regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali...

41
garemosdacviTi marTvis CarCo dokumenti regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) 2012 wlis ivnisi Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized

Transcript of regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali...

Page 1: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

garemosdacviTi marTvis CarCo dokumenti

regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II)

2012 wlis ivnisi

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

wb406484
Typewritten Text
E3068
Page 2: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

2

garemosdacviTi marTvis CarCo dokumenti

1. Sesavali

winamdebare garemosdacviTi marTvis CarCo dokumenti

warmoadgens saqarTvelos municipaluri ganviTarebis fondis

samoqmedo saxelmZRvanelos ganuyofel nawils. is momzadebulia

msoflio bankis mxardaWeriT regionuli ganviTarebis II proeqtis

gansaxorcieleblad da SesabamisobaSia rogorc erovnul

politikasa da regulaciebTan, ise msoflio bankis

usafrTxoebis politikasTan. garemosdacviTi marTvis CarCo

dokumenti moicavs proeqtis marTvis garemosdacviT, kulturul

da socialur aspeqtebs. am proeqtis farglebSi garemosdacviTi

marTvis CarCo dokumenti aseve exeba aranebayoflobiT

gansaxlebas. aranebayoflobiTi gansaxlebis ganxorcielebis

meqanizmebs ar moicavs garemosdacviTi marTvis CarCo

dokumenti, radgan mgf-s SemuSavebuli aqvs gansaxlebis

politikis CarCo dokumenti (gpCd), romelic uzrunvelofs

arsebuli situaciebis identifikacias, Tu sad aris nebadarTuli

gansaxlebis politikis ganxorcieleba, aseve gansaxlebis

samoqmedo gegmis SemuSavebas da ganxorcielebas.

2. proeqtis safuZveli

swrafi zrdis oTxwliani periodis Semdeg, romlis

safuZvelsac warmoadgenda farTomasStabiani reformebi da

Zlieri finansuri investiciebis Semodineba, 2008 wlis agvistos

konfliqtis da globaluri finansuri krizisis Sedegad

saqarTvelom mkveTri ekonomikuri daRmasvla ganicada.

mimdinareobs ekonomikuri regeneracia, romlis zrdis

maCvenebeli 2010 wels 6.3 procents Seadgenda. mTavrobam am

krizisze reagireba moaxdina anticikluri fiskaluri stimuliT,

saxelmwifo xarjebis socialur da infrastruqturul

investiciebSi gadanawilebasTan erTad. ekonomikuri regeneracia

ukve dawyebulia, romelsac amoZravebs gazrdili eqsporti da

kerZo investiciebi, mTavroba asustebs stimuls da mdgradi

ganviTarebis garantirebisaTvis axorcielebs fiskalur

regulirebas. Tumca, arsebobs gaurkvevloba ekonomikuri

regeneraciis tempTan dakavSirebiT. 2013 wels saqarTvelom unda

ganaxorcielos saxelmwifo valis amorizaciis pikis

refinansireba. mTavroba am sust rgolebs upirispirebs kargad

Page 3: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

3

dagegmil fiskalur, savaluto da valis marTvis politikas.

infrastruqturuli proeqtebi mTavrobis mier iTvleba fizikuri

stimulis paketis nawilad.

gasuli eqvsi wlis ganmavlobaSi mTavrobam Tavis Zalisxmeva

mimarTa SerCeul regionebSi (Tbilisi, aWara) sxvadasxva

seqtorebSi kerZo investorebis mozidvisaken mimarTuli

ramodenime iniciativis wamowyebisaken. Tumca, saqarTvelom jer

srulad ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi

turizmis xelSewyobisaTvis iseT imdismomcem regionebSi,

rogoricaa imereTi, da aseve sasoflo ekonomikis

transformaciisaTvis sasoflo sameurneo produqciis mowodebis

qselSi investirebis meSveobiT, orives – importisa da eqsportis

Casanacvleblad. arsebobs aseve unarianobis gamomuSavebis

saWiroeba, raTa uzrunvelyofili iqnas kvalificiuri muSaxeli

mzardi ekonomikisa da gaZlierebuli produqtiulobisaTvis.

saqarTvelos mTavrobam sTxova msoflio banks vertikaluri

programuli midgomis gamoyenebis meSveobiT mxari daeWira

imereTis regionuli ganviTarebisaTvis. SemoTavazebuli Carevis

programa fokusirebuli iqneba turizmsa da soflis meurneobaze,

rogorc ekonomikuri ganviTarebis or ZiriTad sayrdensa da

mamoZravebel Zalaze. SemoTavazebuli sawyisi proeqti

fokusirebuli iqneba turizmis seqtoris mxardaWeraze da kerZo

seqtorisaTvis imereTSi investirebis garemos Seqmnaze.

seqtoruli da institucionaluri konteqsti

saqarTvelos regionuli ganviTarebis strategia1

1 saqarTvelos regionuli ganviTarebis strategia (RDS):

: saqarTvelos

mTavrobam 2010 wlis 25 ivniss daamtkica (mTavrobis dadgenileba

# 172), saqarTvelos regionuli ganviTarebis saxelmwifo

strategia 2010-2017 wlebisaTvis, romelic moamzada regionuli

ganviTarebis da infrastruqturis saministrom. strategiis

mTavar mizans warmoadgens xelsayreli garemos Seqmna

regionuli socio-ekonomikuri ganviTarebisaTvis da

sacxovrebeli pirobebis gaumjobeseba. es miznebi miRweuli

iqneba dabalansebuli socio-ekonomikuri ganviTarebiT,

gazrdili konkurentulobiT da regionebis gazrdili socio-

ekonomikuri gaTanabrebiT. mTavrobam ganaxorciela investiciebi

TbilisSi, rogorc saqarTvelos zrdis polusSi da aseve

aWaraSi (saqarTvelos dasavleTSi), rogorc zrdis centrSi.

imereTSi (saqarTvelos dasavleTi) arsebuli turizmisa da

sasoflo-sameurneo potencialis ukeT gamoyenebisaTvis, da Sida

http://www.mrdi.gov.ge/?page=lawv&id=4&lang=2

Page 4: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

4

socio-ekonomikuri uTanasworobis Sesamcireblad, mTavrobas

gamiznuli aqvs msoflio bankis daxmarebiT xeli Seuwyos

imereTis ganviTarebas, raTa gadaaqcios igi saqarTvelos erT-

erT yvelaze dinamiuri ganviTarebis centrad.

imereTis konteqsti: am programis identifikaciis farglebSi,

samuSao jgufma ori damatebiTi mowodebis jaWvis analizi

wamoiwyo – erTi turizmis, xolo meore soflis meurneobisaTvis.

agreTve mimdinareobs intensiuri ekonomikuri analizi, (romelic

efuZneba 2009 wlis msoflios ganviTarebis angariSs, ekonomikuri

geografiis gardaqmna), raTa ganxorcieldes instituciuri

xarisxis, infrastruqturuli adekvaturobis/CarTulobis

SesaZleblobis da miznobrivi Carevis Sefaseba, imisaTvis rom

xeli Seewyos turizmisa da soflis meurneobis zrda. am

analizma gaamdidra proeqtis identifikacia da SemdgomSi kidev

gaZlierdeba dagegmili ESW analitikuri samuSaoebiT, 2012

fiskalur wels.

imereTs uWiravs daaxloebiT 6,552 km2 teritoria (saqarTvelos

teritoriis daaxloebiT 9.4 %). regioni Sedgeba 12

administraciuli raionisagan: quTaisi (regionis dedaqalaqi),

tyibuli, wyaltubo, WiaTura, baRdaTi, vani, zestafoni,

Terjola, samtredia, saCxere, xaragauli, xoni. regionSi aris 542

dasaxlebuli erTeuli, aqedan: 10 didi qalaqia (quTaisi,

tyibuli, wyaltubo, WiaTura, baRdaTi, vani, zestafoni,

Terjola, samtredia, saCxere, xoni), 3 qalaqi (Sorapani, kulaSi

da xaragauli), da 529 sofeli. misi mosaxleoba daaxloebiT

703,485 suls Seadgens, rac saqarTvelos mosaxleobis 16%-ia,

mosaxleobis simWidrove 107 suli/km2.

regionuli ganviTarebis proeqti II miznad isaxavs ramodenime

miznis miRwevas: (a) imereTis turistuli potencialis gazrda; (b)

dasaqmebis xelSewyoba; (g) kerZo investiciebis xelSewyoba

regionSi, upirveles yovlisa yuradReba gamaxvildeba kerZo

turizmisa da maspinZlobis infrastruqturis ganviTarebis

programebze.

mTavrobis azriT, proeqti saSualebas miscems imereTis regions

ukeT SeuerTdes turistul marSrutebs saqarTvelos masStabiT,

Page 5: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

5

ganaviTaros aqamde ganuviTarebeli, magram potenciurad

mniSvnelovani turizmisa da maspinZlobis industriis

potenciali, romelic regionSi arsebobs. imereTi axal energias

moikrebs, rogorc zrdisa da mizidulobis umniSvnelovanesi

sayrdeni, saqarTvelos ufro farTo konteqstSi. imereTis

ganviTarebis proeqti kidev ufro mniSvnelovania saqarTvelos

mTavrobis mier mxardaWeril saqarTvelos specialuri dagegmvis

xedvis zogad konteqstSi. imereTis dedaqalaqi quTaisi,

saqarTvelos meore udidesi qalaqi, swrafad transformirdeba

saqarTvelos mniSvnelovan administraciul/samTavrobo centrad

Tbilisis Semdeg. 2012 wlis Semodgomaze saqarTvelos

parlamenti Tbilisidan quTaisSi gadava, rac udides stimuls

miscems qalaqs da arsebiT Sedegebs moitans

adgilobrivi/regionuli ganviTarebisaTvis. quTaisis centrSi

Sendeba kontrolis palata, regionuli mmarTvelobis Senoba da

sxva nagebobebi. parlamentis axal SenobasTan mSeneblobis

procesSia parlamentis wevrebis sacxovrebeli zona (wyaltubos

teritoriaze). quTaisis siaxloves mdebare saerTaSoriso

aeroporti 2012 wlis bolos Cadgeba mwyobrSi da uzrunvelyofs

gazrdil mobilurobas qveynis masStabiT da miiRebs regularul

da sabiujeto reisebs saqarTvelodan da ucxoeTidan. imereTTan

axlos mTavroba aviTarebs ramodenime mniSvnelovan sakurorto

zonas, maT Sorisaa anaklias sazRvao kurorti da saTxilamuro

kurorti zemo svaneTSi. saqarTvelos Savi zRvis zolze

mimdinareobs qalaq lazikas samSeneblo samuSaoebi.

saWiroebebisa da prioritetebis zemdiwevniT gamokvlevam

saSualeba misca qarTul mxares SeemuSavebina saxelmwifo

RonisZiebebis nusxa, romelic ganxorcielebis SemTxvevaSi

mniSvnelovan mravlobiT dadebiT Sedegebs moitans da

gardaiqmneba kerZo seqtoris investiciebis xelSewyobad da

dasaqmebis Seqmnad.

