RAPORT I VLERËSIMIT TË NDIKIMIT NË MJEDIS “Kompleksi …
Transcript of RAPORT I VLERËSIMIT TË NDIKIMIT NË MJEDIS “Kompleksi …
RAPORT I VLERËSIMIT TË NDIKIMIT NË MJEDIS “Kompleksi me ndërtesa afariste me karakter të përkohshëm–
Objekti A, B & C, me etazhitet P+0”.
NDËRMARRJA PUBLIKE BANESORE SH.A.
Aplikuesi:
Ndërmarrja Publike Banesore SH.A.
Hartuesi i raportit:
Konsorcimi” Harisi Group” SHPK&
“Geosource Consulting”SHPK
Lideri i Grupit
Prishtinë, Qeshor 2021
Investitori:
NDËRMARRJA PUBLIKE BANESORE SH.A.
Prishtinë
“Kompleksi me ndërtesa afariste me karakter të përkohshëm – Objekti A-
Administratë, B-Sallë industriale/prodhuese & C-Impianti i Asfalti, me etazhitet
P+0”.
Aplikuesi: Ndërmarrja Publike Banesore SH.A.
Adresa: rrugën "Zija Shemsiu" në lagjen
Ulpianë, Prishtinë
Adresa e impiantit: Zonën Ekonomike në
Shkabaj
Tel: E-mail:
Hartuesi i raportit: Konsorcimi: Geosource Consulting” Sh.p.k Prishtinë Harisi Group” SHPK Email: [email protected] Tel: 045800098
Adresa: Prishtinë Hartuesit;
1. MSc. Astrit Shala, PhD
2. Ing. Dipi. Masar Kabashi, arch
3. MSc. Iliriana Sutaj, tek ndërtimtarisë
4. MSc. Arben Avdiu, PhD
______________________________________
Prishtinë, Qershor 2021
Contents 1. HYRJA ................................................................................................................................... 6
2. KUADRI LIGJORE PËR HARTIMINE RAPORTIT TE VNM-S ............................................ 8
2.1. Legjislacioni ....................................................................................................................... 8
2.3. Metodologjia e punës ......................................................................................................... 9
2.3. Qëllimi i hartimit të VNM-së .......................................................................................... 10
3. PËRSHKRIMI I LOKACIONIT DHE MJEDISIT .................................................................. 12
3.1. Pozita gjeografike e impiantit ......................................................................................... 12
3.2. Popullata dhe vendbanimet ............................................................................................ 16
3.3. Lidhjet e Komunikacionit ................................................................................................ 17
3.4. Kushtet klimatike ............................................................................................................. 18
3.5. Natyra dhe biodiverziteti ................................................................................................ 20
3.6. Flora .................................................................................................................................. 20
3.7. Fauna................................................................................................................................. 23
3.8. Peizazhi ............................................................................................................................. 24
3.9. Ajri..................................................................................................................................... 27
3.10. Karakteristikat hidrologjike .......................................................................................... 27
4. PËRSHKRIMI I INFRASTRUKTURA DHE PROCESIT TEKNOLOGJIK .......................... 29
4.1. Përshkrimi dhe destinimi i objekteve ............................................................................. 29
4.1.1. Objekti “A” ................................................................................................................ 30
4.1.2. Përshkrimi i Objekti “B” dhe procesi i punës ......................................................... 31
4.1.3. Objekti “C”................................................................................................................. 34
4.2. Karakteristikat teknike të pajimeve të bazës së asfaltit ................................................. 36
4.3. Procesi teknologjik i prodhimit të asfaltit ...................................................................... 39
5. NDIKIMET NE MJEDIS ......................................................................................................... 46
5.1.1. Ndikimet në mjedis - gjatë fazës se ndërtimit të bazës së asfaltit ....................... 47
5.1.2. Ndikimet në mjedis - gjatë operimit të bazës së asfaltit ....................................... 47
5.2. Ndikimet në ajër ............................................................................................................... 47
5.3. Ndikimet në ujë ............................................................................................................... 48
5.4. Ndikimet në tokë ............................................................................................................. 49
5.5. Ndikimet e zhurmës ne mjedis ....................................................................................... 50
5.6. Ndikimet në florë dhe faunë ........................................................................................... 51
5.7. Ndikimet në mikroklimë ................................................................................................. 51
5.8. Ndikimet në peizazh........................................................................................................ 52
5.8.1. Faza e ndërtimit ......................................................................................................... 52
5.8.2. Faza e funksionimit ................................................................................................... 53
5.9. Ndikimet në mjedis pas fazës të mbylljes të bazës së asfaltit ....................................... 53
6. MASAT PËR ZBUTJEN E NDIKIMEVE NË MJEDIS .......................................................... 55
6.1. Masat për mbrojtjen e ajrit .............................................................................................. 57
6. 2. Masat për mbrojtjen e ujit .............................................................................................. 62
6. 3. Masat për mbrojtjen e tokës .......................................................................................... 64
6. 4. Masat për mbrojtjen nga zhurma .................................................................................. 66
6. 5. Masat për mbrojtjen e florës dhe faunës....................................................................... 67
6.6. Rastet aksidentale ............................................................................................................ 68
6.7. Siguria përfshijnë punët përgatitore ............................................................................... 68
7. MONITORIMI I MJEDISIT .................................................................................................... 70
8. RAPORTIM ............................................................................................................................ 71
9. MASAT REHABILITUESE PAS PËRFUNDIMIT TË AKTIVITETIT ................................. 71
9.1. Objektivat e rikultivimit .................................................................................................. 71
9.1.1. Qëllimi i Rikultivimit ................................................................................................ 72
9.1.2. Struktura përfundimtare e sipërfaqeve ................................................................... 72
10. PËRFUNDIMI ....................................................................................................................... 76
Referenca ..................................................................................................................................... 77
Shtojca ......................................................................................................................................... 77
Table of Figure: Figura 1. Lokacioni i NPB SH.A. ne hapësirat e Prishtinës ..................................................... 13 Figura 2. Foto lokacioni i bazës se asfaltit................................................................................. 14 Figura 3. Ne ketë ortofoto është paraqitur distanca ne mes te lokacionit dhe objekteve për rrethe ........................................................................................................................................... 15 Figura 4. Ortofoto, parcela ku do te ndërtohet impianti ......................................................... 15 Figura 5. Situacion i gjendjes ekzistuese në parcelën:P-71914059-00312-2 Z.K. Prishtinë .... 16 Figura 6. Rrugët kryesore që kalojnë në territorin e Komunës së Prishtinës ......................... 18 Figura 7. Trëndafili i erërave ..................................................................................................... 19 Figura 8. Pamje reale ne parcelën ku planifikohet te ndërtohet impianti .............................. 23 Figura 9. Foto 1,2,3,4 janë realizuar ne teren dhe paraqesin gjendjen reale te zonës ............ 25 Figura 10. Foto 6 dhe 7 janë foto se si është planifikuar te realizohet projekti ...................... 26 Figura 11. Ne skeme janë paraqitur vendosja e objekteve....................................................... 30 Figura 12. Skema e shfrytëzimit te objektit B ........................................................................... 32
Figura 13. Kompleksi me ndërtesa afariste .............................................................................. 36 Figura 14. Skema e bazës së prodhimit të asfaltit .................................................................... 39 Figura 15. Paraqitja skematike e procesit teknologjik te bazës se asfaltit. .............................. 41 Figura 16. Paraqitja figurative e procesit teknologjik te bazës se asfaltit. .............................. 42 Figura 17. Pamja vertikale e filtrave .......................................................................................... 59 Figura 18. Skema teknologjike e ujerave ................................................................................... 63 Figura 19. Shema e distancës se mbjelljes ................................................................................. 74 Tabela: Tabela 1 Është paraqitur fauna .................................................................................................. 21 Tabela 2. Tabela e klasifikimit të bashkësive pyjore në Peizazhin e mbrojtur “Gërmia”...... 22 Tabela 3. Pasqyrë tabelore e nivelit të zhurmës në varshmëri nga distanca .......................... 51 Tabela 4. Paraqitja tabelore e masave teknike dhe organizative ............................................. 55 Tabela 5. Programi i monitorimit mjedisore ............................................................................. 70
1. HYRJA Ndërmarrja Banesore Prishtine SH.A., në kuadër të aktiviteteve për ndërtimin “Kompleksi
me ndërtesa afariste me karakter të përkohshëm – Objekti A-Administratë, B-Sallë
industriale/prodhuese & C-Impianti i Asfalti, me etazhitet P+0”, me infrastrukture
përcjellëse, ka iniciuar procedurat për marrjen e Pëlqimit Mjedisor, meqë rast ka
kontraktuar, konsorcimi: Harisi Group SHPK, Fushë Kosovë & Geosource Consulting”
Sh.p.k Prishtinë, për hartimin e Raportin të Vlerësimit të Ndikimit në Mjedis/VNM.
Raporti i VNM-së paraqet një dokument të rëndësishëm dhe të domosdoshëm për marrjen
e pëlqimit mjedisor, me qëllim që të ndërtohet impianti për Bazën e Asfaltit, në Z.K.
Prishtinë, Komuna e Prishtinës në ngastrat kadastrale nr: P-71914059-00312-2 Z.K. Prishtinë
e cila parcelë i ka 12000m².
Me këtë synohet që të identifikohen dhe analizohen ndikimet në mjedis të tërë veprimtarisë
së Bazës së Asfaltit duke i parashtruar dhe ndërmarr masat e domosdoshme për mbrojtjen
e mjedisit në lokacionin ku ushtrohet kjo veprimtari.
Duke analizuar karakteristikat e gjendjes ekzistuese të mjedisit në lokacionin ku do të
zhvillohet ky aktivitet, si dhe karakteristikat e potencialeve përkatëse nga njëra anë, dhe
karakteristikat inxhinieriko - teknike të punëve të cilat zhvillohen në bazë të projektit, nga
ana tjetër, shtrohet nevoja për hartimin e këtij raporti te VNM-së, ku do të përkufizohen të
gjitha ndikimet relelevante që mund të paraqiten në relacionin “baza e asfaltit” dhe
“mjedisi”, duke mos anashkaluar edhe ndikimet kumulative në rrethin dhe regjionin më të
gjerë.
Nisur nga qëllimi paraprak dhe nga metodologjia e hartimit të Vlerësimit të Ndikimit në
Mjedis, ky raport bëhet me qëllim të përkufizimit të ndikimeve potenciale dhe caktimin e
masave të cilat do të jenë të nevojshme për tu marr për mbrojtjen e mjedisit nga ndikimet
negative.
Me rastin e hartimit të Raportit janë marrë për bazë ndikimet në mjedis dhe aplikim i
masave për zvogëlimin e ndikimeve gjatë fazës së ndërtimit të bazës së asfaltit, gjatë
realizimit të procesit teknologjik të prodhimit të asfaltit, dhe pas përfundimit të aktiviteti.
Pra me këtë raport do te ofrohen informata te mjaftueshme për zonën ku shtrihet projekti,
zonën me te gjer dhe ndikimet e këtij aktiviteti ne mjedis, si dhe masat mjedisore qe
ndërmerren gjatë ngritjes këtyre kapaciteteve, gjatë operimit dhe pas përfundimit të
aktivitetit prodhues.
2. KUADRI LIGJORE PËR HARTIMINE RAPORTIT TE VNM-S
Me rastin e hartimit të Raportit duhet marrë për bazë ndikimet në mjedis dhe aplikimi i
masave për zvogëlimin e ndikimeve, gjatë fazës së ndërtimit të bazës së asfaltit, gjatë
procesit teknologjik të prodhimit dhe pas përfundimit të projektit.
Analiza përfshin projeksionin e masave mbrojtëse për mjedisin me rastin e ndonjë
aksidenti mjedisor gjatë procesit teknologjik të prodhimit të asfaltit edhe atë:
- identifikimin e burimit që rrezikon mjedisin
- vlerësimin e ndikimit në mjedis
- propozimin e masave themelore për minimizimin apo zvogëlimin e ndotjes deri në
kufijtë e lejueshmërisë
2.1. Legjislacioni Pikë reference për përgatitjen e VNM-së janë ligjet bazike mjedisore, ligjet për mediumet
mjedisore dhe ligje të tjera që ndërlidhen me mjedisin, në veçanti ligji për VNM, që në
mënyrë të qartë përcakton përgjegjësitë dhe obligimet për: investitorin, MMPHI, hartuesin
e VNM-së dhe palët tjera të interesit si organe institucionale qendrore, lokale, komunitetin,
organizatat joqeveritare e të tjera.
a) Dokumentacioni normativ
Ligjet më të rëndësishme të aplikuara për hartimin e VNM-së për projektin për prodhimin
e asfaltit janë si me poshtë:
Ligji për Mbrojtjen e Mjedisit Nr. 03/L-025
Ligji për VNM Nr. 03/L-214
Ligji nr. 04/L-161 (16.05.3013) për Siguri në Punë, Mbrojtje të Shëndetit të Punësuarve dhe
Ambientit të Punës
Ligji për ndërtim Nr. 04/L-110
Ligji për planifikim hapësinor Nr. 04/L-174
Ligji për Mbeturina Nr. 04/L-060
Ligji për ujërat e Kosovës Nr. 04/L-147
Ligji për mbrojtjen e ajrit nga ndotja Nr. 03/L-160
Ligji për mbrojtjen e natyrës Nr.03/L-233
Ligji për Kimikate Nr. 04/L-197
Ligji për mbrojtjen nga Zhurma Nr. 02/L-102
Ligji për mbrojtjen nga zjarri Nr. 04/L-012
Ligji për tokën bujqësore Nr. 02/L- 26
Udhëzimi Administrativ Nr. 30/2014 për kushtet, mënyrat , parametrat dhe vlerat kufizuese
të shkarkimit të ujërave të ndotura në rrjetin e kanalizimit publik dhe në trupin ujor.
Vlerësimi i ndikimit në mjedis zbaton parimin e parandalimit që në fazën e hershme të
planifikimit të projektit, me qëllim shmangien apo minimizimin e efekteve negative në
mjedis, nëpërmjet harmonizimit dhe përshtatjes së saj me kapacitetin bartës të mjedisit.
Raporti i vlerësimit te ndikimit ne mjedis VNM-ja mendohet si një mënyrë për të ndaluar
projekte që kanë ndikime të papranueshme në mjedis por një pikëpamje shumë më
pozitive dhe e dobishme është të mendohet për VNM-në si një mënyrë për të ndihmuar
zhvilluesit dhe vendimmarrësit të projektojnë projekte që të kenë ndikim sa më të vogël të
mundshëm në mjedis në mënyrë që ata të mund të lejohen të shkojnë përpara dhe të
sigurojnë përfitime të tjera që zhvillimi krijon për ekonominë dhe shoqërinë. VNM bën këtë
duke identifikuar zbutjen e mjedisit gjatë studimeve vlerësuese.
2.3. Metodologjia e punës Për të vlerësuar ndikimin në mjedis si dhe për të identifikuar masat para parandalimin dhe
zvogëlimin e ndikimeve në mjedis, për impiantin e asfaltit me linjat tjera, është ndjekur
qasja e vlerësimit të përgjithshëm të projekteve të kësaj natyre, si dhe është bërë analiza dhe
identifikimi i ndikimeve sipas fazave.
a) Informatat themelore mbi:
Burimet themelore të ndikimeve në mjedis
Popullatën dhe vendbanimet në lokacion
Topografia dhe peizazhi në lokacionin e projektit
Klima dhe të dhënat meteorologjike
Kualiteti i ajrit ujit dhe komponentëve tjerë mjedisor në lokacion
Bota bimore dhe shtazore në lokacionin e projektit
b) Vlerësimi i ndikimeve sipas kritereve në vijim:
Gjendja e mjedisit në lokacionin e projektit
Lloji dhe madhësia e pritshme e ndotjes nga projekti
Karakteristikat dhe përbërja e materialit ndotës
Vlerësimi i përhapjes së ndotjes
c) Përcaktimi i masave për parandalimin dhe zvogëlimin e ndikimeve në mjedis, duke
u bazuar në rezultatet/të gjeturat nga vlerësimi i ndikimeve në mjedis, në
lokacionin e projektit.
2.3. Qëllimi i hartimit të VNM-së Qëllimi kryesor i hartimit të VNM-së është evidentimi dhe identifikimi i ndikimeve të
mundshme negative në mjedis dhe marrja e masave të domosdoshme për minimizimin dhe
parandalimin e efekteve të dëmshme në mjedis gjatë studimit, projektimit dhe me pas
ndërtimit të këtij objekti e shfrytëzimit të tij.
Qëllimi kryesor i hartimit te VNM-së është të identifikojë mënyrat se si projekti i propozuar
mund të hartohet dhe të transformohet në mënyrë të tillë për të zbutur efektet e
padëshiruara në mjedis. Në mënyrë të thjeshtë, zbutja e mjedisit është konsideruar të
përfshijë ndonjë veti të projektit të propozuar, i cili shmangë, zvogëlon ose riparon efektin
e saj negativ mbi mjedisin apo siguron përfitime mjedisore. Masat zbutëse mund të
përfshijnë aspektet fizike të projektit apo mënyrat sipas të cilave ai është projektuar dhe do
të ndërtohet.
Përmes Raportit të VNM-së do të analizohen karakteristikat e gjendjes ekzistuese të
mjedisit në lokalitetet ku do te ndërtohet baza e asfaltit, si dhe karakteristikat e
potencialeve përkatëse, nga njëra anë, dhe karakteristikat tjera mjedisore të punëve të cilat
zhvillohen në bazë të projektit, nga ana tjetër.
Raporti i VNM-së ofron një vlerësim të ndikimeve të mundshme pozitive dhe negative që
Projekti i propozuar mund të ketë për mjedisin dhe komunitetet, së bashku të përbërë nga
mjedisi, biodiversiteti, trashëgimia kulturore dhe aspektet socio-ekonomike.
Qëllimi i VNM-së është të sigurojë që palët e interesuara janë plotësisht të informuar dhe
vendimmarrësit i konsiderojnë ndikimet mjedisore dhe shoqërore si negative dhe pozitive,
kur vendosin nëse do të vazhdojnë me projektin.
