqnas tamen quid nccecefle L i t abjicere, cr quibus non erat periculum, ne fideies vacilla- reat ? Imb qumadrnodrtm tiuric Evange1.i- itarum varia narratione, feries rrrum inlucu- lentiorem pervenit notltiam, itatum ex divcr- forum rollationc interpreturn fiudioto le&ori daretur occafio, fi quemaut verbum fcf ~ltfles - 1

zquivocum, aut orationls deccpifiLt amphi- bolagia , rut lerrnonis proprietas impofuiffer, ex rehquis conjiciendi quid veruln lit, e o d fan6 utiliGrnum eife & Augufiinus feotir, &

0

Origenes experime:~to didicit, & Jacobus Fa- ber Pfalterii quintupiici editione docuit. Atque hxc ideo dixi, ut ofttnierern ctiam, fi divi Hieronymi laboradhuc maneset integer, non ilium ramen rcpreheadendum jcflc:, quif- quis , liquid ab illo quoye przteritum Inve- niffet, hoc ipfe , velut relidasimelibre fpi- cas , colligeret. Nunc vert quisnon yuter: codices Latinos nihilominus ataue olim 4 Grzcis elfr corngendos, quum ;n tint rur- 6 s infe&r mendis, ut ne vefi~gia quidem Hie- ronymlanz ernendationis appareant ? Q ~ o d ufque adei in confeRo elk, ut ipfe tu quoque, qui id maxim? negas, idem fatearis tamen. Nain c u p ideo maximi contendas, corrigen- di laborem fruftra fumi , qubd I-lieronymi ca- ~ i ~ a t i o n e k afferis mzgna patrurn diligentia fervatas efGe integras : turn in proximo fer& verfu fubdidiQi : '&jponde jam&+aJme, uzram probet edttioncm Ecslr/ia ? gracamne, qnsnun rrtitur, an Latrnam, gaamfilam cttat, quotces ex J"acr~1 S~riptwra ahprd dcfintendrrm r / t , vet p t e t a t o Hleronynzo, (iq#atrdo alrter Cepr, quod qurdem non rar; centtngrt ? Imo ru nunc re- fponde, Dorpi, f i , ut ipfe dicis, &vet6 dicis, non rari, lcgat aliter Hieronymus quim vulgaris habet editio cluomodo peteft el& verwm puod anti d ix i~ ; , eandeA editionem it? manere corre&trm,ut ille correxerat ? Neq a enim 'quemquam arhitror eife crediturum , I 2 lum quicquam contra fuam ipfius corredio- netn propofuif5e legendum. Tam ergo nunc opus corre&ione e!i , quim olim fuic. An ver& tantundem liceat, hoc reltat inauiren- dum. @anquam nec inquirzndum hbc, ncc dubitandum uidetur , quin emendati codices tam nunc tint Ecclcfia: i~tiles, qu4motim fuerunt. Sed Ecclelia nunc,inqqis, ittarn sdltio- nem comprobva. Atqui eadem Ecdzfia eodem modoeandem ediuonem ante Hierony- mi corrediones approbavrrat : id quod jam a n d rerpondi. wamquam non pigebic ern- dcm oracionem tuam, auam tu tam invi- &am cenfesl, denub excitere, ne me przter- vehi quicquam difimulantcr putes. Videris ergomihi ticcolligere : Augullinusnec Ev- an~e l io durit el% credendum, nili EccleGa

D

compellcret authoritas. At EccIeGa corn-. probavit inhac translatione verum efi*: Evan- g&urn. Confequitur ergo, fi quid tit in Grzcis codicibus diverfnm , ut verum in illisEval~~elium elfe nbn pelfit. H;ec etl(quan- turn perfpicis) argrarmeneatiorais ture fainma,

quie

294 T H O M Z M O R I q u z mihividewr ejuftnodi,quam non GtdiG- cile folvere. Nam primum EccleGa fic in Latinis codicibus contineri credit Evangeli- urn, ut fateatur tamen 2 Grzco translamm. Credit ergo transl~tioni ; fed magisarchety- po~rcdi t , Evangclium in Gritcis elk verum : in Latinis veruin eR'r credit eatenus, quatenus fi'iit interpreri,in quo ( ut opinor) nunquam tantam habet fiduciam, quin eurn labi cogno- {cat kumana frag*litatepetuiKe. A t in Con.. ciliis citatur ex Latino codice , non ex Grzco. Mirumvero,G Latiniex Latinocitent codice! qua6 ideo fecerint , ut de induftria fidem ar- cherypis abrogent Grzcis. ApoRoli n6nne citabant ex Qophetis fecuniium translationem feptuaginta Interprctum, ornifli interim He- braici textus veritate, durn Grlecis Ccriberent? nec idea tamen Hieronymus fa&um putavit cfle przjudicirrm, quafi Grzra translatio quim Hebraica litera Apo4olorum cenferetur au- thotitate Gncerior. Ego cut6 h ~ c perfuadeo rn~hi, idque (pt opinor) veri, quicquid ad fidem adarclendam faciat , non efle i quovis rnclius verf..m , quim ab ipfis Apoitolls pra- fcriptum, Ideoquc fit, ut quotiens in Lati- nis codicibus occur, at quicquam, quod aut contra fidem aut mo. es facere videatur,Scri- pturam interpretes aut ex aliis alibi verbis, ¶uid illud Gbi velit dubium, expifcentur , aut ad uniusEvangelium fidei, quod per univer- fam Ecclefiam in corda fidelium infofilm ell, quod etiam, priusquhm fcriberetur i quoquam , Apofiolis i Chrifto, ab Apoitc~lis univerfo mundo przdicatum dt dubios hujusmodi fermones applicent,atque ad inflexi- Bilem veritatis regulam examinent; ad quam fi non fatis adeptare queunt,aut fefe fionintel- ligere,aut mendofum etXe codicern non dubi- tanc : cujus morbi mecklam cersfinrautirdi- verfis interpretationibus , ranquam nedicis, implorandam ( quad tibi jam periculofum videbatur) aut velut i fonte quodamah ealingua repetendam,unde ea fcriptura in Latinum flu- xit eloquium. Verhm tu , mi Dorpi conce- dis , olim re&? feciffe eos qui Latinos, quanquam ab Ecclefiareceptos atque approbates, codices PQrzcis emendaverint : led idem tamen negas nunc re&? fieri , propterea quad verifimilelit,ipforum libros Gracorum aut de indullria fuifi depravatos abipfis, jam olimib ecclefia Romanadefcifcmtibus,aut poRea fal- k m per incuriam vitiatos. Ncque enim effe credibile, G Latinorum, quibus pcrpetuafidci cura f i t , codices paulatm tmen*labefi&ati 'funt , incorruptos adhuc reRare Crzcorum, apud quos ipfa jam olim fidescorrupta fit. H a c ratio, Dorpi , non flexir Hicrony mum,

uo minus 1nRrumeritum Vetus ex hebraeo zrmone transferrer: quanpuam fi uid hicvi- Iere debet, ibi rnagis debuiiTet, q w % m nemo oefciai, Judzos ex profego infeltiores fili(fc heffes Chriitianis, ut quibus in univerfo repu- gnabant , quim Grzcos Latinis, quibus cum communi ChriRianafum nomine convene-

rant, licet in auibusdam diR'cnferint. E p aro- feBb (ut ver'edicam) videtur riiihi nrut i4am credibile,ullam gcntem it] depravandos libros unquam confpirare voluiflk, ut nc dicarn, nee potuifle quidem. Q z e n i m fpes efG potuilfet, neminem abea realieno acimo fore? aut clitn id foreconfilium, quod firefcifczretur (ut erat neceRe, quumi Juddsad Grifturn, iGrzcis ad Latinos aliqui nullonon die prohgrrent ) nonne przvidebant fort:, quum nihil afleque- rentur, fuz przterra parti fefe pra judiciurn a[- laturos ? fi fe faterentur eam fovere caufam, quam fibi conlcii effent i o n aliter poffe fe, quim codieum depravationedefendere ? Sed de judzis Hkronymusviderit. Grzcoscer- tZ ab hac falfitatis fufpicione liberat vel i h d , quad in his de quibus eis nobifcumfuitcon- troverfia, eorum libri cum noftris confentiunt, nec de lirera unquam , fed de intelleBu litera: quzitio fuit. Wanquam nenlini poteR effe dubium, eos fi mutate voluiffcnt quicquam, non ea primum mod&, fed fola quoque f u l f i

mutaturos. auo ~ r o nobis contra eos faciunt : ' 1 1

quz fi LlfaRPnt, non fuiCSet caufatamen, car in h i s idem fa&ori putarentur. Nunc ve& quid comminifci quifquam poffit , cur slia falhre voluilfent, c i m hzc ipfa reliquerint iategra, au;~velfola falfare voluiffent ? Sed incuria fal- ;em vitiatos effe credi potefl, pnfertim fi hoc noDriscantigit, quibus verifimiie eftlibros 6- dei, ficut fidem ipfam,rnajori femper curz fuiffe. Poffem hicopponere non Hieronymum modii, fed Augufinwmquoquc,quorum uter- quecenfct cmendatiores effe Grzcos codices,

d m Latinos. Sed rationv malo quam au- t 71 oritate contendere. Hoc ce~tP afire, nt- minem cife tam cajusquarn libri incurioiwa, ut ita tranfcriberldum locet , ranquam penfi non fit habiturus, vitiofumnC an emendatum refera! : quum alioquin pofiit opero & imprn- Gs psrcere, fiomninone icribatur curet. Per- fuadeo ergo mihi, Grrcos etiam c~iraCTe ut diligentia in trankribendis ipforurm iibris adhi- beretur ; quod nemo dubitaveritqui iibroseo- rum diligentor infpexit. H o c przterearur- fusaffirmo , apiculos, diftin&iones , & accen- tuum notas in caufa elie, quo minus facileapud eos in fcribendo erretur. Nec ab bue atfir- mando deterreor, qu&d tu hoc argumenturn in adverfam partem retorfiiti: propterer! qubd (utais) facilius erratur, ubi mulra funt obfer- vanda. Verhm egomntr i cenfeo, ibi minus facil3 errari,ubi facile erratur, ut ego quoque Diale&icorum more znigma proponam, Ve- rixm fic opinor tamen,imii fic experior : quem- admodurn in planicie, durn feftinamus intrcpi- d i , ubi nemo cafum expeeat, fzpelabirnur, quum i pra~ci~i t io fdlvi fenfim nec nifi certo atque explorrto greffu defcendamus : haud aliter evenire fcribendo , ut ad exemplar per- plexum fcriptor eo tranfcribat vcrius , quo videlicet attentius, quum ex pulcbro codice ipfi feefuritate labatur, e a n q u a m & noRros vi- datos e&, & eos rcmanfiffe finceros , ;el kinc

. eluca- t

.cluireT&r,quoifin no@ 4s eddinunc vitia depre- hetidifnus, q u a Hierony mas olim cenfuit e-

.ine&danda ; in illiseadem adhucvidebis verba, .ex quibus ra Hieronymum conitat emendaffe. e r g o quas'ille mendasolim ejecit ,- nunc non 4icebit ex iisdem codicibus rurfum ex~ungere?

L .7 a, quum religiones quas V O C ~ ~ E ) omnes fas i i t fzpius renarcentibus vitiis reformare, libros fenfel purgatos repullulantibus mendis nefas ,repurgare ducemus? Jam qubd quzris, quid fit quod Latinos codices non finat incorruptos, 'deinde tibi ipIe refpondes; qr&d nip

pi Latinti 3 &fii~6rrror cpdrcs cenjire debem c&;Batiores. @id tu his verbis, Dorpi, vetis, non intelligo. Nequt: enim te vereri puto, n e in annotationibus in Scripturas Erafmus irnprefisutaturlibris : quum neque Icripto- rum codicum defit copia , neque in edm rem impreas uti,etiamfivelit, postit, cumNovam Teltamentum, in quod ejus defudat labor, nunauam ha&enus,auod fciam,$rac~?Chai- c ~ ~ & ~ h o r u r n typi;hcufum lit.. Qbd li hoc v o l u i ~ d i c e i e ; quum Chalcographi Grzcas imprimant literas quPm Latinas depravatius; idem in veteribuset~am utriusqaelinguz Scri- ptaribusaccidifle ; femoyea'mus iftos, Dor- pi,qui literas Gc Latinas imprimunt, ut Grzcz m a s s quim Latinz : fic vicisfim Grzcas, ut Arabicz mae'is swim G r a d ', videantur. % ~ o m ~ a r e m u r i n Groque gencre qui utrurn- que poffunt, cujusmodi Aldus Manutius Ro-, manus crat inprimis, & nuncjoannes Frobe- nius BaGiie'nfis : hos atque ejusmodi Chalco- graphor audei, affirmare, quod ipk quoque experimentis comperio , verius ac fincerius Grzca quam irfa Latina referre.-f&od ipfum multaaue itidem alia ad haac rem facizntia, multo ;crtiusipfelegendo quim audiendo in: seUiges, fi te quoque aliquando ad Grzcain iinguam pernsfcendam.canvetteris: id quod valde opt0 : nam fuafyrus fruRra fim, quod nec Erafmusperluavit; adverrum quem, imb temet adverfus ipfum , fedulh te defendis, ne cogare videlicet ex Gra~carum cognitione 1;- terarum proficere. Qamobrem ut ad eas te literas, proanimo iCtoc tuo tam adverfus eas o bfirmatu, hortari fuperfedeo, ita pro meo in teamorcootare tibi non definam :\ nec f ~ e m tarnen bnduam depone, fore ali$uando: nee id quidem haud multo pblt, ut ceifanribus haa d e re tiifputatianibus, inquibus asGduatuaiJa in fcbdis viBoriananvatiturteiibenter cedere, qi*od (ut video) jam nemo potelt alius; ipfenimima pcriuadras tibi, cam jRos Irnpe; ratores tuosquibusnunc militas, quorumque interim graeiam tam m_agna: erud~tionis parti profers, al!t maturiore iudicio neglexeris aut cirdeoiam illis rplis utile & tibi & -rum con- fiiiiskore perfuaferis, quo videlicet CrzciRas i l o s fuis ip<orum gladtls confodias, majore- qur: adveilus eos authoritate diiferas gudm. mzc, cGn? dere tibi tam in totum ignoratadiE

putas. @a dcre tarnen cum perinde fcritas, ac fi fupervacaneam putesoperam quz inGrz- casliteras impenditur, mihi profeAb non per- fuades, ea te {&tire a w fcribis. Nesue enlim ftmi!e beri fit, te od ;a prudentia conkwdim- tesejus lingua: nontidere, vel eo in bonas ar- .tes omnes Ltudio non concupifcere,pr~fertim cum abs tequoquedum negligendamdifputas, propemodum affermturcaufz, qdbusincirah ri maxim2 ad eam confequendam posfis. Nam fi (ut tute verisfimi certhac iaplentisiim6 dixi- &i)unaquzque lingua ca pr~cipuf? dote prz- ktat atque excellit alias, ficonringat ei ut rnajp- rem b~narum difciplinarum thelaupurn in h i s literis velut arcuii~ continr3t: quis hac una ra- tionetuanefciat,Gr9c;lm effe eam quz fam- mopere fu c m ab univerfis mortalibus, turn ver& feorium 4 Chrillianis ampiedznda? ut- potei qua & omnes dikiplinz reliqua, & No- vuml~eftamentum f e d totum nobis felicisli- mP fjccesfir : niG tu illam hoc translationurn quotidianoproventu, velut asfiduo partu , ef- foetam nunc tandem ktqut exhaukam putas, At primu~n ex hisiptis CommentatpribusAri- hieiis, quos tu inflla orationc cornmemoras, quam ti& ut Lawe~tium virupcres, five ut taudcs Ariitotelem, (nam utrumque acriter ex tquofacis) elcgndsfimi cfrte fcriplilti, Ale- xandroinquam , Themiltio, Ammonio, Sim- plicio, Philopono , Olympiodoro : quotus- quisque ex his iaquam eft, except0 uno The- mifiio, qui nonadhuc fua tantum lingualega- eur ? nifi q d d , Alexandri problemata in Lati- nurn vene're fermonern, Ex reliquis fi quid Latinelegitur (neque enim ignoro , hahcri & Alexandri, & Simplicii fragments) id cotum ejus generis eR, ac tam parum Latinum,lut $ Latinis propemodum minus quam ipfa Graca intelligantur; Neque jam de I'oetis aut Ora- toribus d i c ~ quicquam; led neque dealiis Phi- lobphis ,aut aliis etiam ejusdem Arifiot elis Commentatoribosvetbum facio ullum.Quan~~ quam vel unus Joannes Grammaticus tantum habet acuminir, tantuni eruditionis,praCertim Ariltotclicae, ut ficum eo p o s h ipfius lingua loqui, reduceret re ,I fataris kio, unus ille cum Grammaticis omnibus, +bus nunc pardm propitiusvideris,ingratiam. At ex antiquis Chriftiana do&rinzScriptoribus, cum mu!to maximam partemGrzceconRet f ~ r i ~ @ T e , ~ e r ~ patxi pro tanto numero verli furit : quidam verd ita verli, at porius videanrur. fubverfi, ~d+r i l to t e l emi~&m venio, *em & ego ut fupra multos,ita cum mukisamo , quem tu in memorata o ra t io~e tua videris non iiupra multos modb; fed pr0,multis-quo$ue,+que adeh pr~omnibusample&i. Hic ergo ipfe non po- terittotus tibifiniGrzcarC peritialiterar6 in* notefcere. Namut omitti illud quod nihif rjuo tarn-ode verfum eRlut nun idem ipfitm liis iphsverbis accept6inpe&us influat potentiua & illud it6,quw quzdi operaejus adhuc Gta- ca fermtur, quorum ti tui~snefciua~latiai habeant; certe ex his ipfisoperiLtlsatie nunc hac bent& habeot quzd5,ut etiam nonhabea~~t.B

CPPJ %a

Qa forte ipfam etiam Meteorologicor~~m bis. Sed de his haAenw. DcMoria,quoniam opu5 tam confiatefle, quimdolendurn el? : ~ r a f r n u s ~ ~ u i e a m olim meo patrocinio corn- quurnnefcio an uiius ex tam multis ejus viri la- mendavit,ea~ldem rurfustuendam iuCcepit, ti- boribusdipnior fcita fit, aut j ~ f a rerum natura bi no11 el% necelre mufta dillerere , auum res

D - 1 - I

ab dla h i mirabilior , quim ab ea, quz, alioqui per fe facifis reddita Lit partito labore ut nobisproximacircumfufaque undique , ita facilior. Itaque ut non dubito, cpin ille fit el magisignoraza atque incerta eft, quirn aftro- di&urus, imZ,inilla brevi epiilola jam nunc di- rurn poGtio, rnotusque lyderum, quz tam por. xit, qua:fufficere apud omnes debent ; ira ego rb fernota runt. Scd hoe opus tamen fpero quzdicam, quantulumcunque apud alios va- propediem fare, ct i ~ h o n ~ a - ~ i n a c r o no3ra- lltura tint, apud te (ut opipor) ~nvtlida efle re, illufirisfimi Rcgis noRri Medico, Latinis noo poifunt. Et primam miror, quid hzc fibi donetur auribus, uGote cujus jam nunc duos tua6rbavelint: Eccerepmtkinfai~u &aria libros abfoivit : perfccilretqu: nimirum OPUS, tunqBam 'Duvzu zntcrt~rbabatomra. ht 01.10- . - atque edidilret ur;iverfurn , 'aifi Galenus cum moho nunc repenti ? quafi nunc primurn ho- exoraat , ut qucm dux atqucImperator medi- ria rcpend prodierit , quz jam plus annis fe- c z rsi fit, veliepofito interim Ariflotele, Lati- ptem fepties interim novis excufa formis in nus ejus o ~ e r a ~ r i o r i ~ i e redderetur. Prodi- ciarisfimaluce verfata, inomnium finus rece-

. a ,

bit ergo ~ r i iko te~rs aGquanta ferius, fed pro- pta fit. ~ u t quamobr~m quzfo mfauRa? qir dibit tamen nihilo incuitior: prztereanecin- quim felicibus aufpiciis procefirit , nonllr comitatus. Nam Aiexandri Aphrodifzi Corn- vel hoc abundP demonfirat, qu6d non debuif- mentarios in idemopus uni iertit , initurus iet toties in tot exemplaria diffundi , nifi tam apud Latinos omnes immortalem gratiam : in rnultos invenifl2t quibus impens6 placuiflet z quorum nonvulgarem utilitatem , Philofophi nec hos ex fzcevulgi (nequeenim eas merces p;aftantisfimi operi tam egregio przitantisfi- facile diltradas eBrnirarer qur piacerent in- mum Interpretem fic adjunxerit, ur ejns labo- do&is,quorumubique turba fcaturit ) fiddo- redemumab Latinisposfitincelligi,~quod ha- Etisfimis, Nam eam nonnifi doAis &enus 2 nemine (ut ego certk fufplcor) qui eel hoc indiciu eit, uodnon nifidoCtiintelli- 7 Graecineicierit, intelle&um ek Nam quum gunt : quodipfum ortaffe h i t in caufa, ut&i ipfe jzm olim idem Ariltocelis Opus audirem duoaut tres 'rheologi , quosMaria cornmo- GrzcC, eodern mihi przlegente atque inter- vit,iralcerentclr, qubd ab aliisperfuaficredunt* pretante Linacro, libuit interdum experiendi plusab ea ipfadi&um, quim di&urn ilit: d ie- gratia vulgatam etiam tran~lationemitd~icere: qui fors noa fuccehfuri, fi eaip;Z qna: dicuntur i cujus le Aione mentem illicb Cubiit cjusdem ipfi intelligerent, Sed tu, mi Dorg& putas nuE Philofophi dePhyficis fuis diaum. Nam ut 10s rideri potuifii Theologos, qianquam ta- i lh fic ait edita, ut tamen edita non fins: ita les eosek , quales Moria joco deicribit, ipfe h z c quoque fic verb videbantur, ut nullo pa- propemodum CeriZ, fateris, quurn ais : Afiera - &o verfa viderenter ; usque adc8,ut quz Grz- facet$&, qwtbcts m~lrum were admtxtam &, c2 calleb8mprobi, eadem ipfa verfa non in- acrem/na mcmortam rc!inq%ctnt. Verhtn efi telligerem, Neque eftqu&d i Latinis Inter- herclP quod dicis. Mon tam acriter has tu- pretibus fjerari auxilium, quum Alber- liirent facetias iitiTkeologifia, nifiqu$m crant tws quoque,quem ad zmulationem Alexandri afperz, tam etiam verz furffent. Ergo a m t a - Magni, Magnum vocant, quique fe periphra- les fint, quales ipfe fatearis eNe, probas ? no0 Ren AriRotelisprofitetur, paraphralles verius opinor,vituperas ergo? apud te cert2 fcio fain eo opere judicari debeat; ita cum fit ejus cis,faceresquepalim, nifiin anirnum induzif- officium,Arifiotelis fenfum aliis verbis refer- fes tuum, nemini elfeadverfus: & its te corn- re,affert prorfus (utajunt) ex diametro diver- parareftatuiffes, ut te omnes proriuscujnscun- fa. At Cajetanus (nam is quoque facit Corn- que rnodi fint, do&i indoAi, boni malique, mentarios) defcribit nobis unus terra: pugil- laudent, cui (ut ais) vo1ap-t. fir, fi vel catrlii eau- lus inquor pugillos aquz liquefcit , & a q u s da, velut amicitisv fymbolo, b)andj;inrur, Fa- item pugillusunusin quot pugillosaeaisdiirol- cis tu profe&&, mi Dorpi, caatius: fid ncc ille vitur,& qu& non ulterius ad eundem modurn tamendeterius,qui in malos apert2. ac limp&- progreditur? Sed tamen durn has tam immen- citer,quod Gerardus facir Noviomagus, inve- furabiles menhras metitur, ad Ariffotelis in- hitur; quantominus qui, quad Erafmus &it, terim fenfumnc gry quidem. Infinitum, mi fumpta Moria: perfona & prudenter magis, Dorpi, fuerit explicare,quim mufta definc ei & rninuslicenter jocatur? cujrrs chm jocos fa. cui Graeca defunt. Neque tamen ignora, & lesque non feras, &?r*hrvwd\&v eem vclis : in alios multos, & te inprirnisipfum, fine Grzcis Satyris Noviomagi tamen (ut Eribis) nihil in- literis ipfam do&rinzarcem rerfus e o usque veniai quod rnutari velics: quum tanlen ills: ptove~um,qubmultinon posfint etiam Grz- Satyrz fine mordaciores ubl runt Ienisfimr, c i doAi fudantes atque anhelantes alcendere, quim Moria ubi m ~ r ~ e t m z x i m i , meritoquc: Sed hoc unum tarnen aufim affirmare : fi cz- -id PoCfios natura pof~it, quanifi fit aces- teris difciplinis tuis:u Graecas przterea literas bas non eft Satyra. ltaque opcrz precium 46 adjeceris,quantumnuncalios &Grad peritos audire!qulrn fatyric6in Monachos ubiquoac exupsras, tantum tunc tc ctiam ipfum Cupera- fratrcsmvekirwr; ut iilorctm fuperbiam,luxum, - - . -

E P t S T O L E * 2 ~ >

a i t i a m , cemp~tationes,it~gluviem tibidi- an ,n/crtimz , navtris : gxwnr~~ rrrfittt ccn2 hes, hypocnlinque dcfcribit, non minus el? noan#&t tanto dzgnz f4igm, tta mira en pzttcza anter quim acerb;, nec minus etiarn rneritob t a b Uic tu , Uorpi , cbm Theologos zgr&

kamlicet multi illis Gnt opprobriis indig& i.visfimo joco patitiair dpergi , tp iPopos ~ o n d e f u n t mmenatiqui, in quobfingula qua- apertis opprobriis magna cum authorttate drant, quidam etiam in quos univerfa concur; perfundis , utinquibus nonttntum c*ditio* rant. Wamobrem noo miror,nihii in eisre- nem repiris, & ~rr~isinfcit iam , fid vitam perifle 'ec cluod mutari yelles , k u t i nec ego quoque ac mores contumelios4 condemnas, cerc& Sed hoe miror, cur abs te non pofit lm- S~~Thmlogo.plurimumr.fmeogos p u r m u m f ( ut .is) in. ~etrareMoria, ut impuni jocarcrur in tegr;s spud populum authoritatis, Quaii logos quzm illr abs te obtineanc SatYra, ut referat, populum quales &men- tam acriter objurgent Religiofos, atque in hir tur Epiimpi ! + quem bcum anernt in ~ h e o l o ~ o s e t i a m . Sed omitto Gerardi SQ~Y- Ecclefia ChriRi, quim long6 fupraThcologos r ~ . Si quir t ~ a ~ , mi ~or~i ,excut ia t epifiolas, tuos, non ,.fi ignoCwn tibi, qui Pontikes li- nihilne reperire p06t quoru ulhm hominum quidisfims Qovifii inApofio[orum &cesfifia genusaiiquo nmrdaci d i a o pcfirinxcris?An tocum. Nequr cautius profpexifle pates ti& iflud edengulum prorius elfePutas*quo in me- bi , quad nonnullos fereris Epikopos tanto morata epiltola ad Menardurn Abbatem, rea dignos efie fafiigiot: cbm net ipfe Mortam $ergis Antiitites ? qui durn illum laudas, credas indignorum vitia diRnis impotare hoe paaodeploras 2 m* heu mrfir~j Throlugis,qut tamen vel hoe te vincit? q&$ y%$ *on rel@o!oj ~~gan t , fid ='' nihil irnpedrt per eB rnultos dignos elle Theo- fmhtrt~)npbojnob~ t r f e ~ ~ n t r B U ~ S /atlmfOTM logos, At Epikoporum per te bono:um a o n &%*irepere, &rn ad znfiroj Vit@pr@Ptrare~ mod6 pautitas, fed etiam mire paucitas. bc d

\ nipcd~te~t inrccsnt~rz~ zfla~ per '@~we* v q c donemus hoc tibi, nihil eRe mali, Yontificen mihi i>orpi tafn mordax facetie usqueadeotib ridere diAeriis , rnaledi&is incetfcre, bi blandin videtur . ut ideedc equis potis$ ne ficm&n&os ~ h ~ ~ l ~ ~ ~ ~ ~ ~ magi- mhn locutus videare, ne tam b o n m di&m firatus atrlngas. ad bc dicls?. qu,jd perderm r alio uin,opinor,vides, non usque iflas iprQs T b e o l o ~ o s no" nomine quidem , P adei, magnum acinua effe,(i Abbatesoquitent. red defcriprione tam cpidenw , uf no* u l b & beltiis, in ~ U O S crcati funt ufus,utanturb Au- nomine ddgnari porniflint ekpresfiuE , it* divietiam, nee alios Antiitite3 equitare fern* rnordes ut pene Jacctes, in proemio quad per, illurn tuum interim I ut jn illum etkm in Pyrgopblibicem ~ l a u t i fabutam lepidisfime i p f m pen2 jocus tuus recidat , d quo cum confcripfifi. Verim interim Plauti me p$ in alios avertere. Sed ita fua cuique blan- borne. admohuit torum ~ U Z tu fParGm pet ditur ratio, tam bene fuuscuique s r e p i t ~ ~ oleb cpieolam tuam cum in ceteros Pogas , t u n ut cum ad aliorum iocos,frontem contrahi- id Terentium nominatim ex Augufiini ver- mus, a velut aipcros non patirnur nofiros biS congeris : qu~ieslongiarem difquifnio~ neque magisf&ivos, b magis mordaces, am- nem flagrat , qudm ut 4 me id hac drlpure- pleaamur. Sed ~ Z C in re11g;ofos Anufiites tur epiftola. Srd hot tamen abs te quzro, jocatum te negabi% verhn dtperaffe. ?otius, btrum itbi illir vrrbis h o t voluiffe videtor p rzkn im cum abilfa inauCpicata mteqe&lo.r ~ ~ ~ ~ f i ~ ~ ~ ~ , chriRlanis non e ~ e ttufpicatis. Ht%- Ego cc r~6 quacunque figurg legendurn Terentbm ) q u i d ab ,.. proferatur ~ O C U ~ puto, q ~ ~ d its dicitur ut n p difcendo noh Jetetrcat,,.nihil advetids po& mi fine aodiat. Quanquam quid referr tarurn leaioner facitille IPcus. s b AuguPia joco an ferld' mordcas ? intd refen ad- hum id putas, 2 Po$[eooffiudio fhd. eb, quum nemofcri fit qui jocoGn di$o Rianos aqerteret , rurrus abs re percun&oh non arcideat, ferium nrmo fit qui fen* Allo- ifinof cremtium rdhw dorrndum cenfra& qui, lideplorarc liritum, jocari vetirum putas, @Ad & cenfis , quid attinet Id tath citare f a d e Mori r fuerit tniorationi jocofr inter- diligonnr, cui non putd ede parendurn Sin je&ionemdolendipfzponere,&mutata figu* docendum b e v s , ab dltgufiino +i,.jeliCet raTh:ologos eosdem, quos ant2 derilit, iis- perTuafus: mmlfoi profe&&, qpo pa60 ar- dem v r b i s denub de~lorare, Neque eaim ciderit , ut tandein nunc primum tam irria facitt? deccrnas , utrum daplorandi magis, an petliuaTcr;t i lk , quem re non dubito tam ridendi fint. Sed in AntiRites fortage quid- dl,, lcgik intnea tamen ahaim visliceredtbet etiam mrdiocres: at inTheo- huiffe i legendo Plauto, nec 3 legendo tan- logos, utut Gnt,Iicrre debet nihiL e a shlq, ; dbCendo, erhi~mdo, fed trndunt, q u r in hzc novisfinla ad h a f - dbque publiil, po&. nih;l ~~~~~i~~ mum Ccribis epiitola ; Air e ~ i m : d%rar#j tanto? conciv$t motw t t rm Meviam~ Q#& ?(#- efi cafiiore,imo ne tam cado quidern. Qid ribtrspIacct , non 7heofogu modh ,/cd Epi/copi$ quad eiusdem Militem gloriofum facetisfimo e W . Arq* ega tr dcniror, Era&u I qd prologo bcupletafii ? Aulularia~ vera non

prui, f.tim Cp~oporHm yrdin'tlim,, proolmium modesred quic*m~diod.furnt.

qsbnt Ibeologornm : Jgilidem Eptfioportl- finein adjecifli ? qui mil$ feu Ccmnonis + ~#rz/icx~ivitum, mar&, crndztionem & c a m

gantia ZpeBethr, live rales, LlesverP Plautini,

l P p J 2 nu1l.a

3so ' T H O M Z M O X f nutla parte mtitis eomcediz videtur inferior. Taciti; hfleykfacctia qutbwrntilttix v r r i d - Cujus rei vei hi ipli verfus erunt indicio,quibus maxtamcR, acrem f i r memorram relmqamr # (ut &xi) Theologos ifios amufos, quos nuqc quo tunc fugiatillud Epi&eti ; Ne pztta oP;ins+ tueris, itabelld delcribis , ut nemo derideat b~jacanda*adttu,?cra rtbifint jncandadztlub falfius, nemo infedetur vehementius. Nam ~rofe&&, mi Dorpr cariflime, iic eit ri natura

uid his carminibus (referam enim) vel magis cernparatum,ut modumiemper ab aliis exiga+ faceturn e& vei magis elegaas? mus, libertatem csmnes indtllgeamus nobis.

Novi ego qui Reuchlinum, Dei~s bonequem arnniurnqai~unl literis vim"? non fatiszquo animo ferrent , qudd

Non proictari~ mal2 r tzau~~rati , coz in izmulos files , videlicet imperitiamos do- &&legat hinc ia mrzximam malam crclcem. &iGmus, in fiupidiliimos vir prudcnirlfimus, ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ b ~ ~ d ~ 06/ar(1tdteI fscere in varlisfimos nebulones homo integerrimus,

6ttamb, gWOd nan9tlgm mnfaaii ab iisdem in tantum lacesGtus injuria , ut P tant, manu fe vindicaffet,ignofcendum eivideretur:

C'tamoribzaampud./;~ infiemere, & novi,inquam quinon ferrent, quanquam ejus finena livortj effandiiare fii, etiam itudiofi, qudd flylo contra 1110s liber2, E t o b ~ o q u , ~ o ~ ~ a n n ~ r C , &denti&& ,,mnj4 nec magis jibed tamen quam verl , af%e&us ~ r r o & r e c a r n t v o r a c ~ b ~ , &/ ic~t canes fuose&ndcrct, Novi itidem eos iFios qui Solet~t~~utbmlrbet alkrtuarejbr r b v r i ~ hzc non,Gerebant, p?uio port tameo 1x1 rebus

EoZhominB (J4~demfint8ZP~h0Mjnd) dI minoris momcnt1,nequead Ce tam proprid &4tlm rliteratijnt,qramjint agrarzi, pertinentibus, multu etiam atrocius excaode-

&ghif;dalbjt@t Placktm btnc abt ere. f fcere. Tanto nimirum procl~tias ert alienis

~ I n ~ w t ~ ( i n r p r ~ ~ , A ~ c o ~ p r ~ ~ ~ n t ~ ios, 'lueD¶uam tempemre, quim juicb

q ~ n l g ~ ~ ~ ~ ~ ~ , minafrr raforr Ergo non licuit, inquis, rnihi vel baty car Gcr-

Vbi koJitro ex cipicnt~r drcherontico, ardi probare, vet in Theologosamofos,adde,e, ahtiititesatqueEpifcopos quoq;vel joco vel fe- rib dicere,modb veri, neque nominaro quo-

En, mi Doroqi, quim n q u e Poztis abRi- qua, ? imb vet& mi m r p i , ufque adebfi- p e n d ~ m putafii, xnufos iljos Theologos cuiffe tibi cenfeo qugd fecifti facere, ut mihi qu im bene fuis colotlbds depinxiili ?- nihil unquam in vlri meiius feci& videark fi te negestunc fuiffeTheolopm (@idem mod b ea nedect zquitas, tibi quod 1audi fcripta l in t abhinc feptennium) certt vix fd- &cis, idem in alione vitio verteiis, lfiud q d a m u s efiehphs quad eademrccolleaa ergo totum de Moria, rnea (mi Dorpi) ienten- edidilti, jam certP Theologws: quadriennio tia, fine caufa m d n e , quum nihil fit quad pol% habitam luculentilfimarn ontionem tu- m a n d debeat, & hquidefGt, pofi tot annor am d~af fum~t ione DeiparsVirginis. Quid eriam fer6 mones. Nam quod in ralceprio* ergo ref& an Theologus effeceris, an prius ris epiftola: tuz pofuiiti , reconciliatum iri fa& Theobgus edendo comprobaveris : Theologisiilis Eralmum, quo$ M0i-i. =om- im6 refen adeb. Nam ad fcribendum im- movit, ti Moriz Sspirnciz laudem petu plermque trahimur : intermifls quum opponetet, mediocrem mihi r i f ~ r ~ l medios{i- retra&tamus, certum adhibetur judicium, Er- dius excuslit, Sapiunt iciiicet, fi hoc Morise go, rni~orpi,dumddentatisGerardi Satyris# encomioMoriarn lic putant efle laudatam, ut @bus ~ o n a c h o r u m fpurcifima dekribit vi- laudari cupiant a d e m 6p ra fipientiam 1 tia,nihilmutandum cenfes: dum ipfe religio- Qod firenlent, quid iraTcuntur ? cdm finr ipl forum antifiitum fit miiereris , ut rideas, quaque atamEaudata Maria tam &bond; tau.. fic rides , ut mordeas : cxterorum EpiTco-. dati, Prztereanon video, quo patio veris fa- torum, prztzrquam mir; paucorum , infci- pientiz Iaudibus ifiorum in fe invidiam Eraf- tlam, vitam, acmores acerb2 vituperas : durn mus Ienire poslit , quin potius, velit, nofir, Theologos ~ O S i ros ,. quorum in m ~ r i a m multoacerbiorem redderet : quipye ~ " m eos P Moriam j o c d ne asducls, ipG ~ ~ u f o s vocas tam ex iipientis contubernio cogcretur eiicr oblatratores,~omachabundos,1iteris non pro- re, quAm nunccoa&usinter perjtjsfimos M"- 1etirrii.S maid ~nauguratos , am pullofis infre- riz adGf&re, Hzcfcribcnri rnihi fu* mentes clamoribus venena lirida effundentes, pervenerunt literg , quibus ad meus me obloquentes, obgannientes , dentibus omnia Princepsrevocac. Hz mc fcrjpturien- carnivoracibus arrodentes, in obvios ~ U O S - temco+eranr, ut fifierem alic;uando, atque que, f i a t canes folent atlatrantes, illiterates, i h m finitem vel invitusePifiO1aln : q u r dgrarios, po&rem& vixhomines, in marimam tamlonga fit, ut brevior fortaire herit, fcri- malamcrucem cenies abiegandos: dum hzc, PtU~ & in tergo nec durn finirus OreRcs : ne- miDarpi,facis, quomodo tibi noo venerunr fcio tamen quo t e ~ ~ m c o l l o ~ u e n d i f i ~ d i ~ , ~ d - in mentem tua illatam bene confulta confilia, hut cupiebat increfcere, QTanquam jam quibusErafmumnunctamamic2 ac tam pru- nuncnihil intaaum reliquimus , certi, quad denter admones? ubi tunc illudSalloRiij &x- fciam, nihil pFdisfimu]atjonem prztermi- zrerne~ehmcnti~,nihilaliud quam odi~m,/e fimus. Neque enim illud reor expcaatu- fd/*ando, q u w m ? Ubi tunc illud Corndii rum quenqurm, ut Moriiirn a' t?lafpbcmiarum

Pq116

P~\UC impiaatis etiam fufpicionedeknderea, 1 l r tanouam ea Chrifli rel~gio ma12 audierit. T ki 0 A 5 M 0 R US - I

~amhoc&in~ri6ribusliGris tuisitaporuifti5 DEs, E R A s M 0 ROTEROD AMQ ~tplant! te ofknderes rontraanimi tui fenfum fir0 o ~ t i r ~ o aty.we dotIr$mo, aienrm refcrre!ententiam : in has epilto- S, P, la polteriore , cum cztma omnia, quanquam

E CwID vidiRi utlquam E t a h e

illa quoqde magna ex parte non tua, tum in optime acque doaiRirne, fuaviorem quibus harere aliquis potuit c o l o ~ ~ r o hoc in- quenqyLm quamfithic n a k r Brixi* genio atque ha€ doariila tua, magnifidatque us ? qur timutatque ipfi quicqu$m dif- ampliterexcolueris : hanc tamed deimpieta- fimularelibet, reliquos idem mortalesomnes tc ca~umhiam c~nfultbr v e l ~ t impiam ipfam fatis elatum putat, Nam qu;lndohomo quaha ficrilegamqae, ar no9 rnanifefiariam mod&, tumvis Rupidusnon fentire non potuit, quim ~ ~ ~ m f a ~ l e m q u o q " c atque ineptam pforfus efTet ab&rdum , odiofum infame, fine cauh omfiilti. Ea ergo de re nihilerat niihi'dicea- quen4uam jurgiis a Foneiciis imperere : it=- durn, de czteris dixiffe me put00 Nihil ergo rum atque itcrum narrat, infigit, inculcat, ep? reltabataliud de quo traL+a~evolucram. Sed grammatibur mcir prcvocarum P defe~denta gi(i Pcincipis me interpellalfentliter2,fctiptu- tantum parteSobtinere, ut greltecrationi- m s Fortall'e fui iisdem de rebus plenius. Ve- bus impetitos, non nif joriscontr~, Glibus & d r n ut non ingra:aefi ~ X C epiftolz necelfitas, facetiis repecatadverfarium. CZteram de pe- qu&d vereorne qua nunc e(tlongitudine tibi toiafitia !, mendaciis, probris, quibus omnem pofitc[remofefiis its non l~ t~ rademptam prius provararat Angliam, verbum interim mihifacultatem, qua hoc cadem liceat f i b in- ; ut necdeeo qu&d fimul- t u d e n revbcare , atqrlc hunc rudem & infor- oIim inter nosagitat= fultin belli tu- mem fetum fieumfz~iuslambendo refingt- mulcibus, cam ille jam olim mortuam,nu~c de- m Quodfacere pwfeB% animuserat ; ad te mum in bmma paFeredil~t~grat.Etlic3gitb~- do&if?ime Dorpi, ut cultior alfqlr~nm ~ e n i ~ e t , m&Pbormianac8nfideatia,ut fuam cauz '& me meaquc amnia Probata elfe cupi0 fanlfacile fentire p o 6 t nulii non tfle damna- quomm Donr ruditati non idea rolum veni- qui quidrm rem pernorit: hmen velut am 'dabis , qubd properus iffe difcell*lls e@e- eilm beneac &lucide quibus oportuit judici- sit, ne mihi vel relegere fceret : Fed ob i! bus approbafiet, jam to jurr ki]icet quidvis quoque r quad fcribenG mihidon mode debacchetur in me, &totam peaoris iai fenti- libraria irullar, k d nec liber fe& ullus aftuir* ham iepidus farems erhauriati ; ) ~ f pohquam e a n q u a m ne quidem ingrata tibi hzc unumat - ue alter~rne~igtarnrna cr~ptumloco

ualiacunquc b r e in tua humanitate prima btuit eG tanquam Pep, r ~ ~ ~ d a in m@i j p b induftria. 4\lr h mode, foret omnibus prorfus perfurfi& ? me fedulb cavilfe confido 11cquiequam f imd perluafit Gbi tern fe plaufibilem fa&- his elfet quod tuas lures merit& P Q B ~ ~gefen- ,, a fipaucos verfus & adseaus petulmmifi- detz , nifi mihi (ut homo rum meorurn amor mum ejus libellum in bellico tumllltu luden- imporuit* ' QuAd fidquamincidat 9 ~ulpam taolim,nudc deniquetot annispoQ fa&am a t admonirus agnorcam ingenu;, nec tuebor me- firmatam pacem, in quanta nunquamfuit ullo- am : nempe utqu7Jsamo ,fiquidgoruminter- rum populerum concordia, Iibro virulentif%.- fit, non gravatim admonco ,ficabrmkisipfe mo rrpenderet: fpcranr vrdclicGt neque a m admoneri vdde mdiusfidius gaudea Ne- oculatum fore quenquam, ut id po&t cernere que me f"git tamen 9 Erifmo q"lrdam ad quodip61ibet connivert,nequenm impor- itornacho te non objecige tub, fed ab &is *b tun$ feverum judicem , ul aliud proba- Cepta P O ~ ~ U S protdi& : U t tu vkiflm h t d - mentumqltim narranrem ~ ~ i ~ i ~ ~ , przfertifa , me mulu his in literis % illis per te fur zquitatemtanta cum fiducia jaaan- potius rerpondiKe 1 quamtibi ; quem ego tern, Atmihisert; viLs e a t aliquanto minus non f o l ~ m ut amantifhum diligo * & doa i m p d e m , Phas ad poputum tanrum phakras BiRimum furpkio, verum etijzmut opfimurn expofuiflet : in quo reperire pomi~e t ajiques virum revereor- vde carilfimt Dorpi,vereque quibus e&tincognita, multos qui-

perfuade, ncrninem effe tui magis uei b, alteruter nofir{lm, quoidam quibus vel ini- ullandia tua (tudiofum, q ~ i m fit Marus apud qu2 p~aecntrixbac non hot boS ejufmoa

toto divi f~sab orbeBritannos, ut clti non mi- difeh jaaaret cphippjjs spud non tan. #us cat us es quam ipfi es Erafmo* Nam carior proram p ~ p p i m que cenamrnis (nifi non

e& non pokes , he mihi quidem. herum legifii Chordigeram : nam czrera l e g i a vale* Brugio, vigefimo prirno Q- fcio) trerum etiamcertatores ipfosintus, quad

aobris, Anno 515, aj~ht, & in cutenofii : tum cuifciat ejufmodi rixasetiamfi qt.m juRa Gnt exortz cau&, tamer1

( 0 ) % pro rui ingrnii candore atquc humanitate ocii-

% ofas invifasquc eff e, nedmntranc illius irneptic- fimam, injuitifimam, inhumaniifim5, quam abs tevidiget epifiola ad fr: miQa, vrlut prarjlt - dicio damnatam, adjettu eriam tua f e~~ tcn t i z

[PP 3 c a u i i ~ ~

, aitera in honorem utriufqtie ciriliter magis cxcogirataquam ver2, qu$ nos effemus & qaos lieerarum intcrfibcoocordes e&: &era cerdjufiiffima , quBd qua olim flagrante lufi-

bell0 , ea nunc &&a pace conveniat obli~ tcrari. Ex his caufis ills* qpa civilior erat cpirn veriot , quanquam de *me cohtcrnptius admittit, de fc tamen candidus atque modefius agnorcit,: alteram illant q~ tam Vera fuit,ut negari non poKet, d~mulanterpraetelriit , dc turfus o b omlos fundit ptovocatisnis pulvc. rem , qua fe laceaturn 2 obis & prius prkdi- fat, & holtiliter. g t profe&ki> l; Brixius, ut totus e& in metaphoris ~ o d c i s , a b epigrammate me0 velut ab epitafi jubear hmc auf~ieari fabulam,ncgarcnon parum quem ipCe provocak verim. Sin commani more patietur addi lab tpcs protaGd , non rrit opinor ~ b i g r t u m , qubd nihil habeat comiciim illius tlltbulenta cataRrophe. Ham primum quis non admire- tuk. infignem impudentiam tdties actlamantis prius,lacelfitum fet quum fciat idterim , fuam

afim profiare Chordigeram 1 quam &on fuif- B m pm~equutus epigrammate, nifi nofiram gentem toram m~ndacibus impetilfet Convi- ~ i is . Qua in ye q i d comminifci poteft,quod ifti prztendat calumnil~? an qu6d epigrammata mea praecelferint ejus libelium, quum nbn ad aliud qqam ad ejus libelli ludant infcitiam,futta, mendacia i Auf, ut ,eR acutusrhetotculus, contendet in Chordigeia nihil eil'econvicii P A t idem quamturnvis impudens , aon tiegabit in primo limine Chordigeri bmnes fadifidr gos vocare re, & petulantel appellarl perjca- ros. E6 tamen audet p t zh r i , olivam fete mcdiis in ardibgefi&, l~omonimirumfic affc&us etga mendacia , ut perj~riumquoque & fadifragium habeat id blanditiis, An nihil ad me pertinuilfe cen(et, metidaciis & calumnifs a b ill0 laceflitam patriam, qubd iplenan attid- gar nominatim2 Nam id videtur innuere, quati non hac rafione, uquc adeb eadem prachfa oratione latroni liceat in jus vocart? viatored, i quo fit fortage repulfis inclemeerius,quuth nonillunl impeteret,Ed infidias tktltaret pecua niae, AtfodalI;s ctiamfi non in illum prius; fd- tern fcripfi acerbius, Efi enim & in ulcjfcendo modus. At ego Palxpherni barbaricai imi- tatits pr2 Romachi table Brixium , alterum via' delicet Ulpffem, diris & e t l c ~ i o n l b u s ink- Qatus rum. Ita fin; diCputat, bihil habens pcnfi quim falsb. Nam e o folatur fe, qu8d fperat fa. re multos quibu~,: cam tern totant don didice- rint,ilta facilPperfuaferit , atqueita fine pugda vicerit : apad ta vera & fi qui fint confcii, fatis habet fi confcquatur id laudis genus; ni caufarn offe em, putarem veraiiunc bqui. At ego aut veritate me tuebor,autvincipoeius v a l o , ~ u ~ r n ludicis ignoratione vincere. a a m d b r e m non imitabsr hac fan& parte Bri~iurn , hui vedis meas in Abyngdonium ( qnos per jocum e h - tiveram,ut cujusdam afimidas auriculasderhul- cerem,qadd ei nihil phcerctabfque corrfonatl- tiis rhythmicis)in entremo limlte infinz-Sylva: irwPcolloca~it~ademptio duqbus epigramunris

mtic in idem arguments, quib~s 31orum jom verfuum aperiebatur, @are nihil t&erc p- tuit magis ly~ophanticum. At egocertPcontrP faciam. Nam & Chordigeram curabirnw &cudendam, & epigrak;rta noflra fubjunge* mus. winadjicieznus& Sylvatneju$,ne quid caufqur ademtum t atque hor paao f ~ r o ma fedurum, ne lit arduum atque accliee literatis omnibus judicarp ah tam bonC habeat,cau%m quim habereJe laeat atque Io*ntt Brixius k Nam ciim nos perjures appe lal'l'et ac.faedifia- gos,cum tokam sci feriem in fuerurn gratiam ac noRrum probrum,ut ipfevoclt,fi~ton~bus,ut res ver; habet ,'irnpudendbus inveniflet mendaciis, eademsue anmiatam abfurd6 tra8affeh ut nihil unqu& qoifqa?? traaarit abfurdius, ita verfibus obveAiviKet'alienis,ut~aleri8:~m- bz te putares legere,centonas, nifiquhd eas iUa concinnd cqapmvit, Bririur ita coniarsnarat inept2,ut co%ifiurae tanquam citatricofim vuC nus txtet in modum,aut velue arida fiti tellus hi- ulcet:ego non aliudillis epigrahatis, quibus & queritur tam capitaliter offenfum , quimin ed quae ditti vitia ld, & c e r t ~ nifni~o~inartcerba i eoaue vehementer admi r~r in ouo meorum8- - 1

pign&atum repctikt illas direbtqus ncna t i - a n e ~ , ~ u a s homo lepidusut j&t, conve~tit in jocose An iUud execrationes appellat ac diras, qu$d in uno meornin'epignhatum~cr jocuai excuhnseius rnendacia , auafinemo redierit P ~ h o r d i ~ e i a $~mCi,~tilr&n at r r x gefla doer- tet,eum adjec~di~n~fuiffe~rixiurn qui h i ~ e t in

, i fa navs , utfuis o d i s remvidsret q u a ~ e f f e t &ioturus t nr ad cum mod6 tam turnitcr mentiri ;ogeretur,& falfa veris c o k ~ a d a r c + moria ? Extra hoclmurn certus fum,nihiluti- q m m tepetturum B~ixium, inquod pofit ten- dore ullam vel dirarum vrl execrationis caialom- niam* Qvanquam in hoc ipioaut talumniatm egregil , aut certPquid execra t i ~ , ~ u i d dirz 4- gniticent , egregi6fde declarat infclumd L i t fbrtaffe qulm~rdatuium purer (& tarnrnideliir fiBrixii expenderit parumc hordigeram,fpero nondifficuker igoofcet) execrationesret dins haud lanequikpam erit qui vacet, qui quidem Latin&fciet ; utpote ad quas nec illud quidem Martialis noRre tam long2 rnordiciu! axe: dit in i 'heodorum~irtem,~rixio Vati fortage nonabfirnilern Sde quoPo6ta magnum fui& facinus at! Deorum crimen ~rclamat, quum Theodori p e e s igqisabfumeret..

