neurofiziologji

F. Halili Biopsikologji - neurofiziologji

BIOPSIKOLOGJI, NEUROFIZIOLOGJI


Neuroni, struktura, funksioni


Neuroni dhe potencialet membranore

• Neuronet komunikojnë njëri me tjetrin• Ata marrin sinjale nga qelizat tjera dhe dërgojnë komanda

elektrike në neuronet tjera,muskuj dhe gjendra • Neuronet ndikojnë në sjelljen e njeriut

Në kët modul duhet të :

• rikujtoni njohuritë për anatominë e neuronit• mësoni për anatomine e kanaleve jonike• studjoni potencialin menbranor të qetësisë• shpejgoni si gjenerohet potenciali i veprimit në neuronet

tjera


Imazhe per strukturen e neuronit


Imazhe per aktivitetin bioelektrik te neuroneve


Imazhe per neuronet dhe komunikimin e tyre me sinapsa


Emerto pjeset e neuronit


Rrugëtimi i potencialit të veprimit (impulsit nervor) në neurone


OBJEKTIVAT:

• Të kuptoni bazën anatomike të neuronit dhe funksionin e regjioneve të veçanta anatomike të tij

• Të shpjegoni rrjedhën e informatave nëpër neuron si dhe bazën strukturale të komunikimit ndërmjet qelizave

Duhet të dini :• anatominë e një neuronit tipik• funksionin e qelizave mbështetëse në sistem nervor• definoni termat : jon,SNQ,SNP


Struktura e neuronit refleketon funksionin e tij


NEURONI, STRUKTURA,FUNKSIONI

• Struktura e neuronit reflekton funksionin e tij.Një pjesë e neuronit i përcjellë sinjalet kah brendia e qelizës,kurse pjesa tjetër e tij gjeneron sinjale që përcillen jashtë neuronit


Tipet e ndryshme te neuroneve


Skema e ndertimit te nje neuroni tipik


Skema e ndertimit te nje neuroni


Komunikimi i neuroneve

Neuroni komunikon me:• neuronet të tjera• qeliza muskulore• gjëndra• Falë strukturës unike anatomike dhe

ekcitabilitetit, neuronet komunikojnë ( me impuls nervor dhe neurotransmiter) me neurone tjera, qeliza muskulore dhe gjëndra,si rrjedhojë: muskuli tkurret, gjëndra sekreton, etj


Komunikimi i neuroneve


NEURONI KA TRI KARAKTERISTIKA STRUKTURALE

• Dendritet (pjesë receptive),degëzime të shkurta të neuronit që gjenden jashtë neuronit

• Trupi i neuronit (soma)• pjesa transmitive ( neuriti, aksoni)


TRI KARAKERISTIKAT STRUKTURALE TE NEURONIT


Dendrite, trupi i neuronit, aksoni,mbaresat e aksonit

Rrugëtimi i potencialit të veprimit ( impulsit nervor) në neurone behet ne nje drejtim



Sinjalet percillen me sinapse


Skema e ndertimit te nje sinapse


Aksonet mund te jene te gjate


Sinjalet percillen jashte neuronit me akson


Potenciali i veprimit gjenerohet ne axon hillock


Akson hillock, percjellja e impulsit nervor

• Pjesa fillestare e aksonit quhet akson hillock-segmenti inicial

• Disa aksone kanë degzime anësore-kolaterale• Aksoni përfundon me mbaresat e aksonit• Potenciali i veprimit gjenerohet në axon hillock,

rrugëton nëpër akson deri te mbaresat e aksonit• Kliko akson hillock për të vrojtuar potencialin e

veprimit• Potenciali i veprimit shtrihet edhe në degët kolaterale


Disa aksone jane te mielinizuara


Procesi i mielinizimit te aksoneve


Impulsi nervor percillet vetem neper nyjet Ranvier


Skema e aksoneve me mielin dhe oligodendrocit


Shpejtesia e shtrirjes se impulsit nervor varet nga diametri dhe mielinizimi i aksonit


Perfundim

• Neuroni përbëhet nga pjesa receptive dhe integruese (dendritet dhe trupi i neuroni), të cilat i pranojnë dhe integrojnë sinjalet hyrëse në neuron

• Pjesë përcjellëse e neuronit është aksoni,ku gjenerohet dhe përcillet sinjali

• Gjatësia e aksoneve sillet prej 1-2cm deri 1m• Disa aksone janë të mbështjellura me

mbështjellës mielin


Quiz,mesimnxënia duke vepruar

• Identifiko në neuron dendritet, trupin e neuronit dhe aksonin, (kliko)

• Dendritet,ngjyrë e kaltër intensive• Soma ,ngjyrë e kaltër e zbehtë• Aksonet,ngjyrë e kuqe


Emerto pjeset e neuronit(q.piramidale, korteksi cerebral,hipocampus, amygdala,neuroplasticiteti dhe njohja)


Emerto pjeset e neuronit(qeliza e Purkinit)Cerrebellum, GABA-ergjik,inhibitore, neurotransmiter GABA.


Emerto pjeset e neuronit (q.multipolareinterneurone inhibitore, corteks cerebelumi, hipokampus,lidhen me qelizat purkinie


Emerto pjeset e neuronit(n.unipolar)neurone primare senzore,behet transdukcioni i zeglave fizike ( optke, akustike, temperatures)

ne sinjal elektrik,percjelle sinjalet ne tru dhe palce kurrizore


Vendos strukturen konforme funksionit qe kryen


Kliko përgjigjet e sakta


KANALET JONIKE

• Kontrollojnë lëvizjen e joneve nëpër membranë të qelizës nervore

• Kanalet janë struktura të vogla anatomike të neuroneve ekcitabile


Struktura e membranes qelizore


Stimulo membranen per te hulumtuar funksionin e kanaleve per jone


Objektivat

• Të kuptoj çka janë kanalet jonike• Të mësoj ku janë të lokalizuar ato• Të kuptoj si funksionojnë kanalet jonike Çka duhet të dini:• Strukturën membranës qelizore dhe termin

jon• Shpërhapjen(difuzionin) e joneve nëpër

membranë dhe polarizimin elektrik të membranës


Membrana e neuronit permbane kanale per jone


Kanalet jonike janë selektive

• Kanalet jonike i perzgjedhin jonet duke u bazuar në ngarkesë elektrike,madhësi te joneve,mbështjelles hidratues

• Kliko dhe bartë jonet që hyjnë dhe dalin nga qeliza• Jonet e Na (kuqe) hyjnë brenda• Jonet e K (kaltër) dalin jashtë nëpër kanale me

ngjyrë të kaltër• Te potenciali i veprimit kanalet për jonet e Na dhe

K janë të veçantë (vertetimi duke i bllokuar ato meTTX,TEA)


Kanalet pasive janë vazhdimisht të hapura

• Kanalet pasive janë vazhdimisht të hapura,nëpër ta lëvizin jonet në mënyrë kontinuele

• Kanalet aktive kanë dyer që hapin ose mbyllin kanalin

• Dyert janë senzitive në voltazhë dhe kohë


Kanalet selektive per jonet e Na (ngjyrë e kuqe) dhe K(ngjyrë e kalter)


Kanalet pasive janë vazhdimisht të hapura


Disa kanale aktive kan dyer qe kontrollohen nga voltazha


Potenciali membranor dhe kanalet jonike


Disa kanale aktive kanë dyer qe kontrollohen nga neurotransmiteret

• Kliko dhe përcjellë acetilkolinën(Ach) dhe GABA(acidin gama aminobutirik) në receptorë

• Ach i hapë kanalet për jonet e Na, pas pak kohe nëpër të njetin kanal dalin edhe jonet e K

• GABA i hap kanalet për jonet e Cl


Disa kanale aktive kanë dyer që kontrollohen nga neurotransmiterët


Kanalet jonike janë regjionalisht të lokalizuar

Kliko • Kanalet pasive gjenden në membranën e

dendriteve,trupin e neuronit dhe akson• Kanalet dyert e të cilëve hapen nga

neurotransmiterë janë të lokalizuar në dendrite dhe trup të neuronit

• Kanalet me dyer që hapen nga ndryshimi i voltazhës gjenden ne akson hillock dhe akson


