PRİMER BEYİN TÜMÖRLERİNDE TÜMÖRLERİNDE...
Transcript of PRİMER BEYİN TÜMÖRLERİNDE TÜMÖRLERİNDE...
NÜKS PRİMER BEYİN TÜMÖRLERİNDE REİRRADİASYON
DR. CEM PARLAKBAŞKENT ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ
RADYASYON ONKOLOJİSİ AD
Plan
Giriş-Primer Tedavi
Progresyon – Psödoprogresyon
Nüks hastalık tedavisi
Cerrahi
Kemoterapi
Re-irradiasyon
3D-CRT/IMRT
SRS
FSRT
Brakiterapi
Astrositom
%8,5Ependimom
2.1 Oligodendro
gliom %3
Medulloblast
om %1,5
Meningiom
%32,1
Glioblastom
19%
Diğerleri
%34,3
CBTRUS 2004-2006
GliomlarTüm tümörlerin %36’ sıMalign tümörlerin %81’ i
(N=158,088)
Astrositom %8,5
Ependimom 5.8
Oligodendroglio
m %3
Medulloblastom
%1,5
Meningiom %32,1
Anaplastik
astrositom 7%
Diğerleri %34,3
Glioblastom
53.8
A.Astrositomlar ve Glioblastomtüm gliomların %75’ i
Fokal RT günlük—30 x 200 cGy;total doz: 60 Gy
TMZ 75 mg/m2 PO QD 6 hafta, Sonra 150-200 mg/m2 PO D 1-5 Q28 gün 6 kür
KonkomitanTMZ + RT
Adjuvan TMZ
hafta6 10 14 18 22 26 30
RT
R0
Stupp et al. Lancet Oncol 2009
Adjuvan RT+TMZ
OS RT RT+TMZ
2 yıl 10.9 27.2
3 yıl 4.4 16.4
4 yıl 3 12.1
5 yıl 1.9 9.8P<0.0001
Stupp et al. Lancet Oncol 2009
Adjuvan RT+TMZ
• Doz artırımı• Farklı Fraksiyonasyon• EBRT+Brakiterapi• EBRT+SRS• EBRT+FSRT
• RT+hipoksik radyoduyarlaştırıcılar• RT+KT
Adjuvan RT+TMZ III
IV
V
RT/TMZ
RT/TMZ
RT/TMZ
RT
RT
RT
5. yıl genel sağkalım
Klas RT RT+TMZ
III 6.8 28
IV 1.6 8.9
V 0 6Stupp et al. Lancet Oncol 2009
Adjuvan RT+TMZ
En uzun sağkalımMGMT gen metilasyonu olan ve
TMZ+RT TMZ
Medyan sağkalım 22 ay2-yıllık sağkalım %46
En kısa sağkalımMGMT gen metilasyonu olmayan ve
Yalnız RT
Medyan sağkalım 12 ay2-yıllık sağkalım %2
MGMT gen ekspresyon artışı kemoterapi ve radyoterapiye direnci getirmektedir.
Stupp et al. Lancet Oncol 2009
Macdonald Kriterleri, RANO Kriterleri
Erken progresif lezyon saptanan hastalarda, psödoprogresyon olasılığı değerlendirilmeden nüksglioma olarak değerlendirilmeleri hatalıdır.
