T.C.

SAĞLIK BAKANLIĞI

GENEL MEKANİK VE TESİSAT İŞLERİ TEKNİK ŞARTNAMESİ

BÖLÜM MG MEKANİK SİSTEM GENEL ŞARTLARI

BÖLÜM M01 SIHHİ TESİSAT

BÖLÜM M02 ISITMA TESİSATI

BÖLÜM M03 MÜŞTEREK TESİSAT

BÖLÜM M04 HAVALANDIRMA KLİMA TESİSATI

BÖLÜM M05 AMELİYATHANE VE STERİL ODA HAVALANDIRMA - KLİMA TESİSATI

BÖLÜM M06 OTOMATİK KONTROL TESİSATI

BÖLÜM M07 SOĞUTMA TESİSATI

BÖLÜM M08 MUTFAK TESİSATI

BÖLÜM M09 ÇAMAŞIRHANE TESİSATI

BÖLÜM M10 MEDİKAL GAZ TESİSATI

BÖLÜM M11 YANGIN SÖNDÜRME TESİSATI

BÖLÜM M12 HASTANE ATIKLARI SİSTEMİ

BÖLÜM M13 BAHÇE SULAMA TESİSATI

BÖLÜM M14 PNÖMATİK OLARAK KAN TÜPÜ VE İLAÇ TAŞIMA SİSTEMİ

1

BÖLÜM MG MEKANİK İLE İLGİLİ GENEL ŞARTLAR :

MG-01 Genel :

Bu bölüm, her bölümde ayrıca belirtilmediği takdirde, bu projenin tüm mekanik bölümleri için geçerli olacaktır. Bayındırlık ve

İskan Bakanlığı Tesisat Birim Fiyatları,,teknik şartnameleri,tarifleri bu şartnamenin doğal ekidir.

MG-02 Onaya Sunulacaklar :

İmalat çizimleri, imalatçı verileri ve teçhizat, malzeme ve boya ile ilgili belgeler, her ayrı bölümde belirtilen her bir sistem ile

ilgili detaylar kontrol mühendisinin onayına sunulacak ve şantiyeye tesliminden önce onayları alınacaktır. Kısmi olarak onaya

sunulan belgeler kabul edilmeyecek ve incelemeden geri verilecektir. Onaya sunulacak belgeler; imalatçının adını, ticari unvanını,

katalog model veya numarasını, etiket verilerini, boyutları, yerleşim ölçülerini, kapasitesini, proje özelliklerini ve referans

paragraflarını, ilgili Türk ve Uluslar arası geçerliliği olan (DIN, NFPA, ASHRE, LPC, ASTM, ASME, AWS, AWWA vb…) endüstriyel

ve teknik cemiyet yayın referanslarını ve Yüklenicinin temin etmek istediği her parçanın kontrata uygunluğunu sağlamak için gerekli

diğer bilgileri kapsayacaktır.

A.İmalat Çizimleri:

Başkaca belirtilmediği takdirde, çizim paftalarının boyutları minimum ebadı A1 olacaktır. Çizimler; kat planlarını, kesit

görünüşlerini, elektrik tesisatı şemalarını, ve teçhizat montaj detaylarını; ve önerilen yerleşimi belirleyen ve gösteren teçhizat

boşluklarını, teçhizat parçalarının yerleşim ve düzenini kontrol panolarını, yardımcı donanımını, boruları, kanal işini ve eşgüdümlü bir

donanım sağlamak için belirtilmesi gereken diğer ayrıntıları içerecektir. Elektrik tesisata, şemaları, devre terminallerini belirtecek ve

teçhizatın her parçası arasındaki bağlantı ile teçhizatın her parçasının dahili elektrik tesisat düzenini gösterecektir. Çizimler işletme,

bakım ve işler durumları teçhizat parçalarının değiştirilmesi için yeteri açıklık bulunduğunu gösterecektir. Teçhizat onaylanmadığı

takdirde, çizimler kabul edilebilecek teçhizatı sağlayacak şekilde düzeltilecek ve tekrar onaya sunulacaklardır. Yüklenici , imalat ve

montajdan önce tüm iş için onayı alınmış belgelere sahip olacaktır. Ana tatbikat projeleri dışında her bölüm için ayrıca uygulamaya

ve imalata yönelik detay ve ölçülendirme için projeler yapılacaktır. Yüklenici bu uygulama projelerinin Mimari, Mekanik ve elektrik

projeleri ile uyumlu olmasını ve çakıştırılmasını sağlayacak, statik yönden kırma, delme gibi binayı etkileyecek ve estetiği bozacak

uygulamaların olmamasını koordine edecek ve sorumlu olacak ve bu projeler için ayrıca bir bedel ödenmeyecektir.

B.İmalatçı Verileri:

Üretilen her parçanın onaya sunulan belgeleri üreticinin kataloglanan ürünleri ile ilgili tanıtıcı bilgiyi, teçhizat çizimleri,

şemaları, performans ve karakteristik eğrilerini katalog kupürlerini içerecektir.

C.Standartlara Uygunluk :

Malzeme veya teçhizatın İdarece uygunluğu kabul edilebilecek Uluslar arası standatlar veya Türk Standartları Enstitüsü

(TSE) gibi kuruluşların standartlarına uyması gerektiğinde bu uygunluğun kanıtı onay için idareye sunulacaktır. Bölümlerde ayrıca

belirtilmediği takdirde, bir kuruluş belirli bir standarda uygunluğunu göstermek için etiket ya da liste kullandığı takdirde bu etiket veya

liste kabul edilebilir bir kanıt olacaktır. Yüklenici etiket veya liste yerine kabul edilebilir şekilde test yapmaya yetkili bağımsız bir test

kuruluşundan alacağı bir belgeyi idareye sunup onayını alacaktır. Bu belgede ilgili malzemenin, belirtilen kuruluşun test metotlarına

göre test edildiği ve malzemenin belirtilen kuruluşun standardına uygun olduğu yazılı olacaktır. Standartlara veya şartnamelere

uygunluğu tescil edilmemiş malzeme ve teçhizatla ilgili olarak kendi liste veya etiketini uygunluk kanıtı olarak kullanılan kuruluş,

imalatçıdan temin edeceği bir uygunluk belgesini onaya sunacaktır. Belge imalatçıyı, ürünü ve kullanılan standardı belirtecek ve

ürünün proje özelliklerini tüm şartlarına ve kullanılan standart listesine uyduğuna dair imalatçının yazılı onayı bulunacaktır. Bazı

malzemeler veya özellikleri değişik Milli veya Milletlerarası standartlara atıf yapılarak tarif edilmişlerdir. Bunlar öncelikle TSE, daha

sonra idarece kabul edilebilecek Milletlerarası standartlardır.

2

D.Onaylı Test Raporları:

Malzeme ve teçhizatın tesliminden önce, her bölümde belirtilen tüm test raporlarının tasdik edilmiş birer suretleri onaya

sunulacaktır.

E.Uygunluk ve Yeterlik Belgeleri:

İmalatçıdan alınan, bu proje için sağlanacak malzeme ve teçhizatın bu şartnamenin gereklerine ve ilgili yayınlara

uygunluğunu tasdikleyen belge onaya sunulacaktır. Önceden basılmış belgeler kabul edilmeyecektir.Belgeler orijinal olacaktır.

Belgede; ilgili yayınlarda tanımlanan malzemelerle aynı kullanım ve sonuçları sağlayan, "belirtilen malzeme ile eşit veya daha fazla

kullanım ve performans sağlayan" gibi ürünler belirtilen tüm şartlara uymadığı izlenimini verdiği şekilde yorumlanabilecek cümleler

bulunmayacaktır. Belge, açıkça ürünün istenen şartlara uyduğunu belirtecektir.

Genel Şartnameler, Standartlar ve Yönetmelikler:

Proje, proje raporu ve malzeme listelerinde belirtilmeyen teknik hususlarda,

a) DIN Normları ve Genel Teknik Kuralları

b) TSE Normları, ASHRAE Normları

c) Avrupa Normları EU Standartları esas alınacaktır. Projede ve Teknik spesifikasyonlarda aksine göre bir ibare ya da çizim

olsa dahi, müteahhit firma teklif konusu işleri yukarıda belirtilen normlara göre yapmak zorundadır.

MG-03 İşletme ve Bakım Kılavuzu :

Teçhizatın her parçası için bir işletme ve bakım kılavuzu sağlanacak ve bunlar komple bir işletme ve bakım kılavuzu

halinde birlikte ciltleneceklerdir. kalın kaplı veya eş bir yöntemle ciltlenmiş 3 kopya halinde kılavuz temin edilecektir. Bu kılavuzların

komple şekilde bir kopyası teçhizat testlerinin yapılmasından önce temin edilecek ve bu kılavuzların geçici kabulden önce idareye

teslimi yapılacaktır. Kapakta şu tanımlamalar yazılı olacaktır.'IŞLETME VE BAKIM KLAVUZU" kelimeleri, teçhizat veya binanın adı

ve yeri, Yüklenici adı, ve kontrat numarası. Kılavuzda, her teçhizat montaj taşeronunun adları, adresleri ve telefon numaraları ile

teçhizatın her parçası için yerel temsilciliklerin ad, adres ve telefon numaraları bulunacaktır, kılavuzda, "içindekiler" listesi bulunacak,

konuyu içeren talimatların önüne yerlerini belirleyecek sayfalar konularak düzenlemesi "içindekiler" bölümüne uygun olarak

yapılacaktır. Talimatlar okunaklı olacak, içine katlanmış büyük paftalarla çizimler bulunacaktır. Kılavuz şunları içerecektir:

Teçhizatın her parçasının işletme ve kontrol detaylarını anlatan bilgiler bulunan elektrik tesisatı ve kontrol şamaları; yol

verme, işletme ve kapatmayı anlatan kumanda sırası; teçhizatın her ana parçasının işlevinin anlatımı; yol verme yöntemi işletme

yöntemi, kapatma talimatları; montaj talimatları; bakım talimatları; tip, sınıf, ısı aralığı, ve frekansı içeren yağlama tarifesi; güvenlik

önlemleri; şemalar, ve resimler; Test yöntemleri, performans verileri; ve parça listesi. Teçhizatla ilgili parça listelerinde, temin edildiği

kaynak, önerilen yedek parçalar ve proje sahasına en uygun kuruluşları belirtilecektir. Kılavuz teçhizat, kumanda, yardımcı donanım

ve temin edilen ilgili aksam açısından her bakımdan eksiksiz olacaktır.

MG-04 İşletme Talimatlarının Asılması :

İşletme ve bakım personelinin kullanması için teçhizatın her ana parçası için onaylı işletme talimatları temin edilecektir,

işletme talimatları kapsamında elektrik tesisatı şemaları, kontrol şemaları ve teçhizatın her ana parçası için kumanda sırası

bulunacaktır. işletme talimatları basılmış veya metale kazınmış olacak, ve camla çerçevelenmiş ve onaylanmış bir plastik ile

kaplanacak, idare tarafından gösterilen yere asılacaktır. işletme talimatları yol verme, doğru ayar, işletme, yağlama, kaplama,

güvenlik önlemleri, teçhizatın bozulması durumunda yapılacak işlemler ve parça imalatçısının önerdiği diğer talimat maddeleri

teçhizatın her ana birimine iliştirilecek veya yanına asılacaktır. Havadan etkilenebilecek işletme talimatları havaya dayanıklı

3

malzemeden yapılacak veya havadan korunacak biçimde yerleştirilecektir, işletme talimatları, güneş ışığı ile solma, kolay çıkarılma

ve yırtılmayı önleyecek şekilde korunacaklardır.

MG-05 İdari Personelin Eğitimi:

Yüklenici , teçhizat veya belirtilen sistemin ilgili güvenlik tedbirleri de dahil olmak üzere ayar, işletme ve bakım işlerinde

görevlendirilen personeli tamamıyla yönlendirecek uzman eğitimcilerin gerekli hizmeti vermelerini sağlayacaktır. Her eğitimci montaj

işleminin tüm detaylarını bilecek ve işletme teçhizat veya sistem kabul edilip idareye normal işletme için teslim edildikten sonraki ilk

normal çalışma haftası içinde verilecektir. Eğitim verilecek sekiz saat adam-gün sayısı diğer bölümlerde belirtildiği şeklide olacaktır.

Eğitim için toplam 4 adam-günden fazlası kararlaştırıldığı takdirde zamanın yaklaşık olarak yansı sınıf eğitimi için kullanılacaktır.

Zamanın kalan kısmı, teçhizat veya sistemle ilgili eğitime ayrılacaktır. Kontrata bağlı olarak teçhizat veya sistemle ilgili önemli

değişiklik ya da düzeltmeler yapılırsa, işletme personelini değişiklik veya düzeltmeye alıştırmak için ek eğitim sağlanacaktır.

MG-06 Nakliye ve Depolama :

Teçhizat ve malzemeler, imalatçının önerileri ve idarenin onayı doğrultusunda dikkatle taşınacak, uygun şekilde

depolanacak ve montajdan önce ve montaj sırasında zedelenmeyi önleyecek şekilde korunacaktır. Zarar gören ya da bozuk

parçalar idarenin de görüşü alınarak değiştirilecek veya idareye ek bir masraf getirmeden idarenin öngördüğü şekilde onarılacaktır.

MG-07 Kataloglanmıs Ürünler :

Malzemeler ve teçhizat, bu gibi malzeme veya teçhizatı düzenli olarak üreten imalatçının kataloglu ürünlerinden olacak ve

şartname koşullarına uygun, imalatçının son tasarım tipi olacaktır. Malzemeler ve teçhizat ihalenin açılmasından en az 2 yıl

öncesine kadar ticari veya endüstriyel kullanımda yeterli bulunmuş olan parçaların eşi olacaktır. Aynı sınıf teçhizatın iki ya da daha

fazla parçası istendiğinde bu parçalar tek bir imalatçının ürünleri olacak ancak bu parçalara ait tamamlayıcı parçaların ayrı

imalatçıdan olması gerekmeyecektir. Teçhizatın her parçasının görünen bir yere sağlamca takılacak isim plakasında imalatçı adı.

adresi, model numarası, ve seri numarası olacaktır, dağıtımcı acentanın isim plakası kabul edilmeyecektir.

MG-08 Güvenlik Şartları :

Kayışlar, makaralar, zincirler, dişliler, kaplinler, ayar vidaları anahtarlar ve diğer döner parçalar, herhangi bir kişinin yakın

çevresine gelmesi durumunda tamamen muhafazalı ya da uygun şekilde korumalı olacaktır. Personele zarar verebilecek veya

yangın çıkarabilecek şekilde yerleştirilmiş yüksek ısılı teçhizat ve borular gerektiği gibi korunacak veya burada belirlenen tipte yalıtım

malzemesi ile yalıtılacaktır. iskeleler, merdivenler ve parmaklıklar gibi parçalar gerektiği durumlarda teçhizatın emniyetli bir şekilde

çalışması ve bakımı için bulundurulacaktır.

MG-9 İmalatçı Tavsiyeleri :

Montaj işleri veya ilgili herhangi bir parçanın monte edilmekte olan malzemenin imalatçısının tavsiyelerine uygun olması

istendiğinde bu önerilerin basılı kopyaları montajdan önce idareye verilecektir. Öneriler alınana ve onaylanana kadar parça

montajını sürdürülmesine izin verilmeyecektir. Bu önerilerin sağlanmaması malzemenin reddedilmesine neden olabilecektir.

MG-10 Teçhizat ve Tesis Seçimi :

Genel olarak teçhizatın tüm kapasiteleri, ve teçhizat tipi ve karakteristikleri tablolarda, projelerde veya bu şartname

içerisinde verilmektedir. Tablolarda bu tip bilgiler için referans yapılacaktır. Verilen kapasiteler minimumdur. Karakteristiklerde

değişikliklere sadece idarenin yazılı onayı üzerine izin verilecektir.

A.Tüm aynı tip parçalar (Örneğin; vantilatör, pompalar, vs.) aynı imalatçının olacaktır. Montaj talimatlarının burada, veya planlar

üzerinde belirtilmediği yerlerde imalatçının talimatlarına uyulacaktır.

4

B.Yükseklikten etkilenen tüm teçhizat tesis diledikleri yükseklikte çalışacak şekilde ayarlanacaktır.

C.Yüklenici teçhizatı, ayrı ayrı satın alma sorumluluğundan kurtulmak için "paket" halinde satın alacaktır, (örneğin; tamamı imalatçı

tarafından monte edilmiş ve uygulama için önerilmiş motor, tahrik donanımı, kayış muhafazası. Kaidesi, yay ve lastik takozu, ve

gerekli yerlerde ses azaltıcıları ile birlikte vantilatör)

D.İdare, Yüklenici tarafından işin ehline yaptırılmayan her türlü vantilatör, pompa veya diğer benzeri parçaları kabul etmeyecektir.

E.Susturucular, veya ses kesiciler gerektiği takdirde belirtilen gürültü Kriter (GK) seviyelerini sağlamak için vantilatör imalatçısı vs.

tarafından seçilecek ve tercihen imal edileceklerdir. Böylece ilgili oldukları teçhizatın karakteristiklerine uygun olabileceklerdir.

F.Pompaların, vantilatörlerin ve diğer teçhizatın kapasite ve çalışma basınçlarının belirli basınç düşüş ölçüleri v.s.ye göre

hesaplanmasına dikkat edilecektir. Bu ölçüler değiştirildiği takdirde Yüklenici değişikliği kabul edip tesis ebadını ona göre

değiştirecektir.

MG-11 Denge Ayar ve Test Verileri:

Tüm teçhizat ve tesis, proje şartlarını karşıladığından emin olmak için muayene edilecek ve denge ayarı yapılacaktır.

Aşağıdaki veri sayfaları Yüklenicinin test, denge ayar ve çalışma raporlarında kullanması için dahil edilmiştir. Yüklenici, bu kontroller,

test ve denge ayar sayfalarından komple bir rapor meydana getirmek için gerektiği kadar nüsha hazırlayacaktır. Tamamlandıkları

zaman test ve denge ayarı tarafından imzalanacak ve İdarenin onayına sunulacaktır.

MG-12 Projelendirme Prensipleri :

12.1 Klima-Havalandırma:

12.1.1 Dış hava şartları bölgenin dış hava şartları alınacaktır:

YAZ: -- ºC KT,--- ºC YT , KIŞ: --- ºC -------------- Bölge.

12.1.2 İç Hava Şartları projelerde belirtilecektir.

12.1.3 Hastanelerde iç sıcaklık değerleri DÎN 1946 esasına göre alınacaktır:

12.1.4 Ses Şiddeti :

Gürültü seviyesi DÎN 1946 ve yönetmeliklerde verilen sınırları aşmayacaktır.(Örnek olarak ses şiddetleri Ameliyathane 40,

Yan hacimler 40, Uyanma odası 35, Doğum odası 40, Banyolar 50, Yıkanma odası 40, Hasta yatak 35 Bürolar 38 ,Steril oda 45, Kirli

Temiz oda 50, çamaşırhane 50, Soyunma odası 50 dB)

12.1.5 Ameliyathaneler ve yoğun bakım üniteleri UPS'den beslenecek ve izole trafolar kullanılacaktır.

12.1.6 Isıtma Havalandırma Sistemi'nde mahallin basınç değerleri aşağıdaki gibi olacaktır:

Ameliyathaneler Pozitif,Yoğun bakım üniteleri Pozitif ,Acil servis Pozitif WC banyolar Negatif.Karanlık odalar Negatif,

Eczane Pozitif .Bakteriyoloji Laboratuarı Negatif .Patoloji Laboratuarı Negatif, Biyokimya Laboratuarı Pozitif .Psikoterapi Negatif ,

Hasta bekleme Negatif, Morg bekleme Negatif, çamaşırhane Negatif,Yemekhane Negatif. Steril ekipman odası Negatif olacaktır.

12.1.7 Zonlama: Yapıda tesisat sisteminin tasarımında hacimler:

a) Yön

b) Çalışma Rejimi (sürekli, kesikli v.s.)

5

c) iç Sıcaklık Farklılığı

d) Basınç Farklılığı

e) Fonksiyon Farklılığı açılandan gözden geçirilerek beslenecektir.

f) İki ameliyathane veya her yoğun bakım hacimler ayrı zon düşünülecek ve her zon için ayrı klima santralleri kullanılacak,

12.1.8 Hijyenik olmaı gereken steril ve yarı steril gibi mahallerde hijyenik tip cihazlar kullanılacak.

12.1.9 Projeler:

a) İdarece verilen projeler genel anlamda tatbik edilecek, çeşitli sistemlerin genel yerleştirmelerini ve tip detaylarını içermektedir.

İdarenin yazılı onayı olmadan bu projelerde hiçbir surette değişiklik yapılamaz.

b) Şartname eki olarak verilen tip detaylara tatbikatta uyulacaktır.

c) Yüklenici: Projeleri tetkik ederek gerek kanun gerekse tüzük , yönetmelik ve mahalli usul ve kaideler yönünden mecburi veya

ihtiyari uygulamalı standartlar yönünden, imalat ve montaj tekniği ve gerekse tesis ve işletme ekonomisi yönlerinden zaruri ve faydalı

bulacağı bütün tadilatı ana hatları ile bir öneri raporu halinde idareye yazı ile bildirecektir. İdare bu raporu tamamen veya kısmen

veya tadilen onadığı takdirde, onanmış olan esaslar dahilinde tadilat projelerini hazırlayarak idareye verecektir. Yüklenici tarafından

yapılacek tadilat projeleri için herhangi bir bedel ödenmeyecektir. Tetkikin yetersizliği nedeni ile projeler onanmış olsa dahi

sorumluluk müteahhide ait olacak ve meydana gelecek hasarı müteaahit bedelsiz olarak karşılayacaktır.

d) Yüklenici her çeşit projelerin hazırlanmasında Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü Makine Mühendisliği

proje düzenleme esaslarına uymak zorundadır.

e) Hava kanalları mümkün olduğunca çakıştırılmayacak,kesişen noktalarda ise mimari projede belirtilen kat yüksekliğini sağlayacak.

f) Enfeksiyon ve mutfak hariç klima santralleri ısı geri kazanım üniteli olacaktır.

12.1.10 Herhangi Bir Malzemenin yerine Kullanılacak Malzeme

a) Bütün malzemeler şartnamelerde belirtilen özelliklerde ve TSE standartlarına uygun olanlardan ishar edilecektir. Türk Standardı

bulunmayan malzeme ve mamuller İdarece kabul edilecek Milletler arası standartlara uygun olacaktır. İthal edilen ürünlerden Uluslar

arası standartlara uygunluk belgesi ile teknik veya özel şartnamelerine uygunluğunu ve kalitesini belgeleyen prospektüsleri onaya

sunulacaktır.

b) Proje keşif ve şartnamelerde özellikleri belirtilen malzemelerde ilk keşifte bulunan miktarı kadarı piyasada bulunamadığı takdirde

yüklenici bundan daha iyi evsaf ve kapasitede olan ve yerine kullanılabilir bir malzemeyi İdarenin yazılı onayını alarak monte edecek

ve bunun için idareden ilave bir bedel talep etmeyecektir.

c) Bazı malzeme ve mamüllerin kalite belgesine haiz olması veya TSE garanti damgasını taşıması şartı ile şartnamede malzeme

tariflerinde yer alabilecek ve istenilen tesiste kullanılabilecektir. İdare beğeneceği malzeme veya mamülü; prospektüs, kataloğ veya

imalat projesini onaylayarak belirtecek; bazılarından birden fazla markanın prospektüsünün getirilmesi de idarece talep

edilebilecektir.

12.1.11 Çalışmaların Koordine Edilmesi

a) Betonarme strüktürü, bölmelerin, duvarların yapılması hususları ihalenin diğer şartnamelerine göre yapılacaktır. Ancak yüklenici

bu kısımların yapımı sırasında tesisat donanımı için gerkecek teisisat kanal ve şaftlarını, boru kılıflarını, bacaları, pencereleri ve

açıklıkları gerekli noktalarda eksisksiz hazırlatmak zorundadır.

6

b) Yüklenici değişik işlerin yapımını üstlenecek işçi ve ustaların işi mükemmel ve beğenilecek özellikte yapacak, bu işte yeterli

bilgiye sahip olanlardan seçecek ve yapacağı işin gerektirdiği bilgi ve teçhizatı temin edecektir.

c) İdarenin beğenmediği taşeron, teknik sorumlu veya işçi İdarenin yazılı tebligatı üzerine en geç üç gün içerisinde iş yerinden

uzaklaştırılacaktır.

d) Ayrıca aynı mahalde yapılacak değişik sistemlerin işçileri birbirlerinin işlerine mani olmayacak şekilde organize edilecektir.

12.1.12 Dış Duvardaki Açıklıklar

Çalışma gereği geçici olarak Dış duvarlarda açılacak olan delik, kapak ve buna benzer açıklıklardan özellikle zemin

seviyesinde ve daha aşağıda olanlar en iyi şekilde kapatılmış ve çevreleri ilgili teknikte belirtildiği gibi mükemmel bir şekilde

kalafatlanmış ve içeri su sızdırmaz durumda olacaktır. Sağnak, sel ve su basması gibi ihtimaller için gerekli tedbir alınmışsa

üzerinde çalışılmakta olan kısımlarda sorumluluk yükleniciye ait olmak üzere bu husus aranmayabilir. Ancak işin sonunda yüklenicin

sorumlu olduğu açıklıklar devamla kalıcı şekilde su geçirmez ve kalafatlı olacaktır.

12.1.13 İzin ve Ruhsatnameler

a) Yüklenici gerek Belediyeler gerekse diğer kuruluşlardan alınacak izin veya ruhsatnameler için gerekli ödemeleri, denemeleri,

çalışmaları ve işlemleri yaparak işi devam ettirmek zorundadır. Su, Hava Gazı, Doğal Gaz, Elektrik vb gibi Belediye hizmetlerinin

sağlanması için yapılacak tetkik ve denemeleri tamamlattırarak gerekli masrafları ödeyecektir. Bu harcamalar genel masraflardan

kabul edilecek ve yükleniciye bunlar için ayrı bir bedel ödenmeyecektir.

b) Bu deneme, muayene ve kontrollerin iyi netice verdiğini ve isteğin kabul edildiğini belirtir belgelerini yüklenici muhafaza edecek

işin tesliminde kabul heyetine teslim edecektir. Tanıtma , işletme ve bakım el kitabına bunların fotokopileri konacaktır.

12.1.14 Kanun, Tüzük ve Yönetmelikler:

a) Yüklenici tesisin yapımı, denenmesi ve işletilmesi ile ilgili her türlü Kanun, Tüzük ve yönetmeliklere, özellikle çevre kirliliğinin

önlenmesi ve genel sağlığın korunması ile ilgili olanlara uygun iş yapacaktır. Herhangi bir şekilde nizama bağlanmamış konularda

ise yüklenici geçerli olan kaidelere uygun iş yapacaktır.

b) Yüklenici projelerde, Teknik şartnamelerde belirtilen malzeme tariflerinde kanunlara, tüzüklere, yönetmeliklere, mecburi olarak

yürürlükte olan standartlara veya mahalli şartlara, usullere ve kaidelere uygun olduğunu tetkik edecektir. Eğer uygun olmayan

herhangi bir husus mevcut ise İdareyi yazı ile ikaz edecektir. İşin sonunda ikaz etmediği, herhangi bir aykırılık ortaya çıkarsa,

yüklenici bu hususu düzeltmek için yapacağı masrafa karşılık hiçbir ücret talep edemeyecektir.

BÖLÜM M01 SIHHİ TESİSAT

M01-1 Genel:

Sıhhi tesisatın genel yerleşim düzeni çizimlerde gösterildiği gibi olacaktır. Bu bölümde belirtilen teçhizat, malzemeler ve

donatım, inşaat şartnamelerine uygun olarak temin edilecek, idareye eksiksiz ve çalışır bir şekilde tam ve doğru olarak tesis

edileceklerdir. Her teçhizat ve armatürün gereken bütün tesbit plakaları, angrajları ve bağlantı elemanları tam olacaktır. Sıva altı

tesbit plakaları sağlam yapılı ve korozyona mukavim yüzeyli olacaktır. Yüklenici, çizimleri dikkatle inceleyecek ve esaslı bir değişiklik

olmaksızın malzeme ve ekipmanları belirtilen şekilde uygun montajlarından sorumlu tutulacaktır. Yüklenici şehir şebeke suyu ve

kanalizasyon bağlantısından sorumlu olacaktır. Yüklenici Belediyeye sunmak üzere ilgili izinleri alıp gerekli dökümanları

hazırlayacaktır. Bütün belirtilen bu işleri idareye ek masraf getirmeden yapacaktır.

M01-2 İlgili Yayınlar :

7

ASHRAE DIN ve TSE standartlarının ilgili bölümleri ile Bayındırlık Bakanlığı BB tarifleri ve yürürlükteki yönetmelikler

açıkladıkları oranlarda bu şartnamenin doğal ekleridir.

M01-3 Çizimler:

Sıhhi Tesisat genel yerleşim düzeni çizimlerde gösterilmiştir. Ancak iş yeri şartları nedeniyle değişik bir tatbikat gereken

yerlerde Yüklenici bu değişiklikleri içeren çizimleri hazırlayıp idarenin onayına sunacaktır.

M01 -4 Malzeme Donatım ve Teçhizatın Seçimi:

Şartnamelerin bir bölümü veya tamamı ile ilgili olan, bu ihale kapsamında sağlanan ve tesis edilen tüm malzemeler,

donatım ve teçhizat birinci kalite ve adı geçen malzemeler, armatürler ve teçhizatın imalat ve/veya yapımı ile uğraşan tanınmış bir

imalatçının standart ürünü olacaktır.

M01-5 Malzemelerin Donarımı ve Teçhizatın Onayı:

Mümkün olan en kısa zamanda ve herhangi bir malzeme, donatım veya teçhizat satın alınmadan önce, Yüklenici, imalatçı

adı ve adresi; katalog numaraları ve ticari adını da kapsamak suretiyle malzemeleri, armatürleri ve teçhizatı içeren bir listeyi üç

kopya halinde tasdik edilmeleri için idare' ye verecektir. Listeler, tam ve kullanışlı bir tesisat için gerekli malzemeleri donatım ve

teçhizatın tüm parçalarını gösterecek şekilde yeteri kadar detaylı ve birinci sınıf olacaktır. Yüklenici çeşitli kalemler hakkında

istenilen diğer detaylı bilgileri de temin edecektir. Şartname hususlarına uygun olmayan herhangi bir malzeme, armatür ve teçhizat

reddedilebilir. Yüklenici tam açıklamasını içeren bir rapor sağlayacak, aynı zamanda bazı istisnaları da şartnameye dahil

edebileceklerdir. Böyle bir raporun verilmemesi o teçhizatın, şartnamelerin tüm koşullarını sağladığı şeklinde yorumlanacaktır.?

M01-6 Kesme ve Tamirat :

Tüm iş önceden dikkatli olarak planlanacak ve binada herhangi bir delme işlemi ancak İdarenin yazılı izni ile olacaktır.

Delme ,işlemi dikkatle yapılacaktır. Montaj amacıyla yapılan kesme işleminden dolayı binalara, borulara, kablolara veya cihazlara

gelecek zararlar konu ile ilgili tecrübeli teknik elemanlar tarafından, idareye ek bir masraf çıkarmaksızın onarılacaktır.

M01-7 Donarım Malzemeleri ve Teçhizat:

Montaj esnasında boru ağızları montaj süresince kapak veya tapa takılarak kapalı tutulacaktır. Donatım ve teçhizat sıkı bir

şekilde örtülecek ve toza, suya, kimyasal maddelere ve mekanik bir hasara karşı korunacaktır, işin bitiminde donatım, malzemeler

ve teçhizat iyice temizlenecek ve iyi bir durumda İdareye teslim edilecektir.

M01-8 Standart İmalat:

Bu şartname ile temin edilecek teçhizatlar ve malzemeler imalatçının standart imalatı olacaktır. Aynı sınıf teçhizattan iki

yada daha fazlasına ihtiyaç duyulduğunda, hepsi bir tek imalatçının imalatı olacak: fakat, teçhizatın tüm parçalarının aynı imalatçıya

ait olması şartı aranmayacaktır.

M01-9 Techizat ve Donanımlar:

9.1 Sifonlar:

Drenaj sistemine bağlantı gerektiren her donatım ve her parça teçhizatı bir sifon ile teçhiz edilecektir. Sifonlar, donatımlar

ile birlikte temin edilecek..Sifonlar sökülebilir ve temizlenebilir tipte koku fermetürlü pirinçten kromajlı taslı olacaktır.

9.2 Yer Süzgeçleri

8

Yer süzgeçleri çizimlerde gösterilen yerlere yerleştirileceklerdir. Çizimlerde başkaca belirtilmemişse, yersüzgeçleri

15X15cm.olacaktır. Kazan daire mahallinde pik döküm süzgeç diğer mahallerde paslanmaz çelik veya pirinç döküm süzgeçler

kullanılacaktır.

9.3 Lavabo:

Projelerde aksi belirtilmediği takdirde Yarım ayaklı 50 x 60 cm. boyutlarında, beyaz renkte, TS.605' e uygun olacaktır.

Lavabo tesisatı için TS37811 Ankastre Lavabo Bataryası pirinçten kromajlı Lavabo sifonu ile ilgili bağlantı adaptörü ile komple

gömme tip olacaktır.(Lavabo Bataryaları gömme ve mix olacaktır.) projelerde gözüken yerlerde, mimari detaylarda belirtilen ölçü ve

ebatlarda Hilton tipi tezgahlar yapılacak kullanılacak malzemeler idarenin istediği vasıfta ve kalitede olacaktır.bu tezgahlara idarece

beğenilmek kaydıyla;detaylarda aksi belirtilmedikçe beyaz renkli takriben 40*50 cm ölçülerinde oval tipte lavabo konulacaktır.

Lavabo üzerine tezgah boyunca flotal ayna yapılacaktır.

9.4 Aynalar.

Flotal tipte olacaktır.Aynalar duvara yapıştırılmayıp,Özel aparatı ile duvara monte edilecektir. Ayna kenarları bizütürli olacak

ve kontrolun onayına sunulacaktır. Ölçüler için mimari projeler esastır.

9.5 Alaturka Hela Taşı:

TS. 799'a uygun 50 x 60 cm. ölçülerinde, extra kalite, temiz su arkadan girişli, özel küresel baslı, uzun musluğu ile komple

tesisat ,

9.6 Alafranga WC (Klozet) :

Kendinden rezervuarlı (TS 800 EN997); ara muslukları dahil olacaktır.Duvara asma tip gömme rezarvuarlı ,çift kademeli ,su

tasarruf iç takımlı ve extra kalite olup, kalite beelgeleri onaya sunulacaktır.Montaj yüksekliği hasta kullanımına uygun olacaktır.

9.7 Pisuvar ve Tesisatı:

Beyaz, kendinden sifonlu, yaklaşık 35 x 40 x 50 cm. ölçülerinde olacaktır.. 70 x 40 x 2 cm. ölçülerinde mahale uygun extra

kalite pisuvar bölmesi (fayans veya idarenin uygun göreceği malzeme ile) olacaktır. (TS 2747)

9.8 Eviye ve Tesisatı:

Projede belirlenecek ölçülerde, paslanmaz çelik, bataryası kullanım yerine göre ankastre veya duvardan olacaktır. Sifon,

pirinçten kromajlı olacaktır. Hilton tipi tezgahlarda mimari ölçülerde extra kalite fayans lavabo olacaktır.

9.9 Küvet:

TS.544'e uygun projede belirlenecek ölçülerde extra kalite fayans olacaktır. Tesisatı, pirinçten kromajlı bataryası ve sifon

dahil komple olacaktır.

9.10 Duş Teknesi ve Tesisatı:

Fayans ve özel sifonu ile birlikte olacaktır. (TS-2750); Gömme sıcak ve soğuk su bataryalı ile suyu duşa veya musluğa

veren klapesi ve musluğu ayrı gömme duş takımı tesisatı olacaktır. Duşlara hasta kullanımını ve hareketini kısıtlamayacak şekilde

desenli temperli cam kabin yapılacaktır.

9.11 Duşakabin:

9

Duş teknesi üzerine monte edilebilecek, proje ölçülerinde olacaktır. Karkası elektrostatik beyaz profilli, polistren camlı ,

rulman ve tırnaklı olacaktır.

9.12 Aksesuarlar:

Fayans üstü monte edilecek ve hijyenik malzemeden imal edilmiş olacaklardır. Etajer, sabunluk, havluluk, kağıtlık,

süngerlik olarak düşünülcek,

9.13 Hidrofor:

Metal bir şase üzerine monte edilmiş vana, çekvalf, elektrik ve hidrolik, tüm ekipmanlarıyla kullanıma hazır vaziyette teslim

edilecek çok pompalı paket hidrofor minimum ölçüde yer kaplamalı ve herhangi bir kaide gerektirmeden sessiz ve sarsıntısız

çalışabilecek pozisyonda monte edilmelidir. Hidroforun pompaları çok kademeli dikey (kuru rotorlu) santrifüj tiptir. Sızdırmazlık, cebri

soğutmalı mekanik salmastra ile sağlanmış olmalıdır. Elektrik motoru yekpare milli olup, pompa çarklarım üzerinde taşımalı

olacaktır. Emme ve basma kollektörleri galvanizlenmiş çelik malzemeden olup, pompanın sökülüp takılabilmesi için emme hattından

küresel vana ve basma hattında ise geri tepmeyi önleyecek küresel vana kombinasyonlu sessiz çekvalf bulunmalıdır.

Tesiste olması gereken alt ve üst basınç değerleri basınç şalteri üzerinden ayarlanabilmelidir. Kumanda panosu, su

gereksinimine göre pompaların sıra kontrollü olarak devreye girip çıkmasını sağlamalı ve işletim süresi pompalar arasında eşit

olarak paylaştırabilmelidir. Pompaların kuru çalışmasını önlemek amacıyla su deposu ve elektrik kumanda ; panosu arasında irtibatı

sağlayan seviye şalteri bulunmalıdır. Depo içindeki su seviyesinin yetersiz kalması durumunda seviye şalteri devreyi kapatarak

pompaların çalışmasın) durdurup kuru çalışmayı önlemelidir.

-Hidrofor üzerinde monteli orijinali elektrik panosu.

-Açma/kapama/otomatik çalışma şalteri,

-Kontaktör ve motor koruma sistemi,

-Susuz çalışmaya karşı emniyet tertibatı,

-Otomatik arıza bildirimi,

-Pompaların sıra kontrollü devreye girmesi ve işletim rotasyonunun sağlanması,

-Rotasyonlu, dönüşümlü işletim gibi fonksiyonlar gerçekleştirebilmelidir.

Hidrofor sisteminde kullanılan Multi serisi pompanın malzeme özellikleri;

-Emiş-basınç gövdesi: GG 25 döküm

-Pompa gömleği: Paslanmaz çelik AISI 304

-Pompa mili: Paslanmaz çelik AIS1420

-Mekanik salmastra : Karbon/seramik

-Çark: AISI 304

Hidrofor, sistemdeki pompaların devreye giriş ve çıkışlarında oluşabilecek basınç darbelerinin önlenmesi, pompa salt

sayısının mümkün olduğu kadar az ve sistemin uzun ömürlü olması için gerekli hacimde Membranlı Tank ile birlikte verilmelidir.

10

Bakım için , arada küresel vana kullanılmış olup, tankın membranı değiştirilebilir olmalıdır. Kullanılan membranlı tankın basınç sınıfı

hidrofor azami işletme basıncından yüksek olmalıdır.

9.14 Fotoselli Doktor Lavabosu ve Tesisatı:

Projede belirtilen ölçülerde paslanmaz çelikten mamul, hijyenik gereksinimleri karşılayabilecek, kromajlı sifonu; düşük voltaj

ile çalışabilen emniyetli, termostat monte edilecektir.

9.15 Sıvı Sabun Makinesi:

Projede gösterilen yerlerde 400 gr. sıvı sabun alabilen haznesi, paslanmaz çelik gövdeli kollu, duvara monte edilebilen SIVI

sabun makinesi kullanılacaktır.

9.16 Su Sayacı:

TS 824 İSO 4064-1' e uygun, flanşlı veya vidalı su sayaçları kullanılacaktır. Sayaç yerleri dona karşı korunacaktır.

9.17 Tortu Filtresi:

Projede belirtilen kapasitede, su arıtım sisteminde, çözünmüş ve askıdaki maddelerin tutulmasını sağlayacak, % 1 00

korozyona dayanıklı fiberglass tanklı olacaktır. Tank iç yüzeyleri sıcaklık ve kimyasallardan etkilenmeyeceklerdir. Programlanma

özelliğine sahip ters yıkama zaman ayarlayıcısı, blöf ve giriş-çıkış vanaları, takriben 1 Ø mm. granüle kuvartz kumlu filtrasyon

medyası filtre sisteminde bulunacaktır. Su depo girişinde ve projede belirtilecek mahallerde kullanılacaktır.

9.18 Otopsi Masası:

Geniş çalışma alanlı, yıkama tepsisinde musluk ve sifonu olacak,. Takriben 225x 100 x 85 cm. ölçülerinde paslanmaz çelik

(304 1818) ve bütün köşeleri özel olarak yuvarlatılmış ve Bataryası ve ilave dolabı olacaktır. Masa kendi ekseni etrafında 360

derece dönebilmelidir.

9.19 Morg Ünitesi :

Genel Teknik Özellikler : Morg ünitesi modüler sandvic panellerden oluşmaktadır.Duvar,döşeme ve tavan panellerinin iç

yüzü 18/10 AISI 304 kalite paslanmaz çelik,dış yüzü beyaz epoksi boyalı sacdan imal edilmiştir.Paneller 40 kg/m3 yoğunlukta

poliüretan enjekte ile izole edilmiştir.Panel kalınlığı 70 mm.’dir.Paneller tamamen kilit mekanizması ile birleştirilir.

Kapı: kilitli ve içten açma mekanizmalı kapıya haizdir.

Kontrol Panel:Kapı yanına monte edilmiş olup;aydınlatma,sıcaklık v.s.gibi kontroller yapılmaktadır.

Aydınlatma:1 adet 36 W neon aydınlatma lambasına haizdir.

Soğutma Ünitesi: hava soğutmalı kondenserli,hermetik kompresörlü soğutma ünitesine haizdir.

Defrost:Tam otomatik , Çalışma Aralığı:+1/+5 C

9.20 Tam Otomatik Su Arıtma Sistemi:

Şebeke suyu girişinde su sayacından sonra yeterli kapasitede tandem tip (ikiz tanklı)veya çok tanklı olacaktır.reçine tankı

TS basınçlı kaplar normlarına uygun ST37 çelikten mamul içi ve dışı TS 914 e uygun sıcak daldırma galvaniz kaplama yapılmış

veya içi dışı kumlama yapılmış ve iki kat epoksi astar üzeri iki kat epoksi son kat boya ile boyanmış ve girilen programı en az bir ay

süreyle hafızasında tutabilen mikro işlemcili kontrolü bulunan vana ve/ veya kontrölerden kumanda alan diyafram vanaların tahriki

11

için gerekli hava veya suyu yönlendiren metal veya plastik gövdeli kauçuk diyaframlı, vana içi parçaları suyun korozyonuna dayanıklı

prinç malzeme test basıncı 10atü işletme basıncı, işletme basıncı 2-8 atü olan,TSEK BELGELİ tuz kabı suyun oluşturacağı

korozyona dayanıklı polietilen malzemeden mamül tesisat bağlantısı dişli veya flanşlı 8atü su basıncına dayanıklı imal edilmiş yeterli

sayıda diafram vanalı olacaktır. Su yumuşatma cihazı yatak hızı 30-35m/saat olacaktır. Tank ebatları min. ℅40 kabarma payı

karşılanacak şekilde boyutlandırılacaktır.

9.21 Temiz Su Boruları:

Müşterek tesisatta ilgili bölüme bakılacaktır.

9.22 Atıksu Boruları:

Müşterek tesisatta ilgili bölüme bakılacaktır.

9.23 Malzeme :

Donatım ve Teçhizatın onayı detay projelerde belirtilen ölçülerde ve İdare'ce yapılacaktır.

9.24 Bedensel Engelli Lavabo:

TS 605 Standardına uygun olacaktır.Lavabo ön kısmı iç bükey olarak tasarlanmış olacaktır.50*60cm ölçülerinde TSE

belgesine haiz veya idarece kabul edilmek şartıyla Uluslarası geçerliliği olan standartlara sahip olacaktır.Aksi belirtilmedikçe beyaz

renkte seramik malzemesi camlaşmış çini ,ekstra kalitede olacak,bu durum yüklenici tarafından üretici firmadan alınacak belge ile

ispatlanacaktır.

9.25 Bedensel Engelli Lavabo Bataryası:

TS-EN817 Standardına uygun olacaktır.Tek kumandadan açma-kapama kontrollü olacaktır.Lavabo bataryası 1. sınıf

olacaktır.açma-kapama kumandası normal bataryalardan farklı olarak daha uzun olarak tasarlanacaktır.lavabo bataryası filtreli ara

musluk ve bağlantısını sağlayan fleksibıl hortumları ile komple olacaktır.sifon prinçden kromajlı olacaktır(TS 378/1). Üretici firma

imalat yeterlilik belgesi,hizmet yeterlilik belgesi satış sonrası hizmet yeterlilik belgesi,İSO 9000,İSO 14000 belgesi,TSE uygunluk

belgelerine sahip olmalı ve güncel olmalıdır.

9.26 Bedensel Engelli İçin Tutunma Barı:

Paslanmaz çelik üzeri krom kaplama olacaktır.ebatları takriben 600mm Q30mm olacaktır. Tüm hasta odalarındaki wc lerde

kullanılacaktır.

9.27 Bedensel Engelli İçin Katlanabilir Tutunma Barı :

Paslanmaz çelik üzeri krom kaplama ebatları yaklaşık,800mm,min.Q30mm olacaktır.

9.28 Bedensel Engelli İçin Klozet Tutunma Barı :

Paslanmaz çelik üzeri krom kaplama ebatları yaklaşık 700*740mm,minQ30mm olacaktır. Bedensel engelli wc lerde ve tüm

hasta odalarındaki wc lerde kullanılacaktır.

9.29 Bedensel Engelli İçin Hareketli Ayna :

TS 5229 en 1036 standarlarına uygun İSO 9OOO TSE kalite güvence sistemlerinden birine sahip olacaktır. Ostenitik

paslanmaz çelik gövdeli, kararmaya gümüş kaplamasının bozulmaya karşı korumalı olacaktır.

12

9.30 Bedensel Engelli İçin Duş Oturağı :

Onaylı projesine göre özel olarak imal edilmiş suya dayanıklı oturağın temini ve montajı. Tüm hasta odalarındaki wc-duş

mahallerinde kullanılacaktır.

9.31 Doktor El Yıkama Ünitesi :

Tamamı 18/8cr-ni paslanmaz çelikten projeler detaylarda belirtildiği şekilde iki veya üç gözlü üst tabla 1.50 mm,alt tabla ile

ön ve yan yüzeyleri 1.00mm kalınlığında paslanmaz çelikten, ön kapaklar sürgülü veya çarpma kapılı 15 cm sırtlıklı iki veya üç evyeli

bataryası ve sifonu idarece beğenilmek kaydıyla en iyi kalitede olacaktır.

9.32 Bebek Yıkama Ünitesi :

Tamamı 18/8Cr-Ni paslanmaz çelikten paslanmaz çelik evyesi olan, yere monte edilen 165*85*75cm ebatlarında elektronik

göstergeli terazisi ve kundaklığı fotoselli musluğu olacaktır.

9.33 Akümülasyon Tankı :

EN 12897 standardında dik sistemde imal edilmiş temizleme kapağına sahip 10 atmosfer işletme basıncının 1.5 katı test

basıncına dayanıklı gövdesi, tankın iç ve dış yüzeyi kumlandıktan sonra temizlenip,kurutulup, korozyona karşı içme suyu normlarına

uygun, fenol içermeyen epoxy ile kaplanmışve fırınlanmış olarak; iç yüzey alanı için mağnezyum anodu göstergeli pürjörü gövdesi

poliüretan ile izole edilmiş izole üzerine elekrostatik toz boyalı saç kılıfı bulunacaktır.

M01-10 Tanıtma İşletme ve Bakım El Kitabı:

10.1. Yüklenici ciltlenmiş olarak el kitabı hazırlayacak ve bu el kitabı şu bilgileri ihtiva edecektir.

1.1. Her bir sistemin basit tarifi, bakımı ve işletme esaslarının izahını,

1.2. Teçhizat detaylarında, kontrol diyagramlarında ve kontrol cihazlarının elektrik diyagramlarında gösterilen sistemin fonksiyonel

parçalarını imalatı tarafından verilen parça listelerini ve bu listelerde sistem, parça, model numaraları ve listesini,

1.3. Her bir vananın yapacağı vazifeyi, yerini ve plaka numarasını belirtir tabloları,

1.4. Her tip cihazın bakımı ile ilgili bilgileri,

1.5. Her tip cihazın olası arızaları ve bunların tamiriyle ilgili bilgileri,

1.6. Her cihaz için en yakın mahalli satın alma, bakım, tamir ve yedek parça servisinin firma adı, adresi ve telefon numarası,

1.7 .Otomatik kontrol paneli ve elektrik tesisatı donatım şema ve projelerinde mevcut her bir teçhizat elemanım tarifeden işleyişin!

açıklayan imalatçı katalog veya literatür,

1.8. Mevcut diğer cihazlara ait elektrik motorlarının yardımcı röle, uzaktan kumandalı kilitleme, koruyucu röle gibi teçhizatını

gösteren monte edildiği şekliyle hazırlanmış elektrik donatım şemaları,

M01–11 Temiz Su Tesisatı:

M01-11.1 Genel Esaslar:

Temiz su tesisatı; borular, armatürler, su sayaçları, temiz su deposu, hidrofor tesisatı, boyler, akümülasyon tankı,

termosifon ve şofbenler, havalık ve basınç regülatörlerinden oluşur.

13

a- Temiz suyun kirlenmesini önlemek üzere standartlarda, Tüzüklerde, Yönetmeliklerde veya Belediyelerce

hazırlanan yönetmeliklerde mevcut mevzuata uyulacak tesisat buna göre yapılacaktır.

b- Temiz su tesisatı dış duvarların içinden veya yüzeylerinden geçirilmiyecektir. Geçirilmesi mümkün olmayan durumlarda tesisatın

yalıtımı yapılacaktır.

c- Hava ceplerinin bulunduğu kısımlarda hava tahliye cihazları konacak bu cihazlar en yüksek noktalarda

olacaktır.

d- Tesisat ilgili mühendisin onayı alınmadan kolon, kiriş ve perde gibi taşıyıcı elemanlardan geçirilmeyecektir.

Sistemin boşaltılması için en alt noktada boşaltım musluğu olacaktır.

e- Projede gösterilen yerlerde ve sıhhi tesisat cihazlarına ayrılan en son branşman noktasında vanalar

kullanılacaktır. ( son branşman noktasında grup halinde cihazlar bulunması durumunda tek bir vana kullanılacaktır.)

f- Sıcak ve soğuk susyun bir arada bulunduğu durumda sıcak su her zaman sola gelecek şekilde

düzenlenecektir.

g- Temiz su tesisatı “ TSE 828 binalarda temiz su tesis kuralları “ standardına tamamen uygun olacaktır.

h- Kullanılacak temiz su borularında ( Galvanizli ) kesinlikle kaynaklı imalat yapılmayacaktır.

M01–11.2 İçme ve Kullanma Suyunun Temini Depolanması ve Şartlandırılması:

a- Yüklenici; içme ve kullanma suyu olarak temin edilecek suyun ( Birkaç varyant olabilir.) aşağıda açıklanan

niteliklerini proje yapımında göz önüne alınanlarla karşılaştırarak temini, depolama ve şartlandırma yönlerinden bir tadilat

gerekiyorsa bunların ana hatlarını, tadilat gerekmiyorsa projelerin uygun olduğunu belirtir öneri raporunu en kıssa zamanda İdareye

verecektir.

a.1- Temin edileceği kaynak.

a.2- Temin edilebilecek saatlik ve günlük miktar. ( M³ / saat ve bağlantı çap olarak)

a.3- Bağlantı ( veya kaynak) noktasının bina sıfır kotuna nazaran kotu ve normal debide normal basıncı ( mss olarak)

a.4- Kesintili veya devamlı oluşu, kesintirli ise normal kesinti rejimi ( günlük, haftalık ve aylık )

a.5- Basınç azalması söz konusu ise normal debi için normal basınç rejimi (günlük, haftalık , aylık ve yıllık )

a.6.1- Sertlik derecesi ( Fransız sertlik birimi olarak) sertliğin değişmesi söz konusu ise normal sertlik rejimi yıllık.

a.6.2- İletkenlik derecesi ( µS / cm ) iletkenliğin değişmesi söz konusu ise normal iletkenlik rejimi yıllık.

a.7- Biyolojik, fiziki ve kimyevi, diğer bileşenleri özellikle demir iyonu.

a.8- Mahalli mevzuatın ilgili kısımları.

a.9- ( 1 ve 8. nci madde) Belirtilmiş husularda yakın gelecekte vukua gelmesi muhtemel değişiklikler; ihtimalin dayandığı mesnetler

hakkında saptayıcı belge veya raporlar ve gerekli bulunacak diğer bilgiler.

b- ( a1 ) de belirtilen husuları saptayıcı belge ve raporlar, numune alma, ölçme, deneme, analiz gibi safhaları eksiksiz kapsayacak

şekilde temin edilmiş olacak ve tadilat projeleri ile birlikte idareye verilecektir.

14

b.1- Suyun kesilmesi hallerinde tesisi beslemek üzere tesisat projelerinde belirtildiği şekilde su deposu yapılacaktır.

b.2- Suyun kısmen veya tamamen klorlanması ve yumuşatılması gerekiyorsa klorlama cihazı ve su yumuşatma cihazı konacaktır.

b.3- Temiz su tesisatı düz olacak ve yatay gidişlerde hava tahliyesi için gidiş yönünde hafif bir eğim verilecektir.

b.4- Üst üste geçirilen yatay boru demetlerinde yüzeyde yoğuşan suyun alttaki borulara zarar vermemesi için soğuk su borusunun

en alttan geçirilmesi gerekmektedir.

b.5- Temiz su kolonları son yatay kat ayırımından sonra 40-50 cm daha devam ettirilerek hava toplanması için bir hacim

oluşturulmalı ve şok alıcılar konmalıdır.

b.6- Temiz su tesisatında düşey sistem uygulanmalı ve düşey tesisat şaftları yapılmalıdır.

b.7- Yatay kat temiz su dağıtımında borular mümkünse yan duvarlardan geçirilmeli kesinlikle tavan veya döşemeden

geçirilmemelidir.

b.8- Temiz su devrelerinde genel kullanım amaçlı olan yerlerden hijyen şartlarına uygun vana ve armatürler kullanılacaktır.

b.9- Boru tesisatı boşaltılabilir olmalıdır.

b.10- Su koçunun önlenmesi için basınç düşürücülerle birlikte şok absorbeleri (Diyafram-Yay) siteme konmalıdır. Ayrıca dağıtım

hattında ve kolondan ayrılmalarda kesme vanaları konacaktır. ( Islak hacimlere girişte, donma tehlikesi olan boru hattından önce,

sıcak su üreticilerinden önce, klozet rezervuarlarından önce, lavabo bataryalarından önce)

M01-11.3 Güneş Enerjili Sıcak Su Isıtıcıları:

Engelleyici bir durum yoksa doğu karadeniz ve doğu anadolu bölgeleri hariç tüm projelerde uygulanacaktır.

1. a - Güneş enerjili sıcak su ısıtıcıları TS 3680 -2EN 12975-2 standardına uygun olacaktır.

2. a - Pompalı sistemlerde fark ( Diferansiyel ) termostatı bulunacaktır.

3. a - Isı depolama tankı, güneşli su ısıtıcı yüzey net alanının her m² si için en az 40 litre olmalıdır.

4. a - Pompalar gidiş hattına ve devrenin en alt noktasına yerleştirilerek pislik birikmesi önlenecektir.

5. a - Güneş enerjili sıcak su ısıtıcı – depo bağlantı borularında dirsek ve aşağı eğimlerden mümkün olduğu kadar

kaçınılacak, borular su akış yönünden yükselen eğimle çekilmeli, yön değiştirmek için verilecek eğriliğin yarı çapı en az boru çapının

1,5 katı olacaktır.

6. a - Depo sıcak su girişi deponun en alt noktasından yapılmalı, ayrıca depo içerisi soğuk su girişi karşısına soğuk susyun

aniden yükselmesine ve tabakalaşmayı bozmasını önleyecek şapka yerleştirilecektir.

7. a - Güneş enerjili sıcak su ısıtıcılarının tümünün yada toplayıcı yüzeyi çatıya yerleştirilmesi durumunda çatı sızdırmazlığını

sağlayacak tedbirler alınacaktır.

8. a - Güneş enerjili sıcak su ısıtıcıları çalışma basıncı, şebeke basıncına uygun olmadığından sisteme rezervuar ilave

edilerek ısı depolama tankı soğuk su girişi buradan yapılmalıdır.

9. a - Depo ısı kayıplarını azaltmak için 5 – 10 cm kalınlığında tekniğe uygun olarak yalıtılmalı, dış etkenlerden korunması

için galvanizli sac ile kaplanmalıdır.

15

10. a - Kapalı devre çalışan güneşli su ısıtıcı sistemlerinde hava tüpü ile genleşme deposu arasındaki kot farkı pompa basma

yüksekliğine eşit olmalıdır.

M01-11.4:Muayene ve Testler:

Pis su havalık ve su boru testleri kontrol mühendisinin gözetiminde yapılarak imza altına alınacaktır. Yer altına döşenen

boru tesisatı gerekli testler yapıldıktan ve test sonuçları onaylandıktan sonra üstleri kapatılacaktır.

SU TESTİ: Drenaj sistemi,havalık sisteminin tüm açıklıkları,sistemin çatı üzerindeki havalık borusunun en üst seviyesine kadar

su ile dolmasına izin verebilmesi için tapalarla kapatılacaktır. Sistem bu suyu 10 cm den daha fazla düşüş göstermeksizin minimum

30 dakika süre ile tutacaktır.Sistemin bir bölümünün test edilmesi gereken yerlerde aynen uygulanacaktır. Ancak test edilmesi

gereken en üst yatay hattın 3cm üzerinde düşeyde bir boru döşenip uygun basıncı sağlamak için su ile doldurulabilir. Veya istenen

basıncı sağlamak için bir pompa kullanılabilir. Basınç minimum 6saat süreyle muhafaza edilecektir.

HAVA TESTLERİ: Testler hava ile yapılırsa pompa ile min. 0.35kg/cm2 15(PSI) basınç uygulanarak,sızıntı olmadan min. 6

saat süreyle muhafaza edilecektir.hava testini yapmak için civa sütunlu gösterge kullanılacaktır.

SU SİSTEMİ: Boru tesisat montajının tamalandıktan ve armatür montajları yapılmadan önce sıcak ve soğuk su sistemi

MİN. 7kg/cm2(100PSI) hidrostatik basınç altında test edilecektir. Tüm bağlantıların kontrolünü sağlamak için min. 6 saat süreyle bu

basınçta su sızdırmadığı ispatlanacaktır.

HATALI İŞ : Yapılan testler sonucunda hatalı işler ortaya çıkarsa; hatalı iş veya malzeme idareye hiçbir ek madsraf

çıkartmadan değiştirilecek ve istenen testler kontrol tarafından kabul edilinceye kadar tekrarlanacaktır. Boru onarımları yeni

malzemelerle yapılacaktır. Dişli bağlantı yerlerinin veya deliklerin macunla kapatılması yapılmayacaktır.

TEMİZLİK VE AYAR: İşin tamamlanmasından sonra genel temizlik yapılacaktır. Teçhizat, borular, vanalar ve ekleme

parçaları test için sistemin çalıştırılmasıyla birikebilecek yağ,metal kırıntıları ve çamurdan temizlenecektir. Boru sisteminin uygun

olarak temizlenmesinde yüklenici hatası nedeniyle binanın muhtelif yerlerinde,yüzeylerinde veya teçhizatında meydana gelebilecek

kesinti, renk değişimi veya diğer hasarlar idareye masraf çıkartmadan yüklenici tarafından onarılacaktır.işlerin tamalanmasından

sonra tüm mekanik sistem için gerekli tüm ayarlar yapılacaktır.

BÖLÜM M02 ISITMA SİSTEMİ

M02-01 Genel:

Bu bölüm fuel-oilli, doğal gazlı, sıcak sulu, pompalı ısıtma sisteminin tamamını kapsamaktadır. Isıtma tesisatının genel

yerleşim düzeni proje çizimlerinde gösterilmiştir. Yüklenici tarafından proje çizimlerinde değişiklikler yapılması gerekli görülürse bu

değişikliklerin detayları ve nedenleri mümkün olan en kısa sürede yazılı olarak İdare'nin onayı için iletilecektir. Bu tip hiçbir değişiklik

idarenin yazılı onayı alınmadan yapılmayacaktır. Teçhizat ve borular giriş, servis ve bakım için yeterli ve uygun açıklığı sağlayacak

şekilde düzenlenecektir.

M02-02 İlgili Yayınlar:

ASHRAE DIN ve TSE standartlarının ilgili bölümleri ile Bayındırlık Bakanlığı BB tarifleri ve yürürlükteki yönetmelikler

açıkladıkları oranlarda bu şartnamenin doğal ekleridir.

M02-03 Etiketler:

Teçhizatın her ana birimine üzerinde imalatçı adını, adresini, katalog ve model numarasını içeren ve sağlam bir şekilde

tespit edilmiş bir pirinç levha konacaktır.

16

M02-04 Boyutların Tahkiki:

Proje çizimleri ısıtma tesisatının kapsamını Ve genel yerleşimini göstermektedir. Yüklenici, iş ve iş şartlarının tüm

detaylarını görmek için tesisleri gezecek ve tüm ölçüleri sahada tetkik edecek ve herhangi bir değişiklik halinde herhangi bir iş

yapmadan idareye haber verecektir. Yüklenici kendi işinin ve bina yapısı ile tüm iş gruplarıyla olan uygun ilişki ve işbirliğinden

sorumlu olacaktır.

M02-05 Standart Üretimler:

Bu şartname altında sağlanacak teçhizat, düzenli olarak bu tür ürünlerin üretimi ile uğraşan imalatçıların standart üretimleri

olacaktır. Teçhizat kalemleri, ihale açılmasından önce en az iki (2) yıldır tatminkar bir şekilde kullanılmakta olan teçhizatın eşi

olacaktır ve bir servis kuruluşu tarafından o yere uygun olduğu, idarenin de fikri alınarak, desteklenecektir. Malzeme ve teçhizat ilgili

yayınlara ve belirtilen diğer şartlara uygun olacaktır. Aynı cins iki (2) veya daha fazla cihazın istendiği yerlerde, bu cihazlar tek bir

imalatçının ürünleri olacaktır. Sistemin parçalarının aynı imalatçı tarafından yapılma zorunluluğu yoktur.

M02-06 Teçhizatın ve Malzemelerin Onayı:

İşe başlama talimatını aldıktan sonra, malzeme veya teçhizatla ilgili herhangi bir tesis işine başlamadan önce, Yüklenici

projede kullanılacak malzeme ve teçhizat listesini üç kopya olarak, idarenin onayına sunacaktır. Bunların bir kopyası onaylandıktan

sonra Yükleniciye geri verilecektir. Yüklenici tarafından proje çizimlerinde değişiklikler gerekli görülürse, bu tür ürünün ilgili

bölümlerdeki değişiklikleri de kapsayarak değişikliklerin detayları, ve nedenleri proje çizimleri ile birlikte verilecektir. Onaylanan

değişiklikler idareye ek bir masrafa çıkarmadan yapılacaktır. Malzemeler ve teçhizat listesi, düzenli olarak onarım parçaları stoğu

olan en yakın servis ve bakım kuruluşunun isim ve adresi ve şartname ilkelerine olan uygunluğu göstermek için kataloglar, katalog

alıntıları, diyagramlar veya imalatçı tarafından yayınlanan diğer veriler gibi açıklayıcı malzemelerle donatılacaktır. Sadece katalog

numaraları kabul edilmeyecektir. Bütün bir sistemin parçaları olarak görev yapan kalemlerin listesi bir defada verilecektir, aksi

takdirde zaman zaman verilen kısmi listeler dikkate alınmayacaktır. Bu koşullar altındaki teçhizatın onaylanması, idarenin dikkati

çekilmedikçe, şartnameden herhangi bir sapma yapılmasına yetki verilir şeklinde yorumlanmayacaktır. Belirtilenden farklı olan

teçhizat, Yüklenicinin bu farklılıkları belirtilmesinin ve şartnamenin gerekli ilkelerinin karşılanmasının sağlanması ile teklif edilebilir.

Bu koşullar altında teklif edilen teçhizat, idarenin fikrince, belirtilene eşit veya daha iyiyse, düşünülebilecektir.

M02-07 İmalat ve Montaj Detayları:

7.1 Projelere, detaylara Birim fiyat tariflerine, yönetmeliklere ve teknik şartnamelere ilaveten yüklenici aşağıda açıklanan hususları

yerine getirecektir.

1.1- imalat projeleri, imalatçının atölye teknik resimlerini ve kataloklarını , şartnamede talep edilmiş ( tarif edici literatürü, cihazın

komple karakteristiklerini, ana ölçülerini, kapasitesini, basınç kaybını, standart ve yönetmelikler icabı gereken özelliklerini

elektrik motorlarını akuple ediliş şeklini ve denemelerini, vs…) her türlü bilgiyi veren resim, yazı, belge ve grafikleri ihtiva

edecektir.

1.2- Yüklenici tarafından verilecek yerleştirme ve montaj detayları; belirli hacimde boruları, cihazları ve yapı elemanlarını;

cihazların aksesuarını, bunların çap, boyut ve bağlantı şekillerini, aralarındaki açıklıklarını, boru geçiş yerleri, yatay ve dikey

şaftları, asma tavan kesitinin planda ve kolon şemasında ( kesitte ) açıkça gösteren teknik resimleri; taşıyıcı yapı

striktürünü tesbit saplamalarının yerlerini ve bunlarla ilgili komple bilgi ve şemaları kapsayacaktır.

1.3- Bütün pompalar için belgelenmiş performans eğrileri verilecektir.

1.4- Kullanılacak izolasyon malzemelerinin numuneleri idareye verilecektir.

1.5- Bütün cihazları elektrik ve kontrol bağlantı şemaları hazırlanarak idareye tasdik edilecektir.

17

1.6- Yüklenici imalat ve montaj resimleri ve prospektüsler tasdik edildikten; teklif ettiği cihazlar idarece kabul edildikten ve bu

hususlar yazılı olarak kendisine tebliğ edildikten sonra imalata, ihsarata ve montaja başlayabilecektir.

1.7- Yükleniciye gerekli izin ve talimatlar verilmeden yapılan imalat ve montaj işlerinden doğacak zarar yükleniciye ait olacaktır.

M02-08 Malzeme ve Teçhizat:

A- Genel Esaslar:

1.A - Kullanılacak malzeme alet ve cihazlar işletme ve çalışma esnasında maruz kalacakları şartlara uygun olacaktır.

2.A - Korozyon olması muhtemel kısımlarda önceden kabul edilmiş korozyona dayanıklı malzeme ve montaj metodları kullanılacak,

bu anlamda pil reaksiyonu göstermeleri muhtemel bir birine uygun olmayan malzeme izole eilecektir. Şartname ve projelerde aksi

belirtilmemişse korozyona karşı dayanıklılık önceden kabul edilmiş ana malzemeler ve kaplamalar kullanılarak önlenmiş olacaktır.

3.A - Sistemlerin bütün elemanları işletme sırasında maruz kalabilecekleri tüm sıcaklık aralığında doğru çalışmayı ve beklenen

performansı gerçekleştirecek şekilde tanzim edilmiş ve ayarlanılarak dengelenmiş olacaktır.

4.A- Komple çalışır bir sistem meydana getirmek için gerekli bütün kontrol cihazları, elektrik bağlantıları, boru donanımları, vanalar,

hava boru ve kanalları, yardımcı parçalar ve diğer cihazlar tesise monte edilmiş olacaktır.

5.A- Bütün cihazlar ve donanımlar özellikle ilgili Türk Standartlarını, Kanunlara, Tüzüklere ve Yönetmeliklere uygun olarak imal ve

monte edilmiş olacaktır. Herhangi bir mevzuatın henüz yürülüğe konmamış olduğu mevzularda idarece kabul edilecek Uluslar arası

bir standarta uygunluk aranacaktır. Bunların dışında kalan hususlarda tesisat, teknik şartnamelere ve alışılmış usul ve kaidelere

uygun olarak imal ve monte edilmiş oalacaktır. Cihazların montajında imalatçı firma tavsiyelerine de uyulacaktır.

6.A - Bütün elektrik motorları; Şalterleri, starterleri ve kontrol cihazları elektrik iç tesisat yönetmeliği ve teknik şartnamesi ile

Bayıdırlık ve İskan Bakanlığı Elektrik tesisatı şartnamesine uygun olarak imal ve monte edilmiş olacaktır.

7.A - Isıtma santrallerinin yerleştirilmesi ve donatılmasında TSE 2192 ye uyulacaktır.

8.A - Deprem riski yüksek bölgelerde, tesisatın sismik koruması için gerekli tedbirler alınacaktır.

B– Kazan Dairesimim Boyutlandırma ve Düzenlenmesi:

1.B- Isıtma cihazlarının teknik kaidelere uygun bir tarzda işletilmelerini mümkün kılmak ve rahatça tamir ve bakımlarını sağlamak

maksadıyla ısıtma santrallerinin ölçüleri yeterli boyutlarda olacaktır. Kazan daireleri TS 1257 ve TSE 2192 ye ve binaların yangından

korunması hakkındaki yönetmeliğe uygun olacaktır.

2.B- Kazan dairesinin arka tarafı ile kazanların arka kısmı arasında en az bir (1) metre boşluk bırakılacak ve duman boruları,

kanalları üzerine bodes yapılması gerekirse tabanı yeterli kalınlıkta baklavalı sacdan, taşıyıcı kısım yeterli kesitte çelik profilden imal

edilecek ve gerekli muhafazaları olacaktır.

3.B- Kazan dairesine giriş ve bodese çıkış için yapılacak merdivenler yeterli kalınlıkta baklavalı sacdan ve korkuluklu olacaktır.

Büyük ölçülü kazanlarda ölçü ve kontrol aletlerine gerektiğinde müdahale etmek için, tabanı yeterli kalılıkta baklavalı sacdan, taşıyıcı

kısmı yeterli kesitte çelik prfilden yapılmış, muhafazalı bodesin idarece onaylı projesine göre yapılması.

4.B- Kazan dairesi suları kanalizasyona isale edilebiliyorsa yanıcı, patlayıcı ve yağlı maddeler ayrıldıktan sonra kan alizasyona

bağlanacaktır. Kanalizasyon kotundan düşük kotta tesis edilmiş santrallerin kirli suları en az 0.25 m³ hacminde bir pis su çukurunda

toplanıp, yağ ve buna benzer maddelere ayrılıp uygun bir usulle kanalizasyon kotuna yükseltilerek isale edilecektir.

5.B - Kazan daireleri yakıt cinsine göre boyutlandırılmalıdır.

18

6.B – Kazan dairesi yüksekliği projeyi hazırlayanın önerisiyle, idarenin onayı ile belirlenecektir. Kazan kapasitesi ve ebatları

biliniyorsa kazan ile tavan arasında en az bir buçuk (1,5) metre yükseklik bulunmalıdır.

7.B - Kazanların önü ve arkası ile sağ ve sol yanında her türlü bakım, onarım ve müdahalenin yapılmasına imkan sağlayacak açıklık

bulunmalıdır.

8.B – kazan dairesinin rahatlıkla görülebildiği ve müdahale edilebilir bir konumda görevli odası oluşturulacaktır. Bu odada soyunma,

duş, lavabo ve WC mahali olacaktır.

