msoflio kultura - EMIS.GEelibrary.emis.ge/uploads/other/188.pdfba da saqmianoba. b) sagnis swavlemis...
Transcript of msoflio kultura - EMIS.GEelibrary.emis.ge/uploads/other/188.pdfba da saqmianoba. b) sagnis swavlemis...
-
msoflio kulturamaswavleblis wigni
Jozefina gugava
Tbilisi
2012
-
3
SinaarsiSesavali 4sagnobrivi programa da standarti msoflio kulturaSi 5Sinaarsisa da misaRwevi Sedegebis ruka 12saswavlo gegmiT gaTvaliswinebuli aqtivobebis Sefasebis nimuSebi 14gakveTilebis scenarebi da ganmartebebi 20damatebiTi resursebi 51
-
4
Sesavali
axali arCeviTi sagani „msoflio kultura“ gankuTvnilia X/XI/XII klasis moswavleTaTvis. igi miznad isaxavs, xeli Seuwyos moswavleebSi kulturuli mravalferovnebis rogorc faseulobis damkvidrebas, gansxvavebuli kulturis pativiscemis, mravalferovan kulturul garemoSi warmatebuli orientaciis, kulturaTaSorisi komunikaciis, urTierTSemecnebisa da urTierTgagebis unaris gamomuSavebas. sagnis swavleba iTvaliswinebs stereotipebisa da qsenofobiisagan Tavisufali, toleranti moqalaqeebis aRzrdas, rac gansakuTrebiT mniSvnelovania Tanamedrove globalizebul, eTnikurad da kulturulad mravalferovan msoflioSi. SeZenili unarCvevebi xels Seuwyobs pirovnebis interesebis realizacias mravaleTnikur da mravalkulturul garemoSi, rogorc sakuTar qveyanaSi, ise mis farglebs gareT.
sagnis swavlebis farglebSi moswavlis muSaoba moicavs Teoriul kvlevas, praqtikul aqtivobas da Sedegebis warmodgenas. gamoyenebuli iqneba swavlebisa da swavlis Semdegi xerxebi da meTodebi: diskusia, kvleva, analizi, ese, debatebi, roluri TamaSebi, modelireba, eqskursia da a.S. sagani orientirebulia ara imdenad damaxsovrebaze, ramdenadac Sedarebis, analizis, argumentirebuli msjelobis, dialogisa da TanamSromlobis unarebis gamomuSavebaze.
maswavleblis wigni meToduri saxelmZRvaneloa, romlis mizania, daexmaros pedagogebs saswavlo procesis dagegmvasa da warmarTvaSi. wigni xels Seuwyobs erovnuli saswavlo gegmiT gaTvaliswinebuli Sedegebis miRwevas da mravalferovani, moswavlis interessa da aqtiurobaze orientirebuli gakveTilis organizebas.
axali sagnis swavlebasTan dakavSirebuli sirTuleebis gaTvaliswinebiT, maswavleblis wigni gTavazobT saxelmZRvanelos yvela gakveTilis scenars. es ar gulisxmobs, rom savaldebuloa gakveTilebis ageba mxolod am scenarebis mixedviT; pedagogs SeuZlia, sagakveTilo Temis, konkretuli klasisa da moswavlis Taviseburebebis gaTvaliswinebiT, sakuTari Sexedulebisamebr Secvalos gakveTilis gegma, meTodebi da aqtivobebi.
-
5
a) Sesavali
sagnis _ ,,msoflio kultura’’ _ swavleba xels Seuwyobs socializaciis procesSi myofi moswavlis mier msoflio kulturaTa mravalferovani sulieri, sazogadoebrivi da materialuri miRwevebis gacnobierebas; am kulturaTa Camoyalibebis, ganviTarebisa da Tanamedrove formebis adekvatur aRqmas; globaluri procesebis interpretacias kulturis konteqstSi.sagnis swavlebisas gamoiyeneba multidisciplinuri meTodi, romelic gulisxmobs moswavleebis mier sxvadasxva sagnis Seswavlisas da sakuTari gamocdilebidan miRebuli codnis interpretacias da sistemaSi moqcevas. sagnis swavlebis farglebSi muSaoba moicavs Teoriul kvlevas, praqtikul aqtivobas da Sedegebis warmodgenas. gamoyenebuli iqneba swavlebisa da swavlis iseTi xerxebi, rogoricaa: diskusia, kvleva, analizi, ese, eqskursia da a.S.am sagnis Seswavlis Semdeg moswavles Seeqmneba adekvaturi warmodgena im mravalferovan samyaroze, romelSic mas mouwevs cxovreba da saqmianoba.
