YOL YAPIM SARTNAME

Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 1. 1.1. GR Genel Raporun bu blmnde, Ankara Bykehir Belediyesi, Ankara Su ve Kanalizasyon daresi Genel Mdrl Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projesi kapsamnda tamamlanan Ett proje ve mhendislik almalarn izleyecek yapm aamalar srasnda izlenecek yntemlerin ksaca zetlenmesini amalamaktadr. 1.2. alma Alan Bu rapora konu olan proje arlk merkezi, Ankarann en nemli iki ana arteri olan stanbul Yolu ile Eskiehir Yolunun birbirine balanmasna yneliktir. Ankarann en nemli arterlerinden olan stanbul Yolu, konumu itibaryla Ankarann nfus bakmndan en youn blgelerini kent merkezine balayan tek arter olma zelliindedir. Yine Eskiehir Yolu Ankarann yeni yerleim yerlerini kent merkezine balayan tek arterdir. 1.3. Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Teknik artname erii Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu iin oluturulan Teknik artname dokmannn ilerleyen blmlerinde, srasyla Kavak Blgesi malatlar, Sanat Yaplar ve Kprler, Yol Altyaps, Yol styaps, Trafik aretleri ve Yol Gvenlii, Yamursuyu ve Pissu Hatlar, mesuyu Hatlar, Elektrik leri, Makina leri konular detayl olarak tanmlanacaktr. Yol, Sanat Yaplar ve Trafik aretlemesi konularnda Yollar Fenni artnamesi, Yamursuyu, Pissu ve mesuyu konularnda ise ASK artnameleri esas alnmtr. 1.4. Dier ler Kavak Blgesi iinde imal edilecek dier altyap tesisleri iin, ilgili idareler (EGO, Trk Telekom A.. vb) tarafndan halen kullanlmakta olan Teknik artnameler uygulanacaktr.

Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 2. 2.1. ALIMA BLGES MALATLARI Genel Ankara Bykehir Belediyesi Zrhl Birlikler Yolu, amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm ii kapsamnda tamamlanan Ett proje ve mhendislik almalarn izleyecek yapm aamalar ksaca zetlenecektir. Uygulama Projeleri tamamlanan Kprl kava oluturan blmler, ana balklar altnda ele alnacaktr. Raporun ilerleyen blmlerinde srasyla ; amaz Altgeiti Sanat Yaplar, Zrhl Birlikler Altgeiti Sanat Yaplar, Kutugn Kprs, Ankara ay Kprs, DDY Kprs, Yol almalar, Alt balklar altnda incelenecektir. 2.2. amaz Altgeiti Sanat Yaplar Zrhl Birlikler Yolu ekseninde Km: 0+646 da balayan amaz Altgeidi tek aklkl ngermeli kirilerden olumaktadr. zerinde amaz Yolunun Zrhl Birlikler Yoluna baland kavan bulunduu kpr toplam 83 adet 120 cm. yksekliinde ngermeli kiri ve 206 adet 100 yerinde dkme kpr kaz ve 108.10 m. kapal kesim uzunluu ile uygulama projesinin en byk altgeididir. Kpr styapsn oluturan kiriler ve mtemadi deme, elastomer mesnetler zerinde, s farkllklar, deprem ykleri vb. etkenlerle hareket edebilmektedir. Bu hareketlerin kpr altyapsna zarar vermemesi ve seyir halindeki trafiin konfor + gvenlii iin, genleme derzleri projelendirilmitir amaz Altgeiti Sanat Yaplar, tek tip betonarme yap grubundan olumaktadr. Sz konusu altgeitin, yzeye en yakn kesimlerinde yeralan L kesitli yaplar, konsol istinat duvarlardr. Yeralt su seviyesinin zerinde kalan yaplar, birbirlerine souk derz ile bititirilmi mnferit duvarlardr. Kazlar tamamlandktan sonra, 1.faz temel betonu, ardndan 2.faz konsol perde duvar imalatlar yaplacak duvarlarn arkalarnda, kaba filtre malzemesi ve 300mm dreanflex borulu drenaj sayesinde sznt sularnn tahliyesi salanacaktr. Bitmi duvar st kotlarnn dzenlenmesi, oluabilecek yapm hatalarnn bertaraf edilebilmesi, korkuluk babalarnn montaj srasnda beton n yznde meydana gelecek grnt bozukluklarnn engellenebilmesi gibi estetik ve teknik gerekelerle, korkuluk alt harputalar tasarlanmtr. Bunun yannda, tevzi donatlarn ziyanna meydan vermemek iin, ano boylar 6m ve katlar olarak ayarlanmtr.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 2.3. Zrhl Birlikler Altgeiti Sanat Yaplar Zrhl Birlikler Yolu ekseninde Km: 1+370.40 da balayan Zrhl Birlikler Altgeidi tek aklkl ngermeli kirilerden olumaktadr. Kpr zerinde yeni alacak Zrhl Birlikler Okulu ve Eitim Tmen Komutanl nizamiyesinin trafie katld Zrhl Birlikler Kava bulunan kpr 29.60m hesap aklkl toplam 51 adet 120 cm. yksekliinde ngermeli stten bitiik kiri, 126 adet 100 yerinde dkme kpr kazndan olumaktadr. 66.275 m. kapal kesim uzunluu olan altgeitte kpr zerindeki yollarn ileride oluabilecek oturma ve kmelere kar korunmas amacyla yaklam demeleri tasarlanmtr. Kpr styapsn oluturan kiriler ve mtemadi deme, elastomer mesnetler zerinde, s farkllklar, deprem ykleri vb etkenlerle hareket edebilmektedir. Bu hareketlerin kpr altyapsna zarar vermemesi ve seyir halindeki trafiin konfor + gvenlii iin, genleme derzleri projelendirilmitir Zrhl Birlikler Altgeiti Sanat Yaplar, tek tip betonarme yap grubundan olumaktadr. Sz konusu altgeitin, yzeye en yakn kesimlerinde yeralan L kesitli yaplar, konsol istinat duvarlardr. Yeralt su seviyesinin zerinde kalan yaplar, birbirlerine souk derz ile bititirilmi mnferit duvarlardr. Kazlar tamamlandktan sonra, 1.faz temel betonu, ardndan 2.faz konsol perde duvar imalatlar yaplacak duvarlarn arkalarnda, kaba filtre malzemesi ve 300mm dreanflex borulu drenaj sayesinde sznt sularnn tahliyesi salanacaktr. Bitmi duvar st kotlarnn dzenlenmesi, oluabilecek yapm hatalarnn bertaraf edilebilmesi, korkuluk babalarnn montaj srasnda beton n yznde meydana gelecek grnt bozukluklarnn engellenebilmesi gibi estetik ve teknik gerekelerle, korkuluk alt harputalar tasarlanmtr. Bunun yannda, tevzi donatlarn ziyanna meydan vermemek iin, ano boylar 6m ve katlar olarak ayarlanmtr. 2.4. Kutugn Kprs Zrhl Birlikler Yolu, amaz Balant Yolu Uygulama Projesinde yeralan 3. byk sanat yaps da, Kutugn ay Kprsdr. mitky-Etimesgut ynnde Zrhl Birlikler Okulu ve Eitim Tmen Komutanl giriinde bulunan Kutugn ay zerindeki kprnn yerine inaas planlanan yeni kpr tek aklkl ngermeli prefabrik kirilerden olumaktadr. Kpr zerinde, 5 eritli trafie hizmet veren tat yolunun yansra, 2.50m geniliinde yaya yolu da bulunmaktadr. Kprde toplam 38 adet ngermeli stten bitiik 120 cm. Yksekliinde kiri bulunmaktadr. 25 cm. Deme ykseklii olan kprde ykleri zemine aktarmak zere toplam 114 adet 100 yerinde dkme kpr kaz kullanlmtr. Kpr styapsn oluturan kiriler ve mtemadi deme, elastomer mesnetler zerinde, s farkllklar, deprem ykleri vb etkenlerle hareket edebilmektedir. Bu hareketlerin kpr altyapsna zarar vermemesi ve seyir halindeki trafiin konfor + gvenlii iin, genleme derzleri projelendirilmitir. 2.5. Ankara ay Kprs amaz Balant yolu zerinde bulunan Ankara ay Kprsnn yerine inaas planlanan yeni kpr 2 aklkl ngermeli stten bitiik prefabrik kirilerden olumaktadr. Kpr zerinde, 3 eritli trafie hizmet veren tat yolunun yansra, 2.50m geniliinde yaya yolu da bulunmaktadr.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Ankara ay Kprsnn, kenarayaklar, 1.05m ara ile yerletirilmi 38+35=73 adet 100 betonarme yerinde dkme bitiik kazklardan olumaktadr. Sz konusu kenarayak kazklarn birarada tutan balk kirileri, ayn zamanda prefabrik ngermeli kirilerden oluan kpr styapsnn da elastomer mesnetlerinin kaidelerini desteklemektedir. Bunun yannda, mevcut Ankara ay iinde kalacak olan kpr ortaaya, kazkl temel zerinde ykselen 2+2=4 adet kolon ve kirilerin oturduu mesnetleri destekleyen balk kiriinden olumaktadr. Temeller 2.72 m. ara ile 3 sra yerletirilmi toplam 42 adet 100 betonarme yerinde dkme kazkla desteklenmitir. Sz konusu ortaayan temel ve kazklarnn imali srasnda, Ankara aynn rejimi mutlaka dikkate alnmal, takn debisi riskine kar nlemler planlanmaldr. Kpr styapsn oluturan kiriler ve mtemadi deme, elastomer mesnetler zerinde, s farkllklar, deprem ykleri vb etkenlerle hareket edebilmektedir. Bu hareketlerin kpr altyapsna zarar vermemesi ve seyir halindeki trafiin konfor + gvenlii iin, kprnn her iki kenarayanda genleme derzleri projelendirilmitir. 2.6. DDY Kprs Yeni yaplacak amaz Balant Yolu ekseni ile mevcut DDY hattnn kesitii Km de bulunan DDY kprs, iki aklkl ngermeli stten bitiik kirilerden olumaktadr. Yeni yaplacak kpr projelendirirken mevcut DDY hatt krmz kotlar korunmu, min. 5.00 m. dey gabari salayacak ekilde amaz Balant Yolu Ekseni krmz kotu drlmtr. Kpr DDY hatt eksenine dik genilii 20.6 m. olup mevcut 2 DDy hattna ek olarak gelecekte yaplacak 2 yeni hatta izin verecek ekilde tasarlanmtr. S1950 Yk Katar yk snfna gre hesab yaplan kprde 21+21=42 adet 120 cm. yksekliinde ngermeli kiri ve 20+20+20=60 adet 105 cm. aralkla yerletirilmi 17.80 m. uzunluunda 100 betonarme yerinde dkme kazk kullanlmtr. 2.7. Yol almalar Zrhl Birlikler Yolu, amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri dahilinde imal edilecek tat ve yaya yollarna ait yapm detaylar zetlenecektir. Sz konusu hemzemin kesiim noktasnn ana arterleri, mitky Etimesgut hattdr. BSK asfalt olan mevcut kaplama zerinde ondlasyonlar ile birlikte, yeralt su seviyesinin yksek olmasndan kaynaklanan timsah srt atlaklar gze arpmaktadr. Bu hatalarn giderilebilmesi iin, mevcut kaplama zerinde kalacak yeni yol platformlar iin, yeni yolun enkesitinde plentmiks temel seviyesine kadar (gerekirse) mevcut asfaltn kaznmas ve bu seviyeden sonra; 5cm 8cm 14cm BSK Anma Tabakas BSK Binder Tabakas BSK Bitml Temel Tabakas

olmak zere toplam 27cm BSK uygulanmas ngrlmektedir. Bu sayede, mevcut yol ile yeni imal edilecek yol arasnda btnlk salanacaktr. Bunun yannda, yeni yol platformunun bir blmnn mevcut yolun zerine oturmas durumunda, mevcut asfalt d kenar 1.00m ieriden kesilecek ve d kenar kaldrlacaktr. Mevcuda ek yaplacak Genileme Blgesi iin ;


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 5cm 8cm 14cm 20cm 20cm BSK Anma Tabakas BSK Binder Tabakas BSK Bitml Temel Tabakas Plentmiks (Mekanik) Temel Alttemel

olmak zere toplam 67cm yol styaps uygulanmas ngrlmektedir. Ayrca, yeni yaplacak (mevcut yola oturmayan) yollar iin yukarda listelenmi 67cm esnek styap uygulanacaktr. Kavak blgesinde yeralan yaya yollar, kavak kollarnn (kilometrenin art ynnde) sanda oluturulan platformlar zerindedir. Min. Genilikleri 2.50m olarak tasarlanmtr. Son yllarda, Ankarada yaygn olarak kullanlan Andezit Bordr + Andezit Yaya Kaldrm Kaplamas, bu kavak yaya yollarnda da uygulanacaktr. Ayrca ileride oluacak oturmalara kar geoteknik raporda belirtilen kesimlerde 50 cm.-125 cm. aras nebati toprak syrmas yaplacaktr.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3. 3.1. SANAT YAPILARI ve KPRLER Genel

Raporun bu blmnde, T.C. Bayndrlk ve skan Bakanl Karayollar Genel Mdrl Yollar Fenni artnamesi III. Blm esas alnarak, 1011 Ana Tamir Kava bnyesinde ina edilecek Kpr ve Sanat Yaplarna ait yapm esaslar belirlenecektir. 3.2. Sanat Yaplarna Ait Kaz leri