9.B – Sıvı ve gaz yakıt kullanılan kazan daireleri, gerekli tedbirlerin alınması koşulu ile çatıda tesis edilebilirler. Çatı kazan

dairelerinde; statik hesaplarda kazan dairesi etkisi dikkate alınmalıdır. ( yaklaşık 1500 – 2000 m²) Çatının altında ve yanındaki

mahallere gürültünün önlenmesi amacıyla uygun akustik yalıtımı yapılacaktır. Kazanlara titreşim izoleli kaide yapılacaktır. Kazan

dairesinden çıkış için uygun merdiven düzenlenecektir. Kapı ve pencereler kaçış yönünde, kilitsiz ve kolay açılabilecek şekilde

düzenlenecektir. Yakıt boru hattı, doğal havalandırılacak kolay müdahale edilebilen bir şaft veya merdiven boşluğunda duvara yakın

olabilecek şekilde düzenlenecektir.

10.B – Y üksek binalarda ara tesisat katı düşünülmelidir.

11.B – Kazan daireleri mümkün olduğu kadar doğal ışıkla aydınlatılacaktır. Gece için, bilhassa ölçü ve kontrol aletlerinin bulunduğu

bölgelerdeki aydınlatmalar daha fazla yapılacaktır.

C- Kazan Dairesinin Çıkış Yerleri Kapılar Pencereler:

1.C – Kazan dairesi daimi surette emniyetle kullanılabilen ve mümkün mertebe bir birinin aksi istikametine düşen iki çıkış yeri

olmalıdır. Bunlardan bir bina dışına açılmalıdır.

2.C – Kazan diresi kapıları dışa doğru açılmalı, kendiliğinden kapanmalı ve yanmaz malzemeden imal edilmiş olmalıdır. Kazan

dairesi iç kapısı direk merdiven boşluğuna açılmamalıdır. Koku sızıntı ve yangın halinde dumanın bina içersine girmesini

engellemek için arada küçük bir giriş odası yapılmalı, bu odanın kapıları sızdırmaz olmalı ve altta eşik olmalıdır.

3.C – Kazan dairesinden bina dışına açılan pencereler konulmalıdır. Bu pencereler yanmaz malzemeden yapılmalı ve mümkün

mertebe alanı, kazan dairesi döşeme alanının 1/12 sinden az olmamalıdır.

D- Kazan Dairesinin Havalandırması:

1.D Kazan dairesinin havalandırılması hava bacası, taze hava menfezi ve pencere ile sağlanacaktır. Pencerenin olmadığı yerlerde,

zeminden 20(yirmi) – 30 (otuz) cm yukardan başlamak üzere, yeterli kesitte, içeriye kuş fare vs. giremeyecek aralıklarda, kapanmaz

panjurlu, çelik, taze hava giriş menfezi yapılacaktır.

2.D Havalandırma mümkün mertebe hava akımına meydan verilmeden sağlanacaktır. Bunu sağlamak için, taze hava giriş menfezi,

kazan ( veya kazanların) arkasındaki duvarlara yapılmalıdır. Böylece soğuk hava ısınarak içeri girer.

3.D En az bir hava giriş menfezi bulunmalı; bu menfez veya menfezler, pencere veya pencereler tüm kesiti ile açık tutulmalı ve bu

husus kolayca görülecek yerde konacak bir levha ile açıklanacaktır.

4.D Hava bacaları duman bacaları gibi çatı üstüne kadar çıkartılacaktır.

5.D Kazan dairesinde yakıt türüne göre gerekli olan temiz havanın sağlanması ve ekzost havasının atılabilmesi için gerekli

havalandırma sağlanmalıdır. Bu işlemin sağlıklı yapılabilmesi için kurangilez yapılmalıdır. Bu uygulama ile gaz yakıtlı cihazlar için

kanal yapma imkanıda sağlanmış olacaktır.

19

6.D Katı ve sıvı yakıtta taze hava emiş menfez kesiti, duman bacası kesitinin % 50 sinden az olmamak üzere 50 KW ( 43000 kcal /

saat) ‘ a kadar 300 cm², sonraki her KW için 2.5 cm² ilavesiyle bulunan değerde olacaktır. Havalandırma bacası kesiti, duman

bacası kesitinin %25 inden az olmayacaktır.

7.D Gaz yakıtlı kazanlarda ise TS 3818, TS 7363 te belirtilen esaslar dikkate alınarak taze hava emiş menfezi, duman bacası ve

havalandırma baca kesitleri, ilgili gaz dağıtım kuruluşlarının istedikleri hesap değerleri kadar olacaktır.

8.D Kazan dairelerinde doğal havalandırmanın yapılamadığı durumlarda cebri havalandırma ( Fanlı taze hava emiş ve egzostu)

uygulanmalıdır. ( TS 3419) Sıvı yakıtta havalandırma kapasitesi; kazanın her KW için 0.5 m³/ saat olmalıdır. Cebri havalandırmalı

sıvı yakıtlı kazan dairesinde vantilatör kapasitesi = ( Brülör fan kapasitesi + aspiratör kapasitesi) x 1.1 olmalı ve fanın brülörle aynı

anda birlikte çelışması sağlanmalıdır. Katı yakıtlı kazan dairelerinde kesinlikle doğal havalandırma yapılmalıdır. Gaz yakıtlı kazan

dairelerinde TS 3818, TS 7363 te belirtilen esaslar dikkate alınarak ilgili gaz dağıtım kuruluşları kriterlerine göre yapılacaktır.

9.D Kazan dairesinde farklı yakıtlı kazan varsa, en yüksek değerdeki havalandırma kriteri esas alınacaktır.

10.D Soğuk bölgelerde ve sürekli kullanılmayan teshin merkezlerinde donma tedbiri olarak havalandırma panjurlarını otomatik

kapatan donanım yapılacaktır.

11.D Temiz hava giriş menfezinin zemin düzeyinden 20 – 30 cm yukarıda, pis hava atma bacası menfezinin ise tavan düzeyinde

olması sağlanılacaktır.

E– Duman Boruları Kanallar ve Bacaları:

1. E – Her kazan için ayrı bir baca yapılacaktır. Ancak gaz yakıtlı kazan bacalarında, ilgili gaz kuruluşlarınca önerilen kriterlere göre

ortak baca uygulanabilir.

2. E – Bacalar gaz basınç kayıplarını asgariye indirecek şekilde iç yüzeyleri düzgün ve muntazam olacaktır.

3. E – Binaya ait bölümler, beton perdeler baca duvarı olarak kullanılmayacaktır.

4. E – Her bacanın dip kısmında kurum toplanması için çukur ve bu çukurun madeni temizleme kapağı olacaktır.

5. E – Duman kanalları üzerinde belirli aralıklarla çift cidarlı arası tecritli olarak yapılmış madeni temizleme kapakları konacaktır.

6. E – Kazan çıkışından baca nihayetine kadar duman yollarında birleşmeler, kapaklar ve yapı gaz sızdırmaz olarak yapılacaktır.

Bunun için gerekli yerlerde yanmaz malzeme fitillerle kalafatlama veya contalama yapılacaktır.

7. E – Bir bacaya birden fazla kazan bağlanması durumunda her kazan çıkışında bir duman klapesi konulacaktır.

8. E – Bacalar bina dışında yapılırsa soğumaması için gerekli ısı yalıtımı ve dış koruması yapılacaktır.

9. E – Kazan bacalarına başka cihazların baca bağlantıları yapılmayacaktır.

10. E – Katı ve sıvı yakıtlı kazan bacaları; dolu tuğla veya ateş tuğlası ile yapılacak ve içleri sıvanacaktır. Gaz yakıtlı kazan bacaları

ise; ısıya, yoğuşma etkilerine dayanıklı malzemelerden ( paslanmaz çelikten) ve uygun üretim teknikleri ile ısı yalıtımlı olacaktır.

Metal bacalarda yanma sesinin yukarılara iletilmemesi için gerekli tedbirler alınacak ve baca topraklaması yapılacaktır.

11. E – Gaz yakıtlı kazan bacalarında drenaj düzeni bulunacaktır.

12. E – Bacalar, yanlarındaki bina ve engellerden etkilenmeyecek şekilde tesis edilecek, bu engellerin en üst noktasından veya

münferit binalarda mahya kotundan en az bir (1) metre yükseklikte olacak ve üzerine şapka yapılacaktır.

20

13. E – Duman kanalları, çelik malzemeden yapılacak ve izole edilecektir. Duman kanalları onaylı projesine göre en az 3 mm. Veya

daha fazla kalınlıkta çelik malzemeden yapılacak ve izole edilecektir. Gaz yakıtlı kazanlarda Duman kanalı paslanmaz çelik

yapılacaktır. Kanallar, kolayca temizlenecek şekilde düzenlenecek, gaz analizi için üzerinde ölçüm delikleri bırakılacaktır. Duman

kanallarının yatay uzunluğu dikey bacanın 1 / 4’ ünden fazla olmayacaktır. Kanal ana bacaya direk ve % 5 lik yükselen eğimle

bağlanacak, iki adet 45º lik dirsekten fazla sapma olmayacak ve 90º lik dirsek kesinlikle kullanılmayacaktır.

14. E – Baca ve duman kanallarında ts 901 e uygun yalıtım malzemesi kullanılacaktır.

15. E – Yüksek bina bacalarında genleşme ve bacanın kendini taşıması için gerekli tedbirler alınacaktır.

16. E – Baca kesitinin dairesel olması tercih nedenidir.

17. E – Bacalar mümkün olduğunca dik yapılacak, zorunlu hallerde ise yatay ile en az 60º açıda tek sapmaya izin verilecektir.

A) ÇİFT CİDARLI İÇİ PASLANMAZ ÇELİK DIŞI ALİMÜNİZE KAPLI DUMAN TAHLİYE BACASI :

Teknik özellikleri verilen duman tahliye baca elemanlarının iş yerinden temini, tüm askı fitting, aksesuar vs… dahil olmak

üzere yerine motajı, işletmeye alınması ve çalışır vaziyette teslimi. Baca sistemi kalite kontrollü fabrika şartlarında imal edilmiş

olacaktır. Çift cidarlı konstrüksiyona haiz, iki cidar arasında 25 – 30 mm. İzolasyon aralığı temin edilmelidir. İç cidar boyuna dikişi

otomatik kaynak makinesı ile sürekli dikiş şeklinde yapılacaktır. Dış muhafaza, yapı yükü mesnet elemanı olarak dişi uçla iç yüzeye

sabitleştirilmelidir. İç yüzey baca gazı sıcaklığındaki değişmeleri karşılayabilecek şekilde serbestçe hareket edebilmelidir. Baca

uzunlukları ve fittingsler birbirine itilerek geçmelidir. Ve ek yerlerinde harici kilitleme bileziği ile bir birine kenetlenmelidir.

Kalite teminatı :

Baca sistemi imalatcısı TSE veya İdarece kabul edilecek Uluslar arası ( BS 5750, DIN 4705, vs…) standartlara uygun kısım

sertifikasına haiz bir firma olmalıdır. İmalatçı istendiğinde mamüller için düzenlenmiş kayıt sertifikalarını ilgililere sunmalıdır.

Performans:

Baca işletme basıncı kazan çıkışında 130 – 140 pa. olacakmış gibi baca elemanları dizayn edilmeli ve seçilmelidir. Baca

elemanları sürekli yakmada azami sıcaklık 600 Cº, kısa süreli yakmalarda azami sıcaklık 750 Cº olan bir işletmeye göre dizayn

edilmiş olmalıdır. Gerçek işletmede kazan çıkışında basınç sıfır veya hafif negatif olacak ve baca gazı sıcaklığı kazan çıkışında 200

Cº olacaktır. Baca sisteminde asgari sıcaklık, sistem boyunca iç cidar yüzeyinde baca gazı çiğlenme noktasının 10 Cº üzerinde

olmalıdır.

Elemanlar :

Baca sistemi imalat yelpazesinde, proje resimlerine uygun olarak, tüm tesisat için gerekli uzunluklar, T bağlantıları,

dirsekler ve destekler gibi elemanlarda mevcut olmalıdır. Her eleman için gerekli tüm cıvata ve somunlar imalatçı tarafından

sağlanmalıdır.

Malzeme :

Baca düz parça ve fittingsleri için baca gazı ile temasta olan iç cidar minimum 1 mm. Kalınlığında AISI 304 paslanmaz çelik

sacdan olmalıdır. Dış muhafaza ve kilitleme bileziği Standart olarak 0.6 mm. Kalılığında sıcak daldırma sureti ile alimünize edilmiş

çelik sacdan mamül edilecektir. Dış muhafaza sacı BS 1449 part -1’ e uygun oalcak LM 6 alimünize kaplı kaplama ise 13 µ dan

daha az olmayacaktır. İç ve dış cidarlar arasındaki izolasyon aralığı 25- 30 mm. Olacaktır.

İzolasyon :

21

İç ve dış cidarlar arasındaki izolasyon aralığı 200 – 250 Cº iç yüzey sıcaklığında DIN 18160 göre test edildiğinde, 400 mm.

İç çaplı baca sisteminde 1.3 vat/m²/Cº yi aşmayacak ısı transferi temin edecek mineral yününe haiz olmalıdır. Mineral elyaflı

izolasyon, BS 2972 kısım 22 veya ASTM – C871 de belirtildiği gibi 10 ppm yi aşmayacak klorür ihtiva etmelidir. İzolasyon BS 476

kısım 4 e uygun olacak şekilde tutuşmaz özelliğe sahip olacaktır.

Montaj :

Tüm baca sisteminin montajı imalatçının kataloğundaki montaj detayları ile uyum içinde olmalıdır. Baca sistemi yönündeki

her değişiklik dirsek veya 135 º T bağlantıları ile yapılmalıdır. 90º T bağlantısı yalnız bacanın yerleştirileceği yer başka bileşime

uygun olmadığında kullanılmalıdır. İmalatçının imal ettiği yük taşıyıcı elemanlar kullanılmalıdır. Baca sistemi boyunca gerekli

yerlerde çiğ suyu kolektörleri bulunmalıdır. Kolektör, drenaj borusu bağlantısına izin verecek şekilde vidalı başlıkla donatılmalıdır.

Baca sistemi, baca imalatçısı tarafından verilen kazan adaptörü ile kazan çıkışına bağlanmalıdır. Adaptör gaz sızdırmazlığını

sağlayacak şekilde elyaf halat ve ateş mukavemetli harç ile sarılmalıdır.

Paketleme: İmalatçının katalog numaraları tüm paketlerde açıkça belirtilmelidir.

F– Sıvu Yakıtın Depolaması:

1. F – Ana depo, günlük depo ve servis deposu dışında sıvı yakıt, teshin merkezinde depo edilmemelidir. Sıvı yakıt deposu bulunan

hacimlerde kolay yanıcı maddeler depo edilmeyecektir.

2. F – Sıvı yakıt deposu bulunan hacimlerin duvar ve tavanlarının yangına karşı koruyucu bir malzeme ile kaplanacaktır.

3. F – Bodrum kattaki ısıtma merkezi içinde 3000 Lt. den fazla sıvı yakıt depo edilmeyecektir.

4. F – Sıvı yakıt deposunun bulunduğu hacimle ısıtma merkezi yangına dayanıklı bir bölme ve kapı ile ayrılacaktır.

5. F – Depodan sızacak yakıtın zemin sularına, kanalizasyona karışmaması, bina dışına ve diğer odalara geçmemesi için gerekli

tedbirler alınacaktır.

6. F – Havalık boruları tankın üst kenarından çıkıp devamlı yükselerek doldurma ağzı seviyesinden 2,5 metre yüksekte, tercihen

bina dışına deve boynu ile nihayetlenecektir.

7. F – Doldurma borusunun ağzı bina dışında olmalı ve vidalı contalı bir kapakla kapatılabilmedir.

8. F – Ana depodaki yakıt seviyesi bir gösterge ile takip edilebilmedir. Yakıt doldurma yerinde tankın dolduğunu gösterecek görsel

aletlerle gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir.

9. F – Taşma ve havalık boruları dışında depodan yakıtı akıtan borular kolay erişilebilir bir yerden kapatılabilmelidir.

10. F – Ana depodan; yüksekte olan günlük depolarda taşma borusu ana depoya bağlanmalı, alçaklarda olanlarda taşmaya karşı

uygun tedbirler alınmalıdır.

11. F – Toprağa gömülü tanklarda üstten emiş halinde, yakıtın tanktan tamamen alınabilmesi temin edilmeli ve kullanılacak yakıtla

yapılacak deneme ile bu husus idareye gösterilecektir. Yandan emiş halinde ise ısıtıcı ve vanaların bakım ve onarımı için gerekli

tedbirler alınacaktır.

12. F – Toprağa gömülen tanklarda kayma dolayısı ile olabilecek tahribatı önlemek üzere gerekli tedbirler alınmış olunacaktır.

13. F – Toprağa gömülü tanklarda olabilecek sızıntı ve taşmaları kanalizasyona, yer altı sularına karışmasını önleyici tedbirleri ihtiva

eden bir rapor ve yerleştirme detayları idarece onandıktan sonra tatbik edilecektir.

22

G– Emniyet Tedbirleri:

1. G - Isıtma merkezlerinde yangına karşı gerekli emniyet tedbirleri alınmış olacak, tesisisin yapıldığı bölgede geçerli yangın

mevzuatının ilgili bütün bahislerinin ihtiva eden bir yangın talimatı hazırlanarak üç (3) nüsha tablo halinde idareye teslim edilecek,

ayrıca gerekli malumat el kitabına da konacaktır.

2. G - Seyyar lamba için 24 voltluk elektrik alınacak, gereği kadar priz tesisatı yapılacaktır.

3. G - Kazan dairesi elektrik tesisat işleri, elektrik işleri teknik şartnamelerine uygun olacaktır.

4. G - Kazan dairelerinde su basması hususu etüt edilecek ve alınacak tedbirleri ihtiva eden rapor, plan, şema ve detaylar

idarece onaylandıktan sonra uygulanacaktır.

5. G - Isıtma merkezlerinde binanın kullanılan kısımlarına buhar, gaz, duman sızıntılarını ve ses intikalini önleyici tedbirler

alınacaktır.

6. G - Bodrum katlara monte edilecek 0,5 Bar dan yüksek basınçlı buhar kazanlarında ( su hacmi x işletme basıncı ) çarpanını

( m³ x Bar olarak ) değeri 10 (onu) geçmeyecektir.

7. G - Normalden sıcak baca gazı teşekülü halinde bunu ikaz etmek üzere bir baca sıcaklığı limit termostatı konması ikaz

lambası veya düdüğüne bağlanması gerekmektedir.

M02-9 Malzeme ve Taçhizat:

Malzeme ve mekanik teçhizat kullanılacakları amaca uygun, tanınmış bir imalatçının en iyi kalite üretimlerinden olacaktır.

Her kalem teçhizatta, üzerinde imalatçı adı, adresi, katalog numarası yazılı olan kolay görünür bir yere sağlamca tespit edilmiş bir

etiket plakası olacaktır. Yalnızca dağıtıcı bayiinin adının verilmesi yeterli değildir. Kayışlar, kasnaklar, zincirler, dişliler, kavramalar,

anahtarlar, çıkık tespit civataları ve diğer döner elemanlar, yakınına gelecek personelin korunması için tamamen kapatılacak ve

gerekli önlemler alınacaktır. Malzeme ve teçhizat Türk Standartları Enstitüsünün (TSE) Kalite belgelerine sahip olacak ve ilgili

yayınlara ve aşağıdaki paragraflarda verilen hususlara uygun olacaktır. Diğer malzeme ve teçhizat burada ilgili paragraflarda

belirtilen şekilde olacaktır.

8.1 Kazan:

1.0 SICAK SU ÜRETİCİ ( KALORİFER) KAZANLARI VE DONANIMI :

Kazanlar ilgili mamül ve kural standardı olan TS 377, TS EN12952-1,3, TS EN 303-1, TS EN 303-2, TS EN 303-3,TS EN

303-4 TS PR EN 300-3, TS 9876 PR EN 304-4, TS EN 304, TS EN 305, TS 430, TS 4040 ve TS 4041 e uygun olacaktır.

Kazan Kapasitesi:Toplam ısıtma yükünün yüzde 20 fazlası olacaktır.(Q=Qt*1.2)

1.1 - Çelik Kazan:

TS EN 12952-1,3,TS EN 303-1,TS EN 303 -2,4 standartlarında,üç geçişli ocak hariç geçişler arası boru demetli istenen

konstrüksiyon basıncına göre termodinamik ve mukavemet hesapları yapılmış belirtilen standartlara göre kapasite ve deney

raporlarına sahip, kapasite ve ısıl verim deneyleri sonucunda bulunan kapasite ve ısıl verim değerleri TSE lerdeki minimum

değerlerden küçük olmayacaktır .bu değerler projelerine yazılarak belgelendirilecektir. Çevre ve orman bakanlığının hava kalitesinin

korunma yönetmeliği ve ısınmadan kaynaklanan hava kirliliginin kontrolü yönetmeliğine,sanayi ve ticaret bakanlığının

yönetmeliklerine uygun olacaktır. Kazan, çelik konstrüksiyonu ve fuel –oil, Doğal gaz ve mazot ile sıcak sulu ısıtma tesisatına uygun

tipte olacaktır. Kazan, kazan suyu sıcaklığını önceden belirtilen değerde tutacak ayarlanabilir termostadı, start-stop anahtarı,

sirkülasyon pompası, yağ brülörü, elektronik alev kontrol cihazı, otomatik yakma cihazı, kazan çalışmasını gösteren ışıkları, brülörün

23

kapandığını belirten ikaz lambaları, üst sıcaklık sınır termostadı, barometrik damperi ve termometresi ile birlikte komple olacaktır.

Kazan, işler vaziyete gelmesi için yalnız elektrik gücüne, baca, yakıt ve ısıtma suyu sistemlerine bağlantı gerektiren cinsten

olacaktır. Kazan yanma hücresi, ateşe dayanıklı harç ile örülmüş ateş tuğlasından yapılmış olacaktır. Kazan kapasitesi belirtilen tip

yakıt ile çalıştığında, çizimlerde belirtilen kapasiteden daha düşük olmayacaktır. Kazan altı düz yüezeyler yerleşim için uygun bir

yapıda olacak ve her kazan ile birlikte ses yutucu özel bir altlık verilecektir.

Kazan, 92/42/AT Yeni Sıcak Su Kazanlarına Dair Yönetmelik, 90/396/AT Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik ve EN 303-

1, EN 303-2, EN 303-3 normlarına uygun olarak imal edilecektir. CE işaretine sahip olmalı ve bu işaret akredite olmuş uluslarası bir

kuruluş tarafından onaylanmış olmalıdır.

2.1 - Dökme Dilimli Kazan:

TS 430,TS EN 303-1,2,3 STANDARLARINDA istenen konstrüksiyon basıncına göre termodinamik ve mukavemet hesapları

yapılmış imalat projeleri TSE ce onaylanmış ve türk standartlarından alınmış uygunluk belgesine sahip olacaktır. Projesinde

belirtilmesi durumunda üflemeli brülörlü dökme kazan kullanılacaktır. Döküm kazan dilimli yapıda olacak, ısı verimi %92

seviyelerinden düşük olmayacaktır. Gaz tarafı dirençleri çok az olacak ve değeri yüksek bir değerde olmalıdır. Döküm malzemesi

pik, kırılgan olmayan esnek bir yapı olmalıdır. Kazan üzerinde, programlanabilir bir kontrol paneli monte edilmiş olmalıdır. İşletme

basıncı 6 Atü olmalıdır. Üflemeli brülörlü yakıcıda, gerekli basınç emniyet düzenleri (alçak-yüksek), yüksek basınç regülatörü, çift

manyetik ventil, otomatik ateşleme ve iyonizasyon ile alev kontrolü olmalı, ve Nox değerleri 20 mglkwh, C0=3mglkwh değerlerinin

altında sağlayacak şekilde seçilmelidir. Üflemeli brülörlü yakıcılarda, gaz basıncı 10 mbar değerlerinde bile yakacak şekilde

çalışmalıdır. Gaz besleme basıncı 9-50 mbar arası normal çalışmalıdır.

3.1 - Çelik Malzemeden (kaynaklı) Katı ve Sıvı Gaz Yakıtlı Buhar Kazanları

TS 497,TS EN 303-1,TS EN 303-2,TS EN 303-4 standartlarında üç geçişli ocak hariç geçişler arası boru demetli, istenen

konstrüksiyon basıncına göre termodinamik ve mukavemet hesapları yapılmış, imalat projeleri TSE ve idarece onanmış, Türk

Standartlarına uygunluk belgesine sahip kazanın imalat esnasında standart şartlarında kontrol edildiğine dair “ İmalat Kontrol

Belgesi “ eklenmiş olacaktır. Montaj ve işletmeye alınmasından sonra TS 4040 ve TS 4041 standartlarına, Sanayi ve Ticaret

Bakanlığının ilgili tebliğine göre kapasite ve ısıl verim testine tabi tutulacaktır. Bulunan kapasite ve ısıl verim değerleri adı geçen

tebliğde ve standartlarda belirlenmiş minimum değerlerden düşük olmayacaktır. Alınan sonuçlar projelerine yazılarak

belgelendirilecektir. Kazanlar 5 Atmosfer konstrüksiyon basıncına kadar ( 5 bar dahil ) TS 497 ye uygun olarak yapılacak ve imalat

kontrolü idarece yapılacaktır. Dikişsiz boru ile imal edilecek 6 At. Ve daha ileri konstrüksiyon basınçlı kazanlar TS 377 ye uygun

olarak yapılacak ve imalat kontrolü Türk Loydu veya Türk Standartları Enstitüsünce yapılacak alınan imalat kontrol belgesi ile

idareye sunulacaktır. Kazan, 97/23/AT Basınçlı Ekipmanlar Direktifi ve EN 12953 normuna uygun olarak CE Belgeli olacaktır. Kazan

tasarımı 97/23/AT Basınçlı Kaplar Direktifi’ndeki Modül B’ye göre onaylanmış kuruluş tarafından onaylı olacaktır. Kazan imalatı

97/23/AT Basınçlı Kaplar Direktifi’ndeki Modül F’ye göre onaylanmış kuruluş tarafından denetlenecek ve imalatın uygunluğu

onaylanmış kuruluş tarafından verilecek CE Uygunluk Sertifikası ile belgelenecektir.

4.1 – Genel Yapılandırma ve Montaj:

a) Kömürlü kazanlarda muntazam hava kapaklı sıcaklık ayarlayıcısı konacaktır.

b) Açık genleşme depolu sistemlerde; her kazan için müstakil genleşme deposu konacaktır. Kazan,

genleşme deposuna bağlantısını temin eden gidiş ve dönüş emniyet boruları ile donatılmış olacak ve üzerinde vana vs…

olmayacaktır. Emniyet borularının çap ve montaj özelliklerinin tayininde TS 2164 e uyulacaktır. Açık genleşme deposu TS 713 e

uygun olacaktır. Depo ve havalık boruları idarece uygun görülecek malzeme ve kalınlıkta izole edilecektir.

c) Kapalı genleşme depolu sistemlerde; her kazan için müstakil genleşme deposu konulacaktır. Kapalı

genleşme deposu TS 11424 e uygun olacaktır. Emniyet ventili uygun basınç değerinde ayarlanmış olacaktır. Depo mümkünse

24

doğrudan kazana mümkün değilse kazan dönüş hattına olabilecek en kıssa boru hattı ile monte edilecektir. Isınan suyun genleşmesi

nedeniyle sistemde basınç yükselmesi olacağından kesinlikle presostat kullanılacaktır. ( TS 2164 )

d) Isıl gerilmelerine karşı korunması gereken kazanlarda, kazan suyu sıcaklığını belli sıcaklık limitleri

arasında olmasını sağlayacak çok yollu vana düzenleri ile teçhiz edilecektir.

e) Doğal ve sıvı yakıtlı kazanlar silindirik veya dilimli tip olacaklardır.

f) Yüksek basınçlı buhar kazanları ( 0.5 bardan daha fazla basınçlı olanlar ) en az iki adet uygun kapasitede

yaylı emniyet ventili ile donatılmış olacaktır.

g) Emniyet ventillerinin ve sifonlarının tahliye ağızları bina dışına uygun çapta bir boru ile çıkartılıp buharı

Zararsızca atacak uygun bir istikamet ve konstrüksiyonda sonlandırılmış olacaktır. Ventilde ve tahliye borusunda yoğuşacak su

uygun yerlerden alınacaktır.

h) Buhar kazanları buhar basıncını gösteren 3 yollu musluklu manometre ile donatılmış olacaktır. Normal

işletme basıncı manometre üzerinde kırmızı çizgi ile işaretlenecektir. Manometre ibresinin titremesine karşın önlem alınacaktır.

i) Buhar kazanları üç yollu muslukları ile birlikte iki adet seviye göstergesinin; su enjekte pompasını

çalıştırma, brülör durdurma ve tercihen alçak su seviyesi alarm düzenini ikaz etme kontaklarını da içeren elektrikli ve manyetik

besleme cihazını ve alçak su seviyesi emniyet düdüğünü; su seviyesine uygun bağlantı imkanları temin edilmiş olarak, taşıyan su

kolonu ile donatılmış olacaktır. Ayrıca kazanın emniyetini sağlamak üzere bir takım asgari seviye kontrol elektrotları ile

donatılacaktır.

j) Buhar kazanları sırası ile brülör durdurma ve alarm kontaklarını içeren kazan presostatları veya azami

basınç alarm düdüğü ile donatılmış olacaktır. Bir adedi işletme, bir adedi emniyet presostatı olmak üzere minimum iki adet presostat

olacaktır.

k) Buhar kazanları besleme borusu dışında tekniğine uygun yüzey ve dip blöf vanaları ile donatılmış

olacaktır.

l) Birden çok buhar kazanı olması halinde her kazan için ayrı besleme tertibatı yapılacaktır.

m) Kazan besleme suyu şartlandırılması ve kazan suyu kalite kontrolü sürekli yapılabilecek esaslarda

dizayn edilecektir.

5.1 - Eşanjörler:

a) Plakalı Eşanjör:

İki aynı veya birbirinden farklı özelliklere sahip akışkan arasında hızlı ve yüksek verimli ısı transferini gerçekleştirmek üzere

tasarlanmış. Tek geçişli akış özelliğine sahip ısı transfer plakalarının yüzeyleri akışkanı yüksek türbülanslı bir akışa zorlayacak

şekilde olan plakalı ısı eşanjörünün akışkanla teması olan ısı transfer plakaları, contalar ve sabit plaka üzerindeki giriş-çıkış

bağlantılarının ait malzemelerin seçimi, kullanılacak akışkanların sıcaklık basınç, kimyasal ve fiziksel özelliklerine uygun olarak

yapılmış olmalıdır.

Eşanjör, plakalar arasında değiştirilebilir tip contaları olan sökülebilir tip olup. bakım, temizleme, değiştirilebilme ve kapasite

artırımı gibi amaçlara uygun olarak kolayca demonte ve monte edilebilecek yapıda olmalıdır. Contalar, geçmeli tipte olmalı ve

plakalarla contalar arasında ayrıca bir yapıştırma işlemine gerek olmamalıdır. Ayrıca contalar, uygun noktalarında, olası sızıntıları

dışarı aktarabilecek ve sistemin genelini koruyacak tarzda emniyet kanalları ile donatılmış olmalıdır. Kullanılacak conta malzemesi,

25

izin verilen akışkanı sıcaklıklarına bağlı olarak, 150°C'ye kadar EPDM 130 °C'ye kadar NITRIL, 180°C'ye kadar VITON Plakalar ve

bağlantı ağızları standart olarak AISI-316 paslanmaz çelik veya isteğe bağlı olarak, Titanyum olmalıdır.

On ve arka baskı plakaları St 37 -2 çelikten üretilmiş ve Epoxy-polyester boya ile kaplanmış olmalıdır.

Gerdirme saplamaları galvanizlenmiş St 37-2, somun ve diğer bağlantılar AISI-316 paslanmaz çelikten olmalıdır. İzin

verilen işletme ve uygulanan test basınçları, Küçük boylar için 6/9 bar Orta ve büyük boylar için 16/21 bar olmalıdır.

b) Bakır Boru Serpantinli Eşanjör:

TS 1997 ye uygun mukavemet ve termodinamik hesaplarına havi projesi veya prospektüsü idarece onaylanmak kaydı ile

seçilecek buhar veya kızgın sudan sıcak su elde etmek üzere; karşı akımlı; gövdesi Fe 37 malzemeden; bakır borusu TS 443 göre

imal edilmiş olacaktır.

c) Eşanjör Donanımı

1. C - Eşanjörden çıkan suyun sıcaklığı: ısıtıcı akışkan girişine konacak 2 veya 3 yollu sıcaklık ayar regülatörü ile veya

kontrol sistemine uygun otomatik vana ile ayarlanacaktır.

2. C - Plakalı eşanjörler ilgili Türk Standartlarına veya bu konuda Türk Standardı çıkartılmamışsa idarece kabul

edilebilecek Uluslar arası bir standart yeterli olacaktır.

8.2.Doğal Gaz Tesisatı Brulör Tesisatı:

Binanın yapılacağı mahalde doğalgaz hattı varsa veya inşaat tamamlanana kadar tesis edilecekse Kazanlarda doğalgaz

yakıtı kullanılacaktır. Bu amaçla BBBF 402. 530 Pozlarına uygun projedeki kapasitede tam otomatik mono blok gövdeli oransal

kademeli Brülör ve aşağıdaki tanımlamaya uygun kombi brülör(projede belirtilen miktarda) kullanılacaktır. İmalat aşamasında

doğalgaz projesi Belediyece yetkilendirilen firmalara çizdirilerek onaylattırılacaktır. İmalatlar onaylanacak projesine uygun

yapılacaktır. Yedek olarak yapılacak sıvı yakıt sistemi için onaylı projesine uygun ana yakıt tankı günlük yakıt tankı, yakıt pampaları

ve yakıt filrtesi imalatları yapılacaktır. Mutfak gazlı cihazlarına doğal gaz bağlantısı yapılacak, projeler buna uygun yapılarak ilgili gaz

kurumuna onaylatılacaktır.

Genel

Sistemdeki tüm doğal gaz tesisatı işin yapılacağı yerdeki gaz dağıtım firmasından veya işin yapılacağı yerdeki belediyeden

“ doğal gaz projesi yapabilir” yetki belgesi olan kişi ve/veya kuruluşlarca yapılacaktır.

Tesisin tüm doğal gaz uygulama projeleri işi alan yüklenici tarafından yaptırılarak ,iş yerinin bulunduğu şehirdeki ilgili gaz

idaresine onaylattırılacaktır. Bunun için yüklenici ayrıca proje parası, gaz projeleri onay harcı ve bilumum masrafları İdareye

aksettirmeden karşılayacaktır. Yüklenici projelerin kapsamında olan gaz hatlarının tamamını teklif vermeden önce inceleyecek ve

tekliflerini, gerekirse düzeltilmiş ve idareye sunulmuş hali ile verecektir.

Doğal gaz tesisatı için aşağıda verilen şartname ile yerel uygulamalar arasında farklılık olduğunda işin yapılacağı yerdeki

doğal gaz borulama, uygulama, doğal gaz kullanan cihazlar ve işletmeye alma şartları geçerli olacaktır.

Doğalgaz Basınç Düşürme İstasyonu:

(Binanın inşa edildiği arsa içindeki istasyon ihale kapsamı içinde değerlendirilecektir.)

Basınç Düşürme istasyonlarının temininden önce projede verilen değerlere göre, ilgili gaz kuruluşundan onay alınacak ve

temin ve montajında ilgili gaz kuruluşunun kurallarına uyulacaktır. Basınç Düşürme istasyonlarında ANSI / ASME B 31.8 – 16,5 –

26

16,9, API 5L, API 6D, MSS SP 44 – 48, ASTM A 193 – 184 – 234, DIN 3380 – 3381, ISO 5208 – 5211 – 5752 ve SIS 55900

referans olarak alınacaktır.

Basınç Düşürme istasyonları tasarlanan basıncın 1.1 katı hava ile test edilecektir ve ilgili gaz kuruluşunun onaylayacağı

test sertifikasına sahip olacaktır. İstasyonlarda kullanılacak borular API 5L Gr. B normunda ve standart ağırlıkta olacaktır. Fittingler,

kaynak ağızlı ve ASTM A 234 Gr. WPB Sch 40 normunda olacaktır.

Filtre elemanları sıvı ve katı partikülleri tutacak şekilde imal edilmiş olacaktır. Filtre kovanı, içindeki su seviyesini gösterecek

exproof su seviye gösterge cihazı ile donatılmış olacaktır. Filtre elemanı coallus tipte olacaktır.

Kaynaklar, belgeli kaynakçılar tarafından yapılarak, %10 NDT teste tabii tutulacaktır. Basınç Düşürme istasyonları temel

detayları üretici firmadan temin edilecek ve ilgili gaz kuruluşuna onaylatılacaktır. Basınç Düşüm istasyonlarının muhafazası

(koruması, kabini, kutusu, tel çiti, boyası) ilgili gaz kuruluşunun onayı ile yapılacaktır. Basınç Düşüm istasyonlarına topraklama

yapılacaktır.

PE Doğalgaz Borusu:

Boru malzemesi, kimyasal ve mekanik olarak aşağıda verilen standartlarla uygunluk içerisinde olacaktır.

- TS 10827,API 5 LE,BGC/PS/PL 2 PART 1 & 2,BGC/PS/PL 3 PART 1 & 2

Yukarda belirtilen tip ve çaplardaki polietilen boruların ve polietilen fittinglerin temininde ilgili gaz kuruluşundan mutlaka

onay alınacaktır.

Polietilen boru ve fittinglerin iç ve dış yüzeyleri, düzgün, üniform, temiz, deliksiz, çentiksiz ve ezilmemiş olmalı ve kullanış

süresini tesir edecek diğer hatalar bulunmayacaktır. Bütün fittingler, monte edilecekleri boruların SDR’sine uygun olacaktır. 125mm

dış çap dahil, polietilen borular için kullanılacak bütün fittingler, EF (Elektro Füzyon) tipinde temin edilecektir.

Polietilen SDR 11 boruların temini, nakliyesinin yapımı, Elektro Füzyon ile kaynaklarının yapımı, kanal içine indirilmesi,

gerekli her türlü işçilik, malzeme zayiatı araç ve gereç, müteahhit kârı bu şartnameyle ilgili birim fiyatına dahil olacaktır.

Polietilen boru ve fittingslerinin kaynakları ile ilgili teknik şartlar ve montaj yöntemleri için; “DOĞALGAZ DAĞITIM SİSTEMİ

ALTYAPI ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMESİ” Bölüm-6’ daki kriterlere uyulacaktır.

Polietilen Boruların Döşenmesi, Kanal Kazısı-Kumlama-Kapama:

Borunun Hendek İçine Yerleştirilmesi:

Çelik ve polietilen boru hendeğe indirilmeden evvel hendek içerisinde 10 cm. yumuşak malzeme (kum veya ince toprak)

serilmelidir. Boru hendeğe yatırıldıktan sonra boru üst yüzeyine 30 cm.’ye kadar yumuşak malzeme doldurulacaktır. Borunun

üzerine “DOGALGAZ” yazılı renkli bir uyarı şeridi çekilecek ve şeridin üstü hafriyat toprağı ile doldurulacaktır. Boru üst yüzeyine

kadar minimum derinlik 80 cm. olmalıdır. Hendek içine konulacak, her türlü kum, toprak ve hafriyat malzemesi için ilgili gaz

idaresinden olur alınacaktır.

(Bakınız : Doğalgaz Dağıtım Sistemi Altyapı Özel Teknik Şartnamesi)

Emniyet Mesafeleri:

Doğalgaz borusunun diğer yeraltı yapılarına ve binalara minimum emniyet mesafeleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Muhafazalı Geçişler:

27

Borunun aşırı yüke maruz kaldığı (ağır trafiği olan yollar vs.) yerlerde veya diğer yeraltı yapılarıyla gerekli emniyet

mesafelerinin sağlanamadığı durumlarda muhafaza içerisine alınması gereklidir. Yüklenici, muhafazalı geçiş istenilen yerlerde, bu

geçişi yapmakla sorumludur.

Muhafaza borusunun çapının, dogalgaz borusu dış çapından en az 15 cm. büyük olması gerekir. Borunun muhafaza

borusu içinde kalan kısmına ve uçlardan 1 m. mesafeye kadar çift kat kaplama yapılması gerekir. Muhafaza borusu ve dogalgaz

borusunun birbirine teması önlemek için araya plastik ayırıcılar konulmalıdır.

Muhafaza borusu mekanik mukavemeti artırmak amaçlı yapılıyorsa, su ve yabancı madde girişini önlemek için uçları

kauçuk nevi bir malzeme ile kaplanmalıdır. Sızdırmazlık amacı ile muhafaza borusu konuluyor ise; uçları çok iyi kapatılarak

sızdırmazlık sağlanmalı ve üzerine nefes borusu konmalıdır. Yol geçişleri muhafaza borusu ile yapılabileceği gibi Beton plaka

detayları da uygulanabilir.

Boru tesisatı (tüm kaynak noktaları ve fittingler dahil) polietilenle kaplanacaktır. (TS 2169) Yeraltı ve yerüstü borularının

elektriksel yalıtımı için izolasyon flanşları konulacaktır. (yerden 0.5 m. yüksekliğe) (TS 5141). Katodik Koruma yapılacaktır.

Yerüstü Boruları :

Yerüstü boru hatlarının, diğer yerüstü borularıyla paralel gitmesi durumunda en az boru dış çapı kadar bir mesafeden geçmesi

gerekir. Gaz borusu, agresif akışkan taşıyan ve dış yüzeyi terleme yapan boruların altından geçmemelidir. Yerüstü boru hatları

koruyucu boyalara boyanmak suretiyle korozyondan korunabilir. Boyama işlemleri belli periyotlarla tekrar edilmelidir (TS 5141).

Yerüstü hatlarına topraklama yapılacaktır. Yerüstü boruları yeterli şekilde desteklenmeli ve temas yüzeylerini koruyacak tedbirler

alınmalıdır.

Polietilen Boru Kaynağı:

Polietilen Boru Bağlantıları:

Polietilen parçaların birbirine eklenmesi elektrofüzyon ile ve uygun ekipman kullanılarak yapılacaktır. Elektrofüzyon ekleme

parçaları malzeme şartnamesine uygun olacaktır. Elektrofüzyon ekleme parçaları ve erkek uçlu polietilen parçalar (Dirsek, Te,

Redüksiyon) aynı imalatçıdan temin edilmiş olmalıdır.

Elektrofüzyon işlemi boru yüzey sıcaklığı - 5 ºC ve + 35 ºC arasında yapılabilir. Boru yüzey sıcaklığı - 5 ºC altında

olduğunda elektrofüzyon yapılacak yer bir çadır içine alınarak ve dolaylı olarak ısıtılarak uygun sıcaklığa getirilebilir. Güneşli

zamanlarda da boru yüzey sıcaklılığının 35 ºC’yi geçmemesi için elektrofüzyon işlemi yapılacak kesim, işlem öncesinde ve işlem

süresince bir gölgelikle güneş ışınlarından korunacaktır.

Elektrofüzyon işlemi ve soğuma süresi boyunca boru uçları ve ekleme parçaları kelepçelerle sabitleşmiş olacaktır. Boru uçlarının

elektrofüzyon ekleme parçalarının içine girmeyecek kadar oval olduğu hallerde, ovalliği azaltmak için kelepçe kullanılacaktır.

Kelepçe uygularken borunun zedelenmemesine özen gösterilecektir.

Elektrofüzyon işleminin yarıda kaldığı hallerde, işlem tekrarlanmayacak, ekleme parçası kesilip çıkarılacaktır. Boruya servis Te’si

kaynatılırken boru içinde 4 bardan fazla basınç olmamalıdır.

Polietilen Boru – Çelik Boru Bağlantıları:

Polietilen boru -çelik boru bağlantıları özel yekpare geçiş parçasının çelik ucunun çelik boruya kaynatılması ve polietien

ucunun polietilen boruya elektrofüzyon manşonla eklenmesiyle yapılacaktır. Flanşlı bağlantı yapmak gerekirse parçanın çelik ucuna

flanş kaynatılabilir.

Polietilen – Çelik geçiş parçasının montajında aşağıdaki tedbirler alınmalıdır.

28

Polietilen ve çelik borunun eksenleri aynı olmalıdır. Geçiş parçası hiçbir kasıntıya maruz kalmamalıdır. Çelik ucun kaynağı yapılırken

polietilen kısım korunmalı, kaynaktan bir hasar görmemelidir. Parçanın çelik kısmı ve çelik boru korozyodan korunmalıdır.

Servis Hatları:

Toprak üzerinde Servis kutusuna kadar döşenecek Polietilen boru, kılıf içerisine alınacaktır. Servis hatlarının yapımında Servis Te’si

(tapping Te) kullanılmayacak tam akış kapasitesi saglamak üzere ana hattan tam geçişli TE ve redüksiyon parçalar kullanılarak

yapılacaktır.

Servis Te’lerinin kullanımına sadece, Polietilen şebekenin testi, işletmeye alınması veya acil by- pass yapılması

durumlarında izin verilecek, bu hallerde de servis Te’si delindikten sonra kapagın sızdırmazlıgı mutlaka kontrol edilecektir.

Gazla doldurulmuş yeni şebekedeki servis hatları şebeke ile aynı anda kontrol edilecektir. Servis hattını yada şebekeyi gaz

ile doldururken servis vanasında elektrik akım boşalmasını engellemek için boşaltma vanası ve diger metal parçalar

topraklanmalıdır.

Polietilen Boru Hattı Döşemesi Sırasında Alınacak Özel Önlemler:

Isı PE maddesinin özelligini bozabileceginden polietilen boru döşemesi sırasında alev, sıcak hava veya başka ısı

kaynaklarından korunmalıdır. Polietilen borular yüksek elektrik dirençligi sebebiyle aşırı statik ile yüklenir, bu nedenle hava/gaz

karışımını yakacak kıvılcım oluşturmaları engellenmelidir.

Çelik ve Polietilen Boruların Kontrol ve Test Kuralları:

Dogalgaz tesisatı ile ilgili testler ilgili gaz kuruluşunun bilgisi ve denetimi altında yapılacaktır.

Dogalgaz tesisatı, montajı bitiminde mukavemet ve sızdırmazlık testine ek yerleri tabii tutulacaktır. Test işlemleri

tamamlanıncaya kadar, boru hattının üzeri kapatılmamalı, baglantı yerleri ve fittingler izole edilmemelidir. Test edilen kısımdaki

vanalar tam açık pozisyona getirilmelidir. Vanalar test edilen kısmı ayırmak amacıyla kullanılmamalı, bu işlem flanşlar arasında

yerleştirilecek test plakaları ile yapılmalıdır. Test esnasında boru hattı boyu emniyet şeridi ile sınırlanmalı ve testle ilgili personel

dışındaki kişiler bu bölgeye girmemelidir. 6 bar basıncı kadar testler hava ile yapılacaktır.

Gaz kontrol hatlarındaki baglantı yerleri giriş vanasından itibaren devreye alma sırasında köpükle kontrol edilmelidir. Tesis

içi ikincil basınç düşürme istasyonları da teste tabii tutulacaktır.

Gaz Verme – İşletmeye Alma:

Gaz verme işlemi sızdırmazlık testinden hemen sonra yapılmalıdır. Bu mümkün olmadıgı taktirde, şebeke içindeki basınç 1

bar’a çıkarılarak gaz verilene kadar bekletilmelidir.

Gaz vermeden en az üç gün önce gaz verme yöntemi ve gaz vermede kullanılacak ekipman ve gaz vermede görev alacak

personel listesi idarenin onayına sunulacaktır. Gaz verme günü gaz vermede kullanılacak ekipmanın tamamı (vana,hortum, vana

kolları, alev tutucular, gaz ölçüm cihazları) hazır olacaktır.

Şebekenin havasının alınacağı noktalar emniyet şeritleri ve bariyerlerle emniyete alınacak ve her noktada yeteri kadar

yaygın söndürme cihazı ve gaz maskesi bulunacaktır. Gaz verme onaylanan programa göre yapılacak ve her hava alma

noktasından %100 gaz gelene kadar hava alma işlemine devam edilecektir.

Gaz verme ve hava alma için açılan çukurlar şartnameye uygun şekilde doldurulacaktır Şebeke işletmeye alındıktan sonra

şebekede bir tamirat yapmak, veya şebekeye bağlantı yapmak, gerektiğinde gaz akışı şebekedeki vanalar ile kesilmiyorsa, boru

özel boğma ekipmanı ile boğularak gaz akışı kesilebilecektir.

29

Kullanılacak boğma ekipmanı boğulacak borunun çapına ve et kalınlığına uygun olmalı, boruyu gereğinden çok ezerek

borunun zedelenmesine meydan vermeyecek şekilde tasarlanmış olmalıdır.

Boğma ekipmanı tamir veya bağlantı yapılacak yerde kullanılacak ekleme parçasının kenarından boru çapının en az 4 katı

uzaga uygulanmalıdır. Bu konuda varsa boru üreticisinin talimatlarına uyulmalıdır.

Bağlantı veya tamir bittikten sonra boğma ekipmanı hafifçe gevşetilerek yapılan bağlantı köpükle test edilecek kaçak yoksa

boğma ekipmanları sökülecektir.

Boğma ekipmanı söküldükten sonra boğma işlemi uygulanan yere özel bir kelepçe uygulanarak borunun eski haline

gelmesi sağlanacaktır.

Boğma işlemi uygulanan yere aynı yere bir daha boğma işlemi uygulanmamasını önlemek için, kalıcı bir bant yapıştırılarak

işaretlenecektir.

Polietilen elektrik iletkenliği çok az olan bir malzeme olduğundan, boru içinden gaz geçerken statik elektrikle yüklenir. Bu

elektrik yükü, tamir veya bağlantı yapılırken borunun kesilmesi esnasında kaçan gazı tutuşturarak kazaya sebep olabilir. Bunu

önlemek için işlem yapılan yerde polietilen boruya kalınlığı en az 2 mm. genişliği en az 25 mm. pamuklu bez şerit birkaç tur

sarılacak; şeridin ucu topraga çakılan boyu en az 20 cm. bir metal çubuğa bağlanacak, bez şerit ve topraklama çubuğunun

etrafındaki toprak sık sık sulanarak işlem süresince devamlı ıslak tutulacaktır.

8.3 Brülörler:

Sistemde ısıtıcı akışkan olarak doğalgaz kullanılyorsa ve aksi projede belirtilmemişse brülörlerin yarısı (sistemde tek brülör

varsa tamamı,tek sayıda brülör varsa kapasite olarak yarı kapasite olacak şekilde boyutlandırılarak) çift yakıtlı (fuel-oil ve doğalgaz)

olacaktır.

1.1 - Doğalgaz/Fuel-Oil Çift Yakıtlı Brülör:

1. Brülör basınçlı tip, MONOBLOK gövdeli olmalıdır.

2. Alüminyum döküm gövde üzerinde fuel-oil pompası, hava presostatı, gaz yolu ekipmanları, kelebek vana, kumanda panosu, fan

ve fan motoru, elektrikli ön ısıtıcı depo ve gaz ve fuel-oil için iki ayrı tamburdan oluşan modülasyon grubu takılmış bulunmalıdır.

Brülör hem gaz hemde sıvı yakıtta oransal çalışmalıdır.

3. Yanma başlığı üzerindeki kayar bağlantı flanşı ile brülör her marka kazan yanma odası içine gerektiği kadar yerleştirilebilir.

4. Namlu üzerindeki yanma başlığı kontrol düğmesi ile türbülatör diski ayarlanabilmelidir.

5. Brülörün oransal çalışabilmesi için tambur sistemine ilave olarak PID kontrol imkanı sağlayan ısıl güç regülatörü yerleştirilmiş

olmalıdır.

6. Brülör kumanda panosunda hem manuel yakıt seçme anahtarı hemde otomatik yakıt değiştirme sistemi bulunmalıdır. Gaz basıncı

tanımlanmış bir değerin altına düştüğünde brülör otomatik olarak sıvı yakıt yakmaya başlamalıdır.

7. INI EN ISO 9001 standardına uygun imal edilmiş olmalıdır

2.1- Tam Otomatik Isıtıcılı Brülör:

Brülör fuel-oil ile kullanılmaya elverişli, ısıtıcılı, tam otomatik mekanik tip olacaktır. Brülör, gürültüsüz işleyen ve yanma

hücresinin bazı noktalarında ısı farklılıkları oluşturmayacak şekilde çalışacaktır. Brülör tam bir püskürtme ve tam bir yanma

sağlanacak şekilde yakıtı hava ile etkili bir şekilde karıştırma yapabilecektir. Çekilen hava, tam bir yanma sağlayacak kalitede,

30

olacak, fakat mevcut olan baca kaybı ile birlikte gereksiz oranda fazla, hava meydana gelmesine yol açacak miktarda olmayacaktır.

Brülör tıkanmadan ve arızasız olarak çalışacak ve en az istenilen kazan kapasitesini verecektir. muayene, temizlik ve diğer amaçlar

için uygun olacaktır. sağlanan yakıt miktarının, primer ve sekonder havanın uyumlu kontrolünü sağlayacaktır. Fuel-oil için

kullanılacak brülör doğrudan elektrikli ateşleme sistemi ile teçhiz edilecektir. TSE kalite belgeli olacaktır. Tam otomatik, 20 (yirmi) Kg

/ Saat e kadar kapasitede olanlar 50º ( 122 ºF) sıcaklıkta 100 – 225 SSU vizkositeli 20 – 60 Kg/saat kapasitede olanlar 50º (122 ºF)

sıcaklıkta en çok 40 SFS vizkositeli 50 Kg /Saat ten daha yukarı kapasitede olanlar 50º ( 122 ºF) sıcaklıkta 300 SFS vizkositeli yağ

yakıt ile çalışır kazan kapağına veya özel madeni kaidesi üzerine sağlam vaziyette bağlanmış çelik sac, alüminyüm veya pik

dökümden özel gövdesi, gövde üzerinde uygun evsaf ve güçte uygun elektrik motoru, motor miline bağlı hava fanı ve yakıt pompası

veya paletli kompresörü, hava ayar damperi, hava türbilatörü, ilk ateşlemeyi temin etmek üzere yüksek gerilim transformatoru,

ateşleme elektrotlerı ve elektrot kabloları, fotosel ( fotorezistans ) kumanda süresi ile ön süpürme süresi aşağıdaki tabloda belirtilen

değerde olacaktır. Pompalı tiplerde : hava ayar tertibatı, gerekli sarfiyata uygun brülör memesi gerektiğinde brülör tipine göre

kumandayı fotosel rölesinden alan manyetik veya basınçlı yakıt kapatma ventilleri ( selenoid ), yakıtın vizkositesini düşürerek

atomizasyonu çok iyi duruma gelmesini sağlamak üzere ve en çok yakıtı kapasitesinde saatte en az 50º sıcaklık farkı verebilecek

güçte elektrikli ön ısıtıcısı ve ön ısıtıcısı üzerinde atomizasyon sıcaklığını kontrol etmek üzere, ısıtıcıyı devreden çıkartmak ve

devreye sokmak için termostat, brülör çalışmazken veya ısıtıcı devrede iken genleşen yakıtın memeden akmasını önleyen tertibatı,

ısıtıcı pompa ve meme arasında dahili boru donanımı, yakıt bağlanması için flexıbl hortumları olacaktır. Kompresörlü tiplerde: filtreli

temiz hava ventili, hava ve su alma muslukları, bıçaklı filtreli, termostat kontrollü elektrikli ısıtıcılı ve ısıtıcı kabı; yakıt ayar el valfi, el

valfi ile filtre devresi üzerinde selenoid vanası, yakıt bağlantısı için flexıbl hortum olacaktır. Her iki tip için: neme karşı korunmuş

elektrik tablosu, tablo üzerinde sarı, yeşil ve kırmızı renklerde çalışma, arıza ve ısıtıcı için gömme sinyal lambaları, buşonlu

sigortaları, trifaze motorlar için uygun amperajda termik ve manyetik koruyuculu şalteri, tablo için kablo bağlantıları, brülör ile brülör

tablosu arasında onaylı projesine uygun olarak gaz borusu içinden elektrik kabloları ile bağlantı yapılması gerekmektedir. ( Tablo

üzerindeki bazı elemanlar brülör üzerine monte edilmiş olabilir )

2.2 Tam Otomatik Gaz Brülörü:

Brülörler TS 11392 EN 676 belgeli olacaktır. Gaz havayı basınç altında karıştırarak yanmayı temin edecek koşulları gerekli emniyet

elemanları sayesinde sağlayan, yanma başlığı, türbilatör yavaş açılıp hızlı kapanan çalıştırma selenoid valfi, minimum gaz basınç

presostatı, hava basınç presostatına haiz, ateşleme elektrotları ve iyonizasyon elektrotu ile ateşleme trafosuna sahip, uygun

kapasiteli hava fanı ve motoru ile kablo donanımları, çalışma ve arıza sinyal donanımları bulunan, kazan kapağı veya metal kaide

üzerine bağlantıyı sağlayacak flanşa sahip komple donanımlı olacaktır.

3.1- Brülörler; emniyetle çalışmaları bakımından ;

TS EN 230, TS EN 264 ve ilgili diğer Türk Standartları esaslarına uygun olacaktır.

a) Brülör alevinin gözetlenebilmesi için kazanın uygun yerlerinde gözetleme delikleri bulunmalıdır.

b) Sıcak hava ile ısıtma tesisatında, vantilatörün durması veya durdurulması hallerinde brülör otomatik olarak beklemeye

geçmeli veya durmalıdır.

c) Buhar kazanlarında, su seviyesinin en alt seviyeden daha aşağı düşmesi halinde, brülör beklemeye geçmeli veya

durmalıdır.

d) Kapasitesi 30 kg/saat kadar olan brülörler mekanik veya otomatik olatak kapatılabilen bir hava ayar damperi kullanılıyorsa

yanma hücresine, yakıt püskürtülmesi başlamadan önce, asgari 5 saniye; kapasitesi 30 kg/saat ve daha fazla olan brülörlerin

hepsinde asgari 15 saniye, ön süpürme havası verilmelidir.

31

e) Yakıtın püskürtülmesi esnasında, alevin geç teşekül etmesi veya teşekül etmemesi, alevin sönmesi hallerinde, brülör,

fotosel kumanda müddetleri içinde bloke hale otomatik olarak gelmelidir. Bu gibi hallerde çiğ yakıtın kazan, külhanına

püskürtülmesine müsaade edilen müddetler ( fotosel kumanda müddetleri ) TABLO – 1 de gösterilmiştir.

Tablo – 1 Fotosel Kumanda Müddetleri

Brülör kapasitesi ( Maksimum )Fotosel kumanda müddeti takriben10 kg / saat ‘ e kadar45 saniye10 – 30 kg /saat ‘ e kadar10

saniye30 kg /saat ve daha yukarı5 saniye

f) Brülörün bekleme durumunda veya süpürme durumunda brülör memesinden yakıt damlamasını engelleyecek tedbirler

alınmış olacaktır.

g) Brülör, normal çalışma rejiminde hava fazlalık katsayısı % 40’ ı ( hacimsal ), baca gazında CO miktarı 0.001 ‘ i

aşmayacaktır.

h) Yağ yakıt yakan kazanlar ile katı yakıtlı kazanlar beraber olarak bir teshin santralinde kurulduğu takdirde, katı yakıt yakan

kazanların işletilmesi dolayısı ile yağ yakıt borularının ve brülörlerin tehlikeli bir şekilde ısınmalarına mani olunacak tertip ve tedbirler

alınacaktır.

i) Yakıt borularının ısıtılması gerekiyorsa buhar veya sulu ısıtma kılıfı yapılacaktır. Boru ve kılıflar için dikişli siyah boru

kullanılacaktır. Tanka giden sıcak su veya buhar boruları ile yakıt borularının birlikte tecrit edilmeleride aynı amacı taşıyabilir.

j) Depo ile brülör arasındaki yakıt borularının tamamının kolayca sökülebilmesi için gereken bağlantılar rekorlu yapılacaktır.

k)Normal çekişli kazan deyimi; azami kapasite ile yanış anında külhan ön kısmında azami ( - 2 mm. Ss ) basınç sağlayan kazan

donanımları için kullanılmıştır.

8.4. Kontroller:

a. Su Sıcaklık Kontrolü: Kazan suyu, sıcaklığı önceden ayarlanan noktaların altına düştükçe veya üstüne çıktıkça yanma havası

damperinin otomatik olarak açılmasına ve kapanmasına neden olan ve böylece yanmayı kontrol eden bir kazan termostatı

vasıtasıyla oldukça sabit bir sıcaklıkta tutulacaktır.

b. Elektronik Alev Kontrol Cihazı: Herhangi bir sebepten dolayı alevin sönmesi veya otomatik ateşlemenin gecikmesi halinde tüm

sistemi tamamen durduracak bir otomatik yanma kontrol sistemi temin edilecektir. Sistemin bu tip arızalar nedeniyle durmasıyla bir

ikaz lambası otomatikman yanacaktır. Tekrar kurma (reset) elle yapılmalıdır.

c. Kazan Termometresi: Kazan suyu sıcaklığım belirtecek bir termometre takılacaktır.

d. Kazan Basınç Göstergesi: Her kazan direkt okunabilen kadranlı tip basınç j göstergesi ile teçhiz edilecektir.

8.5. Isıtma Radyatörleri:

Dökme demirden (kolonlu) ve TS EN 442 - 1/2/3’e uygun olacak, ayrıca idarenin isteği doğrultusunda (projede belirtilmişse)

farklı tercih yapılabilecektir.

Radyatörler duvardan en az 4 cm aralıklı, döşemeden en az 6 cm yükseklikte monte edilecektir. 35 dilimden veya boyu 1/6 m fazla

olduğu takdirde ters dönüşlü olarak monte edilecektir.

8.6. Fan Coil Cihazları:

32

Hem ısıtma hem soğutmada kullanılacak, bakır boru alüminyum kanatlı serpantinli yoğuşma tavaları ile birlikte, 3'den fazla

motor devirli ses basıncı seviyeleri orta devirlerinde ortalama 35-40 dBA olacak, hava üfleme menfezi ayarlanabilir ve ön panel saç,

yan paneller plastik mamul olacaktır. EU2 tip filtre dahil olacaktır. Karışım havalı fan-coillerde manuel damper bulunacaktır. Asma

tavan içinden kalan Fan-coil cihazları kasetsiz tipte olacaktır.

8.5.1 Fan-coill cihazlarının montaj ve uygulanması :

a) Bütün kolon ve branşman boruları siyah boru olacak mümkün olduğunca kaynaklı imalat yapılacaktır.

b) Döşeme tipi fan-coillerin montajında, ünite terazisinde monte edilecek drenaj borularına yeterli eğim verilecektir.

c) Drenaj boruları galvaniz olacaktır. Fan-coiller ana boruya flexibl boru ile bağlanacaktır. Fan-coill vanaları yoğuşma tavası

hizasında olacaktır.

d) Asma tavan içindeki fan-coil cihazlarının emiş ağzı ile dönüş havası menfezi arasında flexs boru ile bağlantı yapılacaktır.

e) Dönüş havası menfezine ayrıca kolay sökülüp takılabilen bir filtre(EU2 TİP )konulacaktır.

f) Yoğuşma tavasından alınan fan-coill drenaj, ana drenaj borularına bağlanırken % 2 eğim verilecektir. Dirsek yapılmasından

kesinlikle kaçınılacaktır.

g) Yoğuşma tavalarındaki drenaj çıkışı ½ “ dır. Ancak tava içinde biriken tozlar soğutmaya geçildiğinde çamur haline

dönüşmesi ihtimali göz önüne alınarak fan-coill drenaj borusu en az ¾ “ olacaktır.

h) Drenaj borularının çap tayininde amprik formüller uygulanarak boru çapları tesbit edilmekle birlikte uygulama esnasında

birkaç fan-coilli toplayan yatay hattın 1 ¼ “ düşey drenaj kolonları 2 “, kazan dairesindeki yatay ana toplamalarda 2 “ olacaktır.

i) Motorlu kontrol vanaları kullanıldığında, kesme vanası ve mutlaka pislik tutucu kullanılacaktır. Fan-coillerin altına kolon

boşaltma musluğu konulacaktır.

j) Isıtıcı ve soğutucu akışkan boruları ile birlikte fan-coill vanalarıda izole edilecektir.

k) Kaşe içine konulacak fan-coiller gizli tip ( kasetsiz ) olacak kaşenin ön tarafında altta en az 10 cm. hava alma mesafesi

bırakılacaktır.

l) Bakım, servis ve filtre temizliği için kaşenin ön tarafı açılabilir olacaktır.

m) Gizli tavan tipi ( kasetsiz) fan-coill cihazlarına dönüş havası menfezi konulacak ve müdahale kapağı yapılacaktır.

n) Gizli tavan tipleri devreye alınırken müdahale kapağı açık bırakılarak kontrol işlemleri yapıldıktan sonra kapatılabilecektir.

o) Gizli tavan tipleri montajında, fan-coill terazisinde sallanmayacak şekilde asılacak, tavan ile fan-coill arasına lastik vs gibi

titreşimi önleyecek elemanlar konacaktır.

p) tavan içindeki gizli tip fan-coillerin üfleme ağzı ile üfleme menfezi arasında esnek bağlantı olacaktır.

q) Fan-coill termostatı, fan-coill üfleme havasından etkilenmeyecek, güneş almayan iç duvarda yerden 150 cm yüksekliğe

konulacaktır. Eğer bir kapı yanında ise kapıdan en az 30 cm uzaklıkta olacaktır.

r) Fan-coill termostat kontrolü yanında zon kontrolüde yapılacaktır.

s) Balansın kolay yapılabilmesi için fan-coillerde ters dönüşlü boru sistemleri uygulanacaktır. Peş peşe sıralanan fan-coillerde

ana braşman hattına ayar vanası konacaktır.

33

8.7. Kapalı Genleşme Tankı:

(TS 11424 ve en az TS 2162 EN 10025 e uygun ve Fe 37-2 den mamül edilmelidir.) Isıtma ve soğutma sisteminde

kullanılacaktır. Tanklar membranlı tip olacak, membranlar kauçuk esaslı olacak, 10 Lt, 100°C çalışabilecektir. Tanklar azot gazı ile

basınçlandınlacaktır. Depo gövdesi özel silisyumlu saçtan, derin sıvama presleme ve faz altı kaynak tekniği ile imal edilmiş,

elektrostatik toz boyalı veya özel epoksi boyalı olacaktır. Depolar emniyet ventilleri ile birlikte verilecektir. depo kapasiteleri

projelerde hesaplamalara göre verilecektir. Tankın su bağlantısı flanşlı olacaktır. Tank ayakları çelik boru ve profillerden yapılmış

olacaktır. Tankın gaz tarafından bir gaz doldurma valfi, manometre bağlantısı ve gözetleme kapağı bulunacaktır. Tank membran

yırtılmasını belirten bir alarm sistemi olacktır.

8.8. Otomatik Kazan Besleme Suyu Ventilleri:

Kazan suyu otomatik olarak, kazan dairesinde yumuşak su hattına vana veya musluktan sonra bağlanacak ve kazan su

doldurma sistemine irtibatlandırılacaktır. Tesisat suyunun şebekeye kaçmasını önlemek için çek-valf sistemi olacaktır. Ventil giriş

basıncı max.10 bar, çıkış basıncı 0.5 ila 3 bar arasında ayarlanabilecektir. Max. İşletme sıcaklığı 90°C, manometre bağlanma ağzı

X,, kazan çıkış ağzı 1f2,, veya %" olabilecektir.

8.9-Vanalar:

Radyatörlerde ve Fan-coili cihazlarında TS EN 215 , TS 579'a uygun Radyatör musluğu kullanılacaktır.Sadece Projede

belirtilen radyatörlerde ve fan coil cihazlarında giriş hatlarında termostatik vana teçhiz edilecektir. Vana seçimleri ilgili Fan-coil

cihazlarının KVS değerleri dikkate alınarak seçilecektir.

8.10. Isıtma Radyatörleri ve Borular :

Konsollar ve Kelepçeler: TS 1107’e uygun olacaktır.

8.11. Havalıklar:

Uygulamaya göre vidalı ya da flanşlı bağlantılı otomatik tip alacaktır.

8.12. İzolasyon Malzemesi:

Müşterek Tesisat boru izolasyon bölümüne bakınız.

8.13. Fuel-oil Depolama Tankı:

TS 712, TS 458, TS 8991 Isıtıcılı Fuel-oil depolama tankı çizimlerde belirtilen kapasitede olacaktır. Yakıt doldurma, havalık

ve yakıt brülör bağlantıları da dahil olmak üzere tankta, tüm boru bağlantıları için kaynaklı takviye dişli delikler olacaktır. Fuel-oil

depolama şekli binaların yangından korunması hakkındaki yönetmeliğe uygun olacaktır. Yakıt seviye göstergesi bu tanka tesis

edilecektir.

8.14. Yakıt Borusu ve Ekleme Parçaları:

Yakıt boruları, demir ekleme parçaları ile birlikte standart ağırlıkta siyah çelikten olacaktır. Yeraltında ve dış beton duvar ve

döşemelerden geçirilecek çelik borular bir kat kömür katranı astar ile iki kat enamel kömür katranı ile kaplanacaktır. Borular

koruyucu kaplama ile kaplanmadan önce test edilecekler, tel fırça ile solvent ile iyice temizleneceklerdir. Bütün yön ve ebat

değişimleri dökme demir ekleme parçaları ile yapılacaktır. Eğilmiş borulara müsaade edilmeyecektir.

8.15 . Isıtma cihazlarının çeşitli su ve gaz özelliklerinden zarar görmemesi için alınacak tedbirler:

34

a) Kazanlarda cins ve kullanışına göre besi suyunun özellikleri ilgili Türk standardına veya idarece kabul edilecek Uluslar arası

bir standarda uygun olarak tayin edilecek ve tesisin bu özellikte su ile beslenebilmesi için gerekli tedbirler alınacaktır. su yumuşatma

sisteminden besleme yapılacaktır.

b) Buhar kazanlarında besi suyunun soğuk verilmesi ihtimaline karşı kazanlara koruyucu tedbirler alınacaktır. Yağ yakıt veya

kok yakan kazanlarda alev veya ateşin direk tesirlerine karşı gerekli tedbirler alınacaktır.

c) Yakıt içindeki kükürt oranına uygun şekilde gerek kazana suyun giriş ve çıkış sıcaklıklarının ayarlanması, gerek idarece

kabul edilebilecek başka tedbirlerle kazada meydana gelebilecek korozyonu asgariye indirilmesi sağlanacaktır. Tecriti gereken

borular toprak içersinden döşenmeyerek, kanallar içersine döşenecektir.

8.16 . Buhar Tesisatı:

A) GENEL ESASLAR :

1. 16 - Bütün basınçlı kaplar; ilgili Türk Standardına veya idarece kabul edilecek Uluslar arası bir standarda uygun olarak

projelenmiş, imal edilmiş, imalat kontrolü yapılmış, denenmiş donatılmış olacaktır.

2. 16 - Bütün emniyet cihazları ilgili Türk standardına veya İdarece kabul edilecek Uluslar arası standartlara uygun olacak ve kalite

belgesine sahip olacaktır.

3. 16 - Ana buhar hatlarına kondensin artmasına uygun olacak bir şekilde eğim verilmelidir. Eğim buhar gidiş yönünde 1/70

oranında yapılacaktır. Kazandan sonra bir yükselme ( tersine eğim ) varsa çap büyütülecektir. Uzun boru hatlarında dizayn testere

dişi şeklinde olacaktır.

4. 16 - Mümkün olduğunca kondensin tamamı kazan dairesine geri döndürülmeli ve kondens hatlarına kazan dairesine gidiş

yönünde eğim verilmelidir.

5. 16 - Buhar taşıma hatlarında, hat çapına ve sistem dizaynına uygun olarak 30 ila 50 m. De bir kondens cebi yapılmalı kondens

stoplar bu noktalara bağlanmalıdır. Kondens cebi genişliği, projede aksi belirtilmemiş ise DN 100 çapa kadar hat çapı ile aynı çapta,

daha büyük çaplı borularda, hat çapından iki küçük çapta ( DN 100 den küçük olmayacak şekilde seçilmelidir.

6. 16 - Bütün kondens stoplar hava tahliyesini yapabilir özellikte olacaktır. Hat sonlarına ve yükselme noktalarına konulacak

termostatik hava tahliye elemanları ile hava tahliyesi sağlanacaktır.