Kliko tipet e kanaleve për të vrojtuar lokalizimin e tyre ne neuron


Kanalet jonike në aspektin funksional janë unik

• Kanalet jonike kanë funksione specifike varësisht nga lokalizimi në neuron

• Kanalet pasive janë në funksion të potencialit menbranor te qetësisë

• Kanalet me dyer që hapen nga neurotransmiterët mundsojnë shfaqjen e potencialit sinaptik dhe përcjelljen e sinjalit kah mbrendia e neuronit


Kanalet jonike me dyer që hapen nga voltazha

• Mundësojne gjenerimin dhe përcjelljen e potencialit të veprimit-impulsit nervor jashtë neuronit

• Kliko kanalet dhe vrojto fluksin e joneve


Kliko tipet e kanaleve per të mësuar për funksionin e tyre


Përfundim

• Proteinat integrale të membranës qelizore kanë pore-kanale nëpër të cilat lëvizin jonet

• Disa kanale janë pasive, ata gjithëherë janë të hapur• Disa kanale kanë dyer që hapen ose

mbyllen,përkatsisht lejojnë kalimin e joneve nëpër membranë vetëm në kushte të caktuara

• Kanalet regjionalisht të lokalizuara janë të nevojshme për potencialin menbranor të qetësisë,potencialet sinaptike,gjenerim dhe përcjellje të potencialit të veprimit


Quiz

• Vendos tekstin në mënyrë korrekte nën kanale?

• Nga shishja e mbushur me jone vendosi jonet në kanalet e tyre?

• Magjistari dhe GABA?• Kanalet pasive gjenden në dendrite,soma të

neuronit,akson


QUIZ,vazhdim

• Kanalet me dyer që hapen nga neurotransmiteret gjenden në dendrite dhe trup të neuronit

• Kanalet me dyer që hapen nga voltazha gjenden në akson dhe akson hillock

• Shembulli i Puffer fish,gonadat e tij përmbajnë toksinin TTX (tetradoksinë) që bllokon kanalet për jonet Na,nuk shfaqet potencial veprimi,si pasojë bllokohet frymëmarrja, njeriu vdes .


Puno me program simulues dhe vendos tiparet që i përgjigjen kanalit për K (ngjyrë e kalter) dhe Na (ngjyrë e kuqe)


Puno me program simulues kompjuterik, vendos jonet e Na, K,Cl dhe anionet proteinike në kanale përkatës


Puno me program simulues dhe verteto cili kanal kur bartet te menzura e pengon eksplodimin ?


Kliko pjesët e neuronit ku gjenden kanalet dyer që hapen nga voltazha, kanalet pasive si dhe kanalet me

dyer që hapen nga neurotransmiterët


Gonadat e këtij peshku permbajnë TTX(tetradoksine) që bllokon kanalet portë për jonet e Na, çka ndodhë nëse helmoheni me

TTX


Gonadat e këtij peshku permbajnë TTX që bllokon kanalet

portë për jonet e Na, çka ndodhë nëse helmoheni me TTX


Cka ndodhë me njeriun nëse me ushqim merr TTX ?


Arsyeto pse vdes njeriu që ka konsumuar ushqim me TTX ?


POTENCIALI MEMBRANOR

• Gradienti i detyron jonet të lëvizin nëpër membranë, si rrjedhojë ndahet ngarkesa elektrike (pozitive dhe negative) në membranë qelizore që quhet potencial menbranor

• Analizo figurën në CD-INTERCTIV PHYSIOLOGY


Potenciali membranor


Objektivat:

• Të shpjegoj koncetrimin relativ të joneve brenda dhe jashtë qelizës

• Të shpjegoj permeabilitetin selektiv të membranës për jone

• Të kuptoj potencialin e ekuilibrit për jonet e K• Të shpjegoj pse jonet e Na dhe K ndikojnë në

shfaqjen e pot. të veprimit• Të eksploroj ( në program simulues,CD) rolin e

pompës së Na/K për ruajtjen e potencialit menbranor të qetësisë


Çka duhet të dini

• Termat jon, difuzion,anion,kation dhe si funksionojnë kanalet jonike

• Me koncentracion- meter matni përqëndrimin e joneve të Na, K dhe Cl brenda dhe jashtë qelizës nervore