Duke u nisur nga qëllimi paraprak dhe në metodologjinë e hartimit të vlerësimit të
ndikimit në mjedis, ky Raport i VNM-së bëhet me qëllim të përkufizimit të ndikimeve
potenciale dhe caktimin e masave të cilat do të jenë të nevojshme për t`u ndërmarrë për
mbrojtjen e mjedisit nga ndikimet negative. Me rastin e hartimit të Raportit të Vlerësimit të
Ndikimit në Mjedis do të merret për bazë identifikimi i ndikimeve negative në mjedis dhe
aplikimi i masave për zvogëlimin e ndikimeve gjatë fazës së ndërtimit të bazës se asfaltit.
Objektivi i këtij raporti është vlerësimi në mënyrën e duhur të efekteve të drejtpërdrejta
dhe indirekte të këtij projekti sipas klasifikimit:
• Efektet në njerëz pranë dhe afër kësaj rruge
• Ndikimet në tokë, ujë, klimë dhe peizazh të zonës
• Ndikimet në materiale dhe asete kulturore
• Ndërveprimet midis këtyre faktorëve që përmendem
Pra, Vlerësimi i Ndikimit në Mjedis ka si objektiv të përcaktojë:
Përshkrimin dhe vlerësimin e ndikimeve të drejtpërdrejta apo të tërthorta të
mjedisit gjatë kohës së rikonstruksionit të kësaj rruge.
Ndikimet mjedisore në lidhje me gjendjen e mjedisit ku do të realizohet ky projekt.
Propozimin e masave të nevojshme për parandalimin, reduktimin, zbutjen dhe
minimizimin e ndikimeve negative dhe rritjen e ndikimeve pozitive në mjedis.
Gjatë procesit të vlerësimit të ndikimit në mjedis kryhen identifikimi, përshkrimi dhe
vlerësimi, në mënyrën e duhur, i ndikimit në mjedis të një veprimtarie, duke përcaktuar
efektet e mundshme, të drejtpërdrejta dhe jo të drejtpërdrejta mbi tokën, ujin, ajrin, pyjet,
klimën, shëndetin e njeriut, florën dhe faunën, peizazhin natyror, pasuritë materiale e
trashëgiminë kulturore, duke pasur parasysh lidhjet e tyre të ndërsjella.
3. PËRSHKRIMI I LOKACIONIT DHE MJEDISIT Në këtë kapitull do të bëjmë përshkrimin e lokacionit ku do të vendoset baza e asfaltit me
objektet shoqëruese, përshkrimi do të bëhet në aspektin e vendbanimit, ujërave, erë, florë
dhe faunë etj.
3.1. Pozita gjeografike e impiantit Lokacioni i bazës se asfaltit e cila planifikohet të ndërtohet nga Ndërmarrja Publike
Banesore SH.A., është brenda kufirit të Komunës së Prishtinës.
Sipërfaqja e Komunës së Prishtinës është rreth 523 km2. Shtrihet në planin morfologjik të
Kosovës dhe përfaqëson një plan aluvial të mbuluar me sedimente të liqeneve, dhe nga ana
gjeologjike është një depresion tektonik, i cili është ngritur gjatë ndryshimeve të Oligo-
Miocene. Klima është kontinentale, me dimra të ftohtë dhe verëra të nxehta, me mesatare të
reshjeve prej 600 mm për vit.
Prishtina është gjithashtu qendra më e madhe ekonomike, administrative, edukative dhe
kulturore në Kosovë. Ndodhet pranë aeroportit, hekurudhës, dhe pothuajse të gjitha
rrugëve kryesore që kalojnë nga Komuna e Prishtinës. Autoudha “Ibrahim Rugova” e
planifikuar, kalon përgjatë territorit të Prishtinës.
Figura 1. Lokacioni i NPB SH.A. ne hapësirat e Prishtinës
Ndërsa “Kompleksi me ndërtesa afariste me karakter të përkohshme – Objekti A,B & C”
gjendet në Zonën Ekonomike në Prishtinë. Në afërsi të zonës ku do të ndërtohet objekti i ri
gjendet objekti i panairit shtetëror.
Parcela gjendet n veri-perëndim të qendrës së qytetit të Prishtinës, në vij ajrore ka një
distance mbi 3 km. Koordinata e zonës në fjalë janë:
42°41'13.0" N dhe 21°08'04.4" E
Figura 2. Foto lokacioni i bazës se asfaltit
Në lokacionin ku planifikohet të ndërtohet impianti i asfaltit gjenden një numër i objekteve
me karakter të ndryshëm si: shtëpi banim, biznesi, objekte fetare etj.
Objekti me i afërt është objekti i panairit shtetëror me një distance mbi 200 m, ndërsa mbi
këtë distance janë objekte shtëpi banimi që kanë një distance mbi 300 m, dhe është me
rendësi qe duhet cekur që në distance mbi 190 janë varrezat, fig3.
Siç shihet ne figurën 1, lokacioni i impiantit me objekte ku do të ndërtohet është në periferi, në
veri perëndim të qytetit të Prishtinës dhe ka një qasje të mirë në aspektin e komunikacionit.
Në ortofoton më poshtë do ta paraqesim lokacionin e Bazës se Asfaltit, ne Z.K. Prishtinë,
Komuna e Prishtinës ne ngastrat kadastrale nr: P-71914059-00312-2 Z.K. Prishtinë.
Figura 3. Ne ketë ortofoto është paraqitur distanca ne mes te lokacionit dhe objekteve për rrethe
Figura 4. Ortofoto, parcela ku do te ndërtohet impianti
Figura 5. Situacion i gjendjes ekzistuese në parcelën:P-71914059-00312-2 Z.K. Prishtinë
3.2. Popullata dhe vendbanimet Gjatë hartimit të raportit VNM-së, ndër veçoritë kryesore që duhet me i kushtuar kujdes
për t’i trajtuar janë edhe vendbanimet. Kjo vjen në shprehje për shkak se afërsia e
vendbanimeve dhe popullatës ndaj aktiviteteve, (e që në ketë rast e kemi ndërtimin e
impiantit të asfaltit), pasi që janë ndër faktorët kryesor të cilët i ekspozohen ndikimeve në
mjedis.
Njërën nga veçoritë qenësore të hapësirës së analizuar, në kuptim të përcaktimit të
ndikimeve të mundshme në mjedis, paraqet popullatës dhe demografia e saj. Këto fakte
kuptimin e plotë të tyre e kanë në hulumtimin e hollësishëm të ndikimeve të mundshme
negative në banorë që jetojnë dhe hapësirën e analizuar. Si pas vizitave ne teren dhe
ortofotove të bashkangjitur këtij raporti (fig 3) objektet banuese janë ne një distance mbi 300
m. Andaj impianti në fjalë nuk do të ketë ndonjë ndikim negativ relevant në popullatë,
përpos që do të kenë vetëm dobi në aspektet ambientit dhe ekonomik.
3.3. Lidhjet e Komunikacionit Lokacioni ku do të vendoset impianti në fjalë ka lidhje mjaftë të mirë me rrjetin e rrugëve,
pasi që ka një qasje të lehtë në autostradën regjionale Prishtine-Mitrovice, ku përmes kësaj
autorruge lidhet me autostradat për Shkupe dhe Prizren.
Ndërsa me Prishtinën ka lidhje të mirë, përveç kësaj ka lidhej të mirë edhe me qendrat
urbane në ketë regjion. Rrugët kryesore që kalojnë në territorin e Komunës së Prishtinës
janë:
Prishtinë-Podujevë M25 (Rrugë magjistrale), transit mes zonave kadastrale: Bërnicë
e Epërme, Nëntë Jugoviq, Trudë, Lebanë, Prugovc, Vranidoll dhe Teneshdoll.
Prishtinë-Mutivodë (kufiri me Serbinë), M9 (Rrugë kryesore), që kalon përmes
zonave kadastrale: Llukar, Makoc, Grashticë, Keqekollë, Prapashticë, Dabishec.
Prishtinë-Gjilan, M25.2 (Rrugë magjistrale), transit nëpër zonat kadastrale:
Çagllavicë, Hajvali, pastaj përmes zonës kadastrale Novosellë, Busi, Slivovë dhe
Dragoc,
Prishtinë-Prizren/Prishtinë-Ferizaj, M2 (Rrugë magjistrale), transit nëpër Çagllavicë
dhe vazhdon pastaj për në Ferizaj dhe Prizren.
Prishtinë-Pejë, nga zona M9 (Rrugë magjistrale) kadastra e Prishtinës lidhet me
Fushë Kosovën, dhe Prishtinë-Mitrovicë, M2 (Rrugë magjistrale), që kalon përmes
fshatit Shkabaj dhe qytetit të Mitrovicës në kufi me Serbinë në veri.
Rrugët rajonale që kalojnë nëpër territorin e Prishtinës janë:
R123a (Rrugë rajonale), që fillon nga kryqëzimi i M9 (Prishtinë-Mutivodë) në zonën kadastrale të Prapashticës, dhe pastaj vazhdon në Dabishec dhe Gllogovicë, duke u lidhur me Komunën e Prishtinës nëpërmjet Komunës së Kamenicës.
R120 (Rrugë rajonale), që fillon nga kryqëzimi me rrugën kryesore M25 (PrishtinëPodujevë), dhe kalon në zonën kadastrale të Prugovcit, duke lidhur Komunën e Prishtinës me atë të Obiliqit, dhe rruga e njëjtë rajonale vazhdon nga Obiliqi për në Prishtinë, nëpërmjet zonës kadastrale Shkabaj dhe lidhet duke formuar kryqëzimin me rrugën magjistrale M2 (Prishtinë-Mitrovicë).
Nga kjo mund të përfundojmë se lokacioni ka lidhje të mira komunikacioni, me të cilën
rritet vlera nga aspekti ekonomik. Ne (fig 5) janë paraqitur rrugët.
Figura 6. Rrugët kryesore që kalojnë në territorin e Komunës së Prishtinës
3.4. Kushtet klimatike Veçoritë e përgjithshme klimatike të Prishtinës përcaktohen nga pozita gjeografike, relievi
(lartësia dhe ekspozicioni), pozita ndaj masave ujore dhe tokësore, si dhe kushtet e lokale të
vendit. I ndodhur në gjerësi të mesme gjeografike, ndërmjet 42°40’,00” dhe 21°20’,15”,
ndërsa i tërë Rrafshi i Kosovës karakterizohet me klimë të mesme. Si rajon kontinental, me
një largësi ajrore jo shumë të madhe nga Deti Adriatik (150km) dhe Deti Egje (250km),
ndikimi i masave ajrore nga bregdeti është shumë i vogël për shkak të relievit malor që
paraqitet si pengesë për depërtimin e këtyre masave ajrore.
Sa i përket reshjeve dhe temperaturave, Pranvera dhe Vjeshta karakterizohen përafërsisht
me klimë të njëjtë. Të reshurat janë të formës riguese ose me karakter lokal. Shuma e
përgjithshme e reshjeve sillet nga 600 mm.
Temperatura mesatare mujore-Temperatura është element kryesor meteorologjik që
njëherit shërben për caktimin e klimës së një vendi. Në bazë të dhënave statistikore mund
të kolaudohet se temperaturat mesatare mujore lëvizin prej -1,2°C në janar dhe deri në
19,8°C në muajin Gusht. Amplitudat mesatare të temperaturave arrijnë në 22,0°C.
Temperatura mesatare e korrikut është 19,6°C. Temperaturat e përafërta janë edhe në
muajin gusht, me një mesatare prej 19,6°C për . Ndërsa, temperatura mesatare vjetore
lëkundet në mes 4°C dhe 8°C, kurse temperaturat mesatare të janarit -6°C deri në -8°C.
Malet e Gollakut, për shkak të lartësisë mbidetare më të vogël, temperatura mesatare e ajrit
është më të lartë se Malet e Sharrit dhe Kopaonikut. Ato përshkohen nga izoterma 8°C.
Pjesa e ulët fushore kufizohet me izotermën 10°C. Prandaj, si rezultat i këtyre kushteve të
ajrit, zona fushore paraqitet shumë e përshtatshme për jetë dhe karakterizohet me dendësi
të madhe të popullsisë.
Temperatura mesatare sillet prej 10,5˚C gjer në 11,5˚C e si mesatare e këtyre merret
temperatura prej 11,0˚C. Temperaturat më të larta janë në muajin qershor 35,6˚C, ndërsa në
korrik 32,4˚C dhe në gusht 31,1˚C. Temperaturat më të ultë janë në muajin dhjetor, janar
dhe shkurt. Temperaturat maksimale mesatare vjetore janë 22,5˚C, ndërsa temperaturat
mesatare minimale sillen prej -2.5˚C.
Figura 7. Trëndafili i erërave
Erërat-Erërat me drejtimet e lëvizjes dhe shpejtësinë e tyre janë faktor i rëndësishëm në
formimin e kushteve të jetës, por edhe në përcaktimin e ndikimeve mjedisore. Lokacioni i
impiantit karakterizohet kryesisht me erëra nga drejtimet siç janë e veriut veri-lindja dhe
jug-perëndimi, ndërsa më së paku fryjnë erëra e lindjes, jugut dhe jug-lindja. Edhe pse ne
ketë veprimtari nuk luajnë ndonjë role të rëndësishëm erërat.
Pra siç ne (fig 6) shihet nga trëndafili i erërave dhe duke ditur pozicionimin e qytetit te
Prishtinës, impianti i asfaltit do të vendoset në një pozicion mjaftë të favorshme, në
aspektin e shkarkimeve të mundshme që mund të lirohen nga ky impiant.
3.5. Natyra dhe biodiverziteti Në Komunën e Prishtinës dominon relievi kodrinor-malor që përfshin lindjen, verilindjen
dhe juglindjen e komunës, ndërsa në pjesën perëndimore është një rrafsh me nivel
mbidetar 535-580 metra dhe shtrihet në Rrafshin e Kosovës. Kodrat janë me pjerrtësi më të
ulët, përveç lindjes ku pjerrtësia është relativisht më e madhe.
Peizazhi natyror i territorit është i ndryshueshëm dhe i pa eksploruar. Prerja dhe djegia e
drurëve, dëmtimi i shtretërve të lumenjve për gërmimin e rërës, hedhja e mbeturinave si
dhe fenomeni i erozionit, rrezikojnë këto burime nga degradimi i resurseve natyrore.
Liqeni i Badovcit, i cili shtrihet pjesërisht në juglindje të Prishtinës, u ndërtua në vitin 1960
me qëllimin e ofrimit të ujit të pijshëm për Prishtinën, si dhe ujë për Minierën e Kishnicës.
Liqeni përdoret gjithashtu edhe për peshkim.
Vlerë e veçantë natyrore e Komunës së Prishtinës konsiderohet Parku rajonal natyror
Gërmia. E vendosur në verilindje të Kosovës, Prishtina mbulon një sipërfaqe prej 111.05
km2. Gjeomorfologjia e kësaj zone është e strukturuar nga kodra me lartësi të ndryshme.
Bazuar nga të dhënat e Agjencisë për Mbrojtjen e Mjedisit të Kosovës (AKMM)
respektivisht sipas Institutit të Kosovës për Mbrojtjen e Natyrës (IKMN), por edhe sipas
observimeve në terren, në afërsi te lokacionit ku planifikohet te vendoset impianti nuk ka
zona të mbrojtura. (AMMK-IKMN 2008, 2010).
3.6. Flora Në saje të pozitës fizikogjeografike, veçorive gjeologjike, pedologjike, kushteve klimatike,
masivi malor i Gërmisë është mjaft i pasur si në pikëpamje floristike ashtu dhe vegjetative.
Natyrisht se në këtë aspekt ndikim mjaft të madh ka pasur faktori historik. Në aspektin
fitogjeografik Gërmia i takon provincës mezike në kuadër të regjionit vegjetativ eurosiberik
amerikoverior, po ku ndikim kanë edhe elementet e provincave tjera.
Nga hulumtimet e deritashme në masivin e Gërmisë janë të evidencuara: 610 lloje të florës
vaskulare të grumbulluara në 82 familje duke mos njehsuar taksonte ruderale, 88 lloje të
kërpudhave, 14 lloje të myshqeve, 51 lloje të likeneve.
Sipas të dhënave deri në vitet e gjashtëdhjeta rreth 95% e masivit të Gërmisë ka qenë e
mbuluar me vegjetacion pyjor autokton me dominim të llojeve të dushkut dhe të ahut, por
dhe me prezencën e llojeve të tjera drunore. Duhet theksuar se gjendja e sotshme e florës
dhe vegjetacionit të zonës së Gërmisë është rezultat i veprimit të tre faktorëve të
rëndësishëm: zhvillimi i tyre në të kaluarën, ndikimi i tashëm i kushteve ekologjike dhe
ndryshimeve të mëdha nga veprimi i faktorit antropogjen, përkatësisht zooantropogjen.
Faktori i fundit, qoftë në mënyrë të drejtpërdrejtë ose të tërthortë është shkaktari kryesor i
ndryshimeve, mos zhvillimit, por edhe i shkatërrimit të vazhdueshëm të botës bimore
autoktone të kësaj treve. Kështu, nga veprimi i faktorit antropogjen një pjesë e këtyre
pyjeve është shndërruar në livadhe dhe kullota të karakterit dytësor. Në sipërfaqe të
caktuar janë të pranishme pyjet me lloje halore (të kultivuara) të pishës së zezë, të pishës së
bardhë si dhe 1 ha me akacie (Tab. 1).
Tabela 1 Është paraqitur fauna
Bashkësit bimore
Zona e mbrojtur (ha)
% Zona e propozuar (ha)
% Totali (hektar)
Zonë e mbrojtur
1064 47,33 1176 52,67 2240
Livadhe e kullota
118,9 51,92 110,1 48,08 229
Bung dhe shkozë
179,1 100,00 0 0,00 0
Ahu 172,1 100,00 0 0,00 0
Halor 86,33 100,00 0 0,00 0 Shpardh dhe qarr
2,57 2,78 89,85 97,22 92,42
Bung 507,3 34,02 984 65,98 1491,3
Vegjetacionin pyjor, vegjetacionin pyjor të masivit të Gërmisë e përbëjnë 4 bashkësi pyjore e këto janë:
Bashkësia e shpardhit dhe qarrit (Quercetum frainetto-cerris scardicum Kras.) Bashkësia e bungut dhe shkozës (Querco-Carpinetum moesiacum), Bashkësia e bungut (Quercetum moesiacum montanum) dhe Bashkësia e ahut (Fagetumm moesiacum montanum).
