SUMQAYIT ŞƏHƏR 39N: li TAM ORTA MƏKTƏB FƏNN: FİZİKA SİNİF: VI MÜƏLLİM: QASIMOVA MƏNZƏR

Şəkillərdə nə gördüyünüzü deyə bilərsinizmi?

Görəsən bunlarınsəbəbinədir?

1.Cisimlər bir-birinə toxunmadan necə təsir göstərir?2.Kağız qırıntılarının saça sürtülmüş şara və ya darağa yapışmasının səbəbi nədir?3.Su şırnağının xəzə sürtülmüş çubuğa, şara cəzb olunmasının səbəbi nədir?

QARŞILIQLITƏSİRLƏR

QRAVİTASİYA ELEKTRİK MAQNİT

Cisimləri bir-birinə sürtdükdə onların səthində elektrik yükləri yaranır.Bu halda deyilir ki, cisimlər elektriklənmişdir.Elektrik yükləri ətrafında elektrik sahəsi yaranır.Elektrik sahəsi elektrik- lənmiş cisimlərin toxunma olmadan məsafədən bir-birinə təsir etməsi ilə hiss edilir.Elektrik yüklərinin iki növü var:müsbət və mənfi. Eyni işarəli yüklər bir-birini itələyir, əks işarəli yüklər isə cəzb edir.Beləliklə , elektrik qarşılıqlı təsiri elektrik yüklərinin işarəsindən asılı olaraq ya itələmə, ya da cazibə xarakterli olur.

Kütləsi 155 kq olan cismin həcmi 5 m ³-dir. Bu cismin sıxlığını tapmalı.

MƏSƏLƏ 1

CAVAB : Kq/m³ 31

MƏSƏLƏ 2

Kütləsi 3000 kq , sıxlığı 1000 kq /m ³ olan cismin həcmi nə qədərdir ?

C a v a b : m³

3

MƏSƏLƏ 3

Sıxlığı 959 kq , həcmi 2 m ³ olan cismin kütləsi nə qədərdir ?

CAVAB: Kq1918

Sapla bir-birinə bağlanmış şarları yun parçaya sürtün.Hər iki şarı sapından tutaraq asılı vəziyyətdə saxlayın.Nə baş verdiyini müşahidə edin.Müşahidə vərəqində fikirlərinizi qeyd edin.

Sapdan asılmış şarları bir-birinə sürtün.Hər iki şarı sapdan tutaraq asılı vəziyyətdə bir-birinə yaxınlaşdırın.Müşahidə vərəqində nə baş verdiyini və şarların toxunmadan bir-birinə necə təsir etdiyini qeyd edin.

Şarı yun parçaya sürtüb xırda kağız qırıntılarına ya-xınlaşdırın.Nə baş verdiyini müşahidə edin.Müşahidə və-rəqində fikirlərinizi qeyd edin.

1.Şarlar hansı halda bir-birini itələdi,hansı halda bir-birini cəzb etdi?2.Şarlar bir-birinə toxunmadan necə təsir göstərə bilər?3.Kağız qırıntılarının məsafədən cəzb olunmasının səbəbi nədir?

Məlumat mübadiləsi və müzakirəsi

* Cisimlər bir-birinə elektrik sahəsi vasitəsilə təsir edir.

* Elektriklənmiş(yüklənmiş) cisimlər arasında elektrik qarşılıqlı təsir mövcuddur.* Cisimləri toxundurmaqla və sürtməklə elektrikləndi-mək olar.* Eyni işarəli yüklər bir-birini itələyir, əks işarəli yüklər cəzb edir.

Maddənin mühüm xassələrindən biri _________ malik olmasıdır.Bu halda deyirlər ki, cisimlərdə ___________ baş vermişdir. Elektrik yükü öz ətrafında _______________ yaradır.O, elektriklənən cisimlər arasında ____________ ötürür.