Nan ariere fimul qubd dornus & dominus. figover&, etiamd digrlum duxi ~ r i M ' u m ~ ~ u k quo vitare tam impudenter mentiendi n~cef- fitatem po&t , in media f u i h Che> digera t- nonoptavi tamen ifiud ei ,n~c ignem imprera- tus f im, quem eflkgerunt etiam multi qui KJee runt innave, Neque enIm quifqueitatim iin- prccatur er cliilibet,quibus ill~lm cenietac pro- nuntiat dignumi Nam & Brixius opidor fuses dignos ducit fuTpendhdignos h i t ndt+lterust d tgnoshauddu8i ipgr jur~i qujbus hauaita multis abfunt parabngismcndaces! nec tarnen reor ufq;ade& i&itisefi,~tiisornnib~,t~nta ni- mirCtpartimoruli$femcl imgrecorur interits.

w61

m o d voii getiusut ii:cIt.mentilfimtsm fuerit, ita nec ipfi fortaTie Srixio fatis tutum. At prater i!lud epigrainma fupcrfuntnovem,q~or~~n in p;imo ( ~ d y o d etiam verumeh) adrnoneo finpliciter, ademptum iri Scriptoribus omnibus fidem, ti aR:~efcant ip6us exemplo non ex fide fed exafi>&ufcribere: dhobus in id ludo, qu&d Herveum fcccrit tam ptodigios* pugnantem : uno jocatus rum in Brinii &+&an- tiam fimul &iniqitantiam . qui pretet alia multa perquim yehementer abfurda , finxerit Hervr um deipiovaticinantern, velut alumno Phcebi, &, utid fieri poR'et, f~ceri t illum in rnediis flammis diu concjonanttm 'tanquam in fummo otio : porrb qudd cunt fervati Grit ex utraque naverilulti, fuccurrentibus nofiro- rum navicdis aliquot, ille maherit univerfos prorfus exurere,quim relidurn efle quenquam aquo videri potuiif"t audiviffe quae fcribcret : urn altufi ad eos ~e r fus ! quos Britius effinxit in cenotaphiurn Hervel : duobus ad id luG, qubd Brixius Chordigeram fuam veterum PoGtarum furto rreptis verlibus exornaifet : duobus o9endi, 3 e mentis & ingcnii plufcu- lum in Chordigeg ciim in invcntione reruin tum in difpofitione repifere. Hzccum fcri- pierim ~c lacefitus, & turbulentis temporibus) & verP tamen : nunquam vel edidi vrl oRendi iola, led ita cdnjun&a ccmaliis, ut le&orisco* gitatio vcl plurirnbtti avetteretur ab illis, vel non tota el rt2 detineretur id illis: d m e j u ~ A n r i m o ~ f coatrd t11hl1 proliteatur aliud, quim iri meum nointri hon minus delira quim contumeIioG tonvicia, PoRremb cim accepiilim id a d ut racudeuentu~epigrammata rneaBalileg, fcis ipfe quid egerim, ut ea qua: in Brixiurn fcripft tam , uoli cum nonbullls emiuerentur: qu6d quzdattl m~hlnon fatis Le- Vera videbantut etiimfi procul ~bf in t ab ea obfcc~nitate, qua ferm8 fola quorundaia epl- grarnmata video commendas i qi~ibusdarn : 8t iimulneminem~olebam quantumvis jufia de caufi tantillurn i me peifiringi norhinatimc @a in re, quodad Brixium attinet, meum co- natum fruaratum erevehementer gaudeo: adei, fe declarat dignum, in quernlongt! aiiarcri- berentur, Nam in iilis quiblls non minus cre- brbinculcat qudm falsb, fe provocatum prius, &tot probris, tot conviciis,~ot malediais, tor: diris, tor execrationibus off enfum capitaliter, ii ea qua: recenfet,invenerit,quanquam ut turn tes erant, & illius merita , meum faaum po- tuiffem omnium gentium jure defendere: tad men agnofcam profc&2, Cyclopis illarn Poly- phemi barbariem, qu4t-n mihi Srixiqimpin- git, Q & d fi contra non invenerit illic ea quz caufatur , tunc zquum cenfeci, ut agna- fiat Brixius, cum locum , quo de diris obji- sir atque execrationibus, ab ipfo fiaum totum, ut elfet fedes, in quam Polyphemum vaRum fan; gigante rn pet& admittcre: quand do adeb illi tam leplda blandicbatur inven- tio , ut potius quiltn cogeretut excludere, fingendrim quippiam duxcrk ,in quod polfer

aliquid facet2 dicere. Verumni czcior efiet ipfo Polyphemo Brixius, facile profeBb crr- ncret,eain rcm noa admodum multum illi oa- riturim glorio , li di6mulanter pr;nted:ns quod in cum dicitur , alia contra je fubornet ipfe, qua: commode' poilit vincere. Scripfe- ram epigramma in quendam nofiratern, qui ridicult! , cum nobis bellum eflet cum Gallis, in Gallicos mores torus abierat, Alio loco quoniam Brixius nos apprllarat fadifiagos atque prrjuros , tetigeram obitcr noitram cau- iam in Gallico bello fililfe piam & oGciofam in Ecclcfiam ChriRi, cujus Vlcario fumus o- pitulati : Galloturn tontrd , qu&d fovertnt ichilrna, & oppugnarent ~ontiGcem, Quod iptium neque nuncdifputo rutrus, nequeoiirn mevolente prodiit, Ettamcn fifinxilfet Bri- xius (cui tam impend placer fingere) cob- motum illislocis fuifl: Me , pot~liret hdmini fortalils ignofci facjliur : ut cui videcetur imd poiuiffe talfa quadam hdneRi fprt$es, nempe amor importutlus in patriani , quo id: tttur vel vart in eamd;Aaoonprrpcti, vel ctrt& fad deribus cortdonata vendicate. Nunc verb ituridifimi delegit cam ca-fain, in qua & tbC dem habet obiccs qoos hab: ret I I ~ I C , nempe ipfurn fcrrpli& prius , p~zbuifie L ccafionc m* impegiIfe &I&, l ~ t t m el% judicatam , im6 per- emptam atque abohtam fedcribus publ~cis. Scd Ik hoc praetereo turpifimum, quBd quum public; prior Irebit, pr~vatim fr it. lic d e n - fum queritur, quomodo nor1 poteit docere : fed diras & execrationes in Te ingeftas ;mes ipfe 4 re finxilfe convincitur. ~ u a m o b r e m cum prior fcriplerit ia nos, eaque etiam falfa, cum ego tantum epigrammata contri, inqui- busea fcriplilfem, qug fi neget e[le Vera, nihil aaquetur aliud , q u h ut eum intclligaut o- mnes , bis fuilfe mentitom : non Colurn DO-

cuit hbnef t~ deriete, verhrn debebat etiim. Atque adcb teciLSet fcio , niIi maluiRet omnibus declarare qu$m infigniter cflet in~pudcns : qui qua peccalfit ant;, quum donari vel ju- venta ejus poruilfent , vel imputari temporibus : nunctot anbis elaplis, in tanta pace, irl tanta concordia, atque in i p b fermt duorum Principum hofpieio (narn idnuuc adornant) deintegr2, rcnovet ~tnnia , & epigrammata pauca UP in illiuslibrumluiirnus, vitdentifi- molibello retaiiat : id quo ct:m nihii invenia retquod relpondere pofict pro f:, totus in mc conrerfus, nihil eff s d i t al~ud p e t merrs salumnias, &plus quim furiola convicia. Pri- mum quicquid ufquam f e ~ 2 vrl fa fa rum elt ab operis Frobenii, vel ab ipfa qt ~ifquis exfcripfic exemplar, idomne objicie mlhi : quum vidcd at, nulium wnquam iibrum tam frrliciter cxcu- Cum eKe,utnihil infiterrati,&illicn~llum iegat erratorum indicem, Et tamtn in illis ipfis plerumque felicius errarunt illi , q'uirn caft~gat Brixius. @im feditiosZcalumi~iatu rare parentem Principis : quum ip commemorem , q u s mala Princeps durn au- fpicaretur imperium , incomparabili gloria

corr*

car: exerit , q u i b ~ s atiquot ante annos aAliAa- batcr Relpub!icanonnull&im pertiSa 9 qui- bur hujusRegisparensnimium credidi&t,im- pat diquandla ipie rebus adm30iitrandis pcr adverfamveletudinen~,alioqui vir omnium re- gnandi prudentiflimus.Et tamcaBrixius,quum ea mala quz aliorum coqig6re malitie,ipfe improb; {ertat in Regem, mirum ~ u i m viru- lenteribi debacchatur in me: ut pugnos,ut co- laphos, ut exilia congerit, & tatrguam velut carcere ttringcretar metro ., ne tam Iiber2 qudm libebat liceret excurrere : addidit vipe- reasgloifas inmargine, quibus in ea loca du- ceretur leaor, li quis fortaliis parutn effet at* tentusad carmina. Atque hoc pa&o cumde- rn-ontlret infigniter , nihil fibi ad nocendum aebiLfe prater vires-pares virulen~iz : tamen , homolepidus gloriaturfe dixilfc facet;, dum r i h m ridet bjacis. Nam ut is abjudicatis armis infaniens cum appenfas verberaret pecu- dcs, effuusi. ri6t interim, & earum gemitu m i d plaulit libi, utcui furor periuaferat, eas Aga- memnonem i:hatque Ulyn'em, inqaos cupiebat ulcilci : tic Brixius improbum interpre.. tamentum fitum infeaans, &ad perniciem ufi que exagitans, tuaviter arridet fibi, durn pra mentis inopia aon advertit ,,omnes, imb o - mnes prorfus homiaes quibusulla fcintilla aut boni peeoris aut knfus inlit communis,in hoc Brixiano rim non minus animum gladiatorium deteltari,qwim derideredementiam. Atque h t c q u u p ita Ee babeant, tamen tanquam ifta 6Zorgebocuipiamfcriberet aut Margitz , non Ersfmo,tanquam ipio connivente ad fuam petulantiam , qua prior debacchatusefl in nos: omnium fimul lic eruitfet oculos, i t quad ipG cernercnon liberet , idem nemini p ~ ~ r l i ~ ~ liceret afpkere, tanqya~n jam viciRet,me IaceGf- fe prius , quem res docet porterius Gripfire : tanauam adhuc haltilia durarent tempora , uc ei lizeret olim ja~tataverbula, eademque pror-, iusinnocua, nuncdemum venenatis vindicare calumniis, quum uterquePrinceps ,quum totus uuinque populus ita coaluit in concordi- am ,ut rnilites oblivifcantur etiam vulnerum, quorum cicatrices edhuc getlant in corpore : tanquam ipfe acerbiter effem inve&us, ac di- msomnes imprecatusin illam, tanquam ille vi- ciGm meroslocos, merasfacetias, meros {ales afftidiGt,acnon infataa convicia deblateraflet in me, ac plus q u h virulenta deliria : opera: nretlurn eR vidir; ut fecurus ac certus fpon- &at fibi, non veniant tantum velut neceffariae reiponfionis,fed laudem etiam clementiz, qui videlicet ~mpetitus 'dlris & erecrationibuq (quz nuiquam extant j q w m illi fds effet pa- tibus armis in certamen dekendere , mira tamen indolis benignitate, atquc admirabili dexteritate ingenii , mordere ie ja&at abhue dente, jocari line calumnia, ridewcitrr con- vicium,luderr citra maledi&tum,commonda- ccre fine objurgatione , erudire fine ferula : imb -ad& mea maldZ€a in lufus, convicia In rifus, probrab jocos, execrationesitlIronias,

diras dcniyue in fcornmota convertifle. An. non ~idcatur belV peroradr Brixius , fi quis hxcfo:tilegat, quinihilomnino rognofcatde cauCa? Nam li quis IcLtor iociderit, qui Chor. digeramejus, qui meaEpigrammata, qui mo- ricum ejus Antimoron infptxerit ( fi quls fort2 fic abundet otio. 11t ei vacet bonas horas tam mali perdere) quum in illis epigrammatis meis neque maleditla, neque probra, neque convicia , neque execrationes , nequc dirasin- veniet s auum aoud ilium contrinrhil invenia aliud. prAer me;aslycopban~ias, maledicenti- am, virulent^ jurgia : quum dentesvidebit, fed fraAos in coticuia : ferulam videbit, fed abfque literis : quum videbit hominem lie admonere, ut llultifimi carpat quod non in- telligit, fic erudire utcalumnietur improb; fi quid intelligat : is quanto rifu ridebit eos ri. fus Btixii , sui B'rixium reddant ridiiulum ?

- 1

quibusfcofhata,quac multo fcoi%ate redeant in authorem? quos ei jocos exh~bebit ita jocans Brixius,ut fe videre putet ialtantem Caincluu~? cluantam praebebit Ldendi materiam'tam ine- ptt?luden; Germanus, ut Germanus-videatur Afopici afelli , qui non multo minus abfirrdi imitatus lafcivientem canicuhm,quam Brlxlus apmulatur Poetas, lutofos & corneos ~edes im-

r -- -- p;git in heriles hurneros,futtibus inde rerrufus in LtabulundDenique qaim lepidis ironiis elu- ddt Ironias urixii 1 quippe a m iliepidas, ut le- Ctorem admoneant pi8oris cujusdam , & n i no talis, qualis Brixiils eR Poeta : aui cum Ic- porem atque canenl dcpinxiflet it: fimiles,ui intcrnofci non poffent,tandern uter canis eaet,'

,uterl,epiis, fublcriptione folers indicavit. Ita Brixius ejufmodi feri fudit ironiis, ut mifer6 metuat ilbi, ne quasvclit accipi por jocum di- &as laudes , earum plerafque mulei agaofcant pro veris: cujus pcriculi nonaliud vid~t effugi- um, quim ut N ) e ~ v L ~ ~ ~ fe protefiaretur margi - nali gloCTfmate : nimirlam homo cautus i4a cavit tbi, nefuateneretur fyn,o:apha, quail me laudalfet ex animo. Uno loco tamum puta- vie non aecen'e en'e,ut marginali nota nds ad- moneret Ironire fuae, adeb fidebat ejus loci ek- gantiz : quum in indice (ut ille vulr videri) meorum erratorum, ut resindicat, calumniz atque infcitio f u t meminit. Ridet in Utooia m;adialogum,inqumfiaterculus cun~,moxio- nedikeptat: in quo, inquit Biixius,:dialogo enarrado exornandoque Morus ingenii fui asumen,phrafeos vim, ac judicii intt gritatcm facile expluat. Equidem , Erafmr doAilli- me, non ufque.adeb contemno Briltium, aut mihi tam impenst? placeo , ?uin facih? fatear, ncque elegantem fmterculorum phrafin , neque acutas morimis argutias , tam bell2 unquam rnepotuifle exprimere, qudmad verum ac vivum potuerit expreRiffe Brisius. Adeb efficax res efl talibus oratiqnis dcliciis aR'ue- fcere,& ad rnorionem nun nomine(quod jam civiliter tam fepe Brixius conce*dit mihi) fed natura (quoilIl?m luatibi jure vrndicat AIIGI morus ) , accedere. Porri, quod de jadicio

dirit

dieit, 4x10 nimirum fignificat ablurdurn efle, nori barbaram fiatrum phrafin ei Iibello infetere, Pctr q u e n ~ cupias eife Latinum ( u t omittam inte- non rim 6( Grzcos Lacinis barbaros eK2, & Lati- luda nos Grzcis, quorum ferlnonem cum lahde f i s quoque Rornano fermoni Scriptores omnes nonamicitia tam frequenter interlerunt) non expeEto ut, demullainte non dico mea oratio (in quaBrixius undique tam manifdarios fofecifmosac barbarifmos, ce Ced manifeltrria Qcophancia, maniteltaria de- la prehendit infcitia) fed nee iptius B:ixii (cui v Veneres omnes atque omnes prorfus Gratias putat affufas Brixius) ad Latinitatem aliquan- diffentiunt , ut do fit perventuraF~~utinam : qui nec abfurdi tamen libi ficcre vifusefk, nec Romanum fermonem dehoneftare , quum in comcedia Lati-. naPanurn interdum faceret loquentem puni- ci, A quo exemplo non multum opinor ab- eR, fi quis in eo fcripti generequod propi ac- ccditad Comicum fratrem, id genus producat in proicenium lingua loquentem h a , hoceft Latino-barbara. E t tamenfcisipfe, mi Eraf- mata mea Ma me, quim non valde mihi ptacuerit ilic dido- gus, quamquelibenrer fuerim omiiliurus, nifi fuupri qaam dico placuilfet illis, quos neque li- terisncque judi~foquif~uam (qulquidcrnlite- ras habeat ac judiciumj nen tam long6 ante- ponat Brixio,

PflMtW Rd &tkerfUm pact f.fiCRW ~~rnppcm.

Quorum axquos hic quoque coiiremorarem, nifiqubd & &&ra coihemorarem confcio, 8r' nod &animus viros cum h o n d o s tumetiam honorabila objicere , invidifimi viri fatrati- bus; qui aliena laude fic intabefcit, ut plan6 pereund~m harnitai fuerit , niii atiquid rabiei fu;e ablateraget in beatum Rhenanum: zmu- Iatils &fchinis odium, 2 cujus eruditione non verd przfert haEtenus, minus abrit, quim ego abfum DemoRhenis, cujus gloriz invidet Efchines ,ut Cteliphon- tern quoque,quia laudaverat,accuket pubiicG, & ei machiharetur exiiium, quod mcritb mox in ipfum recidit. Ita quoniam epigraibatamea Rhenanus Bitibaldo , doBiGmus do&iRimo, atqucoptinus optimo Iaudatione fua coihen- davit : mirum qu3m infanit Brixius, quim virulent oanimo, quAm infirmis viribus hebetem *lumbci gladiicu@idemRringit inRhenanum: adulatorem vocat , aut vifi hoc agnofiat infci- um, indo@um,ac plan2 czcum,qui niin viderit meos verfus tales effe, quales vifi funt per invi- d i z cenfpicilia pervidenti Brixio. Sed fruRra involat in Elephatltem culex. Nam Brixius cu- jufmodi lit, deelarat iple, Rhenanum laudare ego nec, ut nunc res habet, volo, ne illud audi- non alitrr am. Mutt16 muli fcabunt: ncc cert6Gvellem, fatur eiud fatis poffcm , ut quo (quod omnes norunt, fa- tentur, ac praedicant) tot felicium ingeniorum ferax Gzrmania nihil habeat,li linguam i je6es clegantius, fidifciplinas cruditius,fi mores melius. Veriim demiror hercls, cur in unum furit Rhenanum Brixius. An ejus unius judicium dci meis fiudiis digentit i Brixio ? Quafinihg ho.

am+, bencvoli?, fideliter colinonrfeccrit, videlicet ut ipiios opera Cubducantur clancullam, q u z circtiti~ferri diutius abfque inligni tradu- Etione me;! ac perpetua ¶uadam ignorantiz natanon potgrant: quo nomine cenlet tanrun etiam debere me tam amicz ejus induflriz, quantum alteri quifquam debere pos t , HOC tam elegans ac trllum fchemi tarnvrhemcn- rerarrifit Ifrixio, ut yuodnemo lion irrifit, quG lrgeretur in Antitnoro,nunc velut repetit:fcrib oblitus interim illorurn verruum, quibus milo ingenio co&inifcirur, qua arte I I ~ I ~ I C verifimiie fit me tantz mcdzri infami8 , ileinpe hac, U: o- mnes libros qui jain cxc~+i film ufquam, cn- rem undique reportatosad n;e,a:que itarepur- gatos pZIIt emirtam dcnuh. Et tarnen hot ip[um i:a veretur Brixius, nc videlicet emir'lis in ori;ncs undilue terras plus quingentis I-ega- tis,omnia excrnpfaria recipiarn , ut minerut f@ fa&iirnrll, u:i apud fe atqoeaiiquot etiant aiios { q o a aifi cmifiisin id vici~%'limle~atis difficile o?inai f~cr i t , ) corriipta tveinplaria extent, q ~ z ixieos errores (quorumnuncid meadmo- netut trjlisntu: cIancuIum,ne quis po$hac poi- fit exprobrare) iicomnibus e{Gi:t eshibitura, ut necOceani fld3us omnts ibrdcsmihi po6 iint abl~iere. Eilisdem vel memoriz vel con* fiantia: etitiam iflud .it, qu&J cam in iPca epi&od la ad te 11eget Antimorum fuam d-ntstam ere, i t in qua mordeat Iinedente: tamrnin hende- ~aiyl labis(~uos ita bell2concinnat, utin unum verfum interdum fyllabas in t r~dat tredecim ) ait fuos elegos ie meo cruore obiinere. E t yla- niquemadinodum nonminus ridicul2PuGtas irnitatur, qu im hornincm firnia, nec minusin- eptt :liifirnulat, quim aur mug& aut cuniculusr qlli fimulatqcecaput in $ebam condiderit, to- turn car.pus taris acult3turn putar: itanulIuslu- pus unqTrarn fuic deteriore ne~noi ia , nulla pluma, rlullas veaws rnagis conflaneer inconitans6 jarn quod ait , ic tuo confiiis frli!Sc pariturum, nil; Iiber j lw cum fuiifgt in maixibusTypogra- phi : derniro~ admodrt-o, quum tantam vim obtinedt apud iill;:n vel folus~~utusEraimicus, tam I.:ve pocdus habailfe monitoriam epilfo- lain, ut pot;us fuamfamara pergeret infamare tam furiofo libello, przkrrim iiriculofus glo- tie. quain perderet pa~xiiurn~ecuniz, h smo cui ( uc ipfius verbis utar) non vidus aut vc- Ritus >nod&, fed famulijium quogue argue ea quiratus iniilper, & crumena denique {emper ore gravis abundct , cui domus finr & hortuli, in quos Apollo ac Muiz omnes (nifi Brixius peflulum obdat hoRio ) cupiantreIiAo Parnaf- fo prorfus immigrare, Et eamen miror, fi tibi fui(fet pariturus, qyi re adhucinccgra, toties admonitus, neque budgo, neqlie Baraldo, neque Lafcari,nequeDeloino parire voluit, ne- qae reverendilfimo Cardinali qui nuper obiit in G ~llia. Gzlrcrhm ut bonitatis fuiffe judicat qs6d hntimori dzhortareris editionem,itanifi probaris edrram ,plan; jamte cenfetinjulum; llui d l f : d ]us iiiinuncdicas inme , aliwd in Fa-

b ~ ~ i m o!im itatueris tibi. Nec dubito quih fibi videatur acutus admodum Brixius, Sr ~ r i t u t jt~diciorum , qui te tain gav i firingat pr;njudia cio, ur ni videri velis injuitus, adverfus euin yronuntiare aon pofis. Ego , mi Erarmc ( q ~ ~ d Gcuti apud omnes pofiteor , fic spud neminem libentius profiteer quim apud tea cujus animum hac Caniparte con:peri y r n i t ~ s confpirare cum mco) Jacobcm Fablum fie obrervo , Lfjicio, veneror, q ~ r n o d o vircm &beo , qilo ncn aliquot ant; fzculis extitit qu:fq:am i1teri.s ac virtute venerrtbilior : qul an F:AS adtliliu fit,ut prater bcrarum litr rarum fludium , in quibusillufirandis utiliter cfi ver- fatus, fclsoiar- aliquando ab inepta ilta garruli- rate a:cIu?: abftrrdts argutiis ad fobriarn ac feve- ram ~ h i l o i o ~ h i a m arqrte ad neglrdas jamdiu dilcipiinas traduceret ambigo. QP res adeb inconfrRo cfi, ut iiquoque perquim honoriii- ciscalculis i!li a:tr(tcntur in fummz oi a!, ca

I? Iongil?imi in unu atquealt:ro interdum di&o dlniatiurlt ; nec aria rc proatoca:i ramen, quim

'qubd~abr.rcj~rdarn, ar ~ideturmultis,~uie dl- A3 ac digputatz msrfcratius offrndlfrcnt nemi- ncm,nirnir aficjcsnto fordtcr a!T~vcret,ae majore qeim par fie contcntione de6niat: ita bonos viros plerurnq~elong;uspius quidan fer- vor alducit. Vcriim qudm nlllil h&at fimi- le tua dcfcnlio cum ifiac abiiurdiij;ma querela Brixii , nemini pmcit eiie dubium, nib cui res prorfus erit ignota. Quamobrem confiliun non elt, hunc explicareiocum, & caufam cum caufa,libeilos cum libellis conferre, qy3fi non aliter patire p o s t , neqbe in initio qurcquarnt neque in toto rei progreffu , Brixii velarliam cum tuo fa&o congruere : ne vei rem cari6- marn facere controverfim putt;r, vel fopiturn atque obrutum j g ~ m importuni videsr fuis eruilfe ci~aeribus, vel Fabrum, quem toro cola peaore, aIiquicogar offendere,vel tuum jtidi- cium apud quenr nunc califam dico , tentare credar, & favorem conciliare blanditiis, Hoe unum certi ( nifi qu Adludere fe pofuir pro fud rere) aIioiui disit nonomnino laIf"~rn, te vide. licetcominus pugnage quum ipfe rem egeric eminus. Xam ut tu tern non giadio quidern. ur ait Brixius, ( p i tevidrtur ghdiacorem find gete) fed a m prorfus attigiiti, tta ille delirii~ tantum vefitatur eminus,&cjaculatus conuieiaS quz vel anus ebria ~ffurire potuiGee in qucmli- bet, Sr quzin ipfum cornmod; comgttebane plurima .- adrern in quam proCeBb quivie accedere, aut fi Eors atringet aliquands Lreviter# turn cguemadmodun~ foiet io duriore iblo infire mis viribus emiffurn tzlutn , protinus aut praA tervolavit, a t excidit. Itaqueemrnus iiccom- miffa pugnv haltenus plan2 profecit,ut edide* rit fpecimen, polfc guidem fagittam felenon incornmod3 prorlus emittere, ij quis tanrum quem in locum ejus fagitta cediderir , eblco* p r n fcmper officios; transkrar ? & br 114 PO&

jurgari, fi quem naBus eflet in quem illa corn-. petercnt , quz igfe ex inexhaulto prob~ornm

f ioram

E P I S T O f . E + 50) fiiorum puteo poffetlra!~rire: cjitibus qpanrlo osamultarc!inquere, in quibus cxerceat dcn- deefi in quem hxreanr , quid aliud interim tes, fa:iget , autfrangat dtnique , quam mi- q u i m ipCi pcrfundir fefi: ? Verb aliquando bidiutllrbus ncgisoccupar? pcAus. Et pro- tandem velut tuis literis permotus inclpit ege feAZ, non i~in'eni tam iofai~um libdlum re- placatior, ac li mihi videaturpolteaquam uter. fponfu dignaturus ul:o, I J ~ mihi v i h m eKct qocin proiceniurn prodiit, ut ait , perfonatus amicorutn y o r u n d a m ~bfecundare confiliisb ( ficenim p o d i r e folebmt pugnatori) ac has firadentiurn, ut me tucreradverfushorr,icis ab- proviril!partes egriFc vifirse4 : ego videlicet firrdiilimas calumnias. Qae res una mihi eI~igram~natisaliqoor, B r i ~ i e s i n t e ~ r i s volnmi- fcopus fuit non commntare convicia, ac paria nibus : c g o provocantis, ille rcfpondentis vicifim irlillumfpargere : alioqui fi Aatuifim (narn hoc ne quis alioquinon credat, accura- non rrfbiciendum ~ a t i o s quid me deceret di- t P reprtir) no11 reculac tandem quo ininus cere, qrrrim quid j i l ~ ~ r n conveniebat alldire# dextris invicem iunais EraGno patre patrato quantcmvis magnifies meum con:emr;.ir fty- ( q u i mos olirn fuit pecu!iaris hi~irionibus) lum Brixius, tanquam irnbellem, enervem,ni- feriamus fad?, qrafcrtim cum tu Ine fentias hilque mafculum , ttieci&rn faltem tit intelli; iIIi,is arnore drgn1t51num. Cotethin ne pax geret quam verusfitille Nafocis vclfus, tam f~c i !~ ' Jtnpcrrata fierct aliquanto contern- In caufi facrlg ctrrvtj lrcct efidiJerz~m. ptiar , me mihi inde f u ~ ~ e r e n t crifiz , i tarem Nunc verb quumillenon in ingenium callturn temp-iavit , 13l;lquarn i u z majefiatis iinme- acrnores mcos debacchatus Gl ,vcrum etism in mor, u: r i crsgwdls ipfiusexitum fpcaare ma- perniclem meam , t ~ t ~ o a d elus ficri pr;ri?:t, fit iim, nii::l It. rn ;norezur, quo minus ea ad po- gralfa:~~s, in literis verb nihil iaia&um :c'ic!ue- firemain u$c z c ' t ~ r n deducatur: utpote cui rit , n s n arrcr!erit : ego contrio;b.; ~ilius m~. i !1~~3cci i i s 8011 [it ta!nadmirabilis,util\um attigi prxter ilia ipla vcid:rina , c;uibi!s aut 5 prulcei.iv Jct<rreat,necviresitern ufqueade& iple petor , aut patria. i n unive. lrlw w:Z~ forjniJdbilrs, utii manus ccnferre volt!e!im, qilid przRarepoRit, nrque pronantio , ne- derr~i iavc debeat, mod6 meis , noau t Patro- que excutio, Scio enim, quam I:ve pondcs clris Ac:i;fi:is, ami s concertaturusin palzfiram bab~tururn fit de ill0 jodic:um mum, aglod deiler:.idm, 8: ante confliAum infonct tuba : tamen eciamnt~rnmagrs btnigounz r ft in illom, . . txt .nlr:s artibus iflam confli&atiuficulam (qua q u i m fit rnultorum quos ilIe minis oGridit. krm2 duntaxat ipfe p:gnat fecum 3 exornet Veriim enimverb netninein adhuc audio tam Bnxius, atquz a'noscpvvva, Nam velut hiltri- candido calculo fuffragatitem Brixio, ut non ones nos cornmkiis, comicos, tragi~os,~aiae- idem fentiat , nihil ha&-nus ab e o prodiiiTe firitas, b:llatores : & mirum eit quanta cum tam rnagnificum , quod refponderepoffitho- artificio b z c inter i.:: tam diverfa commifceat, minis ja8ahundi glokiolis , dum nunc jaant , q u i m concinnP pugnantibus aptat perfonas, idem eifi Poeticen libi, quod asd ' i~vka~ , h o c rnirniskenicis errna, aadhib i to patre patrato ell, equo Zuum carnpum : nunc fe gloriatur inter itnperatores hiilrio~les feriat faciera, t ~ t cum antiquitate ccrtrrre , nunc ipfam clavam dimicanrcs producit in profieniurn, bellatores vi eripere Herculi , dum fulmen denique fatis i n pzl&:ram : denique kits im,uov;tam bell2 i m p d e n t e r fefe rninicatur efflaturum. H a s pcl:iiIjt in Metaphors, utin tribus Cerc verfi- h ~ m i n i s glorias d i i quoties cum ejus confi- busconficiat nobis comico-tragito-polernon. runt poi.'matiis icgenium,crnfent non infanurn Qod ad hoc fcedus attinet, krafme thariRi- tantum, fed ctiam ~nfanabile. Egover; quan- me,noii laborare : neque enim cam ingens in - qnam Brixias in m e ram atrocem h o n m o d a f iat rei literaria: periculum, ficongrediantur judicem, fcd & mgurem quoqueprzbeat fei'e, hinc Morus homuncio perpuGllus, hinc ut non folum quicquid haEtenns lanquam fcri- rora i!la palma, palrna non alker una Brixius, pfi , damnet , vexurn etiam pronuatiet nihit ut Eraiino fit opus patre patrato ui faciatpa- polfhacCcripterumqaQd poGcclfedignumle- rem : n ~ l i r e r a r u m Procercs fiaJirer affeltos h u : tamen mhius diqrnndv de illo fmtio, reddat hujus duelii cura , quomodoapud Ho- conj.e&uram p o t i f i ~ l ~ h m cljm ex Choidigera merum foilicitos hahet [uperas Gigznteo be!- facicns , turn ex Antimaro quam in me fcripfit lo formidabilior illa ~ a ~ ~ c c ~ o , u o a ~ a ~ ~ a . Nam iiatus, q d r h d ~ vel hocipfum mihi fpem adhuc qubd mekribis efleillius amoredignifGmuy, aliquam facit, aufterarn illam indolern poilea- tuam bonitatem agnofco , qui undique fludes liquando mltefcere, qu&d cum tam inepta Il-.ri- paci. Vcrhrn ego, mi Erafme,me tam dignor bat n u r ~ c id ztatis hahens , horninem effe vi- honore tit inter amicos ratrapis tam p o c e ~ ~ t i s deo, non ram prscocir ingenii , $in a d h d adnumerer,cu~usnuncutcunquerefpondi An- durare pof5t:ac maturefccre alioqur, Plan6 fi f. t imoro, non at fortaRe reverenter pro tanta tenfirem, ad itaturn jam ac robur yervrniifej, t i r i d i g n d o n e : fed r o r e c e t t 2 , u t c f i n t alii? atque,ut G r z c i vacant, B.r:.*;tr, a lkd e x p e & ~ - nimisaliquantomo 'I' en&: tu ve&,mi Erafme, r e n m polfem,qudm ut cujnsVer lethargoselt, quid fentias, cupio fcire, Warn quad tam pro- &itas ira tam rmgotens , ejus A u t u n ~ i ~ u s lit p e d curavi excudenda quae fcripfi, q u z tutius otnnino furor. Jam qubit meam lippocri- for eaKe fuerat per otium polire, p r z k r t i ~ fin negac effe tam admirsrbilem , ut turn 2 objicieoda tam oculato amulo, ut &ibi cer- profcenio deterrert , fateor tet6 nil ncc- nat meod.~m,ubi mendurn nonefi : malui d kabcxe me, ncc prieme ferre quod abiterrcae

I

308 T H O M E M O R I quenquam: nequenrgare poffum, hypocrifis Brixii tantumterroris invehat fecum, ut 111. n o n mod6 me homuncioncm pavidutu- , & quem facil; terruerit perfonz ~alletltis imago, T H O M A S MORUS fed fpe&atores omncs prorfus i thcatropofi~ ERASM 0 R QTEROD A M 0 S U Q fpeAris expavefat30s abigere : G mod6 ver1 fint ii verfus Brixii, q os in Antimorum pati- s. D. xx ~~~~@ inferult : H ~ c m~hi drtldntt ajabant dird auribw o m ~ c ~ P 0 S T E A quam i nobis digreffus cs,

Et F H ~ 8 4 , mfirnu conc~ta tar ba wadis, Erafme cariffime , tcr omnino litcras d l c m o , &ficrtj capfit trretita colabr~ - abs te recepi. Si toties dicam refcri-

7r/iphonc, Qterrenrare &egrratruci. pfifle , fidem fortage mihi non es habiturus, QUU~ fi petfonis iftas plus fatis tragicas depo- etiamfi fan&iRimP mentiar : prlpfertim cum tlat Brixius, certi reliqua hominis hypocrifis ipfe me tam prob2 nofcas, & ad fcribendas n o n habet quicquam tam admirabile,ut velut epifioias pigrum, ncque tam fu~eritiriosive- Medufz caput gurmquam reddat attoniturn : racem, ut mendaciolum ufqucquaque velut neque vires ejus cxperior tam formidolofas, parricidium abominer. P a ~ q n o f i e r ifihic u t aut Patroclo aut Therlita: certi, przfidium legrtione fungitur , quanquam non yrorfue petenduln fit ab Achillis armis adverfus He- ifthic : ita enim abefia nobis, ut tamen non &o:ern tdem. Sin Brixio penitus decretum adtit tibi. Per literas enim nobiicum ei licet &, faaitiasillas Furias verurn hrorem fuum lequi,przfentem ver6 nec tecum; Utinam re p ro fa re in profceniun fecurn, li certum efiil- bene gefia brevi redeat domum, ut dirnidia LL ii tot is intonare tonicribus, li fulmen illud ter- tern mei pars mecurn vivat. Nam te quando rificum vibrare fiatuit ,.quad fibi ab ore jaaat liceat expebarenon video, cui animus tit Ita- caderequoties fecum videlicet offenfus gravi- liam petere,ubi in eosincides, qui vereorut te us d i p a s Joveconcipit iras : hiltrionicam fu- patiantur avelli, Ego interim vidtor mihi am folus per me ficebit exerceat , ago adverfus dimidio carere , dum abeit ille : altero dimi- tam ominofa fpe&ra filentio mernet velut a- dio, dum tu. Spero propediem fore ut illi muleto lultrabo. Exiflet tamen fortallis Her- egregia aliqua dlgnaque illo viro fortuna con- cules aliquis d~t{hsx@, qui fuetus ejufmodi tingat. Ita plan2 fentio, & Regis animum, & portenta fubigere, clavam quam ei Brixius vi Cardinalis voluntatem , & bonorum ~ro r fus eripuit, vicifim eripiatBrixio, ferula nimirum omnium ttudia , in eum ornandum evehcn- armatusaut flagro, Nam adveri~s TL 7; Be#- dumque propendere, De te ver6niG me mca

. Q p o v ~ i r non dubitavit vel re$ltna'bn; a'v7.a- fpes tam fzpe frufirarctur, ctiam multo majora ~ ~ n a ~ d ) G v . Porr& tluminis przftigium belle fperarem. Quanquam nunc quoque bene compeIcat Cacus, talium telriculamentorum iperare quid vetat ? Neque enim qub parum peritusartifex: qui I; minuscalleret artem,ta- proccfit haaenus, ideo futuri quoque fpes w e n tquibus armis utendum Caco fuerat ad.. ademptaefi: im6nunemarime contido. Ne- verfus tale fulmen,ipfius Caci nomen admone- que eadem perpetuh cuiquam efi fortuna, neret. Etenim potius quim fulminisafflatu mi&- quc diutius ~oteitefGe maligna tibi, cui Ponti- ri mortales perierint, in osilludpatulum triful- fex, Reges, Epifcopi, omnespropi mortales, c o hiulcans fulmine, non tantwm me ire fas cfi. quaquaverlus orbis patet Chrifiianus, impen- Spero mi Erafme fore, ut te in Regum con- dio frvent ecdemirantur. Apud nos quo in t c ventu Gmus ~ifuriCaleci,~ui venturus haud du- animo Gnt Epifcopi, & feorlum Cantuarienfis, bi2 h utrique Regum gratifimus: alioqui fu- tum princeps ipfe quo te favore comple&i- erit i m p d e n s , fi nos amiculi tui vet exigamus tur , fupervacaneum foret cornmemorare. vel expe&emusut nofira caufa fubeaslaborem At qu6d hadenus nullum in tc beneficium tanti itineris, potius officium fuerit ad aut te dignum , aut tam magno tantorum tevenire: id, teilluc Regum curaper- amore virorum provenerit : partim tute, traxerit , i Principe impetrata in dies aliquot qui neglexeris e l qua: ambiunt alii , partim venia faciemus. T u interea mi Erafme vale, ac nefcio quz fortuna fuit in caufi : veluti nunc nihilominus quim Ioles amicus Brixio, Mo- quoqut: accidit dc illo Canonicatu , quem rum fimul qua files charitate cornpleaere : vocant , Tornacenfi : quem dominus Mon- cui tu tadcharusas,ut nec ipfe fibifit charior. tiojus obtinuerat tibi , videris nunc ab e o Lupfetus nofter magno auditorio fumma cum non abhorrere. Scribis enim , omnia te Iaude h a , nec minore Scholalticorum frugc miGRk inrtrumenta Montiojo , q u z ad cum bonas literasin utraque lingua profitctur 0x0- tibi conferendum viderentur idonea. At niz. Sucreflit enim Joanni Glementi meo: ego , fi meminifii , cum effes mecum Bru- nam is fe totum addixit rei Medicz, nemini gis , ea de re fermonem habui :ecum , in aliquando ceflurus, eiG horninem (quod abo- quo tu enumrratis omnibus ejus beneficii minor ) hominibus inviderint Parcz. Iterum commodis & incofiodis item, alieno effe ani- vale: ac meo nomine Dorpio, Nefenq Vive- mo videbare : nec id cela&i Sampfonem, qui fe ti, viris in re literaria primariis, falutcrn p h i - Tornaci g a i t Eboracenfis epifcopi vicanum. mam nuntia. Ila

In quaw fententiam non hoc tefolumimpelle- quoqueade& Nam habet iimtc'nir~graphum, bat,qubdverebare nenon etlht tibi perpetuus, quo obi volet ducatos mille conficere : niti alterius etiarnEpifcopi conienfi~saccesfil- e quiSusquicquid acceyerit, debet hoc mihi, fet, 1 quonon exprffabas, ut ilIiusf~Aum ha- tic enim inter nos convenlr, ex )lac penfione beret rzcurn, cuj?l6 omnia fi&a conaiur iafrin- refoM. H z c ille dicit. Ego vix credo, nifi coi- gerc: fcdillud %uoquc qrrbd prrrterquim qubd lata prius in ebs menfam pecunia,ulias eum li-. propernodclm decem librg no!lrates ilirti, teras tibi pro cofif cienda pecunia tradidifle. tibi in prima erant; ingrefi;l numeranda: , Qare ti res fecus habet, qujrn dicit, eficema- domus przteret Oucelltis nobilibus, al;t p!u- turP, ut intelhgam. Archlepifcopus Cantuari- ris eriam redimenda : ea eit ibi confuetudo, enfis officio Cancellarii, cujus onus jialiquot, cui nifiparueris, vix fex nobiles annuos wn- ut fcis,annos,mirum quam laborabat excute- fequeris, at necilfos quidem, quantum accepi, re,tandem exolutus eft;ac defideratum jam diu nfli ibi perpet& degas. His tu ratlonibus kcretumna&us, grati6n;o inter literas otio, adduEtus , mihi ac Sampfoni videbare illum ac ncgotiorum beneab fegeftorum recorda- Canonicatum non admigurus. Paulo pofi- tioneperfruitur. Princeps el Cardinalem fuf. ea quirntu 4 me difcen'sras , t-go Tornacum fecit Eboracenfem , qui ira le ggzrir, ut fpem conccsfi: ibi Adomino Monriojo atqwe item quoqueomnium,quanquam pro teliquis ejus i Sampfone audivi , Archieyi!copum Ebora- virturibus maximam, long2 tamen exuperet, cenfem utriqueeorumfcripfi[fe, ut id bcnefi- & (quod efi drfficiiimum) etiam pail optirntim cium Lfonaretur alii, cui (ut videbrtur) fuerat dcceflorem, valde probctur ac piacear, Nofira pollicitus, quum ig~~oiare t t ~ b i fuilfe deltina- legltjo (quoniam hzcquoque tibi cur2 efi, ut turn. Hoc ego quum audivi , disfirnulato rneaomnia) fatisfcliciter procefie , nifiqubd quodintellexi, beneficium animo non admo . longiorctrsdu, qulm aut fperavi, aut volui,res durn refpondere tuo, Euafi utrefcriberent tibi protelata eft. Etenim quum domo difcedens, efie conccffum : remque in eo ellP Ratu , ut vix bimeltrem sbfen:iam expe&averirn, ui- rnutarinonposlit, nili tibi demeliore fortuna tra fexmenfes inea legatione contrivi. Ve- priuseflet provifum, RelcripGt Eboracenfis, riim longam tandem moram exitus fatis gra- eum Iocum haud quaquain fure idoneum tibi, tuseit inlequutus. Ergo ubincgacium, quarn- qubd&prz~ntiparumelfetlocuples, & nihil obrem ipfe vcneram , ad fihem vidi perdu- adfcrret ablenti, fefponforem acciperent me- Etum , & alia tamen rurfus ex aliis nafci , quas lioris tibi conferendi: ita quum ego aderam, longiorisn~orz viderentor iniria (neque enim necme certZdiRuadente, decreverant illud be- unquam inter qtincipes defunt) datis ad Car- neficium ei donare', cui volebat Epifcopus. dinalern literis, redeundi veniam impetravi Quid fit fa&um poitea, nefcio, V e r b hoc mihi: ufus adeamrem, ciim czterorum ami- fcio, nifiiilud habes , Cardinalem & pinguius corum opera,tum przcipuP Pacei,nequeenim tibi debere , & brevi fpero perfoluturum, adhucabierat. Sed durn redeo, Gravelinii fu- Amicisfimam faepe de te mentionenr injicit, bit6occurri,idque tam proper6 feltinanti, ut Penfionem tuam non erat opus ut ego ab E- vix ei liceret , durn nos mutui, falutarernus, pircopo exigerem : ipfe enim cx femet me- fubfiltere, Tonfiallus jam nuperrimi rever- mor, priusquim measaccepiRet literas, ege- {us, dies vixdecem hic moratus, nec ullo ta- rat de ea re cum Marutio, cujusad hzc (tit fcis) men corum pro fuo rrbitrio fuaviter a&o, fed negotia opera kmper utitur ,:interim etiam omni eo tempore anxi; atque odiose con- p.ecunia, quoad collata ratione, Ratis tempo- fumpm,in earumexpofitionererum, quas ic- nbus, paria inter fe faciat. Verum protinus gatus in mandatis habuerat :ecce rurfus eodem habitis literis meis (nam verfabatur Otfordiz) fubitci nova iegatione retruditur, idque certi iterum hominem extimulat per epiitohm, ur fcio, fi negare liceret,invirinimus. Mihi nun- viginti libras aoltratec colrriter ad te tranfmit- quam admodum Legati munus arrifit. Neque teret, pollicitus eas Maruffo redditurum Te : videtur perinde nobis Iaicis quim facerdotibus ubiprimum ex tuo chirographo cognovi&t convenirenabis, qui primum uxores ac libe- easad te effe perlacas. Conveni Maruffurn ; ros, aut dorni non habetis, aut ubique rcperi- ipfe ait fe icripturum tibi, ut chilographum tis, Nos Gcubi paululum abCclmus, conjugurn poperes ad fe mittere, quote tefierisrc~e~ifi'e protinus ac iobolis deliderio revocamur. pecun~am,quo ad Epifcopum delato, nummos Deinde facerdos quum emitticur, totam fa- ea velut occationc fibi numeratos,tum demum miliarnpotefiubi velit circumducere, .& regiis ad te curaret perferendos. Ego quum haec au- interimexpentis ~afcere , quos domi patlurus direm, veritusfum aliquid f~bcfie~ericuli, ne eratfuis. At mihiabfrnti, duplex alendafami- fi pecunia jam turn non folvereturei, ea rnora lia: altera dorni, altcra peregr$. Cornmeatus vicislim derivaretur in te. Ergo non eft in- mihi fatis benign2 dabatur i Rege,yro eorum y a m hac firnulatione opus: autpecuniam illi- numcro, quos eduri mecum: verum eorum, ci, mitte, Epifcopi nornine ac fidc: aut G niG cpos inter~m neceIfe h i t domi relinquere,nuI- prius ~.ecepturngraveris impendere, e&ciam la eft habita ratio : iquibus ego (quanqusm protinus, utin manu habeas: Imb, inquit ilk, fc is , izm clcmens marirus, quim indulgeno nihil eit q ~ o d metuas, Nam lic agam, ut Eraf- ¶uim mitis dominus) tamen ne tantu- mo h i m ilzc pecunia adfit; quin jam nuns lum cluidem quiri impetrarc, ur mea caufa tan-

IBql s ti feet

rirper qtload domum redirem, jejuni perlilt:- rent. Pohem6 facerdotiluslaborum atq; im- penfarum gratiam autoramentis ecclrfiaiticis prorlive eit piincipibus line ullo iurnptu fuo rependere, N&S neque tam laud, neque gain f~cfie pro!picitclr: quanqam mihi rever- t .nti penfio annuaab R. ge decreta ell, eaque plai>P, feu quis llofiorcin IpcAct, leu fiuBuin, s~c.~riqnan contennenda : quam ego tamen h2Ac:lus recufavi , videorque mihi perpetuB recurarilrus : qu&d ea fufcepta, przfens hzc

in urbecsnditio, quam ego etiam meliori antepono , ant mihi faret rcl~nquenda, aut, q u ~ d rninirni vetlem, cum aliqua civium of- fenfionc retinenda: qoibus li qua cum princi-

q * ~ o d noni2:lnquam accidit, oriretur depri- vilcgiie qux!tio, minus me fincerum ac fibi fi- durn ducerent, tanquamannuis principi mer- grdibns obfiriftum. Cateriim in illa mea Icgxione, quzdam me impendio dele&arunr, Pr~mum tamlongum ac tam perpetuumTon- italli contubernium,quo ut nemo etl omribus bonis literis inRru&ior, nemo vita moribus- que feverior,ita nemo elt usquam in convi&tu jucundior. D:inde qu&d cum Buslidiano mihi iatercefit amicitia, qui me &pro egregia fortuna fua magnific2, & pro animi bonitatc comjterrecepir. Domum tam lingulari ani- ficio excultam, tam exirnia fup?llr&ile inRru- darn oftendit : ad hzc tot vetufiatis monu- menta, quorum me fcis effepercupidum: Po- ftrcrn6 tam egregiP referram Bibliothecam, & pe&:lsquavis etiam Bibliotheca re- fertiirs,ut me pLnG obftupefecerit. Eum audio jam nunc ad principem noRrum iegatione fsll:..t2urum. Sed in tota peregrinatione mea nihil mihi contigit optatius, quAm I'ecri figldiiAntvcrpienfis kofpitis tui confuetudo, homiais tam do&!, faceti, modefli , ac veri arnici,ucpercam nifi ejus unius convi&um libenter mzhi velim bona mearum fortunarum parte redimera Is ad me mifit Apologiam tuam , & coinmentarios item in pfalmum il- hm,Bearusvzr, quoktu beato Rhcnano , vd tanto ac tam perpetuo amici monument0 ve- r? leato, dedicafti. Dorpius epiRolam fuam imprimendam curavir, & Apologia: tuz pre- ponendam. Ill~im optaveram, li qua incidif- fet orcafio, convenire, Id quando non licuit , per epifidam falrem falutavi , imi, per epiRolium quoddam Laconicum, nam Ion- giori non {uppetelat tempus : at infalutatum przterire non potui hominem, ~ u i mihi mi- m m in modum * &m o b eximlarn eruditio- nem, turn multiseriarn aliis nominibus placer, nec ideo in poitremis, quad taxata Moria, fcri- hendz tibi Apologi= przbuit occartonem. Gaudeo Hieronymum, ac Novum Teftarnen- tum tam bene procedere : mirum e@ quan- to undique dcfiderio expceanturab omnibus. Einacer, mihi crede Erafmc, dete & optimZ fcntit, & u b i q e loquitur : id quod ego nuper a b hisaccepi, quiei amantifimi atque rffufis- bP apud Regem in C c n a de te loquenu af:

fiere; quoi!~ ierrnonr :;ex cqvlcisGrn:efp~ ~12 dir,ut hi qui &.hiretidfc;unt opinioncn~ ylar;d conceperrrlr fox, ut brcvi aliyuzd egegiz'in trfortunz conGratur: (pod cgo G~peiospre- cor ut ratuia e8c veltnt. Vale Erafme ~ ~ . i i f -

time, B; ithcr-,aaurn :c LyRrium meo nomine faluta, ?uas ego & rua prrdicadone, Pc ipib- rumfcr~~tis , &cariorcs babeo,& peaitius etiam notos, qtiim multos ex his quibuscu~n verfor quotld:e. Uxor mea te fialutar, & item Clemens, qui litcris 8: Latinis & Grzcis ita proficit indies , ut nos exiguam de eo fpern concipiam , tc:urum ctirnal~~cando & patriz & litcris ornamento, Iterum vale, atque his unis literis in multos menfes e i tocon~entus~ qo~bus avaros fum imitatus , qui qi.&d raro quenquaminvirant, fi quando ad cmaam vo- cauc, prolixislimi convivium inltruunt, ut una cmna quotidianum fiumptum invitandi effu. giant. Jamterti6 vale. Epircoyus Dunelmen- fis infcriptionem Seneca: gratislimam habuit, Vide quitn te libenter imirer, qui tibi nunc itidem ut tu nuper mihi aliena manu IcriLo, tam ccrtus imitator, ut ne h3c qi~idern meapts manu fue:im afcripturus , nili ut ccrtumcibi facerzm iiteras has mcas ege.