SemoTavazebuli turizmis ganviTarebis xedva regionisaTvis

iTvaliswinebs imereTis, rogorc maRali xarisxis geoturistuli

adgilis ganviTarebas, romelic mTeli wlis ganmavlobaSi

miizidavs adgilobriv da ucxoel turistebs; koncefcia

daefuZneba mis kulturul memkvidreobas da

Page 6: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

6

biomravalferovnebas da ufro xarisxze iqneba fokusirebuli

(turistebis mier gaweuli danaxarji), vidre raodenobaze

(Camosuli turistebi). turizmis warmateba damokidebuli iqneba

erTiani midgomis gamoyenebaze, rac mdgomareobs geoturizmis da

vertikaluri midgomis gamoyenebaSi yovlismomcveli urbanuli

regeneraciis ZalisxmevisaTvis ZiriTad sanaxaobriv centrebSi.

zemoxsenebuli moizidavs kerZo investiciebs, gamoacocxlebs

adgilobriv biznes saqmianobas, ganaviTarebs srulfasovan

regionuli turizmis qsels, da gaaZlierebs dasasvenebeli

turizmis or klasters:

turizmis xedvis da dasasvenebeli turizmis ori SemoTavazebuli

klasteris SemuSavebas minimum dasWirdeba: infrastruqturis

gaumjobeseba kerZo seqtoris investiciebis mosazidad;

gaumjobesebuli dagegmva da organizacia (mag. marSrutebis

marTvis organizeba da samsaxuri); instituciuri gaZliereba da

unarianobis gamomuSaveba; asociaciebis/klasteris ganviTareba;

geoturizmis rukaze datana da turebis marSrutebis SemuSaveba;

gaumjobesebuli momsaxureba, niSnebis uzrunvelyofa da

Targmani CamomsvlelTaTvis; da marketingis RonisZiebebi.

imereTs gaaCnia turizmis ganviTarebis uzarmazari potenciali.

regionSi mdebareobs 78 taZari, 13 cixe-simagre, 39 arqeologiuri

Zegli, da 27 muzeumi. kulturuli memkvidreobis yvelaze

mniSvnelovan Zeglebs warmoadgens: bagratis taZari, gelaTis

monasteri, vanis naqalaqari, saTaflias gamoqvabuli, kacxis

sveti, da mowameTas monasteri.

regionSi aseve aris 3 daculi teritoria, 12 unikaluri

gamoqvabuli, da 9 mineraluri wylebis kurorti, cxeli da civi

wyaros wylebiT. imereTis uSualo siaxloveSi aseve mdebareobs

borjom-xaragaulis erovnuli parki, romelic evropis udides

dacul teritorias warmoadgens.

regionSi mTavar sasoflo-sameurneo saqmianobas warmoadgens

yurZnisa da simindis moyvana da mecxoveleoba. Tumca samtrediis

fermerebi ufro CarTulebi arian Cais, vidre xilisa da

bostneulis moyvanaSi. Sinameurneobebi umeteswilad CarTulebi

arian simindis (48,000 heqtari; 131,000 tona), venaxis (15,000 heqtari;

63,000 tona) da xilis (7,000 heqtari; 20,000 tona) kultivirebaSi.

(es indikatorebi warmoadgens kombinirebul monacemebs imereTis

da raWa-leCxumis regionebisaTvis).

imereTSi samrewvelo sawarmoebis umetesoba ganlagebulia

qveynis mTavari samanqano gzebisa da rkinigzis xazebis gaswvriv

Page 7: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

7

quTaisSi, zestafonsa da samtrediaSi. mniSvnelovani sawarmoebis

TiTqmis naxevari mdebareobs quTaisSi, regionis administraciul

centrSi, romelsac aseve gaaCnia aeroporti. regionis

sawarmoebis mTliani mwarmoebluroba Seadgens qveynis

samrewvelo warmoebis 7%-s da samewarmeos – 10%-s. regionSi

arsebuli sawarmoebidan yvelaze metad aRsaniSnavia

WiaTurmarganecis qarxana da zestafonis feroSenadonobTa

qarxana.

regionuli ganviTarebis proeqti II miznad isaxavs ramodenime

miznis miRwevas: (a) imereTis turistuli potencialis gazrda; (b)

dasaqmebis xelSewyoba; (g) kerZo investiciebis xelSewyoba

regionSi, upirveles yovlisa yuradReba gamaxvildeba kerZo

turizmisa da maspinZlobis infrastruqturis ganviTarebis

programebze.

mTavrobis azriT, proeqti saSualebas miscems imereTis regions

ukeT SeuerTdes turistul marSrutebs saqarTvelos masStabiT,

ganaviTaros aqamde ganuviTarebeli, magram potenciurad

mniSvnelovani turizmisa da maspinZlobis industriis

potenciali, romelic regionSi arsebobs. imereTi axal energias

moikrebs, rogorc zrdisa da mizidulobis umniSvnelovanesi

sayrdeni, saqarTvelos ufro farTo konteqstSi. imereTis

ganviTarebis proeqti kidev ufro mniSvnelovania saqarTvelos

mTavrobis mier mxardaWeril saqarTvelos specialuri dagegmvis

xedvis zogad konteqstSi. imereTis dedaqalaqi quTaisi,

saqarTvelos meore udidesi qalaqi, swrafad transformirdeba

saqarTvelos mniSvnelovan administraciul/samTavrobo centrad

Tbilisis Semdeg. 2012 wlis Semodgomaze saqarTvelos

parlamenti Tbilisidan quTaisSi gadava, rac udides stimuls

miscems qalaqs da arsebiT Sedegebs moitans

adgilobrivi/regionuli ganviTarebisaTvis. quTaisis centrSi

Sendeba kontrolis palata, regionuli mmarTvelobis Senoba da

sxva nagebobebi. parlamentis axal SenobasTan mSeneblobis

procesSia parlamentis wevrebis sacxovrebeli zona (wyaltubos

teritoriaze). quTaisis siaxloves mdebare saerTaSoriso

aeroporti 2012 wlis bolos Cadgeba mwyobrSi da uzrunvelyofs

gazrdil mobilurobas qveynis masStabiT da miiRebs regularul

da sabiujeto reisebs saqarTvelodan da ucxoeTidan. imereTTan

axlos mTavroba aviTarebs ramodenime mniSvnelovan sakurorto

zonas, maT Sorisaa anaklias sazRvao kurorti da saTxilamuro

Page 8: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

8

kurorti zemo svaneTSi. saqarTvelos Savi zRvis zolze

mimdinareobs qalaq lazikas samSeneblo samuSaoebi.

saWiroebebisa da prioritetebis zemdiwevniT gamokvlevam

saSualeba misca qarTul mxares SeemuSavebina saxelmwifo

RonisZiebebis nusxa, romelic ganxorcielebis SemTxvevaSi

mniSvnelovan mravlobiT dadebiT Sedegebs moitans da

gardaiqmneba kerZo seqtoris investiciebis xelSewyobad da

dasaqmebis Seqmnad.

SemoTavazebuli turizmis ganviTarebis xedva regionisaTvis

iTvaliswinebs imereTis, rogorc maRali xarisxis geoturistuli

adgilis ganviTarebas, romelic mTeli wlis ganmavlobaSi

miizidavs adgilobriv da ucxoel turistebs; koncefcia

daefuZneba mis kulturul memkvidreobas da

biomravalferovnebas da ufro xarisxze iqneba fokusirebuli

(turistebis mier gaweuli danaxarji), vidre raodenobaze

(Camosuli turistebi). turizmis warmateba damokidebuli iqneba

erTiani midgomis gamoyenebaze, rac mdgomareobs geoturizmis da

vertikaluri midgomis gamoyenebaSi yovlismomcveli urbanuli

regeneraciis ZalisxmevisaTvis ZiriTad sanaxaobriv centrebSi.

zemoxsenebuli moizidavs kerZo investiciebs, gamoacocxlebs

adgilobriv biznes saqmianobas, ganaviTarebs srulfasovan

regionuli turizmis qsels, da gaaZlierebs dasasvenebeli

turizmis or klasters: kulturuli memkvidreobis da

bunebis/aqtiuri dasvenebis.

turizmis xedvis da dasasvenebeli turizmis ori SemoTavazebuli

klasteris SemuSavebas minimum dasWirdeba: infrastruqturis

gaumjobeseba kerZo seqtoris investiciebis mosazidad;

gaumjobesebuli dagegmva da organizacia (mag. marSrutebis

marTvis organizeba da samsaxuri); instituciuri gaZliereba da

unarianobis gamomuSaveba; asociaciebis/klasteris ganviTareba;

geoturizmis rukaze datana da turebis marSrutebis SemuSaveba;

gaumjobesebuli momsaxureba, niSnebis uzrunvelyofa da

Targmani CamomsvlelTaTvis; da marketingis RonisZiebebi.

proeqtis farglebSi mTavrobas ganzraxuli aqvs xuTi

obieqtis/qveproeqtis dafinanseba, imis Sesavsebad raSic

mTavrobam ukve ganaxorciela investiciebi. es obieqtebi SeiZleba

or kategoriad dajgufdes:

Page 9: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

9

- erTi qalaqi, romelic urbanuli regeneraciisaTvis aris

SemoTavazebuli da mis upiratesobas warmoadgens

mineraluri wylebi aris wyaltubo (balneologiuri abano,

parkebi da skverebi, tba da wylis arxebi, bilikebi, gzebi,

gare ganaTeba, miwisqveSa komunikaciebi).

- gaumjobesebuli marTvisaTvis SemoTavazebulia oTxi

kulturuli memkvidreobis Zegli: gelaTis monasteri,

romelsac UNESCO icavs, vanis muzeumi, ubisas monasteri,

kacxis monateri da sveti.

