Pag-usbong at Pag-unlad

ng mga Bayan at Lungsod

Layunin:• Alamin kung ano ang buhay ng tao nung Panahon ng Kadiliman• Pangyayari kung paano naisilang ang mga bayan sa Europa noong Panahong Medieval• Dahilan kung paano umunlad ang mga bayan at lungsod sa Europa• Pagbabagong dulot o epekto ng pag-unlad ng mga bayan at lungsod• Mga Tanyag na mga bayan ng Europa• Kontribusyon ng mga bayang Medieval sa sangkatauhan

1.1 Buhay sa Panahon Ng Dark Ages

- Ang Panahon ng Kadiliman o Dark Ages ang siyang nagdalasa mga barbaro sa Europa na siya namang hudyat sa pagkawasak ng isang kulturang pinili, iginagalang at pinagyaman.

- Naging malupit ang mga ito hindi lamang sa mga tao kundi sa mga ari-ariang maaaring mapakinabangan ngunit sinira upang maglahong tuluyan.- Napilitan ang mga tao na manirahan sa mga liblib na pook na kadalasan ay napakalungkot.

- Sa tulong ng Sistemang Pyudal, nakaahon sa paghihirap ang mga tao, maging ang mga alipin ay nakatiyak ng ikabubuhay.- Malaki ang papel na ginampanan ng pananampalataya sa iisang Diyos sa mga tao.- Nagkaroon sila ng lakas ng loob upang pahalagahan ang sarili at sariling kakayahan.- Kumpleto na ang buhay nila subalit muling nalambungan ng dilim nang dumating ang mga turkong Seljuk at mapilitan silang magsagawa ng mga krusada.

- Marami sa mga malalaking lupain ng Roma ang nakalimutan ngunit sa unti unting pagbagsak ng Pyudalismo at pag-akyat na muli ng mga hari sa kapangyarihan, nabuksan ang bagong sistema at uri ng pamumuhay na higit na nagdulot ng malaking pagbabago hndi lamang sa relihiyon kundi sa kabuuang kultura ng Europa.

1.2 Pagsilang ng mga Bayan sa Europa - Noong Gitnang Panahon,

karamihan sa mga tao sa Europa ang nakatira sa mga nayon. Ang mga kabahayang matatagpuan na magkakatabi ay siyang tinatawag na village. Ito ay kadalasang napapaligiran ng mga lupain na siyang taniman.- Pag-aari ng panginoon o kabalyero ang lahat ng lupain

sa loob ng nayon. Kadalasan, nakamit ng mga magsasaka ang karapatang magtanim sa kani-kanilang bahagi ng sakahan. Ngunit may mga malalayang magsasakang nagbabayad ng salapi o pagkain sa panginoon, at may mga magsasaka ring kinakailangang manilbihan nang mga takdang oras o paminsan minsan para sa panginoon. - Nagtratrabaho sa lupain lahat ang mga naninirahan sa nayon, pero may mga ibang taong tulad ng mga tagagiling ng trigo, panday, o iba pang binabayaran ang kanilang mga serbisyo. 

- Nakikipagkalakalan ang mga nayon sa mga kalapit na mga nayon. Ang mga produktong ikinalakal nila ay ang mga produktong wala sa mga nayon at patok sa kanila.- Nagkaroon ng ugnayan ang dalawa at sila ay umunlad at sila ay naging bayan.- May isa ring paraan kung paano nabuo ang mga bayan at lungsod tulad ng ang isang nayon o isang manor ay madaming produktong iniluluwas, ibig sabihin madaming pagawaan ang nasa nayon na iyon. Yung mga pagawaan ay may supplier ng materyales. Ang mga supplier na iyon ay nakatayo malapit sa mga pagawaan na kanilang iniluluwas. Hanggang sa dumami ng dumami ito, dumami rin ang bilang ng tao, at umunlad ang isang nayon na kalaunan ay magiging bayan.