3.2.1 Tarif. Bu ksm sanat yaplarnn gerektirdii ve projelere veya idarece verilen talimatlara uygun olarak yaplacak; (1) Her tip ve byklkteki kpr, menfez ve istinat duvar ile, (2) Kutu menfez, bz, kafa veya drenaj hendei, dar derivasyon kanallar, ta dolgu ve dier tahkimat ve drenaj yaplar kazsndan bahseder. 3.2.2 naat Metotlar. 3.2.2.1 Aa Kesme, Kk Skme ve Temizleme. Bu iler Bu Teknik artnamedeki artlara uygun olarak yaplacaktr. 3.2.2.2 Rleve Alnmas. Rleve alnmasn gerektiren her trl halde mteahhit idareyi nceden haberdar edecek ve ancak rlevenin alnmasndan ve idarenin msaadesinden sonra mteakip i safhasna balayacaktr. 3.2.2.3 Sanat yaplar temellerine ait hendek ve temel ukurlar; projesinde gsterilen veya idarece istenilen yer, boyut, eim ve kotlarda kazlacak; sanat yaplarnn tam boyutlar ile yerletirilmelerine kafi gelecek byklkte olacaktr. Projelerde gsterilen temel taban kotu yaklak olarak verilmi olup, kesin kot ve temel cinsi kaz esnasnda idarece tespit edilecektir. 3.2.2.4 Kaz iinde rastlanan mnferit kayalar, ktkler eski imalata ait temel ve kazklarla temel ukurunda braklmas uygun grlmeyen her trl madde kaldrlacaktr. Temelin oturtulmasna elverili salam ve sert bir tabakaya rastlanldnda, her trl gevek malzeme temizlenecek ve idare talimatna uygun olarak yatay, kademeli veya dili bir salam yzey elde edilecektir. Kayalk zemindeki btn aralk yark ve atlaklar temizlenecek beton veya har ile doldurulacak, gevek veya ince kaya tabakalar kaldrlacak ve ancak btn bunlarn tamamlanmasndan sonra temel inaatna msaade edilecektir. Temel kayadan baka bir zemine oturacaksa, tabann bozulmamasna nemle dikkat edilecektir.Temel tabann son 15 cm. lik kazs temel inaatna balanlmasnn hemen ncesinde tamamlanacaktr. Mteahhit temel tabannn idarece direktif verilmedii halde tespit edilen kotun altna indirmi ise, fazla kazlan hacmi idarenin emredecei bir malzeme ve dozajdaki bir betonla dolduracaktr. ine kazk aklacak temel ukurlarnn kazs, kazk aklmasndan nce bitirilecektir. Kazk akma ii


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi tamamlandktan sonra da gevemi btn malzeme kaldrlacak ve temel betonunun oturmasna elverili dzgn bir yatak hazrlanacaktr. 3.2.2.5 (1) Kaz esnasnda zeminin yeter derecede salam olmad grlrse kaz hemen durdurulacak ve basit boru sondaj ile kaznn durdurulduu kottan en az 4 m. derinlie kadar zemin cinsi muayene edilecektir. (2) Temel kazs tabana kadar inildiinde zeminin salam olduu grlrse bu salam zeminin kalnl hakknda fikir edinilmek zere en az 4 m. derinlie kadar basit boru sondaj ile zemin muayene edilecektir.

3.2.2.6 Kazdan kan Malzemenin Kullanlmas. Kaz malzemesi sanat yaplarnn arkalarnn doldurulmasnda veya dier dolgularn yaplmasnda kullanlacak veya depo edilecektir. Bu hususlarda Tama ve Dolgu ksmlarndaki esaslar uygulanr. Muvakkat olarak dere yatanda braklmasna msaade edilen temel kazs malzemesi veya mteahhidin temel ileri ile ilgili olarak yapt toprak ynlar (Batardo, sedde vs.) da suyun akna mani olmayacak ve inaat bitmeden kaldrlm olacaktr.

Malzeme depo yerlerinin; sanat yapsnn emniyetini ve grnn, suyun akn bozmayacak ekilde seilmesi arttr. naat tamamlanm sanat yapsn tehlikeye sokabilecek ekilde malzeme depo edilmeyecektir. 3.2.2.7 ksa ve Batardolarn Yaplmas. Toprak kayma ve kmelerine, yklmalara mani olmak iin temel ukuru gerekli ekilde iksa edilecek ve bu iin su altnda yapld yerlerde veya dier gerekli hallerde elverili batardolar. ahap veya elik palplanlar, keson vs. kullanlacaktr. Yeralt ve yerst suyuna rastlanlmayan yerlerde iksa En azndan iilerin hayatn koruyacak ve kme ve kaymalarla kaz hudutlar dnda temel ukurunun genilemesini nleyecek salamlkta olacaktr. Projelerde iksa iin bir kayt bulunmad takdirde mteahhit herhangi bir iksa sistemi semekte serbesttir. Mteahhit iksa, batardo. beton veya betonarme keson tipine ait detayl projeleri hazrlayacak ve gerekesiyle birlikte 4 nsha olarak idareye verecek ve ancak bunun tasdikini mteakip iksa yapmna balayacaktr. Mteahhit iksa sistemini seerken, temel ukurunun almasn, fenni ekilde ve emniyetle yaplmasn ve betonun ykanmamasn tema edecek ve inaat esnasnda temel tabannn daha derine indirileceini veya daha yukarda braklacam veya kazk, aklacan gz nnde bulunduracaktr. ksa projesinin tasdiki iin baaryla tamamlanmas iin, mteahhidi, szleme gereince yklenmi bulunduu sorumluluklarn hi birinden kurtarm olamaz. 3.2.2.8 Temel inaatnda kullanlan iksann ular herhangi bir kaynama, yklma veya kapanmaya meydan vermeyecek ekilde, gerektii kadar zemine nfuz ettirilmi kucak ve gergilerle iyice takviye


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi edilmi, kabil olduu kadar su szdrmaz hale getirilmi olacaktr. Batardo ve iksalarn i boyutlar projelerde gsterilen temel boyutlarna eit olacaktr. Bunlarn tekili iin aklan palplan veya kaplamalarn mmkn mertebe deyden sapmamasna dikkat edilecektir. Palplan ve kaplamalar herhangi bir sebeple deyden saparak idarece tecviz edilecek bir derecede kapanmaya sebep olmu ise bu halde de temel ukuru kabul edilebilir. Ancak bu kapanma miktar temel rlevesine ve atamana geirilerek kaz ve temel betonu hesabnda gz nnde tutulacaktr. Kapanma tecviz edilmez ise mteahhit derhal kaplama ve palplanlan yerlerinden ekecek ve tekrar dzgn ekilde iksa ve kaplama, palplan ilemi yapacak, temel ukurunu dzeltecektir. Palplan veya kaplamalarn aralanmalar veya krlmalar halinde bunlarn yerine yenileri dzgn bir ekilde aklacaktr. Kaplama, palplan veya batardolarn heyeti umumiyesinde yesarilik, arpklk varsa veya keson kullanlmas halinde keson yana yatar veya yerinden kayarsa mteahhit bunlar gerektii ekilde itina ile dzeltecektir. 3.2.2.9 ksa, palplan. batardo ve kesonlar gerek kaz gerek beton. dkm esnasnda ani ve iddetli su ykselmeleri ve cereyanlar sebebiyle temel ukurunun veya betonun zarar grmesini nleyecek salamlkta ina edilecektir. Beton dkmne paralel olarak ve temelin kapanmasna meydan verilmeyecek ekilde gergi, kuak ve takviyeler peyderpey karlacaktr. zel hallerde idarenin yazl msaadesiyle bunlar ksmen yerinde braklabilir. Dkm esnasnda betonun ykanmamas iin gerekli her trl tedbir alnacaktr. Temel betonu, suyun boaltlmas suretiyle dklrken tulumbalarda arza olmasna ve temel ukuruna su hcum etmesine kar gerekli her tedbir alnacaktr. Buna ramen su hcumu nlenemezse pompaja en az 24 saat ara verilecektir. Dipten kaynama yapan temellerde ve suyun yenilemeyecei hallerde idarenin msaadesi alnarak betonun bir ksm su iinde dklecek ve dipten gelen su nlenecektir. Geri kalan betonun dklmesine geilmeden dklm ksmn yeter derecede hidrostatik diren kazand tahkik edilecektir. 3.2.2.10 darenin msaadesi halinde tamamlanm yapya en ufak bir zarar vermemek artiyle kaplama ve palplanlar temel inaatn takiben mteahhit tarafndan kartlabilir. Palplan ve kaplamalar karlmadklar takdirde balar en alak yerst suyunun veya tabii zeminin 50 cm. altndan kesilecektir. 3.2.2.11 Temel ukurunun Kabul. Mteahhit her kaznn tamamlanmasn derhal kontrol mhendisine bildirecektir. Temel kazsna ait her trl hususiyet kontrol mhendisince tasvip ve kabul edilmedike hibir suretle temel betonu dklemez. Temel lleri ve muayene sonular bir tutanak ile tespit edilecek ve atamana geirilecektir.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.2.3 Kaz Cinslerinin Ayrmnda Kabul Edilen Esaslar. Madde 3.2.1 (1) de saylan sanat yaplarnn kaz ilerine ait esaslar aada belirtilmitir. 3.2.3.1 Kuruda Temel Kazs. Temel taban yatay, cidarlar dey olan temellerde; temel evresinden kan dey dzlemlerle tabii zemin ve temel taban veya kaz esnasnda su kt takdirde bu su seviyesi arasnda kalan hacim Kuruda Temel Kazs dr. . 3.2.3.2 Su Altnda Temel Kazs. Temel taban yatay ve temel cidarlar dey olan temellerde kazya baland srada tespit edilen su seviyeleri ile temel taban arasndaki yksekliin temel alan ile arpmndan kan hacim Su Altnda Temel Kazs dr. Bu lye dahil edilecek kaznn mutlak surette tulumba kullanlarak yaplmas ve kaz taban dzeyinde, aada 3.2.3.4 deki esaslara gre llen saatteki su veriminin 0.6 m3 den fazla olmas arttr. Saatteki su verimi 0.6 m3 den az olan su iinde yaplan, kaz, 3.2.3.1 deki esaslara gre Kuruda Temel Kazs dr. 3.2.3.3 Poligon Kesitli Temeller. (1) Poligon kesitli temellerde kuruda ve su altndaki temel kazlar Bu Teknik artnamede tariflendii gibidir. (2) Kenar ayaklarda temel yzeyi dnda kalan (Ricat duvar gibi) imalatn tabii zemin veya su altnda bulunan ksmnn kazs iin; bu imalatn temel sahas dndaki zemin veya su iinde kalan ve bu Teknik artnamede tariflenen hacimler lye esas alnr. 3.2.3.4 Saatteki Su Veriminin Tespiti ve Su Seviyesi. (1) Saatteki Su Veriminin Tespiti. Kaznn son bulduu taban kotuna kadar indirilen su seviyesi yarm ,saat ayn seviyede kalacak durumda boaltma hz ayarlanarak boaltmaya devam edilir. Bu yarm saatlik sre iinde ekilen su miktarnn iki kat saatteki su verimidir. Su seviyesinin 2 cm. oynamas nazar itibara alnmaz ve seviye teesss etmi saylr. Su veriminin tespitinde; kk verimlerde hacmi belli kaplar, byk verimlerde ise karakteristikleri nceden tayin ve tespit edilmi ince kenarl savaklar kullanlr. Saatteki su verimi tespit edilirken temel kazs esnasndaki artlar aynen muhafaza edilir. Sznt sular oaltlarak kabarmaya sebep olacak fiil ve hareketlere meydan verilmez. (2) Kaz yaplar temellerde yerst suyu varsa suyun altndaki yerst suyu, yoksa yeralt suyunun ilk rastland seviyenin altndaki kaz Su Altnda Temel Kazsdr. Ancak yerst suyu ve yamur sular temel ukuru iine akarak buradaki su seviyesinin ykselmesine sebep olduu takdirde, bu ykselme su seviyesinin tespitinde nazar itibara alnmaz. (3) Herhangi bir sebeple temel kazs bir veya birka defa 72 saat veya daha fazla bir zaman iin durur ise bu srelerden sonra ie her balanta temel ukuru iindeki su seviyesi llecek ve llen su seviyelerinin ortalamas alnarak bulunacak kot Kuruda Temel Kazs ile Su Altnda Temel Kazs n ayran dzlem saylacaktr.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.2.3.5 evli Kaz. darenin msaadesi ile mteahhit temel kazsnn evli olarak yapabilir. Ancak, temel evresinden kan dey dzlemler ierisinde kalan hacim evvelce belirtilen l esaslarna gre hesaplanr; darsnda kalan hacim lye dahil edilmez. 3.2.3,6 Projelerdeki temel boyutlar dnda yaplan kazlar temel kazs esnasnda herhangi bir sebeple vaki olacak yklmalar, kontrol mhendisi tarafndan piketaj yaplmadan veya tabii zemin rlevesi karlmadan yaplan kazlar, iksa kalnlklar lye dahil edilemez. 3.2.3.7 Madde 3.2.1 (2) de saylar sanat yaplarna ait kaz ls 3.2.3. deki dier esaslar da gz nnde tutularak hesaplanan ve tabii zeminin altnda proje ve idare talimatna uygun olarak fiilen yaplan kaz hacmidir.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.3. Sanat Yaplar iin Dolgu

