Ìîíãîëûí ìýäýý” Ìîíãîëûí ò¿¿õèéã áè÷íý - ÌÎÍÃÎËÛÍ...

ÌÎÍÃÎËÛÍ ìýäýý3,227.342...Õ¿í àì

¯ÑÕ-íû º÷èãäðèéí ìýäýýãýýð

E-mail: [email protected] Ðåêëàì, çàð ñóðòàë÷èëãààíû àëáà: 99042510, 99197866

2018.09.25. Ìÿãìàð. ¹163 (5013)

20 äàõü æèëäýý

- “Ìîíãîëûí ìýäýý” Ìîíãîëûí ò¿¿õèéã áè÷íý -

Äóãààðûã ýðõýëñýí Áàëæèðûí ªÍªÐÒÎÃÒÎÕ

www.dardas.mnfacebook.com/dardas.mntwitter.com/[email protected]

• “Äýëõèéí ñîíèíû õîëáîî”-íû ãèø¿¿í

• 1999 îíû øèëäýã ÷ºëººò õýâëýë

• 2002 îíû øèëäýã õýâëýë

• 2013 îíû Ìîíãîë Óëñûí øèëäýã ñîíèí

• Best of Mongolia-2016 - Îíû øèëäýã ñîíèí

Óëààíáààòàðò: ªÍªªÄªÐ

ªäºð +19Øºíº +5

Ñ.ÁÓÄÐÀÃ×ÀÀ

[email protected]

Òºð íèéãìèéí íýðò ç¿òãýëòýí, ÓÈÕ-ûí ãèø¿¿í, Äýä á¿òöèéí ñàéäûí

¿¿ðýã ã¿éöýòãýã÷ýýð àæèëëàæ áàé ñàí Ñ.Çîðèãèéí àìü íàñûã îíö õýðö ãèé-ãýýð õºíººñºí ãýõ Ò.×èìãýý, Ò.Ñîäíîì-äàðæàà, Ö.Àìãàëàíáààòàð íà ðûã õààëò-òàé õîðèõ àíãèàñ íýýëòòýé õîðèõ àíãè ðóó ºíãºðñºí íÿì ãàðàãò øèë æ¿¿ë ñýí ãýõ ìýäýýëëèéã áàòòàé ýõ ñóðâàëæ ºãëºº.

¯ðãýëæëýë íü IV í¿¿ðò

ÄÎòÎ

ðí¯¯

ðò II Í¯¯ðò:

Á.ÍýÐÃ¯é: ÒýÒÃýÌæ ÀâÄÀÃ ÁÀÍêÈÍÄÀÀ Õ¯ÑýëÒ ÃÀÐÃÀÑÍÀÀÐ ÄÓÃÀÀÐëÀÕ øÀÀÐÄëÀÃÀÃ¯é ÁîëÍî

...Íýã õóâü öýýæ çóðàã, ºðãºäºë, èðãýíèé ¿íýìëýõ, õóóëáàðûí õàìò, õ¿¿õýä ýñýí ìýíä áîéæèæ áàéãàà òóõàé ºðõ, ñóì, òîñãîíû ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâèéí ýì÷èéí òîäîðõîéëîëò õýðýãòýé....

III Í¯¯ðò:

Õ¯Ðýëýý & Õ¯Ðëýý

...Õ¿ðýëýý ààâ ìèíü òà àæèë èõòýé òóë àìèà õàéðëàõã¿é ç¿òãýõýä õ¿ðëýý. Àìèà õàéðëàõã¿é ç¿òãýæ áàéãàà òóë ìîòîöèêëü óíàæ äàâõèõàä õ¿ðëýý. Ìºí öàõèëãààí ãèòàð áàðüæ äóóëàõàä ÷ õ¿ðëýý...

VIII Í¯¯ðò:

ýÐÑ ÁÓÓÐÓÓëÍÀ

Ö.×ÀÍÄÌÀÍü-ýÐÄýÍý

[email protected]

Îðîí íóòãèéí æèæèã “Òàâàí òîëãîé” ÕÊ, “Ýðäýíýñ Òàâàíòîëãîé” ÕÊ-èéí òàëáàé ãààñ 268 ìÿíãàí òîíí í¿¿ðñ òýýâýðëýí õóäàëäñàí òàëààð ìýäýýëýë ãàðààä áóé. Òºðèéí ºì÷èò êîìïàíèéí àëäàãäñàí í¿¿ðñíèé ¿íý 60 òýð áó ìààð ¿íý ëýã äýíý ãýæ ÓÈÕ-ûí ãèø¿¿í Ë.Ýíõáîëä áàéñàí áèëýý.

¯ðãýëæëýë íü III í¿¿ðò

Õ.Ñóãàð: Îðîí íóòãèéí ºì÷òýé “Òàâàíòîëãîé” êîìïàíèä õÿíàëò òàâèàã¿é

Ñ.ÇÎðèãèéã ÕªíªªÑªí ßëÒíóóäûã íýýëÒÒýé ÕÎðèÕ àíãèä øèëæ¯¯ëæýý

ªÄÐèéí òîÄÐóóëãà

Á.Æàâõëàí: ÇýýëèéÍ Õ¯¯Ã ÁóóëÃàÕ ÕàìÃèéÍ ÒÎì øàëÒÃààÍ Íü

ìàêÐÎ ÒýÍöâýÐ

Á.Ï¯ÐýâæÀâ

[email protected]

Çýýëèéí õ¿¿ã áóóðóóëàõ áîëîìæòîé ýñýõ

òàëààð ÓÈÕ-ûí ãèø¿¿í Á.Æàâõëàíòàé ÿðèëöëàà.

ßÐèëÖàÕ òàíÕèÌ

îäîîãîîñ 19 æèëèéí ºìíº áóþó 1999 îíä õîòûí äàðãààð Ì.ýíõáîëä ñîíãîãäñîí òýð öàãààñ õîéø íèéñëýëèéí õóâü çàÿà “Õîòûí ôðàêöè”-èéí ìýäýëä á¿ðýí øèëæýýä áàéëàà.

¯ðãýëæëýë íü III í¿¿ðò

Ñó.ÁàÒÁÎëä á¿òýí íîéðòîé õîíîõ ýñýõ íü ä.ÑóìúßàÁàÇàðààÑ øàëòãààëíà

Á.ªÍªÐÒîÃÒîÕ

[email protected]

-Ìîíãîë Óëñàä çýýëèéí õ¿¿ã áóó ðóó ëàõ áîëîìæòîé þó. Çýý ëèéí õ¿¿íèé õóâüä ìà íàé óëñ ìºíãº õ¿¿ëýëòèéí çàð÷ ìààð ÿâäàã ãýñýí ø¿¿ìæ ëýë áèé. òàíû õóâüä ýíý àñóó äàëä ÿìàð áàéð ñóóðüòàé áàéíà âý?

-Çýýëèéí õ¿¿ã áóóðóóëàõ àñóó-äàë ¿åèéí ¿åä òºðèéí áîä ëî ãóó-äûí ãîë ç¿éë íü áàéñààð èðñýí.

¯ðãýëæëýë íü V í¿¿ðò

ÕÝÐãèéí ÌªÐªªÐ

...Ìàëûíõàà òîîã õ¿í àìûíõàà òîîòîé òýíö¿¿ëíý ãýæ ÿðèõ áîëëîî. Ìàíàé óëñûí õ¿í àìûí òîî 3.2 ñàÿä õ¿ðýýä áàéãàà. Ãýòýë óëñûí õýìæýýíä íèéò ìàëûí òîî 70 ñàÿ ðóó äàâõèæ ÿâíà...

ÕªíÄªÕ ÑÝÄÝÂ


2 ØÓÓÐÕÀÉ ÌÝÄÝÝ2018 îíû åñä¿ãýýð ñàðûí 25. Ìÿãìàð. ¹163 (5013)ÌîÍÃîëÛÍ ÌýÄýý

Ðåäàêöèéí õàÿã: Óëààíáààòàð õîò. Ñ¿õáààòàð ä¿¿ðýã. ×ºëººò õýâëýë ñàí /Õýâëýëèéí õ¿ðýýëýí/. 2 äàâõàð. 209, 210, 211 òîîò

“Ìîíãîëûí ìýäýý” ñîíèíû ðåäàêöèä ýõèéã áýëòãýæ,“Ñî¸ìáî Ïðèíòèíã”-èéí õýâëýõ ¿éëäâýðò õýâëýâ.