Özellikle TMZ+RT ile tedavi edilen hastalarda hücre yapısı ve metabolizmasında meydana gelen değişiklikler, KBB bozulmasına ve MRG’de kontrast tutulumunda artışa neden olabilmektedir [113-115]
Psödoprogresyon özellikle MGMT gen metilasyonu olan GBM hastalarında fazla
Tumör Psödoprogresyonu
*Macdonald DR, J Clin Oncol, 1990** Wen PY, J Clin Oncol, 2010
De Wit MC, Neurology, 2004Brandes AA, Eur J Cancer, 2000DeAngelis LM, Neurology, 1989
Tumör Psödoprogresyonu
Literatürdeki KRT ile tedavi edilen GBM hastalarında psödoprogresyoninsidansı
Çalışma Hasta sayısı Psödoprogresyon oranı (%)
Chamberlain ve ark. 2006 [88] 65 46.7
Jefferiesv e ark. 2007 [120] 15 20
Taa lve ark. 2007 [129] 85 21
Brandes ve ark. 2008 [130] 103 31
Roldan ve ark. 2009 [131] 43 23.2
Chaskis ve ark. 2009 [132] 54 5.5
Sanghera ve ark. 2010 [133] 104 8.6
Yaman ve ark. 2010 [134] 67 6.0
Kang ve ark. 2010 [135] 34 23.5
Topkan ve ark. 2011 [136] 63 19
Postoperative, preradiation MRI, 10/11/07
PostradiationMRI, 2/11/08
Postradiation PET, 2/11/08
Biopsy specimen, 2/21/08
Nüks AA/GBM
Nüks hastalıkta tedavi
Cerrahi
Kemoterapi
Radyoterapi
Glial tümörlerin büyük çoğunluğu orijinal cerrahiyatağının 2 cm’lik komşuluğunda tekrarlamakta
Hess CF et al. Radiother Oncol 1994Wong ET et al JCO 1999
Kombine tedavi?
Re-Rezeksiyon
Yazar Yıl N Grad Median OS Tokisite
Barker et al. 199846 (re-rezeksiyon) vs. 130 (cerrahi
yok)IV 36 hf vs 23 hf –
Dirks et al. 1993 43 IV 19 hfMortalite 4.9%,
Enfeksiyon 9.3%
Guyotat et al. 200018 (re-rezeksiyon) vs. 36 (cerrahi
yok)IV 5 ay vs. 2 ay –
Harsh et al. 1987 39/31 IV/III 36 hf/88 hfPeriop. morbidite 5.7%,
mortalite 4.3%
Mandl et al. 2008 20 (9 yalnız cerrahi, 11 + CT/SRS) IV 13 hf/34 hfCerrahi morbidite 15%,
Cerrahi mortalite 5%
Pinsker et al. 2001 38 IV 23 hf Periop. mortalite yok
Hastalığın infiltratif doğası
Cerrahi morbidite ve mortalite
Yüksek KPS
Rezektabl bölge yerleşimli Mümkünse tam rezeksiyonEn azında histolojik tanı
YaşTam rezeksiyon
İki cerrahi arası süre (en az 50 hf)
BCNU Wafer+ Rezeksiyon
Placebo Wafer
+Rezeksiyon
Brem H, et al. Lancet. 1995;345:1008-1012.
ITT GBM
BCNUWafer
n = 110
PlaceboWafer
n = 112
BCNU Wafern = 72
PlaceboWafern = 73
MedyanOS (ay)
7.24 5.42 6.51 4.63
6-ay OS, %
60 47 56 36
HR 0.67 0.67
P-değeri .006 .02
BCNU Polymer
Rekürren malign gliom,
65% GBM(N = 222)
Re-Rezeksiyon
Sağkalım avantajı 8 hafta
Sistemik Tedavi
Kemorezistans+SSS’ne geçiş problemi
8 faz II çalışma
N:375 (225 GBM, 150 AA)
Histoloji, >2 KT ve >2 rezeksiyon
Medyan PFS: 10 hfMedyan OS: 30 hafta6 ay PFS: %21
Sistemik TedaviYıl N Grad Rejim Sonlanım noktası Toksisite
Afra et al. 2002 20/23 IV/III BCNU-DBD mOS 7 ay ve 14 ay –
Ameri et al. 1997 31 III + IVCarboplatin + etopo
sidemOS 45 hf
Grade 3 hematologic 19%,
hepatic (1 pt)
Beppu et al. 2000 28 III + IV ACE mOS 146 hf, MTTP 40 hf39.3% grade 3/4 hematologic,
renal grade 3/4 (2 pts)