3.3.1 Tarif. Kpr, menfez vesaire gibi btn sanat yaplarnn projelerde gsterilip tip ve ekillere uygun bir tarzda ve aadaki artlar dahilinde arka dolgularnn yaplmasndan bahseder. 3.3.2 Malzeme. Dolgular iin kullanlacak malzeme kazlardan veya ocaklardan alnan seilmi malzeme olacaktr. 3.3.3 naat Metotlar. 3.3.3.1 Bir sanat yaps tamamlandktan sonra temellerin ve elevasyon duvarlarnn etrafndaki saha, seilmi, maksada uygun ve elverili malzeme ile 20 cm. yi amayan yatay tabakalar halinde tabii zemin seviyesine kadar doldurulacaktr. Her tabaka duruma gre silindirlerle, mekanik tokmaklarla veya sath 160 cm2 den fazla bulunmayan demir el tokmaklaryla sktrlacaktr. Dolgu malzemesi temiz kum ve akllardan teekkl ettii zaman tabakalar halinde inaata ve silindiraj veya tokmaklamaya lzum olmayp bu artlar aranmayacaktr. Gerek tabakalar halinde yaplan, gerekse kum ve akl malzemesi ile yaplan dolguda kontrol mhendisinin lzum gsterdii miktarlarda ve muhakkak surette sulama yaplacaktr. 3.3.3.2 Beton imalatn arka dolgular, beton imalat dolgudan doacak basnca dayanacak mukavemeti kazanmadan ve 21 gnlk prizini yapmadan yaplmayacaktr. Hibir zaman kontrol mhendisi tarafndan msaade edilmedike dolgu iine balanmayacaktr. 3.3.3.3 Yaplara, dolgudan ileri gelecek olan herhangi bir basncn nlenmesi iin kontrol mhendisi tarafndan, lzumlu grld takdirde tabii evler ve dolgunun oturaca saha kademeli veya dili bir hale getirilecektir. Ayrca projelerde gsterildii takdirde stifli Ta Dolgu ksmnda gsterilen esaslar dahilinde ta dolgu yaplacaktr. ksalarn, menfez ve kprlerin etrafnda yaplacak dolgular bu yaplarn her ki tarafnda ayn zamanda balanlmak suretiyle takriben ayn zamanlarda ayn seviyelerde olmak zere ina edilecektir. 3.3.3.4 Bu dolgularn drene edilmeleri iin gerekli tedbirlerin alnmas lazmdr. Kanat ve ricat duvarlarnda, tempan duvarlarnda, iksa ve istinat duvarlarnda dolgunun tabii zeminle birletii seviyede ve icabeden yerlerde yer yer garguylar braklacak, szan sularn kolayca toplanarak dar akabilmesini temin iin garguylarn i taraf nlerine tatan su toplama yerleri yaplacaktr. Bu yerlerin st ve gerisi iri akl veya krlm ta ile doldurulacaktr. Doldurulan ksmn hacmi 1/4 metre kpten az olmayacak ve en kk ebad 60 cm. den az bulunmayacaktr.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.4. Ta Dolgu

3.4.1 Tarif. Bu ksm, projelerde gsterilen yer, eim, boyut ve kesitlere ve bu artnamedeki artlara uygun olarak yaplacak stifsiz Ta Dolgu ve stifli Ta Dolgu ilerinden bahseder. 3.4.2 Malzeme. 3.4.2.1 Tan Genel Nitelikleri. Ta dolgu ilerinde kullanlacak talar dzgn, mtecanis. sk kristallerden teekkl eden, sert, anmaa ve dona, su, hava tesirlerine kar yeter derecede dayankl atlak, yark ve rk damarlardan ari keskin kenarl talar olacaktr. Talarn, toz, toprak, organik madde v.s. gibi yabanc maddelerden ari olmas gereklidir. Kesidi sedef gibi veya pul pul olan veya ist gibi kolayca tabakalara ayrlmaa, krldnda dalmaa msait olan cinsteki talar kullanlmayacaktr. 3.4.2.2 Tan zel Nitelikleri stifli ve istifsiz ta dolgularn yapmnda kullanlan talar hacim olarak 0.002 m3 den veya arlk olarak 5 kg. dan byk olacaktr. En byk boyut yapnn proje zellikleri gerektirirse kontrol mhendisi tarafndan veya projede belirtilir. Bu takdirde mteahhit talar bu byklkten daha kk olacak ekilde paralamaa mecburdur. 3.4.3 naat Metotlar. 3.4.3.1 stifsiz Ta Dolgu. Projelerde gsterilen yerlerde, tarzda, genilik, derinlik ve eimde; hazrlanan temel, taban veya tabii zemin zerinde dolgu ta malzemesiyle azami bir metrelik yatay tabakalar halinde doldurulmak ve yaylmak suretiyle stifsiz Ta Dolgu yaplr. Dolgu malzemesinin yabanc maddelerle karmamasna ve gabari dna atlmamasna dikkat edilecektir. zellikle d yzeylerde byk boyuttaki talar kullanlacaktr. Genel olarak talar arasnda fazla boluk kalmasna sebep olan sivri ular ve keler krlr. 3.4.3.2 stifli Ta Dolgu. Projelerde gsterilen yerlerde, tarzda, genilik, derinlik ve eimde hazrlanan temel, taban veya tabii zemin zerine dolgu ta malzemesiyle yaplr. Talar el ile, kanca veya vinle, dey derzler st ste gelmeyecek ekilde teker teker yerletirilir. stif iinin azami birer metrelik yatay tabakalar tekil edecek surette ilerletilmesi arttr. stifli ta dolguda byk talar alta gelecek ekilde bir ta en az noktada alttaki ta sralarna salamca oturmu olacaktr. n ve arka taraflarda ak kalan derzler gerilmelerin mmkn mertebe eit olarak yaylmas iin ta paralar ile kamalanacaktr. zellikle d yzeylerde byk boyuttaki talar kullanlacaktr. stifli ta dolgu yzeyleri dzgn olacaktr. Proje kotundan 0.10 m. hata kabul edilebilir.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.5. Kpr Tahkimat

3.5.2.3 Har Kumunun Nitelikleri Aadaki artlar tahkimat, pere. duvar gibi btn harl ta ileri iin uygulanr. (1) Har iin kullanlan kum sert. salam ve dayankl mineral veya ta paracklarndan teekkl edecek ve mahzurlu olacak derecede organik vesair zararl maddeleri ihtiva etmeyecektir. (2) Har imali iin kullanlacak kum aadaki snrlar dahilinde niform bir granlometriyi haiz olacaktr. 2,380 mm. lik ( 8 numaral) elekten geen ksm % 100 0,297 mm. lik ( 50 numaral) elekten geen ksm % 15 40 0,149 mm. lik (100 numaral) elekten geen ksm % 0,074 mm. lik (200 numaral) elekten geen ksm % 0 10 05

Harl kargir inaatta kullanlacak imentonun ve suyun zellikleri bu artnamenin 47. ksmnda aklanan nitelikte olacaktr. 3.5.3.2 Menfez ve Kpr Tahkimatlar. 3.5.3.2 (1) stifli Kpr ve Menfez Tahkimat. Tahkimat projelerde veya kontrol mhendisi tarafndan gsterilen yerlerde; tarzda, genilik. derinlik ve eimde hazrlanan temel, taban veya tabii zemin zerine yaplr. Projesinde belirtilen kategorilere gre talar elle veya makina ile, boluklarn en az olmas gz nnde tutularak projede istenilen kesitler elde edilmek zere itinayla yerletirilecektir. Yapnn projede gsterilen boyutlarda olmasna dikkat edilecek ve hibir yerde yzey 0,10 m. den fazla fark etmeyecektir. 3.5.3.2 (2) stifsiz Kpr ve Menfez Tahkimat. Tahkimat, projelerde veya kontrol mhendisi tarafndan gsterilen yerlerde; tarzda, genilik, derinlik ve eimde hazrlanan temel, taban veya tabii zemin zerine projelerde istenilen gabari elde edilecek ekilde ta tabakalar halinde dklr veya konulur, yapmn kademeli olarak ilerletilmesi gz nnde bulundurulur. Yapnn projede gsterilen boyutlarda olmasna dikkat edilecek ve hibir yerde yzey 0,25 m. den fazla fark etmeyecektir. Tahkimat ilerinin proje ve talimatlara uygun olarak yrtlmesi iskandil ve dier l usulleriyle devaml olarak kontrol edilecek ve vuku bulacak eksiklikler giderilmedike iin devamna msaade edilmeyecektir. Talarn kesit dna kamasna, yuvarlanmasna v.s. ekilde kaybolmalarna kar gerekli tedbirler alnarak, azami dikkat ve itina gsterilecektir. 3.5.3.3 Harl Tahkimat Projelerde istenilen boyut ve kesitler ve dzgn bir ev yzeyi elde edilmek zere projesinde belirtilen byklkte talar kullanlarak yaplrlar. Talar konulacak ev


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi yzeyine en dengeli ekilde oturtulur. Bunun iin gerekiyorsa oturma yzeyi dzeltilir veya ok sivri kenarlar krlr. Bunlar zerine bol harla boluk kalmayacak ekilde dier talar yerletirilir. Dzgn bir tahkimat yzeyi elde edebilmek iin ev yzne konan esas byklkteki talarn arasndaki boluk daha kk boyutlardaki talarla harl olarak itina ile salam bir ekilde doldurulur. Genel olarak talar arasnda fazla boluk kalmasna sebep olacak sivri kenarlar ve keler krlacak, harsz boluk kalmamasna dikkat edilecek, tahkimat evindeki fazla harlar temizlenecek, kontrolluka istenirse ayrca evde derz yaplacaktr. Tahkimat yzeylerinin elde edilmesinde projeye nazaran tecviz edilebilecek hata (2) tona kadar talar in 0,10 m. ve (2) tondan yukarlar iin 0.20 m. dir.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 5.6. Ta Pere malatlar

3.6.1 Tarif. Bu ksm, projelerde veya kontrol mhendisi tarafndan gsterilen yerlerde projesine uygun boyut ve kesitlerde ina edilen. tahkimat veya dolgu yzeylerinin su v.s. tesirlere kar korumaa yarayan dzgn ta kaplamalarndan bahseder. 3.6.2 Malzeme. Pere Talar, Bu artnemde belirtilen genel nitelikleri haiz olacak ve ayrca mmkn olduu kadar kenarlar doru ve yzeyleri dzgn talardan seilmi bulunacaklardr. cabnda basit bir ilikle talar ekile vurulup krlarak bu ekle getirilecektir. Perede kullanlacak talarn en kk kenar 15 cm. den ve arl da 25 kg. dan az olmayacaktr. 20 cm. kalnlktan az pere yaplamaz. Pere kalnl cinslerine gre 20, 30, 40 ve 50 cm. olabilir. 3.6.3 naat Metotlar. 3.6.3.1 Kuru Pere. Pere kaplanacak, yzey nceden dzenlenecek, belirli uzunluklarda pere kalnlna ve eimine uygun ablon kullanlacaktr. Kaplanacak evlere paralel ve dzgn bir pere yzeyi elde edilecek ekilde allacak, talarn kaplanan yzeye iyice oturmasna birbirlerine demelerine ve aralarndaki boluun en az olmasna gayret edilecektir. Talar pere yzeyine konduktan sonra, ekile iyice yerletirilecek, krlarak klen talar deitirilecektir. Pere yapmnda; kaplanacak yzey kenarlarnda ve zellikle ev eteklerinde nispeten byk talar kullanlacak ve perenin yapm ii aadan yukar doru ilerletilecektir. Pere kalnl tek bir tatan elde edilecek ve st ste iki tan konmasna izin verilmeyecektir. 3.6.3.2 Harl Pere. Pere kaplanacak yzey nceden dzenlenecek, belirli uzunluklarda pere kalnlna ve eimine uygun ablon kullanlacaktr. Kaplanacak evlere paralel ve dzgn bir pere yzeyi elde edilecek ekilde allacaktr. Talarn kaplanacak yzeye iyice oturmas; tabann dzeltilmesi ve taa ekile vurularak temin edilecek ve ta etraflarna bol har konacaktr. Komu talar ayn ekilde tabana yerletirilecek ve yine ekile vurularak daha nce yerletirilmi talarla skca balants salanacaktr. Talar arasndaki btn boluun harla doldurulmu olmas temin edilecek ve yaplan kontrolda grlen boluklar har ile tekrar doldurulacaktr. Talarn kuru pere gibi denmesi ve sonra derzlerinin harla doldurulmas suretiyle harl pere yaplmasna katiyen msaade edilmeyecektir. Pere yzeyindeki har apaklan mala ve sprgeyle temizlenecektir. Pere; projesinde belirtilen veya idarece istenilen kalklarda ve bu kalnlk yalnz bir tek tatan elde edilmek suretiyle yaplacak ve st ste iki tan konmasna izin verilmeyecektir. Pere yapmnda kaplanan yzey kenarlarnda ve zellikle ev eteklerinde nispeten byk talar kullanlacak ve talarn denmesi ii aadan yukarya doru ilerletilecektir.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Pere yapmnda kullanlan har idarece istenen dozajda olacak ve bu har daima taze olarak kullanlacaktr. Sfr derecenin altndaki sda allmayacaktr. Harl pere; gn sulanmak, nemli uval, toprak v.s. ile rtlmek suretiyle gneten korunacaktr.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.7. Kargir naat (Ta Duvarlar)

