Smetkovodstvo

MI

NI

ST

ER

ST

VO

ZA

OB

RA

ZO

VA

NI

E I

NA

UK

A

BI

RO

ZA

RA

ZV

OJ

NA

OB

RA

ZO

VA

NI

ET

O

SE

KT

OR

ZA

IS

PI

TI

Skopje, 2005

SMETKOVODSTVO

DR

@A

VN

A M

AT

UR

A I

ZA

VR

[E

N I

SP

IT

ISPITNA PROGRAMA

SREDNO STRU^NO BRAZOVANIE

MINISTERSTVO ZA OBRAZOVANIE I NAUKA BIRO ZA RAZVOJ NA OBRAZOVANIETO SEKTOR ZA ISPITI

ISPITNA PROGRAMA

DR@AVNA MATURA I ZAVR[EN ISPIT

Ispitnata programa po smetkovodstvo za dr`avna matura i zavr{en ispit e donesena so re{enie na ministerot za obrazovanie i nauka бр. 11-136/1 од 11.01.2006 година.

SMETKOVODSTVO

1

1. VOVED So reformata na srednoto stru£no obrazovanie i obuka vo Republika Makedonija i novite nastavni planovi i programi,

vovedeni se novini koi rezultiraat so promeni vo na£inot na sledewe i ocenuvawe na postigawata na u£enicite i definirawe na Koncepcija za matura i za zavr{en ispit vo stru£noto obrazovanie i obuka.

Osnovnata cel na ovie ispiti e: - podigawe na kvalitetot na srednoto stru£no obrazovanie i obuka; - sledewe i kontrola na realizacijata na nastavnite programi (zasnovani na obrazovnite standardi na dràvno nivo); - steknuvawe diploma za zavr{eno sredno stru£no obrazovanie (sertifikacija); - selekcija za univerzitetskoto obrazovanie (za u£enicite koi go polagaat predmetot vo dràvna matura) i postsredno stru£no obrazovanie (za u£enicite koi go polagaat predmetot vo zavr{en ispit); - transparentnost na ispitot - programata e javen dokument, dostapen na site zainteresirani subjekti i dava informacii za obemot i sodrìnata na ispitot (informirawe na u~enicite, roditelite i obrazovnite institucii za postigawata na u~enicite dobieni preku validni i verodostojni merewa).

Soglasno Koncepcijata za matura i za zavr{en ispit vo stru£noto obrazovanie i obuka predmetot smetkovodstvo spa|a vo listata na nastavni predmeti za tretiot predmet od izborniot del na zavr{niot ispit {to se realizira spored novite nastavni planovi i programi, kako i spored Koncepciskite osnovi za sredno obrazovanie od 1989 godina.

Zavr{niot ispit za predmetot smetkovodstvo se sproveduva na krajot od ~etirigodi{noto stru£no obrazovanie i obuka od ekonomsko - pravnata i trgovskata struka za obrazovniot profil: ekonomski asistent i se polaga interno.

Ispitnata programa se temeli na izbrani programski podra£ja od nastavnite programi po predmetot smetkovodstvo za II i III godina i izbornite programi za zavr{en ispit po predmetot smetkovodstvo III i IV godina.

So ovaa ispitna programa se utvrduvaat sodrìnata, organizacijata i na~inot na sproveduvaweto na zavr{niot ispit po nastavniot predmet smetkovodstvo i o~ekuvanite efekti od nejzinoto sproveduvawe vo pravec na podobruvawe na kvalitetot na stru~noto obrazovanie i obuka.

Ispitnata programa sodrì: 1. Voved 2. Op{ta cel na ispitot 3. Sodrìna na ispitot 4. Specifikaciska mreà na ispitot 5. Opis na ispitot 6. Na~in na ocenuvawe.

2

2. OP[TA CEL NA ISPITOT

Celta na ispitot po predmetot smetkovodstvo e da se proveri:

- dali u~enikot ima steknato znaewa i sposobnosti koi }e mu ovozmoàt uspe{no da go prodolì svoeto obrazovanie vo postsrednoto obrazovanie;

- kolkavo e nivoto na podgotvenosta na u~enikot od oblasta na smetkovodstvoto za uspe{no da se vklu~i vo procesot na rabotata;

- kolku e osposoben u~enikot da go primenuva steknatoto znaewe i sposobnostite vo sekojdnevniot ìvot. Za da go poloì ispitot po smetkovodstvo, u~enikot treba:

- da gi poznava osnovnite zakonski propisi i profesionalna regulativa (MSS); - da gi prepoznava i primenuva oddelnite dokumenti; - da definira i objasnuva poimi od oblasta na smetkovodstvoto; - da gi razbira smetkovodstvenite nastani; - da razlikuva vidovi tro{oci, prihodi i rashodi; - da povrzuva konkreten problem; - da gi identifikuva smetkite vo knièweto; - da gi primenuva smetkite od analiti~ki smetkoven plan; - da ima steknato sposobnosti za logi~ko razmisluvawe, re{avawe na problemi, analizira nafinansiski izve{tai i

donesuvawe na zaklu~oci; - prakti~no da gi primenuva steknatite znaewa i sposobnosti.