3. SemuSavebis mizani, mosalodneli Sedegebi, da regionuli

ganviTarebis II proeqtis proeqtireba

a. SemoTavazebuli SemuSavebis mizani

SemoTavazebuli proeqtis SemuSavebis mizans warmoadgens

infrastruqturuli momsaxurebis da instituciuri

SesaZleblobis gaumjobeseba raTa moxdes turizmze

dafuZnebuli ekonomikis da kulturuli memkvidreobis

marSrutebis ganviTareba imereTis regionSi. proeqtisagan

mosalodneli ZiriTadi Sedegebi qvemoT aris moyvanili:

infrastruqturuli momsaxureba:

• wyalmomaragebis saSualo dRiuri saaTebis gazrda saproeqto arealSi (8 saaTidan dReSi 24 saaTamde dReSi)

• satransporto saSualebebis teqmomsaxurebis saSualo Rirebulebis Semcireba gaumjobesebuli urbanuli gzebis gamo (100 procentidan 75 procentamde)

turizmis ekonomika:

• kerZo seqtoris investiciebis zrda 0 aSS dolaridan 20 milion aSS dolaramde gamiznul adgilebSi;

• marSrutebis arealSi sastumroebis raodenobis zrda 20 procentiT (2661 adgilidan 3193 adgilamde).

b. proeqtis proeqtireba

komponenti 1 investiciebi infrastruqturaSi

Page 10: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

10

finansuri resursebis uzrunvelyofa adgilobrivi

TviTmmarTvelobebisaTvis qvemoTmoyvanili saqmianobebisTvis

sainvesticio qve-proeqtebis ganxorcielebis mizniT:

- urbanuli regeneracia. SemoTavazebulia integrirebuli midgoma qalaq wyaltubos aRdgenisaTvis. rac moicavs: a) municipaluri infrastruqturis da komunaluri samsaxurebis reabilitacia centralur ubanSi; b) sazogadoebrivi TavSeyris adgilebisa da kulturuli kerebis konservacia da g) gansakuTrebuli arqiteqturuli Rirebulebis mqone sazogadoebrivi Senobebis konservacia. SemoTavazebuli aRdgeniTi saqmianoba xels Seuwyobs garemosa da stumarTmoyvareobis gaumjobesebas kulturulad informirebul doneze, gazrdis mimzidvelobas damTvaliereblebisaTvis, gamoacocxlebs infrastruqturas da moizidavs kerZo seqtoris gazrdil investiciebs turizmSi.

- turistuli marSrutebis gansazRvra. integrirebuli midgoma kulturuli memkvidreobis teritoriebis xelaxali ganviTarebis da marTvis mimarT imereTis ZiriTad turistul centrebSi ganTavsebul 5 yvelaze mimzidvel kulturuli mekvidreobis obieqtze. aRniSnuli moicavs: a) gaumjobesebul urbanul landSafts da sazogadoebriv parkings da b) sainformacio jixurebis, kafeebis da sazogadoebrivi tualetebis mSeneblobas. g) misasvleli gzebisa da niSnebis sistemis gaumjobesebas. gamoikveTa ZiriTadi turistuli marSruti, romelic aerTianebs qvemoTmoyvanil kulturuli memkvidreobis Zeglebs, romlebic gansazRvrulia sareabilitaciod: gelaTis monasteri, vanis muzeumi, ubisas monasteri, kacxis monasteri da sveti.

am komponentis saxarjTaRricxvo Rirebuleba, fizikuri da

gauTvaliswinebeli xarjebis CaTvliT daaxloebiT 32.8 milion

aSS dolars udris, saidanac msoflio banki uzrunvelyofs

26.9 milion aSS dolars, xolo mimRebi Tanadafinansebis

saxiT gaiRebs 5.38 milion aSS dolars.

komponenti 2: instituciuri ganviTareba

saqarTvelos erovnuli turizmis saagentos, saqarTvelos

kulturuli memkvidreobis dacvis saagentos, daculi

teritoriebis saagentos da proeqtis ganmaxorcielebeli

organizaciis (mgf) da sxva adgilobrivi da regionuli

Page 11: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

11

dawesebulebebi instituciuri SesaZleblobis da Sesrulebis

gaumjobeseba qvemoTmoyvanili saqmianobebis ganxorcielebis

mizniT:

• marSrutebis marTva da reklamireba, obieqtebis marTvis gegmebis momzadebis da adgilobrivi kampaniebis CaTvliT;

• geoturistuli marSrutebi da dagegmili marSrutebis portali;

• momuSave personalis profesiuli unarebis ganviTareba da SesaZleblobis gamomuSaveba;

• mSeneblobis zedamxedveloba da kulturuli memkvidreobis obieqtebis mdgradi marTva;

• Sesrulebis monitoringis da Sefasebis saqmianoba.

am komponentis saxarjTaRricxvo Rirebuleba, fizikuri da

gauTvaliswinebeli xarjebis CaTvliT daaxloebiT 3.72 milion

aSS dolars udris, saidanac msoflio banki uzrunvelyofs 3.1

milion aSS dolars, xolo mimRebi Tanadafinansebis saxiT

gaiRebs 0.62 milion aSS dolars.

proeqtis mTliani Rirebuleba

mTeli proeqtis winaswari saxarjTaRricxvo Rirebuleba

(romelic momzadebas da Sefasebas daeqvemdebareba), fizikuri

da gauTvaliswinebeli xarjebis CaTvliT daaxloebiT 36

milion aSS dolars udris, saidanac msoflio banki

uzrunvelyofs 30 milion aSS dolars, IDA-s kredits xolo

mimRebi Tanadafinansebis saxiT gaiRebs 6 milion aSS

dolars.

4. garemosdacviTi marTvis CarCo dokumentis Sesavali

gdCd aris teqnikuri saxlemZRvanelo rgp-is farglebSi, romelic

axorcielebs yoveldRiur garemosdacviT da socialur

pasuxismgeblobas da kulturuli memkvidreobis dacvis

RonisZiebebs regionSi.

Page 12: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

12

gmCd asaxavs kulturuli memkvidreobisa da bunebrivi da

socialuri garemos strategiuli Sefasebas Tavis yoveldRiur

teqnikur zedamxedvelobiT saqmianobaSi proeqtis

ganxorcielebis periodSi. is iqneba gamoyenebuli specifikuri-

sainvesticio garemosdacviTi marTvis gegmis (gmg)

SemuSavebisaTvis, maSin roca proeqtis ganxorcielebis etapze

aseTi investiciebis buneba da detaluri samoqmedo gegma

SemuSavdeba.

5. proeqtis garemosdacviTi Sesabamisoba

regionuli ganviTarebis II proeqti aucileblad unda iyos

SesabamisobaSi erovnul kanonmdeblobasTan – mis kanonebTan,

regulaciebTan, garemosdacviTi marTvis, socialuri proteqciis

da qveynis kulturuli memkvidreobis dacvis standartebTan.

rogorc ki moxdeba msoflio bankis mxridan ZiriTadi nawilis

dafinanseba, msoflio bankSi usafrTxoebis politikac

amoqmeddeba. regionuli ganviTarebis proeqti efuZvneba msoflio

bankis usafrTxoebis Semdeg politikas:

OP/BP 4.01 garemoze zemoqmedebis Sefaseba

OP/BP 4.11 fizikuri kulturuli resursebi

OP/BP 4.12 aranebayoflobiTi gansaxleba

proeqti axorcielebs sainvesticio komponentebs

infrastruqturis ganviTarebis mxardasaWerad da iyenebs OP/BP 4.01 garemoze zemoqmedebis Sefasebas. proeqtis xasiaTis

gaTvaliswinebiT, yvela dasafinansebeli investicia mis

farglebSi SeuZlebelia ganisazRvros winaswar. qveproeqtis

aplikacia gakeTdeba monacvleobis safuZvelze, proeqtis

damtkicebis Semdeg. dasafinansebel qveproeqtebs ganaxorcielebs

– arasabanko safinanso instituti – saqarTvelos municipaluri

ganviTarebis fondi. proeqti klasificideba, rogorc

garemosdacviTi kategoria FI. am proeqtis farglebSi

qveproeqtebis umravlesoba ganekuTvneba “b kategorias”. “a

kategoriis” qveproeqtebi ar dafinansdeba.

OP/BP 4.11 fizikuri kulturuli resursebi amoqmeddeba

istoriuli Senobebis restavracia/konservaciis gasaZliereblad

da samuSaoebis kulturuli da bunebrivi memkvidreobis

Page 13: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

13

obieqtebis arealSi ar miayenebs zians arsebuli konstruqciebis

struqturul stabilurobas, kulturuli Zeglebis istoriul da

esTetikur Rirebulebas da ekosistemis bunebriv balanss.

OP/BP 4.12 amoqmeddeba miwis gasxvisebis aranebayoflobiTi

gansaxlebis SemTxvevebisTvis gansazRvruli investiciebis

farglebSi. radgan aseTi investiciebis mdebareoba proeqtis

ganxorcielebamde ar iyo gansazRvruli, momzadda gansaxlebis

politikis CarCo dokumenti (gpCd) da mis farglebSi

individualuri qveproeqtebisTvis - gansaxlebis samoqmedo gegma

(gsg), romelic ganxorcieldeba mocemuli qveproeqtebis

obieqtebze samSeneblo samuSaoebis dawyebamde.

msoflio bankis operaciuli politika aseve iTvaliswinebs

sazogadoebis CarTulobasa da mTavrobis interesebis

gaTvaliswinebas, aseve kerZo seqtorisa da samoqalaqo

sazogadoebis CarTvas. am mxriv, saqarTvelos municipaluri

ganviTarebis fondi uzrunvelyofs qveproeqtebis garemoze

zemoqmedebis Sefasebis (gzS) an/da garemosdacviTi marTvis

gegmis momzadebas monawile mxareebTan konsultaciisa da masTan

dakavSirebuli dokumentebis sajaro gamoqveynebasTan erTad.

6. qveproeqtis garemoze zegavlenis gansazRvra (skriningi) da

Sefaseba

qveproeqtis skriningis (bmuli 1) mizania moxdes ZiriTadi safrTxeebisa da sargeblis identificireba bunebrivi garemos,

socialuri sferosa da kulturuli memkvidreobisTvis. aseTi

gansazRvris Semdeg, SemoTavazebuli qveproeqtebi

klasificirdeba b kategorad. “a kategoriis” qveproeqtebi ar

dafinansdeba regionuli ganviTarebis proeqtis farglebSi.

aseTi proeqtebi araa uflebamosili. “b kategoriis” qveproeqtebi

ganxorcieldeba maRali da dabali riskebis gaTvaliswinebiT.

meore bmuli uzrunvelyofs uflebamosili qveproeqtebis

potenciuri riskebis gaTvaliswinebiT ranJirebas. maRali da

dabali riskebis gaTvaliswinebiT, moxdeba garemoze

zedamxedvelobis Semowmeba, romelic moicavs garemoze

zedamxedvelobis ganxilvas maRali riskebis mqone “b

kategoriisTvis”, an SezRuduli iqneba gamoiyenos

garemosdacviTi RonisZiebebis sakontrolo sia mciremasStabiani

samSeneblo da sareabilitacio samuSaoebisTvis (bmuli 5) dabali riskebis mqone “b kategoriisTvis”.

Page 14: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

14

socialuri skriningi aris aseve qveproeqtis garemoze

zegavlenis gansazRvris nawili. is iTvaliswinebs OP/BP 4.12

aranebayoflobiTi gansaxlebis gamoyenebas gansakuTrebuli

SemTxvevebisTvis, romlis Semdegac Semdgomi safexuri iqneba

gansaxlebis politikis CarCo dokumentis momzadeba regionuli

ganviTarebis proeqtis farglebSi.. qveproeqtebis socialuri da

kulturuli resursebis skriningi ganxorcieldeba socialuri

skriningis formis gamoyenebiT (bmuli 3).