7. 16 - Bütün basınç düşürme noktalarında, basınç düşürme vanası öncesine bir adet seperatör, pislik tutucu, uygun scalalı

manometre ve izolasyon vanası kullanılacaktır. Pislik tutucu filtresi yere paralel olacak şekilde monte edilecektir. Basınç düşürücü

vana sonrasında uygun scalalı bir manometre, emniyet vanası ve izolasyon vanası kullanılacaktır.

8. 16 - Kolonların ve diğer ekipmanların bağlanmasında belirli bir eğim verilecektir. Sıcaklık değişiminin etkisi ile oluşacak uzama

ve kısalmalar kompansatör kullanılarak veya uygun ebatlı omegalar ile kompanze edilecektir. Omegaların kullanılması durumunda,

giriş yönünde yapılacak kondens cepleri ile kondens tahliye edilecektir.

9. 16 - Kondens stopların girişinde mutlaka pislik tutucu kullanılacaktır.

10. 16 - Buhar ana dağıtım borularından alınacak branşmanlar mutlaka üstten yapılacak bunun sağlanamadığı yerlerden,

kondens cebi yapılarak, kondensin tamamen alınması sağlanacaktır.

11. 16 - Alçak basınçlı buhar tesisatlarında da uygun açma basıncına ayarlanmış emniyet vanaları kullanılacaktır.

35

12. 16 - Tesisat kazan dairesinden itibaren birkaç ana dağıtım borusuna ayrılıyorsa bir kolektörden vana ile ayrılmalar

yapılacaktır. Bütün buhar tüketim yerlerine manometre takılabilmesi için gerekli imkan sağlanmış olacaktır.

13. 16 - Buhar ve kondens tesisatı üzerinde kullanılan tüm armatürler ve borular tekniğine uygun olarak müdahaleye imkan

sağlayacak şekilde yalıtılmış olacaktır.

8. 17. Sıcak Su ve Isıtma Tesisatı

A) GENEL ESASLAR :

Sıcak sulu ısıtma tesisatında kullanılacak tüm cihaz ve armatürlerin sıcaklık ve basınç standardına göre uygun klasta

olmalıdır. ( PN 10, PN 16 vb….)

1. 17 - Kalorifer tesisatı boruları havanın ve suyun tahliyesini mükemmelen sağlanacak şekilde gereken istikametlerde meyilli

döşenecek ve gereken yerlerde havanın ve suyun tahliye muslukları monte edilmiş olacaktır. Ana boru branşman ve kolon ayrılma

noktalarında da bu husus dikkate alınacaktır.

2. 17 - Isınma ve soğumalar dolayısı ile meydana gelecek genleşmelerin en ekonomik ve uygun şekilde alınacak tedbirlerle tesiste

hasar meydana getirmemesi sağlanacaktır. Tesbit, askı, destekleme ve klavuzlama mesnetleri hasıl olacak kuvvetlere daynacak

mukavemette ve onanlı projesine göre monte edildiği noktada ön görülen boru hareketlerine uygun konstrüksiyonda olacaklardır.

Branşman, ayrılma ve birleşme noktalarında da bu hususa dikkat edilecektir.

3. 17 - Boruların düzensiz yükselme ve alçalmalarında mümkün olduğu kadar kaçınılacak, mecbur kalındığında bu noktalardaki

hava ve su tahliyesi problemleri dikkatle incelenecek gerekli önlemler alınacaktır.

4. 17 - Kolonların ve cihazların genleşme, hava tahliyesi, su tahliyesi problemleri göz önünde tutulacak, pürjör, otomatik hava atma

cihazı, hava tüpü, kolon boşaltma musluğu vb…. ile gerekli tedbirler alınacaktır.

5. 17 - Kazan dairesinde birkaç zon ayrılıyorsa veya bir noktada birden fazla branşman ayrılıyorsa kollektor kullanılacak

kollektorden ayrılmalarda ve kolon ayrılmalarında kısma ve kapatma yapabilecek vanalar konarak sistemin debi ve basınç

ayarlanması veya zon, branşman veya kolonun kapatılması temin edilecektir.

6. 17 - Kolektöre giren dönüş ana borusu üzerine termometre monte edilecektir.

7. 17 - Açık genleşme deposu kullanılması durumunda montaj, kontrol, donatım, konum ve tesis bağlantıları yönünden ilgili Türk

standartlarına veya idarece kabul edilecek Uluslar arası standartlara ve tekniğine uygun olacak; en yüksekte olan radyatörden

pompa basıncı kadar yüksekte olması sağlanacaktır. Soğuk bölgelerde: gidiş emniyet borusu deponun en üst seviyesinden

bağlanmışsa deponun donmaması için gidiş emniyet borusundan deponun orta noktası arasında ½ “ vana ile ayarlama imkanı

sağlayan ve depoya dönüş borusunun karşı tarafından bağlanan bir sirkülasyon bağlantısı yapılacaktır.

8. 17 - Projesinde belirtilmemişse kolonlar dışında bütün borular, kolektörler, genleşme deposu vb…. ısı kaybına sebep olacak

kısımlar tecrit edileceklerdir.

9. 17 - Kalorifer tesisatı TS 2192 ‘e uygun olarak yerleştirilmiş ve donatılmış olacaktır.

10. 17 - Her zon ( radyatör, konvektör, fan-coill, boyler, klima-havalandırma santral ısıtıcı serpantinleri, plakalı eşanjör vb…) için

bağımsız pompalar yerleştirilecektir.

11. 17 - Her bir pompa gurubunda emme ve basma kolektörlerinde birer adet manometre takılarak pompa performansının

kolaylıkla izlenmesi sağlanacaktır.

36

12. 17 - Sistemde bina otomasyonu varsa her pompa çıkışına çek-valf konulacaktır. Çek-valfler ( geri tepme ventili ) tercihen “

wafer tip” olmalı ve boru çapında belirlenmelidir. Gerekli durumlarda çek-valf kullanılan borunun boşaltılabilmesi için vana

kullanılacaktır.

13. 17 - Kılıflı boru tesisatında kullanılacak Pex borular sistem basınç va sıcaklığına uygun olarak seçilecek, seçilen boru ve

basınç ve sıcaklık mukavemeti sistem için uygun olacaktır.

14. 17 - Kılıflı boru tesisatı döşenirken direk hatlardan kaçınılmalı mümkün mertebe geniş kavisli montaj yapılmalıdır.

15. 17 - Kılıflı boru tesisatı duvarda devam etmemeli, radyatör altında döndürme ayakları, radyatör bağlantı setleri ve orijinal tijler

kullanılmalıdır.

16. 17 - Kılıflı boru tesisatlarında dağıtım kolektörlerinde her bir hat için mini küresel vana kullanılarak kolektör çapları yeterli kesitte

olmalıdır.

M02-10- Borular :

Müşterek tesisatta ilgili bölüme bakılacak.

M02-11 Test :

Herhangi bir kaplama uygulamadan önce yeni tesis edilmiş olan ısıtma sistemi, radyatörler, borular ve bağlantı parçaları hidrostatik

olarak test edilecek ve 3.2 kg/sq.cm.lik bir basınçta sıkılığı kanıtlanacaktır. Tesisatın testinden sonra ve kati kabulünden önce

Yüklenici, ısıtma sisteminin tatminkar pratikliğini ve çalışma verimini göstermek için idareye tarafından istenebilecek bu tip testler,

sisteme uygulanacaktır, işletme testleri 48 saatlik bir süreyi kaplayacaktır. Testlerle ilgili bir rapor dört kopya halinde idareye

verilecek ve aşağıdaki belirli bilgileri de içerecek ve bunlarla sınırlı kalmayacaktır. Bu şartnamelerin MG bölümünde gösterildiği

şekilde test rapor formları kullanılacaktır.

a) Saat, tarih ve test süresi

b) iç ve dış kuru termometre sıcaklık

c) Kazandaki su basıncı

d) Kazandan çıkan su sıcaklığı

e) Sistemde dönen suyun kazan girişindeki sıcaklığı

f) Kazan markası, tipi, seri numarası, tasarım basıncı ve kapasitesi

g) Yağ brülörünün markası, modeli ve nominal kapasitesi ile brülör motoruna ait ampermetre ve voltmetre ölçümleri

h) Su sirkülasyon pompası (TS 515) markası, modeli ve nominal kapasitesi ve işletme sırasında pompa motoruna ait ampermetre ve

voltmetre ölçümleri

i) Brülördeki fuel-oil sıcaklığı ve basıncı

j) Kullanılan fuel-oil numarası

k) Kazan çıkışındaki yakıt gazı sıcaklığı Egzost gazındaki CO'yüzdesini, Dolaşan sıcak su miktarı Hidrostatik testler yapıldıktan

sonra ve işletme testlerinden önce, boru sistemi ve apareyler, sistemin her m³ suya 0.5 kg. Kostik soda veya 1.5 kg. Trisodyum

37

fosfat içeren solüsyon ile doldurulmasıyla iyice temizlenecektir. Su yaklaşık 66 derece C'a ısıtılıp sistem içerisinde 48 saat

dolaştırılıp devir - daim ettirildikten sonra boşaltılacak ve sistem temiz su ile iyice çalkalanıp yıkanacaktır.

M02-12 Kullanma ve Bakım Talimatları:

Kullanma ve bakım ", talimatnamesi Türkçe yazılı olarak tüm ekipmanları içerecek ve camlı bir çerçeve şeklinde idarenin

gösterdiği yere asılacaktır.

BÖLÜM M03 MÜŞTEREK TESİSAT

M03-1 Genel:

Bu Bölüm genel olarak mekanik tesisatta kullanılan, borular, bağlantı parçalarıl vanalar, izolasyon, konularını

kapsamaktadır, ilgili boru güzergahları proje çizimlerinde gösterilecektir.

M03-2 İlgili Yayınlar:

Aşağıda listesi verilen ve ilerde kod numaralarıyla anılacak olan ilgili yayınlar açıklandıkları oranda bu şartnamenin bir

parçasını oluşturacaklardır:

Türk Standartları Enstitüsü (TSE) Yayınları:

TS 11 EN 10242 Boru Bağlantı Parçaları- Temper Dökme Demir

TS 15 EN 1213 Vanalar -Su Tesisatı için

TS 268 Pompalar ve Donanımları

TS EN 10255 Borular, Dikişsiz veya Dikişli, Vidalı, Çelik

TS EN 10217-1,2,3,4,5 Borular-Dikişli (Kaynaklı), Çelik, Genel Amaçlar için

TS EN 1171 Vanalar (Kalorifer Donanımı için, Sürgülü,Kır döküm Yassı , küresel, balans)

TS 579 Vanalar ve bağlantı parçaları (Kalorifer Radyatörler için)

TS 712 Yakıt Yağı Tankı (Bina Dışı)

TS 901 Cam Yünü izolasyon

M03-3 Etiketler:

Teçhizatın her ana birimine üzerinde imalatçı adını, adresini, katalog ve model numarasını içeren ve sağlam bir şekilde

tesbit edilmiş bir pirinç levha konulacaktır.

M03-4 Alt Yapı Sistemleri :

Su ve drenaj boruları bina dışında 2 m. mesafedeki noktalara kadar uzatılacak, boruların ağız kısımlanna tapa veya kapak

takılacak ve bağlantıya hazır bulunacaklar ya da çizimlerde gösterildiği şekilde uzatılacak ve dağıtım şebekesine bağlanacaklardır.

Utilite hatları toprak donma seviyesinin altında döşenecektir.

M03-5 Çaprza ve Ara Bağlantılar:

38

Hiç bir sıhhi tesisat donatımı cihazı veya borusu; içme veya kullanma suyu dağıtan besleme borusu ile drenaj sistemi veya

bulaşık veya atık su taşıyan kirli su borusu arasında çapraz veya ara bağlantılı olacak; lağım suyu, kirli veya atık suyun temiz su

besleme hattına ters akış yapmasına sebebiyet verecek şekilde tesis edilmeyecektir.

M03-6 Başka Yerlerde Belirtilen Teçhizat ve Armatürlere Bağlantılar:

Yüklenici, sıhhi tesisat bağlantıları gerektiren ve bu şartnamelerin başka bölümlerinde belirtilmiş sıhhi tesisat sistemlerine

tek tek tüm donatım ve teçhizatı bağlamak için gerekli bütün malzemeleri ve işçiliği temin edilecektir. Drenaj bağlantılarının her biri

sifon tipi ve havalandırmalı olacaktır. Her teçhizatın besleme hattına bir kapama vanası yerleştirilerek ilgili teçhizatın tamiri ve bakımı

sırasında diğer sistemlerinin çalışmasının kesilmemesi sağlanacaktır. Nihai kabulden önce, armatürler ve techizat henüz

getirilmemişse, belirtilen şekilde duvarlara veya döşemelere tapa ya da kapak takılarak monte edilecek ve ilerde yapılacak

bağlantılara vanalar hazır vaziyette bırakılacaktır.

M03-7 Çizimler:

Boru sisteminin genel yerleşim düzeni çizimlerde gösterilmiştir., ancak iş yeri şartları nedeniyle değişik bir tatbikat gereken

yerlerde, Yüklenici bu değişiklikleri içeren çizimleri hazırlayıp idarenin onayına sunacaktır. Çizimlerin küçük ölçekli olması nedeniyle

gerekebilecek bütün dirseklerin, boru ek parçalarının ve aksesuarların detaylarının gösterilmesi mümkün olamayacağından;

Yüklenici, işine etki edecek tüm yapısal ve nihai hususları dikkatle gözden geçirecek ve buna göre donatım, sifon, vana ve

aksesuarları temin etmede idareye ek masraf çıkarmayacak şekilde düzenleyecektir

M03-8 Koordinasyon:

a. Beton Döşeme ve Tavanlar: Beton döşeme veya tavanların altına veya içine döşenecek tüm borular, beton dökülmeden önce tam

yerlerinde ve sağlamlaştırılmış olacaktır. Yüklenici, beton dökülmesi sırasında parçaların bütünlüğünü sağlamaktan sorumludur.

b. Duvarlar:

1. Beton Duvarlar: Borular, beton ve sıvanın yapımından önce yerleştirilecektir, borular, beton dökülmesi sırasındaki hasarı önlemek

için onaylanmış bir yöntemle kalıplara tutturulacaktır.

2. Kargir Duvarlar: Borular, kargir ünitelere uyacak şekilde inşa edilecektir.

3. Metal Bölme Duvarlar: Borular, duvar destek sisteminin montajından sonra fakat duvar kaplamasından önce inşa edilecektir.

-Boru döşenmesi, servis kapaklarının yapılması v.s. için yeni duvar, döşeme ve tavanlara kanal açılması kabul edilmez.

M03-9 Kesme ve Tamirat:

Tüm iş önceden dikkatli olarak planlanacak ve binada herhangi bir delme işlemi ancak İdarenin yazılı izni ile olacaktır.

Delme işlemi dikkatle yapılacaktır. Montaj amacıyla yapılan kesme işleminden dolayı binalara, borulara, kablolara veya cihazlara

gelecek zararlar konu ile ilgili tecrübeli teknik elemanlar tarafından, idareye ek bir masraf çıkarmaksızın onarılacaktır.

M03-10 Donatımıb, Malzemelerin ve Teçh,zatın Montajı

Montaj esnasında boru ağızları montaj süresince kapak veya tapa takılarak kapalı tutulacaktır. Donatım ve teçhizat sıkı bir

şekilde örtülecek ve toza, suya, kimyasal maddelere ve mekanik bir hasara karşı korunacaktır, işin bitiminde donatım, malzemeler

ve teçhizat iyice temizlenecek ve iyi bir durumda idareye teslim edilecektir.

M03-11 Standart İmalat

39

Bu şartname ile temin edilecek teçhizat ve malzemeler imalatçının standart imalatı olacaktır. Aynı sınıf teçhizattan iki ya da

daha fazlasına ihtiyaç duyulduğunda, hepsi bir tek imalatçının imalatı olacak: fakat, teçhizatın tüm parçalannın aynı imalatçıya ait

olması şartı aranmayacaktır.

M03-12 Malzeme Donatım ve Teçhizatın Seçimi:

Şartnamelerin bu bölümü veya tamamı ile ilgili olan, ihale kapsamında sağlanan ve tesis edilen tüm malzemeler, donatım

ve teçhizat birinci kalite, ve adı geçen malzemeler, armatürler ve teçhizatın imalat ve/veya yapımı ile uğraşan tanınmış bir

imalatçının standart ürünü olacaktır. Çizimlerde ve bu şartnamelerde belirtilen çeşitli kalemlerin imalatçı isimleri ve model

numaralarına verilen tüm referanslar, idare tarafından saptanan kalite, performans, projelendirme, inşa ve imalat standardını

gösterdiği anlamına gelir. Aynı malzemeler, donatımlar ve teçhizatın ticari üretimi ile düzenli olarak uğraşan tanınmış bir imalatçının

ürünü, gerekli şartları ve İdareye göre belirtilenlere eşit ve göz önünde tutulan kalite standartlarını karşılaması halinde çok küçük

farklılıklar nedeniyle kabul edilmezlik yapılamaz. Ancak imalatçının performans verileri, teçhizatın nominal verim değeri v.b., "veya

eşdeğeri" bazında bulunan bir malzemenin kullanılması veya bir başka malzeme yerine geçmesi için yeterli değildir, imalatçısı

belirtilmeden istenmiş tüm malzeme, armatür ve teçhizatlar, Yüklenici tarafından, kullanılacak amaca uygunluk ve birinci kalite olma

bazında seçilecektir, idare, uygun olmadığına ya da düşük kalitede olduğuna kanaat getirdiği herhangi bir veya tüm malzeme ya da

teçhizatı reddetme yetkisine sahiptir.

M03-13 Teçhizat ve Malzemelerin Onayı:

İşe başlama talimatını aldıktan sonra 10 gün içinde ve malzeme veya teçhizatla ilgili herhangi bir tesis işine başlamadan

önce, Yüklenici projede kullanılacak malzeme ve teçhizat listesin üç kopya olarak, idarenin onayına sunacaktır. Bunların bir kopyası

onaylandıktan sonra Yüklenicie geri verecektir. Yüklenici tarafından proje çizimlerde değişiklikler gerekli görülürse bu tür ürünün ilgili

bölümlerindeki değişiklikleri de kapsayarak değişikliklerin detayları ve nedenleri proje çizimleri ile birlikte verilecektir. Onaylanan

değişiklikler idareye ek bir masraf çıkarmadan yapılacaktır. Malzemeler ve teçhizatın listesi, düzenli olarak onarım parçaları

stoğundan en yakın servis ve bakım kuruluşunun isim ve adresi ve şartname ilkelerine olan uygunluğu göstermek için kataloglar,

katalog alıntıları, diyagramlar veya imalatçı tarafından yayınlanan diğer veriler gibi açıklayıcı malzemelerle donatılacaktır.

M013-14 Malzeme ve Teçhizat:

Malzeme ve mekanik teçhizat kullanılacakları amaca uygun, tanınmış bir imalatçının en iyi kalite üretimlerinden olacaktır.

Her kalem teçhizatta, üzerinde imalatçı adı, adresi, katalog numarası yazılı olan kolay görünür bir yere sağlamca tesbit edilmiş bir

etiket plakası olacaktır. Malzeme ve teçhizat Türk Standartları Enstitüsünün (TSE) kalite belgelerine sahip olacak ve ilgili yayınlara

ve aşağıdaki paragraflarda verilen hususlara uygun olacaktır. Diğer malzeme ve teçhizat burada belirtilen paragraflarda belirtilen

şekilde olacaktır.

M013-15 Galvanizli Çelik Borular:

15.1 Galvanizli çelik Borular ve Ekleme Parçaları:

Bina içinde yerüstü kullanma sıcak ve soğuk su boruları galvaniz çelik boru olacaktır.

15.2 Tesisat:

Bina içine giren servis hattının uygun bir düşük noktasına vana ve drenaj tesis edilecektir. Sirkülasyonlu sıcak su hattı

gösterildiği zaman borular, vanalar ve ekleme parçaları sıcak su boruları için belirtilen hususlara uygun olarak tesis edileceklerdir.

Hidrolikli boru bükme aletleri ile yapılan dirsekler kabul edilmeyecektir.

2.1 Ana Borular Tali Borular ve Boru Güzergahları:

40

Boru güzergahları çizimlerde belirtildiği gibi olacaktır. Borular, bina içerisinde alınmış ölçülere göre doğru olarak kesilerek

yerlerine bükülmeden tesbit edilecektir. Binanın yapısal kısımlarının zayıflatılmamasına dikkat edilecektir. Yapısal ve tesis şartlarının

gerektirebileceği gibi servis hattından gelen tali borular ana şebekenin üst, alt ya da yan tarafından uygun boru ekleme parçaları

kullanılarak alınabilir, servis borusu vanaları ve ekleme parçaları, farklı yerlerdeki örtülme işlemi bitmiş yüzeyler arasında 12 mm'den

az olmayacak bir mesafeye izin verecek şekilde diğer iş ve servislerden uygun bir uzaklıkta olacaktır. Çizimlerde özellikle

belirtilmedikçe veya idare tarafından yazılı olarak onaylanmadıkça hiçbir su borusu döşemelere gömülmeyecektir. Borularda çap

değişiklikleri redüksiyonlu ekleme parçaları ile yapılacaktır. Uzun vidalar ve manşonlar kullanılmayacaktır. Çizimlerde başkaca

belirtilmemiş ya da gösterilmemişse, yerüstü boruları bina hatlarına paralel döşenecektir.

2.2 Boru Drenajları:

Çizimlerde belirtilmiş olan boru drenajları, yenilenebilir diskleri ve 3/4 inç boru nipelleri olan 1/2 inç glob vanaları içerecektir.

Su borularının düşük noktalarına ilave drenajlar yerleştirilecek ve bütün borular drenaj noktalarına doğru eğimli olacaktır.

2.3 Boruların Genleşme ve Büzülmesi :

Boruların genleşme ve büzülmesi için gerekli tolerans verilecektir. Uzunluğu 15 m'yi aşan yatay borular duvara veya destek

yapısına kabul edilebilir bir teknikle mesnetlenecektir.

2.4 Hava Hazneleri:

Her tali boru bağlantısı ve çizimlerde özellikle gösterilmemiş olan fakat gerekli görülen yerlere hava hazneleri temin

edilecektir. Bunlar başlığı ile birlikte 30 cm boyunda borudan ibaret olacaktır. Hazne borusu tali besleme borusundan en az bir ölçü

daha geniş olacaktır.

15.3 Bağlantılar:

3.1 Dişli Borular:

Borular kesildikten sonra ve diş açılmadan önce üzerlerindeki çapaklardan ve pürüzlerden arındırılacaktır. Vidalı

bağlantılar, sadece erkek dişlere uygulanan Polibant marka veya bir başka imalatçının eşit imalatı olan teflon bant ile yapılacaktır.

Dişler tam açılacak ve bağlantı tamamlandıktan sonra boru üzerinde en fazla 3 diş açıkta kalacaktır. Sızıntıyı önlemek amacıyla

vidalı bağlantılara sızdırmazlık elemanı uygulanmasına izin verilmeyecektir. Ayırma gerektiren yerlere rakor takılacaktır. Rakor

takılacak borularda, rakorlar boru uçlarından itibaren eşit aralıklarla yerleştirilecektir. Tali bağlantıların kolon ve ana hat ile birleşim

yerlerinde mafsallı bağlantılar kullanılacaktır.

3.2 Genişletilmiş Kaynaklı ve Lehimli Borular ve Tertibatı :

Borular düzgünce kesilecek ve çapakları temizlenecektir. Kaynak yapılmadan önce ekleme parçalarının iç yüzü ile boru

ağızlarının dış kısmı tel ile iyice temizlenecektir. Taşlama bezi veya zımpara kağıdı kabul edilmez. Bağlantı yapılırken, ekleme

parçalarının ve soğuk çekilmiş boruların yumuşamasını önlemek için dikkat edilecektir. Montaj, imalatçının önerilerine göre ehliyetli

kişiler tarafından yapılacaktır. Dirsek yapmak için boruların açılı kesilerek bağlanmasına ve T - bağlantılar için düz giden boruların

delinmesine izin verilmeyecektir. Lehimli ekleme parçalarının bağlantısı gümüş kaynağı ile yapılacaktır. Özlü lehim kullanılmasına

izin verilmeyecektir.

15.4 Vanalar:

Her armatüre giden su hattına bir kapama vanası takılacaktır. Boru hatları kolonlar tali ve ana borularla ilgili çizimlerde

belirtilen vanalar bu şartnameye uygun olacaktır. Hiçbir vana, mili yatay boru hattının altında kalacak şekilde takılmayacaktır. Akış

41

kontrolü için glob vana kullanılacak yerler hariç, çizimlerde aksi belirtilmemişse bütün vanalar küresel tip olacaktır. 3 inç ve daha

küçük vanaların gövdesi ve tesbit kısımları pirinçten, ağız kısımları ise vidalı ya da flanşlı olacaktır.

15.5 Termometreler:

Sıcak su ısıtıcısına bağlanmış hem iç ve hem de dış içme suyu hatlarında çubuk tipi termometreler sağlanacaktır.

Termometrelerin en düşük 7 derece C'tan 121 derece C'a kadar bir sıcaklık aralığı olacaktır. Bütün termometreler, sistemin

çalışmasını kesmeden servis yapmaya izin verecek şekilde termometre kılıfları, içerisine monte edilecektir. Bütün termometreler,

ayakta ve çıplak gözle okunabilecek bir durumda monte edilmelidirler. Sıcak suyun, depolama tankına (sıcak su ısıtıcısı)

yerleştirilmiş sıcak sudan sıcak Su elde edilen eşanjörler tarafından İsıtılması durumunda hem ilk ısı kaynağı beslemesine ve hem

de dönüş hatlarına içme suyu hatlarındaki ile aynı tipte olan termometreler sağlanacak ve aynı yöntemle takılacaktır.

15-6 Basınç Göstergesi:

Binaya giden soğuksu besleme hattında, O mmHg'dan 30 mmHg'ya kadar derecelendirilmiş bir basınç göstergesi olacaktır.

Bu gösterge, döşeme üzerinde ayakta dururken okunabilecek şeklide monte edilecektir.

15-7 Rakorlar:

Çapı 2 inç ve daha küçük demir borulardaki rakorlar temper dökme demir olacaktır. Çapı 2 1/2 inç ve daha büyük su

borularındaki rakorlar flanşlı tip ve galvanizli dökme demirden olacaktır. Flanşlı rakorlarda kullanılacak contalar en iyi kalite elyaf,

plastik ya da deriden olacaktır. Rakorlar duvar, tavan veya bölmelerin içine gömülmeyecektir. Bakır borularda kullanılacak rakorlar

bakır olacaktır.

M03-16 Siyah Çelik Borular:

Isıtma hatları için kullanılan borular siyah çelik olacaktır. Borular binada yapılacak ölçümlere göre düzgünce kesilecek,

yerlerine zorlanmadan ve kapı, pencere gibi açılan kısımların açılmalarını engellemeyecek şekilde yerleştirilecektir. Boruların

montajını kolaylaştırmak için kesme ve yapı elemanlarını zayıflatıcı diğer işlemlere izin verilmeyecektir. Borular raybalanarak

çapaklarından temizlenecektir. Borularda yön ve ebat değiştirmeler boru ekleme parçalarıyla yapılacaktır. Kazandan çıkan borular

ana dağıtım borusu veya boru kollektörüne kadar aynı çapta devam edecektir. Aksi belirtilmedikçe, yatay ana dağıtım borularına

akış yönünde yukarıya doğru, ana dönüş borularına akış yönünde aşağıya doğru, en az 10 mm/metre oranında eğim verilecektir.

Tesis işlemleri sırasında kir ve yabancı maddelerin sisteme girmesini önlemek için, boru hatlarının ve diğer teçhizatların açık uçları

düzgünce kapatılacaktır.

16.1. Tali Bağlantıları:

Çizimlerde aksi belirtilmedikçe, ana borulardan dişli boru ekleme parçaları ile alınan tali kollar yatay ile 45 derece açı

yapacaktır. Bağlantılar, serbest sirkülasyona elverişli, sistemde hava boşluklarını ortadan kaldıracak ve sistemin drenajını tamamen

sağlayacak şekilde dikkatlice yapılacaktır.. Ana hattın üstünden alınan tali bağlantılar yukarı doğru, ve alttan alınanlar aşağı doğru 8

mm. /m oranından az olmayan bir şekilde meyillendirilecektir.

16.2.Kolonlar:

Çizimlerde gösterilen kolonların yerleşimleri yaklaşıktır. Kolonların esas yerleşimleri, yerinde belirlenecek ve idarenin temsilcisi

tarafından onaylanacaktır.

16 .3. Bağlantılar:

42

a. Vidalı Bağlantılar: Vidalı bağlantılar düzgünce kesilmiş konik dişlerle yapılacaktır. Vidalı bağlantılar, boru bağlantı parçalarına

hiçbir şekilde bulaştırılmadan, yalnız boru dişlerine fırça île sürülen katı kıvamdaki bir grafit ve yağ bileşimi kullanılarak ve sızdırmaz

şekilde sıkıca yapılacaktır. Bağlantı tamamlandıktan sonra en fazla üç diş görünecektir.

b. Kaynaklı Bağlantılar: Kaynaklı bağlantılar erime kaynaklı olacaktır. Boru yön değiştirmeleri yalnız kaynaklı ekleme parçaları ile

yapılacaktır. Dirsek, T ve benzeri tip tesisatın yapılması için boruların açılı kesilmesine veya yiv açılmasına izin verilmez. Tali

bağlantılar, ölçü sınırlaması olmaksızın ya kaynaklı T'ler ya da dövme bağlantı parçalarıyla yapılabilir. Tali boru bağlantı parçaları,

kullanıldığı yerlerde, dövme, ana hatta bağlandıkları yerlerde iyi bir akış için kıvrık olacaklar, dış etkilerden doğacak gerilmelere karşı

takviye edilecekler ve birlikte kullanıldığı borunun mukavemetine sahip olacaklardır.

16 .4. Boru Askıları, Takozlar ve Destekler:

a. Yatay Borular: Çapı 35 mm ve daha küçük olan borular en fazla 2.4 metre aralıklarla destekleneceklerdir. Çapı 50 mm ve daha

büyük olanlar ise en fazla 3.1 metre aralıklarla desteklenecektir. Basınç düşürme ve alan kontrol vanaları gibi ağır vana ve bağlantı

parçalannın bulunduğu yerlerdeki boru askıları ve destekler en fazla 1.5 m aralıklarla yerleştirilecektir. Her boru yön değiştirme

noktasından en fazla 30 cm mesafeye bir askı yerleştirilecektir.

b. Düşey Borular: Destekler, çizimlerde gösterildiği şekilde veya belirtildiği gibi yerleştirileceklerdir.

16.5. Boru Ankrajları:

Boru ankrajları, çizimlerde aksi gösterilmedikçe, ankraj gergilerinin kelepçelenmesi ve bağlanması için gereken kulaklar ve vidalarla

birlikte ağır çelik bileziklerden meydana gelecektir. Gereken yerlerde gerdirme cıvataları da kullanılarak ankraj gergileri istenen

sonuçları sağlamak için en etkili biçimde yerlerine tesbit edileceklerdir. Tesis ağırlıkları veya boru hattındaki genleşme nedeniyle

yapıya zarar verebilecek yerlerde hiçbir destek, kelepçe veya saplama tesbit edilmeyecektir. Boru ankrajlannın detaylı çizimleri,

uygulamaya geçilmeden önce idarenin onayına sunulacaktır.

M03-17 Polipropilen Temiz Su Boruları:

17.1. Temiz su sisteminde özellikle bina içi ankastre bölümlerde kullanılabilecektir. Borular TSE 11451,DÎN 8077-8078 fitingsier DÎN

16962 normlarına uygun, stabil boru gövdesi üzerine alüminyum kılıf kaplanmış polipropilen (PPR-C) tip 3 ten mamul borular

olacaktır. Borular, Sağlık Bakanlığından kullanılmasında sakınca olmadığına ilişkin belgelendirilecektir. 1/2"-3" arası çaplarda

kullanılabilecektir.

17.2. Polipropilen borular projesine uygun olarak kesilecek, Fizyoterm kaynak makinası ile 260°C sıcaklıkta sıkılarak kaynak

yapılacaktır.

M03-18 Atık Su Boruları:

18.1 Genel:

Yer altı ve yerüstü pis su, drenaj ve ıslak havalandırma boruları projede aksi belirtilmemişse 3,2 mm et kalınlığında sert

PVC veya muadili pis su borusu(TS 275-1 EN 1329-1 e uygun)veya idarenin kabul edeceği uluslarası normlara uygun olacaktır.

Kuru havalandırma boruları 10 Atü PVC olacaktır. Asit kullanan teçhizata yapılan bağlantılarda kullanılan pissu ve drenaj boruları

aside dayanıklı tipte savurma döküm olacaklardır. Aşırı sıcak hatlarda da (çamaşır makinası gideri,buharlı nemlendirici gideri,mutfak

bulaşık yıkama gideri,sterilizasyon gideri gibi..) savurma döküm olacaktır. Yatay pissu borularına mümkün olan yerlerde 2 cm/m.

eğim verilecektir. Fakat hiçbir durumda 1 cm' den az olmayacaktır. Dikey ana pissu havalandırma boruları genleşme ihtiyacı

saplanacak şekilde tesis edilecek ve aksi özellikte belirtilmemişse çatı seviyesine yada daha yukarısına kadar uzatılacaktır.

18.2 Temizleme Delikleri:

43

Temizleme delikleri çizimlerde detaylı olarak gösterildiği veya tarif edileceği gibi olacaktır. Temizleme delikleri 10 cm. (4

inç)'den daha genişleri istenmedikçe borularla aynı ölçüde olacaktır.

18.3 Eteklik:

Çizimlerde gösterilen biçimde çatıdaki havalandırma boruları saç kaplanacak ve su yalıtımı uygulanacaktır.

18.4 Esnek Bağlantılar:

Çizimlerde belirtilen yerlerdeki teçhizat boru bağlantılarında esnek boru bağlantıları veya manşonlar kullanılacaktır. Esnek

kısmı lastik, tetrafloroetilen resin veya korozyona mukavim çelik, bronz, veya galvanizli çelik olacaktır.

M18-5 Sifonlar:

Drenaj sistemine bağlantı gerektiren her donatım ve her parça teçhizat bir sifon ile teçhiz edilecektir. Sifonlar, donatımlar ile

birlikte temin edilecek şeklide belirtilecektir. Her bir sifon donatıma mümkün olduğu kadar yakın yerleştirilecek ve hiçbir donatıma çift

sifon bağlanmayacaktır.

18-6 Boru Gömlekleri, Askılar ve Donatım Destekleri:

Boru gömlekleri, askılar ve donatım destekleri tesis edilecek ve Yüklenici bunların uygun ve daimi olarak

yerleştirilmelerinden sorumlu olacaktır. Boruların temellerden, kirişlerden veya pervazlardan geçmesine çizimlerde belirtilmedikçe

izin verilmeyecektir. Eğer bir borunun temellerden kirişlerden veya pervazlardan geçmesine izin verilirse, uygun ölçüdeki bir gömlek,

bu beton elemanlarının yapıldığı zaman yerinde döşenecektir. Boruların çelik kiriş veya pervazlardan geçmesi halinde açıklık,

resimlerdeki detaylara uygun olarak veya idarenin onayladığı gibi kuvvetlendirilecektir.

a-Boru Gömlekleri:

Boru gömlekleri, gömlek ile içinden geçen boru arasında 6 rnrn boşluk olacak şeklide, yerine iyice tutturulmuş dökme

demir, dövme demir veya çelik olacaktır. Boru gömlekleri duvarlardan ve döşemelerden geçen tüm borular için sağlanacaktır.

Boruların temellerden geçtikleri yerlerde, tesis edildikleri boruların çapından en az 10 cm büyük olacaktır. Borular için gömlekler ve

muhafazalar, askılar için takozlar ve benzeri donanım burada belirtildiği gibi tüm inşaatlarda sağlanacaktır. Bina yapısında kesme

ancak idarenin izni ile yapılabilecek ve daha sonra bu kısımlar ilk duruma göre uygun meslekten elemanlar tarafından tamir

edilecektir. işin uygun olarak tesisi için gerekli muhafaza ve açıklıkların yer ve ölçülerine önceden karar verilecek ve tesisatın montajı

sırasında bunlar sağlanacaktır. Boruların, beton kirişler veya yangına karşı koruyucu özelliği olan beton yapılarda geçtiği yerlere

dövme demir veya çelik borudan yapılan boru gömlekleri sağlanacaktır. Boru gömlekleri ile döşeme içerisinden geçen borular

arasındaki sızdırmazlık olacaktır. Döşeme içinden geçen boru gömlekleri, döşeme yüzeyinden itibaren 2.5 cm'den az olmamak ve 5

cm'den fazla olmamak üzere uzatılacaktır. Boruların su sızdırmaz plakalardan geçtiği yerlere etekli boru gömlekleri döşenecektir.

Boru gömlekleri tek parçalı bir etek flanşlı veya etekli bir koruyucu plakanın tutturulabileceği veya Kaynaklanabileceği bir

kelepçeleme aleti ile birlikte sağlanacaktır. Koruyucu plaka 2 mm. Kalınlığındaki kurşun tabakadan daha hafif olmayacak, borudan

20 cm'den az olmamak üzere uzatılacak ve plakaya sünger ile iyice tutturulacaktır. Boru gömleği ile boru arasındaki boşluk

salmastralı üstübü contaların yerleştirilmesi ve kalan boşluğun kurşun ile doldurulması ve iyice kalafatlanması ile su sızdırmaz hale

getirilecektir. Eteklik en az10 cm. yüksekliğinde olacaktır.

b. Boru Askıları, Geçmeler ve Destekler:

Yukarıdan geçen yatay borular, ortasına yakın yerden onaylanmış, sağlam, ayarlanabilen, dövme demir boru askıları ile

asılacaktır. Dikey boru hatlarda destek için 6 metreden daha az açıklıkta yerleştirilmiş dövme demir klapeler veya bilezikler olacaktır.

Krom kaplanmış borular, istenilen yerlerde, yüzeyi boruya uyacak şeklide işlenmiş pirinç döküm desteklerle askıya alınacaktır. Askı

ve bilezikler, desteklenen borunun ağırlığı ile orantılı büyüklükte olacaktır. Zincir, kuşak, delikli kuşak ve tel askılara izin

44

verilmeyecektir. Her bir boru için ayrı bir askı kullanılması yerine, belirtilen yerlerde trapez askılar kullanılabilir. Tüm askıların kısa bir

gergi mekanizması veya başka bir ayar elemanı olacaktır. Askılar, boruları sökmeden, şerit ve askının sökülüp takılmasına izin

verecek şekilde yapılmış olacaktır. Geçmeler, dökme demir veya çelik döküm veya montaj sonrası civata kafasını veya somunu

alabilecek tipte olacak, civatanın yatay bir yönde ayarlanmasına izin verecek ve betonun dökülmesinden önce tesis edilecektir. Boru

destekleri, İdarenin yazılı olarak onayladığı bir yöntemle tesis edilecektir. Yatay borularda destekler arasındaki en büyük açıklık

aşağıdaki tabloda gösterilen açıklıkları geçmeyecektir.

ÇELİK BORU BAKIR BORU

Çelik boru (Anma çapı) En fazla açıklık Bakır Boru (Anma çapı) En fazla açıklık

(inç/mm) (inç/mm)

0.5/15 1.50 0.5/12 1.50

0.75/20 1.80 0.75/20 1.50

1.0/25 2.10 1.0/25 1.50

1.5/40 2.70 1.25/32 2.10

2.0/50 3.0 1.50/38 2.40

2.5/65 3.4 2.0/50 2.40

3.0/80 3.6 2.5/65 2.70

3.5/90 3.9 3.0/76 3.0

4.0/100 4.3 3.5/90 3.4

c. Donatım ve Teçhizat Destek ve Bağlayıcıları:

Donatım ve teçhizat uygun bir yöntem ile desteklenip bağlanacaktır. Armatürler ve teçhizat, beton ya/da kargir duvarlara

tutturuldukları yerlerde pirinç civatalar veya kurşun ya da korozyona dayanıklı metal gömlek tipi tespit elemanları içinde makina

vidaları veya pirinç Genleşme gömlekleri ile bağlanacaktır. Genleşme gömlekleri 3/8 inç pirinç civatalar olup sert beton, ya da kargir

yapıya en az 7.5 cm (3 inç) girecek uzunlukta olacaklardır. Geçmeler bitmiş duvar ile hemzemin olacak ve donatım takıldığında

tamamen gömülmüş olacaKtır. Donanımın agaç bölmelere tutturuldukları yerlerde armatürler ve teçhizat, pirinç ya da krom ağaç

vidaları ile bağlanacaktır. Ağaç vidaların kullanıldığı yerlerde vidalar, ağaç geçmeler veya dikmeler arasındaki dolu parçalar gibi

yekpare ağaca uygulanacaktır, ağaçlar korunmalıdır. Birleştirme civataları arkalarında pul veya rondelalar ile sağlanacak ve başlar,

somunlar ve rondelalar sıva tarafından örtülecek şeklide ayarlanacaktır. Açıktaki civata başları ve somunlar tepeleri yuvarlak olarak

işlenmiş altıgen olacak ve somunlar, civataların uçlarını göründükleri yerlerde gizlemek için krom kaplı gömme başlı olacaklardır.

Açıktaki somunlar ve vida başları krom kaplı pirinç rondelalar ile sağlanacaklardır.

M03-21 Döşeme Duvar ve Tavan Plakaları :

Örtülmemiş açıktaki borular, döşemelerden, bitmiş duvarlardan ve tavanlardan geçtikleri yerlerde plakalarla (rozetlerle)

döşenecektir. Plakalar en küçük ölçüleri boru çapından en az 3.8 cm (1 1/2 inç) daha büyük ve boruların etrafındaki delikleri

tamamen kapatacak şeklide yeteri kadar büyük olacaktır.

M03-22 Armatür ve Armatür Donanım Tipleri:

45

Burada belirtilen tipteki armatürler, aksi belirtilmedikçe tüm donanım ve ekleme parçaları ile sağlanacaktır.

a. Genel Şartlar:

Tuvalet ve pisuarların haricindeki armatürlerin su besleme hattı pervaz üzerinde olacaktır. Rezervuar vanaları, uygun bir ön

havalandırmalı emiş önleyici ile birlikte olmadıkça döşenmeyeceklerdir. Köşe durdurucular, düz hat durdurucuları veya musluklarla

birlikte olan durdurucular, armatürlere birlikte sağlanacak ve tesis edileceklerdir. Tüm armatür ve teçhizat için döşenen açıktaki

sifonlar ve besleme boruları, aksi belirtilmedikçe duvardaki boru sistemine bağlanacaktır. Döşeme ve duvar plakaları ve musluk

rozetleri burada daha önce belirtildiği gibi olacaktır. Açıktaki donatım pervazları ve ekleme parçaları, cilalanmış parlak yüzeyli krom

kaplamalı pirinç olacaktır.

b. Çapraz Bağlantılar:

Armatürler ve pervazlar, kirli suyun su besleme hattına geri akışını önleyecek şeklide tasarlanacaktır.

c. Armatür Bağlantıları:

Yer durumunun, standart ekleme parçalarının dökme demir döşeme flanşları ile birlikte kullanılmalarına izin vermediği

yerlerde, özel küçük yarı çaplı ekleme parçaları sağlanacaktır. Armatürlerin çanakları ile pis su borularındaki flanşlar arasındaki

bağlantılar, tuvalet taşı montajında kullanılan tipte bir madde veya conta ile kesin olarak gaz ve su sızdırmaz olacaktır. Kauçuk

contalara veya macuna bu bağlantılar için izin verilmeyecektir. Civataların çapı M6'dan daha az olmayacak ve krom kaplı somun ve

rondelalar ile donatılacaktır. Çıkış flanşlı donatımlar, tuvalet taşı montajında kullanılan tipte bir madde veya conta ile birinci sınıf bir

bağlantı yapmak için duvardan ve donatımdan itibaren uygun bir uzaklığa takılacaktır; harici bir donatım, idare bu flanşları inceleyip

yazılı olarak onaylayıncaya kadar takılmayacaktır.

M03-23 Pompalar: ( Santrifüj soğutma suyu ve ısıtma suyu pompaları )

23.1 Genel:

Projede aksi gösterilmedikçe yedekli olarak kullanılacaktır. Sirkülasyon pompaları düz boruya takılabilen 3-hızlı ve TSE

normlanna uygun olacak şekilde seçilecektir. İkiz tip pompalar tercih edilecektir.

Önden emişli üstten basmalı norm santrifüj pompalar pompa imalatçısı firma tarafından elektrik motoru ile akuple vaziyette

teslim edilecektir. Şantiyede pompa motor montajı kabul edilmeyecektir. Pompalar titreşim izolasyonu yapılacak şekilde monte

edilecektir. Pompalar in-lıne tip diye tarif edien tip ve özellikte olacaktır. Pompalar ilgili Türk standartlarına uygun veya idarece kabul

edilecek uluslar arası standartlara sahip ve kalite belgesine sahip olacaktır.

23.2 Motopomp sistemi İle Birlikte Verilecek Dökümantasyon:

a) Her motopomp grubunun pompa, motor, aksesuarlar ve borulama yerleşimini ve tüm bağlantılarını gösterir imalat ve montaj

resimleri, ekipman ağırlıkları ve ölçüleri, elektrik bağlantı ve kontrol şemaları, flanş detayları,l tesbit cıvata ve bağlantı detayları,

titreşim izolatörleri ve diğer tesbit malzemesi detayları verilecektir. Ayrıca pompanın montajı için diğer disiplinler tarafından yapılması

gereken ( beton veya çelik işleri, ankraj vs…) işlerle ilgili gerekli her türlü detay ve proje yüklenici tarafından idareye teslim

edilecektir.

b) Her pompanın spesifikasyonlarında belrtilmiş olan pompa devrinde, pompanın gövde büyüklüğüne uyan en büyük ve en küçük

çark çaplarında, debiye bağlı olarak basıncın değişimine ve pompa verimlerini gösterir, imalatçı tarafından test edilerek onaylanmış

eğrileri. Teklif edilen spesifik çark çapındaki, üzerinde çalışma noktası işaretlenmiş, debi basınç eğrisi motor gücü, tipi, özellikleri,

pompanın çalışma şartlarındaki NPSHR değeri.

46

c) Sahada tatbik edilecek borulama imalat resimlerine, pompa basma veya ( kapalı devrelerde) dönüş hattı üzerinde bulunan ve

kullanılacağı kesinleşmiş ( tipleri belli ) olan, içinden pompa tarafından basılan akışkanın geçtiği tüm ekipman, vana, fitting vs… gibi

elemanların hakiki basınç düşümlerine bağlı olarak yapılmış olan basınç kaybı ve ponpa basıncı hesabı yüklenici tarafından kontrol

teşkilatının onayına sunacaktır.

d) Pompaya ait, imalatçısı tarafından hazırlanmışve bastırılmış komple kataloğu ve malzeme spesfikasyonları, işletme ve bakım

talimatlarını içeren dökümantasyonlarını imalatçı tarafından tavsiye edilen yedek parça listesini, pompanın aşağıdaki

spesfikasyonlarına uygun olarak işletme noktasını gösterir performans eğrisi, seçilmiş modeli, sevkiyat ve çalışma ağırlığı ve

aksesuarları teklif ile birlikte idareye verilecektir.

23.2.1 Kalite Garantisi :

a) Pompalar ana üretim programı bu tip makinalardan oluşan imalatçı firmalardan temin edilecektir. Pompa imalatçısı en az 3

(üç) yıldır spesifiğe edilenlerle benzer makinalardan imal ettiğini ve yaptığı cihazların başarılı olarak çalışmaya devam ettiğini

gösterir bir referans proje listesi verecektir.

b) Pompa imalatçısının spesifiğe ve teklif edilen tip pompa ve motor gruplarını imal etmek konusunda ISO 9002 sertifikaya sahip

olacaktır.

c) Her motopomp grubunun üzerinde imalatçının ismini, ekipman imalat seri numarasını, pompa debi ve basıncını, mil gücünü

gösterir silinmez bir etiket bulunacaktır.

d) Bütün pompalar fabrikasında hidrolik teste tabi tutulacaklar ve test sertifikası imalatçı firmanın sorumlu bir görevlisi tarafından

imazalanarak pompa ile birlikte verilecektir.

23.2.2 Sevkiyat :

a) Fabrikada montaj ve testin müteakip işlenmiş olan bütün metal yüzeyler temizlenerek korozyon önleyici bir astar ile

kaplanacak ve açık olan bütün flanş ve boru bağlantı ağızları kapatılmış ve korunmuş vaziyette sevkiyat yapılacaktır.

b) Pompa ve motor grubu sevkiyat esnasında korozyon ve hasardan korunacak şekilde paketlenmiş olacaktır. Hasarlı ve

korozyona uğramış olarak şantiyeye gelen cihazlar reddedilecektir.

c) Motopomp grubu montaja kadar korunmuş sevkiyat paketi içinde muhafaza edilecektir.

d) Tüm pompa ve motor grubu çelik ve dökme demir kaidesi ile birlikte iki kat astar boya ile ve üzerinde açık havada, deniz

kıyısında uzun süre çalışmaya mukavim özellikte boya ile boyanmış olarak sevk edilecektir.

23.2.3 Pompa seçimi :

a) Pompa basma yükseklikleri veya basınçları sistem projelerinin hazırlanması esnasında genel olarak kabul edilen ekipman

basınç düşümlerine ve sistem projeleri üzerinde verilmiş olan boru güzergahı ve borulama elemanlarına göre hesaplanmıştır.

Yüklenici hakiki çalışma şartlarında ( sahada yapılmış ve / veya monte edilmiş olan boru güzergahı, borulama malzemesi, vanalar,

pislik tutucular, kontrol vanaları, serpantinler, aksesuarlar ve içinden pompa tarafından basılan akışkanın geçtiği ekipmanların son

basınç düşümleri ve statik basma yüksekliği vs… etkisinde ) aşağıdaki spesfikasyonlarda verilen pompa debisini sağlayacak pompa,

motor, starter vs… seçmek, monte etmek, işletmeye almak ve gerekli testlerini yaparak pompa ve motor gurubunu istenilen debiyi

verdiğini isbat etmekle sorumludur. Bu amaç ile mekanik sistemler yüklenici tarafından hazırlanacak borulama imalat resimlerine ve

seçilmiş olan ekipmanların hakiki basınç düşümlerine basınç kaybı hesabı yapacak ve bu basınç kaybına % 10 luk bir marj ve

pompa debisine maximum % 5 lik bir marj ekleyerek pompa seçimi yapacaktır. Hesapların kontrol teşkilatınca onaylanmış olması

yüklenicinin sistemle gerekli pompa debisinin elde edilmesi konusundaki yukarıda belirtilmiş olan sorumluluğunu değiştirmeyecektir.

47

Pompaların çalışması muntazam olacak darbeli, titreşimli veya içten kısa devreli çalışma yapmayacaktır. Pompalar, normal çalışma

debileri normal devirlerinde azami güç çekecekleri debinin çok az altında olacak şekilde seçileceklerdir.

b) Pompaların hem paralel çalışmaya hem de tek çalışmaya uygun rölatif olarak yatay bir karakteristik eğrisi olacaktır. 0 ( sıfır)

debide aşırı basınç yaratan karakteristik eğriye sahip olan pompalar kabul edilmeyecektir.

c) Pompa hızları projede belirtilen değerlere uymalıdır.

d) Motor, güç aktarma organları, kablolar, starter vs…. pompanın işletme debisine göre seçilen gövde içinde çalışabilen en büyük

çaplı impeller ( Çark) ile, işletme debisinde, sürekli ve tatminkar biçimde çalışması durumuna göre seçileceklerdir.

e) Motopomp sistemini NPSHA değeri sıcaklık, yükseklik, boru arajmanı, vs…. bütün faktörler göz önüne alınarak yüklenici

tarafından hesaplanacak ve bu değerin pompanın NPSHAR değerinden en az 10 Kp daha büyük olacağı şakilde pompa seçimi

yapılacaktır. Bütün hesaplar kontrol teşkilatının onayına sunulacaktır.

23.3 Kullanma Suyu Sirkülasyon Pompası:

Pompa düz boruya takılabilen sistemleri için özel tasarlanmış ıslak rotorlu, salmastrasız bakım gerektirmeyen tipte, 1 1/4"

ağız çapınaa kadar tek hızlı, daha üstü ağız çapındaki pompalar için elle ayarlanabilen 3 değişik hız kademesine sahip olmalıdır.

Tek devir hızlı pompalarda ayrıca bir termik koruma gerektirmeden pompa aşırı zorlanma ve blokaja karşı tam olarak korunmuş

olmalıdır. İkiz tip pompa tercih edilecektir.

23.4.Düşey milli pis su pompası :

B.İ.B.birim fiyat tariflerindeki 239-000 pozuna uygun olacaktır.

M03-24 Otomatik Hava Atma Cihazları:

Tesisatta uygun yerlere %1/2' (15 mm) pirinçten otomatik hava atma cihazları takılacaktır.

M03-25 Kelebek Vanalar:

Kelebek vanalar B.l.B.F. tariflerindeki 210-3000 poz nolu genel tariflere uygun olacaktır.

M03-25.1 Balans Vanaları :

Sıcak sulu ısıtma veya soğutma sistemleri için hidrolik devreyi ( kazan, Chiller, radyatör, fan-coill vb.. cihaz ve ünitelerden

tasarım debisinin üstünde akışı engelleyen ) sağlayan debi ayar ve kesme vanaları.

a) Statik Balans Vanaları : Sabit debili sistemlerde kullanılacaktır. Vana üzerinde fark basıncının ölçülebileceği ölçüm çıkışları

olacaktır.

b) Dinamik Balans Vanaları : Değişken debili sistemlerde kullanılacaktır. Sistem için istenen fark basıncını kademesiz ayar

imkanı olacaktır.

M03.25.2 Titreşim Yutucular:

Pompa, chiller, klima santrali vb… makineların titreşimlerini boru şebekesine iletmemek ve böylece ses ve titreşimden

doğacak gürültüyü önlemek gayesi ile cihaz ile boru arasına monte edilebilen, titreşim tatbikatı için özel alaşımlı paslanmaz çelikten

flanşlı titreşim yutucunun temini , karşıt flanşları ve aksesuarları ile birlikte montajı, işletmeye alınması ve çalışır vaziyette teslimi.

Titreşim yutucular soğuk devreler için lastik tip, sıcak devreler için ise AISI 304 paslanmaz çelik olacaktır. Sıcak hatlar için olanlar

projede belirtilen basınç sınıfında işletme sıcaklığı ise 0 Cº ila 160 Cº arasında olmalıdır.

48

M03-26 Pislik Tutucular:

Su ve gaz donanımına sıvı, buhar ve gaz donanımına monte edilecek,T.S.E kalite belgesini haiz , akışkanın basınç ve

sıcaklığına tabi olarak gövdesi pirinç veya paslanmaz çelikten, süzgeci kolayca sökülüp temizlenebilen, flanşlı veya vidalı, katalogu

idarece onanmak üzere seçilecektir.

M03-27 Geri Tepme Ventilleri:

Sıcak veya soğuk su tesisatında kullanılacak, TS 549'a uygunluk belgeli, ufak çapta olanlar vidalı, pirinç veya bronzdan;

daha büyük çaptakiler dökme demirden, menteşeli veya oturmalı klapeli veya bilyalı yatay veya dik konumlarda calısabilen

sızdırmaz geri tepme ventilinin işyerinde temini ve yerine montajı.

M03-28 Mekanik Tesisat Isı Yalıtımı

Mekanik tesisatı oluşturan boruların, tankların, depoların, klima kanallarının, vanaların ve armatürlerin, içinden geçen

akışkanın sıcak veya soğuk oluşuna göre uygun özelliklere sahip ve uygun kalınlıktaki yalıtım malzemeleri ile yalıtımı yapılacaktır.

İzolasyon temiz, düzgün ve işçilik kalitesi yüksek olacaktır. Birleşme yerleri boşluk kalmayacak şekilde sıkı ve düzgün olacaktır.

Bütün yalıtım edilecek yüzeyler yalıtım yapılmadan evvel kurutulacak toz, kir, yağ, su v.b. maddelerden arınmış olacaktır. Yalıtım

arasında veya yalıtımla boru arasına hava dolaşımı olmayacaktır. Tüm vanalar 214-600 pozuna uygun vana ceketi ile kaplanacaktır.

1-Isıtma Boruları İzolesi:

Tüm ısıtma boruları (radyatör, santral ısıtma devreleri , boyler devreleri, kullanma sıcak su gidiş ve sirkülasyon devreleri)

prefabrik boru cam yünü ile izole edilecektir. Yalıtım kalınlıkları şu şekilde olacaktır.

Çap İzolasyon Kalınlığı

0-Ø48 mm 30 mm

Ø 60 mm 40 mm,

Ø76 – üzeri 50 mm

Kazan dairesi ve açıkta geçen ana hat boruları prefabrik izole üzeri galvaniz sac kaplama yapılacaktır. Asma tavandan

geçen borular üzeri alüminyum folyo kaplı prefabrik izole olacaktır.

2-Soğutma Boruları İzolesi:

Tüm soğutma boruları kauçuk esaslı malzeme ile izole edilecektir. Açıktan geçen tüm soğutma boruları galvaniz saç

kaplama yapılacaktır. Çaplara göre kauçuk esaslı izole kalınlıkları şöyle olacaktır.

Çap İzolasyon Kalınlığı

0-Ø35 mm 9 mm

Ø42-Ø48 mm 13 mm

Ø 60-Ø114mm 19 mm

3-Korozyona Karşı Yalıtım:

49

Toprak altında veya rutubetli mahallerde döşenecek borular, depolar vb. tesisat elemanları, bitüm ve kanaviçe veya bitüm

ve cam tülünün ilgili birim fiyat tarifinde açıklanan esaslar dahilinde tatbiki suretiyle, korozyona karşı izole edilecektir. Korozyona

karşı yalıtım edilecek borular projede belirtilmemişse, yüklenici tarafından öneri raporuyla teklif edilecek ve kontrolukça onandıktan

sonra raporu uygun olarak korozyona karşı yalıtım işleri yapılacaktır.

M03-29 Hortum Muslukları:

Hortum muslukları,1/2 inç dişli erkek girişli, altıgen döndürme çıkıntısı olan 3/4 inç hortum bağlantılı pirinç olacak ve

koruyucu sap veya anahtarı olacak ve belirtilen noktalarda yerden yaklaşık 75 cm yükseklikte tesis edilecektir.

M03-30 Elektrik İşleri:

Bu bölümde belirtilen ısıtma teçhizatının işlemesi için gereken bütün el ile kumandalı veya otomatik kontrol ve koruyucu

cihazlar veya sinyal cihazları ve elektrik çizimlerinde verilmemiş fakat gerekli olan her türlü kablo tesisatı şartnamenin bu bölümü

altında temin ve tesis edilecektir.

M03-31 Boya İşleri:

Döşeme içine veya döşeme boyunca tesis edilen boruların tüm dış yüzeyi bir (1 ) kat zift esaslı aside dayanıklı boya ile

boyanacaktır. Boru askıları,destekler ve gömülü tüm diğer demir işleri iyice temizlenecek ve bir (1) kat asfaltlı vernik uygulanacaktır.

Açıktaki boruların, boru kaplamalarının askıları, desteklerin ve diğer demir işlerinin son kat boyası tarif edileceği şekilde yapılacaktır.

1. Borular :Tüm ısıtma sistem boruları iki kat Antipas ile boyanacak, ısıtılan hacimlerdeki ısıtma boruları iki kat yağlı boya ile

boyanacaktır. Boya şantiyede belirtildiği gibi yapılacaktır.

2. Duman Boruları : Duman boruları 2 kat ısıya dayanıklı boya ile boyanacaktır. Boya işleri şantiyede belirtildiği şekilde yapılacaktır.

3. Temizlik ve Ayar: İşin bitiminde tesisatın tüm parçaları iyice temizlenecektir. Tüm teçhizat, borular, vanalar ve ekleme parçaları,

test için sistemin çalıştırılmasıyla birikebilecek yağ, metal parçaları ve çamurdan temizlenecektir. Boru sisteminin uygun olarak

temizlenmesinde Yüklenicinin hatası yüzünden binanın bölümlerinde, yüzeylerinde veya teçhizatında meydana gelecek herhangi bir

kesinti, renk değişimi veya hasarlar. idareye herhangi bir masraf çıkarmadan Yüklenici tarafından onarılacaktır, işin bitiminde sıcak

su sistemi düzgün çalışacak şekilde ayarlanacak ve işin diğer bölümleri ile sessiz çalışacak şekilde ayarlanacaktır. Otomatik kontrol

aletleri uygun bir çalışma için ayarlanacaktır.

M03-32 Sterilizasyon:

Tüm içme suyu sistemi, milyonda 50 parçacıktan az olmamak üzere klor taşıyan bir çözelti ile iyice sterilize edilecektir.

Klorlama maddesi ya sıvı klor, ya kalsiyum hipoklorit ya da klorlanmış kireç olacaktır ve Kontrol Mühendisi tarafından yazılı olarak

onaylanan bir yöntemle sisteme sokulacaktır. Sterilize etme çözeltisinin, tüm vana ve muslukların bir kaç kez açılıp kapatıldığı

zaman içerisinde, 24 saat süreyle sistemde kalmasına izin verilecektir. Arıtılmış suyun, 24 saatlik zaman süreci sonunda en az 25

mg/lt. artık madde taşıması gerekmektedir. Klor artığı genellikle besleme hattında o miktar veya milyonda 0.2 parçacık oluncaya

kadar sistem temiz su ile çalkalanacaktır. Analizler daha fazla dezenfeksiyon gerekmediğini gösterinceye kadar su örneklerinin

bakteriyolojik analizleri yapılacak ve sistemin sterilize edilmesi tekrarlanacaktır. Tüm testler idarenin denetimi ve huzurunda

yapılacaktır.

M03-33 Boruların Tanımlanması:

Borular içinden geçen akışkana göre tanımlanacaktır. Etiketleme işletme esnasında görülebilecek yerlerde olacaktır.

Harfler büyük harf olacaktır. Etiketler beyaz olacak ve oklarla akış yönlerini gösterecektir. Oklar beyaz olup genişliği ve uzunluğu

boru kaplama çapma göre oranı 3/8x1 1/2 daha fazla olacaktır. Harf ebatları aşağıdaki şekilde olacaktır.

50

Dış çap ve boru kaplama Harf ebadı

04-042 cm.06-153 cm.16-253 cm.

M03-34 Makina Muhafazaları:

a) Makinaların hareketli parçalarından insan temasına maruz kalabilecek olanlar kontrollükçe beğenilecek şekilde muhafaza

parçaları ile örtüleceklerdir.

b) Kayış kupling gibi hareketli parçalar galvanizli tel örgü veya delikli sacdan kenarları kıvrılmış ve sağlam bir şekilde tesbit

edilmiş, hareketli parçaların hareketine mani olmayan muhafaza sacları ile techiz edileceklerdir.

M03-34.1 Ses ve Titreşim İzolasyonları:

a) Titreşim veya ses meyadana getiren bütün aletler sesi etkili şekilde absorbe edecek konstrüksiyonda yapılmış titreşim veya

ses absorbeleri ile taşıyıcı veya temeller üzerine monte edilecekler ve bu ses veya titreşimin boru donanımına ve yapı elemanlarına

geçmemesi temin edilecektir.

b) Ses veya titreşim oluşturması muhtemel görülen bütün makinalarla yapı taşıyıcı sitrüktörü arasındaki her rijit bağlantı veya

boru bağlantısı, kanal bağlantısı titreşim izolatörleri ile teçhiz edilmiş olacaktır.

c) Bu cihazlar için sismik önlemler alınacaktır.

M03-35 Muayene ve Testler:

a.Sıhhi Tesisat için Test: Pis su, havalık ve su boruları yüklenici tarafından test edilecek ve kabulden önce idare tarafından yazılı

olarak onaylanacaktır. Yeraltında bulunan borular, üstleri örtülmeden önce test edileceklerdir. Test için istenilen teçhizat, idareye

hiçbir ek masraf çıkartmadan yüklenici tarafından sağlanacaktır.

b. Isıtma Tesisatı için Test: Herhangi bir kaplama uygulamadan önce yeni tesis edilmiş olan ısıtma sistemi, radyatörler, borular ve

bağlantı parçaları hidrostatik olarak test edilecek ve işletme basıncının 1.5 katı bir basınçta sıkılığı kanıtlanacaktır. Tesisatın

testinden sonra ve kati kabulünden önce Yüklenici, ısıtma sisteminin tatminkar pratikliğini ve çalışma verimini göstermek için idare

tarafından istenebilecek bu tip testler, sisteme uygulanacaktır. işletme testleri 48 saatlik bir süreyi kaplayacaktır. Testlerle ilgili bir

rapor idareye verilecek ve aşağıdaki belirli bilgileri de içerecektir.

a. Saat, tarih ve test süresi

b. İç ve dış kuru termometre sıcaklık

c. Kazandaki su basıncı

d. Kazandan çıkan su sıcaklığı

e. Sistemde dönen suyun kazan girişindeki sıcaklığı

f. Kazan markası, tipi, seri numarası tasarım basıncı ve kapasitesi

g. Yağ brülörünün markası, modeli ve nominal kapasitesi ile brülör motoruna ait ampermetre ve voltmetre ölçümleri

h. Su sirkülasyon pompası markası, modeli ve nominal kapasitesi ve işletme sırasında pompa motoruna ait ampermetre ve

voltmetre ölçümleri

i.Brülördeki fuel-oil sıcaklığı ve basıncı

51

j. Kullanılan fuel-oil numarası

k. Kazan çıkışındaki yakıt gazı sıcaklığı

l. Egzost gazındaki CO' yüzdesini Dolaşan sıcak su miktarı

c. Drenaj Sistemi :

1.Su Testi: Hem tüm drenaj sisteminin ve hem de havalık sisteminin gerekli olan tüm açıklıkları, tüm sistemin çatı üzerindeki havalık

borusunun en üst seviyesine kadar su ile dolmasına izin vermesi için tıkanacaktır. Sistem, bu suyu 10 cm.' den daha fazla bir düşüş

göstermeksizin 30 dakika süreyle tutacaktır. Sistemin bir kısminin test edilmesi gereken yerlerde test, tüm sistem için anlatıldığı gibi

yapılacaktır; ancak test edilmesi gereken en yüksek yatay hattın 3 metre üzerinde bir düşey boru döşenebilir ve uygun basıncı

sağlamak için su ile doldurulabilir. Veya istenen basıncı sürdürmek için bir pompa kullanılabilir. Basınç 30 dakika süreyle muhafaza

edilecektir.

2.Hava Testleri: Eğer testler hava ile yapılırsa, bir basınçlı pompa ile 0.35 kg/cm² (5 PSI)'den az olmayan bir basınç uygulanacak ve

sızıntı olmadan en az 15 dakika muhafaza edilecektir. Hava testini yapmak için bir civa sütunlu gösterge kullanılacaktır.

3.Su Sistemi: Kaba işlerin bitimi üzerine ve armatürlerin ayarlanmasından önce tüm sıcak ve soğuk su sistemi 7 kg/cm² den az

olmayan bir hidrostatik basınçta test edilecektir ve tüm bağlantıların muayenesine izin vermek için 30 dakikadan az olmamak üzere

bu basınçta su sızdırmazlığı kanıtlanacaktır. Montajın tamamlanmasından önce su borusu sisteminin bir kısmının gömülmesi

gereken yerlerde bu kısım için belirtilen yöntemle ayrı olarak test edilecektir.

4.Pompalar: Saha testlerine başlamadan önce, imalatçının fabrika test raporları ve her pompa için fabrika pompa test eğrilerinin

tasdik edilmiş üçer adet sureti idarenin onayına sunulacaktır. Tüm testler pompa imalatçısının bir mühendis vekili tarafından

yürütülecek ve idarenin bir vekili tanıklık edecektir. Testlere ilaveten yüklenici tesis ettikten sonra pompayı idarenin belirttiği kapasite

ve basma yüksekliğinde minimum iki saat süresince çalıştıracaktır. Yazılı test raporları Hidrolik Enstitüsü Standartları'nda tavsiye

edilen formata uygun olacak testten sonra 30 gün içinde her pompa için üç nüsha halinde idarenin onayına sunulacaktır. Raporlar

pompanın tüm çalışma aralığındaki kapasitesini basma yüksekliğini, verimliliğini, beygir gücünü, ve net pozitif emme yüksekliğini,

gösteren karakteristik eğrilerini içerecektir.

5.Hatalı iş: Eğer muayene veya test hata gösterirse bu hatalı iş veya malzeme idareye hiçbir ek masraf çıkartmadan değiştirilecek

ve istenen testler idare tarafından yazılı olarak kabul edilinceye kadar tekrarlanacaktır. Boruların onarımı yeni malzemelerle

yapılacaktır. Vidalı bağlantıların veya deliklerin macunla kapatılması uygun değildir.

BÖLÜM M04 HAVALANDIRMA VE KLİMA TESİSATI

M04-1 Genel Esaslar:

a)Bu bölüm, hijyenik mahaller dışında kullanılacak hasta odaları, poliklinikler, idari bürolar, koridorlar, WC, banyolar, mutfak,

çamaşırhane, depolar, sığınak, laboratuarlar ve havalandırılması gereken diğer mahallerle ilgili, havalandırma, klima, havalandırma

sistemleri ve bu sistemlere ait santralları, aspiratörler, hava kanalı, kanal izolasyonu ve menfez anomestatlarını kapsarmaktadır.

Yüklenici, tasarlanan sistemi belirtilenler çerçevesinde, ilgili standartlar ve şartname gereklerini ihlal etmeden tesis etmekle

yükümlüdür. Havalandırma kanallannın veya teçhizatının yerleştirilmesi için gösterilen boyutlar dışında, çizimlerde yalnız kanal

ebatları ve yerleşim düzenleri verilmiştir. Teçhizat ve kanal sisteminin düzeni; bunlar için ayrılan yerlere tam uyacak ve iç kısımlara

müdahale ve bakım işlemlerinin etkili bir biçimde gerçekleştirilebilmesi için ulaşıma yeterli açıklılar bırakarak tesis edileceklerdir.

b)Kullanılacak malzeme, alet ve cihazlar işletme ve çalışmada maruz kalacakları şartlara proje kapasitesi ve tariflerin uygun seçilmiş

olacaklardır.

