Stan kształcenia zawodowego w przededniu projektowanych zmian

Stan kształcenia zawodowego w przededniu projektowanych zmian

Gdańsk, 8 grudnia 2009

Ewa Konikowska-Kruk

DEPARTAMENT KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO I USTAWICZNEGO

Zmiany demograficzne

Wg danych GUS w 2009 r.jest ok. 1,5 mln młodzieży w wieku 16 -18 lat, czyli o ponad 190 tys. mniej (o ok.12 %) w porównaniu z rokiem 2005 r.

W 2030 r. liczba ta spadniedo poziomu ok. 1 mlnosób,czyli będzie onamniejsza o ok. 700 tys.(o ok. 33%) w porównaniuz rokiem 2009.

Liczba młodzieży w wieku 16-18 lat.

800 000

1 000 000

1 200 000

1 400 000

1 600 000

1 800 000

2 000 000

2 200 000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

2016

2018

2020

2022

2024

2026

2028

2030

rok

lic

zba

os

ób

Źródło:prognoza GUS.

Nabór do szkół ponadgimnazjalnych od roku szkolnego 2002/2003

Na stałym poziomie utrzymuje się liczba rozpoczynających naukę w liceum ogólnokształcącym (około 44 % ogółu uczniów klas I).

Sukcesywnie spada liczba chętnych do nauki w liceach profilowanych (z 16% w roku 2002/2003 do ok. 3 % w roku 2008/2009).

Systematycznie wzrastają jednak odsetki absolwentów gimnazjum podejmujących naukę w szkołach prowadzących kształcenie

zawodowe: rośnie liczba chętnych do nauki w technikach

(rok szkolny 2002/2003 – 22,5 %, rok 2008/2009 – ok. 33 %) i w zasadniczych szkołach zawodowych

(odpowiednio 16,3 % do ok. 20 %). Szacuje się, iż powyższa tendencja utrzyma się również w roku szkolnym

2009/2010.(W dniu przygotowywania niniejszego materiału nie są znane jeszcze ostateczne dane dotyczące naboru na rok szkolny

2009/2010.)

Uczniowie klas I szkół ponadgimnazjalnych w szkołach dla młodzieży w latach 2002-2009.

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

2002/2003 44,80% 16,36% 22,51% 16,33%

2003/2004 43,41% 14,96% 24,11% 17,51%

2004/2005 43,70% 13,68% 25,70% 16,93%

2005/2006 44,50% 10,58% 28,10% 16,82%

2006/2007 44,52% 7,96% 29,42% 18,09%

2007/2008 43,58% 4,79% 31,76% 19,87%

2008/2009 43,93% 3,13% 32,53% 20,41%

prognoza 2009/2010 44,00% 2,00% 33,00% 21,00%

LO LP Technika ZSZ

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS i Systemu Informacji Oświatowej.

Kształcenie w systemie szkolnym – obecnieKształcenie w systemie szkolnym – obecnie

Kształcenie w 208 zawodach określonych w rozporządzeniu w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego – z 26 czerwca 2007 r. i 16 lipca 2008 r. (na poziomie kwalifikacji technika – w 125 zawodach oraz na poziomie kwalifikacji zasadniczej szkoły zawodowej – w 83 zawodach)

Szkolnictwo wyższe

Zasadnicza szkoła zawodowa

(25+57 zawodów)

Technikum uzupełniające(48 zawodów)

Uzupełniające liceum ogólno- kształcące

Szkoła policealna (164 zawody)

Technikum (90 zawodów)

Liceum ogólnokształcące

Liceum profilowane

Rynek pracy

Zmiany w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego

W 2009 roku, na wnioski ministrów właściwych dla zawodów, do klasyfikacji zawodów

szkolnictwa zawodowego wprowadzono 4 nowe zawody:

• technik gazownictwa, • technik energetyk, • technik tyfloinformatyk (dla niewidomych

i niedowidzących), • operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa

tworzyw sztucznych.