3.7.1 Tarif. Bu ksm, idarece gsterilen yerde, projesinde belirtilen ekil, boyut ve eimde, bu artnameye uygun olarak yaplan moloz,aplanm moloz, kaba yonu ta. ince yonu ta ve kesme ta yapmndan bahseder. 3.7.2 Malzeme. 3.7.2.1 Genel Nitelikler. Tan genel nitelikleri bu artnemede belirtildii gibi olacaktr. 3.7.2.2 zel Nitelikler. 1 Moloz Ta. Ocaktan karldktan ve paralandktan sonra olduklar gibi veya yerine gre dzeltilerek kullanlan bir veya mstesna hallerde iki kii tarafndan el ile manevra edilebilecek byklkte, gayri muntazam talardr. Grnen yzlerde talarn ke alar 60 den ve en kk kenar da 10 cm. den kk olmayacaktr. Talarn derinlii 20 cm. den ve kalnl da 15 cm. den byk olacaktr. Talarn hacimleri de 0,002 m3 0,050 m3 arasnda olacaktr. Kemerlerde kullanlacak moloz talarn kuyruk ksm grnen yzden daha kaln olarak dzeltilecektir. 2 aplanm Moloz Ta. Kenarlar ekile dzeltilmi dikdrtgen veya ok kenar yzl dzgn biim verili talardr. Yatak ve yan yzeyleri talarn grnen yzeyine genellikle dik ve en az 5 cm. lik ksm dzeltilmi olacaktr. ok kenarllarda hi bir ke as 60 nin altna dmeyecektir. Talarn grnen yzeylerinde kenarlarndan daha ukur ksmlar bulunmayacaktr. Kabark ksmlar da 5 cm. yi gememek zere idarece istenildii kadar braklacaktr.En kuuk kenar ise 15 cm. den kk olmayacak ve duvar derinliine giren boyutu, dier iki boyutundan byk olacaktr. Kemerlerde; kemer talar, kemer erisine uygun olacak ekilde aplanacaktr. 3 Kaba Yonu Ta. Yatak ve yan yzeyleri, grnen yzeyine dik, en az 15 cm. olmak zere mur veya tarak ile dzeltilmi dikdrtgen veya ok kenarl yzeyli dzgn ekil verilmi talardr. Bu talarn grnen yzey kenarlar ayn dzlemde olacaktr. stenildiinde tan grnen yzey evresinde yaklak olarak 2 cm. eninde kalem ile ince tesviyeli bir ereve yaplabilir. Cephe talarnn grnen yzeylerindeki kabarklk 3 cm. yi gemeyecek ve ta yzeylerinde kenarlarndan ukur ksmlar bulunmayacaktr. (ok kenarl yzeylerde hibir ke as 60 nin altna dmeyecektir. Dikdrtgen yzeyli talarn ykseklii en az 20 cm., genilii en az 30 cm. ve derinlii de en az 25 cm. olacaktr. ok keli talarda en kk kenar 15 cm. ve tan duvara giren ksm 25 cm. den az olamaz. Bu talarn yatak ve yan yzeylerinde 15 cm. derinlie kadar hi bir kesit daralmas olmayacaktr. Bunun gerisinde her kenardan itibaren 2 cm. den ok olmamak artyla bir kesit daralmas kabul edilebilir.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 4 zel Kaba Yonu Ta. Grnen yzeylerinin lleri projesine gre yaplm ve yonu ekli kaba yonu ta esaslarna uyularak hazrlanm talardr. Kemer inaatnda kullanlacak zel kaba yonu talarn yatak ve yan yzleri;kemer i erisi yan ap dorultusuna gelecek ekilde tamamen murla ilenecektir. 5 nce Yonu Ta. Grnen yzeyleri tamamen, yatak ve yan yzeyleri 15 cm. derinlie kadar gnyesinde ve dzlem olarak kenarlar dzgn ve keskin dorular tekil edecek ekilde kalemle ve geri kalan ksmlar mur veya ince tarakla tesviye edilmi talardr. Grnen yzeylerde kenarlarn tekil ettii dzleme gre ukurluk kabul edilmez, ancak kalemle tekil edilen ereve ierisi ayn dzlemde olabilecek gibi idarece istenildii takdirde bu dzleme paralel 2 cm. ye kadar kntl olarak da mur veya ince tarakla ilenebilir. Yatak ve yan yzeylerinde 15 cm. derinlie kadar hibir kesit daralmas olmayacaktr. Bu derinlikten sonra yzeylerde 2 cm. den fazla olmamak artyla bir kesit daralmas kabul edilebilir. Talarnn en kk boyutu 20 cm. den az olmayacaktr. 6 zel nce Yonu Ta. Her tan grnen yzeylerinin lleri projelerine gre yaplm ve yonu ekli ince yonu ta esaslarna uyularak hazrlanm talardr. Kemer inaatnda kullanlacak zel ince yonu talarn yatak ve yan yzleri, kemer i erisi yar ap dorultusunda gelecek ekilde tamamen murla ilenecektir. Kesitleri ekil 12 ve 13 de gsterilen bordur talar, merdiven basamaklar ve kpr kornileri ince yonu niteliinde yapld takdirde bunlar zel ince yonu talardan saylrlar. 7 Kesme Ta. zellikle estetik ve mimari dncelerle, onanl proje ve, detaylarna uygun olarak, btn yzeyleri dzgn ve geometrik ekilde yontulup hazrlanm talardr. Bu talarn grnen yzeylerini evreleyen kenarlar gayet dzgn dorulardan meydana getirilecektir. Kesme talarn yatak ve yan yzlerinde projesine gre herhangi bir kesit daralmas olmayacak, btn grnen yzeyleri etrafnda kalemle ereve yaplacak ve erevenin ii kalem veya ince tarakla dzlem olarak gayet dzgn ekilde tesviye edilecektir. Kesme ta inaatn ierden balantsn salayacak kenet ve har yuvalan nceden hazrlanm olacak, bu yuvalar kenarlara 10 cm. den yakn olmamak zere dik olarak tekil edilecektir. Talarn hazrland yerden inaattaki yerlerine tanmasnda ve konmasnda kenar ve kelerinin bozulmamasn salayacak gerekli tedbirler alnacaktr.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.7.3 naat Metotlar. 3.7.3.1 Genel Metotlar. Kargir inaatta btn cephe talar ayn dzlemde veya projesinde gsterilen yzeyde olacaktr. Duvar btn kalnlnca ayn zamanda yaplarak ykseltilecektir. Talar yerlerine konmadan iyice temizlenecektir. Harl yapda talar slatlarak kullanlacak, talar arasndaki derzler tamamen hare ile doldurulacak, talarn birbirine harsz olarak temas veya harsz boluk kalmas nlenecektir. Isnn sfr derecenin altna dmesi halinde harl almaya msaade edilmeyecektir. almaa aralk verildiinde duvara iyi kaynamam talar grlrse nce bunlar sklecek ve sonra almaa balanacaktr. Yapda daima hi priz yapmam taze har kullanlacak ve bunlar projesinde veya artnamelerinde gsterilen dozajda olacaktr. 3.7.3.2 zel Metotlar. (1) Moloz Ta naat. (1 a) Kuru Moloz Ta naat. Talarn yzeyleri, kenar ve altlar kabaca ekile dzeltilecektir. Duvarn kelerinde, ba ve nihayetlerinde kullanlacak talar dzgn yzeylilerden seilecek ve duvara gerekli dorultuyu verecek ekilde dzeltilecektir. Talar mmkn olduu kadar yatay sralar tekil edecek ekilde konulacaktr. Temeli ve keleri tekil eden ta sralar ncelikle byk seme talardan yaplacaktr. Btn talar geni yzeyleri zerine ve en az noktas ile altndaki ta srasna oturtulacak ve en az boluk verecek ekilde birbirleriyle yatay ve dey dorultularda balantl olarak rlecektir. Grnen yzeylerde derz aralklar 4 cm. den ok olmayacaktr. Kuru duvar yapmnda her ta dengeli ve en az boluk kalacak ekilde oturtulacaktr. Tan cephedeki ykseklii, geniliinden ve derinliinden fazla olmayacaktr. Kuru duvar kalnl en dar yerinde 60 cm. den az olamaz. (1 b) Harl Moloz Ta naat. artnamesine uygun ocak veya kazdan karlan talar olduklar gibi veya kabaca dzeltilerek kullanlr. Moloz talar, duvarc ve yardmcs ile birlikte kaldrlp yerine konabilecek byklkte olacaktr. Talarn yaplm duvar zerinde oynatlmasna ve krlmasna izin verilmeyecektir. Svanmayacak kargir inaatn grnen yzeylerinde kama kullanlamaz. Ancak i ksmlarda harcn ok kalnlk meydana getirebilecei yerlerde ta kamalar kullanlabilir. Moloz kargir inaat yzeylerinde metre karede 15 den fazla ta bulunmayacaktr. Grnen yzey talarnn kargir i ksm ile balantsn salayan talar m2 de iki adetten az olmamak zere btn duvar yzeyine eit aralklarla datlacaktr.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Ta kalnl 15 cm. den az olmayacak ve talarn stleri harla tesviye edilerek dzeltilmesine izin verilmeyecektir. Kargir inaatta duvar kalnl 50 cm. den az olmayaca gibi inaat srasnda duvarn btn kalnlnca ayn zamanda ykseltilmesi arttr. Moloz ta ile yaplan yap ve evre duvarlar gibi kargir inaatta en ok 2 m. de bir beton veya betonarme hatl yaplacaktr. Bunlarn dnda kalan moloz kargir inaatta lzum grld takdirde hatl yaplr. Moloz kargir btn talar geni yzeyleri zerine konulmak suretiyle ina edilecek, talarn ykseklii derinliinden ve geniliinden fazla olmayacaktr. Talarn duvar iinde kalan btn yzeyleri harla sarlm olacak, grnen yzeylerde derz aralklar 4 cm. den fazla olmayacaktr. Toprakl, killi, yosunlu, kirli talar yerine konmadan nce temizlenecek ve gerekirse ykanacaktr. Bir ksm nceden yaplm kargirin yeniden yaplmasna balanrken oynam olan talar ve harlar karlacak, st temizlenip slatldktan sonra ie devam edilecektir. imento harl kargir inaat, lzumunda aralkl olarak sulanacak, don olabilecek hallerde inaata izin verilmeyecektir. (2) aplanm Moloz Ta naat. aplam moloz talarla yaplan kargir inaatta harl moloz ta naat artlarna tamamen uyulacak, ancak talar arasndaki derz aralklar 3 cm. den ok olmayacak ve taslarn rlmesinde kama kullanlmayacaktr. Bu trl yapm btn kargir kalnlnca olaca gibi yalnz grnen yzeye de uygulanabilir. Kemer inaatnda ekile dzeltilerek elde edilmi yatak yzeyleri yar ap dorultusuna gelmek ve iki taraf zengisinden balamak zere tayc kalba eit yk verecek ekilde rlecektir. ki ve daha ok sral kemerlerde derzler yar ap dorultusunda olacak, derz aralklar 2,5 cm. den ok olmayacaktr. Yarap dorultusuna dikey gelen derzlerin artmal ve kemer d yzeyinin dzgn olmasna zellikle nem verilecektir. (3) Kaba Yonu Ta inaat. Kaba yonu ta inaat Harl Moloz Ta naatndaki esaslara uyulmak art ile yaplr. Kaba yonu yzeyleri, sra halinde, eitli boyuttaki dikdrtgen yzeyli talarla kark olarak veya ok kenarl talarla mozaik eklinde rlr. Yzeylerdeki kaba yonu talarn kargirle balantlarna dikkat edilecek ve yzeye konan bir sra tan arkas duvarn btn kalnlnca tamamlandktan sonra st srann rlmesine geilecektir. Ta aralarndaki derz yerlerinin genilii btn duvar cephesinde ayn ve en ok 2 cm. olacaktr. Talar yerlerine konduktan sonra kalemle hibir dzeltme yaplmayacaktr. Talar sra halinde rld takdirde sra aralarndaki ykseklik fark dar ta srasnn 1/5 ini gememelidir.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Bir sra ile ondan sonra gelen srada birbirine en yakn olan derzlerin arasndaki uzaklk 10 cm. den az olmayacaktr. Kaba yonu ta sralarna mimari dncelerle yukarda yazlanlardan farkl ekiller verilmesi gerektii zaman projesine veya artnamesine uygun olarak yaplacaktr. ok keli talarla rlecek kargir yzeylerinde birbirine yakn talarla arasndaki boyut fark, grn gzelliini bozmayacak oranda olacaktr. (4) zel Kaba Yonu Ta naat. zel kaba yonu talarla inaat, projelerinde gsterilen veya istenilen zelliklere uyularak Kaba Yonu Ta naatndaki esaslar dahilinde yaplr. Ancak, zel kaba yonu talarla yaplan kemer inaatnda ard arda gelen iki sradaki talarn artmal derzleri aras 10 cm. den az olmayacaktr. (5) nce Yonu Ta naat. nce yonu ta inaat Kaba Yonu Ta naattaki esaslara uyulmak artyla, duvar yzeyleri sra halinde ya da kark olarak eitli boyutlardaki dikdrtgen yzeyli taslarla rlerek yaplr. Yzeylerdeki ince yonu talarn duvarla balantlarna dikkat edilecek ve duvar yzeyine konan bir sra tan arkas btn duvar kalnlnca tamamlandktan sonra st srann rlmesine geilecektir. Ta aralarndaki derz yerlerinin genilii, btn duvar yzeyinde ayn ve en ok 1,5 cm. olacaktr. Talar yerlerine konulduktan sonra kalemle hibir dzeltme yaplmayacaktr. nce yonu ta sralarna mimari dncelerle deiik ekiller verilmesi iin bir kayt bulunmadka ard arda gelen iki ta sras ykseklikleri arasndaki fark en ok 2 cm. ve bir yzeydeki en kaln sra ile en ince sra arasndaki fark da 4 cm. yi gemeyecektir. Ard arda gelen iki sra birbirine en yakn dikey derzler arasndaki uzaklk 10 cm. den az olmayacaktr. (6) zel nce Yonu Ta naat. zel ince yonu ta inaat, projesinde gsterilen veya istenilen zelliklere uyularak nce Yonu Ta naattaki esaslar dahilinde yaplr. Ancak zel ince yonu talarla yaplan kemer inaatnda ard arda gelen iki sradaki talarn artmas derzleri arasndaki uzaklk 10 cm. den az olmayacaktr. (7) Kesme Ta naat . Kesme talarla inaat ince yonu ta inaattaki esaslara, proje ve detaylarna uygun olarak yaplr. Talarn yatak ve yan yzeyleri arasndaki derz aralklar ayn ve en ok 1 cm. olacaktr. stenilen derz kalnlnda har zerine oturtulmu taslann yan yzleri arasnda kalan boluklara usulne gre sulu har aktlmak suretiyle doldurulacaktr. Derzlerde bir kalnlk istenmedii takdirde talarn balants yeteri kadar kenetlerle temin edilir.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.8. Beton leri

3.8.1 Tarif. Bu ksm, projelerde gsterilen veya idare tarafndan yaz ile bildirilen istinad duvar, menfez, kpr ve dier yaplardaki beton ilerinden ve beton malzemelerinden bahseder. 3.8.2 Malzemeler. Malzemelerin kontrol ilgili Trk Standartlarna ve mevcut Bayndrlk ve skan Bakanl neriyatna uygun olarak yaplacaktr. 47,2.1 imento. Blmnde verilen TS listesinin yeni durumu TS TS TS TS TS TS TS TS TS TS 19 Portland imentolar 20 Yksek Frn Cruf imentolar 21 Beyaz Portland imentosu 22 Har imentosu 23 imento Numune Alma Metotlar 24 imentolarn Fiziksel Muayene Metotlar 26 imento - Trasl 640 Uucu Kll imento 687 imento Kimyasal Analiz Metotlar 809 Slfatl cruf imentosu