Açar sözlər:

Nə öyrəndiniz

elektrik sahəsi elektrik yükünə

elektrik qarşılıqlı təsiri

elektriklənmə

A) B)

C) D)

Hər bir varianta uyğun kürəciklərin işarəsini məyyən-ləşdirin.

+

+

Qarşılıqlı təsirin növünü müəyyən edin.

C)CƏZBETMƏ

İTƏLƏMƏ

İTƏLƏMƏ

D)

A)

B)

CAZIBƏ

A) B)

Şarların yükünü müəyyən edin

Qarşılıqlı təsirin növünü müəyyən edin

+ + +

C)

Cəzbetmə

D)

İtələmə

1.Cisimlər arasında elektrik qarşılıqlı təsiri ötürən hansı sahədir? A) qravitasiya B) maqnit C) elektrik

+ + +

3.Hansı şarlar bir-birini cəzb edər?A) B)

C)

2.Elektrik hadisəsi hansıdır?

A)Ulduzlar sayrışır B)Şimşək çaxır

C)Quşlar oxuyur

1. Mənfi yüklə elektriklənən A şüşə çubuğa B şüşə çubuğuyaxınlaşdırılır.A çubuğu şəkildəki kimi hərəkət edir.B çubu- ğu hansı yüklə elektriklənib?

_

2.Elektrik yükləri olur... A) neytral B) müsbət C) mənfi D) müsbət və mənfi

A)MüsbətB)MənfiC)Neytral

3.Hansı maddə zərrəciyi elektrik yükünə malik deyil? A) Elektron B) proton C) Neytron D) ion

A B

Kürəciklərin yükünü təyin edin.

+ +++

A) B)

C) D)

«Hərəkətli fiqurlar» araşdırması yerinə yetirilir.

1.İki bulud arasında ,yaxud buludla ağac arasında şimşək çaxması.2.Bəzən pişiyi tumarladıqda , yun köynəyi çıxardıqda, saçı daradıqda kiçik qığlcımların yaranması.

(bu hadisələr və onların baş vermə səbəbləri haq- qında esse yazmaq)

QRUPLAR

BACARIQ

ARAŞDIRMA və

məsələ həlletmə

ƏMƏKDAŞLIQ

TƏQDİMETMƏ

TƏTBİQETMƏ

YEKUN

A T O M MOLEKUL N Ü V Ə

20

20

20

„Müstəqil

Azərbaycanın hər bir

gənci məktəbdə

təhsil alaraq, öz

xalqının, millətinin

qədim zamanlardan

indiyə qədər olan

tarixini gərək

yaxşı bilsin və

unutmasın.”

Heydər Əliyev

http://www.google.az/imgres?start=291&client=firefox-a&sa=X&rls=org.mozilla%3Aru%3Aofficial&channel=fflb&biw=1525&bih=702&tbm=isch&tbnid=JogAguRkZZOm_M%3A&imgrefurl=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2Fazxeberler%3Fhc_location%3Dtimeline&docid=8JJGG4xpr0KUoM&imgurl=https%3A%2F%2Ffbcdn-sphotos-c-a.akamaihd.net%2Fhphotos-ak-ash3%2Ft1%2Fs403x403%2F1939680_637232513010543_690111901_n.jpg&w=403&h=273&ei=U-oRU_m-F-ri4QSStICgCA&zoom=1&ved=0CC0QhBwwDDisAg&iact=rc&dur=1061&page=13&ndsp=24

«fizika»sözünü elmə ilk dəfə gətirib

Azərbaycan dilinə « fizika» sözünü gətirib

Qalileo Qaliley

Əbülhəsən BƏHMƏNYAR

İsaak Nyuton D e m o k r i t

A r i s t o t e l

Maddələrin atomlardan təşkilolunması fikrini deyib

Eksperimental tədqiqatmetodunu tətbiq edib

FİZİKADA İLK DƏFƏ

İlk fiziki nəzəriyyəni yaradıb

Suallar: 1. Kütlə 2.Sıxlıq 3.Həcm

Hər bir sualla bağlı bütün bildikləri bir-bir sadalanır.

: