23/11/2018

1

H I L D E D E S M E D T

MEERTALIGE

TAALONTWIKKELING

INHOUD

• Het thema verkennen

• De rol van thuistalen in leren – identiteit en welbevinden

• De meertalige taalontwikkeling

23/11/2018

2

ONDERZOEK – EVOLUTIE 1

ONDERZOEK – EVOLUTIE 2

23/11/2018

3

ONDERZOEK – EVOLUTIE 2

ONDERZOEK – EVOLUTIE 2

23/11/2018

4

ONDERZOEK – EVOLUTIE 2

‘POLICIES’ EVOLUTIE

• Golfbeweging: meer/minder openheid wisselen elkaar af

• Algemene tendens: Monolingual mindset neemt toe (Eisenchlas and Shalley, 2017)

• Rethoriek

• Implementatie

23/11/2018

5

‘POLICIES’ EVOLUTIE

Vlaanderen:

kloof tussen ‘maatschappelijke sfeer’ en scholen / opvoeders die vaak zoeken naar goed open talenbeleid.

Toch steeds meer initiatieven: (Klasse, 26 april 2016)

DE BEGRIPPEN

23/11/2018

6

NIEUWE VRAGEN

• Wat met taal strategieën?

• Hoeveel talen kan een kind leren?

• Wat is ‘goede meertaligheid’

HOE ERVAREN OUDERS DIT ALLES?

• Het gevoel niet te kunnen terugvallen op traditie

• Een zoekproces te midden van tegenstrijdige berichtgeving

• Onzekerheid over het samengaan van thuistaal en schooltaal

• Taalcontext wordt complexer

• Confrontatie met maatschappelijke/politieke ideologie

23/11/2018

7

ERVARING MAMA

TAALGEBRUIK IN HET GEZIN

23/11/2018

8

INHOUD

• Het thema verkennen

• De rol van thuistalen in leren – identiteit en welbevinden

• De meertalige taalontwikkeling

Home language and language learning

Common Underlying Proficiency

THUISTALEN

EN TAAL LEREN

23/11/2018

9

(drempelhypothese-Cummins, 1976)

THUISTAAL EN

TAAL LEREN

Als ik Spaans spreek,

voel ik me trots, gelukkig, Spaans.

De meester reageert slecht als ik Spaans spreek en noteert het want hij denkt dat het tegen hem is.

Tomas

THUISTALEN EN

WELBEVINDEN

23/11/2018

10

THUISTAAL EN WELBEVINDEN (ORIONI, 2016)

23/11/2018

11

THUISTALEN EN WELBEVINDEN

HOME LANGUAGE AND WELLBEING(A. DE HOUWER, 2017)

Harmonious bilingual development

We can speak of harmonious bilingual development if on the

whole children and their families do not experience any

interpersonal problems because of the language contact

situation, or have a clearly positive experience with bilingualism

. This is connected with a person’s sense of well-being

JONG MEERTALIG OPGROEIEN:

CONTACTTIJD /

Contacttijd / kwantiteit

verhogen Anne Fernald

23/11/2018

12

JONG MEERTALIG OPGROEIEN – TIPS

• Spelen met klanken in elke ‘contacttaal’ op jonge leeftijd

• Leerdruk kanaliseren: soms kan niet alles op het zelfde moment

• Weet en accepteer dat een kind vooral die talen leert het veel hoort

TAALLEERPROCESSEN – TE

ONTHOUDEN (PARADIS)

Impliciet geheugen tot

4/6 jaar

• Nieuwe kennis opnemen is toevallig

• Niet vatbaar voor introspectie

• Focus op inhoud

Expliciet geheugen vanaf 6/7 jaar

• Bewust opnemen

• Vatbaar voor introspectie

• Focus op inhoud en vorm

23/11/2018

13

TAALLEERPROCESSEN – TIPS

• Zorg voor voldoende en gericht taalaanbod –vermijd gemengd taalgebruik

• Opnieuw dezelfde verhaaltjes, dezelfde liedjes geeft een kind zelfvertrouwen en plezier bij het gebruik van taal

• Je leert praten door het te doen

• Kansarmoede vertraagt vaak de start

BIJKOMENDE TIPS VOOR OUDERS

• OPOL is een goede maar niet de enig mogelijke keuze

• Ouders overleggen samen

• Ouders en niet familie maakt taalkeuze

• Zo consequent mogelijk zijn in taalkeuzes

• Expressie aanmoedigen ≠ verplichten

• Plotse veranderingen in taalkeuze vermijden

23/11/2018

14

VOORBEELD TWEETALIG GEZIN

• Tweetalige gezinnen

• Nederlands / Frans

23/11/2018

15

VOORBEELD MEERTALIG GEZIN

• papa: Grieks – mama Pools

• Onder elkaar: Engels

• Woonachtig: Brussel

• Plan: Franstalig onderwijs

TAALEMOTIES EN ATTITUDES

• Marius – 8 jaar

• Thuistaal: Roemeens

• Schooltaal: Nederlands

• Taalstoornis

23/11/2018

16

TAALEMOTIES EN ATTITUDES – TE

ONTHOUDEN

(auteurs: Gardner, Dulay & Burt, Gibbon & Ramirez)

• Cruciale factor bij het taalleren

• Attitudes vormen zich van jongs af aan

• Verhouding minderheids- meerderheidstaal speelt een rol

AFFECTIEVE FILTER

23/11/2018

17

TAALEMOTIES EN ATTITUDES –

RECENTE THEMA’S

• De impact van impliciete boodschappen

• Jongeren: de integratie van T1 in hun identiteit

• Aandacht voor het welbevinden van de ouders en de wijze waarop ze hun rol ervaren

VOORBEELD

23/11/2018

18

TAALEMOTIES EN ATTITUDES A. DE HOUWER

Indirect evidence from a wide range of sources suggests that HBD may be at risk:

• When parents and children speak different language in the same conversation

• When children who are raised with two languages early on speak just a single language (When actively bilingual children speak one language far better than the other).

DE AANPAK - KLEUTER

• Verwoorden van je aandacht voor T1

• Verwoorden van inspanningen voor T2

• Ouders ondersteunen ook T2

• Welbevinden centraal

• Afspraken = samen proberen

• Tip: meertalig voorlezen

23/11/2018

19

DE AANPAK - LAGER

• Zelf - reflectie stimuleren + verwoorden

• Uitwisseling met leeftijdsgenoten en ouders

• Zelfbeeld: hoe zie ik mij in de toekomst

DE AANPAK – HET GEZIN

• Family centered appraoch

• www.talesathome.eu

• Workshops

23/11/2018

20

TALEN LEREN – HET EINDDOEL

• Inclusieve meertaligheid (Jan D. Ten Thije)

• Soms is een hoge vaardigheid in een taal vereist

• Ook beperkte taalvaardigheden kunnen functioneel zijn ( zie Festman e.a.)

• Meertalige strategieën zijn een belangrijke vaardigheid

23/11/2018

21

Werkhuizenstraat 25

1080 Brussel

02/609.55.63

Hilde.desmedt@foyer.be

FOYER VZW