Tabela 2. Tabela e klasifikimit të bashkësive pyjore në Peizazhin e mbrojtur “Gërmia”
Klasa Rendi Aleanca Subaleanca Asociacioni Emri në shqip
Qu
erco
-Fag
etea
Qu
erce
tali
a P
ub
esce
nti
s
Quercion frainetto
Quercetum frainetto - cerris scardicum
Bashkësia e shpardhit me qarrin
Fra
get
alia
Sy
vat
icae
Carpinion betuli illyrico-moesiacum
Querco – carpinetum mosiacum
Bashkësia e bungut dhe shkozës
Quercion petreae- cerris
Quercetum moesiacum montanum
Bashkësia e bungut
Fagion moesiacae Fagenion moesiacae montanum
Fagetum moesiacum montanum
Bashkësia e ahut
Ndërsa sa i përket lokacionit ku do të ndërtohet impianti për prodhimin e asfaltit, nuk do
të ketë çrregullime në florë dhe biodiversitet dhe nuk do të ketë efekte negative në cilësinë
ajrit dhe ambientit për rreth, nga ky impiant.
Zona është tërësisht e degraduar nga faktori njeri, pasi që është shndërruare ne një deponi
mbeturinash, ku ilegalisht hedhen mbeturinat, në këto parcela ku është planifikuar të
ndërtohet impianti. Në foton (fig7) më poshtë paraqitet gjendja reale në teren, e gjithë
parcela është e mbuluar me mbeturina.
Figura 8. Pamje reale ne parcelën ku planifikohet te ndërtohet impianti
3.7. Fauna Në komunën së Prishtinës zonat ma potenciale për zhvillimin e faunës janë; zona e
Gërmisë dhe Liqeni i Badovcit. Në Liqenin e Badovcit është e zhvilluar mjaft fauna e
peshkut, bazuar në disa të dhëna nga punimet shkencore në ketë liqen jetojnë 16 lloje
peshqish që i përkasin 6 familjet u gjetën në 4 stacione kampingu në liqenin Badovc, ndërsa
numri më i madh i llojeve i takon familjes Cyprinidae (11), ndërsa secila nga 5 familje të
tjera përfaqësohen nga një specie e vetme. Përpos peshqve ka edhe bretkosa, gaforre dhe
gjarpinj të ujit. Ndërsa në ekonomit familjare kultivohen gjedhet, kuaj, dele, dhi, derra si
dhe shpezë. Në territorin e komunës janë prezentë edhe shtazët e egra si që janë : arinjtë,
dhelpra, ujq, lepuj, derri i egër me numër të madh dhe që tani edhe bënë dëmet të mëdha
në kulturat bujqësore e që tani nuk lejohet gjuetia. Shpezë në territorin e komunës së
Prishtinës, që janë më të njohura janë këto: thëllëza, sorra, harabeli, pata e egër, korbi,
bylbylat, pëllumbat, kumria (Gugutka).
Gjendja e tanishme e ekuilibrit biologjik-ekologjik të Komunës së Prishtinës ka kushtet të
përshtatshme për zhvillimin e saj i cili do të ishte në rritjen e sipërfaqeve me pyje të llojeve
të ndryshme të drunjte, rruajtjen e gjendjes ekzistuese të peshqve dhe begatimi i tyre, kjo
vlen edhe për llojet të ndryshme të shpezëve dhe egërsirave të cilat i ka ky territor.
Sipas gjendjes faktike në terren, zona ku planifikohet te ndërtuar ky projekt i lartë cekur,
nuk ka ndikim ne fauna dhe ndikime tjera që do të ishin ne dëm të gjithë atyre gjallesave që
jetojnë në atë zonë. Është me rëndësi të cekët që tani me veç se ka ndërhy faktori njeri në
atë zonë (fig7), e që rezulton edhe me ndërhyrje në florë dhe faunë, prandaj ky projekt nuk
do të jetë faktori primare në ndërhyrje në florë dhe faunë.
3.8. Peizazhi Peizazhi, paraqet një nga veçoritë e rëndësishme të cilat duhet trajtuar në kuadër të
vlerësimit të ndikimeve në mjedis. Edhe pse si definicion, paraqet një tërësi të elementeve
natyrore, me vlerë vizuale dhe relaksuese, qe d.m.th. në kuptimin e ndotjes dhe emisioneve
nuk paraqet efekte direkt në shëndet, megjithatë kjo duhet trajtuar dhe vlerësuar me
kujdes. Ndër zonat me peizazh mjaft të bukur janë Parku i Gërmisë, i cili është edhe i
mbrojtur me ligj dhe hyn në zonat e mbrojtur dhe Liqeni i Badofcit ku këto dy zona
shfrytëzohen nga banorët e qytetit të Prishtinës dhe më gjerë.
Siç është përshkruar më lartë, lokacioni ku është planifikohet të ndërtohet impianti i bazës
së asfaltit, është një lokacion në jug-perëndim të qytetit të Prishtinës dhe nuk parashihet që
do të sjelltë ndonjë problem. Sipas vizitave në teren në ketë lokacion tani më veç që ka
pësuar një ndryshim të vrazhdë peizazhi nga faktori njëri, ku kjo zonë është bërë cak i
hedhjeve të mbeturinave në mënyre ilegale. Zona ka marr një pamje mjaftë të vrazhdë nga
hedhja e këtyre mbeturinave që janë paraqitur në fotot më poshtë (fig 8).
Nga argumentet me larte nga ndërtimi i impiantit te asfaltit nuk do te përkeqësohet
peizazhi ne kuptimin natyrore, vetëm qe do te merre një pamje me te mire.
Foto 1 dhe 2
Foto 3 dhe 4
Figura 9. Foto 1,2,3,4 janë realizuar ne teren dhe paraqesin gjendjen reale te zonës
Ne fotot 1,2,3 dhe 4 është paraqitur gjendja reale e lokacionit se ku do të ndërtohet
impianti, ndërsa ne fotot 5 dhe 6 (shihe me poshtë) është bo plani i arkitekturës se si do te
doket kjo hapësirës pasi të implementohet në tërësi projekti. Është më se e qartë që pasi të
ndërtohet ky impiant zona do të merr një karakter ndryshe dhe do të jetë më e bukur në
kuptimin e pamjes.
Foto 6
Foto 7
Figura 10. Foto 6 dhe 7 janë foto se si është planifikuar te realizohet projekti
Si përfundim e këtyre argumenteve që u prezantuar, mund të themi që ky projekt nuk
paraqet ndonjë kundërshtim, konflikt apo pa pranushmëri në kuptimin peizazhi.
3.9. Ajri Cilësia e ajrit monitorohet në Kosovë (Prishtinë) nga institucionet shtetërore (HIK, NIPH,
dhe INKOS) dhe nga operatorët ekonomikë me impakt në cilësinë e ajrit. Rrjeti i
monitorimit të cilësisë së ajrit në Kosovë nuk është akoma i plotë. Një stacion automatik për
monitorimin e cilësisë së ajrit është i vendosur në oborrin e HIK-së në Prishtinë. Me këtë
aparat analizohen nivelet për: SO2, PM10, NO2, NOx, CO dhe O3. Ndotja e ajrit, siç
raportohet nga Komuna e Prishtinës, është kryesisht prezentë në zonën urbane të qytetit
dhe pjesërisht në atë rurale në drejtim të Obiliqit dhe Fushë-Kosovës, ku ndikimi i KEK-ut
është më se i dukshëm. Zona rurale dominohet kryesisht nga kodra malore, prandaj edhe
cilësia e ajrit është më e mirë. Një çështje specifike e ndotjes së ajrit në zonën jo urbanë
është tymi që vjen nga oxhaqet, djegia e mbeturinave për shkak të papërgjegjësisë së
individëve, tymi nga automjetet e vjetra dhe tymi që lirohet nga djegia e sipërfaqeve
bujqësore pas korrjes së të lashtave.
Ndërsa bazuar në llojin e veprimtarisë se impiantit, mund të konstatohet se nuk ka
shqetësime, presione apo tregues që mund të diktojnë degradimin e kualitetit të ajrit në
territorin e komunës në përgjithësi si dhe në lokacionin e projektit në veçanti.
3.10. Karakteristikat hidrologjike Veçoritë hidrografike të Rr. Kosovës (lokacioni ku është e ndërtuar fabrika ne fjale shtrihet ne Rr.
Kosovës), varen nga pozita gjeografike, ndërtimi gjeologjik, relievi, klima dhe mbulesa
bimore. Në këtë hapësirë paraqiten të gjitha trupat ujorë, si: burimet, ujërat nëntokësore,
lumenjtë, liqenet dhe ujërat termominerale.
Pjesa dërmuese e ujërave (të të gjitha llojeve), përjashtimisht lumin Ibër31 formohen në
territorin e Rr. Kosovës. Ujërat nëntokësore kanë përhapje më të vogël se pjesa tjetër e
Kosovës (Rr. Dukagjinit). Shtrihen kryesisht në aluvionet e lumenjve kryesorë. Përveç
burimeve të ujërave nëntokësore që furnizojnë lumenjtë, në Rr. Kosovës paraqiten edhe
burime termominerale. Në Rr. Kosovës janë 46 burime termominerale. Këto burime kanë
prurje kryesisht të vogël, temperaturë të ndryshme dhe përbërje minerale jo të njëjtë.
Pozita gjeografike, kushtet gjeologë-tektonike dhe morfologjike kanë ndikuar që në Rr.
Kosovës të paraqiten veçoritë të ndryshme hidrogjeografike, hidrologjike dhe
hidrogjeologjike. Kështu, pjesën jugperëndimore të Rr. Kosovës gjendet “kulmi i reshjeve” i
Gadishullit Ballkanik për nga drejtimi i rrjedhjeve ujore. Në Sukën e Dërmanit (1.364 m),
ujërat e reshjeve rrjedhin në drejtim të tri detërave: Adriatik, Zi dhe Egje.
Duke u bazuar ne hartat topografike dhe vizitat ne terren, në aspektin hidrogjeologjik ne
hapësirat ku do te ndërtohet impianti për prodhimin e asfaltit, ne afërsi nuk ka ndonjë
lume ose rrjedhe ujore qe do te ishte ne kundërshtim me ligjin për VNM. Megjithatë ne një
distance ne 600 m, gjendet një rrjedhe ujore periodike, e cila ne hartën topografike nuk
shënohet si lum.
4. PËRSHKRIMI I INFRASTRUKTURA DHE PROCESIT TEKNOLOGJIK Bazuar ne ligjin për Vlerësimin e Ndikimit ne Mjedis, LIGJI Nr. 03/L-214, ne neni 15
Përmbajtja e Raportit të VNM- pika 1.1.2. përshkrimin e karakteristikave kryesore të
procesit të prodhimit, është e detyrueshme që të bëhet përshkrimi i procesit teknologjik
gjatë hartimit të raportit të VNM-së.
Prandaj në ketë kapitull do të bëjmë përshkrimin e procesit teknologjik dhe objekteve
shoqëruese.
4.1. Përshkrimi dhe destinimi i objekteve Në zonën për ndërtim gjenden gjithsej tri objekte/vëllime:
- Objekti A
– Objekti B
- Objekti C (Fabrika e asfaltit)
Objekti “A” – destinimi i këtij objekti është administratë me sipërfaqe tjera përcjellëse.
Sipërfaqja e tij është 1328.06 m² (+221m² atriumi ). Etazhiteti i këtij objekti është P+0.
Objekti “B” – destinimi i këtij objekti është sallë industriale/prodhuese dhe depo.
Sipërfaqja e tij është 1795.37 m² . Etazhiteti i këtij objekti është P+0. Objekti “C” – është
fabrikë asfalti i përbërë nga disa nën-njësi ku të gjitha së bashku kapin një sipërfaqe prej
141.00 m² . Përreth këtyre objekteve janë përvetësuar rrugët për qasje në lokacion që lidhen
me rrugën kryesore në zonë. Për të njëjtat objekte janë përvetësuar parkingjet dhe hapësirat
e hapura (atriumi, oborri në mes dy ndërtesash dhe hapësirat e gjelbra rreth objektit).
Gjithsej nga sipërfaqja totale e parcelës prej 12.000 m², sipërfaqe e ndërtuar është 3.264,43
m² – meqë rast shfryetueshmëria e parcelës rezulton të jetë 27.2% (2.72).
Figura 11. Ne skeme janë paraqitur vendosja e objekteve
4.1.1. Objekti “A” Objekti në fjalë ka etazhitet P+0 dhe është i konceptuar si objekt me atrium të brendshëm.
Objekti ka kulm dy ujor, ku ramja e rrafsheve të kulmit është prej së brendshmi dhe uji
atmosferik derdhet në ulluqet e atriumit. Lartësia e pastër e objektit është 290cm në pjesën
më të ulët dhe 560cm në pjesën më të lartë. I tërë objekti është i ngritur 45cm (~3 shkallë)
nga niveli i terrenit për shmangien e futjes së reshjeve atmosferike në objekt. Destinimi i
objektit është administratë. Përmbajtjet e këtij objekti janë:
- Hyrja kryesore me erë mbrojtës
- Hyrja dytësore me erë mbrojtës
- Hyrja e arkivës me erë mbrojtës
- Holli
- Zyret e departamentit të DIU
- Zyret e departamentit të DMI
- Arkiva
- Arkiva e përkohshme
- Zyra e arkivistëve
- Zyrja e IT
- Zyrja e higjienisteve
- Kuzhina - Depo e kuzhinës
- Tualeti dhe garderoba e kuzhinës
- Restoranti/Qëndrimi ditor - Salla për shumë qëllime
- Tualetet, dushat dhe garderobat e DIU për të dy gjinitë
- Depo për material higjienik
- Tualetet për zonën e administratës për të dy gjinitë
- Atriumi
4.1.2. Përshkrimi i Objekti “B” dhe procesi i punës Objekti në fjalë ka etazhitet P+0 dhe është i koncipuar si dy vëllime të bashkërenduara
përbri njëri-tjetrit, ku secili vëllim ka kulm dy ujor. Destinimi i objektit është sallë
industriale dhe depo në kuadër të së cilës gjenden edhe disa kthina administrative dhe
sanitare. Objekti ka disa hyrje. Hyrjet ku duhet të hyjnë mjetet e motorizuara ka nivelin 0
me tokën (është e mbushur me dhe), ndërsa në fasadën ku do të shkarkohet materiali,
gjendet një platformë e cila ka lartësi 110cm nga niveli i tokës.
Përmbajtjet e këtij objekti janë:
- Punëtoria me vijën e punës dhe kthinat e: - Ngjyrosjes - Tharja - Xhamave - Depo primare - Depo e inventarit - Depo e materialit shpenzues - Tualetet - Zyre administrative me kthinat: - Zyrtari i depos - Pritorja
Figura 12. Skema e shfrytëzimit te objektit B
4.1.2.1. Procesi teknologjik ne Objekti “B”
Kthina e ngjyrosjes: Ne kuadër te objektit B do te behet prodhimi si dhe ngjyrosja e dyerve, ramëve te dritareve, gardheve/gilinderave si dhe elemente për parqe qe janë kryesisht nga metali. Ne ketë kënde te punishtet do te vendosen pajisjet për ngjyrosje, ku do te ngjyrosen dyer,
dritare, gilindera, ramë. Detaje ne lidhje me kthinën:
Perimetri (P): 19.56m’ Siperfaqja (S): 23.73m2 Lartesia e katit (h): 3.20m’
Procesi i Prodhimit : Hapësira për prodhim përdoret kryesisht për prodhimin e dyerve metalike dhe kornizave te xhamit si dhe për prodhimin e lojërave te parqeve nga metali dhe druri. Procesi: Procesi I prodhimit te dyerve, kornizave te xhamit dhe lojërave te ndryshme është si ne vijim:
- Prej depos se materialit për zgjidhet materiali (profili) i duhur
- Me pas ky material (profil) kalon tek prerja ne dimensionet e kërkuara,
- Me pas behet lidhja e metalit me ane te saldimi (këtu materiali merr forme prodhimi
I dyerve , kornizave te xhamave si dhe lojërave për parqet e qytetit)
- Elementet e salduara me pas kalojnë tek pjesa e pastrimit (ratifikimit) ku behet
përgatitja për ngjyrosje,
- Me pas elementi I prodhuar kalon ne kthinën për ngjyrosje ku behet lyerja e
materialit kryesisht me baze dhe ngjyre për mbrojtje nga korrozioni.
- Tutje pason faza e tharjes se elementit
- Pas tharjes se ngjyrës elementit te prodhuar I montohen pjesët shoqëruese varësisht
prej llojit dhe funksionit te elementit, si për shembull: mekanizmat për hapje
mbyllje, brava, kontrabrava , doreza dhe xhamat
- Elementet e fabrikuara me pas përgatiten për transport deri tek lokacioni ku behet
edhe montimi I detajeve te prodhuara.
Materialet: Për prodhimit e dyerve, kornizave te xhamit dhe lojërave përdoren kryesisht këto lloje materialesh:
- Profil metalik me dimensione te ndryshme
- Material nga druri me dimensione te ndryshme
- Bazë për lyerjen e profileve metalike
- Ngjyrë (Antracit) për ngjyrosjen e metalit
- Xhami
*Për momentin procesi I prodhimit mbështet kryesisht ne punën e dorës se njeriut. Përafrisht përqindja e raportit te punës se dorës dhe asaj te mekanizuar ne vijën e prodhimit është 70-30 ne favor te punës se dorës.
Detaje ne lidhje me procesin e punës te ngjyrosjes:
Kthina për ngjyrosje do të përdoret kryesisht për lyerjen e profileve metalike me
dimensione të ndryshme dhe elementeve te sajuara nga po këto profile (sic janë dyert,
ramët për dritare, gardhet/gelinderave si dhe elemente për parqe qe janë kryesisht nga
metali).
Procesi për lyerjen e profileve metalike Për lyerjen e profileve metalike përdoret pistoleta e ajrit e cila është e lidhur me kompresor dhe e bën lyerjen e profileve në formë të njëtrajtshme. Materialet Për lyerjen e profileve metalike përdoren kryesisht dy lloje materialesh:
- Bazë për lyerjen e profileve metalike
- Ngjyrë (Antracit) për ngjyrosjen e metalit
Kapaciteti: Gjate lyerjes së profileve metalike për gjatë një muaji pritet te shpenzohen mesatarisht këto sasi të materialeve:
- 100l bazë për lyerje të metalit
- 100l ngjyrë antracit për lyerjen e metalit
Nga ky proces nuk pritet te ketë shkarkime ne mjedis qe do te kishin efekte negative ne ujë, ajër toke.
4.1.3. Objekti “C” Objekti “C” konsiston nga disa njësi për prodhimin e asfaltit. Procesi i teknologjik i
prodhimit të asfaltit:
faza e e parë – dozimi faza e dytë – nxehja dhe përzierja e materialit guror faza e tretë – sjellja e miellit të gurit në përzierse faza e katërt – sjellja e bitumenit në përzierse faza e pestë – përzierja e agregatit dhe bitumenit faza e gjashtë – deponimi i masës së asfaltit në silos(bunker)
faza e shtatë – mbushja e kamionave nga silosi(bunkeri) dhe punimi i tij në teren.
Materiali/lënda e parë merret e gatshme, kjo nënkupton që impianti nuk do të ketë të
përfshira fazat/procesin e thyerjes se gurit.
-Faza e parë – dozimi i materialit te thyher bëhet duke i mbushur dozerat me material
gurëror të thyer prej të cilëve bëhet kalimi i materialit në shiritat transportues deri në
nxehmse.
-Faza e dytë – nxemja e materialit të sjellur me anë të shiritit transportues prej dozerave
futet në tharëse, dhe aty nxehet deri në temperaturë të caktuar prej 160°C deri në 180°C.
-Faza e tretë – mielli i gurit po ashtu pas deponimit nëpër cistern të veqanta nëpërmjet
transportuesve kërmillor sillet në përzierëse dhe përzihet me agregat.
-Faza e katërt – bitumen i cili më parë është deponuar në cistern adekuate të cilat bëjnë
nxehjen e bitumenit deri në temperaturë 160°C, pastaj me anë të pompave bartet deri në
përzierëse ku bëhet përzierja e agregatit, miellit të gurit dhe bitumenit.
-Faza e pestë – pas procesit të nxehjes së agregatit i njejti sillet në përziersen tjetër meanë të
elevatorit dhe bëhet përzierja e tij me miell guri, dhe pas përzierjes bëhet spërkatja me
bitumen të lëngët dhe në këtë mënyrë fitohet masa e asfaltit te nxehtë.
-Faza e gjashtë – pasi që të ketë përfunduar i tërë procesi i përzierjes së masës së asfaltit, e
njëjta masë zbrazet në vagona dhe bartet deri në sillosin e asfaltit.
-Faza e shtatë – pas mbushjes së sillosëve me masë të asfaltit me anë të vagonëve,bëhet
deponimi i tij dhe më pastaj nga aty mbushen kamionat dhe bartennë për punishte të
caktuara në teren.Temperatura e masës së prodhuar të asfaltit në fabrikë sillet rreth 160°C.
Figura 13. Kompleksi me ndërtesa afariste
4.2. Karakteristikat teknike të pajimeve të bazës së asfaltit Pajimet e impiantit për prodhimin e asfaltit paraqesin tersin tekniko teknologjike të cilat në
bazë të dokumentacionit teknik kanë karakteristikat vijuese:
viti i prodhim it te pajimeve do te jete i teknologjisë së fundit
kapaciteti i planifikuar prodhues i masave të ndryshme të asfaltit është planifikuar të
jetë 90 t/h asfalt
pajisjet për prodhimin e asfaltit janë prodhime të prodhuesit (do te vendoset gjate
procesit te ofertave për blerje).
karakterizohet me proces automatik të prodhimit të asfaltit
posedon sistemin e riciklimit të masës së asfaltit te dëmtuar
sistemi i prodhimit kontrollohet ne mënyrë te automatizuar, gjithashtu kontrollohen
edhe emisionet ne atmosferë.
Pajisjet teknologjike përbëhen prej:
pajisjet paradozuesve
pajisjet për tharje dhe nxehje të mineraleve
pajisjet e transportit të materialit të nxehur ne sita
transportit të mbushësve
pajisjet për matjen e mineralit të nxehur
aditivëve dhe mbushësve
bitumonit
matja e asfaltit të ricikluar pajimet përzierëse,
pajisjet për deponimin e masës se gatshme,
pajisjet për nxehjen dhe deponimin e bitumonit
pajisjet për deponimin e lëndëve djegëse
pajisjet për menaxhim dhe kontroll,
pajisjet përcjellëse të depluhrimit
pajisjet të sinjalizimit,
pajisjet elektor instaluese,
instalimet ajrit të kompresuar me kompresor.
Si dhe pajisjet tjera përcjellëse që si tersi janë pjesë e procesit teknologjik.
Karakteristikat tekniko teknologjike dhe emërtimin e pjesëve themelore të pajimeve të
bazës së asfaltit janë:
Paradozuesit - Siloset e pranimit të fraksioneve, gjithsejtë 6 copë me kapacitet prej
10m3 gjithsejtë 9x10m3 = 60m3
Tharje dhe nxehje - Furra rrotulluese me kapacitet 70 t/h asfalt
Siloset për fraksione të ngrohura dhe mbushës (filer) 70 ton
Dozuesit:
- peshojat automatike për fraksione 2000kg,
- peshojat automatike për mbushës 200kg,
- peshojat automatike për bitumen 200kg,
- peshojat automatike për aditive 100kg.
Furnizimi me ajër - Kompresori-tip (do te vendoset nga operatori)
Përzierësit - përzierësi (do te vendoset nga operatori)
Stacioni pompave,
Silosi i filerit 50 m3
Bitumen rezervar vertikal me kapacitet 60.000 litra
Rezervarët për deponim të mazutit 1 x 60 000 litra,
Rezervarët për deponim të naftës 1 x 15 000 litra,
Shpenzohet rreth 8 litra nafte për prodhimin e nje toni asfalt.
Shpenzohet rreth 4-6 litra mazut për prodhimin e nje toni asfalt.
Deponimi i asfaltit të gatshëm Silosi 1x50ton
Kabina komanduese me instrumentet përcjellëse (peshojat për fraksione, filer, bitumen, termometrat, sistemi kompjuterik i udhëheqjes së punës të bazës së asfaltit etj).21x6m
Filtri vertikal me thasë me kapacitet, kjo do te vendoset gjate procesit te blerjes se impiantit pasi do ta caktoj prodhuesi.
Përpos pajimeve të lartcekura të bazës së asfaltit që nevojitën për prodhimin e asfaltit, ne
kompleksin e bazës së asfaltit do të ndërtohen edhe objektet tjera që janë ne funksion për
kontrollin e kualitetit të lëndës së parë dhe asfaltit të prodhuar dhe për nevojat e
finalizimit të punëve ne ndërtimtarin e ultë, si që janë: ndërtesa e administratës dhe
laboratorit, peshoja për matjen e kamionëve me ngarkesë, objekti me hapësirat për
parkimin e makinave të rënda dhe kamionëve, hapësirat për depo të pjesëve rezervë për
pajimet e bazës së asfaltit, makinave të rënda dhe kamionëve transportues, si dhe hapësirat
për servisimin e makinave të rënda dhe kamionëve transportues, pozicioni i bazës së
asfaltit me pajimet përcjellëse si dhe objektet tjera shihen ne planin e situacionit që do të ia
bashkëngjisim raportit.
Figura 14. Skema e bazës së prodhimit të asfaltit
4.3. Procesi teknologjik i prodhimit të asfaltit Përshkrimi i procesit teknologjik ne detaje është paraqitur në projektin teknologjik dhe
dokumentacionin përcjellës.
Impianti i bazës se asfaltit funksionon në mënyrë automatike dhe është e dedikuar për
prodhimin e llojeve të ndryshme të masave të asfaltit.
Llojet e asfaltit dallohen në bazë të përbërjes të materialit nga i cili prodhohet. Masa e
asfaltit përbëhet prej këtyre materialeve:
fraksionet e agregatit mineral 0-22mm,
llojet e ndryshme të bitumenit (bit. 45, 60, 90, 120, polimeri...),
aditivët e ndryshëm (elastomeret, polimeret ...) etj.
Procesi i prodhimit të asfaltit fillon me sigurimin e lëndëve të para (fraksioneve të agregatit
mineral, bitumenit, filtrit, dhe materialeve tjera) në hapësirën industriale te bazës së asfaltit.
Fraksionet e minerale sjellën nga gurthyesi dhe hedhen në siloset pranues me vëllim prej
10m3 .
Fileri sjellët me autocisternë dhe me ndihmën ajrit të komprimuar hidhet në silosin e filtrit i
cili është i pajisur me filtër në pjesën e sipërme te silosit për leshuarjen e ajrit. Bitumeni
sjellët me auto cisternë dhe me ndihmën e pompave hidhet në rezervarët për deponimin e
bitumenit nga ku përmes pompave transportohet në peshojën për bitumen nga ku qitet në
përzierëse së bashku me komponentët tjera të masës së asfaltit.
Materiali bazë themelor në prodhimin e asfaltit është agregati mineral (guri gëlqeror dhe
eruptiv) nga i cilët varet kualiteti dhe vetit e asfaltit. Asfalti përmban 92-97% agregat
minerali varësisht prej recepturës së përdorur.
Figura 15. Paraqitja skematike e procesit teknologjik te bazës se asfaltit.
Figura 16. Paraqitja figurative e procesit teknologjik te bazës se asfaltit.
Legjenda:1. Rezervart (siloset) për bitumen, 2. Siloset për fraksione të gurit (agregat), 3. Transportier të
agregatit, 4. Tharësja (furra rrotulluese) e fraksioneve të gurit, 5. Silosi i filerit, 6. Elevatori, 7. Oxhaku, 8.
Filtrat, 9. Dhoma për menaxhim dhe kontrollin automatik, 10. Sitat vibruese, 11. Përziersja e gurit me
bitumen, 12. Përziersja e materjalit tjeter (aditiveve) me bitumen, 13. Silosi për asfalt, 14. Sistemi i nxehjes
(kaldaja) gas, 15. Thithësi i pluhurit nga tharësja (furra rrotulluese).
1. Faza e parë është paradozimi i fraksioneve të mineralit në silosat (bunkerët ) pranues,
nga ku bahet dozimi për mes dozuesve në transportuesit mbledhës dhe përmes sistemit
transportues transportohet gjerë te tharësja rrotulluese. Procesi në paradozim bëhet përmes
procesorëve, që menaxhohen përmes njësive të sostifikuara, rregulluesit frekuentues,
shiritave për marrjen e materialit.
Procesi përcillet me futjen e recepturës në kompjuter, ashtu që kryhet lëshuarja automatike
e paradosuesit dhe rregullimi i shpejtësisë njëkohësisht kapacitetit të paradozimit. Vet
automatika mundëson në rast të ndikimeve atmosferike (shiut, lagshtës se madhe te
mineralit) të kryhet korekcioni manual i kapacitetit të paradozimit dhe atë për të gjithë
para dozuesit në momentet e caktuara të procesit teknologjik.
2. Faza e dytë është tharja (terja) dhe nxehja e agregatit mineral bëhet në tharësen furrën
rrotulluese e cila si lëndë djegëse përdor gasin, mazutin, i cili e ka të montuar ndezësin
(flak dhënësin) në pjesën ballore të furrës rrotullues, gjegjësisht në anën e daljes të
materialit. Modulimi i kapacitetit të ndezësit kryhet nga kabina komanduese sipas nevojës
të temperaturës të materialit.
Në tharësen furrën rrotulluese kryhet tharja dhe nxehja e materialit deri në temperaturën
e nevojshme për përzierje të asfaltit. Tharja kryhet në drejtim të kundërt që do të thotë
materiali shkon në drejtim të kundërt me flakën të cilën e prodhon ndezësi. Dalja e
materialit nga tharësja behet me remje të lirë përmes hinkës dalëse, nga hinka materiali i
nxehtë shkon në elevatorin. Temperatura në dalje është rreth 1800C.
Materiali i tharë dhe i nxehtë përmes elevatorit transportohet gjerë te sitat vibruese për
sitje. Gjatë tharjes dhe sitjes të materialit dhe ndezjes së lëndës djegëse lirohen gazrat, avujt
e ujit dhe pluhurit të cilët nga tharësja përmes gypit përcjellës përcillen gjer në para
precipitues dhe përmes sistemit të filterve në tymtar, të cilët lirohen në atmosferë, në
paraprecipitues ndahet pluhuri (madhësia e grimcave >300 milimikrona) i cili përmes
transportuesit kërmillor dhe elevatorit të nxehtë kthehet në prodhim.
Në thasët e filtrimit ndahet pluhuri i mbetur i cili përmes transportierit kërmillor
transportohet në sistemin e deponimit dhe dozimit si mbushës (filer), kurse tymi dhe ajri i
nxehtë përmes ventilatorit thithës dhe tymtarit hidhet në atmosferë me temperaturë
t=1100C.
3. Ne fazën e tret materiali i nxehtë përmes elevatorit të nxehtë sjellët në pajimet për sitje,
matje dhe përzierje. Kjo faze përmban transportin dhe sitjen e mineralit, si dhe transportin
e filerit, me disa nën faza:
transportin e mineralit të nxehtë gjer te sitat
sitjen e mineralit të nxehtë
deponimin e fraksioneve të nxehta në silose
transportin e filerit
Pajimet e procesit përbëhen nga:
sitat për sitjen e agregatit të mineralit të nxehtë
siloset për deponimin e përkohshëm te fraksioneve të fituar nga sitat
sistemin e peshojave për ( mineral, filer dhe bitumen) dhe
përzierësin për përzierjen e masës të asfaltit
Agregati mineral i tharë dhe i nxehur nga tharësja me anë të elevatorit ngritët në kofën
mbledhëse nga e cila kalon në sitën vibruese për tu situr.
Nga sitat ndahen katër fraksione të agregatit dhe atë 0-4 mm, 4-8 mm, 8-11mm dhe 11-16
(22mm) të cilat konsiderohen si fraksione standarde. Fraksionet e lartshënuara renditen në
silose të caktuara për deponim të përkohshëm .
Fraksionet e mëdha largohen. Kurse nga siloset e përkohshme në bazë të recepturës së
dhanurë nëpërmes peshojës elektronike jepet sasia e caktuar e fraksioneve në përzierëse.
Njëkohësisht në përzierëse shtohet sasia e caktuar e filerit përmes peshojës elektronike të
filerit, dhe pas disa sekondave i shtohet edhe sasia e matur e bitumenit përmes peshojës
elektronike si lidhëse.
Në fund i shtohet aditivi përmes peshojave elektronike, i cili varet nga lloji i prodhimit të
masës së asfaltit. Pasi që në përzierëse janë dozuar fraksionet e mineralit, mbushësit dhe
bitumenit, si dhe në bazë të nevojës edhe aditivi i caktuar pason përzierja. Në përzierëse të
gjitha masat përzihen mirë dhe fitohet prodhimi përfundimtarë-asfalti.
Sasia e një sharzhe është 1500-1800 kg që për 80 sharzha në orë nga ku fitohet kapaciteti i
bazës së asfaltit deri në 90t/h. Zbrazja e përzierëses kryhet në përmes enës që transportohet
dhe zbrazet në silosin për masën e asfaltit përfundimtarë.
4. Faza e katërt përmban matjen e komponentëve të veçanta dhe përzierjen e masës së
asfaltit në shumë nën faza:
- matja e mineralit
- matja e filerit
- matja e bitumenit
- matja e aditiveve siç janë ato në formën të elestomerëve
- matja e asfaltit të thyer dhe dozimit në përzierëse
- përzierja e materialeve të dozuara në intervalin kohor në bazë të recepturës së
dhanurë.
Dozimi automatik, matja dhe përzierja e komponentëve të masës së asfaltit bëhet me
teknologji dhe pajime bashkëkohore, të cilat përmbajnë procesorin industrialë. Prandaj të
gjitha fazat e matjes, dozimit dhe intervali kohor i përzierjes në bazë të recepturës së
dhanurë udhëhiqet automatikisht në bazë të programit për prodhimin e masës së asfaltit.
5. Faza e pestë është deponimi i masës së asfaltit në silosin me kapacitet 70 ton te masës
përfundimtare.
Nga siloset e prodhimit përfundimtarë, asfalti në përmes kamionëve dërgohet në procesim
të mëtutjeshëm për shtruarjen e rrugëve ose sipërfaqeve të tjera. Për prodhimin e asfaltit
përpos agregatit dhe filerit në sasi prej 4-7 % gjithashtu përdoret edhe bitumeni si mjetë
lidhës dhe atë në sasi prej 4-6 %.
Bitumeni në rezervuar nxehet përmes këmbyesve të nxehtësisë. Puna e bazës së asfaltit
menaxhohet nga kabina komanduese përmes kompjuterit dirigjues i lidhur me
mikroprocesorë përmes të cilit operatori drejton gjitha proceset e prodhimit në bazën e
asfaltit. Në mënyrën e automatike mikroprocesorët në bazë të procesorit teknologjikë
lëshohen me radhë pajimet e bazës së asfaltit.
Në rast të ndërprerjes së rrymës elektrike për aktivizimin pajimeve prodhuese pronari
posedon gjeneratorin.
Si përfund është me rendësi te ceket qe nga ky proces teknologji i prodhimit te asfaltit, nuk
lirohen emisione te pluhurit, gazrave dhe ujërave te ndotura industriale.