Eksperymenty pedagogiczne

Eksperymenty pedagogiczne

prowadzone przez szkoły publiczne:

• zdobnik ceramiki

• technik turystyki morskiej

(w dwóch szkołach)

• technik gazownictwa

Zatrudnianie specjalistów nie nauczycieli w szkołach zawodowychZatrudnianie specjalistów nie nauczycieli w szkołach zawodowych(Ustawa z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw)

Możliwość zatrudniania przez dyrektorów szkół na podstawie Kodeksy pracy - jedynie za zgodą organu prowadzącego, bez konieczności

uzyskania zgody kuratora oświaty - osób niebędących nauczycielami, posiadających przygotowanie zawodowe odpowiednie

dla prowadzenia zajęć z zakresu kształcenia zawodowego.

Dyrektor szkoły może ustalić zatrudnianemu specjaliście wynagrodzenie nie wyższe niż dla nauczyciela dyplomowanego (dotychczas mógł

ustalić wynagrodzenie na poziomie nauczyciela kontraktowego)

Wydaje się, że będzie to skuteczne zachęta dla „branżowych specjalistów” do podejmowania pracy w szkole, a ponadto korzyść dla szkoły - związanie kształcenia zawodowego z rzeczywistym środowiskiem

pracy i wzmocnienie kadrowe poprzez pozyskiwanie osób z wiedzą odpowiadającą nowoczesnym technikom i technologiom

funkcjonującym w gospodarce.

Dokumenty związane z realizacją kształcenia w szkołach Dokumenty związane z realizacją kształcenia w szkołach zawodowychzawodowych

Ramowy plan nauczania dla szkoły zawodowej

Ramowy plan nauczania dla szkoły zawodowej

PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU

Plan nauczania dla zawodu Programy nauczania w układzie:

PrzedmiotowymPrzedmiotowym ModułowymModułowym

– Szczegółowe cele kształcenia– Materiał nauczania – Wskazówki metodyczne dotyczące

realizacji programu– Propozycje metod sprawdzania i oceny

osiągnięć edukacyjnych ucznia

– Szczegółowe cele kształcenia– Materiał nauczania – Wskazówki metodyczne dotyczące

realizacji programu– Propozycje metod sprawdzania i oceny

osiągnięć edukacyjnych ucznia

Podstawa programowa kształcenia w zawodzie

Podstawa programowa kształcenia w zawodzie

Standard wymagań egzaminacyjnychStandard wymagań egzaminacyjnych

Dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie

Dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie

Suplement Europass do dyplomu

potwierdzającego kwalifikacje zawodowe

Suplement Europass do dyplomu

potwierdzającego kwalifikacje zawodowe

Aktualna oferta programowa kształcenia w zawodach Aktualna oferta programowa kształcenia w zawodach szkolnychszkolnych

Programy o strukturze

przedmiotowej

227

2009/2010384

Programy dopuszczone przez MEN

Programy o strukturze modułowej

157

Egzaminy potwierdzające kwalifikacje zawodowe

Egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych jest

przeprowadzany od 2004 roku, a dla absolwentów innych typów szkół od 2006 roku.

W 2004 roku dyplom otrzymało 62% przystępujących do egzaminu absolwentów zasadniczych szkół zawodowych,

w 2008 - 79,8%, a w 2009 - 87 %.

W przypadku absolwentów technikum w 2006 roku dyplom otrzymało 61,3 % przystępujących

do egzaminu, w 2008 - 50,9%, a w 2009 – 56,2%.


Pomimo tego, iż system zewnętrznych egzaminówpotwierdzających kwalifikacje zawodowe funkcjonuje

od kilku lat, wciąż nie przystępują do nich wszyscy absolwenci szkół.

Jedną z przyczyn tego stanu rzeczy jest niedostateczna rozpoznawalność egzaminu zarówno wśród uczniów jak i

pracodawców. Pracodawcy nie są świadomi odrębności świadectwa

ukończenia szkoły (które dokumentuje poziom wykształcenia) od dyplomu potwierdzającego kwalifikacje w

zawodzie. Natomiast szkoły nie zawsze informują uczniów o możliwości

uzyskania – wraz z dyplomem – suplementu Europass, ułatwiającego mobilność na terenie UE.