7. garemoze zegavlenis ganxilva da garemosdacviTi

RonisZiebebis gegma

SemoTavazebul qveproeqtebze garemoze zegavlenis ganxilva

afasebs da aanalizebs garemoze zegavlenis potenciur riskebs

misi gavrcelebis arealSi, bunebrivi garemos, kulturuli

memkvidreobisa da socialur aspeqtebSi, aseve mosalodnel

specifikur gavlenas, mis masStabebsa da xangrZlivobas; ikvlevs

proeqtis alternativebs SemoTavazebul proeqtsa da

teqnologiur midgomebze, gansazRvravs mosalodneli uaryofiTi

Sedegebis Semsubuqebis gzebs (aseve pozitiuri zegavlenis

gazrdis SesaZlo gzebsac), aseve afasebs rekomendirebuli

Semamsubuqebeli zomebis gamoqveynebasTan dakavSirebul xarjebs,

da aviTarebs sqemas am Semamsubuqebeli zomebis

monitoringisTvis. samSeneblo samuSaoebisa da

infrastruqturuli samuSaoebis dros potenciuri zegavlena

aris garemoze zegavlenis ganxilvis sagani. garemosdacviTi

marTvisa da monitoringis gegma iqneba garemoze zegavlenis

ganxilvis ganuyofeli nawili.

mciremasStabiani samSeneblo da sareabilitacio saqmianobebis garemosdacviTi Sefaseba (bmuli 5) aris garemosdacviTi

RonisZiebebis gegmis nawili dabali riskebis mciremasStabiani

proeqtebisaTvis. es aris sakontrolo sia, romelic unda Seivsos

mokle informaciiT qveproeqtebis obieqtebis ganlagebis Sesaxeb,

fizikuri da bunebrivi garemos irgvliv, miwis sakuTrebis,

qveproeqtebis ganxorcielebasTan dakavSirebuli kanonmdeblobis

Sesaxeb, informaciebs RonisZiebebis specifikur sakiTxebTan

dakavSirebiT. amaze dayrdnobiT, sakontrolo sia uzrunvelyofs

maTTvis Sesabamis Semamsubuqebel zomebs ganzogadebuli tipebiT.

garemosdacviTi da monitoringis gegma unda SemuSavdes rogorc

qveproeqtis mxardamWeri, romelmac unda gansazRvros rogori

Page 15: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

15

Semarbilebeli RonisZiebebi unda iqnas gamoyenebuli da ra gziT

unda moxdes maTi meTvalyureoba.

8. sajaro konsultacia regionuli ganviTarebis II proeqti momzadda intensiuri da mniSvnelovani konsultaciebis safuZvelze iseT dainteresebul mxareebTan, rogorebicaa Sesabamisi saministroebi, imereTis gubernatori, regionis municipalitetebi da TviTTmarTveli organoebi, arasamTavrobo organizaciebi (turoperatorebis asociacia, Rvinis asociacia, turizmis asociacia, savaWro-samrewvelo palata, da garemosdacviTi arasamTavrobo organizaciebi), kerZo seqtoris warmomadgenlebi imereTisa da saqarTvelos masStabiT, profesionalebi sxvadasxva akademiuri wreebidan da yvelaze mniSvnelovani - adgilobrivi mosaxleoba, romlebic am proeqtis pirdapiri mosargebleebi arian da aseve eqcevian pirdapiri zegavlenis arealSi infrastruqturis samSeneblo samuSaoebisa da operaciebis dros. garemoze zemoqmedebis angariSebi da garemosdacviTi RonisZiebebis gegmebi gamoqveyndeba sajarod adgilobrivi mosaxleobis specifikuri yuradRebisTvis maTTvis gasagebi eniTa da formatiT. garemosdacviTi RonisZiebebis gegmebi Ria iqneba komentarebisTvis, xolo sakonsultacio Sexvedrebi gaimarTeba adgilobrivebis CarTulobis xelis Sewyobis mizniT. sazogadoebis Sexedulebebi gaTvaliswinebuli iqneba garemosdacviTi RonisZiebebis gegmaSi da Catarebuli sakonsultacio procesis dokumenturi mtkicebuleba TandarTuli iqneba garemosdacviTi RonisZiebebis gegmebTan da Senaxuli iqneba specialur failSi. 9. garemosdacviTi valdebulebebi mgf-is kontraqtorebisTvis garemosdacviTi RonisZiebebis gegma unda dasruldes satendero paketebis gaxsnamde da is unda iyos TandarTuli satendero dokumentaciasTan ise, rom potenciuri monawileebi iyvnen gacnobilni maTi mxridan gansaxorcielebeli garemosdacviTi RonisZiebebis standartebs da hqondeT is asaxuli TavianT satendero winadadebebSi. didi moculobisa da gancalkevebuli Semamsubuqebeli RonisZiebebi asaxuli da Sesabamisad ganfasebuli iqneba samuSaoTa moculobis uwyisebSi. garemosdacviTi RonisZiebebis gegma da garemosdacviTi marTvis

saxelmZRvanelo principebi kontraqtorebisaTvis (bmuli 4) aris samuSaoTa kontraqtebis ganuyofeli nawili, romlis

ganxorcieleba savaldebuloa kontraqtorebisTvis.

Page 16: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

16

saqarTvelos municipaluri ganviTarebis fondi, rogorc

samSeneblo samuSaoebis ganmaxocielebeli, pasuxismgebeli iqneba,

rom samuSaoebis ganxorcieleba Sesabamisi iyos kontraqtiT

gaTvaliswinebul vadebTan, maT Soris garemosdacviTi

RonisZiebebis gegmasTan. wvrilmani darRvevebisTvis, romelic

iwvevs droebiT magram Seqcevad dazianebas, kontraqtors eZleva

48 saaTi problemis mogvarebisa da garemos aRdgenisaTvis. Tu es

moxda am periodia ganmavlobaSi da RonisZiebebi

damakmayofilebelia, sxva tipis aqtivobebis Catareba aRar iqneba

aucilebeli. winaaRmdeg SemTxvevaSi, mgf sxva kontraqtoris

daxmarebiT SeZlebs am problemis mogvarebas, da Tanxas

gadauxdis damrRvevi kontraqtoris momdevno anazRaurebis

wilidan. mniSvnelovani darRvevebis SemTxvevaSi, romelic iwvevs

xangrZliv da Seuqcevad dazianebebas, gamoyenebuli iqneba

finansuri jarima kontraqtis Rirebulebis 1%, aRdgeniTi

RonisZiebebis safasuris damatebiT.

10. garemosdacviTi monitoringi

garemosdacviTi monitoringi aris mgf-is sazedamxedvelo

saqmianobis ganuyofeli nawili proeqtis ganxorcielebis

periodSi. mgf pasuxismgebelia adgilze rogorc samSeneblo

samuSaoebis menejerebis saqmianobaze, aseve momuSave personalis

Sesabamisobaze garemosdacviTi RonisZiebebis gegmasTan. mgf

moiTxovs kontraqtorisgan samuSaoebis garemosdacviTi

nebarTvebis droul wardgenas asfaltis/betonis konstruqciebze

(flobis SemTxvevaSi); licenziebs inertul masalebze

(samtexlos arsebobis semTxvevaSi); xelmoweril xelSekrulebas

adgilobriv organoebTan narCenebis gatanasTan dakavSirebiT. mgf

ganaxorcielebs adgilze monitorings kontraqtoris mier

ganxorcielebuli samSeneblo samuSaoebis SesabamisobasTan

dakavSirebiT garemosdacviTi RonisZiebebis gegmasTan, moaxdens garemoscdaviTi sakiTxebis an riskebis identificirebas da

daakvirdeba dadgenili aRdgeniTi RonisZiebebis swor gamoyenebas. Tu aRniSnuli ar iqneba Sesabamisoba garemosdacviTi

RonisZiebebis gegmasTan, mgf daavalebs kontraqtorebs miiRon

makoreqtirebeli zomebi da kvlavac ganaxorcielebs yuradRebiT

dakvirvebas samuSaoebis progresze.

mgf aseve daiqiravebs samuSaoebis saerTaSoriso sazedamxedvelo

kompanias zemoT aRwerili sameTvalyureo funqciebis ukeT

gansaxorcieleblad. garemosdacviTi, kulturuli da socialuri

Page 17: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

17

sakiTxis aspeqtebi iqneba sameTvalyureo kompaniis teqnikuri

davalebis ganuyofeli nawili.

11. angariSi

qveproeqtebis garemosdacviTi zedamxedvelobis dokumentireba

savaldebuloa. yovelTviuri monitoringis angariSebisTvis

SemuSavebulia monitoringis sakontolo siebi (bmuli 6), sadac

asaxulia TiToeuli Semamsubuqebeli zomis xarisxi da

moculoba garemosdacviTi RonisZiebebis gegmis Sesabamisad.

aRniSnuli informacia dadasturebuli iqneba adgilze

gadaRebuli foto masalebiT.

kvartaluri Sualeduri angariSebis garemosdacviTi nawili,

romelic gaziarebulia msoflio bankTan, unda gadmoscemdes

ufro safuZvlian, analitikur informacias rgp-is

garemosdacviTi RonisZiebebis Sesrulebis Sesaxeb, rac

gulisxmobs garemosdacviTi RonisZiebebis gegmidan

gadaxvevebis/darRvevebis mimoxilvas angariSebis periodSi,

instruqciebs, romelic kontraqtorebs miecaT nebismieri

sisustis an gansazRvruli sakiTxebisa da gamovlenili

SemTxvevebis Semdgomi RonisZiebebis mimarT.

savaldebuloa dauyovnebliv Setyobineba msoflio bankisTvis

angariSebis vadebis wardgenis gaTvaliswinebis gareSe nebismieri

SemTxvevis, sagangebo situaciebis an gauTvaliswinebeli

SemTxvevebis Sesaxeb, romelic SeiZleba moxdes samuSaoebis

periodSi da pirdapir da iribad axdendes gavlenas garemoze,

fizikur kulturul resursebze, samuSaoebis uzrunvelmyof

personalze an/da proeqtis obieqtebis siaxloves myof

mosaxleobaze.

Page 18: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

18

a. zemoqmedebis identifikacia

bmuli 1

qveproeqtebis garemoze zegavlenis Sefasebis

skriningisa da klasifikaciis kiTxvari

aqvs Tu ara proeqts sagrZnobi

gavlena garemoze?

raSi mdgomareobs proeqtis

mniSvnelovanad sasargeblo da

uaryofiTi zegavlena garemoze?

aqvs Tu ara proeqts raime

mniSvnelovani potenciuri zegavlena

adgilobriv an zegavlenis arealSi

myof sazogadoebis jgufebze?

ra zegavlenas axdens proeqti

adamianis janmrTelobaze?

