Karakteristike tekuine

Ima osnovne funkcije:

a)Zatita fetusa i dozvoljavanje njegove pokretnosti

b)Uloga u razliitim biohemijskim procesima

Po sastavu slina plazma dijalizatu barem na poetku

Kasnija faza-razmjena rastvorenih substanci izmedju fetusa i okruenja (razmjena amnionska tekuina-fetus te amnionska tekuina-plazma majke)

Kompletna izmjena volumena tekuine svaka 2-3 sata

Volumen tekuine

25-50 mL pri 12 nedjelja gestacije

1100-1500 mL 36 nedjelja gestacije

Poveana koliina tekuine (hidroamnio) asocira se padom fetalnog gutanja i indicija kongenitalnog defekta

Smanjena koliina amnionske tekuine-oligohidroamnio se javlja kod Kongenitalnih malformacija

SKUPLJANJE TEKUINE

Transabdominalno ili vaginalno u sklopu pregleda ultrazvukom

Preferiran ovaj oblik jer vaginalna je asocirana sa poveanim rizikom za infekciju

Kada raditi amniocentezu!

14-18 nedjelja starost majke 35 godina ili vie jedan od roditelja ima poznate hromozomalne abnormalnosti ve roeno dijete sa hromozomalnim nedostacima ve roeno dijete sa defektom neuralne cijevi roditelj nosioc metabolike mane povean AFP kod majke

20-42 nedjelje Ispitivanje fetalnog distresa(Rh ili druga izoimunizacija) Infekcija Ispitivanje zrelosti plua

Nain skupljanja:

Aseptina tehnika ,sterilna igla,aseptino procesuiranje

Aspiriranje 10-20 ml amnionske tekuine u sterilne epruvete(obino 3) (Razlog kontaminacija krvlju)

Pakiranje u folijom obloene epruvete (sprijeavanje fotooksidacije bilirubina)

Transport uzoraka

elijske kulture, studije na kromozomima-sobna temperaturaAnaliza fosfolipida- +4 stepena,transport na leduOdloen rad-prethodno centrifugiranje uzorakaBrzina: 140 g za elije500 g za fosfolipide1500-2000g za spektrofotometriju

Fizikalni pregled tekuine

1.Boja (bezbojna ili blijedo uta boja)Jaka uta-bilirubinZelena-mekonij(mukusu slian materijal koji nastaje kao posljedica progutane amnionske tekuineI intestinalnih sekreta.Biliverdin je odgovoran za ovu boju.

2.Zamuenje

Blago zamuena obino,malo u ranoj trudnoi

HEMIJSKI PREGLED TEKUINE

Kod oekivanja prijevremenog porodaIli poeljan je zbog komplikacija trudnoe

Evaluacija funkcionalnog statusa plua

Najee obolenje respiratorni distres sindrom

Neodgovarajua produkcija surfaktanata na povrini alveola kod novoroeneta

Korelacija izmeu zrelosti plua i kocentracije fosfolipida u amnionskoj tekuini

3 tipa fosfolipida se testiraju: lecitin(fosfatidilholin) sfingomijelin fosfatidil glicerol

Odnos lecitin/sfingomijelin i fosfatidil glicerol

Lecitin osnovni surfaktant Sfingomijelin nepoznata uloga

Do 33 nedjelje fetalni sistem plua producira podjednake koliine i lecitina i Sfingomijelina

34-36 nedjelja gestacije-koncentracija sfingomijelina opada, a lecitina raste

L/s odnos bitam

L/S manji od 2 nezrela pluaVei ili jednak 2 sve u redu

Fosfatidil glicerol detektabilan iza 35 nedjelje gestacije

Parametar bitan kod kompliciranih trudnoa(DM)(Trudnice sa DM, LS vei od 2, a nema PGa-znaajan broj djece razvije RDS Ako je prisutan,nema rizikaNaini detekcije: Tankoslojna hromatografija