b) sagnis swavlemis miznebi da amocanebi
msoflio kulturis swavlebis mizania:
• moswavlem gaacnobieros cvalebad samyaroSi kulturis mravalferovani formebis warmoSobis, ganviTarebisa da moqmedebis meqanizmebi da Sedegebi.
msoflio kulturis swavlebis amocanebia, moswavlem SeZlos:
• kulturis, rogorc sazogadoebebs Soris msgavsebisa da gansxvavebis safuZvlis gacnobiereba;
• kulturuli mravalferovnebis mimarT pozitiuri damokidebulebis Camoyalibeba;
• mravalferovan kulturul garemoSi orientaciis, warmatebuli komunikaciisa da tolerantobis unarCvevebis gamomuSaveba.
moswavles msoflio kulturis sagnis Seswavlis procesSi unda ganuviTardes Semdegi specifikuri da zogadi unarebi:
• sociumSi orientacia
• axal socialur garemoSi swrafi adaptacia
• efeqturi komunikacia sxvadasxva kulturul viTarebaSi
• kulturaTa da maTi mravalferovnebis interpretacia
• kulturaTSorisi urTierTobebis modelireba
• poziciis SemuSaveba, kritika da dacva
• problemis gaazreba da mizezSedegobrivi kavSirebis dadgena
• informaciis mopoveba da organizeba
• SemoqmedebiToba
• swavla
• kvleva
• problemis gadaWra
• TanamSromloba
moswavle unda aRizardos Semdeg maRalzneo-briv Rirebulebebze:
• samSoblos siyvaruli
• sxva kulturaTa da kulturuli memkvidreobis pativiscema
• kulturaTSorisi Tanasworoba
• tolerantoba
• TanagrZnoba da mzrunveloba
sagnobrivi programa da standartimsoflio kulturaSi
1. zogadi nawili
-
6
g) kursis swavlebis organizeba
sagani _ ,,msoflio kultura’’ _ iswavleba zogadsaganmanaTleblo skolis saSualo safexurze (X/XI/ XII klasSi) arCeviTi kursis saxiT ori semestris manZilze da kviraSi eTmoba 2 akademiuri saaTi.
d) sagnis swavlebis mimarTulebebis aRwera
msoflio kulturis sagnobrivi programa Sedgeba Semdegi xuTi mimarTulebisagan:
1. buneba da kultura
2. kulturis universaliebi
3. kulturis tipologia
4. kulturaTa mravalferovneba
5. kulturis dinamika
am sagnis Seswavla moswavles daexmareba ganasxvavos bunebrivi da adamianis mier Seqmnili materialuri da aramaterialuri garemo, gamijnos adamianSi memkvidruli (anatomiuri da fiziologiuri) da SeZenili (socialurkulturuli) Tvisebebi;moswavle SeZlebs gamoavlinos nebismieri kulturis universaliebi (ena, religia, xelovneba, moralureTikuri sistemebi, folklori, sacxovrisi, gansaxlebis formebi, eTnografiuli artefaqtebi da sxva). moswavle gaecnoba kulturaTa tipologiis ganmsazRvrel iseT faqtorebs, rogorebicaa: droisadmi damokidebuleba, tradiciuloba da modernuloba, soflisa da qalaqis garemo. moswavle gaecnoba msoflio kulturaTa mravalferovnebas da pativiscemiT ganewyoba sxva kulturebis mimarT. moswavle gaacnobierebs nebismieri kulturis iseT Tvisebas, rogoricaa Sida da gare faqtorebis gavleniT ganpirobebuli dinamika.
-
7
2. sagnobrivi kompetenciebi X/XI/XII klasebi
buneba da kultura kulturis
universaliebi
kulturis
tipologia
kulturaTa
mravalferovneba
kulturis
dinamikaarC.msof.kult. X/
XI/XII.1. moswavles
SeuZlia gaaanal
izos adamianis
orbunebovneba:
memkvidruli
(anatomiuri da
fiziologiuri)
da SeZenili (so
cialurkulturu
li).
arC.msof.kult.X/
XI/XII.2. moswavles
SeuZlia ganasx
vavos samyaros
ori Semadgeneli
nawili bunebrivi
da anTropogenu
li.
