Poza Toruń nr 54

7212019 Poza Toruń nr 54

httpslidepdfcomreaderfullpoza-torun-nr-54 132

983093

BEZPŁATNA GAZETA REGIONU TORUŃSKIEGO

ISSN 2084-9117983089983088 października 983090983088983089983092Numer 54

Jesteśmy też na facebookcompozatorun

WWWPOZATORUNPL

Specjalny dodatek edukacyjny Czytaj na str 983090983095-983090983097

Wiatrakiwyjdą

bokiem

Węzeł jak białaplamaWęzeł w Dźwierznie corazbardziej realny Na razietylko na papierze

8

WywiadBudować dobryklimat wspoacutełpracy Rozmawiamy ze starostą Graczy-kiem o zrealizowanych inwesty-cjach i planach na przyszłość

4

Raport

14

25

19

12

10

Gmina ŁubiankaSamorząd obchodził swojeurodziny

Gmina Wielka NieszawkaRozmawiamy z Kazimierzem

Kaczmarkiem

Gmina Zławieś WielkaPrezydent Komorowski po-święci CEM

ChełmżaRozmawiamy z Jerzym Czer-wińskim burmistrzem

Gmina ChełmżaCzy można prowadzić bar nauboczu

Czy dobry czas dla elektrowni wiatrowych w naszym regionie zakończył się wrazz raportem NIK Dziś ani woacutejtowie ani marszałek wojewoacutedztwa nie sprzyjają wia-trowym inwestycjom Tymczasem mamy najwięcej wiatrakoacutew w Polsce



2 POZA ORUŃ 10 października 2014

Symbole nowoczesności Natakie je kreowano Wdzięcznymateriał dla agencji reklamo-wych - wystarczy pokazać teeektowne wysokie na ponadsto metroacutew konstrukcje na tlełanoacutew zboacuteż radycja i nowo-czesność Gmina w ktoacuterej niema wiatrakoacutew to gmina zaco-ana aki był przekaz I zacza-rowanych przybywało

Dziś wielu z nich budzi sięz hipnotycznego snu Wszyst-ko wskazuje też na to że lobbywiatrakowe straciło energięa za sprawą raportu NIK wia-traki zamiast z nowoczesnymspojrzeniem w przyszłość za-czynają się bardziej kojarzyć zkorupcją mętnymi przepisamii układami

W wiatrakowej batalii wyra-zistą rolę od dawna odgrywałmarszałek naszego wojewoacutedz-twa Piotr Całbecki jest prze-ciwny wiatrakom bo te produ-kują nie tylko czystą energięale psują trwale krajobraz iszkodzą ludziom akimi po-glądami wyrażanymi często iodważnie narażał się na atakiKilka razy słyszałem od wia-trakowych lobbystoacutew - bdquowy tu

macie zacoanego marszałkaprzeszkadzardquo Roacutewnocześnie nabadania mające udowodnić żewytwarzane przez wiatrak in-radźwięki i migotanie cieni totylko rojenia ludzi zacoanychwydawano sporo kasy Byłemświadkiem jak czarodziejskimiernik pokazywał wartośćbliską zera a wszystkim wo-koacuteł w głowach szumiało Dziśpo raporcie NIK wiadomo żesama metodologia tych badańbyła wadliwa

eraz poglądy Całbeckie-go są goacuterą i najpewniej znajdąodzwierciedlenie w ustawiekrajobrazowej Więc przesta-nie przybywać przeklinającychwywołujący boacutel głowy i niepo-koacutej szum turbiny rzucającejcień na ich dom Ale pozostajepytanie jakim cudem w wojewoacutedztwie w ktoacuterym rządzimarszałek starający się od da-wana powstrzymać wiatrakowąalę postawiono najwięcej wia-trakoacutew w Polsce Jak to inwe-storom się udało

F E L I E T O N

Wiatraki kryjązagadkę

stopka redakcyjna

JACEKKIEŁPIŃSKI

Redakcja bdquoTylko ToruńrdquoZłotoria ul 983096 marca 983090983096

redakcjatylkotorunpl

WydawcaGoldendor

Redaktor naczelnyRadosław Rzeszotek

Zastępca redaktora naczelnegoJacek Kiełpiński

Redaktor wydania

Kinga Baranowska(GSM 983095983097983094 983091983088983090 983092983095983089)Dział reportażu i publicystyki

Marcin okarz omasz Więcławski

(GSM 983093983091983093 983092983088983093 983091983096983093)

Dział informacyjny

Łukasz Piecyk Aleksandra

Radzikowska Michał Ciechowski

Kultura

Łukasz Piecyk

Zdjęcia

Adam Zakrzewski

Łukasz Piecyk Maciej Pagała

REKLAMA

Aleksandra Grzegorzewska(GSM 983093983089983090 983090983088983090 983090983092983088) Agnieszka

Korzeniewska (GSM 983093983091983092 983090983088983094 983094983096983091)

Małgorzata Kramarz

(GSM 983094983088983095 983097983088983096 983094983088983095)

Karol Przybylski (GSM 983094983094983093 983089983094983097 983090983097983090)

reklamapozatorunpl

Skład

Studio ylko oruń

Druk

Express Media Sp z oo

ISSN 983092983088983088983096-983091983092983093983094Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń

Na podstawie art983090983093 ust 983089 pkt 983089b ustawy z dnia 983092 lutego

983089983097983097983092 r o prawie autorskim i prawach pokrewnychAgencja Public Relations Goldendor zastrzega że

dalsze rozpowszechnianie materiałoacutew opublikowanychw ldquoylko oruńrdquo jest zabronione bez zgody wydawcy




REKLAMA




WYWIAD

Powiaty obchodzą w tym roku

piętnastolecie istnienia Pracujepan w samorządzie terytorial-nym od wielu lat Jaki jest bilans jednostki organizacyjnej ktoacuterąkieruje pan od dwoacutech kadencji

983089 stycznia 983089983097983097983097 roku powiatyprzejęły część zadań pozostają-cych dotąd w gestii administra-cji rządowej Mam tu na myśliszkolnictwo ponadgimnazjalnepomoc społeczną (domy pomo-cy społecznej i domy dziecka) atakże opiekę zdrowotną Dziękireormie i przekazaniu odpowie-dzialności za te zadania w ręcesamorządu lokalnego standardusług w tych serach podnioacutesł sięznacząco Jednym z przykładoacutew jest Szpital Powiatowy w Chełm-ży ktoacutery po zainicjowanych

przez powiat przekształceniachwłasnościowych przeszedł nie-wyobrażalne zmiany o trudnamisja ndash nie wszystkie powiatyprowadzą szpitale My zarzą-dzamy placoacutewką w Chełmży i jestem przekonany że gdyby niepowiat toruński to dziś na mapiepolskich szpitali by jej nie byłoa mieszkańcy z każdym proble-mem musieliby dojeżdżać doorunia

Mowa o twardych instrumentachpolityki ale są roacutewnież miękkie

Oczywiście że tak Bardzoważna jest dla mnie kwestia ob-sługi mieszkańcoacutew ktoacuterzy są na-szym pracodawcą Muszą mieć

poczucie że urząd jest przyja-zny i wszystko można w nimbez kłopotoacutew załatwić Roacuteżnewydziały Starostwa były kiedyśrozproszone w wielu miejscachndash dziś wszystkie sprawy możnazałatwić w jednym budynku i sąwymierne eekty takiego stanurzeczy Zdaję sobie sprawę żezawiłości postępowania admini-stracyjnego powodują iż nieza-dowolenie mieszkańcoacutew skupiasię ndash często niezasłużenie ndash nanas Rolą urzędu jest woacutewczasrzetelne inormowanie o tymco jest czyją kompetencją i jakiesą możliwe wyjścia z sytuacji wktoacuterej znalazł się nasz klient

Przejdźmy do konkretnychdziałań realizowanych w trakcieostatniej kadencji Ktoacutere zadaniewskazałby pan jako prioryteto-we

Nie chciałbym wymieniaćkonkretnego zadania inwestycyj-

nego Ważniejsze od tego jest dlamnie zbudowanie odpowiednie-go klimatu i relacji z partneramiNiezwykle istotna jest sprawna

załoga ktoacutere wie czego chce i jest zmotywowana do pracy Wy-pracowaliśmy także dobre relacjena linii starosta-zarząd czy rada--starosta Po trzecie staramysię budować możliwie najlepszekontakty z samorządami gmin-nymi władzami sąsiedniegomiasta orunia oraz wojewoacutedz-twa Bez zbudowania takiegoklimatu nie da się zrealizowaćżadnego poważnego zadania ndashrazem można zrobić zdecydowa-nie więcej

Przykładem takiego projektumoże być koncepcja budowyścieżek rowerowych a inwesty-cja wymuszała przejęcie roli lide-ra i kooperacji wielu podmiotoacutew

o doskonały przykład Jest tonajwiększe i najdroższe zadaniektoacutere realizujemy ndash jego kosztprzekracza 983090983093 milionoacutew złotychKażdy z trzech etapoacutew realizuje-

my we wspoacutełpracy ze wszystkimiwładzami istniejącymi w naszymnajbliższym otoczeniu Jak sięrealizuje tego typu inwestycję

Proszę sobie wyobrazić proacutebęocieplenia domu ktoacuterym miesz-ka kilka rodzin a każda ma od-rębne prawo własności o nie-zwykle trudne ndash każda ze stronma przecież swoje interesy Niema partnerstwa bez wspoacutełpracyzrozumienia podziału roacutel i wy-odrębnienia lidera Jeżeli siadasię do stołu i ustala pewne kwe-stie to trzeba umieć wypraco-wać kompromis Przecież gminaUnisław nie musiała się włączyćdo tej inwestycji ndash na początkunie widzieli potrzeby realizacjitego zadania Przebieg trasy za-kładał jednak połączenie z tąktoacutera będzie biegła w regioniebydgoskim i udało nam się wy-pracować w tej kwestii porozu-mienie Dzięki temu nasza dro-ga nie jest zawieszona w proacuteżniale staje się ważnym elementemsieci droacuteg rowerowych budowa-nych w naszym wojewoacutedztwie

Prowadzenie domoacutew pomocyspołecznej jest zadaniem małowidowiskowym ale niezwykleważnym ze społecznego punktu

widzenia Wiele udało się jednakzrobić w ostatnich latach

Za chwilę może się okazaćże zaczniemy bardzo doceniaćto co zostało w opiece społecz-nej zrealizowane Społeczeństwosię starzeje i zapotrzebowaniena miejsca w takich ośrodkachbędzie coraz wyższe Mamyproblem emigracji zarobkowejndash młodzi ludzie wyjeżdżają astarsi zostają sami Jako wła-dza publiczna będziemy musielizapewnić tym osobom opiekęPoprawiliśmy przez ostatnie lataznacząco komort mieszkaniaw DPS-ach i oertę rehabilita-cyjną oraz terapeutyczną DPSystały się prawdziwym domemgdzie przyjemnie jest mieszkaćProesjonalna opieka nie ogra-nicza się tylko do rozwiązywa-nia problemoacutew zdrowotnych alepomaga także realizować pasjei oddawać się swojemu hobby ndash

pisaniu wierszy twoacuterczości pla-

stycznej czy podroacuteżowaniu boosoby mieszkające w tych ośrod-kach jeżdżą także na wycieczkiWszystko to razem sprawia że jesień życia osoacuteb ktoacutere znalazłysię w trudnej dla nich sytuacji jest bardziej pogodna

Szkolnictwo zawodowe przeży-wało kilka lat temu spory kryzysPo reormie edukacji wielu skie-rowało swoje oczy w kierunkukształcenia ogoacutelnokształcącegoW powiecie toruńskim szkołyzawodowe i techniczne jednakzostały

Rynek upomniał się o swojebo specjaliści zawsze są potrzeb-ni Był okres że mieliśmy pro-

blem z naborem bo po prostubrakowało chętnych Przetrwa-liśmy go jednak i zbudowaliśmyoertę kształcenia ktoacutera dziś jestbardzo atrakcyjna Poza tym żew Gronowie i Chełmży możnanauczyć się konkretnego achuto uczniowie tych szkoacuteł mająmożliwość zdobycia wielu do-datkowych kwalifikacji ndash prawa jazdy umiejętności prowadzeniawoacutezka widłowego spawania itdPo lekcjach mają też miejsce wktoacuterym mogą się rozwijać ndash dodyspozycji są nie tylko nowocze-sne i świetnie wyposażone pra-cownie ale także bogata oertazajęć dodatkowych

Co będzie ważne w kolejnychlatach Ma pan plany na przy-szłość

Zadań do realizacji jest wie-le ale znoacutew nie chcę skupiać sięna jednym Jeżeli wyborcy znoacutewmi zauają i zostanę ponowniestarostą to dalej będę dbał owspoacutełpracę między jednostkamisamorządu terytorialnego akąmożliwość otwiera także ZI ndashZintegrowane Inwestycje eryto-rialne Od samego początku dys-kusji w tej sprawie opowiadałemsię za porozumieniem bo onodaje nam nowe możliwości Mu-simy zrozumieć że mieszkańcamniej interesuje kto coś zbudo-wał ndash miasto powiat czy gminaLiczy się eekt finalny Razemmusimy budować przyszłość iszczęście mieszkańcoacutew naszegoregionu

O piętnastoleciu istnienia powiatoacutew zadaniach realizowanych w ostatniej kadencjii planach na przyszłość z Mirosławem Graczykiem starostą toruńskim rozmawia Tomasz Więcławski

Budować dobry klimat wspoacutełpracy

Mirosław Graczyk jest starostą toruńskim od dwoacutech kadencji Za jedno ze swoich największych osiągnięćuważa polepszenie obsługi mieszkańcoacutew przez Starostwo Powiatowe

FOADAMZAKRZEWSKI



REGION


Łukasz Piecyk

Korupcja brak konsultacji spo-łecznych czy niejasne przepisy ndashtakie wnioski wyciągnęła Najwyż-sza Izba Kontroli po analiziesytuacji polskich farm wiatro-wych Urzędowi Marszałkowskie-mu w to graj bo marszałek PiotrCałbecki lobbuje prawo chronią-ce krajobraz właśnie przed wia-trakami

Ponad rok temu Mirosław Jasikz Zalesia wygrał przed Wojewoacutedz-kim Sądem Administracyjnymsprawę dotyczącą budowy wiatra-koacutew w pobliżu jego domu Kasację

prawomocnego wyroku rozpatruje

obecnie Naczelny Sąd Administra-cyjny Do tego nieoficjalnie dowie-dzieliśmy się że pod koniec rokukończą się także umowy inwesto-roacutew z dzierżawcami ziem na tere-nie gminy Chełmża gdzie miałybypowstać elektrownie Jeśli miesz-kańcy nie przedłużą umoacutew firmamusi szukać nowych chętnych

- Na tę chwilę nie ma nawet pla-noacutew miejscowych a bez uzgodnie-nia tego inwestor nie może niczegozrobić ndash wyjaśnia Jacek Czarneckitamtejszy woacutejt

Zastoacutej w tym zakresie może byćzwiastunem nadchodzących cza-soacutew Według planoacutew marszałka wpowiecie toruńskim nie ma prak-

tycznie już miejsca na nowe wia-

trowe inwestycje Łącznie blisko 983095983093procent powierzchni wojewoacutedztwama być docelowo wyłączona z nichze względu na walory krajobrazoweczy przyrodnicze W gminie Łyso-mice gdzie plany budowy wiatra-koacutew wzbudziły latem sporo kontro-wersji decyzje samorządu zapadnąw najbliższym czasie

- Wciąż trwają dyskusje na tentemat ndash zapewnia Piotr Kowal woacutejtŁysomic ndash Czynnik społeczny jest jednak najważniejszy

Atmosera jest na tyle gorącaże mieszkańcy Gostkowa i okoliczałożyli stowarzyszenie aby wspoacutel-nymi siłami walczyć z zakusamiinwestoroacutew

- Niepokoi nie tylko lokaliza-cja Mamy sporo wątpliwości codo bezpieczeństwa tego typu kon-strukcji ndash twierdzi Mirosław Barcze stowarzyszenia bdquoOstoja Żurawrdquondash Obok tych powszechnie znanychtakże taką że zimą łopaty elek-trowni będą miotały na całą wieśloacuted Ucierpią domy samochody aprzede wszystkim ludzie

Atmoserę podgrzewa miażdżą-ca analiza NIK

- Przepisy nie gwarantują mia-rodajnej oceny uciążliwości tegotypu urządzeń ndash twierdzą kontrole-rzy Izby - Wykonywanie pomiaroacutewmoże odbywać się bowiem tylkow warunkach niskiej wietrznościymczasem elektrownie wiatrowegenerują największe natężenie ha-łasu dopiero przy optymalnej dlanich prędkości wiatru wynoszącejponad dwa razy więcej

NIK sprawdził także że 983091983088 pro-

cent masztoacutew znajduje się na tere-nach osoacuteb związanych z poszcze-goacutelnymi urzędami a to oznaczaże część osoacuteb mogła być sędzią wewłasnej sprawie By nie powiedziećwięcej

Analiza NIK-u idealnie wpisa-ła się w obecne działania UrzęduMarszałkowskiego Zarząd walczybowiem o uporządkowanie sprawzwiązanych z krajobrazem

- Zawsze uważaliśmy że ładprzestrzenny powinien podlegaćochronie ndash podkreśla marszałekPiotr Całbecki - Nie można ot taksobie stawiać w dowolnie wybra-nych miejscach obiektoacutew stano-wiących dominanty krajobrazoweW przypadku wiatrakoacutew trzeba

też pamiętać o aspekcie wpływu nazdrowie ludzi i zwierząt oraz stanupraw

Zmianom ma posłużyć projek-towana ustawa krajobrazowa nadktoacuterą pracuje także Piotr CałbeckiEekt prac ekspertoacutew trafił do Sej-mu ale tam nie przeszedł jeszczepierwszego czytania Wprowadze-nie nowego prawa oznaczałoby żezasady stosowane przez wojewoacutedz-kich urbanistoacutew byłyby wiążąceprzy pracach na poziomie gminCzyli wyeliminowano by poten-cjalną możliwość korupcji o ktoacuterejwspomina NIK

Od 983090983088983088983097 roku elektrowni wiatrowych w Polsce przybyło blisko trzykrotniea najwięcej ich jest w naszym regionie Wiele wskazuje na to że wiatrakowy boom się skończyI to za sprawą władz naszego wojewoacutedztwa

Wiatraki wyjdą bokiem

Wojewoacutedztwo kujawsko-pomorskie jest liderem pod względem

liczby elektrowni wiatrowych w skali ogoacutelnopolskiej

FOADAMZAKRZEWSKI

TOMASZ DZAZGOWSKIrzecznik prasowy Wind ParkŁysomice

- Wind Park Łysomicew swoich planach do końcaroku nie planuje budowyelektrowni wiatrowych na te-renie powiatu toruńskiegoProwadzimy prace nad roz-wojem projektoacutew w kolejnychlatach z uwzględnieniemobecnych przepisoacutew prawaochrony zdrowia i środo-wiska W przypadku zmianprawa dostosujemy się do no-wych przepisoacutew

OŚWIADCZENIEINWESTORA

Według danych z końcazeszłego roku w naszym wojewoacutedztwie było 983090983090983094 instala-cji o mocy ponad trzysta MW(sześć z nich jest w powiecietoruńskim) Daje to kujaw-sko-pomorskiemu pierwszemiejsce pod względem liczeb-ności wiatrakoacutew w Polsceale trzecie jeśli bierzemy poduwagę wydajność energetycz-ną Dla poroacutewnania farmywiatrowe w zachodniopomor-skim produkują ponad 983096983091983088MW wykorzystując do tegoniespełna pięćdziesiąt obiek-toacutew

ILE ICHJEST




Firma znana jest przede wszystkim z bo-gatego asortymentu i dogodnych produ-cenckich cen swoich wyroboacutew Obrączkiślubne pierścionki zaręczynowe broszkiczy kolczyki sygnowane jej logo możnakupić na każdą z wyjątkowych chwil

Dołączenie do listy pioacuter długopisoacutew izegarkoacutew to ukłon w stronę klienta

- Zależy nam na tym żeby oerta byłatak rozwinięta by każdy moacutegł znaleźć wniej to czego szuka - moacutewi AleksanderJarosławcew - Zdajemy sobie sprawę ztego że gusta naszych klientoacutew są roacuteż-norodne więc taki musi być też asor-tyment Wciąż wzbogacamy go o nowepropozycje ale nie dlatego by zarabiaćna tym pieniądze o nie stanowi głoacutew-nego celu naszych starań bo bazujemyprzede wszystkim na sprzedaży i wyrobiebiżuterii

Zatem dlaczego przedstawiciele firmyzdecydowali się na taki ruch

- Robimy to z myślą o osobach od-wiedzających nasze sklepy i witrynę in-ternetową ndash podkreśla Aleksander Jaro-sławcew - Jeśli ktoś szuka dla siebie npkolczykoacutew a najbliższej osobie chciałbypodarować zegarek wszystko to znajdziew naszej oercie Ceny są konkurencyjnenawet odpowiednio kilkanaście procenttańsze niż w sklepach internetowych

Wyboacuter odpowiedniego czasomierzanie jest łatwą decyzją o przedmiotktoacutery będzie nam służył przez wiele latdlatego należy dobrze się zastanowić nadtym czego oczekujemy Uwagę powinni-śmy skierować na najdrobniejsze szcze-goacuteły - wygląd korony mocowanie paskaczy mechanizm i unkcje zegarka

- W naszych salonach klienci znajdąduży wyboacuter zegarkoacutew damskich mę-skich i dziecięcych min firmy GinoRossi - dodaje Aleksander Jarosławcew- Ponadto posiadamy w oercie pioacutera idługopisy wraz z całym asortymentemmarek Waterman i Parker Przygotowu-

jemy też indywidualne zamoacutewienia dlafirm a dla mniej zdecydowanych mamybony upominkowe do zrealizowania wnaszych sklepach Wyroby są oryginalnei najwyższej jakości

Najbliższe firmowe punkty sprzedażyw naszym regionie znajdują się w Cen-trum Handlowym Atrium Copernicusw oruniu oraz w Galerii Osielsko Wy-

jątkowe piękne zgodne z twoimi ocze-kiwaniami - właśnie takie są wyroby zasortymentu firmy ADA-PLUS Przeko-naj się o tym sam

Na każdąokazję

Jak dobrać odpowiedni dla siebie zegarek i gdzie zamoacutewić oryginalne pioacutero Specjaliściz ADA-PLUS znają odpowiedzi na te pytania

Nie będę nocnym stroacuteżem aleSiedzenie dla siedzenia na stołku woacutejta mu nie wystarczywe aby przestrzeń między Bydgoszczą i Toruniem zamienić w

Makary Wiskirski chceaby gmina w ktoacuterej miesz-ka Zławieś Wielka się roz-wijała Gmina ma wroacutecićna pozycję z ktoacuterej spadław rankingu przez ostatniecztery lata Zapewnia że

jako woacutejt nigdy nie będzienarzekał na swojego po-przednika że przez niegonic nie może zrobić Onskupi się na tym co jestnajważniejsze By to osią-

gnąć potrzebuje pieniędzyZapewnia że wie jak zro-bić aby w 983090983088983089983096 roku docho-dy własne gminy wzrosły okwotę 983093 milionoacutew złotych

Dopiero ostatni punktprogramu wyborczego Ma-karego Wiskirskiego po-święcony jest naprawiechodnikoacutew i konserwacjidroacuteg Zapytaliśmy go dla-czego tak jest

- Ludzie muszą mieszkać

i pracować w godziwychwspoacutełcześnie warunkachRozpoczął się dwudziestypierwszy wiek NaprawaKonserwacja droacuteg chodni-koacutew Budowa przedszkoliświetlic boisk i siłowni Bu-dowa kanalizacji i oczysz-czalni to są podstawowezadania Gminy o zadaniaoczywiste i niezbędne jakpowietrze odpowiada Ma-kary Wiskirski Oczywiste

jest też wspieranie przezurząd Ochotniczej StrażyPożarnej Koacuteł GospodyńWiejskich i sportu o żetrzeba słuchać i wspieraćrolnikoacutew jest poza wszelkądyskusją I to jest norma o

jest niezbędne jak powie-trze ak samo jak korzysta-nie ze środkoacutew unijnych ikrajowych

Wiskirskiemu nie po-dobają się opłaty za wywoacutez

śmieci w gminie Chce powygranych wyborach ob-niżyć je o co najmniej 983090983093procent aby nie były dłużejnajdroższe w powiecie

Dla Wiskirskiego ZławieśWielka jest domem dla tychktoacuterzy mieszkają tu od za-wsze i dla tych ktoacuterzy spro-wadzili się tutaj niedawnoChce aby wszyscy ci starzyi ci nowi stali się sąsiada-mi ktoacuterzy wspoacutełdziałają w

swoich sprawach i sprawachgminy By z sobą rozmawia-li na ławkach przy oświetlo-nych zielonych skwerkachi ścieżkach w centrach wsiOn chce aby Doły Przysiec-kie stały się miejscem rekre-acji i wypoczynku Kandy-dat na woacutejta uważa że dlaprowadzonych przez siebieinwestycji urząd powinienwyłaniać w drodze przetar-goacutew nie najtańszych wyko-

nawcoacutew ale najlepszych- o paradoksalnie spo-

woduje obniżenie całkowi-tych kosztoacutew inwestycji iobsługi powstałych obiek-toacutew - tłumaczy

Wiskirski zgadza się żena to wszystko potrzebawięcej pieniędzy Nie uważasię za gentelmena ktoacutery nierozmawia o pieniądzach Oswoim planie zwiększeniadochodoacutew własnych gmi-

ny o 983093 milionoacutew złotych to jest więcej aż o 983091983091 procentrocznie na koniec 983090983088983089983096 rokumoacutewi otwarcie