?Ss*6rn%* G%sEt&% t V.

T H O M A S MORUS PETRO A G I D l O

/MO.

M I Charisfide Petre falve. ~ i t e r d cupio, ecquid tu convalefcas intelligere, quz resnon minori mihicura

eit,quim quidvis mei : Itaquc 8( inq-~iro diligenter, 8r omnes omnium voces exciyio fold llcitus, Aliquot mihi melioresde te fpes re- nuntiarunt, feu (quod opt0 ) rompertas, five ut defideriis meis inlerviant. Scripfi 1iterasErafmo noltro, eas tibi aptrtss mitto, fignabis iple. Nihil opus eft quod ilIi fcribi- w r chufum ad te venire. Vcrliculos, ?uos in tabellam tam infcid feci, quim iila kite depi- &a eit, ad te perfcripk T u fi dignavideb;~n- tur, Erafmo imperti , afioqui Vuicano dcdas, Vale fexto OEtobris,

tctfw in tabddrn d#p/icca*d, idn q ~ a Era,(&& otc Tetrw ~4T~idzw jrnd eraat exprefiger cgrty$m artfiem ggzntznum, /;c ut aprd F,

rafmgm exord~entem paraphrqjh tl; eprfiolath ad Somanos, pzRa lrbrz trt.dos prefirrenr "fi401,

& Pctrus eptfiolm teneret. & + t o r t mag# &/;.riptrim ip/i, pans 6 zpfipr; prc?or efFnxe-. rat.

T A B E L L A LOQUITUR, c ~ n t i ohm ffierant Polux & Cd@or mz~i~

Erajmum tantos &&dtcmque fero : Horztvabhzi doIctteflc feco, co~_ igmR~~ amore Tbn propi qsaw qtrtrgram vrx qtwat efifibi.

Sic defiderio e3conjiiltwm *b/etlttl, tst horutn., R d 1 t amuns~nimun htzercr, corpcrr egb.

r n r d

B P I S T O L & . 31s

j P S E LOQtJOR MORUS, debicur hic fpei, quare fit manendurn. Inte- YH ~ W O ~ C +@TM, ~~ngros opiaor rim tamen fi tu voles, res agi potcft per literas : Ex vrdtr~ ~ z ~ z , , G ~72~4s vrl Hnqclam nec dubito quin velis. Sic agam ergo, ut de- t $ r : & msntrs, zadtcabrt altrnm ponatur hujus anni penfio apud M a r d i m , & PpGiziera@rpra, norncn alrer : fyngrapbamittatur ad tee bed de redimenda Ne,6j ee/rm, ecce/crib~t zpfi, enlione mihi cert; non viderur sgend~im: Otra;zqn.gm 23 qarjiet, i4t taceretipfi, !hrn q d d nemo cfi dcbcat redimere, niG \

In/~.r?pti~;.rzra~t ddcere Izbra, is qui, ut ego audio , nihil habet unde po&f Tooto (;m ce!cb/a l ~ ~ w n t x r orbe. tam qu6d vereor, ne A r c h i e p i ~ ~ ~ u s fic incer- Lerctmco" v e t e r ~ novdtor arttj, prctetur, tanquam inobisanimum prorfusab- &<RQ~O con minor artifex *AplIC) jeceris. Quan~ o b rem de redemptione rurfus i/7 t~rk comfi,Gto potens cofore cogita: fi decreveris, ego non deero. Inte- fitam I~dj~Sere moi-ttitsfigwrrs I rim ipre clefoldtione tt.a&abo:nec mihi videris Hew cgr ~6zres /&bore tanto fa&urus ma];, fi tuas ekiam literas addideris, id i%9mt&~ bet:e, tufznta vtrorcrm, quod fortaliis cxpeaat. Gaudeo Paraphras Edalesprr fc4 t t t l e r w a raros, fin Tub prlpfo eKe. lnvi~ieo mediils52ius Egales temporu noprd rarrores, tovanio , cui cantum contigit bzneGciumr @A/& h.zadfizo ~ iRfu ta ra an t t ? l o ~ ~ qua~ ic i i~~ , ut video, vix agnofcst. S:d is de quo Te l ' e ~ v i ~ fre3rlr inrltdfle lzgno, fcribis, aut ego fallor, au; nunquain ncraSitur. %andm materia f deltarii TonlPallus plan; fentit, ee nirsi:,m h o n ~ ~ l efl'e, @,zJiwvare d d t ; ~ p e a i perennes~ qui ei t o t i e sds~e~ tus pergascredc:~. Pacz- Oji$c,potua t q u t fumd Q US a d h u ~ non redit, neque &ire pof!ump

I;;:rs curz~jl~r,$Gpolferor~ms quando f i r reditonrs: fed neque com.r)inirci ~a,wjificx!.z, q~&figuts~~t8r, d w m rjueo, quid habeat ncgotli. Crrtil. q:?actl;m Scrvrlblmc ,&d~am urrrttm bunarclm, i r~~uirendocom~cr i re poffam , jzm d a nihii

t/7/t~rr horrzdw obteret Mmcrvam, tfi,neqrre cum Iropcra:ore, tleyirc c r r ~ Zielve- &anti hattcp@eritm emdr gnbella* ? tiis: nec tamenlicit rrmigrare Comum, quuni

plus, opinor quim annurn jain Confiantit MI PETRE, chmomni~ mir i f ic ;~in$ de{edcrit, Miror ab ;!lo eon tibi

nun n 0 2 ~ r t ~ p r t p t , mirificum inprimis librum. Scriblm eurn hat dc re diligen- falkrium videntr pirfiare pofie : nam its in- tisfim; : neque enim quirguam efi quad ma; fcriptionrm li terarmad te mearum imitatus I;, perfid, velliten;um vel mra. ca, ut nc iyfe quid el^ iterum pofiem itidem- mi carifime Erafmed Gaudeo ver&ulos €&arenifiaut iile in funm aliqxem ufum, am meos in tabellam placuifFc. ~ ~ ~ ( t ~ l i ~ ~ tu m tUUm Cam fervasepi%o:am, remitteroga hendecaQIJabor plus fatis Iaudavit, hexa(ii- ad me, duplicabit m i r a c u l ~ m 2 p ~ ~ f i t a cum ta- chon Sed id fr2.rercolus quidam bd!a: fin aur periityaut n8-his uful critscg? e!- efi ctiam , ql,bd qoS *ei-iar me. mmus imitatorem ipfe rurrus 1 ~ - fiori & polluci confirebam, dicebar tar;. y;tiG cum lepidilEma conjuge. t i ~ s comparari debuilTe Thefeo ac Pirithcoi wb.er;ss W S ~ %b 3 osb aut Pyladi &Orefti, qui quodvos eftis, invi-

cem erant amici non fratres. Ego fratercu; V. lum ne Vera quidem dicentem potui fcrrc, rc-

THOMAS MORUS ERASMC) fequutus hominis bonam operam malo Epis fu o grammati?;

X 'P. D. BWOS 1fj3ic0r ve r~b~pawci s mod;,

H OD I E literas abs te accepf , dmut ad Jf@~osvoiezs o/fcnd~re~ Colltum atque Roffenkm u& cum ti- Tantor amtcor dixeram, q ~ n ' ~ / i ~ erdt,~t

beilo. Curabo quam primim ut pet- Caborqae Poli t tVe mvrcem* feranrur, ne iibellus amittat gratiam novitatis, Zratresamicis, dit, inqptkcomparar, QUJU~I epiitolam legerem, mirabar cur non ad Ineptrenr frdttercnfzu. Cantuarienlem q u ~ q d e fcripfiifes, ue rem tu- Qz&ni, inqudm Z aa alteri efiqcrificram ~81iz am ipfe traAares apudeunil,apud quem pra- clor, fe&& ni fallor, nemo alius tintunl potcl?. gclimfrdtcr eStfrarr~, poreG2 Quanquam fi per me malis, & efficacius putas fruzjit ilk iGi t i am tawtm meam, $ prafentc! rem agi poKe, 4u;m per epiltolam* a i r s m taM apertanl tle/Cid7lp.

libentius id faciam quam juKeris : fed nod erit ~ f l ampid nobi~, inqtlity ac freqttnr dcmm I

perficicndi facultds tamcitb, qudm ego tuanl pl, p i m dwmtis fr.-itribrrs: rem vellem fierid Nam hdc folenne eft apud s ~ d ex dwcentir,pereo,~ rcpertrd~of nos, 4 Iegatione redeuntem, re& Regcm pe- Frucresnwi,.ar invrcem. fere r nec obiw ad quenquam divertere. ~d hoe negotir nofir$ o m lcntd procedunt Jam iterum vale. Clacti V. hhdemG&rd- a verearnc diulius hic moraodum, quim ptim, valde feflinante ubdlaria, u ryn te opi* ant fperdvil auc B re lit mca: nirt fort2 whit v+ nor illurn aurigaq

VI, THOa

v I. THOMAS MORUS

E R A S M O R O T E R V D A M O 8. I?.

D ILATUS ac procrafiinatus Patgravi noRri quotidie iturientis difceffus ef- fecit, ut & meas literas, & aliorurn fe-

rius mulro quimaut ego volebam, aut tu de- bebas, acciperes. Videbarur enim commo- &slim? relaturus ad t~rneas ,~ui tuas ad meat- tuliflet : fic neceRe h i t , pri~ribus przfentes addere, quibus conflare ttbi dilationis ratio poslit,fimul uti quid nunc agatur apud nos, intzlligas: qui fi unquam aliis, nunc maxim6 in maerore & periculo verlamur, multis undique moricntibus, omnibus fire, qui Qxonia, qui Cantabrigiz, qui Londini fun:, intrapau- cos dies decumbentibus, amistis plurimis, optimis,atque honeflisfimis amicis: atque in his (quad tibi quoque dolori efi; doleo) An- drea noftro Ammonio, in quo & literz , & omnes boni magnam fecere ja&uram. I s valdc fibi videbatur adverfus contagionem vi- &us moderationemunitus : qua faAum putavit,utquum in nullum pznc incideret, cujus lion totafamilia laboraverat,neminem adhuc 2iuisidmalum attigerit, id quod & mihi, & multis przterea ja&avit,nonadmodum multis horis antequamextinaus eR : nam hoc fudo- r e nemo nip primo die pcrit. Ego, uxorquh ac liberi adhuc intaai, reliquafamilia tota re- viluit. Eioc tibi aAirmo., minus periculi in acie, quim in urbeeRP. Nuncut audio, fzvire Caletiincipit, quum nos eii extrudimur , le- gati6nefun&uri, tanquam parum fit, in con- t a g i o n ~ vixilfe , nifi fequamur ctiam. Sed quid ficirs? quod fors ferej, fercndum e& Ego animum mihi in omncm eventum com- pofui. T u vale. Raptim Londini, XIX. die Augufii, M.D. XX.

V I t THOMAS MORUS

ERASMO ROTERODAMO s* 0.

A Ccepi, mi Erafme, literas ab Ventfor- do,quasper e u d e m tabejlarium pro- tinusad te transmitto : ek quibus ho-

minem facili depehendes aneiquwm adkuc morem obtinere. NOR petam ut ignofcas, qubd tuas aperui: vides enim ut fcriptr tibi, fic mihi infcriptz funt, nec dubito quin eodem erroread me c o n t r a f ~ r i ~ t z lint, q'uz runt infcriptz tibi, quarum tam avidus eram, ut re- f i n a r c non libuerit. Si quid in his videris, quod me putabis velle fcire, ego certz nonputo) fignifica. Opinor ad teperlatas,quibus tecertiorem hcio de recepta tabula, d e qua rurfus,ac millies mi Erafme rurfus,tibi ago gratias. D e Petro tuo poltqaam ivit in An-

$am, nihil audio. U~i :~am tunm veri d'gndm Rege munus , aliyuid tibi ab Rege cdnciliet boni. Feliciter rib1 cedat, quod injunxit &TO- x ~ ~ T c ~ ~ :namipfi fucceditnihil, imbper Deum omnia. Tuum confilium probo, qui non vis principum ne'gotiok nugis implicari : & me plan; amas, quum iisdrm optas ut extricer , in quibus haurl credas quim invitus verfor : nequc potcitquicquam eKe odiofius, quim hzc efilcgatio. Nam & relegatus fum in oppidu- lum maritimum, & F o l o & c ~ l o injucuridum : tum domi qui mcapte mtura vehementer a b litibus abhorream, etiam cum lucrum adfc- runt,quptum nccelfe efi hic adferunt tzdiom, quum veniant cdmitante damno. Sed Domi. nus benign6 polsicetur omnia repcnfurt~rn Regem. Cumrecepero, faciam tu fcias. Inte- rim vale, tu fortaliis ultranon optas. Eduardo Leo multam ex me falutem dicito, & Palgravo noftro , ii rediit. Iterum vale. Cdcti, XXV. die O&obris, M, D.XX. **9o*ss * ~ 0 0 ~ 9 0 *f.r06b**

VIII. THOMAS MORUS ERASMO

IF. D.

D E puero, cujus caufam commendafti mihi, jam ant2 cum patre ejus egeram quim tu fcripfifti. Rogant enim pri-

dcm me per literas puer ipfe, .qubd fibi per- fuaferat apud illum meam lententiam momen- ti aliquid ac ponderis habituram. TraAavi rem diligcnter ; quid profecerim haud fitis cenQ fcio. ' Rebondit mihi pater ejus non omninoduriter, & tameR (ut novi hominem 'ad rem attentum) opinor refpond& tam commod2,magispudore quodam adverfandi mihi, qudm qu8d exabimi fui fententia Ioque- retur. Snrnmaerat, de filio fe ufurum eonfi- lio meo: Ed interim non obfcuri lignificabat, eum fe nummatum malle quim litetaturn. At puerum ipfum Gcanimatum video , ut non rem paJernam tantuh , fed ipfum &am patrem, titiusreli&urus lit quhm fe divelli patiatur iliteris,nimirum dignuscujus indolem talem foveant omncs,atque omni ope promo- veanr. Lovanienfem illum ScholaRicum ha c~llocavi, u t non dubitem quin tibi perpetuii fit habiturus gratias. Erudieio ejus perplace hero, pui quum audiviifet eum mihi commen- datum abs te,rogavit ultrb uti juvenem ipli permitterem : qua in re ego non gravatim illi fum gratificatus, utpote q d d alioqui deitina- veram petere. Nam apud me pluribus mi. niRris non vacabat locus. Is dumprimis illis diebus eRet apud me, oftendit mihi opera cluiedarn Ludovici Vivis, quibus neque magis elegans neque magiseruditum quicquam jam dim vidi. Qwotum enim quemque regerias, imi, ad& cluem unum fermi reperias udquam, qui tam virente ztate (nam tueum virente et- iarnnum atate fcribis effe) tlmabfolutum cy- clopzdias orbem abfolverit: pudet me profed 426 mi fiafmc rnei, meique funiliurn, qui uno

aut

E P J S T O L E . 31$

aut alrerolibcllul~~ roque feri inepto, vendita- mihi, (lolc; enin) piacere, fi quid &erre aliov mu~nos,~uumViri . ref~ic io tam ~uvenem,tam videmus quad nobis ante in mentern yenera:) mdra, tarn excuffa, tam dtfcrti fermonis, tam fed quhd mihi plrudo, quando quad f it- 3bRrt;fa: IeRionis cdidiffe. Magnares ell lin- fpe&~,rn hahueram ,He parum apti diceretor, ggarnrn alrerutrapoilere:illc ie probar utraque nanc confirmor Iraudrnl'citurne~c, poItqua~Tl peri~i&~i~um. Majuscluiddam ac fruauolius Vivi quoqus video placuin'e. Jam illud me prsclaris imhutum ere dticiplinis : a t quisuno eayit ac dckBat rnnuimP, qu&J cpurn videam ~ i v e fe o~tendit aut plurlbus inRru&um, aut idem argurnentum utrique noltrfim animum melioribus ? Multo verti maximum efi &c bo- & cogitationem occupalie, tum iicutriquctra- nas arres imbibilre dircc ndo, uc in alias eaIdem &arum, ut quanquam x fAus t b illo & ele- p ~ f i ~ rurfus docendotransfcndere. Arqujs ganrilrs, tamen in nonnullis *:on tantum res iilo docetapertius, dulcius, efficacius ? Non afferamus , fed properrlodurn cadem ctiam poirum fatis admirari vittutes illas quasin de- verba, lic rnihi libenter blandior,pfi cogna- clsmationibus ejits tu & acud perlpexifii, 8r ti quippiam fitler6 animos inter refe naltros expreRi+i.i luculenter , potifimum ver6 (quad occults quapiam vi 3r co~f~ i ra t ione conci- in &clamando potiriimum efi) nor1 mod6il- liet, Hucilli grcttulor quBd tantum habetlo- 1oru:n hifiorias temporum tam cxprompta cum apud Cardinalem fuum. Spero fore ut il- memoria comple&i, quim nonquivis luarum lius numinisfavor iniciuitatem tbrtunz corri. rzrum meminir,verum hominum tot olim fe- gat, qua folec in cos efle ptfima quicunque cu{isfun&iorum fato aflk!3us tam przfentes in- merentur optima, & tanquam literis ac virru-

-duifl: , ut non Glibris haufifl'e quz declamat, tibus invjdens, indoaos feri atque improbos fed vidiffe, fenfige, in parts fuiffe rerum vei beneficits fois evrhere, Veriim Cardinalis profperi vrl fecus cadentium videatur, confi- (cui beandi quemvis tam facilis feri ju$m ipfi lia dcnique non ex aliens conditione langui- fortunzfacultaseft] homiili tali, quem inrer du12, ferventer admodan ex f ~ o ipfe me- periitiliimos adfcivit , cui tantum eruditionis pa, fpe, periculo,felicitatem metiri. Qbd fi rximiz (qua nunc haud paulo clarit~s qualn in altermra tanturn parte przfiaret, effet tamen ipfo dignitatis fulgore fplendet) acceprilm admiratione dignum. - Nunc verb tatern Ce fert, nor) infigniter efle beneficus, neque pro prabetin utraque, ut chamzleonta p11tts9 vcr- i~rGgni fua bonitate volet , neque fine infigni fo folo timu1 mutaffe~olorem. Utinam ex - apud poReros quoque traduaione pot&. pergifcantur~rarme, atquead ifiud Vivis ex- Vale mi Erafme carifime, quem ego fpero fo- empIar componant fefe quidam qui nimium reut Caleti propediem prafens profintern in ambitiosi volunt haberi pro difertis, i d q ~ e c o hoc regum congreflu comple&ar. Hodieap- magis titulo q d d alia 0mnia contemnant, petlit Imperator. Crasfummo maneRex in quim qudd vel ;kGquantur vel rit; conre- occurluinprodibit, iml, fortaRis hac ipiino- quantureIoquentiamIutpore qui Per Tom- &e que jamnuncappetit, Non credas p a n - nium quidem concipiant ullam Rhetoric-es to gaudio norn dico Regis ac Procerum , fed imaginem. Hiquum caterasartes negligant, populi quoque tit acceptus nuntius per quem quonam fiudiorum ~ ~ o m i n e ~ ~ h ~ ~ ~ e f l a r i Po- confiabat Imperatorem hucappellere, Iteruin atijant ?oratorem profed6 vel Ithetorem ne- 2 canruaria, pridie Pzntecoites. Qid- mo jure' vocabit 3 yi neque veras agat dam &,mi Erafme, dequo fimihi notus eKrt caufas, neque declamet fidas. Qin per- Vives, admonerem illum. Nunc quoniam quim tends herit atqucexanguis, cujus ~ 0 6 - haud certus rum quo animo acciperet ab igno.- ma nullii~hilofophiz monltis, nullis Rheto- to tam importunurn officium', ilfg potes per rum praeceptis, nullis diffcrendi exercitamen- occafionem fubmanere: e f i in ;rdibuslegum tisformetur. Vives quum in Rhctorica tatem aque item inejus fomnio ( q o d alioqui mul- fi przfiiterit : aa1.m baud fern12 jam quis- torum l u p m t pervigilatas vigilias) abiirufiara quam qui nihll ~rofi tetur aliud,tamen cztcra- qu%dam -qudm ut pateant nifi do&ifimis, rumartiurnomni;um quzquidem digna: runt quum fuerit in redliterariam utile, iilius om- Gtu , nullam reliquit , in qua non its verfitus nia qu;im plarimis inte1ligi.- Ei rei vel expli- eit , ut in ea roll ztatem cmnem contrivifi cando,veladje&isin margrne breviriimisfcho- cenfeas. Itaqne ut nihil tR illius quad non Ijis, ficiii njederi fuerit. Addet itempluri- &rum in modum dele&etornnes, its me pro- muml~cisdrclamationibus, fi brevibus hiito- fe&b que: icri~fit in pfeudodialeeicos pew- rise fummam complexus vel una pagellaprz- liari cpadarn voluptate perfundunt. Nan id- ponat. Iterumvale. .Anno M. D. XIX. e o tantum (quanquamideo quoque qu&d il- Ias inepasargutias lepipis cavillis eludit, va- %%as3&J&6'w% lidisargumentis oppugnat, iaevitabili ratione I X.

fandamentis eruit atque fubvertit, fed & przterea qudd ibi video q u ~ d e r n iisdcm fert tra- THOMAS MORUS ERASMO Aata rationibus, quas & ipfe mecum olim StJO S.D. quum llihil adhucvivis legilfem collegeram, T h e t f i m i h i eunquam fuit obfcurum, QIZ mihi nunc non eo nomine plactnt in li- Erafmeomniurn dulcisfime, quanto in- bclIo Vivis, qubd mek rationes ante arriferint tervallo judicium tuum antecellat,

C R r l meum:

meum : nunquam tamen illuittius inclaruit, quim in hocconfilio uotibi Leoy;ruaGmus,

a 9, ur Iibclius ejus perpetuo premeretur : te cen- fen tecontd, ut turn potius ederc finerctur, durn expeBabamr a@duL, uc aliquando ca finiri fabula, quam fopita fama paulifper, pbR exiret tamen, nova fulcitata tragcedia. Itaque perpulimusverius,quim perfuafi~nus,ut in e3 pa&ta concederes, qua quum tu tcnegcs infregilCe. Leo fan,Ek; ie tervafi'e dejekat, iotr- rim tamen pcrpetai, feri rurnpebantqr : p c ~ utrum ver& , quando res me tam proculagente gerebatur,altero in aiterum congirente rege- renthatie viciffim omnia, ccrti, diiudicare non

: dolere rantum cogor,iilud conGlium tantum apud utrumque valuiac , ut pax inire- tur. auod valiturum non erat, ut Ervarctut. ~ a i u k m enim rum libellum editclm quum minus irritatisanimispoterat edi mitius, quim ut nunc demum adau&is odiis emitceretur a- cerbior. Prodiit enim , fed amari~ra l i~uanto quim vel fpe;aliim vel in remTulfiet Qudiofo- rum, in qui bus defidcratur ea tnodeRia , quam v d idiotas invicem non przbere pudelceret, At dbi cert; mi Eralme convenic, fi caulas auas allegat, habuit, non mirari, G armaryfcntidaf- feaum fuum tam infigniter offenbs egdderit : iin elufuself aliqua figura veri, fic quoque convenit ignofcere. Nequc enim nos quicquam fegnius credita movent quamcognita. Nones veladmonendus, opinor , vel hortandl;s,ut cx- hibeatur abs te verZ Chriitiana modeftia,cujus labor in tota re uni defudat ChriCto, qui tibi folus o b oculos debet obverfari: I quo folidio- rem tanto referes gratiam , quanto magis hie referre mundus neque ingratus curat, neque grarus potclt. In cujus immenfi com'moda, quum cot incommoda perpeKus lis ,quum tot Iaboiibus valetudinemdetriveris, ut bonapro- rnoveres Itudia, ramen apud invidos, eosquc ribi propemodum uni debenres, quicquid habent literarum,, fi quid habent bonacum, mala 'pro bonis referas, eo limilior es Ghrifio, ¶uem non aliter pofIis imitari Gdelius, y a r n Gmale- dihretalics benzdiais , Gcutinc~tafii bentfa- &is. ValeEralmeanimo meo charilfime,

X. THOMAS MORUS ERASMO,

VIRO OPTIMO ATQcUE DO- CTISSIMO, S. D

A NTZMOkUS ,,mi Erafilre, Prixii jam diu Londini herat , priufqwm tu2 ad p e litcrac pervenirent, Mirabar ali-

qmntulum, quam rem tam valde vclles, cur de ea tam ferb kr ibe~es : n l aut Arnimorus fix- t2 ferius aliquanro porvenir iRhuc : ryt idea fdlti fegnibr , qubd donec accepi&s mt!IL d- !am parare c o a t d , putafti fore , uts jus Ii- bum, utpore m t w i potiusqu&m nllhinoxi- rrm, nequc plan2 digaum cui rc@otderaut,

mea fponce concemnercm: id quodego profe- &&, mi Erahe, feciflii a, nifi amici & do&iGmifimul& prudentiami fuifiRmt ah- ter,qaibus BrixiusetG magis irrifus eft quim invifus, tamen lnl~d~i:aquam ita charus erst* quim zfl, ut video, tih. Nam ego jam ferm2 biennium, q ~ u m audiviaem eurn rnoliri talias atque in antmo haberem ad eum ipfe fcribere, idque quim potuilfem amantisfirn2: fimuiquc ea conrulere, qua: magis aliquanto in rem ipli- us fecififuerar, yuim quz nunc intemperan- ter fecit : intellexi interea nuntiis 6 Lutetia tertisfunis, adeb homiuem in abruptum ferri fuisaff:&ibus, ut nullis amicorum fuafibuspb- tuerit cohiberi, non Beraldi, non Lafcaris,non B,~drei(vides qualium virorum) colifiliis re- trahi: non Deloini demum viti tanti, non re- verendifimi Cardinalis, 1qui nuper illic obiit* autoritate commoveri. Sic inrabcfiebat ul- cifcendi libine, & tanquam Narciffi amore quodam fuorum ipfe vcrfuum deperibac mi&- rQ quosumen quotidie novos, velut P cunis cxceptam fobolem,:in menfam nunc DcMni, nunc Cardinalis circumferebat ~ ~ o i c u l a n s 2

nec femper inde lztus rcfercbat domum, quum i viris d&is & gravibus audirccinter- dum talia, quatia G fapuiffet ipfe dixilfet fibi* -rum mihi mufta chm alii icripferunt il- linc, turn Joannes +"darn natiwe Grzcus, homo Latina lingua j ~ x t d d 0 6 ~ 0 ac ha, pro- bis mpribus, &indubitat= fidei, plurima re- tulit coram: quibus quum fentirrm Brixium irnpotcntius abripi, quim ut at t~caari patc- retuy, mutavi conlilium, atquei fcribendi vo- iuntatc deftiti, Simul cogitabam, etfihzae- nus indulgeret animo, nc penitus vellet tacere : tamen quoniam in earn rem tam muiturn itud~i, ram multum impendebat tcrnporir, in quo non srar abfimile'veri, primGmillum ani- micalorem, acoeiut impeturn quendrm , q ~ i f~bitisrebusim~onit, fpacio & mora deferve- re, locis eum lufurum ac falibus i jurgiis ve- 16, cpnviciis & calumniis omnino ternperatu- rum Cbi, ne merit6 judiearetur importud ha- Icdicus, G acerbiur in pace lzderet, quim 12- fus effet in bclla. Tum quoniam ante aonos feptem Chordig'eram ejus legeram quz tam- etfimultis & inventionis, ceconomiz , & fer- monisvitiis abundabax, pr'9 ie ferebat tamern fpecimm ejushgenii,quod annis pofTet (quos nunc acoesliiri videbam) aliquando mature- fcerc: @embarn earn de&um aliquid atque cxcufl'um editurum,quod me quoque in quem ed&atur, obleaaret, quem joms aliquanto li- bcrior non admudtun folet dendere. q t ubi prodiir przclarus ilte Brixii partus Anrimorus, Morycho plan2 moro!eros, vencno quovis vk rulentior, & indu@ior ipfa Chordigera, nihiI aliud quim, ut pareratairriG, d u d inrerea m y cum r;?rerdak,P~r, X e u ~ t l ~ em& T Y ~ O P LIP- +wc. Et htrcl2 quemadmodum A h i t car- bones eruGrunt Empedodern , i t t qrbonee ifii fimikm captantcm gloriam ehlarunt B r i ~ium, ac tt;ddidcrm~ catbone quovis a u k

rgm:

kn? : 'caqrre hee omnitlo quicqitam refpon- cepturi forent quum f;ci&t, qtlo tam fzpe d2rx h~tuerarn.. Yhi im aliisaliter vifum eR, confi~luinint~ne faceret. Accidit enim non- quorum ego judiciisin cneis rebus magis fide- nunquam , ut quodne liat,obfiRimus acritrr , bain qu im meo. H i quanquam fatereotur, durn res ef t imegra,id ubiin eum locum venit nemiilem efGliteratum ufquam,cui non fa&- pt non pofi t corrigi , patiamur, & vitium , ra fint naufeam, tam infulL, tamviri~lentadeli- quoad llcet , vrrbis integamus. At e g o , mi ria: calumnias ejus cenlebant, etfi perabfurdas Erafine, qu.0 veri videre pofis,quanto vcrius atqueineptas, ad hzcnec abCcuras ;fi quis at- Morus tibipratusfit ~ b t e m p c r a r e , ~ u i m Sri- tendat fatis proram puppiraque negotli, non xlus , quanqwm quum tuz ad me venirent li- fore tamen fatisliquidas multis, qui f b r t d e le- terx,l~ber non quidem f i b przlo e f i t , red to- g a e n t e~tisAntimorum,quurn'neque Chordi- tus eaet excuius: atqueEddocere pofsim n o n gerz,neque rneorum Ep~grammatum facultas duobus auritis teitibus qui ex me audierint, Ced tutura tit. Suaferunt igitur,ut h z c omxiia in u- oculatis plus quam decem , qui h i s viderint num l ~ b r u m cogerem , & l e~or i spar i t e r hbji- ocul~s: imb tetlibus opinor oculis ipfius tuis, ceremoculis: tun, ut meo icripto nrgotium utpote ad quem librum ante hanc epiRolatn non ni l~i l ~Iluitrarem, fit ut legenti nihil reqlai- pervenifl'e non dubitem : quanquam ad cjus rat~rarnpiius~nili judicium fuum.VidesErafme editionem totrmicorum c ~ n l i l i i s u r ~ e r e r ; ta- ctriffime,quidnosad refcribendurn compulit, men ubi ruas literas accepiifem , cujus unius Quamobrem non n e d e habeo tuis refpon- spud me fententiaomnibus omnium caIculis dere rationibus ; quandoaifialih me perpulif- prieponderat , non fum imkatusgrixium : cui lent alii,herim ipre tibilemper i,uo'+n@@. At quum lit, ut fcribit , crumena fempSraregraa qu6d t ib i~ idco~rr fuaf i l i e Urixium,ncgligen- vis, tamen tanti fecit motlitionem ttram , cu- tla tantum tabellarii tuicontigige quo minus jus ,ut ait, nutus obktvat , ut non bitinuerit cffcreris,ut ille p e r p c r d prdlerit Aht&or*tn tantillurn lumptus impendere ,guo libellor il- 61um, vchementer mi E r a h e demiror ,id fit 10s univerfos coemeret ,atque In ignern Fernel acceptum t ~ r q u a r n probatum tibi.%dni cre- ronjiceret, ut tantas eius iaeptias, npmen illud dam,inquis,quando Beraldum atqueBudxlrm, Brixii , cujus illufirandi defiderio nlmis quam utrumque tam Cpeaatc fideitefies producat in m i f a 6 litit , infamaturas omnium hbduce- judicium ? ProducitErafme,non nego, fidei ret oculis, E g o vetis, mi Erafme , prztcr tantz viros duos,ut utriuslibet f i d a i n quanta- eos duos quorum alterum jam ad t e mife- visre facere fidcm poliit, Quidobttat,inquk ram , alterum ad Petrum Aigidium , atque ergo quin quod ait Brixius vicerit? H o c unum, ahos q u i ~ q u e quos vendiderat T t p o g r a p h r s r n ~ E r a l m e , ~ u h d quuni duos teRes producat, (nam quum primum proflarent ac cacpifim utrumque producit auritum ,, o c u l a t u ~ e r b avid; flagitari, tua commodum intervenit epi- peutrum, quurnplfis rn jud~ciisvaleat oculatus i t o h ) coemi ttniverfos , eosque claufos ad- tellis unusYquim auriti decea.Quid enim aliud fervo , ut priusquam aliud innovetur ex me, poflunttefiari Beraldus ac Budzus , quim.fefc pofiimus , imh pokis potiusipii tecum fia- exipfo audiviKeBri$o,Antimorom illo autil- tuere , quid ;i me velis fierib Qarnobrem l o die foiffe fub przlo3Hocenim lignificat Bri- tute nunc , mi Erafme,, e t i h atque etiain yiusYqr~iim.Te dicitillis editionem hntimori in- d i f ~ i c e , i n ejus amici cauh quid Ratuas , pi dicafli: aliquot ant6 d i e b ~ s , ~ u i m tuam legi#et quirquid Aatues , obtemperare $aRitUJt* zpiRoJam. Ergotu Beraldo credes & Budzo , Nam qubd fuades, ut quicquid I Brixium Fedcui interim credent ill i?annon ipfi ~ r i x i o ? fcripferarn omittatur , quum epigram mat^ Videsncnunc Eralmefpecidfum iitud teltimo- mea denui, continget excudi , atque ut Anti- niurn? Qernne ego heri vidi advos adferri ve- morus Brixii yicilsim non propagetur amplius: f eri:, u t exir&denique in rugarcinatam Gpn- ego, mi Grafme , quod ad Brixium pertinet, t R aram? U t ill~domittaminterim,~ubd nul- lnuitis mihi videor conieAuriscolligere , ma- Iosui~quarn teltes potelt producere, non ant i gis tenerum ejusin ~uosverhsanimum , q ~ a m GbiJeCtarn epifiolamtuam, q u i m vidifiet ex- ur abduci patiatur a b e o h d i o re, q u o car& cufam,quum potue~i t acceptam difimulare,ut fimzFzeturz fulequoadeius fieri poteitprocu- ifia caufa pbit spud tq licerethti integra, Prz- ret xternitatcrn; ~ e a ver6 epigrammata nun- terea q u u m ~ n t i m o r u s ejus co@et quaternio- quam admodC animo la cue runt med,id u ~ d 1 nlbus non plas o&oYqui totidem diebus folent & ipfc mihi Eralme coniciuses : cu; & qui us* excudis dimidiprn exBrixii verbis coll~gi- dam aliis nililiber ifle arrififlet amplius , qudm tur pera&um cllk quum tuas literas legeret , in adblanditus& mihi,nurquam fortafiis extarcc anguRom fan2 compingit illos aliquot dies ,' hodie. Nunc vide ut rerum vices i n v e r l funi, +bus rit fe Beraldo & Budoo indicafle edi- Si conditione cautum efitjtltef nos, ut ex epi- t i e c m . ~t cur,inquis, fingcrct iRud ~ r i x i u s grammatis meis tibi liceret qurcunque v e l l ~ Adeh tibi mirum vldetur , G vel animi ca~tfa transfigere, mod& ne jus in pauca qurpiam fi is fingat h o m ~ - ~ o Z t i c u s ? Quanquam fuberat q u z mihi liberet extipere , jam ~ u o s in verfus d a m caufa, cur fingeret. Nam quum urer- folos tu ex ferrum ltrin eres,eos ego foj quefrequenter a d m o n u i G , ne tam inegtum 10s exce t ionedefcndehm i d e a mihi c a p e * K libellurn,ac muliebriter jurgiofumederct,vo- runt ad landiri, poRquam eos :video multis lebnt forta&s euperiri, an eodem animo ac- cohendari virulenta atq; ineptit qerfificatipnt

[Rr] a Rib.

T H O M A 2 M O R I tales verfor, ndndum plan2 reIatus in d k & utin re ridicula rideamus: nun be rehr , iH* *am, quin aliud & in me mndonaturoi fit humanus leaor, bumaniscquos hominum iit4 ma protius etcdfit, affe&ibusa Vale mi lb iafme charilftme. Qum Cdletum vener im~3~ q d Rex p p e d i c m adatnabit itrr fprro fds re ut corarn his de rebus coiiimemembr p l e ~ nius. Nam omnino in hocdegurn convent& te expeaa, atque ita Briwium: nam& Regin4 G a h ~ ~ m aderit, cui cum fit ficretis Briiiiusd non poterit dpinor abcffie, Jta q6od ad dC attinet,facilZ rem cdmpones ex f in te~t ia t h r Nam etfinulladecahfa fic cgit in nie, ut pIahr declafaverit hihi1 ad mearn perniciem przrci viresdthiffe fibi : tamen quaddo tu, mi Erafi me, plus es rhiBi qu3m dimidiurh mri; plus apud trie) valebit in Briftio, fit amicud

juvenci. Nec tamen e m , mi Eraime, te c o y tuus, qudm quod inihicus meus. iterum l& fufentere6lifem,quime velad prrendum prz- Grenvici, menfe Majo, M. D. x$. R m t i o r i b u s ~ c i ~ poflum cornponere. Celt2 wb+b o t ; ~ &*w -9e; +% ciuod ad cruditianem eius attinet, Itudiofum V. ;& credo, &no" arniiho fiupid;G, turn l d

cjuem diquando alium rkddet ufus. Czierhm' THOMAS MORUS ERASMO in his auzedidit &&enus . ue fete" dicam id . K O T E R O D A A ? ~ S,D; tjuod Aiam do~gre poflum, neque fulcecifmir

Q Uam rem ad hunc usque died d p u b

caret, neque numeris fatisfe'ck, & ingeniof).e- r a penPCemper o tdvi, Delideridmf- quenter mags labitur,quim uc puero coticedl ciGme,ut q d ~ d tl .g i perpetub conti- pdRit, Et tamen alis eR,non tanti memet giffegaudeo, idemafiquanqo gauderem con; r facio, ut rn ?flip0 e cenfeamet-uditiorie' con- ' rigiffe mihi, nem ' e ut publi&;rruth ferum new ferri, quluir!h,'mi Erilme, vk, atripre ucu- otiis tiberatus giquid ohm temporis virwci l iens *el ( y. od rerius ceni puto) q&&m ffcdd~ntauta~mibimeti~fi~o~cmt'idlluac crganfe dv~ ~tate~~racferas. EE ut ingtnu6 di- tandmErafmeDel bpu'mi maximi kbignf- sam, ade6 illum notr odi,ut poPtquan1 anima tate ad Principis indulgencilfirni ben'cfick nuncdefecatiore~urnfi&rls, adamem etiamli~ conk@utur fum. C z t e d m non ha' tained terarum'gr4tia.; ~ e f tug, Veriim 2n caufa. quid Cum c6nieqyutusJ ut V O ~ U ~ ; F w a t enim fir' fieri velis expende d i f i g e n t i ~ ~ priusquam itlira votis ur ultimlirn i h m vitae colophone1r~3~ peres.. Nam finon r e f p d e t o $ putabor' uicquid annoturn heram habitlbfuf, r ' n k multis hujur ineptifErnie rii* pnbuifl i caw I u m , vegetumque,morbo faltem k cficiani Gm, & nihil quicquam provocatuq , tamerr , Hberum, (quoad perataterlir liceret) sbtines

, iris & txcirationibus infeaafus il- fern. Nudcverir'aiiejut~ofi, nimittm fbrtaF srO? um quod notf minus fuiR'et', itihumanum, &in~pr.rbbi, cotnpos diquando fim ~ t i ~ r u s , + uimXun~falfiw elie docul, fi tu librum pa- q e o in manu efr. Sedintcrim peaus mihi oe- B rrerisexire fibquo qplod fecunda Ioco monedi cupavif nefcio quid~bbrbi i cyus non tain fen-

ut fi omni'po & c r e w fit emittere i curan- fu & dobrechcior; qua'meventus ~netq ac ti- dum mihi fit, ut, (' qudh hatZenus me pr2- more folicit'or. $Jam qirum alicpoi men$& ~itif5e dieis ) cruditione iantum videa~ & eodem tenore feme& in&hret, con&lti Me- eaufa 'Brixium, n o n &an? cohvi'ciis vin- dicifk$otiderunt, moram longam in m6rbis cere. Ego, mi Erafme, uf et'uditime con'- e&per3culoiam, & curam hujus ajehant celc.; tentus brn,C'Biixio' cqmpar fim ,% itr cauf* rem e$e non po$& teimjjore Lfenfim; viAu,. rrondab$to quhIoogP fiin fiiperior, quantuma q u i d me&candum!nequefinem. vis Cam B'rixius aifcrat bbnrm, ficilem, vind- mdend i pl'srfiniebdnt;ne@e filwem'fitiscer~ bifem, pud'ptiocipium ex arte fdef adRibe,d tam polliceb-antur tamen, Harc ego igitur mead defendenhrn hoxamd ~&nvic i i s prde- cum f erians =nip0 , qbum aut depnendun$

facilPme vinci patiar, q u m r h o m m g e n e mihi magitlratum'viderem; aut operani meaw nunquam' p u p a t e itatui. 'Et tamen 6erP in's0 gererrd~chdicaiuram, qbaadcinegotk'

patelf,, ut quo4 miG mea facir ipj~ria\,nihiE. qu~t.espofcebat&ir$pfer'me-non poCTenc,nif3 acerbum videri;fdetn alius cui n o n id& mi' moitem ipfe abird petitlitiret+, qua fi defun- fin& e$ judicer effe mordacututn:' Quad fi* gerrr,reliic omnino cum vita fimulrelincjyen; 6 r s accidcrit ufpiam, non*ade& reve2elior z e ~ dub fuit otficiutlvidecrevi mecum tandem al- quitatem r e d ' o ~ m , quin bt in me quoqbe,. terd potibs quam utroque carere, Quamob- mi Erafme , quantnnkunqae gravem ptrfo-- rem,ut &phblicis rebus pariier & mez t lur8 ~rramtuusnbbisitnponat amor, gui magna' dk' cor i fu~c~rn, i cllcrifimi Prineipis & 0 p t k d me Wt ~rxlnia, taasea dom adhac inter mar-- benighitace fbIplex impetravi, utmagifi~g't*

&a,-

. . Efii,+o mc (qaod tote i ; i ~ ) l : ~ n i torii~sam. kfishmo li~credlbiiis ejus in me h 7 0 i E Z ! ~ 1011-

&P f~pramrricum q u i m f u p a $ern ac vornm dmnc meum honsravera:, nor~cfub ejut pons dere fatifccniem dignaret:lr ejus nerare. Superos igitur univrrfos ifios i n ~ t ~ l ~ e n r i s f i m o s in me adfe&us LIeus, qui folusfore3,dig;?a repen- f q r a t i a : & mihi guicquid t r m p ~ r ~ s r c i i q t ~ u m darurus efi, ne per incrs x q u e igaavum tranli- gatur otiarn, non earn modb ~ne t~rern donet ut bonas horas bene collocare veiim, fed e lm etiam corpocis d d a t firmitatem , qua posfrrn. N a m (qure mea bsord ia eit) infirm3 valstu- dinenihilomnino pofirm. Neque enim , mi Erafme, omncs fumus Erafmi, ut quod mor- lalium omnium uni propenlodurn tibi pro$ tius donwi t Deus, id nos conveniat o m n a expteare. Quis enirn przter ee alius id poni- ceri audeat, quad tu prcitas? qui przterartaris ingravefcentis 4ncommoda, Ijc asfiduis a a i - Aus morbis , utfatigare atque obruere juvenem valantem ; qucj.tannis camcntotilrs temptiris tt~iraQionem,tat~quam niliil inde ne- .,tte 2 n d graves nequeadverfi valetrldo furri; s u e t , editis libris optimis orbi toti nunquam ieffas reddere. Qt,z resuna quum rcplitanti - bds univerfis miraculi viccm M e a t , ad fiupo- rern tamen usqtle mirac~llljm gcminat, qu&d ni&l tc deterrent j.fcribcndo (qui vel Hercu: 1ed:n pcAus oppreffuri videreztur) toe hndi- que in t c fi1rgen?es ~ i t i l i t i ~ a t o r e s tui: qualei tibi multos d i e s exufclrat incomparabilis ifiius ingcnii iui atq *e eruditioriis , ingeniunri etiam tllc hperantis invidia: ad quas na tur i a t j n e indultrlx tun: virruees quum facile intelligant nunquam $oCe conlcendere , & ferre rmen per anini tumorem, quo dirurri-

p n t u r , 4 q o e a n t ucinfri tam long2fublidant, ~ n a c h i n ~ n t i r inter re nimirum ac pro fua quisque virili moliuntur, G quli p ~ s l i n t efficcre ut eua gloria ad ingloriam ipforum vilitated qucas asliduadetre&ationtdeduci. Sed duni faxum h o c §ifyehiurn jam toeannos volvunt , quid aliud interim tandem tam irricus q u M improbuslabor cffecii, ¶uim ut faxum fernper i n iplorhm ca j u t recideret, tu fernper altior & fublimior evideres ? Nam fi quid interddrn a l iyos , y i n e q u e mali hn r nee indoSi, c c n - moveatl in q u o fortaffe t raaando aliter abs t e temperaturn ltylo voluiflentsq~id magnz rei eR? quum id nos! modb null1 unqurtn fcri- ptorinonacciderit, fed nec ipfi qtiidem dum riotarehe tua, fic poruer.int ramen temperare iibi, ut non idem vitii & illu&rius quam ut ex ipforum honore fie, & frequentius qu im pro libelli cujusque m o d 0 contigerit. Qua in re tanto difficilius veniam merencur illi , tqubd ignorare non polfunr , q ~ i m ingeriuP f ~ t e r i s ipfe quzdam t e traaaffe i ~ c , priusquam hzre- fes icz pe(ti1entis orirentur , quz jam pafirn graflantes pefluridanr omnia,et fi divinare po- Quiffes tales religionis hoitesac proditores aii- q r ~ d f j d ~ pr~ditiiros effef rnitiusac dilwius di~n

dem h e r i s propatirrlrus: qu2 ut tun1 prop.. neres torcius, diverib quorundam vitia , c~uac: Fro ~ i r :uciSus amplc&ebar!tur, e:~:irnul;b~nr. Q~cm animum qui v ~ l i t tibi v i t ~ o vertere, is haud dubie f i d a b ~ t fatis, priusquamGtis inve- nlat , qua r~tiione p o s t f3nBiTiimurn quem- qac ex antiquisEcclefi~Do&oribui excufare. quas cgoccrte non dubi:o, li noilrum hoc fe- cclum tlc vidifl'ent, ut vidcrunr fuurn, nonnulla fuis quemque cc.mporibus fuirie & cau t iosa rxpl~naciusenarraturos : quod quiz nonfece- ruct, propteres c lutd t!i~a~ praleniibus mc 'de- ban:i;r ma!is, ftitura non veniebant in nlctl- tern,ictem nintirun~ illis accidit, ?uod i!ti nunc calum!~i;nrur in te: ticmpe ut p'3fie3 i!.ccre- fcelites hsreticiquadiia fefe jaeant ab il!c,rum fcfptis h~uiiirequar res tibi non cum h:iAttii- rnls f i~ lum patribus illis, & or:hoi'::nit ii lci ?etul?,isflmis p r ~ f i d i b d s ~ fed ccm ipE: etiam hpofiolis &Esangcliitis tit, a:c,ae ipCo ctiatn Servatore noitrc, ccinniunis : 1:: CL rjcaruti-i verbis maxim$, imo prepernoduii; fi,lis haretici onlncs dogmata Tua fai5slir;t: ED:JJIIIL~P

itabilire. MzBe igicur, mi Erafine, virt~:ilsus ifiis tuis, & tantum,fi quid icterdwn L m i cu- jnsquarn viri anxiam f~licitudinem vel 2li:quc K~tis grandi caufa commoveat, ne ?e pigex tL-

men ad pios eorum affeous quzdain atteiE- perare i alioquin negleais r n a l e v o l ~ n ~ m ia- tratibus,perge~~idhsjuvandisfiudii.; &?:om movendls vlrtuc~bus nihil remroatus in5::er-e. D e illo quem mihi literarum gratia zon etiam religionis cornmendaveras, pery ,lam cir- t ~ r n f ~ e t 2 - e Ianeac ci~iliter, per atnicos quos- gam tdmcnitrrs futi~, utcaveam ne mihi h L!i- natur 0s: id pr~fc8t .b quoad fieri per me po- tcrit, curahitur. Neque enim nefcio quanturri i;tpcriculi, novas ifraserrorum TcCtas admit* tere, q u z tametli feduli, fempcr haaenus apud hos & przfulum cura & Principis autoritate cohibeantur , mirhm tamen qulbus primizm technisirrepere,deinde quanta cum kcrvicacia nituncur irrumpcre: neque c:lfant unus & alter 2 noltris, male veriendo Scripturas & clrtcr ;us interpretarido, omne genus likrefco; i Belgi- ca (quo f;: velue in porrum aliquerrr recepe- runt) in hoc re$num libris nofti-o fermcne conkriptis rniaere. Quoruin ipfi fic plci isque ielpondimus, utnonvalde cuiquam mccuzrn, p i utrurncjue Perlegeiit: nifi q u 3 quidam & nova per levitatem, & pernicicfi per n:ali- iism iealibenter & cum {avore perlegcizt, ur non ideo aflenciant, quia Vera credant r;Te q u z legunt,fed quia cupirnt. Sed irti horninurn generi, quibusn~alos rire libido elt, ndla urr- quam rctione fatisfecei-is. Mthi i tud i .~ eft p ro me:: virili iis pizfidio efle, qui non fus fponte defciicinne 1 vero , fed verfutoruc; he.. minurn hllaciis alducuntur. 'Vale do6isCne Erafmt., ac de lionis frudiis optime mer im

Ex zdibus nofiris Chclcheicis. Anno Dornini M. D. XXXlI. decimo-

quarto mcnfis Junii.

