Panahon ng Propaganda

Jose Rizal, Marcelo H. Del Pilar at Graciano Lopez

Jaena

Panahon ng Propaganda• Ang dating diwa ng mga Pilipino

na makarelihiyon ay napalitan na ng diwang makabayan.

• Ang tahimik na damdamin ay nahaluan na ng damdaming paghihimagsik at lantarang paghihingimagsik at paghihingi ng pagbabago sa pagpapatakbo ng Kastila at Simbahang Katoliko

• Nagsilbing nitsa ng pagkagising ng damdamin at paghingi ng reporma ang pagkapatay sa tatlong paring sina Gomez, Burgos at Zamora nang walang sapat na katibayan.

• Nadagdagan pa ito ng pagkapasok sa Pilipinas ng dalawang liberalismo, pagpapadala sa Pilipinas ng liberal na lider gaya ni Gob. Carlos Maria dela Torre at pagkabukas nito sa pandaigdigang pakikipagkalakalan.

• Sa pangunguna nila Jose Rizal, Marcelo H. del Pilar at Graciano Lopez Jaena nabuo ang Kilusang Propaganda.

Layunin ng Kilusang Propaganda• Pagpapanumbalik ng kinatawang Pilipino sa

kortes ng Espanya.• Pagkakapantay-pantay ng mga Pilipino at

Kastila sa ilalim ng batas• Gawing lalawigan ng Espanya angPilipinas• Pagkakaroon ng sekularisasyon ng mga

parokya sa Katipunan• Pagkakaroon ng kalayaan sa pamamahayag,

pananalita, pagpupulong, o pagtitipon at pagpapahayang ng kanilang mga hinaing.

Ilan sa mga nakilalang kasapi ng Kilusang Propaganda

• Antonio Luna• Mariano Ponce• Joce Ma. Panganiban• Pedro Paterno• Eduardo de Lete• At iba pa.

Ang Tatsulok ng Kilusang Propaganda

Jose Rizal

Marcelo H. Del Pilar

Graciano Lopez Jaena

Jose Rizal• Jose Protacio Rizal Mercado

Alonzo y Realonda• Ika-19 ng Hunyo, 1861• Calamba, Laguna

• Sa Aking Mga Kababata• A La Juventud Filipina

• Ateneo• Universidad ng Santo Tomas

• Nangibang-bansa at tinapos ang kursong Medisina.

• Noli Me Tanghere • El Filibusterismo

• Laon-laan• Dimasalang

• Bagumbayan• Ika-30 Disyembre, 1896.

Jose Rizal

Mga Akda ni Jose Rizal

Sa Aking Mga KababataKapagka ang baya'y sadyang umiibig Sa kanyang salitang kaloob ng langit, Sanglang kalayaan nasa ring masapit Katulad ng ibong nasa himpapawid.

Pagka't ang salita'y isang kahatulan Sa bayan, sa nayo't mga kaharian,

At ang isang tao'y katulad, kabagay Ng alin mang likha noong kalayaan.

Ang hindi magmahal sa kanyang salita Mahigit sa hayop at malansang isda, Kaya ang marapat pagyamaning kusa Na tulad sa inang tunay na nagpala.

Ang wikang Tagalog tulad din sa Latin Sa Ingles, Kastila at salitang anghel,

Sapagka't ang Poong maalam tumingin Ang siyang naggawad, nagbigay sa atin.

Ang salita nati'y huwad din sa iba Na may alfabeto at sariling letra,

Na kaya nawala'y dinatnan ng sigwa Ang lunday sa lawa noong dakong una.

Noli Me Tangere• Unang isinulat ni

J.Rizal.

• Ipinapakita ang masamang pamamalakad ng mga Kastila sa Pilipinas at ang mga maling kalakaran sa lipunan na para lang sa mga may sakit.

El Filibusterismo• Karugtong ng Noli Me

Tangere.

• Pampulitika

• Kasamaan at katiwalian sa pamahalaan at simbahan.

Mi Ultimo Adios

• Ang Huling Paalam• Fort Santiago

• Kusinilyang de alkohol

• Trinidad

• Padre Mariano Dacanay

My Last Farewell

Farewell, beloved Country, treasured region of the sun, Pearl of the sea of the Orient, our lost Eden! To you eagerly I surrender this sad and gloomy life; And were it brighter, fresher, more florid, Even then I’d give it to you, for your sake alone.

In fields of battle, deliriously fighting, Others give you their lives, without doubt, without regret; The place matters not: where there’s cypress, laurel or lily, On a plank or open field, in combat or cruel martyrdom, It’s all the same if the home or country asks.

