Nội dung: Tìm nguyên hàm của hàm số dan.doc · Web viewử dụng định nghĩa và...
Transcript of Nội dung: Tìm nguyên hàm của hàm số dan.doc · Web viewử dụng định nghĩa và...
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQGTẠ QUỐC KHÁNH - TỔ TOÁN TRƯỜNG THPT CHUYÊN VÕ NGUYÊN GIÁP
CHUYÊN ĐỀ
NGUYÊN HÀM - TÍCH PHÂN - ỨNG DỤNG CỦA TÍCH PHÂNA. Tóm tắt lí thuyết
Nội dung 1: Nguyên hàm1. Bảng tính nguyên hàm cơ bản
Bảng 1 Bảng 2Hàm số f(x) Họ nguyên hàm F(x)+C Hàm số f(x) Họ nguyên hàm F(x)+Ca ( hằng số) ax + C
sinx -cosx + C sin(ax+b)
cosx sinx + C cos(ax+b)
tanx + C
-cotx + C
tanx
cotx
2. Các phương pháp tìm nguyên hàm của hàm số
Phương pháp 1: Sử dụng định nghĩa và tính chất kết hợp với bảng tính các nguyên hàm cơ bản Phân tích hàm số đã cho thành tổng, hiệu của các hàm số đơn giản có công thức trong bảng
nguyên hàm cơ bản. Cách phân tích : Dùng biến đổi đại số như mũ, lũy thừa, các hằng đẳng thức ... và biến đổi
lượng giác bằng các công thức lượng giác cơ bản.Phương pháp 2: Phương pháp đổi biến sốĐịnh lí cơ bản:Nếu và là hàm số có đạo hàm liên tục thì
47
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQGTẠ QUỐC KHÁNH - TỔ TOÁN TRƯỜNG THPT CHUYÊN VÕ NGUYÊN GIÁP
Cách thực hiện: Tính bằng pp đổi biến sốBước 1: Đặt (tính vi phân của u)Bước 2: Tính
Phương pháp 3: Phương pháp tính nguyên hàm từng phần
Định lí cơ bản: Nếu hai hàm số và có đạo hàm liên tục trên thì
Cách thực hiện:
Bước 1: Đặt
Bước 2: Thay vào công thức nguyên hàm từng phần :
Bước 3: Tính
B. Bài tậpBài 1: Tính
1) 2) 3)
Bài 2: Tính
1) 2) 3)
Bài 3: Tính
1) 2) 3)
Bài 4: Tính
1) 2) 3)
Bài 5: Tính
1) 2) 3)
48
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQGTẠ QUỐC KHÁNH - TỔ TOÁN TRƯỜNG THPT CHUYÊN VÕ NGUYÊN GIÁP
Nội dung 2: Tính tích phânA. Tóm tắt lí thuyết
I. CÁC PHƯƠNG PHÁP TÍNH TÍCH PHÂN1. SỬ DỤNG ĐN VÀ CÁC TÍNH CHẤT TÍCH PHÂNa. Định nghĩa: Cho hàm số y = f(x) liên tục trên K và K. Giả sử F(x) là một nguyên hàm của hàm số f(x) trên K thì :
( Công thức NewTon - Leipniz)
b. Các tính chất của tích phân
Tính chất 1:
Tính chất 2: Nếu hai hàm số f(x) và g(x) liên tục trên thì
Tính chất 3: Nếu hàm số f(x) liên tục trên và k là một hằng số thì
Tính chất 4: Nếu hàm số f(x) liên tục trên và c là một hằng số thì
Tính chất 5: Tích phân của hàm số trên cho trước không phụ thuộc vào biến số ,
nghĩa là :
2. PHƯƠNG PHÁP ĐỔI BIẾN SỐ