Brandes et al. 2009 43 IV Fotemustine PFS-6 20.9%, mOS 6 ay
Grade 3/4
thrombocytopenia/neutropenia
20.9%/16.3% (induction)
Chamberlain et
al.2004 40 IV Cyclophosphamide PFS-6 20%
Alopecia 100%, anemia 3.5%,
thrombocytopenia 4.1%,
neutropenia 5.3%
Durando et al. 2006 24/22 IV/III CystemustinemOS 8.3 ay, PFS-6
55.3%30% grade 3–4 episodes
Glas et al. 2009 35 IV ACNU + VM26 PFS-6 29%, mOS 6 ay Grade 4 hematotoxicity 34%
Kappelle et al. 2001 63 IV PCV mOS 33 wk 2× grade 3 leucopenia
Kesari et al. 2007 28/20 IV/III
Etoposide + cycloph
osphamide + celeco
xib + thalidomide
PFS-6 9%, mOS 21 hf
(GBM), PFS-6 26%, mOS
41.5 hf(AA)
16.7% neutropenia grade 4, other
less frequent toxicities
Puduvalli et al. 2008 32 IVIrinotecan + thalido
midePFS-6 25%
2 of 4 deaths possibly treatment-
related
Sanson et al. 1996 36 III + IV
Ifosfamide,
carboplatin,
etoposide
mOS 29 hfGrade 3/4 hematological toxicity
42%, lethal (1 pt)
Schmidt et al. 2006 86 IV PCV PFS-6 38.4%Grade 3/4 hematologic toxicity
25.6%
Sistemik Tedavi
Yıl N Grad Rejim Sonlanım noktası Toksisite
Balmaceda et
al.2008 120 III + IV TMZ 2×/d
mOS 8.8 mo (GBM),
14.6 mo (AA), 18 mo
(AO)
Grade 3/4 neutropenia 1.1%,
thrombocytopenia 3.6%, anemia 0.3%
Boiardi et al. 2005 22 IVDebulking, TMZ + local
mitoxantronemOS 11 mo “Mild”
Brada et al. 2001 128 IV TMZ mOS 5.4 mo, PFS-6 18% No grade 3/4
Brandes et al. 2004 50 IV TMZ + cisplatin PFS-6 34%,
Grade 3/4: granulocytopenia 7.9%,
thrombocytopenia 4%, neurologic
toxicity 6%
Brandes et al. 2006 33 IVTMZ 3 weeks on/1 week
offPFS-6 30.3% Lymphopenia most common
Chua et al. 2004 22 IV TMZ + caelyx mOS 8.2 mo, PFS-6 32%Grade 3/4 neutropenia 18%, grade 3/4
thrombocytopenia 18%
Groves et al. 2007 43 IV TMZ + thalidomide PFS-6 24%Non-fatal grade 3–4 granulocytopenia
34%
Jaeckle et al. 2003 40/48 IV/III TMZ + cRA PFS-6 43%, mOS 47 wk
Grade 3/4 granulocytopenia 1.8%,
thrombocytopenia 1.4%,
hypertriglyceridemia 1.2%
Paulsen et al. 1999 6 IV Ifosfamide + TMZ mOS 24 wkGrade 4 leuko- and thrombocytopenia
(1 pt)
Silvani et al. 2004 20/13 IV/III TMZ + cisplatin PFS-6 52%
Mainly neutropenia grade 4,
thrombocytopenia grade 4, nausea
and vomiting
Wick et al. 2009 80 III + IV TMZ rechallengePFS-6 48% (AA), PFS-6
27.7% (GBM)24.4% grade 3–5
Sistemik Tedavi
Yıl N Grad Rejim Sonlanım noktası Toksisite
Bokstein et al. 2008 20 III + IVBevacizumab + irino
tecanPFS-6 25%, OS-6 55%
No grade 4, one grade 3 fatigue + one
paranoid psychosis
Cloughesy et
al.2006 67/22 IV/III Tipifarnib PFS-6 11.9%/9.1% Rash, hematologic events
DeGroot et al. 2008 43 IVCarboplatin + erloti
nibPFS-6 14%
Fatigue, leukopenia, thrombocytopenia,
rash
Fine et al. 2007 24 IV Lenalidomide PFS-6 12.5% Increased thromboembolic risk
Galanis et al. 2009 66 IV Vorinostat mOS 5.7 mo 26% (non)hematologic
Gilbert et al. 2009 57 IVBevacizumab + irino
tecanPFS-6 37%
37% grade 3, 12% grade 4, <2%
treatment-related death
Phuphanich et