52

c)Korozyon vaki olması muhtemel kısımlarda önceden kabul edilmiş korozyona dayanıklı malzemeler ve montaj metotları

kullanılacak bu anlamda pil reaksiyonu göstermeleri muhtemel bir birine uygun olmayan malzemeler izole edilecektir.

d)Hareketli cihazlar ile kaide arasında titreşim yutucular bulunacaktır. Her hücre en az bir kontrol kapısı ihtiva edecektir. Kapıların

üzerinde pirinç menteşeler emniyet zincirleri ve kilit düzenleri olacaktır. Kapıların iç kısmında herhangi bir çıkıntı bulunmayacak ve

kapılar sızdırmaz olacaktır. Hücrelerin bir birine bağlantısı hücre içinden paslanmaz çelik civatalar ile yapılacak aynı şekilde

panellerin çerçevelere bağlantıları da paslanmaz çelik civatalar vasıtası ile olacaktır.

e)Komple klima santralleri altında daldırma galvanizli çelik profillerden yapılmış en az 100 mm yüksekliğinde ve yeterli travers

bağlantıları ile kuvvetlendirilmiş olan bir şasi bulunacak ve santral gövdesi şasiye tüm çevrede vidalanacaktır. Şasi aynı zamanda

yere kolaylıkla monte edilecek şekilde tasarlanmış olmalıdır.

f)Açıkta kurulacak klima santrallerinde tüm santral hücreleri ve bakım kapakları tamamiyle havaya, fırtınaya ve yağmura karşı

sızdırmaz şekilde özel imal edilecek (weather porof ) olacak ve durum imalatçı firma tarafından garanti edilecektir.

g)Klima santrallerinin açık havada iklim şartlarından korunması için santral hücrelerinin üzerinde yek pare, ultra viole güneş

ışınlarından zarar görmeyecek özel plastik folyo kaplanmış, galvanizli sacdan imal edilmiş bir çatı elemanı bulunacaktır. Çatı

elemanı gövde modüllerinden dışarı taşan saçaklar oluşturacak şekilde tertiplenecek ve yağmur suyunun modül gövdelerine temas

etmeden dreyn edilebilmesi için özel oluk tertibatı bulunacaktır.

h)Tecrit tabakasının hava cereyanına maruz kalacağı yerlerde tecrit malzemesinin parçalanarak uçmasına veya titreşim yaparak

parçalanmasına mani olmak üzere böyle yerlerde yüzeyi fabrikasınca plastik veya benzeri bir levha ile kaplanmış izolasyon

malzemesi kullanılacaktır.

i)Motorlar, pislik ayırıcılar, filtreler, ısıtıcı ve soğutucu serpantinler, nemlendirciler, debi kontrol cihazları vb… cihaz ve aksesuarlar

tamir, bakım ve değiştirilrmeleri için kolayca ulaşılabilecel yerlere monte edilecek ve gerekli ulaşım tedbirleri alınmış olacaktır.

j)Gresörlükler kolayca ulaşılabilmeleri için yatakların tam üzerine getirtileceklerdir. Eğer yağlanacak yataklar görünmez veya

ulaşılmaz yerlerde iseler uygun uzatma parçaları ile kolayca ulaşılabilir yerlerden greslenmeleri ve yağlanmaları temin edilmiş

olacaklardır.

k)Bütün hava kanalları ve hava sistemi; filtreler monte edilmeden ve fanlar çalıştırılmadan önce tamamen temizlenecektir.

l)Filtre ihtiva eden sistemlerde vantilatörler çalıştırılmadan önce filtrelerin taşıyıcı çerçeveleri veya şaseleri yerine, hava sızdırmaz

şekilde sökülmeyecek tarzda takılacak ve kirlenmiş olan filtreler geçici kabulden sonra idareye teslim edilirken yenileri ile

değiştirilecektir. Bunun için hiçbir bedel ödenmeyecektir.

m)Hacimlere üflenen ve emilen hava miktaları, ısı ve nem oranının proje değerlerine uygun olup olmadığı ölçülecek, gerekli

ayarlamalar yapılacak ve kontrol teşkilatının onayı alınacaktır. Ayarlamalar yapılmadan önce, uygulanacak yöntem yazılı olarak

idareye sunulacaktır.

n)Hava işleme ünitelerinin mekanik performansı TS EN 1886 veya idarece belirlenen bir Uluslar arası standarda uygun olduğu

belgelenecektir.

o)Cihazların seçilmesi, yerleştirilmesi, gürültü ve titreşimin önlenmesi, kanala bağlanması ve işletmede güvenlik koşullarının

sağlanması projede belirtilen hususlara ilave olarak TS 3419 ve TS 3420 belirtilen kriterlere uygun olacaktır.

p)Havalandırma ve iklimlendirme sistemi; insan yaşamı için gerekli uygun sağlık koşullarını sağlayacak ve / veya üretimin zorunlu

kıldığı termik, hijyenik ve psikometrik koşulları gerçekleştirecek , çevreye zarar vermeyecek ve gerekli emniyet donanımına sahip

olacak şekilde, standartlara uygun olarak tesis edilecektir.

53

q)Bütün cihazların imalatında kullanılan malzemeler TS EN 13501-1 standartına ve 2007/12937 sayılı “binaların yangından

korunması hakkındaki yönetmeliğe” uygun olacaktır.

r)Projesi gereği sistemde kullanılmasına ihtiyaç duyulabilecek; değişken hava debi ayar cihazı,

sabit hava debi ayar cihazı, sabit hava debi kontrol cihazı, hava sızdırmaz damper, lif tutucu menfez, hepa filtreler, laminer hava

akımlı filtre sistemleri, vb… gibi cihazlar varsa ilgili Türk Standardına, yoksa DIN 1946 yada idarenin kabul edebileceği Uluslar arası

başka bir standart kriterlerine uygun olduğu belgelenecektir.

s)Hijyenik ve temiz odaların klima ve havalandırma sistemlerinde; tasarım, imalat, cihaz performansları, parçacık ve petikül testleri,

hacimler arasındaki hava akış ilişkileri, temizlik sınıfı vb… gibi özellikler varsa ilgili Türk Standardına yoksa DIN 1946 ve VDI 6022

veya idarenin kabul edebileceği başka bir Uluslar arası standart kriterlerine uygun olacaktır.

t) Bölge şartları gerekli kıldığı sismik tedbirler alınacaktır.

M04-2 İlgili Yayınlar:

TS 822 Galvanizli ve Oluklu Saçlar (Sıcak Daldırma Metodu ile Galvanizlenmiş) TS 901 Lifli ısı ve ses yalıtım malzemesi.

M04-3 Kapasiteler:

Tüm teçhizatın ve malzemelerin kapasiteleri belirtilen kapasitelerden daha düşük olmayacaktır.

M04-4 İlgili Yönetmeliklere Uygunluk:

Türk Standartları Enstitüsü (TSE) standartlarına uygun olarak yapılmaları ve/veya test edilmeleri şart koşulan malzemelerin

ve teçhizatın bu standartlara uygun oldukları yüklenici tarafindan kanıtlanacaktır. TSE damgası malzemelerin Türk Standartları

Enstitüsünün şartlarına uygun olduğunu kanıtlamak için yeterlidir. Malzemenin TSE standartlarına uygun olduğuna dair imalatçı

tarafından yayınlanmış TSE şartlarına bir sertifika, malzemelerin uygun olduğunu kanıtlamak için yeterlidir. Bu tür damga, sertifika

ve beyanların yerine yüklenici tanınmış, tam teçhizatlı ve bu tip servis için yetkili olan bir test laboratuarından, malzemelerin test

edilip daha önce belirtilen şartlara uygun olduklarına dair aldığı bir sertifikayı, test metotlarını da belirterek sunabilir.

M04-5 Etiket Plakaları:

Teçhizatın her önemli parçasında imalatçı adı ve adresi ile katalog numarasını içeren bir plaka görünür bir yere sağlamca

tespit edilmiş olacaktır. Yalnızca dağıtıcı bayiinin etiketinin bulunması yeterli olmayacaktır. Teçhizat ve kalemlerde etiket plakaları

yerine, imalatçının adı ya da ticari markası damgalanmış ya da kalıcı bir şekilde markalanmış olabilir. Bu plaka ortam şartlarından

etkilenmeyecek şekilde tasalanmış ve cihaz üzerine yerleştirilmiş olmalıdır.

M04-6 Yedek Parça Durumu:

Malzeme ve teçhizat listesinin tasdikini müteakip mümkün olan en kısa zamanda yüklenici listedeki her malzeme ve

teçhizat için gerekli yedek parça verilerini sunacaktır

M04-7 Standart İmalat:

Şartnamenin bu bölümü kapsamında temin edilecek malzemeler ve teçhizat bu tip üretimle meşgul olan imalatçının

standart katalog üretimlerinden ve en az iki yıldır başarıyla uygulanan teçhizattan olacaktır. Aynı tip teçhizattan iki ya da daha

fazlasına ihtiyaç duyulduğunda bunların hepsi aynı imalatçının olacaktır. Ancak sistemin her parçasının da aynı imalatçıya ait olması

şart değildir.

M04-8 Ölçülerin Tahkiki:

54

Yüklenici yapacağı işi bina yapısına ve diğer iş kollarına göre ayarlamakla yükümlüdür. Yüklenici projenin

gerçekleştirileceği tesisleri ziyaret ederek işin detaylarını çalışma şartlarını ve tüm boyutları yerinde tahkik edecek ve herhangi bir

uyuşmazlık varsa bunu işe başlamadan önce idareye bildirecektir.

M04-9 Malzeme ve Teçhizat:

Malzeme ve teçhizat ilgili yayınlara ve aşağıda belirtilen şartlara uygun olacaktır. Diğer malzemeler ve teçhizat ilgili

kısımlarda ve çizimlerde belirtilenlere uygun ve bu malzemelerin imalatı ile meşgul olan imalatçının standart üretimlerinden

olacaklardır. Teçhizat, işin ihaleye verilmesinden önce piyasada en az iki yıldır başarıyla kullanılanlardan olacaktır ve yapılacak işte

kullanıma elverişli olup olmadıklarına karar verme idarenin takdirindedir.

M04-10 Malzeme ve Teçhizat Listesi:

Malzeme ve teçhizatın tesisatına başlamadan önce uygun olan en kısa zamanda, yüklenici işte kullanılacak olan malzeme

ve teçhizatın eksiksiz bir listesini üçlü bir kopya halinde idareye sunacaktır. Bu liste katalog numaralarını, şartname sayfalarını,

kesitleri kapasite bilgilerini ve diğer gerekli tanıtıcı bilgileri içerecektir. Zaman zaman sunulacak parça parça listeler kabul

edilmeyecektir. Teklif edilecek malzemenin ve teçhizatın kabulü imalat çizimlerinin sunulup kontrat dokümanlarına uygun olduğunu

göstermesine bağlıdır.

M04-11 İmalat Çizimleri:

Malzeme ve teçhizat listesine ilişkin geçici onay alındıktan sonra ve kalemlerin tesisatından önce, yüklenici; imalat çizimleri

ve şartname hususlarına uygun olduklarını idareye kanıtlayıcı diğer bilgileri verecektir. Aşağıdaki kalemler için sunulacak imalat

çizimleri, bu teçhizat kalemlerinin birbirleri ile iyi işleyecek düzene sahip olduklarını gösterecektir:

-Klima cihazları

-Kontroller

-Teçhizat Destekleri

-Isıtma ve Soğutma Boruları

-Sistem Kablaj Düzeni Diyagramı

Ayrıca aşağıdaki kalemler için de imalat çizimleri sunacaktır, izolasyon, termometreler, su boru tesisatı ve donanımları ve idarenin

belirteceği diğer kalemler. Kontrat dokümanlarında projeye ilişkin bazı değişikliklerin yapılması yüklenici tarafından gerekli görüldüğü

taktirde; değişiklikler ve nedenleri çizimlerle birlikte sunulacak ve onaylanmış değişiklikler idareye ek bir masraf yaratmayacak

şekilde yapılacaktır.

M04 12 Elektrik İşleri:

Elektrik teçhizatı ve kablolar Elektrik genel teknik şartnamesi ELEKTRİK İÇ TESİSATI hususlarına uygun olacaktır. Elektrik

karakteristikleri M04 -03 çizimlerde belirtilen diğer gerekli donanımlarıyla birlikte temin edilecektir. Her motor; teçhizatı belirtilen

kapasitede ve motorun etiket verimini aşmayacak şekilde işletmeye yeterli kapasitede olacaktır. Burada belirtilen işleyiş için gerekli

el ya da otomatik kontrolü işaret bölümleri ve koruyucu bölümler ile kontroller için gerekli fakat elektrik çizimlerinde gösterilmeyen

kontrol tel düzeni şartnamenin bu bölümü altında temin edilecektir.

M04 13 Havalandırma Tesisatı ile ilgili Açıklamalar:

13.1 Klima Havalandırma Santralleri:

55

Susturucu Hücreli olacaktır. Cihaz en küçük parçalarına kadar montaj ve demontaj kolaylığı sağlayacak modüler şekilde imal

edilecektir. Hücreler iç cidarları min 0.8 mm. galvaniz saç, dış cidarları min 0.8 rnrn. galvaniz saç malzemeden imal panellerinin

bütünleştirilmesi ile oluşturulacaktır. Ses ve ısı izolasyonu iki cidar arasına yoğunluğu en az 70 kg/m³ olan min. 50 mm kayayünü

sağlanacaktır. Cihazda bulunan bütün hücreler kapılı olarak imal edilecek ve santral iç elemanlarının kapılardan çıkarılabilmesine

olanak sağlayacaktır. Damperler hava geçişinden asgari direnç sağlayacak şekilde aerodinamik yapıya sahip olacaklar. Damperler

kapanmada temas eden yüzeyleri contalı olacak ve çekme alüminyum alaşım malzemeden imal edilecek, sızdırmaz olacaktır.

Vantilatör ve aspiratörler' de sık kanatlı santrifüj fanlar kullanılacaktır. Fanlar statik ve dinamik tam balanslı olacak ve elektrik

motorları ile burçlu kayış-kasnak tahrikli olarak çalıştırılacaktır. Fanların bağlantısını sağlayan fleksibil bağlantılar yanmaz brandadan

olacaktır. Vantilatör ve elektrik motoru titreşimlerin santral yüzeyine geçmemesi için lastik veya yaylı izolatörler üzerinde kaideye

oturtulacaktır. klima santrallerinin montajında santral şasisi ile santralin oturduğu beton temel arasına şasi travers genişliğinde en ez

100 mm uzunluğunda lastik neopren titreşim önleyici özel viprasyon önleme levhaları konacaktır.Santral en az G4 sınıfı panel

filtreye sahip olacaktır. Isıtıcı ve soğutucu bataryalar bakır boru alüminyum kanat olup, galvaniz saç kaset içinde çelik kolektörlü

olarak imal edilecektir. Soğutucu bataryadan sonra oluşabilecek yoğuşmanın sürüklenmesini önlemek için damla tutucu

kullanılacaktır. Klima santrali içindeki parçalar kızaklı olarak imal edilecek ve çıkartılabilir olacaktır. Santrallerin hücre kapakları hava

sızdırmaz olacaktır. Her kısmın altında yoğuşan sular için bir paslanmaz çelik toplanma kabı olacak bunlar derin kısma toplanacak

ve en derin noktasında bir tahliye sifonu olacaktır. Cihazların elektrik bağlantıları elektrik tesisatı genel şartnamesine uygun

olacaktır. Santral karkası yüksek fan basınçlarında bile deforme olmadan çalışabilmesine uygun dizayn ve malzeme ile yapılmış

olacaktır. Dış Panel sacları neme karşı boyanacak ve koruyucu film ile kaplanacaktır. Dış sac iç yüzeyi ise epoxi astar kaplamalı

olacaktır. Dış kasetin mekanik dayanımı, ısı direnci, ısı geçirgenlik katsayısı, ısıl köprüleme değeri, ses yutma kapasitesi,

sızdırmazlığı vb… özellikleri TS EN 1886 standardına uygun olduğu belgelenecektir. Ayrıca Klima santrallerinin EUROVENT

sertifikasının olması gereklidir. Dış kasetin konstrüksiyonu iç ve dış yüzeylerin tamamen girintisiz, çıkıntısız ve talaş kalıntılarından

arındırılmış olmasını sağlayacak şekilde olmalıdır. Standart fan motorları, 380 volt / 3 faz / 50 Hz besleme elektriği ile çalışmaya

uygun olacaktır. Kullanılacak elektrik motorları TS 3067 uygun olarak imal edilmiş olacaktır. Motor, IP 54 koruma ve F izolasyon

sınıfında olacaktır.Santral serpantin hava hızı max. 3,2 m/sn olacak şekilde projelendirilecektir

13.1.1 Susturucu hücresi :

Hücre içinde dik olarak tertiplenmiş ve köşebent raylar vasıtası ile hücre içine monte edilmiş, ses absorbisyon kulisleri

bulunacaktır. Ses absorbisyon malzemesi DIN 4102 A1 sınıfı yanmaz ve nemi emmeyen tipte olacaktır. Kulisler bilhassa düşük

frekanslardaki gürültüyü optimum olarak absorbe edebilecek şekilde dizayn edilmiş olacaklardır. Kulis çerçeveleri galvanizli çelik sac

malzemeden imal edilmiş olacaktır. Ses absorbisyon malzemesi yüzeyi plaka şeklinde kaya yünü ile korunmuş olacak ve 20 m / san.

Hava hızlarında ses absorbisyon malzemesinin erozyonu önlenmiş olacaktır. Kulisler arasındaki mesafe ve hava hızı hava sesinin

maximum bastırılacağı şekilde optimum olarak seçilecektir. Susturucu hücresinde maximum hava basınç düşümü 50 pascal

olacaktır. 600mm ölçüde 250 hz de 15 dBA gürültü yutmalıdır.

13.2 Filtre hücresi ve Hava Filtreleri :

Hava filtreleri verimleri test edildiğinde katalog değerlerinden az olmayacaktır. Filtre çerçeveleri galvanizli çelikten mamül

olacak ilaveten toz boya ile boyanacaktır. Sadece standart filtre ölçüleri kullanılacaktır. Filtre elemanları yanmaz iplikçik ( fiberden)

malzemeden meydana gelecek ve filtre elemanı üzerinde 600 Pa basınç farkına kadar filtre fiberleri kopmaya dayanıklı olacaktır.

Filtre hücresi üzerinde filtre gurubu diferansiyel basıncını gösterir bir manometre ve set değeri aşıldığında elektrik sinyali veren 0 –

400 Pa basınç aralığında bir diferansiyel basınç şalteri bulunacaktır. Klima santrali ile birlikte bir takım filtre gurubu yedek olarak

verilecektir.

13.3 Klimalı alanlar için filtreler :

13.1- Ön filtreleri 50 mm. kalınlıkta, temizlenen tip, uygulamanın gerektiği boyutlarda olacaktır. Temiz filtrenin hava geçirme

kapasitesi, filtre net yüzey hızına başlangıç direnci ve verimi projede belirtildiği gibi olacaktır.

56

13.2- Son filtreler (% 95) filtreler sökülebilir parçalı, kuru tip, Projede belirtilen başlangıç direnci, yüzey hızı ve hava debisini

Sağlayacaktır. Filtre malzemesi korozyona dayanıklı hassas örgü destekli fiber malzemeden yapılmış olacaktır. İstenen hava

debisini verecek minimum basınç yaratacak şekilde katmanları düzenlenmiş ve galvaniz çerçeve ile desteklenmiş olacaktır. Çerçeve

ile filtre arasında hava kaçağının önlemek için filtre çevresi çerçeveye yapıştırılacaktır .Filtre malzemesinin korunması için gereken

destekler ve gergiler sağlanmalıdır .Filtre çerçeveleri monte edildiklerinde herhangi bir sızıntı ile baypasa yol açamayacak şekilde

olacaktır .Filtre bölümü fabrikada irnal edilmiş, rahat koşullarda bakım yapılabilir şekilde olacaktır.

13.3- Diyafram tahrikli fitre manometreleri fabrikada monte edilmişler olsalar dahi bütün filtre istasyonları için manometreler

kullanılacaktır. Manometre göstergesi 10 cm. çapında beyaz kadran üzerine siyah rakamlı, 2 mm. 1 aralıklı tatbik edildiği filtrenin

son direncinin 0-25 mm. üzerinde olacaktır. Her gösterge sıfırlama ayar vidası iki statik basınç ucu basınç fitingsieri ile birlikte, iki

plastik döküm havalık vanası iki adet 2 metre uzunlukta 6 mm. çaplı plastik borulu ve bütün aksesuarları ile birlikte temin edilecektir.

Ayrıca Klima santrallerinin EUROVENT sertifikasının olması gereklidir.

13.4 Çatı Tipi Aspiratörler:

Çatı üzerine monte edilebilecek şekilde metalden yapılmış kaidesi, direkt bağlantılı elektrik motoru ve karışık akımlı fanı

olacaktır. Estetik açıdan üst muhafazası mümkün olduğunca alçak olmalıdır. Fan alüminyumdan mamul, üst muhafaza cam takviyeli

polyester kaplama olacaktır. Bütün hareketli parçalar titreşim kesiciler üzerine monte edilmiş olacak, sessiz ve titreşimsiz çalışma

sağlanacaktır.

13.5 Kanal İşleri:

Kanallar galvanizli çelik sacdan, hijyen ortamlar ( eksoz ve üfleme ) ve mutfak ( davlumbaz eksoz) için imal edilecek

kanallar 304 kalite paslanmaz çelik olacaktır. Kanallar aksi onaylanmadıkça çizimlerde belirtilen ölçülere uygun olacak ve iç kısımları

düz ve pürüzsüz ve birleşim yerleri net ve sızdırmaz biçimde olacaktır. Kanallar bina yapısına emniyetlice ve onaylanmış biçimde

olacaktır. Kanallar bina yapışma emniyetlice ve onaylanmış biçimde mesnetlenecek; ve her türlü çalışma koşullarında titreşimi

önlenmiş vaziyette tesis edileceklerdir. Kanalların yön değiştirme yerlerindeki dirsek kısımlarının dönüş yarı çapı kanal genişliğinin 1

katından küçük olmayacaktır. Ani dönüş yapan dirsek kısımlarının içine yönlendirici kanatlar yerleştirilecektir. Sac levha kanalları,

merkezlerden 1.20 metreden daha fazla mesafede olmamak üzere çinko kaplama çelik köşebentle veya diğer onaylanmış yapısal

elemanlar ile dikkatlice desteklenip ve takviye edilecektir. Birleşim yerleri kesinlikle hava sızdırmayacak şekilde yapılacak flanşlı tip

birleştirme ve menfez veya anemostat birleşimlerinde hava sızıntısından dolayı tozlanma belirtileri olmayacaktır. Ek yerleri hava aks

yönünde yapılacaktır. Dik dikişlerdeki tüm cıvata ve mandal bağlantıları sabit merkezlerde ve kanal uzunluğunca aynı merkez

çizgide olacaktır. Aksi onaylanmadıkça kesit değişimlerinde geçişler 7:1 oranında eğim verilerek yapılacaktır. Tüm kanallarda yeterli

aks yüksekliğine sahip çaprazlamalar yapılarak kanal kesiti sağlamlaştırılmış olacaktır. Saç kanallar ve bağlantı elemanları Tablo 1'

de verilen şartlara uygun olacaktır. Flanşlı tip bağlantıda kullanılacak flanş boyutları için standartlara göre gerekli sızdırmazlığı

sağlayan boyut seçilecektir. Flanşlı bağlantılar sızdırmaz conta ile yapılacaktır.

TABLO 1: Dikdörtgen kesitli hava kanalları için sac kalınlıkları

Paslanmaz çelik ve Galvanizli Sac kalınlığı (mm) Kenar (cm) :

0.6 30’a kadar

0.7 32-36

0.7 48-76

0.9 78-106

0.9 108-138

57

a.Çıkış ya da kanal bağlantısı yapılacak Kanal kısımları dışında kalan 46 cm.'nin üzerindeki tüm kanallar çaprazlanmış olacaktır.

Kanal dikişleri pitisburg tipi ya da uzunlamasına dikişli olacaktır.

b. Kanal Destekleri: Kanal destekleri 25 x 1 ,6 mm' den küçük olmayacaktır. ( metal şerit askılar en fazla 1,50 m. aralıklarla

yerleştirilecektir. ) Dişli çubuk askılarda. Min. 0 ila 1 mm. çapında çubuklar kullanılacaktır.

c. Cihaz Bağlantıları: Fanlara saç bağlantı yapılacak yerlerde veya farklı malzemeden kanalların birleşeceği yerlerde takribi 15 cm.

genişliğinde yanmaz bir malzeme kullanılacaktır. Esnek bağlantı malzemesi olarak örgülü asbest veya neofren kılıflı cam yönü

kullanılacaktır. Esnek bağlantılar çinko kaplamalı kenet tipi elemanlara emniyetlice tespit ettirilecektir. Esnek bağlantı hazır tip, metal

-branda - metal tip olacak. Hava sızdırmazlık sağlanacaktır.

d. Damperler: Kapama düzeni ile birlikte el kumandalı damperler, hava dağılımının kontrolünü ve dengelenmesi temin edebilecek

şekilde tesis edileceklerdir. Bütün damperlerin kumanda mekanizması her an müdahale edilebilir tip olacaktır. Damperler kanal

sacından iki kat daha kalın malzemeden yapılacaktır.

e. Yangın Kapı ve Damperleri: Yangın kapıları veya damperleri kanallarda gösterilen veya gereken yerlere konacaktır. Yangın

damperleri yangın duvar bölmelerini koruyacak şekilde imalatçının tavsiyesine uygun onaylandığı şekilde monte edilecektir. Yangın

kapı ve damperlerinin kolayca bakımı yapılabilmesi için hava kanallarına menteşeli veya menteşesiz giriş kapıları belirtildiği şekilde

yapılacaktır. Yangın damper gömlekleri metal kalınlığı 2 mm." den az olmayacaktır. Yangın kapı ve damperleri ile ilgili gerekli

köşebent, destek, durdurma bağlantıları temin edilecektir.

f.Sac levhalar titreşime mani olmak ve rijitlik vermek üzere gerekli yerlerde çemberlerle ve mesnetlerle donatılacaktır. Dolayısı ile

konstrüksiyon ve sac kalınlıkları Ulusal ve Uluslar arası normlara uygun olacaktır. Kanallar ve askıları düzgün, muntazam ve bir

seviyede monte edilecektir. Dirsek ve redüksiyon boyutlandırmaları, norm ve standartlara uygun olacaktır. Asma tavan içersinden

geçirilen kanallar için uygun asma tavan yüksekliği seçilecektir.

g.Projesine uygun olarak yapılacak kanalların yapı içerisinde ve dışındaki dikey ve yatay geçişlerini sağlayacak şaft, galeri, baca

vs… gibi inşai ve mimari tedbirler imalata başlamadan önce belirlenerek gereken yapılacaktır. Bu işlem statik yapıya ( kolon, kiriş,

perde beton vs) kesinlikle zarar vermeyecektir. Kanal sistemleri gerekli temizliklerin yapılabileceği bakım kapakları ve hava miktarı

ayarlaması yapılabilecek şekilde damperlere haiz olacaktır.

h.Tüm hava kanallarının ve fittinklerinin fabrikasyon olması ( yani bir atelye veya fabrikada otomatik makinelarla kesilip bükülmesi ve

kilit, dikişlerinin yapılması) şarttır. Şantiyede caka kullanılarak el ile kanal ve fittings imalatı kabul edilmeyecektir.

i. Mutfak davlumbaz eksoz kanalları paslanmaz çelikten imal edilecektir. Mutfak davlumbazına bağlı tüm mutfak ekzost kanallarına

her 3 (üç) metrede bir, her branş birleşimine, her dikey kanalın dibine ve dirseklerin önüne ve arkasına sızdırmaz bakım kapakları

konacaktır. Mutfak davlumbaz ekzost kanalları hava akış yönüne doğru % 05 eğimli olarak imal edilecektir.

j.Tüm askı ve tesbit konstrüksiyonları matkap ve dubel ile bina beton elemanlarına tesbit edilecektir. Askı ve tesbit elemanlarından

yapıya titreşim geçmemesi için araya elastik söndürücüler konacaktır. Kanal ve askı imalatında kullanılan tüm yardımcı malzemeler

(galvanizli çelik sac haricinde), yanmaz veya zor tutuşan alevi iletmeyen tipte olmaları şarttır. Aynı zamanda kanal ve askı

malzemeleri ısındığı veya tutuştuğu zaman tksit gaz çıkartmayacak özellikte olmalıdır. Bağlantı ve tesbit vidaları kadmiyum ile

kaplanmış olacak, bütün açık yüzeyler çok iyi temizlenerek paslar giderildikten sonra iki kat galvaniz ile boyanacaktır.

k.Tüm denetim ve temizleme kapakları veya sensör, hava akımı ölçme yerleri ve elemanları ile damperler gibi hava akımı balans

elemanları kolayca ulaşılabilir yerlere konulacaktır. Bunların yerleri kontrol teşkilatı ile birlikte organize edilecektir.

l.Duvar veya döşeme deliklerinden geçen kanalların döşeme veya duvarı deldiği yerlerde, tüm kanal çevresinde, kanal ile duvar

veya döşeme arasındaki boşluk taş yünü doldurularak sıkıştırılacak ve duvar veya döşemenin iki tarafından mastik ile kapatılacaktır.

58

m.Kanalların, boruların veya cihazların askı çubuklarından birisinin kanalı delmesi mecburiyeti hasıl olursa, çubuğun etrafına

kapatma plakası konup kaynakla veya perçimle bağlanacak ve kanal sızıntısını önleyeci macunla sızdırmazlığı temin edilecektir.

Ancak borular veya kirişler dolayısı ile kanalları daralmasını gerektiren hallerde değişiklik gerektiren mesafe 60 cm’ den fazla ise

hava hızında değişiklik yapılmayacağı 60 cm’ den kıssa mesafedeki değişikliklerde hava hızı % 10 dan fazla olmamak şartı ile

arttırılabileceği göz önünde tutulacaktır.

n.Galvanizli sac idarece kabul edilecek standartlara uygun olacaktır.

o.Kanallardaki kesit değişiklikleri mümkün olduğu kadar uzun konik geçiş parçaları ile yapılacaktır. Aksi kontrollükçe kabul edilmediği

takdirde, ana kanal eksenine nazaran maksimum 45º açı yaparak ayrılacaklardır. Üfleme ve emme kanallarının klima havalandırma

santralleri ile veya vantilatörlerle bağlantısı tip detaya uygun olarak, uygun genişlikte hazır titreşim alma elemanları kullanılarak

yapılacaktır.

p.Yangın damperlerinin yanıcı bağlantı parçaları tanınmış bir firma mamülü olacak, prospektüsü tasdik edildikten sonra

kullanılacaktır. Yanma sıcaklığı bağlantı parçasının üzerinde gösterilmiş olacktır. Damperlerin ve şasinin uygun gözetleme kapakları

molacaktır. Yanıcı bağlantı parçası 72 Cº de yanabilen cinsten olacaktır.

13.6. Kontrol kapakları:

Ana kanallarda projede gösterilen yerlerde sızdırmaz şekilde kanala monte edilebilen galvaniz saçtan mamul ve izoleli

olacaktır.

13. 7.a- Esnek ( tam Fleksibil ) bükülebilir Hava Kanalları:

Hava kanalı menfez veya plenum kutuları bağlantılarında kullanılacak, fleksibil kanallar orta basınçlı havalandırma

sistemlerine uygun, yüksek sıcaklıklarda veya yangın anında toksit veya herhangi bir gaz emisyon çıkarmayacaktır. 3 katlı

Alüminyum Lamine örtü çelik helistellerle sağlamlaştırılmış olacaktır, kanala veya plenum kutuların birleştirme kelepçeleri metal

olacaktır.

13.7.b- Ses yalıtımlı Bükülebilir ( fleksibil) Alüminyum borudan hava kanalları:

Ana kanallarla gelen şartlandırılmış havanın, mahallere rahatlıkla dağıtılabilmesi ve ekzost edilebilmesi için alçak ve ortak

basınç havalandırma vce klima kanal sistemlerinde, yüksek basınçlı değişken debili fan-coil cihazları hava tarafında kullanılan

aşağıdaki özelliklere sahip, iç taraftaki mikroperfore delikli iç kanal üzerine 25 mm. Kalınlığında 164 kg/m³ yoğunlukta cam yünü

üzerine buhar bariyeri olarak güçlendirilmiş alüminyum laminant uygulanmış, yüksek ses yutma ve ısı yalıtımı özellikleri bulunan tam

esnek bükülebilir hava kanalları ve aksesuarlarıdır.

13.8 Kanal izolesi:

13.8.1- HAVA KANALLARININ YANGIN İZOLASYONU :

Yangın izolasyonu projede belirtilen yerlerde uygulanacaktır. Proje resimlerine, şartnameye ve Türk Standartlar enstitüsü

(TSE) veya idarece kabul edilecek Uluslar arası bir standarda uygun olarak hava kanallarının asbest ihtive etmeyen TSE veya

idarece kabul edilecek uluslar arası bir standarda ait test sertifikalı malzeme ile, kanal içinde veya dışında vuku bulabilecek yangına

karşı en az 2 ( iki) saat mukavemet edecek şekilde kaplancaktır.

a.Malzeme kalınlığı ve uygulama 2 ( iki) saat yangın mukavemetine göre seçilecek ve uygulama malzemesinin malzemenin test

sertifikası ile belirlenmiş tatbikat şekline göre yapılacaktır. Test sertifikası malzeme teklifi ile birlikte verilecektir.

59

b.İzolasyonun uygulamasından önce kanal askılarının malzeme teklifi sırasında ekte verilen test sertifikasının uygunluğu kontrol

edilecektir. Gerekiyorsa kanal askıları sayısı test sertifikasına uygun olarak artırılacak veya askılar değiştirilerek test sertifikalarına

uygun askılar kullanılacaktır. Askı, montaj malzemesi ve diğer tüm aksesuar için artı bedel ödenmeyecektir.

13.8.2- HAVA KANALLARININ AKUSTİK İZOLASYONU :

a.Hava kanallarının akustik izolasyonu bu iş için özel geliştirilmiş minimum 20 mm. Kalınlığında açık hücreli polyester – polietilen

köpüğü malzemenin kanal iç cidarına NFPA 90A ‘ ya uygun yanıcı madde ihtiva etmeyen, yapıştırıcı ile yapıştırılması sureti ile

yapılacaktır. Yapıştırmaya ilaveten kanal cidarına çivili tutturma yapılacaktır.

b.Akustik izolasyon maddesi varsa TSE ye veya idarenin kabul edeceği Uluslar arası bir standarda uygun olarak yanmaz veya alevi

iletmeyen tipte olacaktır. Malzemenin ilgili standartlara uygunluğunu gösteren test sertifikaları bulunacaktır.

c.Akustik izole projesinde gerektiren yerlerde idarece projesi onandıktan sonra uygulanacaktır.

13.8.3- MAKİNA DAİRELERİ, TEKNİK HACİMLER VE SERVİS KORİDORLARINDAN GEÇEN DAĞITIM HAVASI KANALLARININ

ISI İZOLASYONU (DİKDÖRTGEN VEYA KARE KESİTLİ)

Makine daireleri, teknik hacimler, servis koridorlarından geçen ve içten akustik izolasyon veya dıştan yangına mukavim

izolasyon yapılmamış olan bütün dağıtım kanalları aşağıdaki şekilde izole edilecektir.

a.Isı izolasyonu çift taraflı, cam yünü ile kuvvetlendirilmiş alüminyum folye üzerine fabrikasyon olarak yapıştırılmış en az 25 mm.

Kalınlıkta, 48 Kg/m³ yoğunlukta yanmaz mineral lifiyalıtım malzemesi kullanılacaktır. kontrollükçe onaylanacak yerlerde 24 Kg/m³

yoğunlukta 50 mm. Kalınlıkta klima şiltesi ile yalıtım yapılacaktır.

b.Klima levhası kullanılması halinde, izolasyon malzemesi suda çözülmeyen yapıştırıcı ile kanal üzerine yapıştırılacak ve izolasyon

çivileri ve başlıkları ile kanal yüzeyine tesbit edilecektir. Tutucuların tesbit şekli sızdırmazlığı sağlayacaktır. Tutucular arasındaki

mesafe maksimum 40 cm. olacaktır. Şilte kullanılması halinde kendinde klipsli ve sıkıştırmalı özel plastik şerit kuşaklar vasıtasıyle

klima şiltesi kanala sarılacaktır. Kuşaklar arasındaki mesafe maksimum 75 cm. olacaktır.

c.İzolasyon malzemesinin ek yerleri buhar difizyonuna karşı sızdırmaz şekilde, kendi kendine yapışan, en az 100 mm. Eninde

alüminyum folye bant ile yapıştırılacaktır. Buhar kesicinin korunması için izolasyon malzemesinin üzerine 10 mm. Kalınlıkta mineral

yün keçesi sarılacak ve dış yüzey 0,75 mm. Galvanizli sac ile kaplanacaktır.

13.8.4- BİNA İÇİ TAVAN BOŞLUKLARINDAN, ŞAFTLAR İÇİNDEN VE DİĞER GÖRÜNMEZ BÖLÜMLERDEN GEÇEN TÜM

ŞARTLANDIRILMIŞ HAVA DAĞITIM KANALLARI İLE KLİMATİZE EDİLMEYEN MAHALLERDEN VE BİNA DIŞINDA AÇIKTAN

GEÇEN DÖNÜŞ HAVASI KANALLARININ ISI İZOLASYONU:

a.Isı izolasyonu çift taraflı, cam yünü ile kuvvetlendirilmiş alüminyum folye üzerine fabrikasyon olarak yapıştırılmış en az 25 mm.

Kalınlıkta, minimum 48 Kg/m³ yoğunluğunda yanmaz, Türk Standartlar enstitüsü (TSE) veya idarece kabul edilecek Uluslar arası bir

standarda uygun olarak hava kanallarının asbest ihtive etmeyen TSE veya idarece kabul edilecek uluslar arası bir standarda ait test

sertifikalı malzeme ile veya kontrollükçe onaylanacak yerlerde24 Kg/m³ yoğunlukta 50 mm. Kalınlıkta klima şiltesi ile yalıtım

yapılacaktır.

b.Klima levhası kullanılması halinde, izolasyon malzemesi suda çözülmeyen yapıştırıcı ile kanal üzerine yapıştırılacak ve izolasyon

çivileri ve başlıkları ile kanal yüzeyine tesbit edilecektir.

Tutucuların tesbit şekli sızdırmazlığı sağlayacaktır. Tutucular arasındaki mesafe maksimum 40 cm. olacaktır. Şilte kullanılması

halinde kendinde klipsli ve sıkıştırmalı özel plastik şerit kuşaklar vasıtasıyle klima şiltesi kanala sarılacaktır. Kuşaklar arasındaki

mesafe maksimum 75 cm. olacaktır.

60

13.9 Kontrol Kapakları:

Ana kanallarda projede gösterilen yerlerde sızdırmaz şekilde kanala monte edilebilen galvaniz saçtan l ve izoleli olacaktır.

13.10 Anemostatlar ve Toplayıcı Menfezleri:

13.10.1. Genel: Bütün anemostatlar ve menfezler belirli miktarda havayı kullandıkları hacimde 0.25 m/sn. üzerinde hissedilir hava

akımları ve ölü noktalar meydana getirmeyecek şekilde eşit miktarda yayabilecek kapasiteye haiz olarak temin ve tesis

edileceklerdir. Haddelenmiş alüminyum profilden mamul olacaktır. Damperli olarak komple imal edilecektir.

13.10.2. Anemostatlar: Anemostatlar kare, veya yuvarlak ve hacim kontrol damperi ile teçhiz edilecektir. Bütün anemostatlar ya

entegre bir kir önleme halkasına sahip olacaklar ya da böyle bir halka ile birlikte temin edileceklerdir. Kir önleme halkası yerine tavan

ve anemostat arasında süngerimsi lastik conta kullanılabilir. Anemostat montajlarında plenum kutuları kullanılacaktır.

13.10.3. Ameliyathane Toplama Menfezi: Üst emiş menfezleri ters kanatlı damperli olacaktır. Alt emiş menfezleri ise paslanmaz

çelikten ve lif tutucu filtreli olacaktır.

13.10.4. Menfezler: Çizimlerde belirtildiği gibi alüminyum ve eloktrostatik boyalı ,dikdörtgen veya kare kesitli olacaktır.Menfezler

hacim kontrol damperleriyle teçhiz edilecektir. Menfezler ızgaralı yüzeyin içine yerleştirilen ızgaralı dört pozisyonlu göbek veya yatay

ve dikey kanatların ayarlanması vasıtası ile dört yön kontrollü olacaktır.

13.11 Panjur, Jaluzi:

Hava alış veya atışlarında kullanılacak panjur ve jaluziler Alüminyumdan mamul olacak ve panjurlar tel kafesli olacak

şekilde imalat yapılacaktır.

13.12 Plenum Odaları:

Menfez ve kanal bağlantıları plenum odaları ile yapılacaktır. Plenum odaları min 1.5 mm kalınlığında galvanizli saçtan imal

edilecek imalat detayları idarece onaylanacaktır.

M04-14 Ayara ve Test:

14.1 Genel: Her havalandırma sisteminin tamamlanmasından sonra idarenin tayin edeceği bir tarihte iş yerinde tesis edilecek

soğutucu boruları sızıntı testine ve komple performans testine tabii tutacaktır. Testler, kontrol teşkilatının nezaretinde yapılacaktır.

Yüklenici testler için gerekli test cihazını ve elemanlarını, idare ise gerekli elektrik enerjisini temin edecektir.

14.2 Kanallar: Tüm besleme, dönüş ve dışarı atma kanalları, plenum odaları test edilecek temizlenecek ve sistem için belirtilen statik

basınç altında sızdırmazlıklarını kanıtlayacaktır. Bu sızdırmazlık, herhangi bir kanal ek yerinde sızıntı olduğuna dair hissedilir bir

belirti olmaması olarak değerlendirilecektir.

14.3 Kanal Sistemleri: Belirtilen miktarda havayı % 5' lik toleranslar içinde temin edilebilmelidir.

14.4 Performans Testleri: Temizleme, ayar ve test işlemlerinin tamamlanmasını müteakkip her elemanın sistemin bir entegre

parçası gibi çalıştığını ve binanın her yerindeki sıcaklık kontrolünun başarıyla yapılabildiğini kanıtlamak amacıyla tüm sistem bir

bütün halinde test edilecek ve sistem için belirtilmiş hususların sağlanabilmesi amacıyla gerekli düzeltmeler ve ayarlar yapılacaktır.

Kapasite testleri ve işletmeye alma testleri yetki sahibi, tecrübeli bir mühendis tarafından idare 'edilecektir. Testlere en az 3 gün

süreyle devam edilecek ve sistemin şartname esaslarına uygun olarak çalıştığı kanıtlanacaktır.

14.5 Testler süresince aşağıdaki hususlar yerine getirilecektir:

61

a-Sistem hava akımı çizimlerde verilen hava miktarına göre dengelenecektir. Her sistem için statik basınç vantilatör hızı ve hava

miktarı ölçülecek ve kaydedilecektir

b-Vantilatör hızı vantilatör hız ayar sisteminden sağlanabilecek azami hiza ayarlanacaktır.

c-Ölçüm raporları idareye verilecektir. Vantilatör hızı Kontrol Mühendisi ve idarenin bildireceği işletme durumuna göre tekrar

ayarlanacaktır.

d-Bu ölçümlerdeki amaç, tesisin ve özellikle havalandırma sisteminin güç ihtiyacını asgariye indirme amacıyla tesis çalışanlarına

yeterli bilgiyi sağlamaktır.

M04-15 Kullanma ve Bakım Talimatnamesi:

15.1-Kullanma ve Bakım Talimatnamesi aşağıdaki verileri içerecektir.

a. Fihrist

b. Her kalem teçhizat ve aksesuar için teknik konstrüksiyon ve performans verileri

c. İmalatçı tarafından hazırlanmış yağlama ve bakım yöntemleri

d. Yedek parça listeleri

e. M04-4 paragrafında açıklanmış olan sistem performans sonuçlarının raporu

M04-16 Boya İşleri :

1-Çıplak çelik yüzeyler tel fırça ile silinecek ve çözücü ile temizlenecek sonra bir kat astar boya ile bir kat dış yüzey boyası ile

boyanacaktır.

2-İmalatında astarlanmış yüzeylere uygun renkte veya belirtilen renkte boya ile boyanacaktır.

3-lmalat boyalı yüzeylerdeki arızalı kısımlar mevcut kaplamaya uygun biçimde onarılacaktır. 4-Boya işleri yönlendirildiği gibi

yapılacaktır.

M04-17 Güç ve Kontrol Kablo Sistemleri:

1-Yüklenici, bir muhafaza içine alınmış açma/kapama düğmeleri ile vantilatör starterleri de dahil mukavele kapsamında temin

edilecek motorlar için tüm manyetik starterleri tüm güç kablolamasının ve devre kesicilerini tedarik edecektir. Starterler her 3 faz için

3 aşırı yüklenmeye karşı korumalı olacaktır. Yüklenici, onaylanmış kablo şemalarına ve şartnamenin elektrik tesisatı bölümüne

uygun olarak kontrol kablo sistemini tesis edecektir.

2-Mekanik teçhizatın güç kablo sistemine uygunluğunun incelenmesi sırasında havalandırma sistemi güç kablo sistemi de idare

tarafından gözden geçirilecektir.

BÖLÜM M05 AMELİYATHANE VE STERİL ODA HAVALANDIRMA - KLİMA TESİSATI

M05-01 Genel:

1.1 Hastane ameliyat katı DÎN 1946 Part 4 -Heating Ventilation and Air Contitioning HVAC Systems in Hospitals, sayılı Alman

standardına ve TSE ISO EN 14644 uygun bir şekilde Hijyenik olarak klimatize edilecektir. Bunu TÜV belgesiyle belgelendirecektir.

62

1.2 Sistem havayı sıcak havalarda soğutacak, soğuk havalarda ısıtacak ve gerektiğinde havayı nemlendirecek veya kurutacak

şekilde dizayn edilmelidir.

1.3 Sistem elektronik kontrol sistemine sahip olmalı ve bu kontrol sistemi, anormal

yaz ve kış günleri dışında maksimum sapmayı ayarlanan değerden nemde /- %5 ve ısıda

/- 1°C'yi geçmeyecek şekilde dizayn edilmelidir.

1.4 Sistem, hava steril bölgelerden kirli bölgelere akacak, daha steril odalar steril oda etrafındaki diğer odalara göre pozitif biçimde

basınçlandırılacak şekilde dizayn edilmelidir.

1.5 Sistemin imalat detayları içeren uygulama projesi yüklenici tarafından yapılacaktır.

1.6 Ameliyat odası, yoğun bakım odası. tranplantasyon ünitesi, diğer yardımcı mahaller ve yan hacimler kadın-doğum operasyon

bölümü "DÎN 1946, Part 4" sayılı Alman normu tablo 2'de belirtildiği gibi "Class 1" nitelikde odalar olacak ve bu mahallerde 3

kademeli filtrasyon uygulanacaktır. Havalandırma ve klima tesisatı üfleme sistemi için, ameliyat odalarına ve diğer steril mahallere

içerilerinde "S" sınıfı filtre bulunan "Hava Terminal Kutuları" konulacaktır.

1.7 Mahallerdeki müsaade edilen hava sıcaklıkları, bağıl nem oranları ve gürültü seviyeleri "DÎN 1946 PART 4" normu Tablo 2'de

belirtildiği gibi olacaktır. Havayı ısıtıp. soğutacak ve nemlendirecek klima sistemi, sıcaklık ve nem için oransal kontrol sağlayacak

otomatik kontrol sistemine haiz olacaktır.

1.8 Ameliyathanelerde hava sıcaklığı ve bağıl nem set değerleri 24C, P RH olacaktır.

1.9 Ameliyathaneler ve diğer hijyenik mahallerde minimum taze hava miktarları "DÎN 1946 PART 4" normuda belirtildiği gibi

hesaplanacaktır.

Havada taşınabilen mikro-organizma sayışım daha da düşürebilmek ve/veya ısı balansım devam ettirebilmek için üfleme hava

debisi, "DÎN 1946 PART 4" Tablo 2'de belirtilen taze hava oranları ile hesaplanan hava debisinden daha fazla olabilecektir.

Eğer üfleme hava debisi ile taze hava arasındaki fark resirküle hava ile kompanse edilemiyorsa taze hava miktarı artırılacaktır.

1.10 Aynı odanın bağımsız egzost yapılması şartıyla resirküle hava 3. kademede filtrelerden geçirilerek kullanılacaktır.

1.11 Hijyen şartlarını devam ettirebilmek için havanın steril odalarda daha az steril odalar akışı sağlanacaktır. hava debilerinin uygun

şekilde ayarlanması ve kapı etrafındaki boşluklardan kaçacak hava miktarını tesbiti île pozitif biçimde basınçlandırılacaktır

Ameliyathane süitinde yer alan odalar arası hava akışı "DÎN 1946 PART4. formu tablo 1'de belirtildiği gibi olacaktır. "Class 1. ve ,,

Class 2" odalar arasında hava kilitleri yer alacaktır.

M05-2 Steril Oda Sistem birimleri:

M05 02.1 Klima Santralleri

GENEL : Sertifikalar; TSE, CE, Eurovent, TUV DIN 1946-4, ISO 9001, Belgelerinin onaya sunulması gerekmektedir

1.1 Klima santralleri havayı ısıtıp, soğutacak ve nemlendirecek şekilde dizayn edilecek, hava sıcaklığı ve nem için oransal kontrol

sağlayacak otomatik kontrol malzemelerine haiz olacaktır.

1.2 Klima santralleri iç yüzeyleri düzgün ve temizlenmesi kolay , dezenfekte edilebilir olacaktır. Bu sebeple santral iç yüzeyleri

minimum 0,8 mm. 304 kalite paslanmaz çelik saç malzemeden imal edilecektir.

63

1.3 Klima santralı hücreleri çift cidarlı ve cidarlar arasına min 70 kg/m³ yoğunluğunda kaya yünü doldurularak akustik ve ısı

izolasyonu sağlanmış panellerin, özel imal edilmiş karkasın üzerine panel ile karkas arasında tam bir sızdırmazlık sağlanacak

şekilde yerleştirilmesi ile meydana gelecektir.

1.4 Santrallerin bütün hücreleri kapılı ve yıkanabilir olacaktır. Santral içindeki, parçalar kızaklı olarak imal edilecek ve çıkarılabilir

olacaktır.

1.5 En azından vantilatör, aspiratör, filtre ve buharlı nemlendiricili hücrelerin kapıları üzerinde gözetleme delikleri olacak ve bu

hücrelerin içinde de aydınlatma lambası bulunacaktır. Santrallerin hücre kapaktan hava sızdırmaz olacaktır.

1.6 Fanlar ortaya çıkan yüksek basınç kaybım karşılamak için geriye eğik kanatlı direk akuple plug fanlı olacaktır.

1.7 Vantilatör hücresi 1. ve 2. kademe filtreleri arasına, aspiratör hücresi de 1. kademe filtresinden önce konulacaktır.

1.8 Paket tip buharlı nemlendirici şartnamede belirtildiği gibi teknik özelliklere haiz olacak ve Isıtıcı –soğutucu batarya arasına

yerleştirilecektir. Buharlı nemlendirici-soğutucu batarya-damla tutucu hücresinin altı en az 1,5 mm kalınlığında çift eğimli paslanmaz

yoğuşma tavasına sahip olacaktır.Yoğuşma tavası toplu sifona sahip olacaktır.

1.9 Soğutucu ve ısıtıcı bataryalar 2. Kademe filtreden önce konulacak, batarya çerçeveleri paslanmaz çelik ve kollektörleri de bakır

olacaktır. Tüm nemli bölgeler temizlik ve dezenfeksiyon için ulaşılabilir olacaktır. Yoğuşma tavalarından veya defrost tavasından su

atış kısımlarından çalışma veya durma sırasında katı, sıvı veya gaz pisliklerin girmesi engellenecektir, (sifon ile)

1.10 Susturucu kulisleri daha önceden belirtildiği gibi teknik özelliklere haiz olacak, emiş tarafındaki susturucu hücresi aspiratörden

önce ve üfleme havası susturucu hücresi de vantilatörden sonra konumlandırılacaktır.

1.11 Susturucu kulisleri hücre içinde yatay şekilde yerleştirilecek ve hücre dez^nfeksiyonu durumunda yan servis kapaklarından

kolayca çıkartılabilecek nitelikte olacaktır.

1.12 1. Ve 2. Kademe filtre sınıfları ve teknik özellikleri önceden belirtildiği gibi olacak ve 1. Kademe filtre klima santralından taze

hava girişinde, 2. Kademe filtre de klima santralından üfleme susturucu hücresinden sonra basma kanalın geçişten hemen önce

konulacaktır.

1.13 Serpantin hava hızı max.2,8 m/sn. olacak şekilde projelendirilecektir.

1.14 Ameliyat odasına klima santralleri fan elektrik motorları frekans kontrollü olacaktır.

KLİMA SANTRALLARINDA KONUMLANDIRILACAK MALZEMELER:

1- DIŞ KASET

a) Dış kaset standart olarak modüler yapıdan oluşan panellerden imal edilecektir.

b)Paneller santral karkasına, dışardan sökülüp içerisine müdahale edilebilecek şekilde monte edilecek bakım kolaylıkla yapılacaktır.

c)Santral karkası yüksek fan basınçlarında bile deforme olmadan çalışabilecektir.

d)Tüm paneller, kapılar ve giriş panelleri çift cidarlı olacaktır.

e)Panellerin dış yüzeyi galvanizli sac malzemeden imal edilecek, dış panel sacları neme karşı polyester boya ile boyanacak ve

koruyucu film ile kaplanacaktır. İç panel sacları ise en az 0,8 mm. 304 paslanmaz çelik malzemeden üretilecektir.

f)Santral içinde kullanılan tüm saclar (Yoğuşma tavası dahil) 304 Kalite paslanmaz çelik malzemeden üretilecektir.

64

g)Panel kalınlığı yoğunluğu en az 70 kg/m³ olan min. 50 mm kayayünü olacaktır.). İç ve dış panel sac kalınlıkları ise en az minimum

0,8 mm olacaktır.

h)Dış kasetin EN 1886 ‘ ya göre mekanik dayanımı en az class 2A (D1)olacaktır.

i)Dış kasetten hava kaçak miktarları açısından, cihazlar EN 1886’ ya göre 400 Pa negatif ve 700 Pa pozitif deney basınçda en az

Class B (L2) sınıfında olacaktır. Belgelenecektir.

j)Panellerin içi EN 3881 ve IMCO A 270 sayılı standartlara göre kayayünü ile izole edilecektir.

k)Terlemelere ve oluşabilecek çürümelere karşı panelin ısı direnci en az 1 Watt / m² K olacaktır.

l)Dış kasetin ısı geçirgenlik katsayısı U, EN 1886’ ya göre min T3’ e uygun olacaktır.

m)Santral dış kasetinin EN 1886’ ya göre ısıl köprüleme değeri Kb min TB3 olacaktır.

n)Santral dış kasetinin ses yutma kapasitesi, EN 1886 ya uygun olacaktır.

o)Santral dış kasetinin konstrüksiyonu iç ve dış yüzeylerin tamamen girintisiz, çıkıntısız olmasını sağlayabilecek şekilde olacaktır.

2- FİLTRE BÖLÜMLERİ

a)Santral içerisinde 2 kademe filtre kullanılacaktır. 1 nci kademe G4 torba filtre, 2 nci kademe ise F9 minipleat filtredir.

b)Torba filtrelerde filtre cepleri fiber olacaktır.

c)Filtre etrafında hava baypassını önleyecek şekilde santralin içerisinde paslanmaz çelikten özel bir çerçevesi olacaktır. Filtreler ise

ayrıca kendilerini tutacak olan paslanmaz bir çerçeveye contalar ve sıkıştırma makenizmalarıyla tutturulduktan sonra santral

çerçevesine filtre edilmemiş hava baypassını EN 1886’ ya göre % 0.5 geçmeyecek şekilde monte edileceklerdir.

d)Filtre verimleri EN 779 sayılı standartlara göre belirtilmiş olup, filtre verimlerinin bu standartlara göre uygunluk sertifikaları

olacaktır.

e)Her filtre hücresinde su geçirmez bir lamba olacak ve dışarıda bulunan bir anahtara kadar da kablolaması yapılacaktır.

f)Diyafram tahrikli fitre manometreleri fabrikada monte edilmişler olsalar dahi bütün filtre istasyonları için manometreler

kullanılacaktır. Manometre göstergesi 10 cm. çapında beyaz kadran üzerine siyah rakamlı, 2 mm. 1 aralıklı tatbik edildiği filtrenin

son direncinin 0-25 mm. üzerinde olacaktır. Her gösterge sıfırlama ayar vidası iki statik basınç ucu basınç fitingsieri ile birlikte, iki

plastik döküm havalık vanası iki adet 2 metre uzunlukta 6 mm. çaplı plastik borulu ve bütün aksesuarları ile birlikte temin edilecektir.

2.1 FİLTRELER VE DİSTRİBÜTÖRLER:

Atmosferik hava üç ayrı bölümde filtre edilecektir.

03.1 İlk filtrasvon bölümü:

3.1.1 Birinci kademe filtre Eurovent 415 (DÎN 24185) standardında belirlenmiş EU 4 sınıfında kasetli, cam yünü dikişli torbalardan

mamul temizlenebilir filtre olacak ve klima santralı taze hava girişinde yer alacaktır. Ayrıca taze hava girişi bina dışında ise, taze

hava kanalının binaya girdiği yerde de ilave aynı sınıfta bir filtre kullanabilinecektir.

3.1.2 Filtre Sentetik toz tutma oranı nominal debide başlangıç Basınç farkı 35-50 pa olacaktır.

03.2 İkinci Filtrasvon bölümü:

65

2.1 İkinci kademe filtre EU 9 sınıfında (Eurovent 415, DÎN 24185'e uygun) plastik kasetli, fiberglass' dan mamul minipleat tip olacak

ve kanal sistemini temiz tutmak amacıyla kanalların başlangıcından hemen önce vantilatör basma tarafına konulacaktır.

2.2 Filtreler bakım gerektirmeden kolayca değiştirilebilir konumda monte edilecektir.

03.3 Son Filtrasvon Bölümü:

Üçüncü kademe filtreler DÎN 24184 standardına göre "S" sınıfında, sodium flame (NaCI) Test BS3928'E GÖRE " 99,997%" verimde,

SWKI 68-3 filtre sınıfına göre de "S3" tip olacaktır.

03.4 S filtre Başlangıç basınç kaybı 150 pa (pascal)

4- HEPA FİLTRE KUTUSU VE SWRL DİFÜZÖRÜ:

4.1- Hava terminal kutuları fırın boyalı sacdan imal edilecek,filtre sabitleme mekanizmasına haiz ve hava sızdırmaz olacaktır.Hava

terminal kutuları sızdırmaz contalı ve DIN 24184 normuna uygun S sınıfı filitreye sahip olacaktır.

4.2- Çalışma şartlarının izlenebilmesi için kutu üzerinde diferansiyel manometre bağlantı uçları yer alacaktır.Filtre üzerinde de test

aerosolu tatbik etmek üzere nozul bulunacaktır.

5- SUSTURUCU KULİSLERİ :

5.1 Susturucu kulisleri paslanmaz çelik çerçeveli(hijyenik santaraller için) ve kaya yünü dolgulu olacaktır. Bu kaya yünü çürüme ve

neme karşı dirençlendirilmiş ve parçacık uçuşmasına karşı yüzeyi elyaf kaplanarak sertleştirilecektir. (20 m/sn'ye kadar hızlarda

aşınma olmayacaktır)

5.2 Malzeme DÎN 4102'ye (yanmaz) uygun, A2 klaslı olacaktır. Ayrıca kulislerin yansı lambda plaka ile kaplanacaktır. Böylece 125

Hz ve 250 Hz frekans bantlarında daha yüksek ses yutumu sağlanabilmelidir. 600mm ölçüde 250 hz de 15 dBA gürültü yutmalıdır.

5.3 Kulisler ayrı ayrı kalite kontrolünden geçirilerek, DÎN 45646 uygunluğu test edilecek

5.4 Susturucu kulis boyutlandırmalarında ses üretimi, ses yutumları, klima santralı hücre boyutları, sistem basınçları da göz önüne

alınarak en uygun susturucu kulisleri seçilecektir.

6-LAMINER FLOW ÜFLEME SİSTEMİ:

Ameliyathanelerde operasyon masasının tam üzerinde tavana monte edilecek Laminer Flow Üfleme sistemi dezenfeksiyon,

montaj bakım ve servis kolaylığı sağlayacak şekilde dizayn edilmiş olacaktır. Sistem kısmi ve tam yüklerde DIN 4799 standardının

öngördüğü kirlenme derecesi değerlerini ve DIN 1946 Part 4 satandardının öngördüğü sterilite değerlerini sağlayacaktır. L/F üniteleri

DIN1946/4 ve DIN 4799 sayılı Alman Standardına uygunluk belgesine haiz olacaktır.

Ameliyathanelerde proje şartları doğrultusuna aksi belirtilmemişse tıoplam ameliyathane sayısının 1/3 ü laminer sistemli

olacaktır. Laminer flow debileri standartlar doğrultusunda belirlenecek ve hız min. 0.23 m/sn. olacakt şekilde boyutlandırılacaktır.

Hava dağıtım kutusu DIN 1.4301 standardına uygun V2A sınıfında paslanmaz çelik malzemeden imal edilecek ve

sızdırmaz olacaktır. Üflemede hava dağılımını sağlayacak, püskürme ve silme yoluyla dezenfekte edilebilir çürümeyen ve ateşe

dayanıklı mikro ağlardan imal edilmiş ışığı geçirme özelliğine sahip özel hava dağıtım elemanına (laminarizatör) haiz olacaktır.

Basınç kutusu girişinde yer alacak olan H-13 tipi filtre yuvaları her türlü servis değişim, emniyet ve test durumuna sahip

olacaktır. Filtrelere laminazatör indirildikten sonra kolayca ulaşabilecek ve filtre değişimi oda içinden rahatlıkla yapılabilecektir.

66

Laminar Flow unit amileyathane pendant lambası bağlantı detayına ve hava dağıtım kutusu hijyenik iç aydınlatma

sistemine sahip olacaktır. L/F’un içerisinde aydınlatma amaçlı titreşim yaratmayacak şekilde elektronik balanslı fluorescant lambası

mevcut olacak, lambanın bağlantı noktaları sızdırmaz olacaktır. L/F cihazlarının ve filtrelerinin montajları standartlara uygun olarak

yapılacaktır. Montajlar yapıldıktan sonra filtrelerin sızdırmazlık testi ile parçacık sayım testleri yapılacaktır. Bu işlemler

tamamlandıktan sonra işletmeye alınmadan önce L/F’lar DIN 4799 sayılı Alman standartlarına göre şantiyede ameliyat masası

üzerine gelen bölgelerede parçacık sayım testlerinden geçirilecek ve FED 209 E’ye göre Class 100 garanti edilecektir.

7-AMELİYATHANE KONTROL PANOSU

“Ameliyathane Kontrol Panosu” Paslanmaz çelik panel üzerine kolay temizlenebilen polikarbonat membran yüzeyli olup;

talebe göre bir dolap sistemi içerisine veya duvara ankastre olarak monte edilebilecek yapıda olacaktır.

Müşteri isteği doğrultusunda aşağıdaki komponenentleri içerebilir:

İzolasyon trafosu moniterizasyonu

o LCD grafik ekran üzerinde izolasyon kaçağı, sıcaklık ve akım sınırı aşılma ikazı

o Sınır aşımlarında sesli alarm

o Bina otomasyon sistemine veri aktarımı

Genel aydınlatma kontrolü

o LCD grafik ekran üzerinden görerek seçim

o Dört ayrı armatür grubunu ayrı ayrı açma/kapama

o İstenildiği taktirde her bir grup için ayrı ayrı dimmer fonksiyonu

Operasyon lambası kontrolü

o LCD grafik ekran üzerinden görerek seçim

o Üç ayrı operasyon lambası başlığını ayrı ayrı açma/kapama

o İstenildiği taktirde her bir başlık için ayrı ayrı dimmer fonksiyonu

Hands-free telefon

o LCD grafik ekran üzerinden görerek seçim

o LCD grafik ekran üzerinden görerek hafızaya numara kaydı

o Telefon numarası hafızası

o Uzaktan kumanda ile hafızadaki numarayı arama

Termometre

o LCD grafik ekran üzerinde görüntüleme

Dijital higrometre

67

o LCD grafik ekran üzerinde görüntüleme

Termostat

o LCD grafik ekran üzerinden görerek set değeri girişi

o Bina otomasyon sistemine veri aktarımı (Analog)

Higrostat

o LCD grafik ekran üzerinden görerek set değeri girişi

o Bina otomasyon sistemine veri aktarımı (Analog)

Hepa filtre kirlilik göstergesi

o LCD grafik ekran üzerinden görerek set değeri girişi

o Bina otomasyon sistemine veri aktarımı (RS485)

Klima santralına yarım devir kumandası (kuru kontak)

Shut-off damper kumandası (kuru kontak)

Anestetik gaz tahliye sistemi kumandası (kuru kontak)

Merkezi tıbbi gaz sistemi mevcut alarmlarından veri transferi (RS485)

o LCD grafik ekran üzerinde görüntüleme

Merkezi tıbbi gaz sistemi alarmı

o LCD grafik ekran üzerinden görerek set değeri girişi

o LCD grafik ekran üzerinden görerek set değeri girişi

o Bina otomasyon sistemine veri aktarımı (RS485)

Dijital Saat

o Saat, dakika, saniye cinsinden altı dijit gösterim

o LCD grafik ekran üzerinden görerek set değeri girişi

Dijital Kronometre

o Saat, dakika, saniye cinsinden altı dijit gösterim

o LCD grafik ekran üzerinden görerek set değeri girişi

o İstenilen bir değerden ileriye veya geriye sayma

o İstenilen bir değerde durdurma veya silme

68

8-MANOMETRE

Hepa filtrelerin kirlilik durumunun izlenebilmesi amacıyla ameliyathane ve yoğunbakım hacimleri ile koridorlarında

birer adet kullanılacaktır.Manometre analog skalalıolacak ve 20 C sıcaklıkta %2 hassasiyetle çalışacaktır.

9-ISI GERİ KAZANIM CİHAZI

Mutfak davlumbazi hariç bütün klima santralleri ısı geri kazanımlı olacaktır.

Onaylı projesine uygun olacak şekilde En az % 50 verimli, havadan havaya ısı geri kazanım plakası sayesinde dışarı atılan

egzost havasının ısı enerjisini dış ortamdan alınan taze havaya transfer ederek enerji tasarrufu sağlayan, plakaları aliminyum

malzemeden mamül olacaktır.Dış kaset klima santrali özelliklerine haiz olacaktır.Rontgen,septik ve enfeksiyon hacimlerinde sulu tip

bataryalı ısı geri kazanım cihazı kullanılacaktır. Cihaz nakliye, montaj ve işçilik dahil çalışır durumda teslim edilecektir.

Hijyenik mahaller için kullanılacak ısı geri kazanım cihazları ise hijyenik kullanıma uygun olacaktır.Cihazlar 3 yıl garantili

olup ,CE veya uluslar arası bir kalite belgesine haiz olacaktır.

10-FREKANS INVERTER

Hız kontrol cihazları uluslararası standartlar ile endüstriyel kontrol cihazlarına ilişkin normlara uyacaktır.Cihaz analog

girişleri 0-10 V gerilim aralıklı ,4-20 mA akım aralıklı olacaktır.Cihaz üzerinde EN 55011 sınıf A (radyo girişim bastırma filtreleri)

korumayı kendi içinde yapabilen bir RFI filtre bulunacaktır. Güç ve kontrol devreleri (girişler,çıkışlar,kaynaklar)arasında elektriksel

izolasyon olacaktır.Kullanılabilir dahili kaynaklar arasında, çıkış fazları arasında kısa devre koruması olacaktır.Aşırı ısınma ve aşırı

akımlara karşı termik koruma olacaktır.Şebeke düşük ve aşırı gerilim korumalı olacaktır.

M05.02.2 Paket Tip Hijyenik Klima Santrali Teknik Şartnamesi

Sertifikalar; TSE, CE, TUV DIN 1946-4, ISO 9001, Belgelerinin onaya sunulması gerekmektedir

Özellikle merkezi soğutma sistemi ve klima sistemi olmayan kat yüksekliği ve kanal geçiş yerleri uygun olmayan az sayıda

steril mahallerin çözümünde tercih edilecektir.

Ameliyathanelerin klimatize edilmesi için, %100 taze hava şartlarında sistemin yükünü karşılayabilecek, sistemi kendi

bünyesinden egzost edebilecek, mahallerdeki pozitif veya negatif basınç dengesini kurabilecek şekilde dizayn edilecektir. Üniteler

DX soğutma sistemli olacak olup, ısıtma için tüm otomatik kontrol fonksiyonları pakete ve mikroprosesöre ilave edilmiş sıcak sulu

serpantin kullanılacaktır.Cihazlar en az yüzde 35 verimli Isı geri kazanımlı olacaktır.

RAL kalite güvence standartına uygun olan klima santralları aşağıda belirtilen ünitelerden meydana gelecek ve fabrikada paket

tip olarak üretilmiş olacaktır.

1) Filtreler;

Taze hava girişinde : EU4 ve EU7,Üfleme hava çıkışında : EU9,Egzot havası girişinde : EU4

2) Bataryalı ısı geri kazanım sistemi, pompası ile birlikte

3) Sulu tip ısıtıcı batarya

4) 134A veya R407C soğutucu akışkanlı DX soğutucu batarya

5) Kondenser, evaporatör, genleşme vanası ve diğer soğutma sistemi ekipmanları

6) Taze hava girişinde, üfleme havası çıkışında, egzost havası giriş ve çıkışında damperler

69

7) Frekans konvertörlü plug fan’lar

8) Buharlı nemlendirici ünitesi

9) Otomatik kontrol sistemi (Sensörler, fark basınç anahtarları, vana ve damper motorları. vb.) mikroişlemcili olup üzerinde

göstergesi bulunacaktır. Otomatik kontrol sistemi bina otomasyon sistemi ile haberleşme özelliğine sahip olacaktır.

1. DIŞ KASET

a) Tüm paneller, kapılar ve giriş panelleri çift cidarlı olacaktır.

b) Dış Paneller, boyalı galvaniz saç malzemeden imal edilecek, dış panel sacları neme karşı polyester boya ile boyanacak ve

koruyucu film ile kaplanacaktır. İç panel sacları ise minimum 0,8 mm 304 kalite paslanmaz çelik mazlemeden üretilecektir.

c) Santral içinde kullanılan tüm saclar 304 kalite paslanmaz çelik malzemeden üretilecektir.

d) Panel kalınlığı bütün kapasiteler için minimum 50 mm olacaktır

e) Dış kasetin EN 1886’ya göre mekanik dayanımı en az class 2A (D1) olacaktır. Belgelenecektir.

f) Dış kasetten hava kaçak miktarları açısından, cihazlar EN 1886’ya göre en az class B (L2) sınıfında olacaktır. Belgelenecektir.

g) Panellerin içi ise NEN 3881 ve IMCO A270 sayılı standartlara göre 70 kg/m³ yoğunluğunda kayayünü ile izole edilecektir.

h) Dış kasetin ısıl geçirgenlik katsayısı değeri U, EN1886’ya göre class T3’e uygun olacaktır. Belgelenecektir

i) Santral dış kasetinin EN 1886’ya göre ısıl köprüleme değeri minimum kb , TB3 olacaktır.

j) Santral dış kasetinin konstrüksiyonu iç ve dış yüzeylerin tamamen girintisiz,

çıkıntısız olmasını sağlayabilecek şekilde olmalıdır. Böylece iç ve dış temizlik yapılırken toz-kir birikebilecek yerler en aza indirilmiş

olacaktır.

k) Pozitif basınca çalışan kapılar içe,negatif basınça çalışan kapılar dışa doğru açılmalıdır.

l) Buharlı nemlendirici-soğutucu batarya-damla tutucu hücresinin altı en az 1,5 mm kalınlığında çift eğimli 304 kalite paslanmaz

yoğuşma tavasına sahip olacaktır.

2. FİLTRE BÖLÜMLERİ

a) Santral içerisinde üç kademe filtre kullanılacaktır. Birinci kademe EU4 temizlenebilir, ikinci EU7 Torba filtre ve ikinci –üçüncü

kademe ise EU9 minipleat filtredir. Egzost tarafında kondenseri korumak için EU4 torba filtre kullanılacaktır. (Isı geri kazanımlı

ise)

b) Torba filtrelerde, filtre cepleri fiber malzeme olacaktır.

c) Filtre etrafından hava by-pass’ını önleyecek şekilde santralin içerisinde 304 kalite paslanmaz çelikten özel bir çerçevesi

olacaktır. Filtreler ise ayrıca kendilerini tutacak olan 304 kalite paslanmaz çelikten bir çerçeveye contalar ve sıkıştırma

mekanizmaları ile tutturulduktan sonra santral çerçevesine filtre edilmemiş hava by-pass’ını EN1886’ya göre %0,5’i

geçmeyecek şekilde monte edileceklerdir.

d) Filtre verimleri EN779 sayılı standarda göre belirtilmiş olup filtrelerin verimlerinin bu standarda göre uygunluk sertifikaları

olacaktır.

70

e) Filtre bölümlerinde gözetleme camı ve aydınlatma armatürü bulunacaktır. Aydınlatma armatürünün anahtarı santral dışına

monte edilecek ve anahtar ile armatür arasındaki kablo çekilmiş olacaktır.