Modernizacja kształcenia zawodowego

Minister Edukacji Narodowej powołał w czerwcu 2008 r. Zespółopiniodawczo-doradczy do spraw kształcenia zawodowego,

w skład którego weszli przedstawiciele ministrów właściwych dla zawodów,organizacji pracodawców i organizacji branżowych,

a także przedstawiciele związków zawodowych oraz środowisk samorządowych i oświatowych.

To reprezentatywne forum przez blisko rok pracowało nad przygotowaniem koncepcji zmian w kształceniu zawodowym,która uwzględniałaby zarówno potrzeby edukacyjne młodzieży,

jak też potrzeby i wymagania współczesnego rynku pracy.

Cele modernizacji kształcenia zawodowego

Uelastycznienie oferty kierunków kształcenia.

Poprawa jakości kształcenia.

Kontekst polski modernizacji

Potrzeby gospodarki i rynku pracy

Strategie rozwoju: kraju, regionów, edukacji

Nowe podstawy kształcenia ogólnego

Kontekst europejski modernizacji

Strategia uczenia się przez całe życie (LLL)

Europejskie i Krajowe Ramy Kwalifikacji (EQF/NQF)

Kompetencje kluczowe, ECVET, EQARF, EUROPASS

Mobilność i wzajemne uznawanie kwalifikacji w UE

Podstawowe obszary zmianPodstawowe obszary zmian

• Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego• System egzaminów potwierdzających kwalifikacje

zawodowe• Rozwój doradztwa zawodowego w systemie

oświaty• Struktura i organizacja kształcenia zawodowego• Kształcenie, dokształcanie i doskonalenie

nauczycieli• Udział pracodawców w kształceniu zawodowym• Obudowa programowa kształcenia zawodowego

KLASYFIKACJA ZAWODÓW SZKOLNICTWA ZAWODOWEGOKLASYFIKACJA ZAWODÓW SZKOLNICTWA ZAWODOWEGO

Szybsza ścieżka wprowadzania zawodów do klasyfikacji.

Podział zawodu na kwalifikacje, które będą potwierdzane w trakcie nauki.

Przykład podziału zawodu na kwalifikacje w zawodzie elektryk 724[01].

Zawód ELEKTRYK

KWALIFIKACJA 1 KWALIFIKACJA 2

montaż i konserwacjainstalacji elektrycznych

montaż i konserwacja maszyni urządzeń elektrycznych


Potwierdzanie odrębnie każdej kwalifikację składowej zestawu kwalifikacji specyficznych dla

danego zawodu – niezależnie od trybu, szkolnego lub pozaszkolnego, w jakim ta

kwalifikacja została osiągnięta.

Całoroczne ośrodki egzaminacyjne, w znacznej części funkcjonujące u pracodawców.

Stworzenie banku zadań egzaminacyjnych.

ORGANIZACJA I STRUKTURA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGOORGANIZACJA I STRUKTURA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO

Nowe funkcje szkoły zawodowej, która realizuje kształcenie w formach tradycyjnych, jak i

kursowych.

Wprowadzenie trzyletniego cyklu kształcenia we wszystkich zasadniczych szkołach zawodowych,

przy czym decyzję o rozkładzie godzin kształcenia ogólnego

i zawodowego, zarówno teoretycznego, jak i praktycznego, w całym cyklu nauki właściwym dla zawodu, pozostawia się dyrektorowi szkoły.

Organizacja form pozaszkolnych kształcenia zawodowego

Umożliwienie szkołom prowadzącym kształcenie zawodowe organizowania

kursów zawodowych.

Proponowanie samorządom tworzenia centrów kształcenia zawodowego

lub branżowego, gdzie bazą będą CKU, CKP, szkoły młodzieżowe i szkoły

dla dorosłych

Proponowana struktura i zadania Centrum

Struktura organizacyjna - różne typy szkół dla młodzieży - różne typy szkół dla dorosłych (prowadzące kształcenie w różnych formach)- centrum kształcenia praktycznego - centrum kształcenia ustawicznego - ośrodek dokształcania i doskonalenia zawodowego - ośrodek egzaminacyjny

Zadania - prowadzenie szkół dla młodzieży- prowadzenie szkół dla dorosłych, - organizowanie i prowadzenie praktycznej nauki zawodu (w tym praktyk zawodowych)- organizowanie form pozaszkolnych (kursy z zakresu poszczególnych kwalifikacjizawodowych, których organizatorami mogą być szkoły i placówki znajdujące się w Centrum)- organizowanie doskonalenia nauczycieli kształcenia zawodowego - prowadzenie dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników - przeprowadzanie egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe - realizacja zadań z zakresu poradnictwa i doradztwa zawodowego

Dokształcanie i doskonalenie nauczycieli kształcenia zawodowego

Popularyzacja kursów lub studiów podyplomowych pedagogicznych

w szkołach wyższych realizujących kształcenie zawodowe.