5. NDIKIMET NE MJEDIS Në këtë kapitull, informacioni mbi vlerësimin e ndikimeve mjedisore dhe sociale është i
organizuar në nën-kapituj për secilin burim/receptor mjedisor të ndikuar. Qëllimet e
procesit të identifikimit dhe vlerësimit të ndikimit janë:
Identifikoni ndikimet e mundshme negative dhe të dobishme mjedisore dhe sociale
bazuar në njohuritë e regjimit të ndërtimit dhe funksionimit të Projektit dhe
informacionit bazë në Zonën e Studimit.
Vendosen propozime të projektimit për të lehtësuar ndikimet e pafavorshme dhe
për të rritur ndikimet e dobishme.
Ky identifikim dhe vlerësim i ndikimit u bazua në kërkesat e ligjeve të Kosovës. Opinionet
e palëve të interesuara të marra gjatë aktiviteteve të angazhimit janë marrë gjithashtu në
konsideratë.
Duke i pasur parasysh specifikat e projektit ndikimet ne mjedis mund lajmërohen ne të
gjitha fazat e zhvillimit të projektit, prandaj të gjitha ndikimet e mundshme negative ne
mjedis i klasifikojmë si:
ndikimet gjatë fazës së përgatitjes dhe ndërtimit të bazës së asfaltit me njesit
përcjellëse
ndikimet gjatë fazës së përdorimit të pajimeve për prodhimin e asfaltit
ndikimet gjatë fazës pas ndërprerjes se punës dhe përdorimit te pajimeve të bazës
së asfaltit.
ndikimet gjate fazes se prodhimit te dyreve, dritarev etj
ndikimet gjate fazes se ngjyrosjes
Në lokacionin e planifikuar për ndërtimin e bazës së asfaltit, ndikime ne mjedis mund te
ketë nga procesi teknologjik i prodhimit te bazës se asfaltit. Ndikime te mundshme ne
ujera, ajër dhe toke – zonën përreth. Projekti do te kujdeset qe këto ndikime te jene te
përmasave te pranueshme për mjedisi, sipas standardeve - limiteve te lejuara.
5.1.1. Ndikimet në mjedis - gjatë fazës se ndërtimit të bazës së asfaltit Në periudhën e ndërtimit të bazës së asfaltit me objektet përcjellëse ndikimet në mjedis
mund të jen nga:
ndotja e ajrit ne raste te emisionit te gazrave, të cilët lirohen gjatë djegies te
derivateve në motorët e automjeteve dhe mekanizmin e rënd.
ndotjen e ajrit me lirimin e pluhurit ne vend punishte gjatë punës së
mekanizmit dhe paraqitjes së erërave.
ndikimi i zhurmës ne mjedis që lajmërohet gjatë punës së mekanizmit dhe
aktivitetit për montimin e pajimeve dhe objekteve ndihmëse.
ndikimet gjate procesit te ngjyrosjes
5.1.2. Ndikimet në mjedis - gjatë operimit të bazës së asfaltit Ndikimet negative potenciale ne mjedis të bazës së asfaltit mund të shprehen si:
ndikime ne kualitetin e ajrit
ndikime ne kualitetin e ujit
ndikime ne tokë
ndikimet e zhurmës ne mjedis
ndikimet ne florën dhe faunën
ndikimet ne mikroklimë
Ne vijim do të analizohen të gjitha ndikimet potenciale ne mjedis.
5.2. Ndikimet në ajër Intensiteti i ndikimeve ne ajër varet nga procesi teknologjik i bazës së asfaltit, lëndës së
parë, kushteve klimatike dhe karakteristikave geomorfologjike të ternit. Në kualitetin e ajrit
në hapësirat punuese dhe në rrethinën e bazës së asfaltit mund të ndikojnë:
pluhurit i cili lirohet gjatë ngarkimit dhe zbrazjes të fraksioneve ne hapësirat
punuese,
përhapjes së pluhurit nga deponit e fraksioneve dhe hapësirave punuese gjatë
paraqitjes të erërave
gazrat të cilët lirohen si produkt i djegies të gazit, mazutit
gazrat të cilët lirohen gjatë zbrazjes të asfaltit nga silosi në kamion,
pluhurit i cili mund te lirohet dhe emitohet gjatë procesit të tharjes dhe ngrohjes
së fraksioneve të gurit gëlqeror, ( i gjithë procesi është i mbyllur dhe nuk pritet
te ketë shkarkime ne ajër).
gjate procesit te ngjyrosjes ne rast qe ka ndonje rrjedhje nga kompresori
Gjatë djegies së mazutit, naftës ne cilindrin (furrën) rrotulluese për tharjen dhe ngrohjen e
materialit, mandej ngrohjen e bitumenit, si dhe nga silosi i asfaltit të gatshëm, emitohen
gazrat tymues ne atmosferë.
Gjatë djegies të gazit, ose mazutit, lirohen: grimcat e ngurta, SO2, NOx, CO2, CO, CxHy, etj.
Ndikimet nga djegia e vajrave djegese varen: nga përbërja e kualitetit të vajit djegës, tipit
dhe madhësisë së kaldajës, tipit të ndezësit dhe rregulluesit të flakës dhe ndezjes , prandaj
nëse është përpjesëtimi i lëndës djegëse dhe ajrit optimal atëherë në atmosferë lirohen
gazrat më të pastra. Duhet pasur parasysh se nëse temperaturat e bitumenit tejkalojnë
2000C ekziston mundësia që në atmosferë të emitohen hidrokarburet e rënda nga pajimet
përzierëse dhe nga siloset e asfaltit, prandaj çdo herë duhet përcjellur këtë parametër.
5.3. Ndikimet në ujë Ndikimet ne ujera sipërfaqësore mund të ndryshojnë si rezultat i aktiviteteve të projektit,
gjatë fazave të ndërtimit dhe operimit.
Me projekt të hidroinstalimit është paraparë që furnizimi me ujit i bazës së asfaltit të bahet
nga mënyra vetanake. Furnizimi me uji në kompleksin e bazës së asfaltit për nevoja
sanitare, për rrjetin e jashtëm të hidrantëve sigurohet nga pusi i nxjerrur me shpim të
thellë. Në procesin teknologjik për prodhimin e asfaltit nuk përdoret uji, dhe prandaj nuk
do të kemi ujera të ndotura industriale.
Në hapësirat e bazës së asfaltit mund të ketë ndotje gjate fazës se ndërtimit dhe operimit,
te cilat janë:
- ujera të ndotura nga larja e mekanizmit të lartë dhe pastrimi i hapësirave punuese
rreth bazës së asfaltit dhe hapsirat ku behet ngjyrosja
- ujërat e ndotura sanitare dhe fekale, (faza e operimit)
- ujërat nga sipërfaqet manipuluese,
- rrjedhje dhe derdhje aksidentale të karburantit, lubrifikantëve dhe substancave të
tjera të rrezikshme në zonat e depozitimit të produkteve dhe mbeturinave
- rrjedhje dhe derdhje aksidentale të karburantit dhe lubrifikantëve nga makineritë e
ndërtimit dhe automjetet në vendin e ndërtimit
- ujërat nga sipërfaqet ku janë të vendosur rezervarët e lëndëve djegëse, aparati për
toçitje të naftës, stacionit të pompave për pranim dhe furnizim me derivate dhe
bitumen, rezervarët e bitumenit, derivateve, kalldajet, gjeneratori, deponit e
vajrave dhe lubrifikantet, etj.
- ujërat e ndotura nga sipërfaqet e hapësirave të servisimit të makinave të rënda dhe
kamionëve transportues.
- ndikimet mund te vijen ne rast te derdhjeve pa kontroll te ngjyrave
Ujërat e liruara të cilat janë përdorur për larjen e mekanizmit, hapësirave rreth pajimeve,
hapësirave për deponim të vajrave dhe hapësirave të servisimit të makinave të rënda dhe
kamionëve transportues, përmbajnë papastërtia mekanike dhe vajra e yndyra.
Këto ujera janë mjaftë të turbullta dhe të yndyrshme, prandaj ndikojnë në ndotjen e ujërave
sipërfaqësore dhe nëntokësore.
Gjatë punës së bazës së asfaltit ndotja e ujit dhe tokës mund të ndodh nga nafta, mazuti ,
vajrave dhe lubrifikanteve të ndryshëm të derdhur nga rezervarët, hapësirat e deponive
pajimeve, automjeteve dhe mekanizmit,si dhe me derdhjen në hapësirat manipuluese dhe
punuese, si ndotës potencial i ujit mund të konsiderohet edhe bitumeni nëse me te nuk
manipulohet në mënyrë të rregullt.
5.4. Ndikimet në tokë Toka si element themelor natyror është kusht ekologjik për rritjen dhe ekzistimin e
bimëve, toka është element për prodhimin e ushqimit dhe ekzistimin e ekosistemit malor
të cilët janë të nevojshëm për arritjen dhe mbajtjen e bilancit ekologjik (produkimit dhe
ndërtimit të materieve), posaçërisht për mbajtjen e stabilitetit mjedisor. Toka është e
domosdoshme edhe për funksione teknike në ketë rast për ndërtimin e bazës të asfaltit.
Në aspektin e ndotjes së dheut dallojmë dy faza edhe ate periodën gjatë ndërtimit dhe
periodën gjatë operimit.
Fazë te ndërtimit - gjatë fazës te ndërtimit të bazës së asfaltit ndikim negativ në tokë
paraqitet nga deponimi i dheut të gërmuar për bazamente, si ndikime kemi edhe mbeturinat
e ngurta të cilat krijohen nga materialet ndërtimore gjatë fazës së ndërtimit, mbeturinat e
ngurta komunale të cilat i krijojnë punëtorët.
Po ashtu do te ketë ndikime edhe nga pluhurat që lirohen nga sipërfaqet punuese. Ndikimet
nga mbeturinat e lëngëta të cilat shkaktohen nga derdhja e vajrave dhe derivateve të
ndryshëm nga mjetet transportuese që transportojnë materialin ndërtimor.
Fazën e operimit - në fazën e operimit të bazës së asfaltit, ndotja e dheut mund të ndodh si
pasoj e vendosjes të pakontrolluar të vajrave dhe lubrifikanteve të përdorur, gjatë përdorimit
dhe toçitjes së naftës, mazutit, vajrave motorike dhe lubrifikanteve nga rezervarët dhe
mekanizmi si dhe pajimeve prodhuese, si pasojë e sedimentimit të ndotjeve që sjellën përmes
ujërave sipërfaqësore që vijnë nga sipërfaqja e hapësirave punuese dhe nga fundërrimit e
komponentëve ndotëse nga ajri.
Kjo ndotje njihet si ndotje sistematike e dheut gjatë operimit të bazës së asfaltit pastaj kemi
edhe ndotjen aksidentale të dheut e cila vije si pasoj e avarive të mëdha apo të vogla të
pajisjeve.
Këto ndotje të dheut evitohen vetëm me largimin e dheut të kontaminuar dhe
transportimin e tij në vendet e caktuara aty ku nuk rrezikojnë mjedisin.
Nga këto të dhëna vërehet se ndotja e tokës (dheut) afër bazës së asfaltit varet para se
gjithash nga rrjedhja e ujërave të ndotura nga sipërfaqet operuese, konfiguracioni i ternit
dhe nga sedimentimi i ndotjeve prej ajrit në rrethin e krijohet nga automjetet transportuese
bazës së asfaltit.
5.5. Ndikimet e zhurmës ne mjedis Me termin zhurmë nënkuptojmë çdo tingull niveli i të cilit kalon vlerat e caktuara me ligj.
Zhurma krijohet nga automjetet transportuese, mekanizmit dhe pajimeve gjatë punës të
bazës së asfaltit, gjate fazës se ndërtimit dhe operimit.
Koha e veprimit të zhurmës është në funksion të angazhimit të pajimeve, gjegjësisht orarit
të punës. Në lartësinë e zhurmës ndikojnë rrjetat e pa forcuara dhe të dëmtuara, lidhëset
filetove, saldimet e pëlcitura, mos lubrifikimi i kushinetave, vibrimet e sitave, shtrëngimi jo
i rregullt i lidhëseve (rrypav) etj.
Për arsye të zvogëlimit të nivelit të zhurmës në përputhshmëri me mundësit teknike duhet
në mënyrë kontinuele të përcillen këto burime potenciale të krijimit të zhurmës.
Zhurma, si element në teknologjinë e prodhimit ka një karakter lokal dhe pa ndikim në
zonat e banuara. Ne këtë raste vendbanimet janë ne distance te konsiderueshme.
Zhurma vjen si rezultat i aktivitetit të procesit teknologjik, nga makinat gjatë procesit të
ngarkimit, transportit, mirëpo për shkak të pajimeve teknologjike dhe atyre transportuese e
ngarkuese që janë prodhime të reja niveli i zhurmës është nën kufijtë e lejuar me standarde.
Me shfrytëzimin e pajimeve prodhuese në bazë të standardeve të zakonshme maksimumi i
zhurmës në burim është 90 dB. Zhurma për zonën e banuar është plotësisht në kufijtë e
standardit dhe gjatë ditës nuk do të kaloj 50 dB, kurse gjatë natës gjithashtu nuk do
tejkalohet niveli 45 dB.
Tabela 3. Pasqyrë tabelore e nivelit të zhurmës në varshmëri nga distanca
Zhurma Distanca (m)
10 50 100 500
90db –niveli
Për pajisje moderne
59 45 39 25
5.6. Ndikimet në florë dhe faunë Sipas gjendjes faktike në teren respektivisht në lokacionin e caktuar ku do te ndërtohet
baza e asfaltit nuk do të kemi keqësim shumë të madhe të apo zhdukje të mëdha të
vegjetacionit pos nga sipërfaqet nën objekte dhe nën hapësirat punuese kjo do të thotë se
kemi të bëjmë me koncentracion të vogël të polutantëve. E njëjta do të vlente edhe për
faunën që do të thotë se nuk pritet që baza e asfaltit të ketë ndikime të mëdha negative ne
faunën, që do të thotë se nuk kemi zhdukje të faunës, përveç largimit të faunës nga
rrethina e ngushtë e lokacionit të lartpërmendur.
Vlen te ritheksohet se hapësira ku do te ndërtohet ky impiant i asfaltit është e shkatërruar
edhe ne aspektin e florës dhe faunës, pasi qe zona është kthye ne një deponi te
mbeturinave.
5.7. Ndikimet në mikroklimë Zhvillimi i procesit teknologjik për prodhimin e asfaltit kryhet në kushtet mjedisore të
temperaturës dhe ajrit, prandaj nuk do të ketë ndikime të konsiderueshme në ndryshimet
mikroklimatike, në rrethin të ngushtë dhe të gjerë për arsye së emisionet e nxehtësisë janë
të pa përfillshme. Gjatë procesit teknologjik të prodhimit të asfaltit tymi dhe gazrat e
ngrohura të cilat lirohen në atmosferë nuk kanë temperaturë mbi 1100C dhe nuk ka të bëjë
me vlera të mëdha sasiore, kjo temperaturë nuk do të ketë ndikime në mikroklimën e
rrethinës të lokacionit.
5.8. Ndikimet në peizazh Ndikimet e parashikuara në peizazh do të vijnë nga prania e elementëve të rinj që do të
ndryshojnë peizazhin, qoftë përkohësisht ose përgjithmonë. Ndryshimet e përkohshme në
përgjithësi do të shoqërohen me praninë fizike të punëtorëve dhe makinerive dhe
materialeve të ndërtimit gjatë fazës së ndërtimit, me ç'rast ndikimet e përhershme do të
shoqërohen me elementët strukturorë të ndërtuar të objekteve. Efektet në peizazh fillojnë
në fazën e ndërtimit, por ato vazhdojnë gjatë fazës së funksionimit.
Në këtë pjesë, ndikimet gjatë fazës së ndërtimit i referohen atyre që kanë karakter të
përkohshëm. Ndikimi afatgjatë në peizazh analizohet si pjesë e fazës së funksionimit.
5.8.1. Faza e ndërtimit Ndryshimi i peizazhit nga prania e punëve ndërtimore, kampeve të ndërtimit dhe
lehtësirave të tjera ndihmëse. Aktivitetet kryesore të fazës së ndërtimit që parashikohet të
kenë efekte afatshkurtra në peizazh përfshijnë:
Vetë trualli i ndërtimit, ku prania e punëtorëve, makineritë e rënda, lëvizjet e tokës,
depozitat e materialit ndërtimor, grumbujt e mbeturinave, toka lakuriq, etj., Do të
dëmtojnë peizazhin lokal, veçanërisht për banorët e afërt. Kjo dëmtim i peizazhit do
të zhduket pas te përfundoj ndërtimi.
Mbetjet e ngurta do të gjenerohën gjatë ndërtimit të Projektit. Sasi të konsiderueshme të
materialeve shkëmborë dhe tokës mund të gjenerohen nga lëvizja e tokës.
Madhësia e ndikimit në peizazh parashikohet të jetë e vogël gjatë fazës së ndërtimit, për
faktin se aktiviteti e lartpërmendura nuk pritet të vëzhgohen nga një numër i madh i
njerëzve; ata do të zënë shtrirje të kufizuar të tokës, do të kenë dimensione relativisht të
vogla dhe do të vendosen brenda parcelës punuese.
5.8.2. Faza e funksionimit Ndryshimi i peizazhit nga prania e impiantit me objektet tjera do te jete pas fazës se
ndërtimit. Me zbatimin e Projektit, ndikimet e peizazhit lindin për shkak të:
paraqitja e formave lineare dhe gjeometrike,
Ndryshimet e karakteristikave të peizazhit, për shkak të heqjes së mbulesës
vegjetative dhe përdorimit të materialeve të ndërtimit me karakteristika dhe ngjyra
të ndryshme nga ato të elementeve natyrorë të afërt,
krijimin e prerjeve dhe argjinaturave.
Këto ndryshime në modelin natyror të peizazhit vlerësohen në lidhje me:
Intensiteti i veprimeve ndikuese, i vlerësuar nga madhësia dhe ekspozimi ndaj shikimit të banorëve lokalë, vizitorëve dhe udhëtarëve
Dobësia (dukshmëria) vizuale, e vlerësuar nga vendndodhja dhe numri i shikuesve.