Indeks stabilnosti pjene

Ispitivanje fizikalnih i funkcionalnih karakteristika tekuine

Ako su surfaktanti prisutni---stvori se pjena nakon mijeanja sa Etanolom, formiranje stabilnih mjehuria

esto se koristi(Mijeanje jednakih volumena tenosti sa razliitim volumenima etanola,nakon toga mijeanje)Opseg koncentracija etanola 0,43-0,55

FSI vei od 0,48 koreliza sa zrelou plua

Mekonij problem kod interpretacije

Test fluorescentne polarizacije

Mjerenje mikroviskoziteta tekuine Viskoznost proporcionalna koliini prisutnih surfaktanata Rezultat u odnosu na albumin

Princip detekcije: Fluorofor se pomijea sa amnionskom tekuinom i asocira se sa Albuminima i lipozomima surfaktanata(agregati fosfolipida)Fluorofori sa albuminom nemaju takvu sposobnost rotacije kao oni asociranisa lipozomima surfaktanta

Princip testa: Koliina emitirane polarizirane fluorescentne svjetlosti je u direktnom odnosuSa sa sastavom surfaktanata prisutnih u amnionskoj tekuini(albumini nepromijenjeni)Albumin interni standard u treem trimestru konmstantno prisutan

Mjeri se odnosi surfaktant albuminOpseg: 0-160 mg/g.Vrijednosti ispod 40- nezrela pluaVee od 70 zrela pluaAko je niska razina surfakatnata-visoka fluorescentna polarizacijaDanas najbolja procjena: ispitivanje zrelosti plua+ gestacioni period za fetus)Koristiti tehnike filtriranja , ne centrifugiranja(uklanja fosfolipide)

Broj lamelarnih tjeeca

Skladitenje surfaktanta u lamelarnim tjelecimaLue se od 20-24 nedjelje gestacijeTrei trimestar prisutni 50000-200000 po mikrolitru.

Hematoloki brojai Koliina uzorka 0,5 mL, ne kota puno

Centrifugiran uzorak-LBC 35000 zrelo, korelacija sa L/S vee od 2,prisustvo PGaKada je LBC ispod, kompletan profil se savjetuje

Bilirubin u amnionskoj tekuini

Prisutan kod hemolize

Normalan skan tekuine (350-580 nm),prava linija sa padom absornanceBilirubn max 450 nm

Rast bilrubina, absorbanca na 450 nm rasteVie zonaI-normalni rezultatiII-srednja hemolizaIII-ozbiljna hemoliza

Uzorci kontaminirani sa krvlju nisu akceptabilni zbog interferenci izazvanihabsorpcijom oksihemoglobina na 412 nm i 540 nm.

Veliina kontaminacije utvrdjuje se raunanjem razlike u absorpciji na 412 nm.Uzorci sa mekonijumom nisu akceptabilni (apsorbcija 350 i 400nm)Lano niske vrijednosti za bilirubin

SINOVIJALNA TEKUINA

Predstavlja tekuinu koja ispunjava upljine izmedju zglobovaDobiva se artrocentezom-perkutana procedura punkcije koja se koristiza dobivanje sinovijalne tekuine

Stvara se ultrafiltracijom plazme preko sinovijalnih membrana i putemSekrecije iz sinoviocita

Sinoviociti su elije sinovijalne membrane-dva tipa postoje

Tip koji fagocitira i tip koji lui hijaluronsku kiselinu

Koncentracije mokrane kiseline i glukoze identine na razini plazme i sinovijalnetekuine

Karakteristike normalne sinovijalne tekuineFizikalni pregled

Ukupni volumen 0,1-3,5 mlBoja blijedo utaBistrina bistarViskoznost visoka-formira lance 3 do 6 cm dugakeNema spontanog stvaranja ugruka

Hemijski pregled:

Glukoza kao plazmaMokrana kisleina kao plazmaUkupni proteini 1-3 g/100 mlLaktata 9-33 mg/100mlHijaluronat 0,3-0,4 g/dl

Zahtjevi za analizu

Fizikalni pregled: oko 1 mLBoja, bistrina, viskoznost

Mikroskopski pregledUkupno 2-5 ml natrijum heparinaCitoloke studije: 5-50 ml natrijum heparina