- Po pierwsze nie będęnarzekał A to na pogodę ato na swojego poprzednikaże przez to nic nie możnazrobić Zwiększeniu ulegnieilość mieszkańcoacutew i firmna terenie gminy I tutaj niemożna zachowywać się jakstroacuteż nocny ktoacutery tylko pil-

nuje maszyn rolniczych Jaksię tylko pilnuje to maszy-ny rdzewieją rzeba z nichkorzystać Jeżeli ktoś będziechciał sprzedać ziemię a ku-pujący będzie chciał na niejpostawić osiedle albo fir-mę i nikomu to nie będzieprzeszkadzać to szczegoacuteło-wy plan zagospodarowaniaprzestrzennego musi mu nato pozwolić I musi wskazać

jednocześnie konieczność

budowy wodociągoacutew ka-nalizacji droacuteg oświetleniazieleni W przeciwnym wy-padku całe dochody gminyprzez najbliższe 983090983088 lat będąszły na takie koszty A to jużnam grozi

Przewrotnie na końcupytamy Wiskirskiego o jegopierwszy punkt programuwyborczego O dzieci

- Od 983089983093 lat słyszę jakto dzieci i ich edukacja są

REKLAMA



REKLAMA


ważne Wszyscy moacutewią żetrzeba zadbać o roacutewny startdzieci Ja jako woacutejt nie chcęmoacutewić o tym że kiedyś tamgmina zapewni wszystkimdzieciom w przedszkolachi szkołach podstawowych igimnazjach bezpłatne śnia-dania i obiady Bezpłatnedodatkowe godziny nauki

języka angielskiego że wszkołach będą dodatkowe

zajęcia do godziny 983089983096 Ja tozrobię Miesięcznie koszttego co należało zrobić jużdawno wynosi 983089983095983088 tysięcyzłotych o mniej niż pensjedwoacutech wysokich urzędni-koacutew w Brukseli Więc skorotak to nad czym tutaj się za-stanawiać moacutewi Wiskirski

(materiał wyborczy Komitetu Wyborczego

Wyborcoacutew Makarego Wiskirskiego pełen

program kandydatoacutew na woacutejta i radnych na

wwwmwiskirskipl)

realnie zawalczę o rozwoacutej gminy Chce wykorzystać swoje doświadczenie prawnicze i bizneso- ważne miejsce prowadzenia interesoacutew i wypoczynku




Tomasz WięcławskiŁukasz Piecyk

Węzeł autostradowy wDźwierznie jest bliższy realiza-cji niż kiedykolwiek mimo żewciąż funkcjonuje jedynie napapierze Urząd Marszałkow-ski chce bowiem prowadzićrozmowy na ten temat z rzą-dem a to deklaracja na ktoacuterąwszyscy czekali blisko 983090983088 latDalej jednak to tylko deklara-cja Budowa się nie przybliża adoświadczenie z Turzna i Lubi-cza uczy że samo wybudowa-nie węzła może być dopiero

początkiem kłopotoacutewWrześniową uchwałą zarządwojewoacutedztwa wpisał węzeł dolisty inwestycji w kontrakcieterytorialnym o dokumentktoacutery będzie podstawą do ne-gocjacji z rządem o uzyskanieunduszy centralnych Stanowi-sko dotyczy także min budowydroacuteg S983093 S983089983088 oraz obwodnicyBrodnicy czy Inowrocławia

- o chyba najwyraźniejszysygnał tego że możemy liczyćna jakiekolwiek działania w kie-runku stworzenia zjazdu z auto-strady pod Chełmżą ndash twierdziJacek Czarnecki woacutejt gminyChełmża ndash Na razie bowiemna tę trasę możemy tylko popa-

trzećOd dwoacutech lat kiedy na ła-mach Poza oruń o sprawiepisał red Łukasz Piecyk nic sięnie zmieniło Samorządowcy wtej materii wykazali się akuratsporą cierpliwością bo postulatutworzenia węzła w Dźwierzniepojawił się blisko dwie dekadytemu Koncepcję połączeniadrogi wojewoacutedzkiej nr 983093983093983089 z au-tostradą kilka lat temu przygoto-wał już Zenon Ryż głoacutewny pro-

jektant trasy A983089 Jerzy Polaczekminister transportu i budownic-twa w rządzie Kazimierza Mar-cinkiewicza uznał że odległościmiędzy węzłami są wystarczają-ce na budowę kolejnego Projektpoparli praktycznie wszyscy odsejmiku wojewoacutedztwa przezrady trzech powiatoacutew na głoacutew-nym projektancie autostradykończąc Mimo to konkretnyruch pojawił się dopiero teraz

Sprzedaj a potem się tłumacz

ereny wokoacuteł planowanegowęzła to własność Agencji Nie-ruchomości Rolnych Gminaw studium zagospodarowaniaprzestrzeni przeznaczyła te tere-ny pod aktywność gospodarcząNie wszyscy jednak są zwolen-nikami przeznaczania 983092983096983088 ha narzecz autostradowych inwesto-roacutew Od lat o zakup ziemi w tym

miejscu postuluje Adam Lipiń-ski obecny dzierżawca terenu

- am są doskonałe gleby rol-nicze ndash twierdzi ndash Mamy tyleterenu pod przemysł a chcą wy-korzystać akurat ten najbardziejżyzny

Właściciel terenu (AgencjaNieruchomości Rolnych) ma zazłe woacutejtowi gminy że nie odstą-pi gruntoacutew prywatnym przed-siębiorcom takim jak Lipiński

aby zaktywizować tereny w po-bliżu autostrady Inne zdaniema administrująca terenem w

jej imieniu Polska Agencja In-westycji Zagranicznych ktoacuterapotencjału rolniczego w gruncienie widzi

- rzymamy się tego że po-wstanie tu węzeł ndash dodaje JacekCzarnecki ndash Gdybym odbloko-wał grunty a zapadłaby decyzjao budowie węzła to tereny wrękach prywatnych osoacuteb zyska-

łyby kilkukrotnie na wartościKto byłby wtedy odpowiedzial-ny za narażenie Skarbu Państwana straty Muszę dbać jednak ofinanse gminy Nikt nie ma wregionie tak drogocennej dział-ki Albo coś robią w tej sprawiealbo pora najwyższa sprzedaćgrunt prywatnym przedsiębior-com ak dalej nie będzie

Budować to mało trzebabudować do rzeczy

Niewiele lepiej jest z węzłamiurzno i Lubicz

- Z ruchem pojazdoacutew jest jakz przepływem wody - nie można

grubej rury podłączyć do cien-kiej - moacutewi Marek Olszewskiwoacutejt gminy Lubicz - Autostradama sens gdy jest dobrze skomu-nikowana z otoczeniem Węzłymuszą być drożne A w naszympowiecie jest problem z każdymz nich

Węzeł urzno leży w gminieLubicz (miejscowość Brzeźno)ale nie posiada planowanegood wielu lat połączenia ze StreąEkonomiczną w Ostaszewie

- Wersja przebiegu tej trasy jest wszystkim znana i wiedzieprzez pola odciążając Łysomiceprzez ktoacutere obecnie przebiegaruch tranzytowy - moacutewi PiotrKowal woacutejt gminy Łysomice

- Budowa nie przybliża się jed-nak bo wszystko jest na etapiedeklaracji że taka droga po-wstanie Może się okazać że oJapończykach w Ostaszewie jużzapomnimy a skomunikowa-nia z węzłem urzno nadal niebędzie Przecież do tej pory niewykupiono nawet gruntoacutew podbudowę nowej trasy

Brak wspoacutepracy zarządcoacutewdroacuteg krajowych wojewoacutedzkichi powiatowych wprawia w osłu-

pienie samorządowcoacutew- Wygląda na to że nikt tego

nie koordynuje i nad tym niepanuje - moacutewi Marek Olszew-ski - Przecież drogi krajowe nr983089983093 i 983089983088 także nie są dostosowa-ne do węzłoacutew urzno i LubiczPierwsza trasa jest zdecydowa-nie za wąska i nie ma przy niejchodnikoacutew dla pieszych O S-983089983088moacutewi się od lat ale już terazwiadomo że przez Lubicz siętakiej drogi nie wybuduje bowiele budynkoacutew musielibyśmywyburzyć Chcemy tylko nor-malnej szerokości drogi - czte-rech pasoacutew - do Dobrzejewic wgminie Obrowo W przeciwnymrazie wymieszany ruch tranzy-towy i lokalny będzie powodo-wał coraz większe korki i paraliżkomunikacyjny w godzinachporannych i popołudniowych

W urznie i Lubiczu źle za-planowane i niedostosowanedo toczenia węzły przynajmniejpowstały Sytuacja w Dźwierz-nie powoduje zdziwienie nietylko wśroacuted lokalnych samo-rządoacutew Według Andrzeja Sta-nucha prezesa StowarzyszeniaSamorządowego Autostrady A983089i włodarza gminy oraz miastaPelplin w wojewoacutedztwie po-morskim taka sytuacja byłabynie do pomyślenia

- U nas było także wiele ne-gocjacji ale ostatecznie wszyst-kie węzły zostały zrealizowane- przyznaje samorządowiec- Absurdalne jest to że gminaChełmża od kilku lat przygoto-wała tereny specjalnie dla inwe-storoacutew Dźwierzno to biała pla-ma w projekcie A983089 i trzeba to jaknajszybciej zmienić

Woacutejt gminy Chełmża stracił cierpliwość Od lat czeka na budowę węzła w DźwierznieW zapewnienia Urzędu Marszałkowskiego przestał wierzyć Działkę o powierzchni 983092983096983088 hektaroacutewmoacutegł sprzedać dawno ale bał się oskarżenia o korupcję Teraz moacutewi basta

Węzeł jak biała plama

Tak wyglądałby wjazd na węzeł Dźwierzno tuż po poacutełnocy FOADAMZAKRZEWSKI

REGION



REKLAMA





GMINA CHEŁMŻA

Bar pośroacuted niczegoNa ścianach wiszą gitary a w weekendy rozbrzmiewa tu gwar miłośnikoacutew rocka i bluesandash takie miejsce w gminie Chełmża jest tylko jedno

Łukasz Piecyk

W tym roku obchodzi piąteurodziny a jego otwarciuprzyświecała czysta pasjaAutsajder Bar założonyprzez hobbystę przygotowałna tę jesień gratkę dla fanoacutewgitarowego grania

Marcin Daroń od blisko983090983088 lat mieszka w DrzonoacutewkuProwadzi tam swoją firmęOkazjonalnie gdy tylko maodrobinę czasu chwyta za gi-tarę i udziela się w kilku pro- jektach rockowo-bluesowychPrywatnie wielki an Dżemu i

Ryśka Riedla ktoacuterego podobi-zny zerkają na gości praktycz-nie ze wszystkich ścian klubuAutsajder Wbrew pozoromnazwa miejsca nie odnosi siędo lokalizacji miejsca na ubo-czu ale została zaczerpnięta ztytułu jednej z płyt Dżemu

- Pomysł aby w jakiś spo-soacuteb promować muzykę gitaro-wą kiełkował w mojej głowieod dawna - twierdzi właścicielbaru - Wieś zdominowanazostała przez disco-polo a niewierzę że nie ma tu anoacutew roc-ka Postanowiłem ich odkryć

Przedsiębiorca od razu wie-dział że ortuny na Autsajde-

rze nie zbije o jednak rock-mana nie zraziło bo przez pięćlat unkcjonowania lokalu wDrzonoacutewku pojawili się gościez całej Polski

- Kiedyś zaprosiliśmy kape-

lę z Płocka - wspomina MarcinDaroń - Panowie mieli sporeproblemy z dotarciem do nasi długo błądzili w egipskichciemnościach po okolicy Gdyprzekroczyli proacuteg baru byli wwielkim szoku widząc tłumyna sali

Poza sporą rekwencja za-gorzałych anoacutew gitarowegobrzmienia każdą kapelę czekakolejna niespodzianka - cho-dzi o scenę miejsce dla muzy-koacutew jest bowiem nad barem

- Prawdę powiedziawszyna dole nie byłoby miejsca nazmieszczenie i zespołu i pu-bliczności - przyznaje miesz-kaniec Drzonoacutewka - Mieliśmy jednak sporo miejsca na goacuterzewięc postanowiliśmy to sen-sownie wykorzystać Udało

się przy okazji zyskać na ory-ginalnościNa tej scenie pierwsze kro-

ki stawiała kapela GoodWayKoncertował także reggaersquoowyPaRasSol toruński Aberdeen

Open Blues MGM i wielewiele innych Działdowski ze-spoacuteł C983095 Band po wizycie wDrzonoacutewku stwierdził że dałkoncert w barze pośrodku ni-czego

- Prawda jest taka że skoń-czyła się era grania za piwo -

moacutewi Marcin Daroń - rzebasię trochę nagimnastykowaćżeby kogoś zaprosić Ceny wmenu też muszą być dostoso-wane do realioacutew Każdy komu jest bliska muzyka na żywo

może nas wspomoacutec dowolnym

datkiem W tym celu powsta-ła skarbonka koncertowa przybarze

Wysiłki się jednak opłaca- ją bo Autsajder szykuje na tę jesień kilka wydarzeń Inicja-tywę wspiera także samorządgminy Pierwszy koncert od-będzie się za tydzień

- Na naszej scenie pojawi sięJakub Zajączkowski uczestnikprogramu Must Be Te Musicndash zapowiada właściciel Autsaj-dera ndash Będzie to akustycznykoncert z coverami w trakciektoacuterego będziemy zachęcaćpubliczność do wspoacutelnegośpiewania rockowych klasy-

koacutewydzień poacuteźniej z promocjąpłyty bdquoProsto w sercerdquo przyje-dzie wspomniany już PaRasSolzapewniający dawkę jamaj-skich rytmoacutew Miesiąc poacuteźniej983090983097 listopada klub organizujeAndrzejki

- Na ten wieczoacuter zaprosili-śmy zespoacuteł Te Blues Stationndash wyjaśnia Marcin Daroń ndash ocoverband Dżemu więc każ-dy komu jest bliskie bluesowegranie na pewno będzie siędobrze bawił

Sezon zamknie 983089983091 grudniapARyzant multiinstrumen-talista ktoacutery wspoacutełpracował z

Dżemem Przed swoim kon-certem poprowadzi warsztatygitarowe o godzinie 983089983095 Wszyst-kie inne wydarzenia jesiennejoensywy rozpoczynają się ogodzinie 983090983088 Wstęp wolny

Marcin Daroń traktuje swoacutej klub jako hobby ale nie oznacza to że nie przykłada w agi do organizowa-nych wydarzeń

FO ŁUKASZ

PIECYK

Stojący do tej pory opustoszałybudynek gospodarczy przy ko-ściele w Grzywnie zmieni swojeoblicze Dzisiaj odbędzie się tambowiem otwarcie galerii bdquoStaraSzopardquo

Placoacutewką zajmie się Centrum

Inicjatyw Kulturalnych Pojawiąsię tam prace z roacuteżnych dzie-dzin malarstwa filmu otografiiczy rzeźby Dzięki uprzejmościproboszcza parafii ks WiesławaRoczniaka samorząd może korz-stać z obiektu

- Galeria ma tworzyć atmos-erę do tworzenia i zachowaniakultury oraz tradycji naszej gmi-ny ndash inormuje Katarzyna Orłow-ska z Urzędu Gminy Chełmża

- Obiekt ma promować lokalnychtwoacutercoacutew a organizowane wysta-wy mają mieszkańcom przypomi-nać o lokalnych bogactwach i donich nawiązywać Miejsce znajdątu zaroacutewno amatorzy jak i proe-sjonaliści

Oficjalne otwarcie odbędziesię 983089983088 października o godz 983089983094Działalność galeria zainaugurujewystawą otograficzną bdquoRzecz o jabłku warkoczu i pięknej suk-nirdquo i scenką obyczajową bdquoRzeczo kiszeniu czyli już kapusty pełnabeczkardquo przygotowanych przezgrupę AR z Gimnazjum w Głu-chowie

(ŁP)

Do szopy hej artyściArtyści z gminy mają nowe miejscedo prezentacji swoich dzieł

Z Sangerhausen do GłuchowaPrzed nami prapremiera filmu o błogosławionej JucieObraz rozpocznie cykl wydarzeń związanych z tą postacią

Dla gimnazjum w Głuchowiebędzie to wielki dzień Placoacutew-ka w tym miesiącu przyjmie bo-wiem imię błogosławionej JutyW związku z tym świętem wgminie Chełmża nie zabraknieokazji do przybliżenia życiorysumistyczki

Uroczystość odbędzie 983090983092października i rozpocznie się o983089983089 od uroczystej mszy świętej zudziałem biskupa Suskiego w saligimnastycznej szkoły Po nabo-żeństwie i koncercie choacuteru gre-goriańskiego odbędzie się właści-wa uroczystość i projekcja filmubdquoBłogosławiona Juta - kobieta śre-dniowieczardquo

Prapremierę dzieła zobaczy-my jednak już 983089983094 października naspecjalnym zamkniętym pokaziew galerii bdquoStara Szopardquo w Grzyw-nie Film był realizowany przez

poacuteł roku m in na terenie San-gerhausen (miejsce urodzenia błJuty) Bielczyn Chełmży czy Głu-chowa W całości autorem filmu jest Marcin Łaukajtys otografikW rolę Juty wcieliła się OliwiaWiśniewska uczennica gimna-zjum w Głuchowie

- Film poza przedstawieniemżyciorysu Juty ukazuje ją też jakołącznik między Polską a Niem-cami oraz między przeszłością a

przyszłością - tłumaczy dr Bar-bara Łaukajtys pomysłodaw-czyni filmu oraz nauczycielka w

gimnazjum w Głuchowie - Niezachowało się wiele źroacutedeł hi-storycznych dotyczących życia idziałalności Błogosławionej Jutyfilm prezentuje jednak ich roacuteż-norodną interpretację przedsta-wianą przez mediewistoacutew Pre-zentacja filmu wraz z nadaniemimienia szkole będzie najwięk-szym wydarzeniem w naszymgimnazjum

Na tym jednak nie koniec

Dzień poacuteźniej o godzinie 983089983089 wszkole odbędzie się kongres or-ganizacji pozarządowych i osoacuteb

działających na rzecz potrzebu- jących Wśroacuted panelistoacutew poja-wią się m in siostra Małgorza-ta Chmielewska ze WspoacutelnotyChleb Życia w Polsce dr PawełGrabowski reprezentujący Fun-dację Podlaskie Hospicjum On-kologiczne oraz Maciej Karczew-ski organizujący akcję bdquoOkularydla Syberiirdquo Wydarzenie zamkniekoncert zespołu PaRasSol

(ŁP)

Marcin Łaukajtys w trakcie tworzenia filmu wykorzystał m indrona do zrobienia zdjęć lotniczych

FO

NADESŁANE




GMINA CHEŁMŻA

Tomasz Więcławski

Bez bankoacutew dawcoacutew szpiku kost-nego nie byłoby możliwe wylecze-nie wielu osoacuteb na świecie ktoacuterechorują na białaczkę Rejestrującsię jako potencjalny dawca mo-żesz dać innym to co w życiu jestnajważniejsze - nadzieję W po-wiecie toruńskim roacutewnież są oso-by ktoacutere stały się cichymi bohate-rami

Wiele osoacuteb nie wie jak ważna jest baza dawcoacutew szpiku Częstouświadamiają sobie o tym gdy za-chorują sami lub ze śmierciono-śnym zagrożeniem mierzy się ktośz ich bliskich Można jednak zwięk-szyć szansę na wyleczenie chorych

- W listopadzie ubiegłego rokuoddawałam część mojego szpikusześcioletniemu chłopcu z Bostonu- moacutewi Hanna ucholska miesz-kanka Łysomice - Chorował nabiałaczkę Udało się Swoim pięk-nym uśmiechem nadal obdarza onrodzicoacutew Po poacuteł roku wroacutecił donormalnego życia - szkoły i swoichprzyjacioacuteł

Jak mieszkanka Łysomic zostaładawcą- Rejestrowałam się z myślą o

pomocy dla chorej dziewczynki zChełmży - moacutewi Hanna ucholska- Po roku okazało się że jest w USAchłopczyk ktoacuteremu mogę pomoacutecPojechałam na badania i pobranoode mnie szpik Nie da się opisaćodczuć ktoacutere mi towarzyszyły Niema realnego zagrożenia dla zdro-wia dawcy przecież wcześniej prze-prowadza się serię testoacutew Szpik

może oddać tylko w pełni zdrowaosoba eraz zgłasza się do mniewiele osoacuteb ktoacutere pytają jak to jestWszystkim udzielam wyczerpują-cych odpowiedzi

Każda szansa jest ważna

Postawę takich ludzi jak Hannaucholska doceniają najbardziej ci

ktoacuterzy rozumieją że są w życiu mo-menty w ktoacuterych trzeba liczyć naludzi dobrej woli

- Moja coacuterka wygrała z nowo-tworem krwi - moacutewi Magda rzpilz Grzywny - Sama wiem ile wy-lałam łez modląc się o jej zdrowieŁapałam się każdego skrawka na-dziei ktoacuterą ktoś nam dał Razemprzeszliśmy przez najtrudniejszyokres w życiu naszej rodziny Coczułam wie każda matka ktoacuterejdziecko umierało Wolałabym byćna miejscu mojej kochanej coacuterkirzy lata minęły od przeszczepuPoacuteźniej Zuzia poznała swojego ge-netycznego bliźniaka - Agnieszkę

Każdy człowiek pomiędzy 983089983096 a983093983093 rokiem życia (ktoacutery waży mini-mum 983093983088 kg i nie ma dużej nadwa-gi) może zostać dawcą - inormująprzedstawiciele Fundacji DKMS

- W celu określenia antygenoacutewcech zgodności tkankowej wystar-czy pobrać do przebadania 983092 mlkrwi Faktycznie dawcą zostanieszdopiero wtedy gdy okaże się że po-siadasz takie same cechy zgodnościtkankowej jak chory pacjent - moacute-wią specjaliści z undacji

Apel pań z naszego regionu łapieza serce

Dołącz do nas

- Dołącz do nas i nie pozwoacutelinnym czekać w bezsilności naśmierć - moacutewi Hanna ucholska- Dni Dawcy Szpiku organizowa-ne są coraz częściej i każdy możeznaleźć chwilę czasu żeby się zare- jestrować o nic nie kosztuje Zna-lezienie bliźniaka genetycznego nie

jest proste więc musi być nas jaknajwięcej Jeżeli miałabym jeszczeraz zdecydować się na ten krok toznoacutew pomogłabym temu kto tegopotrzebuje

W podobnym tonie wypowiadasię mama zdrowej dziś i uśmiech-niętej dziewczynki

- Pomagajmy sobie nawzajem- moacutewi Magda rzpil - Bez tegobędziemy jako ludzie bezbronniwobec choroacuteb ktoacutere trawią naszącywilizację Razem możemy wypo-wiedzieć i wojnę I co najważniejsze- wygrać ją

Patrząc na toruńskie doświad-czenie świadomość mieszkańcoacuteww zakresie dawstwa szpiku rośnieDalej trzeba jednak prowadzić ak-cje inormacyjne ktoacutere uświado-mią społeczeństwu jak dokładnieprzebiega cały proceder

Już w niedzielę 983089983090 październikaodbędzie się w oruń Plaza DzieńDawcy Szpiki Akcja przeprowa-dzona będzie w godzinach 983089983089-983089983097Dodatkowe inormacje o dawcachszpiku można uzyskać na stronieinternetowej Fundacji DKMS -Baza Dawcoacutew Komoacuterek Macierzy-stych Polska wwwdkmspl albopod numerem teleonu 983090983090 983096983096983090 983097983092983088983088

Nadzieja w walce o życiePrzeszczep szpiku jest czasami jedynym ratunkiem Białaczka może dopaść każdegoW kilka miesięcy niszczy życie dziecka dorosłego mężczyzny czy kobiety w kwiecie wieku




MIASTO CHEŁMŻA

Wychodzimy powoli z kryzysuO efektach rewitalizacji nadbrzeżnej części miasta kierunkach rozwoju samorządu orazsytuacji na rynku pracy rozmawiamy z Jerzym Czerwińskim burmistrzem Chełmży

Kończy się pana czwarta kadencja

w otelu burmistrza Ktoacutery okresbył najtrudniejszyZdecydowanie pierwsza ka-

dencja Brakowało wtedy do-świadczenia i wiedzy samorzą-dowej Problemy ktoacutere wydawałysię nie do przeskoczenia w miarękolejnych lat okazywały się drob-nostkami Pod koniec lat 983097983088 sy-tuacja budżetowa była bowiemtrudna

Przez ten czas najwięcej zmieniłosię chyba nad Jeziorem Chełm-żyńskim

eraz czekamy na eekt zreali-zowanych do tej pory inwestycjiw tym miejscu Mamy pierwszesygnały od podmiotoacutew z branżyturystycznej i hotelowo-gastro-nomicznej Jesteśmy pozytywniezaskoczeni bo nie oczekiwaliśmyże już teraz będziemy zbierać po-kłosie tych wysiłkoacutew

Na czym powinien skupić się te-raz magistrat

Nowa perspektywa finanso-wa pozwala na realizację dużychprojektoacutew ale jednocześnie trud-niej będzie uzyskać na nie pie-niądze Wybiegając w przyszłośćna pewno czeka nas rewitalizacjaśroacutedmieścia w pobliżu placoacutewekedukacyjnych czyli m in ulicGenerała Joacutezea Hallera czy PiotrSkargi Mam tu na myśli moder-nizację nawierzchni ulic ktoacuteresą w bardzo niezadowalającym

stanie Oczywiście nieodzowna jest kontynuacja rozpoczętych in-westycji drogowych na osiedlachmieszkaniowych