ÅðЄíõèé ýðõëýãЧ: Á.ÎÞÓÍÃÝÐÝË

УëС ТЄð, ýДèéí ЗАСАã, ãАДААД ìýДýýëëèéí АëБА:

Á.ÏЇÐÝВЖАВ 99210031

íèéãýì, ýðýí СУðÂАëÆëАõ, ØУУðõАé ìýДýýëëèéí АëБА:

Á.ÄАВААÕЇЇ 88930083

ÖАõèì ¯éëДÂýðëýë, САíõ¯¯ãèéí АëБА:

Ý.ÑАéÍçАßА 99197866

ìÅíÅÆÅð:

Ì.ÄАВААÄÓËАÌ 99042510

ОðëОãЧ ýðõëýãЧ:

Á.ªÍªÐÒÎÃÒÎÕ 88006842

õАðèУÖëАãАТАé íАðèéí БèЧãèéí ДАðãА:

Í.ÏÓÍÖАÃÁÎËÄ 88096454

ÔÝéñá¯¯ê: www.facebook.com/mmdardas/ òâèòòåð: www.twitter.com/mmdardas

Óëñûí á¿ðòãýëèéí äóãààð: 907300528 Èíäåêñ: 100757

ÌÝÄÝÝ, ÌÝÄÝÝëÝë

íèéãÝÌÄ Öªªí ÌªÐªªÐ

Ä¿ðýì çºð÷ñºí æîëîî÷èéã èðãýäèéí

ìýäýýëëèéí äàãóó òîðãîíî

Õ.ÁîëîÐ

Èðýõ àðàâäóãààð ñàðààñ ýõëýí èðãýäèéí ìýäýýëëèéí äàãóó çºð÷èëä òîðãóóëü îíîîõîîð áîëæýý. ßâãàí õ¿íèé çàì äýýð ìàøèíàà áàéðëóóëñàí, îðö ãàðö õààñàí, óðñãàë ñºðñºí çýðãýýð çàìûí õºäºëãººíèé ä¿ðýì çºð÷ñºí òóõàé èðãýäèéí èð¿¿ëñýí çóðàã á¿õèé ìýäýýëëýýð òóõàéí æîëîî÷èä õàðèóöëàãà òîîöîæ, òîðãóóëü îíîîõ õóóëü ýðõç¿éí îð÷èí á¿ðäñýí áàéíà.

Òîäðóóëáàë, Çàìûí õºäºë-ãººíèé óäèðäëàãûí òºâ, Òýýâðèéí öàãäààãèéí ãàçàð, íèéñëýëèéí Ìýäýýëëèéí òåõíîëîãèéí ãàçàðòàé õàìòðàí èðãýäèéí ìýäýýëëèéã õ¿ëýýí àâàõ ïðîãðàìì õàíãàìæèéã õèéæ äóóññàí àæ. Èðãýä ººðèéí ãàð óòñààð ìýäýýëëèéã áàòàëãààæóóëæ, ñåðâåð ð¿¿ èëãýýñíýýð ä¿ðýì çºð÷ñºí æîëîî÷èä õàðèóöëàãà òîîöîõ íºõöºë á¿ðäýõ þì áàéíà.

300 ãàðóé çàëóóñ ýåðýã õàíäëàãûã äîëîî õîíîãèéí òóðø óðèàëíà

Ã.ÑÀÍæÀÀÕÀÍÄ

ª÷èãäðººñ ýõëýí äîëîî õîíîãèéí òóðø “ýåðýã, àþóëã¿é, õàðèóöëàãàòàé öàõèì îð÷èí-Çàëóó÷óóäûí îðîëöîî” ñýäýâò àÿí ºðíºõ þì áàéíà. ªíººãèéí íèéãýìä ºñâºð ¿å, çàëóó÷óóä öàõèì ñ¿ëæýýíä îðîëöîëã¿éãýýð ºäºð òóòìûí àìüäðàëàà òºñººëºõºä áýðõ áîëñîí. Òóõàéëáàë Ìîíãîë Óëñ “Ôýéñá¿¿ê” õýðýãëýã÷èéí òîîãîîð äýëõèéí äóíäæààñ 2.1 äàõèí, Àçè òèâèéí óëñ îðíóóäûí äóíäæààñ 3.6 äàõèí èõ áàéãàà òàëààð Õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîî-íîîñ ìýäýýëñýí áèëýý. Ìºí öàõèì ìýäýýëëèéí àþóëã¿é áàéäëûí ýñðýã ãýìò õýðýã áîëîí èíòåðíýò îð÷èíä ¿éëäýãäýæ áàéãàà áóñàä òºðëèéí ãýìò õýðýã 2017 îíä 299 áàéñàí áîë 2018 îíû ýõíèé õàãàñ æèëèéí áàéäëààð 279 á¿ðòãýãäýæ, ºíãºðñºí îíû ìºí ¿åýñ òàâ äàõèí ºññºí ¿ç¿¿ëýëòòýé áàéãàà òàëààð ÖÅÃ-ûí Óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ õýëòñýýñ ìýäýýëñýí þì. Òèéìýýñ ýåðýã, àþóëã¿é, õàðèóöëàãàòàé öàõèì îð÷èí á¿ðä¿¿ëýõýä çàëóó÷óóäûí èäýâõ, ñàíàà÷èëãà, îðîëöîîã íýìýãä¿¿ëýõ íü ÷óõàë áàéãàà àæ.

Õýëýëö¿¿ëýãò îðîëöñîí 300 çàëóó÷óóä ýåðýã öàõèì îð÷èí á¿ðä¿¿ëýõ ýë÷ áîëñîí áºãººä º÷èãäðººñ ýõëýí “ýåðýã, àþóëã¿é, õàðèóöëàãàòàé öàõèì îð÷èí- Çàëóó÷óóäûí îðîëöîî” ñýäýâò àÿí ºðí¿¿ëæ, äîëîî õîíîãèéí òóðø öàõèì îð÷èíä ñî¸ëòîé, õàðèóöëàãàòàé îðîëöîõûã óðèàëñàí ýåðýã ìýäýýëýë ò¿ãýýõýýð áîëæýý.

• Ãýð õîðîîëîë äóíäàõ áîëîí òºâ çàìûí íºõººñèéí àæèë ýõýëñýíòýé õîëáîãäóóëæ Áàÿíç¿ðõ ä¿¿ðãèéí 22 äóãààð õîðîî Ìîíåë, 12 äóãààð õîðîî æàíæèí êëóá áîëîí 10, 23 äóãààð õîðîî Óëèàñòàéí çàñìàë çàìûí íèéò 3.000 ì.êâ òàëáàéí íºõººñèéã õèéõýýð òºëºâëºæýý.

• “Ìºíãº óãààõ ãýìò õýðãèéí ÷èã õàíäëàãà, òóëãàìäàæ áóé õ¿íäðýë áýðõøýýë, øèéäâýðëýõ àðãà çàì” ñýäýâò îëîí óëñûí ýðäýì øèíæèëãýýíèé õóðàë àðàâäóãààð ñàðûí 05-íû ºäºð áîëíî.

• îÁÅÃ-ààñ Ìîíãîë Óëñ äàõü Ôðàíö Óëñûí ýë÷èí ñàéäûí ÿàì, òóñ óëñûí Ãàìøãèéí àíàãààõ óõààíû íèéãýìëýãòýé õàìòðàí ýì÷-ñýòãýëç¿é÷äèéí “Ãàìøãèéí ¿åèéí ýìíýëãèéí ÿàðàëòàé òóñëàìæ” ñýäýâò ñóðãàëòûã Äàâòàí ñóðãàëò, ñýðãýýí çàñëûí òºâä çîõèîí áàéãóóëæ áàéíà. Óã ñóðãàëò ýíý ñàðûí 27-íûã õ¿ðòýë ¿ðãýëæèëíý.

• “Öóñíû äàðàëò èõñýëòèéí ýñðýã àÿí”-ûã ºíãºðñºí äîëîî õîíîãò áóþó ýíý ñàðûí 17-19-íä Àðõàíãàé, 20-22-íä Áàÿíõîíãîð àéìàãò àìæèëòòàé çîõèîí áàéãóóëëàà.

ÌÝÄÝÝëÝë

ò¯Ö-¿¿äèéí ãýðýýã

öóöëóóëàõ ñàíàë õ¿ðã¿¿ëæýý

Õ.ÁîëîÐ

¯íäýñíèé öýöýðëýãò õ¿ðýýëýíä ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëäàã 20 ãàðóé Ò¯Ö-èéí ãýðýýã öóöëóóëàõààð áîëæýý. ýíý òàëààð º÷èãäºð Íèéñëýëèéí Ìýðãýæëèéí õÿíàëòûí ãàçðûí äàðãà ë.ýðäýíý÷óëóóí Íèéñëýëèéí óäèðäàõ àæèëòíû ýýëæèò øóóðõàé çºâëºãººíèé ¿åýð òàíèëöóóëñàí þì. Òýðáýýð “¯íäýñíèé öýöýðëýãò õ¿ðýýëýíä ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëäàã èðãýí, àæ àõóéí íýãæèä øàëãàëò õèéæ çºð÷èëòýé ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ áóé 20 ò¿ðãýí ¿éë÷èëãýýíèé öýã¿¿äèéí ò¿ðýýñèéí ãýðýý öóöëóóëàõ àëáàí áè÷ãèéã Íèéñëýëèéí ªì÷èéí õàðèëöààíû ãàçàðò õ¿ðã¿¿ëëýý. Ìºí çºâøººðºëã¿éãýýð øîðëîãíû áàéãóóëàìæ, çóóõ áàðüñàí èðãýäèéí äºðâºí öýãèéí ¿éë àæèëëàãàà çîãñîîñîí. ¯ÖÕ-ä òºñºë õýðýãæ¿¿ëýã÷ “Ðåä ôèëüì” ÕÕê-èéí õ¿íñíèé õóäàëäàà, õîîë ¿éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýýíèé ÷èãëýëýýð ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ áàéñàí ñòàíäàðò, ýð¿¿ë àõóéí øààðäëàãà õàíãàõã¿é öýã¿¿äèéí ¿éë àæèëëàãààã çîãñîîñîí” õýìýýí ìýäýýëëýý.