3. BUHARLI NEMLENDİRİCİ

a) Verilen performans değerlerini karşılayacaktır.

b) Buharlı nemlendirici hücre yapısı paket tip klima santralinin yapısında olacaktır.

c) Buharlı nemlendirici hücresi, uygun uzunlukta olacaktır. İmalatçı, verilen şartlarda kondenzasyon olmayacağını ve prosesin kuru

olacağını garanti edecektir.

d) Musluk veya içme suyu ile çalışabilir olmalıdırlar.

4. ISI GERİ KAZANIM BATARYASI

a) Isıtıcı bataryaların kapasiteleri verilen sıcaklıklarda ve basıç düşümlerinde ayrı ayrı verilen kapasitelerden az olmayacaktır.

b) Batarya alın alanındaki hava hızı hiçbir surette 3,2 m/s’yi geçmeyecektir.

c) Isıl genleşme için boru plakalarında kayar yakalara sahip batarya çerçeveleri olacaktır.

d) Isıtıcı bataryalar borulama bağlantısı söküldükten sonra servis verilecek taraftan komple dışarıya çekilip çıkartılabilecek yapıda

olacaktır.

5. ISITICI BATARYA

a)Isıtıcı bataryaların kapasiteleri verilen sıcaklıklarda ve basınç düşümlerinde ayrı ayrı verilen kapasitelerden az olmayacaktır.

b) Isıl genleşme için boru plakalarında kayar yakalara sahip batarya çerçeveleri olacaktır.

c) Isıtıcı bataryalar borulama bağlantısı söküldükten sonra servis verilecek taraftan komple dışarıya çekilip çıkartılabilecek yapıda

olacaktır.

d) Batarya üzerindeki hava hızı 3,2 m/s yi geçmeyecektir.

e) Serpantinler bakır boru ve alüminyum veya bakır kanatlardan imal edilmiş olmalıdır

f) Tüm montaj –kızaklar dahil- malzemesi 304 kalite paslanmaz sac olmalıdır.

6. DİREKT GENLEŞMELİ SOĞUTUCU BATARYA

a) Soğutucu bataryalar duyulur, gizli ve toplam soğutma kapasitelerinden ayrı ayrı fazla kapasite verecektir.

b) Soğutucu bataryalardan sonra su sürüklenmesini engellemek için mutlaka eliminatör kullanılacaktır.

c) Soğutucu akışkan olarak 134A veya R407C kullanılacaktır.

d) Isıl genleşme için boru plakalarında kayar yakalara sahip batarya çerçeveleri bulunacaktır.

e) Kollektörler bakırdan imal edilecek ve borulara kaynatılacaktır.

f) Soğutucu bataryalar borulama bağlantısı söküldükten sonra servis verilecek taraftan komple dışarıya çekilip çıkartılabilecek

yapıda olacaktır.

71

g) Batarya üzerindeki hava hızı 3,2 m/s yi geçmeyecektir.

h) Yoğuşma tavası 304 kalite paslanmaz çelik olmalıdır.

7. FAN BÖLÜMÜ

a) Fan komplesi; fan, elektrik motoru, fan muhafazası, fan kaidesi ve titreşim önleyici yaylı izalatörlerden oluşacaktır.

b) Fan ve motor direkt bağlantılı olacaktır. (Plug Fan)Fan kaidesi toz boyalı olacaktır.

c) Standart fan motorları IP54 koruma sınıfına sahip olacaktır.

d) Her fan için İstenen debinin ayarlanması için frekans inverter kullanılmalıdır.

e) Fan bölümlerinde gözetleme camı ve aydınlatma armatürü bulunacaktır. Aydınlatma armatürünün anahtarı santral dışına monte

edilecek ve anahtar ile armatür arasındaki kablo çekilmiş olacaktır.

8. OTOMASYON

Cihaz otomatik kontrolu üzerinde olmalıdır. Otomatik kontrol panosunda filtre kirlilik ikazları , fan hız kontrol üniteleri , sıcaklık

termostatları, elektrikli ısıtıcı termostatları, nemlendirici için kontrol elemanları bulunmalıdır.

Ayrıca cihaz içinde , filtreler için fark basınç presostatları, damper motorları, fan hız kontrol üniteleri, nemlendirici , elektrikli ısıtıcı,

dış ünitekontrol termostatı da olmalıdır.

M05-03 Hava Kanalları ve Kanal EkipmanlarıI:

03.1 Hava Kanalları

1.1 Kanallar 304 kalite paslanmaz çelik malzemeden mamul olacaktır. Fleksibi kanallar en fazla 2 m.'ye kadar ve branşmanlarda

olmak kaydıyla kullanılabilecektir.

1.2 Hava kanallarında özel kesitler aerodinamik prensiplerde dizayn edilecek, parçacık birikmesi

ve lokal negatif basınç alanlannın oluşması sonucu dış havanın kanala kontrolsüz infiltrasyonu önlenecektir.

1.3 Kanallar tam sızdırmaz flanşlı olacaktır. 3. kademe filtreden sonra hiçbir şekilde fleksbi kanal, susturucu, damper v.s. monte

edilmeyecektir. Kanallar mümkün olduğunca kısa tutulacak, dolayısıyla klima santralleri hitap ettiği mahallere mümkün olduğunca

yakın konumlandırılacaktır.

1.4 Yapısal boşluklarda muhtelif hava kaçağının pozitif basınç oluşturmaması için ihtiyaç duyulursa hava kaçağının yaklaşık 3 katı

debideki hava bu boşluktan egzost edilebilecektir.

03.2 Kanal Ekipmanları

03.2.1 VAV KONTROL ÜNİTELERİ (DEĞİŞKEN HAVA DEBİ AYAR CİHAZLARI) :

1.1 Basma ve emiş kanallarına .oda veya zon bazında sabit hava debisini sağlayıp odalar arası uygun hava akışım kontrol altında

tutmak için VAV kontrol üniteleri konulacaktır.

1.2 VAV kontrol üniteleri kontrol damperleri, aynı zamanda "DÎN 1946 PART 4" normuna uygun hava sızdırmaz nitelikte olacak ve

hava kanallarında hava sızdırmaz damper görevi yapacaktır. Bu sayede klima sisteminin durması veya elektrik kesintisinin olması

72

durumunda VAV kontrol üniteleri damperleri otomatik olarak kapanacak ve bina içindeki havanın hijyenik kalitesini bozacak şekilde

kanallardan hava akışım engelleyecektir.

1.3 DÎN 1946 PART 4 normu Tablo 2'de hastane mahalleri için müsaade edilen gürültü seviyelerini sağlamak amacıyla; VAV kontrol

ünitelerinden kaya yününden imal DIN1402'ye (yanmaz) uygun, A2 sınıfında ses yutucular bulunacaktır. Ses yutucular parçacık

uçuşmasına ve erozyona karşı yüzeyi elyaf kaplanarak sertleştirilmiş olacaktır. (20 m/sn'ye kadar hava hızlarında aşınma

olmayacaktır.) Cihazlar ayrıca ses ve ısı izoleli de olacaktır.Cihaz izalasyonu orijinal fabrikasyon olacak , sonradan kanal izalasyon

malzemesi ile izole edilmeyecektir.

1.4 Muhafaza kenarlarında taşıyıcı çubuklar için : delikler bulunacaktır.

1.5 Muhafaza gövdesinden sızan hava akışı Class II VDI 3803 ve DÎN 24194 normuna uygun olacaktır.

1.6 VAV ünitesi muhafazası VDI 2083'e göre "TEMİZ ODA CLASS III", idarece kabul edilmek kaydıyla geçerliliği dünya ülkelerince

kabul edilmiş uluslar arası standartlara uygun olacaktır.

1.7 V A V üniteleri diferansiyel basınç farkına göre sabit debi kontrolü için kontrol damperine tahrik sağlayacak sevomotor ve

elektronik kontrol sistemine sahip olacaktır. Diferansiyel basınç sensör yerleri plastik ve sensör tüpleri de alüminyum malzemeden

imal edilecektir.

1.8 Hava debisi; kontrol ünitesi tipine bağlı olarak, yaklaşık 10: 1 oranında değişim aralığına sahip olacaktır.

1.9 Bu ünitelerde diferansiyel basınç aralığı ise 20 Pa'dan 1500 Pa'a kadar olacaktır. Cihazların çalışma sıcaklığı da 10-50 derece

aralığında olacaktır.

03.2.2 VOLÜM DAMPERLERİ (SABİT HAVA DEBİSİ KONTROL)

2.1 Gürültü seviyesinin daha az önem taşıdığı hastane mahallerinde, düşük hava debisi ve düşük diferansiyel basınç farkı

gerektirdiği odalarda sabit hava akışı sağlamak amacıyla hava kanallarına volüm damperler konulacaktır. 1000 Pa.'a kadar olan

kanal basınçlarında çalışacaklardır. Kontrol damperi mili rulmanlar içine yataklanmış olacaktır.

2.2 Hava debisine bağlı olarak akış toleransı 5 ile 10 arasında olacaktır

2.3 Bakım ihtiyacı olmayacak ve yer çekiminden bağımsız olarak çalışabilecektir. Ayrıca damper montajı hava akış yönünden

bağımsız olacaktır.

2.4Volüm damperlerin dış gövdesi galvaniz çelik saç, kontrol kanadı teflon (315’lik giriş) veya cam/plastik bilyalı rulmanlar ile

yataklanacaktır. Volüm damperleri mekanik veya elektronik kontrol sistemine haiz olacak, kontrol sistemi bağlı olduğu klima santralı

ve uygulanacağı mahal tasarım şartlanna göre belirlenecektir. Kontrol yayı paslanmaz çelik olacaktır.

03.2.3 HAVA SIZDIRMAZ DAMPERLER

Klima sisteminin durdurulduğu veya elektrik kesintisinin olduğu zamanlarda rüzgar veya baca etkisi ile bina içindeki

havanın hijyenik kalitesini bozacak şekilde kanallardan hava akışını engellemek için DÎN 1946 PART 4 normuna uygun hava

sızdırmaz damperler ( elektrik motolu,yay geri dönüşlü)projede belirtilen yerlere konulacaktır.

VAV kontrol üniteleri de aynı görevi yerine getirmektedir.Ancak; VAV ünitesinin değişik sınıftaki odalara veya zonlara hitap

ettiği durumlarda bunların kesişme noktalrına veya aynı sınıftaki iki oda arasında havanın birbirine kanşmaması gereken şartlarda

zonlar arasında da yer alacaktır Kanalın yuvarlak olması durumunda yuvarlak konstrüksiyonda, dikdörtgen olması durumunda ise

dikdörtgen hava sızdırmaz damperler kullanılacaktır.

73

3.1-DİKDÖRTGEN KESİTLİ HAVA SIZDIRMAZ DAMPERLER

1.1 Dikdörtgen kesitli hava sızdırmaz damperler elektrik motoru (yay geri dönüşlü) aracılığıyla kumanda edilecek; muhafaza,

kanatlar, kanat milleri ve dış bağlantılar galvanizli çelikten mamul, "DÎN 1946 PART 4. normuna uygun hava sızdırmaz özelliğe haiz

olacaktır. Dikdörtgen kesitli hava sızdırmaz damperler çok kanatlı sisteme haiz olacak ve hava ayırıcı kanatlar zıt yönlü

çalışacaklardır.

1.2 Rulmanlar 100 C" lik sıcaklığa dayanabilen plastikten (Pocan) imal edilmiş , olacaktır. Kanat uçlarında ise 90 C sıcaklığa

dayanabilen mikroplara karşı dirençli bir plastik malzeme kullanılacaktır. Kontrol kolları kanatlardan herhangi ikinci kanada takılabilir

olmalıdır

3.2-YUVARLAK KESİTLİ HAVA SIZDIRMAZ DAMPERLER

2.1 Yuvarlak kesitli hava sızdırmaz damperler galvanize edilmiş saçtan mamul çerçeveye ve iç aksama haiz, "DÎN 1946 PART 4"

normuna uygun hava sızdırmaz özelliğe ve on/off kontrollü elektrik motoruna (yay geri dönüşlü) sahip olacaktır.

2.2 Bu damperler poliüretan yataklar üzerine rulmanlanmış ve plastik conta izoleli damper kanadına haiz olacaktır.

2.3 DÎN 24145 ve 24146 normlarındaki dairesel kesitteki kanallara uygun muhafazaya haiz; muhafaza gövdesinden sızan hava akım

oranı CLASS VDI 3803 veya DÎN 24194 normuna uygun olacaktır,

2.4 Dayanabileceği maksimum kanal basıncı 1500 Pa. ve çalışma sıcaklığı 1 0-50 C aralığında olacaktır.

03.2.4 LİF TUTUCU MENFEZLER:

Ameliyathanelerde egzost havasım minimum 2/3 ‘ü döşeme seviyesinden, geri kalan kısmı da tavana yakın yerden

emilecektir. Döşeme seviyesinden emiş yapan egzost .. kanalları girişine lif tutucu menfezler konulacaktır. DÎN 1946 PART 4’e

uygun olarak dizayn edilecek lif tutucu menfezler temizleme amacı ile kolaylıkla sökülebilme özelliğine sahip olacaktır. Lif tutucu

menfezler klima sisteminin bütün elemanlarını oluşan lif parçacıklannın aşındırıcı etkisinden korumalıdır. Paslanmaz çelik saçtan

çerçevesi ve karşı çerçevesi, paslanmaz çelikten ve stabil yapıda tel dokulu hava emiş yüzeyine sahip olacaktır.

M05-04 Diğer Şartlar:

5.1 Steril Oda Teknolojisini üreten firmanın, daha evvel kurmuş bulunduğu ve sistemi .teslim etmeden önce, dünya sağlık kuruluşları

tarafından kabul edilebilir bir geçerliliği dünya ülkelerince kabul edilmiş uluslar arası standartlara uygun kalite belgeli olacaktır.

5.2 Yapımcı firmanın, kurulacak olan sistemin benzerlerini Dünyada başka ülkelerdeki hastane ve ilaç endüstrisinde veya Türkiye'de

kurmuş olması tercih sebebi olacaktır.

5.4 Sistem kurulduktan sonra, minimum 2 yıl fabrikasyon ve montaj hatalarına karşı garantili olacak, yapımcı firmanın Türkiye'deki

tek yetkili temsilcisi ile birlikte garanti süresi içinde ücretsiz bakım ve onarım yapılmalıdır, istendiği taktirde, garanti süresinin

bitiminde temsilci firma ile ücretli bakım ve onarım sözleşmesi yapılabilir.

5.7 Yüklenici firma, üretici firmalardan 2 yılı ücretsiz olmak kaydıyla, 10 yıl süreyle yedek parça (hepa filtre dahil) ve bakım garantisi

taahhüt belgesini malzeme onayıyla beraber idareye verecektir.

M05-05 Steril Oda Testleri:

6.1 Sistem kurulmadan önce yapılması gereken testler:

6.2 Sistem kurulduktan sonra yapılması gereken testler:

74

Ameliyat odalarının partikül testleri yapılmalıdır.

Bütün sistem bölümleri tek tek test edilmeli ve ölçüm sonuçları listelenerek dizayn değerleri ile karşılaştırmalıdır. Listelenmesi

gereken değerler: Dışarıdan alınan hava hacmi, tekrar sirküle edilen hava hacmi temiz odalara verilen havanın ısı ve nem miktarı.

BÖLÜM M06 BİNA OTOMASYON SİSTEMİ TEKNİK ŞARTNAMESİ

M06-01 Bina Yönetim Sistemi Genel Özellikleri :

Bu teknik şartnamede tanımı yapılan Bina Yönetim Sistemi, enerji yönetimi için mikroişlemci tabanlı ve DDC (doğrudan

sayısal denetim) esaslarına göre hazırlanmış sistem özelliklerine sahip olacaktır. Ekipmanların kontrolünü, gözlemlenmesini, renkli

grafikler ve resimlerle sistemin izlenmesin! sağlayacaktır. Sistemin bütün kontrol mantığı mikroişlemci tabanlı olacaktır. Mikroişlemci

kendi hafızasında yükü software/(YAZILIM) enformasyonuna göre bütün prosesi otomatik olarak kontrol edecektir. Bina Yönetim

Sistemi, daha kapsamlı imkanlara da sahip olabilecek; söz konuşu projelerin ise Bina kompleksinde bulunan ve aşağıda belirtilen

sistem ve tesisatların merkezden kontrolü ve gözlemlenmesini öngörecektir

-Isıtma , Soğutma , Havalandırma ve Iklimlendirme sistemleri cihazları

-Isıtma ve Soğutma suyu dağıtımıyla ilgili sistemler

-Yangın alarmı bilgileri

-Ayd ınlatma ve Elektrik ile ilgili diğer sistemler

Sistem modüler yapıya sahip olacak, hem kapasitesi hem de fonksiyonları, duyar elemanlar, motorlar, kontrol ekipmanları,

özel uygulama kontrol ekipmanları (yangın veya duman kontrolü, hava kalite kontrolü gibi) ve operatör cihazları gibi ekipmanların

sisteme eklenmesi ile genişleyecek yapıya sahip olacaktır. Sistemin mimari dizaynı, kontrol ve alarm bilgilerinin tek bir cihaza

bağımlı kalınmaksızın, sistemin herhangi bir cihazından toplanabilmesini sağlayacak yapıda olacaktır. Asıl kontrol işlevlerini

gerçekleştiren saha bilgisayarı, kendi mikroişlemcilerini ve programlarım bünyelerinde bulundurma özelliği ile sistem merkezindeki

veya iletişim içerisinde bulunduğu ağ (network)'dan bağımsız olarak kendi tanımlanmış kontrol işlevlerini, alarm ve diğer

fonksiyonlarım yürütmeye devam edecektir. Sistem merkezindeki, iletişim hatlarındaki veya diğer saha bilgisayarındaki herhangi bir

arıza durumunda bile, saha bilgisayarı kendine bağlı tesisleri kontrol etmeğe devam edecektir. Sistem iletişimi üç seviyeli bir yapıya

sahip olacaktır. Yönetim Düzeyi (Bir veya birden çok Merkezi Bilgisayar arası) (Peer to Peer), Bina Düzeyi (Saha Bilgisayarları

arası) (Peerto Peer), Oda Düzeyi (Saha Bilgisayarları ile Saha Bilgisayarına bağlanan cihazlar arasında) (LAM). Sistemin her türlü

haberleşmesi, bütün cihazlar arasında yapılacak kablo bağlantısıyla yapılabileceği gibi, iletişim kablolamasının mesafe uzaklığı,

binanın yapısının ya da binanın bitirilmiş olmasından dolayı kablolama çalışmalarına imkan tanımadığı koşullarda, telefon hattıyla

(modemle) haberleşebilme özelliğine de sahip olacaktır.

M06-02 Sistem Konfigürasyonu ve Genel Karekteristikleri;

Sistem aşağıda belirtildiği gibi 4 ana bölümden oluşacaktır.

A)Merkezi Kontrol Odası Cihazları B) Yazılım ve programlama

C)Bilgi Toplama Kontrol İstasyonları ( BTKI) ve Saha Elemanları

D)Veri iletişimi ve Kablolar

M06-02.1 Merkezi Kontrol Odası Cihazları:

2.1.1 Merkezi Bilgisayar:

75

Ana Bilgisayar IBM uyumlu bir PC olacaktır. Bu donanımda yönetim sisteminde düzenlenen verilerin de kullanacağı çeşitli

tipte yazılımların olacağı düşünülerek ana bilgisayarın en azından şu kapasiteye sahip olması gerekmektedir:(Kontrol mühendisince

güncellenecektir.)

işlemci .Pentium IV min. Bellek (RAM) 2 GB ,vista işletim sistemi,

Sabit disk : 100 GB

Ekran .Renkli, VGA, min. 17"

Klavye .102 Türkçe (programlanabilir fonksiyonlu)

2.1.2 Yazıcı:

Yazıcı minimum 380 cps hızında ve 80 kolon genişliğinde, minimum 9 iğneli olmalıdır. Standart ASCI karakterlerinin yanı

sıra grafik çizme yeteneğine de (DOT matrix) sahip olmalıdır,

2.1.3 Taşınabilir Operatör Terminali :

Taşınabilir operatör terminali; bire-bir haberleşme ya da alt seviyede kontrol yapan bir saha bilgisayarına bağlanarak, her türlü

bilgi alışverişi, program ve adresleme değişikliklerinin yapılmasına olanak verecek bir yapıda olmalıdır. Operatör terminalinin min.

kapasitesi:

.Minimum 640KB memory

.Text modunda minimum 25x80 karakter .MS/DOS tabanlı işletim sistemi

.Normal karakter tuşlanna sahip klavye

Operatör terminali, saha bilgisayar arından herhangi birine kolaylıkla bağlanabilecek ve

aşağıdaki fonksiyonları gerçekleştirebilecektir:

a) Herhangi bir noktanın o andaki durumunun gözlenmesi,

b) Bütün saha bilgisayarlarının veri tabanların in "yedek" (back-up) 'lerinin alınması ve

yüklenmesi,

c) Sistemde bulunan herhangi bir noktanın silinmesi ,özelliklerinin değiştirilmesi, sisteme yeni nokta eklemelerinin yapılması.

d) Saha Bilgisayarlarının veri tabanının değiştirilmesi, seçilmesi ve yüklenmesinin sağlanması.

e) Gerektiğinde herhangi bir saha noktasına komut verilerek saha cihazlarına müdahale edilmesi, (Ayar değerinin değiştirilmesi,

Anahtarlama noktasın in çalıştırılması veya durdurulması gibi.)

f) Enerji yönetim programlarının yapılması,

g) Çalıştırma ve durdurma zamanı, günün değişik saatlerine göre optimizasyon, en büyük

talep limitlemesi, sistemlerin ekonomi modunda çalıştırılması, sistemin resetlenmesi gibi

enerji yönetim programlarının yüklenmesinin ve yeni programların yapılması,

76

h) Sistemle ilgili çeşitli raporlar alınabilmesi

2.2 Yazılım Ve Programlama :

2.2.1 Sistem yazılımı, en karmaşık sistemlerin bile kullanıcı tarafından kolayca kullanılmasına yönelik olacaktır. Yazılım, parametre

değişiklerinin kolayca yapılmasına olanak sağlayacaktır. İşletim sistemi ve çok kullanıcılı ortam sistem yazılımı, IBM uyumlu merkezi

bilgisayarlarda Windows vista veya üstü işletim sistemi olacaktır. Sistemin bu özelliği aynı anda birden çok program çalıştırabilirlik

olanağı sağlanabilmesi açısından tercih edilecektir. Yazılımın çok görevli olması; bir operatörün aynı anda sahadaki bir noktayı

gerçek zamanda gözlerken, diğer yandan komut girmesini, gerektiğinde ayrıca rapor almasını ve yardımcı programların

çalıştırılmasını (Excel, Word gibi) sağlaması açısından önem taşımaktadır.

2.2.2 Yazılım:

PC, minicomputer yada AT'ler için hazır\anan yazılım bu cihazların bina yönetim sistemine bağlanarak bütün özelliklerin

renkli olarak grafik ortamda gözlemlenirlesini sağlayacaktır.

-Yazılım, bina yönetiminin grafik ortamda yönetilmesini sağlamalı, yönetimi ve kullanımı çok kolay ve esnek olmalıdır.

-PC için hazırlanan bu yazılımın Tüm menüleri Türkçe olacaktır.

-Grafik ortamında bina yapısının ekranda gözlemlenmesi ve kontrolünü,

-Tüm sistemin çalışmasıyla ilgili bütün bilgilerin aynntısıyla listelenmesi ve değiştirilebilmesini,

-Sıcaklık, nem ve binanın diğer kontrol parametrelerinde, belirli bir periyot meydana gelen değişiklikleri gösteren b"end ( eğilim)

bilgilerinin toplanması edilmesini,

-Operatör programı kullanırken bir sorunla karşılaştığında programın yardım menüsüne anında ulaşmasını

-Bütün sistem içindeki alarm noktalarının gözlemlenmesi ve uyan ikazlarının alınması, bütün alarmların yönetimi, sistemde herhangi

bir arıza durumunda önem sırasına göre grafiksel ortamda sistem resimleri üzerinden arızanın olduğu noktaya müdahale edilmesi

ve arızanın giderilmesini.

Yazılım yukarıda genel olarak belirtilen uygulamaları gerçekleştirilecek ve aşağıda ayrıntısıyla açıklanan uygulamaları sağlayacaktır:

2.2.2.1 Verilere Ulaşım :

Operatörün sistem verilerine ulaşımı hiyerarşik bir grafik ortamıyla sağlanacaktır. Kullanıcı, grafikler üzerinden istediği

bölümü seçerek bir alt grafiğe geçecek, bu dallanma yapışım kullanarak istediği bilgiye ulaşabilecektir.

Resimler birbirine ağaç yapışı biçiminde bağlı olmalı yani binanın ana görünümünden istenilen alt sistemlere ulaşabilmeyi

(tümden gelim) sağlayabilmelidir. Grafiklerin ve resimlerin kullanıldığı yazılım, en karmaşık resim ve grafiklerin bile kullanıcı

tarafından kolaylıkla uygulanmasına yönelik olacak, yazılım parametre değişikliklerinin kolayca yapılmasına olanak sağlayacaktır.

Her uygulama (örneğin; bütün klima santrallerinin) kendi resmine sahip olacak; operatör bir klik ya da klavye tuşu ile istediği

uygulama resmine kolaylıkla ulaşabilecektir. Uygulamanın bulunduğu resimlere, yazılımın çalıştırılmasıyla ekranda oluşacak

menülerden istenilen seçilerek klavyedeki fonksiyon tuşlarıyla erişim yapılabilecek; yazılım Windows ortamında çalıştığı zaman

mouse kullanımına olanak verecektir. Bir menü seçeneğinin kliklenmesi ya da klavye tuşuyla, istenilen seçeneğe kolaylıkla erişim

sağlanabilecektir. Operatör; eğer sistemde başka bir merkezi bilgisayar bulunuyorsa, onu da gözleyebilmeli ve ona mesaj

gönderebilmelidir.

2.2.2.2 Dinamik Grafikler:

77

Dinamik nokta bilgileri otomatik olarak ekranda izlenmeli ve grafiklere anında ulaştırılabilmelidir. Grafikler ve sistem

üzerindeki nokta bilgileri, aktif bilgi olacak; sistemden alınan nokta bilgisi anında grafiğe yansıtılacak, noktanın özellik değişimi aynı

anda grafik üzerinde de gözlenebilecektir. Grafik üzerindeki noktalar sembollerle ilişkilendirilecek, her ilişkilendirilmiş sembol, bağlı

olduğu noktanın statüsünü ya da statü değişimin! gösterebilmek için değişik renklere sahip olacaktır. Örneğin; fan normalde yeşil,

alarm durumunda kırmızı renk alabilmeli veya el konumunda ise el sembolüyle desteklenebilmelidir. Çubuk grafikler ve ekran eğilim

grafikleri, normal grafiklere eklenerek, set değer noktası veya statik hava basıncı gibi değerlerin ekranda izlenme özelliği bulunacak;

çubuk grafiklerdeki skala üzerinde yüksek ve düşük limit değerleri de bulunacaktır, istatistik bilgileri gibi geriye dönük bilgiler, eğilim

bilgileri ve saha kontrol cihazları tarafından toplanan bilgiler de grafik haline getirilmeye olanak sağlamalıdır. Asıl nokta bilgileri

(değerleri) çizilen grafik boyunca mouse'un hareket ettirilmesiyle elde edilebilmeli; sıcaklık, nem ve binanın diğer kontrol

parametrelerinde belirli bir peryot içerisinde meydana gelen değişiklikleri gösteren trend bilgilerinin grafik haline getirilmesi ve

yazıcıdan grafiklerin alınması da bina yönetiminin çalışmasının yorumlanması açısından fayda sağlayacaktır. Yazılım, grafiklerin

ekranda çizilmesi esnasında aktif kritik bilgilerin ve alarmların da ekrandan operatörü uyarmasın ı (ses ve aktif görüntü yardımı ile)

sağlayacaktır. Bilgi Toplama Kontrol Istasyonlarında kullanılan analog çıkışların, PID parametrelerinin hesaplanması tamamen

otomatik olacaktır. Tüm parametre ayarların in otomatik olarak gerçekleştirilmesi prensibine dayanan /ç§Yrim ayarlayıcı (Loop-tuner)

bilgilerinin grafikle çizimi ve kontrolü işlevi, daha kaliteli o)mas\ ve konfor uygulamalarına ait kontrolün daha az enerji harcamasıyla

gerçeklaştiriimbsi açısından tercih edilecektir. Geriye dönük bilgilerin grafiklendirilmesi, bütün bir gün boyunca sistemin nasıl

çalıştığına dair bilgilerin alınmasına olanak tanımalıdır. Örneğin bir klima santralının çalıştığı süre boyunca set değeri bilgileri,

pompa, fan, vana motorları ve damperlerin çalışma bilgilerinin alınması. Sistem operatörünün sorunları oluşmadan önlemesi, enerji

tasarrufu sağlaması ve zaman kaybım önlemesi açışından önemlidir.

2.2.2.3 Nokta Bilgi Blokları:

Dinamik grafik üzerindeki noktalar; tanım özellikleri ve çalışma durumu gibi bilgileriylebirlikte sınıflandırılabilecektir.

Örneğin; tüm mahal sıcaklıkları, sirkülasyon pompaları, üfleme fanları gibi nokta bilgileri, kullanıcının tanımlayacağı altı değişik nokta

bilgisi olacaktır.

- Nokta ismi (ikinci klima santralı üfleme fanı gibi) .Nokta tanımı (fanın birinci kademesi gibi)

- Durumu (pompa çalışıyor,duruyorveya fan otomatik/el konumunda gibi)

- Önceliği (don alarm noktasının yada üfleme havası sıcaklığı limitleme noktasının diğer

sıcaklık noktalarına göre önceliği gibi)

- Aktif değeri (oda sıcaklığı, basınç değeri gibi)

- Toplam değeri (fanın toplam çalışma süresi gibi)

Alarm durumunda, operatör nokta bilgi bloğunun ekranda yanıp sönmesi ve ikaz sesiyle uyarılacaktır. Yazılım; bilgi bloğunu

klikleyerek yeni değer verme, çalışma durumu değiştirilebilme özelliğine sahip olmalıdır. Örneğin; fanın start/stop'u, üfleme sıcaklık

set değerinin değiştirilebilmesi gibi.

2.2.2.4 Alarm Yönetimi:

1. İleri seviyedeki alarm yönetimi, operatörün alarmı çok hızlı biçimde algılayıp çözümlemesine olanak verecektir.

2. Oluşan alarmlar ekranın bir köşesinde daimi olarak bulunan alarm ikonunda aktif hale gelecek; ses, yanıp sönmesi ve renk

değişimi ile operatörü uyaracaktır.

78

3. Her alarm bir renk ile ilişkilendirilmeli; renk,alarm öncelik seviyesiyle birlettirilmelidir. Örneğin; yangın alarmı gibi birinci seviyedeki

alarm bilgisinin kırmızı, daha alt seviyedeki fan termik arızası gibi bilgilerin turuncu renk ile ilişkilendirilmesi gibi.

4. Her alarm noktası bir alarm mesajı yollayacak ve grafik bilgisine sahip olacaktır. Örneğin, "Sirkülasyon pompası termik arızası

var", "üçüncü klima santralı üfleme alt limit değerindedir" gibi.

5. Alarmlar ancak operatörün "Seçtiğim Alarmları Onayladım" gibi alarmı gördüğünü belirten seçenekleri işaretlemesiyle

susturulabilecek ve silinebilecek; belirlenen alarmların yazıcıdan çıktısı alınabilecektir.

6. Alarm döngüsü (routine); operatöre hangi alarm seviyesindeki alarm bilgisinin, yazıcıdan çıktısının alınacağım ve ekranda

görüneceğini belirlemesine imkan tanıyacaktır.

7. Alarm grupları, kullanıcı tanımlı olacak ve sayışı 32'ye kadar olan rapor bölgesine gönderilebilecektir.

8. Aynı nokta ile ilgili değişik seviyede alarm alınabilecektir

9. Alarm display'den ilgili noktanın bulunduğu resme dallanmak mümkün olmalıdır.

10.Noktalarla ilgili tarihsel alarm raporu alınabilmelidir.

2.2.2.5 Sistem Güvenliği:

Operatörün sistem bilgilerine; uygun Yetki Seviyesi, kendine ait Kimlik Bilgileri ve Şifrelerle ulaşması sağlanacaktır. Ancak

operatör, bir Yetki Seviyesine sahip olmasa bile, sadece sistem genel durumunu ve resimleri gözlemleyebilmelidir. Sistem

operatörünün sistemi açarken kullandığı tüm kimlik bilgileri, bütün bilgi ve alarm raporlarında belli olacaktır. Uygun Yetki Seviyesi

sınırlaması başka kişilerin sisteme girişini engellemek içindir. Operatörler kendi şifrelerim değiştirebileceklerdir. En az 6 farklı Yetki

Seviyesi bulunacak; çok sayıda operatör Kimlik bilgisi ve şifrelenmesi(en az 40 adet kimlik bilgisi ve şifreleme) yapılabilecektir. Bir

operatör 6. yetki seviyesine sahip olabilirken; 2. yetki seviyesine sahip bir sistem operatörünün diğer yetki seviyelerine ulaşması

değişik şifrelerle engellenebilecektir. Aynı sistem içinde alt bölgeler yaratılarak değişik işletmecilerin birbirinin sistemlerine karışması

engellenebilecektir. Örneğin; bir sistem operatörü ısıtma, havalandırma ile ilgili noktaları yönetebilirken, enerji dağıtım ile ilgili sistem

noktalanna (eğer varsa) ulaşması engellenebilecektir.

2.2.2.6 Sistemin Gözlenmesi ve Komuta Edilmesi:

1. Fonksiyon tuşları ile sisteme ait bütün noktalara komut gönderilebilecektir.

2. Dinamik nokta bilgileri ekranda grafik olmaksızın da gözlenecektir.

3. Bina Yönetim Sistemi denetimi altında bulunan bütün sistemlerin çalışma periyodlan sırasında olabilecek her türlü bilgisi, sistem

aracılığı ile izlenebilecektir. Çalışıyor/çalışmıyor bilgisi (pompa, vantilatör vs.) ve çalışma süreleri, Sıcaklık, nem, basınç, fark basınç

gibi sahadaki fiziksel büyüklük değerleri vana ve damper motorlarının yüzde olarak açıklık durumları gözlemlenebilecektir.

4. Arıza ve alarm durumları gibi bilgiler, aynı anda veya belirli aralıklarla ya da isteğe bağlı olarak ekranda okunabilecek ve

bilgisayarın hafızasında da depolanabilecektir.

5. Sisteme bağlı olan her türlü terminale ya da Bilgi Toplama Kontrol istasyonlarına direkt alarm, mesaj yada rapor yollanabilecektir.

6. Sistem şemaları aktif bilgileri ile ekranda renkli olarak izlenebilecektir.

2.2.2.7 Yazılım (trending):

79

Sistem yazılımı, operatörün sistemi kolaylıkla gözlemleyebilmesine, çok uzun bir zaman periyodu içerisinde bile olsa

sistemin aktivitelerini kayıt edebilmesine olanak sağlayacaktır. Sıcaklık, nem ve binanın diğer parametrelerinde, belirli bir periyod

içerisinde meydana gelen değişiklikleri gösteren trend (eğilim) bilgileri toplanabilmeli ve monitörden gözlenebilmelidir. Bu tür eğilim

bilgilerinin alınması, kontrolü kritik olan noktaların çok ufak sapmalar içerisinde tutulması için son derece önemlidir. Bilgi Toplama

Kontrol İstasyonlarında toplanan bilgiler, sistem üzerinden Merkezi Bilgisayara otomatik olarak yollanacaktır. Eğilim noktaları bilgileri

Saha Bilgisayarları n in hafızasına da yüklenebilecek; hafıza çok dolduğunda otomatik olarak sistem bilgisayarına yollanacaktır.

Eğilim nokta bilgileri "spreadsheef'lere (Microsoft Excel, Lotus1-2-3 gibi) kolaylıkla gönderilecek, böylelikle enerji kullanımının

bulunması, ekipman verimliliği ve enerji masraflarının hesaplanması gibi işlemler yapılabilecektir.

2.2.2.8 Grafik Yaratılması ve Çizimi:

Yazılım, grafiklerin yaratılmasını ve yaratılmış grafikler üzerinde değişiklikler yapılmasını sağlayacak Micrografix Designer

gibi güçlü bir grafik paket prograrnını da içermelidir. Paket programda, kütüphane (library) dosyalar bulunacak, böylece operatör

islediği HVAC sembollerim pencereden istediği grafiğe taşıyıp, yapıştırabilecektir. Operatör diğer grafik paket programları içerisinde

bulunan çizimleri kendi grafik programına kolaylıkla kopyalayabilecektir. Örneğin; yaygın olarak kullanılan Auto-Cad çizimleri

operatörün kullandığı çizim programı içerisine kolaylıkla kopyalanıp çalıştırılabilecektir. Sistem resimleri üç boyutlu sembollerden

oluşacak. En az 256 Renk desteği ile kaliteli bir görüntü sağlayacaktır.

2.3 Bilgi Toplama KontroiJstasyonları ve Saha Cihazları :

2.3.1 Bilgi Toplama Kontrol İstasyonları ( Btki):

BTKi, Saha Bilgisayarı ve buna bağlı çeşitli fonksiyonlara haiz Modüller'den oluşacaktır. Saha Bilgisayarı ile modüller

arasındaki iletişim, üzerlerine oturtuldukları geçmeli sökeller aracılığıyla yapılacak, sahaya yapılacak kablolama dışında ek bir

kablolamaya ihtiyaç duyulmayacak şekilde tamamen modüler bir yapıda olacaktır.

2.3.1.1 Saha Bilgisayarları

Her Saha Bilgisayarına; laptop, PC, modem aracılığı ile girmek mümkün olacak, Merkezi Bilgisayardan verilen bütün

komutlar ve alınan bilgiler, Saha Bilgisayarından da yapılacaktır. Saha Bilgisayarı, Merkezi Bilgisayarının devrede olmadığı

zamanlarda bile işlevine devam edecektir. Merkezi Bilgisayardan, Saha Bilgisayarına ya da Saha Bilgisayarından Merkezi

Bilgisayara program ve veri tabanı bilgileri yüklenebilecektir. Bilgi Toplama Kontrol İstasyonu (BTKI) aşağıda belirtilen fonksiyonlara

sahip olacaktır. Kontrol parametrelerim cihaz kendisi hesaplayacak, bu şekilde en doğru ve en hızlı kontrol şeklini sağlayacaktır.

Bilgi Toplama Kontrol istasyonuna ait bilgiler ve tarihsel veriler istasyonun kendi Saha Bilgisayarının belleğinde depolanacak ve

böylece merkezi bilgisayara bağımlılık ortadan kaldırılacaktır. Saha bilgisayarları, merkezi bilgisayardan bağımsız olarak saha

bilgilerin! toplayıp depolayacak, toplanan bilgileri değerlendirecek ve gerekli programları uygulayacaktır.

Stand Alone (Tek basma çalışma):

Saha Bilgisayarları; herhangi bir diğer saha bilgisayarına,merkezi veya taşınabilir bilgisayara bağlanmaksızın kontrol ettiği

cihazların temel fonksiyonlarım yerine getirebilmelidir.

Global Database (Ortak Veri Tabanı):

Saha bilgisayarları sadece kendi noktaları değil,diğer saha bilgisayarlarına ait noktalar hakkında da gereken tüm bilgilere

sahip olmalıdır. (Diğer saha bilgisayarındaki yangın bilgisinin alınabilmesi gibi.)

Peer to Peer Haberleşme (Bire-bir Haberleşme) :

80

Saha Bilgisayarlarım birbirlerine bağlayan haberleşme hattında herhangi bir kesiklik olduğunda(haberleşme ağı iki ya da

daha fazla parçaya ayrıldığında) ; her bir parçaya bağlı olan saha bilgisayarları kendi aralarında haberleşmeye devam

edebilmelidirler. (Yangın gibi acil olaylarda koordinasyonun en iyi şekilde kurulabilmesi için) Saha Bilgisayarına bağlı Giriş/Çıkış

modüllerinden herhangi birisi arızalandığında ise arızalı modüldeki noktalar dışındaki tüm elemanlar birbirleriyle haberleşmeye

devam edebilecektir.

Her Bilgi Toplama, Kontrol İstasyonu . Nokta Adres kodlaması:

-Üzerinde gerilim olan veya olmayan kontakların taranması,

-Sayıcı kontakların taranması, toplanması ve toplanan değerlerin hafızaya kaydedilmesi, .Analog ölçüm değerlerinin dijital sinyale

çevrilmesi ve merkezi bilgisayara iletilmesi, verilecek anahtarlama (DO) ve konumlandırma (AO) komutları ile gerçek değerlerin

karşılaştırılması,

-Merkezi bilgisayarla arasındaki veri iletişiminin, süpervizyon ve amplifikatör sayesinde güçlendirilmesi

-Otomatik Kontrol programlarının çalıştırılması,

-Enerji işletme uygulamalarının gerçeklettirilmesi işlevlerini gerçekleştirecektir.

Ayrıca; geliştirilmiş analog çıkışların PID parametrelerinin hesaplanması tamamıyla otomatik olacak ve tüm parametre

ayarları otomatik olarak gerçekleştirilecel' uygulama, daha kaliteli kontrolün daha az enerji harcanmasıyla gerçekleştirilmesini

sağlayacaktır. T O l P (oransal)kontrol (ayarlanan set değerlerinin çok küçük sapmalar içinde tutulmasının sağlanması), (integral)

kontrol (gerçek değerin set değerden ne kadar süre için uzak kaldığı parametresin in belirlenip sürenin minimuma indirilmesinin

sağlanması) ve D (türev) kontrolün (gerçek değerin set değerine ne hızda yaklaştığı yada uzaklaştığın in belirlenip, hızlı kontrolün

yapılmasının gerçekleştirilmesi) aynı kontrolde birleştirilmesiyle oluşacak PID-KONTROL tercih edilecektir. Kontrol Çevrim ayarlayıcı

(Loop- Tüner) işlevi saha kontrol cihazında kullanıma hazır halde bulunacaktır. Bu çevrim, PID parametrelerinin, sistem yüküne göre

otomatik olarak hesaplanmasını sağlayacak, böylece en etkin kontrol gerçeklettirilecektir. Saha Bilgisayarlarının ve bağlandığı

modüllerinin nokta durumları, üzerlerindeki ışıklı göstergelerle kolayca gözlenebilecektir. Örneğin Saha bilgisayarındaki bir led'deki

ışık enerji, diğer bir led'deki ışık haberleşme yapılıyor yada yapılmıyor bilgisini verirken, bu bilgilerin hepsi istenirse saha panelinin

kapağı açılmadan bile gözlenebilecektir. (Camlı kapak) Modüller üzerinde gereken yerler için manuel konumlandırma anahtarı

bulunacak, böylece kullanıcı saha ekipmanlarının; Örneğin vana ve damperlerin hareketlerinin test edilmesini gerçekleştirebilecektir.

Cihaz manuel durumdayken bile alarm bilgisini toplayabilecektir.(opsiyonel) Saha Bilgisayarı , minimum 6 öncelik seviyesine sahip

olacak ve seviyeleri, kullanıcı tanımlı hedef (PC, Yazıcı, DDC gibi) kategorileriyle birleştirilecek ve otomatik olarak sistemin açılması

ve kapatılması esnasındaki seçilmiş alarm bilgilerinin gelmesini engelleyebilecektir. Kullanıcı manuel olarak da alarm raporlarım

alabilecektir. Saha Bilgisayarı otomatik olarak dijital giriş ve çıkış noktalarının toplam çalışma süresini depolayabilecektir . Saha

Bilgisayarı; günlük, haftalık ya da aylık tabanda kullanıcının seçtiği analog ve dijital darbe(pulse) giriş noktalarının tüketim miktarının

hesaplanması ve hafızaya alınmasını sağlayacaktır. Saha Bilgisayarının hafızası en az 3 Mb olacaktır. Saha Bilgisayarı, 16 bit mikro

işlemcili ve en az 16.67 MHz hızına sahip olacak, böylece her türlü işlevini çok hızlı olarak gerçekleştirebilecektir. ROM (Read Only

Memory) kendi işletim sistemini, iletişim hızım, adreslemelerini ve bütün ayar (set-up) parametrelerini içerecektir.

Sistemin çalışma sırasında kullandığı bellek olan RAM (Random Access memory) sistemin kontrol ettiği noktaların veri

tabanım ve uygulama dilinin (Basic gibi) kontrol satırlarım hafızasında tutacaktır.Sistemin RAM hafızası minimum 256 K olacak,

büyük değerlere upgrade (bellek artırımı) edilebilecektir. Enerji kesilmesi durumunda, Saha Bilgisayarında bulunan lityum batarya,

programların ve noktaların veri tabanının bulunduğu RAM'nin minimum 60 gün silinmeden işlevini yürütmesin! gerçekleştirecektir.

Pilin, zayıflaması durumunda saha bilgisayarından uyarı bilgisi alınacak, yeni bir pilin en az 5 yıllık ömrü olacaktır. Saha

bilgisayarların in işletim sistemi, cihazın silinemeyen flash-rom memory'sinde yüklenmiş olacak, kolaylıkla güncelleştirilebilecektir.

81

Ana Haberleşme Hızı 300 bps'den 115200 bps 'ye kadar ayarlanabilecek, böylece yüksek haberleşme hızı ile sistem en kısa

zamanda reaksiyon gösterecektir.

2.3.2 Giriş -Çıkış Modülleri :

Saha Bilgisayarları bilgileri Sayısal (Dijital) olarak değerlendirir. Giriş/Çıkış modülleri; saha elemanlarından gelen bilgileri

saha bilgisayanna uygu/f seçile, saha bilgisayarından gelen bilgileri de saha elemanlanna uygun şekilde giriş sağlayan ara

birimlerdir. Dijital Giriş Modülleri Durum Modülleri DI :

Durum giriş modüllerinin giriş sinyalleri (Di); fan, pompa gibi cihazların kondaktör ya da rölelerinin durum veya yardımcı

kontaklarından alınan gerilimsiz sinyaller voltaj free termostat, basınç veya seviye anahtarları gibi on/off çalışan cihazların

kontaklarından alınacak gerilimsiz sinyal bilgisi olacaktır. Durum giriş modüllerine, tek fazlı küçük fan veya pompa gibi cihazların

kontaktörlerinin kontaklarındaki 250 Vac gibi voltaj bilgileri de gerektiğinde bağlanabilecektir.(OPSIYONEL) Sayaç gibi cihazların

verdiği darbeli sinyalleri saymak için de kullanılabilecektir. Kuru kontak olarak nitelenen gerilimsiz kontaktan alınan ve frekansı 25

Hz'ye kadar olan darbe (pulse) leh ölçebilecek hassasiyette olacaktır.

Ölçüm Modülleri Al :

Sistemde kullanılacak modüller; duyar eleman, dönüştürücü (transducer) gibi cihazlardan alınan sıcaklık, basınç, nem gibi

bilgilerin alınmasında kullanılacaktır. Sıcaklık ölçümü için pt 1000 ohm, Ni 1000 ohm, 100 K ohm, termistör, 0-10 VDC, 4-20 mA

tiplerinde bilgi girişi olacaktır. Analog girişlerin (Al) hassasiyeti, en az 12 bit olacaktır. Enerji tüketimi 1 V A "e kadar olan duyar

eleman gibi cihazların enerji beslemesi için aynca bir enerji girişine gerek duyulmayacak, enerji beslemesi modüllerin çıkışından

alınabilecektir. Analog Çıkış Modülleri { Konumlandırma Modülleri } {AO} : Vana motorları damper motorları gibi oransal olarak

konumlandınlacak olan cihazlar için analog çıkış (AO) ; 0-10 Vdc, 4-20 mA ya da 0-20 psi (0-138 kpa) gibi belirlenmiş sinyaller

şeklinde olacaktır. Analog çıkış modüllerinde, tehlikeli durumlarda kontrol noktasının manuel olarak konumlandırılmasını sağlamak

için el konumlandırma (manuel override) anahtarı bulunabilecektir. Modül, üzerindeki ayar düğmesinden el konumuna getirildiğinde,

kontrol cihazı modülün el (manuel) konumunda olduğunu bildirecektir. (OPSIYONEL) Dijital Çıkış Modülleri {Anahtarlama Modülleri}

{DO}: Anahtarlama (DO) Modülleri, motor, brulör, fan, solenoid vana, soğutma grupları, sirkülasyon pompaları,pis su pompaları,ısı

pompaları (heat pump), lamba güç kontakları ve röle gibi cihazların açılıp-kapatılmasında, damper motoru ve vana motoru gibi

cihazların tamamen açılıp, kapatılmasında kullanılacaktır. Anahtarlama Modülleri, 24-240 Vac, 3 A akım, maksimum 40 w gücündeki

direkt akım devre kontaklarının aç/kapa yapılmasında kullanılabilecektir. Anahtarlama çıkış modüllerinde; acil durumlarda kontrol

noktasının (fan, pompa gibi) el konumunda aç/kapa yapılması için el konumlandırma anahtarı (override switch) bulunacaktır. Modül,

üzerindeki ayar düğmesinden el konumuna getirildiğinde kontrol cihazı modülün el (manuel) konumunda olduğunu bildirecektir.

(OPSIYONEL)

2.2.3 Saha Cihazları :

2.2.3.1 Duyar Elemanlar :

Sıcaklık Duvar Elemanları_kullanılacakları yerlere ve koşullara uygun seçilmelidir. Oda Tipi ölçüm aralığı O - 50 °C, Kanal

Tipi_ölçüm aralığı -30 80 °C, ihtiyaca göre 0,4m, 2 m, 6 m. kapiler uzunluğu olmalıdır. Daldırma_Tipi_ölçüm aralığı -30 130 veya O

250 °C, ihtiyaca göre 100, 150, 200 mm. daldırma uzunluğunda kovanlı olmalıdır. Dış Hava Tipi_ölçüm aralığı -30 50 °C Nem Duyar

Elemanları_kullanılacakları yerlere ve koşullara uygun seçilmelidir. Oda, Kanal tipi. Oda Tipi ölçüm aralığı 10 .... 95 % r.h. Kanal

Tipi_ölçüm aralığı 10 ..... 90 % r.h. Basınç Duyar Elemanları_kullanılacakları yerlere ve koşullara uygun seçilmelidir. Ölçüm aralığı

0- 40 Bar. Fark Basınç Duyar Elemanları_kullanılacaklan yerlere ve koşullara uygun seçilmelidir. Ölçüm aralığı 0-10 Bar. (Su için)

Ölçüm aralığı O 3000 Pa. (Hava için)

2.3.3.2 Otomatik Kontrol Vanaları:

82

Otomatik vana gövdeleri çapları 40 mm. ve 40 mm.den küçük ise vana bağlantısı ditli, daha büyük çaplar ve tüm buhar

vanaları için ise flanşlı olmalıdır. Dişli vanalar için rakor verilmelidir. Vanalar DÎN standartlarına uygun olacaktır. Buhar vanaları en az

PN16 standardında olacaktır.Teklif edilen vanaların sistem ihtiyaçlarına göre seçilmiş olmalı ve seçilen vanaların özellikleri (kvs, DP

gibi.) bir tablo halinde verilmelidir.

2.3.3.3 Vana Motorları:

Buhar vanaları için vana motorları yay geri dönüşlü olmalıdır.

2.3.3.4 Damper Motorlan :

Dış hava damperleri için damper motorları yay geri dönüşlü olmalıdır.

2.3.3.5 Diğer Otomatik Kontrol Cihazları:

Daldırma Termostatları_kullanılacaklan yerlere ve koşullara (çalışma veya limit) uygun seçilmelidir. Daldırma Tipi ölçüm

aralığı -10 .... 50oC veya 35 ... 95°C, ihtiyaca göre 100,150, 200 mm. daldırma uzunluğunda kovanlı olmalıdır. Donma Termostatları

Kanal Tipi ölçüm aralığı. 5 65 C, kapiler uzunluğu 1,6 m.

Fark Basınç Anahtarları

Ölçüm aralığı 20 ..... 1000 Pa (Hava için).

Su Akış Anahtarları Seviye Anahtarları

2.4 Veri İletişimi ve Kablolar:

2.4.1 Veri İletişimi:

Sistemin yazılımı doğrultusunda Bina Yönetim Sistemi şebekesi diğer bina yönetim sistemleri ile de Ethemet Data Highway

(Campus netvvork) yolu ile yüksek iletişim transferine de sahip olacaktır. Bina Yönetim Sistemi açıklanan bilgiler doğrultusunda 4

seviyeli bir yapıya sahip olacaktır. En üst seviyede Yönetim Düzeyi_(Bir veya birden çok Merkezi Bilgisayar arası) (Peer to Peer) ağ.

ikinci seviyede Bina Düzeyi_(Saha Bilgisayarlan arası) (Peer to Peer) ağ ; bu ağ'da saha kontrol elemanları (vana motoru, duyar

elemanlar v.s.) direkt olanak saha bilgisayarı giriş/çıkış modüllerine bağlanacaktır. Üçüncü seviyede Oda Düzeyi_(Saha

Bilgisayarına bağlananlar) (LAM) ağı ; peer to peer haberleşmede bulunan her bir saha bilgisayarına bağlanan ya da yerel ağ

oluşturabilme özelliğine sahip olan Fancoil, V.A.V kontrol cihazları bu ağa bağlanabilecektir. En alt seviyede ise; kontrol cihazları,

duyar elemanlar, dönüştürücüler ve tahrik üniteleri gibi cihazlarla oluşturulan iletişim bulunacaktır. Saha bilgisayarları ve ana

bilgisayar arasındaki haberleşme hızı minimum 4800 baud olacak, çok hızlı haberleşmenin gerektiği durumlarda 115200 baud'a

kadar yükselebilecektir. iletişim protokolü donanım düzeyinde RS232, RS422, RS485, gibi yaygın kullanılan standartlara uygun

teknikler kullanılacaktır. Bu standartlaştırma teknolojinin gelişmesiyle birlikte geliştirilecek yeni araçlara ve başka sistemlere

bağlanma olanağı vereceği için önemlidir. Bina Düzeyi Ağ'da (network) (peer to peer) 64'e kadar saha bilgisayarı birbirine

bağlanarak oluşturulabilecektir. Bir Saha Bilgisayarının RS485 gibi 3 ayrı standart portuna en az 32'şer adet oda düzeyi kontrol

cihazı bağlanmasıyla 3 ayrı yerel ağ (LAN) bağlantısı oluşturulabilecek ve 96’ya kadar oda düzeyi kontrol cihazı kontrol

edebilecektir.

2.4.2 Kablolar :

RS2321485 iletişim hattı üzerinden, Saha Bilgisayarı - Saha Bilgisayarı arası - Ana Bilgisayarı- Merkezi Bilgisayar arası

Data (Veri) Kablosu ; ikili, Büklümlü,Ekranlı min.1200 rn. olacaktır. Bu araya sinyal güçlendirici konulması ile bu mesafe iki katma

çıkabilecektir.

83

2.4.2.2 Oda Düzeyi (LAN) Veri Kablosu

Saha bilgisayarına bağlanarak oluşturulan oda düzeyi ağı (LAN) veri kablosu ; ikili, büklümlü,ekranlı olacaktır.

2.4.2.3 Analog Giriş/Çıkış Modülleri Kabloları

Analog giriş (ÖLÇÜM) (Duyar elemanlar ile -Ölçüm Modülleri arası) ve analog çıkış (KONUMLANDIRMA) (Oransal motorlar ile -

Konumlandırma Modülleri arası) sinyallerinin ilgili modüllerle bağlantısında ekranlı kablo kullanılacaktır. Uzunluğa göre kesit

değişebilecektir.

2.4.2.4 Dijital Giriş/Çıkış Modülleri Kabloları

Dijital Giriş (DURUM) ile Dijital Çıkış (ANAHTARLAMA) sinyal kabloları ise ekransız,büklümsüz olacaktır. Uzunluğa göre kesit

değişebilecektir.

M06-03 Bina Yönetim Sistemi Fonksiyonları ve Uygulanan Sistem Programları Aşağıda Belirtilen Fonksiyonlara Yönelik Olacaktır:

1 ) Denetim

2) Kontrol

3) işletimin optimize edilmesi

4) Yönetime destek

Aşağıda belirtilen uygulama programları saha bilgisayarların in belleğinde standart olarak yer alacak, bellek kalıcı (memory

resident) olacaktır. Bu programların hepsi bir operatör olmaksızın otomatik olarak gerçekleştirilecek ve kullanıcının yapmak istediği

değişiklikleri yapmasını mümkün kılacak yapıda olacaktır.

3.1.Denetim

Rapor programları yardımı ile yapılır. Bina Yönetim Sisteminin denetimi altında bulunan bütün sistemlerin çalışma

periyodları , sırasında olabilecek her türlü bilgi aynı anda veya belirli aralıklarla veya isteğe bağlı olarak okunabilecek veya yazıcı ile

yazılacaktır. (Çalışıyor/çalışmıyor ; Sıcaklık,nem, basınç gibi fiziksel büyüklük değerleri ; Vana ve damper motorlarının yüzde olarak

konumlan ; Sistemlerin enerji tüketim değerleri ; Depo seviyeleri v.s.)

3. 1. 1.Nokta Durum Raporu_: Sisteme bağlı bütün noktaların durumlarım belirten bilgilerin alınması (çalışıyor-çalışmıyor,anlık

ölçüm değerleri gibi)

3.1.2.Alarm Raporu : Alarm durumundaki tüm noktaların bilgilerinin alınması,

3. 1.3.Bakım Raporu : Sisteme bağlı cihazların (Fan, pompa gibi) çalışma sürelerinin toplamım belirten raporların alınması,

3.1.4.Eğilim (trend) Raporu : Sıcaklık, nem gibi fiziksel büyüklüklerde belirli bir peryot içinde meydana gelen değişiklikleri gösteren

eğilim raporunun alınması,

3. 1.5.Cihaz Genel Durum Raporu :Cihaz durum raporları ile; bir cihazın pozisyonunun hangi durumda bulunduğu kolayca

anlaşılabilmelidir (açık, kapalı,donma,gece havalandırması, yangın vb). Örneğin, 100 adet cihaz varsa (klima, pompa, chiller vb) 100

satırda tümüyle ekrandan yada yazıcıdan alınabilmelidir. Cihaz durum raporları, nokta raporlanna göre en az 10 kat hızlı okuma ve

anlama yeteneği vermektedir. Ayrıca cihaz durum raporları, sadece arızalı, ya da sadece belirli arıza seviyesindeki gibiözel

tasniflenmiş raporlar şeklinde de verilebilmelidir, Cihaz durumları ayrıca istatistik amaçlı bilgiler de verebilmelidir. Uma^n, aralığı

içinde bir cihaz 0 fan kayışı, yangın ve 0 çalışma pozisyonunda kalmıştır gibi raporlar alınabilecek şekilde EXCEL' e bilgi transfer

84

edilebilmelidir. Bu şekilde aynı türden cihazların çalışma biçimleri birbirleriyle karşılaştırılabilecek ve normalden farklı davrananlar

hızla tespit edilebilecektir. Bu yöntemle takvime dayalı yada çalışma saatine göre bakım zamanı gelmemiş ancak arıza ihtamali olan

cihazlar için erken bakım gerçekleştirilebilecektir.

3.1.6.Ayar değerleri raporu : Tüm sistem noktalarının ayar (set) değerlerini gösteren raporun alınması,

3.1. 7 .Adres Raporları : Sisteme bağlı noktaların kullanıcı ve teknik adreslerini gösteren raporlar.

3.1.8.Sistemin kendisi ile ilgili durum raporu :_Sistem genelinde kullanılan saha bilgisayarlarının,giriş/çıkış modüllerinin arızaları ve

durumları hakkında da bilgi verir.

3.2. Kontrol Programları:

3.2.1.Zamana Göre Anahtarlama Programı (Günlük,haftalık,tatil) :

Yazılım, sistemdeki cihazların belli bir zaman programına göre (günlük, haftalık, tatil gibi) çalıştırılıp, durdurulmasını

gerçekleştirebilmelidir. Sistemler gerektiği zaman çalıştırılıp durdurulabileceği için enerji tüketimi azalacaktır. Bu programda

sistemden, istenen zamanlarda, belirli reaksiyonlar göstermesi istenecektir. Bu reaksiyonlar aşağıdaki şekilde olabilecektir.

-Anahtarlama komutunun verilmesi,

-Limit değer ayarlaması,

-Set değerlerinin değiştirilmesi,

-Herhangi bir başka programın başlatılması

-Rapor verilmesi,

-Kullanıcıya metin halinde bir bilgi aktarılması,

Reaksiyon istenen zaman, haftanın 7 günü için peryodik olabileceği gibi, tatil günleri gibi yılın belirli günleri için ayrı

programlar oluşturul vabilecektir. Çeşitli programların getirdiği çelişkili reaksiyonlarda, öncelikli programın reaksiyonu kabul

edilecektir. Örneğin; yangın durumunda, zamana göre çalışması gereken herhangi bir fan durdurulacaktır. Bir zaman programı bir

zondaki bütün noktalara uygulanabilmeli ve diğer enerji yönetim programlarıyla birleştirilebilmelidir. Örneğin; zaman programı, dış

hava sıcaklığı ve ortam sıcaklığın in farklı değerlerine bağlı olarak zonu kontrol eden klima santrallerinin başlama ve durma

zamanlarının farklılıklarım kontrol eden bir programı, kontrol edilen sistemin matematiksel modelinin uygulanmasına yönelik

optimum start-stop programıyla birleştirilebilecektir.

3.2.2.Çalışma Reaksiyon Programı :

Zamana göre anahtarlama programı gibidir. Yalnızca burada anahtarlama yada kontrol işlemindeki değişiklikte, neden zaman değil,

sistemin çalışmasında oluşan bir değişikliktir. Örneğin; klima santralında fanın durması,sistemin çalışmasında oluşan bir değişikliktir.

İşte bu değişim karşısında,önceden düşünülüp hazırlanan,çalışma reaksiyon programı ile sistemde gereken önlemler hemen

alınacaktır. Klima santralında vantilatörün arızalanarak durması anında,kilitlenmeli olarak aspiratöründe durdurulması buna bir

örnektir.

3.2.3.Sıralı Devreye Alma Programı :

Bu program ile elektrik enerjisinin kesilmesi durumunda, jeneratör devreye girdikten sonra ve/veya enerjinin geri gelmesi

durumunda, şebekeye ve jeneratöre fazla yük bindirmemek için, motorlann ve cihazların, kademeli olarak devreye alınması mümkün

85

olacaktır. Bu programın uygulanması için kullanılacak olan dijital çıkı (anahtarlama) modülünün özelliği ise, enerji kesilmesinde

kontağım açan tip olmasıdır.

3.2.4. Çalışma Saatlerine Göre Öncelik Değiştirme Programı:

Birden çok elemanın paralel ya da yedekli çalışması durumunda (Soğutma gurupları, pompalar vb.), elemanlar her hafta

çalışma saatlerine göre yeniden sıralanacaktır.En az çalışan 1 numaraya, daha az çalışan 2 numara vb. gelecektir. Böylece

elemanların peryodik bakımlarında bir aksaklık olmayacak ve düzenli bakım sağlayacak bir yöntem sağlanacaktır. Elemanlardan bir

tanesinin arızalanması durumunda bir sonra gelen devreye girecek ve manuel müdahale gerekmeyecektir. Peryodik bakımlar

takvime göre değil gerçek çalışma saatlerine göre düzenlenecektir.

3.2.5.Periyodik Çalıştırma Programı:

Bu programla havalandırma, ısıtma ve soğutma ile ilgili tesisatlar enerji tasarrufu sağlamak amacıyla periyodik olarak

çalıştırılacaktır. Program uygulanırken ortamın konfor şartları, ortamın gerçek sıcaklığı, dış sıcaklık ve minimum durdurma süreleri

parametre olarak kullanılacaktır.

3.2.6.Dış hava sıcaklığına göre istenilen ortam sıcaklığı ayar değerinin ötelenmesi:

Dış hava sıcaklığına bağlı olarak ortam sıcaklığı ayar değeri DDC programı tarafından otomatik olarak kaydırılabilmelidir.

Bu ortam ayar değerleri klima santralinin yaz ve kış tasarım ayar değerlerin'! aşmamalıdır. Örnek olarak bir klima santralinin yaz

tasarım ayar değeri 26°C ve kış tasarım ayar değeri 20 C ise, DDC programı dış hava sıcaklığına bakarak bu aralıkta bir değere

otomatik olarak gelmelidir. Isıtma döneminde mümkün olan en düşük ayar değeri, soğutma döneminde ise mümkün olan en yüksek

ayar değeri büyük enerji tasarrufu sağlamaktadır. Bu ayar değerinin ayarlanması tasarımcının isteğine göre iki türlü olarak

belirlenebilir:

1- Ortam sıcaklık ayar değerini tasarımcının belirleyeceği bir doğru parçası üzerinde dış hava sıcaklığına göre kaydırmak. Bu

yöntemin sakıncası doğru parçasın in genellikle geçmiş yıllarda yapılan ölçümlere dayanması ve sonuç olarak o yıl oluşacak bir

mevsim değişikliğine uygun davranmamasıdır. Ayrıca koşullandınlan ortam içindeki yük değişimlerini ve değişim hızım dikkate

almamaktadır. Ayrıca doğrusal varsayılan ısıl karakteristikler doğrusal olmaktan çok uzaktır. Bu yüzden bir sonraki yaklaşım daha

uygun olmaktadır.

2- Dış hava sıcaklığının değişim profilim çıkarıp, verilen ayar değerleriyle bu profil arasında kalan alanın integraline göre uygun

değerini belirlemek; ki bu uygulama en yaygın olan uygulamadır ve hatırı sayılır bir yakıt tasarrufu sağlar. Bu uygulama için bazı

istatistik karakteristikleri vermek uygun olacaktır. Bir derecelik ayar değeri hatası yaklaşık ' luk yakıt kaybına neden olmaktadır.

Otomatik ayar değeri kaydırılması, işletmeci tarafından gerekli görüldüğünde DDC Kontrolünden çıkartılıp, serbestçe

ayarlanabilmelidir. Dış hava sıcaklığına göre ayar değeri kaydırmasının doğru çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir.

Ortam (veya dönüş havası) Sıcaklığının veya Neminin kontrol edildiği, üfleme havasından Limitleme yapılan klima santrallerinde

oransal limitleme ve kaskad kontroluyapılmalıdır. Bu uygulamanın termostat uygulamasına benzer şekilde yapılması hem limit

değerlerin sık sık aşılmasına, hem de vana ve damperlerin gereksiz yere açılıp kapanmasına yol açmaktadır. Bazı nem kontrolü

uygulamalarında bu tür kontrol yoğuşma sorunları yaratmaktadır. Bu kontrol için; Üfleme Havası ile Ortam (veya dönüş) havasında

birer duyar eleman bulunmalıdır. Kontrolün temeli, Üfleme Havası değerlerini (sicaklık veya nem) ortam değerine bağlı kontrol

ederek, istenen Ortam ayar değerinin en hıZII biçimde yakalanmasına dayanmaktadır.

Çevrimin Calışması:

Çevrim iki kontrol devresinden oluşmaktadır;

86

1. Ana Kontrol Devresi: Ortam gerçek değeri ile Ortam Ayar Değeri arasındaki farka bağlı orantılı bir çıkış üreten ana kontrol devresi

(P prensibi ile çalışır),

2.Yardımcı Kontrol Devresi: Son kontrol elemanlarıyla (Isıtma Vanasıl Soğutma Vanası, Damper, Nemlendirici gibi) Üfleme Havası

Değerini kontrol eder. (Pl prensibi ile çalışır). Üfleme Havası Ayar Değeri, Ana Kontrol devresinin çıkışı ile orantılı olarak değişir. Ana

kontrol devresinin çıkışlı bir katsayı (kaskad katsayısı) ile çarpılarak yardımcı kontrol devresinin girişine uygulanır. Bu katsayı

sistemin yüküne bağlı olarak hesaplanır. Yardımcı Kontrol Devresinin Ayar Değeri (üfleme ayar değeri) bu çıkışla orantılı olarak

değişir. Böylece ortam değerindeki küçük bir oynama, yardımcı kontrol devresine büyütülerek

verilmiş olur ve bu oynama miktarı daha fazla artmadan önlem alınmış olur. Ancak yardımcı kontrol devresi, üfleme değeri için

belirlenmiş güvenlik sınırları içinde kalacak şekilde kontrolünü gerçekleştirir. Bu sınırlar dışında, kontrol göz ardı edilerek gerekli

önlemler alınır. Ortam Kontrolörü Üfleme Havası (Ana Kontrolör) Kontrolörü

(yardımcı Kontrolör)

Kullanıcı Ayar Son kontrol elemanlarına

Değeri (Isıtıcı, Soğutucu, Nemlendirici, vb)

Üfleme Değeri Limitlemesi Ortam Üfleme Havası (max/min) Duyar elemanı Duyar Elemanı

Kaskad Kontrol Çevrim Diyagramı

Kaskad Katsayısı:

Şf..11.1.Ortam Değerindeki Değişim

Üfleme Ayar Değerindeki Değişim

E = 0.2, Ortam Sıcaklığındaki Değişim =1°C olursa; Üfleme Ayar Değerindeki Değişim = 5 °C olur. Kaskad kontrol çevriminin Temel

görevi, işletmecinin verdiği ortam ayar değerini,

üfleme havası alt ve üst limit değerine göre tekrar hesaplayıp ortam regülatörüne

uygulamaktır. Dalgalanmaları kaldırdığı için büyük enerji tasarrufu sağlamakta ve

elemanların ömrünü uzatmaktadır. Bu kontrolün oransal olup olmadığı test edilmelidir. Oransal olmayan kontrolde yaratılan bir

osilasyon bir dalgalanmaya neden oluyorsa, bu oranda da bir kayıp oluşur.

3.2.8. Klima santrallerinin çalışma modları :

Klima santralının çalışma modu, sadece DÜR ve " ÇALIŞ ,, olmamalı, enerji tasarrufu ve yönetim için gereken tüm modları

sağlayacak biçimde tasarlanmalıdır. İşletmeci istediği zaman klima santralin! Gece Havalandırması (Night Purainal ve Hızlı ısıtma

Boost Heatinal vb. gibi modlarda da çalıştırabilmelidir.

Gece havalandırması, yaz döneminde;oda sıcaklığım, iş günü başladig/nda en kısa zamanda ve en az enerjiyle, istenen

serinliğe çekmek için kullanılan programdır. Dış hava sıcaklığı 9...18 "C arasında ve ortam sıcaklığı 25 "C' nin üzerinde ise gece

saat 02 ile 06 arasında gece havalandırması yapılır. Dış hava damperleri % 100 açılır, fanlar çalıştırılır.

Hızlı ısıtma8787se, kış döneminde87yada Optimum Çalıştırma/Durdurma Programı (Optimum Start/Stop -OSTP) çalışmadan önce,

sistemin en ekonomik biçimde istenilen sıcaklığa getirilmesini sağlayan programdır,8787ormal ısıtma kontrolü, üfleme havasının

belirli limitler arasında kalması şartı ile yapılabilir. Hızlı Isıtmada ise bu limitler göz ardı edilir. Klima, ayar değerine ulaşıncaya kadar

87

(kanşım havalı klimalarda dış hava damperi kapatılarak) ısıtma vanaları % 100 açılarak ısıtma yapılır. Bunun dışında gerekecek

modlar programlar tartışırken kararlaştırılacak ve programlar buna göre88geliştirilecektir. Örneğin hava temizleme vb. gibi modlar da

sisteme konulmalıdır.

3.3. İşletimin Optimize Edilmesi :

3.3.1 Optimum Çalıstırma-Durdurma Programı (OSTP):

Dış hava sıcaklığı ve ortam sıcaklığının farklı değerlerine bağlı olarak zonu kontrol eden klima santrallerinin veya

kazanların çalışmaya başlama ve durma zamanlarının farklılıkları incelenmelidir. Kontrol edilen sistemin matematiksel modelinin

doğru kurulduğundan emin olmak gereklidir. Bu modeli oluşturan temel elemanlar;

1.1- Dış ısı kayıp ve kaynaklarım ihmal ederek ortam sıcaklığım 1°C yükselmesi için gereken zaman.