Hemijski pregled: 1.3 mL

Mikrobioloke analize 10 ml

Mikroskopski pregled (normalna tekuina):

Broj eritrocita ispod 2000 elija na mikrolitarBroj leukocita ispod 200Monociti i makrofage 60%Limfociti 30%Neutrofili 10%Kristali nisu prisutni

Klasifikacija klasinih poremeaja:

Artritis-neinflamatorni,inflamatorni,septiki, hemoragikiLab.pokazatelji samo aproksimativniSeptiki artritis(prisustvo mikroorganizama)Kristalni sinovitis(prisutni kristali)

Klasifikacija sinovijalne tekuine na osnovu nalaza

Test N NI I S H neinf inf sept hemorag

Volumen 3,5 > 3,5 >3,5 >3,5Boja bl uta uta bijelouta utozelena crvenosmedjaViskoznost visoka visoka niska niska opadaBroj leukocita 75% >25% Glukoza kao plazma kao plazma manja od plaz manja od pl kao plazmaKultura neg neg neg poz neg

Obolenja - osteoartritis kristalni sinovitis bakt.infekcija trauma osteohondritis giht,pseudogijt gljivice obol.krvi traumatski artrit reumatoidni artritis mikobakterije tumor neuroartropatija sistemski lupus erith

Viskoznost

Visoka u odnosu na vodu zbog visoke koncentracije hijaluronske kiseline

Stanje inflamacije: depolimerizacija pod djelovanjem hijaluronidaze-neutrofili

Kapljica tekuine se posmatra kada se ista izbaci iz epruvete. Stvara se ue 3-6 cm dugako prije razbijanja

Viskoznost niska kada doe ranije do cijepanja ili se stvore diskretne kapljice Poput vode.

Stvaranje ugruka

Spontano stvaranje znai prisustvo fibrinogenaPatoloki procesi uzrokuju oteenje na razini sinovijalne membrane,kontaminacija krvljuRijeenje: dio krvi uvijek dodati antikoagulans natrijum heparijn

Mikroskopska ispitivanja-hemacitometar

Rade se na dobro promijeanoj tekuini

Zamuena tekuina se mora razrijediti sa fiziolokom tekuinom,nikako sa sretnom kis. (stvaraju se mucinski ugruci sa sietnom kisleinom)

Uzorci sa visokom viskoznou-dilucija sa puferom za hijalurinidazu- redukcija viskoznosti

Identifikacija kristala

Natrijum urat monohidrat-gihtni artritisKalcijum pirofosfat dihidrat-pseudogihtHolesterolhronini reumatoidni artritisHidroksiapatit-artropatije asocirane sa hidroksiapatitomKortikosteroidi-prethodna intraantrikularna injekcija

Hemijski pregled sinovijalne tekuine

Nekorisna analiza koncentracije mokrane kiseline

Korisna glukoza-procesuiranje uzorka odmah

Proteini-normalan uzorak koncentracije 33% one iz plazme

Rast proteina posljedica promjene permeabilnosti sinov.membrane ili posljedica poveane sinteze .

Poveani proteini samo indikacija inflamatornog procesa- Ne rade se rutinski

Laktat ?????

Kulture elija-svjei uzorci

Pleuralna, perikardijalna i peritonealna tekuina

Serozna tekuina-tekuina slina po svom sastavu serumu Ascites-velika akumulacija serozne tekuine u peitonealnojupljini

Efuzija-akumulacija tekuine u tjelesnoj upljini kao rezultatPatolokih procesaEksudat-efuzija izazvana poveanom permeabilnouKapilara ili smanjenom limfatikom apsorbcijomTransudat-tip efzije izazvan rastom hidrostatskog pritiska ili padom plazmaOnhotskog pritiska

Paracenteza- perkutana punkcija koja se koristi za uklanjanjetekuine iz tjelesne upljine