Perqendrimi i joneve te Na, K dhe Cl nuk është i njejtë në të dy anët e menbranës së neuronit


Membrana qelizore ka veti selektive permeabile

• Jonet kalojnë nëpër menbranë nëpërmjet të poreve që quhen kanale jonike

• Nëse membrana disponon kanale për jonin e caktuar, ajo është permeabile për këte jon

• Permeabilitet selektiv, dmth. kur membrana është permeabile për disa jone, por jo edhe për jonet tjera,analizo figurat.


Kliko membranën për të vrojtuar permeabilitetin e saj per jone te ndryshme


Membrana qelizore nuk është e lëshueshme për të gjitha jonet

• Kliko kanalin për jonin e K, Na dhe Cl• Membrana e neuront ka permeabilitet selektiv

për jonin e Na, K dhe Cl • Membrana qelizore nuk është permeabile për

anionet proteinike (jone me ngarkese elektrike negative)

• Në vazhdim duke e përdorur programin simulues kompjuterik kupto hap pas hapi si shfaqet potenciali i veprimit dhe si shtrihet ai nëpër membranë


Kush ndikon në permeabilitet ?

• Numri i kanaleve jonike të hapura • Numri i joneve që mund të kalojnë nëpër këto

kanale në njësi të kohës• Kliko kanalin për jonin e K• Permeabiliteti ndërron në mënyrë rapide kur

dyert e kanaleve jonike janë të hapura• Kliko disa herë për të eksploruar gradientin

elektrokimik


Permeabiliteti varet nga numri i kanaleve si dhe numri i joneve që mund të depertojnë nëpër kanal


Permeabiliteti nderron në mënyrë rapide kur hapen dyert e kanaleve jonike


Kur neuroni është në qetësi pot. membranor i tij quhet pot. membranor i qetësisë

• Nëse menbrana është e leshueshme vetëm për K, potenciali menbranor i qetësisë është-90 mV, që është potencial i equilibrit për jonin e K.

• Pompa e Na/K e ruan potencialin menbranor të qetësisë

• Kjo pompë i transporton jashtë qelizës tri jone të Na dhe i futë brenda në neuron dy jone të K.

• Kliko pompon për të vrojtuar si funksionon kjo ajo


Kjo membrane eshte selektive permeabile vetem per jonin e K


Gradienti elektrokimik për Na e detyron jonin e Na të futet brenda në neuron


Potenciali i equilibrit për jonin e K ka vlerën – 90 mV


Ndarja e ngarkes pozitive dhe negative shkakton potencial elektrik ne membrane


Pompa e Na/K e ruan potencialin menbranor të qetësise


Perfundim• Koncentrimi i joneve te Na dhe Cl është më i lartë jashtë

qelizës (lengu nderqelizor)• Permeabilite i membranës per jone varet nga numri dhe

tipi i kanaleve në membranë qelizore• Levizjen e joneve neper menbranë e shkakton forca kimike

dhe elektrike-gradienti elektrokimik• Potenciali menbranor te qelizat jo ekcitabile varet vetëm

nga jonet e K. Potenciali i equlibrit per jonin e K është -90 mV• Potenciali menbranor i qetsisë në menbranen e neuroneve

varet nga shpërndarja e joneve të Na dhe K ne te dy anet e membranës


Perfundim ,vazhdim

• Vlera e potencialit membranor të qetsisë është – 70 mV

• Rol esencial per ruajtjen e potencialit membranor të qetsisë ka pompa e Na/K


Quiz

• Vendos në mënyrë korekte jonet brenda dhe jashtë neuronit sipas perqëndrimit të tyre

• Kliko disa disa here në programin simulues lidhur me potencialin membranor dhe analizo rrjedhen e proceseve