arC.msof.kult. X/
XI/XII.3. moswavles
analizis Sedegad
SeuZlia gaacnobie
ros, rom ada
mianTa nebismieri
stabiluri erToba
gulisxmobs am er
Tobis mdgradobis
uzrunvelmyofi
regulaciuri sis
temebis arsebobas.
arC.msof.kult. X/
XI/XII.4. moswavle
ikvlevs sxvadasxva
faqtoris gavlenas
kulturis Camoya
libebasa da funq
cionirebaze.
arC.msof.kult. X/
XI/XII.5. moswavles
SeuZlia imsjelos
Tanamedrove/
urbanuli da
tradiciuli/
ruraluri kul
turebis ZiriTad
ganmasxvavebel maxa
siaTeblebze.
arC.msof.kult. X/XI/
XII.6. moswavles Seu
Zlia gaacnobieros
dro, rogorc Ta
namedrove sazoga
doebis erTerT
ZiriTadi resursi.
arC.msof.kult. X/XI/
XII.7. moswavles Seu
Zlia gaaanalizos da
imsjelos kulturis
tipis iseT ganmsaz
Rvrel maxasiaTe
blebze, rogorebi
caa ,,tradiciuloba
”da ,,modernuloba” .
arC.msof.kult.
X/XI/XII.8. mo
swavles SeuZlia
ganixilos Taname
drove samyaros
kulturuli
mravalferovneba
da imsjelos
kulturaTa
TanabarmniSvnel
ovnebasa da maT
Soris dialogis
SesaZleblobasa da
saWiroebaze.
arC.msof.kult.
X/XI/XII.9. moswav
le ikvlevs kul
turaTa cvaleba
dobis magaliTebs
da SeuZlia
imsjelos imaze,
rom kulturis
dinamikas Sida
da gare faq
torebis erTo
blioba ganapiro
bebs.
msoflio kultura
standartiwlis bolos misaRwevi Sedegebi mimarTulebebis mixedviT:
-
8
mimarTuleba: buneba da kultura
arC.msof.kult.X/XI/XII.1. moswavles SeuZlia gaaanalizos adamianis orbunebovneba: mem-kvidruli (anatomiuri da fiziologiuri) da SeZenili (socialur-kulturuli).
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:
• monawileobs diskusiaSi da misTvis cnobili magaliTebis moyvaniT asabuTebs, rom kultura ar gadaicema biologiuri gziT;
• klasSi jgufuri an individualuri muSaobisas erTmaneTisgan ganasxvavebs adamianSi genetikuri da socialurkulturuli faqtorebiT ganpirobebul niSanTvisebebs;
• afasebs sxvadasxva kulturaSi adamianis anatomiaze zemoqmedebis daniSnulebas da Sedegebs.
arC.msof.kult. X/XI/XII.2. moswavles SeuZlia ganasxvavos samyaros ori Semadgeneli nawili - bunebrivi da anTropogenuli.
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:
• misTvis cnobili magaliTebis mixedviT msjelobs sxvadasxva kulturis damokidebulebaze bunebisadmi. ganasxvavebs da afasebs Sesabamis Sedegebs;
• lokalur garemoze dakvirvebiT da internetisa da masmediis saSualebiT moipovebs informacias. am informaciis analizisa da Sefasebis safuZvelze gamoavlens bunebisadmi damokidebulebis formebs;
• Seiswavlis adamianis Tanmxlebi cxovelebis mdgomareobas sakuTar ubanSi; aanalizebs maT mier Seqmnil safrTxeebs da eZebs am problemebis gadaWris humanur gzebs.
mimarTuleba: kulturis universaliebi
arC.msof.kult. X/XI/XII.3. moswavles anal-izis Sedegad SeuZlia gaacnobieros, rom adamianTa nebismieri stabiluri erToba gulisxmobs am erTobis mdgradobis uz-runvelmyofi regulaciuri sistemebis ar-sebobas.
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:
• jgufSi da individualurad adgens nebismieri kulturisaTvis damaxasiaTebeli universaliebis CamonaTvals. irCevs am CamonaTvalidan ramdenimes da ganixilavs maT konkretul formebs sxvadasxva kulturaSi;
• mimoixilavs kulturis gavlenas kacobriobis ganviTarebis sxvadasxva etapze adamianis biologiuri, socialuri da pirovnuli moTxovnilebebis dakmayofilebis formebis gaTvaliswinebiT da wers eses;
• jgufSi an individualurad, sakuTari gamocdilebidan gamomdinare, msjelobs gansakuTrebuli saWiroebis mqone adamianebTan komunikaciis mniSvnelobasa da sirTuleze.
mimarTuleba: kulturis tipologia
arC.msof.kult. X/XI/XII.4. moswavle ikvlevs sxvadasxva faqtoris gavlenas kulturis Camoyalibebasa da funqcionirebaze.