a) DẠNG 1: Tính I = bằng cách đặt t = u(x)
Công thức đổi biến số dạng 1:
Cách thực hiện:
Bước 1: Đặt
Bước 2: Đổi cận :
Bước 3: Chuyển tích phân đã cho sang tích phân theo biến t ta được
(tiếp tục tính tích phân mới)
49
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQGTẠ QUỐC KHÁNH - TỔ TOÁN TRƯỜNG THPT CHUYÊN VÕ NGUYÊN GIÁP
b) DẠNG 2: Tính I = bằng cách đặt x =
Công thức đổi biến số dạng 2
Cách thực hiện
Bước 1: Đặt
Bước 2: Đổi cận :
Bước 3: Chuyển tích phân đã cho sang tích phân theo biến t ta được
(tiếp tục tính tích phân mới)
3. PHƯƠNG PHÁP TÍCH PHÂN TỪNG PHẦN
Công thức tích phân từng phần
hay:
Cách thực hiện
Bước 1: Đặt
Bước 2: Thay vào công thức tích phân từng từng phần :
Bước 3: Tính và
50
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQGTẠ QUỐC KHÁNH - TỔ TOÁN TRƯỜNG THPT CHUYÊN VÕ NGUYÊN GIÁP
II. CÁC VÍ DỤ
Ví dụ 1: Tính tích phân . (Phân tích & dùng định nghĩa)
Bài giải
♥ Biến đổi hàm số thành dạng
Khi đó:
♥ Vậy . r
Ví dụ 2: Tính tích phân . (Phân tích & dùng định nghĩa)
Bài giải
♥ Biến đổi hàm số thành dạng
Khi đó:
♥ Vậy . r
Ví dụ 3: Tính tích phân . (Đổi biến số dạng 1)
Bài giải
♥ Đặt
51
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQGTẠ QUỐC KHÁNH - TỔ TOÁN TRƯỜNG THPT CHUYÊN VÕ NGUYÊN GIÁP
Đổi cận:
Suy ra:
♥ Vậy . r
Ví dụ 4: Tính tích phân . (Đổi biến số dạng 1)
Bài giải
♥ Đặt
Đổi cận:
Suy ra:
♥ Vậy . r
Ví dụ 5: Tính tích phân . (Đổi biến số dạng 1)
Bài giải
♥ Đặt
Đổi cận:
Suy ra:
♥ Vậy . r
Ví dụ 6: Tính tích phân . (Tích phân từng phần)
52
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQGTẠ QUỐC KHÁNH - TỔ TOÁN TRƯỜNG THPT CHUYÊN VÕ NGUYÊN GIÁP
Bài giải
♥ Đặt
Suy ra:
♥ Vậy . r
Ví dụ 7: Tính tích phân . (Tích phân từng phần)
♥ Ta có:
Đặt
Suy ra:
♥ Vậy . r
Ví dụ 8: Tính tích phân . (Phân tích + đổi biến số dạng 1)
Bài giải
♥ Ta có:
53
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQGTẠ QUỐC KHÁNH - TỔ TOÁN TRƯỜNG THPT CHUYÊN VÕ NGUYÊN GIÁP
♥ Tính
Đặt
Đổi cận:
Suy ra:
♥ Vậy . r
Ví dụ 9: Tính tích phân . (Tích phân từng phần)
♥ Đặt
Suy ra:
♥ Vậy . r
Ví dụ 10: Tính tích phân I = . (Phân tích + đổi biến dạng 1+ tích phân từng phần)
Bài giải
♥ Ta có: I = .
I1 = = = e – 1.
I2 =
Đặt u = x du = exdx dv = exdx v = ex.
54
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQGTẠ QUỐC KHÁNH - TỔ TOÁN TRƯỜNG THPT CHUYÊN VÕ NGUYÊN GIÁP
Suy ra: I2 = = = 1.