- Bago maging isang malayang bayan ang isang bayan sa kanilang mga panginoon dumaan sila sa dalawang paraan - sa pamamagitan ng pakikipaglaban at a pagbili. Ito ay tinatawag na Charter of Freedom. - Maraming bayan ang pumilit sa kanilang mga pinuno na pagkalooban sila ng isang nagsasariling pamahalaan sa pamamagitan ng paghihimagsik. Subalit marami sa mga bayan ang binili na lamang ang kanilang karta ng kalayaan sa kanilang mga panginoon. Ang kartang ito ng kalayaan ang nagging daan upang sila ay maging malaya at nagbigay sa kanila n karapatang magtatag ng kanilang sariling pamahalaang local, makapili ng kanilang sariling opisyal, magkaroon ng kanilang sariling hukuman ng batas at makagawa ng kanilang sariling buwis. - Sa pamagitan ng kasunduan, ang panginoon ay hindi maaaring makapasok sa malalayang bayan nang walang pahintulot ng mga pinunong lokal. 

1.3 Dahilan ng Pag-unlad ng mga Bayan sa Europa

• Perya - Ang mga bayan o malalaking permanenteng sentro ng kalakalan at propesyonal ay mula sa medieval fairs. Ito ay isang festival ng palengke na karaniwang ginaganap kung piyesta opisyal. - Noong panahong ito, ang mga biyahero mula sa iba’t ibang bahagi ng Europa ay dumarayo para magbenta at bumili ng produkto. - Umakit ito ng mga mamamayang mamimili. - Dahil dito, umunlad ang kabuhayan nila na nagpaunlad pa lalo sa mga bayan at lungsod.• Pagbabalik ng mga mangangalakal na sumama sa krusada - Ang mga mangangalakal na sumama sa krusada ay nagsibalik na may dalang mga produkto na galing s silangan. Ang mga produkto na galing sa silangan ay naging patok sa mga tao sa Europa. - Dahil doon, ang mga tao ay naglakbay rin at humanap ng mga produkto na wala sa kanluran.

• Paglago ng Komersyo - Nagkaroon ng paglago ng komersyo noong Gitnang Panahon. - Nagkaroon ng tuwirang ugnayan ang mga bansa sa Silangan at Kanluran sa pamamagitan ng kalakalan.

• Pag- usbong ng Sistemang Kapitalismo at Pagbabangko

- Habang nangyayari ang krusada , sumilang at umusbong ang sistemang kapitalismo at pagbabangko. - Ang kapitalismo ay isang sistemang pang-ekonomiya na nakabatay sa malayang kalakalan at pagbukas ng komunikasyon. - Dahil sa mga bangko, madami ang nagnegosyo dahil ang layunin ng bangko ang magpautang sa mga magsisimulang magnegosyo at ang kanilang inutang ay ito yung kanilang kapital o puhunan.

- May dalawa uri ng kapitalismo: pansamantalang pagsososyo at pagsososyo ng pamilya. Ang pansamantalang pagsososyo ay binubuo ng dalawang pangkat: mangangalakal at pangkat ng namimili sa ibang pook na kasamang nagbibiyahe ng produkto at tiyak na kabayaran. Ang pagsososyo naman ng pamilya na humigit na tumagal. Sa paraang ito, pinagsamasama ng mga kasapi ng isang pamilya ang kanilang puhunan.

aa

1.4 Pagbabagong Dulot o Epekto ng Pag-unlad ng mga Bayan at Lungsod

• Paglago ng Kalakalan - umusbong ang kalakalan sa pagitan ng 12th – 13th na siglo. - Umusbong ang komersyo noong Gitnang panahon at nagkaroon ng ugnayan ang kanluran at silangan sa pamamagitan ng kalakalan. - Dahil may ugnayan ang Silangan at Kanluran, nagkaroon ng pagsigla ng kalakalan sa pagitan nila na nagresulta ng pag-unlad lalo ng mga bayan at lungsod.

• Pagsilang ng Sistemang Guild - Dahil sa pag-unlad ng mga bayan at naging lungsod , dumami ang mga nagnegosyo at ang mga negosyador na ito ay mga mangangalakal na bumuo ng isang samahan na kung tawagin ay guild. - Ang guild ay isang unyon ng manggagawa ng may kasanayan. - Layunn nitong mapatatag ang kanilang kalagayan, maipagtanggol ang kanilang karapatan, at mapanatli ang mataas na uri ng gawain o produkto.