1.2- Soğutma kaynakları kapalı, temiz hava damperleri tam açık ve dış hava sıcaklığı istenen ortam sıcaklığından 10 C yüksek iken

ortam sıcaklığının 1°C yükselmesi için gereken zaman.

1.3- Temiz hava damperleri tam kapalı ve dış hava sıcaklığı istenen ortam sıcaklığından 10 C yüksek iken ortam sıcaklığının 1 C

düşebilmesi için gereken zaman.

1.4- Dış ısı kayıp ve kaynaklarım ihmal ederek ortam sıcaklığım 1°C artırmak için gereken zaman.

1.5- Isıtma kaynakları kapalı temiz hava damperleri tam açık ve dış hava sıcaklığı istenen ortam sıcaklığından (25 C) düşük iken,

ortam sıcaklığının 1 C azalması için gereken zaman.

1.6-Temiz hava damperleri tam kapalı ve dış hava sıcaklığı istenen ortam sıcaklığından 25 C düşük iken ortam sıcaklığının 1 C

düşebilmesi için gereken zaman. Bu modelin doğru oluşturulduğundan emin olmak için OSTP uygulanan zonun set değerinin uygun

zamanlarda uygun sıcaklık değerlerine sahip olup olmadığı kontrol edilmelidir. Isıtma ve soğutma mevsimlerindeki model farklılıkları

dikkate alınmalıdır. Kullanıcı istediği zaman OSTP kontrolünü devre dışı bırakabilmelidir. iyi uygulanmış bir OSTP % 5...15 arası

enerji tasarrufu sağlamaktadır.

3.4. Yönetime Destek :

3.4. Çalışma Zamanının Denetimi Programı bakım Programı :

Anahtarlaması yapılan veya açık/kapalı durumu gözlenen bütl cihazların çalışma süreleri toplanacak ve belirli periyodlarda

bakıml kullanıcıya uyarılarda bulunulacaktır. Çalışma sürelerinin toplanması nedeniyle önceden bakım programı hazırlanabilecektir.

Çalışma sürelerinin toplanması. cihazların yedeklerinin devreye alınmasına da yardımcı olacaktır. Program, periyodik

bakım işleri için gerekli idari personel sayışım azaltır. Periyodik olarak bakım işlerinin yapılması ile (Örneğin;

Yağlama,temizleme,filtrenin değiştirilmesi.) tesisin veriminin devamlılığı sağlanacaktır.

3.4.2 Arıza İstatistik Programı:

Program denetim ve kontrolü yapılan tüm tesislerde daha önceden belirlenmiş periyotlar içinde meydana gelebilecek

arızaların istatistiğin! tutarak zayıf noktaların belirlenmesine imkan verir

BİNA OTOMASYON SİSTEMİ ÇALIŞMA PRENSİBİ:

Bina Otomasyon sistemiyle kontrol edilecek olan sistemlerin kontrolü aşağıda belirtildiği gibi olacaktır.

Karışım Havalı Klima Santrallerinin Otomasyonu :

88

Bina kompleksi içerisinde çeşitli kapasitelere sahip karışım havalı klima santralleri bulunmaktadır. Isıtıcı ve Soğutucu

Bataryalarının kontrolü serpantin borusu üzerinde bulunan üç yollu vanalarla gerçekleştirilecek, üç yollu vanalar PN 16

standardındadır. Oransal vana ve vana servomotorları üretici firmanın orijinal üretimidir. Karışımlı hava ile çalışacak olan Klima

santrallarında mahallerin sıcaklık kontrolleri, santralların dönüş kanallarında bulunan sıcaklık sensörleriyle yapılacak, sıcaklığın

istenen değerde tutulması damper ve vana servomotorlannın oransal kontrolleriyle sağlanacaktır.

Üfleme havası sıcaklık duyar elemanı ile üfleme sıcaklığının belirli limitler içerinde tutulması sağlanacaktır.. Sistemin

üfleme sıcaklığının minimum limitlemesi ile Sistem havasının Isıtıcı bataryadan 5 C'nin altında geçmemesi sağlanacaktır.

Filtrelerin kir89ilik alarm bilgisi filtrelerde bulunan fark basınç anahtarları ile alınacaktır. Sistemde bulunan bütün

vantilatörler ve aspiratörlerin kayış koptu Alarm bilgisi vantilatör ve aspiratör/ere konulacak fark basınç anahtarları ile alınacaktır.

Sistemin oto-el durum bilgisi sürekli olarak ekrandan gözlenecek, MCC panosundan sistemin el durumuna getirilmesi durumunda

ekrandan cihazın el durumuna getirildiği uyan bilgisi gelecektir. Santralların çalışma durumları ekrandan sürekli olarak gözlenecektir.

Santrallarda bulunan Vantilatör ve Aspiratörlerin arıza bilgileri de ekrandan sürekli olarak gözlenecektir.

Taze Havalı Klima Santrallerinin Otomasyonu:

Bina kompleksi içerisinde çeşitli kapasitelere sahip taze havalı klima santralları bulunmaktadır.89Isıtıcı ve Soğutucu

Bataryalarının kontrolü serpantin borusu üzerinde bulunan üç yollu vanalarla gerçekleştirilecek, üç yollu vanalar PN 16

standardındadır. Oransal vana ve vana servomotorlan üretici firmanın orijinal üretimidir. 0 Taze hava ile çalışacak olan Klima

santrallarında mahallerin sıcaklık kontrolleri, santralların dönüş kanallarında bulunan sıcaklık sensörleriyle yapılacak, sıcaklığın

istenen değerde tutyiması damper ve vana servomotorlarının oransal kontrolleriyle sağlanacaktır.

Üfleme havası sıcaklık duyar elemanı ile üfleme sıcaklığının belirli tutulması sağlanacaktır. 0 Taze Havalı klima

santallarında hava öngörülmemiştir. Sistemin üfleme sıcaklığının minimum limitlemesi ile sistem havasının ısıtıcı bataryadan 5°C'nin

altında geçmemesi sağlanacaktır. Filtrelerin kirlilik alarm bilgisi filtrelerde bulunan fark basınç anahtarları ile alınacaktır. Sistemde

bulunan bütün vantilatörler ve aspiratörler kayış koptu Alarm bilgisi vantilatör ve aspiratörlere konulacak fark basınç anahtarları ile

alınacaktır. Sistemin oto-el durum bilgisi sürekli olarak ekrandan gözlenecek, MCC panosundan sistemin el durumuna getirilmesi

durumufnda ekrandan cihazın el durumuna getirildiği uyarı bilgisi gelecektir. Santralların çalışma durumları ekrandan sürekli olarak

gözlenecektir. Klima santrallarında bulunan vantilatör ve Aspiratörlerinin kumanda ve merkezi sistemden gözlemlenmesi ile ilgili

nokta özellikleri nokta dağılım konfigürasyonunda belirtildiği gibi olacaktır. 0 Taze Hava ile çalışacak olan Taze hava santrallarında

sistem merkezden çalıştırma komutu verildiğinde önce dış hava kanalı üzerinde konulmuş olan damper servomotoru açılacak,belirli

bir bekleme süresi sonrasında sistem çalışmaya başlayacaktır. Sistem durdurulduktan sonra damper servomotoru tamamen

kapanacaktır. Filtrelerin kirlilik alamı bilgisi filtrelerde bulunan fark basınç anahtarları ile alınacaktır. Sistemde bulunan bütün

vantilatörler ve aspiratörlerin kayış koptu alamı bilgisi vantilatör ve aspiratörlere konulacak fark basınç anahtarları ile alınacaktır.

Sistemin oto-el durum bilgisi sürekli olarak ekrandan gözlenecek, MCC panosundan sistemin el durumuna getirilmesi durumunda

ekrandan cihazın el durumuna getirildiği uyarı bilgisi gelecektir. Hücreli Aspiratörlerin Kontrolü Bütün Bina Kompleksinde bulunan

Hücreli Aspiratörler bazı santrallarla aynı çalışma periyodunda çalıştırılabileceği gibi serbest olarak da çalıştırılabilecektir. Her

Hücreli aspiratöründe On-Off damper servomotoru bulunacak, bütün motorlar yay-geri dönüşlü olacaktır. Sisteme merkezden

çalıştırma komutu verildiğinde önce damper servomotoru açılacak ve daha sonra sistem çalışmaya başlayacaktır. Sistem

durdurulduktan sonra damper servomotoru tamamen kapanacaktır. Sistemde bulunan aspiratörlerin kayış koptu alarm bilgisi

aspiratörlere konulacak fark basınç anahtarları ile alınacaktır. Sistemin oto-el durum bilgisi sürekli olarak ekrandan gözlenecek,

MCC panosundan sistemin el durumuna getirilmesi durumunda ekrandan cihazın el durumuna getirildiği uyarı bilgisi gelecektir.

Soğutma Gruplarının Otomasyonu:

Soğutulmuş su gidiş ve dönüş kollektörlerinden daldırma tip sıcaklık duyar elemanı sıcaklık bilgisi alınacaktır. Her grup

evoparatör giriş ve çıkışından su sıcaklık bilgileri ve her grup kondenser giriş ve çıkışından su sıcaklık bilgileri alınacaktır. Gruplar

89

Bilgisayardan Otomatik olarak çalıştırılabilecektir. Soğutma grupları devreye alınmadan önce gerekli olan pompalar devreye

alınacak ve pompaların geri beslemeleri ile pompaların çalıştığı bilgisi ve verilen akış anahtarlarından akış bilgisi alındıktan sonra

gruplar otomasyondan devreye alınacaktır. Grup giriş ve çıkış suyu bilgileri bilgisayardan sürekli90olarak gözlenecek,soğutma

gruplannın çalışma ve arıza durumları sürekli olarak gözlenecektir. Soğutma yüküne bağlı olarak.Soğutma grubu set değeri

kaydırılacaktır (Chilled VVater Reset).Gruplar dönüş suyu sıcaklık bilgisine bağlı olarak sıralı olarak devreye alınacaktır.Gruplann

çalışma süreleri sürekli olarak ekrandan gözlenecek ve zamana bağlı olarak yada ekrandan operatörün verdiği komuta bağlı olarak

grupların çalışma süreleri otomatik olarak kontrol edilecek, böylelikle tüm grupların aynı sürelerle çalıştırılması sağlanacaktır.

Pompaların Kontrolü:

Bina kompleksinde bulunan bütün pompaların kumanda ve merkezi sistemden gözlemlenmesi ile ilgili nokta özellikleri

nokta dağılım konfigürasyonunda belirtildiği gibi olacaktır. Pompalar yapılan yazılımla çalışma sürelerine bağlı olarak çalıştırılacak,

yedekli çalışan sistemlerde, çalışan cihazların çalışma sürelerine göre cihazların devreye girip çıkması otomatik olarak yapılacaktır.

Böylelikle sistemin çaljşması sırasında pompaların aynı sürelerle çalışması sağlanacaktır. Pompalarııy^zaman tablolarına bağlı

olarak da .belirli zaman modlarına bağlı olarak otomatik olaral/çalışıırılıp ,durdurulması sağlanacaktır.

Boyler ve Eşanjörlerin Kontrolü:

Eşanjör ve Boyler gidiş suyu sıcaklık sensörlerinden alınan, bilgiye dış hava sıcaklığına bağlı olarak sürekli kompanze olan

su sıcaklığı set değeri Boyler ve eşanjör girişinde bulunan 2-yollu ve 3-yollu vanaların oransal kontrolleri île gerçekleştirilecektir.

Sistem giriş suyu sıcaklık bilgisi de sürekli olarak ekrandan gözlenecektir.

Fan-Coil Zonu Kontrolü:

Fan-Coil Zonu gidiş suyu_sıcaklık sensörlerinden alınan bilgiye, dış hava sıcaklığına bağlı olarak sürekli kompanze olan su

sıcaklığı set değeri zon gidişinde bulunacak olan 3-yollu vanaların oransal kontrolleri ile gerçekleştirilecektir. Sistem gidiş suyu

sıcaklık bilgisi de sürekli olarak ekrandan gözlenecektir.

Tankların Kontrolü:

Sistem bünyesi içerisinde_,su depolama ve yakıt tankı gibi değişik sayıda bulunan tanklarda konulacak olan seviye ölçüm

sensörlerinden, Tank seviye bilgisi alınacak ve tankların seviye bilgisi sürekli olarak ekrandan gözlenecektir. Hidroforların

Kontrolü:90Sistem bünyesi içerisinde_değişik sayıda bulunan Hidroforların arıza bilgisi ekrandan sürekli olarak gözlenecektir.

Zon Hatlarının Kontrolü:

Fan-Coil zonlan gidiş ve dönüş suyu sıcaklık bilgileri ekrandan sürekli olarak gözlenecektir. Aynı hattı besleyen Soğutma ve

Isıtma Devresinin hatları bu devreler üzerinde konulacak olan9090otorlu Kelebek vanalar ile yapılacak, ısıtma modunda Soğutma

Vanaları bilgisayardan otomatik olarak kapatılacak .ısıtma vanaları açılacaktır. Soğutma modunda ise ısıtma vanaları bilgisayardan

otomatik olarak kapatılacak ve soğutma vanaları açılacaktır. Vanaların tam açtı ve kapattı bilgisi de sürekli olarak ekrandan

gözlenecektir.

BÖLÜM M07 SOĞUTMA TESİSATI

M07-01 Genel:

Bu bölüm soğuk odalar, morg ve soğutma grupları sistemin tamamım kapsar, yüklenici sistemleri projesinde belirtilenler

doğrultusunda tesis edilecektir. Teçhizat belirtilen düzende, müdahale, servis ve bakım hizmetlerinin görülebilmesi için yeterli ve

onaylı pay bırakılarak yerleştirilecektir.

90

M07-02 İlgili Yayınlar

Aşağıda listesi verilen ve ilerde yalnız kod numaralan ile anılacak olan ilgili yayınlar açıklandıkları oranda bu şartnamenin

birparçasını oluşturacaklardır. Türk Standartları Enstitüsü {TSE) Yayınları:91TS 11 Boru Bağlantı Parçaları- Temper Dökme Demir

TS 15 Vanalar- Su Tesisatı için TS 301 Borular -Dikişsiz veya Dikişli, Vidalı, Çelik TS 3362 Basınçlı Kaplar Hesaplama Kuralları

M07-03 Kapasiteler;

Teçhizat ve malzeme kapasiteleri belirtilmiş olan değerlerden daha düşük olmayacaktır.

M07-04 Standartlara Uygunluk:

Malzemelerin ve teçhizatın Türk Standartları Enstitüsü taraflı uygun olacağı belirtilmişse, yüklenici şartnamenin bu bölümü

ile temi sözü edilen şartları sağladığım kanıtlayan yazılmış bir belge verecektir.

M07-05 Etiket Plakaları:

Her ana teçhizatta .tip ve seri veya katalog numarasını, imalatçı ad ve adresini içeren bir plaka görünür vaziyette sağlamca

tesbit edilmiş olacaktır. Yalnız distribütör bayiinin etiketinin bulunması yeterli değildir.

M07-06 Yedek Parça Durumu:

Malzeme ve teçhizat listesinin tasdik edilmesinden sonra en kısa zamanda yüklenici bu listedeki her kalem teçhizat ve

malzeme için yedek parça raporu verecektir. Bu raporda, yedek parça Listesi, diğer imkanlar ve bunların en son birim fiyatları;

teçhizatın alınmasıyla ilave ücret ödenmeden teçhizat ile beraber verilen parçaların ve proje gereği ayrıca temin edilecek parçaların

listesin!; 120 günlük verimli bir çalışma için imalatçı taraf indan tavsiye edilen yeterli ilave kalemler listesin! içerecektir. Yukarda

belirtilen, şartnamenin garanti metninde içerilmiş olan yüklenicinin sorumluluklarına bir müsamaha getirmemektedir.

M07-07 Standart İmalat:

Şartnamenin bu bölümünde temin edilecek malzemeler bu tip üretim yapan imalatçının standart katalog üretimlerinden ve

işin ihaleye verildiği tarihten önce en az iki yıldır aynı ortamda başarıyla tatbik edilmiş aynı ölçülerde malzeme ve teçhizatın eşi

olacaklardır. Aynı tip teçhizattan iki yada daha fazla gerektiği zaman bunların hepsi tek bir imalatçıya ait olacaktır. Ancak sistemin

her parçasının da aynı imalatçıya ait olması şart değildir. Teçhizat kalemlerinin gerekebilecek yedek parçalarının

sağlanabileceğinden en az 2 yıl sürekli iş yapan ve meydana gelebilecek her türlü arızalara 24 saat içerisinde müdahale edebilecek

bir servis temin edilecektir.

M07-08 Teçhizat Koruyucuları:

Tesis çalışanlarının sağlığım tehdit edebilecek yerde bulunan kayışlar, kasnaklar, zincirler, dişliler, kaplinler, tesbit civatası

uzantıları ve diğer dönme hareketli elemanların çevresi tamamen kapatılacak ya da etrafında gerekli önlemler alınacaktır. Tesis

çalışanlanna zararı dokunabilecek yerlerde bulunan veya yangına sebebiyet verebilecek nitelikteki yüksek ısıya sahip teçhizat ve

borular etrafında gerekli önlemler alınacak veya sistem tipine uygun türde izolasyon ile kaplanacaktır.

M07-09 Boyutların Tahkiki:

Yüklenici iş yerini ziyaret ederek iş detaylarım, çalışma koşullarım ve ölçümleri yerinde tahkik edecek, herhangi bir

uyuşmazlık söz konuşu olursa işe başlamadan önce idareye bildirecektir.

M07-10 Kaynak:

Borular en üstün teknikle ve tecrübeli kaynakçılar tarafından kaynaklanacaktır.

91

M07-11 Onaya Sunulacaklar:

a. Uygunluk Belgesi: Malzemenin ya da teçhizatın Türk Standartları Enstitüsü ve/veya ilgili standartlarla belirtilen hususlara uygun

olması şart koşulmuşsa, bu uygunluğu kanıtlayan belgeler verilecektir. Yukarda anılan müesseselerin listesinde olmak veya

damgasını taşımak kabul edilme için geçerli bir neden olacaktır. Listede olması veya damgasını taşıması yerine, onaylanmış ve

resmen tanınmış ve gerekli tüm işlemleri yapabilecek yeterli techizata haiz bir test kuruluşu tarafından verilmiş ve kalemlerin testlerin

yapılarak anılan müesseselerin şartlarım sağladıklarım belirten bir tasdikli belge verilebilir. Yukarda verilen hususlara ilaveten ayrı

bir alternatif olarak, imalatçının tasdik edilmiş test verilene dayanan standart komputer seçimi ile hazırlanmış bir belge verilebilir.

İmalatçı, komputer seçimi ile saptanmış olan teçhizatın Türk Standartları Enstitüsü ve/veya ilgili standartların şartlarım sağladıklarım

ve çizimlerde belirten kapasitelere uygun olduklarım bir belge ile beyan edecektir. Teçhizatın Basınçlı Kaplar Standardında belirtilen

dizaynı, imalatı ve tesisi bu standartlara uygun olacaktır.

b.Teknik Detaylar ve imalat Resimleri:

İmalat resimleri imalatçının tanımlayıcı detayları ve teknik izahatım, performans cetvellerim ve eğrilerim, katalog kesitlerim

ve tesisat talimatlarım da içine almak üzere malzeme ve teçhizatın tam listesinden ibaret olacaktır. İmalat resimleri yukarda sözü

edilen listeye ilaveten , kumanda ve bakım işlemleri için gerekli olan mesafeyi de belirtir planları ve görüşleri, makina dairelerin

yerleşim planım, dizayn koşullarında dengeli soğutma için kapasite eğrilerim ve limitlerini, sistemin bir bütün halinde yüksek verimle

ve fonksiyonlarım tam olarak yerine getirir bir ünite halinde işleyeceğini kanıtlayan diğer detayları içerecektir. Borular ve teçhizat

belirtilenler dışında bir yöntemle desteklenecekse, bu detaylara yük/er, çerçeve, kelepçe, konsol ve diğer destek tipleri de dahil

edilecektir. Kablo döşeme şemalarında her eleman tanımlanmış ve bütün ara bağlantı elemanları gösterilmiş olacaktır. Yüklenici

tarafından proje çizimlerinden farklı tatbikatlar gerekli görülürse, projenin ilgili kısmı ve nedenleri de dahil olmak üzere bu farklı

hususlar imalat resimleri ile beraber verilecektir. Bu farklılıklar doğabilecek ilave masraflar yüklenicie ait olacaktır

c. Çalıştırma ve Bakım Talimatları:

1. Türkçe olarak yazılmış, sistemin harekete geçirilmesi. işletilmesi gereken işlemleri madde madde izah eden kumanda talimatları

dört set halinde temin edilecektir. Bu talimatlar teçhizatın model numarası, servis el kitabı, parça listesi, bütün techizata ve bunların

ana işleme prensiplerine ilişkin teferruatlı izahatı, satıcı ad ve adresini de içine alacaktır.

2. Türkçe olarak yazılmış, bakım yöntemlerim, muhtemel arızaları ve talimatlarım içeren bakım talimatları dört set halinde temin

edilecektir. Bu talimat tesis edilen sisteme ilişkin şemaları da içerecektir.

3. Türkçe olarak yazılmış,cam yada lamine plastik çerçeve içine alınmış ve techizatı, boru sistemini, vanaları ve kontrol sırasını

kapsayan tüm sistemin planım gösterir kablo sistemi ve kontrol şemalarım içeren talimatlar belirtilen yerlere asılacaktır. Koruyucu

bakım yöntemleri, normal emniyetli işlemenin sağlanması için sistemi kontrol etme metotları ve sistemin emniyetle harekete

geçirilmesi veya durdurulması için gereken işlemlerin izahatım içeren kısaltılmış işleme talimatları daktilo ile yazılmış formda ve

yukarıda tablo ve kontrol sistemi şemaları için yapılan çerçeveyle aynı tip çerçeve içine alınacak ve bu şemaların yanma asılacaktır.

Şemalar, talimatlar ve diğerleri asılmadan evvel tasdik ettirilecektir. Bu çerçeveli talimatlar kati kabul testinden önce yerlerine asılmış

olacaklardır.

d. Performans Test Raporları: Sistemin tesisatının ve belirtilen performans kriterinin sağlandığından saptanması için ve belirtilen

performans kriterinin sağlandığının saptanması için iş yerinde yapılan testlere ilişkin Türkçe olarak yazılmış (dört set halinde) ve

kitapçık formunda hazırlanmış test raporları verilecektir. Aralarında en az 5 derece fark olan üç ayrı zamandaki harici kuru

termometre sıcaklığında rapor edilecek olan ölçümler ve diğer bilgiler aşağıda verilmiştir.

1. Tarih ve Dış Hava Durumu

2. Sistamdeki Yük

92

a.Soğutucunun açıldığı ve kapatıldığı esnada su miktarı ve sıcaklık derecesi

b.Makinamn işlemediği, üçte-bir yüklü, yarım yüklü, üçte-iki yüklü ve tam yüklü olarak işlediği

sıradaki kumanda kötünün pozisyonu

c.Kondenser sıcaklığı ve basıncı

d.Emiş sıcaklığı ve basıncı

e.Bütün motorların çalışma akımı

f.Bütün işleme ve emniyet kontrollarının gerçek işyeri koşullarına göre ayarları

g.Sistemde kullanılan soğutucu akışkan

M07-12 Nakliye ve Depolama:

Bütün teçhizat tozlanmaya, kirlenmeye ve hava şartları, nemlilik ve sıcaklık değişmelerine karşı korunacak şekilde depolanacaktır.

M07-13 İşçilik:

Malzemeler ve teçhizat onaylanmış imalatçı talimatları doğrultusunda mukavele dökümanlarına uygun olarak tesis edilecektir.

M07-14 Soğuk Su Üreticileri:

Soğuk su üreticileri paket tip, dış ortamlarda çalışmaya uygun, taşıması ve montajı kolayca yapılabilecek, TSEK,

EUROVENT, CE ve İSO 9001 kalite belgelerine haiz olacaktır.

M07-14a HAVA SOĞUTMALI KONDENSERLİ VİDALI KOMRESÖRLÜ SOĞUTMA GRUBU:

A)SOĞUTMA KAPASİTESİ: KW ( projede belirtilen kapasitede ) Cihaz kapasitesi hesaplanırken klima santralleri soğutma yüklerinin

toplamının tamamı ile Fan-coil gibi cihazların soğutma yüklerinin toplamının ( kullanım faktörü olarak) 0,8 ile çarpılarak tespit edilir.

Çiller pompasının düşük enerji ile çalışması amacı ile su basınç düşümü evaparatör için proje hesaplarında öngörülen

değerleri aşmayacaktır. Cihaz verimlilik sınıfı A olacaktır, cihaz seçiminde kısmi yük verimliliği (IPLV) değerinin yüksek olması tercih

sebebidir. Belirlenmiş çalışma koşullarında çekeceği güç katalog değerlerini aşmayacaktır. Ses basınç seviyesi cihazdan 1 mt

uzakta maksimum 80 dB(A) yı geçmeyecektir. Elektrik besleme değerleri 380 V / 3 faz / 50 Hz. Olacak ana şalter standart olarak

üzedrinded bulunacaktır. Kullanılacak her bir kompresör, mikropresesör yardımı ile devreye ayrı ayrı alınabilecektir. Her bir soğutma

grubu fabrikasında nominal çalışma koşulları ve su rejiminde tam kapasite için test edilmiş ve cihaz Ozon tabakasına zarar

vermeyen ve içinde hiç Cl ( klor) atomu bulunmayan HFC türünden R134A, R410 vb. gazlar ile şarj edilmiş olacaktır. Cihaz 0 – 50 º

C dış hava şartlarında tam yükte 26ºC eveparatör su giriş sıcaklığında çalışabilmelidir. Cihazın mikropresesörü ile Chiller verimliliği,

çalışma şartlarındaki değişiklikleri, elektronik ekspanshion valfin kontrolünü, kondenser fanlarının toplam basınçları, değişken su

debi kapasitesi, akım olmama ve aşırı akım koruması, dengesiz akımı, yüksek basınç kontrol arızası gibi bilgileri sağlamalıdır.

Cihazın soğutma kapasitesini artırmak amacı ile cihazda economizör bulunacaktır. Cihaz aşağıda belirlenen elemanlara sahip

olacaktır.

a)Kompresör:

Cihaz 300.000 kcal/h kapasiteye kadar scrool hermatik kompresörlü ,daha büyük kapasiteler için yarı – hermetik yatık tip

vidalı olacaktır. Dişli tahrikli kartel ısıtıcılı akışkanın geri dönüşünü engelleyen vanaya ( Shut-Off) sahip, ön filtre ve sonrasında 2-3

mikro filtrasyon yapabilen iç filtreye ve yağ gözetleme camına sahip birden fazla sayıda kompresöre sahip olacaktır. Kullanılan

93

kompresörlerde içten ve dıştan susturucu ve geri tepme ventili bulunacaktır. Kompresörün yağsız kalmasını önlemek için yağlama,

basınç farkı yardımı ile ya da yağ pompası ile yapılacaktır. Bu pompalar chillerin yağ seperatörü tarafında olacaka ve sistem

devreye girmeden önce kontrol makenizması öncelikle yağ pompasın çalıştıracak, kompresörlerin uygun yağlama ile devreye

girmesini sağlayacaktır. Eğer pompa yeterli yağ basıncını sağlamışsa kompresör devereye girecek yağ pompası devreden

çıkacaktır. Yağ basıncı yeterli değilse, kontrol makenizması alarm verecektir. Kompresörün çalışmadığı durumlarda kompresörü yağ

akışından korumak amacı ile her kompresörün bir adet yağ besleme selenoit vanası bulunacaktır. Kompresör kapasite kontrolü

yapılacak ve gerektiğinde tam kapasitenin % 20 sine kadar kapasite düşümü yapabilecektir. Kompresörler yüksüz kalkacaktır.

Soğutma grubunda en az iki bağımsız gaz devresi bulunmalıdır. Böylelikle kompresörleden birinin arızaya geçmesi halinde soğutma

grubu devre dışı kalmayacaktır. Her bir kompresör kataloğunda belirtilen miktarda Ozon tabakasına zarar vermeyen içinde hiç Cl

(klor) atomu bulunmayan gazlarla ( R134A, R410A vb.) şarj edilmiş olacaktır. Kompresörün tüm parçalarına kolaylıkla ulaşılabilecek

onarım gerektiğinde vida ve motor kısmı ayrı ayrı sökülebilecektir. Kompresör sıkıştırma sistemlerinin radyal ve aksiyal yükleri

dengelenecek şekilde dizayn edilecektir. Rulmanlar şantiyede değiştirilebilir yapıda olacak ve ömürleri 100.000 (yüzbin) saatten

aşağı olmayacaktır.

b)Kompresör Motoru:

Kompresör motorları kısmi veya Y – Delta sargılı olacaktır. Kısmi sardılı motorlar güçkaynağının ölçülerini indirgemesine

yardımcı olan, demeraj akımını azaltmak için ve düşük hızda en iyi enerji tasarufunu sağlamak için iki statör sargısına sahip

olacaktır. Motor soğuması direk sıvı enjeksiyonlu olacak ve içten aşırı yük termistörü ile korunacaktır.

c) Eveparatör:

Cihaz tek evaparatöre bağlı olacak ve evaparatör sıvı taşımalı tip olcaktır. Su tüpler içinde sirküle edecek, soğutucu

akışkan tüplerin çevresinde “ Shell “ içerisinde bulunacaktır. Evaparatör bataryası gaz tarafı çalışma basıncı 1700 ila 2000 kPa ,

su tarafı 1000 kPa basınçta test edilecek ve bu değerlere dayanıklı olarak imal edilmiş olacaktır. Evaparatör multi – tube shell – and

– tube tipinde olacak ve su haznesi sökülebilir, evaparatör tüpleri mekanik olarak temizlenebilir yapıda olacaktır. Borular, içten

takviyeli dikişsiz bakır borudan mamül, aynaya makinetör çekilerek bağlanmış olup, su bağlantı ağızları kaynaklı olacaktır.

Eveparatör en az iki bağımsız devre ile bağlanmış olacaktır. Eveparatör drenajı olacak ve akışkan tarafından akışkan seviyesini

gösteren duyar eleman konulmuş olacaktır. Eveparatörün üzerinde her devre için bir tane olmak üzere toplam iki adet emiş borusu

bağlanacak, her birine kaynakla flanş monte edilecek ve kompresörde bu flanşların üzerine oturtulacaktır. Cihaz veriminin yüksek

olması düşünülerek elektronik expansion valf kullanılacaktır.

d)Kondenser:

Kondenser, hava soğutmalı olacak ve çekilen gücü artırmadan cihazın soğutma kapasitesini artırmak amacı ile integral

yardımcı soğutma devresine sahip olacaktır. Korozyona dayanıklıklık sebebiyle tamamen aluminyum kondenser tercih sebebi

olacaktır. Kondenser bataryaları 3400 kPa basınç testi ve kaçak testine tabi tutulmuş olacaktır. Kondenser fanları yüksek verimli ve

aksiyal tip olacaktır. Kondenser fan motorları üç fazlı olacak, sürekli yağlamalı yataklı ve F klasına uygun izolasyonlu olacaktır. Her

bir fan, ilgili soğutma devresinin kondenzasyon basınç değeri yardımı ile kontrol edilebilecektir. Kondenser fanları direkt akuple,

kanatlı gizli aksiyal tip, statik ve dinamik olarak balanslanmış korozyona karşı dayanıklı geri dönüşümlü malzemeden mamül

olacaktır. Hava fanlarda düşeyde yukarı doğrultuda üflenecektir. Fanlar düşük ses seviyeli yapıda olacaktır. Motorlar – 40 ºC / 65 º C

dış hava sıcaklığında çalışabilecektir. Fanlar çelik tel korumalı olacaktır.

e)Elektronik genleşme valfi :

Soğutma devresinde yağ ayırıcı, alçak yüksek basınç presostatı, atış ve sıvı tarafı shut off valf, kurutucu filtre, gözetleme

camı, elektronik expansion valf bulunacak ve cihazın çalışması için gerekli olan R134A, R407 vb.. gazlar ve kompresör yağının

94

tamamı şarj edilmiş olarak teslim edilecektir. Elektronik genleşme vanası, yük değişimlerine çabuk reaksiyon vermeye uygun olacak

ve mikropresesör ile çalıştırılabilir olacaktır.

f)Kontrol Paneli

Cihaz kontrolü, LOCAL / OFF / REMOTE anahtarı ve altı dijitli göstergeli paneli bulunan mikro presesöre sahip olacaktır.

Aşağıdaki fonksiyonları yapabilecektir.

-Kompresörler otomatik olarak sıra ile devreye girecektir.

-Kapasite kontrolü soğutulmuş su sıcaklığı baz alınarak dönüş suyu üzerine konulan sensör ile yapılabilecektir.

-Kompresörlerin sık devreye girip çıkmasını önlemek amacı ile dönüş suyu üzerindeki bir dakika içerisinde oluşan 0.1 ile 1.1 ºC

arasındaki sıcaklık sapmaları kontrolde dikkate alınmayacaktır.

-Chiller pompasını kontrol edecektir.

-Otomatik olarak tek sistemdeki iki chillerin kontrolünü yapabilecektir.

-Chiller su çıkış sıcaklığı iki ayrı değer olarak set edilebilmelidir.

-İki noktadan % 0 ila % 100 arası kapasite sınırlaması yapılabilmelidir.

-Panel üzerindeki su sıcaklıkları, basınçlar, çalışma süresü ve çalışma yüzdesi, alarmları görülebilmeli ve set noktaları

değiştirilebilmelidir. Kontrol modülü, cihaz işletmeye alınmadan önce bütün sensörleri, anahtarları ve kompresörlerin test edilmesine

imkan sağlamalıdır.

-Aşağıdaki durumlara karşı cihaz kendi üzerinden korunmuş olmalıdır.

Soğuma gazı şarjının eksilmesi- Ters dönüş -Düşük chiller su sıcaklığı -Her kompresör için düşük yağ basıncı - Voltaj dengesizliği

- Toprak akımı koruması - Termik koruma -Yüksek basınç Elektrik aşırı yüklemesi - Faz eksikliği - Akım dengesizliği

Faz motorları sigorta ile korunmalıdır. Cihaz beslemesi, cihaz tipine bağlı olarak bir veya iki noktadan yapılabilmelidir.

Cihaz üç fazlı nötrsüz çalışacaktır. İki kompresörlü cihazlar, cihazı elektrik yükünden korumak için fabrikada monte edilmiş yıldız –

üçgen yol vermeli olarak imal edilecektir. Kumanda devresine ait trafolar ve kumanda bağlantıları fabrika tarafından monte edilmiş

olacak ve kumanda enerjisi cihazın ana güç bağlantısından alınacaktır. Elektrik panosunun boyası, kompresör ve bataryaların rengi

kontrol mühendisinin isteğine göre tesbit edilecektir.

g ) Testler işletme ve bakım şartları:

Şartnamenin ilgili bölümünde belirtilen şartlar dahilinde yapılacaktır. İdare soğutma gruplarının imal edildiği fabrikada

performans testlerine tabi tutacak testler onaylandıktan sonra techizatın şantiyeye sevkine izin verilecektir.

h ) Diğer ekipmanlar:

Soğutma grubu üzerinde standart olarak; Kompresör ve fanların korunmasını sağlamak üzere üntelere özel termik röle,

cihaz tipine özel tasarlanmış titreşim önleyici yaylı izolatör, akış olmaması durumunda cihazı korumak için flow switch(akış kontrol

cihazı) ekipmanları bulunacaktır.

M07-15 Soğutma Devresi Pompaları:

95

1 - Soğutma devresi ana pompaları: Soğutma ana dönüş kolektörü ile soğutma grupları arasında 5 ºC sıcaklık farkı ile çalışacak

şekilde dizayn edilecektir. Pompalar – 10 ºC / 140 ºC de çalışabilecek mekanik salmastralı kaplinsiz, yekpare milli, debi kontrol

cihazlı, yüksek verimli santrifüj pompalar kullanılacaktır. Yedekli olacaktır.

2 - Zon devresi sirkülasyon pomları: Soğutma tesisatı zonlara uyralanacak inline pompalar kullanılacak zonlar yedekli olacaktır.

3 - Değişken devir kontrol ünitesi ( frekans konvertörü ): klima havalandırma ısıtma tesisatında kullanılan pompalar için üretilmiş

olacaktır. Üretici firma 10 (on) yıllık yedek parça temini ve en az iki yıllık işletme ve bakım garantisi verecek cihaz hakkında ayrıntılı

işletme ve bakım dökümantasyonu verilecektir.

a-cihaz aşağıdaki şartlara uygun olarak üretilmiş olmalıdır. ( Bilhassa emisyon ve immünite açısından )

EN 55011 - Class A, VDE 0875 -Part III -EN 50082 -2 , IEC 801 2,3,1,5 VDE 0160 -EN 50081- 2

b -Cihaz 1 Ocak 1996 dan itibaren ( AT Konseyinin almış olduğu karar uyarınca ) zorunu olarak 89 / 336 / EEC – Elektromanyetik

Compatibility directive ye uygun olarak üretilmiş olacak ve CE damgasına haiz olacaktır.

c -Frekans konvertörünün çıkış voltajının hem genliği hem de frekansı kontrol edilebilir olacaktır. Cihazın çıkışını kontrol eden

matematik modül, cihazın çıkışındaki yarı iletkenlerin anahtarlanma sürelerine ve değişken yüklere uygun optimum mıknatıslanmaya

göre çalışacaktır. İnvertör çıkışı tam sinizoidal olacaktır.

d -Frekans konvertörü gerçek yüke uygun çıkış voltajı ve çıkış sinyali üretebilmeli ve dinamik akı kontrol özelliğine sahip olmalıdır.

e -Cihaz dinamik kayma kompanzasyonu yaparak yüke bağlı olarak oluşan kaymaları kompanze edebilmelidir. Ayrıca fasılalı aşırı

torklara maruz kalabilmeli ve yüksek eylemsizlik momentlerini frenleyebilmelidir. Yüksek hızlar için DC frenleme özelliği olmalıdır.

f -Cihaz faz - faz ve faz – nötr kıssa devrelerinde zarar görmemeli, girişte ve çıkışta faz sırası hataları ve faz kaybı cihaza zarar

vermemelidir. Girişte ve çıkışta faz sırası hataları ve faz kaybı cihaza zarar vermemelidir. Cihaz aşırı akıma ve kaçak akıma karşı

korumalı olmalı ve frekans hatası koruması yapılmalıdır. Ayrıca cihazda aşırı ısı ( elektronik termik koruması ) ve DC yüksek gerilim

koruması olmalıdır. Akım sınır aralığı % 0 ila % 110 olmalıdır. VDE 0106 ya göre galvanik korumalı olmalıdır.

g -Frekans konvertörünün üzerinde bulanacak bir LCD ekrandan aşağıdaki alarm ve parametreler otomatik olarak algılanmalıdır.

Aşırı akım -Aşırı gerilim -Düşük gerilim -Yanlış iç gerilim -Cihaz aşırı yükte -Termik attı -Konvertör arızası ( faz hatası)

h-RFI filtre standart olarak frekans konverterine akuple imal edilmiş olmalı ayrıca frekans konvertörü DC link filtreli olmalıdır.

i-Frekans konvertörünün flying start özelliği olmalıdır.

j-Beslenme gerilim değeri LCD ekrandan okunmalıdır.

k-% 100 tork ile başlama özelliği olmalıdır.

l-Cihaz bina otomasyon sisteminde bağlanabilmelidir. Ayrıca frekans konvertörü üzerinde saha panellerine bilgi aktarmak ve saha

panellerinden kontrol edebilme özelliğine sahip olabilmelidir.

M07-16 Soğuk Odalar:

Soğuk odalar mutfak katında tesis edilecektir. Soğuk odalar taban, tavan ve duvarları poliüretan paneller ile monte ve demonte

edilebilir şekilde eksantrik kancalı kilit mekanizmalı komple modüler tip olarak tasarlanacaktır. Soğuk odalar yeterli sayıda minimum

1 Ad. Derin dondurucu donmuş koruma amaçlı, 3 Adet normal koruma amaçlı olarak düzenlenecektir.

96

16.1- Tavan + Duvar Panelleri iç yüzü 0.55 mm. plastitiye galvaniz dış yüzü 0.55 mm. galvaniz saç duvar panelleri her iki yüzü 0.55

rnrn kalınlıkta, plastitiye edilmiş galvaniz saç arası poliüretan izoleli olacaktır.

16.2- Döşeme Panelleri üstü 0. 7 mm kalınlıkta paslanmaz, saç altı 0.55 mrn galvaniz saç arası poliüretan izoleli olacaktır.

16.3- Panellerde izolasyon yoğunluğu 40-42 kglm3 olan izolasyon malzemesi kullanılacaktır. Poliüretan yangın sınıfı ASTM 1692 D

uluslararası star kendinden önlemeli olacak, ısı geçirgenlik katsayısı k=0.22 kcal/h m2 olacaktır.

16.4- Panel kalınlığı normal soğuk odada 80 mm derin dondurucuda 120 mm Panellerin temas yüzeyleri hava, ısı, ve buhar geçişini

engelleyecek sekildi olacak montajda silikonlanarak tam sızdırmazlık sağlanacaktır.

16.5- Soğuk oda kapıları minimum 90*190 cm dışarıdan kilitlenebilir içeriden açma mekanizmalı olacaktır.

16.6- Soğuk oda cihazı split paket tip, olacaktır.

16.7- Soğuk oda cihazı programlanabilir, dijital kumanda tablolu, elektrikli defrost sistemle olacaktır. Defrost sistemi otomatik ve

manuel kumandalı çalışabilecektiR.

16.8- Cihaz kondenseri hava soğutmalı, evoparatör cebri sirkülasyonlu kompresör hermetik tip olacaktır.

16.9- Soğuk odanın aydınlatma tesisatı ve armatürü olacaktır.

M07-17 Morg:

Morg sistemi projesindeki kapasitede düşünülecektir.(min. Her 100 yatak için 3 gözlü morg)

17.1- Gözler ön bölümde her biri ayrı kapaklı menteşe ve kilit sistemli olacaktır. Her göz bağımsız olarak paket tip soğutma sistemi

ile soğutulacaktır. Gözlerde yataklar üzerinde hareket edebilen sedye tertibatı yine 1 mm. et kalınlığından yapılacak havuz sistemi

olacaktır. Tüm sistem 304 kalite 18/8 Cr-Ni paslanmaz çelikten imal edilecektir. Cihaz komple içten ve dıştan argon kaynağı ile

kaynatılacak kaynak izleri belli olmayacak şekilde temizlenecektir. Ayaklar plastik kaplı rotilden yapılacaktır. Paket tip morg ünitesi 3

gözlü ve içeriden de açılabilecek şekilde düzenlenecektir.

17.2- GASİL ve OTOPSİ MASASİ:

Paslanmaz çelik,360 derece dönebilen ,diğer özellikleri Bayındırlık Bakanlığı Birim Fiyat tariflerinde ki 123-400 pozuna uygun gasil

veotopsi masası olacaktır.

M07-18 Tanıtma, İşletme ve Bakım El Kitabı:

18.1. Yüklenici ciltlenmiş olarak el kitabı hazırlayacak ve bu el kitabı şu bilgileri ihtiva edecektir:

1.1. Her bir sistemin basit tarifi, bakımı ve işletme esaslarının izahım,

1.2. Teçhizat detaylarında, kontrol diyagramlarında ve kontrol cihazlarının elektrik diyagramlarında gösterilen sistemin fonksiyonel

parçalarının imalatçı tarafından verilen parça listelerini ve bu listelerde istem, parça, model numaralarım, imalatçı detay numarası ile

bir yıllık çalışma için tavsiye edeceği yedek parçaların listesin!,

1.3. Her bir vananın yapacağı vazifeyi, yerini ve plaka numarasını belirtir tabloları,

1.4. Her tip cihazın bakımı ile ilgili bilgileri,

1.5. Her tip cihazın olası arızaları ve bunların tamiriyle ilgili bilgileri,

97

1.6. Her cihaz için bakım, tamir ve yedek parça servisinin firma adı, adresi ve telefon numarası,

1.7. Otomatik kontrol diyagramında ve elektrik tesisatı donatım şema ve projelerinde mevcut her bir teçhizat elemanım tarif eden

işleyişin! açıklayan imalatçı katalog veya literatür,

1.8. Mevcut diğer cihazlara ait elektrik motorlarının yardımcı röle, uzaktan kumanda , kilitleme, koruyucu röle gibi teçhizatım

gösteren monte edildiği şekliyle hazırlanmış elektrik donatım şemaları,

BÖLÜM M08 MUTFAK TESİSATI

M08-01 Genel:

Bu bölüm yatan hastaların ve personelin tüketeceği mönülerin planlanması her türlü yiyecek, içeceğin ve ilgili her türlü araç gerecin saptanması, hazırlanması, pişirilmesi, dağıtımı, atıkların kaldırılması, bulaşıkların yıkanması ve büro işlerinin tasarlanıp yapılacağı alanları, bu alanlarda tesis edilecek cihazları ihtiva eder.Mutfak tesisat projesi hasta yatak sayışı ve personel toplanma uygun olarak yemek pişirme kapasitesi hesaplanacak ve idarenin onayından sonra uygulanacaktır.

çelik imalatında kullanılacak saclardan alınacak numuneler kontrol mühendisince incelenip onay verildikten sonra imalata geçilecek ve imalatlar en az 3 aşamada (malzeme kesilmeden, kaynaktan sonra ve zımpara-parlatmadan sonra) kontrol edilecektir.Kontrol işlemleri belgelenecek belgeleri eksik imalatlar şantiyeye sokulmayacaktır.

M08-02 İlgili Yayınlar:

TSE'nin ilgili yayınları ve TSEK belgeleri bu şartnamenin bir parçasını oluşturacaktır.

M08-03 Genel Şartlar:

3.1 Standart Üretimler:_Bu şartname altında sağlanacak teçhizat, düzenli olarak bu tür ürünlerin üretimi ile uğraşan imalatçıların

standart üretimleri olacaktır.

3.2 Etiketler: Teçhizatın her ana birimine üzerinde imalatçı adım, adresim', katalog ve model numarasını içeren ve sağlam bir

şekilde tesbit edilmiş bir pirinç levha konulacaktır.

3.3 Boyutların Tahkiki:_Proje çizimleri mutfak tesisatının kapsamım ve genel yerleşimim göstermektedir. Yüklenici, iş ve iş şartların

in tüm detaylarım görmek için tesisleri gezecek ve tüm ölçüleri sahada tetkik edecek ve herhangi bir değişiklik halinde herhangi bir iş

yapmadan idareye haber verecektir. Yüklenici kendi işinin ve bina yapışı ile tüm iş gruplarıyla olan uygun ilişki ve işbirliğinden

sorumlu olacaktır.

3.4 Kaynak:_Paslanmaz çelik imalatlar kaliteli olacak şekilde usta kaynakçılar tarafından yapılacaktır. Argon kaynağı kullanılacak

kaynak izleri temizlenecek, kesinlikle elektrot kullanılmayacaktır.

M08-04 Malzeme Onayı:

4.1 Çizimler: Ekipmanların ve malzemelerin listesi imalatçının teknik dokümanları, kapasite tabloları ve eğrileri, kesitler ve montaj

detayları idareye sunulacaktır. Sistemin uygun olduğunu belirtmek için çizimler tüm boru ve elektrik tesisatım ve şematik

diyagramları içerecektir .Çizimler teklif edilen donanım ve teçhizatı, ekipprrah ankrajlarım ve diğer malzemelerle ilgisin! ve bakım

onarım için gerekli açıklıkları ihtiva eder

4.2 Dizayn Verileri: İşin özelliğinden dolayı kazan destekleri, karşılaşılabilecek, rüzgar ve sismik yükleri, yatak yükler imalatçının

dizayn bilgileri ve duvar çatı ve temellerin yapısal hesapları temin edilecektir.

4.3 Yedek Parça Verileri: Çizimlerin onayından sonra geçici kabulden üç aydan geç olmamak üzere Yüklenici belirtilen ekipman ve

parça listelerim temin edecektir. Bu bilgiler tüm parça listelerini, satıcıları, malzeme fiyatlarım ve satıcı adreslerini ihtiva edecektir.

98

4.4 Çalıştırma Talimatnameleri:

4.4.1 Yüklenici, sistemin adım adım çalıştırma, ve durdurma talimatnamelerini tam bir set halinde idareye sunacaktır. Bu

talimatname imalatçı adı, model no, bakım el kitabı, parça listesi sistemin ana esaslarım ve kısaca tanımım içerecektir.

4.4.2 Bakım Talimatnamesi: Yüklenici idareye altı set halinde bakım talimatnamesi, peryodik bakım usulünü, muhtemel arıza ve

tamiri ve arıza rehberini içeren bilgileri temin edecektir. Bu bilgiler monte edilen sistemin borulanmasını, ekipleri teçhizatım, basit

kablo ve kontrrol diyagramım ihtiva edecektir.

4.4.3 Talimatname Çerçevesi: işletmenin tüm sistemini gösteren, kablo ve kontrol şemalannın bulunduğu bir camlı çerçeve istenilen

bir yere asılacaktır. Koruyucu bakım talimatnameleri, normal güvenli işletme kontrolleri daktilo edilmiş formlar halinde çerçevenin

yanma asılacaktır. Bu diyagram ve talimatnameler asılmadan ve testlerden önce idareye sunulacaktır.

4.5 Kapasite Test Raporlan: Sistemin montaj ve testinden sonra .cihazların saha testleri ve istenilen şartlara uyduğunu gösteren bir

rapor idareye sunulacaktır. Her test raporu kontrollerin son durumunu gösterecektir.

M08-05 İşletme Eğitimi:

İşyerinde sistemi kullanacak personele işletme eğitimi verilecektir. Son kabulden önce sistemin fonksiyonel olarak

tamamlanmasından sonra mesai saatleri içinde toplam 16 saatlik bir kurs verilecektir .Bu kurs bütün kalemlerin işletme ve bakım

talimatnamelerini içerecektir.

M08-06 Nakliye ve Depolama:

Nakledilen ve depolanan tüm malzemeler yağmura, neme, sıcaklık değişimine, kire paşa ve diğer kirliliklere karşı korunacaktır.

M08-07 Mutfak Bölümleri:

Mutfak ve mutfak bölümleri için yeterli alan ayrılacaktır. Ayrılan alanlar içinde iş akım diyagramına uygun olacak şekilde satın alma

ve kontrol, depolar, hazırlama, pişirme ve servis birimleri yer almalıdır. Tüm birimler aynı bölümde düşünülecektir. Aynı bölümde

olmayan mutfak ve kat mutfakları arasında yeterli sayı ve büyüklükte başka amaçlar için kullanılmayacak asansörler olacaktır.

7.1 Satın Alma Ve Kontrol Bölümü: Bu bölüm personel girişinden ve pişirme alanından malların, mutfağa rahat girişim sağlayacak

bölümünde olacaktır. Cihazlar: Dijital kantar, 30 Kg.lık Terazi, Malzeme dolabı

7.2 Depolama Bölümü: Çiğ ve pişmiş yiyeceklerin hijyenik koşullarda saklanması sağlanacaktır.

7.2.1 Soğuk Depolama: Soğutma tesisatına bakılacak.

7.2.2 Kuru Depolama: Yeterli sayıda depo olacaktır. Bu bölümlerde havalandırma sağlanacaktır. Depolardan su ve kalorifer boruları

geçmeyecek, nem oranının %60-65 olması sağlanacaktır. Depolarda 1818 CrNi'den mamul paslanmaz çelik raflar üzerinde ise

üzerine malzemelerin konacağı paslanmaz çelik ızgaralar olacaktır. Depolarda Termometre ve Higrometre bulunacaktır.

7.3 Hazırlama Bölümü: Yiyeceklerin pişirilmeye hazır hale getirileceği bölüm olarak

düzenlenecektir. Hazırlama bölümleri, besin depolanna yakın olarak tasarlanacaktır.

7.3.1 Et Hazırlama Bölümü: Etin hazırlandığı bölümdür. Bu bölümde

1. Et doğrama tezgahı

2. Et kıyma makinası

99

3. Et kütüğü

4. Paslanmaz tezgahlar

5. Evyeli paslanmaz tezgahlar 6. Et nakil arabaları 7 .Tezgah tipi soğutucular

8. Paslanmaz çelik dolaplar

9. Artık arabaları bulunacaktır.

7.3.2 Sebze Hazırlama Bölümü: Sebzelerin hazırlandığı bölüm olacaktır.

Bu bölümde:

1. Üniversal sebze, doğrama makinası

2. Patates soyma, püre makinası

3. Paslanmaz çelik çalışma tezgahları

4. Evyeli paslanmaz çelik çalışma tezgahları

5. Süzme paslanmaz çelik çalışma tezgahları

6. Dolaplı paslanmaz çelik çalışma tezgahları

7. Meyve presleri

8. Çöp öğütücüler bulunacaktır.

7.3.3 Hamur, Pasta, Tatlı Hazırlama Bölümleri: Hamur, pasta ve tatlıların hazırlanacağı bölüm olacaktır. Bu bölümde:

1. Hamur yoğurma makinası

2. Hamur şekil verme makinası

3. Üstü mermer hamur açma tezgahları paslanmaz çelik

4. Elektrikli fırınlar (Konveksiyonlu)

5. Mikser

6. Blender

7 .Un şeker arabaları

8. Paslanmaz çelik çalışma tezgahları

9. Paslanmaz çelik evyeli çalışma tezgahları

10. Paslanmaz çelik tezgah tipi soğutucular

11. Fırın tepsileri

12. Tepsi arabaları

100

13. Yer ocakları bulunacaktır.

7.4 Pişirme Bölümü: Hazırlanan yiyeceklerin pişirildiği bölüm olarak hazırlama bölümleri île servis alanı arasında düzenlenecektir.

Bu bölümde ahçıbaşı için bir oda düşünülecektir. Bu bölümde:

1 .Yeteri kadar kuzine

2. Izgaralar (elektrikli)

3. Pişirme fırınları

4. Yer ocakları

5. Devirmeli tavalar

6. Çalışma tezgahları 7 .Tepsi tencere rafları

8. Tepsi tencere taşıma arabaları

9. Paslanmaz çelikten davlumbaz

10. Benmari bulunacaktır.

7.5 Bulaşık Bölümü: Mutfak ve servis bulaşıklarının yıkanacağı- bölüm olarak düşünülecektir. Bu bölümde kazan tencere yıkama

evyeleri, sanayi tipi bulaşık makinaları sıyırma tezgahları, atık arabaları, bardak yıkama makinaları, evyeli çalışma tezgahlarıve yağ

tutucu (1818CrNi paslanmaz çelik yağ tutucu) düşünülecektir.

7.6 Servis Bölümü: Hazırlanan yemeklerin servis edileceği bölüm olacaktır. Bu bölümde paslanmaz çelikten mamul sıcak ve soğuk

dağıtım bankoları, tezgah tipi soğutucular, servis arabaları ve malzeme dolapları bulunacaktır.

7.7 Diyet Mutfağı: Hastaların özel diyet uygulamalarının hazırlanıp üretileceği bölüm olarak tasarlanacaktır.

7.8 Mama Mutfağı: Bebek beslenmesini sağlamak amacı ile düşünülecektir.

7 .9 Kat Mutfakları: Ana mutfaktan gelen yemeklerin servislerde dağıtımının ve servis

sonrası işlemlerin yapılacağı bölümler olacaktır.

7.10 Yemekhane: Hastahane çalışanlarına yemek dağıtımının yapıldığı bölümler

olacaktır. Bu bölümlerde soğuk-Sıcak yemek servis bankosu, küver üniteleri, su soğutma

dolapları, ekmek kesme makinası, ekmek dolabı, malzeme dolapları düşünülecektir.

M08-08 Elektrik İşleri:

Elektrik teçhizatı ve kablaj ELEKTRİK İÇ TESİSATI' na uygun olacaktır.

M08-09 Havalandırma:

Mutfakta yeterli doğal ve yapay havalandırma sağlanacaktır. Yapay havalandırma mutfağın havasım saatte 3 defa

temizleyecek tesisat düşünülecektir. Mutfak Havalandırmasında egzost havası etrafa rahatsızlık vermeyecek şekilde çatıya

çıkarılacak ve deşarj edilecektir. (Bak havalandırma bölümü) Davlumbaz havalandırma (eksoz) ayrı düşünülecek,kuzine,ızgara,fritöz

ve fırınlardan yeterli miktarda (örn. 1 m2 kuzine 1500 m3/h,1 yer ocağı 1000 m3/h, gibi)

101

M08-10 SU TESİSATI:

Mutfakta projesinde belirtilen yerlere sıcak ve soğuk su tesisatı çekilecek, pis su tesisatı bağlantısı yapılacaktır.

M08-11 ÇÖP TESİSATI:

Mutfakta çıkacak atıklar plastik poşetlerde soğutma tesisatı evsel atık depolarında toplanacaktır.(Bak atık bölümü)

M08-12 LPG TESİSATI:

Mutfağa yetecek kapasitede tesisatın çekilmesi, kollektör, tij boru takımları yeterli sayıda tüp, regülatör her türlü vana ve

bakır boruları dahil tesisatı komple yapılacaktır. Doğal gaz kullanılması halinde sistem doğal gaza göre düzenlenecektir. Doğalgaz

basınç düşürme istasyon,gaz yolu armatürleri ve güvenlik donanımları (gaz alarm cihazları) dahildir.

M08-13 TEÇHİZAT ve DONANIM TANIMLARI:

Malzemelerin seçimi sırasında Yüklenicinin sunacağı ve en az üç malzeme numunesinden birini idare seçilebileceği gibi,

bunların reddedebilir. Yeni malzeme numunesi sunulmasını isteyebilir. Malzemelerin montajları son derece sıkı bir şekilde kontrol

edilecek ve hastane yapısının özelliğine binaen hiç bir arıza meydana getirmeyecek şekilde önlemlerin alınmasın! Yükleniciden

istenecektir.

M08-14 DENEMELER:

Mutfak tesisatı projesindeki çalışma şartları doğrultusunda denenecektir. Deneme sonuçları idarece onanacaktır.

M08-15 TANITMA.İSLETME VE BAKIM EL KİTABI:

1. Yüklenici el kitabı hazırlayacak bu el kitabı şu bilgileri ihtiva edecektir:

1.1. Her bir sistemin basit tarifi, bakımı ve işletme esaslarının izahım

1.2. Teçhizat detaylarında, kontrol diyagramlarında ve kontrol cihazlarının elektrik diyagramlarında gösterilen sistemin fonksiyonel

parçalarının imalatçı tarafından verilen parça listelerim ve bu listelerde sistem, parça model numaralarım, imalatçı detay numarası

ile bir yıllık çalışma için tavsiye edeceği yedek parçaların listesin!,

1.3. Her bir vananın yapacağı vazifeyi, yerini ve plaka numarasını belirtir tabloları,

1.4. Her tip cihazın bakımı ile ilgili bilgileri,

1.5. Her tip cihazın olası arızaları ve bunların tamiriyle ilgili bilgileri,

1.6 Her cihaz için bakım, tamir veyedek parça semsinin firma adı, adresi ve telefon numarası,

1.7. Otomatik kontrol diyagramında ve elektrik tesisatı donatım şema ve projelerinde mevcut her bir teçhizat elemanım tarif eden

işleyişin! açıklayan imalatçı katalog veya '•'eratür,

1.8. Mevcut diğer cihazlara ait elektrik motorlannın yardımcı röle, uzaktan kumanda , kilitleme, koruyucu röle gibi teçhizatım

gösteren elektrik donatım şemaları,

BÖLÜM M09 ÇAMAŞIRHANE TESİSATI

M09-01 Genel :

102

Bu bölüm Çamaşırhane tesisatının tamamım kapsar. Bu bölümde belirtilen cihaz ve donatım Şartnamelerine uygun olarak

temin edilecek, idareye eksiksiz ve kusursuz vaziyette teslim edileceklerdir. Yüklenici projeleri dikkatlice inceleyecek, cihazların

belirtilen şekilde uygun montajından, cihazlara elektrik, sıcak, soğuk ve atık su bağlantılarından sorumlu olacaktır. Çamaşırhane

cihaz kapasite ve miktarları hasta yatak ve personel toplamı dikkate alınarak çizilecek projenin idare tarafından onaylanmasına

müteakip imal edilecektir.

M09-02 Çizimle Kapasiteler:

2.1 Donanım ve cihazların kapasiteleri belirtilen değerlerden düşük olmayacaktır.

2.2 Çamaşırhane genel yerleşim düzeni çizimlerde gösterilecektir. Ancak işyeri şartları nedeni ile değişik bir tatbikat gereken

yerlerde yüklenici bu çizimleri hazırlayıp idarenin onayına sunacaktır.

M09-03 Standart İmalat:

Bu şartname ile temin edilecek teçhizat ve malzemeler imalatçının standart imalatı olacaktır. Aynı sınıf teçhizattan iki yada

daha fazlasına ihtiyaç duyulduğunda, hepsi bir tek imalatçının imalatı olacak: fakat, teçhizatın tüm parçalarının aynı imalatçıya ait

olması şartı aranmayacaktır.

M09-04 Malzeme Donatım ve Teçhizatların Seçimi:

Şartnamelerin bu bölümü veya tamamı ile ilgili olan, bu ihale kapsamında sağlanan ve tesis edilen tüm malzemeler,

donatım ve teçhizat birinci kalite, ve adı geçen malzemeler, armatürler ve teçhizatın imalat ve/veya yapımı ile uğraşan tanınmış bir

imalatçının standart ürünü olacaktır.

Çizimlerde ve bu şartnamelerde belirtilen çeşitli kalemlerin imalatçı isimleri ve model numaralanna verilen tüm referanslar,

idare tarafından saptanan kalite, performans, projelendirme, inşa ve imalat standardım gösterdiği anlamına gelir. Aynı malzemeler,

donatımlar ve teçhizatın ticari üretimi ile düzenli olarak uğraşan tanınmış bir imalatçının ürünü, gerekli şartlar ve idareye göre

belirtilenlere eşit ve göz önünde tutulan kalite standartlarım karşılaması halinde çok küçük farklılıklar nedeniyle kabul edilmezlik

yapılamaz. Ancak imalatçının performans verileri, teçhizatın nominal verim değeri v.b. "veya eşdeğeri" bazında bulunan bir

malzemenin kullanılması veya bir başka malzeme yerine geçmesi için yeterli değildir, imalatçısı belirtilmeden istenmiş tüm malzeme,

armatür ve teçhizatlar, Yüklenici tarafından, kullanılacak amaca uygunluk ve birinci kalite olma bazında seçilecektir, idare, uygun

olmadığına ya da düşük kalitede olduğupa kanaat getirdiği herhangi bir veya tüm malzeme ya da teçhizatı reddetme yetkisine

saMptir

M09-05 Malzeme Donatım ve Teçhizatların Onayı:

Mümkün olan en kısa zamanda ve herhangi bir malzeme, donanım veya techizat satın alınmadan önce, Yüklenici, imalatçı

adı ve adresi; katalog numaraalrı ve ticari adının da kapsamak suretiyle malzemeleri, armatürleri ve teçhizatı içeren bir listeyi üç

kopya halinde tasdik edilmeleri için idareye verecektir. Listeler, tam ve kullanışlı bir tesisat için gerekli malzemeleri, donatım ve

teçhizatın tüm parçalarım gösterecek şekilde yeteri kadar detaylı olacaktır. Yüklenici çeşitli kalemler hakkında istenilen diğer detaylı

bilgilerd de temin edecektir. Malzeme onayında imalatçının ilan ettiği fiyatlarr esas alınacaktır. Şartname hususlanna uygun olmayan

herhangi bir malzeme, armatür ve teçhizat reddedilebilir. Yüklenici, sağlamayı önerdiği teçhizatın şartnamelere uygun olmayan tüm

noktalarının tam açıklamasını içeren bir rapor sağlayacak, aynı zamanda bazı istisnaları da şartnameye dahil edebilecektir. Böyle bir

raporun verilmemesi o teçhizatın, şartnamelerin tüm koşullarım sağladığı şeklinde yorumlanacaktır.

M09-06 Tanıtma İşletme ve Bakım El Kitabı:

1 Yüklenici el kitabı hazırlayacak ve bu el kitabı şu bilgileri ihtiva edecektir:

103

1.1 Her bir sistemin basit tarifi, bakımı ve işletme esaslarının izahı,

1.2 Teçhizat detaylarında, kontrol diyagramlarında ve kontrol cihazlarının elektrik diyagramlarında gösterilen sistemin

fonksiyonel parçaların in imalatçı taraf indan verilen parça listelerini ve bu listelerde sistem, parçalı model numaralarım, imalatçı

detay numarası,

1.3 Her bir vananın yapacağı vazifeyh yerini ve plaka numarasını belirtir tabloları,

1.4 Her tip cihazın bakımı ile ilgili bilgileri,

1.5 Her tip cihazın olası arızaları ve bunların tamiri ile ilgili bilgileri,

1.6 Her cihaz için bakım, tamir ve yedek parça servisinin adı adresi ve telefon numarası,

1.7 Otomatik kontrol paneli ve elektrik tesisatı donatım şema ve projelerinde mevcut her bir teçhizat elemanım tarifeden

işleyişin! açıklayan imalatçı katalog veya literatür,

1.8 Mevcut diğer cihazlara ait elektrik motorları n ı n yardımcı röle, uzaktan kumanda, kilitleme, koruyucu röle gibi

teçhizatım gösteren monte edildiği şekli ile hazırlanmış elektrik donatım şemaları,

BÖLÜM M10 MEDİKAL GAZ TESİSATI

M10-01 Genel:

Firmalar ve ürünler aşağıdaki şartları sağlamalı ve malzeme onayı ekinde ibraz etmelidir.

1. Üretici ve yapımcı firmalar Sanayi bakanlığından alınmış “Satış sonrası Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi” ne sahip olmalıdır.

2. Üretici ve yapımcı firmalar “ TSE Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi” ne sahip olmalıdır.

3. Tüm Ürünler CE belgeli olmalı ve CE Belgeleri Avrupa Medikal Cihazlar Direktifi 93/42/EEC ye uygunluğu Sertifika

üzerinde yazmalı ve CE işaretini taşıyacak ürün veya ürün grupları belge üzerinde belirtilmelidir.

4. CE Belgesi Avrupa birliği tarafından onaylanmış bir kuruluştan alınmış ve Türkak tarafından akredite edilmiş olmalıdır.

5. Üretici ve yapımcı firmalar EN-ISO 9001:2000 ve EN-ISO 13485:2003 belgelerine sahip olmalıdır.

6. Kalibrasyon gerektiren tüm ürünler üretici firma bünyesinde kalibre edilmiş olmalı ve kalibre belgesi ürünler ile birlikte

verilmelidir.

7. Kalibrasyon yapan elemanlar onaylı bir kuruluştan eğitim almış olmalıdır.

8. Kaynak Yapacak elemanlar teknisyen seviyesinde ve kaynakçı sertifikalı elemanlar olmalıdır.

Bu bölüm Medikal Gaz Sisteminin tamamını kapsar.

Medikal Gaz Tesisatları, Oksijen (O2), Azot Protoksit (N2O), Medikal Hava-4 Bar (MA4), Medikal Hava-7 Bar (MA7),

Karbondioksit (CO2), Medikal Vakum (Vac) ve Anestetik Gaz Tahliye Sistemleri (AGS) ile ilgili tüm bileşenleri içerir.

Medikal sistemin genel yerleşim düzeni proje çizimlerinde gösterilecektir. Projeler tüm yerleşim ve montaj detaylarını

içerecektir. Uygulama anında bu detaylara uyulacak ancak zorunlu değişiklikler olması halinde kesinlikle idarenin onayı alınacaktır.

Bu tip hiçbir değişiklik idarenin yazılı onayı alınmadan yapılmayacaktır. Teçhizat ve borular giriş servis ve bakım için yeterli ve uygun

açıklığı sağlayacak şekilde düzenlenecektir. Medikal gaz tesisatı cihaz ve sistem tarifleri projelerde belirtilecektir.

104

Teknik şartnamelerde belirtilen ürünler CE Belgeli olmalıdır.

Medikal Bakır Borulama Sisteminde katlarda basınç düşürücü kullanılmayacaktır, idarenin uygun görmesi durumunda

yoğun bakım ünitelerindeki duvar tipi hasta başı üniteleri yerine tavan-taban montajlı düşey tip üniteler kurulacaktır.

M10-02 Etiketle ve İşaretlemeler:

Sistemin her ana birimine üzerinde imalatçı adını, adresini, katalog ve model numarasını içeren ve sağlam bir şekilde tespit

edilmiş etiketler konulacaktır.

Boru hatları, mevcut gaz isimlerine ve yönlerine göre işaretlenmelidir.

İşaretlemeler, TS EN ISO 7396–1:Sıkıştırılmış Tıbbi Gazlar ve Vakum İçin Boru Sistemleri ve TS EN ISO 7396–2:Anestetik

Gaz Toplama Atık Sistemleri standartlarına uygun olmalıdır.

Tıbbi Gaz prizleri üzerinde İlgili Gazın adı, Standart No su, üretici firma adı veya logosu kalıcı ve zamanla silinmeyecek ve

karşıdan bakıldığında rahatlıkla okunacak bir şekilde yazılmalıdır.

M10-03 Boyutların Tahkiki:

Proje çizimleri medikal gaz tesisatının kapsamını ve genel yerleşimini göstermektedir. Yüklenici, iş ve iş şartlarının tüm

detaylarını görmek için tesisleri gezecek ve tüm ölçüleri sahada tetkik edecek ve herhangi bir değişiklik halinde herhangi bir iş

yapmadan idareye haber verecektir. Yüklenici kendi işinin ve bina yapısı ile tüm iş gruplarıyla olan uygun ilişki ve işbirliğinden

sorumlu olacaktır.

M10-04 Standart Üretimler:

Bu şartname altında sağlanacak teçhizat, düzenli olarak bu tür ürünlerin üretimi ile uğraşan imalatçıların standart üretimleri

olacaktır. Teçhizat kalemleri, ihale açılmasından önce en az iki (2) yıldır tatminkâr bir şekilde kullanılmakta olan teçhizatın eşi

olacaktır ve bir servis kuruluşu tarafından o yere uygun olduğu, idarenin de fikri alınarak, desteklenecektir. Malzeme ve teçhizat ilgili

yayınlara ve belirtilen diğer şartlara uygun olacaktır. Aynı cins iki (2) veya daha fazla cihazın istendiği yerlerde, bu imalatlar tek bir

imalatçının ürünleri olacaktır. Sistemin parçalarının aynı imalatçı tarafından yapılma zorunluluğu yoktur.

M10-05 TN ve Malzemelerin Onayı:

İşe başlama talimatını aldıktan sonra 10 gün içinde ve malzeme veya teçhizatla ilgili herhangi bir tesis işine başlamadan

önce, Yüklenici projede kullanılacak malzeme ve teçhizat listesini üç kopya olarak, idarenin onayına sunacaktır. Bunların bir kopyası

onaylandıktan sonra Yükleniciye verilecektir. Yüklenici tarafından proje çizimlerinde değişiklikler gerekli görülürse, bu tür ürünün ilgili

bölümlerindeki değişiklikleri de kapsayacaktır.

Değişikliklerin detayları ve nedenleri proje çizimleri ile birlikte verilecektir. Onaylanan değişiklikler idareye ek bir masraf

çıkarmadan yapılacaktır. Malzemeler ve teçhizat listesi, düzenli olarak onarım parçaların stoku olan en yakın servis ve bakım

kuruluşunun isim ve adresi ve şartname ilkelerine olan uygunluğu göstermek için kataloglar, katalog alıntıları, diyagramlar veya

imalatçı tarafından yayınlanan diğer veriler gibi açıklayıcı malzemelerle donatılacaktır. Sadece katalog numaraları kabul

edilmeyecektir. Bütün bir sistemin parçaları olarak görev yapan kalemlerin listesi bir defada verilecektir, aksi takdirde zaman zaman

verilen kısmi listeler dikkate alınmayacaktır.