Organi okrueni adekvatnim upljinama

Serozne membrane na povrini

Prostori izmeu membrana ispunjeni tekuinom

Serozne tekuine stvaraju se ultrafiltracijom plazme u parietalnoj membrani absorpcijom na visceralnoj membrani

Faktori koji utjeu na stvaranje tekuine:

1:permeabilnost kapilara2.hidrostatski pritisak u kapilarama3.onhotski pritisak(proteini)4.apsorbcija putem limfe

Hidrostatski pritisak stvaranje plazma ultrafiltrata u upljini

Plazma proeini se suprotstavljaju ovome

Regulacija brzine stvaranja ultrafiltrata-permeabilnost endotela kapilara

Uloga limfe-uklanja tekuinu iz upljine putem apsobcije

Paracenteza=perkutana punkcija tjelesne upljine koja slui za aspiraciju tekuine

Toracenteza-hirurki zahvat (punkcija u pleuralnu upljinu-pleuralna tekuina)

Peritoneocenteza(abdominalna paracenteza)-za skupljanje peritonealne i perikardijalne tekuine

ASCITES-efuzija peritonealne upljine

ANALIZA SEROZNIH TEKUINA

Fizikalni pregled: izgled,boja

Mikroskopski: citologija 25-50 ml natrijum heparin 10-20 ml EDTADiferencirano brojanje elija: 5-8 ml EDTA ili natrij heparin

Hemijski pregled: glukoza (3-5 ml puna krv) proteini,LDH, amilaza, trigliceridi,drugi pH pleuralne tekuine ( 1-3 ml heparin)

Mikrobioloki: Gram i acd fast sojevi( 10-20 ml natrijum heparina)

KLASIFIKACIJA EFUZIJATransudati-izaziva ih obino sistemsko obolenje,neinflamatorni karakter,

Eksudati-posljedica inflamatornog procesa

Parametar Transudati Eksudati

Uzrok rast k-pritiska rast kap.permeab. pad onh.pr pad limfatike aps.

Fiz.pregled bistar,blijedo ut zamuen,varira

SPONTANO GRUANJE NE VARIRA,ESTO DA

Mikroskopski pregled

Leukociti ispod 1000 pleuralna vie od 1000-pleural

ispod 300 peritonealna vie od 500 periton dominiraju mononuklearne neutrofili dominirajuHemijski pregled

Glukoza isto kao serum manja ili ista kao seProteini manji od 50% serum vei od 50% serumOdnos ukupni pr/tek:serum manje od 0,5 vie od 0,5LDH manje od 60% serum vie od 60% serunOdnos enzim tekuina/serum manji od 0,6 vei od 0,6

Lights Kriteriji za eksudateTekuina je eksudat ako zadovoljava jedan od tri kriterija : 1. Pleural tenost LDH/serum LDH > 0.62. Pleuralna tenost/serum protein > 0.53. Pleuralna tenost LDH > gornji limit normalne serum LDHAko su sva tri negativna, tekuina je transudat.

UZROCI NASTANKA TEKUINA

Pleuralni Perikardijalni Peritonelani

Transudati

Pad krv tlaka infekcije pad hidrost.pr Kongestivno obolenje srca infarkt miokarda,aneurizme pad onh.pr

Pad onh.pritiska neoplazme(kancer metastaze) hepatalna cirozaHepatalna ciroza hemoragija.trauma, terpija nefrotski sindrom antikoagulansimaNefrotski sindrom

EKSUDATI

Pleuralni perikardijalni peritonelani

Poveana permeabilnost sistemska obolenja pove.kap.permeabInfekcije sistemski lupus infekcijeNeoplazme(plua, metastatski) reumatoidni artritis neoplazme(jetra)Sistemska oboleja pankreatitiGI obolenja(pankreatit) uremija

Smanjena limfatika apsorbcija smanjena limfatika apsorbcijaNeoplazme(limfom) neoplazme(limfom)Trauma traumahirururki zahvat tuberkuloza

Vrijednost hemijskih testova

Amilaza-amilaza serozne tekuine 1,5-2 puta va od one seruma je indicijaPatologijeEfuzije-pankreatit, ruptura ezofagusa, metastaska obolenja