+* 96*.pe w*qb+ egse *& defendere, ~ r n e n e f c i a s ~ d m gIori~sCfir!d

g 11. ~fer im, Epiraphium meum accipies: in quo

T H O M A S MORUS videbis qua confcientis fiducia nihil dl i b b - dior , qus minus de me prgdicent quod iibet,

E R A S M 0 R 0 T E R 0 D A M 01 Expedavi jam Syndici tempus geRo acde- &Z. poi;ro magiftratu, nec adhuc quifipam pra-

B lnas abs re literas accepi , a1terasFribur- diit,qui de mea integritrte qucreretur.Aut tam gi datas VB. F ebruarii proximi , alteras innocens fui,auttam cautus faltcm ut ~ m u f i s hic *rims attulit , qui praeter literas meisnecefle fit ,firnealteronolint , alterofal-

imperti-vit alia, qoacin regionibus iflis ada di- -tern financgloriari. Sed dc hoc negotio Rex pacbgni tu runt : quz quhd me fiire voluiiti, ipfe quum aeds,tem privatim iaep4tum bis pu- magnas tibi gririas ago. De rebus tuis omnia blic; pronuntiavit,Nam fupra q d m meuspu- potesi *irino cogilofcere , qui mihividetur dor pati potcit ut recenfeam, per os ducis illu- & probus eff e, & diligens. Gaudeo tua caufa, itrifimi,ducisinquamNsrfolchi~mag~i the- &, quoniam re amo , e{iam mea , praefentem faurarii Angliz, quum ficeffor meus homo Cantuaria prztlem, non minorem erga te inprimis egregius coijocaretur in loco, hono- amorem prz fe f~rre,~.ulirn pranitit oiim Wa- rific; jufit de me teRatum reddere,qubd aegrd ramus, quo n i n alius vlxit tui amantior : qui fi ad preces meas me dimiferit : nec eo Gngularis virus eit in fine ad dandum fcgnior, ipfa resin- erga me bonitas Regis contenta , revocari fe- dicat impares facultates non imparem animum cit idem denub multo poR in fua prsfentiain fuiffe in caula : nam mortuus eit fupra quim folenni conventumagnatum ac populi, per os quifquam credat pauper ,niliqubd non dehit fuccefforismei , inoratione , quam e mo- unde diflolverentur debita : neque itamultum re,primam habuit in fenatu , quem fenatum ,dCbuitJ feedpofl impenfa jutla hneri , non ad- (ut [cis) nos parleamentumvocarnus. Igi- modu~n multum fuperfuit. Dunclmenfem cur fi tibi ita videbitur , nihil eil: q o d dubites haud dubii vehementer exhaurit hoc bellum, quo minus edas hpi(tolam. C&od inEpitaphia aut incurfiones potius quz runt habit2 nobis profiteer hzreticis me fbiife moleflum , hoc cum Scotis : nam ejus ditioScotiselt conter- ambitios; feci,Nam omnino fic illud hominQ mina, tam procul 2 nobis, ut ego tam rarb fe- genusodi,ut illis ni refipifcant,tam invifus e@e ferZab iUo jam audiam quim' abs te. Ramor velim quain cuimaximi, quippe quo! indies hic crat D(. hit fcrrfi ccrm Mclanchrhone y n i magi# ac magis experior t.alis,ut rnundo ab illis frrvatrrmpn ne/croq~os di# clanccrlcrm,poJ? fur- vehementer metuam. Illi de quo fccibis ( ob- ti~di/lCeII;fi : fidir ramorpelatzmce~nwrt, 6 fequar tuo cronGlio) nihilomnins refcribam:, rcs repertag fal&Yma. Rex videtur adverfus quanquamlongam epifiolam jam diu paratam hzreticosacrior quaim Epifcopi ipb. Tynda- habeam ; necobid contineo, cjubd quicquam lushzreticus\_noltras, qui & nufquam & ubiq; penfi haberm quid iUi aut omnes ejus compli- exidat, fir#/@ nuper,Flmchthonem c//; cesvel fentiarit vel fcribant de me, fed quod apud regem Galhr : firnet co~locntum crrm co, nolirn onerare me neccnltate reIcribendi e'x- q r c i z R m vidzfit exccptcrm ParI/;is ,< comit~tlr ternis, quum ctira popiore tangar reipondes, CL. eqrrorum, addebatj trmere 7jxdaId ,, n~ di domeiticis. T u mi Erafme feliciter dm vale f i Gah!t* perilcrm reciperot,verbwm Dei,cunflr- felicilftmz fem~er. E ruse nofiro Chclfeico. a&ctur;a fide EX~&Z@& cotat& ~iclcf;cam Je- Efam. Qim Colicit; traaant hoc negotium , tanquam illis delegaffet Deus inflituendum T A B U L A A F F I X A A Q SEd &rudimentis fidei imbuendum orbem. Ouod gulchrum Thamz Moti.

- --- in epiltola priore firibis, dybitlffe te epitto- lam meam edere ;quum tamen esent cauls: cur editam cup:res, noneR,mi Eiafmc, y o d dubites, Locmulei quidarn apud nos fparge.. re caperant, me quanquam diiiimularem , in- 'vitum tsmcn efSe maaiflratu abdicatum. ' At e 9 quum fepulchrug mihi faciendum curil- $, nondubitavi rem, uterat, Epitaphio te- $ari,ut contra fi quis poffet,redargueret. Hoc illi iimul ut defcripfennt , quum velut vanum non poffmt,ut gloriofulam inceil'ebant. Sed ego hoc malebarn, qudm ut alrerum illud perfuaderi finerem : non mca cert2 caufa , cui quiddicant homines, modb probet Deus, non mulcum penfi habeo:fed quoniam in fideicau- falibellos aliquot adverfus quofdam noaros contentioforum dogmaturn propugnato- res lingua noorate icripferam , arbitrabar oportere me integritatem nominio mti

T HOMAS Moms urbi Londitieni; , fad milia non celebri fed honelta natus , in literis utcunque verlatus,, quum & caw

fas aliquot annos juvenis egiffet:n foro , & in urbe iua pro Shyrcno jus dixiget ,abinvi&ifia mo Rege Henrico OAavo ( cui uni regum omnium gloria prius inaudita contigit,ut fidei defencor , qualem & gladio $ & calamo veSd praititit,meritB vocaretur) adfcitus in aularn eR: dele&ufquein confilium,& creatus Eques, Proquzfior primum , pofi Cancellarius Laa- cafirik, tandem Angliz miro ~ r i n c i ~ i s favore fatius eit,+, Sed interim in public0 regni fenatu leaus eR Orator populi : przterea Legatus Regis nonnunquam fuit , alih alibi: poltremb verb Camcraci Comes 6 colle- ga junAus principi legationis Cuthberta Tonitallo ,turn Londinenli, mox Dunelmen- ii Epifcopo, quo viro vix habet orbis hodie

quis:

tquicquam emditbs,prodentius, melius. Ibi in- tum, ut penrtus inimico carearn; gaudto C3!.. terlulnmos orbis Chrifiiani Monarchas rar- tem fortunre beneficro, anlicos mihi perquarl fus refs& federa, redditarnque nlur~do diu egregios, inimicum vero contigille taiern , defiderztam pacem, & IatiiTimus viilit , & le- quem neque amicum quisquam velit , neque gattis interhit : inimicum curer; u t qui neque juvare benc-

@amfiperr paremf;rment, frzxtrztcj~iepr- volens, :lequc nocerr potlit iratus. E t ta- mnem. men mihi ccrte fuccenLrrrn, fi vel talis ~ n e r i t o

In h o c o ~ c i o r u m v e I honorurn cur f iqu t~m meoddGsmeo. Nunc vero eoaquiorcani- itaverfaretur, utnequePrincepsoprimt~o ope- m o fcro, quad non dcbito, quinomnibus in- ram ejus improbaret,ncque nobilibus efi'et in- clarefcat facile , inepturn ittud ac plusq-cam vihs, neque injucundus populo, furibus au- m~llrebre jnrgium,nonaliunde quamcxaninti tem, hornicidis,haereticisque mole[tus ; pater tui morbo narum, Qin eb quoque minus ejus tandem Joannes Morus Eques, & in eum mihi difpiicet hoccertamen, quad ut nihil in- judicum ordinem B principe cooptatus , qui de boni poteft accidere , ita, przter chartac reSiusconfe(fus vocerur, homo civilis,fuav~s, jaEturam 8: temporis, quorum ego neutrum innocens, mitis,mifcricors, zquus & integer, itatui rnultum perdue, nilr~l alioqui qot at 31-

quidem gravis, fed corpore plus qudrn tcrutri n d r u m magoi evenire mali ; quzndo ;rta:e vivido, poitqu3m e& produ&am G- tales uterque fornus, ut neque mihi qtlrcqua:n

bi vitarn vidit, ut filiurn videkt Angiia: Can- tunocercpoRis,neque tibi quisquam; quum ~e lhr iun l , fatis in terra jam te moratum ratus fisejusmodi,in quonihil fieri detrlmenti que- libens ernigravit in caiurn. At filius defunAo at. Quauna fiducia te impulfum video, ut2 parre,cui qu im diu fupererat cornparatus,& quaquaverfus apud Literatos omnCs (fi qui ju~enisvocariconfueverat,& i p k quoque Gbi tamen tam nugaces nugas dignabuntur lege- videbatur, amiffurn jam patrzm requirenr , & r e ) libello ill0 tam elegante , tam egregio editos ex feiiberos quatuor,ac nepotesunde- indolrs tua: fgecimine , morurnque tuorum cim rdpiciens, spud animorn fuum r e p i t per- tam gravi telte, temet ipfe traduceres, .uc qui feneicere. Auxlt hunc affe8um animi fib- antelitis docuifies, cujusmodi DOE-a Lis,nunc fecuu itatim, velutappetentis fenii hgnum, demum, edito in id libello, cpalis etiam vir pe&oris valetudb detcrior. Itaque rnorta- lies, okenderes. Oftendiiti vero tam inti- lium harum rerum fatur , quam rem i puero gnitcr, ac t e n e t ita depinxilti qaphice, ut e g o pens remper optaverat , ut ultim&s aliquot tot tantaquein re probra fpargere, quam qui- Vit&fua:annos obtineret liberos, quibus hujus bus tute temet totum oblinis, neque li vel~ni, v i t ; ~ negotiis paulatim re iubducens , futurz queam , neque fi queam , vclim. Ec tamen pollet immortalitatem neditari , earn rem ut ejusmodi laudibus te geltire doccs, eavidra- tandem ( ti raeptis annuat Deus) indulgen- tur una atque unica via pfacandi pro~it iandi- tifimi Principis incomparabili beneficio re- que tui, ti quis in te fzdis velit ~ r o b r i s debac- fignatis honoribus impe:ravit ; atque hoc fe- chari. Verum ego non usque adeo tuam ami- pliichrum fibi , quod mortis eum nunquarn citiam ambio, ut n a n ea potius mihi di&a cu- ceKancis adrepere quoridic commoneficere~, piam, qsr vel uni placeant bono atque hone- translatis huc p i o r i s tlxoris offibus, exrruen- fro viro, q y m qua: trecentis Brixiis : eoque dumcuravir. Q u o d ne fi~perltes frudtra libi przclaram l lhm ac divitem probrorum tuo- fecerit , neve ingruentem trepidus mortem rum fupeUe&ilem, qua t e fic oftentas ac iaAi- horraat, fed deliderio Chrilti libens oppetac, tas, haud contreaabo, neque, quoad abilinere mortemque utf ibinon omnino mortem fed licebit, attingam: tanturn, fiquid in ea f ~ e r i t januam vitzfelicioris inveniat, precibus cum juc~ndiorisinGniz,~uod~ui ~erpender i t , ri- piis,le&or optime, fpirantem precor &fun- dere poiGt, odiffe non debcat, e o non grava- &umque profrquerc. b o r leaoris levare faaidium; quod nrccife elt.

rnultum fubeat in leeendis eiusrnodi rixis. a c Z J

~ ~ ~ ~ : @ : @ : @ . @ @ @ nih"unquam p r ~ f u t u r i ~ i ~ r S ~ i ~ . Czccra vero, quibus te confpurus fzdius, aut prorfus vale- ;eI;nam,autficubi cogar attinghre, tic attin-

X 111. gam leviter , ut omnibus faciam perfpicuum, T W 0 M A S M 0 a U S nonminuslibenter metua probra contcgere,

q r a m tute, Brixi, detegas , ac velut infignc G E R M A N 0 B R l X I 0 S. prz te fe~as. Nam q u z vitio vertis mihi, tam

infulfz runt calumnio, ut non fuifGm dignarus

N O n adeo tenere mihimet, Brixi, fa- rekribere, ti non lloc unum duhraxat di-. veo, ut quod nemini unquam conti* lucre vifum eKet, quod tu tam frequcntee git mortalium, id dedigner acdoican inculcas, quam nunquarn probas , hujus tui

n o n contigiflemihi. Quis enim ullo unquam jurgii authorem elfe me, At iltud n o n f e c d o tam M e n r e tranfrgit vitam , ut ei dicere , Brixi , verum docere bebueras. nu l l~sa l i~uandoin imicus exoriretur , quum @od Li eam rem fatis declarare videban- haberet amicos ? CuamoLrem? q ~ a n d o illud tur Epigrammatamea , ea faltem abs re tug mihi video comrnuni martalitatis forte nega- libello conveniebat adfcrrbi ; ne vrl illis vi-

slersiis

dercris impudens, quibus meum carmcn non ceres ardertis flammz bolidem : res fuil- ef ail, rnanibus. Er fecilfes baud dubie, niii L'et vi&is uindirque dtfficilis) quurn t ierveum i'enfiffes i re non ellh tua, meus vtrlus legi. adfiuc in Reger~te reliAum memoria lapfus q i ti cominus co1,ferantur tuis, etiamG cui (quz res rnentientibc~f~cile folet obre~ere) vldeantur aiii, quad videntur tibi, tnonrm fci- L'ubito velut bicor~orem , in conflagrante licct fplendorem carminum reverituri : haae- Chordigera, mediis in flammis, faceredongis nus tame11 advcrfariorurn luce fruerentur , ut logis concionantem , non inaliud (opinor) res redder-rur illu iris, & ipfos magis objur- mortem difl>rensaquarn urinterea te, videlicet galor g i ~ ~ r n ~i&os , & cibi non Ltis corn- alurnnurn Phoebi, his aliquando fatis Vatern modan> = d a r n nunc detnum de-bacchancli r ur- vaticinarentur fu t~rum:~uum Mero~s univer- fus arteptarn. Quz res quo tiat dilaadior, fos in cinecem decoqueres , meritoque ad- quando te iibentcr obliv~fci video, ~ rac ia r i eii decoqueres, quimaluerunt exurl quam ifiius ditclli caput tibi redigam in rnemoriarn, in Regentem fife transfcrre , quam ccepc- Sed ita redrgsm, ut ~ o t i u s otnittam quzdam rant, quaill viAam vi&amqud trahebant, qu,e adrem mean1 Gciunt, quare ut o b cauO pa~~~~tlead/iderapalmis: quurn Hrtvcum de- cuhodum atiinganl quicquam, quodabsque icriberes, iuisluperfiitem iociis, jam jamque gentis cujusquam contumelia tang! non pofit. evolaturum ad Superos, (nimirunr quicquid

Q p n e r g o tumultus effet olim Ludovico mortalegerebatexco&oAammis,maximeque Regi veRro cum Romano Pontifice, ac Prin- mortalium, pernic~oiis a@eeEtibus, cujusmodi ceps nofier inviaus Henricus elus nominis runt ira cumprimis & odium) tum dcmum ita O&avus,ob illa IacrofanAa k d e rogatus, la- purgatum,divi opinorLairentii (ad cujuscx- bantibus Eccleiiz rebus ferre fiatuiflet auxili- emplar fol tisfimi viri peAus egnxcras ) ex- um; nave~ali~uotemifit in marc, quzclaffem emplo provocacurn: captam navem 6ngeres, perqusm potentem, quarn Luovlcus adorna- &tot sgrrgia dedirorum corpora, per iuvidi- rat,arcerellt xque compefcerent. Quxquum an1 atquL vlndiAz libidinem, nullo luo f r ~ l k u fibi mutuo occurriaent , reiiquis omnibus concremancem fecum : quum demum non hod utrinlue bonl fortum fervaris, due tantum mines tantum ac naves wsque adeo devorares (quz primo congrefiu protinus, injeais har- ignibus, ut ne Deus quispiam i machina pagon~bus, ita funr colligatz, ut tabulatis igne (quod fieri folct in traged~is) unum faltem correptis, dirimi non potuerint , triffe belli fervaritincolumem, qui te rei , quam decan- przk~dium) periertrnt. Hanc navalem putas, ordinem doceret, verum etiam flarrimis gnatn,quum tu ita defcripGffes verfibus,non ut illis corriperes, vera failis involveres, fed ut rem ferme toram Sideracum calo, cumque ipfis pifcibus 9- meris mendaciisfingerec,atque exarbitrio tuo quor : ncciliud brevi hyperbole, fed pluribus concinnares nouam: quum Regisnofiripie- verliculis accuratiRime itolidis, pplchre vide- tatem nomine depravares i'nvidiz, Angliam- licetzmulatus Ovidium , hoc etlam vincens, qire totam velut fcedifiagam atque perjurarn, quodquum illeab Solis equis absque reCtore rnaledittis fallis perquam petulanter inceffe- deerrantibus, orbis finxerit incendium, tu per- rcs : quum Herveum plusquam Herculeum quam fciteiciiicct , coelum, terras , ac marc mendaciis plusquam Poeticisin mare deduce- comburas i conflagrante navicula : quunr fic res; quum noitras naves, quibus zqusrinflra- viAo Nafone ferox, Maronem quoque iaees- ueras, una tu invedus Chordigera, p.arva co- Ceres, & quoniam is cffinxerat demrflam BJovc minante caterva , fretus Herveo bell~potente pluviam, quz flagrantem. &nez claffem re- disjiceres,ac veluti rnufcas quocunque tibi li- fpergeret atque fervaret, tu perditis jam atqae bebat abi~res,plerasquevero, flueibus, ho- coniumptisinccndio navibos, irnbre t coelo m o crudells , immergeres, quas paulo tamen copiofe deplueres, ne, velut aqua perennis 2 poRea Neptunus mifericors incolames remific pumice fcaturit, fic igais ex aqua jugiter eru- domum: quum Regentem no%ram,lepufculi &atus, Aamrnasejacdaretur in ceium: Elac morefugientern, tu generofus canis infeque- ita cum traaaues, ipre cafu tuum naAus li- rerischordigera :quum Chordigerameui re- brum, haud fcio, an etiam tutil excufum typis, migii nullus ufus erat,.validisremigum lacertis quum tam immania portenevidgem , tam impelleres, ne tibi perirer opemfum illud he- fzda , tam pudenda mendacia , fiAiones mifiichium : valid& zmptl@ kcertk: quum tam abfurdas,purpureo~aliorum pannor hinc Hervei clamofo flatu proflares vela; quum atque inde infuucos illi tuo crasfiiftmo bardo- navis adverfz ducem, virum mtgni naminis cucullo, quibusne locus non eCTee , habiturn &loci, przterires taciturn ; idque exarte vi- totum In earn compofitum formam , quam delicet : quum Wetveum ferme faAitium ca- non rani ege hhominis non-Gnus juret Ore- aeres non fortiter modo, verum etiam prodi- Aes, uno atque altero Epigrammate me figni- giorc pugnantem: quum eum in Regentem, ficavi, in narrationc tuafidem rerum, in poi5 in quanunquam pedem pofiit, in medios ho- mate deGderare conWium , tum pIures abs ta Res im~erterritum-intruderes: quum Regen- congeitos, qnamrro hotrei tui modolo,ilieni tFm, occilpatis eji~s f~iculis, horrendr edita farris acervos.Eodem tempore epigramma lu- firage, viaam vinaamque traheres: quum P Gram in'nofiratem quendam , qui uc parum vi&a nave nonfatis obfervatus in vihricern ja- ternpefiive, fk non admodurn feliciter, affe-

€tabat

EPISTOLX. 3 % ~ ittabat gailicicatem. Q u o in epigrammare, ficrnere non poGt adverfariut~~ne frbRra pro- fi quid ett c~~ordacius , idrn ridtculum re- ccfilfe vtdeatur, in v ~ ~ l t u m conlpuat, crapu- ~ i d t c affrttatorem ,nod in Gallos$ deqai- laqtie ac h n ~ e rotuh ebrro ejetta ifornacho bus, ut nIaxltr,e torqueasepigramma, non convcrmat, itaqrle grft!cns, tacquam re prz- diud extrltrcs diaum, quam qudd her1 fi. date gelta dlicedar, egregtum fciliret trlunla tis in mrnrRios paulo dur~ufcull. Q ~ o d phun, rngane~sacpoy~n~s J C ~ L I I U ; h~ccinepa- hec vos, opii~or , adtllodiltll diffitetlltni, lsflrita coronanduc! an d rpus p ~ t ~ u s fuenr, &ego Gcut.non lnIe&or in vobrs,rta,quuni cur talosaliqi~ls Sc cri~ra perfclogat ? Jam ~ U I S f i i cuique genti iint mores, inil1o nofirate non videt, Bnxi , qtlarn tu lis huic athletz fi- difplicuir, quad apud nos, pfaeter confue- milts? Qu~nqusm hoc fvrraffe dtllim~l~r, zudinem n~pfiram, durius cra&aret veltra- quad don athletrco cerramlne, totam gentenl tern. HZC egoquckrn ilia retnpcRate &ti- nofiram, fed hoRil~bus provo,aitl conviclrs ; 'herem, qua belli fremitu flagrabanr om- ntti forte cootendns, perjrlrtunr non e G ha- rria, etramfi q u ~ d afpcr~is mihi veniKet iid benduih pro contumeita , cluodIirn~leeR ac li mentern, non crtd~digern eerie, nec'tani difp~tes,aGnumnoti habendurn pro quadru- iniquutn quemqaarn, hecipiutn re tam imt. pede, @+inprovo~acrone quain ego recurit probe favenretn tibi , ut librisin nos de- u i ~ o arquealtero telo, fed exarlnnto, non ram bacrhaci tiinen exigereris d nobis, u-ti nd dfm'icarem qltam luderem , (nam is videbate, verCtculo -lordem v1ci6m raogeremtni. quem noneflet operz prettumlzderz) tamen Q ~ a n i ~ b ~ e , m fi ego prior ln ceIcrtpfi, pro- neLro quo pa&to (ut fncliepeharratur pultula) %oc& conv~bcar ; fib tu prius in nbs, qmd tdrlto cum dolors i&umteceyiRi, uc nunc de- babes quoh-tlt~ ram rntiontfiafatio po l f j~ durn rot elapfisannis, rotits fatla firrnataque honcitr praetexere , cum i p k kbrzim, epi- pste, tat^ muIris modis cohitabrlrta col~cor- grammate repeudecim , cu rurhseplgram- dis; tain neteffnti~ jun&isa&nitatePrinripi- fna ~ocafuqinerakarn, rnitutb puam vrrd- h s , (qtw resuna deboit inter utriuf4w po- ~cnruvo l t imta i x Ad h z r , r ~ ~ e g u R a t f m pu'los.p~~ltinar ornnes fimbltates rollere) tu &a rhea , rebus dondurn pacstts, Iuferrm; tahen, tanquam ntque prior provocari'cs , & tu nrrnc aNnfs'psfiea, 2 ~ 1 Wmmrllpace, abhu~*duratet bellurn, in me repehterarfus in- ~r&tlRima arcefitudine conjanciie 'Regis+ Citias;'& omnibusinamorern, amidtiam, fo- &us ini& tt'onc:ord~a conglotlnatis pupu- cicdrern,ac jam quoq;bfpita~ttac~m cnutuam hs, pofi fan-clian~ hn&!firnis tlrrtrlque ce- intenti$, holttlilrus a~aAs invadas, gi t e h h6ii dernotl~is Calabe~irnam * * * nunc exorP arntrsadmadum, f ed (quoda t l~p i~~~s eR q u a d ris deriique, 9uirbprtas atque oblireraras intethomrnesnan ornnlrlo barbar08 ac tylve- fin~ulrarcs iencrves , coaleiceatia dlvellas Rres belb jltra permri"err-oc) ~rnpetas Qcnehatis; tulnera, & nhd~ittas c~carrites tefrices j non fiuptde iilinu3 gitam improbe clamitanp qul no-frls in 6s rltgeras f zd t s noRrorum ihterb, teprodiLe~rbvocatu~n, tanquamre- fitgas;dt$erla~i% obtwds cl-afTes,tnvtdiami. fponfuluseflisad ea , q u a nos ia te 3 durn trbi f&rirfrage,pe j d a a qoas,resiptsfadecon- reEpondere~nus,lojecln~us: quze cecre fuerunf .fiir'g!&.. ~ ~ r q u r h r ~ c abotc~dftl i i id*~~~eri sist ejt i ih~di, ut ea retpondrlrdo non poGs, quan- ~ u c l n r r i : &rbl* q t t~d . ln~~ren l t z l s viddicet tiuh~bbet liidalts,effilgere. e o d q u a r h reruni htilic aggrede?rit; qtil cectim Gni olira afi- efFefd~li&,Gc ~ n R l t i ~ ~ l t ~ llbellum tuum,ut tu- @~n~da.td&acbs. A t c ~ l l bodplifpidun3 ahzilderilibndm trmtdi., ac veldt otbker accin- eR ~iiamri$icuk&-fa&~~safhleta, qpri ge'q, cotusin me confodiendum convertere- gradrens i o p l a e k ~ a ~ , fkme!qrtesnivetbs rrd; qHinrequuni cluicquidob~ virium#ueriti grii\roca6sl +urn f&e lit d@je&ds d quo- incthderi~,~uld ailudeffecift~ dentque;quamuc ~ ~ a t ' n , t ffndeta~fd~u~o k e t u , $imifloque-b effiltltis infaeensfacetiis evomito tutialivene-' do aliquoc poff armis reddcderiique; at- nd, rtre tandem, quurn non potuai laeciere, ne gmprebw animisque omnio~n ihmoratiss nibil egerihperpfi i ; atqnetradethbm drkeC & in qutdlibet~pbtt~s quam cjusmadi cer; &i v~dot ac cr~umph~cor egregius r Vrrumia aamina vet&, inopinus afNlen&,.a~tago- ine'quam lepide &cax fuens,mot videbirniis. ~ h i f i a m , ' q ~ ~ c u n ~ o ~ ~ r n IwOtaiul dl?;. dere- I&etea penfitem~si&o tam operofo li,bejlo,in geme cortryiat *medidon, provocatBtn ec- 9 6 efaborando plures perdiditti dies, ,quaRi jamnuni feiGelttmiranr; quaG tiel prov'ocet IrWer Aabet verficulos q~~anto ' tu& artificio qui pro\t6csdi.i r i l p o n d & ~ k l th?tt%e~:fez qtiatibilunt obje&e dilheris,Ego igitur quuni fnel cerramendtrta~ct zteraiu$? ¶bafii ri- ifi'terajcaffem alia fting'lubrepta vtt'Pribus, a+ dicule f i r ,::in'quatn, epsnidd9 fa&tuiwatb- li+ek&Yurde tra&a&',bbtnclia denitj;fic 6bs td leta, cuindtreft yctlpi ' t t iu, cttatrifi for& nhtrgta,ut nequein i'lbbyCritaseA;er,neqdei~ &agreliufiieirt~~tPeridr,' ~Quod 4 fic in& tUbis@&s : ad prrtn~im iic refpoidesi tans filiens, c ~ k ~ ~ a r q u c 1lidcverferi~fefe;bra- quam ego lirn critninatus, quod tui o'err!culi chiaqud'jatt~ns dcabtas , 'ilibk eje&is pB- ni@s'redoleati~ aniiquitatem : &$(rdeg% cri- gm's, all@ iaicrb'd~ tcrrar, k i p i n b ' s foci mifie fne quid elsct~rando te~orqueaf ) fadle te +iRisecrampr1~r1slud-1 ago'hoxheras; dent! atifolvb. Nam quod idcm crin~en alibi r u r f u ~ queub~d ip fruftia iele rorrent , qut ln~ pr64 attingeas obiter , rutfus difimulas objeGturtl

lssl fur 6

3 2 2 THOMA. furrum, r u ~ h s . v ~ l u : obje&am;emnlationem defendis , s c n o n corlrentus fi reprehenlione cateas, laudemctiam a b r e ram illaudara ven. d ~ c e s , q u u d ira videlicet veteres zm-ulatus Gs, quad eorum aRidue vefirgiir lohzferis, quad Herculi delrique clavam 6 mantbus err pueris, non parui hcrclc Gne rilulegere 2 fa@o tam p u d e ~ ~ d o tam rnagillfice vendlcaram glocram, PIJm quum omnra p ~ f i m e f i s ~ r n ~ r a t u s , quum aljorum vel hemritrchra, vel rntegros vetfus, u n o interdum vcrbulo male coGurato, inter- du!n ne c o ~ m u t a r o q i ~ i d e m , patTim uhirpes pro tuis , boc non eit,opinor, aemul~ri, Br~xi, fed concaminare, fzdare, polluere; hoc non eft Herculi clavarn vi eripere , fed repofitam furcu fubripere : quanquatn negare non pof- Cum , quin hoc fit veterurn inhaereqe-vefti- giis. Verum enimvero, Brixi , nlrnrs lnhaeres importune uum tic inhztes ve i t~g~is , u t , eo- !9 rum dccut~ascalceos,qu~bus tuos ~ e d e s heud- quaquam zquales obveltras. Nec tlbi faris pacrocinii fuclrr , ti qurd rale de fedlxrc Virgi- lius, quale,tu de temetja&as : (nequeen~m CU-

jufquee&~;rinthurn petere) ,~l le de f$ dixit. quad abundeprzfirt~r ; ti1 d,ereglotrarisin eo. q u o d prgltare non fuflicis -, RIG fimlle putes effe eereunces Entli ve~ficulos Vlrgi1li POC-

matis axernurn viauris inlerere , & zternos Virgilri verfus tuis iafuIcrrepereuntibus: il- l u m aliorum carmina intercluGKe rnel~oribus; t c lylendidifima quzeque vetuftiorurn Cordi- laus rn~niifc~l~fle tills : lllum Gc certare cum Gtzcis ,ut ubtque fefeparem ,plerum- q u e etfam luperet; re cum Larinis congrec rum nun hocagere, ut s m u l e r ~ s aut cettes, led ur e x i n f i d i i ~ a l r ~ ~ ~ r d a ~ ~ f ~ c a ~ , ~ ~ ~ o d In cuam {up- pelleBrlern conferas inregrum , fi clam fore f ~ ~ r r u r n lperes; al~oqur,velur equr furtivi,cau- dam atque auriculas amputas,ut vel deforma- to p o 6 s utipotius quam careas. @a rn re adeo re indufirium przbes ac plane frugi fu- rem,ur frequenter ne vel hem~Rrchro alieno contineas manum,C quod tibi videacur eximie bellum, mire abfurda commenta,fi&iones in- eptiGmas, quas h c u s aut resnequepedt , ne- q u e paticur, i c e l o ad terrasutque, led qw nequeccelurn (quod aiunt) neque terram at- tingant,accerras. Quod fi in explicanda pu- g n a , fi ternpenate reprzGntanda, vel fi quid aliud etir e )usn~odi , veterum guempiam pro- ponasaemulandum tibi ; ficrll~us vcrba plera- q u e , Gc verCys plerurnque toros, in verfus inculcas tuos, fic quicqu~dvariaris, imrnutasin deterrus , ut li quis partes conferat kor f i~m, hincnihil llli fimrlis, binc ille ipie videaris. Sin utrinque fimul contcmpletur tocum; tutn ve- r o v~der i polIir,ira q u a p ~ a m S u ~ c r o r u r n , mira metamorphofi,pulchcrrimus heros quifpiam i n ridiculum commuratusfimrum.

Ergo quum o b j e a a tibi cua futta ratione tam elega&ce-, nelnpe dr(fimul.atione,d~lutfles, ad tam pudenda mendacia, (quibe~s Chotdi- geratua non alrter fcatet q u a ~ n cadaver vcrrni- bus) velt~t Ajacis clypeuin aut Palladis q d a , poitices opponispnvilegium , quo videlicet

M.0 RI. 'n~itoricalcgetredendz veritatiseximitur. Ar ego profedlo, Bnxi, ut poiricen auguflam fane ac perguam liberam, divam , n o n a d m a n - gultls lrmitrbus obfeplerim , quin at verb+ rum, itarerurn quoque fingendarum detur 1J- tenria,moafo fumptagudenter ; ita planenon parrar , ur quidlrbet impudenter ementiens, rdemq; t raaans abfucJe, rsram:rerum lerierb, atque adeo Cutnmarn invectat atqtre dmuter . Quam fi a l i o q e ~ Ratuerihmnrbusprocfus Hi- ftoria:legrhus tamabhluteliberarn , ut,& de- bellafle cantitet,qui non conflixetint ; & ric~f- fepronuntier, qui viBi lint; hohesque fuga&, qui fugerint: jgmnonDidonis tanturn mifc- rand? fata (qua: to pro fidisaffers) irrileritons (quznelcio an iarisconfutata,&erte trahumrur i n d i ~ b r u m non Cat indubitata f i d ~ s au tonbt~s) verumeciam falla effebella omnia,falfa fiQaq; conjugia,ai~t&neam cerrcdTurno,Turnund Pallantefuperarum, omniaden!quecontraISe- fia,quam func ;i Marone ttad~ta~credide~irnus. De Virgrlro videlicet accedenres tibi : d e H o - mero vero Dloni hominitam rnfeoCoPoEticz, u t torumTrolanum bellum conrenderir,atque ipfim propemodum Trojam, figmentumetre Hornericum: idq; obltinate~ontendcrir~infi- nitis viaus argumencis. Q u o d non alio con&- lio feciITe videtur, ut idlplutn iufenfus ag,ere~,~uod agis nunc ipG propitius; h o c tanrum diverlus,quod quam remilleftudio c o r n batut,ut nemo PoEtos habcret in pretro; hoc tu procuresimptudens, non fabcr fabro invidens , fed arti prorlus ip& fuam invidens gloriam, jpfique ad20 t~bituarn,fi quantus lbaberc pofiulas, tantus vere vaies&es,cuiannoo prz - cipuam gratiam d e c i l a ~ i s , l inerno fua fa&a digoabitur poeticis verlibes commendarr mc- moriz z Nemocertedigaabitut, qui mentem habeat, q~ i iqu idcm habeatperfuafum, habeo- da pfo fi&isornnia, quocunque l?oPta cecino- rit: idque eo fatenteiplo cecinit.

Caeterum hac in parre ( u t vere tecum.Ls- qoar aclrbere 1 non unuses, qui tes nobikum geitasivobis, -li non faliweceoleas, (nam.id drcere apud tam teneras aures relrgio eft) st certe nimirum recenCeas libere, Prodiit ope- iculum Prllei Ti~ronenfisht is canoris terGbus. N a m teiiqua libens prztereo, ne isquoqua Cc provocatumclamitet ; cujus in libello tamen qurfquis dver te t i r , irrre narranda quam pd- iim i ~ t a t u r Brlxiana poetice, qualm honoratis rlrul~s noRram exornet Angliam , quam veoe- randisepithetisincfytas honeRet H~fpanias, is opinor certe judicab~t, C qoisPrlleum,auc Hi- fpanus,aut Angliis, non tantum epigrammate remorderec, nihrl hab~turum caufz Prlleum, cur Ce queratur lacefitumelfe, quumprior lae- krir. e o d f i q u i s tarn iniquuse~etuCquam,ut contra Ceutiac,non dubitaifem,vel tpk eam rub- iinkcalumni~,fi liber olrm mihi veniITet ~ n m a - nus.N~;runcvero noneft confil.antiquatis amici- ticxnovafimultatib.tun~ultuarr de integro.@P o b r e ~ n omrlfo libro,tirulij tantum proponam; cum,ut exungueliceat o f i imare leone i~~ ; rum ut fi cui l~beat lqere,namen habcat irltem,quo

v e l t i r e

~ f t i g c t I-;bxm Is ita infcriptus ell : B c fuit oblatus, haud quaquam ailtimavi majori.- 4ngiomw k Galldrr fnga , & H@~norun;r i bus viaimis expiandfi piaculurn,ii Iibrum eum, Ndvavra e;up~IFnt. Quis non vel abfque qui &tam acerbus eAet& impudetxer mendax, cerebro divintt. faciK , cujus farinr rdiquus epigrammate faitem per ludum jocumqueper- fiet iiber, quuln ilPiufmodi furfuris legat titu- fitingerem. Et tu tame11,~ui ( ut es uadiq;mire furn , .qui cum reiiquo iibro tam concinne facettis(1udis in dominac~onem meam, niG qui concinrt , quam ab h~Roria tota difcordat ? teattigerim,me vicilftm tangi paterer, quum Nam quis non rideat , qubd Anglos prz- totam gentem meam & conviciis improbis& iio jaairt , 2 Galiiis eR;. Kigatos ? -S 0- mendaciis impudentibus prior exagiti&o,tam pinor fatiscoaftat ( ut nihil amplihs dicam ) indigbe tuliiti,vel jococontra tangi farroisn- cer tg~s .3 fugatss 2 Galliis ; cpod fi fugatos Barn majeflatem tuam,ut annosaliquot in hoc ient't aQ Aquitanis , quomodo fugari potc, unii totus perdius ac petnox incubueris,ut ali- rat ab iis, urn qriibus nec eo ventum en, ut quando p~flcsaccuratovoluminccume~i~r~~ liceret congredi ? At iRud multiiadhuc magis mate plus quL rlricmporali~onfli~ere. e a i n infigniter elt ridiculum , quod Hifpanos buc- re quum duo tibi prspofueris, primum, ur tua $net Navarrz poflefione depullos , qui Na- defenderes ,deindeut invehereris in mea : a\- parram turn ingrefi , perpauo polt poffede- terum tam pr~claripraltititti~ut ex his quz ti- rint, hodkque poliideant. Sed donentur iOa bi objetta funt alia difimularis , aiia non in- PoEticz, quaPillei M u 6 , quod ad fidiones tellexeris; illud v e ~ b quod magis erat, quam ar ettinet, ita belle retert tuam,ut nufquam terra- praterire ,notius quam utdiRimulrre, verius rwm (it Gmia (imia:fimilior, C@n & is opinor quam ut evitarepotuzris , tamen definitione hanc obtundet poeticen , per quzm haud ita declinliti commode, u ~ q u i c ~ u i d egate men- gridemParitiis excufus elt fa/c icd~s temporGr titum arguerain , i u non mentitum quidem ver; cornburendus fafciculus; utin quem con- te , fed finxifle contenderes. w a m o b r e m geRa runt ligna quzdam, quz nifinoltcr Prin- quum hoc congreffu fentiam tam acutua reps tam bene fibi conicius eget , ut fe fuaque e re te,ut tenedia bipienni fi&um i falfo dire- faaa non dubitet clarihs latiiisque te[tata, ces,hoc eR,ita temet crroneo mendacio expli- quim ut fint obnoxia btratibus invidorum , ces,ut impli~esultroneo~haud amplius tibi mo- p~uilSenr aliquem fortafis ignem inter duos leitus fuero,quin hac fane parte pcr+iceris:ma- populosaccendere. Namei fibello cum alia d o hoc uniiinter nos, conveniat , quod alioqui quzdam nuper indita iunt feditiofi mendacia, juratis evincam tefkibus,qui abs te exuiti, A h u c .tumcoronisadjeBa multo f<ditiofiRima; qua iuperfimttamen, tuasque fi&ionesarguuntat- Jegitur Ptinceps wRer jarnabhinc bieiiio fuif- que derident ; conveniat , inquim, except* EmmturusadverCus Turcas, nili ei fuiClct infi- duntaxat hoc uno , quod unum poteras uno deiitas Regis Angli furpeaa, Quis hzc ferat, claufilfeverficulo, nempequod duae navesin- cpinbit,neque de tali expeditione tum hiCle cenfz funt; czteta quavolumituum tanto de* cogitaturn vobis,neque quenquam aut minus cantat hiatu,eKeabs te fi&a omnia. Nuncigi- fiia fufpeAum Principi veltro quim noltrii ; tur ii tuis caRrisitareje&us , atque depullus,im- aut quimir~us commiferit,quorefurPedari de- pellor ad m a tuunda refugere, En quibus her- buerit?Jamquidillofcriptoreve~ dici vel fingi reo,ne tarnacrem hofiem,tam indigne provo- potqit impudentius , qui veara lingua pericri. catum,tam capitaliter offenfum , cam recent= $erit, Jacobum ScotorG Regem,interea d u b viaoriafemcientem,ab fuis ufquemunitioni- Rex noiter in armis e a t in Gallia, Britanniam bus, i me tam ignaviter oppugnatis, abillo de.. ingreffum, rebus felicirer geRis , ingente cum fenfis tam f~rtiter, ad mea ufque caltra me per- gloriafeferecepi(re domum ? Nec reveritus fequentem , quae ego tam effuh fuga repeti- ~ f i f~ r i~ to r improbus , totiusorbis'confcienti~, i,erim,nequeamfu~inere.@od quo magis ex- qua &tis fupcrque co nitud omnibus fciret horream , machina iilz tuz me commovint'; efiemortalibus,fufos f ugatasq; Scotos,ipfium quibusin ihepm validenon iRa torques minu. 6 e g ~ m cum tota ferZ nobilirate peremptum , tula, quz quum conjicerentur in te,ne declina- corpukpeejus , quod moreretur ChriRianle re quidem ferme dignatus cs,~etcrurn compb communitatis expers , infepultum j~ben te Iatosverfuscanoris nugis infertos; iagenii flu- Pontificc totannoc adfervatum. porem tenuibus verborumbra&eis ( pergvas

Hacc atque dia qu2dam ejufmodi (quum pellucet tot~s)obda8ft,&(~uam laudi quoque .hut fuubinde proficifcanturiltinc, tamen poR- ducic tibi , modo vocetur f iaio) m e n d ~ i G quam tam alta pax coaluit , maluimus conticc. iim5 petulantiam : E d barbarifmos ac folceciC fcerc, p a ~ q u e potius ingeflas indies contume- rnos,B non fatisconlifientes fy1labas:res bone lias* quam cum aliqua animorii offmfione re- Deus,p-uam atroceS,quam impias ,guam (li &

erere; iimulfpcrantcsforc, ut Paulus fimi- iHisconferantwr)inanes!Nam quaereobj&s: ks,tain'fan&us dr incorruptus enamtor 5- itlarunt , n te rum verbis hcosr ic i i r micis, ftoriz, ut jurejurando putes obfiri&um, taw flultum, infanurn, furentern' vocas j idqtte elegans, ut nifircceiltiora fcriberet,vidw+f- plus quam centks : fed ea convicil fmt fit haudinfimusantiquorum,rcsutriusijue po- Mopfopii fales tui , 'in hoc d h i b i t i , min- puli(quasquidem inter fe eflerere) fincrra fide fulhm per re libellurn tali condirn~sio red- Gt aliquando traditurus po % eris. At tuusiibtx dasinIuWiorem. At fyllabis iilis. & :Id&- q@o mihi jam turn in ipfo serum tubultd cis omnino me fortieet oppugnrs. ac firingis.

