ŞEHİRLEŞMENİN TOPLUM SAĞLIĞI

ÜZERİNE ETKİLERİ

Semra RÜSTEMOĞLUSancar BAKIRCIOĞLU

Semih KÜÇÜKCANKURTARAN

ŞEHİRLEŞME VE SAĞLIK

Şehirleşme: Şehirsel alanların küreselleşmenin de bir getirisiyle fiziksel olarak büyümesidir.

ŞEHİRLEŞME VE SAĞLIK

Bugün dünya nüfusunun yarısından çoğu şehirlerde yaşıyor. 2030 yılında her 10 kişiden altısı şehirlerde ikamet edecek ve bu rakam 2050’de her 10 kişiden 7 kişiye çıkacaktır. Pek çok örnekte, özellikle gelişen dünyada, şehirleşme hızı hükümetlerin temel alt yapı olanakları inşa edebilme kabiliyetinin dışındadır. Plansız şehirleşme mevcut insani krizleri ve bu krizlerin şehirlerde yaşayan bütün vatandaşların sağlığındaki olumsuz sonuçlarını artırmaktadır.

ŞEHİRLEŞME: BİR HALK SAĞLIĞI PROBLEMİ

• Çevre

• Su Kaynakları

• Şiddet ve Yaralanmalar

• Bulaşıcı olmayan hastalıkların faktörleri– Fiziksel hareketsizlik

– Dengesiz beslenme

– Tütün Kullanımı

• Gıda Güvenliği vb

ULUSLARARASI ÇALIŞMALAR

Birleşmiş Milletler Milenyum Hedefleri

Herkes için Sağlık

Dünya Sağlıklı Kentler Projesi

Yerel olarak yürütülen uluslararası projeler

PROJENİN AMACI

Şehirleşmenin toplum sağlığına olumsuz etkileri olduğunu hazırladığımız anket çalışmasından çıkacak sonuçlara göre değerlendirmektir.

PROJENİN HEDEFLERİ

• Halkın kentleşmenin yol açtığı sağlık sorunlarına bakış açısını öğrenip, bizim ve bizim dışımızdakilerin çalışmaları için kaynak oluşturmak

• Şehirlerdeki sağlık sorunları konusunda halkın bilinçlendirilmesi konusunda çalışmalar yapmak

• Anketin uygulandığı şehirlerde sağlıklı kentleşmenin gerçekleşebilmesi için sorunların tespit edilmesi

• Yerel yönetimlerle işbirliği yaparak, sağlıklı kentleşme çalışmalarına katkı sağlamak

PROJENİN AŞAMALARI

• Çankaya için uygun bir “Urbanicity” skalası geliştirmek ve bu skalaya göre kümeleme örneklemesi ile seçtiğimiz yerleri kentleşme oranlarını öğrenmek amacıyla puanlamak

• Geliştirdiğimiz anket ile seçtiğimiz bölgelerdeki sağlığı olumsuz etkileyebilecek faktörleri belirlemek

• Kentleşme oranı ile sağlığı olumsuz etkileyen faktörleri karşılaştırmak

GEREÇ VE YÖNTEM

Kentleşme Oranının Ölçülmesi

Filipinler’deki Dahly ve Adair ve Hindistan’daki Tamil Nadu bölgesi için hazırlanan “Urbanicity” skalası Çankaya ilçesi için tekrar değerlendirilmiştir. Nüfus büyüklüğü, nüfus yoğunluğu, sosyal ve ticari olanaklara erişim, iletişim, ulaşım, eğitim ve sağlık hizmetleri gibi başlıklarla ve Türkiye’nin durumunu değerlendirerek skalamızı oluşturduk.