PHOTO NEWS

ÁÍÕÀÓ-ûí ªÌªÇÎ-íû Îðäîñ õîòíîî áîëîõ “Ìîíãîë òóóðãàòàí” õ¿¿õäèéí ñïîðòûí íàéìäóãààð íààäàìä îðîëöîõ Ìîíãîëûí áàã òàìèð÷äûã ¿äýõ ¸ñëîëûí àæèëëàãàà º÷èãäºð “Ñïîðòûí òºâ îðäîí”-ä áîëëîî.

MM-èéí òîÄÐóóëãà

Á.Íýðã¿é: Òýòãýìæ àâäàã áàíêèíäàà õ¿ñýëò ãàðãàñíààð äóãààðëàõ øààðäëàãàã¿é áîëíî

Æèðýìñýí ýõ ñàð á¿ð òýòãýìæ àâàõ ýðõòýé

áàéäàã. Ýíýõ¿¿ òýòãýìæèéã àâàõûí òóëä äýâòýð

áàéõã¿éãýýñ áîëæ áàíêèíä îëîí öàãààð äóãààðëàæ çîãñîõ àñóóäàë ãàðäàã

áàéíà. Ýíý àñóóäëûã õýðõýí øèéäâýðëýäýã òàëààð Õºäºëìºð õàëàìæèéí

¿éë÷èëãýýíèé åðºíõèé ãàçðûí Õàëàìæèéí

¿éë÷èëãýýíèé õýëòñèéí ìýðãýæèëòýí Á.Íýðã¿éãýýñ

òîäðóóëëàà.

-Æèðýìñýí ýõýä ÿìàð òýòãýìæ îëãîäîã âý. òýòãýìæèéã õýçýýíýýñ ýõëýí îëãîäîã âý?

-ýõ, îëîí õ¿¿õýäòýé ºðõ òîëãîéëñîí ýõ, ýöýãò òýòãýìæ îëãîõ òóõàé õóóëü æóðàìä çààñíààð æèðýìñíèé òàâàí ñàðòàéãààñ ýõëýí õ¿¿õýä òºð¿¿ëýõ õ¿ðòýëõ õóãàöààíä ýõ ñàð á¿ð òýòãýìæ àâàõ ýðõòýé.

-Óã òýòãýìæèéã àâàõûí òóëä äýâòýð íýýëãýäýã ãýñýí. Õýðâýý ýíý äýâòðèéã ä¿¿ðýã, õîðîîíîîñ íü ºãººã¿é òîõèîëäîëä ÿàõ âý. Ýíýõ¿¿ äýâòðèéã õààíààñ àâàõ ¸ñòîé âý?

-ýõ, îëîí õ¿¿õýäòýé ºðõ òîëãîéëñîí ýõ, ýöýãò òýòãýìæ îëãîõ òóõàé õóóëüä çààñàí ýðõ íü ¿¿ññýí Ìîíãîë Óëñûí


[email protected]


Àçèéí õºãæëèéí áàíê ñýðãýýãäýõ ýð÷èì õ¿÷ õºãæ¿¿ëýõ ÷èãëýëýýð ìàíàé óëñàä 40 ñàÿ àì.äîëëàðûí çýýë îëãîõîîð áîëæýý. ýíý ìºíãººð áàðóóí àéìãóóäàä 41 ìåãàâàòòûí õ¿÷èí ÷àäàëòàé ñýðãýýãäýõ ýð÷èì õ¿÷íèé ñèñòåì áàéãóóëíà ãýæ Àçèéí õºãæëèéí áàíêíààñ ºíãºðñºí áààñàí ãàðàãò ìýäýãäñýí

áàéíà. ýíý òºñºë õýðýãæñýíýýð 40.5 ìåãàâàòòûí ñýðãýýãäýõ ýð÷èì õ¿÷íèé áèå äààñàí ñèñòåì áàéãóóëæ, ýð÷èì õ¿÷ýýð äóòàãäàæ áàéãàà ñóóðèí ãàçðóóäàä îðîí ñóóöíû äóëààíû ñèñòåì áàéãóóëàõ 500 êèëîâàòòûí õ¿÷èí ÷àäàëòàé øàõóóðãà òàâèõ ãýíý. “Áàðóóí àéìãóóäûí õºãæëèéã ýð÷èìæ¿¿ëýõèéí òóëä ýð÷èì õ¿÷íèé öýâýð, íàéäâàðòàé, òîãòâîðòîé ýõ ¿¿ñâýðèéã áèé áîëãîõ,

õ¿ëýìæèéí õèéã áóóðóóëàõ íü ÷óõàë” ãýæ òóñ áàíêíû Ç¿¿í Àçèéí ýð÷èì õ¿÷íèé ñàëáàðûí åðºíõèé ìýðãýæèëòýí øèãýð¿ ßìàìóðà ìýäýãäæýý. Ò¿¿í÷ëýí ýíý òºñºë õýðýãæñýíýýð áàðóóí á¿ñýä àìüäàð÷ áàéãàà 285313 èðãýí ýð÷èì õ¿÷íèé öýâýð, íàéäâàðòàé ýõ ¿¿ñâýðýýð õàíãàãäàíà. Ìºí àãààðûí áîõèðäîë áóóðàõ òóë àìüäðàõ îð÷èí íºõöºë íü ñàéæèðíà ãýæ òîîöîæ áàéãàà ãýñýí þì.

Áàðóóí àéìãóóäàä ñýðãýýãäýõ ýð÷èì õ¿÷ õºãæ¿¿ëíý

ÌÝÄÝÝëÝë

èðãýí, Ìîíãîë Óëñàä õóóëü ¸ñîîð áàéíãà îðøèí ñóóäàã ãàäààäûí èðãýí, õàðüÿàëàëã¿é õ¿í òýòãýìæ àâàõ õ¿ñýëòýý ñóì, õîðîîíû íèéãìèéí àæèëòàíä ãàðãàõäàà á¿ðä¿¿ëýõ ¸ñòîé áè÷èã áàðèìòûã á¿ðä¿¿ëæ ºãíº. Ñóì, õîðîîíû íèéãìèéí àæèëòàí íü èðãýíèé áàðèìò áè÷ãèéã õÿíàí ¿çýæ, àæëûí òàâàí õîíîãò áàãòààí òýòãýìæ àâàõ ýñýõ òàëààð õàðèó ìýäýã-äýõ áºãººä òýòãýìæèä õàì ðàã-äàõ ýðõ ¿¿ññýí íºõöºëä õóâèéí õýðýã íýýæ, ìýäýýëëèéã Íèéã-ìèéí õàëàìæèéí ìýäýýë ëèéí íýãäñýí ñàí (WAIS)-ä á¿ðò ãýäýã. Òýòãýìæ îëãîëòûí áàéäëûã Íèéãìèéí õàëàìæèéí ìýäýýë-ëèéí íýãäñýí ñàíãààñ øóóä õÿíàõ áîëîìæòîé òóë òýòãýì-æèéí äýâòýð íýýõã¿é áàé õààð õóóëü, æóðìààð çîõèöóóë ñàí.

-ßìàð áè÷èã áàðèìò á¿ðä¿¿ëýõ ¸ñòîé âý?

-ªðãºäºë áè÷èæ ºãºõ ¸ñòîé. ¯¿íýýñ ãàäíà, íýã õóâü öýýæ çóðàã, èðãýíèé ¿íýìëýõ, õóóëáàðûí õàìò, áàã áîëîí õîðîîíû Çàñàã äàðãûí òîäîðõîéëîëò, æèðýìñýí ¿åäýý ýìíýëãèéí õÿíàëòàä îðñîí òóõàé ºðõ, ñóì, òîñãîíû ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâèéí ýì÷èéí òîäîðõîéëîëò çýðãèéã á¿ðä¿¿ëýõ øààðäëàãàòàé þì.