Page 19: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

19

(b) Semamsubuqebeli zomebi

ra alternativebia ganxiluli

proeqtis ganxorcielebis gegmaSi da

ra tipis Semamsubuqebeli zomebia

SemoTavazebuli?

wina analogiuri proeqtebidan

miRebuli ra saxis gamocdileba iqna

gaTvaliswinebuli proeqtis

ganxorcielebis gegmaSi?

monawileobdnen Tu ara proeqtis

momzadebaSi dainteresebuli

sazogadoebis jgufebi da

adekvaturad iqna Tu ara

gaTvaliswinebuli maTi interesebi

da gamocdileba?

(d) kategorizacia da daskvna

skriningis Sedegebze dayrdnobiT,

1. qveproeqti uaryofilia

2. qveproeqti miRebulia

Tu miRebulia, riskebis Sefasebaze dayrdnobiT, qveproeqtis

momzadeba moiTxovs:

1. mciremasStabiani samSeneblo da

sareabilitacio saqmianobebis garemosdacviTi RonisZiebebis sakontrolo siis Sevsebas

2. garemoze zegavlenis ganxilvas,

garemosdacviTi RonisZiebebis gegmis CaTvliT.

Page 20: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

20

bunebrivi da

socialuri

garemos

sensitiuri

mimRebni

qveproeqtis

obieqtis irgvliv

bmuli 2

uflebamosili qveproeqtebis riskebis Sefaseba

aris /

Nar

aris?

mniSvnelovani

potenciuri zemoqmdeba

/

maRali riski

(aRniSneT)

umniSvnelo potenciuri

zemoqmdeba /

dabali riski

(aRniSneT)

bunebrivi

adgilsamyofeli,

mowyvladi

ekosistemebi

tyeebi; daWaobebuli

arealebi; frinvelebis

budobisa da gadamfreni

frinvelebis dasvenebis

adgilebi, cocxali

bunebis koridorebi,

romelic dacul

teritoriebs aerTebs,

cicabo ferdobebi,

alpuri da subalpuri

zonebi, mwvane mindvrebi,

Zlier transformirebuli

urbanuli an sasoflo

landSaftebi, samrewvelo

obieqtebi, antropogenuli

zemoqmedebis qveS

arsebuli teritoriebi

zedapiruli

wylebis obieqtebi

didi mdinareebi da

mdinaris Walebi, trans-

sasazRvro wylis

obieqtebi da maTi

Senakadebi, tbebi; ufro

mcire zomis wylis

obieqtebi, romelsac didi

daniSnuleba aqvs

adgilobrivi Temebis

(mosaxleobis) an

biomravalferovnebisaTvis

mcire mdinareebi da

nakadulebi, xelovnuri

wyalsacavebi da tborebi,

romlebsac ar gaaCnia

marali Rirebuleba

adgilobrivi Temebis

(mosaxleobis) an

biomravalferovnebisaTvis

gruntis wylebis

resursebi

regionuli/saxelmwifo

mniSvnelobis

danaleqebi, mineraluri

da/an Termuli wylebis

wyaroebi, gruntis

wylebis maRali done

gruntis wylebis

normaluri done

Rirebuli N daculi landSaftebi,

gamorCeuli esTeturi

Zlier transformirebuli

urbanuli an sasoflo

Page 21: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

21

landSaftebi

Rirebulebis

landSaftebi, mwvane

mindvrebi, rekreaciuli

zonebi

landSaftebi, samrewvelo

obieqtebi, antropogenuli

zemoqmedebis qveS

arsebuli teritoriebi

fizikuri

kulturuli

resursebi

kulturis Zeglebis

individualuri an

saerTo dacvis zonebi,

istoriuli an

tradiciuli obieqtebi

(religiuri, sasaflao,

ritualuri)

kulturuli resursebis

ararseboba

dasaxlebuli

punqtebi

20-ze meti zemoqmedebis

qveS myofi mosaxle;

saWiroa fizikuri

adgilmonacvleoba

20-ze naklebi

zemoqmedebis qveS myofi

mosaxle; saWiro ar

aris fizikuri

adgilmonacvleoba

Ggeologiuri

safrTxeebi:

Zlieri erozia,

mewyerebi,

datborva

aRricxulia

ar aris aRricxuli

Tuki Sefasebis zemoTmoyvanili nebismieri kriteriumis safuZvelze

mosalodnelia, rom qveproeqti iyos maRali riskis matarebeli, is maRali

riskis qveproeqtad ganixileba. unda Catardes garemoze zemoqmedebis

mimoxilva da momzaddes garemosdacviTi RonisZiebebis gegma.

Tuki Sefasebis zemoTmoyvanili kriteriumebis safuZvelze qveproeqti

savaraudod ar aris maRali riskis matarebeli, is dabali riskis qveproeqtad

ganixileba da unda Seivsos mcire samSeneblo da sareabilitacio samuSaoebis

garemosdacviTi RonisZiebebis sakontrolo sia

Page 22: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

22

bmuli 3

qveproeqtebis socialuri და kulturuli resursebis

skriningi

informacia socialuri usafrTxoebis zomebis

skriningis Sesaxeb

diax ara

1 informacia qveproeqtebis obieqtebis mflobelobis da kuTvnilebis statusis Sesaxeb aris xelmisawvdomi da sarwmuno? (skriningi ver dasruldeba zemoxsenebulis mopovebamde)

2 SezRudavs Tu ara proeqti xalxisaTvis maTi

ekonomikuri resursebis xelmisawvdomobas,

rogoricaa miwa, saZovrebi, wylis resursebi,

komunaluri samsaxurebi an sxva resursebi,

romelzec isini damokidebulni arian?

3 proeqtis Sedegad mosalodnelia Tu ara

individebis an ojaxebis gansaxleba, an arsebobs

Tu ara miwis Sesyidvis saWiroeba (saxelmwifo

an kerZo, droebiT an mudmivad)

mSeneblobisaTvis?

4 mohyveba Tu ara proeqts Sedegad mosavlis,

xexilis da sameurneo infrastruqturis

(rogoricaa beRlebi, ezos tualetebi da

samzareuloebi) droebiTi an mudmivi dakargva?

Tuki zemoxsenebul romelime kiTxvaze (garda SekiTxvisa 1) pasuxi aris “diax”, maSin

gamoyenebuli unda iqnas OP/BP 4.12 iZulebiTi gansaxleba da Semamsubuqebeli zomebi

unda ganxorcieldes am OP/BP 4.12 da gansaxlebis politikis CarCo dokumentis

Sesabamisad

informacia kulturuli resursebis usafrTxoebis

zomebis skriningis Sesaxeb diax ara

5 saWiroebs Tu ara proeqti miwis samuSaoebs

istoriuli, arqeologiuri an kulturuli

memkvidreobis obieqtebis siaxloves?

Tuki pasuxi kiTxvaze 5 aris “diax”, maSin gamoyenebuli unda iqnas OP/BP 4.11Pfizikuri kulturuli resursebi da SemTxveviT mopovebuli masalebis marTva unda

ganxorcieldes OP/BP–sa da garemosdacviTi RonsiZiebebis CarCo dokumentSi warmodgenili Sesabamisi procedurebis Sesabamisad.

Page 23: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

23

bmuli 4

garemoze zegavlenis marTvis saxelmZRvanelo principebi

kontraqtorebisaTvis

daniSnuleba

kontraqtorebisaTvis garemoze zegavlenis marTvis saxelmZRvanelo

principebis saxelmZRvanelos daniSnulebaa gansazRvros samSeneblo

praqtikis minimaluri standartebi, romelic municipaluri ganviTarebis

fondisaTvis (mgf) aris misaRebi.

samanqano da fexiT mosiaruleTa gzebi

sareabilitacio samuSaoebis Casatareblad SesaZloa saWiro gaxdes

garkveuli samanqano da fexiT mosiaruleTa gzebis gadaketva, an

gadatana, rasac mSeneblobis procesSi mudmivi an droebiTi xasiaTi

eqneba. kontraqtorma unda moaxdinos SemovliTi gzis organizeba, raTa

uzrunvelyos alternatiuli marSruti transportisa da/an fexiT

mosiaruleTaTvis.

yoveli samanqano an fexiT mosiaruleTa gzis ayris, gadaketvis, an

nebismieri sxva saxis Carevis SemTxvevaSi, kontraqtori organizebas

gaakeTebs, rom SeZlebisdagvarad naklebad moxdes am quCaze

transportisa da fexiT mosiaruleTa moZraobis dabrkoleba samSeneblo

samuSaoebis msvlelobisas.

im SemTxvevaSi, rodesac sareabilitacio samuSaoebi iwvevs arsebuli

saxelmwifo an kerZo mflobelobaSi myofi gzebis, an raime sxva

saxelmwifo an kerZo satransporto gasasvlelebis gadaketvas,

kontraqtori SeZlebisdagvarad uzrunvelyofs SemovliT gzebs.

samSeneblo da ganaTebis standartebi SesatyvisobaSi unda iyos

nebismieri klasis satransporto saSualebis moTxovnebTan, romelic

arsebuli gzebiT sargeblobs, xolo SemovliTi gzebis sigane

SeZlebisdagvarad ar unda iyos moqmedi gzis siganeze naklebi.

SemovliTi gzebi arsebuli gzebis gauqmebamde unda aSendes da

eqspluataciisas adekvaturad unda uzrunvelyos transportis moZraoba.

kontraqtors aseve evaleba yvela savaldebulo, sainformacio firniSebis

uzrunvelyofa, aRmarTva da SenarCuneba drois saWiro monakveTis

ganmavlobaSi.