TS 3646 imento - Erken Dayanm Yksek (Beton Travers imentosu) imento numuneleri idare tarafndan TS 23'e gre alndktan ve idarenin laboratuvarnda TS 24'e gre teknik muayenesi yapldktan sonra kullanlabilecektir. Kullanlma gnnden en az 40 gn evvel numunesi alnacak ekilde imentonun temin edilmesi ve idareye haber verilmesi gereklidir. 3.8.2.2 Agrega. Doal, yapay veya her iki cins youn mineral malzemenin eitli boyuttaki krlmam ve/veya krlm tanelerinin bir yndr. Doal agrega (doal ta agregas), teraslardan. nehirlerden, denizlerden, gllerden ve ta ocaklarndan elde edilen krlm veya krlmam youn yapl agregadr. Yapay agrega (Sanayi rn agrega), yksek frn cruf ta, izabe crufu veya frn cruf kumu gibi sanayi rn olan krlm veya krlmam youn yapll agregadr. Kullanlacak agregalar aada belirtilen ilgili Trk Standart ve artnamelerine uygun olacaktr. TS TS TS TS 706 Beton Agregalar (Kum ve akl) 707 Beton Agregalarndan Numune Alma ve Deney Numunesi Hazrlama Yntemi 819 Rilem - Cembureau Standart Kumu 2517 Alkali - Agrega Reaktivitesinin Kimyasal Yolla Tayini


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi TS TS TS TS TS TS TS TS TS TS TS TS TS TS TS TS TS TS 2717 Har Kumlar 3523 Beton Agregalarnn Yzey Nemi Orannn Tayini 3524 Yksek Frn Cruf Agregalarnda Sngerimsi ve Cams Tane Oran Tayini 3525 Yksek Frn Cruf Agregalarnda Ufalanmaya Yatknlk Deneyi 3526 Beton Agregalarnda zgl Arlk ve Su Emme Oran Tayini 3527 Beton Agregalarnda ince Madde Oran Tayini 3528 Beton Agregalarnda Hafif Madde Oran Tayini 3529 Beton Agregalarnda Birim Arlklarn Tayini 3530 Beton Agregalarnn Tane Bykl Dalmnn Tayini 3655 Beton Agregalarnda Dona Dayankllk Tayini 3673 Beton Agregalarnda Organik Kkenli Madde Tayini 3674 Beton Agregalarnda Slfat Miktar Tayini 3694 Beton Agregalarnda Anmaya Dayankllk (Anma Oran) Tayini 3732 Beton Agregalarnda Klorr Miktar Tayin Metodu 3787 Beton Agregas Havada Soutulmu Yksek Frn Crufundan 3814 Beton Agregalarnda Tane ekli Snf Tayin Metodu 3820 Beton Agregalar Organik Maddelerin Har Dayanmna Etkisinin Tayini Metodu 3821 Beton Agregalar Yeterlik Deneyi, Beton Agrega Deneyleri

KGM 40

3.8.2.2.1 Agrega gradasyonlarnn belirlenmesinde ve beton karm hesaplarnda kullanlacak elek serilerinin seimi iki ekilde yaplabilir; a) AASHTO elek serileri veya bunlarn metrik edeerleri kullanldnda, beton karm oranlar hesabnn Tablo-2 ve Tablo-4'de belirtilen beton elekleri ve granlometri limitleri kullanlacaktr. b) TS 1225/1973 Tane Byklkleri; Taneli Malzemeleri Snflandrmak iin ve TS 706/1985 Beton Agregalar standartlarnn ngrd ISO elek serisi kullanldnda, TS 802-1985 Beton Karm Hesaplar standardnda verilen karm oranlan tayini iin bu artnamede belirtilmi izelge ve tablolar kullanlacaktr. 3.8.2.2.2 nce Agrega. Tablo-1 ve Tablo-2 de fiziksel ve mekanik zellikleri verilen ince agrega sert ve salam taneciklerden oluacaktr. Muhtelif ocaklardan elde edilen ince agrega idarenin izni olmadka birbirlerine kesinlikle kartrlamaz.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Tablo - 1 nce Agregann Fiziksel ve Mekanik zellikleri * Maksimum artname Limiti 1) 2) 3) 4) % Yumuak Ksmlar Olmayacak Kmr ve Linyit 0.25 KL topraklar 0.50 0.075 mm. elekten geen (Ykanabilir Maddeler) ** a) Yzeyi anmaya maruz betonlarda b) Dier tip betonlarda 5) ISI deiikliklerine dayanm (Na2 SO4 ile) *** 6) Organik Madde **** 7) ncelik Modl Limitleri 4 5 10 Standart renkten koyu olmayacak 2.1 - 3.4

* Tabii halde iken, zellikleri bu limitler dnda kalan malzemeleri. uygun bir usulle slah ettikten sonra kullanmak mmkndr. ** Bu deerler, krlarak hazrlanan agregalarda kilden ileri gelmiyorsa (ta tozlar ise), % 2 artrlabilir. *** Bu limiti aan agregalarn en az 5 sene evvel ina edilmi, tabii hava artlar altnda ar derecede ypranma gstermemi inaatlar varsa; kontrol mhendisinin tasvibi, ile o malzemenin kullanlmasna msaade edilebilir. **** Renk mukayese metoduyla organik madde denemelerine tabi tutulan agregalar. standart referans renginden daha koyu renk verdii takdirde, har yapma kabiliyeti denemesine tabi tutulurlar. Organik madde miktar fazla olan ince agrega ile hazrlanan harem 7 ve 28 gnlk mukavemetleri, mukayese harc ile hazrlanan kplerin mukavemetlerin % 95'ini salyorsa, bu agrega kullanlabilir, aksi halde reddedilir. 3.8.2.2.2.1 Grantilometri. nce agregann granlometrisi niform olacak ve standart kare delikli eleklerle yaplan deneyler sonucu, aadaki limitlere uyulacaktr.

Tablo - 2 ELEKLER n

mm

Geen Miktar


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi % 100 95 100 80 100 50 85 25 60 10 30 0 10

3/8" No. 4 No. 8 No. 16 No. 30 No. 50 No. 100

9.5 4.75 2.38 1.19 0.6 0.3 0.15

NOT: a) darenin msaadesi ile beton yol kaplamasnda kullanlan kumun 0.3 mm.lik elekten geen % sinin alt snr % 5'e; 0.150 mm. lik elekten geen % sinin alt snr % 0'a indirilebilir. b) Kullanlacak kumun incelik modl deneylerle nceden tespit edilenden 0.20 den fazla sapmayacaktr. Sapma halinde gerekli slah yaplarak kullanlacaktr. 3.8.2.2.3 Kaba Agrega. Fiziksel ve mekanik zellikleri Tablo - 3 ve Tablo -4'te verilen bu malzemeler sert, kuvvetli, dayankl ve yzeyleri silis veya kalker gibi balayclar zayf olarak balanm ksmlar ihtiva etmeyen tanelerden teekkl edecektir. Tablo - 3 Kaba Agregann Fiziksel ve Mekanik zellikleri * Maksimum % 1) Yumuak Ksmlar 2) Kmr ve Linyit 3) Kil topaklar 4) 0.075 mm. elekten gecen (Ykanabilir Maddeler) ** 5) nce Uzun Ksmlar 6) Anma (Los Angeles) *** 7) Is deiikliklerine dayanm (Na2 S04) *** 2 0.25 0.25 0.50 15 40 12

* Tabii halde iken zellikleri bu limitler dnda kalan malzemeleri uygun bir usulle slah ettikten sonra kullanmak mmkndr. ** Bu limitler, krlarak hazrlanan agregalarda kilden ileri gelmiyorsa (Ta tozlar ise) % 1.5 arttrlabilir. *** Bu limiti asan agregalarla en az 5 sene evvel ina edilmi, tabii hava artlar altnda ar derecede ypranma gstermemi inaatlar varsa; kontrol mhendisinin tasvibi ile o malzemenin kullanlmasna msaade edilebilir. Tablo - 4 Kare Delikli Standart Eleklerden Geen Elek Akl Agrega mm No. in. 75 3 63.50 21/2 % Nisbetli (Arlk Olarak) 50 37.5 25 2 11/2 1 19 3/4 12.5 1/2 9.5 3/8 4.75 No.4Yol-yap mhendislik Ltd. ti.

Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 1 2 3 4 5 6 100 100 95100 100 95100 3570 100 90100 100 90100 3570 1030 90100 2560 1030 4070 2055 1030 0-15 0-10 0-10 0-5 0-5 0-5

100 95-100

3.8.2.3 Su. Beton karma ve temas suyunun en iyisi, iilecek su olmakla beraber daha nce kullanlarak denenmi ve iyi sonu vermi btn sular, idarenin tasvibi ile kullanlabilir. Kalitesinden phe edilen sulardan numuneler alnarak idarenin laboratuvarnda denenmelidir. Kullanlacak su, asit reaksiyonu gstermemeli (pH 7), bu suda agresif karbonik asit, mangan bileikleri, amoriyum tuzlar, serbest klor, yalar (madeni, organik) organik maddeler ve endstri artklar bulunmamaldr.Litresinde en ok znm halde 15 g. ve yzer halde 2 g. madeni tuz, yine litresinde en ok 2 g. S03 bulunabilir. Yukardaki artlara uyularak deniz suyu da beton karma suyu olarak kullanlabilir. Yalnz, deniz suyu ile yaplan betonlarn bir sre sonra lekelendii grldnden yapnn d grn ile ilgili bu konunun nemlilik derecesi nceden dnlmelidir. Ayrca beton dayanmnda bir miktar dme beklenebileceinden bu husus basn deneyleriyle de kontrol edilmelidir. Yapda kullanlmas dnlen karma suyu ile yaplacak deneme har kplerinin 7 ve 28 gnlk dayanmlar, ayn ekilde fakat ime suyu ile yaplan har kpleri dayanmnn % 90'ndan aa olmamaldr. 3.8.3 Malzemelerin Muhafazas ve Depo Edilmesi. 3.8.3.1 imentonun Muhafazas ve Depo Edilmesi imentonun rutubetten korunabilmesi iin akar sulardan veya su birikintilerinden uzak yerlerde ina edilmi, duvarlarnda atlak olmayan ve hi bir suretle yamur suyu szdrmayan depolarda ahap platformlarn zerinde muhafaza edilecektir. Bu binalar kontrol mhendisinin uygun bulaca yerlerde yaplacaktr. imento deposu aadaki hususlar gz nnde bulundurularak kafi genilikte olacaktr. a) Muhtelif zamanlarda gelen imentolarla farkl cins ve markal imentolar birbirinden ayr olarak istif edilirler. b) yerine, en nce getirilen imento en nce kullanlacak ekilde depo edilmelidir. stifler duvarlardan 5-10 santim aklkta, aralarnda boluk kalmayacak ekilde yaplmal ye 12 sradan fazla torba st ste ylmamaldr.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Kk ve muntazam deposu olmayan antiyelerde ksa sreler iin imento ahap ranza zerine istif edilir,zeri yamur geirmeyen rtlerle rtlr. rtleri ranza altna kadar kvrp, stnde suyun gllenme yapmasna msaade edilmeyecek ekilde rutubetten korunur. 3.8.3.2 Agregalarn Depo Edilmesi Agregalar en az ayrmay verecek ve iine yabanc maddeler karmayacak ekilde depo edilmelidir. iin gerei olarak muhtelif boyuta ayrlm agrega ynlar, etekleri birbirleriyle karmayacak derecede uzakta ylacaktr. Agrega ynlar, beton karmasnda ve yerlemesinde aksakla meydan vermeyecek ekilde dzenlenecektir. 3.8.4 Beton Snflar. 3.8.4.1 Dayanmlarna gre. Yapnn veya yap elemanlarnn hizmet edecei amaca, maruz kalaca evre etkilerine ve projede kullanlacak emniyet gerilmelerine gre seilecek beton snflar aada gsterilmitir. Bu ayrdetmede l basn dayanm olup, bu, amala taban ap = 15 cm ve ykseklii L = 30 cm. olan silindir veya 20 x 20 x 20 cm.lik kp numuneleri kullanlr. Tablo 5 BETON SINIFLARI VE DAYANIMLARI

Karakteristik 28 gnlk Beton Snf Sembol Basn Dayanm (kgf/cm2) Silindir ( F ck) ___________ BS 14 BS 16 BS 20 BS 25 BS 30 BS 35 BS 40 BS 45 ___________ 140 160 200 250 300 350 400 450 Edeer Kp ___________ 160 200 250 300 350 400 450 500

28 Gnlk Ortalama Basn Dayanm (kgf/cm2) Silindir ( F em) ___________ 180 200 260 310 360 430 480 530 Edeer Kp ___________ 220 250 325 370 420 490 540 590

Elastisite Modl (28 gnlk) (kgf/cm2)

___________ 261500 270000 285000 302500 318000 332000 345500 358000

BS 50 500 550 580 640 369500 NOT BS 14, BS 16, BS 20 ve BS 25 Normal beton, dierleri yksek dayanml beton olarak tanmlanr. 3.8.4.1.1 Yukardaki beton snflar haricinde dolgu ve tesviye betonu olarak 28 gnlk karakteristik silindir basn dayanm 80 kgf/cm2 olan karmlar kullanlabilir. Sadece dolgu ve


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi tesviye iin kullanlacak bu karmlarda gradasyonu aadaki limitlere uymak ve idarenin iznini almak artyla tvanan agrega kullanlabilir.

