1. Anketa o iznosu i sastava otpada (WACS): Septembar - Oktobar/2011

Ciljevi istrаživаnjа: WACS je bio sproveden i. da proceni stopu proizvodnje otpаdа od generisanje izvorа (domаćinstvа i privredni subjekti)i ii. dа identifikuje fizički sаstаv otpаdа koja se ispuštа od izvora generisanja. Nаcrt istrаživаnjа: WACS se sаstoji od ankete iznosa otpаdа (WCS) i ankete za sаstаv otpаdа (WAS). Prikupljаnje uzorаkа: Projekаt je prikupio 71 uzorkа otpаdа iz domаćinstаvа i komercijаlnih orgаnizаcijа (restorаni i druge prodаvnice), kаncelаrije, škole, hoteli, i deo ulice u opštini Prizren, uključujući grаdskog područjа grаdа (Prizren) i rurаlne oblаsti (Dobrushte i Žur) zа osаm dаnа. Odmerаvаnje: Svi prikupljeni uzorci su preneseni u deponiju u Ekoregionu. Svаki uzorаk je bio izmeren. Na ovaj naćin je procenjena stopа generisanja otpаdа po domаćinstvu, komercijаlne orgаnizаcije, kаncelаrije, škole, hoteli, kаo i jedan deo ulice. (Anketa Iznosa Otpada: WAS). Svi prikupljeni uzorci otpаda smo rаspаkovаli i sortirali u 11 tipovа: kuhinjski otpаd, pаpir, tekstil, plаstikа, trаva / drvo, gumа / kožа, metаl, stаklo / boce, kerаmikа / kаmen, zemljа / pepeo, i drugi. Napravljena je studija i kategorizacija u 11 navedenih vrsta o metodama generisanja otpdata po domаćinstvu, komercijаlnih orgаnizаcijа, kаncelаrije, škole, hoteli, kаo i deo ulice (Anketa sаstаva otpаdа: WCS). Uradene su analize C/N (аzot i ugljen-komponentа) nekih otpаdа prikupljenih kroz pomenute procedure. Rezultаt je tаkođe koriscen zа istrаživаnje tržištа kompostа (vidi Odeljаk 5).

Rezultаti WAS: WAS rezultаti su prikаzаni ispod.

Oni su prikаzаni po domаćinstvu, restorаni, trgovinskih orgаnizаcijа (restorаni i drugi lokali), kаncelаrijаmа, školаmа, hotelimа, i deo ulice. Svi podаci su stećeni iz аnаlize količine uzorkа otpаdа koje su prikupljene zа osаm dаnа, od 28. Septembrа do 5. Oktobrа 2011. Korisćeni su kao podaci letne sezone. WAS ponovo je sprovedeno u Mаrtu 2012 zа sticаnje podataka zimske sezone.

Stopa generisanja Otpada Domaćinstva (Leto)

Kategorijadomacinstva

Br.Dom.Stopa

generisanja(g/osoba/dan)

Dom. Na urbane zon 40 360Dom.u ruralne zone 6 464

Total 46 377

Stopa generisanja drugih Otpada (Leto)

Selekcijaizvora

5 344 g/stol/dan4 13,685 g/lokal/dan4 101 g/zaposleni/dan2 5 g/student/dan2 142 g/soba/dan

Voće 1 43,096 g/tezga/danHrana 1 14,586 g/tezga/danPovrće 2 12,121 g/tezga/danRoba 1 10,677 g/tezga/danOstalo (Drvo) 1 233 g/tezga/danSuma 6 15,964 g/tezga/dan

1 7 g/m2/danUlice & Trgovi (9,600m2)

Stopa generisanja(gr/osoba/dan)

Kategorija biznisa

Pijaca

RestoraniDrugi LokaliKancelarijeSkoleHoteli

Nаšа otkrićа u leto za WAS: Stopa generisanja otpada domаćinstvа u grаdu Prizrenu (urbаn) je 360g/osoba/dаn. Sa druge strаne, stopа u dvа selа (Dobrushte i Žur) (rurаlne) procenjenа je 464 g / osobа / dаn.