Trigliceridi-efuzije sa hilusom neoplazmePrisutni hilomikroni

pH

Abnormalno niske pH vrijednosti za efuzije parapneumonia

pH 7,3 karakteristian

pH manji od ovog, mora se raditi drenaa uz terapiju antibioticima

Ve od 7,3 samo je dovoljno dati antibiotike

CEA-CEA+citologija-identifikacija malihnih efuzija

CEREBROSPINALNA TEKUINAKupa mozak i kimenu modinu

Selektivna sekrecija iz plazme,nije ultrafiltrat

Ukupni volumen tekuine 85-150 ml

Neonatusi- (10-60ml )

Uloge:titi mozak i kimenu modinu slui za transport i razmjenu hranjljivih sastojaka

Hemijske analize od pomoi: glukoza,proteini, laktat

Uzorak.- Punkcija izmeu treeg i etvrtog lumbalnog meuprostora

Uz kontrolu pritiska 20 ml se moe izvui

Indikacije i kontraindikacije za lumbalnu punkcijuIndikacije

Infekcije-meningitis encefalitis absces mozga

Krvarenja-subarahnoidno intracerebralnoNeuroloka oboleja-multipla skleroza Guiilan-Barr sindrom

Maligniteti: Leukemija,limfom.kancer sa metastazamaTumor: mozak,kimena modinaTretmani: Hemoterapija, anestetici, radiografski kontrasti, terapija antibioticima

Kontraindikacije: Septicemija, Sstemske infekcije, Lokalizirana lumbalna infekcija

Temperatura procesuiranja.

Hemijski pregled epruveta 1 -15 do 30 stupnjeva

Mikrobioloke analize epruveta 2 19-26 stupnjeva

Citologija-epruveta 3 2-8 supnjeva

Fizikalni pregled

Bistra, bezbojna tekuina, slina viskoznost vode

Povean viskozitet-adenokarcinomi(mucin luei tumori)

Stvara ugruke, prisustvo fibrinogena(kompromitovana barijera)

Najei uzrok trauma ili rast proteina u likvoru(Froin sindrom)., tuberklozni meningitis

Pleocitoza-rast broja elija u likvoruZamuenje likvora:

Leukociti vie od 200 elija/ulEritrociti vie od 400 elija/ulMikroorganizmi, rasts proteina-zamuen uzorak

Ksantohromija- asocira se sa boleu

uta boja likvora, ali i ljubiasta,naranasta,.utaPink supernanatant-oksHbuti-bilirubinNaranasti-mjeavina ova dvaBraun.svaranej methemoglobina

Uzroci ksantohromije:

Hemoragija, subarahnoidna ili intracerebralnaHiperbilirubinmijaVisok karoten ili proteini vei od 150 mg/100 ml uzrok ksantohromijeMeningealni melanomNormalan neonatustrauma

Uzroci pleocitozeDomintan tip elija uzroci infekcije neinfektivni uzroci

Neutrofili meningitis hemoragija bakterijski subarahnoidni rani vrusni,tuberkulozni intracerebralni

cerebralni apsces

Limfociti meningitis multipla skleroza sve vrste zloupotreba lijekova

infekcije parazitima

Plazma elije tuberkuloza i sifilisni meningitis isto kao gore

Eozonofili infekcije paraziti,gljivice alergijske reak

Makrofage Tuberkulozni meningitis absces mozga Fungalni kontuzija infarkt kontaminacija krvi nakon punkcije intratekalni lijekovi iradijacija mozga

Maligne elije leukemija limfomTumorske elije tumori CNS-a meduloblastomi karcinom sa metastazama

HEMIJSKI PREGLED

Proteini

80 % porijeklo transport plazma proteina kroz endotel kapilaraOstatak-intratekalna sinteza

Koncentriranje likvora pa elektroforeza(80-100puta)