GEREÇ VE YÖNTEM

Sağlılık Durumunun Gözlenmesi

Ankara ili Çankaya ilçesinde belirlediğimiz 10 mahalle ve 3 köyde yaşayan 18-64 yaş arasındaki en az 700 en fazla 1000 bireye 08.02.2010 ve 17.04 2010 tarihleri arasında yüz yüze “Şehirleşme ve Sağlık Anketi” uygulanacaktır

GEREÇ VE YÖNTEM

Sağlılık Durumunun Gözlenmesi

Anketten elde edilecek veriler 3 kategori içerisinde incelenmektedir:

1. Kategori: Sosyo-demografik veriler

2. Kategori: Sağlık ile ilgili alt yapı olanaklarına dair veriler

3. Kategori: Çevresel faktörlerin ve bu çevresel faktörlere bağlı yaşam şekillerinin sağlıkları üzerine etkileri

GEREÇ VE YÖNTEM

İstatistiksel Yöntemler

Projemiz kesitsel ve analitik nitelikte bir çalışmadır..

Bağımlı Değişkenler

• Katılımcıların kendilerini fiziksel, zihinsel ve sosyal olarak sağlıklı hissetme durumları

• Katılımcıların yaşadıkları yerle bağdaştırdıkları sağlıkla ilgili sorunları

Bağımsız Değişkenler

• Katılımcıların sosyo-demografik özellikleri

• Katılımcıların yaşadığı yerin “Urbanicity” skalasına göre puanı

ZAMAN ÇİZELGESİ

AYLARİŞLER

KASIM ARALIK OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS

Proje fikrine karar verilmesi

Literatür taraması

Pilot uygulama

Pilot uygulama sonrası düzenleme

Anketin uygulanması

Değerlendirme

ZAMAN ÇİZELGESİ

• 9 Kasım – 25 Aralık: Proje fikrinin belirlenmesi

• 23 Kasım – 22 Ocak: Bulunan proje fikirleri doğrultusunda literatür araştırmaları yapılması

• 22 Ocak – 5 Şubat: Pilot uygulamanın yapılması

• 1 Şubat – 12 Şubat: Pilot uygulamaya göre anketin düzenlenmesi

• 8 Şubat – 17 Nisan: Anketin uygulanması

• 15 Mart – 21 Mayıs: Anketin değerlendirilmesi ve sonuçların tartışılması

BÜTÇE

TAHMİNİ ARAŞTIRMA PROJESİ BÜTÇESİ

KALEM ADI GÜN / ADET FİYAT / YEVMİYE TOPLAM

“Bilgilendirilmiş Gönüllü Olur Formu” basımı

1000 adet 0,1 TL 100 TL

Anketlerin basılması 1100 adet 0,1 TL 110 TL

2 kişilik anketör masrafı 60 gün 10 X 2TL 1200 TL

Posterler (2 adet) 2 adet 50 TL 100 TL

Kırtasiye 100 TL 100 TL

GENEL TOPLAM 1610 TL

KAYNAKLARLiteratür araştırması halen devam ettiğin kaynakların bulunmasına devam edilmektedir.

• Steven Allender et al. Level of urbanisation and noncommunicable disease risk factors in Tamil Nadu, India Submitted: 19 August 2009 – Revised version received: 21 September 2009 – Accepted: 28 September 2009 – Published online: 8 December 2002

• Vlahov D, Galea S. Urbanization, urbanicity, and health. J Urban Health 2002;79:S1-12. PMID:12473694

• Dahly DL, Adair LS. Quantifying the urban environment: a scale measure of urbanicity outperforms the urban-rural dichotomy. Soc Sci Med 2007;64:1407-19. PMID:17196724 doi:10.1016/j.socscimed.2006.11.019

• STEPwise approach to surveillance (STEPS). [Internet site]. Geneva: World HealthOrganization. Ulaşmak için: http://www.who.int/chp/steps/en/

• Murray CJL, Lopez AD. Mortality by cause for eight regions of the world: Global burden of disease study. Lancet 1997;349:1269-76. PMID:9142060 doi:10.1016/S0140-6736(96)07493-4

• Kentlerde Halk Sağlığı Hizmetleri ve Halk Sağlığı Uzmanlarının Belediyelerde İstihdamı (HASAM) Raporu, HASUDER, Aralık 2008