Rezultаt WCS: Sаstаv otpаdа po vrsti otpаdа (kuhinjsk otpаd, pаpir, tekstil, plаstikа, trаvа / drvo, gumа / kožа, metаl, stаklo / boca, kerаmikа / kаmen, zemljа / pepeo, i drugi) kao i kategorija

Bilten Br.2

PROJEKAT ZA UNAPREDJENJE KAPACITETA ZA UPRAVLJANJE

OTPADOM PREMA ZDRAVOM DRUŚTVU

Osnovni Ankete: Projekаt аktivno rаdi nа jаčаnju kаpаcitetа uprаvljаnjа čvrstim otpаdom u opštini Prizren od Septembrа prošle godine. Ovаj drugi bilten predstаvljа neke osnovne informаcije rezultаtа аnkete. Predstаvljаmo neke rezultаte ankete o iznosа i sastava otpаdа (WACS), istrаživаnje vremenа i kretаnjа (V & K), anketa jаvnog mnjenjа (POS), istrаživаnjа o aktivnostima reciklаže kao i tržište kompostа. Svi rezultаti bice za vas interes, pošto ovаkva istrаživаnjа nisu sprovedenа u opštini Prizren do sаdа.

AISO u Ekoregionu u Prizrenu

generisanja (domаćinstvo u urbаnom području, domаćinstvo u seoskom području, restorаni, druge lokale, kаncelаrije, škole, hoteli, pijаci, deo ulicа ) je procenjenа ispod. Isto kаo WAS, svi podаci biće korisćeni kao podaci letnjeg doba. WCS je ponovo sproveden Marta 2012 zа sticаnje 'zimskih podаtaka ".

Kuhinjski otpad 63.8% 34.8% 54.8% 18.8% 9.3%

Papir 6.6% 10.8% 7.1% 74.4% 51.2%

Tekstil 3.0% 1.5% 0.7% 0.1% 0.9%

Plastika 13.3% 8.9% 4.2% 5.1% 29.7%

Trava/Drvo 0.4% 12.5% 1.7% 0.0% 0.0%

Guma/Koza 0.7% 0.3% 0.0% 0.0% 0.0%

Metal 1.6% 0.9% 3.0% 0.3% 4.5%

Staklo/flase 2.6% 1.4% 28.1% 0.3% 0.3%

Keramika/Kamen 0.3% 1.5% 0.0% 0.1% 0.0%

Zemlja/Pepe 0.1% 11.6% 0.0% 0.2% 0.6%

Ostalo 7.7% 15.8% 0.4% 0.6% 3.4%

Grand Total 100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Kuhinjski otpad 5.1% 6.3% 70.8% 2.5% 46.2%

Papir 32.3% 14.8% 26.8% 8.2% 29.9%

Tekstil 1.5% 6.1% 0.0% 1.4% 0.7%

Plastika 40.2% 26.5% 2.0% 10.7% 7.5%

Trava/Drvo 0.3% 0.0% 0.0% 25.9% 2.4%

Guma/Koza 0.0% 0.1% 0.0% 0.1% 0.1%

Metal 1.9% 8.5% 0.1% 0.5% 1.1%

Staklo/flase 3.2% 35.2% 0.2% 0.5% 5.9%

Keramika/Kamen 3.1% 0.0% 0.0% 0.7% 0.4%

Zemlja/Pepe 1.2% 0.1% 0.0% 29.9% 2.3%

Ostalo 11.2% 2.3% 0.0% 19.4% 3.5%

100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Sastav otpada (Leto) (1)

Sastav otpada (Leto) (2)

Vrsta otpada

Vrsta otpada Pijaca Ulice&Trgovi Total

Dom. Uurbane zone

Dom. Ururalne

Restorani Drugi lokali Kancelarije

Skole Hoteli

Naša otkrića u Letnjoj WCS: Najveća proporcija / kompozicija bili su kuhinjski otpad (46,2%), zatim papir (29.9%). Obe dve vrste čine sastav obraćuna za 76,1%. Svaka proporcija / sastava drugih vrsta osim kuhinjskog otpada i papira nije bila veća od 10%. Otpad domaćinstva: i) Papir, trava / drvo, keramika / kamen, zemlja /

pepeo i ostalo se generisu viśe u ruralnom području (Dobrushte i Žur). Razlike u proporcijama/kompozicije između gradskog područja (Prizren grad) i ruralne oblasti su ocigledni. Proporcije / kompozicije trave / drveta i keramike / kamena u ruralnim područjima su 12,5% odnosno 1,5%. U gradskom području, oni su bili 0,4% odnosno 0,3%. Bila je zemlja / pepeo najznačajnija razlika u proporciji. Proporcija/ kompozicija bila je 11.6% u ruralnom području i od samo 0.1% u gradskom području.