Tablo - 6 Tvenan Malzeme Gradasyonu Elek Akl n. __________________ 3" 1 1/2" 3/4 No.4 No.30 mm __________________ 75 37.5 19 4.75 0.600 Dm= 37.5 mm __________________ 100 95 - 100 45 - 80 25 - 50 8 - 30 100 95 - 100 35 - 55 10 - 35 0-6 Dm= 19 mm __________________

No.100 0.150 0-6 3.8.4.2 Betonu imal yerine gre snflandrma.

a) antiye Betonlar: antiye betonlar, betonu oluturan ksmlar antiyede hazrlanan ve kartrlan betonlardr. b) Tanan (Hazr) Beton: Tanan beton, betonu oluturan ksmlar antiye dnda hazrlanan ve antiyede yerletirilip sktrlan betonlardr. 3.8.4.3 Beton kvamna gre. indeki su miktarna gre beton, kvam bakmndan aadaki snflara ayrlr. Nemli Toprak Kvamnda Beton: Vibratrle sktrma yapld durumlarda ve donats az ve seyrek olan betonarme yaplarda kullanlmaya elverilidir. Bu kvamdaki betonun iinde, elde yorulduu zaman avuca imento hamuru yapacak kadar ve ancak iyice sktrldktan sonra st yzeyi plastik ve dzgn grn alacak kadar su bulunmaldr. Bu cins betonlarda kme deneyinde 0 - 5 cm.lik bir lm elde edilir. Plastik Beton: Betonarme yaplar iin zellikle uygundur. Bu kvamda, ktleyi hamur haline getirecek kadar su bulunmaldr.kme deneyinde llen miktar 5-10 cm.yi gememelidir. Akc Beton: Sulu hamur grnnde olacak kadar su ile karlmaldr. kme deeri en ok 1015 cm. olmaldr. Eer sktrma srasnda suyun bir ksm ayrlr ve beton toplu bir ktle halinde kalmazsa karm iyi deildir. Bu cins beton ancak suyun fazlalndan dolay meydana gelen niteliindeki dkln sakncas grlmeyen durum ve yaplarda kullanlabilir. 3.8.5 Beton Karm Oranlarnn Tayini (1 m3 iin). Karm oranlarnn tayini, TS 802 Beton Karm Hesab Esaslar ve Beton Karm Oranlar Tayin Rehberi ne uygun olarak yaplacaktr. Bu hesaplamada ilgili projenin ngrd btn hususlar gz nnde bulundurulur ve sonuta mutlak hacim esasna gre, sktrlarak yerletirilmi l m3 beton imali iin gerekli kuru malzeme miktarlar tayin edilir. Bulunan miktarlara dayanarak laboratuvarda beton n karmlarnn hazrlanmas, taze beton deneyleri, bu deneylere gre n


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi karmda yaplan dzeltmeler, laboratuvarda hazrlanan betonlarn dayanm ynnden tahkiki ve antiye iin gerekli dzeltmeler, TS 802 ve Karayollar Genel Mdrl Teknik Aratrma Dairesince Yaynlanan Beton Karm Oranlar Tayin Rehberi ne gre yaplr. 3.8.5.1 Katklar. Beton katklar veya katkl imentolar (Hava Katkl vb.) ancak kontrol mhendisi gerekli bulduu taktirde kullanlabilir. nce kesitli, kompleks biimde veya sk donatl yap elemanlar imalinde kullanlacak betonlar iin gerekli ilenebilirliin katksz temin edilemeyeceine kontrol mhendisi karar verdii taktirde ilenebilirlii artrmak amacyla plastikletirici katklar kullanlabilir. Ayn ekilde beton dkmnn kesiksiz olarak uygulanmas gerekli olan durumlarda, anormal hava artlarnda (Scak ve Souk havada) beton dkmnde kontrol mhendisinin tasvibi alnarak uygun priz geciktiriciler veya abuklatrclar hava ithal ediciler, plastikletirici katklar ve beton kur katklar kullanlabilir. Hibir durumda kalsiyum klorr veya klorun dier tuzlar beton katks olarak kullanlmayacaktr. stenilen zellikleri verecek katk miktarnn tayini antiye artlarnda ve tam lekli deney karmlaryla yaplacaktr. Katk, karma su ilave edilirken, suyun iinde zerek betoniyere konulmaldr. 3.8.6 yerinde Beton Numunelerinin Alnmas ve Muhafazas yerinden iki maksatla beton numuneleri alnr. 3.8.6.1 Nitelik (Kalite) Kontrol Numunelerinin Alnmas ve Muhafazas. Yapnn devam ettii sre iinde imal edilen betonda ngrlen niteliin salanp salanmadn kontrol maksad ile idare tarafndan (7 ve 28 gnlk basn mukavemetlerini tespit iin) en az 6 silindir veya kp alnr. Hazrlanacak beton silindirler, ayr ayr harmanlardan, betonu temsil edecek ekilde ve beton dkm sresince yaklak olarak eit zaman aralklaryla her bir deney ya iin asgari 3 silindir veya kp numunesi alnr. Numuneler TS 2940, TS 3068, TS 3351'e uygun hazrlanr ve muhafaza edilir. 3.8.6.2. Sertleme Kontrol Numunelerinin Alnmas. Yapdaki betonun belirli bir anda muhtemel mukavemeti hakknda fikir edinmek, kalp, iskele alma mddetlerini ve yapnn hizmete ne zaman alacan tayin etmek iin, beton imali esnasnda idare lzumlu numuneleri alr. Numunelerin aln ve kalplara dolduruluu TS 2940'deki gibidir. Yap ksmnda kullanlan betondan imal edilen silindir numuneleri, bu yap ksmnn yanna veya zerine konarak (yapnn muhafaza artlarna aynen tabi tutularak) basn deneyine kadar bekletilirler ve korunurlar. 3.8.6.3 Dayanm Deneyinin Yaplmas. Kalite veya kontrol amacyla alnan numunelere TS 3114'e gre deney uygulanr.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.8.7 Beton Kalitesinin Denetimi 3.8.7.1 Laboratuar almalarmda Kalite. Projede ngrlen beton basn dayanm (Karakteristik dayanm) fck olduuna gre, beton karm hesaplarnda esas alnacak olan ortalama dayanm fem, standart sapman bilindii durumlarda aadaki bantdan hesaplanmaldr. fem = fck + 1.28 Standart sapmann bilinmedii veya kestirilemedii durumlarda ise, fem yaklak olarak, fck belirli bir miktarda artrlarak bulunabilir. fem = fck + f Dayanm snflarna gre alnacak f deerleri aada verilmitir. Dayanm Snflar ve f Deerleri Dayanm Snf ___________________ BS 14 ve BS 16 BS 20; BS 25; BS 30 BS 35; BS 40; BS 45; BS 50 3.8.7.2. antiye Kalite Kontrolu antiyede betonun basn dayanm nitelik ve sertleme deneyleri ile kontrol edilmelidir. Basn dayanm genellikle = 15 cm ve L = 30 cm olan silindir numuneleri zerinde yaplan standart deneylerden tayin edilir. Bu amala 20 cm. lik kp numuneler de kullanlabilir. Bir deney, numuneden elde edilen basn,dayanmlarnn ortalamasdr. Nitelik kontrolu iin, yapm sresince artlarn her deiiminde yeniden deney yaplmaldr. Ayrca bu deneyler yapnn nemine gre her 50 veya 100 m 3 beton iin veya bir binann her katndan yahut 28 gnden uzun sreli ara vermelerde tekrarlanmaldr. Yukarda belirtilen durumlarda en az bir deneylik numune (3 numune) alnmaldr. BS 25'den yksek kalitedeki betonlar iin numune says iki katna karlmaldr. Deney sonularnn deerlendirilmesinde betonun kabul edilebilmesi iin aadaki artlarn birlikte salanmas gerekir. fem = fck + fem >= (fck + 30) kgf/cm2 fc min.>= (fck 30) kgf/cm2 Burada fem en az numunenin ortalama basn dayanm; fc min ise, numunelerden elde edilen en dk basn dayanmdr. 3.8.7.3 antiyede Yap Elemanlarnn Kontrolu. 40 60 80 f (kgf / cm2)

___________________


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi 3.8.7.3.1 Sertlemi Yap Elemanlarndan Numune Alnmas ve Alman Karot Numunelerinin Deerlendirilmesi . Yapm srasnda alnm olan numunelerden mukavemetin yetersiz olduunun anlalmas halinde yahut herhangi bir sebepten ileri gelen pheli hallerde (betonun grn, beton tabancas veya dier bir tahribatsz metotla yaplan kontroller gibi) veya kontrol mhendisinin gerekli grd durumlarda idare, beton karot numuneleri alr veya alnmasn ister. Numunelerin alnaca yap ksm ve yeri idare tarafndan bir tutanakla belirlenir. Alnacak karot says, taneden az olmamak artyla idare tarafndan tespit edilir. Sertlemi betondan numune alnmas, alnacak karot numunelerine yaplacak ilemler ve karot sonularnn deerlendirilmesi, Karayollar Genel Mdrl Teknik Aratrma Dairesi Bakanlnca yaymlanan Beton Karm Oranlar Tayin Rehberi Blm IX Sertlemi Yap Elemanlarndan Numune Alnmas ve Alnan Karot Numunelerinin Deerlendirilmesine gre yaplacaktr. 3.8.7.3.2 Deerlendirme Kriterleri. Yap elemannn yerindeki mukavemetinin kabul edilebilmesi iin aadaki artlarn birlikte salanmas gereklidir. fkao >= 0.85 fck fkam >= 0.75 fck Burada: fck = Karakteristik basn dayanm fkao = En az karot numunesinin minimum ortalama basn dayanm fkam = Herhangi bir numunede kabul edilebilecek minimum basn dayanmdr. 3.8.7.4 Sertlemi Yap Elemanlarnn Kontrolu in Kullanlan Dier Yntemler. dare tarafndan gerekli grld takdirde, dklen betonun yap elemanndaki durumunu deerlendirmede yardmc olmak amacyla yapnn eitli ksmlarndaki bal mukavemetin tayini veya karot alnacak yerlerin tespiti iin darbe ekici (Schmid Hammer), ultrasonik aletler veya dier tahribatsz deney metotlar kullanlabilir. Bu tip deney metotlar, karot sonular ile uygun bir ekilde korelasyonu ve kalibrasyonu yaplmadka yapnn kabul veya reddi iin kullanlamazlar. 3.8.8 Betonun Hazrlan. 3.8.8.1 Genel. Betonun iyi oluu younluu ile ilgilidir ve imalindeki homogenlie baldr. Bu nedenle agregann granlometrisi, imento ve karma suyu miktar iyi ayarlanmal, kartrlmasnda gerekli itina gsterilmelidir. 3.8.8.2 Malzemenin llmesi.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi dare tarafndan baka bir usul gsterilmedike agrega ve imento tartlarak llecektir. Kabil olduu takdirde imento ve agregay tartacak aletler; bu ite kullanlmak zere tanzim ve imal edilmi hususi tipte baskller olacaktr. imento, kum ve muhtelif irilikteki akl, ayr ayr tartlacaktr. Baskllerin hassasiyeti, tartlan malzemenin % 1 shhatle tartlmasn temin edecek derecede olmaldr. Standart (50 kg.lk) torbalar iindeki imento tartlmayabilir. Karma konulan su ya tartlacak veya hacmen llecektir. Su, miktarn len alet su deposu hacminin % 0.5' sini lecek derecede hassas olmaldr. Btn l aletlerinin muayene edilmi ve mhrlenmi olmas lazmdr. Kk ilerde (bir tek sanat yapsndaki toplam beton hacmi 100 m 3 veya daha az olan ilerde) lnn hacmen yaplmas idare tarafndan kabul edildii takdirde arlk olarak verilen oranlar edeer hacim oranlarna dntrlecektir. Byle hallerde rutubetin deimesi ve kumun kabarmas gz nnde bulundurularak llerde lzumlu dzeltme yaplacaktr. 3.8.8.3 Betonun Kartrlmas. dare tarafndan aksine msaade edilmedike beton, iyerinde betoniyer ile kartrlacaktr. 3.8.8.3.1 banda Beton Kartrlmas. Beton, malzemenin btn kitle iinde homojen surette dalmasn temin eden, idarece kabul edilen tip ve byklkte bir betoniyerde iyice kartrlacaktr. Betoniyer. bir su deposu ve her karmda kullanlan suyu shhatli lmek ve ayar edebilmek iin gerekli bir tertibatla donatlm olacaktr. Tamburun devir adedini kayt eden ve tayin edilen asgari zamandan evvel betoniyerin boaltlmasn nleyen mekanik tertibat haiz betoniyerler tercih edilir. kinci bir kartrma yaplmadan evvel betoniyerin iyice boaltlm olmasna dikkat edilmelidir. Karma katlacak kum, akl, imento ve su arlklar oranlar beton karma yerinde herkes tarafndan grlebilecek ekilde asl duracak bir levha zerinde daima okunabilir halde bulundurulmal ve kolaylkla kontrol imkan salanmaldr. Beton, genel olarak bu ie uygunluu bilinen makinelerle karlmaldr. Bu makineler suyu hzla ve eit olarak sevk edebilmeli ve nceden belirtilen miktar % 3 dorulukla salamaldr. Beton karma makineleri,beton kvamnn hep ayn kalmasn salayabilecek tecrbeli ahslar tarafndan kullanlmaldr. Beton iyice, homogen grnl duruma gelinceye kadar karlmaldr. Bunun iin kuru olarak nceden karlmas gerekmez. Modem karma makineleri karma iini 1- 1.5 dakika iinde istenen ekilde salarlar, fakat karma sresi 1 dakikadan az olmamaldr. Beton karma makinesine ilk olarak iri ve orta akl ve ondan sonra srasyla imento, kum. ince akl ve su ilave edilmelidir. Srekli beton karma makineleri, malzemenin tamamen eit olarak ulatrlmas ve daimi kontrol salanm olduu srece ve zel durumlarda kullanlabilir.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Kartrma esnasnda, betoniyer tamburu dn hz sabit kalacaktr. Betoniyer iine konacak ilk karmda malzeme betoniyer cidarna yaparak harem fakirlemesine neden olacandan yaklak bu miktar kadar su, kum ve imentonun karma ayrca ilave edilmesi Iazmdr. Betoniyer uzun bir zaman altktan sonra, i tatil edilirken iyice temizlenmesi lazmdr. Kk ve nemsiz yaplarda betonun elle karlmasna msaade edilebilir. Bunun iin,beton salam, su szdrmaz ve zemine iyice oturtulmu bir deme zerinde veya su ekmeyen dzlem, salam bir zemin zerinde karlmaldr. lk nce kum ve akl imento ile kuru olarak ve uygun bir harman oluncaya kadar en az defa aktarlmal, ondan sonra szgeli bir kova ile su verilmeli ve tamamen homogen bir beton kitlesi elde edilinceye kadar karmaya devam edilmelidir. Hafif beton imali gerektiinde, betonun susuz kalmasn nlemek ve iyi bir ekilde sertlemesini salamak iin, kullanlan gzenekli agrega karma katlmadan nemlendirilip aktarlmaldr. Gerek karma suyu katlmadan bu cins agrega imento ile n kartrmaya tabi tutulmaldr. Karma ve sktrma srasnda gzenekli agregann fazla ufalanmamasna zellikle dikkat edilmelidir. 3.8.8.4 Betonun Tanmas. Bu maddede bulunmayan hususlar iin TS 1247 geerlidir. Betonun karma makinesinden ilenecei ve kullanlaca yere tanmas iin seilen metot ayrma meydana getirmemeli, homogenlii bozmamal ve malzeme kaybna sebep olmamaldr. Plastik ve akc betonun uzun mesafelere tanmasna msaade edilmemelidir. Tama sonunda beton kvamndaki deiiklik (kme deeri) balangca gre 2.5 cm. den fazla olmayacaktr. mal edilmi beton herhangi bir tatla tanrken, karma su katld veya kum, akla imento ilave edildii andan itibaren en ok bir saat iinde iyerine tanm 've kalba dklerek nihai durumunu alm olacaktr. Ancak, scak havalarda veya betonun abuk priz yapmasna neden olan dier artlarda bu mddet idarece azaltlabilecektir. Betonun yksek bir yerden aa dklmesi gerekiyorsa bir ucu ilenme yeri yaknnda sonulanan bir boru ile aktarlmaldr. Beton ayrmasna sebep olacak ekilde ve 1.5 m.den fazla ykseklikten serbest olarak atlmamaldr. Eer bu ykseklikten atlmada ayrma ihtimali mevcut ise gerekli nlem alnmaldr. Tama tulumba ile yapld zaman borular iindeki betonun akm kesintiye uramayacak ekilde konmaldr. Ayrca borularn tkanmamas bakmndan, burada kullanlacak betonun granlometrisine ve karma suyu miktarna zellikle dikkat edilmelidir. Akc betonun tanmas iin oluk kullanlabilir. Bu oluklara olabildii kadar az su kullanlarak ve ayrma uramadan betonu aktabilecek ekilde eim verilmelidir. 3.8.8.5 Betonun malinde ve Naklindeki ntizam ve Hz. Betonu imal eden. istenilen miktarda betonu kesintisiz temin edecek bir tesisata ve tama kapasitesine sahip olacaktr, malatn hz betonun uygun bir ekilde tanmasna, yerine yerletirilip