-Õîðîî, ä¿¿ðýã íü äýâòýð ºãººã¿é áîëîõîîð áàíêèíä äóãààðëàæ çîãñîõîîñ ººð àðãàã¿é áîëñîí õýìýýí íýãýí ýìýãòýé ÿðüæ áàéñàí þì. Ýíýõ¿¿ àñóóäàëä õýí, õýðõýí õÿíàëò òàâüäàã âý?

-ýõ, îëîí õ¿¿õýäòýé ºðõ òîëãîéëñîí ýõ, ýöýãò òýòãýìæ îëãîõ òóõàé õóóëèéí

õîëáîõ çîõèöóóëàëò õèéñýí. Èéìä èðãýí òýòãýìæ àâäàã áàíêèíäàà õ¿ñýëò ãàðãàæ ýíý àñóóäëàà øèéäâýðë¿¿ëñíýýð áàíêèíä äóãààðëàõ øààðä-ëàãà ã¿é, øóóä äàíñíààñàà òýòãýìæèéí ìºíãº îðñíîî õÿíàõ áîëîìæòîé áîëîõ þì.

-òºðñíèéõºº äàðàà ãýðòýý õ¿¿õäýý õàðæ áàéãàà ýõ “Öàëèíòàé ýýæ” õºòºëáºðò õýðõýí õàìðàãäàõ âý?

-æóðàìä çààñíààð òýòãýì-æèéã õ¿ñýëò ãàðãàñàí ñàðààñ ýõëýí îëãîíî. Ìºí äàðààõ áè÷èã áàðèìòûã á¿ðä¿¿ëýí ñóì, õîðîîíû íèéãìèéí àæèëòàíä õàíäàíà. Òîäðóóëáàë, íýã õóâü öýýæ çóðàã, ºðãºäºë, èðãýíèé ¿íýìëýõ, õóóëáàðûí õàìò, õ¿¿õýä ýñýí ìýíä áîéæèæ áàéãàà òóõàé ºðõ, ñóì, òîñãîíû ýð¿¿ë ìýíäèéí òºâèéí ýì÷èéí òîäîðõîéëîëò õýðýãòýé. ¯¿íýýñ ãàäíà, õ¿¿õäèéí òºðñíèé ãýð÷èëãýý, õóóëáàðûí õàìò, Õºäºëìºðèéí òóõàé õóóëèéí 106.1-ä çààñíû äàãóó õ¿¿õýä àñðàõ ÷ºëººòýé áàéãàà áîë ÷ºëºº îëãîñîí òóõàé àæèë îëãîã÷èéí òóøààë, õóóëáàðûí õàìò, áàã, õîðîîíû Çàñàã äàðãûí òîäîðõîéëîëò çýðãèéã á¿ðä¿¿ëæ ºãºõ õýðýãòýé.

-Õ¿¿õäýý ãóðâàí íàñ õ¿ðýõýýñ íü ºìíº äàõèí æèðýìñýí áîëñîí òîõèîëäîëä ÿìàð òýòãýìæ àâàõ âý. “Öàëèíòàé ýýæ” õºòºëáºðò ¿ðãýëæë¿¿ëýí õàìðàãäàõ áîëîìæòîé þó?

-Õ¿¿õýä àñàðñíû òýòãýìæ àâ÷ áàéõ õóãàöààíäàà ýõ íü æèðýìñýí ýõèéí òýòãýìæ àâàõ ýðõ ¿¿ñâýë ò¿¿íä óã òýòãýìæèéã äàâõàð îëãîíî.

õ¿ðýýíä îëãîãäîæ áàéãàà æèðýìñýí ýõèéí òýòãýìæèéã ñàð á¿ðèéí 20-íû ºäðººñ õîéø èðãýí ººðèéí áèåýð ãýðýýò áàíêíààñ î÷èæ àâíà. Íèéãìèéí õàëàìæèéí àñóóäàë õàðèóöñàí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà àðèëæààíû áàíê õîîðîíä áàéãóóëñàí ãýðýýãýýð òýòãýìæèä õàìðàãäàãñäàä íèéòýýð íýðèéí äàíñ íýýõã¿é. Òóõàéí èðãýí õ¿ñýëò ãàðãàñàí òîõèîëäîëä òýòãýìæèéã òóõàéí áàíê äàõü íýðèéí äàíñàíä

...Íèéãìèéí õàëàìæèéí àñóóäàë õàðèóöñàí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà àðèëæààíû áàíê õîîðîíä áàéãóóëñàí ãýðýýãýýð òýòãýìæèä õàìðàãäàãñäàä íèéòýýð íýðèéí äàíñ íýýõã¿é. Òóõàéí èðãýí õ¿ñýëò ãàðãàñàí òîõèîëäîëä òýòãýìæèéã òóõàéí áàíê äàõü íýðèéí äàíñàíä õîëáîõ çîõèöóóëàëò õèéñýí...


3¯ÇÝË ÁÎÄÎË2018 îíû åñä¿ãýýð ñàðûí 25. Ìÿãìàð. ¹163 (5013)ÌîÍÃîëÛÍ ÌýÄýý

Á.ÁÓÍÄÕîÐîë

[email protected]

Õ¿ðýëýý ãýäýã åðºíõèéäºº ñýëýì ýðã¿¿ëäýã ààâòàé áîëîîä, Õ¿ðýëýý ãýäýã ñàâ ñààëü, ñàí ñ¿í áàðüäàã, õîòãîð øàíàãà ýðã¿¿ëäýã ýýæòýé áîëîîä, õèé íàñààðàà áîë õî¸ð õ¿ðëýý. Òà õî¸ð ìèíü ýöýã, ýõ áîëîîä ýðãýíýã ñàâ òà÷èãíóóëààä, ýíä òýíäýýñ çýýë àâààä, ºðèéã ºðººð äàðààä, ººð áóñäûã õóóðààä õî¸ð íàñ õ¿ðëýý. Òà õî¸ð ìèíü áèäíèéõýý áóÿíààð äàí áàéñàí äýýëýý äàâõàðëàæ ºìñºõºä õ¿ðëýý. Äàâõàð áàéñàí ãýðýý äàí áîëãîõîä õ¿ðëýý. 2440 òºãðºã áàéñàí äîëëàð 2530 òºãðºãò õ¿ðëýý. ëèòð íü 1600 òºãðºã áàéñàí áåíçèí 1800-ä õ¿ðëýý, 1680 áàéñàí ò¿ëø, 2200-ä õ¿ðëýý, êì-ò 800 òºãðºãººð ÿâäàã òàêñè 1000-ààð ÿâàõàä õ¿ðëýý. Öàã ò¿ãæèðäýã áàéñàí ãàçàð õî¸ð öàã ò¿ãæðýõýä õ¿ðëýý. Òà õî¸ðûí ìèíü ñàéíààð áàãà áàéñàí òîîíóóä èõ áîëîõîä õ¿ðëýý. Áàñ òýãýõäýý çàðèìäàà èõ áàéñàí òîîíóóä áàãàñàõàä ÷ õ¿ðëýý. Àì á¿ë 76-óóëàà áàéñàí áîë 75-ä õ¿ðëýý. ÌÀÍàéõàí 33, 32-îîðîî õóâààãäàæ õýðýëääýã áàéñàí áîë 32, 32-îîðîî òýãøõýí õóâààãäààä òýìöýëäýõýä õ¿ðëýý. Òà õî¸ðûí ìèíü ¿åä íýã äàðãà íºãººãºº àëàõàä õ¿ðëýý. Íýã ñàéä àæëàà ºãºõºä õ¿ðëýý. Ñóìúÿà äàðãà Ñó-ãàà òîíãîðîõîä õ¿ðëýý. Õîòûí ôðàêöè õîã äýýð ¿ñðýõýä õ¿ðëýý. Õ¿ðýëýý òà áàéãóóëëàãóóäààð ÿâæ íýãæëýã õèéæ, ýðãýíýã ñàâûã íü óóäàëæ, èäýæ óóõûã íü õÿíàõàä õ¿ðëýý. Õ¿ðýëýý ýýæ ìèíü òà òàâüñàí ºðòýé öààñàà áèø äàðñàí ºðòýé öààñàà ãàéõóóëàõàä õ¿ðëýý. Òà õî¸ðûí ìèíü ¿åä òºìºð çàìààð ÿâäàã âàãîí çàìààñ ãàðàõàä õ¿ðëýý. Òà õî¸ðûí ìèíü ¿åä ë øóâóóíààñ áîëæ òîã òàñðàõàä õ¿ðëýý. Òýð øóâóó íü ¿õñýíýýñ áîëæ ýð¿¿ ¿¿ñãýæ ÷àäàõã¿éä õ¿ðëýý. Òà õî¸ðûí ìèíü ¿åä áàãø íàð àæèë õàÿõàä õ¿ðëýý.