I die when I see the sky has unfurled its colors And at last after a cloak of darkness announces the day;If you need scarlet to tint your dawn, Shed my blood, pour it as the moment comes, And may it be gilded by a reflection of the heaven’s newly-born light.

A La Juventud Filipino

• Sa Kabataang Pilipino

• Lahok sa isang timpalak sa UST

• Pagpapahalaga sa edukasyon ng mga kabataan at pagpapaunlad ng magagandang katangian

Itaas ang iyong noong aliwalasngayon, Kabataan ng aking pangarap!ang aking talino na tanging liwanagay pagitawin mo, Pag-asa ng Bukas!

Ikaw ay lumitaw, O Katalinuhanmagitang na diwang puno sa isipanmga puso nami'y sa iyo'y naghihintayat dalhin mo roon sa kaitaasan.

Bumaba kang taglay ang kagiliw-giliwna mga silahis ng agham at siningmga Kabataan, hayo na't lagutinang gapos ng iyong diwa at damdamin.

Sobre La Indolencia de los Filipinos

• Hinggil sa Katamaran ng mga Pilipino

• Masipag ang mga Pilipino

• Magaganda at masasaganang pananim na gawa ng mga Pilipino

• La Solidaridad

Filipinas Dentro De Cien Años

• Ang Pilipinas sa Loob ng Sandaang Taon

• Hula at prediksyon

• Interes sa Estados Unidos sa Pilipinas

• La Solidaridad

Sa Karangalan nina Luna at Hidalgo

• Pambansang Eksposisyon sa Madrid.

• Spolarium, Juan Luna

• Mga Birheng Kristiyanong Nakalantad sa Madla, Felix Resurreccion Hidalgo

Ang Pag-ibig sa Tinubuang Lupa

• Amor Patrio

• Sanaysay na sinulat sa Espanya

• Walang ibang bayan para sa Pilipino kundi ang Pilipinas.

Narito ang isang magandang paksa; at dahil din sa kanyang kagandahan ay napakadalas nang talakayin. Ang pantas, makata, makasining, manggagawa, mangangalakal, o mandirigma, matanda o bata, hari o alipin -- ang lahat ay nakapag-isip na tungkol sa kanya, at nakapaghandog ng pinakamahalagang bunga ng kanilang isip o ng kanilang puso. Buhat sa taga Europang mulat, malaya't mapagmalaki sa kanyang maluwalhating kasaysayan, hanggang sa negro sa Aprika, na hinango sa kanyang mga kagubatan at ipinagbili sa hamak na halaga; buhat sa matatandang bayang ang mga anino'y aali-aligid pa sa kanilang mga mapapanglaw ng guho, libingan ng kanilang mga kaluwalhatia't pagdurusa, hanggang sa mga bansang makabago't lagi ng kumikilos at puno, ng buhay, ay nagkaroon ay mayroong isang pinakamamahal na dilag, maningning, dakila, nguni't walang habag at malupit, na tinatawag na Inang-Bayan. Libu-libong dila ang sa kanya'y umawit, libu-libong kudyapi ang naghandog sa kanya ng kanilang mga makatang lalong matataas ang pangarap, ang naghain sa kanyang harap o sa kanyang alaala ng kanilang piankamaningning na katha. Siya ang naging sigaw ng kapayapaan ng pag-ibig at ng kaluwalhatian, palibhasa'y siya ang laman ng lahat ng pag-iisip, at katulad ng liwanag na nakukulong sa isang malinis na bubog, siya'y tumatagos hanggang sa labas, na parang mga sinag na buhay na buhay.

Lihim sa mga Kaanak at Kaibigan

• Taimtim na pagmamahal sa kanyang mga magulang at bayan.

• Pagbabago ng kanyang mga asal

• Pagpapasakit sa kanyang mga mithiin at layunin para sa bayan.

Pangitain ni Padre Rodriguez

• La Vision de Fray Rodriguez

• Aktang satiriko na tumutuligsa sa kasamaaan at pagsasamantala ng mga prayleng Kastila sa mga Pilipino.

• Paggamit ng relihiyon para sa pansariling Kapakanan

Marcelo H. Del Pilar

• Ika-30 ng Agosto, 1850• Cupang, San Nicolas,

Bulacan

• Julian del Pilar• Blasa Gatmaytan.