Page 24: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

24

satvirTo manqanebisa da samSeneblo teqnikis moZraoba

kontraqtori, romelsac myari an Txevadi samSeneblo masalebi gadaaqvs,

mkacr zomebs miiRebs, raTa minimumamde daiyvanos gzebis danagvianeba.

amisaTvis man unda uzrunvelyos manqanebis datvirTva imgvarad, rom

aridebul iqnas samSeneblo masalis gadmoyra an gadmoRvra da aseve

ganaxorcielos yvela im manqanis gverdiTi da zeda mxaris gadaxurva,

romliTac talaxi, qviSa, sxva masalebi da samSeneblo nagavi gadaaqvT.

kontraqtorma aseve unda miiRos yvela SesaZlo zoma, raTa samSeneblo

obieqtze Sesvlamde adgili ar hqondes satvirTo manqanebis

gzatkecilebze gaCerebas.

satransporto moZraobis usafrTxoebis zomebi

kontraqtorma unda uzrunvelyos, aRmarTos da SeinarCunos is sagzao

niSnebi, sagzao niSnulebi, ganaTeba, barierebi da satransporto

sakontrolo niSnebi, romlebic saWiro iqneba sareabilitacio obieqtis

axlo arealSi transportis usafrTxo moZraobisaTvis. kontraqtori

manamde ar daiwyebs samanqano gzebTan dakavSirebul samuSaoebs, sanam

srulad ar amoqmeddeba samuSaoebiT gamowveuli satransporto

usafrTxoebis zomebi.

samSeneblo obieqtze gamavali gza da Senobebis misadgomebi

sareabilitacio samuSaoebis ganxorcielebisas, kontraqtori

usafrTxoebis yvela SesaZlo zomas miiRebs, raTa mimdebare

teritoriebis mflobelebs, macxovreblebs, da zogadad sazogadoebas

aaridos an Seamciros nebismieri saxis Semawuxebeli garemoeba an

uxerxuloba. kontraqtori mosaxleobas SeunarCunebs mTel

sareabilitacio obieqtze an mis nawilze gavlis uflebas, aseve

sazogadoebriv da kerZo misasvlelebs mimdebare SenobebTan usafrTxo

mdgomareobaSi da imave standartebiT, rogorc kontraqtis dasawyisSi

iyo. saWiroebis SemTxvevaSi, kontraqtori mosaxleobis survilisamebr

uzrunvelyofs of gadasasvlelis an misasvlelis misaReb alternatiul

saSualebebs.

arsebuli nagebobebis dacva

kontraqtori mSeneblobis procesSi saTanadod daicavs yvela Senobas,

konstruqcias, samsaxurs da nagebobas zianis, Semawuxebeli garemoebebisa

da ngrevisagan. kontraqtori mSeneblobis procesSi yvela SesaZlo zomas

miiRebs yoveli Senobis, konstruqciis, milgayvanilobis, kabelebis,

kanalizaciis, rkinigzis da sxva mowyobilobebis dasacavad.

Page 25: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

25

arsebuli konstruqciebis gamoyeneba

kontraqtori ar gansazRvravs adgilmdebareobas masalebis, sawyobis,

aRWurvilobis an droebiTi samuSaoebisaTvis arsebuli konstruqciebis

zemoT, qvemoT an mimdebared _ rogorebicaa xidebi, viadukebi, kedlebi an

miwayrilebi _ imgvarad, rom safrTxe Seuqmnas am konstruqciebs.

xmauris da mtveris kontroli

kontraqtori yvela praqtikul zomas miiRebs, raTa minimumamde daiyvanos

sareabilitacio obieqtidan gamosuli mtveri da xmauri. am RonisZiebebSi

Sedis:

• samuSao saaTebis dacva sacxovrebel masivebTan an masivebSi;

• aRWurvilobis Senaxva karg samuSao mdgomareobaSi, raTa

minimaluri iyos dazianebuli aRWurvilobis meqanikuri vibraciiT,

WrialiT da gruxuniT gamowveuli xmauri, iseve rogorc

gamonabolqvi da anaorTqli manqanebidan;

• aRWurvilobis gamorTva, roca igi gamoyenebis procesSi ar aris

wyalmomaragebasTan dakavSirebuli konfliqtebi

kontraqtorma unda uzrunvelyos, rom samuSao brigadas adekvaturad

miuwvdebodes xeli usafrTxo wyalmomaragebaze, rac, Sesabamisi

samsaxuris sazianod unda aRiniSnos, arc adgilobrivi mosaxleobisTvis

aris uzrunvelyofili. im SemTxvevaSi, Tu arsebobs riski wylis

SezRudul resursebze konkurenciisa, maSin kontraqtorma unda

uzrunvelyos, rom adgilobrivi momarageba ar Seferxdes, xolo samuSao

brigadebs wyali miewodos alternatiuli wyarodan saWiroebisamebr (mag.

cisternebiT).

narCenebis gadayra

kontraqtori unda SeuTanxmdes klient municipalitets samSeneblo

nagvis gadayris Taobaze. municipalitetma unda gamoyos nagavsayreli

myari narCenebis gasatanad an narCenebis Casamarxi poligoni. raime

saxifaTo narCenebis uecari aRmoCenis SemTxvevaSi, kontraqtori klients

Seatyobinebs zemoxsenebuli faqtis Sesaxeb da mkacrad daicavs klientis

miTiTebebs amgvari narCenebis gatanis Sesaxeb.

Page 26: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

26

niadagis dacva

kontraqtori yvela SesaZlo zomas miiRebs niadagis degradaciis da

eroziis Tavidan asacileblad. mZime teqnikis gamoyeneba

SeZlebisdagvarad unda SeizRudos, raTa ar moxdes miwis gatkepna.

niadagis erozia da ferdobebis CamoSlis problema unda gadaiWras

qanobebis daterasebis, xeebis dargvisa da zRudarebis mSeneblobis

meSveobiT.

xeebisa da sxva mcenareulobis dacva

kontraqtorma SeZlebisdagvarad unda aicilos xeebis gaCexva da sxva

mcenareulobis dazianeba. mwvane safaris ganadgureba obieqtze an mis

siaxloves minimumamde unda iqnas dayvanili misadgomi marSrutebis da

samSeneblo masalebis sawyobebis, aseve mZime teqnikis gasaCerebeli

adgilebis mdebareobis adekvaturi SerCevis meSveobiT.

sagangebo kontaqtebi da procedurebi

kontraqtori moamzadebs da awarmoebs sagangebo situaciaSi sakontaqto

informacias yoveli sareabilitacio obieqtisaTvis, romelic gamosaCen

adgilas iqneba gamofenili da xelmisawvdomi iqneba personalisaTvis.

sagangebo situaciaSi sakontaqto informacia unda Seicavdes telefonis

nomrebs da adgilobrivi xelisuflebis/samsaxurebis Setyobinebis

meTodebs xanZris, saswrafo samedicino daxmarebis saWiroebis,

komunikaciebis moSlis, saxifaTo masalebTan dakavSirebuli problemebis

da sxv. SemTxvevebSi.

sareabilitacio obieqtis dasufTaveba samuSaoebis dasrulebisas

kontraqtorma samuSaos msvlelobisas da misi damTavrebis Semdeg unda

daasufTavos yvela samuSao adgili obieqtis farglebSi da mis gareT,

misadgomebis CaTvliT. narCeni miwa da masalebi, droebiTi gzebi,

danadgarebi, fardulebi, ofisebi da droebiTi SemoRobva aRebul unda

iqnas, saZirkvlebi amovsebuli, xolo miwis zedapirs SeZlebisdagvarad

daubrundes pirvandeli saxe.

Page 27: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

27

bmuli 5

garemosdacviTi RonisZiebebis sakontrolo sia

mciremasStabiani samSeneblo da sareabilitacio samuSaoebisaTvis

garemosdacviTi RonisZiebebis gegmis sakontrolo siis gamoyenebis zogadi

saxelmZRvanelo principebi:

dabalriskiani topologiebisaTvis, rogoricaa skolisa da saavadmyofos

sareabilitacio samuSaoebi, ECA -s usafrTxoebis gundma SeimuSava amJamindeli

garemosdacviTi RonisZiebebis gegmis formatis alternativa, raTa jandacvis,

ganaTlebis da komunaluri momsaxurebis seqtorebSi mciremasStabiani

sareabilitacio da samSeneblo samuSaoebisaTvis garemosdacviTi RonisZiebebis

gegmis momzadebis ufro racionaluri midgomisaTvis gaexsna gza. sakontrolo

siis tipis formati SemuSavebul iqna “mowinave gamocdilebis nimuSis”

uzrunvelsayofad, igi momxmarebelze orientirebuli da usafrTxoebis

moTxovnebis Sesatyvisia.

garemosdacviTi RonisZiebebis gegmis sakontrolo siis tipis formati miznad

isaxavs moicvas ZiriTadi tipiuri Semamsubuqebeli midgomebi im samSeneblo

samuSaoebis kontraqtebisaTvis, romlebsac mcire, adgilobrivi zegavlena aqvs

garemoze. miRebulia, rom am formatSi mocemuli iyos garemosdacviTi marTvis

gegmis (EMP) an garemosdacviTi marTvis CarCo dokumentis (EMF) ZiriTadi elementebi, raTa daculi iqnas msoflio bankis garemosdacviTi Sefasebis

moTxovnebTan Sesatyvisoba OP 4.01 farglebSi. winamdebare sakontrolo siis

daniSnulebas warmoadgens, rom igi gamoyenebul iqnas saxelmZRvanelod mcire

samuSaoebis kontraqtebisaTvis da Seadginos satendero dokumentaciis

ganuyofeli nawili bankis dafinansebuli mcire samSeneblo proeqtebis

ganmaxorcielebeli kontraqtorebisaTvis.

sakontrolo sia sami ganyofilebisagan Sedgeba:

nawili 1 Seicavs aRweriT nawils, romelic axasiaTebs proeqts da detalurad

gansazRvravs instituciur da sakanonmdeblo aspeqtebs, teqnikuri

proeqtis arss, unar-Cvevebis gamomuSavebis programis potenciur

saWiroebas da sazogadoebrivi konsultaciebis procesis aRweras. es

Page 28: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

28

ganyofileba or gverdamde moculobis unda iyos. damatebiTi

informaciis Semcveli danarTebi saWiroebisamebr iqneba TandarTuli.

nawili 2 Seicavs garemosdacviTi da socialuri skriningis sakontrolo sias,

sadac saqmianobebi da potenciuri garemosdacviTi sakiTxebi moiniSneba

martiv diax/ara formatSi. Tuki “diax” pasuxis gacemisas

moqmedebaSi modis romelime mocemuli saqmianoba/sakiTxi, miTiTebulia

Semdegi cxrilis saTanado ganyofileba, romelic Seicavs naTlad

formulirebul marTvisa da Semamsubuqebel zomebs.

nawili 3 warmoadgens monitoringis gegmas proeqtis mSeneblobisa da

ganxorcielebis periodis saqmianobebisaTvis. igi inarCunebs igive

formats, rac B kategoriis proeqtebisaTvis bankis mier aris

moTxovnili garemosdacviTi RonsiZiebebis gegmisaTvis. am

sakontrolo siis mizans warmoadgens, rom nawilebi 2 da 3 Sevides

sakonkurso dokumentaciaSi kontraqtorebisaTvis, satendero fasebis

miTiTebiT da gulmodgine zedamxedvelobiT samuSaoebis

ganxorcielebis ganmavlobaSi.