Jedną z najważniejszych inwesty-cji ostatnich lat mogłaby być ob-wodnica miasta

u na razie zatrzymaliśmy sięna azie koncepcji rasa zostałazaakceptowana ale jej budowa jest w pewnym stopniu powiąza-na z węzłem autostradowym wDźwierznie W pierwszej kolejno-ści zarząd wojewoacutedztwa postawina pewno na trasy omijające cen-tra takich miast jak Brodnica czyInowrocław chociaż ruch przez

nasze miasto jest stosunkowoduży

Odchodzimy od jeziora

Niekoniecznie W miarę roz-woju działalności gospodarczejw ramach zrewitalizowanychobszaroacutew za cel miasto powinnoobrać drugą stronę akwenu doktoacuterego prowadzi zbudowany po-most Wiele do zrobienia będzietakże w ośrodku KS WłoacutekniarzKlub bowiem rozwija się z rokuna rok Całkowitą moderniza-cję w ramach obecnie działającej jednostki powinien przejść takżebudynek Chełmżyńskiego owa-rzystwa Wioślarskiego

Będą na to środkiMusimy mierzyć siły na zamia-

ry Nie należymy do gmin boga-

tych Biorąc pod uwagę dochodywłasne na mieszkańca plasujemysię w połowie stawki Przelicznikna podstawie subwencji państwo-wych powoduje że jesteśmy naszarym końcu rankingu a do-tacja obliczana jest na podstawiegęstości zaludnienia Subwencjaoświatowa w naszym przypadkupokrywa tylko 983094983088 procent kosz-toacutew gdzie w przypadku niektoacute-rych samorządoacutew rząd pokrywa983089983088983088 procent potrzeb

Wzrost zatrudnienia w Chełmżyna pewno byłby zbawienny Czyzmieniła się sytuacja z zatrudnie-niem

Musimy poczekać na eekty

poprawy koniunktury na rynkupracy i powolnego wychodze-nia z kryzysu gospodarczegoAle popatrzmy na to lokalnie WChełmży jest ok 983089983092983088983088 osoacuteb bez-robotnych a ok 983094983088983088 jest wyjąt-kowo aktywnych w poszukiwaniupracy Wciąż wiążemy nadzieje zestreą w Ostaszewie gdyż widaćtam ponowne ożywienie za spra-wą polskich firm Coraz głośniejmoacutewi się o zniesieniu kwot cu-krowych co na pewno zwiększy-łoby produkcję w cukrowni

Perturbacje przechodzi natomiastBioetanol Czy w Chełmży mogąpojawić się nowi pracodawcy

Liczymy na nowych inwesto-roacutew czemu służyć ma m in nowauchwała Rady Miejskiej w sprawieulg podatkowych dla podmiotoacutewtworzących nowe miejsca pracyNawet jeżeli nie będą to duże fir-my to ważne dla naszego miasta jest każde miejsce pracy

Jakie eekty przyniosły zmianypersonalne wśroacuted strażnikoacutewmunicypalnych

Redukcja zatrudnienia w stra-ży miejskiej i reorganizacja jejpracy są wciąż przedmiotem na-szej analizy Nie zakładamy żeto ostateczna wersja unkcjono-wania tej służby Zależy nam naoddzieleniu jej od policji przezograniczenie kompetencji m inw kwestiach ruchu drogowego

Strażnicy mają egzekwować nasząwspoacutelną potrzebę jaką jest ład iporządek oraz czuwać nad bez-pieczeństwem mieszkańcoacutew

Jerzy Czerwiński zapewnia że po rewitalizacji części miasta nad Jeziorem Chełmżyńskim przyjdzie czasna kolejne dzielnice

FO ŁUKASZ

PIECYK

Pierwsza edycja akcji Nie cho-waj historii w szafiersquorsquo zakończyłasię sukcesem Tym razem To-warzystwo Przyjacioacuteł Chełmżyposzukuje informacji o zasłużo-nych mieszkańcach miasta Toidealna okazja aby odświeżyćpamiątki po krewnych ktoacutereczekają na strychu lub w szafie

Mieszkańcy Chełmży otworzy-li swoje szay i obdarowali biblio-tekę miejską cennymi skarbamiByły to min stare otografie oraz

przedmioty codziennego użytkusłużące naszym pradziadkomWiele cennych eksponatoacutew bę-dzie udostępnionych po remoncieMiejskiej Izby Muzealnej Kolejnazbioacuterka dotyczyć ma inormacjioraz dokumentoacutew odnoszącychsię do zasłużonych mieszkańcoacutewChełmży

ndash Pozyskane dokumenty orazinormacje za zgodą ich właści-cieli będą wykorzystane w po-wstającej trzeciej części bdquoSłownika

biograficznego Chełmży i okolicrdquozaplanowanego na przyszły rokndash moacutewi Marcin Seroczyński zowarzystwa Przyjacioacuteł Chełmżyoraz autor słownika ndash Zdajemysobie sprawę że zdobycie takichinormacji nie będzie łatwe po-nieważ osoby z biogramoacutew po-chodzą głoacutewnie z okresu między-wojennego Liczymy jednak na toże zachowały się jakieś dokumen-ty lub wspomnienia w rodzinachtych zacnych mieszkańcoacutew

Dzięki jednemu z członkoacutewPCh udało się m in ustalićszczegoacuteły życiorysu dr Włady-sława Wyszkowskiego byłegowiceburmistrza miasta Obecnieowarzystwo szuka inormacjio byłych urzędnikach przedsię-biorcach czy pełniących ważneunkcje w Chełmży (pełna lista nawwwpozatorunpl) Inormacjeo wyżej wymienionych osobachwzbogaciłyby niezmiernie opra-cowane już częściowo biogramy

Osoby ktoacutere wspomogą akcjęotrzymają upominki książkoweoraz gadżety owarzystwa Przyja-cioacuteł Chełmży

Warto zauważyć że UrszulaMeszyńska oraz Marcin Sero-czyński członkowie PCh zo-stali odznaczeni medalem imAleksandra Patkowskiego o naj-wyższe odznaczenie przyznawaneregionalistom

(IK)

Ślady zasłużonych chełmżynianMiłośnicy lokalnych dziejoacutew szukają informacji aby stworzyć nową publikację




MIASTO CHEŁMŻA

Jasności umysłu i radości życiamoacutegłby jej pozazdrościć nie- jeden młodzieniaszek Helena

Dywińska skończyła w zeszłymtygodniu 983089983088983089 lat i wciąż nie wy-obraża sobie niedzieli bez spa-ceru do kościoła na mszę świętą

Pani Helena urodziła się wBrąchnowie Z sześciorga ro-dzeństwa pozostał jej jedynieprzyrodni brat Dzisiaj mieszkaw Chełmży razem z wnuczką i jejchłopakiem o oni pomagają jejgdy jubilatka idzie do kościoła

- Gdybym mogła to bym i co-dziennie chodziła ndash moacutewi paniHelena ndash Ale jak nie można byćna miejscu to w radiu posłu-cham Bo Matce Boskiej obieca-łam że do końca mojego życiabędę chodziła na mszę świętą

o właśnie w bożej opatrznościi modlitwach Helena Dywińska

widzi receptę na długowieczność- Bozia nade mną czuwa i tego

się trzymam ndash przyznaje seniorka

ndash I ciepełko musi być zawsze Jakczłowiek wymarznie to nic munie pomoże

Jubilatka to aktycznie okazzdrowia Jeszcze pięć lat temu ko-bieta złamała nogę Błyskawiczniewyzdrowiała a po urazie nie mażadnego śladu Poza tabletkamina wzmocnienie nie bierze żad-nych tabletek Bez problemu robisobie posiłki czy spaceruje w po-bliżu domu

- Sąsiedzi to chyba mi trochęzazdroszczą zdrowia ndash śmieje siępani Helena ndash Bo jak człowieksię położy to już mu się pewnieodechce wstawać i być aktywnymByle Matka Boska czuwała i bło-gosławiła

(ŁP)

Dwieście latHelena Dywińska to jedna znajstarszych mieszkanek Chełmży

Aby wygrać 983091983088KS Chełmża rozpoczął sezon od zwycięstwa i porażkiNiedługo klub pozyska także nowych zawodnikoacutew

Łukasz Piecyk

Przegraną do zera zakończył sięsobotni (983092 października) meczsiatkarzy z Chełmży z drużynąOrłoacutew Międzyrzecz Tydzieńwcześniej jednak jako jedynizdobyli punkty na wyjeździeTrener zapowiada że to począ-tek i możemy się spodziewać siędobrych wynikoacutew

Siatkarze z Międzyrzecza spa-dli do II ligi ze względu na proble-my finansowe Jak przyznaje PiotrFrankowski trener drużyny zChełmży to jeden z mocniejszychrywali z ktoacuterymi będzie musiałsię mierzyć KS Chełmża

- W tym meczu nie wykorzy-staliśmy na pewno naszych środ-kowych do zdobywania punktoacutew- analizuje Piotr Frankowski - Dotego zawiodła taktyka bo blokOrłoacutew w jednym z ustawień byłbardzo niski i zauważyliśmy dodopiero w trzecim secie

Otwarcie sezonu dla siatkarzyz Chełmży było jednak szczęśliwePokonali oni bowiem na wyjeź-dzie GKS Stoczniowiec Gdańsk983091983090

- Zmierzyliśmy się z silnymzespołem - dodaje Piotr Fran-kowski - Wygraliśmy pierwszedwa sety ale niestety kolejne namuciekły Na szczęście końcoacutewkabyła nasza

Zmiany z początkiem sezonu

zaszły także w strukturach zespo-łu KS Chełmża W najbliższym

czasie zespoacuteł pozyska dwoacutechśrodkowych ktoacuterych nazwisk narazie nie zdradza Sporo dziejesię także w kwestii pozyskiwaniaunduszy

- Wspoacutelnie z Urzędem Miastai Starostwem Powiatowym szuka-my podmiotoacutew ktoacutere są w staniezostać strategicznymi sponsoramiklubu - przyznaje Piotr Frankow-ski - Prowadzimy zaawansowa-ne rozmowy z przedstawicielamidwoacutech firm z ktoacuterych jedna możebyć tytularnym sponsorem Na-zwy jednak jeszcze nie możemyzdradzić

Zarząd klubu poszerzył siętakże o nowego członka Wice-

prezesem ds organizcyjnych zo-stał Maciej Bąk- Nasz nowy członek pochodzi

z Chełmży i zna świetnie kibicoacutewklubu - dodaje trener - akiegoczłowieka potrzebowaliśmy Dba- jąc o właściwą oprawę naszychspotkań musimy mieć osobęktoacutera zajmie się tym od początkudo końca Warto zauważyć że na-sze mecze to nie tylko widowiskoposrtowe ale także dobra zabawaz udziałem publiczności Chcemyaby mecz był miejscem spotkańoraz rozrywką na wysokim po-ziomie

Najbliższy mecz KS Chełmżarozegra jutro 983089983089 października nawyjeździe z SPS Słupsk

Zespoacuteł z Chełmży zajmuje obecnie sioacutedme miejsce w tabeli FO ŁUKASZ

PIECYK




GMINA ŁUBIANKA

Tomasz Więcławski

Osiemdziesięciolecie gminyŁubianka zgromadziło wGminnym Parku Kultury set-ki osoacuteb Goście dopisali a do-brą zabawę zapewnili lokalniartyści i przeboje FreddiegoMercury Zaprezentowanoteż nową monografię samo-rządu w ktoacuterej można zna-leźć ślady osadnictwa na tymterenie sprzed wielu wiekoacutew

Świętowano w weekend983090983095-983090983096 września Obchody za-kończyła dziękczynna mszaświęta Obecne granice ad-

ministracyjne samorządu zo-stały ustalone w wyniku tzwustawy scaleniowej z 983090983091 marca983089983097983091983091 roku oraz wydanego na jej podstawie rozporządzeniaministra spraw wewnętrz-nych Po kilkumiesięcznychprzygotowaniach od w 983089983097983091983092roku gmina Łubianka posia-dała obecne granice Był jedenwyjątek - miejscowość Łążyn- dziś leżąca w gminie ZławieśWielka

Jubileusz 983096983088-lecia stworzyłdobrą okazję do spojrzeniaw przeszłość naszej gminy atakże przekazania wyrazoacutewuznania dla osoacuteb i instytucji

zaangażowanych w jej rozwoacutejw ostatnich latach - moacutewi Bar-tosz Lewandowski kierownikreeratu rolnictwa i ochronyśrodowiska UG Łubianka Wwystąpieniu okolicznościo-

wym woacutejt poinormował żeprzez minione 983096983088 lat popu-lacja gminy wzrosła o ponad983093983088 983077 Wyraził też uznanie dlaowocoacutew pracy pokoleń miesz-kańcoacutew gminy Na estynie ra-zem bawiło się kilka pokoleńmieszkańcoacutew Od malutkichdzieci po senioroacutew ktoacuterzy pa-miętają tę gminę z okresu XX--lecia międzywojennego

Przekazy ustne zanikają

Spojrzenie w przeszłośćmożliwe jest dzięki wydanej zokazji jubileuszu monografiiktoacuterej autorem jest Piotr Birec-ki historyk sztuki pracowniknaukowy UMK w oruniu

Prezentuje ona gminę na prze-strzeni wiekoacutew Przytoczonezostały w niej liczne akty hi-storyczne spisy osoacuteb obiek-toacutew i wydarzeń w ciekawychuwarunkowaniach społeczno--kulturowych

Nasza nowa monografia jest opatrzona wieloma tak-że unikatowymi zdjęciami zezbioroacutew archiwalnych i pry-watnych - wskazuje BartoszLewandowski - Wiele cieka-wostek ginie w przekazie ust-

nym przez lata więc była naj-wyższa pora żeby to utrwalićOsoby pamiętające te tereny

przed II wojną światową od-chodzą ale są jeszcze w gminietacy ktoacuterzy żyli w tym miejscu

w tamtym okresieNie można poroacutewnać Łu-

bianki czy Pigży sprzed 983096983088 lat ztym co widzimy teraz - moacutewiZofia Wiligalska rdzennamieszkanka gminy - o zu-pełnie inne realia Młodośćmiałam piękną ale trudną W jednej izbie się cisnęliśmy Po-tańcoacutewek takich jak kiedyś te-raz już jednak nie ma

Lokalnie i światowo

Podczas święta gminy za-prezentowane i uhonorowanezostały osoby mające szczegoacutel-ne zasługi w rozwoju gminy wokresie odrodzonego samorzą-du terytorialnego Woacutejt gminy

wystąpił do rady o nadaniemedali za zasługi ktoacutere 983090983095września wręczono

Nie zawiodły także panie zkoacuteł gospodyń wiejskich Niktz imprezy nie wyszedł głodnya przygotowane przez nie spe-cjały zaspokoiły oczekiwanianajbardziej wybrednych

Ponadczasowe przebojegrupy Queen wybrzmiały zesceny Pojawili się na niej roacutew-nież lokalni artyści - Łubia-nioki Alebabki i dzieci zeszkoacuteł rozlokowanych na tere-nie gminy

Uczestnicy zabawy nie mo-

gli narzekać na brak emocjiOkrągły jubileusz musi być

świętowany w odpowiedniejoprawie - moacutewił podczas uro-czystości Ryszard mieszkaniecŁubianki w średnim wieku -Szkoda że nie mogłem nigdyusłyszeć Freddiego na żywoale przynajmniej mam na-miastkę

W estynie uczestniczylitakże marszałek wojewoacutedz-twa Piotr Całbecki prezydentorunia Michał Zaleski i sta-rosta toruński Mirosław Gra-czyk ktoacuterzy wyrazili uznanie

dla szybkiego tempa rozwojugminy Woacutejt podziękował go-ściom za wieloletnią partner-ską wspoacutełpracę

- Jestem dwa lata starsza niż nasz samorząd - moacutewi Zofia Wiligalskamieszkanka Zamku Bierzgłowskiego ndash Dorastałam razem z nim

Queen na jubileusz

Tomasz Więcławski

Razem z konkursem piosenkiodbędzie się IX WojewoacutedzkiKonkurs Plastyczno-LiterackiImpreza odbędzie się 983094 listopa-da w Zamku BierzgłowskimWokalistami będą dzieci z pod-stawoacutewek i gimnazjoacutew z nasze-go regionu

- Od ponad dekady spoty-kamy się w okolicach ŚwiętaNiepodległości - moacutewi eresaGłębocka nauczycielka w Ze-spole Szkoacuteł w Łubiance wspoacuteł-organizator estiwalu - Naszymcelem jest popularyzacja pieśni ipiosenek patriotycznych a także

podnoszenie kultury muzycznejmłodych ludziKoncert rozpocznie się o go-

dzinie 983089983093 W estiwalu może wziąćudział ograniczona liczba dzieciwięc o możliwości zaśpiewaniazadecyduje kolejność zgłoszeń

- Chcielibyśmy gościć jak naj-więcej młodzieży ale przeglądnie może trwać dwa dni - śmiejesię eresa Głębocka - Staramysię żeby dzieci oceniało co roku

proesjonalne jury bo to podnosirangę wydarzenia Wspoacutełpra-cujemy na tej niwie z toruńskąszkołą muzyczną

Uczestnicy podzieleni zo-staną na III kategorie wiekowe- ucznioacutew klas I-III szkoacuteł pod-stawowych IV-VI szkoacuteł podsta-

wowych oraz I-III gimnazjumUdział w estiwalu w danej kate-gorii może brać jedna reprezen-tacja danej szkoły - maksymalnie983092 osoby Czas występu nie możeprzekroczyć 983092 minut

- Mile widziany jest akompa-niament na żywo - dodaje or-

ganizator - Możliwe są roacutewnieżwystępy z tzw poacutełplaybacku

Do 983089983095 października wszyscychętni muszą wysłać kartę zgło-szeniową na adres Zespoacuteł Szkoacutełw Łubiance ul Chełmińska 983089 983096983095-983089983093983090 Łubianka Jury oceni doboacuterrepertuaru warunki głosowe

kulturę sceniczną i interpretacjęutworu Ocenie podlega roacutewnieżdoboacuter kostiumu Organizatorprzewidział cenne nagrody rze-czowe dla najlepszych wykonaw-coacutew

W takich samych kategoriachwiekowych dzieci mogą rywa-lizować w konkursie literackimPatriotyzm zobowiązuje nasdo Prace konkursowe mogąmieć ormę listu opowiadaniawiersza eseju rozprawki bądźelietonu Maksymalna długośćtekstu to 983091 strony maszynopisuermin nadsyłania prac mija 983090983090października

Identyczne hasło przyświeca

rywalizacji plastycznej echnikawykonania prac jest dowolna zwyłączeniem tych z naklejanymielementami Podczas przeglądupiosenki odbędzie się werni-saż prac ermin ich nadsyłaniaupływa 983090983090 października Spotka-nie autoroacutew zaplanowane jest na983094 listopada na godzinę 983089983089983088983088

Już za miesiąc w gminie Łubianka wybrzmią pieśni patriotyczneW najlepsze trwają przygotowania do XI Wojewoacutedzkiego Festiwalu bdquoTobie Polskordquo

Biało-czerwony przegląd

Prezydent Torunia Michał Za leski był jednym z gości 983096983088-lecia gminy Łubianka FOURZĄDGMINY

W ubiegłym roku kilkadziesiąt dzieci brało udział w festiwalu w Zamku Bierzgłowskim FOŁUKASZPIECYK



numer 15(76)2014

ISSN 1734-2066 OSIĄGNIĘCIA I SUKCESY wwwpowiattorunskipl

wwwpowiattorunskipl

RANKING ZPP

Patrząc wstecz i podsumowując cały okres działalności powiatu toruńskiego niewątpliwie mamy z czego być dumni Nasza działalność

nie ograniczała się jedynie do realizacji przewidzianych ustawami zadań ndash wiele podjętych przez nas wyzwań miało charakter pionierski

i wykraczało ponad standardowo pojmowane obowiązki co pozytywnie wyroacuteżnia nas na tle innych

Dzięki takiej postawie zyskaliśmy pozytywną opinię i wiele przychylnych zewnętrznych ocen Niezależne werdykty i przyznawane nam

regionalne i ogoacutelnokrajowe laury szczegoacutelnie cieszą gdyż pozwalają obiektywnie ocenić naszą pozycję na tle innych samorządoacutew Wiel -kim sukcesem było uzyskanie w rankingu Związku Powiatoacutew Polskich za rok 2013 pierwszej pozycji w wojewoacutedztwie i po raz drugi z rzędu

11 w Polsce Podobnie 2 miejsce w konkursie Markowy Samorząd Wolters Kluwer Polska gdzie rywalizowało aż 900 jst czy cztery nagrody HIT Kujaw i Pomorza

Najważniejsza jest jednak dla nas ocena naszych klientoacutew i mieszkańcoacutew Dlatego włożyliśmy i wciąż wkładamy wiele wysiłku w poprawę jakości usług ofero -

wanych przez Starostwo Powiatowe w Toruniu Nowy większy budynek gdzie w jednym miejscu funkcjonują wszystkie wydziały i biura wprowadzanie rozwiązań

takich jak telefoniczne umawianie spotkań własna kasa możliwość płacenia kartą usługi on-line w tym geoportal internetowy ndash to tylko niektoacutere z udogodnień

W zakresie realizacji projektoacutew unijnych od lat jesteśmy liderem pośroacuted innych samorządoacutew Koordynowaliśmy wielkie projekty partnerskie dla całego woje-

woacutedztwa ndash będąc min krajowym prekursorem projektoacutew stypendialnych dla ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnych czy koordynatorem projektu w zakresie kształ -

cenia zawodowego oraz wsparcia nauczycieli Jako jedyni w wojewoacutedztwie zrealizowaliśmy innowacyjny projekt ponadnarodowy w zakresie kształcenia zawodo-

wego Nasze doświadczenia projektowe służą w przygotowywaniu modelowych rozwiązań dla regionu

Przetartymi przez nas ścieżkami chętnie podążają inne samorządy ndash na przykład korzystając z wiedzy zdobytej przy przekształceniu zadłużonego Szpitala Powia-

towego w Chełmży w zdolną do samonansowania i rozwoju spoacutełkę prawa handlowego

Samorządową misję traktujemy bardzo poważnie a do potrzeb naszych mieszkańcoacutew i klientoacutew podchodzimy z szacunkiem ndash mamy nadzieję że dzięki temu

jesteśmy w stanie jeszcze lepiej zaspokajać Państwa potrzeby

Mirosław Graczyk ndash Starosta Toruński

15 lat minęło

To pole do poroacutewnań nie tylkoz 19 samorządami powiatowymi woje-

woacutedztwa kujawsko-pomorskiego alez aż 152 powiatami z całego krajuw kategorii bdquopowiaty od 60 do 120 tys

mieszkańcoacutewrdquoUczestnictwo w rankingu jest dobro-

wolne a samorządy są oceniane wedługkilkudziesięciu kryterioacutew zgrupowanych

w ośmiu kategoriach

bull działania proinwestycyjne i prorozwo- jowe

bull rozwiązania poprawiające jakość obsłu-gi interesantoacutew oraz funkcjonowania

jednostki samorządu terytorialnego

bull rozwoacutej społeczeństwa informacyjnego

bull rozwoacutej społeczeństwa obywatelskiego

bull umacnianie systemoacutew zarządzania bez-pieczeństwem informacji

bull promocja rozwiązań ekoenergetycz-nych proekologicznych i prozdrowot-nych

bull wspoacutełpraca krajowa i międzynarodowa

bull działania promocyjne

W nakreślonych przez ZPP ramach

powiat toruński rywalizuje o tytuł bdquoDo-bry Polski Samorządrdquo a kolejność w ran-kingu uzależniona jest od zgłaszanychprzez cały rok osiągnięć i wynikoacutew www obszarach działalności i na bieżąco

zrealizowanych projektoacutew Pod konieckażdego roku następuje podsumowanieNa przestrzeni minionych 11 lat z pozycjąpowiatu toruńskiego w rankingu bywałoroacuteżnie raz gorzej raz lepiej jednak usys-tematyzowanie podejmowanych działańi konsekwencja w dążeniu do wyzna-czonych celoacutew wpłynęły na stanowcząpoprawę lokaty w rankingu i zaistnieniew krajowej czołoacutewce

Przełomowy był rok 2009 kiedy po-wiat toruński uplasował się na miejscu37 w kraju i 2 w wojewoacutedztwie Kolejnelata to miejsca 40 29 11 i 11 w ska-li kraju oraz 2 2 2 i 1 w wojewoacutedz-twie przy czym warto nadmienić żeniełatwym zadaniem było utrzymanie11 miejsca w kraju przez kolejne dwa

lata z rzędu a zadaniem arcytrudnymbyło pokonanie powiatu żnińskiego ktoacute-ry do roku 2013 był liderem rankinguw kujawsko-pomorskiem

Aktywność samorządowcoacutew w wieludziedzinach sprawiła że w roku jubile-uszu 15-lecia powiat toruński może cie-szyć się opinią wojewoacutedzkiego prymusai słusznie należącą mu się pierwszą loka-tą

Ocenieni i docenieni

Pozycja powiatu toruńskiego w Rankingu Powiatoacutew ZPP

Od 11 lat można śledzić pozycję powiatu toruńskiego na tle podobnych jednostek samorządu terytorialnego (jst) w OgoacutelnopolskimRankingu Powiatoacutew prowadzonym przez Związek Powiatoacutew Polskich



Celem konkursu jest wyroacuteżnieniei nagrodzenie jednostek samorząduterytorialnego ktoacuterym udało się wy-

pracować własną markę ktoacutere rozwi- jają się i konsekwentnie budują dobrywizerunek swojego regionu a przytym wyroacuteżniają się dynamicznym roz-

wojem i dobrymi wskaźnikami ekono-

micznymi

Idea konkursu zainteresowała po-

nad 900 jednostek samorządowych

roacuteżnego szczebla z całego kraju Wy-pełnione przez uczestnikoacutew rywalizacjiankiety poruszały problematykę z za

-

kresu działań promocyjnych podejmo-

wanych przez samorządy i zawierałytwarde dane nansowo-ekonomicznepotwierdzające aktywność i skutecz-ność także na innych polach

Spośroacuted nadesłanych ankiet jurykonkursu wyłoniło trzy zwycięskie jednostki samorządu terytorialnego