Õ¯ðëýýÕîã õàÿõààñ áàñ ººð ë äºº. Òýð æèëýýñ õîéø ñýëýì ýðã¿¿ëäýã ààâ ìèíü ýð÷¿¿äèéã ¿íñýõýä õ¿ðëýý. ýíý æèëýýñ øàíàãà ýðã¿¿ëäýã ýýæ ìààíü ¿ñýý çàñóóëàõ ºäºð ñóäðàà âàëþòûí ñàíãààñ àñóóõàä õ¿ðëýý. Ñàéõàí áàéíà àà, ñàéõàí áàéíà. Òà õî¸ðûí ¿éëýýð “æàðãàëòàé” õîòûí äàðãà ìààíü àçã¿é áîëîõîä õ¿ðëýý.

Õ¿ðýëýý ààâ ìèíü òà àæèë èõòýé òóë àìèà õàéðëàõã¿é ç¿òãýõýä õ¿ðëýý. Àìèà õàéðëàõã¿é ç¿òãýæ áàéãàà òóë ìîòîöèêëü óíàæ äàâõèõàä õ¿ðëýý. Ìºí öàõèëãààí ãèòàð áàðüæ äóóëàõàä ÷ õ¿ðëýý. Òýãæ ÿðèõ þì áîë öàõèëãààí ãèòàð ÷èíü õàìãèéí àþóëòàé õºãæèì. Öàõèëãààíä öàõèóëæ, òîãîíä öîõèóëáàë ÿàíà. Çà áàñ ÷ºìãºº äóíäàðòàë àæèëëàõàä õ¿ðëýý. ×ºìãºº äóíäëàõûí òóëä ãàð äýýðýý ñóíèàæ, òºìºð ºðãºõºä õ¿ðëýý. Èíãýæ àæèëëàæ áàéãààãàà ¿ç¿¿ëýõèéí òóëä “Çàñàõ öàã” íýâòð¿¿ëýã õèéõýä õ¿ðëýý. Ãýõäýý çàñàõ öàã ãýäýã ÷èíü õóðãà, èøèã çàñàõààñ ººð þì ¿ç¿¿ëäýã íýâòð¿¿ëýã ë äýý. Ìºí íåôòèéí ¿éëäâýðèéí øàâ òàâèõàä õ¿ðëýý. Äàðõàíû çàìûí øàâ òàâèõàä õ¿ðëýý. Áàñ òýãýýä Ñàíêòïåòåðáóðã ÿâàõàä õ¿ðëýý. “Õî¸ð àäèëõàí õ¿í óóëçàõàä òîëèíä õàðñàí ìýò ýâã¿é ãýæ” õýëýýä õýí àõ õ¿ëýýæ àâàõã¿é ãýñýí òóë áîëèõîä õ¿ðëýý. Òýãýõýýð íü Ñîëîíãîñ ÿâæ ººðººñºº ººð õ¿íòýé óóëçàõàä õ¿ðëýý. Òýãýýä áàñ Õÿòàä ÿâàõàä õ¿ðëýý. Õÿòàäààñ õèëýýð ìàøèíààð îðæ èðýõýä õ¿ðëýý. ýõ îðíîî ñàíààä æîëîî÷ íàðûã ¿íñýõýä õ¿ðëýý. Èðýýä ýìýýãýý áàñ ñàíàñàí òóë ¿íñ¿¿ëýõýä õ¿ðëýý. Óòààòàé áàéñàí òóë ìàñê ç¿¿õýä õ¿ðëýý. Í¿¿ðñ ò¿ëýõèéã õîðèãëîõîä õ¿ðëýý. Óòààã¿é áîëãîíî ãýæ õýëýõýä õ¿ðëýý. Óóëçñàí äàðãà íàðàà êàìåðûí ºìíº çàãíàõàä õ¿ðëýý. Ìàñêàà àâñàí ÷èíü ºìõèé ¿íýðòñýí òóë ºìõèé ¿íýðã¿é áîëãîíî ãýæ àìëàõàä õ¿ðëýý. Òýãýýä áîäîîä áàéõàä ìàíàé Õ¿ðýëýý ààâûí õàìãèéí òîì õèéñýí àæèë áîë àìëàëò ºãºõ ë þì äàà. Ààí áàñ ãóéëãà ãóéõ.

&Õ¯ðýëýýmm íªëªªò òîëÜ

áàéñàí Ò.Áàäàìæóíàé, Ì.ýíõáîëä, Ò.Áèëýãò òýðã¿¿òíýýñ ñàëàõ áîëîìæ ãàð÷ èðæ áàéíà ãýñýí ¿ã ë äýý. Çàëóó óëñòºð÷èéí äýìæëýãýýð çààëíààñ íýð äýâøèæ, ãóðâàí õ¿íèé èë¿¿ ñàíàëààð ÿëàëò áàéãóóëñàí Ä.Ñóìúÿàáàçàð õîòîî Ñó.Áàòáîëäîîñ ñàëãàæ àâàõ óó ãýäýã íü ýíý ºäð¿¿äýä ÿàõ àðãàã¿é áè÷èõ ¸ñòîé ñýäýâ, òààìàã ºðí¿¿ëýõ ÿðèà áîëæ áàéõ øèã. Óëñ òºðèéí ñî¸ë, æèøèã ¸ñîîð áîë íèéñëýëèéí ÌÀÍ-ûã óäèðäàæ áàéãàà ò¿¿íä õîòûí äàðãûí òàìãà ÷ áàñ èðýõ ¸ñòîé þì áèëýý. Ãýâ÷ Áàãà õóðëûíõàà ¿åýð Ä.Ñóìúÿàáàçàð ñàéä 2020 îíû ñîíãóóëü õ¿ðòýë õîòûí äàðãûí ñóóäëààð îðîëäîõã¿é õýìýýí àìëàëò ºãñºí ãýõ ìýäýýëýë áèé. Íºãººòýéã¿¿ð, ò¿¿íä äàâõàð äýýë õàíãàëòòàé îëîí áàéíà. ÓÈÕ-ûí ãèø¿¿í, Óóë óóðõàé, õ¿íä ¿éëäâýðèéí ñàéäûí àëáàí òóøààë áàéãàà. Õ¿í á¿õíèé øóíàí òýì¿¿ëäýã õî¸ð ÷ àëáàí òóøààëòàé. Òèéì àòàë ýíý á¿õíýýñ òàòãàëçàæ õàìãèéí èõ õýë àìòàé, õýð¿¿ë òýìöýëòýé õîò ðóó ç¿òãýõ íü þó ë áîë. ¯ëäýæ áóé ãàíöõàí æèëä á¿òýýõ ç¿éë íýãýýõýí ÷ áàéõã¿é. Òýãýõýýð Ä.Ñóìúÿàáàçàðûí èòãýëèéã äààõ õ¿í ë ýíý àëáàí òóøààëä î÷èõ

áîëîâ óó ãýñýí òààìãèéã ãàðãààä ýõýë÷èõëýý. ªíãºðñºí áààñàí ãàðàãò Ä.Ñóìúÿàáàçàð ÿëàëò áàéãóóëàõäàà Íèéñëýëèéí ÌÀÍ-ûí ýðõ ìýäëèéã Ñîíãèíîõàéðõàíû óëñòºð÷äºä á¿ðýí øèëæ¿¿ëñýí þì. Áàòòàé àðààíäàà õèé÷èõëýý ãýæ îéëãîæ áîëíî. Ò¿¿íèé àð òàëûã õàìãààëàõ õ¿ì¿¿ñ íü íàéäâàðòàé ó÷ðààñ ñîíãóóëèàñ ºìíº õîð ã¿éõ âèé, õóòãàí ¿éì¿¿ëýõ áîëîâ óó ãýñýí àéäàñã¿é àæëàà ÿâóóëíà. Ñîíãèíîõàéðõàí ä¿¿ðãèéí Çàñàã äàðãûí îðëîã÷ Í.Àëòàíøàãàé, ä¿¿ðãýýñ ñîíãîãäñîí óëñòºð÷èä áîëîõ Í.Ó÷ðàë, Õ.Íÿìáààòàð íàðûí îðîí òîîíû áîëîí îðîí òîîíû áóñ äýä äàðãûí òîìèëãîîíóóä Ä.Ñóìúÿàáàçàð íàìäàà ÿìàð õ¿÷òýé ãàð÷ èðñíèéã õàðóóëàâ. ýäãýýð õ¿ì¿¿ñýýñ õîòûã óäèðäàõ àìáèéö õºäëºõã¿é ãýæ ¿çâýë Ñó äàðãà èðýõ ºäð¿¿äýä á¿òýí íîéðòîé õîíîæ áîëíî. Óãòàà Ä.Ñóìúÿàáàçàð äàðãûíõàà óóðûã áàðæ, ààø àÿãèéã íü õºäºëãºõã¿é àÿòàéõàí õºëä íü ñóóæ áàéâàë íýð òºðòýé äºðâºí æèë õîòûã äàðãàëààä àæëàà ºãºõ áèëýý. ýñ áºãººñ ýðñ øèíý÷ëýëýý íýã ìºð ¿ðãýëæë¿¿ëæ, Óëààíáààòàð õîòûã Ì.ýíõáîëäûí ôðàêöèàñ ñàëãàõ àæëàà òóóøòàé õèéãýýñýé