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:
• saqarTvelos, an sxva romelime qveynis magaliTze aRwers da ganixilavs regionebis kulturul maxasiaTeblebs da poulobs saerTo da gansxvavebul Tvisebebs;
• sakuTari garemos magaliTze ikvlevs Tanamedrove globaluri tendenciebis gavlenas adgilobriv kulturaze da afasebs am tendenciebis dadebiT da uaryofiT mxareebs;
wlis bolos misaRwevi Sedegebi da maTi indikatorebi
-
9
• sakuTari gamocdilebidan gamomdinare, ganixilavs socializaciis sxvadasxva institutisa da avtoritetuli pirovnebebis gavlenas Tavis Tavze; maT Soris gamoyofs prioritetulebs da asabuTebs Tavis arCevans.
arC.msof.kult.X/XI/XII.5. moswavles Seu-Zlia imsjelos Tanamedrove/urbanuli da tradiciuli/ruraluri kulturebis ZiriTad ganmasxvavebel maxasiaTeblebze.
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:
• ecnoba saqarTvelos kuTxeebisaTvis damaxasiaTebel Taviseburebebs da adarebs maT msxvili urbanuli centrebis kulturas;
• sakuTari, an sxva ojaxebis magaliTze ikvlevs tradiciuli da Tanamedrove qalaquri ojaxebis sidides, Taobebis raodenobas, Svilianobas; axdens maT Sedarebas, msjelobs ganmapirobebel mizezebsa da tendenciebze;
• moswavle adgens cxrils, romelSic sxvadasxva epoqis mixedviT aisaxeba adamianTa sivrciTi da socialuri mobilobis magaliTebi. afasebs mobilobas, rogorc Tanamedrove kulturis erTerT ZiriTad faqtors;
• sxvadasxva situaciis ganxilvis safuZvelze akeTebs tradiciuli da urbanuli sazogadoebebisaTvis damaxasiaTebeli socialuri kontaqtebis xasiaTis analizs da akeTebs daskvnas;
• argumentirebuli msjelobiT asabuTebs arCevanis SesaZleblobas tradiciul da urbanistul kulturebSi.
arC.msof.kult.X/XI/XII.6. moswavles SeuZlia gaacnobieros dro, rogorc Tanamedrove sazogadoebis erT-erTi ZiriTadi resursi.
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:
• ganasxvavebs Tanamedrove urbanuli da tradiciuli agraruli sazogadoebebisTvis damaxasiaTebel drois aRqmis Taviseburebebs da msjelobs amis mizezebze;
• acnobierebs drois erTian aRqmas da qcevis sinqronizebas, rogorc Tanamedrove sazogadoebis efeqturi funqcionirebis aucilebel pirobas;
• atarebs sxvadasxva Sexvedraze daTqmul droze misvlis an sazogadoebrivi transportis moZraobis ganrigis sizustis kvlevas;
• individualurad an jgufSi muSaobisas adarebs erTmaneTs skolisSemdgomi drois ganawilebis sakuTar da Tanaklaselebis grafikebs; msjelobs saqmianobebSi miRweul warmatebebsa da drois racionaluri ganawilebis kavSirze;
• aanalizebs, msjelobs da moyavs konkretuli magaliTebi sakuTari ojaxis, nacnobebis da megobrebis praqtikidan; jgufuri diskusiis dros gaiazrebs problemebs safinanso valdebulebebis droSi SeusruleblobasTan dakavSirebiT da mohyavs misTvis cnobili magaliTebi. msjelobs cnobili gamonaTqvamis “dro fulia” arssa da gansakuTrebul mniSvnelobaze Tanamedrove cxovrebaSi.