Page 29: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

29

sarCevi

a) zogadi informacia proeqtisa da obieqtis Sesaxeb

b) informacia usafrTxoebis Sesaxeb

g) Semamsubuqebeli zomebi

d) Mmonitoringis gegma

Page 30: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

30

nawili Aa: zogadi informacia proeqtisa da saproeqto teritoriis Sesaxeb

institucionaluri da administraciuli sakiTxebi

Qqveyana

Qqve-proeqtis

dasaxeleba

Qqve-proeqtis miznebi

da saqmianoba

institucionaluri

RonisZiebebi (dasaxeleba

da kontaqtebi)

Mmsoflio bankiB

Pproeqtis

marTva

MDF

Aadgilobrivi mxare da/an mimRebi

ganxorcielebis

struqtura

(dasaxeleba da

kontaqtebi)

usafrTxoebis zedamxedveloba

M

msoflio banki

Aadgilobrivi mxare

zedamxedveloba

teqnikuri

zedamxedveli

Aadgilobrivi

Semmowmeblebi

zedamxedveloba

usafrTxoebis

zedamxedveloba

saproeqto teritoriis aRwera

saproeqto

teritoriis

dasaxeleba

teritoriis lokaciis

aRwera

danarTi 1: saproeqto

teritoriis ruka [ ]Y [ ] N

vin aris miwis

mflobeli?

Ggeografiuli,

fizikuri,

biologiuri,

geologiuri,

hidrografiuli da

socio-ekonomikuri

konteqstis aRwera

samSenebloMmasalebis,

gansakuTrebiT

inertuli masalebis,

wylis, qvebis

mdebareoba da manZili

kanonmdebloba

Eerovnuli da

adgilobrivi

Page 31: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

31

kanonmdebloba da

nebarTvebi, romlebic

proeqtiT

gaTvaliswinebul

saqmianobasTan

dakavSirebuli

sazogadoebrivi konstultacia

sazogadoebrivi

konsultaciis

Catarebis

drois/adgilis

gansazRvra

institucionaluri unarebis Camoyalibeba

gaTvaliswinebulia

Tu ara garkveuli

unarebis

Camoyalibeba?

[ ] ara an [ ]diax Tu, diax danarTSi 2 warmodgenilia unarebis Camoyalibebis

programa

Page 32: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

32

32

nawili b: informacia usafrTxoebis Sesaxeb

2 miwis Sesyidva gulisxmobs xalxis gadaadgilebas, saarsebo wyaros cvlilebas, kerZo sakuTrebaSi SeWras, miwis Sesyidvas/gadacemas, da exeba adamianebs

romlebic cxovroben da/an araregistrirebul mobinadreebs da/an biznesis mepatroneebs (kioskebi) im miwaze, romelic Sesyiduli unda iqnas. .

3 toqsikuri / saxifaTo masalebi gulisxmobs, magram ar Semoifargleba: azbestiT, toqsikuri saRebavebiT, momwamlavi gamxsnelebiT, tyviis saRebaviT.

garemosdacviTi/socialuri skriningi

Seicavs/gulisxmobs

Tu ara obieqtze

saqmianoba Semdegi

saqmianobebidan

romelimes?

saqmianoba/sakiTxi statusi moqmedebaSi moyvanili saqmianoba

a. Senobis reabilitacia [ ] diax [ ] ara ix qvemoTmoyvanili a ganyofileba

b. axali mSenebloba [ ] diax [ ] ara ix qvemoTmoyvanili a ganyofileba

g. individualuri wyalgamwmendi sistema [ ] diax [ ] ara ix qvemoTmoyvanili b ganyofileba

d. istoriuli Senobebi da ubnebi [ ] diax [ ] ara ix qvemoTmoyvanili g ganyofileba

e. miwis Sesyidva2 [ ] diax [ ] ara ix qvemoTmoyvanili d ganyofileba

v. saxifaTo da toqsikuri masalebi3 [ ] diax [ ] ara ix qvemoTmoyvanili e ganyofileba

z. zemoqmedeba tyeebze da dacul teritoriebze [ ] diax [ ] ara ix qvemoTmoyvanili v ganyofileba

T. sanitaruli narCenebis gatana/gankargva [ ] diax [ ] ara ix qvemoTmoyvanili z ganyofileba

i. transportis da fexiT mosiaruleTa usafrTxoeba [ ] diax [ ] ara ix qvemoTmoyvanili T ganyofileba

Page 33: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

33

33

nawili g: Semamsubuqebeli zomebi

saqmianoba parametrebi Semamsubuqebeli zomebis sakontrolo sia

0. zogadi pirobebi Setyobineba da

muSaxelis usafrTxoeba

(a) adgilobrivi samSeneblo da garemosdacviTi inspeqtorati da Temi Setyobinebul iqna

mosalodneli RonisZiebebis Sesaxeb.

(b) sazogadoeba Setyobinebul iqna samuSaoebis Sesaxeb Sesabamisi Setyobinebis meSveobiT, mas mediiT

da/an sayovelTaod xelmisawvdomi obieqtebze (samSeneblo obieqtis CaTvliT)

(c) yvela iuridulad saWiro nebarTva mopovebul iqna mSeneblobisa da/an reabilitaciisaTvis

(d) kontraqtorma oficialuri Tanxmoba ganacxada, rom yvela samuSao ganxorcieldeba usafrTxod

da disciplinirebulad, rac minimumamde daiyvans zemoqmedebas mezoblad mobinadreebze da

garemoze. .

(e) muSaxelis piradi damcavi saSualebebi SesatyvisobaSi unda iyos saerTaSoriso standartebTan

(yovelTvis damcavi Cafxutebi, saWiroebisamebr niRbebi da damcavi saTvaleebi, usafrTxoebis

Rvedebi da usafrTxo Ceqmebi)

(f) obieqtebze saTanado niSnebis dayeneba Seatyobinebs muSaxels ZiriTad wesebsa da normebs,

romlebTan Sesatyvisobac savaldebuloa.

a. zogadi

sareabilitacio da/an

samSeneblo saqmianobebi

haeris xarisxi

(a) interieris ngrevisas nagvis Camosayreli xis arxebi iqneba gamoyenebuli pirveli sarTulis zeviT

(b) nangrevi narCenebi gakontrolebul zonaSi Seinaxeba, sadac wyliT moirwyveba mtvris Tavidan

asacileblad

(c) pnevmaturi burRvis/kedlis ngrevis dros warmoqmnili nangrevebis mtveri aRmoifxvreba wyliT

permanentulad morwyvisa da/an obieqtze mtversawinaaRmdego ekranebis dayenebis meSveobiT.

(d) mimdebare garemo (trotuarebi, gzebi) samSeneblo nagvisagan gaicleba mtvris minimumamde

dasayvanad

(e) obieqtze ar moxdeba samSeneblo masalebis/narCenebis Riad dawva

(f) obieqtebze ar unda hqondes adgili samSeneblo teqnikis uqm svlaze funqcionirebas

Nxmauri (a) samSeneblo xmauri nebarTvaSi gansazRvrul SezRudul saaTebSi iqneba nebadarTuli

(b) eqsplotaciis dros generatorebis Zravis saxuravebi, haeris kompresorebi, da sxva

meqanizirebuli aRWurviloba daixureba, da aRWurviloba sacxovrebeli ubnebidan

SeZlebisdagvarad Sors ganTavsdeba.

wylis xarisxi (a) obieqtze gatarebuli iqneba eroziisa da natanis kontrolis saTanado zomebi, rogoricaa

magaliTad Tivis zvinulebi da/an naleqis Semakavebeli Robeebi, raTa moxdes natanis SeCereba, rom

igi obieqtidan mimdebare nakadulebsa da mdinareebSi ar Caedinos da ar gamoiwvios maTi amRvreva

myari narCenebis gankargva (a) ngrevisa da mSeneblobisagan miRebuli narCenebis yvela tipisaTvis gansazRvruli iqneba narCenebis

Segrovebisa da gatanis marSrutebi da obieqtebi.

(b) ngrevisa da mSeneblobis mineraluri narCenebi gamocalkevdeba sxva saerTo nagvisagan, organuli,

Txevadi da qimiuri narCenebisagan, igi obieqtze gadairCeva da Seinaxeba saTanado konteinerebSi.

Page 34: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

34

34

(c) samSeneblo nagavi saTanadod Segrovdeba da gadaiyreba licenzirebuli Semgroveblebis mier.

(d) narCenebis gatanis aRricxva iwarmoebs, rogorc nagvis saTanadod gankargvis mtkicebuleba.

(e) saWiroebisamebr kontraqtori ganmeorebiT gamoiyenebs saTanado sicocxlisunarian masalebs

(azbestis garda). b. individualuri

wyalgamwmendi sistema

wylis xarisxi (a) samSeneblo obieqtebis sayofacxovrebo narCenebisa da Camdinari wylebis gankargvis meqanizmi

damtkicebuli unda iyos adgilobrivi xelisuflebis mier.

(b) wyalmimRebSi Cadinebamde, individualuri sakanalizacio sistemidan Camdinari wylebi unda

gaiwmindos, raTa daakmayofilos saxelmwifos mier gansazRvruli Camdinari wylebis xarisxisa da

sakanalizacio wylebis gawmendis xarisxis minimaluri kriteriumebi.

(c) ganxorcieldeba axali sakanalizacio sistemebis monitoringi (proeqtamde/proeqtis Semdgom). (d) samSeneblo manqanebi da meqanizmebi gairecxeba mxolod gansazRvrul adgilas, sadac naJoni ar

daabinZurebs bunebrivi zedapiris wylis obieqtebs.

g. istoriuli nagebobebi kulturuli

memkvidreoba

(a) Tuki Senoba istoriuli Zeglia, axlos imyofeba amgvar ZeglTan an istoriul ubanSi mdebareobs,

ganxorcieldeba Setyobineba, mopovebuli iqneba adgilobrivi xelisuflebis Tanxmoba/nebarTva da

yvela samSeneblo samuSao daigegmeba da ganxorcieldeba adgilobrivi da centraluri

kanonmdeblobis Sesabamisad. (b) uzrunvelyofili iqneba struqtura, imisaTvis, rom artefaqtebi an sxva SesaZlo “SemTxveviTi

aRmoCenebi”, romlebsac SesaZloa adgili hqondes miwis samuSaoebis an mSeneblobis dros

SeniSnuli da registrirebuli iqnas, moxdes dakavSireba saTanado organoebTan, xolo samuSaoebi

gadadebuli an Secvlili iqnas amgvari aRmoCenebis mizeziT.

saqmianoba parametrebi Semamsubuqebeli zomebis sakontrolo sia

d. miwis Sesyidva miwis Sesyidvis gegma

/CarCo dokumenti

(a) Tu miwis eqspropriacia ar iyo gaTvaliswinebuli, magram saWiro gaxda an Tuki miwis legaluri

da aralegaluri mflobelebis mier Semosavlis dakargva ar iyo gaTvaliswinebuli, magram