ãýñýí õ¿ëýýëò áàéãààã ÷ íóóõ þóí. Õîò áîë Ì.ýíõáîëä òýðã¿¿òíèéã íàìäàà õ¿÷òýé áàéõ íýã çýâñýã áîëäîã. Íýãýí óëñ òºð ñóäëàà÷èéí áè÷ñýí÷ëýí “áàðóóí õºë” íü ãýæ õýëæ áîëíî. Ò¿¿íèéã íü “òàéð÷” ãýìýýíý ôðàêöèéí íàìä ýçëýõ áàéð ñóóðü ÷àìã¿é ãàíõàíà. Òýð õýðýýð 2020 îíä õ¿÷ íü ñóëàðíà. Òèéìýýñ õàìãèéí ýìçýã öýãèéã íü îëæ õàòãàõã¿é áîë á¿òýí øºíºæèí õýðýëäýæ, Õ¿¿õäèéí îðäîíã ºðãºõ øàõàì òýìöýëäýæ ÿëàëò áàéãóóëñíû õýðýã ãàðàõã¿é áèç äýý.

¯¿íèéã ÷ Ä.Ñóìúÿàáàçàð äàðãàä èðýõ ºäð¿¿äýä ñàíóóëàõ õ¿í öººíã¿é ãàðíà. Òýð öàãò Ñó äàðãà ñóóäàë äýýðýý õýð óäààí òýñýõ, Áàãà õóðëûí àìëàëò ò¿ðõýí çóóðûí øîó áîëîõ óó ãýäýã íü òîäîðõîé áîëîõ þì. Ìºí Ä.Ñóìúÿàáàçàð îäîî íàìûí äàðãà áîëñîí ó÷ðààñ ÌÀÍ-ûí Óäèðäàõ çºâëºëä îðæ èðíý. Íºëººëëºº óëàì ë áàòæóóëíà. Íàìûí ä¿ðýìä Íèéñëýëèéí ÌÀÍ-ûí äàðãà Óäèðäàõ çºâëºëä îðíî ãýæ òóñãàñàí ó÷ðààñ õîòûí ìýýð “Ñó” Óäèðäàõ çºâëºëººñ ñóãàðàõ áîëîëòîé. ßìàðòàà ÷ ÌÀÍ Óäèðäàõ çºâëºëèéí á¿ðýëäýõ¿¿íèé àñóóäëàà ýýëæèò õóðëààðàà øèéäâýðëýõ àæèëòàé áîëæ áàéíà.

Ñó.ÁàÒÁÎëä Á¯ÒýÍ ÍÎéÐÒÎé ÕÎÍÎÕ ýñýÕ Íü ä.ÑóìúßàÁàÇàðààÑ øàëÒÃààëÍà

¯ðãýëæëýë.ò¿ð¿¿÷ íü I í¿¿ðò

Ò¿¿õèéã ýðãýí ñºõâºë, 1990 îíîîñ õîéø õîòûí äàðãààð íèéò åñºí õ¿í àæèëëàæ áàéñíààñ õî¸ð íü ÀÍ-ààñ ñîíãîãäñîí äàðãà áàéâ. Íýã íü 1996-1998 îíä àæèëëàæ áàéñàí æ.Íàðàíöàöðàëò àãñàí, íºãººõ íü 2012-2016 îíä õîòûí ìýýðýýð àæèëëàñàí ý.Áàò-¯¿ë íàð áàéñàí þì. Õàðèí 1990-1992 îíä àæèëëàñàí ë.ýíýáèø àãñàí, 1992-1996 îíóóäàä àæèëëàñàí Ö.Áààñàíæàâ ãóàéã òîîöîõã¿é áîë “Õîòûí ôðàêöè”-èàñ íèéò òàâàí äàðãà íèéñëýëèéã ýýëæëýí óäèðäæýý. Ì.ýíõáîëäîîñ ýõýëñýí íî¸ðõîë óãñàà çàëãàìæëàõ áàéäëààð ¿ðãýëæèëæ, “àëèì” õî÷èò Ö.Áàòáàÿð /2005-2007/, Ò.Áèëýãò /2007-2008/, Ã.Ìºíõáàÿð /2008-2012/, Ñó.Áàòáîëä /2016 îíîîñ/ íàðààð ¿ðãýëæèëñýí áàéõ þì. Õàðèí àðàâ ãàðóé æèëèéí äàðàà Àðäûí íàìààñ àðàé ººð ôðàêöè õîòîä ýçýí ñóóõ áîëîìæ, ºíãºðºã÷ áààñàí ãàðàãò Ä.Ñóìúÿàáàçàðûí ÿëàëòòàé öóã èðýâ. Òóóøèíä ÿëàëòàà òýìäýãëýõýýñ ÷ ººð àðãàã¿é àìæèëò áîëæýý. Óãòàà ÌÀÍ-ûí óðàã òºðëèéí õýëõýý, ìºíãºíèé ñ¿ëæýý áîëãîîä

ÕªíÄªÕ ÑÝÄÝÂ

...Óãòàà Ä.Ñóìúÿàáàçàð äàðãûíõàà óóðûã áàðæ, ààø àÿãèéã íü õºäºëãºõã¿é àÿòàéõàí õºëä íü ñóóæ áàéâàë íýð òºðòýé äºðâºí æèë õîòûã äàðãàëààä àæëàà ºãºõ áèëýý. Ýñ áºãººñ ýðñ øèíý÷ëýëýý íýã ìºð ¿ðãýëæë¿¿ëæ, Óëààíáààòàð õîòûã Ì.Ýíõáîëäûí ôðàêöèàñ ñàëãàõ àæëàà òóóøòàé õèéãýýñýé ãýñýí õ¿ëýýëò áàéãààã ÷ íóóõ þóí...

4 ÝÐÝÍ ÑÓÐÂÀËÆËÀÕ2018 îíû åñä¿ãýýð ñàðûí 25. Ìÿãìàð. ¹163 (5013)ÌîÍÃîëÛÍ ÌýÄýý



îíö íîöòîé ãýìò õýðýã ¿éëäñýí äýýðõ ÿëòíóóäûí äýãëýìèéã ººð÷èëñºí àñóóäàë íü “ìàø íóóö” ãýñýí õºìñºã äîð õýðýãæñýí áºãººä õàðèí õýí ãýäýã àëáàí òóøààëòíû ¿¿ðýã äààëãàâðààð õýðýãæñýí ãýäýã íü òîäîðõîéã¿é áàéíà. Ñ.Çîðèãèéí àìü íàñûã îíö õýðöãèéãýýð á¿ðýëãýñýí õýðãèéã ÖÅÃ, ÒÅÃ-ûí õàìòàðñàí àæëûí õýñýã 19 æèëèéí òóðø ìºøãèæ ñóäàëñíû ýöýñò èëð¿¿ëýí áàðèâ÷èëñàíûã ÓÄø õÿíàí ¿çýýä Ò.×èìãýý, Ò.Ñîäíîìäàðæàà, Ö.Àìãàëàíáààòàð íàðò 20 æèëèéí õîðèõ ÿë îíîîæ, ÿëûã õààëòòàé äýãëýìòýé /ãÿíäàí/ õîðèõ àíãèä ýäë¿¿ëýõ øèéäâýðèéã ºíãºðñºí æèë ãàðãàæ áàéâ. ø¿¿õèéí øèéäâýðèéí äàãóó ÿëòàí Ö.Àìãàëàíáààòàð, Ò.Ñîäíîìäàðæàà íàðûã øøÃÅÃ-ûí õàðüÿà 429 ä¿ãýýð àíãèä,