Wśroacuted powiatoacutew zwyciężył powiat łę-

czyński na drugim miejscu uplasowałsię powiat toruński a na trzecim ndashchrzanowski

Warto roacutewnież wspomnieć o licz-

nych innych wyroacuteżnieniach nadanychza ciekawe przedsięwzięcia w wieluroacuteżnych dziedzinach ktoacutere na prze-

strzeni minionych 15 lat przyniosłypozytywny rozgłos powiatowi toruń-

skiemu

Aktywność buduje markęWYROacuteŻNIENIA I NAGRODY

Istotnym wyroacuteżnieniem dla powiatu toruńskiego było zajęcie drugiego miejsca w ogoacutelnopolskimkonkursie bdquoMarkowy Samorządrdquo ktoacuterego organizatorem jest Wolters Kluwer Polska ndash największywydawca publikacji prawniczych i biznesowych na rynku

2 Powiat Toruński październik 2014

wwwpowiattorunskipl

Dobre relacje z sąsiadami to także sukces mi -nionego 15-leciaNa zdjęciu - doroczny wspoacutelny festyn sporto-

wy powiatoacutew toruńskiego i bydgoskiego

Mając na uwadze bezpieczeństwo na dro-

gach powiat zaangażował się w budowędroacuteg rowerowych Projekt został uznany zainwestycję kluczową w Regionalnym Pro-

gramie Operacyjnym Wojewoacutedztwa Kujaw -sko-Pomorskiego

Efektem projektu będą trzy przyjazne za-

roacutewno pieszym jak i rowerzystom trasyo łącznej długości ponad 70 km ktoacutere po-

woli stają się wizytoacutewką powiatu toruńskie-

go z Torunia do Unisławia w sąsiednim po-

wiecie chełmińskim do Chełmży i KamionekMałych oraz do Osieka nWisłą

bull Rok 2000 ndash Związek Powiatoacutew Polskich i Fundacja Bankowa im Leopolda Kronenberga ogłosiły konkurs Liga InicjatywPowiatowych Do konkursu zgłoszono ok 400 roacuteżnego rodzaju inicjatyw w tym także projekt powiatu toruńskiego za -

tytułowany bdquoStworzenie Spoacutełdzielni Grup Producenckichrdquo Uzyskał on najwyższe uznanie w oczach jury i zajął I miejsce26 maja 2000 r na Zamku Kroacutelewskim w Warszawie odbyło się uroczyste ogłoszenie wynikoacutew konkursu na ktoacuterym Sta -

rosta Toruński odebrał z rąk organizatoroacutew pamiątkową Dechę Lipową oraz czek na 10 000 euro

bull Rok 2002 ndash Starostwo Powiatowe w Toruniu otrzymało Nagrodę Marszałka Wojewoacutedztwa Kujawsko-Pomorskiego za zajęcieII miejsca w II edycji promującego region konkursu pn bdquoGaleria Powiatoacutewrdquo

bull Rok 2003 ndash 120 młodych ludzi ze szkoacuteł powiatu toruńskiego wraz z nauczycielami i przedstawicielami powiatu było takblisko wejścia Polski do Unii Europejskiej jak to tylko możliwe 17 kwietnia 2003 ndash w dzień po podpisaniu przez PolskęTraktatu Akcesyjnego ndash wzięli oni udział w debacie parlamentarnej poświęconej integracji Polski z UE oraz w spotkaniu zPremierem Leszkiem Millerem Marszałkiem Sejmu Markiem Borowskim oraz ministrami Podczas spotkania szef rządumoacutewił o Traktacie Akcesyjnym podkreślając ogromną wagę tego wydarzenia oraz akcentując jego znaczenie dla przy -

szłych pokoleń młodych Polakoacutew

bull Rok 2003 ndash aktywność powiatu toruńskiego w działaniach poprzedzających referendum w sprawie przystąpienia Polskido Unii Europejskiej została doceniona ndash na wiosennym pikniku europejskim w Gronowie gościł Prezydent RP AleksanderKwaśniewski

bull Rok 2006 ndash powiat toruński uzyskał tytuł bdquoPowiat otwarty na fundusze strukturalnerdquo

bull Rok 2008 ndash reprezentacja powiatu toruńskiego z ogromnym sukcesem zakończyła samorządową rywalizację na boiskupiłki nożnej zajmując I miejsce i odbierając Puchar Marszałka w Mistrzostwach Samorządowcoacutew Wojewoacutedztwa Kujaw-

sko-Pomorskiego

bull Rok 2009 ndash Starosta Toruński uhonorowany został tytułem Samorządowca Dziesięciolecia przez ZPP a rok poacuteźniej otrzy-

mał Medal Marszałka Wojewoacutedztwa Kujawsko-Pomorskiego za wkład w rozwoacutej samorządności na Kujawach i Pomorzuoraz pracę na rzecz mieszkańcoacutew regionu kształtowanie jego tożsamości i wzmacnianie integralności

bull Rok 2011 ndash stoisko powiatu toruńskiego zdobyło pierwszą nagrodę wojewoacutedzkich i diecezjalnych dożynek 2011 w Chełm-

nie

bull Rok 2012 ndash Starostowie Bydgoski i Toruński zainicjowali rywalizację obu powiatoacutew wspieranych przez wszystkie gminywchodzące w ich skład w I Samorządowym Festynie Sportowym Powiatoacutew Bydgoskiego i Toruńskiego W pierwszymstarciu powiat toruński podbił ziemię bydgoską by w kolejnym roku zmagań oddać palmę pierwszeństwa powiatowibydgoskiemu ktoacutery zwyciężył w rewanżowym spotkaniu

Wszystkie te nagrody i wyroacuteżnienia w dniu dzisiejszym stają się świadectwem wieloaspektowej aktywności powiatutoruńskiego

Pierwsi w regionieUNIJNE POCZĄTKI

Powiat toruński w ciągu 15 lat istnienia a 10 lat funkcjonowania we wspoacutelnocie Unii Europejskiejzrealizował liczne projekty korzystając z unijnego donansowania 10-letnie doświadczenie pozwalana realizację coraz odważniejszych i bardziej nowatorskich pomysłoacutew

Powiat toruński przygodę ze środkamiunijnymi rozpoczął jeszcze przed 2004rokiem ndash korzystając ze środkoacutew przed-

akcesyjnych Już w pierwszym okresieprogramowania 2004-2006 podjął sięrealizacji projektu bdquoPomoc stypendialnadla ucznioacutew szkoacuteł ponadgimnazjalnychwojewoacutedztwa kujawsko-pomorskiegordquo

Środki na stypendia pochodziły zeZintegrowanego Programu Operacyjne-

go Rozwoju Regionalnego a w projekcieuczestniczyło aż 30 samorządoacutew z nasze-

go wojewoacutedztwa Powiat toruński podjąłsię trudnej roli lidera tego nowatorskiegoi unikalnego w skali całego kraju przedsię-

wzięcia Jego celem była pomoc nanso-

wa dla ucznioacutew z niezamożnych rodzin

legitymujących się wysoką średnią ocen ndash stypendium miało wspierać młodzieżna drodze do osiągnięcia świadectwa doj-rzałości stanowiącego przepustkę do dal-szej edukacji Ze środkoacutew stypendialnychmożna było zakupić podręczniki przyboryszkolne wymaganą regulaminem szkolnąodzież bilety dojazdowe czy nawet kom-

putery z oprogramowaniem

Rok 2012 ndash XI miejsce w kraju w Rankingu ZPP

Lata 2002 2006 2011 i 2014 ndash tytuły bdquoHitKujaw i Pomorzardquo

Rok 2013 ndash II miejsce w konkursie bdquoMarko-

wy samorządrdquo




wwwpowiattorunskipl

Pierwszy innowacyjny projekt edu-kacyjny w wojewoacutedztwie kujawsko-po-morskim ktoacutery ruszył w 2010 r oferujenowe spojrzenie na szkoły zawodoweIdeą innowacyjnych projektoacutew jest wy-pracowanie rozwiązań ktoacutere będą mo-gły być zastosowane przez każdą szko-łę zawodową bez względu na zawoacutedw ktoacuterym kształci

Głoacutewnym celem projektu bdquoSzkołainnowacyjna i konkurencyjnardquo byłozmniejszenie ryzyka bezrobocia wśroacutedmłodzieży poprzez dostosowanie ofer-ty edukacyjnej szkoacuteł zawodowych dopotrzeb lokalnego rynku pracy i wdro-żenie innowacyjnej formy wspoacutełpracy

na linii szkoła harr przedsiębiorca harruczeń

Projekt pozwolił na przetestowa-nie narzędzi ktoacutere pomogą skutecz-niej powiązać szkolnictwo zawodowez pracodawcami Zamieszczony obokgraf prezentuje najważniejsze rezultatyprojektu ktoacutere pozwolą uczniom z suk-cesem wejść na lokalny rynek pracy

Innowacyjni i konkurencyjniUNIJNE INNOWACJE

Powiat toruński w ciągu 15 lat istnienia a 10 lat funkcjonowania we wspoacutelnocie Unii Europejskiej zrealizował liczne projekty korzystającz unijnego donansowania 10-letnie doświadczenie pozwala na realizację coraz odważniejszych i bardziej nowatorskich pomysłoacutew

Szkoła innowacyjna i konkurencyjna

Suma wiedzy i doświadczeńW końcoacutewce okresu programowania 2007-2013 powiat przystąpił do realizacji projektu modelowego

Projekt modelowy - bdquoZawodowy paszport do karieryrdquo

UNIJNE SUKCESY

Jednym z kluczowych elementoacutew nowego projektu jest rozwijanie wspoacutełpracy z przed -siębiorcami ndash zaroacutewno w formie wyjazdoacutewbranżowych jak i spotkań oraz porozumieńo wspoacutełpracy

Projekt modelowy to ostatnie sta-dium ewolucji projektoacutew skierowanychdo szkoacuteł zawodowych w ktoacuterym UrządMarszałkowski skumulował doświadcze-nia projektowe wszystkich powiatoacutewby w jak najbardziej efektywny sposoacutebodpowiedzieć na problemy szkolnictwazawodowego Powiat toruński jest jednąz jednostek ktoacutera testuje i realizuje tentyp projektoacutew w naszym wojewoacutedztwie

Wszystko rozpoczęło się w 2008 rokukiedy to powiat toruński podjął się reali-zacji przedsięwzięcia obejmującego całewojewoacutedztwo ale ktoacutere oferowało jedy-nie 2 formy wsparcia bdquokomputerowe pra-

wo jazdyrdquo (certykaty ECDL uzyskało 838osoacuteb) oraz książki do nauki zawodu dla bi-bliotek szkolnych (135 tys egzemplarzy)Wkroacutetce ta formuła wsparcia szkolnictwazawodowego została zmodykowanai kolejne projekty adresowane były jużbezpośrednio do prowadzonych przezpowiat technikoacutew i zawodoacutewek

Podstawowe założenie było takie abynie powielać zajęć szkolnych Projekty nieobejmowały więc zajęć wyroacutewnawczychczy też przygotowujących do egzaminoacutew

za to oferowały takie ktoacutere dawały do-datkowe praktyczne umiejętności w wy-uczanym zawodzie Z roku na rok ofertadla ucznioacutew z Gronowa i Chełmży rozsze-rzała się obejmując min zajęcia z carvin-gu (tworzenie artystycznych dekoracji zwarzyw i owocoacutew) organizację imprezokolicznościowych orystykę obsługękomputerowych programoacutew do rezerwa-cji turystycznej techniki sprzedaży symu-lacyjne prowadzenie rmy i wiele innych

Każda edycja projektu dawała takżemożliwość udziału w kursach dającychzupełnie nowe uprawnienia zawodoweNajpierw było to spawanie elektryczne

poacuteźniej pojawiła się możliwość zdobyciacertykatu kierowcy woacutezkoacutew jezdnio-wych oraz operatora koparko-ładowarkiLiczba uczestnikoacutew rosła z roku na rok ndashod 28 spawaczy w 2009 roku do 62 osoacutebz roacuteżnymi certykatami 5 lat poacuteźniejJednocześnie coraz większe pieniądzeudawało się pozyskać na wyposażeniedydaktyczne W obecnie realizowanejbdquoSZkOlnej kuźni Profesjonalistoacutewrdquo zapla-nowano już nie tyle zakupy sprzętowe coutworzenie czterech całkowicie nowych

mulmedialnych pracowni do nauki języ-

ka obcego

Dużo nowych pomysłoacutew i doświad-

czeń przynioacutesł projekt bdquoSzkoła innowacyj-

na i konkurencyjnardquo kiedy to w szerokim

- także międzynarodowym - partnerstwie

testowane były formy i zasady wspoacutełpra-

cy szkoły z pracodawcami Na tej bazie

roacutewnolegle zrealizowane zostały jeszcze

dwie edycje projektoacutew

W efekcie tych wszystkich działań po-

wiat toruński został zaproszony jako jeden

z kilku samorządoacutew do prac nad komplek-

sowymi rozwiązaniami dla szkolnictwa za-

wodowego Rezultatem konsultacji stałasię koncepcja projektu modelowego ktoacute-

ra w sposoacuteb najbardziej ambitny podcho-

dzi do dzisiejszych problemoacutew technikoacutew

i zawodoacutewek w naszym regionie

Co warto podkreślić nikt poza kujaw-

sko-pomorskiem nie podjął się tego zada-

nia Nowa perspektywa nansowa już się

rozpoczęła więc doświadczenie z projek-

tami modelowymi na pewno się przyda




wwwpowiattorunskipl

bdquoPOWIAT TORUŃSKIrdquo Bezpłatny Miesięcznik Samorządowy

Starostwo Powiatowe w Toruniuul Towarowa 4-6

87-100 Toruńtel 56 662 88 88 fax 56 662 88 89

e-mail starostwopowiaorunskipl

Redakcja w składzie

dr Malwina Rouba ndash redaktor naczelny

Agnieszka Niwińska Artur Stankiewicz ndash redakcja numeru

Teksty Andrzej Horniak Malwina Rouba

Dorota Rygielska Artur Stankiewicz

Kontakt

tel 56 662 88 52

rzecznikpowiaorunskipl

Skład Starostwo Powiatowe w Toruniu

Druk Drukarnia Agora SA w Pile ul Krzywa 35

Otrzymane przez powiat toruński nagrody i wyroacuteżnienia wysokie miejsca w rozmaitych rankingach oczy-wiście bardzo cieszą Cieszy roacutewnież fakt że wiele podjętych przez nas działań stało się wzorem postępowaniadla innych samorządoacutew Przykładem takich działań jest obecna kondycja Szpitala Powiatowego w Chełmży no-watorskie podejście do realizowania kształcenia zawodowego czy wysoka pozycja Powiatowego Urzędu Pracyw pozyskiwaniu środkoacutew służących łagodzeniu skutkoacutew bezrobocia

Najbardziej jednak cieszą namacalne efekty działalności zrealizowane w ciągu minionych 15 lat inwestycjeOgromną satysfakcję wywołują dziesiątki kilometroacutew wyremontowanych droacuteg powiatowych i nowych chodni-koacutew wzdłuż nich Zbudowanie trzech długich ciągoacutew droacuteg rowerowych radykalna poprawa bazy dydaktyczneji sportowej w prowadzonych przez powiat placoacutewkach oświatowych a także osiągnięcie standardoacutew w do-mach pomocy społecznej czy rozbudowa Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego Cieszą nowe siedziby Szkoły Mu-zycznej i Środowiskowego Domu Samopomocy w Chełmży Z perspektywy czasu widać jak traonym pomysłem

było przeniesienie siedziby Starostwa Powiatowego na ul Towarową Uzupełnieniem rozwiązań zastosowanych w nowym obiekciew celu bardziej efektywnej obsługi naszych klientoacutew jest wdrażanie od samego początku zasady że klient ndash mieszkaniec powiatutoruńskiego ndash jest najważniejszy

Cały czas przyświecała nam idea intensykacji działań na rzecz integracji obywateli wszystkich dziewięciu gmin tworzących nasz powiat Służyło temu zaroacutewno rosnące z każdym rokiem merytoryczne i nansowe wsparcie roacuteżnych inicjatyw lokalnych jak i organi-zowanie własnych przedsięwzięć Nienaganna była także ndash co należy podkreślić ndash wspoacutełpraca z samorządami gminnymi i partnerskie

podejście do realizowanych wspoacutelnie zadań za co chciałbym im w tym miejscu serdecznie podziękować Natomiast źroacutedłem tychwszystkich osiągnięć i sukcesoacutew była postawa radnych powiatowych ktoacuterzy zawsze mieli na względzie rozwoacutej powiatu toruńskiegow interesie i ku zadowoleniu jego mieszkańcoacutew

Dariusz Meller ndash Wicestarosta Toruński

INICJATYWY

Akcja bdquoKluczrdquoStarostwo Powiatowe w Toruniu wspoacutelnie z Lokalną OrganizacjąTurystyczną w Toruniu było organizatorem wyjątkowej akcji

bdquoToruń otwarty dla wszystkich ndash KLUCZ do mojego miastardquo ndashpolegającej na zbioacuterce niepotrzebnych nieużywanych kluczyktoacutere miały posłużyć jako materiał do wykonania dotykowejmakiety toruńskiej Staroacutewki

Tysiące torunian mieszkańcoacutew po-

iatu toruńskiego Bydgoszczy Alek-androwa i Jabłonowa Pomorskiegorzuciło zbędne klucze do ustawionychcałym mieście urn pomagając w ten

posoacuteb otworzyć Toruń dla turystoacutew iości ndash także tych niepełnosprawnych

niewidomych i słabowidzących

Po pracowitym podzieleniu kluczykłoacutedek i zamkoacutew wg rodzaju metaluprzez zespoacuteł Wydziału Rozwoju i Pro-ektoacutew Europejskich Starostwa Po-

wiatowego w Toruniu trały one dopracowni pana Macieja Jagodzińskie-go-Jagenmeera ktoacutery wykonał odlewW internetowym plebiscycie torunia-nie zdecydowali że najlepszym miej-scem dla makiety będzie plac Domini-kański

Dzięki życzliwości Prezydenta Mia-sta Torunia udało się pozyskać nie

tylko pieniądze na snansowanie od-lewu ale roacutewnież na zagospodarowa-nie miejsca ekspozycji makiety ndash takby było ono maksymalnie przyjazneturystom ndash w szczegoacutelności tym nie-widomym i niepełnosprawnym Spe-cjalnie przygotowany we wspoacutełpracyz Polskim Związkiem Niewidomychi opisany Braillersquom odlew został ocjal-nie odsłonięty w maju 2013 r w DniuWalki z Dyskryminacją Osoacuteb Niepełno-sprawnych

Akcja okazała się kampanią spo-łeczną o niespotykanym dotychczaswymiarze i wyjątkowym potencjalełączenia ludzi wokoacuteł wspoacutelnego celua pomysłodawczyni stworzenia makie-ty dotykowej z kluczy i koordynatorkacałej akcji została nagrodzona złotą od-znaką Polskiego Związku Niewidomychi tytułem Ambasadora Toruńskiej Tury-styki 2013

DożynkiPROMOCJA

Charakterystyczny zielony powia-

towy namiot zawsze pełnił istotnąrolę edukacyjną ndash kolorowy ciekawyi otoczony tłumem gości ktoacuterzy coroku mogli dowiedzieć się czegoś inte-

resującego

Prezentacje poświęcone młynar-stwu i pieczeniu chleba pszczelarstwuczy powiatowym dworom i pałacomcieszyły się ogromnym powodzeniemJednak pierwszą nagrodę Wojewoacutedz-kich i Diecezjalnych Dożynek 2011w Chełmnie powiat toruński zdobył zaprzeobrażenie swego stoiska w trady-cyjną wiejską karczmę Piękna wystawao historii karczmarstwa i związanych

z nim tradycjach ciekawe lokalne sma-ki i doborowa muzyka ze śpiewem i tań-cami wykreowały wyjątkowy nastroacutejktoacutery porwał do tańca i zabawy wielugości a i jurorom najwyraźniej przypadłdo gustu

Tradycyjne święto plonoacutew ma dla polskiej wsi szczegoacutelneznaczenie Dlatego powiat toruński we wspoacutełpracy z organizacjamipozarządowymi wielokrotnie aktywnie uczestniczył w dożynkach

wojewoacutedzkich diecezjalnych i ekologicznychTegoroczne prezentacje powiatu na

dożynkach gminnych roacutewnież przycią-gnęły na stoisko Starostwa Powiatowe-go w Toruniu tłumy gości W Czernikowiepowiat ndash aranżując wystawę tematycz-ną ndash przypomniał zwiedzającym postaćOskara Kolberga etnografa i populary-zatora polskiej kultury ludowej Możnabyło nie tylko odświeżyć wiedzę o życiui dorobku badacza ale także samemuwziąć udział w żywej lekcji historii sproacute-bować rozpoznać gatunki zboacuteż szatko-wać kapustę posłuchać ludowych bajeki przypomnieć sobie dawne wiejskie za-bawy W czasie święta plonoacutew w Głogo-wie (gm Obrowo) i Łysomicach powiatpodjął proacutebę odtworzenia atmosfery

targoacutew jarmarkoacutew i odpustoacutew sprzedlat Był jarmarczny kram pyszne piernikii obwarzanki mini turniej rycerski i wę-drowni kuglarze zabawiający przechod-nioacutew ndash jednym słowem dla każdego cościekawego )




GMINA ZŁAWIEŚ WIELKA

Tomasz Więcławski

Praca w Goacutersku wre Jest jeszczesporo do zrobienia ale wszystkomusi być gotowe na przyjazdgłowy państwa Oddane do użyt-ku zostaną nowopowstałe bu-dynki CEM Sala kinowa robiwrażenie

- egoroczne uroczystości sąwyjątkowe - moacutewi ks Paweł No-wogoacuterski dyrektor CEM w Goacuter-sku - Przede wszystkim dlategoże rocznica jest okrągła Powagęwydarzeniom w naszej gminienadadzą zaproszeni z tej oka-zji goście O oficjelach z całegoregionu z najważniejszym wła-dzami włącznie nie muszę moacute-wić Wizyta Bronisława Komo-rowskiego będzie docenieniemciężkiej pracy ktoacuterą wiele osoacutebwykonuje przy budowie centrumkażdego dnia

Obchody rozpoczną się o go-dzinie 983089983088983088983088 modlitwą o kano-nizację ks Jerzego Popiełuszkiprzy krzyżu w pobliskim lesieZgromadzeni odśpiewają pieśńOjczyzno ma Stamtąd wyruszyprocesja z relikwiami w kierunkukościoła Duchownym asysto-

wać będą w przemarszu harcerzeprzedstawiciele szkoacuteł motocykli-ści kolarze a także woźnice bry-czek O godzinie 983089983089983088983088 rozpoczniesię uroczysta msza święta w trak-cie ktoacuterej zaplanowano poświęce-nie Centrum Edukacji Młodzieżyoraz koncert pieśni sakralnych ipatriotycznych

Nowoczesne technologie

- Finalizujemy budowę mul-timedialnego muzeum - moacutewiks Paweł Nowogoacuterski - Powsta- ją także sale wykładowe i aulagłoacutewna w ktoacuterej będą wyświe-tlane filmy oraz odgrywane sztu-ki teatralne Budujemy roacutewnieżatrium przed świetlicą oraz bo-

isko sportoweWładze gminy nie kryją zado-wolenia z podniosłego charakteruplanowanych uroczystości

- Życie księdza Jerzego Popie-łuszki na trwałe złączone zostałoz naszą gminą - moacutewi Jan Surdy-

ka woacutejt gminy Zławieś Wielka -Jego tragiczny los można przekućna inicjatywy ktoacutere czynią dobroCentrum Edukacji Młodzieży jesttego doskonałym przykładem

Warto podkreślić że gościemobchodoacutew rocznicowych będzietakże Francuz Francois Audelanktoacutery w 983090983088983089983090 miał zostać uzdro-wiony za wstawiennictwem błks Jerzego Popiełuszki Wcześniejmężczyzna chorował na białacz-kę

Szkoła z nową nazwą

Uroczystości w CEM nie będą jednak jedynymi ktoacutere odbę-dą się w tym samym tygodniu wGoacutersku a ktoacutere mają z Popiełusz-ką związek Na 983089983094 październikazaplanowano uroczystość nada-nia imienia błogosławionego Ze-społowi Szkoacuteł w Goacutersku

- o dla nas bardzo ważne wy-darzenie - moacutewi Andrzej Wal-czyński dyrektor szkoły - Nasi

uczniowie i pracownicy przygoto-wują w pocie czoła uroczystą galęz programem artystycznym z tejokazji Mam roacutewnież potwierdze-nie że do naszej placoacutewki przyje-dzie ktoś z rodziny Popiełuszko

Uroczystość nadania imienia

rozpocznie się o godzinie 983089983089983088983088- Możliwe że jest to tylko

symbol ale bardzo ważny - do-daje Andrzej Walczyński - Każdaszkoła chce mieć swoacutej wyroacuteżnik -herb i patrona ktoacutery się nią opie-kuje W Goacutersku nie mogliśmywybrać innej osoby

ydzień poacuteźniej znoacutew będziesię działo w CEM Na 983090983092 i 983090983093 paź-dziernika planowane jest uro-czyste otwarcie nowego muzeumi wernisaż Gości po budynkuoprowadzi jego projektant Nowepomieszczenie będzie dostępne wgodzinach 983089983088983088983088-983089983094983088983088

Edukować i wychowywać

Październik jest w Goacutersku wgminie Zławieś Wielka co rokubardzo napięty ym razem do-datkowo można zaprezentowaćgościom dzieło ktoacutere powstawałood wielu miesięcy

- W naszej gminie budowa-nych jest wiele ważnych obiektoacutew

związanych z kulturą i historią- moacutewi Jan Surdyka - Cieszę sięże marszałek wojewoacutedztwa zde-cydował o takiej lokalizacji CEMbo instytucja ta ma szansę stać sięwyjątkową na skalę całego woje-woacutedztwa