SesaZloa adgili hqondes, maSin myisve unda Catardes konsultaciebi bankis samuSao jgufis

xelmZRvanelTan. (b) unda ganxorcieldes damtkicebuli (Tuki proeqti amas moiTxovs) miwis Sesyidvis gegma/CarCo

dokumenti. e. toqsikuri masalebi azbestis gankargva (a) Tuki azbesti ganTavsebulia obieqtze, masze naTlad unda iqnas miTiTebuli, rom igi saxifaTi

masalaa. (b) SeZlebisdagvarad, azbesti saTnadod unda iqnas Senaxuli da izolirebuli raTa minimumamde iqnas

dayvanili misi zemoqmedeba. (c) azbesti gatanamde (Tuki gatana saWiro gaxdeba) saTanadod unda dateniandes azbestis mtvris

minimumamde dasayvanad (d) azbestis gatana da gadayra unda ganaxorcielos unarianma da gamocdilma profesionalma. (e) Tuki azbestis masala droebiT aris dasawyobebuli, narCenebi usafrTxod unda iqnas moTavsebuli

Caketil moculobebSi da saTanadod iqnas niSandebuli. gatarebuli unda iqnas usafrTxoebis

zomebi obieqtidan arasanqcirebuli gatanis winaaRmdeg. (f) azbestis ganmeorebiTi gamoyeneba dauSvebelia.

toqsikuri / saxifaTo (a) obieqtze yvela saxifaTo da toqsikuri masalebis droebiTi Senaxva unda ganxorcieldes

Page 35: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

35

35

narCenebis gankargva usafrTxo konteinerebSi, romlebzec Sesabamis etiketze miTiTebuli iqneba detaluri informacia

Semadgenlobis, Tvisebebisa da Senaxvis Sesaxeb (b) saxifaTo masalebis WurWlebi unda moTavsdes hermetul konteinerebSi, raTa acilebuli iqnas

daRvra da gamotuteba (c) narCenebis transportireba unda ganxorcieldes specialurad licenzirebuli gadamtanebiT da

gatanil iqnas licenzirebul obieqtze. (d) ar unda iqnas gamoyenebuli toqsikuri ingredientebisa an gamxsnelebis an tyviis Semcveli

saRebavebi. v. zemoqmedebis qveS

myofi tyeebi, Waobebi

da/an daculi

teritoriebi

dacva (a) obieqtis siaxloveSi myofi yvela aRiarebuli ekosistema, daWaobebuli adgili da daculi

teritoria ar unda iqnas dazianebuli an gamoyenebuli, personals mkacrad eqneba akrZaluli

nadiroba, sakvebis mopoveba, tyis moWra da sxva garemos damazianebeli saqmianoba (b) Catardeba obieqtis siaxloveSi myofi didi zomis xeebis kvleva da inventarizacia, didi xeebi

moiniSneba da SemoiRobeba, daculi iqneba maTi fesvTa sistema, acilebuli iqneba nebismieri saxiT

maTi dazianeba. (c) mimdebare Waobebi da nakadulebi daculi unda iyos samSeneblo obieqtidan naJonisagan eroziisa

da naleqis kontrolis saTando mowyobilobiT, rogoricaa magaliTad Tivis zvinulebi da da/an

naleqis Semakavebeli Robeebi.

(d) mimdebare teritoriaze, gansakuTrebiT ki dacul teritoriebze ar unda iyos aralicenzirebuli

karieri, samtexlo an nagavsayreli. z. sanitaruli narCenebis

gankargva

infrastruqtura

sanitaruli narCenebis

gankargvisaTvis

(a) ADGerovnuli normebis Tanaxmad, kontraqtori uzrunvelyofs, rom axlad aSenebuli da/an

reabilitirebuli jandacvis dawesebulebebi aRWurvili iyos sanitaruli narCenebis gankargvis

infrastruqturiT; rac moicavs, magram ar amoiwureba SemdegiT: specialuri saSualebebi sxva narCenebisagan gancalkevebuli samedicino narCenebisaTvis

(raSic Sedis dabinZurebuli instrumentebi “basri da wvetiani instrumentebi”, operirebis

mere qsovilebi da siTxeebi); da unda arsebobdes saTanado Senaxvis saSualebebi samedicino narCenebisaTvis; da Tu saqmianoba moicavs saSualebebiT mkurnalobas, unda adgilze iyos da funqcionirebdes

gadayris saTanado variantebi; T. transportisa da

fexiT mosiaruleTa

usafrTxoeba

pirdapiri an

arapirdapiri safrTxe

sazogadoebrivi

transportisa da fexiT

mosiaruleebisaTvis

samSeneblo saqmianobis

gamo

a) erovnuli normebis Tanaxmad, kontraqtori uzrunvelyofs, rom samSeneblo obieqti saTanadod

iyos daculi, xolo samSeneblo transporti regulirebuli. raSic Sedis, magram ar amoiwureba

SemdegiT: saCvenebeli niSnebi, gamafrTxilebeli niSnebi, barierebi da transportis SemovliTi niSnebi:

obieqti naTlad unda Candes da mosaxleoba gafrTxilebuli iyos yvela potenciur

safrTxesTan dakavSirebiT transportis moZraobis regulirebis sistema da personalis treiningi, kerZod ki obieqtis

SesasvlelSi da obieqtis siaxloves intensiurad moZravi transportisaTvis. usafrTxo

gasasvlelebis da gadasasvlelebis uzrunvelyofa fexiT mosiaruleTaTvis, sadac maTi gzebi

samSeneblo transportTan ikveTeba. samuSao saaTebis misadageba adgilobrivi transportis moZraobis modelTan, mag. ZiriTadi

saqmianobis saaTebi ar unda daemTxves pikis saaTs an naxiris moZraobis periods.

Page 36: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

36

36

transportis moZraobis aqtiuri regulireba obieqtze gawvrTnili da mxedvelobis areSi

myofi personalis mier, Tuki es saWiro iqneba mosaxleobis usafrTxo da xelsayreli

gadaadgilebisaTvis. usafrTxo da mudmivi misasvlelebis uzrunvelyofa ofisebis, maRaziebisa da sacxovrebeli

saxlebisaTvis sareabilitacio samuSaoebis ganmavlobaSi, Tuki es Senobebi Riaa

sazogadoebisaTvis.

Page 37: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

37

37

nawili d: monitoringis gegma

saqmianoba

romeli

(aris is

parametri

romlis

monitoringic

unda

ganxorcieldes?)

sad

(aris is

parametri

romlis

monitoringic

unda

ganxorcieldes?)

rogor

(unda

ganxorcieldes

parametris

monitoringi?)

rodis

(gansazRvreT

sixSire /

Tu

uwyvetad?)

ratom

(xorcieldeba

parametris

monitoringi?)

vin

(aris

pasuxismgebeli

monitoringze

?)

1.

saqmianobis

tipi

2.

saqmianobis

tipi

3.

saqmianobis

tipi

Page 38: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

38

38

bmuli 6

garemosdacviTi monitoringis sakontrolo sia

proeqtebis analizis sammarTvelo

garemos dacvis analizisa da gansaxlebis ganyofileba

g a r e m o z e z e m o q m e d e b i s m o n i t o r i n g i

samSeneblo obieqtis dasaxeleba da adgilmdebareoba

kontraqtoris dasaxeleba

vizitis TariRi (weli/Tve/ricxvi)

zedamxedvelis vinaoba (saxeli, gvari)

samSeneblo samuSaos mimdinare etapi

Sesamowmebeli dokumentebi da faqtebi

statusi

komentari

diax

nawil

obriv

ara

ar exeb

a

nebar

T

vebi,

xel

Sek

ruleb

ebi

kontraqtors gaaCnia sasargeblo wiaRiseulis

mopovebis licenzia

(TariRi, nomeri)

Page 39: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

39

39

kontraqtors gaaCnia samSeneblo masalebis

(cementi, asfalti, aguri, a.S.) warmoebisas

garemoze zemoqmedebis nebarTva

(TariRi, nomeri)

kontraqtors miRebuli aqvs samSeneblo

narCenebis saboloo ganTavsebis nebarTva

(TariRi, gamcemi, gamoyofili

adgilis dasaxeleba)

kontraqtors gaformebuli aqvs saxifaTo

narCenebis gadacemisa da gatanis xelSekruleba

(licenzirebul organizaciasTan)

(TariRi, organizaciis dasaxeleba)

samSeneb

lo s

amuSao

Ta war

moeba

samSeneblo obieqti SemosazRvrulia da

gamafrTxilebeli niSnebi mowyobilia

mSenebloba ar aferxebs fexmavalTa da

transportis gadaadgilebas, an mowyobilia

droebiTi SemovliTi gzebi

samuSao saaTebi daculia dasaxlebul

obieqtebSi da maT siaxloves

wylis, eleqtroenergiis, an gazis miwodebis

droebiTi SeCerebis aucileblobisas xdeba

momxmarebelTa winaswari gafrTxielba

samSeneblo manqanebi da teqnika gamarTulia

(ar xdeba sawvav-sapoxis Jonva, Warbi

gamonabolqvi da xmaruri)

Page 40: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

40

40

samSeneblo masala da narCenebi droebiT

dasawyobebulia obieqtze gamoyogfil

gansazRvrul adgilas

samSeneblo narCenebis obieqtidan gatana xdeba

regularulad, werilobiT nebdarTul adgilas

transportirebisas samSeneblo masala da

narCenebi Tavsdeba gadaxurul Zaraze

samSeneblo obieqti irwyveba mtvris intensiuri

warmoqmnis da mSrali amindis pirobebSi

samSeneblo obieqtze / banakSi ganTavsebulia

sayofacxovrebo narCenebis Sesagrovebeli

konteinerebi

samSeneblo banakSi miyvanilia wyali,

mowyobilia tualeti da daculia misi

sanitaruli mdgomareoba

miwis samuSaoTa warmoebisas arqeologiuri

aRmoCenisTanave samuSao wydeba da xdeba

damkveTis werilobiTi informireba

usaf

rT-

xoeb

is

zomebi

muSaxeli iyenebs calkeuli teqnologiuri

procesebisTvis aucilebel pirad damcav

saSualebebs (Cafxutebi, xelTaTmanebi,

respiratorebi, saTvaleebi da a.S.)

Page 41: regionuli ganviTarebis proeqti (RDP II) - The World Bank ver gamoiyena mTeli Tavisi potenciali mdgradi ... imereTis turistuli potencialis gazrda; (b) ... Tbilisis Semdeg. 2012 wlis

41

41

samSeneblo obieqtze ganTasebulia

xanZarsawinaaRmdego da saswrafo samedicino

daxmarebis sabaziso nakrebebi

samuSao

Ta

das

ruleb

a

ZiriTad samuSaoTa dasrulebisas warmoebs

obieqtis saboloo dasufTaveba, gare

landSaftTan harmonizeba da gamwvaneba

karieris an misi calkeuli ubnis

eqspluataciis dasrulebisas warmoebs fuWi

masalis ukuCayra, kompaqtireba, terasireba, da

landSaftTan harmonizeba