• Simula ng Moneyed Economy - Sa unang bahagi ng Panahong Midyibal, nasusukat sa lupang pag-aari ang kayamanan at lakas ng kapangyarihan ng mga maharlika. - Ngunit dahil sa mabilis na pag-unlad ng kalakalan, natuklasan ang paggamit ng salapi bilang midyum ng pakikipagkalakalan. - Ito ngayon ang naging isa pang sukatan ng yaman ng tao.

• Paghina ng Pyudalismo - Nakapagpabago sa antas ng lipunan ang mabilis na pag-unlad ng kalakalan at paglitaw ng mga salaping pangkabuhayan. - Nakuhang ibagsak ang kapangyarihan ng maharlikang pyudal ang pangkat ng mangangalakal at magbabangko na siyang mayaman sa salapi. - Noong huling bahagi ng Medieval Period, nagbago ang pamumuhay ng mga alipin. - Sa pag- uunlad ng bayan, nabili ng mga aliping ito ang kanilang kalayaan. Sa paggamit ng lupa , hindi na paglilingkod ang kabayaran kundi salapi na. - Pumayag ang mga maharlika na palayain ang ibang alipin kapalit ang salapi. - May alituntunin sa Europe na kapag naglayas ang isang alipin at nagtago sa isang bayan nang isang taon at isang araw, matatamo na niya ang kanyang kalayaan.

1.4 Mga Tanyag na mga Bayan sa Europa

1. Bayang sentro ng pakikipagkalakalan - Venice - Milan - Florence - Genoa 2. Bayang sentro ng paglalakbay - Canterbury - Santiago de Compostella 3. Bayang tanyag sa mga unibersidad - Oxford - Bologne - Cambridge - Laouvain - Paris - Coimbra - Salamanca 4. Bayang tanyag sa gawaing kamay - Venice ( bubog ) - Toledo ( espada ) - Jerez ( sherry) - Munich ( beer ) - Dreden ( porselana )

Venice, Italy

Genoa, Italy

Florence, Italy

Milan, Italy

Cantenbury, United Kingdom

Santiago de Compostela, Spain

Cambridge, U.K

Oxford, U.K Paris, France

Bologne, Italy

Coimbra, Portugal

Salamanca, Spain

Laouvain, Belgium

Venice, Italy Jerez, Spain

Dreden, Germany

Toledo, Spain

Munich, Germany

1.5 Pamanang Ambag o Kontribusyon ng Bayan at Lungsod Medieval 1. Bilang sentrong pang- industriya, sila ang naglalagay ng pundasyon sa kalakalan at paglalayag na pandaigdigan. 2. Pinaunlad ng mga bayang medieval ang sining- pagpipinta, iskultura, at arkitekura. Ang pinakaispesimen ng sining ay makikita sa kasalukuyan sa mga lungsod na noong una ay mga bayang medieval. Ang mayamang negosyanteng prisipe ng Middle Ages ay mga patron ng mga pintor, eskultor, at mga arkitekto. 3. Ang mga bayang medieval ang sinilangan ng makabagong kalayaang pulitikal. Mula sa bayan lumitaw ang diwa ng malayang pagkamamamayan. Nagtagumpay ang mga mamamayan sa konsensyang pulitikal sa maharlika, kanilang tinamo ang karapatang gumawa ng kanilang sariling batas. Ang mga binhi ng pamahalaang parlamentaryo ay inihasik ng mga bayang medieval. 4. Ang mga bayang medieval, lalo ang mga lungsod ng Italya, ang nagtaguyod sa pagbuti ng kaisipan, na nagbigay sa daigdig ng pinakadakilang kilusang pangkaisipan sa lahat ng panahon.

Project in A.P

By: Jeanson Avenilla Jr. III-1 To: Mrs. Galias

Khrisanta Idica III- 1