Madhësia e ndikimit të veprimeve të projektit është vlerësuar bazuar në ndjeshmërinë e
njësive peizazhore të prekura, intensitetin e aktiviteteve të projektit dhe numrin e
vëzhguesve të mundshëm të peizazhit në zonën ku zhvillohet veprimi i projektit.
Prodhimi i mbeturinave të ngurta gjatë operimit dhe aktiviteteve të mirëmbajtjes mund të
përfshijnë mbeturinat e rivendosjes në parcele (p.sh. grumbullimi i materialit teprice gjate
procesit teknologjik dhe derdhjeve te materialit shkëmbore); mbeturina ditore qe krijohen
nga punëtoret edhe mbeturina të tjera qe mund te dalin nga ndonjë prishje e impiantit.
Është me rendësi te ritheksohet se, lokacioni ku do te ndërtohet ky impiant është mjafte i
vrazhde ne aspektin vizual, për arsyeje qe kjo hapësira është shndërruar ne deponi ilegale
te mbeturinave.
5.9. Ndikimet në mjedis pas fazës të mbylljes të bazës së asfaltit Ndikimet negative në mjedis në fazën pas mbylljes të bazës së asfaltit mund të ndodhin
vetëm në raste se në rezervarët në cilët mbahen derivate ndezëse dhe bitumen, pa kontroll
adekuate dhe ndodhë rrjedhja e këtyre lëngjeve në tokën për rreth.
Në këtë mënyrë mund të vij gjerë te ndotja e tokës dhe ujërave eventuale sipërfaqësore dhe
nëntokësore varësisht nga sasia e derdhur dhe gjatësisë kohore të rrjedhjes dhe
depërtushmërisë në tokë.
Mirëpo këto mundësi të ndotjeve praktikisht nuk priten për arsye se me ndërprerjen e
punës këto materiale në rast se nuk janë të harxhuara, do të largohen dhe përdorën në ndaj
vend tjetër se kanë vlerë ekonomike.
6. MASAT PËR ZBUTJEN E NDIKIMEVE NË MJEDIS Ne këtë kapitull është kryer analiza dhe janë përshkruar masat për parandalimin,
zvogëlimin ose zbutjen e ndikimeve negative të bazës së asfaltit. Masat e përgjithshme te
propozuara për zbutjen e ndikimeve negative.
Me qëllim që të parandalohen, shmangen, minimizohen dhe kontrollohen ndikime
negative mjedisore te projektit gjatë fazës se ndërtimit dhe ushtrimit te tij duhet të merren
masat e duhura nga kompania NBP.
Lloji i masave për mbrojtjen e mjedisit qe do te merren ndahen ne:
Teknike dhe
Organizative
Tabela 4. Paraqitja tabelore e masave teknike dhe organizative
Çfarë Si
Parandalim
- Përzgjedhja e teknologjisë me cikël te mbyllur ne pajtueshmëri me
ligjet mjedisore
- Instalimi korrekt i makinave
- Përzgjedhja dhe trajnimi i personeli për mënyrën e përdorimit te
teknologjisë
- Kontrolli i vazhdueshëm dhe mirëmbajtja e filtrave
- Zbatimi rigoroz i sigurimit teknik gjate punës dhe ndërprerjes se
saj
- Përdorimi i naftës me cilësi te larte
Kontroll
- Sigurimi i te gjitha pajisjeve te nevojshme për riparim, pastrim dhe
ndërhyrje ne raste emergjencash.
- Lagia e sheshit te punës dhe rrugëve neper te cilat kalojnë
kamionët
- Lëvizja e ngadalte e automjeteve
- Larja e shpeshtë e makinerive dhe kamionëve te punës
Ndërhyrje
- Riparimi i menjëhershëm i defekteve dhe avarive teknologjike
imitimesh dhe derdhjesh te paparashikuara
- Pastrimi i menjëhershëm i derdhjes aksidentale
- Njoftimi i menjëhershëm i autoriteteve dhe njësive te specializuara
ne rast emergjencash (zjarrfikës, ambulanca).
Administrim - Përdorimi dhe ruajtja me përgjegjësi i te gjithë infrastrukturës dhe
makinave sipas rregullave teknologjike.
Zvogëlimi ose zbutja e ndikimeve negative të bazës së asfaltit në mjedis në princip arrihet
duke i u përmbajtur masave themelore si në vijim:
- marrja në konsiderim e rregullave dhe kërkesave mjedisore gjatë projektimit,
ndërtimit dhe të pajimeve të bazës së asfaltit, si dhe në rast eventual të ndërprerjes
të punës.
- zvogëlimi i emisioneve të materieve negative në atmosferë gjatë realizimit të
procesit teknologjik.
- trajtimi dhe pastrimi i ujërave të ndotura nga larja e mekanizmit të rëndë dhe
pastrimi i hapësirave punuese.
- trajtimin e ujërave të ndotur sanitaro.
- manipulimi i drejt dhe në basë të rregullave me lëndët e para (fraksionet minerale,
bitumen , vaji ndezës etj).
- grumbullimi dhe trajtimi sipas rregullave i materialit mbeturin.
- zvogëlimi i emisionit të zhurmës.
- aftësimi i të punësuarve në bazën e asfaltit me reparacion, në lëmin e mbrojtjes së
mjedisit.
- monitorimin mjedisor.
- përdorimi i masave tjera organizative, tekniko-teknologjike të cilat janë në funksion
të mbrojtjes së mjedisit.
Me zbatimin e masave për mbrojtjen e mjedisit nga ky raport, të dokumentacionit
projektues dhe akteve ligjore dhe nënligjore mjedisore, do të arrihet që pajimet për
prodhimin e asfaltit me objektet përcjellëse në këtë lokacion nuk do të ketë ndikime
negative në mjedis dhe kushtet mjedisore nuk do të për keqësohen, gjegjësisht mjedisi nuk
do të ndotet mbi vlerat standarde dhe kërkesave të përcaktuara për mbrojtjen e mjedisit në
këtë raport.
Analiza e masave për mbrojtjen e mjedisit është kryer në bazë të ndikimeve negative të
mundshme të bazës së asfaltit në mjedis dhe atë në ajër, ujë, tokë, zhurmë, florë dhe faunë,
mikroklimë, popullatë etj.
6.1. Masat për mbrojtjen e ajrit Masat zbutëse gjatë fazës së ndërtimit përfshijnë zbatimin e Planit të Menaxhimit të
Pluhurit dhe Planit të Menaxhimit të Trafikut të Ndërtimit.
Masat shtesë zbutëse që do të zbatohen gjatë fazës së ndërtimit janë këto:
• Mirëmbajtja e shpeshtë dhe periodike e të gjitha makinave ndërtimore nga një personel i specializuar
• Ndalimi i parkimit të përhershëm të automjeteve të vendeve të punës jashtë vendeve të punës.
• Përdorni, në masën e mundur, të materialeve inerte të prodhuara nga gërmimet, për të shmangur transportimin e agregateve nga pikat e largëta.
• Përgatitja e planifikimit të projektit në mënyrë që materialet e tokës nga gërmimet të merren brenda periudhës më të shkurtër të mundshme në pozicionet e argjinaturave.
Në çdo aktivitet ndërtimor të projektit, ku ekziston mundësia që pluhuri të mund të
emetohet (për shembull: prodhimi i betonit, impianti i asfaltit etj) duhet të përdoren pajisje,
të cilat do të kufizojnë pluhurin e emetuar, ndërsa kohërat e procedurës duhet të kufizohen
në masa e mundshme më specifikisht:
• Instalimi i thërrmuesve, njësive prodhuese të asfaltit do të zbatohet brenda zonave të punës
• Pluhuri i emetuar gjatë funksionimit të një polici do të minimizohet përmes lagjes në faza kritike, siç janë fazat e shtypjes dhe dalja e produktit nga njësia.
• Transportimi i agregateve do të bëhet përmes transportuesve të mbyllur ose bulonave me filtra.
• Silo për ruajtjen e agregateve duhet të ketë filtra të pluhurazhit dhe valvulat e lehtësimit do të futen në filtra.
• Njësitë e prodhimit të asfaltit (nëse instalohen) duhet të përfshijnë filtrat e pëlhurave ose sistemet e performancës ekuivalente në agregatet e tharjes së furrës rrotulluese dhe çdo pikë tjetër që lejon emetimin e pluhurit ose grimcave.
Për kufizimin e emetimeve të pluhurit, në njësinë e prodhimit të asfaltit duhet të përdoren këto:
• Ujë për lagështimin e grumbujve të agregateve
• Ujë i ricikluar për larjen e automjeteve të rënda për transportin, i cili do të vijë nga rezervuari i mbetjeve të ngjashme. Larja e automjeteve do të bëhet në dyshemenë e çimentuar me gradient dhe balotazhi do të çohet në një rezervuar sedimentimi.
• Sistemet e kontrollit të ndotjes, të tilla si filtrat e rrobave ose një sistem tjetër i performancës ekuivalente në polic, ekranet, bien midis transportuesve, silosave.
• Sistemi i automatizuar i lagështimit.
Për minimizimin e tymit, propozohen këto:
• Mirëmbajtja e shpeshtë dhe periodike e të gjithë makinerive ndërtimore, nga personeli i specializuar.
• Ndalimi i zjarreve në sipërfaqe të hapura.
Masat shtesë zbutëse që do të zbatohen gjatë fazës së operimit - Një monitorim i cilësisë së
ajrit, sipas legjislacionit kosovar dhe/ose praktikës së mirë ndërkombëtare do të zbatohet
gjatë fazës së operimit.
Çdo burim i imitimit të ndotësve ne atmosferë gjatë prodhimit të asfaltit duhet të i plotësoj
kushtet ne vijim:
• që emisioni i materieve ndotëse të kufizohen dhe zvogëlohen ne sasinë më të
vogël të mundshme.
• që vlerat kufitare të emetimeve të mos kalohen
• që emisioni nuk duhet të ndikoj në kualitetin e ajrit mbi normat e caktuara
Me qëllim të zvogëlimit të ndotjes së ajrit në bazën e asfaltit, e cila ndodhë si produkt i
djegies së vajrave ndezëse ose naftës, është e nevojshme të sigurohen kushtet për djegie sa
më kualitative, si dhe mirëmbajtjen dhe servisimin e rregullt të ndezësit. Prandaj nëse
përpjesëtimi i ajrit dhe lëndës djegëse është optimal atëherë në atmosferë lirohen gazrat pa
blozë të dukshme.
Gjatë tharjes dhe nxehjes të fraksioneve të gurit gëlqeror ose mineraleve tjera emitohen
sasia të mëdha të pluhurit mineral dhe gazrat ndotëse. Në bazën e asfaltit praktikisht do të
jetë e pamundur të punohet dhe kjo ndotje e ajrit në mjedisin punues dhe rrethues nuk
është ligjërisht e lejuar, për këtë është dashur të sigurohen pajimet adekuate të filtrimit për
ndarjen e pluhurit nga rrymimi i gazrave me qëllim të parandalimit ose zvogëlimit të
emetimeve ne atmosferë në përputhshmëri me kërkesat e legjislacionit vendor.
Njëkohësisht pluhurin e ndarë do të jetë e mundur ta rikthejmë në prodhim të asfaltit si
filer. Me projektin teknologjik janë përcaktuar filterët më thasë dhe atë janë të vendosur
480 thasë të modelit UP-92, të cilët i përkasin kategorisë mjaft efikase për trajtimin e
gazrave gjegjësisht ndarjen e pluhurit nga to.
Pluhuri mineral i prodhuar bashku me gazrat tymues të nxehtë dërgohet për mes gyp
sjellësve në precipitues, pastaj përmes filtrimit me thasë në tymtar,nga i cili gazrat tymues
të pastruar (trajtuar) lëshohen në atmosferë, në precipitues ndahen grimcat e pluhurit me
madhësi >300milimikron, të cilët përmes transportierit kërmillor dhe elevatorit kthehen në
procesin e prodhimit, në filterët me thasë ndahet pluhuri i mbetur i cili me transportier
kërmillor dërgohet në pajimet për deponim dhe matje të filerit.
Ne vijim po paraqesim pamjen vertikale të filtrave.
+160
+ 1378
+10
23
24
25
+10
Figura 17. Pamja vertikale e filtrave
Sistemi i filtrimit është i pajisur edhe me stabilimente për pastrimin e thasëve, përndryshe
shtresat e pluhurit do të pengojnë krejtësisht filtrimin dhe punën e të gjitha pajimeve ose
stabilimenteve. Pastrimi bëhet me ventilatorin për fryrje i cili me ndihmën e një mekanizmi
largohet prej thesi në thes dhe bënë fryrjen e thasëve me lëvizjen e ajrit nën shtypje. Lëvizja
e ventilatorit për fryrje prej thesit në thes dhe koha e pauzës në mes thasëve caktohet me
ndihmën e releut kohor në pogramaturën e filtrit. Ajri i pastruar nga filtri kalon përmes
gypave në ventilatorin kryesor dhe prej aty në tymtar i cili është me gjatësi afro 20m.
Sistemi i filtrimit posedon shkallë të lartë të ndarjes së pluhurit nga gazrat. Ashtu që gjatë
punës normale të pajimeve të bazës së asfaltit sasia e pluhurit ne hyrje të sistemit të filtrimit
është afërsisht 250mg/Nm3, kurse koncentrimi i pluhurit ne dalje nga tymtari nuk kalon
vlerën prej 20mg/Nm3, që është në nën vlerat standarde dhe kërkesat e legjislacionit
vendor dhe të B.E. që është 50mg/Nm3. Pajimet e filtrimit duhet rregullisht të kontrollohen
dhe mirëmbahen sipas udhëzimit teknologjik për punën e pajimeve të filtrimit. Posaçërisht
duhet të kontrollohen thasët ne dhomat (qelijat) filtruese, të mos jen dëmtuar, të shqyer
apo shkyçur, nga dhe varet efikasiteti i ndarjes së pluhurit nga gazrat. Kohë pas kohe duhet
të bëhet kontrollimi i efikasitetit të pajimeve të filtrimit. Në rast se ndodhe avari në sistemin
e depluhrimit, procesi teknologjik duhet ndalur gjer sa të bëhet aftësimi i sistemit të
depluhrimit sepse në raste të tilla lirohen sasira të mëdha të pluhurit në atmosferë, që do të
bëj ndotjen e ajrit mbi vlerat kufitare të lejuara. Duke pasur parasysh se procesi teknologjik
i prodhimit të asfaltit udhëhiqet dhe kontrollohet në mënyrë automatike, nëse vjen gjer të
prishja në sistemin e filtrimit, automatikisht ndërpritet procesi i prodhimit dhe i jepet
sinjali (vërejtja ) operatorit për mes sistemit sinjalizues automatik që të eliminohet prishja,
për këtë kohë pajimet për prodhimin e asfaltit nuk duhet të punojnë, gjatë kohës të punës
së bazës së asfaltit duhet vazhdimisht të mbahet evidenca mbi kontrollin, mirëmbajtjen dhe
punën e pajimeve të filtrave.
Pas montimit të bazës së asfaltit dhe normalizimit të procesit teknologjik,është e nevojshme
të kryhen matjet e emisionit të pluhurit nga ana e instuticioneve të autorizuara me qëllim të
caktimit të efikasitetit të pajimeve të filtrave. Sistemi i depluhrimit të bazës së asfaltit është
përgatitur me lidhjet e nevojshme për kryerjen matjeve të emisionit dhe të siguruar arritjen
gjer te vendi i matjes.
Emisioni i gazrave të cilët lirohen nga zbrazja e asfaltit nga silosi në kamion është i pa
përfillshëm dhe nuk ndikon në kualitetin e ajrit.
Për të parandaluar e zvogëluar sasinë e ndikimeve negative në ajër, gjatë procesit
teknologjik të bazës së asfaltit përpos masave të lartë cekura duhet ndërmarr edhe këto
masa:
• Duhet të bëhet mirëmbajtja e rregullt e pajimeve për prodhimin e asfaltit e
posaçërisht stabilimenteve të cilat janë burim i emisioneve të pluhurit.
• Duhet të bëhet mirëmbajtja e rregullt e sistemit të instaluar për zvogëlimin e
pluhurit me filtër .
• Duhet të bëhet kontrollimi i rregullt i thasëve filtrues të dëmtuarit të ndërrohen.
• Duhet të bëhet kontrollimi i rregullt teknik i automjeteve të rënda dhe
konsumuesve tjerë të lëndëve të lëngëta djegëse me qëllim që lirimi i gazrave nga
mjetet e punës të jetë sa më kualitativ.
• Gjithmonë duhet të bëhet spërkatja e sipërfaqeve manipuluese, rrugëve
transportuese, fraksioneve, sidomos gjatë kohës me erëra dhe temperatura të larta.
• Duhet çdo herë të ketë ujë rezervë për spërkatje.
• Kamionët të cilët bëjnë transportin e fraksioneve duhet të mbulohen me mbulesa
adekuate, ne kohëra të thata edhe të spërkaten me ujë.
• Duhet të bëhet matja e emisioneve dhe imisioneve të pluhurit dhe gazrave gjatë
punës të bazës së asfaltit dhe në territorin më të gjer, duke iu përmbajtur të gjitha
masave të cekura më lartë për mbrojtjen e ajrit, me qëllim të caktimit të sasisë së
përbërjes së gazrave dhe sasisë të pluhurit, dhe për të krahasuar vlerat e matura më
vlerat kufitare të caktuara.