Wprowadzenie dla nauczycieli przedmiotów zawodowych okresowych szkoleń z

zakresu nowoczesnych metod kształcenia zawodowego oraz nowoczesnych technik

i technologii, obejmujących także staże bądź praktyki w przedsiębiorstwach.

Korzyści dla szkół, wynikające ze współpracy z Korzyści dla szkół, wynikające ze współpracy z pracodawcamipracodawcami

Możliwość wprowadzenia innowacyjnych programów nauczania - realizacja modułowych

programów nauczania.Wyposażenie szkoły w specjalistyczny sprzęt i

materiały.Realizacja praktycznej nauki zawodu w

rzeczywistych warunkach pracy (u pracodawcy).Możliwość zdobywania certyfikatów honorowanych

na rynku pracy.Większe szanse na zatrudnienie absolwentów.

Korzyści dla pracodawców, wynikające ze współpracy Korzyści dla pracodawców, wynikające ze współpracy ze szkołamize szkołami

Realizacja programu praktycznej nauki zawodu z wykorzystaniem materiałów i technologii

przedsiębiorstwa.Promocja materiałów i technologii stosowanych

w przedsiębiorstwie w trakcie realizacji praktycznej nauki zawodu.

Pozyskanie dobrze przygotowanych pracowników – absolwentów szkoły, znających technologie i

materiały stosowane w przedsiębiorstwie.

Mechanizmy zachęcające pracodawców do włączenia się w proces kształcenia zawodowego

Chcemy, by pracodawcy stali się w pełni

partnerami systemu edukacji w procesie

kształcenia zawodowego, dlatego w ramach

modernizacji szeroko rozumianej edukacji

zawodowej zostaną wypracowane mechanizmy

zachęcających pracodawców do włączenia się

w kształcenie zawodowe przyszłych

pracowników.

Kalendarz wdrażania zmian programowychKalendarz wdrażania zmian programowych

Kalendarium zmian w systemie egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe

Rok Egzaminy

2012 Egzaminy na dotychczasowych zasadach


Potwierdzanie wyodrębnionych kwalifikacji









2018 Potwierdzanie wyodrębnionych kwalifikacji

Projekty EFS PO KL wspierające zmiany Projekty EFS PO KL wspierające zmiany w kształceniu zawodowymw kształceniu zawodowym

Priorytet III - Wysoka jakość systemu oświatyDostosowanie podstaw programowych kluczem do modernizacji

kształcenia zawodowego (2008-2013)

Opracowanie modelu poradnictwa zawodowego oraz internetowego systemu informacji edukacyjno-zawodowej (2009-2012)

System wsparcia szkół i placówek oświatowych wdrażających modułowe programy kształcenia zawodowego (2009-2013)

Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie (2009-2014)

Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru (2010-2013)

Modernizacja egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe (2010-2013)

Działania i Poddziałania w Priorytecie IX PO KL dotyczące Działania i Poddziałania w Priorytecie IX PO KL dotyczące kształcenia zawodowegokształcenia zawodowego

9.2. Podniesienie atrakcyjności

i jakości szkolnictwa zawodowego – projekty konkursowe

9.4. Wysoko wykwalifikowane kadry systemu oświaty – projekty

konkursowe

Szkoła zawodowa Szkoła zawodowa

szkołą pozytywnego wyboruszkołą pozytywnego wyboru

Dziękuję za uwagęDziękuję za uwagę

Stan kształcenia zawodowego w przededniu projektowanych zmian

Documents

Transcript of Stan kształcenia zawodowego w przededniu projektowanych zmian