M10-06 Malzeme ve Teçhizat:

Malzeme ve mekanik teçhizat kullanılacakları amaca uygun, tanınmış bir imalatçının en iyi kalite üretimlerinden olacaktır. Her kalem

teçhizatta, üzerinde imalatçı adı, adresi, katalog numarası yazılı olan kolay görünür bir yere sağlamca tespit edilmiş bir etiket plakası

105

olacaktır. Yalnızca dağıtıcı bayiinin adinin verilmesini yeterli değildir. Kayışlar, kasnaklar, zincirler, kavramalar, anahtarlar, Çıkık

tespit cıvataları ve diğer döner elemanlar, yakınma gelecek personelin konulması için tamamen kapatılacak ve gerekli önlemler

alınacaktır. Malzeme ve teçhizat TSE ve TSEK ya da İSO 9001 kalite belgelerine sahip olacak, ilgili standartlara ve her bölüm

başlığı altında verilen tanımlamalara uygun olacaktır.

M10-07 Oksijen Santrali Teknik Şartnamesi:

Sistem Hastane tesisatına Tüplerden veya Likid Oksijen santralinden gelen yüksek basıncı Hastane Oksijen hattına

istenilen basınca düşürerek gönderecek ünitelerden oluşmalıdır. Sisteme en az 2 yıl bakım 10 yıl ücret mukabilinde parça

sağlanabilirlik garantisi verilmeli ve bu garanti firma tarafından resmi bir belge veya yazı ile hastane yönetimine teslim edilmelidir.

Oksijen santrali TS EN ISO 7396-1 standardına uygun olarak aşağıda belirtilen özelliklerde olmalıdır.

Merkezi Oksijen santrali TS EN ISO 7396-1 standardına göre iki bölümlü; yerde sabit durabilen veya duvara monteli Tam

otomatik kontrol paneli olmalıdır. Kontrol Panelinin üst bölümü Elektronik Kontrol ve Gösterge Paneli alt bölüm ise Yüksek Basınç ve

İkinci basınç Regülâtörlerinin olduğu Gaz Kontrol Bölümü olmalıdır. Panele sağ ve sol grup olmak üzere iki tüp veya likid girişi

olmalıdır. Sağ veya sol gruptan herhangi birindeki basıncın 7atm altında bir basınca düşmesi halinde elle müdahaleye gerek

duymaksızın gruplar arasında otomatik geçiş yapabilmelidir. Gruplar arasında geçiş yapacak otomatik değiştirici pnömatik olmalıdır.

Herhangi bir elektrik kesintisinden ya da arızasından sistem etkilenmemelidir. Her iki grup ayrı ayrı yüksek basınç regülâtörüne bağlı

olmalı regülâtörler 120m3/h akış kapasitesine sahip olmalıdır. Regülâtörde kullanılan malzemeler yüksek basınca dayanıklı olmalı,

krom kaplanmış pirinç veya paslanmaz çelik malzemeden yapılmış olmalıdır. Regülâtörler birbirleri ile bağımsız çalışmalı ve

regülâtörlerden birinin arızalanması veya bakımı sırasında hastaneye giden gazın kesilmemesine olanak sağlayacak şekilde dizayn

edilmiş olmalıdır. Kontrol panelinde yüksek basınç regülâtörleri aracılığı ile düşürülen basıncın bir arıza durumunda yükselip tesisata

zarar vermemesi için otomatik emniyet vanaları konulmalıdır. Bu vanalar riskli gaz basıncına ayarlanmalı yükselme durumunda fazla

gazı tahliye etmelidir. Yüksek Basınç Regülatörlerinden sonra 2 adet birbirine yedekli Gaz Basıncını Hat basıncına düşürecek 2 adet

ikinci Basınç düşürücü olmalıdır. Hastaneye verilecek Hat Basıncı sabit ve 4 Bar olarak ayarlanmalıdır.

TS EN ISO 7396-1 standardına uygun olarak; kontrol paneli üzerinde bağımsız bir panel içerisine monte edilmiş olarak

görsel ve ışıklı göstergeler bulundurmalıdır. Bu göstergeler hat basıncını ve regülatörlere gelen yüksek basıncı göstermelidir.,hangi

tüp grubunun çalıştığı panel üzerindeki ışıklı led ler ile ilk bakışta anlaşılmalı,Kontrol Paneli üzerindeki Dijital Gösterge her iki tarafta

ayrı ve birbirinden bağımsız yüksek basınç sensorleri (transducer) vasıtası ile tüp gruplarındaki basıncı hissederek dijital ekranda

göstermelidir. Ayrıca Hat Basıncı yine basınç sensörü vasıtası ile gözlenmeli ve ön panel üzerindeki buton aracılığı ile istenilen

basınç ekrana getirilerek görülebilmelidir. Hangi tüp grubunun devrede ve tüp grubu boşaldığında tüplerin değiştirilmesi ikazı ile Hat

Basıncının belirlenen set değerleri üzerine çıkması veya altına düşmesi hallerinde alarm durumlarını yine ön panel üzerinde ışıklı

led ler vasıtası ile görülebilmelidir. Sağ ve Sol Tüp gruplarının içindeki basınçlar ve otomatik değiştirici üzerindeki basınçlar ayrıca

analog göstergeler ile ön panelde gösterilmelidir.

Kontrol Paneli Elektronik Kartlar ile kontrol edilmeli ve Santralın diğer birimler ve Alarm Panelleri ile haberleşmesi RS485

protokolu ile sağlanmalıdır. Ayrıca yine Kontrol paneli fonksiyonlarının Bina Otomasyon Sistemine bağlanabilmesi için gerekli

altyapıya sahip olmalıdır.

Tüpler bir tüp bağlantı rampası ile gruplandırılarak panele bağlanmalıdır. Bu tüp rampalarına bağlanacak her bir tüp için

ayrı bir manifold olmalıdır. Manifoldlar çekvalf sistemli olmalı ve tüplere doğru gaz akışının önlenmiş olması gerekmektedir.

Manifoldlar yüksek basınca dayanıklı pirinç malzemeden sıcak dövme yapılmış olmalıdır. Manifoldlar arasındaki bağlantılar bakır

boru aracılığı ile yapılmalıdır. Bakır borular Medikal Tip dikişsiz yüksek basınç boruları olmalıdır. Kaynaklı birleştirmeler gümüş

alaşımlı kaynak telleri ile yapılmış olmalıdır.

Tüplerin herhangi bir darbe, sarsıntı vs. gibi durumlarda düşüp sisteme zarar vermemesi için tüp sabitleyiciler ile

sabitlenmeleri gerekmektedir. Tüp sabitleyiciler üzerinde her bir tüpü ayrı ayrı sabitleyecek zincir bağlantıları olmalıdır.

106

Tüpler ile manifoldlar arasındaki esnek bağlantılar Yüksek basınca dayanıklı dikişsiz bakır borudan yapılmış olmalıdır. Tüp ve

manifold vidalı bağlantıları pirinç malzemeden yapılmış olmalıdır. Vidalı bağlantılar ile bakır boru kaynaklı birleştirmeleri gümüş

alaşımlı kaynak ile olmalıdır. Esnek bağlantıların her biri ayrı ayrı ambalajlanmış olmalı ve ambalajlar montaj sırasında açılmalıdır.

Merkezi Oksijen Santrali için EN 13348 standardına uygun bakır borular kullanılmalıdır. Kullanılan medikal bakır boruların

tesisatı TS EN ISO 7396–1 standardında belirtilen kurallara göre gerçekleştirilmelidir. Medikal bakır borunun sarkma veya şekil

bozukluğunu engellemek için TS EN ISO 7396–1 standardında verilen mesafelerde boru destekleri kullanılmadır.

Merkezi Oksijen Santralinde tüplü sistemin yeterli olmadığı hastanelerde Krayojenik(Likit) Oksijen Tank Sistemi

yapılmalıdır. Likit Oksijen Tank Sistemini merkez istasyon transport araçlarının ulaşabileceği ve emniyet açısından çevredeki

binalardan yeterli uzaklıkta olacak şekilde mahallere yerleştirilmelidir.

Merkezi Oksijen Santralı CE belgeli olmalıdır. İmalatçı ve yapımcı firmalar ISO 9001:2000 belgeli olacaktır.

M10-08 Azotprotoksit Santrali Teknik Şartnamesi:

Sistem Hastane tesisatına Tüplerden gelen yüksek basıncı Hastane Azotprotoksit hattına istenilen basınca düşürerek

gönderecek ünitelerden oluşmalıdır. Sisteme en az 2 yıl bakım 10 yıl ücret mukabilinde parça sağlanabilirlik garantisi verilmeli ve bu

garanti firma tarafından resmi bir belge veya yazı ile hastane yönetimine teslim edilmelidir. Merkezi Azotprotoksit santrali TS EN ISO

7396-1 standardına uygun olarak aşağıda belirtilen özelliklerde olmalıdır.

Merkezi Azot protoksit santrali TS EN ISO 7396-1 standardına göre iki bölümlü; yerde sabit durabilen veya duvara monteli

Tam otomatik kontrol paneli olmalıdır. Kontrol Panelinin üst bölümü Elektronik Kontrol ve Gösterge Paneli alt bölüm ise Yüksek

Basınç ve İkinci basınç Regülâtörlerinin olduğu Gaz Kontrol Bölümü olmalıdır. Panele sağ ve sol grup olmak üzere iki tüp veya likid

girişi olmalıdır. Sağ veya sol gruptan herhangi birindeki basıncın 7atm altında bir basınca düşmesi halinde elle müdahaleye gerek

duymaksızın gruplar arasında otomatik geçiş yapabilmelidir. Gruplar arasında geçiş yapacak otomatik değiştirici pnömatik olmalıdır.

Herhangi bir elektrik kesintisinden ya da arızasından sistem etkilenmemelidir. Her iki grup ayrı ayrı yüksek basınç regülâtörüne bağlı

olmalı regülatörler 120m3/h akış kapasitesine sahip olmalıdır. Regülâtörde kullanılan malzemeler yüksek basınca dayanıklı olmalı,

krom kaplanmış pirinç veya paslanmaz çelik malzemeden yapılmış olmalıdır. Regülâtörler birbirleri ile bağımsız çalışmalı ve

regülâtörlerden birinin arızalanması veya bakımı sırasında hastaneye giden gazın kesilmemesine olanak sağlayacak şekilde dizayn

edilmiş olmalıdır. Kontrol panelinde yüksek basınç regülâtörleri aracılığı ile düşürülen basıncın bir arıza durumunda yükselip tesisata

zarar vermemesi için otomatik emniyet vanaları konulmalıdır. Bu vanalar riskli gaz basıncına ayarlanmalı yükselme durumunda fazla

gazı tahliye etmelidir. Yüksek Basınç Regülâtörlerinden sonra 2 adet birbirine yedekli Gaz Basıncını Hat basıncına düşürecek 2 adet

ikinci Basınç düşürücü olmalıdır. Hastaneye verilecek Hat Basıncı sabit ve 4 Bar olarak ayarlanmalıdır.

TS EN ISO 7396-1 standardına uygun olarak; kontrol paneli üzerinde bağımsız bir panel içerisine monte edilmiş olarak

görsel ve ışıklı göstergeler bulundurmalıdır. Bu göstergeler hat basıncını ve regülatörlere gelen yüksek basıncı göstermelidir.,hangi

tüp grubunun çalıştığı panel üzerindeki ışıklı led ler ile ilk bakışta anlaşılmalı,Kontrol Paneli üzerindeki Dijital Gösterge her iki tarafta

ayrı ve birbirinden bağımsız yüksek basınç sensorleri (transducer) vasıtası ile tüp gruplarındaki basıncı hissederek dijital ekranda

göstermelidir. Ayrıca Hat Basıncı yine basınç sensörü vasıtası ile gözlenmeli ve ön panel üzerindeki buton aracılığı ile istenilen

basınç ekrana getirilerek görülebilmelidir. Hangi tüp grubunun devrede ve tüp grubu boşaldığında tüplerin değiştirilmesi ikazı ile Hat

Basıncının belirlenen set değerleri üzerine çıkması veya altına düşmesi hallerinde alarm durumlarını yine ön panel üzerinde ışıklı

led ler vasıtası ile görülebilmelidir. Sağ ve Sol Tüp gruplarının içindeki basınçlar ve otomatik değiştirici üzerindeki basınçlar ayrıca

analog göstergeler ile ön panelde gösterilmelidir.

Kontrol Paneli Elektronik Kartlar ile kontrol edilmeli ve Santralın diğer birimler ve Alarm Panelleri ile haberleşmesi RS485

protokolu ile sağlanmalıdır. Ayrıca yine Kontrol paneli fonksiyonlarının Bina Otomasyon Sistemine bağlanabilmesi için gerekli

altyapıya sahip olmalıdır.

107

Tüplerin herhangi bir darbe, sarsıntı vs. gibi durumlarda düşüp sisteme zarar vermemesi için tüp sabitleyiciler ile

sabitlenmeleri gerekmektedir. Tüp sabitleyiciler üzerinde her bir tüpü ayrı ayrı sabitleyecek zincir bağlantıları olmalıdır.

Tüpler ile manifoldlar arasındaki esnek bağlantılar Yüksek basınca dayanıklı dikişsiz bakır borudan yapılmış olmalıdır. Tüp

ve manifold vidalı bağlantıları pirinç malzemeden yapılmış olmalıdır. Vidalı bağlantılar ile bakır boru kaynaklı birleştirmeleri gümüş

alaşımlı kaynak ile olmalıdır. Esnek bağlantıların her biri ayrı ayrı ambalajlanmış olmalı ve ambalajlar montaj sırasında açılmalıdır.

Merkezi Azotprotoksit santrali için EN 13348 standardına uygun bakır borular kullanılmalıdır. Kullanılan medikal bakır

boruların tesisatı TS EN ISO 7396–1 standardında belirtilen kurallara göre gerçekleştirilmelidir. Medikal bakır borunun sarkma veya

şekil bozukluğunu engellemek için TS EN ISO 7396–1 standardında verilen mesafelerde boru destekleri kullanılmadır.

Merkezi Azotprotoksit Santralı CE belgeli olmalıdır. İmalatçı ve yapımcı firmalar ISO 9001:2000 belgeli olacaktır.

M10–09 Medikal Vakum Santrali Teknik Şartnamesi:

Vakum santralı Hastanenin tüketim kapasitesine göre dizayn edilmiş, merkezi istasyonu oluşturan temel elemanları ve

bunlara ilişkin teknik özellikleri aşağıda belirtildiği gibi olmalıdır; merkezi istasyonu oluşturan temel elemanlar en az aşağıdaki

ünitelerden teşkil edilmelidir.

Vakum pompaları

Bakteri Filtre grubu

Vakum Tankı

Dijital Göstergeli Elektrik Kontrol paneli

Vakumstat Manometre ve diğer bağlantı parçaları olmalıdır. Vakum pompaları çizim ve hesaplamalar sonucu bulunacak gerekli

vakum debisi ile sistemde 580 mm/Hg vakum basıncını sağlayabilecek şekilde dizayn edilmiş olmalıdır.

Vakum pompa üreticisinin ISO 9001 ve CE belgesi olmalıdır. Vakum Pompa kapasiteleri keşifte ve projelerde belirtildiği gibi

olmalıdır.

Sisteme biri çalışmadığı durumda, hastanenin hesaplanan vakum ihtiyacını karşılayabilecek enaz 2 veya daha fazla vakum

pompası konulacaktır. Kullanılan Vakum Pompası sayısı keşifte ve projelerde belirtilmelidir.

Pompalar rotatif, döner kanatlı yağ halkalı veya yağsız tip pompalar olabilir. Dışarıdan besleme su ile çalışan su halkalı

pompalar kabul edilmeyecektir. Pompalar Elektrik motorlarına direk akuple olacaktır.

Çalışma Vakum Seviyesi -400 ile -580 mmHg arasında çalışması temin edilecektir. Hastane hattı ile Vakum Santralı

arasına bakteri filtre grubu konacaktır. Filtre grubu By-Pass devreli 2 filtreden oluşacak ve Filtreden %99.99 oranında verim alınması

temin edilecektir. Filtreler değiştirme ve bakım kolaylığı açısından birbirine konik rekorlarla bağlanmış olacaktır. Elektrik kontrol

panelinin çalışma şekli aşağıdaki çalışmayı yönlendirecek özellikte olmalıdır.

Elektrik Kontrol Paneli dijital göstergeli ve Sensör (transducer) kontrollü olmalıdır. Pompa çalışma ve kesme vakum

seviyeleri ön panel üzerinden her bir pompa için ayrı ayrı değerleri girilebilmeli ve max 4 pompaya kadar kontrol edilebilmelidir.

Pompaların eşit saatlerde çalışmasını temin edebilmek için hangi pompanın ilk başlayan olduğunu seçen ve değişme süresi gün

olarak ayarlanabilen alternatif çalıştırma sistemi olmalıdır.

108

Tesisattan vakum kullanıldıkça vakum azalmasını sensör (transducer) hissetmeli, dijital olarak göstermeli ve ayarlanan

değerlerde seçilmiş olan pompa otomatik olarak devreye girmeli, istenilen vakum seviyesini sağlamalı ve yine otomatik olarak

devreden çıkmalıdır.

Aşırı yük veya harcama durumlarında rezerv tankı boş iken ilk çalıştırma durumlarında vakum seviyesi düşük ise, ana

seçici şalter hangi konumda olursa olsun sistem tüm pompaları işletmeye alarak süratle gerekli vakum seviyesini sağlamalıdır. Bu

seviye belli bir değere ulaştığı anda, seçilmiş asıl pompa devrede kalarak yedek olanlar sırayla otomatik olarak devreden çıkmalıdır.

Böylelikle tek pompa maksimum vakum gereksinmesini sağladıktan daha sonra devre dışı kalmalıdır.

Panel üzerinde dijital vakum göstergesi ve Otomatik ve Manuel çalışma modunu seçebilecek düğme ile vakum değerlerini

girmeye yarayacak dokunmatik butonlar olmalıdır.

Ayrıca Pompaların devrede olduğunu veya durduğunu veya arıza durumlarını bildirir her bir pompa için ayrı ayrı ışıklı Alarm

göstergesi entegre bir şekilde olmalıdır.

Elektronik kumanda sisteminde bir arıza olduğunda sistem Manuel çalışma moduna alınabilmeli ve Manuel çalışma

modunda ayrı bir sensör (transduser) le yönledirilen röleli Vakum anahtarları vasıtası ile pompaların devreye girip çıkması kontrol

edilebilmelidir. Yukarıda sayılan bütün bu özellikler kontaktörler, termikler ve diğer elektrik devreleriyle otomatize edilmiş olmalıdır.

Vakum Tankı proje değerlerine uygun hesaplanmış 4 atm. Basınca dayanıklı olmalıdır.

Vakum Santraline en az 2 yıl bakım garantisi ve 10 yıl ücret mukabilinde parça sağlanabilirlik garantisi verilmelidir. Merkezi

Vakum santrali için EN 13348 standardına uygun bakır borular kullanılmalıdır. Kullanılan medikal bakır boruların tesisatı ve Vakum

Santralinin dizaynı TS EN ISO 7396–1 standardında belirtilen kurallara göre gerçekleştirilmelidir. Medikal bakır borunun sarkma

veya şekil bozukluğunu engellemek için TS EN ISO 7396–1 standardında verilen mesafelerde boru destekleri kullanılmadır.

Vakum Santralı CE Belgeli olmalı ve TS EN ISO 7396–1 standardına uygun yapılmalıdır.

M10-10 Medikal Hava Santralı Teknik Şartnamesi:

Hastane sistemine kuru, temiz ve yağsız hava vermek için gerekli ekipmanlar ile donatılmış santraldir. Santral

kompresörlerden birinin devre dışı kalma durumunda her biri hastane ihtiyacını karşılayacak özelliklerde en az iki kompresörden

oluşmuş olmalıdır. Boru Hattı ile kompresörler arasındaki bağlantılar kompresördeki titreşimi hastane hattına yansıtmamak için

esnek hortum bağlantılar ile yapılmış olmalıdır. Hortum bağlantıların uçları preslenmiş olmalı uçlarındaki bağlantı elamanlarının

basınç altında iken çıkması önlenmiş olmalıdır. Basınçlı hava santralında;

Basınçlı Hava kompresörleri

Hava Kurutucu (Kimyasal Tip, Rejenerasyon sistemli, Isı gerektirmeyen )

Filtreleme Grubu

Dijital Göstergeli Elektrik Kontrol Paneli

4 -7 Atm regülasyon grubu

Basınçlı Hava Tankı proje değerlerine uygun olarak hesaplanmış kapasitede Hava tankı olmalıdır.

Tanımlar:

Basınçlı Hava Kompresörleri yağ püskürtmeli hava kompresörleri olmalıdır. Kompresörler Kapasiteye göre Pistonlu veya

Vidalı Tip olarak seçilebilir. Sistem kapasite durumuna göre biri asıl biri yedek olmak üzere enaz 2 adet kompresörden oluşmalıdır.

109

Kompresör çalışma basıncı max. 10 Bar olmalıdır. Çalışma Basınç aralığı ise 8 bar ile 9,5 bar arasında ayarlanabilmelidir.

Kompresör IP/55 F sınıfı elektrik motoru ile direkt akuple çalışmalıdır. Kompresörler hava soğutmalı, Korozyona dayanıklı

paslanmaz valf plakaları, Aluminyum alaşımlı silindir ve silindir kafaları, Boşa alma valfi ve çekvalfleri vs. ile donatılmış olmalıdır.

Kompresörlerin ISO 9001 ve CE standart belgesi olmalıdır.

Basınçlı hava kurutucusu, proje değerlerinde akış kapasiteli kimyasal tip rejenerasyon sistemli hava kurutucusu olmalıdır.

Kurutucu iki gruptan oluşmalı ve biri çalışırken diğer gruptaki kimyasal malzemenin kurutulması sağlanmalıdır. Kurutucunun

çalışması sırasında hangi gurup kurutucunun çalıştığı ışıklı göstergeler ile gözlemlenebilmelidir. Kurutucu üzerinde iki gurubun çıkış

havasının nem oranını ve sıcaklığını gösterecek cihazlar bulundurulmalıdır. Kurutucu üzerindeki gruplar arasındaki geçişler manuel

veya otomatik olarak yapılabilmelidir. Böylece kimyasal maddenin aşırı yıpranması engellenmelidir. Kurutucu üzerinde filtreler ve

çekvalfler olmalı hastane hattından santrale doğru geri gaz akışı önlenmelidir. Kurutucu paneli üzerinde pompaların devrede olup

olmadığını arıza durumunu ve hattaki basıncı gösteren sesli ve görsel panel bulundurulmalıdır.

Basınçlı Hava Santralı Dijital Göstergeli Kontrol Paneli ve Kurutucu Paneli ile Kurutucu kolonlar aynı bir Kontrol Ünitesi

üzerinde olmalıdır. Hava Kompresörleri max 4 Kompresöre kadar kontrol edebilen dijital göstergeli ve Sensör (Transducer) kontrollu

Gösterge Paneli ile kontrol edilmeli ve kompresörlerin çalışma ve durdurma basınç değerleri dijital olarak gösterilmeli ve bu değerler

programlanabilmelidir. Bu değerler Vidalı Kompresörlerde kompresör üzerinden Pistonlu Kompresörlerde ise Kontrol Panelinden

ayarlanabilmelidir. Kompresörlerin sırayla çalışmasını sağlayan ve her gün birinci kompresörün değişmesini sağlayan bir çalışma

programı olmalı ve bu program ihtiyaç çoğaldığı anlarda sıradaki kompresörün devreye girmesini sağlayacak özellikte olmalıdır.

Elektrik kontrol panelinin çalışma şekli aşağıdaki çalışmayı yönlendirecek özellikte olmalıdır. Elektrik Kontrol Paneli dijital

göstergeli ve transducer kontrollü olmalıdır. Kompresör çalışma ve kesme basınçları ön panel üzerinden her bir kompresör için ayrı

ayrı değerleri girilebilmeli ve max 4 kompresöre kadar kontrol edebilmelidir. Kompresörlerin eşit saatlerde çalışmasını temin

edebilmek için hangi kompresörün ilk başlayan olduğunu seçen ve değişme süresi gün olarak ayarlanabilen alternatif çalıştırma

sistemi olmalıdır.

Tesisattan basınçlı hava kullanıldıkça basınç azalmasını basınç sensörü (transducer) hissetmeli, dijital olarak göstermeli ve

ayarlanan değerlerde seçilmiş olan kompresör otomatik olarak devreye girmeli, istenilen basınçlı hava seviyesini sağlamalı ve yine

otomatik olarak devreden çıkmalıdır.

Aşırı yük veya harcamada durumlarında rezerv tankı boş iken ilk çalıştırma durumlarında hava basıncı aşırı miktarda az

ise, ana seçici şalter hangi konumda olursa olsun sistem bütün kompresörleri de işletmeye alarak süratle gerekli hava basınç

seviyesini sağlamalıdır. Tanktaki hava basıncı 0 değerde iken ilk başlangıç anında Sistemin aşırı yüklenmesini önlemek için

kompresörler kısa süreli gecikmelerle birbiri ardına devreye girecek şekilde tasarlanmalı iki veya daha fazla kompresör aynı anda

devreye girerek sistemden aşırı akım çekilmesine neden olmamalıdır. Tank Basınç seviyesi belli bir değere ulaştığı anda, seçilmiş

asıl kompresör devrede kalarak diğerleri otomatik olarak sırayla devreden çıkmalıdır. Böylelikle son kalan tek kompresör maksimum

hava basıncı gereksinmesini sağladıktan daha sonra devre dışı kalmalıdır. Panel üzerinde dijital basınç göstergesi ve Otomatik ve

Manuel çalışma modunu seçebilecek düğme ile basınç değerlerini girmeye yarayacak dukunmatik butonlar olmalıdır.

Duplex sistem Rejenerasyonlu ısı gerektirmeyen kurutucu her biri iki adet kolon ve bu kolonlar içinde bulunan özel

desikkant kurutma kimyasallarından oluşmalıdır. Kurutucu Kontrol Paneli tarafından kontrol edilmelidir. Kontrol Paneli üzerinde dijital

ekranda kurutucu çıkışındaki havanın kuruluk değerini gösteren çiğ noktası(Dew Point) göstergesi olmalı ve bu göstergede kurutucu

çıkış havasının -41 derece olduğu görülebilmelidir. Kurutucu kendi bünyesinde olan iki kolondan biri kurutma yaparken diğer kolon

rejenerasyon sistemi ile elde edilen hava vasıtası ile kendini kurutabilmelidir. Kurutucunun, kurutan ve rejenerasyondaki kolonları

otomatik olarak her 5 dk da bir değişmeli ve çiğ noktası(Dew Point) –26 -41 derece arasında muhafaza edilebilmelidir. Kurutucu

sistemi çiğ noktası(Dew Point) değeri -26 derecenin altına düştüğünde otomatik olarak çalışan kurutucu kapanıp diğer kurutucuya

geçmeli ve aynı anda kontrol paneli üzerinde kurutucu arıza ledi yanmalıdır.

110

Her bir Kompresörün çıkış hava sıcaklığını sürekli gözlemleyen ve çıkış hava ısısı 175 dereceyi aştığında kompresörü

otomatik devre dışı bırakacak Isı Sensörleri ile techiz edilmelidir. Kompresör çıkış havası 175 dereceyi geçtiğinde sistem

Kompresörü otomatik olarak devre dışı bırakmalı ve aynı zamanda Kontrol Paneli üzerinde Kompresör arıza Ledi yanmalıdır.

Ayrıca Kompresörlerin devrede olduğunu veya durduğunu veya arıza durumlarını bildirir her bir kompresör için ayrı ayrı

ışıklı Alarm göstergesi entegre bir şekilde olmalıdır.

Elektronik kumanda sisteminde bir arıza olduğunda sistem Manuel çalışma moduna alınabilmeli ve Manuel çalışma

modunda Basınç Presostatları vasıtası ile Kompresörlerin devreye girip çıkması kontrol edilebilmelidir.

Panel üzerinde bakım kapağına bağlı olarak ana giriş şalteri ve acil durumlarda sistemi kapatmak için acil STOP butonu

bulunmalıdır..

Yukarıda sayılan bütün bu özellikler kontaktörler, termikler ve diğer elektrik devreleriyle otomatize edilmiş olmalıdır.

Sıcaklığın düşmesi sonucu hava içinde yoğuşan nemin tahliyesi kondens boşaltıcı tarafından sağlanmalıdır.

Hastane hattına santralden hava verilmeden önce, filtreler gurubu aracılığı ile solunabilir konuma getirildikten sonra

verilmelidir. Filtre grubu üç filtreden oluşmalı ilk filtre kurutucu ile kompresör arasına bağlanmalıdır. Bu filtre 1 mikrona kadar olan

partikülleri ve 0,5 ppm’e kadar olan yağ zerreciklerini tutabilecek özellikte olmalıdır. Diğer iki filtre birbirlerine direkt bağlanmalı ancak

vana grupları ile By-Pass devreli olarak çalıştırılmalıdır. Bu filtrelerin arızalanması veya bakımı sırasında hastaneye giden gaz

akışının kesilmesi önlenmiş olmalıdır. Bu filtrelerden birincisi 0.01 mikrona kadar olan partikülleri ve 0.01ppm’e kadar olan yağ

zerreciklerini tutabilmeli diğeri ise 0.003 ppm değerine kadar partikülleri ve yağ zerreciklerini tutabilecek aktif karbon filtre olmalıdır.

Sisteme verilen hava ISO 8573 Class 1.2.1 özelliğinde olmalıdır. Havanın Solunabilir kalitede olduğunu ve CO, CO2, Su

Buharı ve Yağ parçacığı tüpleri ile yapılmış testlerin sonucunu gösterir test sertifikası ile kanıtlanmalıdır. Test sertifikası Santral ile

birlikte verilmelidir. İstenildiğinde idare aynı testleri devreye alma esnasında yapılmasını isteyebilir.

Filtreler değiştirme ve bakım kolaylığı açısından birbirine konik rekorlarla bağlanmalıdır.

Kendi üzerindeki elektrik kontaklı manometreden kumanda alarak basınçlı hava görsel ve duysal alarmına ikaz sinyali

göndermelidir.

Hava Tankı hesaplamalar sonucu bulunacak hacimsel kapasiteye uygun 20 bar basınca dayanıklı olmalıdır. Hava tankı

kapasitesi normal koşullarda net santral kapasitesinin 1 dk akış değerinin % 50 si kadar olmalıdır.

Hava Santraline en az 2 yıl bakım garantisi ve 10 yıl ücret mukabilinde parça sağlanabilirlik garantisi verilmelidir.

Hava santrali için EN 13348 standardına uygun bakır borular kullanılmalıdır. Kullanılan medikal bakır boruların tesisatı ve

Vakum Santralinin dizaynı TS EN ISO 7396–1 standardında belirtilen kurallara göre gerçekleştirilmelidir. Medikal bakır borunun

sarkma veya şekil bozukluğunu engellemek için TS EN ISO 7396–1 standardında verilen mesafelerde boru destekleri kullanılmadır.

Hava Santralı CE Belgeli olmalı ve TS EN ISO 7396–1 standardına uygun yapılmalıdır.

M10-11 Anestetik Gaz Tahliye Sistemi Teknik Şartnamesi:

Anestetik Gaz Tahliye Sistemleri, TS EN ISO 7396–2: Anestetik Gaz Toplama Atık Sistemleri standartlarında belirtilen

gerekliliklere göre tesis edilmiş olmalıdır. Anestetik gaz tahliye sistemlerinde kaynak olarak uç birimlerinden pompa yardımıyla

merkez santralde toplanan atık gazların uygun bir ortama egzoz ile tahliye edilmesi şeklinde uygulanır. Anestetik Gaz Tahliye

Sistemleri, oluşturan temel elemanlar en az aşağıdaki ünitelerden teşkil edilmelidir.

111

Vakum pompaları

Elektrik Kontrol paneli

Akış Regülâtörü ve diğer bağlantı parçaları olmalıdır.

Pompalar çok kademeli, yan kanallı ve hava soğutmalı tip pompalar olabilir. Pompaların çalışma esnasında hava emişleri

sürekli sabit debiyle değil, düzenli ve fasılalı debiyle olmalıdır. Pompalar gürültü kirliliğinin oluşmasını engellemek için ses

emicilerinin olması gerekir. Pompalar Elektrik motorlarına direk akuple olacaktır.

Anestetik gaz tahliye pompa üreticisinin ISO 9001 ve CE belgesi olmalıdır. Vakum Pompa kapasiteleri keşifte ve projelerde

belirtildiği gibi olmalıdır.

Anestetik gaz tahliye sistemi için gereklilikler ve olması gerekli asgari bileşenler, TS EN ISO 7396–2 standardında

belirtildiği şekli ile bulundurulmalıdır. Ancak asgari bileşenler proje özelliğine ve talebe göre tekrar belirlenebilir.

Anestetik gaz tahliye sistemi için EN 13348 standardına uygun bakır borular kullanılmalıdır. Kullanılan bakır boruların tesisi

TS EN ISO 7396–2 standardında belirtilen kurallara göre gerçekleştirilmelidir. Ayrıca bakır boru sistemleri sarkma veya şekil

bozukluğunu engellemek için TS EN ISO 7396–2 standardında verilen mesafelerde boru destekleri kullanılmadır.

Boru sistemleri, fiziksel hasara karşı korunmalıdır

Anestetik gaz tahliye sistemlerinde, dişli bağlantılar ve plastik malzemelerin kullanıldığı yerler dışında tüm boru sistemi

bağlantıları kaynak yapılmalıdır.

Anestetik gaz tahliye sistemlerinde kullanılacak uç birimler (prizler) CE belgeli ve TS EN 737–4 standardına göre belgeli

olmalıdır.

M10-12 Acil Destek Manifoldları Tekik Şartnamesi:

Acil Destek Manifold sistemleri, Oksijen, Azot Protoksit, %50 Oksijen - %50 Azot protoksit karışımı, 400kpa Medikal Hava,

700kpa Cerrahi Hava, Azot, Karbondioksit, %95 Medikal Hava-%5 Karbondioksit karışımı gazlarının herhangi birinin borulu dağıtım

sistemine beslenmesi için kullanılmaya uygun olmalıdır.

Acil Destek Manifoldları yerde sabit durabilen veya duvara monteli Manuel kontrol paneli olmalıdır. Kontrol Paneli içinde

Yüksek Basınç ve İkinci basınç Regülâtörlerinin olduğu Gaz Kontrol Bölümü olmalıdır. Panele sağ ve sol grup olmak üzere iki tüp

girişi olmalıdır. Sağ veya sol gruptan herhangi birindeki basıncın 7atm altında bir basınca düşmesi halinde elle müdahaleyle gruplar

arasında geçiş yapabilmelidir. Her iki grup ayrı ayrı yüksek basınç regülâtörüne bağlı olmalı regülatörler 120m 3/h akış kapasitesine

sahip olmalıdır. Regülatörde kullanılan malzemeler yüksek basınca dayanıklı olmalı, krom kaplanmış pirinç veya paslanmaz çelik

malzemeden yapılmış olmalıdır. Regülatörler birbirleri ile bağımsız çalışmalı ve regülatörlerden birinin arızalanması veya bakımı

sırasında hastaneye giden gazın kesilmemesine olanak sağlayacak şekilde dizayn edilmiş olmalıdır. Kontrol panelinde yüksek

basınç regülatörleri aracılığı ile düşürülen basıncın bir arıza durumunda yükselip tesisata zarar vermemesi için otomatik emniyet

vanaları konulmalıdır. Bu vanalar riskli gaz basıncına ayarlanmalı yükselme durumunda fazla gazı tahliye etmelidir. Yüksek Basınç

Regülâtörlerinden sonra 2 adet birbirine yedekli Gaz Basıncını Hat basıncına düşürecek 2 adet ikinci Basınç düşürücü olmalıdır.

Hastaneye verilecek Hat Basıncı sabit ve 4 Bar olarak ayarlanmalıdır

Tüpler bir tüp bağlantı rampası ile gruplandırılarak panele bağlanmalıdır. Bu tüp rampalarına bağlanacak her bir tüp için

ayrı bir bağlantı olmalıdır. Bağlantılar çekvalf sistemli olmalı ve tüplere doğru gaz akışının önlenmiş olması gerekmektedir.

Bağlantılar yüksek basınca dayanıklı pirinç malzemeden sıcak dövme yapılmış olmalıdır. Manifoldlar arasındaki bağlantılar bakır

112

boru aracılığı ile yapılmalıdır. Bakır borular Medikal Tip dikişsiz yüksek basınç boruları olmalıdır. Kaynaklı birleştirmeler gümüş

alaşımlı kaynak telleri ile yapılmış olmalıdır.

Tüplerin herhangi bir darbe, sarsıntı vs. gibi durumlarda düşüp sisteme zarar vermemesi için tüp sabitleyiciler ile

sabitlenmeleri gerekmektedir. Tüp sabitleyiciler üzerinde her bir tüpü ayrı ayrı sabitleyecek zincir bağlantıları olmalıdır.

Tüpler ile manifoldlar arasındaki esnek bağlantılar Yüksek basınca dayanıklı dikişsiz bakır borudan yapılmış olmalıdır. Tüp

ve manifold vidalı bağlantıları pirinç malzemeden yapılmış olmalıdır. Vidalı bağlantılar ile bakır boru kaynaklı birleştirmeleri gümüş

alaşımlı kaynak ile olmalıdır. Esnek bağlantıların her biri ayrı ayrı ambalajlanmış olmalı ve ambalajlar montaj sırasında açılmalıdır.

Acil Destek Manifoldu için EN 13348 standardına uygun bakır borular kullanılmalıdır. Kullanılan medikal bakır boruların

tesisatı TS EN ISO 7396–1 standardında belirtilen kurallara göre gerçekleştirilmelidir. Medikal bakır borunun sarkma veya şekil

bozukluğunu engellemek için TS EN ISO 7396–1 standardında verilen mesafelerde boru destekleri kullanılmadır.

Acil Destek Manifoldu CE belgeli olmalıdır. İmalatçı ve yapımcı firmalar ISO 9001:2000 belgeli olacaktır.

M10-13 Medikal Tip Bakır Boru Tesisatı Şartnamesi:

Medikal Gaz ve Vakum tesisatında, Dikişsiz Bakır Borular ve fittings malzemeleri kullanılacaktır. Tesisatta kullanılacak

dikişsiz bakır borular, TS EN 13448 standardına uygun metrik dış çap ölçülerinde imal edilmiş bakır borular kullanılacaktır.

Dikişsiz yarı sert tavlanmış ve düz boru olmalıdır.

Bakır Elektrolitik olmalı ve Arsenik ihtiva etmemelidir.

Bakır boruların içi toz, yağ ve pislikten arındırılarak uygun temizleyicilerle yıkanmış olmalıdır. Bakır borular üzerinde ilgili

standardı, üretici firma adı ve medikal gaz kullanımına uygunluğu kalıcı bir şekilde yazılı olmalıdır.

Bakır borular uçları kapatılarak şantiyeye naylon ambalajlı olarak indirilmelidir.

Bakır boru montajında kullanılacak kelepçeler plastik, demir veya demir alaşımlı olmamalıdır. Pirinç veya bakırdan mamul

kelepçeler kullanılmalıdır.

Tesisatta fittings kullanılmalı,kaynak yerleri bakır, bakıra kaynaklarda gümüş kaynak teli ile yapılmalıdır.

Bakır-Pirinç kaynakları %40 gümüş alaşımlı kaynak telleri ile yapılmalı ve temizlenmelidir.

Kaynak esnasında bakır boru içerisinden bir asal gaz geçirilerek boru içerisinin temizliği sağlanmalı ve kararması

önlenmelidir.

Tesisatta kullanılan Bakır borular, ‘’ EN ISO 7396–1: Sıkıştırılmış tıbbi gazlar ve vakum için boru sistemleri ve EN ISO

7396–2: Anestetik gaz toplama atık sistemleri ‘’ standartlarında belirtilen renk kodlarına göre hangi gaza ait olduğunu ve gazın akış

yönünü gösteren etiketlerle işaretlendirilmelidir

1) ISO 32’ye göre

2) SS 01 91 02’de sarı renge örnek olarak NCS 0060Y verilmiştir.

3) Hava ve vakum kelimeleri ülke dillerine göre kullanılabilir.Gömülü borular yeterli şekilde don, korozyon ve fiziksel hasara karşı

korunmalıdır. Gömülü borunun bir yol, otopark veya yüzeysel yüke maruz diğer bir alanın altından geçmesi durumunda kanallar

kullanılmalıdır. Medikal gaz boruları aynı şekilde yerleştirildikleri ve yeterli doğal veya mekanik havalandırma olduğu takdirde gaz

113

yakıt boruları, elektrik hatları veya buhar boruları ile birlikte aynı tünel veya kanalda bulunabilir. Medikal gaz boruları yağ ile temasın

mümkün olduğu bir kanal içine yerleştirilmemelidir.

Yanıcı kısımlardaki medikal gaz boruları fiziksel hasara karşı metalik boru veya kanal içinden geçirilerek korunacaktır. Gizli

kısımlara monte edilmiş boruların çıkışı için delikler orijinal yanınkine eş veya daha yüksek değerde yangına dirençli malzeme ile

doldurulmalıdır. Yukarı çıkan tıbbi gaz hatları fiziksel hasara, aşırı sıcak veya korozyonun etkilerine karşı korundukları veya yağ ile

temasları engellendiği takdirde boru şaftları içinden geçirilebilir. Yukarı çıkan tıbbi gaz hatları asansör boşlukları içinden geçirilemez

Boru hatlarındaki basınç düşmeleri hesaplanmalı sistem dizaynı Uluslararası Standartlara göre yapılmalıdır.(İngiliz HTM

2022, Avrupa Normu EN ISO 7396–1 ve Uluslararası Standard ISO 7396-1)

Bakır boru üzerine gaz cins ve nevilerine göre etiket kesinlikle yapıştırılmalıdır.

Bakır boru montajında kullanılacak pirinç kelepçe araları en çok aşağdaki ölçülerde olacaktır.

Anma dış çapı d (mm)Yatay Destek Aralığı (m)Dikey Destek Aralığı (m)12 mm1.0 m1.2 m15 mm1.2 m1.8 m22 mm1.8

m2.4 m28 mm1.8 m2.4 m35 mm2.4 m3.0 m42 mm2.4 m3.0 m54 mm2.7 m3.0 m76 mm3.0 m3.6 mTavan askı geçiş sistemlerinde tij

kullanılacak.Pirinç kelepçeler köşebent üzerine monteli olacak, askı tijleri ile tavana montaj edilecektir.

Tüm imalat ve montaj işlemleri ISO 7396-1:2007 ve EN 13348 veya HTM 2022 normlarına uygun olarak hazırlanmış test

prosedürleri ve test formlarına uygun olacak şekilde test edilerek yapılacaktır.

Yapılacak merkezi tıbbi gaz tesisatının testleri µTS EN ISO 7396-1§:2007’ye göre aşağıdaki şekilde yapılmalıdır.

Kaçak Testi: 2 saatten 24 saate kadar olan test süresince basınç kaybı saatte %0,025 den az olmalıdır.ideal gaz kanununa göre bu

varyasyonlar kontrol edilmelidir. Test basıncı medikal gaz boruları için 8 bardan az olmamalıdır.

Çapraz Testi: Borular arasında hiçbir çapraz bağlantı olmamalıdır.

Tesisatın Montajını yüklenecek firma Medikal Gaz Sistemleri konusunda uzman olmalı ve ISO 9001 belgesi sahibi

olmalıdır.Uzmanlık konusu belge kapsamında açıkça yazmalıdır.Ayrıca tesisatı yapacak teknisyenler Medikal Gaz Tesisatları

konusunda yeterliliklerini belirten Sertifika veya belge sahibi olmalıdır.

M10-14 Bölüm Kesme Vana Kutusu Teknik Şartnamesi:

Elektrostatik toz boyalı sacdan imal edilmiş, bir kutu içerisine monte edilmiş vanalardan oluşturulmalıdır. Vanalar küresel ve

tam geçişli olup ilk bakışta açık kapalı durumu belli olacak şekilde olmalıdır. Vanaların giriş ve çıkışlarında servis ve bakım

zamanlarında vana kapatıldığında ilgili bölgeye gaz verimesini sağlayacak çek valflerle techiz edilmiş NIST bağlantılı çıkış uçları

konulmalıdır ve NIST bağlantılar BS 5682 ye uyumlu gaza özel olmalıdır.

Vana kutularının ön kapağı camlı ve kilitli olup acil bir durumda cam kırılıp vanaya ulaşılabilmelidir.

Vanalar giriş ve çıkışlara tesisata bağlanabilmek için bakır boru rekorlara sahip olmalıdır.

Tıbbi gaz kullanımı için temizlenmiş ve paketlenmiş bir şekilde sahaya ulaştırılmalıdır.

Ürünler CE belgeli olmalıdır. İmalatçı ve yapımcı firmalar ISO 9001:2000 belgeli olacaktır.

M10-15 Alarm Panelleri Teknik Şartnamesi:

Kat izleme ve alarm panelleri normal koşulda medikal gaz sisteminde olan gaz akışını durumunu gösteren birimlerdir.

Alarm panelleri, merkezi ve bölgesel (kat) olarak farklılaştırılabilir.

114

Hastane Merkezi Gaz Sistemindeki basıncı 24 saat elektronik olarak Basınç sensörleri (transduser) aracılığı ile

gözlemlenecektir.

Alarm panelleri üzerinde basınç durumu normal – yüksek basınç ve alçak basınç alarm durumları şeklindeki ışıklı LED’lerle

gösterilecektir.

Alarm panelleri tesisatta normal çalışma basıncının veya vakum seviyesinin %20 yukarısına çıktığında veya altına

düştüğünde LED’ler ile ışıklı ve aynı zamanda sesli uyarı sinyalleri verecektir.

Alarm panelleri tamamen elektronik kontrollü olup her bir gaz için ayrı bir elektronik kart şeklinde tasarlanmış olmalıdır. Güç

besleme ayrı karttan sağlanmalıdır.

Alarm panelleri üzerinde test ve iptal butonları olmalı. İptal butonu alarm paneli sesini geçici süre kesecek şekilde

ayarlanmalıdır.

Sensörler tesisata direk ya da kılcal borularla bağlanmalı. Alarm sinyali Elektronik Kartlar üzerindeki Sensörler aracılığı ile

işlenmeli ve Gösterge Elektronik kartına ulaştırılmalıdır. Mekanik Basınç anahtarları(Presostatlar) ayar zorluğu yüzünden kabul

edilmeyecektir.

Besleme voltajı 220 V, 50 Hz. olmalıdır.

Alarm panelleri, Alarm Otomasyon yazılımı ile belirlenen bilgisayarlardan izlenebilmeli ve herhangi bir Alarm Panelinde

oluşan Alarm Durumu anında belirlenen bilgisayarlarda görünebilmeli ve istenildiği takdirde yetki şifreleri aracılığı ile Internet

üzerinden uzaktan erişim sağlanabilmelidir. Bu sayede Sorumlu teknisyen anında Alarm durumunu görebilmeli ve gerektiğinde

uzaktan müdahale edebilmelidir.

Alarm Panelleri CE Belgeli olmalıdır. İmalatçı ve yapımcı firmalar ISO 9001:2000 kalite belgeli olmalıdır.

M10-16 Oksijen Flowmetresi Teknik Şartnamesi:

Skala 0-15 lpm aralığında 1 lpm artışlı olacaktır. Skala Tüpü ve Koruma camı kırılmaz polikarbon malzemeden imal edilmiş

olmalıdır. Gövde Pirinç malzemeden mamül krom kaplı olmalıdır. Firma ismi ve gaz ismi kalıcı bir şekilde yazılmış olmalıdır.

Nemlendirme şişesi kırılmaz polikarbon malzemeden üretilmiş olacaktır. Nemlendirme şişesi otoklavda enaz 150 derecede steril

edilebilir olmalıdır.

Üzerine BS 5682:1992 standardına uyumlu direk bağlantılı abone fişi monteli olmalıdır. Ürün CE Belgeli olmalı ve belge

kapsamında yazmalıdır. İmalatçı ve yapımcı firmalar ISO 9001:2000 kalite belgeli olmalıdır.

M10-17 Vakum Regülatörü Teknik Şartnamesi

Endotracheal yani ayarlanan vakum seviyesinde kalabilme özelliğine sahip olmalıdır.

Manometreli ve regülâtörlü olmalıdır.

0-760 mmHg aralığında vakum’a regüle edilebilir olmalıdır.

Firma ismi ve gaz ismi kalıcı bir şekilde yazılmış olacaktır.

Gövde Pirinç malzemeden imal krom kaplı malzemeden olacaktır.

Üzerine BS 5682:1992 standardına uyumlu Abone fişi monteli olacaktır.

115

Ürün CE Belgeli olmalı ve belge kapsamında yazmalıdır.

İmalatçı ve yapımcı firmalar ISO 9001:2000 kalite belgeli olmalıdır.

M10-18 Abone Fişleri Teknik Şartnamesi:

Çabuk takıp çıkartabilme özelliğine sahip olmalıdır.

Tek el ile çıkartılabilir özelliğe sahip olmalıdır.

BS 5682:1992 Standardına uyumludur.

Krom Kaplı pirinç veya paslanmaz çelikten imal edilmiş olmalıdır.

İmalatçı ve yapımcı firmalar ISO 9001:2000 kalite belgeli olmalıdır.

M10-19 Vakum Kavanozu Teknik Şartnamesi:

Hijyenik malzemeden plastik enjeksiyon yolu ile imal edilmiş olmalıdır.

Duvar askı sacı ve sepeti paslanmaz çelik malzemeden imal edilmiş olmalıdır.

Otoklavda 120 oC ‘ye kadar steril edilebilmelidir.

Taşma vanalıdır. Dolduğu zaman otomatik olarak kapanacak şekilde olmalıdır.

2 lt. Kapasiteli olmalıdır.

İmalatçı ve yapımcı firmalar ISO 9001:2000 kalite belgeli olmalıdır.

M10-20 Hasta Yatakbaşı Ünitesi Teknik Şartnamesi

Hasta yatakbaşı Ünitesi Tıbbi Gaz Tesisatı ve Elektrik tesisatları birbirlerinde ayrı olarak çekilebileceği üç adet kapalı

bölmeden oluşan, ekstrüzyonla çekilmiş birinci kalite aluminyumdan imal edilen profillerden oluşmalıdır.

Üç ayrı kanala haiz ana gövde profili, duvara monte edilen aluminyum kızaklar üzerine çıtlama ile monte edilmeli ve bir alt

kapak, bir üst kapak, bir ön kapak aluminyum profilleri ile tamamlanmalı, ön kapak profili tıbbi gaz tesisatı için ayrılmış olan orta

bölmeler, alt ve üst kapak profilleri ise kuvvetli ve zayıf akım elektrik tesisatlanna ayrılmış olan alt ve üst bölmeleri kapatmalıdır.

Ancak ön kapak profilinde tıbbi gaz tesisatı ile beraber Elektrik, Telefon ve Hemşire Çağrı üniteleri de bulunuyorsa; Orta bölmede

monte edilen Gaz Prizleri ile Elektrik Prizleri iki ayrı tarafta ve birbirinden minimum 20 cm uzakta monte edilmeli ayrıca Elektrik ve

Gaz prizleri bölümlerini ayırmak için Alumiyumdan mekanik bir bariyer oluşturulmalıdır. Gaz Boruları ile Elektrik tesisatı ayrı ayrı ana

gövde üzerine fabrikaca açılmış pencereler vasıtası ile Hastabaşı ünitesine bağlantıları sağlanmalıdır.

Alt ve üst bölmelerde tesisat île birlikte aydınlatma elemanları yer almalı, alt ve üst kapakların bu armatürlere isabet eden

kısımları genel ekstrüzyonla çekilmiş şeffaf akrilik malzemeden imal edilmelidir.

Elektrik Prizleri mutlak surette metal kasalar içerisine ve bu kasa yardımı ile ana gövdeye monte edilmeli, kesinlikle

kapaklara herhangi bir Elektriksel armatür monte edilmemeli, ön veya alt kapak söküldüğünde hiçbir elektrik armatürü üzerinde

olmamalıdır.

Tüm sökülebilir kapaklar topraklama kablosu ile ana gövdedeki topraklamaya bağlanmalıdır.

116

Alüminyum profillerin tamamı doğal renkte eloksallı olarak çekilmeli ancak arzu edildiği takdirde elektrostatik sistemde RAL

kataloğundan seçilecek muhtelif renklerde elektrostatik toz boyayla boyanabilmesi mümkün olmalıdır.

Ünite kapakları kolay sökülüp takılabilen tipte olacaktır, kesinlikle gövdeye vida ile tutturulmayacaktır.

Elektrik Bağlantıları yanmaz kablodan olacak ve kablo terminalleri soket tipi geçmeli olacak, terminaller Düşük Voltaj(LV) ve Sinyal

ve Telefon(SELV) olmak üzere 2 adet olacak ve kablo soketleri kolay sökülebilir olacaktır.

Hasta Yatakbaşı Üniteleri tek kişilik 150-180 cm, iki kişilik 300-360 cm ve üç kişilik 450-540 cm boylarında olup her bir hasta için

üzerinde aşağıdaki servisler olacaktır.

1 ad Oksijen Prizi

1 ad Vakum Prizi

2 ad Topraklı Elektrik Prizi

1 ad RJ11 Telefon Soketi

1 ad 1X18 W Alt Okuma Lambası

1 ad 1x36 W Üst Aydınlatma Lambası

1 ad Hemşire Çağrı Butonu (ilgili projede ise)

1 ad Çok fonksiyonlu El Seti(ilgili projede ise) (Fonksiyonlar Hemşire Çağrı Sistemi Teknik Şartnamesinde açıklandığı gibidir)

Üniteler CE Belgeli olmalıdır. İmalatçı ve yapımcı firmalar ISO 9001:2000 kalite belgeli olmalıdır.

Hasta Yatakbaşı gövde ve kapakları, TS EN ISO 11197 standardında belirtilen özellikleri karşılayacak uygun

malzemelerden üretilmelidir.

M10-21 Duvar Monteli Yatay Yoğun Bakım Ünitesi ŞArtnamesi

Yatay Tip Yoğun Bakım Ünitesi iki adet minimum 120x55 mm kesitinde Aluminyum kanaldan oluşmalı bu kanallarda üstteki

Elektrik Servislerini alttaki ise Tıbbi Gaz Prizlerini bulundurmalıdır.

Yatay Tip Yoğun Bakım Ünitesi ana gövde trunkları birbirlerine bağlı olmalı ve alt ve üst kısmında eloksallı Aluminyum

malzemeden imal edilmiş cihaz askı rayları sabit bir şekilde monte edilmiş olmalıdır.

Tıbbi gaz prizleri tesisata kaynakla bağlanmalı ve ünitenin sağ veya sol tarafından üniteden çıkmalıdır.

İki adet Alüminyum kanaldan üst tarafta olan Elektrik servislerini bulundurmalı, alt kanal ise Tıbbi Gaz Prizleri için ayrılmış

olmalıdır.

Elektrik Prizleri mutlak surette metal kasalar içerisine ve bu kasa yardımı ile ana gövdeye monte edilmeli, kesinlikle

kapaklara herhangi bir Elektriksel armatür monte edilmemeli, ön veya alt kapak söküldüğünde hiçbir elektrik armatürü üzerinde

olmamalıdır.

Tüm sökülebilir kapaklar topraklama kablosu ile ana gövdedeki topraklamaya bağlanmalıdır.

Alüminyum profillerin tamamı doğal renkte eloksallı olarak çekilmeli ancak arzu edildiği takdirde elektrostatik sistemde RAL

kataloğundan seçilecek muhtelif renklerde elektrostatik toz boyayla boyanabilmesi mümkün olmalıdır.

117

Ünite kapakları kolay sökülüp takılabilen tipte olacaktır, kesinlikle gövdeye vida ile tutturulmayacaktır.

Elektrik Bağlantıları yanmaz kablodan olacak ve kablo terminalleri soket tipi geçmeli olacak, terminaller Düşük Voltaj(LV) ve

Sinyal ve Telefon(SELV) olmak üzere 2 adet olacak ve kablo soketleri kolay sökülebilir olacaktır.

Yoğun Bakım Tip Yatakbaşı üniteleri CE ve TS EN 737-1 standardına gore belgeli olacaktır.

Yoğun Bakım Tip Yatakbaşı gövde ve kapakları, TS EN ISO 11197 standardında belirtilen özellikleri karşılayacak uygun

malzemelerden üretilmelidir.

M10-22 Dik Yoğun Bakım Ünitesi Şartnamesi

Dik Yoğun Bakım Ünitesi Tavandan Yere Hasta yatağı sağ veya sol tarafına monte edilebilen. İç iskeleti elektrostatik boyalı

sac profilden olup dış kısmı tamamen Aluminyum plaka veya profiller ile kaplı olmalıdır. Ünite kesiti 17x50 cm yüksekliği ise 270 cm

olmalıdır.

Dik Yoğun Bakım Ünitesi ön ve arka bölümler düz elektrostatik boyalı 2 mm lik Aluminyum levhalar ile kaplı olmalı yanlar

ise yine elektrostatik toz boyalı Aluminyum yuvarlak kesitli profillerden oluşmalıdır. Ön kapak açılabilir 2 parça ve arka kapakta

açılabilir 3 parça şeklide olacak ana şasiye vidalar ile tutturulacaktır.

Tıbbi gaz prizleri tesisata Ünitenin ön tarafında ve 2 şer adet olarak metal kasası ile bağlanmalı ve Tıbbi Gaz Prizlerinin

tesisata bağlantısı NIST Konnektörlü Hortumlar aracılığı ile kaynaksız olmalıdır.

Tıbbi Gaz Prizlerinin tesisata bağlanması için her ünite üzerinde 3 gazlı Vana Kutusu bulunmalı ve Ünitenin tavana yakın

bölümünde üst tarafta ve arkatarafta olmalı ve camlı ve kilitli kapağı olmalıdır.

Ünite üzerinde 12 adedi sağ ve sol yan taraflarda 4 adedi ise ön tarafta olmak üzere tamamı UPS ten beslenen Topraklı

Elektrik Prizi olmalıdır.

Tüm Elektrik Tesisatı Ünitenin arkasında ve tavana yakın bölümde Vana kutusu yanında Elektrik Dağıtım Kutusu olmalı ve

tüm Elektrik dağılımı buradaki Otomatik Sigortalar aracılığı ile yapılmalıdır.

Ön kapak üzerinde üst tarafta bir adet Monitör Sehpası bulunacaktır. Monitör Sehpası tamamı Alüminyum Profillerden imal

edilmiş olacak ve ünite üzerinde aşağı yukarı ayarlanabilir olacaktır. Ünite alt tarafında 5W sarfiyatlı gece lambası olacaktır. Ünite

üzerinde üst tarafta Monitör bağlantısı için bir adet RJ45 Data soketi konulmalı ayrıca bir adette RJ11 Tel Soketi sağlanmalıdır.

Ünite üzerinde üst tarafta oda sıcaklığı ve nemini gösteren bir higrometre ile dijital saat bulunmalıdır. Ünite üzerinde bir

adet akrobat lamba ve bunun tutturulacağı ayak bulunmalıdır.

Ünite Alüminyum levha ve profilleri tamamı doğal renkte eloksallı olarak çekilmeli ancak arzu edildiği takdirde elektrostatik

sistemde RAL kataloğundan seçilecek muhtelif renklerde elektrostatik toz boyayla boyanabilmesi mümkün olmalıdır. Dik Yoğun

Bakım Tip Yatakbaşı üniteleri CE ve TS EN 737-1 standardına gore belgeli olacaktır.

Dik Yoğun Bakım Tip Yatakbaşı gövde ve kapakları, TS EN ISO 11197 standardında belirtilen özellikleri karşılayacak

uygun malzemelerden üretilmelidir

M10-23 Ameliyathane Salonları İçin Pendant Teknik Şartnamesi:

ANESTEZİ PENDANTI:

118

Anestezi pendantı olarak isimlendirdiğimiz hareketli pendant kol aşağıdaki özelliklerde olmalıdır. Hareketli pendant kolu

elektrikli motorla aşağı yukarı 600 mm hereket ettirilmeli ve istenildiği noktada park ettirilebilmelidir. Hareketli pendant kolu 120 kg.

Ağırlık taşıyabilecek kapasitede olmalıdır. Hareketli pendant kolu kendi ekseni etrafında 340°dönebilmelidir.

Hareketli Pendant Kol tavana kare çelik flanş ile ve her gaz için ayrı ayrı tanımlanmış NIST bağlantı sistemi ile

bağlanabilecek adaptörler ile bakır boru asma tavan üzerinde sonlandırılmış olmalıdır.

Bakır Borular ile getirilen Tıbbi Gazlar ve Vakum Sistemleri, Tıbbi gaz Prizlerine AntiStatik,EN 739:1998 normuna uygun

üretilmiş, ilgili gazın adı kalıcı şekilde yazılmış, uçları NIST bağlantılı preslenmiş Oksijen ve Tıbbi Gaz Servisleri için özel hortumlar

ile bağlanmalıdır.

-Hareketli Pendant Kolu tavan bağlantısı asma tavan üzerinde RAL 9002 rengine boyalı bir kapakla kapatılacaktır.

Anestezi pendantı, çift tablalı konsolu bulunmalıdır. Konsol 650 mm yüksekliğinde ve üzerinde 500x470x25 mm lik 2 adet

tablası ve kenarında 30x10 mm lik paslanmaz çelikten askı rayları olmalıdır. Konsol yan dikme profilleri yuvarlak radyuslu olmalı ve

üzerinde cihaz bağlama için kanallar olmalıdır. Konsol üzerinde aşağıdaki servisler bulunmalıdır.

2 ad. Oksijen prizi,

1 ad. Azotprotoksit prizi,

1 ad. Medikal hava 4 bar prizi, BS

2 ad. Medikal Vakum prizi,

1 ad. Anestezi Gazı atık prizi,

2 adet Elektrik Modül kutusu üzerinde herbirinde 4 adet olmak üzere

toplam 8 ad Topraklı elektrik prizi, Elektrik Modül Kutuları Plastikten enjeksiyon metodu ile imal edilmiş ve üzeri boyalı olmalıdır.

1 ad AGSS pompa çalıştırma anahtarı

Yanlarda 2 adet cihaz askı rayı

3. Ameliyathane Pendantı tamamı RAL 9002 Elektrostatik Toz boyalı olacaktır.

4.Kullanılacak tüm medikal gaz ve Agss prizleri CE belgeli olmalı, ayrıca medikal gaz prizleri TS EN 737–1 standardına göre ve

AGSS prizleri ise TS EN 737–4 standardına göre belgeli olmalıdır.

CERRAHİ PENDANT:

Cerrahi pendant olarak isimlendirdiğimiz hareketli pendant kol aşağıdaki özelliklerde olmalıdır. Hareketli pendant kolu

elektrikli motorla aşağı yukarı 600 mm hereket ettirilmeli ve istenildiği noktada park ettirilebilmelidir. Hareketli pendant kolu 120 kg.

Ağırlık taşıyabilecek kapasitede olmalıdır. Hareketli pendant kolu kendi ekseni etrafında 340°dönebilmelidir.

Hareketli Pendant Kol tavana kare çelik flanş ile ve her gaz için ayrı ayrı tanımlanmış NIST bağlantı sistemi ile

bağlanabilecek adaptörler ile bakır boru asma tavan üzerinde sonlandırılmış olmalıdır.

Bakır Borular ile getirilen Tıbbi Gazlar ve Vakum Sistemleri, Tıbbi gaz Prizlerine AntiStatik, EN 739:1998 normuna uygun

üretilmiş, ilgili gazın adı kalıcı şekilde yazılmış, uçları NIST bağlantılı preslenmiş Oksijen ve Tıbbi Gaz Servisleri için özel hortumlar

ile bağlanmalıdır.

119

Hareketli Pendant Kolu tavan bağlantısı asma tavan üzerinde RAL 9002 rengine boyalı bir kapakla kapatılacaktır.

Cerrahi pendantı, çift tablalı konsolu bulunmalıdır. Konsol 650 mm yüksekliğinde ve üzerinde 500x470x25 mm lik 2 adet

tablası ve kenarında 30x10 mm lik paslanmaz çelikten askı rayları olmalıdır. Konsol yan dikme profilleri yuvarlak radyuslu olmalı ve

üzerinde cihaz bağlama için kanallar olmalıdır

Konsol üzerinde aşağıdaki servisler bulunmalıdır.

2 ad. Oksijen prizi,

1 ad. Azotprotoksit prizi,

1 ad. Medikal hava 4 bar prizi, BS

2 ad. Medikal Vakum prizi,

1 ad. . Medikal hava 7 bar prizi, BS

2 adet Elektrik Modül kutusu üzerinde herbirinde 4 adet olmak üzere

toplam 8 ad Topraklı elektrik prizi, Elektrik Modül Kutuları Plastikten enjeksiyon metodu ile imal edilmiş ve üzeri boyalı olmalıdır.

Yanlarda 2 adet cihaz askı rayı

3.Ameliyathane Pendantı tamamı RAL 9002 Elektrostatik Toz boyalı olacaktır.

4.Kullanılacak tüm medikal gaz ve Agss prizleri CE belgeli olmalı, ayrıca medikal gaz prizleri TS EN 737–1 standardına göre ve

AGSS prizleri ise TS EN 737–4 standardına göre belgeli olmalıdır.

M10-24 Medikal Gaz Gaz Prizleri Teknik Şartnamesi:

Medikal Gaz Prizleri 2 bölümden oluşmalıdır. Birinci bölüm bakım amacı ile sökülse dahi ikinci bölümden gaz kaçağı

olmamalıdır.

Prizler çekvalf sistemine sahip olmalıdır.

Prizler gaza özel olmalıdır. Başka gaza ait abone fişi ile çalışmamalıdır. Gaz Prizler BS5682 bağlantı Standardında ve

EN737-1 kalite standardında olmalıdır.

Gaz prizlerinin duvar veya ünitelere monte edilecek parçaları spesifik olacak şekilde indekslenmiş olacaktır, prizlerin

özelliklerini belirtecek yazı ve renkler BS 5682:1992 standardında belirtilen renklerde olmalıdır.

Medikal gaz prizlerinin kapak ve vidaları hariç diğer kısımları pirinç malzemeden indexleme pimleri paslanmaz çelik

malzemeden oluşmalıdır.

Medikal gaz prizlerinin gövde kapağı yanmaya ve kırılmaya karşı plastik veya eloksallı alüminyum malzemeden imal

edilmiş olmalıdır.

-Priz takmak için gerekli kuvvet maksimum 100 N

-Priz sökmek için gerekli kuvvet maksimum 110 N, mininmum 20 N

120

Gazın geçişine müsaade edecek olan sübap prensibiyle çalışan parça en kolay arızalanan parça olacağı için parça

herhangi bir alet gerektirmeden kolayca değiştirilebilmelidir. İkinci montaj parçası çıkarıldıktan sonra birinci montaj parçası gaz

kaçağını önlemeli ve %100 sızdırmazlık sağlamalıdır. Ürün TS EN 737-1 Standardına uygun ve CE Belgeli olmalıdır. İmalatçı ve

yapımcı firmalar ISO 9001:2000 kalite belgeli olmalıdır.

M10-25 Merkezi Gaz Santrallerinin Kurulduğu Yerler İçin Genel Özellikler:

1. Gaz santrallerinin bulunduğu odalar veya bölgelerde, atılmak için bekleyen, santrallerden ayrılmış boş tüpler hariç, borular

vasıtasıyla dağıtılacak gazları içeren teçhizat dışında bir şey bulunmamalıdır. Boş silindirler için ayrı bir depo sahası

sağlanmalıdır.

2. Sadece görevli kişilerin tesise girmesine ve tesiste çalışmasına izin verilmelidir.

3. Bu bölgelerde yanabilir gazlar veya sıvılarla herhangi bir işlem yapılmamalıdır.

4. Gaz santrallerinin bulunduğu odalar veya bölgelerin herhangi bir yerindeki havanın temas edeceği hiçbir ısıtıcının sıcaklığı

225 derece Celcius’dan fazla olmamalıdır. Bunun dışında bu bölgelerin ısıtılmasında herhangi bir sakınca yoktur.

5. Bu oda ve bölgelerdeki tüm elektrik bağlantıları, fiziki hasar riskini en aza indirmek için mutlaka sabit pozisyonlara

yerleştirilmelidirler.

6. Bu mahallerde yangın söndürme cihazları bulundurulmalıdır.

7. Bu mahaller, açık havayla iyi havalandırılmalıdır; bu havalandırma kanalları başka binaların havalandırma kanallarına

bağlanmamalıdır.

8. Tüplerin kullanılmasını veya (varsa) tankların doldurulması için kullanılacak kapılar veya kapaklar kilitlenebilir olmalıdır. Her

zaman tıkanıklıklardan korunmuş bir acil çıkış bulunmalıdır. Bütün kapılar, her zaman, anahtarsız olarak içeriden

açılabilmelidir. Bütün kapılar dışarıya doğru açılmalıdır.

9. Bu mahaller (içerdeki veya dışarıdaki) aşağıdaki özeliklere uymalıdır.

a. Kapalı alanlar ocak, yakma odaları veya kazan dairesi gibi sıcaklık kaynaklarının yakınında ise, yapı, tüplerin

sıcaklığının 50°C'u aşmasına engel olmalıdır.

b. 3 m den daha yakında açık elektrik ileticileri veya transformatörler olmamalıdır.

c. Petrol depolama tanklarına komşu olmamalıdır.

d. Yerel bina kodlarına uygun olmalıdırlar.

e. Zeminleri beton olmalıdır.

f. Her kapı veya kapakların her iki tarafından da bir uyarı açık şekilde görülmelidir, Örneğin;

DIKKAT - Oksijen / Diazot Monoksit (veya uygun şekilde kimyasal semboller v.b)

Sigara İçilmez

Ateş veya kıvılcımla yaklaşmayın

Petrol veya gres ile girilmez

121

5 m. içinde yanabilir malzeme yerleştirilemez.

10. Kapalı alanlar, tüplerin veya sıvılaştırılmış gaz dağıtımı yapan araçların kolayca ulaşabileceği yerde ve kullanılan boşaltım

metoduna göre toprak seviyesinde veya taşıt yüksekliğinde olmalıdır.

11. Kapalı alanların hiçbir bölümleri kullanımdaki bina veya yol veya yaya yolundan 5 m. den az (sabit oksijen kriyojenik tesisleri)

veya 3 m. den az (diğer tedarik tesisleri için) olmayacak şekilde planlanmalıdır.

BÖLÜM M011 YANGIN SÖNDÜRME TESİSATI

M11-01 Genel:

Bu bölüm yangın söndürme sisteminin tamamım kapsamaktadır. Yangın tesisatının genel yerleşim düzeni çizimlerde

gösterildiği gibi olacaktır. Bu bölümde belirtilen donanım ve malzemeler bu inşaat şartnamelerine uygun olarak temin edilecek

idareye eksiksiz ve çalışır bir sistem sağlayacak şekilde tam ve doğru olarak tesis edileceklerdir.

M11-02 İlgili Yayınlar

Yangın tesisatının düzenlenmesi yürülükte olan yangın yönetmeliğine ve uluslar arası normlarına uygun olacaktır.

M11-02 Kapasiteler:

Donanım ve malzemelerin kapasiteleri belirtilen değerlerden düşük olmayacaktır.

M11-03 Standart İmalat:

Bu şartname ile temin edilecek teçhizat ve malzemeler imalatçının standart imalatı olacaktır. Aynı sınıf teçhizattan iki ya da

daha fazlasına ihtiyaç duyulduğunda, hepsi bir tek imalatçının imalatı olacak: fakat, teçhizatın tüm parçalarının aynı imalatçıya ait

olması şartı aranmayacaktır.