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi sktrlmasna ve dzeltilebilmesine imkan verecek derecede olmaldr. Bu hz, iki dkm arasnda 20 dakikadan fazla zaman gemeyecek derecede olacaktr. Tama ekli betonun yeniden elden geirilmesini icap ettirmeyecek, betona veya imalatn dier ksmna zarar vermeyecek ekilde olacaktr. 3.8.8.6 Yeniden Su Kartrlmas. Beton hemen kullanlabilecek miktarda imal edilecektir. Priz yapmaya balam olan beton katiyen kullanlmayacaktr. Priz yapmaya balam betona tekrar su katlamaz veya yeniden kartrlamaz. 3.8.8.7 Kvam. n deneylerde belirli bir yap ksm iin tespit edilen kvam o ksm tamamlanncaya kadar muhafaza edilecektir. Beton her durumda ilenebilmeyi ve betonarme demirinin etrafndan betonun yapmadan akmasna, her akl tanesinin kafi miktarda har tabakas ile kaplanmasn temin edecek derecede bir kvama sahip olmaldr. Su miktar 3.8.5'e uyularak tespit edileceinden, kontrol mhendisinin rzas alnmadan deitirilmeyecektir. 3.8.5'e uymak ve istenilen kvam limitleri dahilinde kalmak art ile sktrmada kullanlan aletlerin etkinliine gre, kabil olduu kadar az kvaml (kuru) bir beton imal etmee dikkat edilecektir. Ancak profil demirlerinin etrafn sarmak ve bunlarn arasn doldurmak maksadyla yaplan ok ince aralklardan gemesi icap eden betonlarda zel haller iin su imento oran sabit kalmak art ile bahsi gecen kvamlarn dna kontrol mhendisinin izniyle klabilir.

3.8.9 Kvam Denemesi TS 2871'e Uygun Olarak Yaplr. 3.8.9.1 Betonun Dklmesi. Beton dklmeden, kalp iindeki tala, yonga vesaire inaat artklarndan ve yabanc maddelerden veya buzdan temizlenmi olacaktr. Kalp iinde muvakkaten konmu gergi, destek ve kuak varsa beton bunlarn mevcudiyetine artk lzum kalmayan bir seviyeye kadar ykseldii zaman kaldrlacak ve katiyen beton iinde braklmayacaktr. Kalp, dkmden nce slatlm veya yalanm olmaldr. Beton dklrken akln ayrlmamas ve betonarme demirlerinin yerlerinden oynamamas lazmdr. Betonun, betoniyerden kalplara kadar naklinde oluk veya boru kullanlmas kontrol mhendisinin yazl msaadesine baldr. Bu i iin kullanlan tesisattan iyi bir netice alnmad takdirde kontrol mhendisi, ii durduracak ve betonun kalplara daha iyi bir usulde nakledilmesini mteahhitten isteyecektir.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Ak oluklarn satan imal edilmesi veya ilerinin sapla kaplanm olmas lazmdr. Eer meyil ok fazla ise betonun hzn krmak zere oluun yer yer paletlerle tehiz edilmesi veya ksa paralarda imal edilip sk sk istikamet deitirmesi lazmdr. Beton nakli iin kullanlan borular veya kapal oluklar temiz olmal, cidarlarnda dnm beton olmamaldr. Her beton dkmnden sonra bunlar bol su ile ykanmaldr. Bu ii yaparken sularn katiyen inaat zerine akmamas temin edilecektir. Beton katiyen 1.5 metreden daha yksekten serbest olarak dklmeyecektir. 1.5 m. den daha yksek bir yerden dkmek icap ederse mutlaka madeni bir boru kullanlacaktr. Betonun dklmesi esnasnda borunun alt ucu dklm beton iinde bulundurulacak ve boru daima dolu bulundurulacaktr. Beton prize baladktan sonra kalp katiyen sarslmayacak ve betondan uzayp kan demirlere bir kuvvet aktarlmayacaktr. 3.8.10 Donatnn Yerletirilmesi. elik, kullanlmadan nce kir, ya ve yapk olmayan pastan temizlenmelidir. Donatnn projesindeki ekilde yerine konmasna zel itina gsterilmeli. ana donaty tekil eden, ekme, basn ubuklar, datma donats ve etriyelerle iyice balanm olmaldr. Kolonlarda boylama donat, etriyelerle veya fretlerle rijit bir sistem meydana getirmelidir. antiye efi ve kontrol, beton dkmne balanmadan nce donatnn projesine uygun konup konmadn ve miktarnn uygunluunu inceleyerek gereini salamaldrlar. Beton dklrken donatnn yerini deitirmemesi gerekir. ubuklarn etrafnda gerekli beton tabakasnn (Paspay) salanmas iin donat askya alnmal ve kalpla bunlarn arasna beton takozlar ve iki sra donat arasna da elik ubuk paralar konulmaldr. Beton takoz ve elik ubuk paralar yerine bu amala hazrlanm elemanlar da kullanlabilir. Etriyelerin betonla sarlmasna zellikle dikkat etmeli ve deme veya kirilerin st donatlarnn aaya baslmamas salanmaldr. Donatnn youn betonla iyice kuatlmas mutlaka salanmaldr. Esas donats altta bulunan bir yap eleman dorudan doruya (temel plaklarnda olduu gibi) zemin zerine yaplacaksa, zemin ilk olarak en az 5 cm. kalnlnda beton veya benzeri bir tabaka ile rtlmelidir. 3.8.11 Betonun lenmesi ve Sktrlmas. Beton, karlmasndan hemen sonra ve faslasz olarak ilenmelidir. Yalnz zel durumlarda betonun bir sre ilemeden bekletilmesine msaade edilebilir. Bu sre kuru ve scak havada yarm saati, nemli ve serin havada bir saati gememelidir. Bu gibi durumlarda betonun gne, rzgar, iddetli yamur vb. gibi hava etkilerine kar korunmas ve kullanlaca zaman yeniden kartrlmas gereklidir. Beton mutlaka prize balamadan nce yerine dklm ve ilenmi olmaldr. Mteahhit beton dklr dklmez bunu bekletmeden sktrabilmek iin kafi adette vibratr antiyede hazr bulundurmaldr.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi Betonun kalba dklmesi srasnda homogen bir durumda kalmasna dikkat edilmeli ve ktleden ayrlan iri akl taneleri ktle iine kartrlmaldr. Beton tokmakla dvlerek sktrlacaksa, az su ile karlan nemli toprak kvamndaki beton tabakasnn kalnl 15 cm. yi amamaldr. Tabakalar, yapdaki basn ynne dik ve tokmaklama ise basn ynnde olmaldr. Bunun yaplamad durumlarda betonun kvam plastie yakn olarak ayarlanmal ve basn dorultusunda tokmaklama derzi meydana gelmeyecek ekilde ilenmelidir. Mekanik tokmaklarla ve bunlarn salanamad durumlarda el tokmaklan ile beton yz, grn plastik, srekli ve homogen oluncaya kadar tokmaklanmaldr. Kelerde ve kalp boyunca sktrmaya zellikle itina gsterilmelidir. Yeni bir tabaka dklmeden nce, bir nceki tabakann st prizini yapmadan taranm olmaldr. Az su ile karlan ve vibratrle sktrlan betonun karm vibratrn kapar sitesine gre ayarlanmaldr. Bu karm, sktrma srasnda ok az miktarda imento erbeti yze kacak ve i vibratr kendiliinden batacak ve yavaa geri ekildiinde betonda delik brakmayacak ekilde olmaldr. Normal durumlarda 6500 - 8000 frekansl ve 500 kgf merkezka gc olan i vibratrleri kullanlmaldr. Titreimin iddeti, minimum 45 cm. apndaki bir evrede betonun 2.5 cm. kerek yerlemesini temin edecek derecede olmaldr. Sktrlacak tabaka kalnl 30 cm. den az, 70 cm. den fazla olmamaldr. Saniyede 8 cm.lik daldr veya da eki hz, sktrma iin genel olarak yeterlidir. Vibratr inesi, ikinci tabaka sktrlrken bir nceki tabakaya; beton henz sktrlabilir durumda ise, bir nceki tabaka yzne kan erbetin ikinci tabakaya karmasn ve iki tabakann kenetlenmesini salamak zere 15 cm. kadar girmelidir. Kolon, kiri, kaln plak ve perdelerde betonun sktrlmas iin i vibratrleri ,ince plaklarda ise yzey veya kalp vibratrleri kullanlmaldr. vibratrleri olabildii kadar dey olarak betona sokulmal ve en alak noktaya ular ulalmaz hemen yavaa yukarya doru ekilmelidir. Vibrasyonun yeterlilii beton d yzeyinin nemlenmesi, bir ksm imento erbetinin yze kmas ve betonun pelte hale gelmesi ile anlalr. Daldrma yerleri arasndaki uzaklk betonun kvamna ve vibratrn frekansna bal olarak deimelidir. zellikle kelere ve kalp boyunca vibrasyona yeter derecede nem verilmelidir. Vibratrler donatlara dememelidir. Yzey vibratrleri, arkasnda belirli nemli ve hafif imento erbeti yzeyi brakacak ekilde yava olarak hareket ettirilmelidir. Yzey vibratr kullanld zaman, skm tabaka kalnl 20 cm.yi amamaldr. Plastik beton itinal bir ileme, hafif ve geni yzl tokmaklarla dvlme ve vibrasyon suretiyle sktrlabilir. ilemede, elik ubuklarn iyice betonla sarlmas ve kalp boyunca betonun iyi ilenmesi konularna dikkat edilmelidir. Buna, zellikle kolonlarda kalba dardan vurmak suretiyle de yardim edilebilir. Tokmakla dvme, zellikle plaklar iin tavsiye edilir. Plastik beton vibrasyonla