Od kilku lat pracownicy CEMpodejmują inicjatywy wycho-wawcze i edukacyjne W tymmiejscu wykiełkował i jest reali-zowany konkurs wiedzy o wiel-kich Polakach w wojewoacutedztwiekujawsko-pomorskim Przez tę

instytucję koordynowane są takżepiesze pielgrzymki Goacutersk-Wło-cławek Śladami męczeństwa ksJerzego Popiełuszki

Goacutersk był także jednym zostatnich miejsc ktoacutere odwiedziłaprzed swoją śmiercią matka bło-gosławionego księdza - MariannaPopiełuszko W czerwcu ubie-głego roku była gościem obcho-doacutew święta wojewoacutedztwa a takżewmurowała kamień węgielny podbudowę świetlicy w Goacutersku

W rozmowie z Poza oruńdzieliła się swoimi emocjamizwiązanymi z odwiedzinamimiejsca uprowadzenia syna

- Cieszę się że moacutej syn okazujesię zwycięzcą - moacutewiła MariannaPopiełuszko - Jego śmierć nie po-szła na marne jeżeli ludzie będąpamiętali że zło trzeba dobremzwyciężać

Prezydent RP Bronisław Komorowski będzie gościem obchodoacutew983091983088 rocznicy uprowadzenia ks Jerzego Popiełuszki ktoacutere odbędą się w piątek983089983095 października w gminie Zławieś Wielka

Poświęcą CentrumEdukacji Młodzieży

W Goacutersku nadal CEM przypomina plac budowy FOADAMZAKRZEWSKI

Prace przeprowadzone będąprzez wykwalifikowanych fa-chowcoacutew ze Świecia Zleciła jefirma FX Energy Poland w War-szawie

Celem prac poszukiwawczychi rozpoznawczych jest udoku-mentowanie złoacuteż ropy naoweji gazu ziemnego Badania zapro- jektowano na podstawie koncesjiposzukiwawczej wydanej przezministra środowiska we wrześniu983090983088983088983096 roku

- Prace prowadzone będą przyużyciu materiałoacutew wybuchowych

- inormuje Geofizyka oruńSA - Źroacutedłem wzbudzania będąwibratory Z właścicielami lubposiadaczami nieruchomości naktoacuterych mają być wykonane ba-dania geologiczne będą zawieraneporozumienia w sprawie wstępu

Za ewentualne szkody wyrzą-dzone w toku badań geologicz-nych przysługuje odszkodowaniezgodnie z postanowieniem art983089983096 ustawy z dnia 983097 czerwca 983090983088983089983089 rPrawo geologiczne i goacuternicze

Może okaże się że gmina Zła-wieś Wielka jest gazowym eldora-do

(W)

Gazoweeldorado

W gminie ZławieśWielka prowadzonebędą badania geo-

fizyczne Rozpocznąsię 983089983093 października

Ogłosiła go Fundacja CentrumEdukacji w Goacutersku Tematykarealizacji ma dotyczyć pokole-nia ks Jerzego Popiełuszki Wzmaganiach mogą wziąć udziałteatry amatorskie z całej Polski

Zmagania dotyczą tła histo-ryczno-politycznego oraz warun-koacutew życia i duchowości oacutewcze-snych ludzi Prezentacje spektakliodbędą się 983090983093 listopada oraz 983089983093grudnia

Patronat nad przeglądem spra-wują marszałek wojewoacutedztwa kujawsko ndash pomorskiego Piotr Cał-becki oraz przełożony generalnyZgromadzenia Świętego MichałaArchanioła ks Kazimierz Radzik

Więcej inormacji oraz regu-lamin konkursu można znaleźćna stronie internetowej wwwzla-wiespl

(W)

Aktorzy--amatorzyW listopadziei grudniu odbędziesię w gminie ZławieśWielka konkurs te-atralny




GMINA ŁYSOMICE

Tomasz Więcławski

Od początku roku zmodernizo-wanych zostało kilka tras gmin-nych i powiatowych Jednostkisamorządowe ze sobą wspoacutełpra-cują żeby pozyskiwać łatwiej ze-wnętrzne dofinansowania Dozimy planowane są kolejne od-dania i przetargi

Nowy asalt wylano na trasachpowiatowych Zakrzewko-ylice(983089 kilometr) Morczyny - Kamion-ki Małe (983094983095983089 kilometra) Kamion-ki Małe - urzno (983090983094 km)

- Jedną z bardzo oczekiwa-nych inwestycji jest chodnik przydrodze powiatowej relacji urz-no-Gronowo o długości 983092983093983088 m iszerokości 983089983093 metra wraz z oświe-tleniem - moacutewi Piotr Kowal woacutejtgminy Łysomice - Budowa chod-nika z kostki brukowej przy ulGronowskiej pozwoli na spokojnespacery mieszkańcom ktoacuterzy zewzględu na węzeł autostradowyurzno mają wzmożony ruchprzy swoich posesjach

Prace przy tej trasie trwająKolejnym chodnikiem poprawia- jącym bezpieczeństwo jest tenprzy drodze powiatowej urzno--Papowo uruńskie Cały odcinekliczy ponad 983093 kilometroacutew a dokońca listopada zostanie wybudo-wanych 983089983089983088983088 metroacutew

Podobna inwestycja dotyczypołączenia między Łysomicami a

Ostaszewem wzdłuż drogi woje-woacutedzkiej Zadanie wykonywane jest w ramach Drogowych Inicja-tyw Samorządowych prowadzo-nych przez Urząd Marszałkowski

ktoacutery partycypuje w kosztachprojektu

- Jednym z największych suk-cesoacutew wspoacutełpracy gmin powiatutoruńskiego ze Starostwem Po-wiatowym w oruniu jest projektRegionalnego Programu Opera-cyjnego Wojewoacutedztwa Kujawsko--Pomorskiego na lata 983090983088983088983095-983090983088983089983091- moacutewi woacutejt gminy Łysomice -

Rezultatem tego przedsięwzięciana terenie gminy Łysomice bę-dzie ponad 983091983093 kilometroacutew ścież-ki rowerowej oruń-Chełmża zodgałęzieniem umożliwiającym

dojazd do ośrodka wypoczynko-wego w Kamionkach Małych orazoruń-Unisław przez Roacuteżankowoi Świerczynki Przy realizacji za-dania wykonano już pieszojezd-nię przy ul Leśnej w Łysomicacha leżące na jej ragmencie płytydrogowe zostaną przeniesione naul Kanałową ktoacutera zyska dziękitemu nową nawierzchnię

Gminne nie gorsze

Sama gmina też nie proacuteżnujeW budżecie znalazły się pieniądze

na realizację prac budowlanychna drogach gminnych

- Cały projekt renowacji siecidroacuteg w naszej gminie uważam zaogromny sukces - moacutewi RomanWojda przewodniczący RadyGminy Łysomice - Przyjęliśmyplan na lata 983090983088983089983088-983090983088983089983092 ktoacuteregoskrupulatnie się trzymaliśmywięc wszyscy od dawna wiedzieli

co będzie remontowaneW Roacuteżankowie zmieniononawierzchnię betonową na asal-tową na odcinku o długości 983089983091983088metroacutew W Lulkowie drogę grun-

tową zastąpiła asaltowa W Łyso-micach zmieniono nawierzchnięul Jagodowej z gruntowej na as-altową Inwestycja realizowanabyła na odcinku od drogi woje-woacutedzkiej nr 983093983093983090 do ul Astrowej

Kolejne działania w toku

Przystąpiono do zmiany na-wierzchni ul Storczykowej wŁysomicach na odcinku od ulOgrodowej do posesji mieszkań-coacutew Całość kończy się placemmanewrowym Wykonano takżenakładkę asaltową na drodze wGostkowie od drogi powiatowej(przy kościele) do gminnej przyremizie OSP

- W ciągu najbliższych mie-sięcy planujemy kolejne inwe-stycje - moacutewi Piotr Kowal - WKamionkach Dużych asalt zosta-nie wzmocniony na odcinku 983093983088983088metroacutew

Ulica Osiedlowa w urzniebędzie na całej swojej długościpokryta asaltem Płyty betonowezostaną wymontowane i wmonto-wane w inną ulicę Nowy wyglądotrzyma także ul Wierzbowa wŁysomicach

Podobna inwestycja zostanieprzeprowadzona w Papowie o-ruńskim przy ul Heweliusza naodcinku od ul Leśnej do Ogrodo-wej W tym roku ma zostać roacutew-

nież ogłoszony przetarg na wyko-nanie ul Kościelnej w Papowieoruńskim Osieki Osieki

Nawierzchnie ulic Jagodowej i Storczykowej w Łysomicach już zmieniono W kolejce czeka ulica Wierzbowa

Drogowa ofensywa 2014

Tomasz Więcławski

Wycieczka organizowana przezradnych gminy Łysomice wostatni weekend września odby-wała się pod hasłem Tu zaczęłasię Polska - Szlak PiastowskiTrasa wiodła przez pierwsząstolicę naszego kraju LednicęBiskupin i Żnin

- Zwiedzanie zaczęliśmy odkolebki Piastoacutew Gniezna - moacutewiAgnieszka Jankierska-Wojda zUrzędu Gminy Łysomice - WMuzeum Początkoacutew Państw Pol-skiego mogliśmy podziwiać cie-kawe nagrania w wersji 983091D ktoacuterew obrazowy sposoacuteb przedstawia-ły historię naszych przodkoacutewPoacuteźniej udaliśmy się do katedrypamiętającej X wiek czyli okrespanowania Mieszka I

Katedra Gnieźnieńska stano-wi sanktuarium Świętego Woj-ciecha Drzwi budowli powstaływ 983089983089983088983088 roku W 983089983096 kwaterachprzedstawione jest życie mę-czennika W podziemnej częścibazyliki znajdują się wykopaliskaarcheologiczne Są tam roacutewnieższczątki 983093 prymasoacutew Polski i 983092983093biskupoacutew

- Na wieżę widokową weszliuczestnicy w najlepszej kondycji

fizycznej - wskazuje AgnieszkaJankierska-Wojda - Droga ktoacute-rą trzeba pokonać na szczyt jestsporym wyzwaniem

Kolejnym punktem na trasieturystoacutew z Łysomic był OstroacutewLednicki o wyspa na JeziorzeLednickim na ktoacuterą trzeba prze-prawić się promem

- Zobaczyliśmy tam pozosta-łości najstarszego grodu w Polsce- moacutewi Wiesław Makulec miesz-

kaniec Wytrębowic - Duże wra-żenie robiły zabytkowy kościoacuteł icmentarz

Podroacuteżnicy udali się roacutewnieżdo Bramy rzeciego ysiącleciana polach lednickich gdzie prze-szli przez symboliczną bramę wkształcie ryby Co roku odbywająsię w tym miejscu OgoacutelnopolskieSpotkania Młodzieży

- W Biskupinie podroacuteżowali-śmy w czasie - wspomina Wie-

sław Makulec - Pierwszy raz wi-działem gliniane naczynia i tkanestroje sprzed tylu wiekoacutew

Wizyta w Żninie i Inowro-cławiu miała charakter typoworelaksacyjny Był czas na odwie-dzenie kawiarni i spacer pod tęż-niami

- Iluminacje świetle wprawiłyuczestnikoacutew podroacuteży w zachwyt- dodaje Agnieszka Jankierska--Wojda - Cały wyjazd był kolej-

nym bardzo miłym i sympatycz-nym spotkaniem mieszkańcoacutewgminy Udało się nam połączyćedukację i integrację

Kolejna inicjatywa prospo-łeczna planowana przez radnychma mieć charakter muzycznyUczestnicy dotychczasowychimprez udadzą się wspoacutelnie nakoncert

Prace na drogach w gminie Łysomice cały cza s trwają Sprzyja im dobra pogoda FOADAMZAKRZEWSKI

Śladami pierwszych Piastoacutew wędrowali mieszkańcy gminy ŁysomiceW Gnieźnie odwiedzili Muzeum Początkoacutew Państwa Polskiego

Podroacuteż w czasie

W gminie Łysomice nie brakuje chętnych do wspoacutelnych wycieczek FOURZĄDGMINY




FOTOREPORTAŻ

Przedszkole bdquoKangurekrdquo rozszerza swojąofertę o żłobek Pierwsze zgłoszenia już sąwięc jeśli zależy nam na dobrej opiece na-szego malucha warto zgłosić się już teraz

Na co może liczyć uczestnik zajęć w żłob-kuObiekt będzie czynny od 983094 do 983089983095 dla dzieci

w wieku od 983089983093 do 983090983093 roku Standardem sącztery posiłki dziennie przygotowane przezmiejscową kuchnię Na 983089983093-osobową grupęprzypadają dwie opiekunki

- Oerta jest zbliżona do zajęć w przed-szkolu oczywiście z uwzględnieniem wiekudzieci w żłobku ndash zachęca Aldona Gajkow-ska dyrektorka placoacutewki ndash Poza typowy-mi zajęciami dydaktycznymi mamy takżepropozycje dodatkowe np rytmikę naukęangielskiego metodą obrazkową warsztatymuzyczne czy zajęcia z przeszkolonym psem

Pomysł powstania żłobka wyroacutesł z po-trzeb rodzicoacutew ktoacuterych dzieci były już wprzedszkolu Zapisanie swoich młodszychpociech do żłobka w tym samym miejscuwiele by ułatwiło

- o bardzo ważne aby zachować natural-ne przejście do nowego etapu ndash dodaje Al-dona Gajkowska ndash Dziecko z naszego żłobkabez trudu będzie kontynuować edukację wprzedszkolu Zagwarantuje to naprawdę do-świadczona kadra Ja sama pracuję w szkol-nictwie od ponad 983091983088 lat

Samo przedszkole bowiem to placoacutewkaz ugruntowaną pozycją w oruniu Posiadakilka sal dydaktycznych pracownię kom-puterową gabinet terapii logopodyczynejsale bdquohoplandrdquo (miejsce zabaw z basenem zpiłeczkami gdzie można zorganizować także

prywatne przyjęcia dla dzieci) do rytmiki igimnastyki Nie można także zapominać odużym ogrodzie z placem zabaw gdzie dzieci

mogą się bezpiecznie bawić bez wychodzeniapoza teren przedszkola i żłobkaJak wygląda typowy dzień w przedszkolu

Zaczyna się od powitania wszystkich dzieciktoacutere poacuteźniej rozpoczynają poranną gim-nastykę Po wysiłku na najmłodszych czekaśniadanie Najedzone dzieci rozpoczynajązajęcia dydaktyczne Jeśli pogoda na to po-zwoli wychodzą także na świeże powietrzePrzed obiadem jest czas na zabawy swobodnelub powtoacuterzenie materiału sprzed południaPotem jest także czas na zajęcia dodatkowektoacutere nie są objęte podstawą programową

- W tym roku nasza placoacutewka otrzymacertyfikat potwierdzający promocję zdrowiandash zapowiada Aldona Gajkowska ndash Musieli-śmy spełnić szereg ważnych kr yterioacutew Dzię-

ki temu rodzice naszych podopiecznych majągwarancję że ich dziecko rozwija się zdrowozaroacutewno pod względem fizycznym jak i psy-chicznym o wszystko jest w połączeniu zezdrowym odżywianiem i stylem życia

Warto zauważyć że bdquoKangurekrdquo organi-zuje także sporo wydarzeń dla dzieci i ich ro-dzicoacutew np ostatnio święto ziemniaka mającwtedy możliwość do integrowania się z ro-dzicami i tworzenia kangurowej wspoacutelnotydzięki ktoacuterej dzieci czują się jak w domu

Skok w radosnązabawę

Przedszkole bdquoKangurekrdquo otwiera żłobekŚwietna oferta dydaktyczna będzie więc poszerzona

Do miasta Kopernika przy- jechało ok 983096-983089983088 tysięcy mi-łośnikoacutew sagi Niezwykłewrażenie na mieszkańcachTorunia zrobiła przedewszystkim wielobarwna pa-rada

Miejscem zbioacuterki byłoCentrum Sztuki Wspoacutełcze-snej am zaprezentowały sięwszystkie organizacje kostiu-mowe i odbywały spotkaniaz gośćmi specjalnymi ego-roczną edycję uświetnił swo-im przybyciem Ian Listonfilmowy Wes Janson strzelecWedgea

Organizatorem zlotu jesttoruński anklub Gwiezd-nych Wojen Jak co rokuaer party po zlocie odbyłosię w Grabowcu w gminieLubicz Gospodarzem byłLeszek Budkiewicz an fil-moacutew Georgea Lucasa pomy-słodawca jedynej na świecieulicy Obi-Wana Kenobiegoprzy ktoacuterej mieszka

(W)

StarForce 2014

Za nami szoacutestytoruński zlot fanoacutewbdquoGwiezdnych wojenrdquo




GMINA LUBICZ

Tomasz Więcławski

Z roku na rok rośnie liczbamieszkańcoacutew Grębocina Miesz-ka tam obecnie ponad 983090983094983088983088osoacuteb Stara sieć kanalizacyjnanie jest przystosowana do rozra-stającej się wsi Budowlańcymontują nową ktoacutera ma być go-towa do wiosny

Od 983090983088983088983095 roku trwały pracenad uzyskaniem pozwolenia nabudowę sieci kanalizacyjnej sfi-nalizowane z sukcesem w 983090983088983089983088roku Wtedy Urząd Gminy Lubiczzłożył pierwszy wniosek o dofi-nansowanie budowy sieci kanali-zacyjnej ze środkoacutew unijnych

Pierwszy etap kanalizacji

Grębocina został wybudowanydo czerwca Wtedy rozpoczętoukładanie sieci w II etapie takżedofinansowanym z budżetu UEWe wrześniu ruszyła budowa IIIetapu Po jej zakończeniu w majuprzyszłego roku miejscowość bę-dzie niemal w pełni skanalizowa-na

- Grębocin leży w dość głębo-kiej dolinie rzeczki Bachy - moacutewiMarek Olszewski woacutejt gminy Lu-bicz - W związku z tym jego ska-nalizowanie to wielkie wyzwanietechniczne i zdecydowanie wyż-sze koszty budowy niż w innychmiejscowościach ale środowisko-wa konieczność - cywilizacyjnyobowiązek Mam jedynie nadzie- ję że mieszkańcy będą gremialnie

i szybko podłączali swoje posesjedo wybudowanej sieci

Zadowolenia nie kryje roacutewnieżprzewodnicząca Rady Gminy Lu-bicz mieszkanka Grębocina

- Po wybudowaniu III etapupozostanie nam tylko wykonanieuzupełnień sieci ndash moacutewi HannaAnzel - Niestety na etapie pla-nowania sieci w latach 983090983088983088983095-983090983088983089983088

wielu z istniejących obecnie do-

moacutew nie było nawet w marze-niach ich właścicieli Mimo to doczęści działek i tak podciągaliśmystudzienki wiedząc że są tam już pozwolenia na budowę amgdzie ich nie było wykonanie do-kumentacji było nieuzasadnioneJednak i ci mieszkańcy otrzymajądostęp do kanalizacji i to nieba-wem

Prace budowlane trwają w naj-

lepsze Wykonawca trzyma kciukiza dobrą pogodę

- Jak dotąd nie było źle - moacutewiWojciech Kasprzak kierownikbudowy - Bardzo obawialiśmysię wysokich woacuted gruntowychktoacutere są w tej części gminy normąJednak wyjątkowo suchy sierpieńi początek września spowodowa-ły że prace mogły biec sprawnie

Oby typowe jesienne ulewy nade-

szły jak najpoacuteźniejA roboty na tym odcinku jestsporo Do położenia zaplanowano983094 kilometroacutew sieci w tym jedenkilometr rurociągoacutew tłocznychZbudować trzeba sześć przepom-powni

- Ponad 983095983088983088 osoacuteb zostaniepodłączonych do kanalizacji natym etapie ndash dodaje woacutejt ndash Łącz-nie do czerwca dostęp do kanali-zacji będzie miało ok 983090983091983088983088 miesz-kańcoacutew Grębocina

Mieszkańcy czekają na finałroboacutet

- Uciążliwe są te prace ale do-brze wiemy że konieczne - moacutewimieszkanka ul Spoacutełdzielczej -Lepiej przemęczyć się kilka mie-

sięcy żeby poacuteźniej mieć znaczniewyższy komort życia Przecieżwe wsi położonej na obrzeżachmiasta ludzie nie będą latali dolatryn

Pracujący przy budowie kana-lizacji zwracają uwagę na jeszcze jeden aspekt

- Nowoczesna sieć kanalizacyj-na zapewni spokoacutej w tym wzglę-dzie na wiele lat - moacutewi kierownikbudowy - Po stronie mieszkań-coacutew będzie podłączenie się do po-wstającej sieci

Prace kanalizacyjne trwały wostatnich miesiącach także w Zło-torii min na ulicy 983096 marca

- Budowa kanalizacji w Grębocinie to cywilizacyjny obowiązek - moacutewi woacutejt gminy Lubicz- Realizujemy to zadanie etapami Rozkopy widać na każdym kroku

Skanalizują wieś nad Bachą

Tomasz Więcławski

Osiem choacuteroacutew seniora wzięłoudział w przeglądzie zorganizo-wanym w Grębocinie w gminieLubicz Jury było wymagające

składało się z wykształconychmuzykoacutew Było czego posłuchaćBogaty repertuar zaskoczył na-wet organizatoroacutew

Pomysłodawcą imprezy byłystowarzyszenia Lokalna GrupaDziałania Podgrodzie oruńskieoraz Stowarzyszenie LokalnaGrupa Działania Gmin Dobrzyń-skich Region Południe

- Naszym celem jest aktywiza-cja osoacuteb starszych - moacutewi Woj-ciech Knieć z LGD Podgrodzieoruńskie organizator przeglą-du - Coraz więcej zespołoacutew ludo-wych powstaje na wsiach niejakowskrzeszając dawne tradycje

Serca juroroacutew zaskarbił sobiechoacuter seniora Melodia ze Złejw-si Małej W końcowej punktacji

wyprzedził Harmonię z GoacuterskaZłotą Jesień z Grębocina i choacuterDolina Drwęcy z Lubicza Goacuterne-go Wszystkie nagrodzone zespo-ły pojadą na finał zmagań ktoacuteryodbędzie się 983090983093 października wCzernikowie

Eliminacje regionalne

- Formuła zabawy jest takaże jedne eliminacje odbyły się w

gminie Lubicz a drugie zaplano-wano na 983089983089 października w Do-brzyniu nad Wisłą - dodaje po-mysłodawca przeglądu - Bawiąsię z nami choacutery seniora z terenuhistorycznych ziem kujawskiejchełmińskiej i dobrzyńskiej

Punktowany występ powo-dował spory stres u uczestnikoacutewkonkursu Byli też nieco bardziejdoświadczeni śpiewacy

- Występujemy w naszej gmi-nie przy okazji wielu uroczystości- moacutewiły seniorki ze Złejwsi Ma-łej - Na dożynkach i letnich im-prezach się śpiewało Istniejemyod paru lat ale zawsze przed wy-stępem gęsia skoacuterka się pojawiaJednak w kupie raźniej

Wszystkie występujące wGrębocinie choacutery otrzymały pa-miątkowe statuetki oraz dyplomy

uczestnictwa- Muzyka ludowa jest pięk-

na - moacutewiła podczas wręczanianagroacuted Hanna Anzel przewod-nicząca Rady Gminy Lubicz- Kolejne choacutery powstają jakgrzyby po deszczu Są najczęściejoddolną inicjatywą mieszkańcoacutewco cieszy jeszcze bardziej Zasta-nawialiśmy się przed tym prze-glądem czy jest to pomysł ktoacutery

wypali eraz wiemy już na 983089983088983088procent że za rok znoacutew możemysię spotkać Będziemy starali siędokładać kolejne elementy dotego wydarzenia

Swoje jest najlepsze

Repertuar choacuteroacutew składa sięgłoacutewnie z pieśni ludowych i bie-siadnych Przedstawiciele jurypodkreślali że autentyczność tegorodzaju zespoły zyskują wtedygdy sięgają do korzeni

- Lokalność potrafi być wiel-kim atutem - moacutewił ogłaszającwerdykt przewodniczący jury -Każda nawet najmniejsza ojczy-zna ma w sobie coś swoistego comożna wyciągnąć i pięknie przed-stawić za pomocą muzyki Naszeoceny są bardzo subiektywne bomuzyka jest serą subiektywnąCieszy jednak to że tyle osoacuteb gar-nie się do tradycyjnej twoacuterczościwiejskiej

Deklaracja organizatoroacutew jest jasna Będą kontynuowali tenprojekt w następnych latach

- Przed nami finał ktoacutery za-pewni wiele emocji - moacutewi Do-nacjusz Anzel z LGD Podgrodzieoruńskie - Poacuteźniej przyjdzieczas na podsumowanie i zaplano-wanie kolejnej edycji Uśmiechyna twarzach senioroacutew potwier-dzają że warto to robić

Melodia pokonała Harmonię a Złota Jesień wyprzedziła Dolinę DrwęcyMuzykowanie i lokalne dźwięki były jednak najważniejsze

Tradycja na pięciolinii

Wszystkie choacutery otrzymały pamiątkowe statuetki Udział w przeglądzie wywołał wśroacuted części artystoacutew sporeemocje

FOBEAANOWAK-

LAAŃSKA

Budowa sieci kanalizacyjnej w Grębocinie postępuje Na ulicy Karwowskiego prace już zakończono FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ

Certyfikat dotyczy edukacji ję-zykowej Szkoła z gminy Lubiczzostała wyroacuteżniona za inno-wacyjne techniki kształceniaWyroacuteżniono projekt bdquoSporto-maniacy sport prowadzi nas doświatardquo

Europejski znak innowacyjno-ści przyznawany jest w Polsce od983090983088983088983089 roku Nagrodzony projektkoordynowała Ewa Brzuskiewicz--Żychska przy wspoacutełpracy z Mag-daleną Rosińską

- Głoacutewnym celem była reali-zacja warsztatoacutew językowych wtrakcie ktoacuterych młodzież gim-nazjalna rozwijała swoje umie-

jętności językowe w połączeniuze sportem - moacutewi Joanna Arda-nowska dyrektor Zespołu Szkoacutełw Lubiczu Goacuternym