Cssl i h d

Sed elt.adkuc, Brbi,quiddam, quo me con- Ct libw , utpote & excufus typis, 8t anre fi&a fkingis durius: yerum tuptoEeBo przter 2- ab uno trankriptus , haud tacile adducor uk

uumrc bonum duripr f ,qd non oppugnaf- eredam, quin & ipfe me tacitus abfolvas aped Z contentus, pobulrs p ~ b , quo me nr- te, de quibus rpud alionam apetta calumnh inom genere defendarhEpfe przrcribere, jta traducis : fib tibi penitub infciderit fijri atque p r o imperio jubes ne .quid ex iii i quk tu im- bbfirtnata fententia , quitquid inemendatuaf pi*ismihi, rejiciirm in~robebium. Qua in re reperiiti,i;ltio prlrfus id contigifi me0 vide quam fir incivilis, atcjiadeo injtifiusetiam i rliud ,quam kterem lAvein , fi tibi me purgart qui quum fciies opua-impreRum e f f c ~ a t i ~ e z i tontendero ? Vide krgo,qiiam civiliscr agam quum iple morarerin hglia,nec dubitare pol. tecum. Eteriim quanquanl [ut vides) pof- fis,quineo tempwe fuerim orcopatior, q u a i rumaptid kquos obtincre judice~, u tqu tmi& utmihi liceret 2 LondihoBefileam quotidie bi3 hi itilpingis , eoriih pleraque derivkntur id tfanscurrerc; quicquideirati tamen invenerir altos 1 ( nifi q u t res auai u n q ~ a m l i b ~ o cons in opufculo I potius quam dcu10ri quitquatir ujit,nufquam u t T j i p ~ g ~ ~ h u s , n u f ~ u a r n scrE imputes, 01i)niaimproperare malis authorj. ptorerraverit, idnunc demum contigSe vi- Enimve~a&l6gemJquam in*e tulifti,ferre de- dpf utmeo) b puanqiiiin, in q&ibus ut cera bes & ipfe, futurum lipn dubito , qhin fi quid tidimis exultas maxime, in his te vi?l ~ l u m n i a b tuorum poRhac etcudatur ufpiarin, ubi tibinoti ri makimei vel certe maximc faIli, certifimif fit accefius ad impteb tum ptglum, h i s i n td hihilickat argumehkis &ncere ; partim pro- nobis hujysmodi minillrabfs telorutn , qualia dudis authorurn teftimbniip , cpibus erit per- nunc in nos tanquam uri9cjuoque plane trans- fpicdum reda effe plurima quz reprehendis 3 fixurus intorques. ~ u j u s rei Qis infigne docud partim prolatis 1i11s ipiis chartulis , quibus o\im rnen€um hicipfe~uqqslclibelluS exhlbet , quo cdidirnuh pauca illa , quzdiximh~, quibus E- mihi tdm faociter alieria impingis errata, ue quida confiitefit , aliter 4 rne cbmpofita quz. interdurn euarn impingas Nai qui quum ex- dam &edita , aliter poit excufa Frobenio : five dderetur adfiltente te,& fubidde raptas d idexemaiariscujusdetn perplexiate tontigiri jifsio forrfiiirebrminti, tamen flbloluto vo; iivc elenit idcurid ,. five P meo defcribentili- iumine, ti non iiut tutirlibrarii lapfus emendaf. bro placuit Scrfptori quidpiam ,gudd ipfeIn. id, aut alius quiffiam tliosi futurum fuerat t terlito verfu nlutaveram: quis e n h Gtis divi- ut errores neque p c i o r e s fieque miinus fe- narc ~blfrt, +am rnultib tafibus i trepa men- refidos taus haberet liber, quam quibus dun6 dumt aut qua f~r tunwptu~emodum omnib& infdfe iic infultfs iti me08 Quinquam ne &tingat a~tharfbus, ut vetuflis e t i ~ m eollatis nun2quidemitarepurgafii t&mjquia hincaf- exemplaribu~ lea io Rohnui.lqufm variet .r que inde n~vosal i~~t~uovi~faedi i sres Poly- C&hquam hi4 ut diki, podurn; itgo timerj p o reiiqderis.dtego hacin re fic nieam ciufani Bnxi t F n d ~ q o l d e m tu ram civiliter teb tutari poffumj ut nee in hobenium quidelri irier inte tuendo gefi&ii hi in eam rem nibit ulla& culpam derivem, etiarbfi i p k litcris ad fere proffur attuleris , qucrd quidem ad r q h rnedatis, 5 h i s ce@atum apclis fatetui; ac pol- pertineae; feu te ingetiuus quidam fit bbfiua Jicetui, fediligelrtius excuiiururn dctluo. Af pefccif pudor, at non polfas cogitarsproio- ego certe ~uicquid effet etiamfi corrupt& qui; feu feRination~prz~cditus CJ &jurgad- quzdam finemea culpr videbam, illi tamen di h e i : flatu tecum Grnili tontra Jvilirate protinus imputare non polieram i ~onfcius cbntendere, & quod ad efrita piriinet, hujus., exemplaid me nullum, quod iequeretur, ac- modi defenfionern nicam in ptifenfe pr,rater.. cepilfeAobenium : neque enim dorum ego mittere, utpotecuirt ergs Be Itlutilem cui nuL carminum , proteli ea quibus Regis aufpicid lo poffet unquam pa60 fatisfie~i turn CZ-

venerat& fum, eaque quibus in te luferamd teros omrles minime neceifakiam, qudrum vel edidi fere quicquain'i vel edere adhuc de- ego deminelil fofe ldf@icdr$ elii tu perfhare- crevet'ani; .Qod 6 vel amici mei , vel pueri ris j ,ea mihi prorfus i t h p ~ t a n d = ~ qus taxas J fibi defcripfere libelium , aut spud mefervar fed leaor r q w s Ldud dubitd , quifi q~idvi. l t~mnigligzll t iui~ aut apud qnampiam fortaf. potids commihifcdtuf eji fiki quam ut me re, cui non inhloccredideram r atque ita cori-r przfurnattafi infigriitet ibfkibffl ,utnCque po- tigerit, u t quietis liber gdrifetit, p t a r in t fitidnem ilr c'alimiae nkque fohcifmum in cvulgandum : nequ2 miri quicquam eit: i fi all- fcrmdne cogtlafcdrrii Qad li mei lapTus ef- quid mendarum i u b ~ r u x e t i t ~ c r i ~ t a r i aliquid P viacerentur mexlac, tamcn quando ipfili- adftruxerig Typographus * eqemplari videlia brum hod edidi , { quiz tes manifeitior efi, cet ufus & corrapto nonnihil , & fortalik per. quani ur liccat tergiverfari vel tibi) que ju- plexo. Nequle acquml ipfe feccds, li vitid re pofis objicbe, fi quid adhuc meditanti vertas mihi, quicquid aliehus ufpiam vel error fubdu&urn eft atquc vulgatum ci, qui dicere vel incuria perverterit ,atquc ex alienaimperi- po& illudOvidii : tia rnecoodcmfiesinfcitiae: niliprotinus pro- Ewenakt11rt16 ,ji ficuzfit , cr~m? nunties illiteraturn, & do& prorfus omni- Quo mihi verfu, ficuiquam alii, meritilfi~eli* - bus explodendum , li quis indiligentius oeclu- cet uti : nam ego tetum libr~m,~raerer eaJqul: firit literarum fuarum capfulas. @od fi du- j am~l im edideram, preKurus eram perpctuo : bitarinonpotcfi, quin alienis mcndisinfe&us ut qui nec i la ipfa furram editurus -- , nili

I;teratiorihns, quamipfe Turn, magis adrifif- f&:t quam mihi ; cui nihil meonlln unquam {alfuth viruln eft admodurn, 0% qood nune ex tu3 brle fefiti~ali~uidl~abuiif; falls , y o fri- &iis es. Quad !i tibrom aliquando pubfirare fiatuiitkn, crrte qu&da~n imrn~ita&m, non quo3 errorem iyrlaba: ram valde magni pen& dafrin , fed quod eflznt aLq ua minus aliquad- to iev~ra quam ve!lem. In fyIlabis vero fi tqui.3 hallucinatus eflem, quanquam non f u i c fern gavatus emendare, tatnen irl una fotiaf- fis & altera, nefi minrts hnxie tfie torfifl~m, praefertim ficubi comaode mhtare Gne fen-- centia: danino non poKecb ; quahdoquideni non eos duntaxat authores; qui ilnto ti: ddc Brina fuperant , quadtd to ilfos rupekbedefpi- cis, verum vetu~ifirnos quoque n6n ul ue- qtiaque fer+afle reperioaeodeni tenore 9 emper easdeu~ Cyllabk,qita txre natusefl dimi- rum aceevtiS llle cofimuriium. Poff removef e o minus hae me rembrdet t u h , ile quis ' e ~ p e t mei eRe omnia qua: tu carpliei, quod in his iptis ~ideamnonnihil ejufm6bb bt quan- 'ijuam ndn fit meum, tamkn pro me6 d e rion puderet agnofcere i neque qdcquam dubitd, Buin cuiqdeihrerlegendltm fucturrantexemc

, quibus eorum plerque , quz tu pro b- & i b i s ia ~ o s ad?otaitRi, reprriadtur pure putecjue ,~ittind. Porro, rutarum deiique, ut li quid repreheindiRi reaius, id in me ta- nieri certCndn pbfis inipingerer qui hetade* fam cafiigatioMi, hec exemplar; unde exclf~ deretur , cxhibui , nec libiwm prorrus edidi, Codtra v e ~ d , in qdiblts ipfeput detiperis, auk cslumni~rir ~ I t r d , ~ qlizfunP baud dubiefupn ckmidiuni, tedet lpTe tkadukcris, Vel ignoran.

vel ljrcophantii , utrobique EePteinfigni~ impdent iz , qui tam roperbe, tam nulla caula, tam longo tibiexpenfi tempore, ad euni fcribem ,"quem jam fecund0 provores, atque ad inquireridurn in te quoquearrogans ac ie- curus excites: tamen tam multa , qua: re&& h n t , vel iyfprudens per f nfcitiam ;*el pfr in, vidiani $fidens, repreheddas. At lu quum hunc ad qedurn Rreriue mca ofnniavelut un6 deAaviPti Ipiritu ; de t t fecurus, & meras ef- Rans gtorias , jubckut etreutidni vici6m tuh, nimirum certd8, i d tibi puichre inRru&a ohnia,ut ne bloatus quidem vel $llabampaf- fit inverIire,,quam velh'cet. .

Ego prefeA6, Brixi * multo iielim libenti& eoJ t i b r a edeotere, d quibtishliquid excuti

boni. .Quariquarrl& h u n ~ tultm, etiani- fi nihil inde frugis vel epe8;aui el rtperi , tamen, quoniam inmekriptus eR,eo iegi fiud dioGus, quod q u l ~ mutari contreniq qtxe vel amicis interdum commendat antor , vtl ne 9 uod oflkndant obticent , ea plerum ue folet snimicus iratus e&ndere, Jtaque ? IC anen- tus legi , ut, $10 tu me vocas , (nempeuti iri Iyltabis kxcutiendis egem curiofus ) e o Vlulquam reipexerim ; fi quid vero i n e a t re- rumlid certenonindiligentcr cxperiderim. Et tamtn quanmmvisabhorream ab eo, tnt ~tisfii

occlrper aucupio ljllabzram, cerre mono(vlla- ba illa mens ,quarn in Chordigera deliderave- ram,in Antimoro quoque feduloquzfita ,nec mihi tantumqnaefira, fedmuftis,adrohufquam inveclta efi, ut libelli ritulus, c~iamfi b r e ~ i s , tamen videatur omnibus dimidio longior effe quam d e b s ;opuique tuum, non Anrrmoron appe~land~m, fed Moron, ecquejultius,quo tu i~fulfius in meum nomea affeAas haberi fil- hs,tptaf nonin Hermolaum Barbarum fortu- ha dederit hoc fkurraodi genus, vel impede barbarus, &Thoma Mori nomen Germano Brixio,qui:veregekmane jut: Motofit veregc- inancque Gerrdanus. Euw egogbrum quum perquam attentus infpice~.'em,nihilaliud vidi, quam delira konvicir : quz vel reAe fcriptare- ~ r e h e n d c ~ t 5 vel mihi alienos lapfusobjice- rentfleltuum cbpuf te&a repeierent, Porro

. multa tam bellecompetehat in me ,ut potius padrare videantur in quemlibet. Latratus audio plusquam raninos, fed elatratos inani- ter ; morfus plusquam rabidos , Ted quitemet uduni mordeant ; virus pldsquam vipereum , fed udi tiM n o i i h . Qzquum fint ejufmodi, non miror admodum,vereri te ne Forte non fuRineani legere, iitl;eden;lb ccrtedurarequeat ut perlegat,nili h*c omnia f qui Brikii lepores) a m a n i s c o n d u ~ t a r ~ n t ~ i d t ~ i r i i s . ~ ~ mihi tam Cehementer inMoriso iito arridentAntimoro; bt quum primmi mihidabittar cieidm f i rnc~ra .~ turus,ur accuktiusPliq~ant~,quQm nunc excu. fui eit,excudriur denu l to , fb r~~ i s 8 iflilRretur commentariisi tantuniabeit, dtffii gloriz t u z invideam 3 qua oibi fadug videre Beus, fi M ~ r i defpuibile tibi riofien e~f ib i l e s~ ac vencrabile komen Brixiilibro iifo tamelimato , tammu- dim, :am lepido , tam kc?Riuo, tam hcro deoi- que, %tern= eonfecr&risinfimiz. Cujus libri dotes admiraiidae , he quid ofcitantem forte le- d orem lateant, nds exempli caufaquasdamin- dicabimus, ut his,veluri itiniulis, excitatus,pe- nitidsinlibrum penekfec , atq~iead~ektatatten- tias, quamlepidi f oCi,iales, delicir, me1 &&c- > c b r u m , ac lane l d e u m fuadelz flumen ex 3mhe Gallo f cattifiat; Eaordiat igitur, unde tu exorlus es , abhendecafr11tbis illis , quos fcripQliMacrlno~ In qhibus tahquam in operis frontifpirio inGgnem fiupdris tui titulum praefcripfiRi, Nam quum initio M~cr inum itentorem tibi firifis Honiericum, euddem ttiam Neftoirem , o l i a Poetam optimum, jam tier0 & Or~tafemdcrepente prodeuntem,tam tremlt~m, tam vehemen~em~ tit fua fuada, cui tot chadtes 5 tot leporesttenus adaverat, i t i quolibet tuum propelferet animum , ut illi re- lu&arifianpoisisAagitanti, uti quam prirnum exiret Antimotus, eoque ipGus aufpiciis volu- med rmifetis, cujushonatibusnon valuiRi re- IiReret pauBpofl oblitustui, negadeum unquam flagitahdo atque orando extorquere po- tuiffe,ut elephantiausille przctatus parms edc- retur ante completum novennillm. Verum n e Vehus inv~nt i tui deperiret tibi , l'b 1 e 11 um tam v e n ~ f i u n fopprimend diutile, quando fcom-

l s s l r mata

rmta NC rtatim rctorta nonhabent gratiam ; coa&us es properare, & quolibellus adverfits epigramma polTet fubito paucib annis exire, neceffe ubi fuit fingulis fere biduis Lingulos verfusabfotvere. In auibus auum ne tantulum quidem tibi fuffrage;uring~nium, uc vel primam paginam potueris eo tenore progredi , quin tibi Rati~n raminfigniter excideres,ac memoria IapCus ipie lic pugnares tecum , ut quem tam porenten~O~atoremfeceras,qui tein ham fententiam inipulerit , eundcm proximo fere veifu diceres nihil perfuafiffe ; cujus impulfu librum te fcri~ferasedere,~uando videlicet non notuilti tarn mellitz fuadclz relificre, eii proti- Lusa~rmares nunqul tam commode p d t u i ~ e dicere,ut librum tibi polfit elicere. Quum igitur,quod dicebam, Brixi,in ipGs offendas feri- bus, & tamdiuli~natisacrelimatisverlibus,tam longo labore, non alia t'cribas deliria, quam q u e fubito folent effhtire moriones; quls non airrntiat illis verficulis , quibus IeCtorem tibi: velut voluptatis illecebra concilians, promittis ei parvo 2 carmine kdulo legentimagnam demum voluptatem fore ? Erie haud dubie ;niG quis adeo fit agelailos , ut ne ad id quidem rideat,quo uno fere movent rifum hi, quibus natura negavit ingenium : nempe nihrl ur dicant quod conGLtat Cecum, fed diverfa omnia atque pugnantL,tanquam vigilantesfomnient. Quanquam nondifiimulabo, efle quidem,qui putent non effe Itultun~iRud, fednafutum,tanauam l e ~ i d e volueris irridere Meuinum : 4urm ta& dulcem Oratorem, tam vehemen- tern ficias, ita denique tibi vim adferentem fua fuaviloq uentia , ut quod unum tibi venufia illa Suada fuadeat , perfuadere nongofiit. Ego certe non ita Lfpicor. Nam &IS videtur Ma- crinus eiCe, qui tuo lit amore dignior , quam

uem ridere debeas: & reliquusliber ad diver- e m long, virtutem propius,quarn ad ejufmodi vafricies accedit, eoque caufa non erat, cur arte fic Iaborares tegere , quarndiu tibi tuus liber. hzlit in manibus; nam ut fcommatibus gratiam detcrit mo:a,iic iaiusgeneris omnia tern- pus & labor cpmmendanc admodum Nam G quid dicas infigniter itolide , id quo ljlajore conatu parturieris,eo pepereris gratius. Q i n inire facetum & illud ,quod veritat~m quoque tuis mendaciisalferis iterato mendacio , durn hrfus Herweurn fervantem facis patriam , rurfus viaorem tua tuba buccinas, rurfus noftras

) , - ratesagitantem vexantemque decamis , qua: tam vera funt omnia,quam tu. Jam vero pro- batio, qvam adfers, mirifica eR: ais enim ca , quznarras, Anglorum teitata funeribus, Si iljorum funera loqueri? ,quam qui in Regente peiferunt, tam vcra funt illa funera, quam Vera fuit illa viCtoria; fin eos exprobras per- emptos , quos Regentis incendium ab- fumplit, non adeo fiultus rum, (quantum- iris tu me itultum voces) cjuin tuum iftud +cu- inen lentiim ; pifiillo q,uovis obtufius , quo lic nobis exprobras ,e*uQam navkm , quafi ihim ~rdc rc t noftra , veflh interim a'lrcrit.,

aut qualieo viAorem y robes Eerveum, quod etiam prior arleiit. H o c Brixianum acumen eil: h z c efi Brixiana viaoria. . Sed operz pretium eR videre, quailto cum artificio tra- Etcs eum locum, in quo ego inter Principis noitri laudes commemoro refiitutam ab illo reforrnatamque Rempublicam , quorundam ante fcderibus, avaritia, rapinis, delatione, calumniis deformatam. ~ k o ~ u u m flatuii- fes nihil meoruin relinauere ab ineptis itita- &um calumniis , in hun'c locurn prat;ipue tun multuaris ineptikime ; hunc miris merisque fycophantiis exagitas : in hunc przclaras omftes atque admirabiles effundis ingenii tui virulentias. Hic temerarius tibi vifirs fum, qui rem tantam, meis viribus tam longe imparem, fim aufus aggredi. Quafi mihil'rin: cipis enarrandaslaudes omnes dcfumpierim , ar'non potius , quod erga Soperos quoque, citra culpam, pro fuo quisque facit affe€tu, id ipfe fecerim in venerandis~Principibus , ur tam felicia Principatus aufpicia, primo i t a i i M die tam ialutaria, quam idem certatim - - a - face- rent omnes , ego quoque pro mea virili, qua- licunque poteram carmine , concelebrarem. Quain re ut nihildnbito,quin & uberius laudari potuiflent i peritioribus, -& dignius ii vrzfiantioribus : ita neaue meo latrsfeciffet bfficio ,suodfekiient alii : neaue m a carmi- - 1

na cuiqoam obfiiterunt , quo &nus & alii fecerint , & quibus facere libuiffet , licuerit; Dcnique quisquis jufferit nu110 noitrum laudari Principem , niG qui parern prehare lei2 tantz rerum moli uofsit , is admirationis praetextu , Regis vi&tib~s invidet ; - qwas quum omnes prodicare debent ', omnes re- mcl jubet comicefcere. At hic Apeilem noT

- bis ( li Superir,placet) revocas ab fnferis ; quod quidem tibi facile en, G , quen~admodum fcribis , tam familiares habeas inferna- Ies furias ; ipCe tam egregius pitior interim, ut quum ittud in prirnis ei fit curandurn, quis-

os cujusquam pin endo velit exprimire, uti eas partes, eum re f piccat fitum, qui ita Gt cuique proprius, ut is reprzkntatus facie? reddat maxime cognobilcm ; tu lic deping~ Regem pofiules , ut amabile decus rcveren, di vultus , idque adeo tam rarum , ipfique fuum , quoque vno maxime pofiit agha*,, delere prorfus 2 pidura juheas. .Nam t ibi caeco prorlus pidori; videor vel itipite plane itupidior ,. qui noa przviderim , eas fuiffe laudes omlttendas, quas fcrc folas ,vel publi, ca caufa , vel b, Principem referebar au& re ; utpote tales*, quas ( ut fateor) n o a fuilfcBrixiano more potticas, qui n&EI po+ ticum cenfet niG fi&um; i ta nemo fuit Anglo: rum, qui non fuo bono fenferit effe vcras; nec quisquam adeo fine fenfu vivit , ut non fentiat effe vere regias , nifi tu- nobis -aliud invenias magis regium , q w m regnum ab omni parte fatifcens reficere profperumque rlarfus ac felix reddere, At nec pr'zfentiq honor Principis qclicquarn deceQsridctrahit ;

CU~US

EPIST wjusadverla valetudo fair in caufa, ncan- nis J ~ q u o t alltc rnortem proximis , vel publias rebus poffer, vel domeRicis luf- ficere: eoque, nec mitandurn , nec ipfi certeimputandu~n, fi quorundam perfidla, guibus ille niluis credid~t , fit fabefaaata refpuhl~ca, quam filiusejus fere collabtn- rem fe~rcicerexortus erexlr ; idque tam ce- lericer , uc correptis coircitisque repente maleficis, quorum tcelere calamitas 11la- tafuerat , omnia reforrnarrt tllsco, priusquam fe parererut infigniri disdeolace. Nec fibi vifus eR , neque fano certe cuiquam contumeliofus in patrern , quod ii. lius valcrudine , aliorum malitia , laben- tern erigeret patriam, aut q ~ o d revere aai- madverreret in eos , quorum perfidia, in parriz peraiclern , fefellerat pdtrem; aur quum quzdam etiam patris inbitura,quanquam non incommoda populo , majore tamen co~nmodo refcinderet , bonumque mutaret in n~e!ius, Et t t b ~ viderur im- manis~mpietar , li cluodpatris fel~citari negavit morbus, hoc fihi fiarim regia vir- tus kffccit , lipatricz compilatores , dece- p t o r e s p a t ~ ~ s , everfores Iegum, in patriz bonum , in legurn robur, In patrls hoao- rem coCrcuit ; aut fi quid deniquepruden- tihimo patre prlidentior films, In admini- dranda tcpublica v~drc acutius ? Q u ~ , quum Pr~nceps agerec non ad prleku~e=l tanrum rerum fiaturn fel~citer , vcruo~ m futurum quoque tarn talurare fancirct S? emplum, uc tac~lede$araret fele po~ctpa* . . lru~h2ff earrrum umo~uw Pclncipem , nan fu&m plot.;& , quo minus ea laudaii fern, eitamfi culpa quizpram rec~drsfe~ ia pattern : nec i noblsunquanl tantuln p;x. trts imperfaKcc pudor, ur g/us fa&^ laudem lubr~pcret f t i i~o, quo fado 116llou~- quart, f~iu10 prtnceps ~!llus quicquam fe- crr laudactus , aut quod rnagls publiczin- terelfct rei commeudari memorrz. Ner fo@z unquam tribuibm tantum, ac oe oatur= quidem , uri vanum alterutriw fulgorem, tam inclytz virtutis Vera: yra- ferrem glorire. Q g ~ b u r enim parenribus nafcamur , ilks in manu efi ; vlrrus WM

vcre commendat bonos. Namgeans, d preavos , & q&t non f@i-

@tUS qfi, pix ea +a voco :

Qga Nafonis fententia ncquc M?ro qdtt- quam , neque' Homerus ,* quos opponis mihi, auc veriusl~nquarn dlait , aur l a b brius. Qorum ettamh uctotnque valdo ItlCpicro, ilunquam tanLen hadenus apud me valebw~c, ur ambubos hac ~n parretri- buam, quantum U I ~ I trihuatn Platoni:q& optabile quldern cenkr , quanraqui pli-teft qautione cttrandun~ , ur fiiri nakancur b- neRis parencrbns . quod veht tcminatium quoddiin lndvlrs arque vrrtutls tndawr occulce naCccnribus : & tamen ut for{

O L E . 327 tunatiores aliquanto ccnGc , bonos prognaros bon~s , ita multo laudatiorem judicat rnali patris bonum filium , idque adeo merito. Nam fi f i r eo rurpior quo nlagis claro parre degenerct, an non viciam convenit , eo plus cuique laudis ere , q u o magis in diverrum traaus im- p r o b ~ parentis exemplo , iua ipfe virtute benefaaisque claruer~r ? HaeE igitur quurn lenferit, haud dubie non alium poe'ram exturbarefua debuit urbe Plato, quam tui palponem limilem; qui re1 d fortunz jobes, vel inaturae cornmodis adulari principibus, 2 virtute laudare non fufiines; qile vsl cum difpeadio popularis aurz f~udandaGr,& contra vulgi re~e~tosfenfus, cur fere plecent pelsitna , mellitis numc- I-isefTencoyini~nes bonie fenfim inferends pe&oribus.

Quarnobrem ego quoddixi, etiamli qua culpa: pars hrefiifet in patre, non re- ticuiflcm tamenfih~ lnudes, q u z rum fuil- knt eo cette ipfo cumalatiores, quod pa- ternurn errorem emendare porius quam imicari delegifit : atque id ira feciifem, rationi uni patens atque obtempcrans, etiamG Poetas omnes fi vulgus unlverfum fencirern lunge fenrire dlverla; tantum ab- eR , ut nunc ea non obcicuifi pcreniteac, quorum reprehentio ad eos pertmet, qd parrrs fidead iuum quzRum & maluln pa* blicum f ia t aboii i gloria vero & i m r n e ~ {a & zterna perting~t ad filtum, qui t a a cclsrircr affectis pcena nocontibus , ac rek. ihtuta republics , pattern f mu1 & patrt* am pius In urrumque vrndicavit. At ~i laudatot egregrus , qua porlllirna regia laudts purrlo Gt , quam & privarim L publ~ce , vclut omnlum laudurn Prin4.r pel11 , & ei Piirlcipi ri~prirnispropriarn,tca~. ttls agnofcit pop~ilus, quar adeo patri nihii detrahrc, ut pizcipuum ei decus adjiciar, quod parer fit ejus Pri~icipis , qui regnu9 vereregiis adti~l~>~Rret art~bus; earn cenfo- ria virgula jobes exp ungi , non ob aliud opinor , quam quod Vera &t : adeo nihil r ~ b i plactt , n i t poe'ticum tuum, Q fi&o falfoqtte conflaturn rotum. Nam poefis tua, (tellante teinet) ld ii iufiuleris, n d l a poEIis erit. At I'r~ncepsquum ea faceret, non in tenebrisoc~ulte,~uaG benefaai puderet; led in clarifiima luce, in oculis tra- Ctaret omnium, in ptivatis, publicis judi- ciis, in Comitiis, in amplifimo totius re- gniconventu, cum plebe, curnproceribus, quurn omnis aetas, ordo, [exus rem tam illuRrem vrdcrec, tam falubreln Centirer, ram egregiarnlaudibus io ca lum vehercr ; ego vidcl~cet ,quod potiffilnum prsdicare debebam,iolum lolusomitrerem; ut quod nunc diQG iiice6t Brixius,id indittii ridenr e t i ip~e r i ,~u ib~ ip f i s vel Rupidilftm9,fi non f~n~sijvelirn~robilsin~~s,fi non probarsi;

vc4

5 4 THOMA MOM "el invidrtIimus, fi nonfaudnfleun, m e r ~ t o vi- calutuniae vetus vir'us denuo renranteo i E derr poterain ? Er tanlen hunc locum. T u f u ~ ~ r i e t e , denuo retudit, comprcllit, eli'- nei;.lu irlrptius exnglres an ~nvrdiolius : adeo lit; ut facrle kntianr, noxitsvorrs(tlisnli~+ c z c o przceps impcru,ut re non ktltias inicr- lam relrttam @em. Ar ru qtmm lfirusnro- t idpropen~odutn notarePrlbcipetn noftrtthl; di fcrrbas, Brlxi , q u x Lint non abiSrd$ acqueadeo, qnum el parem factas, parts rnlct- modo atque ineyra,verum tcelefta quoqbe;

notare ccram tutlm. Nec irirerea tstn1~11 & (quond pet re ficri pore&) p r n i c l p f ~ ; ( quod trlri cettc perpetuutn eft ) qt:icclul?:n tamen Czio:ll:~tn, P , o d ~ u i n , Lakarem,'vi, coajifi!s tec6ni. Nam prirnlrtnritalc~lr.~m ei ros1r:era:nm Si vlrrutis gratld toti coiii- trihurs Camoenx Lat iz , ut tam& Icges igno- me!ldatos orb1 (quoriim nomlnlbus ~ a j & rec car~ninls ; m ' u ~ adeo fac,rs inlcin.11 ,,ut Ile dcbebatur honor , quan1 LIC IlbeIIo contg- q u ~ d verb2 quidern tibi veiint , fclat : 6t ra- n i r r i a r e s i l t i u ~ ~ ~ o d r tanquam gemmas tdl; men t u a m Regetn cum e o copulas , 11r eX locates in luto) nominas; eosque r & u k Z ~ L I O lint amboCecropi+numina: plena dez, velutinpattes artfahis: quos & c a R i g a t d ~ ~ PJ i l in~ ia~n h z c pulihre cohare:x ? Ssd non pradicas, & confiultores adhtbitos incdn- efl iftud novrtm , ut alccro qaoque verb ex- fulirfsimrs conCI'is, Arego, q l tanqua ink d d a s t ~ b i . At me condum'laudatorem VO- fylleb~slllis ac C o l a ~ i ~ m r s , ~ u a s obje&f ~ i - - ias parcum, ipfe laudarot adeo non pro- hi , non poffurn fpondere, quod fentranr, fufus, uc eam lauJrm , q u w V~rglllus tri- quorum, u b ~ meaudiettnt, ncc in r~lisqbi: burt paltot~bus,ru tluurn vellcs applrcare Prin- dem detrefiabo judrcium ; certc taleS &e c~pibus, aliquid raille6, taflquam ~ l i r n ~ s funl- perfilafiuin habeo, & p h ~ l o f o ~ h t c a ref pruula f o ~ et , abrat'eris , atque in dettrius, fcrentta, & rcrum prfldentiapublicarum,"t qnod e m p e r imrtando Coles,~mmutarls. Nan3 (fi tu culosquatn eorum calculum h a t h n i q u u m lllrus verius fig h ~ b e a t in.pafiores du- partepoGsextundiae, quofe(cjuodadies 6 s , dmbb flore~lte~ k t d t l b ~ ~ . tuus hnbec in dtl- gias laudes attinet) Entire tenetor te'ralii; os Keges, anrlo pdres ature : atque Ita \fir- ego tibr &rn eeliquis conced@'ismnibus-d g,lrus tnillis cxptllnlr aeratls florem, tua lalt- & laudera ultto deferatnSiqui nunc altud daclo q u u m his apterur IJrrncip!bus, q ~ i ve- furpicati n o n p o ~ a m , +am quod viderur re dorent grate, tamen ficelf:anceps, dud omnrbus,rllas inferni furias ( q ~ a s f d b e n t i dbus polfit cowenlre decrfpitis ac filtcer- tibifateris adfullfe) ta!e c ~ b i infpiraffecon- fiis ienl'bds. Ptsrro , qitam d e vittute quo* fitid&, quod, isti fororeh ipe&es, feu viru. q s e fubjungis, lion a d ~ n o d u m prodigalabs; Ikna'dli~,haud ab lc~rc ta t ra ream refertorl- quandoq~rdei i i rta vrrturern urrique tribuis, gihern. A t aliquando tandem,velutper an- nr ttbi rellnqt~as_lrbrrutn, u m q u e , fin~ul a~ r ~ u m T r o p h o n ~ u m e;mergensab inferii, ex* ];bebat, ad~niete. Ndln quum pror~unrias h~i~t 'atusin jocum Colver~s,& rr[i'ua~iis~rri- purer rrrtutibr~r arnbos , neutrtzalnen affirmas tatirneam fubCannas,ey~Rolarn, qua lrbelli I I ~ ~ I ~ C : tunt enim pares ( ii nefcls ) ram qui delationem confer0 in piaorem, iujuspo- paritey carehr' , quam qul parirer babent. dagafecerat, uti krius aliqaanto; tjllrim N,-c ;amen ifiod Po dico , quad III cam Batueram,teniretadRegcm.Hacabicaiid partem te ienlilG cenfeam ; fed u r oilendam, ii non placet. H o m o C h p e r R i t i ~ f ~ ~ 6 ~ t r k ~ i ~ fi quis ad:ehm mo'dum tuas excuriat lauda- ferrenon pbtelt,tii d ica t~ t~ l r ~era;'i\tr~ci"ili; tiones, qd6'tii talumpiaris meas , q u a ~ h l - tbte plusquam autrci deri$tYcfi q t l i k s u d cilelorus't~petiatur obaoxius. Nec g a ra- l%incrpem de're nitill obkdrk i vk'ibid~ta.. V;eh hue Ajelles atque Alcxandros evoco, t@riifdein,qurbas'utitur pdpuL;"Q~ts .. hod C h t r / l d s , pugnos , exllii; neqtie tales ridedteni tiod tideat ! tibi mbveb i k g a d i a s , quales tu tilhi cia, Quod fi 8t'tis thus eflet illbfirk, & P A ~ - p o i t o q;iid "iliiid l%i vefit * teps dd&f',tp e a t infcids'; 'puain t u ehm rio~i ' ihrel l lg~; ~ i a e i u r e n j m ' 9 e k ~ nkrcia.

t .

ticis; 111 ?pailtdm fots ' pefichli conje21YTes quid falis recondlfi ; q u o fignifi'ca$+,'ni~f file', qddrh Ggtieri poffitl bt qui'verfatur in o&t&e k u d i i ~ t 6 a m re1 dume&c;~.': q u o piibliiisfie&'iis,, non aliquem h b e a t ali- - d i & o nelrro an tuis r r te vet.drcer praro-

1

ijuando , 'qul Rb'enrer bptdt chfurnniari ; 6 g?tivam , 91116 tlbi oulla fit domus ', fed VCI rei paieteier*, vel ignoratiohe' Principis libek I kxpers'cuhrum , atienai pito@- P i e r d $bu& r z l r t i m 6 qui'8ndl qBi rur- d&'~eltlut pajilitus obambules ; e o q u e n a

$ a ! f im i t i j iaht return ~ a h n in dcterids trahi: cik' fii 'ruucn p+na praecellcre', qucd it! q ~ e m ' n i i h c e g r e ferat~t , magis in fuslrnhrn orium & a b u s excolat ahenus, pf.oipcrare @Lillie , qtlam leorfum' iibi; Verulii hi'; 'ff'ilui fiut huju[;nodi', . @ ' iem 'Ego3certe de te Rnticbam, honeRius, viderunt hip% n~n'cIa8cu1ariis pachitirs ,. 'led $ ~ d i ; ~ u e i e n t i o ; quo!lquam I!billus t u s ti&am& t t f t ta tam publidtuqj fic in ~ u i s a r - C u t vert d ~ c a m ) & Pyrgopdlihicen re- $%~s^Tenriunr p c ~ a r e ~rm'cipetrt ,qlliite-i i t f e r ~ & Artotrogoh. N t q u e video,quid. - fu&~ique!terum ptorePebtks vr$e'ras,, ac freL 23 rcm pectineat, exptab'rari mihi ; quod u i p o k hjieinenimbvo Sole aptlcantes iefi; & babeam dornum,aifi tu dointi no" babeas,

Nam

AD THOM. MOR. EPISTOLlE. 329 N a m alioqui jocus ille fefiivus , & (ut Plau- fi~nl~cafcilicer augurisperfana,divinesfote,ut tiousair parafitus) di&um d e d i a i r mellorlbus mepro hoc tam anlico rn me o f i c i o fis liabitu- in tereciderec. Certequemadmodum tc per- ruslnimicum, c u j ~ tu pudendos lapfus pia cu- iuadeo mrhi noneffeplane parafirurn, (quan- ra rollasin authoris honorern,relaturus ramen tumvls iftud libcr prae (e ferat tuus) ita verete abingrato malam gratiam ; atque ita t ra t tas fufpicor Cynrcae Gaze Ph~loCophum, nondla- iRud admirabile atque ex rntimis Rhetorices tratu tanrum, verunl eclain q u o d ublque te vi- per~ecral~busdepromptum fchema,ur firecon.. deo ad dlvrrias ludere , ubique ad meodicita- c~onantisquoque perfonalnlnduas, & injeaa tem,ubiqueadfameln applaudere, Narn italu- f requent~as lnennone Chclltiani, atque iden- dis ln liberos meos, u t eorum dekribas mikri- tidem peccaroris nomeo inculcans , ranquam am , iitantumverfus meos hrered~tate, ac non anlm: res agatur,propemodum l o l ~ c i f m o r u r n erram nummos effenr hab~tuir ; quafi tui finc vrlls agam paecrrunrldln, quod aFproprl>quec futurirolis paternisverfibusfelices. At egoli- (credo) legnom celoronl. Ego cerce, Errxi, berlsruls,fi quosaut hrbes , aut habicurus es tuum illud auguirir.ncle me nundubrrabofil- uiiq~larn m, longe laqueos, longe rucndtcltacem lere : qut nunqualo r l b ~ I t ~ x r ~ u ~ n ~ c ~ ~ l c c ~ s el&. Nec dtprecur, q u z m s l a tu facerefccllrcet ominaris u k p c adco l ~ i n ~ r ~ l i u : j ? lc!us,ric ctm amicurn i n n 5 a s 5 arqueexantmo precor,ut uberioreisaf- meof ic lu i t~non ag!~ofca:ri, 11ulnrnls tam 0%-

tulgeac alicur~de fo l tu r~a , juatn ex verficulis ciofiln famatn mcai:l,ut e d r r ~ s arque txcuiis rn tclis,quorumego ne:n~uecae(Teul~uatn tam In- me famofislibeIlts. alrena errata pro nle:s mihi finutn cenfeo, qul trecenta millla redimat te- infuhrret in aurem ; tan) rndulgcnrcs 111 hono- ~ut ic io ; qua cju~dcm hiijusgeueris Gnt , cujus rein meum , ut porlus q u ~ m me out] tn~pecat etfu~rvrftr ha.f;tenns. falfis calurnn~is,liiurn l p k nomen verisrnhonc-

t j u s d e m (airs & llludeR, quod lop0 temet i te topprobri~s~ram proiicijfi in falutem meam, aifi~urIasfa~ncIrco, canquam, niG meo b o n o uc Prlncipem meurn, vel impletatis infirnulet, Reges duo fanxillent pdcetn , me mlferum velinfcitlae,nime prurlus exi1-rmlner. Necus- agtlellum linlel dcvora&s rocegruln : nunc ve- que adeo (urn Ouprdus, urnon fenclam, quanro I 9 oefds d u o s fa& pace lir~gare, eoque Ilbel- pretloredimendus lit ejusvlri favor, qul fit tam 111111 ~ I t u m nunc drruum ed~drfil blandulum. prudens, uc altero quoque v e r h obllvllcatur S e d ~ l i u d dcmuln divl~luii, f u ~ t ~ n v e n t ~ i n , q u o d iul , tanquam Lethreum poculu~n i~~rerblberi t ; dlias omrles, d c tcllas IIIPS chatltes ~nferorurn tam genetofapaltna, uc non eligat u , ~ d o f e ad- fuiras,ta~n furmofulas am~culas adfinxlRt tlbi, vecfusmaledi~aal~orum , v e t u m ~ ~ f e ~ u o ~ u e q a ~ t u I c u n ~ 1oir:r: atque otlunl oblectes tuum; felconeret fuis; tam fortis & invittus pugrl,uc I ~ I ~ ~ C ~ C L I S V I ~ C I I C C ~ q t~~4; l~~~ I I O ( ~ ~cnpenrer~dl - Herculi f u r ~ s p t % clava p e r p e ~ u o p u ~ n e r Lrcum; cuivs , qul quutil elle ilbi q t i ~ d a t l l vclcorpore tam ocularus ac lynceus,ut nonv~deat I u a ~ n fe defo~mla,vel morlb~rs f a d a lei,rrdoc, quzvel redrrefcomrnara ; tam u ~ b a n u s , u t ~ntanum, obnoxia d~Ctettrs finc vrl crtrni~i~rrwnrbirs , ho- fiultum, fur~ofuni, canem, rabu lan~ habeat In mtoes Lcul~andi Llertes in fua vlrra lu.iunt ~ p l i , faccrlrs ; tam placabllls ac ~ranquilla:indolrs, u t u t quando gvlrare non pot i~nc opprobrium, fidefragos,psr~d~~s,&perjurosincIamans,ta- anlam Laltem carpendt prz~rpranr mnults, lpfi- men abltrneat conviclis; r ~ n t u s adfertor P o t clue pocii~s de fe triumphom ducaut; I raquum tlca,uream contern111 poltulet , prtemonens, tu vtderes Antimoroll tuutn , nor1 Mortam ne quls atnblat a b ea laudari, quae fibi vetat n lodo fedMan~am quoquelplrare, quando ne- credr ; tam vehemcns Orator,ur dcfendaceum rnrt~ifuturum ~ i a e b a s a m b r ~ u u m , undefitille provocare,qul relyonderit , provocatum ve- furor elnilIus, r~>alolR~ in tuas tunas ~ p l e p r z - r o , qul prtot Ilelertt ; tam p~lchreo l ivam me- ludere, quafi eas ultro fefe offcrences ttbi ,ami- d ~ l s ~ e c e n s i n armis, uc in media pace de bello c o videlrcet calm necehr io Pr juratrllimo my- Jiriger ; tam rquus, ut inraniat, q u o d ipfius li- fiz,fueris etnilIurus ~n me. ber vere fit taxarus mendaciiabillo, cujus to-

lllud opinor netno leget unquam,qui non in- ram genrern eodcm llbro failus iniiniularat an- fignem ingenri tui notam judlcabit , Sr plane re perjurj~; tam fruttuolus encorniafies , u r B~lxianam faceti~m,quod quum re dlgnis ver- Prlncipes B curporis dotibuslaudari pofiulct, a fibus, ad ruam ipGus me pinx4Ti'es e&prem,veti- fortunae muneribusferat , 4 virtute a o n finat, tus ncnondum iatisexprei?ili(ies te,raOulm ad- niG Cr qu'iddicaturin sgenere, fic u t dicipofit noraRl in marglae, quo$ talem nledrcersseffe in quen~libec : fiquidverofatlum lit ejusmo- in patria. Ego, Birxl,quairs d o ~ n r iim non dico, di, ut idviri,mulreres,pueri, lapidespropecol- tle firnilis tibi lim;cujusglor~atn, Gvequamipfi laudent,ejus rei Pythagoricutn indicat filenti- rrbr trlbuis, nnn mereor, five quam tr&.twnx um; cantus Apelles, uc (nifi tabula ejus cum alu, nun afkeilo. T u veto qualts domi fis effe- favore fpeaetur ) duos videarur Principcsex ciRl tandem foris u t cognofc~ pofis, Quetn eadeln propetnodurn denigrarc fidelia tam (quum te vide^^ velrs 6 fecret~s efle Regtnz) anxie ChriRianus ,ut nifi mlhi d u o Reges abil- n o n pudet elusmodi rabie rabire in Confilia- lo (prccibus opinor) itnpetraaent veniam, rlum Kegls, qua ~ l e c i n rabulamqurdem quis- nunquam potu i f i t obtinere C h r ~ f i u s , quia quam rabrrnlh rabula. acerbe olim dcbacchatus in nos,quoniam u n o

Et t u quurn hunc in modurn roto t e libello iitrepercufis verbulo,memiIellum agniculurn geiferis, opcrae precium ell v ~ d e r e quomodo, h o m o p l & u ~ o lupo t o t m degluti-

1Ct.j

330 DES. ERAShlI 1st ; tam Iepidusdenique, tam feRivus,tam lo- fycctrorum. Proinde cjr~oad licet , erga te lit lers , & ulldiqt~e tam con~ummata:~aptentiae, lleurro ujettlet &edu getam, ur nec dlgnaiu- uc Gbi ipkfanl~lrates e lk fateacur ~nfernales fu- rus unquam Gm, albusne fis anater, inqu~rere. rias. Eas ergo cpum habeas, Ur~xt, domelti- Quanquam nec opus eR iff ud inqurrere; ram cas,ut CsfortaRis ambiendusal~~s, ( i cub~ hot, atrtlrri entm t o u n ~ re atramenrum redd~drr , qulbtls cum elusmodt fod~lrbus Iibear lndere, quam carbo eft, Tanrumnetant grari o a c t i ego teprofe&o aecmlmlcun~ hocreo,nec am1- p l o ~ ~ o s oblitus videar, quo meorum verluum cum expero. Nam hoRem tuurn ti1h11 t~rnen- n:endasadnutalt! ledt~lo, nec eas cuj~lsqualn duln efi, ne (quad t u minans) uirqilanj Inva- patc~iserroies habe~t quam meos,drrisinterim dant f^ona,nernpe trabal~bus clavrs a r a i u s fcr- tl i teacfurt~s(fi vers farer~s) obnox~us, utrtque rumlpat;e t rb~,quam ut d tam carocaprreqoe- noftium iuyplex quodii t falubre c o l l ~ ~ r e c o r ; antavclll quoquam. A m i c ~ s vcro ac f~mll ta- uofuperr n t t h ~ t l b ~ ~ i ~ e c a t n propitilfint, ambo- Itbus elusn:odt p r R i ~ p ~ n i t r~occreconraglum. rum viria ut corrlgant, ac mlhi Colacam ora- Conrrd111lm:cu~ tp!et~btnotl ero : nequeenim tionem caRtgent , rlbt pcrpurge~~tiolaci lnios cum odiflepoflcrnt, cujus tic obfiIIi mrkreor; ingenll ; n~rhr b a ~ b a r a verba velrnt 2 lernlone jm~adamjremcerre ,nl vercier, ne n)c rcda- tullere, 11bt barbrros ~ R u s mores 2 peaore ; maces tnuruo , ut qt11 frequenter audicr~m, deniquc b s n l g ~ i latgtztitur & m t h ~ fallospedes quatn fit rnolcfius RC I,OX~LIS acl3oreluscetnod1 in c~rmlne,% c bt i a n ~ ~ m C ~ ~ U C in corpore. ...----- - . - - - - - - - - -

XIV.

EPISTOLA

THOMA MORI ANTONIUM BONVISIUM,

Mercat orem Luccnfim, -

Tun1 Londini agentem, poltca Lovaniimortuun~, cx carcere, quo araiffi- tne r c l l ~ b a r t ~ r , pauloanten~ortem , carboneicriyta,

p d t q u a m omne inftrumentum Ccrlbendr e a t lublatutn.

Anoo M D XXXV.

A hficorttm r r n i c i h e & merito mihi ca- in hujus adnlirabilis amicitia: t u z iuavitate I s Q~onlnm prafagir m ~ b i conqule(co. Et nelbo quopaQoran? fidelis

arrrnor, torra:ke tilio,iclJ taintn p~ietog~r,haud amtcttix profpeiltas v~detni mrhi in hoc im- dlr? ! I ~ ~ j c . f u : u i n ~ i ~ ad re !c~i>endf facbl~.irem ; proipero iI.r~i~, nlez naufragio propernodom decrevi, d , : :~ Jrcet,boc lalrco, Ei~12ollo figntfi- parla faccle : ccir& (tollarur i n d i p a t i o non care, quai~:urn In hoc f01 tunas illcjc: de~rquio amat1 mlous, quicn meruendt Prioapis) quad an ;~c~r ta : t i a j ~ ~ ~ ~ : d ! r a t e : r f i c i a r . N.im ants adreltqua pertinrt, plusquam paria , quipye quidem, Vtrorllarill~rne, t a m e t f ~ m t ~ ~ f i c c c e r - cum rll,, Lint inter fartuna! mafa numeranda te i t~nper alnoie IOU 10 me tuo dele&atusIum; o m n i ~ . A t amicrtia: tam conitancis pro- tamen recordanrt tnlhl annos jam propequa- g r e i 3 0 ~ ~ e m , quam ram adverius fortuna: d ~ a ~ i n r a Bonv!ls domus non holyttem fed caius non erip~iir , fed ferruminayit fortius, alomnum fiilffe,verecuod~dlllea p r o f e t b fete- ameosprofeQo fucrim , iuter fortuna: bona fi r a t , ut lincera llla quam alloqui ex amicitiz numerem. Sublimius haud dub12 bonum eft, noRrae Ira cogitatlone degiuciebam, paululum a t q u e a ~ ~ u l l i u s , pecultari qltadam benignirate qulddam pudote quc~ddm ruRtco ranquam provenlerls, a lnrc~t iz tam fidells, & fortuna negle&;e vicrGtudruls fubacelceret. Verum deflantc conltanris , raro concefla felicitns. enlnlveronunc hacego me cog~ca~ioneconio- Ego certi non aliter acciptoatqueinterpretor, lor , quod bene vtcrllirn m r h ~ tnercndi de re exitnia Der mikratione curatum ,111 in. nunquam ie praebebat occafio. E a fiquidem ter tenues amiculos nleos, tu vir talis , amicus amplrtudo lortuna: t a z furc , uc conimodandi raarus, talnlongo tetnpoiepatererls, qui ma- tibi n u l l u s n ~ ~ h i reli~:quererurlocus. Conlc~us gam i h u s molefiia: partem, quam mlhi ruen* iglcur n ~ ~ h i , non O&CII aeg leau vicem non re- tisin me fortuna: inoles invex~t , tua c o n i ~ h - per~diCie me, fed quta defic1;b.t occafio : cum tionelenires ac relcvares. Egoigitur,mi Anto-

' ja11~teco~1~1cr5,et1amfublata~rependendr $e, ni , mortallorn omnturn catlflime (quod Ie- l ic iu me amdildo & demerendo yerfiftere,rn~o lumpoffilm) Deum o p t ~ m u m maxtnlum qui

+ adeu progredipottus,& curlu quodilndefeITo re m ~ b ~ ptovidtt , obulrb dcprecor, ut qunndo procurrere, otpaucr Cc a m l os fortutlatosatn- tlbi talern debitorein dedir , qui nunquana biant,quomodoruproftratum,abje&uo~,af- f01vend.o lit fotutus , beneficentiam iRam, fl~&tum, & carceri addrCium Morum tuutn di- quam mibi quotidte ram effufiis impen- ligrs,arnas, foves Sc obfcivas, cum prtitinr pu- dis , iple tibi prolua benignirate dipnetur re-. dorrs mei qualryuali arnlbitra m c abluo,tum pcndetc ; turn ur nos ab hoc aerumnoro &

Pro:

& (39) % procellolo ieculo, in fuam requiem, pro lua opes,univerlamundi d o r i a m c non iRius quo- mxeratione perducac , ubi non etit opusEpi- que vita:dulcedo v~ le lca t .A~~~~cvrum o m n ~ u ~ n fiolis, ubi aon diltinebit nosparies , ubinon a fiielrflimevale. Fam~liam ruam torarn,\~erit~ la

arcebit d colloquio janitor : fed cum Deo pa- me afieAu finliItmam, ChrrRus fervrr ~uco- treingenito, & unigenito ejus tilio, Domino lumcm. & RedemptorenoRra jelu Chnito, atq; urri- u(queSpirltu, ab utroque proccde~~te I'aracle- THOMAS MORUS , frultra fe- to, gaudio perfruemur aicrno : cujus incerea cerofiadjiciam TUUS : narn lioc gaudii delideriofaxit omnipotens Deusur ti- nefcire jam non potes , quuln tot

bi, mi Antoui, mihiquearqueutina~~l mortali- beneficiis cmeris : nec ego nunc ra- bus~ndecun~ueornnibus, omnes hujus orbis lis fim, ucreferat cujus fim.

: C I _ _ _ . - I I _ - - - - -

Sequonrur

DESIDERII ERASMI 7

THOMAM M O R U M

1.