ÿëòàí Ò.×èìãýýã øøÃÅÃ-ûí õàðüÿà 407 äóãààð àíãèéí ãÿíäàíä òóñ òóñ ÿë ýäë¿¿ëæ áàéñàí þì. Ãýâ÷ õ¿÷èí òºãºëäºð ¿éë÷èëæ áàéãàà ÓÄø-èéí øèéäâýðèéã çºð÷èæ, äýýðõ ÿëòíóóäûã õààëòòàé õîðèõ àíãèàñ íýýëòòýé õîðèõ àíãè ðóó ãýíýò øèëæ¿¿ëñýí íü ãýìò ýòãýýä¿¿äèéí ýð¿¿ë ìýíä, àìü íàñàíä õàëäàõ ãýñýí, ýñâýë òýäíèéã àéäàñ äàðàìòàíä îðóóëàõ ãýñýí ìàø íîöòîé ¿éëäýë ìýòýýð õàðàãäàæ áàéõ þì. Ó÷èð þó ãýâýýñ, ýíý îíû íýãä¿ãýýð ñàðûí 04-íèé ºäºð ÓÅÏÃ àëáàí ¸ñíû öàõèì õóóäàñòàà "1998 îíû àðàâäóãààð ñàðûí 02-íä Óëñûí Èõ Õóðëûí ãèø¿¿í, Äýä á¿òöèéí õºãæëèéí ñàéäûí ¿¿ðýã ã¿éöýòãýã÷ Ñ.Çîðèãèéí àìü íàñàíä õàëäàõûã çàõèàëñàí, çîõèîí áàéãóóëñàí" ãýõ õýðãèéã øàëãàõ õàìòàðñàí àæëûí õýñãèéã Òàãíóóëûí Åðºíõèé ãàçðûí ìºðäºí áàéöààõ õýëòýñ, Öàãäààãèéí Åðºíõèé ãàçðûí Ìºðäºí áàéöààõ ãàçðûí îíö õ¿íä ãýìò õýðýã ìºðäºõ õýëòñèéí ìºðäºí áàéöààã÷äûí á¿ðýëäýõ¿¿íòýéãýýð áàéãóóëàâ" ãýõ òîâ÷õîí ìýäýýëëèéã òàâüæ áàéñàí þì. ¯¿íèé äàðààõàí ÓÅÏ-ûí

îðëîã÷, Òºðèéí õóóëü öààçûí øàäàð çºâëºõ Ã.ýðäýíýáàò “Áèä Ñ.Çîðèãèéí àìü íàñûã õºíººñºí ýòãýýä¿¿äèéã èëð¿¿ëæ ÷àäñàí. Çàõèàëàã÷èéã èëð¿¿ëýõ àæèë îäîî õèéãäýæ áàéãàà. Ñ.Çîðèã àãñíû õàìòðàí àìüäðàã÷ Á.Áóëãàí øèíýýð èëýðñýí áàðèìòààð ãýð÷ áèø õàðèí õýðãèéí õàìæèã÷ áîëîõ íü òîãòîîãäñîí” õýìýýí òåëåâèçýä ÿðèëöëàãà ºã÷ áàéâ. Ìºí ºíãºðñºí äºðºâä¿ãýýð ñàðä ÒÅÃ-ààñ Á.Áóëãàíûã ÿëëàãäàã÷ààð òàòàæ áóéãàà çàðëàæ, ãóðâàí óäàà áàéààëò àâñàí þì. Ìîíãîëûí àðä èðãýäèéí 20 æèëèéí õ¿ëýýëòýä öýã òàâüæ, Ñ.Çîðèãèéí àìü íàñûã á¿ðýëãýõ çàõèàëãà ºãñºí àëóóð÷íû íýðèéã çàðëàõ òóí äºõñºí ýíý ¿åä ÿëòàí Ò.×èìãýý, Ò.Ñîäíîìäàðæàà, Ö.Àìãàëàíáààòàð íàðûí ÿëûí äýãëýìèéã ãýíýò ººð÷èëæ áàéãàà íü òýäíèé àìü íàñûã õºíººõ ãýñýí îðîëäëîãî áàéæ áîëçîøã¿é ãýäãèéã ýõ ñóðâàëæ õýëñýí þì. ªºðººð õýëáýë, õààëòòàé äýãëýìòýé

õîðèõ àíãèä õîðèãäîæ áóé ÿëòíóóä ãàäààä îð÷íîîñ á¿ðýí òóñãààðëàãäàæ, ºðººíäºº ãàíö ãàíöààðàà áàéðëàäàã áºãººä ãàäíû õýí íýãýí ýòãýýä õàëäàõ íü á¿¿ õýë ººðèéíõºº ÷ àìü àìèéã ÷ õîðëîõ áîëîìæã¿é õàòóó ÷àíãà õàðàà õÿíàëòàí äîð ÿëàà ýäýëäýã áàéíà. Õàðèí íýýëòòýé õîðèõ àíãèä øèëæñýíýýð øøÃÅÃ-ûí õÿíàëò õàìãààëàëò ñóëàð÷, Ò.×èìãýý, Ò.Ñîäíîìäàðæàà, Ö.Àìãàëàíáààòàð íàð íýýëòòýé àíãèä õîðèãäîæ áóé ÿëòíóóäòàé çýðýãöýí àìüäðàõ, òýð ÷ á¿¿ õýë íýã ºðººíä õýä õýäýí ÿëòàíòàé õàìò àìüäàð÷ ýõëýõ ó÷ðààñ õýí õ¿ññýí íü òýäíèé ýð¿¿ë ìýíä, àìü íàñàíä õàëäàõ áîëîìæ ¿¿ñãýõ àæ.

Ìîíãîëûí àðä èðãýäèéã àéäàñò àâòóóëñàí òóñ íîöòîé õýðãèéí çàõèàëàã÷ îëîí íèéòýä èë áîëæ, óã õýðýã àëáàí ¸ñîîð õààãäñàí áîë òýäãýýð ÿëòíóóäûã ÿìàð äýãëýìòýé àíãèä õýðõýí ÿë ýäë¿¿ëýõ íü ÷óõàë áèø þì. Õàðèí çàõèàëàã÷èéã èëð¿¿ëýõ, çàðëàõ àæèë òóí äºõñºí ¿åä èéì àæèë ìàø íóóöààð õèéãäýæ áàéãàà íü îëîí íèéòýä õàðäëàãà, áîëãîîìæëîë òºð¿¿ëæ áàéíà.

íýýëÒÒýé ÕÎðèÕ àíãèä

øèëæ¯¯ëæýý


Òýãâýë º÷èãäºð “Ìîíãîë Íüþñ” ìýäýýëëèéí òºâä ªìíºãîâü àéìãèéí ÈÒÕ-ûí äàðãà Õ.Ñóãàð õýâëýëèéí õóðàë õèéæ óã àñóóäëûí òàëààð ñýòã¿¿ë÷äýä ìýäýýëýë ºãëºº. Ò¿¿íòýé óóëçàæ öººí àñóóëòàä õàðèóëò àâñàí þì.

-òà õýâëýëèéí õóðëûí ¿åýð ìàãàäã¿é, áîëçîøã¿é ãýõ ìýò íîòëîãäîîã¿é ¿ã èõ àøèãëàæ áàéíà. Õóóëèéí áàéãóóëëàãààð ýöýñëýí øèéäýãäýýã¿é õýðýãò õ¿íèé íýð òºðä èíãýæ õàëäàæ áîëæ áàéãàà þì óó?

-Áè àéìãèéí Àóäèòûí ãàçðààñ õèéñýí øàëãàëòûí ãàðãàñàí ä¿ãíýëò, Çàñãèéí ãàçðûí àæëûí õýñýã ãààëü, òàòâàð, ìýðãýæëèéí àãåíòëàãóóäûí ä¿ãíýëòýä òóññàí ç¿éëèéã õýëæ áàéíà. ø¿¿õýýñ ãýì áóðóóòàé íü òîãòîîãäîîã¿é áîë õýíèéã ÷ ãýì áóðóóòàé ãýæ çàðëàæ áîëîõã¿é ó÷èð, õóóëü õÿíàëòûí áàéãóóëëàãà õàðààíäàà àâ÷ øàëãààñàé ãýæ õ¿ñ÷ áàéãàà þì.

-òàíûã ºìíº íü Ìàíëàé ñóìûí Çàñàã äàðãààð àæèëëàæ áàéõäàà õ¿í ã¿òãýñýí õýìýýí öàãäààä øàë ãàã äàæ áàéñàí ìýäýý ëýë áàéíà. Ýíý òà ëààð òàéëáàð õýëýõ ¿¿.

-Ìàíëàé ñóìûí Çàñàã äàðãààð àæèëëàæ áàéõäàà Òâ9 òåëåâèçýä ºãñºí ÿðèëöëàãàäàà 2011 îíû àðâàííýãä¿ãýýð ñàðä àâñàí í¿¿ðñíèé

¿íèéã 2012 îíû äºðºâä¿ãýýð ñàðä òºëººã¿é áàéñàí àæ àõóé íýãæ¿¿äýýñ õàìãèéí èõ ºðòýé äºðâºí êîìïàíèéã íýðëýñýí. 72 òýðáóì òºãðºãèéí àâëàãûí òàëààð çàäàëæ õýëýõäýý 2.2 òýðáóì òºãðºã íü òóõàéí ¿åèéí àéìãèéí Çàñàã äàðãà. í.Áàäðàà äàðãûí ãýãääýã “Äýýäèéí ãîâü” êîìïàíè ãýæ õýëñíèéõýý òºëºº öàãäààä øàëãóóëñàí.