• Abogasya, Unibersidad ng Santo Tomas

• Diariong Tagalog• La Solidaridad

Marcelo H. Del Pilar

• Plaridel• Dolores Manapat• Piping Dilat• Pupduh

• Ika-4 Hulyo, 1896• Barcelona, Espanya

Mga Akda ni Marcelo Del Pilar

Pag-ibig sa Tinubuang Lupa

• Tagalog ng tulang “Mi Amor Patrio”, Jose Rizal• Diariong Tagalog

Dasalan at Tocsohan

• Kahawig ng dasal na tinuro ng mga prayle sa Pilipino

• Lantaran tinuligsa ang maling kaasalan ng mga prayle noon

Caiingat Cayo

• Satirikong beryson ni Del Pilar sa sinulat ni Padre Jose Rodriguez.

• Binanggit niya kung sinabi ni Padre Rodriguez na, ang magbasa ng Noli Me Tangere ay isang kasalanang morta at ikaw ay mapupunta sa impyerno.

• Nakagawa din siya ng kasalanan dahil binasa niya ang Noli.

Sagot ng Espanya sa Hibik ng Pilipinas

• Tugon sa tula ni Herminigildo Flores, Hibik ng Pilipinas sa Inang Espanya.

• Sadyang Mahina at matanda na ang Espanya kaya hindi na makakapagbigay tulong sa Pilipinas.

Graciano Lopez Jaena

• Ika-18 ng Disyembre, 1856• Jaro, Iloilo,

• Nagtungo sa ibang bansa para matakasan ang mga prayle.

• Itinatag ang La Solidaridad sa Espanya, ang opisyal na pahayagan ng Kilusang Propaganda

Graciano Lopez Jaena

• Mahusay na mananalumpati.

• Enero 20 1896• Barcelona, Espanya• tuberculosis

Mga Akda ni G.L. Jaena

Fray Botod

• Mga Prayle noong ay kasing payat ng mga insekyo, subalit pagkatapos kumain ng papaya o saging ay nagiging malaki ang tyan o botod.

• Ugali ng mga Prayle na pagpapabayad nang mahal na paglilibing sa mga patay– Pagpapautang nang may malaking tubo.– Pagpapakita ng masasamang halimbawa sa mga

tao.

El Bandolerismo en Pilipinas

• Nagtatangol sa Pilipino sa bintang ng mga praylena ang mga Pilipino ay bandido at magnanakaw.

Sa Mga Pilipino• Talumpating nagsasabi na magkakaron ng

malaya, maayos na kalagayan ang mga Pilipino.

Iba pang mga Propagandista

Antonio Luna

• Kapatid ni Juan Luna• Heneral ng hukbo ng

himagsikan laban sa Amerikano

• Parmasyotiko,Universidad ng Santo Tomas

• Doktor, Universidad Central de Madrid

Antonio Luna

• Taga-ilog, karamihan ay wikang kastila.• Lantaran niyang sinulat ang mga maling

pamamalakad at ugali ng mga Kastila sa Pilipinas.

• La Tertulia Filipina• Noche Buena• Por Madrid• Impressiones

Pedro Paterno

• Skolar, mananaliksik, dramaturgo at nobelista.

• Kapatiran ng mga Mason.

• Ninay• A Mi Madre• Sampaguita y Poesias

Varias

Pascual Poblete

• Nobelista, makata, mandudula at mananalaysay.

• El Resumen• El Grito del Pueblo• Ang Tinig ng Bayan

• Ama ng Pahayagan

Pascual Poblete

• Aprika– Katiwalian at Pang-

aapi ng mga Kastila sa mga Pilipino. Bumalik sa Pilipinas noong dumating ang mga Amerikano.

• Ang Kagilasgilas na Buhay ni Juan Soldado

•Tagalog na Noli Me Tangere•Ang Conde ng Monte Cristo, Alexander Dumas

Jose Maria Panganiban

• Jompa• Tagapag-ambag ng

mga sanaysay at lathalain sa pahayagan ng propagandista.

• Memoria fotografica• Mananalumpati at

mamamahayag

Pedro Serrano Laktaw

• Pagbubuo ng Masonarya sa Pilipinas.

• Pinagbabatayan ni Lope K. Santos, Balaria ng Wikang Pambansa– Diccionario Hispano –

Tagalog– Estudios Gramaticales– Sobre La Lengua Tagala

Isabelo Delos Reyes• Manananggol,

mamamahayag, manunulat.

• Kabilang sa Iglesia Filipina Independente

• Las Islas Bisayas en la Epoca de la Conquista

• Historia de Ilocos• El Folklore Filipino– Exposisyon, Madrid