Vendos ne menyre korrekte perqendrimin e joneve te Na, K dhe Cl brenda dhe jashte neuronit


Analizo tekstin ne anen e djathte ,identifiko cila pergjigje nga tri alternativat eshte korrekte


Kliko pergjigjen e sakte ,nese zvoglohet perqendrimi i joneve te K jashte neuronit


Kliko pergjigjen e sakte ,nese rritet perqendrimi i joneve te K jashte neuronit


Analizo figuren dhe eksploro potencialin e equilibrit per jonet e K dhe Na


Çka ndodhe me potencialin membranor kur membrana e rrite permeabilitetin per Na


POTENCIALI I VEPRIMIT


• Neuronet komunikojnë në distanca të mëdha duke gjeneruar dhe përcjellur sinjale që quhen impulse nervore apo potenciale veprimi


Potenciali i veprimit gjenerohet në akson hillock


Objektivat

• Kuptojnë se ndryshimi rapid i permeabilitetit të membranës rezulton me prodhim të potencialit të veprimit

• Shpjegojnë se si kanalet me dyer që hapen nga voltazha e ndryshojnë permeabilitetin e membranës

• Analizojnë ( me program simulues kompjuterik) levizjen e joneve të Na dhe K gjatë potencialit te veprimit

• Të egzaminojnë periodin refraktor• Krahasojnë shpejtësinë e levizjës së impulsit nervor të

fijeve nervore varësisht nga diametri, mielinizmi dhe kategoria e fijeve nervore


Cka duhet të mësoni

• Lokalizimin dhe funksionin e kanaleve me dyer që hapen nga voltazha

• Matni potencialet elektrike brenda qelizës • Bëni dallimin ndermjet feed -back-ut pozitiv

dhe negativ• Vrojtoni (program simulues) si mbështillen

aksonet me mielin


Eksplorimi i potencialit të veprimit


Potenciali i veprimit

• Potenciali i veprimit është rrjedhojë e ndryshimit të potencialit menbranor prej -70 mV deri plus 30 mV

dhe rikthimi deri -70 mV• Potencialii veprimit është rezultat i ndryshimit

rapid të permeabilitetit të membranës së neuronit për Na dhe K

• Ndryshimet në permeabilitet bëhen si rjedhojë e hapjës dhe mbylljes së dyerve të kanaleve të varur nga voltazha


Potenciali i veprimit fillon në akson hillock


Eksploroni potencialin e veprimit në program simulues

• Duke aplikuar program simulues kompjuterik, kuptoni hap pas hapi si lind potenciali i veprimit dhe si shtrihet neper membranë


Potenciali i veprimit fillon ne akson hillock

• Potenciali i veprimit gjenerohet në akson hillock, në të cilin numri i kanale për jonet e Na me dyer që hapen nga voltazha është i lartë

• Në fillim sinjali prej dendriteve kalon në trup të neuronit dhe në akson hillock,këtu potenciali menbranor bëhet me pozitiv,ky proces quhet depolarizim

• Kliko neuronon për të vrojtuar depolarizmin në akson hillock


Niveli i ndezjës së mëmbranes së neuronit,kliko neuronin për të vrojtuar depolarizimin


Gjatë depolarizimit joni i Na lëviz ne drejtim te brendise se neuronit

• Kur akson hillock depolarizohet,dyert e kanaleve për Na të varur nga voltazha hapen në mënyre rapide, si rrjedhojë rritet permeabiliteti i membranës për Na

• Levizja e joneve të Na për brenda qelizës kryhet në saje te gradientit elektrokimik

• Kliko membranën për të depolarizuar membranen dhe vrojto levizjen e joneve të Na.