3

3. SODR@INA NA ISPITOT

3.1. Specifikacija na podra~ja (sodrìnite) i sposobnostite Vo ovaa programa se opfateni sodrìnite od predmetot Smetkovodstvo koi se zna~ajni za zaokruùvawe na ~etiri-

godi{noto stru~noto obrazovanie. Tie sodrìni se grupirani vo slednite podra~ja: • P1. Bilans na sostojba • P2. Nabavka • P3. Tro{oci • P4. Proda`ba • P5. Finansiski izve{tai Za da moè uspe{no da ги одговори dadenite ispitni zada~i u~enikot treba da gi poseduva slednite grupi na sposobnosti: S1 - znaewe i razbirawe ( definira, prepoznava, identifikuva, objasnuva, razbira, klasificira, povrzuva, nabquduva,

iskaùva, sporeduva) S2 - primena ( koristi dokumenti od praktikata, zakonski propisi, analiti~ko-sismetkoven plan; evidentira; razlikuva;

povrzuva; naveduva primer; poznava; klasificira; predstavuva; re{ava; dopolnuva; izgotvuva bilansi, grafikon na rentabilnost, presmetki)

S3 - logi~no razmisluvawe i rasuduvawe (evidentira smetkovodstveni nastani, podreduva, proveruva, analizira, sistematizira, povrzuva, generalizira, re{ava problemi i zaklu~uva)

4

3.2. Konkretizacija na celite (znaewata i sposobnostite) po podra~ja Vo ovoj del se utvrdeni konkretnite znaewa i sposobnosti za oddelnite sodrìni na programata rasporedeni po podra£ja:

PODRA^JE 1: BILANS NA SOSTOJBA Sodrìna Znaewa i sposobnosti

1. Bilans na sostojba

• Sredstva, obvrski, kapital • Smetkovodstveni nastani i • smetki • Knigovodstveni knigi

У~enikot treba: • da gi definira sredstvata, obvrskite i kapitalot; • da gi grupira sredstvata, obvrskite i kapitalot; • da gi primeni znaewata za izrabotka na bilans na sostojba; • da gi podreduva bilansnite pozicii spored zakonska regulative; • da koristi Bilans na sostojba ({ema); • da go prikaè kapitalot; • da ja iskaè bilansnata ramnoteà; • da otvori T-e smetki so nivnoto normalno saldo (debitno ili kreditno); • da gi proceni podatocite.

5

PODRA^JE 2: NABAVKA NA TRGOVSKI STOKI Sodrìna Znaewa i sposobnosti

1. Nabavka na trgovski stoki

• Smetkovodstvo vo trgovskata dejnost

У~enikot treba: • da gi koristi znaewata za nabavka; • da razlikuva dokumenti za nabavka; • da koristi zakonski propisi; • da vodi evidencija na nabavka vrz osnova na dokumenti; • da potpolnuva finansova i materijalna kartica (vnesuva na T-e smetki); • da ja razbira naplatata na obvrskata sprema dobavuva~ite preku obrazec PP-

30 i da prokniì pla}awe na f-ra po izvod; • da go razbira zna~eweto na smetkite; • da go analizira debitnoto, kreditnoto saldo na smetkite; • da go poznava davaweto na podatoci za sostojbata na zalihite vo magacin i

prodavnica (priem, izdavawe, sostojba).

PODRA^JE 3: TRO[OCI

Sodrìna Znaewa i sposobnosti 1. Tro{oci

• Evidencija na tro{ocite

У~enikot treba:

• da gi definira tro{ocite; • da go razbira zna~eweto na tro{ocite; • da gi razlikuva vidovite na tro{oci; • da gi prepoznava dokumentite za nastanati tro{oci; • da gi evidentira tro{ocite za surovini i materijali, uslugite,

amortizacijata, nematerijalnite tro{oci i platite; • da gi koristi smetkite od analiti~ki smetkoven plan; • da gi razbira i primeni kriteriumite za alokacija na tro{ocite; • da gi analizira tro{ocite od klasa 4; • da utvrdi polna cena na чinewe.