Uczniowie gimnazjum prze-prowadzili warsztaty w językuangielskim dla ucznioacutew szkołypodstawowej Prezentowali minsylwetki znanych sportowcoacutewZorganizowano roacutewnież w lo-kalnym parku trening sportowyprowadzony w języku angielskimOdbył się także mecz piłki nożnejrelacjonowany po angielsku Wkomunikacji internetowej uczest-niczyli uczniowie z zaprzyjaźnio-nych szkoacuteł z Anglii Portugalii iWłoch W ramach realizacji zwy-cięskiego projektu powstała stro-na internetowa wwwsportoma-

niacsweeblycom

Angielskiperfect

Gimnazjumnr 983089 w Lubiczu Goacuternymotrzymało Europejską

Odznakę InnowacyjnościTomasz WięcławskiNajwięcej osoacuteb pojawiło siępodczas debaty w GrębociniePozostałe odbyły się na począt-ku października w LubiczuGoacuternym Lubiczu Dolnym iZłotorii Bez pośrednictwaUrzędu Gminy nie możnauczestniczyć w projekcie dlate-go w prelekcjach uczestniczyliprzedstawiciele samorządu

Program Prosument realizo-wany jest w ramach NarodowegoFunduszu Ochrony Środowiskai Gospodarki Wodnej Jest liniądofinansowania z przeznacze-niem na zakup i montaż mikro-instalacji odnawialnych źroacutedełenergii Jego celem jest ogra-niczenie lub uniknięcie emisjidwutlenku węgla

- Projekt skierowany jest doosoacuteb fizycznych - moacutewił podczasspotkania w Grębocinie MarekOlszewski woacutejt gminu Lubicz- Udział samorządu jest jednaknieodzowny Każdy może otrzy-mać 983092983088 procent dotacji a pozo-stałe 983094983088 będzie ormą pożyczkiktoacuterą zaciągnie w imieniu zain-teresowanych osoacuteb gmina ylkomy możemy wziąć kredyt na 983089983093lat przy oprocentowaniu w ska-li roku na poziomie 983089 procentaDlatego tu jestem

Koszty dzielone z innymi

Dotacja na poziomie 983092983088 proc

poniesionych kosztoacutew możliwa

jest w programie pilotażowymdo końca 983090983088983089983092 roku Co składasię na koszt związany z udziałemw programie

- Przede wszystkim zakupinstalacji i jej uruchomienie -moacutewił w Złotorii przedstawicielfirmy zajmującej się wdrażaniemprogramu - Do tego potrzebnesą min liczniki energii elek-trycznej Do tego trzeba doliczyćkoszt montażu wszystkich urzą-dzeń

W programie obowiązuje za-sada kto pierwszy ten lepszy Za-moacutewienia zbierane są do wyczer-pania puli Przykładowo przy983092-osobowej rodzinie moc insta-lacji wyniesie 983091983093 kW a jej koszt

to ok 983090983096 tysięcy złotych brutto

Rata miesięczna przy kredycie na983089983093 lat wyniesie ok 983097983093 złotych

Jak trafić do tego programurzeba zgłosić chęć zainstalowa-nia elektrowni Można to zrobićw Urzędzie Gminy w Lubiczu Wtym momencie wypełnia się de-klarację uczestnictwa w progra-mie a następnie przeprowadzana jest wizja lokalna i wykonywanyprojekt instalacji Poacuteźniej podpi-sujemy umowę i przygotowywa-ny jest zbiorczy wniosek o dota-cję Wykonawca wyłaniany jestna drodze przetargu

rudne nazwy

W trakcie spotkań z eksperta-mi i władzami gminy mieszkańcy

zadawali wiele pytań o program

Chcieli wiedzieć czym są pom-

py ciepła otowoltaika i mikro-elektrownie wiatrowe o ktoacuterychmogli przeczytać w materiałachprzekazanych im zaraz po przyj-ściu na spotkanie

- Instalacja otowoltaiczna po-zwala produkować prąd ze słońca- wyjaśniali eksperci - Montującpanele otowoltaiczne na swoimdachu możemy uniezależnić sięod dostaw prądu oraz wzrostucen ktoacutera jest nam często undo-wana System jest łatwy w mon-tażu i bezobsługowy

Władze gminy nie kryją zain-teresowania programem

- Rzadko jest możliwość za-pewnienia mieszkańcoacutew alter-natywnych źroacutedeł energii natak preerencyjnych warunkach

- moacutewi Hanna Anzel przewod-nicząca Rady Gminy Lubicz- ylko jednostki samorząduterytorialnego dysponują moż-liwością zaciągania praktycznienieoprocentowanych kredytoacutewKażdy musi zdecydować samczy jest w stanie ponosić przezkilkanaście lat niewielkie ale sta-łe koszty i uniezależnić się dziękitemu energetycznie

Więcej inormacji o projekciemożna uzyskać pod nr tel (983093983094)983094983095983092 983092983088 983089983093 - Urząd Gminy Lubicz983093983089983097 983089983095983096 983091983088983094 - konsultant ds oto-woltaiki 983095983097983095 983093983089983095 983091983089983095 konsultantds pomp ciepła (983093983094) 983094983095983092 983092983096 983093983088 -biuro konsultacyjne

Światło przyjazne środowiskuMieszkańcy gminy Lubicz tłumnie uczestniczyli w spotkaniachdotyczących programu bdquoProsumentrdquo Prąd ze słońca prawie bez wkładu własnego To możliwe

Eksperci wyjaśniali 983091 października w szkole w Grębocinie na czympolega program bdquoProsumentrdquo

FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ

Gimnazjum nr 983089Lubicz Goacuterny

Szkoła Podstawowa nr 983090Lubicz Goacuterny

Szkoła Podstawowa nr 983089

Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin

Szkoła PodstawowaGrębocin

Szkoła PodstawowaGronowo

Szkoła PodstawowaZłotoria

Szkoła PodstawowaMłyniec Pierwszy

Kadry szkoacuteł podstawowych i gimnazjoacutew w gminie Lubicz

Woacutejt gminy Marek Olszewski i przewodnicząca Rady Gminy Hanna Anzel składają z okazjiDnia Edukacji Narodowej najserdeczniejsze życzenia pracownikom oświaty w gminie Lubicz




GMINA WIELKA NIESZAWKA

Samorządy w pobliżu WielkiejNieszawki zastanawiają się nad

budową aquaparkoacutew Jakie mapan doświadczenie z OlendremNajważniejsze jest to że nie

dokładamy do tego interesu Odsamego początku generujemyzyski i zbieramy pieniądze narozwoacutej gdyż widzimy taką po-trzebę Gmina ma także docho-dy z podatku od nieruchomościChcemy rozbudować Olendrao minigol siatkoacutewkę plażowąduże miejsce do grillowania i si-łownię zewnętrzną

Gmina jest chyba jednym z nie-licznych przykładoacutew na skalękraju ktoacutery może się pochwalićtak prężenie działającą inwesty-cją

Dokładnie Na spotkaniusamorządowcoacutew w KomitecieOlimpijskim okazało się że pozanami tylko w dwoacutech miejscachaquapark generuje dochodyPrawda jest taka że trzeba mak-symalnie obniżyć koszty i dosto-sować oertę do potrzeb Budującnasz kompleks mieliśmy wiedzęo tego typu obiektach w całej Eu-ropie Cały czas oerujemy naszerady samorządom ktoacutere myślą opodobnych inwestycjach na swo-im terenie

Czemu tak dobrze unkcjonujeto na Zachodzie

W Niemczech bilety na basen

dostaje się od lekarza w ramach

rehabilitacji kręgosłupa czy sta-woacutew Inormacja o realizacji za-lecenie lekarza trafia do służbyzdrowia o jest norma

Ktoacutera z pana kadencji była naj-trudniejsza

Każda jest inna i coraz trud-niejsza Wynika to m in z sytu-acji ekonomicznej w jakiej jestobecnie Polska akże oczekiwa-nia większej liczby mieszkańcoacutewsą coraz większe a my chce-my zapewnić im odpowiednie

warunki do mieszkania W tej

kadencji udało się zrealizowaćduży program drogowy Stawia-my na nowoczesne oświetleniew technologii LED Oczywiściedo nowych osiedli doprowadza-my kanalizację wodę Buduje-my wieloukcyjne boiska placezabaw a już niebawem siłowniezewnętrzne Realizujemy projek -ty w ramach programu bdquoKapitałLudzkirdquo np dotyczące wsparciaosoacuteb zagrożonych wyklucze-niem społecznym oraz dodat-kowych zajęć dla dzieci ze szkoacuteł

podstawowych i gimnazjum

Ale nie trzeba się zadłużać żeby

zrobić coś w gminieZbieramy pieniądze zanimpodejmiemy jakieś zadanie Wnaszej gminie nie ma miejscana zadłużanie się Funkcjonujesystem dopłat i dofinansowańale należy pamiętać że pieniądzewracają ze sporym opoacuteźnieniema wydatki są niemałe Spoacutejrzmychociaż na przebudowę wiaduk-tu w ramach Bi City Wprowa-dziliśmy system ochrony środo-wiska ktoacutery polega na instalacji983090983093983088 pomp ciepła do ogrzewaniawody użytkowej Przetargi nie-stety się przeciągają i projekt bę-dzie można zrealizować dopierow przyszłym roku

Samorządy obecnie planują bu-dżety Czego mogą spodziewaćsię mieszkańcy gminy w najbliż-szych latach

Będziemy dalej realizowaćprogram drogowy Idziemy wkierunku poprawy transportui komunikowania gminy z o-runiem i Bydgoszczą Za rokpowstanie zestaw peronoacutew orazparkingoacutew obsługujących szyb-ką kolej Dzięki temu mieszkań-cy samorządu będą mogli doje-chać swoim środkiem transportudo dworca i dalej kontynuowaćpodroacuteż komunikacją zbiorowąMyślimy także o czymś na wzoacuterroweru miejskiego

Nie samymi inwestycjami czło-wiek żyje

Rozszerzymy oertę dla osoacutebw wieku poprodukcyjnymZmieniła się sytuacja na polskiejwsi i terenach podmiejskichNie chcemy aby nasi seniorzysiedzieli w domach Nie zapo-minamy o najmłodszych pla-nując przedszkola lub punktyprzedszkolne Musimy jedynieokreślić czy będzie to inicjatywaprywatna czy zrealizujemy ją wramach Zintegrowanych Inwe-stycji erytorialnych

Gmina leży nad Wisłą Są pomy-sły na wykorzystanie rzeki

Zawsze zastanawiałem się nadwykorzystaniem jej do celoacutew tu-

rystyczno-rekreacyjnych Wstudium mamy nawet zapisanypomysł otwarcia portu rzeczne-go w Małej Nieszawce ale są tospore koszty Niestety nasze te-reny nadwiślańskie są często za-lewane a to stawia pod znakiemzapytania wszelkie działania

Jaki jest Kazimierz Kaczmarekprywatnie

Lubię goacutery i gdy tylko mogęruszam do Kotliny KłodzkiejZbieram także starocie np ze-gary i lampy ale niestety rzadkoznajduję czas na renowację wdomowym zaciszu eraz dużoczasu poświęcam swojemu wnu-

kowi

O rozbudowie Olendra planach inwestycyjnych i bilansowaniu budżeturozmawiamy z Kazimierzem Kaczmarkiem woacutejtem gminy Wielka Nieszawka

Nie ma miejsca na długi

FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA OBROWO I CZERNIKOWO

Tomasz Więcławski

Pierwsze kroki stawiają w roz-grywkach ogoacutelnopolskich zawod-nicy z gminy Obrowo Po dwoacutechkolejkach mają na koncie 983089 punktale z nadzieją patrzą w przyszłośćGra jest sporo lepsza od rezulta-toacutew

Gdy gracze z Osieka nad Wi-słą wyszli w ubiegłą niedzielę naprowadzenie 983090-983089 wydawało się żemecz w Unisławiu zakończy się ichsukcesem ale na pierwszą wygranąprzyjdzie im jeszcze poczekać

- Pozostał niedosyt bo w dru-giej połowie byliśmy zespołem zde-cydowanie lepszym - moacutewi MarcinBudzisz prezes klubu z Osieka iwłaściciel firmy Unikat - W pierw-szych meczach najważniejsze jest

jednak żebyśmy zdobyli potrzebnedoświadczenie Poacuteźniej to zapro-centuje

Przypomnijmy że w 983089 kolejcezespoacuteł z powiatu toruńskiego de-biutujący w I lidze przegrał z dru-żyną Politechniki Gdańskiej 983089-983092

- W tamtym spotkaniu roacutewnieżmieliśmy swoje szanse - moacutewi Ma-teusz Wroacuteblewski zawodnik Uni-katu Osiek - Prowadziliśmy nawet983089-983088 ale błędy w obronie nie po-zwoliły nam przywieźć znad morzakompletu punktoacutew Może sprawdzisię przysłowie że do trzech razysztuka

Debiut u siebie

Kolejne spotkanie rozegranezostanie już 983089983090 października na hali

w Grębocinie Zawodnicy z gminy

Obrowo zadebiutują w lidze przedwłasną publicznością Staną na-przeciwko KS Gniezno Początekspotkania o godzinie 983089983092983088983088

- Liczymy że na trybunach za-siądzie wielu miłośnikoacutew piłki ha-lowej - moacutewi Marcin Budzisz - Wkońcu jest to rywalizacja dla kibi-coacutew i bez nich granie spotkań niema sensu Będziemy starali się po-kazać swoim anom z jak najlepszejstrony

Piłkarze roacutewnież nie tracą bojo-wego ducha

- Nie ma się co zrażać po dwoacutechkolejkach - moacutewi Jakub Jasińskipiłkarz z pola - Nie taki diabeł

straszny jak go malują W pierw-szym spotkaniu zabrakło nam do-świadczenia żeby dłużej pograćpiłką przy korzystnym wyniku WUnisławiu zaważył jeden stały rag-ment gry Mieliśmy jednak swojeszanse i trzeba było zamienić je nagole Pierwszy punkt i tak jest hi-storycznym osiągnięciem

Unikat Osiek jest pierwszymzespołem z powiatu toruńskiegoktoacutery rywalizuje w I lidze piłki ha-lowej Dotychczas grała w niej atakże ekstraklasie tylko drużyna zorunia

- o duże przedsięwzięcie logi-styczne i finansowe - moacutewi Marcin

Budzisz - Jeździmy na mecze pocałej poacutełnocnej Polsce Wszystkokosztuje ale zapewniliśmy stabilnybudżet na ten sezon

Samorząd z pomocą

Dużą rolę w utrzymaniu dru-żyny poza sponsorem tytularnym- firmą Unikat - odgrywa UrządGminy w Obrowie Dofinanso-wanie samorządu daje pewność ispokoacutej rywalizującym na boiskuzawodnikom

- Włączyliśmy się w ten projekt bo sport jest odskocznią odżycia codziennego - moacutewi Andrzej

Wieczyński woacutejt gminy Obrowo -Każdy z nas potrzebuje ruchu i od-

stresowania po codziennej pracyPiłka nożna jest sportem szczegoacutel-nie mi bliskim bo sam w młodościtrenowałem tę dyscyplinę

W grupie poacutełnocnej I ligi za-wodnicy z Osieka rywalizują (pozazespołami z Gdańska Unisławiai Gniezna) z MOKS SłonecznyStok Białystok AZS WSiU MalweeŁoacutedź KS Constract Lubawa FCoruń Elhurt-Elmet Helios Biały-stok i AZS KU Uniwersytetu War-szawy

- Najbardziej nie możemy siędoczekać meczu derbowego -moacutewi Mateusz Wroacuteblewski - Jużw listopadzie zmierzymy się z dru-żyną z orunia i mam nadzieję żewyjdziemy z tego starcia obronnąręką

Poza oruń jest patronem me-dialnym występoacutew zespołu UnikatFutsal Club Osiek w I lidze

Terminarz gier w pierwszejrundzie sezonu 983090983088983089983092983090983088983089983093

983091 kolejka 983089983090 października Uni-kat Osiek - KS Gniezno

983092 kolejka 983089983096983089983097 październikaStok Białystok - Unikat Osiek

983093 kolejka 983090983094 października Uni-kat AZS Malwee Łoacutedź

983094 kolejka 983096983097 listopada KS Lu-bawa - Unikat Osiek

983095 kolejka 983089983094 listopada UnikatOsiek - FC oruń

983096 kolejka 983090983097983091983088 listopada HeliosBiałystok - Unikat Osiek

983097 kolejka 983095 grudnia UnikatOsiek - AZS KU UniwersytetuWarszawy

Historyczny punktMało brakowało a Unikat Osiek zwyciężyłby w 983090 kolejce I ligi futsaluw wyjazdowym meczu z Unisław Team Spotkanie zakończyło się remisem 983090-983090

Lepsze pozyskiwanie funduszyW gminie Czernikowo pracują nad strategią rozwoju samorządudo roku 983090983088983090983088 Dokument przeszedł konsultacje społeczne

Tomasz Więcławski

Przygotowanie dokumentu koń-cowego samorząd powierzył fir-mie Curulis z Poznania Wcelu dopracowania szczegoacutełoacutewprojektu powołano konwent w

ktoacuterego skład wchodzili przed-stawiciele władz radni urzędni-cy nauczyciele przedsiębiorcyoraz działacze społeczni

- Ideą powstania strategii jestuzupełnianie się naszej wizji roz-woju ze Strategią Rozwoju Wo-

jewoacutedztwa Strategią RozwojuPowiatu oruńskiego oraz Stra-tegią Zintegrowanych Inwestycjierytorialnych Obszaru oruń-sko-Bydgoskiego - moacutewi DariuszZagrabski zastępca woacutejta gminyCzernikowo - W ubiegłym rokupo raz piąty znaleźliśmy się wśroacuted

najlepiej zarządzanych gminwiejskich w Polsce W rankinguRzeczpospolitej uplasowaliśmysię na 983092983096 miejscu

Na siedemdziesięciu kilkustronach dokumentu znajdujemyanalizę społeczno-gospodarcząrozwoju samorządu z uwzględ-nieniem sytuacji w inrastruktu-rze ochronie środowiska i bez-pieczeństwie Wskazany zostałroacutewnież cel na przyszłość

W dokumencie nie odnajdzie-my nic czego nie byłoby w innychopracowaniach o tym charakte-rze Na co ma się on przełożyćrealnie

- Nowa strategia rozwoju gmi-ny z pewnością pozwoli na jeszcze

eektywniejsze pozyskiwanie un-duszy zewnętrznych - moacutewi Da-riusz Zagrabski - Wyznaczamysobie także podstawowe zadaniainwestycyjne oraz komunikacyjnedo 983090983088983090983088 roku

Wśroacuted nich są remont droacuteggminnych przyłączenie gminy do

gazociągu rozbudowa i moderni-zacja sieci kanalizacyjnej zmniej-szenie emisji CO983090 zalesianie naglebach o niskiej klasie rozsze-rzenie wspoacutełpracy z PowiatowymUrzędem Pracy dla Powiatu o-ruńskiego oraz co dość enigma-tyczne zapewnienie wysokiej jakości kształcenia Wśroacuted źroacute-deł finansowania tych projektoacutewwskazano min budżet samorzą-du Europejski Fundusz RozwojuRegionalnego środki z AgencjiRestrukturyzacji i ModernizacjiRolnictwa Zintegrowane Inwe-stycje erytorialne a także undu-sze prywatne w ramach partner-stwa publiczno-prywatnego

Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski

Podroacuteże i czas spędzony naświeżym powietrzu zespolonyze studiami brzmi prawie nie-realnie Nic bardziej mylnegoTurystyka i rekreacja staje sięcoraz bardziej pożądanymkierunkiem na polskich uczel-niach Jednym kojarzy się zorganizacją podroacuteży innym zpracą w ośrodkach sporto-wych Od niedawna można jąteż połączyć z turystyką biz-

nesowąRynek usług turystycznychstale rośnie Koniec wakacji nie jest roacutewnoznaczny z brakiemzainteresowania wycieczkamido popularnych miejsc na ca-łym świecie Biura podroacuteży oe-rują turystom opiekę polskichrezydentoacutew ktoacuterych ulokowaliw każdym zakątku globu akąpracę może otrzymać choćbyabsolwent turystyki i rekreacji

- Osoba ucząca się właśniew tym kierunku ma dużo alter-natyw w kształtowaniu swojejkariery - moacutewi Angelika Sta-chowiak kierowniczka biu-ra podroacuteży - Pracę otrzymaćmoże na stanowisku przewod-

nika pilota wycieczek a takżeanimatora czasu wolnego

Absolwent znajdzie roacutew -nież zatrudnienie w hotelachośrodkach wypoczynkowychsportowych i rekreacyjnychPodczas kilku lat edukacji nauczelni wyższej może pojawićsię szansa na odbycie cieka-wych praktyk czy płatnego sta-żu w kraju i zagranicą

- Wspaniale jest łączyć pasjęz pracą - moacutewi Marek studentII roku turystyki i rekreacji -

Właśnie dlatego wybrałem tenkierunek Otwartość i pewnośćsiebie to cechy ktoacutere pomagająmi realizować własne marze-nia Możliwość aktywnej dzia-łalności w kole naukowym orazpomoc uczelni w organizacjiwyjazdoacutew na zagraniczne prak-tyki przybliża mnie do pracy wwymarzonym zawodzie

Roacutewnież na toruńskim Uni-wersytecie Mikołaja Kopernikaturystyka i rekreacja cieszy sięsporą popularnością Od kilku-

nastu lat kierunek ten oerujestudentom dwie specjalnościkrajoznawstwo i obsługa ruchuturystycznego oraz animacjasportu i rekreacji Po ukoń-czeniu tej pierwszej absolwentuzyska wiedzę o walorachprzyrodniczo-kulturowych re-gionoacutew turystycznych Polski iświata Druga specjalność po-zwoli zaś na zdobycie wiedzyo rozwoju psychofizycznymczłowieka w cyklu całego życiai czynnikach go warunkują-cych Student zdobędzie roacutew-nież przygotowanie w zakresiemetodyki rekreacji ruchowej isportu

urystyka i rekreacja nie jest jednak ukierunkowana wyłącz-nie na podroacuteżowanie Studiaprzygotują słuchaczy do pracyprzy organizacji wydarzeń kul-turalnych w małych miejsco-wościach oraz wielkich mia-stach Wymagana jest przy tymzdolność organizacji czasu iplanowania wydarzeń Właśnietakich umiejętności nabywa siępodczas pięciu lat edukacji nauniwersytecie

- Rozwoacutej turystyki i gospo-darki turystycznej należy doobszaroacutew strategicznych nie

tylko w Polsce ale i w wielukrajach Europy - dodaje Sta-chowiak - Dzięki wspoacutełpracy zwieloma uczelniami spoza Pol-ski nasi studenci mają więcejmożliwości uzyskania szerokopojętego doświadczenia w pra-cy poza granicami kraju Co zatym idzie - pracodawcy będąprowadzić wewnętrzną bdquobitwęrdquoo pracownika

Jedna z takich opcji eduka-cji to wciąż popularny programErasmus Skierowany jest ondo uczelni - ich studentoacutew ipracownikoacutew Wspiera mię-dzynarodową wspoacutełpracę szkoacutełwyższych umożliwia wyjazdyza granicę na część studioacutewi praktykę Promuje roacutewnieżmobilność pracownikoacutew uczel-ni oraz stwarza im liczne moż-liwości udziału w projektachwraz z partnerami zagranicz-nymi

Wybierając studia o kierun-ku turystyka i rekreacja niemożemy dać zwieść się określe-niu bdquostudia wypoczynkowerdquo Bymieć możliwość podroacuteżowaniapo całym świecie należy naj-pierw przebyć pięć lat dużegowysiłku Nie tylko intelektual-nego ale także fizycznego

Zamień pasję w pracęEdukacja połączona z wakacjami Wystarczy że studiujesz turystykę i rekreację




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski

Centrum Edukacji Obywatel-skiej i Narodowy Bank Polski poraz szoacutesty rozpoczynają projektbdquoMłodzi Przedsiębiorczyrdquo skie-rowany do ucznioacutew i nauczycielize szkoacuteł gimnazjalnych Przed-sięwzięcie podzielone zostało nadwa etapy Uczestnictwo w nich jest bezpłatne

- Dzięki projektowi uczniowieklas gimnazjalnych mają możli-wość stawiania pierwszych kro-

koacutew w biznesie - moacutewi PatrycjaStrzemkowska ekonomistka -Oproacutecz tego że młodzież poznajepodstawowe pojęcia ekonomicz-ne ma też szansę dowiedzieć się jak osiągać zyski gdzie inwesto-wać i dlaczego warto oszczędzać

Naboacuter do projektu zakończyłsię w środę 983096 października Akcjama na celu edukację ekonomicz-ną w praktyce Wspoacutełdziałającze sobą młodzi ludzie zdobywajądoświadczenie w zakresie prowa-dzenia własnego przedsiębiorstwaw wirtualnej rzeczywistości Jed-nocześnie zdobywają wiedzę natemat nawiązywania wspoacutełpracypromowania własnych pomysłoacutewbudżetowania oraz analizowaniaryzyka

- Gimnazjaliści podczas zajęćpraktycznych uczą się jak podej-mować własne odpowiedzialnedecyzje - dodaje ekonomistka- Ponadto mierzą się z wielomaproblemami ktoacutere pojawiają siępodczas pracy

Projekt bdquoMłodzi Przedsiębior-czyrdquo skierowany jest także donauczycieli młodzieży Jak zapo-wiadają organizatorzy planująpodjąć się realizacji pilotażowegokursu dla wykładowcoacutew ze szkoacutełponadgimnazjalnych

W ramach programu ucznio-wie gimnazjoacutew zmagać się będąz zadaniami z zakresu ekonomii

i gospodarki rynkowej Wszystko

to odbywać się będzie na specjal-nie zaprojektowanej platormieinternetowej Program ten składasię z dwoacutech etapoacutew