Frakcije: transtiretin(prealbumin), albumin+ transferin Ig takoer

Ukupni proteini-starost individue+ mjesto uzimanja uzorka Vee koncentracije iz lumbalng dijelaUkupni proteini-150-450 mg/L

vani za utvrivanje Integriteta membrane,indicija patolokih procesa na nivou CNS-a

Rast koncentracije:

1.Kontaminacija uzoraka sa perifernom krvlju u toku punkcije

2.Primjene na nivou razmjene(kapilare)

3.smanjen reapsorbcija u vensku krv

4.poveana sinteza u CNS-u

Pad koncentracije:

1.Poveana reapsorbcija kroz arahnoidne viluse,rast intrakranijalnog tlaka

2.Gubitak tekuine uzrokovan traumom ili invazivnim procedurama

Odreivanje: dominiraju turbidimetrijske metode

Albumin

Sav albumin u CSF-u je rezultat prolaska preko km barijereReferentni protein za utvrdjivanje permeabilnosti barijere

CSF/serum albumin indeks= Albumin CSF (mg/100 ml)/ albumin serum g /100 ml)

Odnos manji od 9 je normalan9-14 minimalno oteenje membrane15 do 100 srednje do ozbiljno oteenje barijereVee od 1oo-slom barijere

IgGNormalno prisutan u malim koliinamaPatoloka stanja-poveana sinteza u CNSu,povean transport iz plazmeCSF IgG indeks=IgG CSF(mg/dl) x albumin serum g/dL / I gG serum x albumin CSF

Nefelometrija

Tipina vrijednost za indeks= 0,30-0,70

Vee vrijednosti-vea intratekalna sinteza

Manje vrijednosti-kompromitirana barijera90 % pacijenta sa multiplom sklerozom indeks vei od 0,70-osjetljiv pokazatelj

Druga obolenja mogu takoe uzrokovati promjene ovog indeksa

Rezultati elektroforeze

Transiretin,albumin, 2 zone transferina,blage zone alfa 1 antitripsina i IgG

Drugi transferin tau-beta 2 region,sinteza CNS

Difrencijacija rinoreje od otoreje(isputanje likvora kroz nos ili ui)

Detekcija oligoklonalnih zona u gama regiji

Prisustvo u CSF-u, bez prisustva u serumu-indicija MS-aNema korelacije sa fazom bolesti niti progresijom

Druga obolenja: neurosigfilis, bakterijski meningitis,,virusni meningitis

Mijelin bazini protein

Mijelin-okruuje aksone i

30% sastavljeno od proteina,jedan MBP

MS-degradacija mijelnskih nizova, oslobaanje proteina u CSF-RIA

Korsiti se praenje toka bolesti MS

Glukoza

CSF plazma glukoza omjer= 0,6

Rast glukoze CSF-nema vei znaaj

Pad (ispod 40 mg/dl)-hipoglikemina stanja,meningitis, infiltracija sa metatatskimIli primarnim tumorima

Uzroci:

Defektivan transport du membrane

Poveana glikoliza u CSFLaktat

Povean hipoksija ili smanjena oksigenacija mozga(Hemoragija, hidrocefalus,cerebralna arterioskleroza, traumatsko oteenje mozga ,Edem, meningitis)

Virusni meningitis-25-30 mg/dl,sve druge forme vie of 35 mg/dl

*Voda i rastvarai se razmjenjuju izmeu fetusa i medija preko mehanizama: Criejvne apsorbcije nakon gutanja od amnionske tekuine od strane samog fetusa2)kapilarne razmjene na nivou plunog sistema i preko fetalnog uriniranja..U ranoj fazi gestacije transudat prolazi kroz kou fetusa i malo doprinosi volumenu tekuine.Zbog fetalne respiracije in utero,fetalni pulmonarni surfaktanti koje proizvode elije alveolarnog epitelija fetalnih plua se miejaju i mogu biti evaluirani iz amnionske tekuine.U kasnijoj fazi trudnoe .voda i elektroliti iz fetusa bivaju zamjenjeni sa metabolikim produktima tipa ureje i kreatinina i mokrane kisleine.