ERASMUS ROTERODAMUS THOMcE MOKO S.D.

v Ixullis literis co~sGquiqueam, quibusdi- ris hujusrabcllarir caput dcvoverim, cu.

jus vel iadjlrgenr~a , vel perfidra fa&um arbitror , exyeaatilfimis Mori met llterts fuerim fcufiruus. Nam ~n officro ccfTafIe te, Cu$rcari a-ecdebeo,nec libet. Ta~netfi f~~pcrioribusli- reris'vehemenauicu1e recum cxpoitulavlmus. NequeverF~nur,nequidnoltra1~~~ertas recom- moverit, q u ~ non ignoresLacedatl~on~um 11- lum ad cutem ufquepugoaodl mot en^. IIIud extra jocum oramus, mellrci&me?'horna, ut ~ ~ r i t u d i n e m , quam ex nimjun~ dluturnb tui tuorumque fcriptorum deficlerio cepimus. uCura aliqua f$rcias. Expettarnus omnrno, non epiRo.Ialn , fed ingencem l~rerarum Lrci- nam, quie vel Aigypriut~l d26o@$ov degraver.Si qui lint iRhic bonarum lirer~rum cultores, tuurn erit o&icium, eos ut ad-nos lct ibant exti- mulare,quo videlicet amicorum orbem omnibus numetis abfolvarnus. Non a u k illos JacelTereprior. Nam ribi nth11 referre puta- mus; quomado fcribamus ho~nint hclliime : ad hzc rnei, ut mihi perluaii, amaoti(ii1no. Va- le jucundi61ne More. Oxonla: , Anno Mcccc xc~x , NataliSimonissi Judae.

I I. ERASMUS ROTERODAMUS

THOME MORO S.D.

S Uperioribus diebus cum me ex Italia in A~~gliamreciperem , ne torum hoe tempus,

quo equo futt inlidendurn, iuu'oor: & illitera- CIS fabulis terererur , malui mecum aliquoties vel de commnnibus itudiis no firis aliquid agi- tare, ve1 amicorurn, quos h ~ c u r do&iffimoss ita & fuavifiimos reltqucram , recordariom

frui. Inter hostu, mi More ,velinprirnisoc- currebas: cujus equidem abientrs ablens memoria nor1 alrtcr fiui lolcbatn , quam prakn- tispraegens cooluetud~neconlueveram,~ua dir. perearn , fi qurd uliquam in V I I ~ conciglt melli- tius. Elgo quoniam ornr~tno aliquid agendum duxi. & rd cen~pusad Ieriam commeotationem parum videbstur accommodatum, viium eR Moriz Enconliun~ rodere. wg I'allas rRud t ~ b i mifir in mencem ? inquies.- Priinum ad. moauit me Mori cogilorr~cn,t~bi gentile, quod tan1 ad Morile vocdbulilln accedir , qualn es ipfe i real~eous; esautem vel omnlum [uffragib al~en~fimus. De~ndei'ufp~cabar huocingenii nofiri lufum tlbl przc~pueprobatt~m iri, propterea quod foleas hujusgeneris jocis, hoc eit, t~ecindo&is, olfallor,nec usqueq~a~ueinful.. gs,impendio deleaari, & oalninoin cornmu- nl mortalrum vrta Dc~nocrirurn queodam agere, Quanquam tu qu~dem , uc pro IioguIari quadam ingenii tui perfjricacirate ionge lare- qtle i vulgo drflenrrre bles , ira pro incredi. btli moryrn luavitate facil~tateque cum omnibus ornnium.horarurn homioem agere&po. tes & gaudes. Hanc igicur declamatiunculam nonfolum lubens accrpies , ceu ucc~n~douv~u rui fudalis, verum egran) tuendam iuicipics , utpote tibi dicatam , jamque tuam aon meam. Etenim non deerunrfortalfe ~itilitigatores,~ui calumnientur, partim IevioreseGe 'enugas,quam ucTheologum deceant, partim mordaciores, quam ut Chrifiianae conveniant modeitiz, nosqueclamitabunr veterem comczdiam , artc Lucianum quempiam rderre , atque omuia rnordicus arripere. V e u m quos argumentt levitas, et ludicrnm offendit, cogireat vciim, nonmeum hoc exemplum ere, fed idem jam olim a magnis autoribus faaitatum. Cum ante tot fe~ala.~oc~~qe~op1r:~1av luleric Ho- merus , Maro Culrcetn & Motetum, Nucem Oyidiw. Cum Buliridem laudatit Polycra-

[ T g 2 tes,

33% DES. ERASMI tes , & ha jhs ia[tigatot Ifocrates, injlifliciam etiamnon optimasoptime ramen tueri p ~ d s r GIauco , Therfiren & quarcanam febrim Fa- Vale difertifime M o r e , & Moriam tuam \rorinns, Calirtium Synefius, Muicam & P x a - - gnavirer defende. Ex rure, quinto Idus Ju- fitlcam Lucianus. C u m Seneca Claud~iluierir niis, Anno M D VIII. m&umr,Plutarchus Grylli cum U!y& Dialo- logum,tucianus & Apulejusqfinum,& neicio - - - - quis Qunnri Corocot tz porc'elli teftamen- 111. ,m , cujus & divur memrnir Hlcronymur ERASMUS ROTERODAMUS Proinde, fi uldebitur, 6n&taariRi.meIstruncu- THOMA MOKO S.D. ]isinrerim animi cauh , aut fi marlnr, Upfetuseriltimat fenoftrarcnarum opera, cquitafG in arnndrne longa. Warn qua: ran- L p l a n s q u c a b infetis e m e d h MagiRri m6- dem elt inicjurras, cumomni vita:rnfiltur~ itlor liuorur omnia, quo~;etrahani adolefcenrem In l f i s conceda~nus;itudtisnullum omnlno lu- fuum ptiltinum. Nun Rarim eodem drc Lo- rum permittere, niaxlme I jnugz krra dpcanc, phifiicislibiisdiRraCtis; Graecosemerac. Vi- atdue i ~ a t raeentur ludicrai ut ex his alipuan- d e . ut cum inc~deric opportunrtas , gnavi- d ~ ~ l u s f r u ~ i s r e f e r a t Ledlor ,%non o h n t h 0 n* ,ter agas partcs tuas. Nth11 hujus ingenio rir o b e f i , quam ex quorundam retrick a c gratius , nihil amantius. Bene vale. -Vetl Glendrdis argumentis ? veluti cum alias diu t o librum Pluta'r~hide difcernendo adulate- con[arcinata orariane Rhetor iyn aut Phllo- reln abamieo, longiuscalum,Tedquo n b n a l ~ u s cophlstn laudat,allus Principis alicu~us laudes mihimagisplacet. AbSolvamfaventihusSu- defcribit , alrt$ ad bellurn adverfus Turcas perisintra dies 000. Videtur mrhi hocpro- movcnd~rnadt lor tatur ; alinsfutura przdicit, pernodurn magis ad rem pertinere, quam di- atills .novas de lana capin-* comrnlntfcitur gladiari cum V~gilantio , duce Hierooymo. q a a f i i u n c ~ ~ l ~ s . U r enimnihrl nugacius, quam Rurfum vale. Sj vrderis Lazarurn nofirurn, &ria nugarorie rratllare : ira nth11 fe'kvius, hominemplaaeMufis & Grarris natum, quit- y a m trattare nugas, ur nth11 rnrnus quam fb Calutcs dilige~lcer : bortare, u t pcrlcrlbat nugarus fulllevideans. D e m e q d e m alio- mezquaehaberin manibus: narn habeo q u z - rum erit jiudicium : tarner(i,nifi plandme fallit dam plus qurm nova , . q u z non dubitem IP ~p~aau.rir~ ; Qulcitiam laudavrmus , fed non futura gratrfima. Mll l~es "ale. Cantabrigie omuiao dulre. Jam veto urxde mordacita- Anno M D X. tis cavillatione relyondeam , femper h e in- geniis libeltar fult , * io communctn homi- - - - - nuln vitam'filrbus lullereot impune , lnodo aclicentia exiret in rabiem. Qo magisad- I v. miror hTs temporibus mr ium delicias , qua: ERASMUS ROTERODAA4US r l~hi l jam fete nifi lolenrles ritulos ferrepoKunt. T H O M ~ MORO S.D. Porro n o m u l l m adeo przpoRere religioios "Ideas, ut ~ e l ~ r a v r f i i n a lo Chirtfturn convicia T nusquam c e a n t q c o p b a n t t mii, ua feranrcitius, quatn I'ontlficcm aut Pr~ncipem U l i u l l u m non movenr iap~dem , q u o no- IeviRimr jocoalpergi~pir~lerrtmli quid q d r ceant Eralmo ; Petlualerant Colonla: uni at. 2~cpr.rd &tinet. At edim qui vrtas h o t l ? i t ~ ~ ! i ~ quealten, lrbellum lllurn ridrcl\lum de Julio i ta taxac, u r neminemomnino perfiringat no- cal ls exduio'd meconTcr iptum fulfle, minarim,'quzSo utrum is mordere v~de tur , an Luri plunbus , ni przlens im y ~ d e n t ~ ( I i m i h dacerepor8acmonerc? Alroqu; quo[ oblecro calumn~am r e t u d ~ ~ m . @od fi qurd huj& norninibusipfkrnctaxot Prapterea qui nttllutn fufpieionis apud vos quoquefuborrum e&, uc bomihum genus przteimlt;it, isnullihomini, Iolct ln hujusmodi negotiis pcf rnultos obamL vitiisomnibusiratus~rdetur."Ergo,fi quis ex- bularc divinatio : tnrrro ad re exemplar litera- tiraric, qui leiekdum clam3bit,lsapr confciin- rum mearum a M a u l u m Bombafium : tiatn proder fjllrn , aus m t e metum. Lafit perlongurn fit,eadempluribusfFribere. Nlhil h o c ingenere multo l~berrus hc mordacius di- pudet ~ R o s $xophantas, & ncfcio, quomodo yw fIieronyn1us , ne no~~rrtilbus quidem aliqua: falfifima func , libentius credit vulgus. qdori%spar&!ls. Nosprz~rer '~uam guod+- P r ~ d e m crat in animo fiubrnonere P o n t i f i c e ~ ~ mi-ni&srn totom abitioetnus, Ira prcrtere<py:2;:, Cummum, ut hujusmodilicentik indies magis lud=rnperavimus, u t curdatus Le8oi.facr- s c magrs glifcenri finem imponerer , fed non- 1.t fit'intcM&turus , nos vdluptatefn magis durn lnc~dt t commodrras : Anronium tame0 ~ a r n morfiim quzIilCe. Neqoeenlmad Ju- Puccium Oracorem admonui Bafilez, & rece- venalisexetnpl~m ,-occ8kam rllam fcelerum pic (ecuraturuni: nam illi quoqueres npn dl& fentiham usquam movimus, & ridenda triagts rnulanda v i d e b a r u r . ~ u m ru duodecim angda"7 q a a a fzdarecenkreRuduimus. T u m fi quis tosmitris pro novem, non videoquld lucrl fa.: eR , queh -net placate polful'lc, is filteni cia;, Video futururn, ut fYrtunaefiecundus fi& illud t n m i o e r ~ ~ , pulchruuqeKe d Ri~lritia vi- tus te notrjs au6rat.Sec-i h o c moderatius fero, ruperari, quam cam loquentem fecerrrniis,de- q u o d m interim felrx es, qualiacunquc noflra coroperiona ferv~endum fu~c. Sedquldego l int fatla. Vetusefi,amicis convalelcentibus k c tibi patrono .tam Ctngulari , ut caulas foreria mittcrc: a t iRhincnecIkeracrnittuntur, - -

cum

AD THOM. MOR. EPISTOLPE. 333 cum d cot morbis rev~xeri~n.DeThzolo~orum theologicas, ab~lfales fapientias, & articulos quorundam fucatiillinistechnis perlongurn fit Arn~old~ TungrenGs. Mitto unam epifiolarn fcribere: exliteris tlle~s ad Roffeufem , Tabu- ad ~arlianum,~uodisCuf~icatuse&t~riore~ l apa r~ t t l in t e l l i~es , natn h a ~ u m exelllplar ad 11brun) Utopiz mepcofe&um : ~d nolebam ce m:tru. Bene vale. Caleod. Jao. Bal'iler, htpire,q.um fit nlhil vmtus. ~ i a ~ o ~ u s l ~ ~ e JU;

Aano M. D XX. lil & Petri, ut intelligo, jam ~qSxa~xtMaek , - - , U F ~ ~ ~ P ~ X ~ in manibusell, & uniceplacet. Mo-

v. rlam ~ndiesexpe&amus. Uropram tuafn reco-

ERASMUS ROTERODAMUS gnitam huc quamprimunl il~ittiro, & nos ex-

THOMA MOKO S.D. cmplar dut ~afi leam mAtemus, aur fi mavis, - 1 Lutetiam. b quid habet Ammonlas, cura,uc

AM ad ~ t e r accin&o,binz iimul mlhi reddi: quavr~munl ad nos veniat. proceps Jrr hnrlirerz sneque PUer U1iuSs neque abiruqadOrnat, & nos quo aut quando pro- nos * ''. 'YngraPham exhlbui fe&uti,il~celtum habenlus. Exlgirur ipopuio

Gaipari*ca Jubetdari ducat osjarg?~ Pon- ingens petunia eague Pofiu~atlo [ece- d e r ~ s , a u t v a l u r e m . ~ ~ ~ ~ o f c ~ s non cafirenh, fed pta efiaboprimarlbus a s prilatis, bocefi, hir Mcrcuc~ale vetbum. I?opvC qolsearv?lor. qLll foli nlhlldarllri funr. Nuns 'ivitates con- Refpondit Srufelus 37. cum dlil'!dldro* filltatlt. i &sowe$rcdg alias &&ar, nunpad& m l l ~ , inquanl I valur nlhll allud figllificare mmu mag~nifrcearlilarl. agn ya(lim explen., pore' * quam publicam 13riacl~rs afililla- nlillrumgregibus, fed lJnde, aur c~ jusno- tioncm, At nos, inquit, hunc halernus 1110- mine oenianc, Inserrurn. 0 *iferam hanc rem. At~i ta inql lan~, ratlone 110s f~lliarur. , i tot vu~turlbus arrobnl 0 qul?efirurn moremdivinare ~ ~ r u ~ ~ ~ ~ ~ fellclfimam , fi clvitatum inter ~pfaq e a r f~ngrayka. R e c e ~ l Tyngrapham meam- cop cord^ ! hgnifica , num eodcmL animo monebls igitur b~nllnen1, non e re mihi con: fit i, me ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ i ~ ~ f i ~ & Colerus, atque item fili1 quindecim Aorenus perdere in fexaghta - R o ~ e n f i s ,kquo tlhl &p&rcripfi, ParetFjus aogelatis*. Rogabis Archapikopum, utpecu- gu, hasreddir, nalauri&lo prlndiodac~pit , niam tibi tra-drr , tu collocabis apud Gero~a- vir dives acprobus, molts cjctultytga ,4

00s Stetlingen. & fcriptuln huc mitres, quo re o ~ c , o , ~ d , ~ ~ ~ me, quafo, tub c@Rfillo. hie r e c ~ ~ i a m : nili erlt , per queln huc nxttas ~~d~~~~~ poltremam ad nliNb, zprecor r;&ius. ExhauIi loculos ornnes. durn me ve- ~ l r , l f o ~ q u o d i g n u s e~ , cum fyngrapha, fi'o. Credemihi, Mores effud' fuf'ra qua- N a m S a u l ~ s lfios nllsquam lice[ comprehefr- drip~c~totflorenos-Jan1~e~icululll efi* ne be- dcrc, ni Brugas profirifcar. Benr mle More t ~ e vclt~rus famemor~ar. Si TunRallus hic hy- fuav1amc. Anrverpla: calendis ~ ~ ~ ~ ~ i ~ . A ~ ~ R emat, ill1 m e adjungam , nam id i~npenfiisnle ,fihlc if^^^: fi no:iduln Hieranymus ex- cuplt. Adi i rskeul l l fcribcren),Petrum Agl' efi CAorurnell[~, a b hot emgat: deber diurn hof~es Angior'lm* offerclls~rerlatibro- enim. Re~nllre exeinplaria ~p~Rolaruln quas Iurn 3 cttcrum de n9Rr3 Pecuol' m n ~ ~ , & qua: reddidir L u p f ~ u s , a d pee bum. De UrGwico fac iyites. Hieronyrnus horninem ccrtum. Rurfum vale cum -tuis. intrs biduum aderit cum ingenti Sarctna Itrera- M. D. XV1. run1 ad me.Ubiacc~pero, f~ciam tecertiorem, fi quid erit,quod re fcire oporteac., De infula VIf. deqtieciztens curabuntur omnia. Hazckripfi inter componendur~~ larcinasmoxequuln con-

ERASMUS ROTEROIIAMUS fieafurus. Bene vale canlfime Morecum tuis THOMiE MOKO S.D.

omnibus. Antverpit poll~rdle Calend.0Bobr M Ifi duas literaruin Grcinas, alreram per

"Anno M.D.XVI.Curavr utCantua1ien6r,C0. negotiatorem quendam , alteram pet letus, Roffenfis , Urfaw~cus , & ru G vis,inrec filium Johannis Crulli , cui tuoperam tuam

navaveras. Ei commendavi codiccm, inquo primosaccipiatis Hteronymi volumina. Rut- rum vale. P. Agid~us plane te deamat. NO- erat Reuc hlinica,qua: mlkrt? defiderabat R O E

biscum afiduP vlvlc. Mire fsvet tuizUtopiae, feniis. Per priotem mili libellurn Reuchlini, verfu~n meo iumptu. MitreUropiam, ubf

teque valdeiaIutat cum tuis omnibus. primu~nlicebit. ECt Aatverpiz Senator,cu~ - - - - ufque adeo placet , ut eatn melnoriter tencat. V I. EpiRolaDorpii cui to relpondiiti, fic 4 ruisde-

ERASMUS ROTERODAMUS icripra eR, ut ne Sybilk q~idernpoflitle~ere, THOMW MORO S.D, vellem mhteres minus male fcripram. Qzfo er fal'c~culum eplfiolarurn ad te mifi te, ut fcribas ds omn~busdlligenter,cum pri-

una cum-exemplo Utopia: per quendam mumlicebit, Nam hicmagnarerum mutatio fibi vehenle~>ter ut aj&ar amlcum, OneraBern videtur inRare,nifi mc animus falltt. Eeaeva- plur~bus~led verebar. Nunc ollum naaus,mit- le cum tuis ornn~bus. Qu_i has perfect, pro- to Reuchltnlea omn~a ln uno b b e l l o , ~ m i t a bus eR juvenis , ei promifit nefcio q u ~ d commun~cab~s Roffenli, ur quampr-lmum le- Sixtinus. Is ea fiducia petit Angliatn : gat, ac remlrtar. Nam qutdam Lunt,quaenus- ignarus ex fimplici p r o m 1 6 non nafci aaio- quamueperias. T u lege propoGtioncs planc ncm. Sed tamen extlmula hominem,

CTtJ 3 us

334 DES. ERASMI ut magiscif;vear. Si Pollio crebro fuir apud te, rum eR, ubi futuruselt, ienjpus hoccurn illo fmIe coojc4abis quid ego palfus fimEruxe1- rranfigere. Alioqui confilruta erat Lovanji l ; ~ , cui q l ~ ~ t d . ~ cuni cut ialutaroribus Hifpa- el t~vare, Theologis etaam id magnopere fla- nlsfuerit res,pra.rerIralos& Germanos. Roc- gicantrbus. Solus N.murmusatadhucrielc~o fum'vale.Al.rtve~~i~, poRrldieNonas Martias, quid, glorizcaula, ut ne parum vir conftans anno M. D.XVII. videarur. Cave fraudes rae i%a tua cpiftoSa,

quam inabfolutam mihioltendik'. SiepifioIa - I - - JuRlnjanr Oraroris Vcneri apud reeff (nam mi-

V I I I . hr perlit) f ~ c hucredeac ; fin minus, roga hu- ERASMUS ROTERODAMUS maai6mum Nicolaum,Secrctaraum~ll~us.ur

T H O M W MOKO S.D. exen~yla~rurlushucmitcat , una cumea, qlla

Alend~s Mdjl Venus invalefcentrhus jam- ipfc Marco Muluro gramtatus e& Scribam C queedain advelfismedlo o o d h fClphu- fufius intra meolem, cum mittam tabellam.

la naurica, non fine yericolo ,in rupes quasdarn De equo nhil bdhuc audio , atqui nunc furllet rjetti ~u lnu t , in Calliam s a u d ylocul 4 ~ ~ l ~ - ufui. Benevaleci~rn luavlfima con jud ibe -

nia. Moxventi afpetcimi, quosrelrquoirincre risque dulcifimis. Petrus Egidius una cum lirtus vicroum nobrsexafperavit.lt mt~tros apud Corneliola tua re tuamqae plurimum Ialverc

110s cyi~anche & pleurirideocciderunt & occi- ubet. Anno M, D.XbI1. dunt. Petrus k g i d ~ u s & ego pingimur in ca- "I----- den, tabula , earn trbi dono brevi mitternus. 1X. Verum incidit rocomtnode,quodreverOs PC- ERASMUS ROTERODAMUS trum offendenm, neicro quo morbo laboran- THOMAi MOKO S.D. rem graviter , nec cirra periculum , unde nec -&teris xgroro , trbi uni valeo. Gratis adhuc latis tevaluit. Nos bellevaleba~nus, kd CSuperis,reuerlus lum incolumis dnrver- nefcio cjuomodo Medacovenic in mentem, ut piam tertiocalend. Junlat. Delabcratumerac purganda: b~lr jubcret me pilt~las aliquot fu- iterfacere per Lotharingiam: jamquead man- mere,& quodrlls ftulrefuaGt ,ego Rulrrusfeci. [em Ccfarw , oppidum lo Alpjbus fitum ,pa- Jam ping caperaan, verum pharmaco fum- vcneram. Vcrum ubi oideriin pafim mi&- pro cum ad prCtorem tedirem, negavit eundem turn greges, rulticos pafim ex agrrs in oppid;r elfevultum : dtlata eRigitur plCtura in dresali- fommigrare, Pr r~morelfctadvenrarenlanum quot , donee fiam paulo alacrior. Epigram- ingenrem , verti confil~orn , & ptr~culuin non mara tua & Utoyram mifi B~Gleam per pro- effugi, fed muravi. Coloniz na&usium Ora- priurn nlit~lltrum , quem in hoc aliquot men- tores Icalos, qutbusadjun&i, confecimu~ fc- fis hic alueram, un i cttm mers aliquot lucubra- reequites odioginca. Nec hoc numero fine ~ i o n r b ~ s . T o n ~ t ~ 1 1 ~ be1l:fIimi v.tlet,~mA rriurn- periculo fecrmus iter. Epil'copus Bafileeofis vir phat: tantum hic na&use[t vste~umnuln~sma- admodum natu grand~s, integer & eruditus, tum. Perlegrc Coplam rne3rn , ac mllipro- d i a u mirum qua me lit hu~.n~nlanrtate profecu- bat. Paneggticum qtao Z'h~ilppurn Iaudav~, [us, honlo alioqui mulrorum confeniu non ad- u n i d admtratar: Budai AIlcm totum excur- rnodum benigausr N a ~ n huncnevum rePC- Gc,&ad eum fcripfit: verumillenoddum qurc- riurrt in tam fotn~ofocorpore. lnvitavit,com- quam refpondir, Cartlinal~s Gurcenfis hinc plexuselt, ornavit teflimonio vocis fus, ,obcu. ante dies aliquot abiit, CzCare, ut audio, non 11tpecuniam,forr~nam,donavire~uum,~u~ admodurn cquo. Cardinalis Sedunenlis heri v~xparta~negreflm, Ratim quinquaginta do, drfcetTir ,apud quem ,eo die prandium egi: qui rcnrs aureisvendere potui. Paraverat poculum cuin mihi longs fuit drfputario de Novo r e - argenteuin;veaumaurrfabcrillr verba dederar, fiamenro, rum de bello : is palam debacchatur id quod indrgne tulit. Eloqui vrx pofium, in Gaflos , & ut Heivetium decer , ingenue, quantopere mibi placeat hoc cc~lumBalileenf~, Ajebat Germanos eo tendere,utamnes Reges quantopere genus hominum : nihrl illis ami- fubfint Imperatori. Cdar Moguntiam adit, cius , n~hilfirrcer~us. Quot me comltabantur nam illic, ut ferunc, concll~um futurum Pro; equisabeunrem , qwrbus lacryrnis dimiferunr? cecum Germaniz, Carolus nofier Gandavi Quanquam &. alrunde conditaonesnon inha. concilium agitar , quo Czfar non accelfit. neltrl: offerebancur. Unain Epiffolarn mrfi , ex Ajunt abirenondum fatis placatum. Dii boni, quaporeris conlicere menonomninofit~~pe. quisunquamirarus fuit hoc feliclus? Paxcoi- Novum Te~ainenrum &abiis protratur,quos tura fuerat eriam cum Ghelriis , & quidem arbitrabar~naxlmc calumnraturos : primartis conditionibus Caefari quoque ;equ~Rimls. Ve- Theologis vehctne'terplacer. Enchiridton rllud rum id ~lleiinpedivir, ae ullum usquarn llobis exofculantur omnes : rd Epiicopus Bafileenfis &et bellum. Philippus Epiccopus Ulrraje- Gmper c~rcurnfert.VIdi m a r g i n e s ~ r n n c s , ~ f i ~ ~ dinus urbem fuam ingreUuseR & aufpicns fe- manu depictas.Sed defioo hzc , ne gloriofLIus IiciRimis, &infigni pompa. DUX Ghelritr: di- vldear. Quanquanl apud Morum nonverear citur oao m~llibos hominum contra€tis Phry- vel ineptire. Sed 7eadrorg ,bde~m W J ~ < O ~ ~ ~ , uc fiam adoriri. TonQallus gaudct libi tandem nonllceac a'vaxLn?err. Uoam aut alterarn for. perattam fabulam illarn motoriam, Is li redir tunz plagam utcunque ferat allquis, k&ollmr- ad vos,haec frufira fcripfimus; fin manet, cer- ~a~douv ePorv~@. @am d~tfic~le eit lapere,

qu1-

A D Tf lOM. MOR. F,PISTOLB. 335 gyibus adverbtut RhamnuGa) Et ramen ani- men Etafmi fint obfciiraturi. N e c alii tamen m o Herculalzo me fufcio fultineoqoc. Pla- rnagtsfaveo,&te hoc nominemagis a r n ~ , ~ u o J cuitepific>la quam Anrverpi~m reverfo reddi- hnrc tamcandldP faves. ER amrmo mlre phi- di t Pe t rus .~~idrus . De P.tiffo demirur . auld lo[ouhtc~,Heram Illam, cur facrificant omnes,

.7 . A L - h o m i o ~ vcncrltin mentemejusmod~nu~ar i nu- lirantperpauci, fortiter contetnnit. Ec ramen gas : Depoiui eyud holuinem centutu & vi- t.di ingenio , talibus lireris non pozeftdeelfe g n t i angelaros eximios, pro h h fynguphatn fortuna NonaIiusmagisidoneus,quip~rofliget tradidit : tamen ilia res citra periculum ullum Supbiitarum phalangas,inquoran~ caRris d ~ u confici poterit. ScripG Canturienh per hunc meruerit. Adero Calati, fi valetudo fuppetet, ur tabellionem , mihi reddiram eam pecuniant amicosomnei extremum eompleBar, acvale- opera Ruffi. Is huic tradat c hiroctraphum ,- dicam. Bene vale a n ~ c e incomparabilis. An- f i u m , per quod pof im in hisregiooiYbu; acci- n o M. D. XIX. - - - ~erepecuniam. E a a ~ u d t e deGofito . reci- --- . -- biat ;b ~ r c h i e ~ i f ~ c ~ ; pec"ni&n., ~d fi pa- XI. rum probatur, f x i p f e recipiaseam pecul l iaq ERASMUS ROTERODAMUS &fcribe tuis ut h icn~ih i refiituanc : fimutoue T H O M A MORO S.D.

1 - mthi Syngraphacn mittito, per quameam re. Perabam measliteras altquid ponderis ha- pokam. Nan1 lrteras ad CaaturienGm lic s b ~ t u r a s a y u d B n x i u ~ ~ ~ Sed ecceprodiitac temperabo,ut ucrumque Itcear. Submonurt proltat hic Antitnorus ejus, qtlt l ~ b e r vellem, hicYetrus~~ioculus, ~ ~ t i m ~ ~ m e l l e c o m m i t t e - autor~sipfius caufa,cui faveo o b anirnum ejus, re pecunialn negotiatori cuiptaln Germano, vel in bchashtetas,vel lo me (quod ejtts decIa- per cujus Syngraphatn A n t v e t ~ i z recrpiam. rant icrtpta)prope~~lum,aur perpetuolatulflcr, l'roinde fcrrbam , ut trbi tradatpecuniam, pet aur cerre Errxius fu~flet i~ni tatus tuorum epi- memoxad teventurarn. M ~ r e m r h ~ placuic 11- grammaturn modeItlam ac civrlitatem :quo& la tua ad me eplRola, reRis auimi in nos tui : rpfa: ramen optalfem llunquam potius elfenc pratereadeclGans ce proficeredteen& vinuti- bus. Apologiampro me tuam, nondum to- tans tegi , ex qua intelligoqnid Martinus Doc- pius ic; ptsiat. Admlror q u ~ d hornin1 vene- r:t in meotem, Sed tales reddrc h z c Theolo- gia. Calicellacrum laluravi. Aderat fort2 fortuna tum In cmna I'rzpoficus ille Calfileta- nus, vrr jux:a doctus arque hamanus, AdeR Sr Epjfcopus rheaanus. Er durn hsc fcribe- rem, expe~tabacur I'onfiallus, q u o falutato Montrc~urn convenram , & Abbatecn : aptid hos tanrif~er telnpus ducam . durn hic l&n- ophrha lnhs huc je recipiat. .MOX c u n ~ ~ r i n - cipeagam. Si Ienfero frlgere negotium , uc eR hulus regioniserga llteras ingen~um , re&a BaGleam,nrli G quid rud~lfe~>rrs. Sctitrito d e fil~RuIisdili,gent~r , G quid eR, quod ad rem mearn perrlnet. Si Paczus adelt, admotie ut per hnr~cremittasomnescorfientariolos rneos, q u ~ s apud ilium depoiui Ferratrle. Corrveni. Eprlcopurn Theatinum, cumque eo cenavi. I s to to pctkorenos amatac miratur :agit apud Carolumprincipem , comitaturus eum in Hi- fpaniam. Hodi'e c a n a v i apud TonRallumy u t comyeirdio dicam , tui fimillimum. Cura ut revivrlcas , nam audio tegcriculosc? laborare. M. D. XVIII. 1 1 1 1 -

X. ERASMUS ROTERODAMUS

THOMA MOKO S.D.

N iE ad i f i i u s e ~ e m ~ l u m perver.Gf3mo judicio viden~uselfe patrum vulgus. Corpori

11 beroru~n anxi6 orofticiunt.aoiml poflefioni-

;dim ,qoum ut hlc tumultus tragicus ntervos fui(fet excrtatus , non fine diipendio bona-

' rum literarum : quas non video poi% conli- Itere, n ~ f i adverfus ram pertinacein barb;iro- rum conIpirationem vllas defendor erudito- rutn nulnerus, jullttzque umbone phalanges. Verum quando h r i nun poteR , ' ut quod fa- Btitil eft, fiat iafettum, cuqio vehementcr , u t rnalilm germcn,quoriparum fauRisavibusena.; tclni eft, opera noltra curexur , ut G h d i c i t u s eve111 1100 poifrt, blrem nel'erpat latius. wad ut ego mrMotecapram;nou Brixii tantum caufa, cut valde faveo , me mover, vetum etiam, cur multo adhucmagrs faveo, tua. Non q u o d arbccrer elfe peruulum , ne Antimotus ejus quicquanr officratfama: tole, qua: ~ ~ r t n a ~ n n o a plussocurlfc't ipGus; Sed p ianememah, neG

, t u rcfpondendo tallonern tn illum rcgcfleris,fiat tit quod nunc de rilo Centiunc o m n t s , idem pofihac deurroque fentiant. Scio quam d& cile fit ad tam aculeatum undique l~bellum re- fpondenti tempetare $ convlciis : & ramen li quid carnin partempecces tu, nemo qui teno- vit,tam facile putabrt rgnofcendom tibi, q u a m ignolcet Brixio. Nam ut uihilinterimdeutriuf- queerudttione dicam, tuacerre conditio, tua drgnitas, ac rcrum ufiu exigir,ut ejusrnodi rixas non minus inepras qvam virulentas negligas potius,quam u t conviciisaccurateretalies,Au- dio quotidiequid poReditum libellumerudi- t i loquantur d e Rrlxio : qu& ue d c rllonon li. heater audio, ita,de ten~ultominusaudirevoc lim. @amobreln quumfentiam, quam arduum fit tam virulento lrbello laccfitum . Gc ar-

L L

bus negle&is,cum fruRra , imo cu;n luo maio tsmperarerefponfuni , ut nihil indulgeas kffe- pofideatopes,qur nei'ciat uti. DP putso nec &tibus :#optimum certe ce&o, fi rein tptnm --

a g o gratias, nec tunovl quicquan~ f e d , cum its ut meretur,negligas,atque contemnas. Ne- nunquam non Gs tui fiol111s.De Ludovici Vivis quevero hoc ttbiconlulcrem , optimeMore, G i n g d i o gaudeo meum calculum cum rwa con* qu~cquam elfet in Antirnoro , q u o d tibi iic la- fentirc, Is unus eR de numero eorum, qu i no- bcmafpetGCilet ullam,ut operzyrerium fit earn

cucatc

336 DES. E curare abRergendam. Sed omnia plane futuat ejusmodi, ut i n~e r legendurn quisque retpon- deatfibi. Nam omnes videnr Btlxium id rn te reprehendere , quod tam temer2 tamqueprz propere eclideris tuaepigramn~ata , quz tu nec Pdhiic edidiRi : cum pleraquc trbi ante annos ylusviginti lcripta fiat, o n ~ n ~ a fermeanreaiios decem. Videnrrlliilo vellrcarepro erratis curs, quorum alia lint exfcnhent~s.alraTy~ographi, & in his pleraque talia, ut nlfi da~nnacis CU&IS autoribc~s reprehendi ~roapoilinr. Vident epi- grammataruaq~z€e~e~a~inCh~rdigeram jam olim en'e fcriptaflagrante bello : nec furire cau- &am Brixio , ut nunc tot annis yoR initam & confirmatam pacem , bellrcum tumulturn re- novaret. Vident Brixium inEp~taphio Abyn- dooii luderemanifefia calumnia diRimulantem guqddifimulari non potelt,illic operadata af- feeatam car~nlnis ineptiam. Czterum qua

arte ioktiatur id carmen,quo tu granilarisau- $iciis regnue incuntis Prrncrpis , ulqueadeo qemo doQorumin Brrxronor~ defiderat animi crlaniiqc~e nloderat~onem , ut ego nonpea- mus,utfcis, amicorum patronus, haud alrum invepiam colorernillicls excufandi,quam quod ita knferit Britannicarurn reruin ~gnorantia: quas fi conlpertas habuilTir , neque fcripfi(TFc ca, & veliratus'fuilfct faRjs. Regemabs telau- &bus vere regiis magnifice laudarum ere. Haec mi&fore,cum onlnes 8: fentiant & fareaotur, quid refiat c a u k cur n rorqueas rerpondendo, hoc eR remiquod ajunt , adam agas , non alio f ruau , quam ut vcnias in periculum , ne famz jl&urarn,quam nunc Colus apud erudicospati- cur Brixius, tibi faciasa11~u.i ex parkc communem, fi-forte , (quod haud fac~levicarepoflis, obi calamus, ilt tit, incaluerit) refpondcas in- cIementius,& convicia repenies conviclrs?Noo minirnaportio tuarum la t tdu~l~e&in~cni~ leni- tas, pefpetuaqucmorum fuavitas, undc noliln ego qrucquam decedere. Sin tibi decretum efi d~verfa ingredi via, (nam audio l~brum tibiad- verfus cum jam in manibus elfc) vdim teexcu- fes tanrum,& malevoierltiae crimen, provoca- roriaquc petulantiz , fic abs te depellas , ut in adverfarium nonreseras,acrationepugnesnon jurgiis,illius invidram rua cumulaturus qode- Ria : tamen , ut ficquoque rem geras, mulco cercemalim tacere te, titque toca resoblitere- tur file~tio. Qu_od lit illicofieri nonpotelt, ita paulatim poterrt, teut ipero volente. Scriple- ram Brixio, ut Antimorum , quem tumaudie- barn cum medirari, premeret ,& fi fuiKer in ta- bcllario diligentla, periiualiKem, fi Vera lcrlbit Rrixius, Vetum (quod ex ejus reCponfionevi- des) lilrer jam erat fubprzlo, priusquam meam videtet e ~Roianl. A bs te vero , miMore, mihi R plus ~ r o Bo quam i Brrxio polliccor,cui cum v i d a m perluaftlrum fullie I I I ~ , fimca: ad illuna literr veniflent in tempore, dobitarenonde+ beo,qurnabs refacrle fim impetratwru~~urmca caufauatum impetres ab affedibus tuis , ne turn qur Sr meamar, & vicrllim amaturd me, magis eriarn oneres novrs libellis, Ab ultcrutro

RASMI pr~fic~Ccaturoportct,hujus conrentionis finis, ntfiLrem alternareciprocatione perpetnamel; fevelis. Ec tuadignitas, tuiquenjoresid po- Ltulant , ut ahs ce potius li:hi:lusreiinitium. Credc mrhi, mr More, tamer6 Brrxius hac in re ira regenit, utnuncfortaffis etlam rpfum p a - nitear, & G res eflet integca , non fit faaurus ; (nequeeorln qursquam tam fellx eR, ut omnibus borrslap~at) tarnen is eR , quem ii nof i s proyius, homlnis turn ingenio turn lrter,sdele- &tarens, neque quenquam allum facrle rcpe- rres,quem judicareamores tuo digniorern.Neq; debesab omnrbus tam ied atos af5e&us exigere, quam otnnes terme pro caeterrs fa&iscurs, proquefpe&ata jamd~u-prudenr~a protfus ex- pe6antabs te. Brixius quanquam In Chordi- geiafuaquadam rcriylcrrt.~n quiz tu laceffius prius jurcpott~eris acerbrus ctlanl przfirum ut turn res eranc . refcrrbere tamen poRquam epigra~nmata tua, leporequodam omnibus ad blandientia, omnrum rilus excitalfent In ~llum, rnirari non debes,C juvenis natura vehemens, farnzqueappetens,al~quantulum icontidera- tione iiul fattr dolore auodam animi torus in cuosver~uusaver~us , ilbi putavlt injurram h r i q w r n le non anrmadverterct,otq~ie merito,nec ldoneo tempore v~ndicare. Scro te non tzntl fa- ccre paucula epigrammata, qua: lulfii in illu~n, quin pattpollis, ot in rnearn graciarn abolean- cur; qtii nril monuiifeskro, hoc tuafpurrrecu- rabas ollm , cum totutn lrbrum non llbcnter audrresprodrtucum III publicum. Igitur effi- ciamvr 6 tua volunrate, cum poRhac gxcudi?. rlrrlibcr, ornittanturrlla, atijue vlcil5m ncpror pagctur Antimorus: itafict, ut fi nihil acc,edac aliment1 , ignis iRe pauiat~tn emoriatur, Qod li tam obfirmam ammo decrevifii I~tem hsnc perfiqul, ramen per amic~tiam n d r a m , n e p novarn nequc vulgarem , precor eriamatquc etiam,difplctas, ut rem tradandnm putes. Ego G detur oprio, te(ut dixi) racete tndhrn,ac rem planecontemnendam contemnere. Id fi fieri non poteR , quod proximum efi optarim, ut quod & hadenus a te curatumelt , erudiaone Mntum & cabfa, non etiam maledicentia vincere pergas : U t quoniam alterum amicum haq bereme video,nonnihrl hoc infelici caiu muti- lum, alrerum laltem qui m ~ h i Gc eR carus, ut unum omnibushabeam p~tiorern,~olfirn perpetuo lereruare integrud , felicior futurus , fi utri~mqueliceat. Etenim cum nlhil lit homrni pretiofius 660 bonoque amico, p a r 4 nuliius rei jaBuram quam amtcrtlae d~cere~raviorkh. H z c IcripGmusin medlrs turbis, In qu~bus nos nonignorasverfari. Bcne valC amicorum fin- cerillirue. Ancverpix fexto Calcnd. .Maj& Anno M, D.XX. - - - -

XII. ERASMUS ROTERODAMUS

THQMiE MORO S,D,-- ,

N C)n ignorabam, optime Morc,coaGlium ifiud veRrum, quantum libct incommo-

d m dhi,ab anirnoil~l;inci$moproficifci, at-

AD TI-IOM, MOR, EPIST0I.K. queideo non patui non tot t i confilere, Quan- quam interim leduio tefiacus iutll vosLeo con. iulerenon mihi.l'erfpe&um e n t hominisinge- nium,hujufmodt rragrxdiisnatum. Satisarde- bar fua Iponte.& tamen habebat, qui quoridie oleuln adderenr camino. Ac ~ z l ~ e n u m c r o mecum admiratus fum,vobis a o n ttidem antmad- verfatntei naturan),qul familiar~us cum eo vi- xetitis. N r c unquam earn pacem accepi, rtno c u m pacifictlsrlle Paczos opt, qir~dein antmo, fed conliliomihiparum feltci , reverlus & lega- tioneGerman. conaretur tlosrngrattatllredi- gere,pettinacifime reclamavt , re[t~ficans earn pacernnullumaliu~n fru&tt adfsrie,n~[i quzm ego maxime fugerem. Necenini aIta re n~agis offend1 ;Leo quam rumorel~bri advcrium me icripti, quem tlle cum finefineja&arer,nunqui tamen ederer, paacisrantam turarls cemmuni- cans,qtlofic me vocaret in invid~am,ut inrerim nec medoceret qutcqui , nec ipk rrefelli, Necaliameafurr oratro apud tt>btnLeurn,q~1ii fuerat apudPacaum.Sed cti~nperlptcerem vo- his concord1 confil~o fic eKi decrecu~n , ~ n a l u i n o n fervire mers c o h o d l s , quatn pugnarecuin animis vefirts.Erenrm quum nunc talrsptodie- rkliber,utiis etram r n o d ~ s omnib~di$l icear , qui haaenus illr favebanc,uc hoc organo in meam pert~icrem abuterentur : quos Iudos nobis przbuifler facer tlleitber , q u ~ per paucos jura. tosamicos Sr cra(fosAbbatulosctrcumfereita- tur,nec oltendebarur nili ini t ia t~s,~ul tm hlcin qt tonot~abunoadjutuseIt rot tncpttrs Liareat! Cujusrei G libet facerepericttlum, confcr h e c

L Isa- qur: edidit orbi, cum iis q u z Ccripfir felc-2 micis. Sed hrec [era jam fuor, Czrerum q u a d hortaris,ut meminerim ChrtQ~ana: tnodettiz, fane mernotem mones: eriarnfi non dubrtofil- turos,qui modefiti hancvel igndvia~n, ve!fur- midinen~,vel al~udquidvis~n:erpretentut~Jam. dudum aggrefisliint 1111 refpondere. Exttt o- perisaltquapars,ea (ni fal lo~) docehrt,meLeG - magis vinceremoder~tioneanrmiqiram eruditione. U r dicmundds tujhtgratratr) ieferar,oec anxie poQulo,~1ecadrnodun1 expeao. Verum admiror quorundam dertlehtiam, qul poitha- bitisrebus omnibus,unum illud devotisanimts agunt,ut quam minimum frucZur Z mers vigi- 111s ad Audiobs perveniat : atq; hurlc vi tz tu+ fru&tum optimumeIleducunt,fi corfiodis omnium obfiltant. Renevale cam tuisomnibus, Vir immortalitatedignifime. Antverpiz, pokridie Cal.Majas anno M. D. XX. *a*---

XI 11. ERASMUS RO'TEROD AMUS

THOME MORO S.D.