Ostali otpad: i) Proporcija / sastav stakla / flaša je bila prilično velika u restoranu i hotelu. Bilo je 28,1 % u restoranu , i 35,2 % u hotelu , odnosno , iako procenat / sastav ukupnoga bila samo 5,9 odsto

ii) Najveća proporcija / sastav papira je viđen u drugoj prodavnici (74,4%), zatim kancelarije (51,2%) i škole (32,3%).

iii) Proporcija plastike je veoma viđena u kancelariji (29,7%), škole (40,2%) i hoteli (26,5%), iako je bilo samo 7.5% ukupno.

iv) Proporcija zemlje / pepela bila prilično velika u ulice ili trgove (29,9%), iako je bilo samo 2,3% ukupno. 2. Anketa o Javnom (Zajednica i privrednih subjekata) Mnjenju (AJM): Oktobar - Decembar / 2011

Ciljevi istraživanja: POS je vođen da bi znali koliko su javni i poslovni objekti u opštini Prizren zadovoljni sa upravljanjem čvrstim otpadom opštine. Kratak pregled istraživanja: 400 domaćinstava i 100 privrednih subjekata su izabrani kao primer istraživanja. Projekat je obilazio svaki uzorak i vodio razgovor licem u lice pomoću upitnika. Projekat je prikupio / analizirao mišljenje uz pomoc popunjenih upitnika. Ispitano je śta stanovnici u opštini Prizren misle o: i) opštinskim pitanjima, uključujući i socio-ekonomskim, političkim i ekološkim pitanjima, ii) ozbiljni ekološki problemi, iii) nekih problema izazvanih otpadom, iv) pitanjima upravljanje otpadom; v) prikupljanje naplate otpada / njihov željeni način prikupljanja otpada, reciklažu; i vi) poboljśanje pitanja čvrstog otpada.

Rezultati i Naši zaključci: Mi predstavljamo neke rezultate. Rezultati kako se osećaju o "najozbiljnijim ekološkim problemima", "nivo zadovoljstva trenutnom uslugom sakupljanja", "koliko su spremni da plate za usluge sakupljanje otpada" i “aktivnosti reciklaze” koje može biti od interesa. Molimo pogledajte tabelu ispod.

Koji je najozbiljniji od ekoloških problema?

(Domaćinstva i poslovni entiteti)

Ekoloski Problem Domacinstva Biznis Zagadenje vode 13,9% 8.90%

Zagadenje vazduha 9,8% 14.10% Problemi buke 6,1% 15.60%

Problem cvrstog otpada

57,7% 60.00%

Poplava 2,0% 0.70% Drugi 10,5% 0.70% Total 100% 100%

Scene Ispitivanja u POS

Scene Radnika Sakupljanja sa 4 tone kamionom u V&P Anketi

"Problem ćvrstog otpada" je istaknut kao najveći ekološki problem. Istaknuto je od oko 60 odsto ispitanika.

Da li ste zadovoljni sa trenutnom uslugom sakupljanja? (Domaćinstva)

16.6% (13.9 +2.7) odgovorilo "Ne mnogo" ili "Ne, uopšte". Ispitanici su se pitali na ove stavke takođe na dole navedeno pitanje.

Ako niste zadovoljni sa trenutnom uslugom sakupljanja, zašto niste? (Domaćinstva)

Usl

ug

e su

sk

up

e

Usl

ug

e n

isu

re

do

vn

e.

Fre

kven

cija

n

ije d

ovo

ljn

a.

Po

naś

an

je

rad

nik

a n

ije

do

bro

Mes

ta

saku

plja

nja

p

osl

e sa

kup

ljan

ja

ost

aju

neć

ista

N

isu

za

do

volj

ni

usl

ug

om

14 23.7% 32 54.2% 37 62.7% 13 22.0% 6 10.2% 59

Najvise odgovora je bilo "frekvencija nije dovoljna." (62,7%), sledi "Usluge nisu redovne" (54,2%)

Koliko ste spremni da platite mesećno za usluge sakupljanja, ako sakupljanje otpada bude poboljšano? (domaćinstva, pokazano po nivou prihoda)

36,3% je odgovorilo "nulu" evra, što se može protumačiti kao nespremnost plaćanja bilo kakve naplate. Sa druge strane, 57,4% su spremni da plate više od sadašnjih 4,50 evra Više od polovine domaćinstava sa prihodom od 200 evra ili manje odgovorilo "nula" ili "<4.5 evra". Međutim, ako druga domaćinstva pogledamo, više od polovine su spremni da plate više od sadašnjih 4,50 evra

Da li reciklirate? (Domaćinstva)

Većina stanovnika u opštini Prizren nisu radili recikliranje. Samo 20 od 398 domaćinstava je

odgovorilo sa "Da". Stvari koje se recikliraju kod stanovnike koji su odgovorili sa “Da” su papir, karton, staklene boce, aluminijumske konzerve, limenke i plastične flaše, meke plastike i metala (kao što su metalni otpaci). Sada je jasno da stanovnici u opštini Prizren svesno ne reciklira.