-“òàâàíòîëãîé” Õê-èàñ í¿¿ðñ àëäàãäñàí àñóóäëûã ºíãºðñºí õàâàð Ë.Ýíõáîëä ãèø¿¿í ãàðãàæ èðñýí. Ãýòýë Ë.Ýíõáîëä ãèø¿¿í ººðºº “òàâàíòîëãîé” Õê-èéí òÓÇ-ä áàéäàã. ßàãààä 268 òîíí í¿¿ðñ àëãà áîëñíûã 4-5 æèë ìýäýýã¿é þì áîë. ¯¿íèé öààíà ºãºº àâààíû àñóóäàë ãîìäîë áàéæ ìàãàäã¿é ãýñýí òààìàãëàë áàéíà?

-ë.ýíõáîëä ãèø¿¿í îðîí íóòãèéí “Òàâàíòîëãîé” êîìïàíèéí ÒÓÇ-ä áàéäàãã¿é. 2009 îíîîñ õîéø èéì àñóóäàë áàéõã¿é. Òàâàíòîëãîé Õê-ä õóâüöàà ýçýìøäýã ãýæ ìýäýýëýë ãàðààä í.Áàò-ýðäýíý ãýäýã õ¿íä øèëæ¿¿ëñýí ãýæ ÿðèãääàã. Áè ýíý òàëààð ìýäýõã¿é.

-òàíàé íàìûí á¿ëãýýñ òàíûã èòÕ-ûí äàðãààñ îãöðóóëàõ òàëààð ÿðüæ ýõëýíã¿¿ò òà õýâëýëèéí õóðàë çàðëàæ áàéíà. òàíàé íàìûí äîòîîä õàãàðàëòàé õîëáîîòîé þó?

-Ìàíàé íàìûí á¿ëãýýñ íàìàéã îãöðóóëàõ ç¿éë ÿðèãäààã¿é. ªíãºðñºí îíû àðâàíõî¸ðäóãààð ñàðä õóó÷èí àéìãèéí Çàñàã äàðãà áàéñàí í.Öýðýíáàÿð õóðëûí äàðãàä èòãýë ¿ç¿¿ëüå ãýæ îðóóëæ èðýýä õóðëûí äýãòýé òààðàõã¿é áàéñàí òóë ýíý àñóóäàë õààãäñàí.

-òà èòÕ-ä äºðâºí óäàà ñîíãîãäñîí. Í¿¿ðñíèé õóëãàéí àñóóäàë 4-5 æèëèéí ºìíº ÿðèãäñàí. Õóðëûí òºëººëºã÷ººð àæèëëàæ áàéõ õóãàöààíäàà îðîí íóòãèéí “òàâàíòîëãîéí" Õê-èéí ¿éë àæèëëàãààíä õÿíàëò òàâüæ àæèëëàæ áàéñàí óó?

-îðîí íóòãèéí ºì÷òýé “Òàâàíòîëãîé” Õê-ä õÿíàëò òàâèàã¿é. Õóóëü õÿíàëòûí áàéãóóëëàãà ë ýíý äýýð øóäàðãà àæèëëàõûã àðä ò¿ìýí õàðæ áàéãàà.

Õ.Ñóãàð: Îðîí íóòãèéí ºì÷òýé “Òàâàíòîëãîé” êîìïàíèä õÿíàëò òàâèàã¿é

Õî¸ð íàñòàé îõèí õóëãàéëñàí Ë.Îòãîí÷óëóóíûã ýðýí ñóðâàëæèëæ

áàéíà


×èíãýëòýé ä¿¿ðãèéí íó òàã äýâñãýð “Òýäè” òºâèéí îéðîë-öîîãîîñ õî¸ð íàñòàé îõèíûã õóëãàéëæ, ýðäýíýò õîòîä òººð¿¿ëæ õàÿñàí ãýõ õýðýãò ñýæèãëýãäýæ áàéãàà èðãýí ë.îòãîí÷óëóóíûã îðîí äàÿàð ýðýí ñóðâàëæèëæ ýõýëæýý.

Òýðáýýð îõèíûã õóëãàéëæ àâ÷ ÿâààä ýðäýíýò õîòîä çàõ äýýð òººð¿¿ëæ õàÿñàí áàéñíûã öàãäààãèéí áàé-ãóóë ëàãààñ îëæ, àð ãýðò íü õ¿ëýýëãýí ºãñºí þì. Òîäðóóëáàë, ºíãºðñºí äîëîî õîíîãò ýýæòýé íü õàìò àðõè óóñàí çàëóó ýýæèéã íü ñîãòîîæ óíòóóë÷èõààä îõèíûã õóëãàéëààä çóãòñàí áàéæ áîëçîøã¿é íºõöºë áàéäàë òîãòîîãäñîí òóë øàëãàæ áàéãàà þì. îõèíîî àëäñàí ýýæèéí õóâüä ë.îòãîí-÷óëóóíûã îãò òàíèõã¿é ãýæ ìýä¿¿ëæýý. Ãýõäýý íºõðèéíõ íü íàéç áàéæ ìàãàäã¿é õýìýýí õàðäàæ áàéãàà àæ. Òèéìýýñ ò¿¿íèéã ýðýí ñóðâàëæèëæ áàéãàà áºãººä õàðñàí ¿çñýí õ¿í áàéâàë ×èíãýëòýé ä¿¿ðãèéí 70120138 óòñàíä õàíäàõûã õ¿ñæýý.

Çàì òýýâðèéí îñëûí óëìààñ ãóðâàí õ¿¿õýä

ãýìòæýý


Òýýâðèéí öàãäààãèéí àë-áà ºíãºðñºí àìðàëòûí ºä-ð¿¿ äýä íèéò 645 äóóäëàãà õ¿ ëýýí àâñíààñ çàì òýýâ-ðèéí îñëûí øèíæòýé 473 äóóäëàãà ìýäýýëýë õ¿ ëýýí àâ÷ øàëãàæýý. ýíý ºäºð îñëûí óëìààñ 14 õ¿í ãýì-òýæ áýðòñýíèé ãóðàâ íü áàãà íàñíû õ¿¿õýä áàéñàí àæ. Ìºí ñîãòóóðóóëàõ óí-äàà õýðýãëýñýí ¿åäýý òýýâ-ðèéí õýðýãñýë æîëîîäñîí 99 çºð÷ëèéã èëð¿¿ëýí àæèë-ëàæýý. Õýðýã çºð÷ë¿¿äýýñ äóðäâàë, Áàÿí÷àíäìàíü ÿâàõ çàì çàìä ýíý ñàðûí 22-íû ºäºð ìàðê, óëñûí äóãààð òîäîðõîéã¿é àâòîìàøèíû æîëîî÷ íü ÿâãàí çîð÷èã÷ 32 íàñòàé Á-ã ìºðãºæ ãýìòýýãýýä îñëûí ãàçðûã îðõèæ ÿâñíûã ýðýí ñóðâàëæèëæ “Ñîíàòà-6” ìàð êèéí àâòîìàøèí áîëî-õûã òîãòîîæ øàëãàëòûí àæèëëàãààã ÿâóóëæ áàéãàà þì. Ìºí Ñ¿õáààòàð ä¿¿ðãèéí íóòàã äýâñãýð Íîãîîí íóóðûí ãóäàìæíû çàìä ýíý ñàðûí 23-íû ºäºð “Ïðèóñ” ìàðêèéí àâòîìàøèíû æîëîî÷ ÿâãàí çîð÷èã÷ Ñ, Í íàðûã ìºðãºæ ãýìòýýæýý. Òóõàéí ¿åä ÿâãàí çîð÷èã÷ íàð ñîãòóóðóóëàõ óíäààíû ç¿éë õýðýãëýñýí ¿åäýý çàìûí õºäºëãººíä îðîëöîæ áàéæýý. Àìðàëòûí ºäð¿¿äýä çàì òýýâðèéí îñîë, õýðãèéí íºõöºë áàéäàë ºìíºõ ºäð¿¿äòýé õàðüöóóëàõàä õàðüöàíãóé òàéâàí ºíæèæ, “Àâòîìàøèíã¿é ºäºð”-ººð çàì òýýâðèéí îñëûí äóóäëàãà ìýäýýëýë 40 õ¿ðòýë õóâèàð áóóðñàí áàéíà.

Ñ.ÇÎðèãèéã ÕªíªªÑªí ßëÒíóóäûã

ªÄÐèéí òîÄÐóóëãàÌÝÄÝÝ, ÌÝÄÝÝëÝë ÕÝÐãèéí ÌªÐªªÐ

Ìîíãîëûí ìýäýý” Ìîíãîëûí ò¿¿õèéã áè÷íý - ÌÎÍÃÎËÛÍ...

Documents

Transcript of Ìîíãîëûí ìýäýý” Ìîíãîëûí ò¿¿õèéã áè÷íý - ÌÎÍÃÎËÛÍ...