al.2008 22/3 IV/III Atrasentan mOS 6 mo 1 pt hypoxia grade 3, peripheral edema
Preusser et al. 2008 21 III + IV Gefitinib/erlotinib MTTP 3.05 mo –
Raymond et
al.2008 51/61 IV/III Imatinib
PFS-6 16% GBM, 4%
AO, 9% AA5 pts grade 3/4 febrile neutropenia
Reardon et al. 2005 37/3 IV/IIIIrinotecan + celeco
xibPFS-6 25.1% 8.6% grade 3
Reardon et al. 2009 27/32 IV/IIIBevacizumab + eto
posidePFS-6 44%/40.6%
Neutropenia 41%, fatigue 22%, infection
20%
Reardon et al. 2008 81 IV CilengitidePFS-6 15%, mOS
9.9 moNo significant reproducible toxicities
Vredenburgh
et al.2007 35 IV
Bevacizumab + irino
tecanPFS-6 46%, OS-6 77% –
Bokstein et al. 200820 III + IVBevacizumab + irino
tecanPFS-6 25%, OS-6 55%
No grade 4, one grade 3 fatigue + one
paranoid psychosis
Gilbert et al. 200957 IVBevacizumab + irino
tecanPFS-6 37%
37% grade 3, 12% grade 4, <2%
treatment-related death
Vredenburgh
et al.200735 IV
Bevacizumab + irino
tecanPFS-6 46%, OS-6 77% –
Bevasizumab+Irinotekan
6-aylık PFS=%45
6-aylık OS=%77
RT Beyin Toksisitesi
RT SSS toksisitesi
Erken
Gecikmiş-Erken: Samnolans ve Lhermitte Sendromu
Geç: Radyonekroz
Geç SSS Toksisitesi
O2A progenitör kaybı: Demiyelinizasyon,
Endotel hücre hasarı: Vasküler değişiklikler
İrreversible
NEKROZ
Wong CS, Mol Interv, 2004
RT Beyin Toksisitesi
RT SSS toksisitesi patogenez ve iyileşme potansiyeli
Withers, Cancer, 2004
Beyin = Spinal kord
RT Beyin Toksisitesi
İlk RT dozu < tolerans dozu
1-2 yıllık bir süreç sonunda %50 lere varan bir iyileşme söz konusu olmaktadır.
Kümülatif 110 Gy dozun altında 6 ay sure geçmesi durumunda Re-RT ile hiç bir mikroskobik nekroz bulgusu yok.
Re-RT ye bağlı tokisite α
Doz, Volüm2 RT arası süreye
3D-Konformal RT/IMRT
Prospektif veya randomize çalışma yok
N Grad Doz 1 T-İnt Doz 2 Küm
EDQ2
Sağkalım Toksisite
Veninga et al 39 III/IV 50-60/2 33 ay 46/2 98,8 6,9 ay EDQ2>102 1 nekroz, 1
ciddi kognitif bozukluk
Nieder et al 32 III/IV 58,5/1,3
(x2)
20 ay N:19
45,5/1,3 (x2)
N: 13
45/1,5(x2)
85,8
87,7
8,5 ay Akut nörotoks %9
Nekroz %6
Kim et al 20 II/III/IV 59,4/1,8 38 ay 36/1,8 90,6 9 ay Ciddi toks yok
Hayat et al 21 II/III/IV 45/2,25 31 ay 30/2,5 81,6 22 ay Ciddi toks yok
Arciscasa et al 24 III/IV 60/2 14 ay 34,5/1,5 90,2 13,7 Ciddi toks yok
Henke et al 29 II/III/IV 60/2 18 ay 20/4,
20/5,
25/5
94
89
102,8
10,2 Ciddi toks yok
Niyazi et al 30 III/IV 60/2
N:16
+TMZ
N:20
(+Beva)
- 36/2 96 187 gün
(+Beva)
367 gün (-
Beva)
2 Klinik (-) radyonekroz
1 Grad 3DVT
1 Grad 2 HT
Veninga et al 39 III/IV 50-60/2 33 ay 46/2 98,8 6,9 ay EDQ2>102 1 nekroz, 1
ciddi kognitif bozukluk
Nieder et al 32 III/IV 58,5/1,3
(x2)
20 ay N:19
45,5/1,3 (x2)
N: 13
45/1,5(x2)
85,8
87,7
8,5 ay Akut nörotoks %9
Nekroz %6
3D-Konformal RT/IMRT
N=39PTV= GTV+1 cmOS : GBM 6.1
AA 8.2Geç toksisite Kümülatif EDQ2> 102 Gy
GBM: (n = 19) 37.6 /1.3 (bid) EDQ2= 85.8
AA/vd: (n = 13) 39.4/1.5 (bid)EDQ2=87.7
Nieder C et al. Front. Radiat. Ther. Oncol. 1999, 33, 150–157.