Q UE tibinarratafunt de concertatiuncula, qua: mlhi fuit apud hulus Acad. Reflor.

c u ~ n N ~ ~ ~ l , E ~ m o n d a n o , n e c o ~ n i n o vera runts neq; ramen n ~ h t l habent ver~ : Sic eoim foIet ru- m o r & augere quad Refturn efl, & aariarefa- bulas,neq;ve~o mthi ram inimicus e f i , ~ t patiar illurn mendactjs traduci. Rem igitc~r uc habet, accipe : quandoquidem videunobicifihi~ tan-

turn e f i otit,ut q u ~ d hicit)cptiamusvacet cog nofcere. Ubt literis exprsfiu~~fkm apud ' o ~ j i ~ ~ Acad. R e d o r e m , q ~ e d Egrnondanus in cot>- cione nosperfirtnxtlfct, re!cr~pGt ~ l le : St place- rer ipfttm Budire c o r m iu-a ierba iona&xn, forraflerempollc comgoni. R~ipondr, tneni- hi1 detre&are,tametli noneITern nekius a b 1110 p h 8 ; v Gfi& proditurum. Convenimus,confedic Re&or,huicego dexreraKedi,finiflerdle. N e c erat inanrs o rdo : noverarEgrnondani mores, a c d e me Gbi tallo periuaferat eum eflc,quipol- fern irritari:proinde medius ~ o n f e d i t , ~ u o pu- gnam drrilnerer,fi forte hcLuaXi'a ad unguesat 11ugnos effervefcerer. R e m iglcur paucis expo- nrrKe&or.lb~ cornpofito ad tliiram,iedridicu. lam graviratem v u l ~ u , l t ~ h ~ E ~ m o n d a n u s : Ego nil111 feciinlurram In ficlis concionibus,& Eta- fmus(e purat I ~ t u m , ~ r o f ~ r a t , f u ~ n illire@unfu- ros. Kvgabam an puraret ullant airociorem in- juriata, iliiam hominem trficrentem in publica concione traducere rnendaciis .' ibi continuo co~Gotus hoilto, & relrtta qoam cceperat per- Ions m a g ~ s criam yurpurafcins ( nam rubebat & anrea,erat enim tempuspo~ner~dtanum) Et cur,inqu~r,tu nos rraducts tuis C~crls l~bris? In Ilbris,inquam,meisnu[qriam eR nonlen tuutn: nec in ~ ~ n c i o n t b u s , ~ o l ~ u i t , meiszuditum cR

.I

qurbus ahqudndo tlarrern etianl iolnnia rnea, nrhilq;non auger,non idem I~cereinhct is con.. C J ~ O I ~ L I S . Przrerea long; rninus,inquam,fcri- pG de teqilarn rcs babel : tu de me publiceme'- tituses, dicens, favilie Lutbero,cui n u a a u a a f a ~ l i n eum lenlom,inq~t:m tua di&ainteipre- tarur popuIus,& ip!e fcntts. Ibilatn non cofho- tus, Trd ftrrentr firrr~l:s : ~ m o , inqutt,tu es autor horum omnturn , tu cs ve~fipell~sacveterator, & nlhil r~on rdtorqi~es caudd quadam. Arq; his Gmtlta multa evooluir verius, q ~ a m d i x i t , ~ u a illi tutr fuggerebat C,~iendida bilis. Sen& &mi. hr concttart Ltot~~achi~m,~arn~uevonr q u z d a m eruperat , krmonrs nail Cacrsremperari p r o a d mtum , uon quidem racha, fed altud quiddam, quod p r j ~ s oleat 1115 Ionatc.Sedreptelii rnzilli' co,iat~usducens, Ccc m e a (nam parii valebam) S( Resorts parcere ~ a l e t u d i n i ~ cui & ipfi c u m Medicis reserar, poitrerno R~t l tum &indeco= rum ratusadveriius fureotem furere : itaq;fub= tidens trertl mead ReEtorem : yofXe~n,inquem, teRari deinfigni conrumelia , p o a m regererc coavitia:appellat me verfipellem,liceret iplum viciRim appellare vulpenl:appellar me duplicE* yoCfem ipttrnb appellate quadruplicem : ait,mc caudacontorquere omniaspo&in diceteillum lingua fua iaficete ornnia: led hocnec virisdi- p a funt,ac vixetram mulieribus. Agamus as- oumentis: fingeme.Hic illeptotinus ineerpcl- b hnsmagoa clamote nautico: N o n fillgo, inquit,nolo fingere, h o c veff rum efi; vos Poitac! fingitisac mentimini amnia. Jam magis tid~te libebat quam indignati. Si 6ngere.fion vis,inquam,daigitur. ~olo,inquitldere,Eac,inquii, ita e&,Non faciaa.inauir. At ~ o n e i t a elfi,in-

338 DES, E R A S M I don e&,inquit. Quid isitur,inquarn,vis me lint.etiam quinon ferendis injuriis fint

d icerer~ic , in~luir , i ta sR.VixRe&tor irnperra- tanrumabefi, u[ a]uemluatnlpfi r e ~ o n ~ ~ l : ~ ~ ~ , vit,ut finere[ meloqui, Ut veliii11 fir, rnquam, aur~l lxtadoarinam Evalxg~llcam benefaciant lne I n libris meis quadam Icr~~filfcfecusquam e l ~ q u l l ~ k r l t . Bene mones,~nquit,ja&a~ fartam oporter,noll raincn boc erar tuum,rd atiim~ tui inrtr no.fuiKec~ncordlam,~~td? an,,,, fl1ir, eindt&anlaburl lacli loci,facrz concioi~is zU- Inql13mf N o n n e c o m p ~ t a v l m u s f ~ ~ ~ n d ~ d ~ ~ ~ tor i rate ,a popult f i m p l r c ~ s c r e d u l ~ t a t e ; ~ r a ~ Collegia Falconis ? (con filter at hocprandrum ,,iclfim I n m e krlbere,potcras n ~ e In voca- ejucdomusModeratori n o n ~ ~ e d r o ~ r j ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ : r e . ~ u n ~ ~ ~ ~ ~ a m cniht facisinjuriam,qua~n ro- & 4uo"lam dlesMercurll,ranrum pihitlm ti hulc Acadern~ae,quam tot1 poputo,qtxam 6- e r l t p n a t u m an; Egmondano, quantum fJtiS crz ,-onrloo;, qua lonv aliis hbulis dicata eR. eficr quarllor athiern) Nonne propofita ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ d ~ ~ f i t homini quud refponderer, condlrio, otutrinquedelelet offenfasonlnes alio,utfolel,defiexir. lra,inqu~r,optares t l b ~ fi- m~nef i la? Negavit llleforttcer, quad rot tefiil milem autoritarem? Quam ? inquam,concio- busadurn erst. Rc&orinterpe~lansitamode- nandi? a ~ u l t . ~ t q ~ ~ r , i n q ~ a m , & ohm (utn con- ratusefiIlren2, ut fatcretur, rncer omnes Chri- ,.ionatus, a a l b i t r o p mepoffe rnel~ora d~cere, fiianos elfe allquam ealn gnam audio re altqunndo profcrenren?. Qln pacetn nonfulfre l ~ u m e r ~ s o m n i b ~ ablolarrm. jg i tu r , lnqul t , f i~ l~ @ia PIICO nle,illq~lllll,ma- Egoarnder]srogaham , quota ~ o m p ~ r ~ ~ i ~ ~ ~ ~

op,=rzpret~um h c e i d c t l b d sl~bnr:tam- par TtleoJogtca abfolvererur r ~ ~ f i ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ etfi tuam IndL,fiIin~n nonimyrobarem, li mo- alblrrari,vel finecolnpotatione conficlpace do doceres ea,cj*lw facitlnt ad hnnos mores.Ibi inrerbonos. Hlncrilrfus allud 11li venlr in m venlt hominl I" merlteln, quad Icrlpfilfecn in ReaZadmones, lnqtllt,tu nos babes literis ad R e a o r (lcgerat emm) hacmlht i&e- dlbcio,& traducis tanquam ebrios, ~ ~ ~ ~ f i ~ reoti,lmi, bene ~~>erenri,indigns i ier~. Ubl ,In- laclce me~ubl voca&m eum ebrium.Scribis,ln, quit,tu bcne inereus? h t e n r u ~ Inqoain, hoc quit.mefuifiuvidum dprrndbiargiore.quid plorimi,menon male mcriri11n debo111siiterir hot aliud cfi, quam eReebriohm ! H ~ ~ , in- p,lnquir,Gc vos eas 3ppdlat1s.funt m s l r llterq. quem,neq; tenominato k ~ i ~ f i , & ~ ~ ~ ~ ~ ~ t , aliiz E~ in facris,inqua;n,lirer~s rnulta reairui. Inlo, diQum: nam rtii Carn le~ l ta :hoc le~dte te i n q u i r , m u l ~ a f i l ~ a t ~ . Cur,~gicur, inquam. ap- cllrabanrsne quisgraviusferrcr , quad d,* probar om. Pont~fex lko diplomate i Ja, di- uvidllsd prandia iargiorc. Ja rut, mqLlir, I n

plomate, inqdic : Qis vldit tuunl dtploma r gnans opinor,qood tai d i x i b ~ llonPp/rrI. Q[,

filbindicans a tne conhai i ln efe . All pofiula~, [i maxlme,lnquarn,edldrGm nomet>, quid inqoam,or dip!osva per fini:~lIos circu~nferam flagtrl~, fi quad tu publlce aufurrs dlccrc, au t in foroexhtbean~?exh~b~itAtenfi,viditDor- fimlll Jtbertate reruliReln ? Nullchonoris piurn Ja ~ ~ r ~ i u s , l ~ l c ~ n ~ r , a d d ~ r t ~ r u s Sc indium grariafupprlmo nonlen tuum, &reln allquid convlcir,n~ ~ ; B o r l l lG vufto fuo corn- clvlllterllatro. Dlxeras, FabrG ac mcJqlli pe(ruif ler .~ldeb~s iYr ro li vole~,tnquam.Nolo, pugnaremus inter ~ l o ~ , o l i m pugnaturosinyto lRqUlc,vlde~e tua. Curlglror damodsr~nquam, fundo tartaro. Jay inqulc, hocabafiis audr[ cur rn~uchero&mnando tantum apud re valet V e r u m ~ inquam, at non ab uno, fed alldes cu I ~ ~ ~ ~ ~ k l s aororitas, in rneis probandis pluma negaredlaum ? obriculgqua quidenl in pri- levlor efi ? ~ o c f e r m o n e o m ~ R b , c a p i r cofie- mum film admiratus novum holnjnis p u d o r c m o r s r y a m velutaffe&kum morurusarte Rhe- Moxlnallum canrpum ex$ariatus, negtvit fc torrca, quantls hanorlhus s f fec~Gnt me T h e - unqualn fatlure tinem voriferandi in lu the . ologi ~ ~ ~ ~ ~ i e n ~ p r i u f q u a ~ n ~n cosfcripGRSm. m m d o n e c illain ~ ~ n f e ~ i f f e c ~ R ~ ~ ~ ~ ~ ~ i , ~ ~ ~ me ednonfe~imus,i~~q~~t,t~bi? Cietettlm devi- licerellll voclferari ufq; adlllum dlrupnon,,, rulcnrir o b t t e & a t i o n l b ~ ~ . qutbus me laniarat m o d 0 nein me blaterarer: neq;me queliJqaod ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ n u s , ~ t i a l n priufquamLovvn~fi com - inLutherurn clamaBr,kd quod in ~ u ~ d mlgrt-rem,n~lla n i ~ t i o . Refpondi,non e r e mei !prum,fillll ufq; adco c a d 1 e l t , pergrrer, moris exrenuarecujufq~am in me beneficium, hi1 tamen lucrifa&urus, nifi bonjsom- cCterum me ha&enu~Theolo~orumbcnefi~io nibusludlbrlo, q t ~ t l d o q ~ ~ d e m in concione

admodurn ufum ful& 1b1 ncfcio,quo pa- vid1Lmp3am o m i 1 e s r i d c n r c r . ~ i ~ Jl.in- a. fa&ul mitnr . Verum,fllguis,quia non PO- qult,llll [ui eranr. @am finr,inquan,,nce tuimus. Ergo, inquam, ne imputesquod non fclo, plcrosq; n e d e f a ~ i e ~ u i d e l n novrram. in, prrfiitifils. quantum potueritm male fa- ter Crtera crlrnina o h l e r ~ t & hocJ quo^ r ; j e g l

ciedo,{enG,oficii nth11 expertus lum,niG quad re111 e~lfiolaslllufin~virorom, gu1 mrhi vocrfiir ad ~ ~ 9 y g u ~ s v o c a t ~ ~ , & convivia quz- nlhiltribuerenr : Slgnificans e a s i me co&ngi8 dam Wenni ry dquibus ncmomagis abhorret necullo.c& qui mea probarenr, cum fCr-

ego : rancum abeR ut exifiimem mc hot mt totum hot eplRolarumgenur premam; fi- nominemuiturn deberevob~s. VOS me ultro mulqueindlcans, n~hi l o p ~ r r e r e p r ~ b ~ ~ ~ ~ ha- invltafilsad am~ci r ia rn ,c~o utnunquam ambii, ~eri~q~~odipGuscalculonon e r e t commends- ita aunquam dedi anfam dirimends. Ex ~ O C tuln. Hlnccorljicete lrcet l i m u l a modefilam firmone renit hvrnln~in mente~n,deErtainrer h o m W q u 1 fib1 tam parum tribuar,& fimpll- nos amicit~a, uno lp(o nondii f a t i ~ p l t ~ a t ~ , cum cem purcque Chr~fi lanum animula , qui ,,ih,l

fiolrdlus IreGRet, quam rlle. Putant hot mallno11 61@cerurde proximo. c~~~~~~~~ cx- cfle relrg~onis colophonem , uc illls fupplicer [era dlx lam, ~ o l ~ d c b s r e r i d e r i mirum, firu&

orierar

AD TI-IOM, MQR. FPiSIOI-A',. 370 - 2 -

querar nsi~:~rlrrl de rheoioR~s rn I!br~s nxls, quam, qnandoncgts ea rn concordiatn utlrca cum Joan~~esS:and~trus Mlnorira,Thrulio!<i~s, cornporarrcnepotuitl~ colre, qurd fupereit a d Eplfcopus a Lnncro Afino, apud Regetn ac Re- confufiandam ? Horrante Ke&ore,dtxrt : U c ginarn A~~g~~a.,~nulr~s~~rocer~biis tk eru#dttts ad farctasfarnam nofiram abs te Izlam. Ubr, in- itantibus, ~rnpodenr!(?it~ie me Jetulerit trrbus quarn,in eplfiolls z .nnuit. Ill~s,inquam, jam nominibus; pnrnum quod rollerem refurre- evulgatis , mrhi non elt in monu quod petis, & i o n 6 dclndr quod u!h~lt facerem Sacramen- quanquam illlc nullius farnam lzfi, Erno pali-

"I rum Matrimon~r,praerereaquod male fkutrrem nodlam, inquit,cane. Quarn? Scribe Lovanii d e Euchart fit3 : cum in olnnrbus libris meis, finceros & ptobose~eTheologos.Id,inquam, nihrl magis a a r a m quam refurre&ionem, ac haud unquam negavi, fed quosego taxavi, 6 Matrimoniurn edita declararione fic przdica- lnihi przbebunt probarn maceriarn , magnifi- rirn,ut Theologi puracincerrorern eBe bzreri- c2 deillls fcrrtam. Htc iiriratus: E t tu,inquir, c u m , quad Marrrmonio plus fatis tribueritn : fi nobis przbuerrs brne loquendl mareriam, poflre~nocum deEuchar:lt!a nufquan neque b h e d e te loquemur. T u Rylurn babes, nos- Ccr~plerim,neque locutus fim , oiG firut decet, linguam babemus. Taxas,~nqurt,nosquod ct- ideR Cumma cum reverentia: ja, rrtquir, hzc bi oblacremussi tergo, audeo rib1 in o s dicere. otnntafortalfk funt vera. 0 vocerr~ i~upocentis N e c mirum, inquam, tu, qurbus es moribus, animi, fibrquenlh~l no11 indulgenris: cur hzc auderesenam confpuereos L o t i vlri. Negavic potrus i n m e veraelfrnt,quam fi q u ~ s dtcatEg-- ie adhuc ea tam contumacem. H o c lerrnone morrdaoum compi la f i iacrarutrr zdiulll 91- interrupt0 ReQor admonuic, ur deLuthero, zoyhylacium? quam incancalre nlorituros, ut quodcaput e:at,ageretur. Age, toquit, fcri- fib1 rraderent hsredrtatecn , fruRratis hzredr- - pfifit p ro Luthero, nunc fcribeadverhs illum. bus ? quan 3d quzl tum prodidrlTe, quraudi- Hrcinficiatus me fcriphBe pro illo , fed pro vir in arcants confs~Eontbus ? H g c f o r c a a Thcologis pocius adverbs rllum, cum excu- p robab~l rus~n~l lu ln compererent, quam qriz i.~lfsrn multa, otium,imperiti~m,metum, in- voiebat ille v idp l non abhorrentia ; verls in ter alra procexui fulf.icionem crudelitatis , fi me.Hurc divo cofhittant parenrcsliberos iuas, fzvirem hylo meoin hotnrnem profirarum a c ut imbibanr v ~ r z r e l i ~ ~ o n ~ s femim. *id t ~ b i vi&um. I m o hocipfum, inquit, fcribe,Lu- nunc referam finguia ? qr~rcquid quocunque therum ;nobisvi&um el&. Relpondi, n o n cafu dicebarur, rapebatur in occafionem con- dee& qui h o c vociferarentur, vel m e tacentc: v i t i ~ , non allter quatn folent pueri rlxantes , ac przceeea m a g s fore decorum, fi ipfi fuam cea mulierco!~ procaces , quicquid dtxeram rege- lebrarent vittonam,qlri peperigent: pofireino rebat in diverfium. Objrcrebst e p i ~ t o l a ~ n ad mihi non conRare, quad eum vicrlrenc, cum L~~heru:nIcrrpram.IIl~c,tn~uam,moneo qutd libri lllotum norldum prodiKenr in lucem.. debuerit virare. I n ~ o , ~ n ~ u ~ t , doceseu~n f c l i- S u b hlec def~erans , ver fus ad KeBorem air, bere. Etiam hoc videbarur male habititrum n o ~ ~ n e p r n d i x i nos nih,l a&uros ? Quarnd~u, horninem, fi Lurherus a l ~ ~ t l a n c i l inchus (cti- inquit, drcrailsr icribere adverfus Lurherum, pfiifet: adeo rllulnperrrecupiebjt,"on corrr- tamdlu habebimus euln plo Lutheiano. At gi. Sed rlludnullo rnodo concoquebat, quad ~ i t h o c , ioquam, ncmrur tu rnrhf Lutherarlus adjcciflem: nonadmoneo quidfacias, Ced ur eris, q u ~ oihrl fcribas adverlusilluin , neque tu quad faas,perperuo fscias. Hic cum excuh- folusrantum, fed rnnumeii cecum. Atque ira rem civllrrarem r hetorrcam, qua negamus nos non dlCto, fed fignllicaro vale, R e a o r i n o n admoaere, cum maximeadmonemus, rurCus inihi,d~fceiIir: qilen>admodu~n quiingladia- incanduic. P~lchrP,in~uic,dixit,hoc vereRhe- toriaschola vulnus ~ r z t e r certarnrnis legesac- torum elt,omnia fucare,fingrre,cnentiri, Arri- ceperunt , c z t e r ~ s quidem dant dextram, ei jS, dens faflus Cum, altquaodo mentiri Rhetores, q u o 1zG funt,tton danr. Habes fere f u 6 a m fed inrer~m menriri nonnunqnzm & Magthros illius przclari C O ~ ~ O ~ L I I ~ , qood 1111 tamen vifum noltros. ~ u r f u n l cum direreii~,m~co~~?uluin'c eRadmodum blandum, cum hocagerctur , uc dignitatiTheologorum;re~yond~c: nobis hanc me pellicerec eloquentia Lua a d rnfetkandum curam reIinque,nosprofpiciemus. C u m ?dde- fiylo meo Lurherum. Neque pairus efi ille fibi rem: exurendisLutheriI~bcis,eum~ Rtbllcthe- pecire hujusconA~Ctationis~loriam. JaBitavic cis exirni ex animis non trem. Ja,inquit, apud cornpotores fuos, quam forticer obhicif- ex anirnis:ibieum cu poCuiRi, C u m nihilinter fet i n o r Eralmo, R e a o r eadem his. denar- n o s conveniret , adeout (i drcerem lrteras bo- cans non fine rifu , negavit fe uuaquam credi- nss, i l lecont~nuovocaret m a l ~ s : Si llhrum ca- turum ful(fe , mihi tantum elfe temperan- ftigarum,iiIefal~tuin : Si me dtxrirem alienurn ti=. Qanquam non binc mihi jatldem hanc 4 fattione, iile protinus fadronis capur appel- arrogo , qui prorius infanus fuiffem, fi c u m larec,negaturus & intra oleam rffe duri qurc- illocontendiKem. E r tamenell unusaut al- quam,auc extra luglaadem e r e duri quicquan~, ter h o c fceleratior, N a m bic u t moleRuseR! fi y i d tale affirmaKeta, R e d o r interficansri- & pertinax,itarninus habet fuci, femper lui fi- xam jam n i m i ~ l o n ~ a t n , negavlt hrecelfe digna milis. Talem ajunt futflepuerum ,talem ma- Thcologis: Seluberrtrus audlturum, fi quid gifiellum , taleln Baccalaureum , talemTheo- facerer ad c a a u x b larciendam. Age, lbgia ProfeRbrem, qualis nunc eR Cartnelita.

Lu"3 2 Nc

340 DES, ERAS!MI Nc ~ u l c a i i u i ~ u i d e t n huncreducat, neque re- tellexit, raotus ed ingenii candor. Qtod sd hogat Mercurius. Sibi tain?n videturprzcipua vi ta c otlfuetudinem ntciner, nihil eo t ~ l l l u s , bafis Chrifiiainz religionis,& Ordiniscarme- nec t n r l ~ i s allen11111 a b omni morolitate. Cz- liticidecus.Tam jncundus eft huicAcademi2, terula d, lucro n ~ h t l h o c ave~lius , ratnerfi L r - quamfuncfici in oculis. Sed vomlcam hanc tuna zdtrllc tenuiseR , nec aliu2 fhpped~rnns nemo poreRexcurere. Bene vale,mt Pviore. qtlanl viC'turn mundum , Lst f ~ ~ ~ e l l c & ~ l e ~ ~ : lire-

Lovanti Anno M. D. XX. rariarn. Quod fi noier~princ;pes, profini pa- rirrratqucecclelizfiici, didiciCentegregiis In-

---I-- genlrs 11aberef:lum I:onolcm, qnemadmodiim

XIV. apud Ir~!ashabetur , Goclenlus noiter totus

ERASMUS ROTERODAMUS aureuseffer. Sed ramen experglkunt~?r. Jam e n i ~ n feienlalias eit l>*13goatum, qui non cutet

THOMX MOKO S.D. fuosl~be;os bor?rs I~reris drligerjrcr ir;ltituen- Ajorem in tnodunl probe laudoque dos , Iicetinrer au l~cos Proceres n e m o l r r t r a ~ M menremiltam tuam, M ~ e C l a r i f i m e , c a ~ ~ e a t , p r r t e r u n u m Georg~um Halolnum.cui

q u ~ nulls remaoiroaudeas dlrekerequum fidis cult= ha&erlus przrer lnvldiam nlhd ~ ~ I I & I I S .9 " ac Gnceris amlcls, lleca1tbipr;ecipuam hujus . attulerunt: qunnquam,ni fallor, brevi pluri- v ~ t z d c l e t t a t ~ o n e m ponendam efG ducas .~ l l l s m u m dionitarls fi~lnt allacurlp. Jarn fpero fittu-

Q cautio tumn;aeR, negcmmis adulterinisdelu- rum, ur ilrnUIarqllz GOcleniuln propius cog- dnntur; ru taliurn opum c o u i e ~ n p t o r ~ a b u n d e noris, a b u c r o q u e m ~ k g r a c ~ z a ~ a n r u r ; quad locoplestibivideris, fi tuis pofleffionlbusac- nuper accidic in Fraacllco Cral~eveldro , q u i ccffctit amicus neatiquam fucatus. Nec illi unum iicte to tum potlidec , utrllipropemo- jlavior eR alea,Izctunculi, venatlr~ mufica dum invideam. Bent vale. qt,.tm t ~ b l cum amico d o e 0 ingenuoque Ilbe- Anderlaci A n n o M. D. XX, ra confabulatio. H o c opumgenP1e cum vc- I I = nenterabundes , tamen quonlatn fciebam - - holnini avaro nl'nil ei% fatis , 8: m ~ h i t ~ b i q u e j ~ t n IzpefucceRic frilcirer : unutn etiam tlbi X v. traditurusfurn in rnanum, quem tu totuln to- ERASMUS ROTERODAI4US rus, to to pe&ore potes arnare.Iselt Contadus THOM'E MORO S.D. Goclenius,gente \Vcfiphalus. Q u i popl:lus t ~ t N tor molefii~s qoibus undiqtie circutnval. ~ u ! ~ o r ~ d i o r h ~ l r ; r u r , tta ~nul ros nobis dedir I l o b pluria~unl rrrul!t lolarii ! q e n d i m i Re- fi2m:ois ingemis n ~ i n i i ~ e q u e vulgari d o a r i n a gis epiRola humanlllim2 (sripta, qua m e lnvi- p r s d i t o ~ . N s n al i i~dgrnus morralium labo- tat inAng!iam, olnnia pollitens b r ~ i ~ i l ~ f l i t ~ ~ ~ ris ~ x i e n t i o s , fide moru l l~que linceritate,fim- .digr~aprincipc. Adtnoi~et quod olim fcriple- ! ~ i pcdeotia , Zq piudsn t~ fimplrcitate porlf- r im, in Anglia kclettutt me% federn delegrfle

i i??~::~ cornmendatur. Scis nuper inftituru~n Nonc vero, m i More , res in eo lunr Ratu, ut Lovaliii t;iiir~gile collegium. I:] eo publice ~ n i h i fepulchri locus fit circumfpiciendus, ubi ~fcinas!i:eras, inaxitna cum laude, futnrno to- vel ~ n o r t u o liccat quieturn e r e , p a n d o , uc vi- tlus A:adcmiaefiu&o,profitecur,e~ tnorum ill- derj,non continget h o c unquam rlvo, O ~ n n e s tcg~itatecornitatequer u t liceras quas docer, divinantmagr~as rerum motusihinere, Ana- etiarn spud illos reddat gratiofas , qui prius a- ' Laptiltarum hzrefis medrcatur erumpeie, qu;e v~rlabanrur . Illgcsium argucun1,quod felici- latius fpatfa eft quam quifquam credat. T r a - ter fui @ecimen praebuir , eriam in his difcipli- g c d i a s meascognofccs ex hoc Quirino meo, nir,qnas fole~;niter.traduntinScl~olispublicis. juvenemihiperfje&;e fidei , quem quoniam Sales hahetared prorrus Atticos,ac lepidis fa- llavit ornnia mea, in Angliam przmittendum betlis,veltecum ccrtarequeat. i n carminepe- a rb i t t a tus fup~,ur~er e u ~ n dr$iciam ~ l i m ami- culiarem cpandam habet gratiam , nufquam cisquid fieri polTit.aut quid e ~ ~ e d i a t . Egifim r londi luc td~s , nufqoam non dulcis & am=- gratiasregiz berlignitati , fed quoniam to t la- nu$. NeceRullum argumentutn tam inama- boribus p&neexat>in~ato nihil erat otii , malui bile, quad illo tratkantenon mitefcat. In pto6 ad tanturn I'rincipem nlhil {cribere quam ne- oratione Iicefi iui filnilis , i m o fic eft fiii diG- gligenter. Si videbitur,tu melius illi declarabis niilis,ut illius folutalegens, pures eutn prorfus anlmurn rneua~,necignarum nec immemore?l alienurn e r e 4 carmine. Ad amicitiam plane tam eximiae benignitatis, qoam ~ n l h i toties of- f;i&usvidetur. Quam lifemel cum eocoieris, fert niht lpromer~to. O p t o te cum tibicarifi- *,on efi quod mctuas, ne quis cafus eam diri- mis quam bell~llimd valere. Datum Baf i leg mar. H o c ~ ~ f u venit in h i s , qui vel nacuraper- pridie Cal.Martias. Anno M. D. XXVIII. fidi func,velimpotentibus affe&ibus. Siqui- *--,-,-~-- demifiiusmodi hlenc a d enatam occafionem XVI. dekifcere,& amicitiz legibus neglefiis, animo fuo morem gerce, H i c ncque gloriae eft ap- ER ASMUS RO'~ER0DAMUS petens,neqoe injuriae ~ d m o d u m vindex,neque THOMAI MORO S.D.

voluptatis ullius itnmodicc avidus. lnvidere Q U o diutius g m i u s q ; nos torfit pacis in- quid fit,ncprr i o m n ~ u m quid rem unquarnin- rer potenrillimos orbisMonzrchas expc-

da t io ,

Ctatio, Thom3Marearnicoru!n c?t!lne, hot dium accipere quarn totutn. Sedarbitrordl- uberioregaudio nurlc exultalnus iubl3tum ex- vi~linl confil~orn 2 . l ~ fpec2a:e,nec dubico,qurtr itiabile drrGdiom , adeo u t noodur:? fxis au- gtrrni numinis bon:tas olnnia verfura il t in deamusfelicltati noft;zf;ldere. Perci~rat qnl- iocutn exitum, li nos animum ad eaverreri- dem conltans rutnor, pe r l c~ ib i r~ i multortitn inus, cjua: llli func placrta. Ea q u z fint , non epifiol~s, narracur rnult1sh3udc~ua~~i~in levi- t311l ignoramus quam dtfimulatnus, Urinam busautori6us, fed ratl~eo adhuc vclxi lomnl- C,rlar inacurius cornpolico cum Galloru~n urn audirev~de~nur , quod accldrre Ib1r.r pofi Regc dilfidio , fratri ac iorori fuz in tempote fum~numdolorem, rebusfubitoin vehemen- adfullfct. Metuu ne nimium diu rnorerur il- ter Iztum exitum conlmt~tatis , quein~dmo- ]urn Italia , & Pontificis amplexus , cui ilon durn accidere Colet in tragatj~rs,Deo qnoplam dubito, quin pro lua religrone fit exhibituru~ repente demacbina lcmet oitendenre. ldcqu= honorem onlnem qtlem hlius debet patrl. Sed vero nefcknthomines, re b m a m hujusgaudri utiuam illc gloriam ab hotrriuibus oh C bri- parcem debereinvrarflimo Angl~zKegl Hen- Rum exhibitam Cbrilto tranlcrrbac, yued t i+

rico OBavu , qu! furnn~a p~udcncr~ , parrque men hunt Clernenrr~n futurum non diflido. confiantia non cooquiev~t, donei liil~ncdlca- Fadelibus pcincipum admifceri Poutificem, bilem, ut videbarur , dlfcord~a~n vertlKec in mtninec Pontifici videturexpedire, ncc Rei* omnibus exopraran~ concordidm. Supercfi pnblics Chr11tranle.Iile majore8,quam ut ul* omnibus voas comprccari fupzros , ur 11oc lo federe fir adltriogendus, mea qi~idem fen- munus fuum vellnt nobrs effefeperpetoo~n : aur tentla. Si refedilrem Bafilez,Theologi clatnaf- fi in rebus morca1tu:n nlhil orni1an3 peryc- f e n t m c c ~ r n ~ r o b a & , ~ u ; e i i l i c g e r ~ n t u r , N u ~ t d U , r l efi,cert2 d~uturnum. Ego lane perquala . cl\iidcm jacZant mcceniIfe metu, quum dlfcel* lubens ~ptirni~acificaroris trm plum veseque lrrim omn~busd~lcntlbus, eriatn iis,quorum Chriil!anum anrrnurn allquo n~unu!nentop~- d~~marapa lan r ar llbereimprobabam, Sane fiecis, fi qua poffim, fecero refi~com. Mlhi iovrtus rellqui nidrlln guem tor annis preKe- fat beatus v~detec,mi M'oie,li Feid:cl:ndo Ke- ram, & taliserar valetudo, ut nullam omnino gi res tam eGnr fccoadz , quain .llii~s lufignis murarior~e~n latura viderett~r, Nec me clam pietas promcrertlr, qali miht pruG6ko videruc crat, qunnro difpendro migracurus earn . Sed ad omnem virtutern narus ; Eral,no tain call- dcvitape;tclitari maIui,quam videri cornpro- did2 favet, ut alniciorelll anilnum opiale &Ion barorr~lis inftituti. Erat boaa ipes, rem ad pollim. Arne biennium lnvtcdvlr tile V~en- rnoderatunl Itart~ln redituram; fed duomo- nam , Glsrio quadt~ngentort~m dorenorum, nachi, alie: conclonacor infiumrno,alret apud tanturn ut illic viverem. Nupcr bibonem iuos Uomii~icanos, cxcltaruntnobis hunc tu- q~wendam rribus verbrs comnrendaram Epi- mitirt~u~, Iiir qtiidem fugerunr, alii vero &ria fcopo Tridenrino,lll~ns Cancsllarlo,~: ererin untoc malo. Georgi~~sSaxonio Dux non mi* numero htellitu,n equlrum ; M'x ~lirco locum aus odloieconfl c2;ltur cum Luthero , quam dedit, quidinquicns. non facc:em pro Prxce- ego coq1 thrahne c,ilodan~ nugactlfirno. Ad- ptore meoErafrno?Nlt~zl unqiurn dz~ilofum monul ~llum, ur negitgexet ho.rtiriem, cuiplus meritus: quid nail facerer, ii q~ldo&crr in 11- fatis fecocl acideret ailrmos. Interim trtum- )urn ~olloc&Prn, nunc o!~lirm occafionem phar, qul tanto eriatn principi faceITat ncgo* praetcrmittitmihigraufica!~di. Sednondum tiurn, Hd&tenus profe8io valetudiniprofuic, fortuna reSpoad~tc~~tin~i~r~ncr~rse~re~ii~d~- idqueprrerer omnein $em: daashicvehe- eibus, NuperSplr9 fitit, IIC (CIS, convedtus mrncer arrriic, fed aucumnum metuo: oppi. principurr~,~ecebatur [ubfidlum adverlusTur. durn f:micin&iirn eQ proxime iGinencibus casimminenres Llagariz, Oblara citiumma mont ib~s , utvix wllusdiesabeat abfque nube pecunia: ram eaigua , uc maluerit proanrmo aut nebula. Magifiratus mihi delignavit zdes gratias agere quam pro tnuneredebere. QYJd plane regias, rid em extru&as Maximiliano acciderit Matiz CaGris Cororl, & hujus ma- Celnri, ied imperfe&as,&aeRatiquani hyerni rito Ludovico,norunt omnes, NuncTurca aptrotes. Ucinatn licear adhuc kmel in vita r~rfusinvaficHuo~ar~am, bonanque partem videre amicosn~ihi chad&nos quos in pi- populatasetk Maria cui dicavi Vrduam,me- aura, quatn ~lpejusexhibuit , utcunque con- tu ceflit in Moraviae civitatem,vulgo diBam fpexi hlnma cunl athimi mei voiliptate. Benr? Snamen, ne Viennle quidem Gets tidetls. Tur- valecum tibichar~ffimls o~unibus. ca horret C ~ l a r i s indies crelcenre~n poten- riam, coque mallaifit Joannem vicinum Re- Datum aprtd Friburgum BtisgoLNonb gem cpam Ferdmandum. E t fortaliisaliquis Septembr. M. D. XXIX. dicet , hic quoque iatius f~~turum fuiadirni-

342 DES. E R A S M I

S E Q U E N T E M

E R A S M I EPISTOLAM. @a vitarn THOME MORI defcribit,

Adjiciendam duxrmus.

DESID. E R A S M V S R O T E R O D A M V S

ULRZCO HUITENO

Q U o d T H 0 M E , M 0 RI ingenium tic deamas , ac pene d i x c r ~ ~ n deperis, nimirurn tcripcrsrll~us in- f l~rf iatus ,qu~bus (ut verP fcrrbis) n~hr l efG poteft neque do&rus ne-

qua feftivius : ~ R h u c mihicrede, Glaril5me Huttene,tibi curn tnultls commune eR, cilm M2c5 mutullrn etiam. Nan is vic~Rim adeo Scripcorilm tuor urn genio ctsleCtatur , ur ipCe trbr p r o p a n o d u ~ n r n v ~ d ~ a m . HBC vrdelrcet eft illa P la ton~somniu~n maxrme amabil~slapien- tia, qua: I ~ n g P f l a ~ r a n c ~ o r e s amores exc~ratin- ter morcales, q u i m ullz qtia~nlihet adtnrrabi- les corporum forma:. N o n cernrtur illa qui- cleln ocul~scorporers, led 6r ailitno lui filnt o- culi : ut hicquoque verum com~:riaturrllud Grecorum , & 7 7i'v~G1 ~ I @ ~ X Q I : IP&. P e r hos fitaliquortes, ut ardel~rl~G.i~acarttare ~ o n ~ l w i n e n t u r , Inter quos nec col loqt~ium nccinutuusconfpeCtus rnrercellic. E t q u e m - admodum vtilgc3 fit, ur incertrs decaulis alia to rma alias rap ra t : iravidetur & lngeniorum clfe tacitaquzdam cognatio, q u x facit ut cer- tisingeniis impens2 deleltiemur , cereris non item. Czterfirn q u a d d m e 8 agiras,uc tibi totum Morum velut in tabula deprngam , urinam tam abfol i~te przfiare queam , quam t u vehementer cupi% N a m mihj quoque non io- jucundum fuerrt , interim in amici multo o m - niurn luaviRirni contemplatione verfari. Sed primum, 4 ? IUVT~C elvbpdc igrv , omnes M o r i dotes perfpexrffe: deinde haud Ccio an Ale la- turus fir, d quulrbet artificedepingi fefe. N e c cnim arbitror levioris eIFe opera? M o r u m ef- fingsre, quam A!exandrurn Magnum, aut A- chillem : necilli quam hic nofter immortali- ta te dignioreseranr. Ta le argumentumpror- fus Apillis cujuspiam madum defiderat : a t vercor, ne ipfe FulvliRutubzque firniliorlim, quam Apellis. Exper~ar tamen t ~ b i totius hominis fimulachrum delineare verius quam ex- ptimere, quantum ex d~ut ina domefticaque confuetudrne vel animadvettere I~cuit, vcl me-

- r n i n ~ i k Qod ii quando fier, u t vosaliquale- gatio committat,rum demam i n t e l l i g e ~ , ~ u a m non probum artitice~n ad h o c n e g o t ~ i delege-

ris: vcreorque plan;, ne me aut invidentiz in= cufes, auc c;ecut~ent l~.qui ex tarn mulris bonis tam paucavel v~derim I~ppus,vel comenlorare voluertm invidus. Atque ut sb eaparreexor- diar , qua rrbi Mort~seR lgnotiliirnus: Statr~ra modoquecor@ris eR infra yroceritarem, fupra ramen nocabilem ht~mrlicarem.Vcrum om, niurn membrorum cai~taelt fy~nmetria, ilr nihrl hic omnino defidcres : Cure corporiscan- dida, facies m a g s ad candorem vergit , qudm ad allo or em : quanquam A rubore procul ab- eR, n i l qubd terluis admodum rubor ubiqne fublucct: cap ill^ Cubnigro flavore, livzmavis, fuffl?vo nigrore : barba ranor, oculi fiubcefii, maculis qurbuMarn lnrer(perfi : q u a ipectes ingenium arguere falet feliciGmum,apud Bri- tannos ctiam amabilrs haberur,cum rloftrini* groremagis capiantur. Negant ultum oculo- rumgenus minus lnfei t~r l vlr~is. V u l t u ~ ~ n g e - nio refponder, gratam & amicam feRivitacem femperprsf i fcreos , ac nonnlh l ad ridentio habrturn compolitus: atque u i ingenuP dicarn, apiofitior ad jucunditaiem, qua'm adgravica- tern aut dignitarem,etiamfi IonginimPabeft a b ineptia [i-urril~dteque. Dcxter humeruspaulu videtur eminentior Ievo, p rzkr t im cum ince- di t : id quodllli non accidrt natora,fed a811etu. dine,qualiapermulranobisfolent adhcrere.In reliquo corporc nihil c[t quod offcndat,manug tantumfubrultica:func'; ita duotaxat,fi ad reli- quam corporis fpeciemconferancur. Ipfeom- nium quaead'corporis cultum attinenr, kmper i puero negligenttfiinus fuit , adeb ut nec 1112 magnopere curare lit fol~rus, q u s fola viriseG curlndadocetOvrd.Formle venufias q u z fue- t i t adolekenti, nunc etiatn lket ~ o c Ip xcchdyg conlicere : quanquam ipfenov~ hominem,aon majorem aiiis vigrntitr~bg: nam t ~ u n c non mul- turn excenit quadragelimum. Vder-edo pro. @ e r a m a g i s q u h robuita,Ced tamen qua: qu& t isl~bet labor1 bus ft~fficiat,honefio cive d i p i s , nullisauc cerrP pauc~li. morbisobnoxia : Ipes eft vivacemfore, quando patrem habet a d m e - dB tlatugtandern, Ced mlrPvirenti vqe taq ; 6- ne&ute.Neminem adhuc v i d i m i n u s m o r o f ~ ~ in delcdu ciborum. Ad juvenilem ufq; ztarem

aqusc

EPISTOLK. 3+3 qugp_ot_u Je leB~tusef i , id illipatrrum h i t , Moro. In conviBu tam raracomitas,ac m u l a Verhrn h l c in re ne cui moleRus elhr , iallebat fuavitas, ut nemo ram triR1 G t ingenio ,.queln convivas 2 Rarlneo poculo ceteviGarn bibens, non exhtlaret : nulla restam atrox, c u ~ u s oamqueaqua: proximam , fiequencer aquain dlum non dtfcutiat. Jam i n d e i puero fic jocrs meram. Vrnutn,quoni?rn illtc mos eR a d l d e ~ n eR dele&arus,utad hos llatus v JeripoR;c : fed poculii viclflii11 invitare k!e, iummo orenon- i r ~ h ~ s nec ad Ccurrilrtatem ~Iqueprogrel lus cfi, nonquam Itbabac , ne prorrus abhorrere vide- nec mordacttaeem unquanl arnavlt. Adolel~Es rctur,Grnui a t ipfe cornmuniby rebus a(liueicc- comedrolas& Icripfit & egir.Si quod d l i tum ret. Carntbus bubulis,falfarnenris, pane Lecun- . elf& lalbusetiam in ip{um torcum,cametl arna- dario, ac vehemencer fertnentaro l~bentius ve- bat : ulque adeci gaudet fallbus argutis,g: In-. icebator, ?uJm hls cibis q ~ ~ o s vulgur habet in getlium redolent~bns: uride & eprgrammac~s deliciis : a l~oqui neurlqualn abhorrens ab om- IuGr joverlis,& Lucianocumprimis ei? deleeta- nibus,qu$ voluptarem rnnox~atnadferlitetiain tus. Quin Llr mlht ur Morias encolnium fcri- corpoo. Lattariorum, Sr eorum fceruurn qui berein,hoc el1,ut camelus lalcnrem, fuit autor, nafcunrur ~n arborlbus fetnper fuit appeten- Nlhilautem ,in rebus humanrs obviurn clt,un- tior: efum ovorunl indelicirs lraber. Vo_x nrq; d e tllellotl veaetur voluptarem,eriatn In rebus grandisefi,oec admodurn exllrs , fed quzfacile maxirnP knis . Si cum erudlris & cordatis reg penetret sures,nihtl babenscanoru~n, ac 11101- eR,dzle&atur ingenlo, li cum ~ndot t r sac Rul- le,Ted plan; loquenris efi.nai11 ad Mvlnlicam votis, huirur lllorutn 1tul:tria. Ncc offendltuc calemri natura notivrdetur eRk compolitus,e.c- m o r r o n ~ b ~ l s , mira dex:erltateadomnrurn af- jamfi dele&aturo~nni MuGces geoere: ltngila feLtus leieaccommodsos, Coin multerrbusfe- m i d explanata articularaqae,nih~l habens nec r2,atqusectam cull1 uxorc,non nifi lurus lococ przceps,nec hzfitans, Culru Gmpl~ct deletta- q u e rraast : d tce~es alterurn quendam efiDe. tur, nec ierlcis , purpurave, aut carenrs aweis mocritum,auc pot19 Pyrhagoricuin ~lluml'h~- utitur, nifi cum integrumnotl eR ponere. Di- lofophunl , ~ U I vacuils anirno per mercatum &u rnirum,quim negligens fit cerem;nlarum, obarnbulans, contetnplatur rumulcus venden- quibus homtnum vulgus ;eEtimatmorurn ci- tlurnatquc ementiurn, e em om in us d u c ~ r u t vlirtarem : has trt inenrineextgit, Ira altis uon vulgi judtcio, led r w f ~ ~ s n e m o minus abe6 anxi2 plzfiar. nec ~n coogretIibus, nec In con- fenlu communi. Ptocipua illi voluptas efi Cpe- vivlrs: 11cet hrrucnnotl fit ~~narus , l i lubea t uti; &tare forraas, ingenta Kc affedus diverforum fedmulicbrepurar,virnq; indlgnurn,ejuhnodi animanttuln. P~oii~denull i l rn fete genus eft jneprirs bonaln ten3portspartsin abiumere.Ab a v i t ~ m ~ q o o d d o n ~ i non alar ; fiquodaliudani- aula p r inc~pu!nq~~e famt l~ar~ tn teo l r~n fuicalie- ma1 volgbiarum,velurt limra, v~lpes,viverra, nor , y o d 1111 fernper pecuitarrcer lnvrla fucrit mufiela,& l i isconfia~~~ra: ad b a c fi quidexoti.. tyraonrs,quelnadmc-durn ~ q u a i ~ t a s ~ r a r r G m a . cun2,aut a l loqu~ lye&ar~cium occurrat, av~dlf- Vrx autern reperras ullarn au lan~ tam n~ndr i t i , fimP met cat1 lolet ; atqoe hls rebusundlq;do- q u a non rnulcutn hdbear Rreyttus atq; ambl- mum habet illfir uCtall;,ut il~ilquain nonl i tob, tronis,multuin f ~ ~ c ~ , m u i t u r n l u ~ g , q u ~ q ; prot- viurn,quod oculos logledicnrbmdetnoretur( fusabfitab omnr ~pecietyrannid~s.Q~ln nec In ac totteslibr renuvat volilpratem, q u o t ~ e s a l ~ o ~ H e n r i c ~ V I I l . aulam petmahi poru~r, nifimul- conlyicit oblc.€tlri. C u m atasferret, non ab* to negocio j cut11 hocPr~nctpe nec optari quic- h o r r u ~ r 2 puellarum amonbus , fed citra infa- quampoflit civilius ac mode8ius. P l + t u ~ a li. miam, 6( lic ut oblattsrnag~s fiueretur, cquim ber ta t i~acq~oc i ie f i avidior; fed qt~emadmodti cap:atls : & anlmo n l ~ ~ t u o capereturpoii~~s, o t iocum datur,lubensut~tur,itaquotlcspolcir quain coitu. Bonas lrrerar prrmrs itatim ailnls res,nemovigilantioraut patientibr. Ad amicl- hau&rat. Juvents ad Grtecas literas a c PhiloT, tiam natus fa&usq; videtur:cultls & fincerifir fiudiu:n leieapplicuir,ade6 non opirulanre Pa- m u s e a cultor, & long$ renzciilimus. Nec ille tre,viro alloqui prudenrr proboqi,ut ea conan- metuit.nc~u$r~iav,ab Hefiodo patum laudat& tern omnr Lhbfidro deRirueret,ac pend pro ab- Nullinonpatet ad neceGtudtnu fcedus. Ne- dlcato haberec,qubd d patrlis f i~d i i sde ic i tce r~ quaqua morofusitt d t~~gendo ,commodi f in~us videretur : natn is Brirannicarum legurn peri- in alendo,canfianttfirnus tn retinendo. Si fo rs tiam profirerur. QUZ profeflio,ut ell d veris li- jncidit in q~ep~arn ,cu jus viriismederi non poC reris alienillirna: ita apudBrirannos culllprimis i i ,huncper ociafionem dimitrit,dr~uens ami- habentur magni clarique, qui in hoc genere fi- c i t i a q n o n abr1lmpens. C&o~fincerosreperlr, bi pararunt authoriratem : nec temerP apudil- &adingenium iuum appoc~tos , liorum con- los alia viaad rein ac gloriarn paraildam ma- fiietudrne fabolisque tic deleeacur, utin his regis idonea: Gquidern plerilq; nobilitatem illius busprzcipoam vltx p.oiuptatem one re videa- ~nfulzpeperi t hoc R u d i ~ r u m ~ e n u s . In eo ne- tur. N a m ipila,alea,chartis,czrerisq;luhb~~, gant quemquam oblolvi poife, nifi plurimos quibusvulgus proceruin remporis t s d ~ u m fo- annos~nludarit. A b hocigitur cum no11 injuria let falIere;prortusabhorcet. Ijorrb ut propria- abhorrcret adoleicentis ingenium , n ~ e l i o r ~ b u s rum rerum efi ~ l ~ ~ l t ~ e n t i o r , ita nemodrl~gen- rebus narnm,tami poR ikguRatas fcho la~icas s ior in curandis amlcorum negocils.@ld tnul. difciplinas,fic in hoc verlatusell,t~t neque con- tis? Si quis abrolutunl verz am~ci t~zrequi ra t ii~lerentquemquam llbenrius litigatores, neq; exemplar, ai nemine rettius pecierit , qudm d qu;eItum uberrorem taceret quifquam eorum,

qui

544 DES. E R A S M I qlll ?ihil alilldagebant. Tan t r erat vis accele- quod fa r i seBpaa t ,quod luperefi,largiter i&

r,tas lngeIlii. evolveodis Orchodoxo- fund~r. Cum advocationibos adhucalrrriur. voluminibus tloll Cegneln operam impen- nu111 lloa dedit amit um verhn)que c o ~ ~ i i l ~ u r \ ~ ,

dice AuXufiini Ilbros de Clvitate Del yubli- tliagis illorurn commodis profp~clens ~ ~ n . i n l cs profeflbs efi, adhucpenP adolefccns, audl- fuis: plerisque folicus perhadere, u r ~ jr[c[v lo r~of requen~l : necpudulr, necpcrnrtuit fa- cornponerent, minus en1111 hic fore d.fpendtr. c e r d o r e ~ ac tenesd javene p o f a n o lacra d h e - Id ii millus ~mpetrabar, tun) r.~trone~l\ iocilt a- rc. Interim & ad p~etatis Itudluln totun, ani- bat, qua pollint qu&n rnin~nio drfPendlo ilti- mum appulit , viglll~s,jeju~~iis, precatlonibus, gare: cluando qu~bilsdam h ~ c antmus eR, u t allisque col~fimilrbus proRymnafi~~atis facer- Iltibus e t ~ a m deleCteotur. In uibc Londcni- dotium medlratls. Qa quidem in re no11 enfi, qua natus elt, annos allqrlor judrcem e- palllo plus i l le~ptebar ,qui tn pletlqueifii, qui gt~fi caufis civ~it bus. Id tniiizus ur tnrnlnltrm remel t ad tam ardtlaln profelfionen> ingerunt habet onerls (nanl n ~ . n Gdetur nrfi die j o v ~ s jefeyaullo prius f i i periculofa6tu. Neq; quic- ufquead prandism) it2 cunlprrtna i~onorrli- q u a m obfiabar q u o minus idr huic vi t rgcne- cum hrbetur. Nemo p lurn crufas ai-ful~i t , 11 addicerer ,niG qu&d uxoris defiderium non ~ l e ~ n o k ~ e R i t integrius, rern~tfd ple~:sqi~epe- poffcr Maluit 1~1tur tnaritl~s e r e ca- cunta, qtiarn ex przfcrlpto J tLe l~ ; rlut I ~ t ~ g . ~ n t . np, q.4" ~ c e r d o ~ n ~ r u ~ u s , T a m e n virgi- Siquidem ante lrtis cun:eff arionrm 3tt01 dc- n p d u r ~ t admodurn pui lhrn, claro genere P O D I ~ ~ ~ e s d r ~ c b m a s . r o t ~ d e ~ ~ i I ~ U F , nec 31~:~ i t t t s natalm, rudeln adhuc, utpote rur~inter paren- qutcquam faselt cxigrre. H~sn~oitbusefi;clc, tes ac ~ororesfimper hdbrtam, quo magis llli ut clvltatl iuae long; ca11l6ntus e&c. Ur're- licerer ad luos rnoresfingere. Hanc & vcrat autelu I ~ a c f o : t u n a e ~ ~ e c o n t e n t u s , ~ u ~ & literis inRruslldJm curavir, & onlni tnubtces far13 habetetautontatis,nec tan:ra e&r glavl- g n c m d o d a m tcddldir: ylaneqi~e talem p e ~ ~ d bus obnoxia pcricuhs. Serncl argu; lierum finuerat, q ~ i C.I , I~I~UI&C unnerlam zrarem ~ t r t l f u s efi m iegarionem,m qua cunl ic cor- exigere,nl morsprzmarula puellarn fufiulllfet dar~l l i lni ppGflit, no11 c o n q ~ ~ e v i t Sern,lfi- 2 fed en~xam l ~ b e r o s aliquot, quorum mus Rex Hrnrtcus,ejus nom~ntsO&avus,do-