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi sktrld takdirde, kullanlacak vibratrn frekans betonun ayrmasn douracak kadar yksek olmamaldr. Plastik betonda tabaka kalnl yap elemannn cinsine, betonlanan yzeyin byklne ve sktrma sekline bal olarak deimelidir. Akc beton iinde fazla su olduu ve bundan dolay da dayanm azald iin, bu cins betonda kullanlacak kum akl granlometrisi iyi seilmeli, karlmasnda ve yerine tanmasnda zellikle itina gsterilmelidir. Akc betonda vibratr kullanlmamaldr. Yerletirme ileminde dikkat edilmesi gereken en nemli husus, betonun ayrmasnn nlenmesidir. Yerletirme yerine tanan beton alt tabaka ile arada boluk kalmayacak, iyice kaynaacak ve homogenliini kaybetmeyecek ekilde yerletirilmelidir. Bunun iin alt tabaka yzeyi yukarda saylan koullar salayabilecek ekilde betonlamaya hazrlanmaldr. Beton gevsek bir zemin stne yerletirilecekse bu zemin silindirlerle sktrlmal veya tokmaklanmaldr. Topran beton karm suyunu emmesini nlemek iin tedbir alnmaldr. Kayalk zemin zerine beton dkmeden nce zeminin gevsek ksmlar temizlenmelidir. Beton dzgn bir yzey elde edilmesini ve vibratrn smad yerlerde, kelerde betonun skmasn temin iin vibratre ilave olarak beton kalp yz boyunca bu ise mahsus ular krek gibi yasstlm ve sivriltilmi sislerle sislenmelidir. Betonun grlen ksmlarnda dzgn olmayan bir derz teekklne mmkn mertebe mani olmak iin beton tabakasnn en stnde kalba deen ksmlarn mala ile tesviye edilmi olmas lazmdr. Yukardaki artlar elik zgara demeler iin kullanlan dolgu beton iin de geerlidir. Ancak bu halde vibratr elie raptedilecektir. Yukardaki artlar betonarme kazklar vesair evvelden hazrlanmas gerekli beton inaat aksam iin de geerlidir. Ancak, idarece kabul edildii takdirde bu paralar imal eden firmann teklif edecei vibrasyon ekli kullanlabilir. Beton yatay tabakalar halinde dklecektir. Eer herhangi bir sebeple bir tabakann tamamlanmadan braklmas icap ederse ek yeri dik olacak ekilde braklacaktr. Bir kprnn ricat duvar gibi eik olan ksmlarn betonunun dklmesinde bir inaat derzi yapmak icap ederse, beton tabakasnn eik yzle yapaca dar a betonda zayf bir nokta hasl edeceinden, beton tabakasn eik yzden itibaren en aa 15 cm. lik bir ksm yatay deil, eik yzle dik a tekil edecek ekilde dklecektir. naatn hibir parasnn en st noktasndan 45 cm. den daha az mesafede inaat derzi yaplmayacaktr. Ancak 45 cm. den daha az kalnlktaki bir bordrn mevcudiyeti halinde idarece msaade edildii taktirde bordur ayrca dklebilir. Beton dkme isi geici olarak durduu zaman, daha beton priz yapmaa balamadan evvel, betonarme demirleri ve kalp zerine sram olan hartan temizlenecektir. Temizlenen bu kurumu har paralarnn taze betona karmamasna dikkat edilecektir. ayet taze beton priz yapmadan bu


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi temizleme ii yaplmam ise, demirlerin temizlenmesi srasnda beton yzne yakn yerlerde demirlerin yerlerinden oynamamasna ve sarslmamasna dikkat edilecektir. 3.8.12 eitli Yap veya Yap Elemanlarnn Dkm. 3.8.12.1 Menfezler. Kutu menfezlerin evvela (taban) radyeleri dklecek ve bunlarn prizi tamamlandktan sonra dier ksmlarn betonu dklecektir. Bu halde menfez yan duvarlarnn tabanla balantsnda hususi nlem alnmaldr. Bunun iin en uygun ekil lamba ve zvanal bir derz yapmaktr. Bu suretle sularn derze etkisinin mmkn mertebe nne geilmi olur. Menfez duvarlarnn betonu dklmeden evvel yukarda izah edildii ekilde taban betonu tala, yonga vesair yabanc maddelerden iyice temizlenecek ve evvelce dklm beton yzeyi entilecektir. 1.20 m. den daha alak olan kutu menfezlerin duvarlar ve taban yekpare olarak dklebilir. Bu halde lzumlu derzler dey ve menfez eksenine dik olacaktr. 1.20 m. den daha yksek olan kutu menfezlerin duvarlar dklp prizini aldktan sonra tavan betonu dklecektir. Bu halde tavan duvarlara balamak iin gerekli diler duvarlarda braklacaktr. Her kanat duvar imkan olduu taktirde bir seferde dklecektir. Aksi halde yaplacak derz yatay olacak ve kanat duvarnn zemin zerinde kalan ksmnda gzle grlmeyecek ekilde yaplacaktr. 3.8.12.2 Kiriler, Plak ve Kolonlar. Kiri guselerinin betonu, guselerin ykseklii 90 cm.den az ise, kiri betonu ile birlikte dklecektir. erevelerde kenar ve orta ayaklarn veya kolonlarn st ksmnda beton, guselere mesnet tekil edecek ekilde kesilerek derz braklacaktr. Gusenin ykseklii 90 cm. den fazla ise ayak, guse ve kiri ayr ayr ksmda dklecektir. Evvela gusenin alt ksmna, sonra gusenin st ksmna kadar olan ksm, en sonra da geri kalan ksm dklecektir. Plak ve demeler baka bir metot sylenmedii taktirde, devaml bir ilem ile bir seferde dklecektir. Ters kirili kprlerde basn tablas ve kiriler birlikte dklecektir. Eer bunlarn ayr ayr dklmesi kabul edilmi ise bu halde kirile basn tablasnn birlikte almasn temin iin hususi makaslama tehizatnn konmu olmas lazmdr. Betonarme tablal kirili kprlerde deme ve kiriler ayn zamanda dklebildii gibi ayr ayr da dklebilir. Dkme ii her ksm iin kesintisiz olacaktr. ki seferde dkld zaman evvela kirilerin demenin altnda kalan ksm dklecek, sonra deme dklecektir. Ancak bu halde deme ile kiriin arasndaki makaslama tesiri kiri gvdesi zerinde yaplacak diler vastas ile karlanmaldr. Bu dilerin boyutu ve aralklar hesapla bulunacaktr. Genel olarak kesiti 5x10 cm. ve boyu kiri gvde geniliinden 10 cm. daha ksa olan takozlarla tekil edilen diler maksada kafidir. Bu dilerin aral hesap neticesine baldr. Ancak di merkezleri arasndaki mesafe hibir vakit 40 cm. den. byk olmayacaktr. Beton kendini tutabilecek kadar sertletii zaman dilerin yaplmasnda kullanlan bu takozlarn kolayca karlabilmesi iin takozlarn alt yzlerinin daha kk yaplmas ve yzlerinin yalanm olmas lazmdr.


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi zellii olan kprlerde (n gerilmeli vb.) deme ile kiri arasndaki makaslama tesiri yaplacak hesap sonucu bulunacak makaslama tehizat ile karlanacaktr. Kolonlar, hibir ey sylenmedii takdirde kesintisiz olarak dklecektir. Kolon balklar beton dkm bittikten minimum 12 saat sonra dklecektir. Kontrol mhendisi tarafndan aksine msaade edilmedike, kolon kalplan sklp kolon betonu muayene edilmedike st yapya ait hibir ksm yaplmayacaktr. styap, ayaklarn inaat bittikten en az 21 gn sonra ayaklara yklenecektir. Ancak. bu mddet kontrol mhendisi tarafndan deitirilebilir. 3.8.12.3 Kemerler. Kemerlerin betonu, iskele homojen olarak yklenecek tarzda yaplacaktr. Kemer enine kalplarla bir seferde dklebilecek byklkte anolara ayrlacaktr. Anolarn tekili ve beton dkme sras idarece kabul edilecek ekilde ve betonarme demirlerinde hibir gerilme yaratmayacak tarzda olacaktr. Anolar birbirine uygun ekildeki dilerle balanmaldr. darece msaade edildii takdirde kemerin tamam kesintisiz dklebilir. 3.8.12.4 Beton Dkme emas. Mteahhit beton dkmeye balamadan evvel yukardaki esaslar dahilinde beton dkm srasn gsteren bir emay idareye verecektir. Bu emada mteahhit, elindeki imkan ve tesisata gre saatte dkebilecei beton miktarn ve bunun iin kullanaca makine ve tesisatn cins ve kapasitesini belirtecektir. Betonun dklmesine, ancak, bu sema idare tarafndan tasdik edildikten sonra balanacak ve idarenin izni alnmadan beton dkme sras katiyen deitirilmeyecektir.

3.8.13 naat Derzleri. naat derzi ancak planlarda ve betonun dkm emasnda gsterilen ve kontrol mhendisince kabul edilen yerlerde yaplacaktr. Planlarda tafsilat gsterilmemise veya iin herhangi bir arza yznden durmas halinde yaplacak derzlerin seklini idare tayin edecektir. Makaslama kuvvetini nakletmek ve her iki paray birbirine balamak iin derzlerde diler tesis edilecek veya eik ubuklar kullanlacaktr. naat derzleri mmkn olduu kadar basn gerilmelerinin dorultusuna dikey olarak dzenlenmelidir. Evvelce dklm ve sertlemi beton zerine veya yanna beton dkmeden evvel, kalp tekrar elden geirilerek geveyen yerleri sktrlacaktr. Sertlemi olan betonun yz, kontrol mhendisince istenilen ekilde entilerek przlendirilecek ve fakat entilmi olan sathta atlaklar olmasna ve akl tanelerinin yerinden oynayarak gevemesine sebebiyet verilmeyecektir. Bundan sonra yabanc maddelerden, imento kaymandan iyice temizlenip su ile slatlacaktr. Eski ile yeni beton arasndaki bu ksmlarda harc zenginletirmek iin eski betonun temizlenmi ve slatlm olan


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi eik veya dik yz evvela imento harc veya erbeti ile kaplanacak ve bu hare veya erbet donmaya balamadan yeni beton dklecektir. lk olarak, en byk akl ap sertlemi betondakinden ufak ve dozaj daha yksek olan bir beton ile betonlama iine devam edilmelidir. Byle bir beton yerine imento erbeti kullanlmasna msaade edilmemelidir. Beton dkmne dier derze kadar kesintisiz devam edilmelidir. Btn derzlerin grnen taraflar iyice temizlenip dzeltilecektir. derzlerin zorlamann az olduu yerlerde dzenlenmesine dikkat edilmelidir. 3.8.14 Betonun Muhafazas ve Kur Edilmesi. Beton sathlar beton iindeki rutubetin muhafazas iin slak uval, hasr, kum veya bu ie yarar dier bir malzeme ile kaplanacak ve bunlar daimi surette slak tutulacaktr. Bu ama iin eker uval kesinlikle kullanlmayacaktr. Beton yz bu ekilde kaplanmad takdirde daimi ekilde rutubetli tutabilmek iin sk sk sulanmas icabeder. Normal portland imentosu ile hazrlanan betonlarda kr; en az 7 gn, abuk sertleen imentolarla hazrlanan betonlarda en az 3 gn. katkl (trasl, cruflu gibi) imentolarla yaplan betonlarda en az 14 gn devam edilecektir. Beton mukavemetinin ksa zamanda arttrlmas iin idarenin mnasip grd her trl tedbir alnacaktr. Bilhassa geni yzeyli betonlarda, ktle betonlarnda veya idarenin gerekli grd yerlerde beton kr katklar (Curing Compound) kullanlabilir.

3.8.15 Souk ve Scak Havada Beton Dkm. 3.8.15.1 Souk Havada Beton Dkm. darenin yazl muvafakati olmadan + 5C nin altnda hi bir suretle beton dklmeyecektir. Is + 5C den aa fakat suyun donma noktasndan yukarda veya s + 5C den yukar, fakat kr mddetince + 5C nin altna decekse bu taktirde uygun rtme ve betonu stma tedbirleri alnacaktr. Is suyun donma noktasndan aada ise bu taktirde, su, kum, akl veya her ikisi de stlacak ve betonu koruyucu yeterli rtme ve stma tedbirleri alnacaktr. Yerine yerletirilmi betonun ss, ktle betonlarndan + 10 0C den orta kesitli ksmlarda kullanlan betonlarda +15C den ve ince kesitli betonlarda + 20C den aa olmayacak ve bu slarda asgari normal portland imentosu kullanldnda 7 gn, abuk sertleen imento kullanldnda 3 gn ve katkl imentolar (trasl, uucu, kll ve cruflu) kullanldnda 14 gn mddetle muhafaza edilecektir. Su 80C den fazla stlmayacaktr. Kum ve akl, iindeki kar, buz ve donmu paralarn bertaraf edilmesine imkan verecek ekilde niform olarak stlacak ve hibir zaman 60 0C nin zerinde stlmayacaktr. Istlm malzemelerle alrken imentonun ani priz yapmasn nlemek iin nce kum, akl ve su betoniyerde kartrlacak ve bu karma sonra imento ilave edilecektir. Beton hibir zaman + 0C den daha aa slardaki donmu zeminler zerine dklmeyecektir. Eer dklmesi mecburiyeti var ise o takdirde kalp, demir ve temel zemini beton dklmeden nce, rtlm ve. stlm olacaktr. Yerine konulmu olan beton, branda bezi gibi geirimsiz


Zrhl Birlikler Yolu-amaz Balant Yolu Uygulama Projeleri Yapm i Teknik artnamesi malzemelerle rtlecek ve yukarda belirtilen asgari kr mddetlerince, beton yerletirme ssn aynen muhafaza edecek ekilde buhar veya kuru hava ile stlacaktr. Istma ii kuru hava ile yapld takdirde normal havadaki rutubetin betonu evreleyen havada da olmas salanacak ve bunun iin gerekli tesisler mteahhite temin edilecektir. Souk havada beton dklmesinde idare mteahhitten imento miktarnn artrlmasn, abuk sertleen imento kullanlmasn veya betona uygun katk malzemelerinin ilavesini isteyebilir. Burada bulunmayan dier hususlar iin TS 1248 geerlidir. 3.8.15.2 Scak Havada Beton Dkm. Bu blmdeki btn ilemler TS 1248'e uygun olarak yaplacaktr. Scak havada hazrlanp yerine yerletirilen betonun ss hibir zaman + 3OC'yi gememelidir. Bunu temin etmek maksad ile aadaki tedbirler alnmaldr. 1 Malzemeler glgede muhafaza edilmelidir. 2 Agregalar zerine su serpilerek serinletilmesi temin edilmelidir. 3 Su borular, tanklar scaa kar tecrit edilme

YOL YAPIM SARTNAME

Documents

Transcript of YOL YAPIM SARTNAME