Në kushtet e udhëheqjes së procesit teknologjik sipas normave të projektuara dhe me
kontroll të mirëfilltë të pajisjeve për filtrim nuk ekziston rreziku që ndotja e ajrit të jetë mbi
vlerat maksimale të lejuara të materieve ndotëse të caktuara si pas Udhëzimit Administrativ
Nr. 06/2007 mbi rregullat dhe normat e shkarkimeve ne ajër nga burimet e palëvizshme të
ndotjes dhe normave të caktuara nga legjislacioni vendor dhe i BE. Kompania NB SH.A.
duhet te bëj vendosjen e pajimeve për matjen pluhurit dhe gazrave që lirohen gjatë punës së
bazës së asfaltit pas lëshimit ne punë të bazës së asfaltit me objektet përcjellëse do të bëj
matjen e cilësisë të ajrit, vlerat e fituara do të krahasohen dhe nuk duhet të jenë më të larta
se vlerat e caktuara si pas Udhëzimit Administrativ Nr. 06/2007 mbi rregullat dhe normat
e shkarkimeve ne ajër nga burimet e palëvizshme të ndotjes dhe normave të caktuara nga
legjislacioni vendor dhe i BE. Vlerat e fituara ne bazë të matjeve duhet të dorëzohen ne
MMPHI, intervali i matjeve do të kryhet ne bazë të përcaktimit me aktet ligjore dhe ne bazë
të marrëveshjes me MMPHI.
6. 2. Masat për mbrojtjen e ujit Edhe pse ne procesin për prodhimin asfaltit nuk lirohen ujera të ndotura teknologjike, por
ndotja ndodh si që e kemi përshkruar mësipërme, ne hapësirat punuese të bazës së
asfaltitme objetet percjellse, prandaj duhet ndërtuar kolektorët për grumbullimin dhe
sistemin gypor për bartjen e ujërave të ndotura nga tëra sipërfaqet punuese të bazës së
asfaltit, nga sipërfaqet punuese te ofiçinës së mirëmbajtjes dhe kanalit të ndërrimit të
vajrave, nga sipërfaqet ku janë të vendosur rezervarët e lëndëve djegëse (mazutit, naftës),
bitumenit, nga sipërfaqet ku është i vendosur gjeneratori, stacioni i pompave, kaldajat, nga
sipërfaqet e depos së vajrave dhe lubrifikanteve, ujerat e grumbulluar nga sipërfaqet e lart
cekura duhet të dërgohen për trajtim në seperatorin për pastrimin e ujërave të ndotur me
grimca të ngurta dhe me vajra e yndyra të ndryshme.
Separatori duhet ndërtuar sipas standardeve dhe ne bazë të përmasave dhe përshkrimit të
dhenura ne projektin kryesor të ndërtimit të bazës së asfaltit për ndërtimin e seperatorit të
vajrave. Seperatori duhet në mënyrë të sigurt dhe kualitative të bëj ndarjen (seperimin) e
yndyrave dhe vajrave nga ujërat e ndotura, duhet ndërtuar me kapacitet të trajtimit të
ujërave prej afër 80l/s. Seperatori i vajrave për mes mureve ne disnivele e bënë ndarjen
(seperimin) e derivateve dhe vajrave nga ujërat e ndotura dhe i deponon ne pesetën e
posaçme, ku pas mbushjes së pesetës duhet të pastrohet nga ndërmarrjet e licencuara për
pastrimin e seperatorve dhe gropave septike. Seperatori duhet të përmbush kriteret teknike
që janë te parapara me rregullore dhe normative ne fuqi. Seperatori duhet të rregullohet në
at mënyrë që të mundë të kontrollohet rregullisht ne mënyrë vizuale uji i cili pastrohet dhe
të merren mostrat e ujit i cili pastrohet.
Përpos sistemit të gypave duhet të ndërtohet edhe sistemi i kanalit rreth e përqark bazës se
asfaltit për grumbullimin dhe bartjen e ujërave të ndotura gjerë në puset sedimentuese.
Puset sedimentuese duhet të ndërtohen tri puse për sedimentimin e thërrmijave të ngurta.
Pas trajtimit në puset sedimentuse uji orientohet për trajtim të mëtutjeshëm në seperatorin
për pastrimin e ujërave të ndotur nga derivatet dhe vajrat të cilat kanë rrjedh në sipërfaqet
operacionale, nga pajimet e punës, e pasandaj ujërat e trajtuara në seperator të lëshohen në
recipient. Duhet rregullisht të pastrohen puset sedimentuese dhe seperatori. Ujërat zeza
duhet së pari te trajtohen në gropën septike e cila duhet ndërtuar me tri komora (hapësira).
Gropa septike duhet të ndërtohet në at mënyrë që të parashihet mundësia për matjen e
sasisë dhe mostrimin të ujërave të ndotura që shkarkohen në recipient, para lshuarjes së
ujërave ne recipient duhet patjetër të dezinfektohen me natrium hipoklorit për mes
klorinatorit që duhet ndërtuar. Gropa septike duhet të pastrohet nga kompanitë e
licencuara.
Ujërat nga separatori dhe gropa septike nuk guxojnë të lëshohen në recipient apo të
derdhen në natyrë pa u trajtuar nëse përmbajnë vajra dhe yndyra mbi 1mg/l dhe materie
të suspenduara mbi 30mg/l në ujë.
Uji i trajtuar (pastërt)
Mostrimi
Shema teknologjike e trajtimit të ujrave
Ujërat e të reshurave atmosferike
nga sipërfaqet operacionale
Ujërat e zeza
Recipienti
Gropa
Septike
Seperatori i
Vajrave
Ujrat nga platot e rezvarve te
lendve djegse, të biumenit ,
platos së kaldajes gjeneratorit
etj.
Sedimentuesit
Figura 18. Skema teknologjike e ujerave
Ujërat nga separatorët dhe gropa septike nuk guxojnë të lëshohen në recipient apo të
derdhen në natyrë pa u trajtuar nëse përmbajnë vajra dhe yndyra mbi vlerat e përcaktuara
me Udhëzim administrativ për vlerat kufizuese të efluentit që shkarkohet ne trup ujorë dhe
ne rrjetin e kanalizimit publik.
Po ashtu edhe ujerat fekale kompania planifikon te i shkarkoj ne rrjetin e kanalizimit te
qytetit, pasi qe ky rrjete është i shtrire deri ne afërsi te parcelës ku ndërtohet impianti.
6. 3. Masat për mbrojtjen e tokës Faza e Para-Ndërtimit do të përfshijë aktivitete në lidhje me projektimin dhe zhvillimin e
planeve përkatëse nga kontraktuesi përpara fillimit të ndërtimit. Masat për të parandaluar
ndotjen e tokës, sipërfaqes dhe ujërave nëntokësore, si dhe erozionit, do të jenë pjesë e
planeve të mëposhtme që do të zhvillohen nga kontraktuesi:
• Plani i Sedimentimit dhe Kontrollit të Erozionit;
• Menaxhim i sigurt i materialeve të rrezikshme dhe programit të parandalimit të
derdhjes, dhe
• Plani i Menaxhimit të Mbeturinave.
Për të parandaluar dhe zvogëluar sasinë e ndikimeve negative në tokë gjatë fazës së
ndërtimit të bazës së asfaltit duhet të merren këto masa:
• Dheu i gropuar duhet të shfrytëzohet për rrafshimin, planifikimin e terenit i cili
duhet të mbillet, pjesa tjetër e dheut duhet të dërgohet ne deponin regjionale, të
gjitha mbeturinat e ngurta të cilat krijohen nga materialet ndërtimore duhet të
klasifikohen sipas përbërjes dhe llojit të tyre, dhe të deponohen në vende të
posaçme, ato të cilat nuk përdoren dhe shitën për nevoja komerciale duhet të
dërgohen ne deponin regjionale.
• Mbeturinat e ngurta komunale të grumbullohen, klasifikohen dhe të vendosen në
kontejnerë të posaçëm të pajisur me kapak për mbulim, kontejnerët duhet të
sigurohen për deponimin e të gjitha llojeve të mbeturinave të klasifikuara ne bazë te
rregullave dhe kushteve të përcaktuara me Ligj të mbeturinave, pas mbushjes së
kontejnerëve përmes ndërmarrjeve për menaxhimin e mbeturinave, këto mbeturina
të dërgohen në deponin e qytetit.
• Vaji i makinave ngarkuese dhe transportuese që nevojitën për ndërtimin e
kompleksit të ndërrohet në vende të caktuara dhe të izoluara për mos depërtimin e
tyre në tokë , vajrat duhet të deponohen në enë të posaçme , dhe pastaj të u
dorëzohen ndërmarrjeve të licencuara për grumbullimin e vajrave të përdorura.
Për të parandaluar dhe zvogëluar sasinë e ndikimeve negative në tokë gjatë fazës së
operimit të bazës së asfaltit duhet të merren këto masa:
• Për mbrojtjen e tokës nga ndikimet negative te tëra hapësirat punuese ne të
cilat bëhet manipulimi me karburante duhet të mbulohen me beton .
• Tëra sipërfaqet ku janë të vendosur gjeneratori, stacioni i pompave, kaldajat,
deponimi i vajrave dhe lubrifikanteve duhet të mbulohen me beton.
• Rezervarët statik te lëndëve djegëse dhe bitumenit duhet të vendosen në
hapësirat e betonuara dhe duhet të rrethohen me mur statik prej betoni,
largësia e murit nga rezervarët dhe lartësia e murit duhet ndërtuar ne mënyrë
që ta nzan ter sasinë e karburantit.
• Stacioni i pompave për zbrazjen dhe mbushjen e rezervarëve për deponimin e
lëndëve djegëse, bitumenit, cisternave tjera transportuese dhe kaldajës duhet
të jetë i vendosur në objekt të mbyllur, platoja e të cilit duhet të jetë e betonuar
dhe në te të vendosur ujë mbledhësi dhe ujë përcjellësi gjer në seperator.
• Furnizimi me ujë të pijshëm dhe nevoja sanitare bëhet nga rrjeti i ujësjellësit që
planifikohet të ndërtohet në këtë lokacion, kurse uji për nevoja tjera që
shfrytëzohet për larjen e platos manipuluese, për larjen e automjeteve
transportues, për ujitje të sipërfaqeve gjelbëruese, bëhet nga pusi i thellë që do
të hapet nga pronari.
• Duhet të vendosen kontejnerët adekuat të pajisur me kapak për deponimin e
mbeturinave komunale, dhe enët adekuate për deponimin e mbeturinave të
lënget.
• Bitumeni i derdhur ne mënyrë të papritur duhet të mblidhet dhe kthehet ne
prodhim (riciklim).
• Baza e asfaltit duhet të pajiset me sistemin sekondar për mbledhjen e derdhjeve
aksidentale.
• Të bëhet përdorim i drejt, mbikëqyrje e rregullt dhe mirë mbajtje e pajisjeve.
• Të hartohet rregullorja ku do të definohen procedurat për rastet aksidentale, të
bëhet aftësimi i të punësuarve dhe të caktohen obligimet e tyre në situata
aksidentale.
• Është obligim që rezervarët e lëndëve djegëse dhe bitumenit të kontrollohen
brenda 5 viteve të para të punës për të përcjell dëmtimet e trashësisë së mureve
nga veprimi korroziv, pas 5 viteve kontrolli duhet bërë për çdo dy vite.
• Duhet të bëhet mbjellja e sipërfaqeve dhe oazave të pa betonuara dhe
asfaltuara me barë dhe drunj dekorativ me qëllim të pastrimit të ajrit nga
ndotjet me gazra, dhe për çështje vizuale.
• Duhet i tërë oborri i bazës së asfaltit të thuret me tel gjembor.
6. 4. Masat për mbrojtjen nga zhurma Duke pasur parasysh se baza e asfaltit do te ndërtohet në një zone ku objektet e banimit
janë me një distance mbi 300m, zhurma e krijuar gjatë punës së bazës e asfaltit dhe auto
mekanizmit nuk do të ketë ndikim të theksuar ne mjedis.
Masat kryesore zbutëse për të zvogëluar zhurmën, si dhe nivelet e dridhjeve gjatë ndërtimit janë këto:
• Të gjitha automjetet dhe makineritë e përdorura në vendet e ndërtimit do t'i nënshtrohen mirëmbajtjes së rregullt. Automjetet dhe makinat që janë tepër të zhurmshme për shkak të rregullimit të dobët të motorit ose pajisjeve të kontrollit të zhurmës nuk duhet të funksionojnë derisa të jenë zbatuar masat korrigjuese.
• Kur është e mundur, të gjitha pajisjet e ndërtimit do të jenë në përputhje me kërkesat e Direktivës së BE 2000/14 / EC për emetimin e zhurmës në mjedis nga pajisjet për përdorim jashtë (ekziston mungesa e legjislacionit kombëtar për nivelet e zhurmës së emetimit të pajisjeve në natyrë). Të gjitha pajisjet duhet të kenë shënimin CE dhe treguesin e nivelit të garantuar të fuqisë së shëndoshë dhe shoqërohen me një deklaratë të konformitetit të KE.
• Pajisjet do të pajisen me pajisje të përshtatshme për zhurmë zhurmës që do të zvogëlojnë nivelet e zërit.
• Çdo përpjekje do të bëhet për të përmbushur kufijtë e zhurmës së korrespondentit për secilën zonë ku do të zhvillohen punimet e ndërtimit.
• Punimet e ndërtimit nuk do të lejohen gjatë natës; operacionet në vend do të kufizohen në orët 07.00 - 19.00 h;
• Banorët e prekur lokalë do të informohen, në maksimum, për përpjekjet e projektit, në kohën e duhur të punimeve të planifikuara, nivelet e dridhjeve dhe zhurmës dhe orët e ditës gjatë së cilës ato do të ndodhin.
• Në rastin kur punimet e zhurmshme duhet të kryhen natën ose gjatë një periudhe më të gjatë se një ditë në një vend të caktuar, do të ngrihet një pengesë e zhurmës rreth zonës së punës.
• Aktivitete të tilla si prishja, funksionimi i tokës dhe ndikimi në tokë do të planifikohen në mënyrë që të mos ndodhin në të njëjtën kohë. Për dallim nga zhurma, niveli i përgjithshëm i dridhjeve të prodhuara mund të jetë dukshëm më i vogël kur secili burim dridhjeje vepron veçmas;
Ne fazën e funksionimit - Duhet të bëhen matjet e zhurmës në përputhje me ligjet dhe
rregullat mbi mbrojtje nga zhurma. Matjet duhet bërë në afërsi të objekteve të banimit. Për
analizat dhe vlerësimin e rezultateve të fituara nga matjet duhet ti’ krahasojmë me vlerat e
lejuara me standarde për vendet ku jetojnë dhe punojnë njerëzit.
Në rast se zhurma e mesit nga matjet tejkalon at të lejuarën atëherë duhet të merren të
gjitha masat që niveli i zhurmës të bihet në nivelin e lejuar sipas rregullave në fuqi. Në
varshmëri nga fazat e procesit të prodhimit duhet edhe të punësuarit në ato vende të punës
të përdorin mjetet kundër zhurmës.
6. 5. Masat për mbrojtjen e florës dhe faunës Sipas analizave të bëra deri tani në lidhje me ndotjen e ajrit, ujit dhe tokës mundë të vije
deri te ndikimet në florë dhe faunë .
Mirëpo sipas gjendjes faktike në teren respektivisht në lokacionin e caktuar kemi një
degradimi te vegjetacionit nga hedhja ilegale e mbeturinave.
Vegjetacioni ne tersi do te humb kur te ndërtohet impianti, nga sipërfaqet nën objektet
përcjellëse dhe nën platonë e bazës së asfaltit.
Sipërfaqet e lira të ngastrës për rreth bazës së asfaltit pas ndërtimit të bazës së asfaltit do
të mbillen me bimë dhe drunje dekorativ. E njëjta do të vlente edhe për faunën që do të
thotë se nuk pritet të ketë ndikime negative. Kompanisë i epet urdhëresë e që të mos
deponoj pa kontroll mbeturina në vende të ndryshme por ato duhen të deponohen në
vende me destinacion të caktuar.
Në raste të lajmërimit të zjarrit menjëherë të merën masa për neutralizimin e tij. Pajisjet
kundër zjarrit duhen të ruhen në mënyrë të veçantë. Për mbrojtjen e botës shtazore
kompania duhet të tregoj kujdes duke kufizuar lëvizjet e të punësuarve jashtë zonës
operuese dhe të kenë kujdes në nivelin e zhurmës, kualitetin e ajrit, ujit etj.
6.6. Rastet aksidentale Kompania duhet të bëhet planin e intervenimit për raste të aksidenteve. Duhen te merren
një seri masash:
• Duhet të bëhet plani i mbrojtjeve nga zjarri.
• Duhet i tërë oborri i bazës së asfaltit të thuret me tel gjembor.
• Të merren të gjitha masat për evitimin e derdhjes së derivateve të naftës dhe vajit
nga makinat transportuese si dhe pajimet prodhuese.
• Të merren të gjitha masat për evitimin e derdhjes së lëndëve djegëse dhe bitumenit
nga rezervarët statik.
• Kompania duhet te jetë e pajisur me pajime kundërzjarri, te ketë mundësi
alternative te portave hyrje dalje.
• Duhet të ndërtohet sistemi i pajisjeve kundër zjarrit me anë të ujit dhe të sigurohen
aparatet me mjete kimike si dhe enët me rërë.
• Në hapësirat e kompleksit të bazës së asfaltit duhet te instalohen hidrantët me
pajimet përcjellëse dhe S aparatet plotësuese.
• Në raste të lajmërimit të zjarrit menjëherë të merën masa për neutralizimin e tij.
Pajisjet kundër zjarrit duhen të ruhen në mënyrë të veçantë.
• Të merën të gjitha masat e sigurisë konform ligjit për siguri në punë, mbrojtje të
shëndetit të punësuarve dhe mjedisit të punës.
• Të hartohet rregullorja ku do të definohen procedurat për rastet aksidentale, të
bëhet aftësimi i të punësuarve dhe të caktohen obligimet e tyre në situata
aksidentale.