M11-04 Malzeme Donatım ve Teçhizatın Seçimi:

Şartnamelerin bu bölümü veya tamamı ile ilgili olan, bu ihale kapsamında sağlanan ve tesis edilen tüm malzemeler,

donatım ve teçhizat birinci kalite ve adı geçen malzemeler, armatür ve teçhizatın imalat ve/veya yapımı ile uğraşan tanınmış bir

imalatçının standart ürünü olacaktır. Çizimlerde ve bu şartnamelerde belirtilen çeşitli kalemlerin imalatçı isimleri ve model

numaralama verilen tüm referanslar, idare tarafından saptanan kalite, performans projelendirme, inşa ve imalat standardım

gösterdiği anlamına gelir. Aynı malzemeler, donatımlar ve teçhizatın ticari üretimi ile düzenli olarak uğraşan tanınmış bir imalatçının

ürünü, gerekli şartları ve idareye göre belirtilenlere eşit ve göz önünde tutulan kalite standartlarım karşılaması halinde çok küçük

farklılıklar nedeniyle kabul edilmezlik yapılamaz. Ancak imalatçının performans verileri, teçhizatın nominal verim değeri v.b. "veya

eşdeğeri" bazında bulunan bir malzemenin kullanılması veya bir başka malzeme yerine geçmesi için yeterli değildir. İmalatçısı

belirtilmeden istenmiş tüm malzeme, armatür ve teçhizatlar, Yüklenici tarafından kullanılacak amaca uygunluk ve birinci kalite olma

bazında seçilecektir, idare, uygun olmadığına ya da düşük kalitede olduğuna kanaat getirdiği herhangi bir veya tüm malzeme ya da

teçhizatı reddetme yetkisine sahiptir.

M11-05 Malzemelerin Donatımın ve Teçhizatın Onayı:

Mümkün olan en kısa zamanda ve herhangi bir malzeme, donatım veya teçhizat satın alınmadan önce, Yüklenici, imalatçı

adı ve adresi; katalog numaraları ve ticari adım da kapsamak suretiyle malzemeleri, armatür ve teçhizatı içeren bir listeyi üç kopya

halinde tasdik edilmeleri için idareye verecektir. Listeler, tam ve kullanışlı bir tesisat için gerekli malzemeleri, donatım ve teçhizatın

tüm parçalarım gösterecek şekilde yereri kadar detaylı olacaktır. Yüklenici çeşitli kalemler hakkında istenilen detaylı bilgileri de temin

edecektir. Malzeme onayında imalatçının ilan ettiği fiyatlar esas alınacaktır. Şartname hususlanna uygun olmayan herhangi bir

122

malzeme, armatür ve teçhizat reddedilebilir. Yüklenici sağlamayı önerdiği teçhizatın şartnamelere uygun olmayan tüm noktalarının

tam açıklamasını içeren bir rapor sağlayacak, aynı zamanda bazı istisnaları da şartnameye dahil edebilecektir. Böyle bir raporun

verilmemesi o teçhizatın, şartnamelerin tüm koşullarım sağladığı şekilde yorumlanacaktır.

M11-06 Yangın Tesisatı Teçhizat ve Donanımlar:

Uluslar arası geçerli standartlara ( ISO,DIN,NFPA ...v.s.) uygun olacak biçimde değerlendirilecektir. Bu değerlendirmeye

göre yangın tesisat projesi hazırlanacaktır.

06-1 Yangın Pompa Sistemi:

Sistem emiş ve basma kollektörleri, NFPA 20'ye göre yangın kullanımlı elektrikli yangın pompası, NFPA 20'ye göre yangın

kullanımlı dizel yangın pompası, jokey pompa, yangın pompası kontrol paneli, çekvana ve kelebek vanalardan oluşturulacaktır.

06-2 Yangın Dolapları:

Yangın dolabı iki bölmeli olacaktır. 1. bölmede yangın söndürme tüpü olacaktır. 2. bölümde ise yangın hortumu ve bağlantı

elemanları bulunacaktır. Yangın hortumları kırılmaz ve bükülebilen lastik hortumlar olacaktır. Hortum sapları 1” boyları 20 mt.

olacaktır. Dolap içi vana pirinç döküm olacaktır. Yangın dolap gövdesi enaz 1.5 mm. galvanizli saçı dolap kapakları yine 1.5mm

saçtan imal edilecek ve kırmızı renkte fırın boya ile boyanmış olacaktır.

06-3 Sprinkler Sistemi Ve Borulaması:

Sprinkler sistemi borulanmasında galvanizli çelik boru ve ekleme parçaları kullanılacaktır. Boru çaplan düşük tehlike sınırı

için aşağıdaki şekilde belirlenecektir. 2spr 1" 3 spr 1 1/4", 5 spr 1 1/2", 10spr 2" 30 spr 2 ½”, 60 spr 3” ,100spr4" Max 4831 m2 yi

koruyan sprinkle 4" Sprinkler, 68°C sıcaklıkta mayi dol camın genleşerek patlaması sonucu su püskürten %" püskürtme ağzı

bulunan boyalı tipte olacaktır. Sprink hatlarına ıslak alarm vanasıl akış anahtarıl emniyet vanası ve test elemanı bulunacaktır.

06-3.1 Tehlike sınıfı :

Sistemin tasarımı için tehlike sınıfları düşük, orta ve yüksek tehlike sınıfı olarak alınır. Bina veya bir bölümün tehlike sınıfı,

binanın özelliklerine ve binada yürütülen işlem ve operasyonların niteliğine bağlı olarak saptanır. Eğer bir binanın çeşitli bölülerinde

değişik tehlike sınıflarına ait maddeler bulunuyorsa en yüksek tehlike sınıflandırmasına göre uygulama yapılır.

06-4 İtfaiye Bağlantı Eleman:

Yangın esnasında rezerv su stoğunun yetersiz kaldığı durumlarda itfaiyeden dışardan su takviyesi yapmak için tesis

edilecektir, itfaiye bağlantılı elemanın da doldurma ağızları 2x2%", tesisat bağlantısı 5", duvar montajına uygun çift klapeli, üstünde

yerel itfaiye uygun bağlantı adaptörül çekvalfi ve otomatik boşaltma musluğu bulunacaktır.

06-5 Yer Üstü Yangın Musluğu(Hidrant):

Hidrant gövdesi demirdöküm ; Supap ve su alma kapakları prinçten, supap mili paslanmaz çelikten boyutları TS- 2821/1'e

ve DÎN 3222 normlanna uygun vana kapatıldığında donmaya karşı özel otomatik su boşaltmalı, geri tepme vanalı ani basınçlarda

şok etkisine dayanıklı, türbülanssız, sürekli düzgün akışlı, (Kanatçıklı sitli) iki su alma ağızlı, TS-2821'e uygun renklerde yağlıboyalı,

sızdırmaz contalı, Flanş bağlantılı yükselmeyen milli olacaktır.

06.6 Yangın Damperleri:

Klima havalandırma sistemi_uygulanan mahallerde yangının bulunduğu mahallerden diğer mahallere geçmesin! ve

kanallardan gelecek taze hava ile büyümesini önlemek üzere tesis edileceklerdir. Dairesel veya kare kesitli olabilecektir. Yangın

123

damperleri yay geri dönüşlü ve iki konumlu servomotorlu olacak ve uzaktan kumanda ile kontrol edilecektir. Normal zamanda

damperler açık konumda olacak. Yangın anında dedektörlerin yangını algılayıp kontrol panosuna bildirmesi ve servomotora sinyal

göndermesi ile kanal kapatılacaktır.(Bina otomasyon sistemine bağlanacak) Damperler asbestsiz malzemeden 15 rnrn. kalınlığında

galvanizli saçtan imal edilecek bağlantıları için flanşlı olacaktır.

M11-07 Gazlı(FM200)-Karbondiyoksitli Yangın Söndürme:

Islanması mahsurlu olan veya yangını suyla sönmeyecek teçhizat ve donanımın bulunduğu mahallerde (röntgen odaları,

bilgisayar odaları vb. gibi)ile mutfak davlumbaz hattında gazlı, C02'li, veya köpüklü elle taşınan veya hortumlu yangın söndürme

cihazları kullanılacaktır.

M 11-08 Denemeler:

Sulu yangın sistemi temiz su tesisatı denemeler bölümünde belirtilen şekilde denenecektir.

M11-09 Tanıtma İşletme ve Bakım El Kitabı:

9.1. Yüklenici el kitabı hazırlayacak ve bu el kitabı şu bilgileri ihtiva edecektir:

9.1.1. Her bir sistemin basit tarifi, bakımı ve işletme esaslarının izahım,

9.1.2. Teçhizat detaylarında, kontrol diyagramlarında ve kontrol cihazlarınn-K elektrik diyagramlarında gösterilen sistemin

fonksiyonel parçalarının imalatçı tarafından verilen parça listelerini ve bu listelerde sistem, parça, model numaralarım, imalatçı detay

numarası ,

9.1.3. Her bir vananın yapacağı vazifeyi, yerini ve plaka numarasını belirtir tabloları,

9.1.4. Her tip cihazın bakımı ile ilgili bilgileri,

9.1.5. Her tip cihazın olası arızaları ve bunların tamiriyle ilgili bilgileri,

9. 1.6. Her cihaz için en yakın mahalli satın alma, bakım, tamir ve yedek parça servisinin

firma adı, adresi ve telefon numarası,

9.1. 7 .Otomatik kontrol diyagramında ve elektrik tesisatı donatım şema ve projelerinde

mevcut her bir teçhizat elemanım tarif eden işleyişini açıklayan satıcı katalog veya literatür,

9.1.8. Mevcut diğer cihazlara ait elektrik motorlarının yardımcı röle, uzaktan kumanda ,

kilitleme, koruyucu röle gibi teçhizatım gösteren monte edildiği şekliyle hazırlanmış elektrik

donatım şemaları,

BÖLÜM M12 HASTANE ATIKLARI TOPLAMA SİSTEMLERİ

M12-01 Genel:

Bu bölüm hastanede oluşan katı atıkların toplanması, ve depolanmasıdır. Hastaneya ait tıbbi atıklar Çevre Bakanlığı "Tıbbi

Atıkların Toplama ve Yoketme ile İlgili Yönetmeliklerine " uygun olarak Belediye tarafından toplanarak imha edilecektir.

M12-02 İlgili Yayınlar:

124

İlgili TSE yayınları ve Çevre Bakanlığı'nın ilgili yönetmelikleri ile 14.03.1991 tarih 20314 sayılı resmi gazetede yayınlanan

"katı atıkların kontrol yönetmeliği" bu şartnamenin bir parçasını oluşturacaktır.

M12-03 Atıkların Tanımı:

Hastane atıkları üç bölümde değerlendirilecektir:

03.1 Evsel atıklar

03.2 Hastane tıbbı atıkları

03.3 Atık sular

M12-04 Evsel Atıkların Toplanıp Depolanması:

Evsel atıklar cam şişe, plastikler, teneke kutular, kağıtlar ve organik çöpler olarak tanımlanır. Evsel atıklar yönetmeliklerde

belirtilen kapalı torbalar içinde toplanacak, hastane binası dışında veya binanın rahatlıkla araç yanaşabilecek bir yerinde inşa

edilecek yeterli kapasitede depoda toplanacaktır. Cam şişe, plastikler,teneke kutular, kağıt atıklar için depoda farklı bir toplama

bölümü yapılacaktır. sıcaklığın max +10°C de tutulacağı soğutma sistemli olarak tasarlanacaktır.

M12-05 Hastane Tıbbi Atıkların Toplanıp Yakılması:

Tehlikeli atıklar sınıfına giren toplanması taşınması ve yok edilmesi insan ve çevre sağlığına olan riskleri en aza

indirgenmeli, hastalık bulaştırıcı kimyasal ve radyolojik atıkların evsel atıklara karışması önlenmelidir.

Tıbbil atıklar yönetmeliklerde belirtilen kapalı torbalar içinde toplanacak, hastane binası dışında veya binanın rahatlıkla araç

yanaşabilecek bir yerinde inşa edilecek yeterli kapasitede depoda toplanacaktır.Depolar sıcaklığın max +10°C de tutulacağı

soğutma sistemli olarak tasarlanacaktır.

05.1 Taşıma Arabaları: Yaklaşık 1 m3 kapasiteli 304 kalite paslanmaz çelikten tekerlekli ve kapaklı şekilde olacaktır. Yönetmeliklerle

özel torbalarla toplanan hastane atıklarının yakma fırınlarına taşınması için kullanılacaktır.

M12-06 Arıtma Tesisi:

M12.06. 1 GENEL:

Hastaneden çıkacak olan atıksular, kurulacak olan atıksu arıtma tesisinde, Türkiye'de yürürlükte bulunan yasa, tüzük,

yönetmelikler ile, bu teknik şartnamede belirtilmiş çıkış değerleri ve teknik esaslara göre arıtılıp çevreye zarar vermeyecek hale

getirilecektir. Ancak Arıtma Işleminin Belediye tarafından yapılması halinde ayrıca Hastanede arıtma tesisi kurulmayacak ve

şebekeye bağlantı direkt olarak yapılacaktır.

1.1 Atıksu KaynağI, Atıksu Karakteri Ve Miktarı

Hastanelerden çıkacak olan atıksuyun, tuvaletlerden, yıkanma yerlerinden, labaratuarlardan, mutfak ve etrafı yıkamak için

kul\anılan sulardan ibaret olduğu kabul edilecektir. Ancak hastane atık sulan içerisinde meskenlerden gelen sulara oranla biraz daha

fazla toksit patojen maddelerin bulunduğu da gözden uzak tutulmamalıdır. Atıksu tüketim kriteri; kişi basma 200 litre/gün ve hasta,

doktor, yardımcı personel, ziyaretçi vb. göz önüne alınarak yatak basma dört kişi kabul edilecektir. Yani örneğin 100 yataklı bir

hastane için 400 kişilik bir arıtma tesisi öngörülecektir. Arıtma tesisine, aşağıda belirtilen kirlilik parametrelerinde atıksu geleceği

kabul edilecektir.

PARAMETRE ORTALAMA DEĞER

125

BOI5 250 mgr/ it.

KOI 500 mgr/ it.

Toplam katılar 700 mgr/ it.

AKM 220 mgr/ it.

Yağ 100 mgr/lt.

Toplam P 8 mgr/ it

Toplam N 40 mgr/ it.

1.2.Sağlanması Gereken Çıkış Suyu Değerleri Ve Performans Garantisi

Arıtma tesisi imal ve inşa edilirken 04/09/1988 tarihli resmi gazetede yayınlanan su kirliliği

kontrol yönetmeliğinde belirtilen çıkış değerler esas alınacaktır.

1.3.Arıtma Sistemi Tanımı Ve Donanımı

S.maddedeki çıkış değerlerini garanti etmek kaydı ile yüklenici aktif çamur yöntemi ile

çalışan biyolojik_esaslı_bir modem arıtma tesisi yapacaktır.

Arıtma sistemi asgari:

* lzgaralama

* Dengeleme ve terfi “Havalandırma”

* Çökeltme

* Çamur stabilizasyon

* Çamur çürütme .

* Dezenfeksiyon

bölümlerini ihtiva etmelidir. Birim m3 basma maliyeti artırmamak kaydı ile, yüklenicinin ayrıca teklif edebilecekleri gelişkin proses

önerileri de değerlendirilecektir. Yukarıda bahsi geçen arıtma sistemi, asgari 5mm. saçtan yapılmış, yer üstü montajına uygun

dikdörtgen veya yuvarlak kesitli, biyolojik reaksiyon havuzları şeklinde tasarlanmış olacaktır.

1.3.1. Reaksiyon Havuzları:

Yukarıda bahsi geçen reaksiyon tankları asgari 5mm. karbon çeliği saçtan mamul olacak ve statik stabilitesi için gerekli

profil takviyelerle de donatılmış bulunacaktır. Reaksiyon tanklannın atıksu ile temas eden yüzeyleri, yüzey hazırlanma işleminin

bitiminden en geç 2 saat sonra, en az 50 mikron kalınlığında metal primer, boya ile kaplanmış olacaktır. Son iki kat kaplama olarak

epoksi esaslı boyalar tercih edilecek ve , ikinci kat boya, birinci katın sürülmesinden en erken 24 saat sonra uygulanacaktır. Bu . iki

kat boyanın sürülmesi sonucu elde edilecek film kalınlığı en az 300 mikron olacaktır. Reaksiyon tanklannın dış yüzeyleri yine 50

mikron metal primer uygulamasından sonra, sanayi bazlı selülozik boya ile en az 300 mikron kalınlıkta boyanacaktır. Reaksiyon

126

tanklannın hareketli parçaları var ise, bunların boyu 2 metreden küçük olanları önce elektro galvaniz yapılacak sonra en az 300

mikron kalınlıkta elktrostatik toz boya ile boyanacaktır.

Dekoratif amaçla yapılan boya kalınlığı buna dahil değildir. ; Reaksiyon tankının son kat boyasının rengi işverenin isteği

doğrultusunda belirlenecektir. Nakliye esnasında meydana gelecek çizilme ve bozulmalar fırça ile rötuşlanacaktır. Reaksiyon

tankları, yükleme için özel kaldırma halkalarım ihtiva edecektir. Reaksiyon tankın üzerine çıkmak amacı ile gerekli önlemleri alınmış

uygun ebatlı tırmanma merdivenleri tesis edilmiş olacaktır.

1.3.2.Izgaralar:

Tesise atıksu giriş yerine monte edilecek şekilde düzenlenmiş, biri yedek 2 adet, temizlenebilir, sökülebilir çubuklardan

veya genişletilmiş özel saçtan mamul, asgari 50x50 cm. taban alanlı paslanmaya karşı epoksi boya ile korunmuş veya 304 Cr -Ni

çeliğinden mamul sepet tip ızgaralar temin edilmiş olmalıdır.

1.3.3.Dengeleme ve Terfi Çukuru:

Tesise gelebilecek normal dışı debideki atıksuyun dengelenmesi ve dolayısıyla çıkış değerinin garanti altına alınmasını

sağlayabilmek amacı ile uygun ebat/arda bir dengeleme havuzu, betonarme veya çelik olarak önerilebilecektir. Bu havuzda, gelen;

suyu reaksiyon tanklarına terfi edebilecek, bir adet tıkanmaz tip, atıksu dalgıç pompası , ile, su yüksekliğine bağlı olarak terfi

pompasını devreye sokup çıkartmaya yarar, flatör şalterler bulunacaktır. Dalgıç pompanın kolay, sökülüp çıkarılması için gerekli

tedbiiler alınmış olacaktır.

1.3.4.Havalandırma Bölümü:

Arıtma tesisi, biyolojik reaksiyonları oluşmasını sağlamak amacı ile uygun ebatlı bir havalandırma bölümünü içermelidir. Bu

bölümde blower'den temin edilen hava ile canlı tutulan mikroorganizmalar, organik maddelerle reaksiyona girerek su ve C02

oluşumunu sağlamaktadır.

Mikroorganizmalar için önemli olan oksijeni ihtiva eden havanın, tüm havalandırma bölümüne uygun nüfuzunu sağlamak

amacı ile, bu bölümde yeter miktarda uygun tipte tıkanmaz hava diffüzörleri (dağıtıcıları) tesis edilmiş olmalıdır. Firmalar çok fazla

miktarlarda kirli suyun girdiği durumlarda havalandırma havuzunun stabilizasyonu sağlayacak tedbirleri almalıdırlar.

1.3.5.Çökeltme Bölümü:

Havalandırılmış bakteri kümeleri ile karışık atıksu içerisindeki, katı maddelerin çökelerek ayrılmasını sağlayacak, çökeltme

bölümü uygun ebatlarda olacaktır. Tabana çökelen çamur, uygun metodla tabanda toplanmalı (skreyper plakalı çöktürücü vs.) ve

çamur pompaları veya air lift (hava terfi pompalan) vb. gibi naklediciler ile buradan alınarak, prosesin gerektirdiği çamur

stabilizasyon, kontakt veya çamur çürütme bölümlerine aktarılabilmelidir. Çökeltme bölümünden ayrıştırılan durulmuş su,

dezenfeksiyon bölümüne geçmelidir. Firmalar tekliflerinde, çökeltme bölümünde oluşabilecek köpüğü, stabilizasyon bölümüne

aktarmak için gerekli önlemi de alacaklardır.

1.3.6. Çamur Stabilizasyon Bölümü:

Çökeltme bölümünden uygun yollarla, stabilizasyon bölümüne aktarılmış olan çamur, bakteriyel faaliyetlerin gelişmesi,

bakteri floklannın oluşması için sürekli olarak havalandırılmalıdır. Bu bölüm havalandırmayı sağlayacak, uygun tipte tıkanmaz hava

diffüzörleri (dağıtıcılar) ile mücehhez olmalı ve atıksu, bu bölümde, en az 6 ile 8 saat arasında havalandırılabilmelidir. Bu bölümdeki

fazla aktif çamur, çamur çürütme bölgesine uygun vasıtalarla aktarılabilmelidir.

1.3.7 .Çamur Çürütme Bölümü

127

Teklif sahipleri, stabilizasyon bölümünde pasif hale getirilmiş olan çamurun bolca havalandınlarak, çürütülmesini

sağlayacak çamur çürütme bölümü de tekliflerinde belirteceklerdir. Tesisin diğer kısımlarından ayrı çalışacak olan bu bölümden,

çürümüş çamurun, çamur kurutma yataklarına veya başka yerlere nakli için boşaltılabilmesini mümkün kılacak tedbirler alınmış

olmalıdır.

1.3.8.Dezenfeksiyon Bölümü

Teklif edilecek atıksu arıtma sisteminin çıkışma otomatik olarak klor dozajlanmasına imkan verecek bir dezenfeksiyon

bölümü ilave edilmiş olacaktır. Bu bölüm, klorun reaksiyon süresinin tamamlanmasına olanak sağlayacak şekilde dizayn edilmiş

olmalıdır. Ayrıca, klorun stoklanacağı ve karıştırılacağı bir tankın bulunması da zaruridir.

1.3.9.Blower

Biyolojik oksidasyon_sağlanması için gerekli olan uygun büyüklükteki blower Şasesi, emiş filtresi, susturucusu, izolasyon

vanaları, basınç şalteri, emniyet valfı ve manometresi ile birlikte tam takım olarak teklif edilecektir. İkinci bir (Yedek) blowerin

ilavesine imkan sağlayacak, şase, temel düzenlemeleri önceden düşünülecektir. Blowerin bulunduğu kabin veya operasyon

odasının ses izolasyonunun yapılması yüklenicinin taahhüdün de olacaktır.

1.3.1 0. Kumanda Panosu

Arıtma tesisinin hiçbir müdahaleye gerek kalmaksızın çalıştırılmasını sağlayacak kumanda kabini, motor starterleri,

koruyucular, timerler ışıklı ikaz lambaları ve prosesin çalışması için gerekli diğer tüm cihazlarla donatılmış olacaktır.

1.3.11.Diffüzörler

Biyolojik arıtmanın en önemli unsuru oksijenin atıksu içerisine ince ve uygun habbecikler halinde dağılmasını sağlayacak

olan, hava diffüzörleri reaktör tabanına yeter sayıda monte edilmiş olacaktır. Verimli ve tıkanmaz tip olmasına dikkat edilecektir.

Diffüzörün yapıldığı malzeme kesinlikle oksidasyona dayanıklı olacaktır. (Döküm, PVC, PE vb.)

M12-07 Uygulama Projeleri İşletme ve Bakım El Kitabı :

07.1 Teklif sahibi yüklenici önereceği atıksu arıtma sistemi bir paket tesis olsa dahi aşağıdaki tatbikat projelerin! Bakanlığa vermek

zorundadır.

1.1 Tesisin genel yerleşim planındaki yerini gösterir konum planı

1.2 Tesisin proses prensip şemasını

1.3 Ana hatlar île tesisin planlarını

07.2 Yüklenici tesis ve yükleniciçe sağlanan her türlü mekanik, elektrik ve özel ekipman ve sistemler için anlaşılır bir isletme ve

bakım el kitabından en az üç kopya vermelİdir. Söz konusu el kitabı uygulanabilir şekilde aşağıdaki konuları kapsamalıdır.

2.1 Ekipmanın teknik tanıtımım

2.2 işletme bilgileri ve elektrik, hidrolik ve pnomatik kontrol sistemleri varsa, uygulanan işletmenin sırasını,

2.3 Yağlama sıklığı ve yağlayıcı madde tipini de kapsayan yağlama bilgilerini,

2.4 Sökme, temizleme, bakım, parça değişimi ve yeniden montajla ilgili işlemler ve evreleri veya tavsiye edilen toleranslarım,

2.5 Parça belirleme numaraları ve değiştirme parçalannın kaynaklarım belirtir parça listesin!,

128

2.6 Sistemin tüm kompenentleri gösterecek şekilde, basitleştirilmiş çizimleri,

2.7 Sistemin işletilmesi esnasında alınacak emniyet tedbirlerim,

M12-8 Tesisin İşletmeye Alınması ve Devri:

Yüklenici tesisinin işletmeye alınmasından sorumludur ve atıksu gelişinin tam kapasiteye ulaşmasının belirli zamanı

alacağım hesaba katmak zorundadır. Tesis hastane teknik sorumlularının nezaretinde, devreye alınacak ve gerekli performansa

ulaştığı, herhangi bir Hıfzısıhha laboratuarından alınacak analiz raporu ile tevsik edildikten ve performans tutanakları

tamamlandıktan sonra işveren yetkilisine teslim edilecektir.

M12-9 Personel Eğitmi:

Yüklenici, arıtma tesisinin ekipman ve ünitelerini verimli bir şekilde çalıştıracak işletme operatörünün yetiştirilmesinden

sorumludur. Personel eğitimine montajla birlikte başlanmalıdır. İşletme ve bakım kitapçığının bir nüshası operatöre verilmelidir.

Yüklenici, 12 aylık garanti süresi dolmadan ve hastane operatörünün tesisi güvenli ve etkin bir şekilde çalıştırıp gözeteceğinden

emin olmadan tesisin işletimi konusundaki sorumluluğu devredemez.

M12-10 Performans Testleri ve Garantiler:

Arıtma tesisinin planlanan debilerde çalışmaya başlaması ile, yüklenici performansın, garanti edilen fiyatlarla gerçekleştiğim

doğrulamak, akış değerlerinin teklif şartnamesine uygun olduğunu belgelemek amacı ile, hastane teknik ve idari bölümleri ile temaşa

geçecektir.

Tesisin 12 ay içerisinde, tam kapasiteye ulaşmaması nedeni ile performansın tam sınanması durumda ise yüklenici, bu

testleri en az %60 kapasitede test ederek, temin etmek zorundadır. 24 saatlik kompozit numune için; 04/09/1988 tarihli resmi

gazetede yayınlanan su kirliliği kontrol yönetmeliği değerlerin! garanti edecektir. Bu değerlerin sağlanacağı, teklif ekinde ayrı bir

sayfada belirtilecek, söz konuşu değerlere ulaşılmak için tesiste yapılması zorunlu düzenlemelerin bedelsiz yapılacağı, açık bir dille

kabul beyan ve taahhüt edilecektir.

BÖLÜM M13 BAHÇE SULAMA SİSTEMİ

M13-01 Genel:

Bu Bölüm hastane sınırları içerisinde, vaziyet planı ve peyzaj projelerinde oluşturulan bir su deposuna (temiz su ve arıtma

suyu deposu) bağlı ama hatları beslenen, aynı su sarfiyatına sahip sulama bölgelerinin kontrol ünitesine yüklenen programa göre

otomatik sulama yapması için gerekli teçhizat ve donanımı kapsar.

M13-02 İlgili Yayınlar:

Bölüm MG, M01 ve M03 te belirtilen yayın ve normlar bu şartnamelerin eki sayılacaktır.

M13-03 Projelendirme Esasları:

Sulama bitkinin ihtiyacı kadar eş su dağılımı zaman, işçilik ve su kullanımındaki tasarruf nedeni ile sprinkler (yağmurlama)

sistemi ile yapılacaktır.

3-1 Projelendirmede, yeşil alanın büyüklüğü bitki türleri, bitkinin su ihtiyacı ve alanın eğim durumu gibi kriterler göz önüne

alınacaktır. Kritik bitki olarak çim baz alınacaktır.

3.2 Sulanacak alan su sarfiyatı yaklaşık eşit olan alt sulama zonlarına ayrılacaktır. Bölgeler ile ana hat arasındaki su bağlantıları

küresel ve selonoid vanalar ile sağlanacaktır. Selonoid vanaların fonksiyonu, kontrol ünitesinden sinyal kablosu ile gönderilen

129

komuta uygun olarak açılarak bölgeye su girişi sağlanacaktır. Alt sulama zonlarında bölge debilerinin eşit olması sağlanmalıdır.

Hidrolik boyutlandırma da su hızı 2.00 yi geçmeyecektir.

3.3 Sprinkleri projeye yerleştirirken bitki deseni baz alınacaktır. Yaygın ağaç ve çalı gurupları için daha yüksek boylu sprinkler

seçilecektir.

3.4 Sprinkler seçilirken işletme basıncına göre değişen yarıçap ve debi değerlerine göre hareket edilecektir. Aynı işletme basıncında

nozulle (meme) değiştirilerek yarıçap ve debi ayarlanabilecektir. Sprink sayışı belirlenen yarıçaplara göre projede bulunacaktır

3.5 Sulama başlıkları (sprinkler) suyun basıncıyla toprak üzerine çıkacak, daha sonra sulamanın bitimiyle oluşan basınç kaybı ile

tekrar toprak altına girecek tipte olacaktır.

3.6 Eğimli alanlarda sprinklerin atış mesafeleri göz önüne alınacak, %100 bindirmeli merkezden sulama düşünülecektir. Gerekirse

checkvalfli sprink kullanılacaktır.

3.7 Sistemde oluşabilecek arızalar düşünülecek, bu gibi durumlarda sulama yapılabilmesi için uygun görülecek noktalara camsuyu

muslukları tesis edilecektir.

3.8 Sulama boruları ile elektrik tesisatı aynı kanaldan geçirilmeyecek suyun yön değiştirdiği dirsek, Te, gibi noktalara destek

butonları atılacaktır.

M13-04 Teçhizat ve Donanım:

1-Pop-Up Sprinkler:

Küçük Sprinkler : Bu sprinkler düşük işletme basınçlı, eş su dağılımı verecek şekilde yağmurlama hızlarına sahip, yağmurlama

hızları toprağın su alma hızından düşük pop-up tipte sprinkler olacaklardır.

Sprinkler korozyondan etkilenmeyen,A8S'den mamul, sessiz çalışan, bitki boyuna göre değişik yükseklikte tipleri (çim tipi -

çalı ve yer örtücü tipi) olan, 90-120-180-240-275-360° dairesel açılarda ve dikdörtgen desenlerde su atabilen, kendinden filtreli pop-

up tipte olacaktır. 8u sprinklerin su girişleri 1/2" olacaktır.

Bu sprinkler, değişik nozullarla (memelerle) 1.4-5.3 kglcm2 işletme basınçlarında çalışabilen, 1.2 -4.9 m. yarıçaplarına ve

0.1-1.0 m3lh debilere sahip ve atış mesafesi % 25 ayarlanabilen özelliklerde olacaklardır. Nozullar kolay sökülüp takılabilmesi aynız

zamanda kolay temizlenebilmelidir.

Büyük Sprinkler: Bu tür sprinkler, 40-360° arasında açışı ayarlanabilir daire desenlerde sulama yapabilen, 3/4" su girişli,

yağmurlama hızı toprağın su alma hızından düşük, atış mesafesi %25 ayarlanabilen, atış açışı nozzie üzerinde .sabitlenebilen, bitki

boyuna göre değişik yüksekliklerde tipleri olan, "rotary dnve" (dönerek sulama yapan) sistemine sahip, kendinden filtreli tipte

olacaktır. Değişik nozullerle işletme basıncı 1.8-5.3 kg/cm2 , debisi 0.2-2.1 m3/h ve yarıçapı 6.1-15.9 m. arasında ayarlanabilen bu

sprinkler, ABS'den mamul, gövdeleri suyun basınç kaybım mimimize edecek şekilde dizayn edilmiş, korozyondan etkilenmeyen

özellikte olacaktır.

2-Sprink Bağlantı Takımı: Toprak altına döşenen borulardan sprink'e su alımı Sprink Bağlantı Takımı île yapılacaktır. Her 1 sprink

için 1 adet sprink bağlantı takımı gerekmektedir.

3-Selenoıd Vana :

1.0-10.5 kg/cm2 işletme basınçlarında 4.50 -30.00 m3/h debi geçirebilmelidir. Çift giriş tek çıkışlı olmalıdır. Solenoid

vanalar 24 V ile çalışmalı, istenildiğinde manuel olarak da devreye alınabilmelidir.Su vanalar, basınç regüieli ve kendi kendini

temizleyebilen filtreye sahip olmalıdır.

130

Solenoid vana çapı, projesinin gerektirdiği debiyi geçirebilecek 1 1/2" yada 2" çapında olmalıdır. Bu vanalar korozyondan

etkilenmeyecek, uzun ömürlü, sert plastikten mamul olmalıdır.

5-Cansuyu Vanalar:

Tamamen bronzdan imal edilmiş, 3/4" girişli ve toprağa gömülü olmalıdır. Sulama hortumu bağlanan parçası ayrı olmalıdır.

Bu parça sulama esnasında üzerine takıldığında anahtar görevi görüp sulamayı sağlamalı, sulama işlemi bittiğinde ayrılıp alt kapağı

kilitlenmiş olmalıdır.

6-Elektronik Kontrol Ünitesi :

Elektronik Kontrol Ünitesi 7-12 istasyona sahip olmalı, her bir istasyonun çalışma süresi 0-99 dk. ve 1 O dk. ile 9.9 dakika

arasında ayarlanabilmelidir. Kontrol Ünitesi Tam Otomatik- Yarı Otomatik ve Manuel olarak çalışabilecek özellikte olmalıdır. Kontrol

Ünitesi, programı günde 3 kez otomatik olarak devreye alabilecek özellikte olmalıdır. Elektrik kesintisinde program hafızası

silinmemelidir. Sistem günlük ve haftalık olarak programlanabilmelidir. Kontrol Ünitesi, yağmurlu zamanlarda sulamayı durduracak

"yağmur sensörü"ne sahip olmalı; her bir istasyona maximum iki solenoid bağlanabilmelidir. Panonun göstergesi digital olmalıdır.

Çalışma voltajı 220 volt, 50 Hz., çıkıŞ voltajı 24 VAL, 0.6 Amp. olmalıdır.

7-Paket Tip Hidrofor :

Kompresör ve hava tüpü gerektirmeyecek mekanik salmastralı pompaya havi olacaktır. Basınçlı tank membranlı ve su ile

etkileşimi olmayan malzemeden yapılmış olacak, basınçlandırma için azot gazı kullanılacaktır. Elektrik panosu, basınç ayar şalteri,

yüksek akım muhafaza rölesi vb. ihtiyaçlara cevap verecek son derece kaliteli fırın boya yapılmış olacaktır. En az iki adet pompası,

aynı şasi üzerinde olacak elektrik panosu da bu şase üzerinde bulunacaktır. Şase suya karşı korunur olacak, yer ile temas eden

ayaklar titreşim önleyici kauçuktan mamul (gereğinde yaylı titreşim alıcılı ) olacaktır. Sistem, pompa olarak ihtiyaca göre devreye

girecek veya çıkacaktır.

8-Borular:

Sistemde 10 atü basıncı dayanıklık 50 mm ve 63 mm çaplı YPE borular ölge içlerinde 40 mm YPE borular camsuyu vana

hatlarında, 75 mm ile 160 mm (PVC) arası çaplarda (projenin gerektirdiği çap belirlenecektir) borular kullanılacaktır. Tüm borular 10

Atü basınca dayanıklı olacaktır,

9- Küresel Vanalar:

Kullanılacak küresel vanalar bölge giriş çaplarıyla aynı çapta, paslanmaz çelikten tabak yay takviyeli, teflon ringli tam

geçişli olacaktır. Ayrıca bu vanalar cama her üzerine kesime amaçlı olarak ve düşük katlarda tah. Amaçlı olarak da uygun çaplarda

kullanılacaktır.

10-Sinyal Kabloları:

Kontrol ünitesi ile Solenoid vanalar arasına çekilecek sinyal kabloları, 300 m'ye kadar 2x15 rnrn2 NYY, 300 m'den sonra

2x2.5 rnrn2 NYY olarak kullanılacaktır.

M13.05 Kapasiteler:

Teçhizatın ve malzemelerin kapasiteleri belirtilen değerlerden daha düşük olmayacak.

M13-06 Standatlara Uygunluk:

131

Malzemelerin ve teçhizatın Bayındırlık ve iskan Bakanlığı Standartlarına, ve Türk Standartları Enstitüsü şartlanna uygun

olmaları belirtilmişse, yüklenici bu hususun sağlandığını kanıtlayacak bir belge verecektir.

M 13-07 Etiketler:

Her ana teçhizat kaleminde, üzerinde katalog numarası, imalatçı ad ve adresin! içeren ve görünür bir yere sağlamca tesbit

edilmiş bir plaka bulunacaktır. Yalnızca distribütör bayiinin etiketinin bulunması yeterli değildir.

M13-08 Standart İmalat:

Şartnamenin bu bölümü ile yemin edilecek malzemeler ve teçhizat, bu tip üretimle meşgul olan imalatçının standart katalog

üretimlerinden ve en az iki yıl başarıyla uygulanmış teçhizatın aynısı olacaktır. Aynı teçhizattan iki ya da daha fazla birim gerektiği

vakit, bu ; birimlerin hepsi tek bir imalatçının üretimi olacaktır. Ancak sistemin tüm parçalarının aynı imalatçıya ait olması şart

değildir.

M13-09 İşçilik:

Malzemeler ve teçhizat, şartname hususlanna uygun olarak ; imalatçı talimatları doğrultusunda tesis edilecektir.

M13-10 Teçhizat Koruyucuları:

Tesis çalışanlarının sağlığım tehdit edebilecek yerde bulunan kayışlar, kasnaklar, zincirler, dişliler, kaplinler, tesbit civatası

uzantıları ve diğer dönme hareketli elemanların çevresi tamamen kapatılacak ya da etrafında gerekli önlemler alınacaktır. Tesis

çalışanlarına zararı dokunabilecek yerlerde bulunan veya yangına sebebiyet verebilecek nitelikteki yüksek ısıya sahip teçhizat ve

borular etrafında gerekli önlemler alınacak veya sistem tipine uygun türde izolasyon ile kaplanacaktır.

M13-11 Boyutların Tahkiki:

Yüklenici iş yerini ziyaret ederek iş detaylarım, çalışma koşullarını ve ölçümleri yerinde tahkik edecek, herhangi bir

uyuşmazlık söz konuşu olursa işe başlamadan önce idareye bildirecektir.

M13-12 Montaj:

Borular en üstün teknikle ve tecrübeli elemanlar tarafından monte edileceklerdir.

M13-13 Onaya Sunulacaklar:

a. Uygunluk Belgesi:

Malzemenin yada teçhizatın Türk Standartları Enstitüsü ve/veya ilgili standartlarla belirtilen hususlara uygun olması şart

koşulmuşsa, bu uygunluğu kanıtlayan belgeler verilecektir.

Yukarda anılan müesseselerin listesinde olmak veya damgasını taşımak kabul edilme için geçerli bir neden olacaktır.

Listede olması veya damgasını taşıması yerine, onaylanmış ve resmen tanınmış ve gerekli tüm işlemleri yapabilecek yeterli

techizata haiz bir test kuruluşu tarafından verilmiş ve kalemlerin testlerin -yapılarak anılan müesseselerin şartlarım sağladıklarım

belirten bir tasdikli belge verilebilir. Yukarda verilen hususlara ilaveten ayrı bir alternatif olarak, imalatçının tasdik edilmiş test

verilerine dayanan standart komputer seçimi ile hazırlanmış bir belge verilebilir. İmalatçı, komputer seçimi ile saptanmış olan

teçhizatın Türk Standartları Enstitüsü ve/veya ilgili standartların şartlarım sağladıklarım ve çizimlerde belirten kapasitelere uygun

olduklarım bir belge ile beyan edecektir.

a. Teknik Detaylar ve İmalat Resimleri:

132

imalat resimleri imalatçının tanımlayıcı detayları ve teknik izahatım, performans cetvellerim ve eğrilerim, katalog kesitlerini

ve tesisat talimatlarım da içine almak üzere malzeme ve teçhizatın tam listesinden ibaret olacaktır. İmalat resimleri yukarda sözü

edilen listeye ilaveten , kumanda ve bakım işlemleri için gerekli olan mesafeyi de belirtir planları ve görüşleri, makina dairelerin

yerleşim planım, dizayn koşullarında dengeli sulama için kapasite eğrilerim ve limitlerim, sistemin bir bütün halinde yüksek verimle

ve fonksiyonlarım tam olarak yerine getirir bir ünite halinde işleyeceğim kanıtlayan diğer detayları içerecektir. Borular ve teçhizat

belirtilenler dışında bir yöntemle desteklenecekse, bu detaylara yükler, çerçeve, kelepçe, konsol ve diğer destek tipleri de dahil

edilecektir. Kablo döşeme şemalarında her eleman tanımlanmış ve bütün ara bağlantı elemanları gösterilmiş olacaktır. Yüklenici

tarafından proje çizimlerinden farklı tatbikatlar gerekli görülürse, projenin ilgili kısmı ve nedenleri de dahil olmak üzere bu farklı

hususlar imalat resimleri ile beraber verilecektir. Bu farklılıklar onaylanırsa doğabilecek ilave masraflar yükleniciye ait olacaktır.

M13-14 Denemeler:

Otomatik sulama peyzaj projesindeki istekler doğrultusunda belirtilen şekilde denenecektir. Deneme sonuçları idarece

yeterli bulunacak ve onanacaktır.

M13-15 Tanıtma İşletme ve Bakım El Kitabı:

1. Yüklenici el kitabı hazırlayacak ve bu el kitabı şu bilgileri ihtiva edecektir.

1.1. Her bir sistemin basit tarifi, bakımı ve işletme esaslannın izahını,

1.2. Teçhizat detaylarında, kontrol diyagramlarında ve kontrol cihazlarının elektrik diyagramlarında gösterilen sistemin fonksiyonel

parçalarının satıcı tarafından verilen parça listelerini ve bu listelerde sistem, parça, model numaraların,

1.3. Her bir vananın yapacağı vazifeyi, yerini ve plaka numarasını belirtir tabloları,

1.4. Her tip cihazın bakımı ile ilgili bilgileri,

1.5. Her tip cihazın olası arızaları ve bunların tamiriyle ilgili bilgileri,

1.6 Her cihaz için en yakın mahalli satın alma, bakım, tamir ve yedek parça servisinin firma adı, adresi ve telefon numarası,

1.7. Otomatik kontrol diyagramında ve elektrik tesisatı donatım şema ve projelerinde mevcut her bir teçhizat elemanım tarif eden

işleyişini açıklayan imalatçı katalog veya literatür,

BÖLÜM M14 PNÖMATİK OLARAK KAN TÜPÜ VE İLAÇ TAŞIMA SİSTEMİ

Kan ve İlaç Taşıma Sistemi:

Teklif edilecek Kan Ve İlaç Taşıma Sistemi; bilgisayar veya mikroişlemci kontrollü, geri dönüşlü ve çok bölgeli pnömatik

tipte lojistik bir taşıyıcı tüp sisteminden oluşmalı, rapor, laboratuar tüpleri, hasta örnekleri, kan torbaları, ilaç vs’nin hastane içinde,

çabuk ve güvenli bir şekilde taşınmasını mümkün kılmalı ve aşağıdaki özelliklerde olmalıdır.

1- Sistemin Yapısı ve Genel Hükümler:

1.a- Sistemin boru çapı : 110 mm

1.b- İstasyon sayısı : ……. Adet. ( Adetler Mahal listesinde belirtilecektir.)

1.c- Sisteme ait yol ayırıcı sayısı : Sistemin düzgün ve verimli çalışmasına yeter sayıda olmalıdır.

1.d- Sistemin çalışma Bölgesi (Zone) : ….. Adet (Adetler Mahal listesinde belirtilecektir.)

133

1.e- Taşıyıcı tüp sayısı toplam : …….. Adet (….. adet normal, ….. adet uzun, ….. adet sızdırmaz). (Adetler Mahal listesinde

belirtilecektir.)

1.f- Komple sistem bilgisayarı : 1 Adet , Yazıcı Sayısı : 1 adet

Sistem kompresörü : …….. adet(Adetler Mahal listesinde belirtilecektir.)

1.g- Sistemi tamamlayan diğer parçalar da bu miktarlara uygun ve yeterli sayıda olmalıdır.

1.h-Sistemin satışını ve montajını yapacak firmalar, sistem içinde taşınan kan ve kan ürünlerinin hemoliz olmadığını

belgeleyebilmelidir.

1.ı- Sistemin satışını ve montajını yapacak firmanın, Pnömatik Sistem’ler için TSE tarafından verilen Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi

sahibi, servis hizmetleri için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı satış sonrası hizmet yeri yeterlilik belgesi, ISO 9000 belgesi ve montajı ve

satışı yapılacak ürünün CE standartlarına uygunluk belgesi olmalıdır.

1.i- Numune Nakil Sistemi, anahtar teslim tarzı bir iş olacaktır.

1.j-Firmanın bünyesinde servis bakım hizmetleri için en az 2 adet Makine Mühendisi veya Elektronik mühendisi bulunmalı ve bunları

firma SSK Bordrosu ile belgeleyebilmelidir.

1.k- Firma, hastane personeline teknik yönden (bakım-onarım) ve kullanıma yönelik eğitim verecektir. Gerekli eğitim materyali

Türkçe yazılmış olmalı ve eğitim öncesinde (kullanma kılavuzu, broşür vb) verilmelidir.

1.l- Firma, aşağıdaki garanti ve bakım-onarım hükümlerini kabul beyan ve taahhüt etmelidir, taahhüt belgesini teslim komisyonuna

sunmalıdır.

1.l.1- Kurulacak pnömatik tüp taşıma sistemi, kurulup çalıştırıldıktan sonra 2 (iki) yıl garantili olacaktır. Garanti süresi içinde, gerek

malzeme ve işçilik, gerekse montaj hatalarından dolayı arızalanması halinde işçilik masrafları değiştirilen parça bedeli veya başka

herhangi bir ad altında ücret talep edilmeksizin tamiri yapılacaktır.

1.l.2- Garanti süresi bitiminden itibaren firma 10 yıl süre ile ücretli servis ve yedek parça hizmeti vereceğini taahhüt edecek ve yedek

parçaların ( isim ve katalog no ile ) ileriye dönük döviz bazında fiyatlı parça listelerini verecektir.

1.l.2.1- Garanti süresi sonrası yapılacak sözleşme ile bakım gereken cihazlar için garanti sonrası yıllık parçalı ve parçasız bakım-

onarım teklifleri % 5 oranın aşmayacaktır.

1.m- Sistemin satış ve montajını yapan firma herhangi bir arıza söz konusu olduğunda en çok 24 saat içerisinde müdahale

edebilmelidir ve 48 saat içerisinde faal hale getirmelidir.

1.n. Sistemin bakımı periyodik olarak yapılacak ve her bakım sonrası bakım kaydı tutularak hastane idaresine onaylatılacaktır. Firma

bu bakımı yapacağına ve bakım kaydını tutacağına dair bir taahhütnameyi muayene komisyonuna verecektir.

2 –Sistemin Özellikleri:

2.a-Pnömatik Tüp İstasyonu:

Gönderme ve alma istasyonu olarak çalışan düşey konumlu ve aşağıdaki özeliklere sahip olacaktır.

2.a.1- İstasyon boyutları takılacağı mahalle uygun tipte olmalıdır.

134

2.a.2- Açılır, ön kapaklı tipte, kapak üzerinde, alt veya üst bölümünde bulunan haznesine, en az bir taşıma tüpü (carrier) alabilir

yapıda olmalıdır.

2.a.3- Sistem İstasyonları üzerinden otomatik gönderme işlemi yapmalıdır.

2.a.4- İstasyon, tam entegre yavaşlatma fonksiyonuna sahip olup, taşıyıcı tüp alıcı istasyona vardığında, yavaşlatıcı hava-yastığı

fonksiyonu ile hızı düşürülmeli ve yumuşak bir iniş sağlamalıdır.

2.a.5- Alıcı tarafında, gelen taşıyıcılar için bir sele ve sele içinde taşıtıcılar için kırılmayı, deformasyonu önleme amaçlı koruyucu

kabin tertibatı olmalı ve taşıyıcı bu sele içine yavaş bir şekilde düşmelidir. Gönderici ve alıcı özellikli İstasyon sayısı kadar

verilecektir.

2.a.6- İstasyonlar alıcı tarafında bir hava basıncı ya da hava kirliliği oluşturmamalıdır.

2.a.7- İstasyonlara ait mikroişlemcili devre üniteleri, soketli ve takılıp, çıkarılabilir tipte kolay müdahale edilebilir biçimde olmalıdır.

2.a.8- Tüm istasyonlar arıza sensor’larına sahip olmalı, sistemdeki ve istasyonlardaki algılayıcıların tümü (switch ) optik veya

Elektromagnetik okuyuculu olmalıdır.

2.a.9- İstasyonlar kurulan üniteye uyumlu renkte olmalıdır. İstasyonların kabinleri ve kapakları modern görünümlü, kir tutmaz,

temizlenebilir, komple metal,sertleştirilmiş PVC veya Polystren malzemeden yapılmış ve dayanıklı tipte olmalıdır.

2.a.10- Sistemin paylaşılabilir çalışma bölgesi (zone) en az 64 e kadar genişletilebilir olmalıdır.

2.a.11- İstasyonlar üzerine gerekli operasyonları yapmak üzere Operasyon Paneli ihtiva etmelidir. Bu Operasyon Panelleri aşağıdaki

özelliklere sahip olmalıdır.

2.a.11.1- Telefon-tipi veya membran tipi tuş takımına sahip olup, gönderilecek istasyon bu panel üzerinde tuşlanarak

seçilebilmelidir.

2.a.11.2- Operasyon paneli en az ... istasyon ve.... istikameti yönlendirebilecek kapasitede olmalıdır. Tuş takımında yanlış tuşlama

halinde iptal tuşu bulunmalıdır

2.a.11.3-.İstasyonlar üzerindeki tüm komut mesaj ve uyarılar türkce olmalıdır.

2.a.11.42.a.11.5- Operasyon Panelleri üzerinde en az iki sıralı ve toplam en az 48 dijitli Likid Cristal veya grafik Display (LCD )

bulunmalıdır.

2.a.11.6- Gönderi halinde, display üzerinden gönderilen istasyon numarası ve adı açık bir şekilde görülmelidir. Gönderim esnasında

gönderici istasyonda gönderdi bilgisi, alıcı istasyonda ise alım yaptığı bilgisi LCD ekranda yazılı ve Operasyon paneli üzerinde de

ayrıca görsel ikaz olarak çıkmalıdır.

2.a.11.7- Display üzerinden tüm istasyon numaraları ve adları kontrol amacıyla okunabilir olmalı, bu numara ve isimler nümerik veya

alfabetik olarak saklanabilmeli, istasyon numaraları verildikten sonra, istasyonlar kendi numaralarını kaydedip saklamalıdır.

2.a.11.8- İstek halinde oluşturulacak özel fonksiyonlar da display üzerinde okunabilir bir biçimde görülebilmelidir.

2.a.11.9- İstasyonlardan gönderi yapıldıktan sonra, taşıyıcı tüp boru içinde ilerlerken elektrik kesilmesi veya başka bir arıza

nedeniyle tesisatta kalan taşıyıcı, elektrik geldikten veya arıza giderildikten sonra gönderildiği istasyona veya temizleme istasyonuna

geri gelmeli ve bir karışıklığa yol açmamalıdır.

135

2.a.12- Uzun boru mesafelerine sistemin performanslı çalışması için gerekli sayıda Tube-switch (optic) konmalıdır.

2.b- Yön Belirleyici Üniteler:

2.b.1- İstasyonların birbirine yapacağı gönderileri yönlendirmek üzere, tesis edilecek boru hattı üzerinde yeterli sayıda gerekli

yönlendirmeleri yapmak üzere iki veya üç veya dört yönlü yön belirleyici üniteler (diverter) bulunmalıdır.

2.b.2- Yönlendiricilerin ek ve bağlantı malzemeleri teflondan mamul, aşınmaz ve bakım gerektirmez tipte olup, fabrika imalatı olarak

montajlı biçimde hazır olacaktır.

2.b.3- Yönlendiricilere ait motor ve aksamı aşırı akımlara ve radyo dalgalarına (RF immunity) karşı korumalı (ekranlı) ve endüstriyel

tipte olacaktır.

2.b.4- Yönlendiriciler, standart bağlantılı olarak monitör izleme ünitesine sinyal gönderebilir ve yönlendirici fonksiyonları böylece

izlenebilir olacaktır.

2.b.5- Yönlendirici kabinleri ve kapakları komple paslanmaz çelik veya dayanıklı PVC malzemeden yapılmış, darbelere dayanıklı

tipte olmalıdır.

2.b.6- Yönlendiricilere, üzerinde ve uzaktan sistem bilgisayarı kullanılarak müdahale edilebilmelidir.

2.c-Merkezi Kontrol Ünitesi

2.c.1- Sistem bilgisayar (PC-personal computer) ile kontrol edilebilir yapıda olup bir monitor vasıtası ile izlenebilmeli ve bir bölgedeki

tüm operasyonlara merkezi üniteden müdahale edilebilmelidir. Sistemin yönetildiği ve yazılımının çalıştığı bilgisayarın herhangi bir

nedenle arızalanması, durması, network arızası nedeniyle kapanması, bilgisayar diskinde yada belleğinde bir arıza oluşması vs.

sebeplerle devre dışı kalması halinde, yedekleme olarak devreye girmeli ve Pnömatik taşıma sistemi, tüm zonlarda çalışmasına

devam edebilmelidir. Gerektiğinde bu Merkezi Kontrol ve yedekleme ünitesi (CCU) üzerinden çalışma otomatik olarak sağlanabilmeli

ve bu sürede yapılacak tüm gönderilerin verileri yedekleme ünitesi üzerinde saklanabilmelidir.

2.c.2- Programlanabilir olmalıdır. Sistem kendi log’larını üzerinde tutabilmeli ve bilgisayar temelli olmalıdır. Ana Kontrol Merkezi;

Taşıyıcıların bir veya daha çok bölgede (zone), istasyonlar arasında, izlemeye gerek kalmaksızın seyahat etmesini otomatik olarak

sağlamalıdır.

2.c.3- Merkezi ünite, tüm sistem bilgilerini, sistem topografyasını ve aktuel verileri kaydedip sağlayabilecek tipte olmalıdır. Herhangi

bir elektrik kesintisi veya sistemin kapanması halinde bu bilgileri korumalı ve istendiğinde tekrar kullanıma zarar görmemiş olarak

sunmalıdır.

2.c.4- İlave Kontrol ünitesine gerek olmaksızın; tüm Boru Hattını doğrudan kontrol etmeli ve çalıştırmalıdır.

2.c.5- Tüm kontrol ve gözlem programları Windows tabanlı (Windows wista veya Windows XP-Türkçe) olmalı ve sistem programı

bununla uyumlu olmalıdır.

2.c.6- Sistem, herhangi bir istasyona yapılacak gönderimleri, gerektiğinde istenilen tarih ve saat aralıklarında, çalışan bir başka

istasyona aktarabilmeli ve belirtilen süre bitiminde eski konumuna dönmelidir (yönlendirme fonksiyonu).

2.c.7- Alarm sistemi, çağrı cihazı vb. gibi cihazlar bir ilave düzenek gerektirmeden doğrudan sisteme bağlanabilmelidir. İstasyonların

sepetleri dolduğunda gönderici, alıcı ve merkezi bilgisayarda sepet dolu ikazı çıkmalı ve sepet boşaltılana kadar gönderim yapılması

otomatik olarak engellenmelidir.

136

2.c.8- Sistemin kurulacağı hastane ortamında, temiz hazır vaziyette bir oda, bu odaya dahili telefon hattı ,network hattı ve elektrik

verilmesi kurum tarafından sağlanacaktır .

2.c.9- Kontrol Programı aşağıdakileri sağlamalıdır :

2.c.9.1- Sistem açıldığında Başlangıç kontrolleri otomatik olarak yapılmalıdır.

2.c.9.2- Elektrik kesildikten sonra geldiğinde otomatik olarak kaldığı yerden çalışmalıdır.

2.c.9.3- Sistem kendi kendini test etmelidir.

2.c.9.4- Taşıyıcının gönderilen istasyondan varış istasyonuna gidişi ve gözlenmesi otomatik olarak sağlanmalı ve zamanı

belirtilmelidir..

2.c.9.5- Programlanan zamanda varış istasyonuna gitmeyen taşıyıcının gitme işleminin otomatik olarak tekrarlanmasını

sağlamalıdır.

2.c.9.6- Önceden ayarlanan aralıklarda veya hata durumunda sistemi gözden geçirmelidir.

2.c.9.7- Sürekli hata durumunda sistemin hatalı olan bölümünün personel müdahalesi olmadan otomatik olarak kapatılarak sistemin

diğer bölümlerinin çalışmaya devam edebilmesi mümkün olmalıdır.

2.c.9.8- Sistem durum bilgisi otomatik olarak dökülmelidir.

2.c.9.9- Yapılan işlem sayısı toplamı belirtilebilmelidir.

2.c.9.10- Herhangi bir taşıyıcının manuel olarak gönderilmek istenmesi durumunda manuel kontrol imkanı bulunmalıdır.

2.c.9.11- Herhangi bir İstasyondan yapılan gönderme ve alma sayıları ile çalışma zamanları belirtilmelidir.

2.c.9.12- Sisteme ait tüm hata raporları toplu halde merkezi kontrol ünitesinden alınabilmelidir..

2.c.9.13- Sistemin veya İstasyonların çalışabilir olup olmadığı test mesajı açık bir şekilde belirtilmelidir..

2.c.9.14- Tüm elemanların, adreslerin, önceliklerin vb. gibi tüm bilgilerin olduğu Konfigürasyon Listesinin bir kod numarası ile

merkezi kontrol ünitesine kaydedilip saklanabilmeli ve gösterilmesine imkan vermelidir.

2.c.9.15- Öncelikli gönderme veya yavaş gönderme gibi özel fonksiyonlar, alıcı istikameti doğrultusunda programlanabilmelidir.

2.c.9.16- Sistem gönderi hızı, kanın hemoliz olmasını önlemek amacıyla isteğe göre ayarlanabilir olmalıdır.

2.c.9.17- Merkezi kontrol ünitesi, printer bağlanabilmesi için bir seri port’a sahip olmalıdır.

2.c.9.18- Merkezi Kontrol ünitesi, ayrıca seri data haberleşmesi yapabilmek amacıyla RS- 485 ara yüzeyine sahip olmalıdır. Merkezi

kontrol ünitesi network üzerinden hastane otomasyon sistemine entegre edilebilmelidir.

2.c.9.19- Gerçek zaman saatine sahip olmalıdır.

2.c.10- Merkezi monitör (izleme ) ünitesi çok alanlı ve birbirinden bağımsız en az 64 çalışma bölgesine (zone) sahip olmalı

2.c.11- Sistemin izleneceği monitör ve bilgisayar ünitesi, asgari özellikleri aşağıda verilen niteliklerde olmalıdır ve ihaleyi alan firma

tarafından verilmelidir.

3.c.11.1 Intel® Pentium Dual-Core E2160 (1.8 GHz, 800 Mhz, 1 MB L2 Cache) veya üstü

137

3.c.11.2- 200 GB harddsik

3.c.11.3- CD-RW ünitesi olmalıdır.

3.c.11.4-17 inch LCD monitör

3.c.11.5- 3 GB ram

3.c.11.6-Orijinal klavye ve Mouse,

3.c.11.7-Windows vista(Türkçe) uyumlu olmalıdır.

3.c.11.8- Fast Ethernet 10/100, ve kablosuz modem

3.c.11.9-Sistemin bilgisayarının elektrik kesintilerinden etkilenmemesi için bir adet kesintisiz güç kaynağı-UPS ihaleyi alan firma

tarafından verilmelidir.

3.c.11.10-Sisteme ait istatistik verilerinin alınabilmesi, gerekli grafiklerin ve raporların basılması amacı kaliteli bir ınkjet printer ihaleyi

alan firma tarafından verilmelidir.

2.c.12- Sistemin operasyonunu sağlayan yazılım Windows vista ve Windows XP (Türkçe Lisanslı) uyumlu olmalıdır.

2.c.13- Sistem yazılımı kolay kullanımlı, kolay anlaşılabilir yapıda ve tüm çalışma alanları (zone) için tanımlanmış grafik ara

yüzeylere ve yardımcı menülere sahip olmalıdır.

2.c.14- Sistem çalışırken, taşıyıcının tüp içerisindeki hareketi monitör üzerinden takip edilmelidir.

2.c.15- Sistemin her çalışma bölgesinde, işlem sonunda durum gösterge indikatörleri değişik renklerde yanarak, arıza halinde bölge

durum tanımı yapabilmelidir.

2.c.16- Sisteme yetkisiz kişilerin girişini ve müdahalesini önlemek amacıyla gerekli güvenlik önlemleri alınmış olmalı ve yetkili

kişilerin sisteme girişini sağlayacak uygun modem giriş şifrelemesini sağlayacak özel donanıma sahip olmalıdır.

2.c.17- Pnömatik sistemin tüm operasyonları, belli bir alfanümerik veya grafik düzen içerisinde, gönderme, alma, çalışma bölgesi

(zone) ve benzeri diğer istatistiki bilgilerin, sisteme ait yazılım tarafından saklanabilir olmalıdır.

2.c.18- Sistem en az 6 ( altı ) ay boyunca günlük ve geriye dönük olarak tüm işlemleri hafızasına almalıdır.

2.c.19- Sistem, bakım ve servis anında özel indikatörleri vasıtasıyla kullanıcıyı uyarma fonksiyonuna sahip olmalıdır.

2.c.20- Sistemde bulunan tüm kompresör cihazlarını uzaktan kontrol edilebilir olmalıdır.

2.c.21- Sisteme modem bağlantısı yapılmalıdır. Bu amaçla sistem, uygun modem ara yüzeyine (serial port veya paralel ) sahip

olmalıdır. Tüm işlemler on-line olarak şirket merkezine veya idarenin uygun göreceği yerden bağlanıp takip edilmelidir.

2.d-Power Üniteleri ve Elektriksel Donanım ;

2.d.1- Sistemin elektrik bağlantıları ve gereksinimleri ülke standartlarına tam uyumlu olmalı,

Kısa devre korumalı ,Stabilize ,Normal ve Elektronik sigorta korumalı

2.d.2- Sistemin tüm sinyal ve data haberleşmesini sağlayacak tipte ve yeterli uç sayısına sahip olup, her bir iletken kesiti 0,6 mm

den ince olmayan tipte bakır bazlı sinyal kabloları, gerekli görülen biçimde sistemle birlikte tesis edilecektir.

138

2.d.3- Pnömatik Lojistik Sistem ve bilgisayar sistemine ait network’ü oluşturacak data kabloları tesisi, boru enstalasyonu esnasında

yapılacak, data kablosu olarak ekranlı tipte, ikili bölümlü pair düzeninde (Shielded, Twisted Pair) 3 x 2 x 0.6 mm veya daha yüksek

pair düzeninde bir kablo kullanılmalıdır.

2.d.4- Kablolar boruların üzerine kablo bağlarıyla uygun aralıkta bağlanarak tesis edilmelidir.

2.d.5- Sisteme ait elektrik tesisatının tesisi tümüyle yükleniciye aittir ve motor sürücüleri, yönlendirici (diverter) ve güç üniteleri

(Power Pack) elektrik bağlantıları yüklenici tarafından standartlara uygun şekilde yapılmak zorundadır. Elektrik tesisatı için en az

3x2.5 mm² kablo kullanılmalı ve kablolar, boruların üzerine uygun aralıkta kablo bağları ile görünmeyecek şekilde bağlanarak tesis

edilmelidir. Sisteme ait kablolar, ayırt edilebilmesi için farklı renkte olacaktır.

2.e-Kompresörler;

2.e.1- Sisteme gerekli hava basıncını sağlayacak yeterli güç ve sayıda kompresör cihazı montajlı olarak verilip, bu kompresörler

aşağıdaki özelliklere sahip olmalıdır.

- Bakım gerektirmeyen tip trifaze motorlu,

- Acil vakumlama / Hava basıncı dönüşümü yapabilecek (motor ratosyon yönü değiştirmeksizin)

- Otomatik olarak Pnömatik frenleme yapabilecek

- Kapalı tip susturucu ve ses önleyicili

- Yere montaj veya duvara montaj halinde gerekli duvara montaj ekipmanlarına sahip

- Havalandırma tertibatı sistemine sahip

- Tüm kontrol üniteleri ve gerekli aksesuar, yan malzemeler dahil olmalıdır.

2.e.2- Sistemin gönderme ve alma hızını ayarlamak ve gerektirdiği durumlarda düşürmek üzere sistemdeki kompresör sayısı kadar

özel bir elektronik hız ayar ünitesine sahip olmalıdır. Sistem kullanıcı tercihine göre yavaş yada hızlı olarak çalıştırılabilmeli, bu

isteğe göre manuel olarak sağlanabilmeli sistemden programlanıp sürekli sabit hızda çalışmak zorunda kalmamalıdır.

2.e.3- Üfleyicilerin elektriksel değerleri, sistemin verimli çalışmasına yeterli özellikte olmalıdır.

2.f- Boru Tesisatı;

2.f.1- Sistemin kurulacak olduğu tüm güzergaha sert PVC den mamul, su geçirmez ısıya dayanıklı ve ses emme özelliğine sahip

borularla döşenecektir.

2.f.2- Transmisyon boru ağı, DIN/ISO 8061/8062 ve 6660/6661 standartlarına uygun, özellikle pnömatik boru sistemleri için üretilmiş

sert PVC Borulardan oluşur. Tesis edilecek Tüp Sisteme ait boruların teknik özellikleri aşağıda belirtilmiştir.

Boru çekme dayanımı: 55 N / mm². den az olmamalıdır.

- Su geçirmezlik % 0,03’ten fazla olmamalıdır.

- Elektriksel Yüzey Rezistansı : 10 ohm. dan çok olmamalıdır.

2.f.3- Boru çapı ( :110 mm’dir. Boru et kalınlığı: 2,3 mm den daha az olmamalıdır

139

2.f.4- Boruların tesis edilmesi için gerekli tüm ek malzemeleri yapıştırıcı, klips, kablo bağı, özel vida, somun vb. tüm malzemeler

yeter miktarlarda firma tarafından verilmelidir.

2.f.5- Sistem güzergahında yer alan dönüşlerde kullanılmak üzere özel dirsek borular yeter sayıda olmalı. Dirsekler, sistemi

oluşturan borular ile aynı malzemeden mamul olmalı. Şeffaf dirsekler paslanmaz çelik kelepçelerle birbirine bağlanmalıdır. Aynı

teknik özellikleri taşımalıdır.

2.f.6- Sisteme ait boru tesisatının görünen yerlerden (açıktan) geçen boru ve dirsekleri şeffaf borudan mamul sistem merkez

odasındaki tesisat şeffaf malzemeden mamul olmalıdır. Görünmeyen yerlerden geçen hatlar gri boru olacaktır. Şeffaf boru ve

dirsekler birbirine paslanmaz çelik kelepçeler kullanılarak monte edilmelidir.

2.f.7- Sisteme ait boruların bina dışında yer altına tesis edilmeleri halinde PVC den mamul 110 mm lik transfer boruları, mutlak

şekilde ikinci bir koruyucu boru içine alınmalıdır. Bu koruyucu borular;

Yüksek yoğunluklu Polyethilen (HDPE) den mamul ve çok uzun ömürlü olmalıdır. Koruyucu boru dış çapı, tüp boru tesisatına ve

üzerindeki kablolara zarar vermeyecek boyutta olmalıdır. Koruyucu boru tesisatı hiçbir suretle su sızdırmamalıdır. Koruyucu boru

tesisatının tesis edileceği kanallar en az 50 cm derinlik ve 60 cm genişlikte açılmalı, boru tesisatı üzerine, kırılmayı ve ezilmeyi

önleyecek koruyucular konularak koruma altına alınmalı ve kanal dolgu malzemeleri ile kapatılmalıdır. İleride oluşacak arızalara ve

değişikliklere müdahale için her 50 m’de bir menhol’ler bırakılacaktır. Bu menhol’ler açılır-kapanır tipte ve çalışmaya uygun

ebatlarda olmalıdır.

2.g-Taşıyıcılar :

2.g.1- Pnömatik tüp sistemi içerisinde çalışacak taşıyıcılar, sert plastikten mamul, şeffaf gövdeli ve Taşıyıcının her iki ucunda da

dönerek açılan hidrolik tertibatlı kaydırmalı tip kapaklar olmalıdır. Taşıyıcılar, boru içinde iken hiç bir şekilde açılmaz özellikte

olmalıdır.

2.g.2- Taşıyıcılar (carrier), seçilen tüp sitemi boru genişliğine bağlı olarak çapı 110 mm çapında ve isteğe bağlı olarak kilitli tipte

olabilmelidir. Ayrıca taşıyıcı tüpler kolay açılır kapak tertibatına sahip olmalıdır. Taşıyıcılar değişik boyutlarda olmalı ve ayrıca

sistemin kendine ait özel sızdırmaz (WaterProof ) taşıyıcıları da isteğe bağlı olarak önerilmelidir.

2.g.3- Taşıyıcı içerisindeki kan numuneleri sistemde hareket ederken hemolize olmamalıdır. Taşıyıcıların Pnömatik Tüp

Sistemindeki ilerleme hızı hemolize neden olmayacak şekilde ayanlanmış olmalıdır.

2.g.4- Sistemin gönderilen kanı hemolize edip etmediği işin muayenesi sırasında test edilecektir. Sağlıklı taşıma yapmayan sistemde

gerekli işlemler yapılacak ve kanı hemolize etmeden taşımaya uygun hale yüklenici tarafından getirilecektir.

2.g.5- Laboratuarlara gönderilecek kan, doku ve benzeri örneklerin gerek hızlı nakledilmesi, gerekse hijyen ve koruma amaçlı olarak

güvenle transferi için, sızdırmazlık garantili özel tipte taşıyıcı tüpler (WaterProof ) istenen adetlerde ayrıca hazırlanmış olmalıdır.

Max. Taşıma Kapasitesi: Taşıyıcı kendi ağırlığı hariç 2 kg taşıyabilmelidir.

Normal Taşıyıcının içine 500 cc ‘lik serumlardan ve kan torbalarından en az bir adet sığabilmelidir.

Taşıyıcılar, kullanım yerine göre isteğe bağlı olarak değişik renklerde verilebilmelidir.

2.g.6- Laboratuar amaçlı kullanımlar için gerekli taşıyıcı tüplerin içine, laboratuarlarda kullanılan cam tüplerin kolayca konulabildiği

ve taşıma esnasında birbirlerine çarpmalarının ve hareket etmelerinin önlenmesine yönelik özel taşıyıcı koruyucuları olmalıdır. Bu

koruyucular (inset), tüplerle birlikte toplam taşıyıcı sayısı ile orantılı olarak her normal taşıyıcı için en az bir adet (…… adet )olacak

şekilde verilmeli ve aşağıda belirtilen özelliklerde olmalıdır.

140

Inset Tüp Kapasitesi : En az 12 test tüpü almalıdır.

Malzeme Cinsi : PVC

2.h- Ek Donanımlar;

2.h.1- Taşıyıcılar için verilecek sele metalden yapılmış uygun renklerde sağlam, paslanmaz ve dayanıklı tipte olmalıdır. Sistemdeki

İstasyonların sepetleri dolduğunda çarpmayı ve olası mekanik sıkışmaları önlemek için gönderici, alıcı ve merkezi bilgisayarda sepet

dolu ikazı çıkmalı ve sepet boşaltılana kadar gönderim yapılması otomatik olarak engellenmeli ve sepetin boşaltılması

sağlanabilmelidir.

2.h.2- Taşıyıcı selesi, taşıyıcıların içine rahatça düşecek ve birbirine zarar vermesine imkan bırakmayacak biçimde olmalı. Sele

boyutları hastane idaresinin belirlediği ölçülerde olup; taşıma kapasitesi en az 5 ( beş) kg olmalıdır.

2.h.3- İstasyonların beraberinde, taşıyıcı tüpleri koymak üzere duvara monte edilebilir askılı raf sistemi bulunmalı ve bu raflar

metalden mamul, en az beş taşıyıcı tüp kapasiteli, sele ile aynı kalite ve renkte olmalıdır. İstasyon sayısı kadar verilecektir.

2.h.4- Merkez ve istasyonlar ile ilgili kurulum planını gösteren bir şema muayene komisyonuna sunulacaktır.

141