OS= 8.5PFS= 5Akut RT toksisitesi= %9 Radyonekroz= %6
Stereotaktik Radyocerrahi
İnvaziv fiksasyon
frameless-Steryotaksi
Görüntü klavuzluğu
6D masa hareketi
• Yüksek konformalite• Geometrik doğruluk• Keskin doz gradienti
Stereotaktik Radyocerrahi
Yıl N GradMedyan doz (Gy)
Median tmvolüm
Küm. EDQ2
Sağkalım Toxicity
Biswas et al. 2009 18 IV 15 8.4 124 mOS 5.3 ay
Akut >Grad 2 Toksisite yok, Grad 4 geç toksisite1 hs
Chamberlain et al.
1994 5/10/5 IV/III/diğer 13.4 17 112 mOS 8 ay –
Cho et al. 1999 27/19 IV/III 17 10 138 mOS 11 ay Nekroz 17%
Combs et al. 2005 32 IV 15 10 118 mOS 10 ay Geç toksisite yok
Hall et al. 1995 26/9 IV/III 20 28 170 mOS 8 mo Re-operasayon 31%
Kong et al. 2008 49/65 IV/III – – -mPFS4.6 ay/8.6 ay
Masciopinto et al. 1995 31 IV 19.72 16.4 167 mOS 9.5 ay –
Patel et al. 2009 26 IV 18 10.4 150 mOS 8.4 ay Nekroz 2 hs
van Kampen et al. 1998 27 IV 17 20.9 138 mOS 9 ayAlopesi, Nekroz yok
Hall et al. 1995 26/9 IV/III 20 28 170 mOS 8 mo Re-operasayon 31%
Kong et al. 2008 49/65 IV/III – – -mPFS4.6 ay/8.6 ay
Nekroz 24%
23 aya 12 ay p<0.00137.5 aya 26 ay, p=0.789
8,6 aya 4,6 ay p<0.00437.5 aya 23 ay, p=0.041
ProspektifN=114
• GBM= 49• AA= 65
Kontrol N=360• GBM= 264• AA= 96
Medyan tm hacmi=10.6 cm3Medyan doz=16 Gy
Stereotaktik Radyocerrahi
N=35• GBM= 26• AA= 9
Medyan tmhacmi=28 cm3Doz=20 Gy
Medyan 4 ayRadyonekroz, re-operasyon= %31
Volüm cutt off yok
Doz Volüm
Toksisite riski
Stereotaktik Radyocerrahi
Fraksiyone Stereotaktik Radyoterapi
Fraksiyonasyonun normal doku iyileşmesindeki radyobiyolojik avantajı
Yıl N GradMedyan
doz
Median
vol cm3Fx doz Küm EDQ2 Sağkalım Toksisite
Cho et al. 1999 15 (10) IV (III) 37.5 74 2.5 99,2 mOS 11 ay 12% ciddi
Combs et al. 2005 53 IV 36.0 49.3 2.0 96 mOS 8 ay –
Ernst-Stecken et
al.2007 11/4 IV/III 35 22.4 7 118,8
PFS-6/-12
75%/53%
Re-operasyon
yok
Fokas et al. 2009 53 IV 30 35.01 3 91,5 mOS 9 ay ⩾ grade 2 yok
Henke et al. 2009 29/2 IV/III 20 55 5 90 mOS 10.2 ay 2 nekroz
Hudes et al. 1999 19/1 IV/III 30 12.6 3 105,2 mOS 10.5 ay –
Kim et al. 1997 7/7 IV/III 36 – 1.8 103 mOS 9 ay Nekroz yok
Laing et al. 1993 22 IV 30–50 25 5–6 90-133 mOS 9.8 ay –
Selch et al. 2000 15/3 IV 25 12 4–6 mOS 6.7 ay –
Shepherd et al. 1997 29 IV/III 20–50 24 5 113,5mOS 11 ay
(IV/III)36%
Vordermark et al. 2005 10/9II or
III/IV30 15 5
103,8-
113,5
mOS
13.5/7.4 ay26%
Fokas et al. 2009 53 IV 30 35.01 3 91,5 mOS 9 ay ⩾ grade 2 yok
Fraksiyone Stereotaktik Radyoterapi