Lëvizja e joneve të Na, feed-back-u pozitiv,depolarizmimi


Kliko neuronin per te depolarizuar ate

• Vrojto grafikun e potencialit menbranor kur neuroni është i depolarizuar

Kliko neuronin, disa herë, a është ky potencial veprimi, jo

• Kliko neuronin, a është ky potencial veprimi, po,-55mV

• Vlera -55 mV paraqet nivelin e ndezjes së mëmbranës ,për shfaqjen e potencialit të veprimit

• Potencili i veprimit gjenerohet kur feed- back -pozitiv perforcohet


Kliko hap pas hapi programin simulues kompjuterik

• Në nivelin e ndezjës ,depolarizmimit, hapen shumë kanale portë të Na të varur nga

voltazha• Si rrjedhojë rritet influksi i joneve të

Na ,membrana depolarizohet,si rrjedhojë vazhdon hapja e mëtejshme të kanaleve peë Na të varur nga voltazha


Kanalet portë të varur nga voltazha per Na inaktivizohen kur ndërpritet feed back pozitiv,kliko membranën

vrojtohen dyert senzitive në voltazhë dhe koh


Dy procese e ndalojne feed back-un

• Inaktivizmimi i kanaleve porte për jonet e Na që varen nga voltazhaa

• Hapja e kanaleve portë për jonet e K të varur nga voltazha

• Për të eksploruar këto procese kliko neuronin në programin simulues kompjuterik


Kanalet portë të varur nga voltazha per K hapen kur ndërpritet feed back pozitiv,kliko membranën


Ndërprerja e feed back-ut pozitiv

• Kanalet portë për jonet e Na të varur nga voltazha i kanë dy porta,njëra është senzitive në kohë, kurse tjetra në voltazhë

• Portat senzitive të varura nga koha happen,membrana depolarizohet

• Levizja e joneve të Na nëpër kanale ndërpritet kur inaktivizohen dyert senzitive në kohë

• Kliko membranen e neuronit për të vrojtuar (animacion) nivelin e ndezjes


Në potencialin menbranor të qetsisë dyert e kanaleve jonike senzitive ne voltazhë janë të mbyllura

• Kur neuroni depolarizohet, dyert e kanaleve jonike senzitive në voltazhë janë të hapura

• Pas një kohe të caktuar pasiqë kanali është hapur, ai-kanali inaktivizohe


Repolarizimi

• Kur dyert e kanaleve jonike për jonet e K janë të hapura, pak jone të Na hyjnë brenda, por shumë jone të K dalin jashtë, si rrjedhojë potenciali membranor bëhët më negativ, duke sjellë gradualisht membranën ni nivelin e potencialit menbranor të qetësië.Ky proces quhet repolarizim

• Kliko menbranën për të vrojtuar grafikun e potencialit të veprimit,periodin latent, depolarizmin, repolarizimin, hiperpolarizimin

• Në fund të hiperpolarizmimit, kanalet për jonet e K janë të mbyllura


Repolarizimi


Potenciali majë-peak• Kanalet portë të varur nga voltazha për jonet e Na fillojnë

të inaktivizohen,kanalet portë për jonet e K të varur nga voltazha fillojnë të hapen,potenciali maje,fillon repolarizimi

• Kanalet portë për jonet e Na të varur nga voltazha vazhdojnë të inaktivizohen deri në mbylljë, kanalet portë për jonet e K vazhdojnë të hapen,si rjedhojë ndryshon polariteti i memranës, ajo bëhët pozitive nga jashtë, kurse negative nga brenda.

• Hiperpolarizimi,Gjatë kësaj faze kanalet për jonet e K janë të hapura ende, jonet e K dalin jashtë edhe pas repolarizmit, duke shkaktuar hiperpolarizim, membrana bëhet më negative se në kushte normale


hiperpolarizimi


Fazat e potencialit të veprimit,periodi i qetsisë,depolarizimi, pot. majë, repolarizimi dhe

hiperpolarizimi


Periodi refraktor

• Pasi neuroni të gjeneroj një potencial veprimi ,ai nuk mund të gjeneroj menjëherë potencial tjetër veprimi, sepse kanalet për jonet e Na janë inaktive dhe nuk hapen,ndërsa shumë kanale per jonet e K janë të hapura

• Ky period quhet period refraktor apsolut• Perkujto, cka ndodhë me kompjuterin kur e

ngarkon me shumë informata për një kohë të shkurtë


Periodi refraktor relativ

• Pas periodit refraktor apsolut, neuroni mund të gjeneroj potencial veprimi ,por vetëm pasi të depolarizohet me ngarkesë pozitive më të lartë se niveli i ndezjës