- Etap pierwszy dotyczyć bę-dzie oszczędzania i inwestowaniawłasnych środkoacutew oraz zarzą-dzanie budżetem - moacutewi MajaGruszczyńska koordynatorkaprojektu - W drugim zaś gimna-zjaliści dowiedzą się jak założyć iprowadzić ich własną wirtualnąfirmę

W semestrze zimowymuczniowie skupią się na pilno-waniu domowego budżetu pla-nowaniu wycieczki klasowej lub

warsztatoacutew Następnie zagłębią

się w tematykę usług bankowychdzięki czemu poznają haczykiwybranych transakcji oraz inwe-stycji

Semestr wiosenny to zakłada-nie wirtualnego biznesu w praw-dziwej rzeczywistości Gimnazja-liści zaczną rozwijać swoje firmyna rynku

- Cały program wzbogacony jest roacutewnież o kurs e-learningowydla nauczycieli - dodaje koordy-natorka - Wykładowcy dowiedząsię w nim w jaki sposoacuteb pracowaćz uczniami przy realizacji tegowłaśnie projektu

W e-kursie pojawią się za-

gadnienia takie jak zarządzenie

zasobami podejmowanie racjo-nalnych decyzji ekonomicznychw życiu codziennym czy rozwią-zywanie wybranych problemoacutewekonomicznych ważnych dla spo-łeczności lokalnej

Dodatkowo organizatorzyprzygotowali dla wszystkichuczestnikoacutew multimedialne lek-cje spotkania online z eksperta-mi webinaria czyli internetoweseminaria a także publikacje iscenariusze zajęć o przedsiębior-czości

- Projekt bdquoMłodzi Przedsię-biorczyrdquo zakończy się uroczystągalą finałową - podsumowujeMaja Gruszczyńska - Odbędziesię ona w siedzibie NarodowegoBanku Polskiego w WarszawieNa wydarzenie zostaną zaproszo-ne najlepsze zespoły wyłonionepodczas trwania całego przedsię-wzięcia

Pierwsza edycja projektu od-była się w 983090983088983088983097 roku Przez pięćkolejnych lat wzięło w nim udziałponad 983094983088983088 nauczycieli i 983095983093 tysiącaucznioacutew z całej Polski

Przedsięwzięcie bdquoMłodziPrzedsiębiorczyrdquo tworzone jestprzy wspoacutełpracy z NarodowymBankiem Polskim w ramach pro-

gramu edukacji ekonomicznej

Gimnazjalny przedsiębiorcaMądre inwestowanie i bezpieczne pożyczanie pieniędzy -pod takim hasłem wystartował nowy projekt skierowany do młodzieży




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski

W maju 983090983088983089983093 r do egzaminumaturalnego przystąpi pierw-szy rocznik absolwentoacutew ktoacuteryuczy się zgodnie z nową pod-stawą programową To nie tyl-ko sprawdzenie wiedzy ale tak-że okazanie dojrzałości dodalszej edukacji na uczelniwyższej Długo zapowiadanezmiany w formie egzaminoacutewweszły w życie od roku szkolne-go 983090983088983089983092983090983088983089983093 Co zatem zrewo-

lucjonizowanoPonad rok temu w lipcu 983090983088983089983091roku Centralna Komisja Eg-zaminacyjna pokazała infor-matory zawierające opisy mo-dyfikacji zaliczeń ustnych orazpisemnych podczas majowychegzaminoacutew Dodatkowo po-dane zostały przykładowe za-dania wraz z proponowanymirozwiązaniami

- Uczniowie podchodzącyw tym roku do matury będąmusieli zdać trzy obowiązkowepisemne egzaminy - z językapolskiego matematyki oraz ję-zyka obcego - moacutewi SławomirPieczyński nauczyciel w jednymz kujawsko-pomorskich lice-

oacutew - a orma nie uległa żadnejzmianie Podobnie jest z egzami-nem ustnym z języka polskiegooraz obcego o co od tego rokustanowi nowość to obowiązekprzystąpienia do pisemnego eg-zaminu z przedmiotu dodatko-wego

Od 983090983088983089983093 roku maturzysta bę-dzie musiał zdać przynajmniej

jeden z dobranych przez sie-bie przedmiotoacutew Zaliczany onbędzie wyłącznie na poziomierozszerzonym Z dotychczaso-wej dodatkowej grupy usunięto

wiedzę o tańcu

Egzamin językowy

Maturę z języka obcego no-wożytnego uczeń zdać musi wormie pisemnej oraz ustnejWybierając określony język na-leży przystąpić do tego samegow obu częściach

Może być on roacutewnież wybra-ny jako przedmiot dodatkowyKażdy absolwent niezależnieod typu szkoły do ktoacuterej uczęsz-czał będzie moacutegł przystąpić do

egzaminu na poziomie dwuję-zycznym

Zmieniona orma dotyczyroacutewnież matury z języka polskie-go Do tej pory uczniowie przed-stawiali wcześniej przygotowanąprezentację W maju maturzystabędzie losował zadanie ktoacutereodnosić się będzie do tekstoacutewomawianych w ciągu trzech latedukacji ponadgimnazjalnej Naprzygotowanie odpowiedzi mapiętnaście minut dziesięć zaśotrzyma na własną wypowiedźa pięć trwać będzie rozmowa z

egzaminatorami- Nowa orma egzaminu ust-nego wynika z coraz łatwiejszejdostępności gotowych prezenta-cji - moacutewi Pieczyński - Ucznio-wie kupują ją za kilkadziesiątzłotych po czym całość zapa-miętują a na egzaminie po pro-stu bdquoklepiąrdquo to co zostało im wgłowie a chodzi przecież o cośinnego

Bezpośrednią jednak przy-czyną modyfikacji była zmia-na w podstawie programowejRewolucją okaże się też nowysposoacuteb sprawdzania prac ma-turalnych Dotąd odbywało sięto według wcześniej przygoto-wanego klucza eraz zamiast

oceny analitycznej nauczyciele

podejdą do tego holistycznie- Przyznanie kolejnych punk-

toacutew będzie inormowało o zbli-żeniu się do pełnego rozwią-zania - inormuje nauczyciel- Schemat oceniania w podejściuholistycznym zawiera przykładywielu metod rozwiązania zewskazaniem punktoacutew krytycz-nych

Warunkiem niezbędnym dootrzymania świadectwa dojrza-łości będzie uzyskanie minimum983091983088983077 punktoacutew z egzaminoacutew obo-wiązkowych czyli pisemnych

i ustnych z języka polskiegoobcego oraz pisemnego z mate-matyki a także przystąpienie doegzaminu z jednego przedmiotudodatkowego na poziomie roz-szerzonym

Od tegorocznej matury wpro-wadzona zostanie roacutewnież do-datkowa orma przedstawianiawynikoacutew e z części pisemnejbędą wyrażone w procentach iskali centylowej Oproacutecz uzyska-nia inormacji o procentowymwyniku uczeń dowie się ile ma-turzystoacutew uzyskało identycznylub gorszy wynik aka wiedzaprzyda się roacutewnież uczelniomDzięki temu bardziej obiektyw-nie podejdą do przyszłorocznej

rekrutacji

Matura po nowemuOd tego roku egzamin dojrzałości będzie miał inną formęNajwiększą niespodzianką jest matura z języka polskiego




KULTURA ALEKSANDROacuteW KUJAWSKI

Olbrychski Szaflarska i Hoffmanndash to tylko niektoacuterzy goście 983089983090 Mię-dzynarodowego Festiwalu Filmo-wego Tofifest ktoacutery odbędzie się wToruniu Organizatorzy przygoto-

wali dla widzoacutew ponad 983089983093983088 filmoacuteww 983089983094 pasmach tematycznych No-wością w tym roku będzie towa-rzystwo Audiowizji muzycznegofestiwalu ktoacutery czerpie zaroacutewno zdźwiękoacutew jak i obrazoacutew

warzą tegorocznej edycji esti-walu jest postać Lisbeth Salanderbohaterka kryminalnej trylogiibdquoMilleniumrdquo Stiega Larssona w ktoacute-rą wcieliła się Noomi Rapace

- W tym roku sproacutebujemy za-nalizować rodzący się na naszychoczach nurt kina jakim jest nordicnoir ndash zapowiada Kafa Jaworskadyrektor estiwalu ndash o kino oparteo popularne skandynawskie krymi-nały Lisbeth jest właśnie bohaterką jednego z takich dzieł

W paśmie poświęconym osi te-matycznej estiwalu zobaczymy m

in bdquoInsomnięrdquo w reżyserii ErikaSkjoldbjaeligrga bdquoKobietę w klatcerdquoMikkela Noslashrgaarda czy bdquoNordvestrdquoMichaela Noera

radycyjnie w trakcie imprezyzostaną rozdane Złote Anioły ndash sta-tuetki dla najlepszych filmoacutew ofi-estu wyłonionych w czterech kate-goriach Konkurs głoacutewny ON AIRprzeznaczony jest dla światowychdebiutoacutew Wśroacuted trzynastu kon-kursowych produkcji część z nichpolskie premiery będzie miała wła-śnie w grodzie Kopernika Mowa tuo bdquoKukurydzianej wyspierdquo z Gruzjiczy izraelskim bdquoZero Motivationrdquo

- W ramach konkursu filmoacutewkroacutetkometrażowych SHORCUpokażemy 983091983091 produkcje z 983090983088 krajoacutewndash wyjaśnia Jarosław Jaworski rzecz-nik estiwalu ndash Pozostają nam jesz-

cze zmagania Polakoacutew w ramachpasma FROM POLAND oraz LO-KALIZACJE w ktoacuterych pokażemydzieła autoroacutew związanych z woje-woacutedztwem kujawsko-pomorskim

Złotego Anioła nagrodę hono-rową za Niepokorność woacuterczą wtym roku odbierze Daniel Olbrych-ski znany w całej Polsce ze swoje-go udziału w filmach bdquoPotoprdquo czybdquoZiemia obiecanardquo Anioły za cało-kształt twoacuterczości otrzymają aktor-ka Danuta Szaflarska (bdquoPokłosierdquobdquoPora umieraćrdquo) oraz reżyser JerzyHoffman (ekranizator trylogii Sien-kiewicza nominowany do Oscara)

- Spotkamy się w tym roku także

z twoacutercami zagranicznymi ndash dodajeKafa Jaworska ndash Wśroacuted naszychgości pojawi się Bohdan Slamaczeski reżyser Otrzyma on od nasZłotego Anioła za wybitny wkładw rozwoacutej kina europejskiego Bę-dziemy gościć także utytułowanegoEstończyka Ilmaara Raaga ktoacuteregobdquoNasza klasardquo została licznie nagro-dzona na europejskich estiwalach

Kino estońskie będzie także za-prezentowane w paśmie Viva Bałtykwspoacutelnie z filmami z Łotwy i LitwyW związku z sytuacją na Ukrainieorganizatorzy zarezerwowali takżepasmo poświęcone wydarzeniom unaszych wschodnich sąsiadoacutew Zo-

baczymy więc m in bdquoIrsquom Femenrdquoopowiadający o Oksanie Saszkoliderce ruchu społecznego FemenKobieta będzie gościem ofiestu

bdquoJules i Jimrdquo bdquo983092983088983088 batoacutewrdquo orazbdquoOstatnie metrordquo ndash tymi filmamiestiwal uczci 983090983088-lecie śmierci Fran-cois ruffauta Mistrzowskie kinozostanie także docenione w paśmieTree Bsrsquo prezentującym kino LuisaGarcii Berlnagi Luisa Bunuela i Ju-ana Antonio Bardema

- egoroczny ofi przygotowałtakże kilka nowości ndash moacutewi dyrek-torka estiwalu ndash Mowa tu o noc-nym paśmie Lunatycy z ktoacuteregonajbardziej ucieszą się ani obrazoacutew

Jodorkowskiego Lyncha i BunuelaNowym pomysłem jest także Mo- vies From Te Heart O PolandPokażemy tu 983090983088 najciekawszych

filmoacutew twoacutercoacutew z wojewoacutedztwakujawsko-pomorskiego Z ofiestufilmy pojadą na pokazy w całej Eu-ropie

Imprezą towarzyszącą estiwa-lowi będzie znane już mieszkań-com orunia Audiowizje o esti-wal muzyczny ktoacutery opiera się napowiązaniu dźwięku z obrazem anajlepiej charakteryzuje go mottobdquoUsłysz obraz zobacz dźwiękrdquo Pozakoncertami organizatorzy tego wy-darzenia przygotowali dwa konkur-sy Pierwszy z nich to Showcase wktoacuterym udział bierze 983091983088 kapel

- Konkurs ma być sensualnymdowodem na to że obraz niejedno-krotnie wspoacutełgra z muzyką na kon-certach ndash moacutewi twoacuterca AudiowizjiPatryk Lewandowski - Ma takżemotywować zespoły muzyczne dopracy nad oprawą wizualną swoichkoncertoacutew

Drugim konkursem jest Muzykado nakręcenia utaj internauci wy-biorą zespoacuteł ktoacutery nagra teledysk zekipą specjalistoacutew pod wodzą reży-sera Bogdana Dziworskiego zwane-go polskim Cartier-Bressonem

ofiest odbędzie się w dniach983089983096-983090983094 października w klubie OdNowa oraz Kinie Centrum w Cen-trum Sztuki Wspoacutełczesnej Audio-wizje potrwają od 983090983089 do 983090983093 paździer-nika Szczegoacutełowy harmonogramimprez znajdzie się na stronie wwwtofiestpl

Mrok Ukraina i mistrzowskie kino ndash tak w skroacutecie można streścić program tegorocznego Tofifestu

Najlepsze kino pokażą w Toruniu

Michał Ciechowski

Wernisaż odbył się 983090983094 września w czy-telni Miejskiej Biblioteki Publicznejim Marii Danilewicz Zielińskiej w

Aleksandrowie Kujawskim W wyda-rzeniu uczestniczyli sympatycy placoacutew-ki mieszkańcy miasta oraz okolic ktoacute-rych przyciągnąłturystyczno-krajoznawczy temat eks-pozycji Każdy uczestnik spotkaniaotrzymał roacutewnież niespodziankę w po-staci mini przewodnika

Gości wystawy przywitała WandaDrabikowska dyrektor Miejskiej Biblio-teki Publicznej ktoacutera przedstawiła drogęrealizacji przedsięwzięcia Na cały projektplacoacutewka pozyskała pieniądze z konkur-su Aktywna Biblioteka realizowanegow ramach Programu Rozwoju Bibliotek

przez Akademię Filantropii w Polsce- W mini przewodniku powstałym

podczas projektu wytyczonych zostałopięć tras wycieczkowych pieszych i ro-werowych - moacutewiła podczas wernisażudyrektor MBP w Aleksandrowie - Opra-cowane one zostały z uwzględnieniem

najbardziej znaczących dla naszych tere-noacutew postaci wydarzeń i zabytkoacutew

Wytyczone trasy naniesiono na mapęAleksandrowa Kujawskiego oraz najbliż-szych okolic e właśnie drogi turystycz-ne opublikowano w przewodniku zaty-tułowanym tak samo jak temat projektu- Zwiedzam region z biblioteką

Podsumowaniem całego przedsię-wzięcia stała się wystawa zdjęć zrealizo-wanych podczas wycieczek zorganizowa-nych przez Miejską Bibliotekę Publiczną

- Wszystkie zdjęcia ktoacutere zostały wy-eksponowane na wystawie jak i mapy zzaznaczonymi trasami znalazły się naoficjalnej stronie internetowej bibliotekiw zakładce Mały Punkt Inormacji ury-stycznej - dodaje dyrektor

Podczas wernisażu mieszkańcy mia-sta mogli podziwiać zdjęcia autorstwauczestnikoacutew projektu Zaproszeni gościepoddali więc ocenie otografie ukazują-ce historyczne budynki Aleksandrowa atakże prawosławny cmentarz znajdującysię w regionie

Ekspozycja znajdująca się w MiejskiejBibliotece Publicznej w AleksandrowieKujawskim czynna będzie do końca paź-dziernika

Tłumy mieszkańcoacutew obejrzałonową wystawę przygotowaną w ramachprojektu bdquoZwiedzam region z bibliotekąrdquo

Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak

Klub Kobiet Aktywnych zrzeszył w983090983088983088983097 roku kobiety chcące śpiewać wchoacuterze Wspoacutełpraca na tyle im sięspodobała że teraz ręcznie tworząoryginalne prace z papieru filcuoraz na czoacutełenku Kobiety z Wołu-szewa zaskakują ciągle coraz tonowszymi pomysłami

W 983090983088983088983096 roku projekt LEADER+zrzeszył panie ktoacutere z zamiłowaniaśpiewały w choacuterze Wraz z jego za-kończeniem nie zniknęła chęć dowspoacutełpracy Po roku powstał KlubKobiet Aktywnych Wspiera on nietylko istniejący choacuter ale także oży-wia życie społeczno-kulturalne wsiWołuszewo Choacuter przekształcił się wzespoacuteł O i OWO i swoimi występa-mi uświetnia najważniejsze imprezy

gminne oraz powiatowe

Klub składa się z mieszkanek

chcących dzielić się swoją pasją z in-

nymi

- Oproacutecz śpiewania zajmujemy się

roacuteżnymi roboacutetkami ręcznymi ndash moacutewi

Halina Zakrzewska członkini KKA

ndash Dzięki uczestnictwu w kursach zdo-bywamy doświadczenie i szkolimy

swoacutej warsztat artystyczny Wytwarza-my przedmioty z wikliny papierowejfilcujemy a nawet szydełkujemy

o nie wszystko w co angażująsię te aktywne panie Projekt gmin-ny umożliwił im realizację innychpasji jakimi są otografia oraz flory-styka Swoje wyroby prezentowały naDniach Młodości w Raciążku ar-gach Ziemi Kujawskiej oraz na wszel-kiego rodzaju imprezach gminnychtakich jak dożynki

- Wiele przedmiotoacutew robimyroacutewnież z myślą o najbliższych namosobach ndash dodaje Halina Zakrzew-ska ndash Wiadomo że własnoręcznieprzygotowany prezent z okazji imie-nin lub rocznicy ślubu jest bardziejdoceniany niż ten kupny W pracę

wkładamy nie tylko nasze umiejętno-ści ale i serce

Cuda-wianki z WołuszewaKlub Kobiet Aktywnych z Wołuszewa specjalizuje sięw pracach z papieru oraz filcu

Wieniec z wiklinypapierowej

Zwykła szara codzienna gazeta wmgnieniu oka może zamienić się w

koszyk lub wianuszek Wiklinę pozy-skamy poprzez pocięcie jej na paskie zwijamy w cienkie ruloniki - bazędla naszego przedmiotu Wianuszekpleciony jest splotem spiralnym Zczterech rurek układamy gwiazdę

dla ułatwienia możemy użyć rolki poręczniku papierowym Wtedy wianu-

szek będzie się roacutewno wyplatał Po koleioplatamy rolkę każdym z rulonikoacutewrobimy to według uznania - w zależno-ści od wielkości ktoacuterą chcemy uzyskaćPod koniec złączamy ze sobą dwa końcewianuszka i podklejamy je Dla lepszegoeekt - przed zaplataniem - rurki można

pomalować na dowolny kolor

FrywolitkaDo zrobienia rywolitkipotrzebujemy czoacutełenko

oraz kordonek w dowolnymkolorze Najbardziej repre-zentatywne są te w kolorze

białym - pięknie ozdobią npnasz stolik Zaczynamy od

nawijania na palce kordonkurobiąc elementy roacuteżnej wiel-kości takie jak koacutełka łuczkiPikotki czyli pętelki robionena brzegu łączone są ze sobąmetodą wiązania Ważne by

kierunek pracy był zgodny zkierunkiem wskazoacutewek zega-ra Frywolitka jest kombinacjąkoacutełek i łukoacutew dlatego mającdowolny rozrysowany wzoacuter jesteśmy w stanie sami wy-konać serwetkę lub ozdobny

kołnierzyk

Tulipan origami

Do wykonania tulipana potrzebna będzie kolorowa kartka A983092 Składamy ją jednym z rogoacutew do brzegu Wystający podłużny prostokąt zaginamya potem odcinamy na zgięciu Odcięty pasek warto zostawić na łodygę

Powstały kwadrat zginamy po drugiej przekątnej i dwa razy składamy napoacuteł - bok do boku Ostatniego ze zgięć nie rozchylamy tylko układamyotwarciem do dołu Otwieramy jego prawą st ronę i rozpłaszczamy jąotrzymując w ten sposoacuteb troacutejkąt Czynność tę powtarzamy po drugiejstronie roacutejkątną ormę układamy otwarciem do dołu Wszystkie jej

cztery rogi zaginamy do goacuternego wierzchołka tak by powstał kwadratPrawe skrzydełko kwadratowej ormy unosimy i przekładamy na lewoo samo robimy po drugiej stronie Odwracamy ormę otwarciami dogoacutery Zaginamy goacuterne brzegi kwadratu do środka tak by pojawił się

kształt latawca z wydłużonym końcem skierowanym ku goacuterze

Zetknięte ze sobą skrzydełka unosimy i wkładamy jedno w drugierzymamy je złączone i odnajdujemy otwoacuter w dolnym rogu ormy -

wdmuchujemy do niego powietrze - orma powinna nabrać troacutejwymia-rowy kształt U goacutery powinny lekko odstawać płatki tulipana origami

- delikatnie rozchylamy je tak bardzo jak mocno rozwinięty ma być Zodłożonego na początku prostokąta zwijamy łodygę Kwiat raz jeszcze

nadmuchujemy i w dolny otwoacuter wtykamy uormowaną łodyżkę

FOADAMZAKRZEWSKI






Symbole nowoczesności Natakie je kreowano Wdzięcznymateriał dla agencji reklamo-wych - wystarczy pokazać teeektowne wysokie na ponadsto metroacutew konstrukcje na tlełanoacutew zboacuteż radycja i nowo-czesność Gmina w ktoacuterej niema wiatrakoacutew to gmina zaco-ana aki był przekaz I zacza-rowanych przybywało

Dziś wielu z nich budzi sięz hipnotycznego snu Wszyst-ko wskazuje też na to że lobbywiatrakowe straciło energięa za sprawą raportu NIK wia-traki zamiast z nowoczesnymspojrzeniem w przyszłość za-czynają się bardziej kojarzyć zkorupcją mętnymi przepisamii układami

W wiatrakowej batalii wyra-zistą rolę od dawna odgrywałmarszałek naszego wojewoacutedz-twa Piotr Całbecki jest prze-ciwny wiatrakom bo te produ-kują nie tylko czystą energięale psują trwale krajobraz iszkodzą ludziom akimi po-glądami wyrażanymi często iodważnie narażał się na atakiKilka razy słyszałem od wia-trakowych lobbystoacutew - bdquowy tu

macie zacoanego marszałkaprzeszkadzardquo Roacutewnocześnie nabadania mające udowodnić żewytwarzane przez wiatrak in-radźwięki i migotanie cieni totylko rojenia ludzi zacoanychwydawano sporo kasy Byłemświadkiem jak czarodziejskimiernik pokazywał wartośćbliską zera a wszystkim wo-koacuteł w głowach szumiało Dziśpo raporcie NIK wiadomo żesama metodologia tych badańbyła wadliwa

eraz poglądy Całbeckie-go są goacuterą i najpewniej znajdąodzwierciedlenie w ustawiekrajobrazowej Więc przesta-nie przybywać przeklinającychwywołujący boacutel głowy i niepo-koacutej szum turbiny rzucającejcień na ich dom Ale pozostajepytanie jakim cudem w wojewoacutedztwie w ktoacuterym rządzimarszałek starający się od da-wana powstrzymać wiatrakowąalę postawiono najwięcej wia-trakoacutew w Polsce Jak to inwe-storom się udało

F E L I E T O N

Wiatraki kryjązagadkę

stopka redakcyjna

JACEKKIEŁPIŃSKI

Redakcja bdquoTylko ToruńrdquoZłotoria ul 983096 marca 983090983096

redakcjatylkotorunpl

WydawcaGoldendor

Redaktor naczelnyRadosław Rzeszotek

Zastępca redaktora naczelnegoJacek Kiełpiński

Redaktor wydania

Kinga Baranowska(GSM 983095983097983094 983091983088983090 983092983095983089)Dział reportażu i publicystyki

Marcin okarz omasz Więcławski

(GSM 983093983091983093 983092983088983093 983091983096983093)

Dział informacyjny

Łukasz Piecyk Aleksandra

Radzikowska Michał Ciechowski

Kultura

Łukasz Piecyk

Zdjęcia

Adam Zakrzewski

Łukasz Piecyk Maciej Pagała

REKLAMA

Aleksandra Grzegorzewska(GSM 983093983089983090 983090983088983090 983090983092983088) Agnieszka

Korzeniewska (GSM 983093983091983092 983090983088983094 983094983096983091)

Małgorzata Kramarz

(GSM 983094983088983095 983097983088983096 983094983088983095)

Karol Przybylski (GSM 983094983094983093 983089983094983097 983090983097983090)

reklamapozatorunpl

Skład

Studio ylko oruń

Druk

Express Media Sp z oo

ISSN 983092983088983088983096-983091983092983093983094Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń

Na podstawie art983090983093 ust 983089 pkt 983089b ustawy z dnia 983092 lutego

983089983097983097983092 r o prawie autorskim i prawach pokrewnychAgencja Public Relations Goldendor zastrzega że

dalsze rozpowszechnianie materiałoacutew opublikowanychw ldquoylko oruńrdquo jest zabronione bez zgody wydawcy




REKLAMA




WYWIAD





























FOADAMZAKRZEWSKI



REGION


Łukasz Piecyk
























FOADAMZAKRZEWSKI





ILE ICHJEST














Na każdąokazję

























REKLAMA



REKLAMA








wwwmwiskirskipl)



































REGION



REKLAMA





GMINA CHEŁMŻA


Łukasz Piecyk

























FO ŁUKASZ

PIECYK







(ŁP)