,adhuciuperiuntpuella: crcs, Margaretha,610- l ~ e c h o m i ~ ~ e t n i n aulam luacn pertiaheret. C u r gfia*, CociIla,puer unosJaa~~nes. Nequediu enim nou &cam ycrtrahet.er 2 NuIIils unquam

vipetefuRinult , liccr alib voca~ltibus vehementiusanrb~it in aulam admirrl , c l u i ~ amicorum confiliis. ~n i ic i s meafibus A funere hic fiuduit effugere. Verdm cum e a ~ t opti- uxoris,wdua,nr dux~r, magiscurandie fan~riile, m o Regi in anlmo , farnllraiu harn er~rditls, qu;im eoluptati , clulgpe nec bellam admo- grav~bilr,cordatis , Sc integrisvrris dlifcrram -dum,necpuellam,ur iyir jocariColet,fcd actem reddue,chm a!ios pertaultos,rurrr Mu1 41") In- a c rigIlantenl m a ~ ~ m f ~ m i l t r s : q u i c u t n tame. yrimisacc~v~t,quem lic i o i n t ~ ~ ~ ; i s b ~ & l , a r i & periode colniter iuavirr~quevivtr, ac Gpuclla nullqrr~m parlacut dtlcedere. Sive ~lrcll- fore[ forma q u ~ n t u ~ ~ ; l ~ b e t arnabil~. VIX ullus durn eR, urhll ~lloconiultic~s : f ive vl{uln t.it maritusd (us tanturn ob lequ~i lmpetrat impe- Regi fabulls atnc~nioribus laxart. allldlucl~,

atquefeveritudlne, quantum hic blanditiis null~ls comes fefiivi'or, S a p ref a1duu jr& jocisque. Qu~denim nonimpetret , puff ea- cem gravem & cotdatum pollulanr ; has fit quame$ecir,ut muller jam ad Iinlum vergens, ~orusd~Ccut i t ,ucu t rac~; pars habeat grat~am, ad hot animi minim2 mollis,poltremb ad rem Nec tamenab eoquifquam impccravit,ut mu- arrentifima, crrhari, celtud~ne,tnonochorda, n u s d qttoquam acciperet. Fel~ces Relubli.. [ibiis caneredifceret, & in hifce rebusquotidie cas, fi Mori fimrlesMag~firatus ubiqueptaefi. yrahriptutn opera penfum exigent1 mari ta ceretl'rinceps. Necinterlln ullum =cceGc redderet a Conf im~l i cornitate totam fatni- fupctcili~m. Ihrer tantas negotlotum nloless liam moderatur, in quanulla tragedia , nulls & veterum amiculotu~n memlnir, & ad literas tixa, Si quid extirerit, protinus aut medcrur, adamatas lubindercdlt. Qurcquid dignitate nut cornpunit. Neque quemquam unquatn vdet,quicquid spud atnplillirl~urn Rgetn gra- dimifit ur inrmicum,aut clt inimicus. Quin tia pollet, id omne jovandz R e ~ ~ u h l l c ; e , ju. hujus domus fatalis quodam viderut feliciras, vandls amicis impendlt, Semperquidem ad. in quanemovixir,qut non prove&us fit ad me- fuit aninlus de cuna is be~lirnerendi cupidla- Iiorem farrutram, nullas unqtlam ullam fama: mus, mirequepronus ad mifer icordt~n~ : cum labem contraxit. Quin vix ullos reperias, qui- nunc magis exerir, quando pmeR prodeG bus fic convenerit cum matre,ut hulc cum no- k. Aliospecui~ia f~blc~ar,altosantorltare tu-

vcrca: nampater jam afteram induxerat, u- e(ur,a~iosco&endatloneprovehic, quosalto- tramque non minus adamavic , ac matrem. qui juvare non poteR, his conillroluccurrirr N u p e r induxir tcrtiam, hac Morus fan& de- Nullucn unquam dCe trifiem drmrfic. Dlcetes, jerat, fenihil unquam v~drlfe melius. Porch M a r u m e r e publ~cum omnium IncJpurn pa- ergs parentes ac l~beros,fororesquc fic affettur rrottum. Ingens lucrum fibi putat accelzlfe, eft, ut nec anlet 1nolefi2, necunquam delit of- fiqueln opprclfum iubkvavit,li perpIcxuln & Gcio pieratis, Animus e R d f o r d ~ d o Iucro ali* impediturn e n p l ~ c u ~ t , G altenatunl sniflimus. t i b e r i s f i s f m s v i ~ 2 facdtattbus, gratiarn* Nemo lubenrius tollocat befiefi-

ciurn,

cium , nemo rnioos exproblat. Jam cum ptns avocet , 'alfus ad tyrannidcni intiam- tot nominjbus fir felicilfirtl~s , & felicitatis met alius ad txprlandum populdm no- c m e s fertfolear efle'jadantia, nullum adhuc vas technas fuggerar. fn hac aula fi tiixrlfesj rnortallllm mrhi videre contigit , qm longius H s d e , lat fcto rurfum alram aula~n d e h f . abe~{etab hot vrtio. Sed ad ltudiorum coma beres. Q rn~fatllos e& define^ : qdatrqbam memorationbrn redco , quit me Moro ,mrhi* tu quaque cum e~ Principe vivis , t ~ t inte- que y s u - r n potifimurri conc~l~art~nt, Pri- grrorem nec optare polIis. Nequt defunt nlam *tatern catrnlne potiamum etercurt, qui rebus optimis faveant 9 treloti S t r o ~ e r u t moftdiu lu&atus efl ltt profam orationem red- ac Coppus. Sed qtud iita paucitas ad tan; &re[ molliorem, per omoe krlptf genus ffi- tum cxamen infigniutn viroruin , Montioii, lum exercens : qui cujusitlodi fit , quid atti. Lihacri Pacsi, Cbleti, Stocfchelii, Latime- net comn)cmorare? tibi prdertim qtit libros ti, Mori , ronitallr , Clerrci , arque aliotud e p s femper habeas in manibus' Declarnab hisadlin~ilium? quorum q u ~ l c u n q u ~ nomi- tionibus prgcipue dele&at~s ell 1 & IIY his haris, tnundum omniun) vrrtutum ac dlki.. rnateriis &i&rt, quod rn hrs atriot fit inge- plinatum femet dtxeris. M l h ~ trero rpes efi nlorumejreraraoo; Undead~lefcenseriam- haudquaquam vulgatrs, fore, tit A lbe r t~~ ,u l~ i - l luh dialogurn mohebntur, in quo Platonrs cttm hrs teniporibus nofirre Getmanig otna.. co~qmunltatern ad ukores usque defendlt. tnentum , & plotes fur fimrles in luam allt- Ludani Tyrailllrctda refpondr: , quo In ar- gat farnrllam + F% caeteris princip~bus gravi fit gdmento me voltiit antagonlitam habere : ekemplo, ut iden1 & ipfi lua: qhlfquedomlfa- quo certius pcriculum faceret , ecquld ptb- tere Rudeant. E?besi?jginem ad optimum feciffkt in hoc gencre. u- hoc conIilro exemplar d pearno artifice non optimr deli- edidir,utindicarecqutbus rebus liarj ut mrnus hearam. &a t l b ~ rnrnusplacebr~, G continget c~ tn inode habeahe Relpubllcz 1 led Byitart- M2~mtloRepropius. Sed rllud tarnen inte; hlcanl potiRjmum effinxic quam baber peni- rim cavr, ne rnihr poms ~ m p i n ~ e r e i quad ti- ius perlpcQam cogditamqtie. Srcundum br mrnus parttetlm , neve fernper opprobtes fibrum prius Ccripfetat per otiitm , fhox per ninliuin breves Epifiolas. Etiam n& occafienem,prrmum adjecrc extcrnpote : at- biihl fictibtnritifaefi Iongior, nec ttbf legenti, qde hint nohnulla di&toais iniequalrtas. Vix fat Icio, prolrxa vrdebltur : td faciet h o t 1 nofiri allurn repertas cjui telicius dicar extempore: havitas. Yerum netr~hrl ad poRtemah tuala adeo feltci ingenru felrk lingua fub(ervrt. In- EpiRolam rclpondeam , quam ptiut e ! i c ~ i a ~ gcnium przlens, & obique praevolans: me- lcgl quim fctiptam, clarr~limi Priacfpili ~ 1 - maria para@ : qu+ cum omnta habeac vel- bert~ ,hu~naniratem ex tplius etiani s$ mejj+ tlr in numerato , prompte & lncotltatlter terrs intellexr. Sed qtir q u d o fa th im, u t luggerrt, quicqu~d tenlpusauc rcspofiular. In parera prrus ad omnes pitvetierit tuis literis, tJ~@urationrbus filhrl fingi pvceft act~tlus, adeo quam ad me! derr,epcr nerninem certltlsmit- oc fummis etiam Theolog~s Lpe negatlunl ttreputeras , qudm per & ~ ~ h ~ ~ d l t m P25g~5$ facefit, inrpiorum atcna verfans. Johafi. hrenrfimt Anglia Regs Oratorem , fife tn(! fie* Goletus, vir asris , exaarque judiclt, 10 haberec Brabantia,livcBritaqnia, T ~ , ~ u a l . famllrarrblis colloqti~is fubinde Jlcere folet, tsm f ~ d e o , & calamo & enle g ra~ i t e t bellid ~r~t~nnraenonniIihnrcumrlfr:~r~gen~~m : cum geraris ! nec nlinbstamen f~lrciter,qudm foti haec iaiula tot egregiisin~enlrs floreal. VSA* titer. Nam apud Cardinalein Cajetanum atis pietatis oon indrligens cultot eR i rctamf ab dio tethagnam n i r n ~ inrrfGgratia~n. erpniol a i i fuperftitiane alisnitfimtzsi Habet fuat hi bcne elfegaudeo , PtanciCci.Sichnii b t n e f i

-horasquibus Decr lttet precibils , notl exmo- bon finem emori llterz+ niG velint itsgtatitu. t e fed P peaore deprompris. Cum ami- drnispoffulati. De rebus nofiris alias: bung cisficfabulatur de vitafdturi leculi 6 ht agno* illtid tantum. Res brc CordidiGmis 9~0; kas illurn ex ahiniu Ioqui neque Line optima phantiu agitut ; quibus artibus o t impatem Tpe. Ac talis hlorus cR etiam in aula. Er me farear 5 necece efi. Si quis elt iRli,c ui pofieafunt,cjui p ~ t e n t ChriRranos haninveni- cpprat Artern f~cophanticamdifcerc, indica 1 ti, nifi in monaftcriis. Tales vitos cordatif- ill1 quendam hujbxs difciplinac mirt~m artifi* fimds Rex in familiam fuam . atque adeo in Cem , quem hbicrei plan6 natdtn dicas. Mi. iubicutum noti fofum admittit, veruh etiam nus bonus Oratcrr Cfcero,quam hic lycophpo. invieat ! nccineitat modrt, verum eiiam per- ta: & reperit dolciles multos apud nos. N o n i trahit. Hos habet arbittosac teRespcrpetdoS durn tempus& veturn brtvi vobi$ h o m i h v +ill: : h o ~ babct ifi cor~lillis , has habec toftimcbdabo , ~ t q u ~ d i g n t i s e f i , quodqu@ dtinerrim ccmitesi ~b his Ripari gahdet, p& ki@rcambic,om~~ium gruditorbm literis C C ~ tiuc qudin kuklipctrdiiis j u ~ e n r b u s ~ aptmulieri lcbtetdr,potteatum Getiuscju4m horns, culrs , aut etram torqtiatis Midis, auk infiacw Bencvale.Aotvtrpiz X. Cal.Aug( sir o&cjis: quorug alius ad oolupiaru ine- Anrio h l , ~ ~ XIX. --

Sequentem Epiitolam fib Nacerini ejusdrm nomine editam, Erafinurn cundem au&orem habzrc pcrfua-

fum efi nonr~ullis; Quicunquc vero au&or fit, elegans fane eR & legi

mcrctur , duorum Angliac cel~berri~morum Vi- . . rorum obicus enarrans.

GULIELMUS COVRINUS - -

N U C E R I N U S PHILiPPO MONTANO

S. D.

UONI AM jnnra Py&agorz fen- columnis, in quakdentfudites. U t tumqt l~ rentiala oporret ornnta ere com- zdrficiurn flurnlni imminet , ~ t r hinc l I l rnc tnunla , re&+ collegrt Euripides, cymbaveh~ poGnt. In hacarcc THOMA$ & dolotes Inter amicos oportere MORUS pofieaquammuldt meahbus fuiL

cornmunesefle. Accipies igitur , viramicif- fet captivus , Calchd. f uliis Anno Domini fime, ab amko nlihmclrta, fed omni lacry- M. D. XXXV. produ&us efiad modo marum g n e l e boois omnibus deploranda: Cur~atn, capitis caufam didurus aphtl tr:bod quanquam arbirror famam IRUC jam dudum nafJudici~m d R.ege delegarorum. fbar reus omra pertuliflc pr~usqodtn ad nos, de tnorte baculo lanixus tam longam darn , corpord quorundam apud Anglos inGgnitlm virorum, gravi zgrotationeih catceredebilitato , nillil fed prscipuc! THOMA M 0 RI , dum vi- tamen perturbat~onisvulr~~ prsfeferens. Pri.. veret ejus regni Baronrs inclyti , ac fupremi mum tecrtati lunr articul~ crrminum ~ U Z llli judicis, quem ill1 Cancellarrum appellant: quh objictebanrur. Mox Canccllarrus qui h.lora d ~ ~ n i t a c e n o t ~ ~ f t apud earn gehtem alra major, luccefir, ac dhx Nortfolcir, hunc rn modum qcepto Rege , eoque quum prod~ t , aureum r e u n ~ appellarunt : En vides, Magifier More fieptrum impofira corona Crfarea geflatur (lic appellant mediocri dignitare pt~dicos) ad'nnum lacus ,' ad alterum 11ber. QUZ VC- te gravitcr delrquige in Rcgiam Majefiarem r& Cum narraturus yartim 2 fchedis Gallice attamen fpgramus te, fi modo telip,lras ,' &ripcis, q u z hic circumferuntur , delumpfi, abjures iRam obftinatam opinioaem , In qua plrtim2t.umoribus. N a m nrhil horum vtdi. hattenus tam procacitet perfiitifii , "enlam 4 Sed pfiusquom qgrediar , paucis dercribam Regis clementia confequuturum. Ad htc l,o~dohicn[is urbis@um. Civitas in larum Morus: Domini mei, ego fummo cordrs affe4 ~ a h , ad Thamyfim flumen fic in longum duago vobisgratias pro iffa vefiraamicadrga porre&aeR, ut videatur non poffc definere, mevoluntate: tantunr illud oro Deum omni4 "ode & nomen vidctu~ indirum : fiquidcm potentem, confirmare dignerut me in hat qua spud Flandros loca mari vicina Dunen appel- nunc lum kntentia, ut inea perleverein ulquc laat. Indidem dittum vidctur Galliarurn ad mottern, 'Caeterum quilm r e p 0 quim ugduamm, quati dicas, l ~ g & t i p ~ . Ad Ori- prolixi qltamque graves articdi funt , qulbu$ enremiae~tremo habet arcem bene munitam, onerot, verear nem~hi net iogenium hppetar, qua rcges interdum utentur , vulgus Turrirn nec memoria, necoratio, qua: fufficiar ad re- appdlat. . Sedineadem fervari folent virino- Cpondendum omnibus , prglettim cjuum in bite, autalks,dignitatequapiam przminentes; carcete tam dlu f ~ e t i m detenkus ,in qdogravi q u i d d n t u r aliq uid adverfis Regiam majefta- ;egrutations contraxi corporis debilimecm, teat ddicpiffe. In altero extremo ad Occafum ' quae me nunc etiam haber. Tum jugu JJud inGgne monaRerimn eL Benddiffinorum, vul- dicum alfata ell fella,in qua fideret. Ubi cott. gus appellat WcRrnonaR.erium : h huic prs~- fediflet, pfofequutus ellinflitatom ferm6fiem ximum Regis yalatlum flrutturae veteris , l i d hunc in modurn : Quod ad p_rimum attinec quo nunc reges parum deleaantur. Palatio articufam, q u i c o n a t ~ r = e n d e r ~ i ~ ~ ~ - adjunaa cR dornus CpaciolilTima , ndlis fulta gem rnalevolentiam in negotio poherioris ma..

trirnonii

DE T'HOhdLE MORI MORTE. 347 trimbnii, conhteor ingenue, me lemper t-eRi- rnollta ac machinatusfui&e, eo quod ad Kof- ti&illitrsfereniqtma~MajeRati. Mcc efiani- fenfern lcripkrrnl oQo pat-ra Ep~f io la lum~ f i t i s fupcr hoc ttegotiu quicqttam alrud dicere, qdtbus rlium alumatim adverlusifiuci edl&utn. quAmqmdhaaeottsfemperdai adhocur- Equidem vehcmenter optarrm cas EpiRokas genre me cotikienria: per quatn ut nondebe- hrcproferri ac recirari , quzine te l cr>nvinc&- &amj itanec volebarn pdneipcm meum cclare tent vcl Ilberarenk. Czterum qunndb illsi ftritatem. Nec htc efi olla proditio quiz in- quemadltlodum prlgdtcarrs , per Eprfcopbfi tcndiwr; qulnpotius, niidfec~&m prefer- extrfia: runt, ipfe non gravabor recirare ien- tiin inretanti mobenti , uhdeiebdebat mea teatiam saruh. In earwm q u ~ b ~ s d a m ag&- fintentia, & ptinripis honos, & regni ttan- tur dc nofiris p t i~at is nrgot~is, pro vetere no- quillitas, tutil ~ e r $ fuiIfeb, qaod bane obji- Rra arnicitia ac familranrate. In una quadam cithr*m&lcl&jIds, petfidus ac ptoditor. O b tontinebatur relpohiuln ad Epitcbpi literasi hoc dd iaum (fi mod0 deli&rtm aypcliafidum qutbus fcireci~plebat , quid & quo pa& re- efi) graviamasdedi penas, c k ~ t u s omnibus ipondrlfem delltaconititutione. Ad idnihil facnlcatibus~eis,acpapatuo addidus carce; aliud reicrrpfi, t~lfime)atn rncarn tompofii@ ti , laquo menks jam quindecim totbs fiii dr- tonfcientiarn , fpfi cbmponctet f k m . dnhd tentus. Sed h i ~ h l ~ f f i s tanam adea r e$~b- me* periculo, ac teRe 13eo vobis aGvero, ni;. deb0 qtie fint htljdsnegotii praecipui. @od hd alltld III ~llrsliteris d me fcriptum fui&. ha. &jicitur,meihc~rrilfein panam riolatt cod- rbm igjrur n0n pon'um pervefiram con. fiitutiohi), qu& ptotimacunGlio prodrta efis fiirut~onem addki mbrti. Super~R tertiusar. hejaM iaearccreagente; quafi malitiofo adi- tlc~lus,qul mtendit,qttod quum de vefiracon.

perfidlofe; acprod~corie Regfa: MajtRa- fiitutrone examinarer, d~xerim edln eifefimi; ti detralCerim faman,, honotem ac drgnibcem, lemghdio utrinquelecafiti , propterea qubd fi qua: illf er dr&am conltitutionem crat tribus qurs ;ellet eam iervate perderer ahimam f i ta , vid J' icet qu~dibidetlatatur fdb feluChri- contragicere perderet corpus. idern quo; fib f i ip~&drn taput Ecclefiie Anglican% ! in- fitatb 3 ut dlcttls i rcfpondit Epifcopus Rocen; primis t~baadebu ad huc qdod rnihiobjiria fir, perfp~cuum eib inter nos furlre fon$irr- tur , quadDomintt Set:rk&ro Regis ac vend- t~onem.Ad h;PcteeCpondeodme dunquam fui& fablI1 Majeltatis i l h s tut1Glr6 5 togarus qu&! toqoutum nifi condrtionafrter : fic vldelicet, ~e;ielferdehoc ed&o lentencra , hihil alltid fi taleefiered~bum + qualiseRg1a&usuiridquc ~ b l i e ~ i d tefpondete qudm me jati~ muddd ~ncidcns j quo paEtopolfetqut'seiiiiake, quid bdrtuii& cfie ,neb ~Rlusrnodi negatiisampllus ln alterurh~ntlderct pericuium. Na?c &ea fu ik folicitari, fed t k t d m medrtatiin Paaiohe Do- Oiatb. @omado rcfponderi&pikb~hS, ne; h ia i dafifiJefu ChriRi, Dicri d ~ e pet lRa& v$- &to i fi l l h ~ s bratlo cum lnea cobgtdebat, id fttalril conaitutionem o b hoc filehiium nori heqllaquarn ascrdit ex ~on lp i ra i ion~ , fed po- p ~ & damnati cdpitis , eo quad nettrefirurri tius ex Ingenlorum ;rc dodr ina fimilrtudlne: edi&ufi , nec uli;elegesmundi poffrtnt q u e t i ~ brewer : rlli~dpro certo haberote h e quam bbf iE id r i i addlerrct tnortr $ ie$ tanrul%i quani qurcquam tnalitiok fuif&loquuthm ad- & di&m aut perpetraturn f a c i n ~ . D e OE- v e r t ~ ~ ~cf i ram conRrtutroneln : atheripotuiti t&i$ enirtl folus jddicat Detis. Ad hzc rd- brad benignam Regisclementiam aliquid ma- fpondit Frde~ttafot i t igiusintefpella~ f At iltiofi fuerlt ijejatuhl. Pb& b r c vocati fiat blefiletitiutfY, fnquit,el~densarg~m~btUm e 6 pdrqurndam ex bfl~atiis duodecid viri, juxrd abitili &of6 fentientis de jam di&a canltittttio- gentis illius conlucrudrnem 5 quibUs craditf

Nam omni.3 fubdittts liricxtu ac fideliJ luntatticilli , lit fiperifis ~onlulnrent ,; #egiq MaitRatii G de di&aconfiit~tiatreid; totl.fultat6ohem judicarent ; ac prbntroriat.enci tctrogeturl tenetur & obfigatur eitrl OW& brrtlm; Tb2%as eods lnalitiofe obfiitjifet &fimulatitxiern r e k ~ n d e t e carcgarfcr : face pracdidit cohfiirlltibhr Regis, an nm. 1 Qui

tdiCturtlclfc bonurn juituin acklittuni; quam pet ho%quattam pa t t e tn fe~e l f i&nt ,~~ ~d 4 w h 4 o r m ! SiverumeR quod hatiertiria verlifuntadprincipti at: judices dclegatos, ad legibusi ~m qili tac6r videri cbniebtire, ttleum pronunciarunt KrUirtr 6 hoc eR drgnus efi iilehtium caafirmaeit potius veitram confii- ta;ot.tC A& mox per Lfn, Catlcellatilim latarfi tutisnerh iihprobavlt. Jam cjmd di- fentedtia juxta ttnbrem nov2 C~nftitutioni$; ois anitietn Cubdiilrm fidelem ohl~gati bt rb$ h i s ira peraais ao ,m_~s g ~ u u n c i n mo. $ondeatcitegoricZ C intctrogeturi &k, #d- durn dtfus eR loqizi : Age, quahdo lifm cocfi Ipondca, banafidei Cubditlim magis obligr denjnatus, quo jure Peus novir, ad exbnerab; turn effe S#&anfcienrirg, & dnirkie fuhqudm dam confcientiam irdla libcrilis eloqui quad ~ l l i alii rci in hoctn'undoi matimc ii taliscon- fmtia dePefira cohititutio?e. ,P&um kiicntiaigualisefi meal nihiloffendieiili 6 nihil dfco i me Rptem annisintcndiEaniihun~ &a; fkdlftddispariot domino Itio; Nam illad pr& d iu thquemr t l~ ih iitam taulatn,ocrum ha&, er t to vbbCatrma, nulil morcaJioin uri- h u s h tl~lbDo&rrrum ab ecclelia ptobarotbm -

qriamdaeirerim hacin tecdhfcientiam Ihepm. tkpiiktipium i rjuod &aicus+a&t ut vbCahti Veniu nunc ad k&m acctilationis ta'putr fccdatis ; \p6f?it atit dcbeat elfe caput fiatue qtio - atguoc contra di6tam ~anfilttltioncrd 4piFiCtdis roc ecclefiafiici. Hic Cmtiillariu~

t;xq t itrrcrj

3-P DE T H O M A MORI MORTE. , i~terrumpens Mori krmonem , Domlne Mo- lum ex conhetudinegentis,li qucm dimittunt.

iriqu~t, lratietu vi3 haberi hpientlor, tnelio- ~ d ~ l l a cam digreKa elfir ad deccm vel duode- r!lque confclentia: o t ~ ~ n i b u s E ~ ~ & o ~ i s , ' ~ o ~ a na- clm denub rccurrir, & amplexa Faren- brllcate,toto deniqne regno? Ad qua: Morus: tern rurfiusinhafircollo illius, fed elrnguispr= I)pmlne,inquir,CsnceIlacir, pro ulio Eplfco- doloris mognitudine. Cuipatcr n~hl l loquutuc p o qllem hnbcs r u ~ p ~ i a i o n i s , ego f a ~ ~ i t o s & eR, canrum erurnpebant lacrym~,vul tu tam& orthodoxos viros habeo plurescentun~, me; d conflantia oihll dimoto. Nec aliud fuprctnis cum feritientes, & p r o unico veitro conc~lio, vetbls mandavit , qudm ut Deum pro anima quad talc fit D w s novir , p r o me habco ornnla patrisdeprecarerur. ~d boc pieratiscertamen Concilla gencral~aannls abhtlic mtlle cclebra- plwrl~nis 2 populari turba lacrymae excidera [a: & p r o unore no , habeo Franclam Crete- Erant &.interSatellires, ferum & i m m i n gc- raque orbis Chri f ~ a o i regna omnla. HIC Dux nus hominum, qul lacrymas tenzrc nonpotu- Nortfolcii interpellans : Nunc More,inquit, erunt.Nec ~ n i r u r n , ~ u u m ~ i e t a t i s a f f e h $ a d e b perfpicu21iqtiet tua malevolcntia. Ad qua: validares fit,ut irfiitlfimaseriam feras moveah Morus: M~lordr , (lic Angll compellantinfi- Hlcapudle quifq; repuret qwanr valid0 iriero

dlg~iicareprzRantes)ur hocloquhrnonin- ~ m p u l l i t u m fit ThomaMoripc&us. Era t cirat malevolent~a, fed c o g t necefiras ad exo- caim erga Iuos omnes adei, 4s~kopTor, ut non nerandam coi>Ccienriam meam,teReDEQ,qui allusmagis: led eam filiamut e ra rex~m~ispra- i ;~lusfcrur~cur corda hominum.Przterra ~ I C Q dcca dotlbus,itadlligebat lmpenfius. Moruln . & 1llud,coultirutio1ien1 veRraol efle perperam fortiter exceprn'e fenrent~am mor.t~s,aur etratu fa&am, e o qubd vos profe(ft eRls, e( lureju- carn~ficislecurim , miausadrnirandum ex&-

volrncfipfos obltrinxlfi~s,nlhll uiiquarn mo, q u i m pietatem erga fiuos p o t u i f i vincete. moliraros advetfus Canttarn Ecclefiam , ~ U Z Nlhden~maddubt to , quin hlc dolorisgladios pel u o ~ v e r f a i ~ ~ d~rionem ChtiRtana111 u n i c a d , crudelius vu lnerav i t~or i~rzco~d ia ,~u l \m 11- 1ncegt-z & individua , ncque wos loll ullam ha- la carnificts kcuris, q u a collyrn ampucavit. betis aurorirarenl citrr aliorutl~Chr~Rlanorum DicMercurli Cequente,hoceR,~. diejahi,pro-. confenium coadendi legein , aut inlt~ruendi d u d u s efiin-plan~ciem , quae eR ante arcem. concilium adverfus unioliem & concordiarn M o s efiillic ocafficiendo fupplicio , de ponte CliriRianitatis. $ ~ c !ne fugit quamobrem d plebem alloquantur., Ar Morus pauciOimis vobis condemnatus f iv , videl~cet ob id ,quod verbis eft ufus, rantum oransqui aderanr, u t nutlquam voluerim a G n a r o i n negotio novi pro ipfo Deumorarent in h o c m ~ m d o , ievicil- Inarrimotiil Regis. Contido aute11.r de divina Cm i n altero mundo precaturii proipfis. MoxL bonicateac n~ifericordia, foreut quemadrno- hortabatur arque inftanter rogabat , orarenc duln oltm ~ault~sSrephantlrn pcrCecutuseQ uf- Dcum pro Rege, ut illi dignareturimpertire que a d mortem , &ramen rideni nnnc unani* bonum colllillum, cbnteRans fc mori fidelem riles runt in c ~ l o , Ita 110s qul nunc difcordes ac bonum Regis miniarum, ac Dei inprimis. {umtls in hoc mundo , i\nfururo lec~ilo yariter H o c loquutuspromprP confiantiq; vultu fle- iimus concordes, & perfe&a charirate uhanb xisgenibur ~ c r v i c e m pofuit lecurlrn excepth- mes. H a c fpefretas precor Deutn ut vos ler- rus, non Gne gravi m ~ ~ l t o r u m gemitu. Erat vet un4 cum Rcge,eiquedate dignetur botior: enim banis omnitius carifimus. ~ o n ~ u l t o r e s . HIS ita pera6is,T&g~as.@rus C@z ha6enus narravi, f e d continebantus r e d u d u s eR in ~urr im.Fl t ,c obireraccidlt @e- in fcheda npud Parifios jaaata, acper manus aacu lurn ipra condemnarione miferabil~uq hominuln roiitante. @iGuis autem fcripfit, M-etha filiarum Mori natu maxima, mu- vidccur a&is interfuilTe.CQq d e i n q s referam, lier przter ex im~am f o r m z venuRatem cum partim examicorumliteris, partim* tymoc,i* fumma d i p i t a t e con~un~am,judicio,ingenio, bus accepi. Paucis ant2 diebus, h.e. XV. Cal, m l ~ r i b u s & cruditionc patris Cmillima, per' . Julias ~oannes~ifcheru~~pifcopus Roffedisl mediam populi turbam, perque fatellitum ar- qqi turn vitae fanCtimoniaatq; auiterirawtum ma femet injecit , & a d parentem penecravir. adminlarandls Sacramentis , tum aflidulrarc Quurn & m~l ie reRec , & nacura cumprimis docendivocefimul& fcriptis,deniqw mirali- verecunda, tamed& m k u m &pudoremom- beralitate in egeoos, benignitateinfiudiofos, nem exculferac ilnpotens animi dolor,cQn au- verum agebar Eprlcopum ,ex a r c d i a a ia qua dilfet patrelm in Curia morti addieurn eG. captivustenebarur,pt+odu&us eQ, & ad Cu- H o c accidlc prlufquam M o r u s arcis portam riam, q u a nt anre dlxi , WeRmonalter io pro- ingrcderetur. Ibi le carifimi parentis collam ximaeR , frequenci fatellitum armatorurn Qi- i r r u e n r , a r & ~ ~ m o c ~ m p l e x ~ aliquandiucenuit patu perduaus eR, partim navigio , partim eom. C z t e r h m ne verburn qutdem interim equo, ob corpulculi debllltatem , quam pie-

~ o t u i c proloqrii._ Cura,~nquitTragicus,leves ter z tatem auxecar carceris incommodrtas ; loquuacur,ingeates Rupent. Movlt Ripatores, licec ipfe valctud~nem Oaln {emper & jquniis tarnetti duros,hoc fpektaculum, H o r u m itaq; & vigillts 5( Rudris & labortbus ac lacrymis p e r m i f i M o r ~ ~ s h ~ s verbls confolatus eR fill- vehementer artenualfet. lllc verb rametG am : Margarerha, patlenrerferas,nccre dilcru- non ignoraret ejus cogr~itionis exitum, nihil ciesampLus.Slc efi voluntas Dei.Jam pridem tamen perrurbarus eB,fed plac~do,ac propPet- nofti fecrcta cordls mci: fimulque dcd~cofiu- jam ad hilaritaterncompofito vultuad trtbunai

evocan-

DE THOU& MO.RI MORTE. 349 cvocantibus paruir. Ibi iuxra m o r a u s r e do&krimm acpictatem in Cardinalinm ordi- gionis quem ante dekr~pG, fentenria capitali nem dlcp;isc. Examicordm Ctaitcogoovi,in d;unuatus eR , lupplicium daturus, Limulatque Gennanra infrriore iparfuni ~ m o r t m , quum RcgiviCum c&t. Hoc adjeeum lu@icor , Ci Epifcopi Roffenhs caput eKq in ponte Lon- fort& fpe venix qc luppl~cii metu pollet 2 icn- donienfi demore expofitum, n m folum noa tentiadeduci. Martls genus erat 8z fzdum & emarcui&,verum ettam magiseffloruilfe,vivo- horribile,quo ramen fuerant oEe&ti CarruG~ni quefaaum Grnilius,ut multr crederent fore,uc iliquor,quos ajunr fuifG quindecim : quod ut etratn loqui inciperet : good in quibuldarn credam vix poifucn adduci. Cartutianls ad- marryribusfi&umlegirnus. Ea res,&u fama, junauselt ReginaidLsmonachus Brrgtcenfis, quum vulgbincrebuilfet,lublatum eR atq; ab- vir angelieo vultu & angelic0 Ipiritn, faniquc diturn. Populus enim credulus fzpe levi qua- judicii : quod ex illius colloqruo comperi , piarn occalionc t~rbas in~enres excitat. At ve- quumin comitatu Cardioalrs Carnpegil ver- ritineidem evenlret in capiteMori,priu~aarn firer in AagKa. Nam Cartrlfianorum novi ne- exponeretur,aqua ferventi deco&um e& q u o minem. Ajunt ex hisquofdamfuiR'ep:rviam plus haberet horroris. H z c aliaque multahis trados, dein fufyenbs laqueo , ac fprrancib~ Iim~lta~erlcc~b'unturL Flandria Brirannis vici- ctiarnnum cxk&ta intefiina : quoliiam etiam niore: penesalros fit fides. Utirucn hucperve- cxbftos igni , Ted o m n i m iacredrbrlcln fullXe nilfcnt a&a Roffenlis , quemadn~odum a& confiantiam. Solet rumor rebus iriRcbns ali- Mori pervenerunt. EX Mori refpodsfacilcli- quid addere. At fi hic verus efi, vrdetur hoc quef, rllum deR~oalfe mori citius, quim fig

cfle confilium eorum qui rcgro obrecundanr fententi~canere~alinodiam. wo anirno vi- animo, uc iia~nanltate iiuuppIrciorum capteros dcnturomnes hrfi quiante Morum extinQi abtecrqnt, Nam fac~lcdtvrr~aba~~r, inflitu- iunr.Morum acRoffenlem C(r illud movit,opi. tumplurimisimprobaturn iri, p rz fe r t~~n Ec- nor,qu&dq&,bene natos, IautZ educatos, in cleliafiicw ,& ~eligronis Rudio deditis. Sed honore habirgs,~n carcerc detinet, non dat vi- ad Roffenlem Eprfcopum redeo. Is accepts ram, Cedlongiorem & acetbiorem mortem. ta-m horrendz morris lententia,qunru iatelhti- Ego Ii Regifuifimin confilio, pro mea Rulti- b~sRi~atusreduceretur in arcem, utadoitium tia conatus fuilfern illi perfuadere , ut pro [US

ventum eR, vr-rlus ad tateltires hrlarr piacido- folitaclementiacl~rcrisquevirrutibus,perquar que vulra Plurinlanl , inqutt , optllnr viri, nomenipfills hattenuseratapudomnes natio- vobis habeo gratiam pro oficio,quo me eun- nes grariofum & amabilc,abillis Britanbiac lu- tcm Sr redcuntem dcdux~lt~s. Dix~lfcs homi- , min~bus,tocrqueorbi n o t ~ s abflineret, autcer- nem ex h~hriluavtque redrre,convivio;adeb & t Z pans mitiorecontintuse~t.RurCus, fi qui c d o r erat juciidror,& ipfc tvto cotporisgeRu, perierunc me adhiburcfen t in confilium, fwGf- quatenus per gravrcatem licuir,lztitiam quan- fem,nefeirruentr procella: phlam opponerent. dam pra: ic firebat, uc nenuni non elfet perfpi- Vdlentares ira regum, cui C ~t~cornmodZ re- cuum , fan&~&mutn viruru,ceu jam portui vi- (iRas,graviores excltat tumultus. Equi fero- cinum,totope&oread rllarn bcaram tranqutl- ces, qucmadmoducn & tonltrua , non vi led litarern aipirarr. Necdru dllataeR mors. Ad popylmatcleniu~~tur. E t tlauta non pugnant deci~num Cal. Julii produ&us in planiciem, adverfus impotentem tempellatem, led vel quam Angli vulg& dicunt Turris collem,vultu qu~etevelobliquis curfibus ucentes expeaant nos folum conttanti, verum eciatn alacti, pau: calum commodlus. Multrs rebus medetyr cis alloquutus eR populum. Pcimum Regt tempus, quas nulfa vi pofis emendare, ha rcgaoque ben precatuscfi. Moxardenti ma- hurnanz fetnper quldein Au&uant,fed quoties ! gis qdn! pro 1x3 prccatione fe i fum Dei mi- inctdit inCgois aut fataiis rerum muratio, mul- firicordia: commend~vit : f imu~ucprocum- ti periclirantur qui noncedunt rurbini. Vdvd b a s i n genua, gacili & exhaufia cervice kcu- quum Julius &lac apetiter janwm tyraneidi, rimcxcepir. Nequeenim apud Anglos carni- 8c Triuniviti jantlis coptis impeaum o r b s ficesgla+o cervicemincidunt,kd damnato in occuparenr , laudwr@mi quique vui peric- u m c u m ad id apparatum inclinanti, fecuri ca- runt,intckqnoserar & M. Tull~us. *I Mo- putamputant.~u_mtocumanimidolorevide- narchis Cetviunt , 11s quzdam di(rrmu1aada tint hoc fpeC;taculum qulbusrcligio piecasque funr, lit C non queant obtinere quod ludic* eordi eR,+ quichrifii fplritum in pafiorco- vcrunc optimuin ,-faltem aliqua ex parte mo- perantem experti, fuerant , facile qulvls ex fek derenturprincipum affettus. Dixerir aliquis, potertt aeRtmare.Cseterum qubd mit rorep~na pro veritatemortern oppetendam. At non a&&us elb, qudm minabacur judicum Ccriren- pro quavir vcritarc. Sr tyranaus jubeat, aut ab- tia,funr q u ~ 111 cauls ft11Ifc putent,q~od metu- juraChrtfium, aut pone cervicecn : ponenda crint,ne h e x & exhautlo corpukulo , fi per cervix. Scd aliudeR filere, aliud abjurare. Si viamtsrn lotl~arn rheda trahave rraitiisfui(rer, fas eR te dillimulare ChnRianum citra gra- fponce txplraret. Ego f~t f~lcor , o b hoc mor- ~ v e kandalum , molfo wagis lrcuillet hic el& tisgenusarroc~us denuntiacum : ur ~mmani'ta- taciturn. SeliinepcP Cacio, qui derebus tamar- teiupplrcri territus mutarer fintentram, Nec duis difputem,quinunquam interfuerimMo- defunr qu~przdicant,ob hoc rpfum accelera- narchatiiconliliis, 1taq;de toracauia judicium tam morrem,quBd Romanus Pontifex Paulus aliisrelinquo. Illud fatis conitat,eos viros fi Tertius ~ ~ i f i o ~ u r n Roffenfeln ob infignem quid pecirinr , nulla in Rcgem malevolentia

TXXI 2 ~eccaO;e,

!iP DE T H O M A MORf MORTE. pecca&,fed.limpli~i linceraque conkioncia rt- rex ~ l l e & f io cotlfuloit i n l t i t ~ t o , ~ ~ a p e m . i t t r

.H~cf ib i penitus perfuaferant hoc me- vtdlam evitaurr, quad urcrque eBi:c Theoiw &/is infixurn habebarit, fan&um,prum,Kegi gus,uteq; fardkiracrs opinionecommendatu& honor1ticum, regno falutare egequod roeban- AcThoma: Marl mortem deploraht& iiSqu& tar, Argumento ell , quod nullus illorum ru* infiiruto pro V J ~ I bus adverrabatur. Tan- affc&arit regnum , aut alreri alferere tonatus tuserar hornln~s in omnes candor,tantacom& fit, net ullam nol lit us fit fedrtiollem , ant ullas tas, tantaque benigniras. Quemillevel contraxerircoplas,acnc verbuln quidem exci- criter erudrjum ab le di_tnrfir-indohatum ? Aut dit odium confpirarronemvl: relipiens. Sitere quis fuit tam alienus, de quo noh fiuduerit bea cupiebanr fi 1;cullfet , fed parienter acplatide nemereri? Mula non favent htfi Luis , mortem exceperunt , n1h11 al~ud quam Kegi Gallrs. Germat11 Getmanis, Scori Scotis; a t i b regnoque bene precantes. At rn arrocibus lein H~bernos, in Germanos , inGallos, id etiam crrmin~bus magnam culpepattem excu- Scythas & I~ldos amico f u ~ t anitno. H;ee lac fimplexac pura confc~untia, animuequt non naturz bcnignitas fic Moturn omhiurn animis

fed bene mercrldi cupidus. Tumapud penitlis infixit, ut noh Gcus ac parentem alfr efieras etiam nariones frequentet exrrnl* vir- fcattem plarent txtin&llm. lpfevldl mblroa tari prsfiantiquedo&rina: honos eR habitus, turn lacrymas qui nec viderant IWorum, nee Platoni spud Ao~rnetas juxta civiracis confii- ullo officio ab eo herant af$e&i : acmihi qtwa tuclonem capitepleaendo, profu~t Phlfofophi quedutll hkckrrbo, t~olenti a t repugnadtrlaii cogdomen. Drogcnes itnpun? pehertavlt ih v y m z profilrunr. @~modonuncaffc&urd cafifa Phrl~ppi reg's Macedonurn + ad queni credrmusBrafmum noitrum, cui cum M M ~

rA c~ploratore addu&os , lrbeteexprobtavit tam atda fuit amtc~tia, ut prorl~s~jt l t ta Pyth;lr k c g i infaniam,quad n ~ n conrentus fuo tegno, goram I ~ I d u o b ~ s eadem elk videreturanima) remet ~onjiceret in perrctrlum, ne yerdetet o- Equldem mtlcte metuo, +e bonus-llje renet tfihia. Norlimpune canrum , kdet~arn cum fuo Moto cornmoriatur, ti tarnal& i d ~ i ~ rnunere dimilfus el), notr o b alrud , fitli-quad visell.Suntqcli hos confolant~r h0cargpea.. e&i ~htloiophus. Qetnadmodum Mo- , t o 9 qubd dlcunt, non deplorandoselfe , fed narcharum in etuditos benignitas p h i - gratulandum potius lis, qui tali mortevitafi mum honcfii lom minis ~ilis conc~liat , ita du* finietunt, Eff iltud,fatcor, hon levedoloti~ rius traaati plurirnul~i rnvidia: conflant illis, lehirnen : at $0 Morum optarim incoJumemr be hisprztipuP loquor , qui fcriptisinclarue- quum omnium ftudloforum gratis, turn v d tllOt apudomne~ nattones, & quorum memoa p~~cipu~familiigcaufa,qbam &numao{am ria viderur apud poftctos filtura grariofrt. Quls plane phllofophitam tellquit : filium fiatn mi. nunc nor, execratur Antonium . qui ace ro - bimclm jam maritum aclrbcrore parenti,filiae nem ferro peremlr 2 Qns non detefiatur Ne- tress & has nupcas acliberorum mat[= eru- tonem+ qui Senecain occiderit ? Ncc mini- ditasomnes,ac fubpateraa drfcfpllna ad Cbri- munl gratr2 decefit Oaavir Cafarrs nomini, ltianam Ph~lofophrarn pulchreinftttutr,, ukoi

Ovidium ad Gctas relegaritd . k c n e ~ tem fidelern , ac jarn anurn, oxqua tamennula quaquam eo mlhi dicuntur , ue Regem Chri- lamprolem iuftulit. Has o r n n d s c ~ m { ~ d b f i ~ fiianum cum ~ m ~ i i s ~ r i n c i p ~ b ~ ~ s c o n f e r a m , a u ~ nepotibu~ ac heptibds in ilnis *&bus alebars denegotiacllius crrcunlaantiaJ hon noli pro- tanta religione,tahtaque concatdid,quantam nuntram, quad ertamfi periculum abelret, tc- noti temete repetias in collcgiis Monachbrum merariurn eKet : fed ut ofiendamqutbus ratio- I c virginurn. Hic mihr cogataj vhoptimeiguf nibus fuerim cociarurus perfuadere 1 Ut Rex- lu&us,qualacrym;e, q u i g e r b i t u ~ , ~ u i d d ~ & parcendoviri~ p~eratis eruditioniscommenda- totam illam famtliam ~ o n f i c i a n t . ~ u ~ t ~ ~ ~ ~ @ tione jam irnmottahtati cblIfecta;fis~ f U 0 quo- ahimas vdlncralir t i l a fec~ t i s ,~uo Mori que nonrirli confuleret. Plaufibilis fempet eil amplitavir?multi demirantesrogantBquid tanti pczpotentum clemcntia ! fed turn ciarifimos fcelcrir coliiikrit virfemper habltusifioccnrii; fert applauf~s , quori 9 virio illuRr~bus ac d e fimis motibus ? Quibus *ixhabeoqdod p r o tcpublica bene merit2 impehditurd Omne camperto re@ondcam,ni1i quod parim folum forti pattiaelt : & exilium fortibasac cerelicer ~ar t icul~sMoroobje t t rs & rllia~ re. praetlarisviris fspece6t feliciter. Mottisifi.. @oniione, partim exarnicaruth I ~ t e r i $ ~ ~ f i m a vidiigravis e& Quum rexGalliarum h d o - vu~a t~d i f r e t eda tu t . &e%,ut a m n i h ~ s ~ ~ i i f i ~ .cricus XII. regnum adeptus pararet'divortium mum elt aflqdot annis moiiebaiur tepudlum cum Lodovict regis XI. filia, Maria I nifallorj cum RegibiCarolt C;efaris materteid. EPior~g nomine res diryiicult quibusdam bonis ; ex pti~fagiensquo reseGt evafura, ~ I t r o depofaig quibs Johannes Srandoch , & hujus Difcipu- Ckneelfath rnu~us , aha qugdam c a ~ f a t a ~ , lus Thomas, in concionenitrilaliuddixeranr, cogcretur cjusncgarii ckquutor cife, quad nifi Dcum orandurn clfe ur Regi infpiratet bo- apud fefe non probabat. Erat cnim men.. num conlilium. C&& apud populum dicuw tis taw religiof', ut prapiar elfet fupetaaia- tur, ad kditionern fpeQant : & fii detiquerant ni quallt impietati. Sic cagltabat 3 Priraa adverfusRcgised~&um. R& tamen fithtlaliud to licebit quielccrc : Cmceltario, qai or cfi quAmvcrtece folum julGt j nec quicquam ade- regi$,nanlroebit~ Vidcbrt &re, ut cogere.. mit facoltaturn : a t idem negotlo quodagebat tar ~u~t~scandemnate~nortc,~u~~ judlcibat confc&o, rcoocabateos, Hac modaraiione aptitnos t ad hset exitam tantiaqprii intct*

i(la

BE T H i > M Z M O R I MORTE. 373 turn elf'e , cb E c c l c f i ~ l t r ~ u t ~ m yrltsllrldln ac vrcjna funt d u o rnonaReria veherncnter opu- gentis~ll:usfoliram rn reges tetoc~.+m. Tale fi lenta , & quod majuseft , b o n x dlfciplrna:, nl- qutd natum fulffet ,primavi~tr:na fullret Can- tclum Carrufianotum, alterurn B r ~ ~ ~ t t e n l i c n : , cellar~us. At me fi Moius 111 coi~lilt~tnl ~ d h l - A5 hisfaciircred~derim iollrcrtatumMori anl- b u ~ ~ r , quum elfet ran1 rnxli. reir::*o~acor:tct- entia, dehortarus fu~l lem eum tle rufclpc~et dt- gnitatern. Vtxen~m fir11 putsfi, ur cjur mar- d u r ~ ~ r i e c ~ ~ u n ~ iunLr~ontbus ve~lanrur, in nia- gnlsparitecac parvis !u[ktt~am ad uctgtlenrob- ferven:. Prolode mini grarulailrtbus q u o d falem haberem a r a i c u t ~ ~ 111 ranro lclcjia faltr- g i o c~liocacuin,reipondereI~le~~ me lion prius illi d e ejus drgolraus acceifianc g ~ ~ t u l a c u t an], qu&n juberer lpTe. Jdn, rum enrrn r~erc'o clurd finrltr! przfagleb3: anlmus. 3c.c Rsgtnl ar- bttror laruifle, quam o o cauld111 lvIo~us aepo- neret Maglitrltum , urcunque d i ~ ~ ~ i r ~ u ~ a v ~ c ; quod Honlerus indrcat, Monat c h ~ , eCIe pro- prtnm , offenfionetn in anrmn tsgere , doncc multopolt temporedetur ulcllccndi opportu- nttas4 Interim R e x rnin~sacfulinrorbus Cle- menris VII. h6Ius ~rrrcatior, adjscrt aaimuin ad vetus rllruoregror~rs exemplum, ut regnum $ jure Pontificrs Koman~alGrerec, & urrtusq; flatus iupremam porefiatem iibt vend~carcrd Czterum q u t ~ ~ fentlret , p l u r ~ t n o r u n ~ anitnos ab h o c i t l f i~ tu toabhor rc~e , ne quatoorirctur Gditio, protr!ulgarum eRedrc3uin , ut quicun- quenon abluraret Romarir I~ontlf ic~sauror~tarem , aut rnlprobarec novum m a t r ~ m u n ~ u m , capitalts eret* Verurn hoc editturn non efi promulgatum, nifi Koffcnle & M o r o jam dud &is in cufiodiam. Rotfsl~fis temper pluri- m u m rilbuit led1 R o m a n s , Sr adreltusrepu- dium lrbris etiam contcrrptls pugnarac , fed turn q u u m adhuc integrum e f i t confulere. Morus fcrrpfic nihil , fed pro of icioquodge- rebat , conabatur Regrs anlrnuill In eanl infle- &ere lententlarn,quat~~ putabac &Deo gratam, & Regi tutam, & regno Calurarem. Erac 11- 11 magna familiantas cum Eplfcoyo RoRenfe3 turn prxdium quod habebat Moros,nonpro- culaberat i iR~chernonda, Zbi Regio palatio

rr-lurn, ut Ecclefig cauidnl rucictut: a t~pru in a1:quld effutilTe quod rebelllonem fapcreri nuoquam fum cred~turus, ut qut ex crebrtsccl- loqu~rsperipexerlrnadrnrrab~le~~l quandntu llo.. nunis cautionem. E q u ~ d e m v ~ x allurn Anglum c o n ~ p e n , qui ram n~edullltus amarlr prrncr- pem h u m , aur mag15 ex auimo bcne vellrt, quim die. LIudc iglruc h ~ c tui~lulrus? Vio- !enrareseIt,confi~cnr~a indgis mctuens Deuni oftendere . qudnl morrcct, oppctere. Forte fcfelllt cumpeitoalia. Ar detrrtror fi vlr ille levtbusrrgurttcnits a d d u a u s c l i , u~ fic obfir- nlaret aa~ln l r~n . l ~ l ~ l u r c rpfs pstperl, qual~nin altos facere: quod l~ecelle ru~fl'ct, ii in fuicepto ~ ~ r i v e a i . %in & R4qinz vere- ris, hng,ularr pletacc fco3ina: mulrvs mikrer, n o ~ l t a ~ ~ t t ~ r i ~ ob ld , quod dudurn tantadrgnira- te Horens, uunc 1 r l earn Ratutn tedadaef i , u t ob d ~ v o r t ~ u r n nec co f r u ~ poRir , qir~ cum ram dtu vlxrr, oec alter1 nubere o b C l e ~ n e n r ~ s fen- tentrain: verumetrain quad v~det,non dubium quln cutniummo anltnl dolore, rpfiuscaala tales riros tructdart. Hujus porro ?'ragaedrz quisfic fururlis exitus, Dells novit. Illud ra confefloefi,per necem beati T h o m ~ Actenlis, plurimum & auetor~ratis & opunl ~ccefi ire itatur EcclefiaR~co apud Anglos.@r rcs mor- tailurn fuo ~mperlcrutabilt corlfilra moderarurd pro fua b o n ~ t a t e d ~ g o . ~ b ~ t u r hzc onlhia verre- rein luarnglor~arn. 2 anrum dlcheda, totno- r ~ b u s S( a r n ~ ~ o r i ~ l n literis, hadenus It1 utt co- griofcere : f r cotnpzitloia fu:ro n a d u s , trbi commiln~cabo. T u f a c r~ci( l i in tit per tefcia- m u s q u ~ d agar rcx Slon cui11 f u ~ s P ~ o ~ h e t i s , p o - p u l o q i ~ e r e t ~ n t i o ,de q u ~ b u s h ~ c lnira ferulitut,

an vera,nelc~o~ Apud Lutetiam I'ar~liorun:, X.Cal. Ai;gufiia

An. M.1). XXXY,

F I N I S ,

Thomae Mori Epistolae

Documents

Transcript of Thomae Mori Epistolae