6.7. Siguria përfshijnë punët përgatitore Masat e sigurisë: Duhet të jenë në nivelin më të lartë për arsye të ruajtjes së shëndetit të
personave që punojnë dhe jetojnë afër punishtes. Pra në këte mënyrë duhet të bëhet
rrethimi sa me i mirë i punishtes dhe vendosjes së materialeve në të, si dhe të mirren masat
e nevojshme të sigurisë (preventivat) hapësinore në mes të zonës nën ndërtim (renovim)
dhe zonave të tjera të cilat mbeten në shfrytëzim gjatë fazës së punimeve. Materialet nuk
duhet të dalin jashtë rrethojës së punishtes. Punishtja duhet të rrethohet nga teli i metalit
me konstruksion të përforcuar mirë në tokë. Para fillimit të punimeve punëkryesi duhet që
në kosto të parasheh edhe ndërprerjen e instalimeve eksistuese në fillim të ekzekutimit të
punimeve si dhe rilidhjen e tyre pas realizimit të punimeve si dhe punimet dhe masat e
nevojshme për konzervimin te instalimeve ekzistuese te cilat ngelen ne sherbim (funksion)
gjatë dhe pas realizimit të punimeve. Për secilin pozicion ku janë përmendur
karakteristikat teknike të prodhuesit mund të përdoren materiale me karakterisika të
ngjajshme të prodhuesve të ndryshëm në përputhje me standardet EN, EC dhe ISO.
Këto punë nënkuptojnë dhe përfshijnë punët përgatitore të rrethinës para nisjes së projektit
kryesor të arkitekturës dhe enterierit. Punët përgatitore janë të përshkruara në vijim:
a)Shenjëzimi i saktë i zonës nën NDËRTIM dhe kantierit/punishtes ndaj zonave tjera
në afërsi
b) Shkyçja e përkohshme e instalimeve ekzistuese (nëse ka të tilla), kyçja e instalimeve
të përkohshme për punishte, kyçja e rrymës pas përfundimit të punimeve si dhe ruajtja
e instalimeve ekzistuese të cilat do të mbesin në shërbim (funksion) edhe pas ndërtimit
të objektit
c) Rrethimi i punishtes me gardh jo transparent, të përkohshëm me lartësi h=1.8 m
Instalimi i zyrës/kontenierit të përkohshëm në punishte (~12m2).
d) Për shkak të natyrës së punëve si aktivitet duhet të parashihet edhe zhvendosja dhe
deponimi i inventarit ekzistues të NPB-së në depon sa më të afërt, vlerësimi dhe
deponimi në një vend të caktuar nga organi mbikëqyrës si dhe në rikthimi i tyre në
objekt në pozitat e reja sipas kërkesës së mbikëqyrësit.
7. MONITORIMI I MJEDISIT
Ndikimet direket nga aktiviteti i bazës së asfaltit, bazuar në vlerësimet e ndikimit në mjedis
janë ndikimet në tokë, ajër dhe ujë por jo te jen te pritshme mbi limite te lejuara.
Monitorimi duhet të përfshij kontrollin e rregullt vizuale te sistemit të filtereve për
depluhrim, gjegjësisht kufizimin e emisionit të grimcave të pluhurit ne atmosferë. Këto
ndikime janë relativisht minimale në mjedis pas marrjes së masave për zvogëlimin e
këtyre ndikimeve, dhe si të tilla mund të monitorohen. Për këtë arsye parashihet një
program monitorues për të gjitha shkarkimet.
Monitorimi i ajrit dhe ujit duhet të bëhet ne perioda te caktuara periodike ne konsultim me
ekspert te kësaj lemie dhe te jene te pranueshme nga MMPHI, Agjensioni Kombëtar i
Mbrojtjes se Mjedisi – ku edhe duhet te raportohen te dhënat, ky monitorim realizohet me
marrjen e mostrave dhe kryerjen e analizave në institute adekuate.
Kontrolli i mundshëm i kontaminimit te tokës dhe verifikimi i nivelit te zhurmës dhe
vibracionit po ashtu duhet te realizohet dhe te raportohet tek kompetentet.
Tabela 5. Programi i monitorimit mjedisore
Nr. Natyra e monitorimit Frekuenca Analiza
1 Analizimi i lendes se pare qe
perdoret, regjistrimi i sasive dhe
cilesive
Periodike Pastertia dhe cilësia e tyre
2 Monitorimi i parametrave fiziko-
kimike te ujit te perdorur para
shkarkimit ne kolektorin e zones
Periodike Analize e plote:
Parametratfizik: Temperatura,pH dhe
mbetjet e ngurta
Parametrat kimik:
Nitrate, nitrite, BOD, COD, Metale te
renda etj.
3 Monitorimi i shkarkimeve te
gazta nga impianti i asfaltit
Permanente Matje e parametrave fizike dhe kimke
PM, NOx, COx, SOx.
4 Matja – listimi i te gjitha
mbeturinave
Çdo jave Peshimidhe asgjesimi/riciklimi i tyre
5 Emitimi dhe depozitimi i
pluhurit
Periodike Ne pika te ndryshme brenda dhe jashte
poligonit te prodhimit
6 Analiza e mjediseve te
brendshme
Periodike Lageshtia, arome, O2 , ajrimi,
temperatura, pastertia mikrobiologjike,
pluhuri dhe zhurma.
7 Sasite e karboranteve dhe
detegjenteve qe perdoren
Periodike Nafta, detergjentet dhe kemikatet e tyre.
8. RAPORTIM
Duhet te kryhet nga udhëheqja, gjegjësisht nga ekspertët e Ndërmarrja Banesore Prishtine
SH.A. së paku në fund të çdo viti kalendarik, ku do t’i paraqiten të dhënat relevante nga të
gjitha monitorimet e bëra brenda vitit, të cilat do të raportohen autoriteteve përkatëse të
MMPHI sipas kërkesës së tyre dhe komunitetit lokal brenda komunës.
9. MASAT REHABILITUESE PAS PËRFUNDIMIT TË AKTIVITETIT
Problematika e shfrytëzimit të tokës bujqësore për nevoja jobujqësore është rregullua me Ligj
dhe akte nënligjore. Sipas Ligjit për tokën Bujqësore (Ligji nr. 02/L-26) për Rikultivim të
tokës bujqësore, me rastin e ndërrimit të destinimit të tokës për nevoja të eksploatimit të
mineraleve. Ndërrimi i përkohshëm i destinimit të tokës bujqësore konsiderohen objektet e
karakterit të përkohshëm, shfrytëzimi i mineraleve sipërfaqësore, depozitë e mbeturinave,
hirit industrial dhe mbeturinat e industrisë së drurit. Toka bujqësore pas një periudhe të
caktuar përsëri mund të shfrytëzohet për prodhimtari bujqësore.
Rikultivimi i tokës bujqësore. Toka bujqësore e cila është shfrytëzuar për destinime tjera, e
cila nuk ka karakter të përhershëm, i kthehet destinimit të parë apo destinimit tjetër,
përkatësisht aftësohet për prodhimtari bujqësore sipas projektit për rikultivim. Pëlqimin në
projektin për rikultivim e jep organi kompetent komunal për bujqësi.
9.1. Objektivat e rikultivimit Pas përfundimit të aktivitetit për prodhimin e asfaltit (kjo varet nga kërkesa e tregut dhe
gjendja teknike e pajimeve). Pas këtij afati pajimet e bazës së asfaltit duhet të çmontohen e të
vendosen në një lokalitet tjetër apo në bazë të leverdis së kompanisë të shitën si material i
vjetruar. Bazamentet si dhe platot nga betoni të shkatërrohen, imtësohen dhe të dërgohen në
deponi përkatëse.
Nga proceset teknologjike të prodhimit do të krijohen substrate që i takojnë kategorisë së
tokave të dëmtuara d.m.th. substrate të pa përshtatshme (sterile) për rikultivim. Substrate me
përbërës granulat, që pa tjetër duhet të largohen dhe bëhet zëvendësimi i tij me at të rrethit
ashtu qe të krijohet një substrat produktiv i përshtatshëm për rikultivim.
Rikultivimi i këtyre sipërfaqeve të dëmtuara përfshin rivitalizimin në tërësi të hapësirave të
dëmtuara nga realizimi i projektit. Zgjedhja e modelit të rikultivimit varet nga:
Qëllimi i rekultivimit i cili nënkupton që pas përfundimit të punëve në procesin teknologjik,
sipërfaqeve të degraduara, prapë tu kthehet funksioni i saj primar, dhe kështu zvogëlohet
ndikimi negativ i këtij projekti në ekosistem.
Planifikimi i shfrytëzimit të tokës, planifikohet që toka në lokacionin e bazës së asfaltit me
reparacion të kthehet në gjendje të përafërt me ambientin rrethues.
9.1.1. Qëllimi i Rikultivimit Qëllimi kryesor i rregullimit të hapësirës pas pushimit të aktivitetit të prodhimit të asfaltit
është kthimi i kësaj zonë të degraduar në një zonë me një peizazh shumë rekreativ për
komunitetin për rreth.
Në përgjithësi, zona do të paraqesë element me vlerë të lartë për mjedisin, në të cilin do të
ekzistojnë në të njëjtën kohë shfrytëzimi bujqësor dhe vendbanimi për botën bimore dhe
shtazore.
Krijimi i tokave antropogjene në ketë zonë nënkupton ripërtëritjen e tokës së dëmtuar,
harmonizimin e peizazhit, si dhe zgjerimin e kapacitetit të filtrit natyrorë të ajrit. Për
rikultivim do të jetë e nevojshme shtresa pjellore e tokës dhe shtresa potenciale pjellore me
përmbajtje agrokimike dhe mekanike. Sipas rregullave krijimi i biomasës me anë të
rikultivimit në toka të degraduara ka për qëllim gjelbërimin dhe përmirësimin e kushteve
të mjedisit të jashtëm konformë peizazhit rrethues.
9.1.2. Struktura përfundimtare e sipërfaqeve Pas përfundimit të punimeve me rikultivimin teknik do të krijohet një profil i ri i tokës, e
cila mund të përdoret edhe për nevoja tjera. Propozohet që rikultivimi në ngastrat ku është
vendosur baza e asfaltit të behet me mbjelljen e fidanëve të ngjashme me pyjet rrethuese,
nëse nuk adaptohet për ndonjë aktivitet tjetër blegtorie psh. ngritje te ndonjë ferme
ekologjike, ose edhe si toke pune apo kullosa, etje si alternativa të mundshme.
- Rikultivimi agroteknik dhe biologjik
Njëra prej detyrave me të rëndësishme në ngritjen e plantacioneve është zgjedhja e
materialit fidanor dhe teknika e mbjelljes së fidanëve. Koha më e përshtatshme për
mbjelljen e fidanëve fryt dhënëse është vjeshta, pasi që rrënja është aktive gjatë dimrit si
dhe ekziston sasi optimale e lagështisë, kështu që bima në stinën e pranverës ka start me të
suksesshëm. Para mbjelljes është mirë që toka të punohet në thellësi deri në 70 cm.
Për mbjellje duhet të hapën gropat të cilat duhet të jenë aq të mëdha sa sistemi rrënjor i
fidanit të vendoset lirshëm në gropë ose shprehur në dimensione 60 x 60 cm gjerësi dhe
deri 40 cm thellësi. Nëse nuk behët qeliza e tokës atëherë gropa duhet të hapet duke e
ndarë dheun e shtresës se sipërme në njërën anë dhe pjesën tjetër në anën tjetër. Përgatitja e
tokës është mirë të bëhet se paku një muaj ditë para mbjelljes.
- Përgatitja e fidanit
Përgatitja behët në atë mënyrë që 1/3 e rrënjëve prehen me gërshërë të mprehta në mënyrë
që të iniciohet rritja e rrënjëve. Prerja duhet të shkaktoi plagë sa me të vogla.
Fidanët e përgatitura i fusim në një enë në të cilën është hedhur 50% bajaga, 50% argjilë
(dhe i imtë) dhe një sasi uji.
Të gjitha këto përzihen deri sa të formohet masa e qulltë. Në ketë masë zhytet sistemi
rrënjor i fidanit e pastaj fidanët shpërndahen nëpër gropa për mbjellje.
- Mbjellja
Mbjelljen e fidanit e bëjnë zakonisht dy punëtor. Njëri e mban fidanin, ndërsa tjetri e
mbulon sistemin rrënjor të futur në gropë në atë mënyrë që sistemi rrënjor të shpërndahet
njëlloj në të gjitha drejtimet. Në fund të gropës mund të vendoset edhe shkopinjtë e drurit
në mënyrë që fidani të përforcohet. Në fund të gropës hidhet 150 gr. Pleh mineral NPK që
shërben si ushqim e pastaj hidhet një sasi e dheut të imët në formë koni e pastaj vendoset
sistemi rrënjor i fidanit.
Mbi rrënjë vendoset shtresa tjetër e dheut e cila me këmbë ngjeshët mirë e mirë. Mbi ketë
shtresë vendosen 10-15 kg pleh organik, por duke mos pasur kontakt direkt me rrënjët. Mbi
pleh vendoset prapë shtresë e dheut e cila ngjeshët mirë e mirë duke mos lënë ajër në mes
rrënjëve dhe dheut.
Fidanët duhet të mbillen në atë thellësi në të cilën ka qenë në fidanishte. Fidanët
përforcohen për hua duke i lidhur me shpagë në formë të numrit tetë dhe në të është e
vendosur etiketa e llojit të fidanit. Rreth fidanit hidhet shtresa e mbetur e dheut duke i
dhënë formën.
Nëse fidani është mbjellë në vjeshtë i jepet forma e humkës që të largohet uji i tepërt ose në
formë të çinisë që të mbledh ujin gjatë verës.
Distancat e mbjelljes së fidanëve, Në skicë është paraqitur distanca e mbjelljeve që është 4
m rendi prej rendit, dhe 4 m bima prej bimës, drejtimi i mbjelljes është veri – jug, si ne fig
ne vijim.
Figura 19. Shema e distancës se mbjelljes
Për të llogaritur numrin te fidanëve që do të mbillen përdoret formula
hafidanexaxb
SNrf /625
44
000.10
Nrf – numëri i fidanëve, S-sipërfaqja, a-distanca e fidanëve në rend, s-distanca në mes
rendeve të shprehur në m.
Numri total i fidanëve te nevojshme për rikultivim ne sipërfaqen 2 ha është 1250
Llojet e bimëve që do të mbjellën për krijimin e ekosistemit të ri
Fidanët frytdhëse, si që janë: mollat e varieteteve të ndryshme, dardhat e varieteteve të
ndryshme, kumbullat e varieteteve të ndryshme, qershit e varieteteve të ndryshme,
nektarinat e varieteteve të ndryshme mollët e varieteteve të ndryshme, etj.
Mirëmbajtjes së plantacionit të krijuar duhet kushtuar kujdes i veçanti sidomos në ujitje,
prashitje, krasitje etj. Pas mbjelljes së fidanëve , pronari më tutje do të kujdeset për
zhvillimin e tyre.
a. Rrethimi i plantacionit
Sipërfaqja e rikultivuar për tu mbrojtur nga dëmtimet fizike duhet rrethuar menjëherë si të
filloi mbjellja e bimëve. Për ta rrethuar ketë sipërfaqe më parë duhet te vendosen shtyllat e
çimentos ose drurit në distanca 3-4m, e pastaj në këto shtylla vendoset rrjeta e telit.
10. PËRFUNDIMI Ndikimi i bazës së asfaltit në mjedis, duhet te jete në nivelin e vlerave të rekomanduara me
Ligjin për Mbrojtjen e Mjedisit Nr. 03/L-025, Ligjin për Vlerësimin e Ndikimit ne Mjedis
Nr. 03/L-214 dhe me ligjet dhe aktet nënligjore të aplikueshme.
Ndikimi në mjedisin tokësor do te jete i vogël dhe si i tillë mundet të neglizhohet, kurse
ndikimi në ajër dhe ujë mund të kontrollohet. Për të dy këto ndikime do të monitorohen
dhe do të raportohet në fund të çdo viti kalendarik, dhe sipas kërkesës së Ministrisë së
Mjedisit Planifikimit Hapësinor dhe Infrastruktures.
Pas punimit të këtij raporti, mund të konkludohet se baza e asfaltit, nuk ka potencial të
rrezikimit të shëndetit të njerëzve, gjithashtu ndikimet në tokë, ujë, ajër dhe peizazh, pas
identifikimit dhe zbatimit të gjitha masave mbrojtëse të rekomanduara në këtë raport,
konstatojmë se ato mund të zvogëlohen në nivel të lakmueshëm dhe atë nen vlerat kufitare
te përcaktuara me legjislacionin vendor dhe të BE edhe të eliminohen tërësisht në fazën e
rehabilitimit të hapësirave të degraduara gjatë ndërtimit dhe realizimit të projektit.
Gjithashtu baza e asfaltit do të ketë edhe ndikime pozitive socio ekonomike për arsye të
punësimit punëtorëve për realizimin e prodhimit. Mendojmë se këto të dhëna janë të
mjaftueshme dhe i mundësojnë Ministrisë së Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor dhënien
e mendimit pozitiv për Pëlqim Mjedisor për bazën e prodhimit të asfaltit sipas kërkesës të
kompanisë Ndërmarrja Banesore Prishtine SH.A. Prishtine.
Referenca
1. Plani Zhvillimor Komunal i komunës së Prishtines
2. Qavolli. R. (1997): Gjeografia regjionale e Kosovës. Prishtinë.
3. MMPH (2013): Legjislacioni mjedisor në Kosovë 2007-2013 (Vëllimi I). Prishtinë.
4. B. Shehu dhe K. Karaxha, Hidrologji Inxhinjerike, 1996, Tirane,
5. K. Katundi, Furnizim me ujë dhe trajtimi i tyre, Tiranë,
6. MMPH-AKMM (2008): Raport i gjendjes së mjedisit 2006-2007. Prishtinë.
7. MMPH-AKMM –IKMN (2008): Raport i gjendjes së natyrës 2006-2007. Design
House. Prishtinë.
8. MMPH-AMMK (2010): Gjendja a Natyrës-Raport 2008-2009. UNDP. IN Design.
Prishtinë.
9. MMPH-IHMK – Buletini Hidro-Klimatologjik 2016,
10. MMPH_IHMK – Resurset Ujore te Kosovës 2015,
11. MMPH-IHMK – Vjetari Hidrometerologjik 2014,
12. Te dhënat nga investitori Ndërmarrja banesore Sh.A. Prishtine
Shtojca
• Certifikata e biznesit • Kopja e planit • Certifikata e pronësisë • Kontrata e marrjes me qera te tokës nga KK. Prishtine • Pëlqimi Komunal • Matjet gjeodezike • Cd-raporti i VNM-së