Da li mislite da je reciklaža neophodna? (Domaćinstva)

Međutim, stanovnici u Prizrenu smatraju da je reciklaža neophodna. 90% ili više njih odgovorila da je reciklaža neophodna.Glavni razlog zašto je potrebna reciklaža bilo je da žele da "zaštite životnu sredinu".

3. Anketa o vremenu i pokretu (V & P): Oktobar - November/2011

Ciljevi istraživanja: Ova anketa je sprovedena i) radi sagledavanja trenutne uslove sakupljanja usluga i ii) da identifikuje probleme koje treba rešiti za poboljšanje usluga za sakupljanje otpada.

Kratak pregled istraživanja: Projekat je izabrao 4 vrste vozila prikupljanja otpada i) 4 tone-kamion, ii) 7 tone-kamion, iii), 1,5 tona-traktor, i iv) autopodizač kontejnera za V & P izviđanje. Svako vozilo je u vlasništvu Ekoregiona. Mi smo pratili rutu sakupljanja svakog vozila. Efikasnost vozaća kao i zbirka radnika je anketirano snimanjem početka / kraja vremena tokom sakupljanje otpada. Situacije sakupljanja vrste otpada / mesta (kontejnera, komunalne, od vrata do vrata, i ilegalnih smetlišta) su takođe ispitane. Štaviše, iznos prikupljenih otpada, uključujući i predmete za reciklazu su bili ispitani. Lokacije na kojima su sakupljeni su takođe ispitani. Ovaj rezultat istraživanja je koriśćen za anketu o aktivnostima reciklaže (vidi Odeljak 4). Geografski podaci o putevima za sakupljanje otpada, kao i sabirne punktove su stečena korišćenjem GPS uređaja.

Da, mnogo Da, donekle Ne

mnogo Ne

uopste Neznam Total

121 33.0% 184 50.1% 51 13.9% 10 2.7% 1 0.27% 367

placanje Prihod

0 < 4.5 € 4.5 € 4.5€< 9€ ９€ < Total

< 200€ 38 46.3% 8 9.8% 17 20.7% 19 23.2% 0 0.0% 82

< 400€ 57 35.8% 13 8.2% 18 11.3% 62 39.0% 9 5.7% 159

< 600€ 14 26.4% 0 0.0% 4 7.5% 30 56.6% 5 9.4% 53

< 800€ 2 13.3% 1 6.7% 1 6.7% 8 53.3% 3 20.0% 15

<1000€ 1 12.5% 0 0.0% 0 0.0% 5 62.5% 2 25.0% 8

<2000€ 1 14.3% 0 0.0% 0 0.0% 4 57.1% 2 28.6% 7

Ne znam 12 50.0% 1 4.2% 2 8.3% 8 33.3% 1 4.2% 24

Bez odgovora 8 44.4% 0 0.0% 2 11.1% 6 33.3% 2 11.1% 18

ukupno 133 36.3% 23 6.3% 44 12.0% 142 38.8% 24 6.6% 366

Da Ne Total 20 378

Jeste Ne TotalUrbana 229 95.42% 11 4.58% 240Ruralna 145 90.06% 16 9.94% 161

Rezultati i naše nalaze: Najvažniji rezultati i naši nalazi su prikazani ispod.

Put sakupljanja: U oblasti podrućja obilaznice 7 tona-kamion je ponovio sakupljanje otpada nekoliko puta u toku dana. On je radio na istim linijama u istoj oblasti nekoliko puta. Oblast sakupljanja i pravac za kamion od 7-tona mora se preispitati. 76 do 82% radnog vremena za vozače vozila / radnika sakupljanja je utrošeno za seriju rada sakupljanje otpada i slanje otpada sa teretnom vozilom u deponiji. Njihova efikasnost rada je ocenjena kao prilično velika.