(ŁP)


FO

NADESŁANE




GMINA CHEŁMŻA

Tomasz Więcławski














Dołącz do nas











MIASTO CHEŁMŻA



























FO ŁUKASZ

PIECYK









(IK)





MIASTO CHEŁMŻA











(ŁP)



Łukasz Piecyk















PIECYK




GMINA ŁUBIANKA

Tomasz Więcławski


























Queen na jubileusz

Tomasz Więcławski






















numer 15(76)2014


wwwpowiattorunskipl

RANKING ZPP



















15 lat minęło





























micznymi




-









skiemu




wwwpowiattorunskipl




















sko-Pomorskiego




nie

















wy samorządrdquo




wwwpowiattorunskipl










UNIJNE SUKCESY










ka obcego

























wwwpowiattorunskipl



87-100 Toruńtel 56 662 88 88 fax 56 662 88 89







Kontakt

tel 56 662 88 52










INICJATYWY












DożynkiPROMOCJA



resującego











Tomasz Więcławski





































(W)

Gazoweeldorado







(W)





GMINA ŁYSOMICE

Tomasz Więcławski











Gminne nie gorsze














Tomasz Więcławski























FOTOREPORTAŻ



















(W)

StarForce 2014





GMINA LUBICZ

Tomasz Więcławski

























Tomasz Więcławski
























FOBEAANOWAK-

LAAŃSKA





GMINA LUBICZ






niacsweeblycom

Angielskiperfect














rudne nazwy












FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ




Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin




































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI






REKLAMA




WYWIAD





























FOADAMZAKRZEWSKI



REGION


Łukasz Piecyk
























FOADAMZAKRZEWSKI





ILE ICHJEST














Na każdąokazję

























REKLAMA



REKLAMA








wwwmwiskirskipl)



































REGION



REKLAMA





GMINA CHEŁMŻA


Łukasz Piecyk

























FO ŁUKASZ

PIECYK







(ŁP)













(ŁP)


FO

NADESŁANE




GMINA CHEŁMŻA

Tomasz Więcławski














Dołącz do nas











MIASTO CHEŁMŻA



























FO ŁUKASZ

PIECYK









(IK)





MIASTO CHEŁMŻA











(ŁP)



Łukasz Piecyk















PIECYK




GMINA ŁUBIANKA

Tomasz Więcławski


























Queen na jubileusz

Tomasz Więcławski






















numer 15(76)2014


wwwpowiattorunskipl

RANKING ZPP



















15 lat minęło





























micznymi




-









skiemu




wwwpowiattorunskipl




















sko-Pomorskiego




nie

















wy samorządrdquo




wwwpowiattorunskipl










UNIJNE SUKCESY










ka obcego

























wwwpowiattorunskipl



87-100 Toruńtel 56 662 88 88 fax 56 662 88 89







Kontakt

tel 56 662 88 52










INICJATYWY












DożynkiPROMOCJA



resującego











Tomasz Więcławski





































(W)

Gazoweeldorado







(W)





GMINA ŁYSOMICE

Tomasz Więcławski











Gminne nie gorsze














Tomasz Więcławski























FOTOREPORTAŻ



















(W)

StarForce 2014





GMINA LUBICZ

Tomasz Więcławski

























Tomasz Więcławski
























FOBEAANOWAK-

LAAŃSKA





GMINA LUBICZ






niacsweeblycom

Angielskiperfect














rudne nazwy












FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ




Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin




































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI






WYWIAD





























FOADAMZAKRZEWSKI



REGION


Łukasz Piecyk
























FOADAMZAKRZEWSKI





ILE ICHJEST














Na każdąokazję

























REKLAMA



REKLAMA








wwwmwiskirskipl)



































REGION



REKLAMA





GMINA CHEŁMŻA


Łukasz Piecyk

























FO ŁUKASZ

PIECYK







(ŁP)













(ŁP)


FO

NADESŁANE




GMINA CHEŁMŻA

Tomasz Więcławski














Dołącz do nas











MIASTO CHEŁMŻA



























FO ŁUKASZ

PIECYK









(IK)





MIASTO CHEŁMŻA











(ŁP)



Łukasz Piecyk















PIECYK




GMINA ŁUBIANKA

Tomasz Więcławski


























Queen na jubileusz

Tomasz Więcławski






















numer 15(76)2014


wwwpowiattorunskipl

RANKING ZPP



















15 lat minęło





























micznymi




-









skiemu




wwwpowiattorunskipl




















sko-Pomorskiego




nie

















wy samorządrdquo




wwwpowiattorunskipl










UNIJNE SUKCESY










ka obcego

























wwwpowiattorunskipl



87-100 Toruńtel 56 662 88 88 fax 56 662 88 89







Kontakt

tel 56 662 88 52










INICJATYWY












DożynkiPROMOCJA



resującego











Tomasz Więcławski





































(W)

Gazoweeldorado







(W)





GMINA ŁYSOMICE

Tomasz Więcławski











Gminne nie gorsze














Tomasz Więcławski























FOTOREPORTAŻ



















(W)

StarForce 2014





GMINA LUBICZ

Tomasz Więcławski

























Tomasz Więcławski
























FOBEAANOWAK-

LAAŃSKA





GMINA LUBICZ






niacsweeblycom

Angielskiperfect














rudne nazwy












FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ




Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin




































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI





REGION


Łukasz Piecyk
























FOADAMZAKRZEWSKI





ILE ICHJEST














Na każdąokazję

























REKLAMA



REKLAMA








wwwmwiskirskipl)



































REGION



REKLAMA





GMINA CHEŁMŻA


Łukasz Piecyk

























FO ŁUKASZ

PIECYK







(ŁP)













(ŁP)


FO

NADESŁANE




GMINA CHEŁMŻA

Tomasz Więcławski














Dołącz do nas











MIASTO CHEŁMŻA



























FO ŁUKASZ

PIECYK









(IK)





MIASTO CHEŁMŻA











(ŁP)



Łukasz Piecyk















PIECYK




GMINA ŁUBIANKA

Tomasz Więcławski


























Queen na jubileusz

Tomasz Więcławski






















numer 15(76)2014


wwwpowiattorunskipl

RANKING ZPP



















15 lat minęło





























micznymi




-









skiemu




wwwpowiattorunskipl




















sko-Pomorskiego




nie

















wy samorządrdquo




wwwpowiattorunskipl










UNIJNE SUKCESY










ka obcego

























wwwpowiattorunskipl



87-100 Toruńtel 56 662 88 88 fax 56 662 88 89







Kontakt

tel 56 662 88 52










INICJATYWY












DożynkiPROMOCJA



resującego











Tomasz Więcławski





































(W)

Gazoweeldorado







(W)





GMINA ŁYSOMICE

Tomasz Więcławski











Gminne nie gorsze














Tomasz Więcławski























FOTOREPORTAŻ



















(W)

StarForce 2014





GMINA LUBICZ

Tomasz Więcławski

























Tomasz Więcławski
























FOBEAANOWAK-

LAAŃSKA





GMINA LUBICZ






niacsweeblycom

Angielskiperfect














rudne nazwy












FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ




Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin




































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI
















Na każdąokazję

























REKLAMA



REKLAMA








wwwmwiskirskipl)



































REGION



REKLAMA





GMINA CHEŁMŻA


Łukasz Piecyk

























FO ŁUKASZ

PIECYK







(ŁP)













(ŁP)


FO

NADESŁANE




GMINA CHEŁMŻA

Tomasz Więcławski














Dołącz do nas











MIASTO CHEŁMŻA



























FO ŁUKASZ

PIECYK









(IK)





MIASTO CHEŁMŻA











(ŁP)



Łukasz Piecyk















PIECYK




GMINA ŁUBIANKA

Tomasz Więcławski


























Queen na jubileusz

Tomasz Więcławski






















numer 15(76)2014


wwwpowiattorunskipl

RANKING ZPP



















15 lat minęło





























micznymi




-









skiemu




wwwpowiattorunskipl




















sko-Pomorskiego




nie

















wy samorządrdquo




wwwpowiattorunskipl










UNIJNE SUKCESY










ka obcego

























wwwpowiattorunskipl



87-100 Toruńtel 56 662 88 88 fax 56 662 88 89







Kontakt

tel 56 662 88 52










INICJATYWY












DożynkiPROMOCJA



resującego











Tomasz Więcławski





































(W)

Gazoweeldorado







(W)





GMINA ŁYSOMICE

Tomasz Więcławski











Gminne nie gorsze














Tomasz Więcławski























FOTOREPORTAŻ



















(W)

StarForce 2014





GMINA LUBICZ

Tomasz Więcławski

























Tomasz Więcławski
























FOBEAANOWAK-

LAAŃSKA





GMINA LUBICZ






niacsweeblycom

Angielskiperfect














rudne nazwy












FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ




Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin




































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI





REKLAMA








wwwmwiskirskipl)



































REGION



REKLAMA





GMINA CHEŁMŻA


Łukasz Piecyk

























FO ŁUKASZ

PIECYK







(ŁP)













(ŁP)


FO

NADESŁANE




GMINA CHEŁMŻA

Tomasz Więcławski














Dołącz do nas











MIASTO CHEŁMŻA



























FO ŁUKASZ

PIECYK









(IK)





MIASTO CHEŁMŻA











(ŁP)



Łukasz Piecyk















PIECYK




GMINA ŁUBIANKA

Tomasz Więcławski


























Queen na jubileusz

Tomasz Więcławski






















numer 15(76)2014


wwwpowiattorunskipl

RANKING ZPP



















15 lat minęło





























micznymi




-









skiemu




wwwpowiattorunskipl




















sko-Pomorskiego




nie

















wy samorządrdquo




wwwpowiattorunskipl










UNIJNE SUKCESY










ka obcego

























wwwpowiattorunskipl



87-100 Toruńtel 56 662 88 88 fax 56 662 88 89







Kontakt

tel 56 662 88 52










INICJATYWY












DożynkiPROMOCJA



resującego











Tomasz Więcławski





































(W)

Gazoweeldorado







(W)





GMINA ŁYSOMICE

Tomasz Więcławski











Gminne nie gorsze














Tomasz Więcławski























FOTOREPORTAŻ



















(W)

StarForce 2014





GMINA LUBICZ

Tomasz Więcławski

























Tomasz Więcławski
























FOBEAANOWAK-

LAAŃSKA





GMINA LUBICZ






niacsweeblycom

Angielskiperfect














rudne nazwy












FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ




Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin




































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI




































REGION



REKLAMA





GMINA CHEŁMŻA


Łukasz Piecyk

























FO ŁUKASZ

PIECYK







(ŁP)













(ŁP)


FO

NADESŁANE




GMINA CHEŁMŻA

Tomasz Więcławski














Dołącz do nas











MIASTO CHEŁMŻA



























FO ŁUKASZ

PIECYK









(IK)





MIASTO CHEŁMŻA











(ŁP)



Łukasz Piecyk















PIECYK




GMINA ŁUBIANKA

Tomasz Więcławski


























Queen na jubileusz

Tomasz Więcławski






















numer 15(76)2014


wwwpowiattorunskipl

RANKING ZPP



















15 lat minęło





























micznymi




-









skiemu




wwwpowiattorunskipl




















sko-Pomorskiego




nie

















wy samorządrdquo




wwwpowiattorunskipl










UNIJNE SUKCESY










ka obcego

























wwwpowiattorunskipl



87-100 Toruńtel 56 662 88 88 fax 56 662 88 89







Kontakt

tel 56 662 88 52










INICJATYWY












DożynkiPROMOCJA



resującego











Tomasz Więcławski





































(W)

Gazoweeldorado







(W)





GMINA ŁYSOMICE

Tomasz Więcławski











Gminne nie gorsze














Tomasz Więcławski























FOTOREPORTAŻ



















(W)

StarForce 2014





GMINA LUBICZ

Tomasz Więcławski

























Tomasz Więcławski
























FOBEAANOWAK-

LAAŃSKA





GMINA LUBICZ






niacsweeblycom

Angielskiperfect














rudne nazwy












FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ




Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin




































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI





REKLAMA





GMINA CHEŁMŻA


Łukasz Piecyk

























FO ŁUKASZ

PIECYK







(ŁP)













(ŁP)


FO

NADESŁANE




GMINA CHEŁMŻA

Tomasz Więcławski














Dołącz do nas











MIASTO CHEŁMŻA



























FO ŁUKASZ

PIECYK









(IK)





MIASTO CHEŁMŻA











(ŁP)



Łukasz Piecyk















PIECYK




GMINA ŁUBIANKA

Tomasz Więcławski


























Queen na jubileusz

Tomasz Więcławski






















numer 15(76)2014


wwwpowiattorunskipl

RANKING ZPP



















15 lat minęło





























micznymi




-









skiemu




wwwpowiattorunskipl




















sko-Pomorskiego




nie

















wy samorządrdquo




wwwpowiattorunskipl










UNIJNE SUKCESY










ka obcego

























wwwpowiattorunskipl



87-100 Toruńtel 56 662 88 88 fax 56 662 88 89







Kontakt

tel 56 662 88 52










INICJATYWY












DożynkiPROMOCJA



resującego











Tomasz Więcławski





































(W)

Gazoweeldorado







(W)





GMINA ŁYSOMICE

Tomasz Więcławski











Gminne nie gorsze














Tomasz Więcławski























FOTOREPORTAŻ



















(W)

StarForce 2014





GMINA LUBICZ

Tomasz Więcławski

























Tomasz Więcławski
























FOBEAANOWAK-

LAAŃSKA





GMINA LUBICZ






niacsweeblycom

Angielskiperfect














rudne nazwy












FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ




Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin




































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI






GMINA CHEŁMŻA


Łukasz Piecyk

























FO ŁUKASZ

PIECYK







(ŁP)













(ŁP)


FO

NADESŁANE




GMINA CHEŁMŻA

Tomasz Więcławski














Dołącz do nas











MIASTO CHEŁMŻA



























FO ŁUKASZ

PIECYK









(IK)





MIASTO CHEŁMŻA











(ŁP)



Łukasz Piecyk















PIECYK




GMINA ŁUBIANKA

Tomasz Więcławski


























Queen na jubileusz

Tomasz Więcławski






















numer 15(76)2014


wwwpowiattorunskipl

RANKING ZPP



















15 lat minęło





























micznymi




-









skiemu




wwwpowiattorunskipl




















sko-Pomorskiego




nie

















wy samorządrdquo




wwwpowiattorunskipl










UNIJNE SUKCESY










ka obcego

























wwwpowiattorunskipl



87-100 Toruńtel 56 662 88 88 fax 56 662 88 89







Kontakt

tel 56 662 88 52










INICJATYWY












DożynkiPROMOCJA



resującego











Tomasz Więcławski





































(W)

Gazoweeldorado







(W)





GMINA ŁYSOMICE

Tomasz Więcławski











Gminne nie gorsze














Tomasz Więcławski























FOTOREPORTAŻ



















(W)

StarForce 2014





GMINA LUBICZ

Tomasz Więcławski

























Tomasz Więcławski
























FOBEAANOWAK-

LAAŃSKA





GMINA LUBICZ






niacsweeblycom

Angielskiperfect














rudne nazwy












FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ




Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin




































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI






GMINA CHEŁMŻA

Tomasz Więcławski














Dołącz do nas











MIASTO CHEŁMŻA



























FO ŁUKASZ

PIECYK









(IK)





MIASTO CHEŁMŻA











(ŁP)



Łukasz Piecyk















PIECYK




GMINA ŁUBIANKA

Tomasz Więcławski


























Queen na jubileusz

Tomasz Więcławski






















numer 15(76)2014


wwwpowiattorunskipl

RANKING ZPP



















15 lat minęło





























micznymi




-









skiemu




wwwpowiattorunskipl




















sko-Pomorskiego




nie

















wy samorządrdquo




wwwpowiattorunskipl










UNIJNE SUKCESY










ka obcego

























wwwpowiattorunskipl



87-100 Toruńtel 56 662 88 88 fax 56 662 88 89







Kontakt

tel 56 662 88 52










INICJATYWY












DożynkiPROMOCJA



resującego











Tomasz Więcławski





































(W)

Gazoweeldorado







(W)





GMINA ŁYSOMICE

Tomasz Więcławski











Gminne nie gorsze














Tomasz Więcławski























FOTOREPORTAŻ



















(W)

StarForce 2014





GMINA LUBICZ

Tomasz Więcławski

























Tomasz Więcławski
























FOBEAANOWAK-

LAAŃSKA





GMINA LUBICZ






niacsweeblycom

Angielskiperfect














rudne nazwy












FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ




Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin




































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI






MIASTO CHEŁMŻA



























FO ŁUKASZ

PIECYK









(IK)





MIASTO CHEŁMŻA











(ŁP)



Łukasz Piecyk















PIECYK




GMINA ŁUBIANKA

Tomasz Więcławski


























Queen na jubileusz

Tomasz Więcławski






















numer 15(76)2014


wwwpowiattorunskipl

RANKING ZPP



















15 lat minęło





























micznymi




-









skiemu




wwwpowiattorunskipl




















sko-Pomorskiego




nie

















wy samorządrdquo




wwwpowiattorunskipl










UNIJNE SUKCESY










ka obcego

























wwwpowiattorunskipl



87-100 Toruńtel 56 662 88 88 fax 56 662 88 89







Kontakt

tel 56 662 88 52










INICJATYWY












DożynkiPROMOCJA



resującego











Tomasz Więcławski





































(W)

Gazoweeldorado







(W)





GMINA ŁYSOMICE

Tomasz Więcławski











Gminne nie gorsze














Tomasz Więcławski























FOTOREPORTAŻ



















(W)

StarForce 2014





GMINA LUBICZ

Tomasz Więcławski

























Tomasz Więcławski
























FOBEAANOWAK-

LAAŃSKA





GMINA LUBICZ






niacsweeblycom

Angielskiperfect














rudne nazwy












FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ




Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin




































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI






MIASTO CHEŁMŻA











(ŁP)



Łukasz Piecyk















PIECYK




GMINA ŁUBIANKA

Tomasz Więcławski


























Queen na jubileusz

Tomasz Więcławski






















numer 15(76)2014


wwwpowiattorunskipl

RANKING ZPP



















15 lat minęło





























micznymi




-









skiemu




wwwpowiattorunskipl




















sko-Pomorskiego




nie

















wy samorządrdquo




wwwpowiattorunskipl










UNIJNE SUKCESY










ka obcego

























wwwpowiattorunskipl



87-100 Toruńtel 56 662 88 88 fax 56 662 88 89







Kontakt

tel 56 662 88 52










INICJATYWY












DożynkiPROMOCJA



resującego











Tomasz Więcławski





































(W)

Gazoweeldorado







(W)





GMINA ŁYSOMICE

Tomasz Więcławski











Gminne nie gorsze














Tomasz Więcławski























FOTOREPORTAŻ



















(W)

StarForce 2014





GMINA LUBICZ

Tomasz Więcławski

























Tomasz Więcławski
























FOBEAANOWAK-

LAAŃSKA





GMINA LUBICZ






niacsweeblycom

Angielskiperfect














rudne nazwy












FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ




Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin




































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI






GMINA ŁUBIANKA

Tomasz Więcławski


























Queen na jubileusz

Tomasz Więcławski






















numer 15(76)2014


wwwpowiattorunskipl

RANKING ZPP



















15 lat minęło





























micznymi




-









skiemu




wwwpowiattorunskipl




















sko-Pomorskiego




nie

















wy samorządrdquo




wwwpowiattorunskipl










UNIJNE SUKCESY










ka obcego

























wwwpowiattorunskipl



87-100 Toruńtel 56 662 88 88 fax 56 662 88 89







Kontakt

tel 56 662 88 52










INICJATYWY












DożynkiPROMOCJA



resującego











Tomasz Więcławski





































(W)

Gazoweeldorado







(W)





GMINA ŁYSOMICE

Tomasz Więcławski











Gminne nie gorsze














Tomasz Więcławski























FOTOREPORTAŻ



















(W)

StarForce 2014





GMINA LUBICZ

Tomasz Więcławski

























Tomasz Więcławski
























FOBEAANOWAK-

LAAŃSKA





GMINA LUBICZ






niacsweeblycom

Angielskiperfect














rudne nazwy












FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ




Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin




































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI





numer 15(76)2014


wwwpowiattorunskipl

RANKING ZPP



















15 lat minęło





























micznymi




-









skiemu




wwwpowiattorunskipl




















sko-Pomorskiego




nie

















wy samorządrdquo




wwwpowiattorunskipl










UNIJNE SUKCESY










ka obcego

























wwwpowiattorunskipl



87-100 Toruńtel 56 662 88 88 fax 56 662 88 89







Kontakt

tel 56 662 88 52










INICJATYWY












DożynkiPROMOCJA



resującego











Tomasz Więcławski





































(W)

Gazoweeldorado







(W)





GMINA ŁYSOMICE

Tomasz Więcławski











Gminne nie gorsze














Tomasz Więcławski























FOTOREPORTAŻ



















(W)

StarForce 2014





GMINA LUBICZ

Tomasz Więcławski

























Tomasz Więcławski
























FOBEAANOWAK-

LAAŃSKA





GMINA LUBICZ






niacsweeblycom

Angielskiperfect














rudne nazwy












FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ




Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin




































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI








micznymi




-









skiemu




wwwpowiattorunskipl




















sko-Pomorskiego




nie

















wy samorządrdquo




wwwpowiattorunskipl










UNIJNE SUKCESY










ka obcego

























wwwpowiattorunskipl



87-100 Toruńtel 56 662 88 88 fax 56 662 88 89







Kontakt

tel 56 662 88 52










INICJATYWY












DożynkiPROMOCJA



resującego











Tomasz Więcławski





































(W)

Gazoweeldorado







(W)





GMINA ŁYSOMICE

Tomasz Więcławski











Gminne nie gorsze














Tomasz Więcławski























FOTOREPORTAŻ



















(W)

StarForce 2014





GMINA LUBICZ

Tomasz Więcławski

























Tomasz Więcławski
























FOBEAANOWAK-

LAAŃSKA





GMINA LUBICZ






niacsweeblycom

Angielskiperfect














rudne nazwy












FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ




Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin




































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI






wwwpowiattorunskipl










UNIJNE SUKCESY










ka obcego

























wwwpowiattorunskipl



87-100 Toruńtel 56 662 88 88 fax 56 662 88 89







Kontakt

tel 56 662 88 52










INICJATYWY












DożynkiPROMOCJA



resującego











Tomasz Więcławski





































(W)

Gazoweeldorado







(W)





GMINA ŁYSOMICE

Tomasz Więcławski











Gminne nie gorsze














Tomasz Więcławski























FOTOREPORTAŻ



















(W)

StarForce 2014





GMINA LUBICZ

Tomasz Więcławski

























Tomasz Więcławski
























FOBEAANOWAK-

LAAŃSKA





GMINA LUBICZ






niacsweeblycom

Angielskiperfect














rudne nazwy












FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ




Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin




































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI






wwwpowiattorunskipl



87-100 Toruńtel 56 662 88 88 fax 56 662 88 89







Kontakt

tel 56 662 88 52










INICJATYWY












DożynkiPROMOCJA



resującego











Tomasz Więcławski





































(W)

Gazoweeldorado







(W)





GMINA ŁYSOMICE

Tomasz Więcławski











Gminne nie gorsze














Tomasz Więcławski























FOTOREPORTAŻ



















(W)

StarForce 2014





GMINA LUBICZ

Tomasz Więcławski

























Tomasz Więcławski
























FOBEAANOWAK-

LAAŃSKA





GMINA LUBICZ






niacsweeblycom

Angielskiperfect














rudne nazwy












FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ




Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin




































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI







Tomasz Więcławski





































(W)

Gazoweeldorado







(W)





GMINA ŁYSOMICE

Tomasz Więcławski











Gminne nie gorsze














Tomasz Więcławski























FOTOREPORTAŻ



















(W)

StarForce 2014





GMINA LUBICZ

Tomasz Więcławski

























Tomasz Więcławski
























FOBEAANOWAK-

LAAŃSKA





GMINA LUBICZ






niacsweeblycom

Angielskiperfect














rudne nazwy












FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ




Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin




































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI






GMINA ŁYSOMICE

Tomasz Więcławski











Gminne nie gorsze














Tomasz Więcławski























FOTOREPORTAŻ



















(W)

StarForce 2014





GMINA LUBICZ

Tomasz Więcławski

























Tomasz Więcławski
























FOBEAANOWAK-

LAAŃSKA





GMINA LUBICZ






niacsweeblycom

Angielskiperfect














rudne nazwy












FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ




Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin




































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI






FOTOREPORTAŻ



















(W)

StarForce 2014





GMINA LUBICZ

Tomasz Więcławski

























Tomasz Więcławski
























FOBEAANOWAK-

LAAŃSKA





GMINA LUBICZ






niacsweeblycom

Angielskiperfect














rudne nazwy












FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ




Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin




































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI






GMINA LUBICZ

Tomasz Więcławski

























Tomasz Więcławski
























FOBEAANOWAK-

LAAŃSKA





GMINA LUBICZ






niacsweeblycom

Angielskiperfect














rudne nazwy












FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ




Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin




































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI






GMINA LUBICZ






niacsweeblycom

Angielskiperfect














rudne nazwy












FOADAMZAKRZEWSKI




GMINA LUBICZ




Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin




































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI






GMINA LUBICZ




Lubicz Dolny

Gimnazjum

Grębocin




































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI
































kowi



FOADAMZAKRZEWSKI





Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI







Tomasz Więcławski







Debiut u siebie











Samorząd z pomocą


















Tomasz Więcławski












Fot Adam Zakrzewski




DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI






DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski



















DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI






DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski




























DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI






DODATEKEDUKACJA

Michał Ciechowski







wiedzę o tańcu

Egzamin językowy













rekrutacji






























Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI































Michał Ciechowski













Region w obiektywie




WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI






WIEŚ

Inga Kaźmierczak






nymi





















kołnierzyk

Tulipan origami









FOADAMZAKRZEWSKI



Poza Toruń nr 54

Documents

Transcript of Poza Toruń nr 54