• Por ende disa kanale për jonet e Na janë inaktive,kurse disa kanale për jonet e K janë të hapura

• Kjo fazë e periodit refraktor ku neuroni mund të gjeneroj potenciale veprimi, quhet period refraktor relativ


Shpjetësia e shtrirjes së potenciali të veprimit

• Shpejtësia e shtrirjës se potencialit të veprimit nëpër akson varet nga diametri fijes nervore, shkalla e mielinizmit, kategoria e fijës nervore ( psh.fijet A. alfa, beta, gama. Delta, fijet B dhe C

• Kliko aksonet e mielinizuara dhe përcjell shpejtësinë e shtrirjës së potencialit të veprimit


Kategorizimii fijeve nervore në bazë të shpejtësisë së përcjelljes se impulsit nervor


Shtrirja e potencialit të veprimit nëpër akson


Skema e shtrirjës së potencialit të veprimit nëpër akson


Shpjetësia e shtrirjës së pot. veprimit varet diametri dhe mielinizimi i aksonit


Në aksonin me diametër më të madh impulsi nervor perhapet më shpejtë


Shpjetësia e shtrirjës së pot. veprimit varet diametri dhe mielinizimi i aksonit


PËRFUNDIM-SUMMARY

• Potenciali i veprimit shtrihet në distancë pa humbje, ai është sinjal elektrik gjenerues,”ligji krejt ose hic”

• Kur axon hillock depolarizohet deri në nivelin e “ndezjes” gjenerohet potenciali i veprimit,kanalet dyer të varur nga voltazha e rrisin permeabilitetin e membranës së neuronit në fillim për Na ,e pastaj edhe për K

• Si rjedhojë e hyrjës së shpejtë të joneve të Na në brendi të neuronit ,shfaqet faza e depolarizmit të potencialit të veprimit

• Kur ngadalsohet hyrja e joneve të Na në neuron, rritet levizja e joneve të K jashtë qelizës, membrana

repolarizohet


Periodi refraktor apsolut

• Menjëherë pas potencialit të veprimit, neuroni nuk gjeneron potencial tjetër veprimi-periodi refraktor apsolut

• Periodi refraktor relativ;gjatë këtij periodi neuroni mund të gjeneroj potenciale veprimi vetëm nëse në akson hillock arrinë stimul i fuqishëm

• Diametri dhe mielinizimi i aksonit determinon shpejtësinë e përcjelljes së impuslit nerv


Potenciali i veprimit- QUIZ

• Faqe 3.Skleroza multiple; është sëmundje autoimune, progresive, degjenerative e sistemit nervor, mbështjellsi mielin degjenerohet

• Kliko aksonin, shih oligodendrocitin që prodhon mielin në SNQ.

• Në krahasim me pjesën e mielinizuar,pjesa e aksonit të demielinizuar përcjellë me ngadal impulsin nervor

• Cka do të bëni për të rikthyer funksionimin normal të pacientit me sklerozë multiple


Skleroza multiple,pjesë e aksonit të mielinizuar me oligodendrocit


Cka ndodhë me potencialin e veprimit në zonen e aksonit të demielinizuar


Si do të ristartoni funksionet te pacienti me sklerozë multiple,kliko


Struktura e një segmenti të aksonit


Skleroza multiple ,simptomet


Cili nga këta numra paraqet potencialin membranor të qetsisë për këte neuron


Cili nga pohimet e shkruara më poshtë i pergjigjet repolarizimit, depolarizimit dhe hiperpolarizimit


Exploro periodin refraktor apsolut


Emerto pjesët e potencialit të veprimit në figurë


Analizo kanalet për Na dhe K,konform kësaj ngarko vagonat me permeabilitetin për Na dhe K derisa të

lëvizë treni,paraqitet potencial veprimi


Nëse keni punuar mire, shfaqet potencial veprimi,lokomotiva aktivizohet

neurofiziologji

Documents

Transcript of neurofiziologji