N= 53 GBM
Medyan tmhacmi=35 cm3Doz=30 Gy/ 3 Gy Fx
>Grad 2 akut geç Toksisite yok
OS= 27 ayPost-FSRT OS=9 ay1 yıllık PFS=%22
Volüm cutt off yok
Büyük hacimli nüks tümörlerde güvenli ve uygulanabilir seçenek
Brakiterapi
Yazar Yıl N Teknik/Doz MedyanSağkalım
Scharfen et al 1992 66 GBM BrakiTx I-125 64.4 Gy 11.3 ay
Sneed et al 1997 66 GBM45 AA
BrakiTx I-125 64.4 Gy 11.7 ay12.3 ay
Gabayan et al 2006 81 GBM14 AA
Gliasite 60 Gy at 10 mm 35.9 hafta43.6 hafta
Tselis et al 2007 84 GBM BrakiTx Ir-192 40 Gy 37 hafta
Fabrini et al 2009 18 GBM3 AA
HDR BrakiTx 18 Gy 8 ay
• Cerrahiye uygun hastalarda • Kavite duvarına birden fazla kaynağın yerleştirilmesi, yeterli ve homojen
doz dağılımının sağlanmasının teknik olarak zorlayıcı • Yüksek radyonekroz ve re-operasyon oranları
RT+KT
Ek sistemik toksisite
Yıl Teknik KT N Grad Doz Fx doz Sağkalım Toksisite
Arcicasa et al
1999 EBRT CCNU 31 III/IV 34,5 1,5 mOS:13,7 ay 1 grad 4 trombositopeni
Combs et al 2008 FSRT TMZ 8/10
IV/III 36,0 2,0 mOs:8 ay Ciddi yok
Glass et al 1997 HFSRT CDDP 13/7
IV/III - 3,5-6 mOS:13,7 ay 4 geç SAE
Gutin et al 2009 HFSRT Bevasizumab 20/5
IV/III 30,0 6,0 mOS:12,5 3 Grad 3
Lederman et al
2000 HFSRT Paclitaxel 88 IV - 4-9 mOS:7 ay 11
Wurm et al 2006 HFSRT Topotekan 25/5
IV/III - 5 mOS:7,9/21,3 ay -
Radyoterapi
Tedavi planlaması
CT/MRG füzyonu
CT/ aa-PET füzyonu
PTV=GTV+1-10mm
Niyazi et al=10 mm
Henke et al= 3-10 mm
Fokas et al= 3 mm
Comb et al=5-10 mm
Vandermark et al= 1-3 mm
Radiother Oncol 2011
Strahlenther oncol 2009
Strahlenther oncol 2009
J Clin Oncol 2005
BMC Cancer 2005
Grosu et al IJROBP 2005Grosu et al Radiother Oncol 2010
Sonuç -1
Nüks Beyin tümörlerinin tedavisinde üzerinde uzlaşılmış standart bir yaklaşım yoktur
Lezyonun yeri, büyüklüğü ve hastanın klinik durumu her bir modalitenin sunabileceği avantaj-dezavantaj iyi değerlendirilmelidir.
RT sonrası <6 ay içinde gelişen klinik veya radyolojik nüksbulguları varlığında psödoprogresyon unutulmamalı ve TMZ tedavisi devam etmelidir.
Erken nükslerde PS iyi rezektabl hastalarda cerrahi zorlanmalı, sonrasında daha önce aldığı KT, RT doz ve tekniğine göre adj tedavi düşünülmelidir.
Sonuç - 2
Radyoterapi alması planlanan hastalarda
Normal beyin dokusunun daha önceden aldığı toplam doz-volüm parametreleri dikkatlice değerlendirilmeli.
Eldeki teknoloji göz önünde bulundurularak kümülatif EDQ2 <100 Gy altında olacak şekilde planlanmalıdır.