♥ Vậy I = e – 1 + 1 = e. r
B. Bài tậpBài 1: Tính các tích phân sau
1) 2)
Bài 2: Tính các tích phân sau
1) 2)
Bài 3: Tính các tích phân sau
1) 2)
Bài 4: Tính các tích phân sau
1) 2)
Bài 5: Tính các tích phân sau
1) 2)
Bài 6: Tính các tích phân sau
1) 2)
Bài 7: Tính các tích phân sau
1) 2)
Bài 8: Tính các tích phân sau
1) 2)
Bài 9: Tính các tích phân sau
1) 2)
55
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQGTẠ QUỐC KHÁNH - TỔ TOÁN TRƯỜNG THPT CHUYÊN VÕ NGUYÊN GIÁP
Bài 10: Tính các tích phân sau
1) 2)
Bài 11: Tính các tích phân sau
1) 2)
Bài 12: Tính các tích phân sau
1) 2)
Bài 13: Tính các tích phân sau
1) 2)
Bài 14: Tính các tích phân sau
1) 2)
Bài 15: Tính các tích phân sau
1) 2)
Bài 16: Tính các tích phân sau
1) 2)
Bài 17: Tính các tích phân sau
1) 2)
Bài 18: Tính các tích phân sau
1) 2)
Bài 19: Tính các tích phân sau
1) 2)
56
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQGTẠ QUỐC KHÁNH - TỔ TOÁN TRƯỜNG THPT CHUYÊN VÕ NGUYÊN GIÁP
Bài 20: Tính các tích phân sau
1) 2)
Bài 21: Tính các tích phân sau
1) 2)
Bài 22: Tính các tích phân sau
1) 2)
Bài 23: Tính các tích phân sau
1) 2)
Bài 24: Tính các tích phân sau
1) 2)
Bài 25: Tính các tích phân sau
1) 2)
57
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQGTẠ QUỐC KHÁNH - TỔ TOÁN TRƯỜNG THPT CHUYÊN VÕ NGUYÊN GIÁP
Nội dung 3: Ứng dụng của tích phân.A. Tóm tắt lí thuyết
I. CÔNG THỨC1. Công thức tính diện tích hình phẳng
2. Công thức tính thể tích vật thể tròn xoay
58
x
y
)(H
a b
)(:)( 1 xfyC
)(:)( 2 xgyC
ax bx
Ox
y
)(Ha
b
)(:)( 1 yfxC
)(:)( 2 ygxC
ay
by
O
a b0y
)(:)( xfyC
b
ax bx
x
y
O
b
ax
y
0x
O
)(:)( yfxC by
ay
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQGTẠ QUỐC KHÁNH - TỔ TOÁN TRƯỜNG THPT CHUYÊN VÕ NGUYÊN GIÁP
II. CÁC VÍ DỤ
Ví dụ 1: Tính diện tích hình phẳng giới hạn bởi đường cong và đường thẳng .
Bài giải
♥ Phương trình hoành độ giao điểm của hai đường
♥ Diện tích hình phẳng cần tìm là
. r
Ví dụ 2: Tính thể tích khối tròn xoay tạo thành khi quay hình phẳng được giới hạn bởi các đường
và xung quanh trục hoành.
Bài giải
♥ Thể tích khối tròn xoay là
♥ Đặt ta có khi thì khi thì và nên
Khi đó ta có
r
59
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQGTẠ QUỐC KHÁNH - TỔ TOÁN TRƯỜNG THPT CHUYÊN VÕ NGUYÊN GIÁP
B. Bài tập
Bài 1: Trong mặt phẳng , tính diện tích của hình phẳng (H):
Bài 2: Trong mặt phẳng , tính diện tích của hình phẳng (H):
Bài 3: Trong mặt phẳng , tính diện tích của hình phẳng (H):
Bài 4: Trong mặt phẳng , tính diện tích của hình phẳng (H):
Bài 5: Trong mặt phẳng , tính diện tích của hình phẳng (H) :
Bài 6: Trong mặt phẳng , tính diện tích của hình phẳng (H):
Bài 7: Trong mặt phẳng , tính diện tích của hình phẳng (H):
Bài 8: Trong mặt phẳng cho hình phẳng (H) giới hạn bởi cc đường và . Tính thể tích
vật thể tròn xoay khi quay (H) quanh trục Ox.
Bài 9: Trong mặt phẳng , cho miền D giới hạn bởi hai đường : y = x2 + x - 5 ; x + y - 3 = 0
Tính thể tích khối tròn xoay được tạo nên do D quay quanh trục Ox.
Bài 10: Trong mặt phẳng , cho miền D giới hạn bởi các đường :
Tính thể tích khối tròn xoay được tạo nên do D quay quanh trục Ox.
Bài 11: Trong mặt phẳng , cho miền D giới hạn bởi hai đường : .
Tính thể tích khối tròn xoay được tạo nên do D quay quanh trục Ox.
60
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQGTẠ QUỐC KHÁNH - TỔ TOÁN TRƯỜNG THPT CHUYÊN VÕ NGUYÊN GIÁP
--------------------------Hết----------------------------
61