6

PODRA^JE 4: PRODA@BA

Sodrìna Znaewa i sposobnosti 1. Proda`ba

• Proda`ba na stoki na golemo i malo

• Proda`ba na gotovi proizvodi • Evidencija na gotovinski i

bezgotovinski platen promet

У~enikot treba: • da gi prepoznava dokumentiте za proda`ba na golemo i malo; • da go definira dnevniot pazar; • da gi koristi znaewata, postapkite (tehnikite) za evidencija so primena na

smetki od smetkovniot plan; • da ja razbere su{tinata na evidentiraweto; • da vodi evidencija za naplata na pobaruvawata i pla}awe spored izvod; • da ja iskaè i presmeta obvrskata po DDV i pla}awe pri proda`ba na malo; • da ja razbira su{tinata na prihodnite i rashodnite smetki; • da gi analizira smetkite pri evidencija na proda`ba.

PODRA^JE 5: FINANSISKI IZVE[TAI Sodrìna Znaewa i sposobnosti

1. Finansiski izve{tai

• Prihodi i rashodi • Utvrduvawe i raspredelba na

фinansiskiot rezultat • Bilans na uspeh • Analiza na finansiskite

izve{tai

У~enikot treba:

• da го definira поимот prihodi / rashodi spored MSS; • da razlikuva prihodni i rashodni smetki; • da gi identifikuva, povrzuva i grupira dadenite prihodni i rashodni smetki; • da sostavuva Bilans na uspeh; • da primenuva zakonski propisi i MSS; • da go utvrduva rezultatot od raboteweto (iskaùva dobivka ili zaguba); • da gi analizira rezultatite od raboteweto; • da napravi horizontalna i vertikalna analiza; • da vr{i presmetka i procenka na pokazatelite na raboteweto; • da izgotvuva grafikon na rentabilnost.

7

4. SPECIFIKACISKA MRE@A NA ISPITOT

Vo slednava {ema e dadena procentualnata zastapenost na podra~jata (temite) i sposobnostite vo testot po smetkovodstvo.

Brojot na ispitni pra{awa od sekoe podra~je, koi vklu~uvaat i odredena grupa sposobnosti }e bide soodveten na nivnata procentualna zastapenost vo odnos na vkupniot broj ispitni zada~i koi }e gi sodr`i testot.

PODRA^JA

SPOSOBNOSTI P 1

P2 P3

P 4

P-5

ZASTAPENOST (%)

S1 30 - 40

S2 40 - 50 S3 10 - 20 ZASTAPENOST

(%)

15-20

15-20

15 - 20

15 - 20

20-30 100%

С1 - Зnaewe i razbirawe С2 - Primena na znaewata С3 - Analiza i evalvacija P1. Bilans na sostojba P2. Nabavka P3. Tro{oci P4. Proda`ba P5. Finansiski izve{tai

8

5. OPIS NA ISPITOT

Zavr{niot ispitot po predmetot smetkovodstvo e pismen i se sostoi vo re{avawe na test. Vremetraeweto na ispitot po smetkovodstvo e 120 minuti i se sproveduva bez pauza. Testot sodr`i okolu 40 ispitni zada~i. Vo strukturata na testot se zastapeni ispitni zada~i: - so pove}ekraten izbor (zaokru`uvawe na eden to~en odgovor od ponudenite); - so dopolnuvawe; - so re{avawe problemi i objasnuvawe.

9

6. NAÎN NA OCENUVAWE

Vkupniot broj bodovi {to moàt da se osvojat na ispitot e okolu 100. To~niot odgovor na zada~ite so pove}ekraten izbor (vo koi se bara u~enikot da izbere eden od odgovorite {to se

ponudeni) se ocenuva so 1 bod. Dokolku to~no gi re{i site zada~i od ovoj tip, u~enikot moè da osvoi maksimum 20 boda. To~niot odgovor vo zada~ite dopolnuvawe (na koi se bara direkten kratok odgovor), se ocenuva do 2 boda za to~en termin.

So to~noto re{avawe na vakvite zada~i u~enikot moè da osvoi okolu 30 bodoa. Zada~ite na koi se bara da se pokaè kako se re{ava nekoj prakti£en problem zavisno od brojot na barawata se ocenuvaat

do 10 boda za sekoj od dadenite 5 problemi. Na vakvite zada~i, ako to~no gi re{i, u~enikot moè da osvoi maksimum 50 boda. Proverkata i ocenuvaweto se izveduva interno od strana na u£ili{ni predmetni komisii, vrz osnova na odnapred

izgotveni kriteriumi.

Smetkovodstvo

Documents

Transcript of Smetkovodstvo