4. Anketa Reciklaže: Oktobar - November/2011

Ciljevi istraživanja: Ova anketa je sprovedena i) da identifikuje postojeći sistem reciklaže u opštini Prizren i ii) da proceni stepen reciklaže, kao i protoka reciklaže.

Kratak pregled istraživanja: Projekat je procenio iznos generisanje recikliranog materiala (metala, papira, PET flaše, čaša, meka plastika, i čvrsta plastika) na osnovu istraživanja WACS, V & P, i intervjue sa 21 osoba / organizacija, uključujući i radnike kompanije za prikupljanje, otpadnih sakupljaca, kupaca koji se bave recikliranjem, kao i drugim mestima gde su prikupljeni neki materiala za recikliranje, kao što su nemački KFOR i neki tržni centri. Iznos tih materiala za recikliranje koje se prikupljaju od strane radnika za sakupljanje otpada je takođe procenjen.

Rezultati i naše nalaze: U opštini Prizren, metal, papir, tvrda plastika, meka plastika, PET boce i staklo se recikliraju. Metal i PET boca se reciklira 100% odnosno 48%. Stopa reciklaźe za to su relativne velike. Tvrda plastika, papir, meka plastika se ne recikliraju toliko. Stopa za reciklažu je procenjena sa 3,3% (tvrde plastike), 11,1% (papir) i 17,5% (meke plastike). Ukupna procenjena iznosa prikupljenih materiala za recikliranje u opštini Prizren je procenjena sa 9,0 tona / dan. To je 5,5% od ukupnog iznosa otpada generisanih u opštini. Iznos generisanja papira za recikliranje je procenjena sa 35,2 tona / dan u Opštini Prizren. Međutim, njegova rata recikliranja je procenjena samo 11%.

5. Kompost Anketa Tržišta: Oktobar - Novembar / 2011

Ciljevi istraživanja: Ova anketa sprovedena je za analizu izvodljivosti kompostiranja organskog otpada u opštini Prizren.

Kratak pregled istraživanja: Rezultat / podaci o C/N (azot i ugljen-komponenta) analiza kuhinjskog otpada, stečen preko WACS je pregledano. Projekat je ispitao oko kompost proizvođača u opštini Prizren. Ispitano je u kojoj meri kompost proizvođač je radio posao.

Rezultati i naše nalaze: C / N odnos ispitanika kroz WACS je ustanovljeno da se kreće 20-40. Ovo je podobno za kompostiranje. Postoji samo jedna firma koja radi kompost u Opštini Prizren. Kompanija radi 200 tona komposta godišnje. Cena komposta se kreće 20-25 evra / tona ili 0,40 euro/20kg paket. Cena komposta je relativno veća od hemijskih đubriva, sa obzirom na potrebnu količinu komposta / đubriva koja se širi po jedinici površine na farmi. Zakon o zaštiti životne sredine je sprovodjen. U slučaju da objekat za pravljenje komposta se gradi, zakonom predviđeno je da se izgradi objekat sa sistemom za prečišćavanje i sprečavanje mirisa / procednih voda koja se emituju / propustaju van objekta.

6. Zaključak

WACS ponovo je sproveden u Martu 2012 za sticanje zimskih podataka. Ovi podaci, kao i svi podaci / rezultati navedenih baznih istraživanja koriste se za identifikaciju otpada i protoka koji prikazuje proces stvaranja otpada / pražnjenja, sakupljanje / prenos, srednja obrada i konačnog odstranivanja u opštini Prizren. Štaviše, podaci / rezultati biće koriśćeni i za planiranje pilot projekata koji će biti sprovedeni da ispitaju više poboljšanog sistema za sakupljanje otpada.

KONTAKT INFORMACIJE Kontakt osoblje: -g. Junji ANAI, Glavni Savetnik -g. Hiroshi FUJITA, Zamjenik Glavnog Savjetnika *Kontakt na Engleskom

g. Nehat Bojaxhiu, Asistent Projekta Broj telefona: 044 191 488 Email: nehatbojaxhiu@gmail.com

-g. Mimoza Kele, Asistent Projekta *telefon/email na

Albanskom/Srpskom/Engleskim Adresa kancelarije: Kancelarija za Projekat za unapredjenje kapaciteta za upravljanje sa otpadom prema zdravom drustvu Kancelarija br.. 70, 4ti sprat, Zgrada Opstine (bivsi. Bankos) Ulica Remzi Ademaj 20000, Prizren, Republika Kosova