arC.msof.kult.X/XI/XII.7. moswavles SeuZlia gaaanalizos da imsjelos kulturis tipis iseT ganmsazRvrel maxasiaTeblebze, rog-orebicaa ,,tradiciuloba” da ,,modernu-loba”
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:
• venis diagramis gamoyenebiT akeTebs tradiciuli da modernuli kulturebis maxasiaTeblebis analizs da msjelobs trdiciulobisa da modernulobis Tanafardobasa da mniSvnelobaze; saqarTvelos istoriis, literaturisa da xelovnebis nimuSebis safuZvelze gamoyofs qarTuli kulturis tradiciuloba/modernulobis damadasturebel maxasiaTeblebs;
• individualurad an jgufSi atarebs literaturis, kinematografis, ferweris da a.S. siuJetebis analizs da msjelobs gansxvavebul kulturebSi sazogadoebisa da pirovnebis mniSvnelobis Tanafardobaze;
-
10
mimarTuleba: kulturaTa mravalferovneba
arC.msof.kult.X/XI/XII.8. moswavles SeuZlia ganixilos Tanamedrove samyaros kul-turuli mravalferovneba da imsjelos kulturaTa TanabarmniSvnelovnebasa da maT Soris dialogis SesaZleblobasa da saWiroebaze.
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:
• msoflio magaliTebis ganxilviT gamoavlens kulturuli mravalferovnebis arss; ganasxvavebs da adarebs erTmaneTs konkretul socialurkulturul normebsa da stereotipebs;
• sxvadasxva sainformacio wyaroze dayrdnobiT akvirdeba msoflioSi mimdinare politikur procesebs kulturaTa dialogis konteqstSi da ukavSirebs maT realur Sedegebs. ganixilavs dialogs, rogorc konfliqtebis prevenciis saSualebas;
• misTvis cnobili magaliTebis ganxilviT adgens, erTi mxriv, eTnocentrizmis, Sovinizmis, qsenofobiis, rasizmis, gamovlinebis formebs da, meore mxriv, Semwynareblobis/tolerantobis mniSvnelobas;
• sakuTari da Tanaklaselebis interesebidan gamomdinare, monawileobas iRebs gasvliT gakveTilebSi muzeumebsa da/an arqeologiis, istoriis, arqiteqturis Zeglebze. skolaSi dabrunebis Semdeg moiZiebs damatebiT literaturas kulturuli memkvidreobis Zeglebis dacvis meTodebTan dakavSirebiT da wers eses;
• individualurad an jgufurad adgens saqarTvelos materialuri da aramaterialuri kulturuli memkvidreobis saxeobebis klasifikacias. acnobierebs saqarTvelos kulturuli memkvidreobisa da misi dacvis sazogadoebriv mniSvnelobas.
mimarTuleba: kulturis dinamika
arC.msof.kult. X/XI/XII.9. moswavle ikvlevs kulturaTa cvalebadobis magaliTebs da SeuZlia imsjelos imaze, rom kulturis dinamikas Sida da gare faqtorebis erTo-blioba ganapirobebs.
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:
• gaiazrebs subkulturis, kontrkulturis da maskulturis cnebebis arss; jgufSi ganixilavs am cnebebis maxasiaTeblebis erTian CamonaTvals da adgens Sesabamis klasifikacias;
• axasiaTebs sakuTari da wina Taobebis kulturul normebsa da qcevis nimuSebs, gamoyofs ucvlel da gansxvavebul maxasiaTeblebs da ukavSirebs maT kulturis saxecvlilebas droSi;
• individualurad ikvlevs Zveli qarTuli klasikuri nawarmoebebis enas, Tanamedrove literaturul enas da yofiT metyvelebas; aanalizebs erTi da imave cnebis leqsikur evolucias da ukavSirebs mas kulturis cvlilebas;
• aanalizebs masobrivi sakomunikacio teqnologiebis (televizia, interneti, mobiluri telefoni da a.S.) rols Tanamedrove kulturis ganviTarebaSi da jgufSi msjelobs am teqnologiebis perspeqtivebze.
programis Sinaarsi mimarTulebebis mixedviT
1. buneba da kultura
• kultura/civilizacia
• bunebasTan urTierTobis formebi
• genetikuri faqtorebi
• garegnoba
• temperamenti
• niWi
• anatomiaze kulturuli zemoqmedeba
• samedicino Careva
• ritualuri operaciebi
• adamianis mier moSinaurebuli da misi Tanxmlebi cxovelebi
da a.S.
2. kulturis universaliebi
• ena da komunikacia
• religia
-
11
• Sroma
• xelovneba
• moralureTikuri sistemebi
• demografiuli qcevis modelebi
• magia
• miTi
• zRapari
• akrZalvebi
• droisadmi damokidebuleba
• media
• sazogadoeba
• ganaTleba
• ideologia
• samarTali
• ekonomikuri sistema
• socializacia
• mkurnaloba
• rekreacia
• Tavdacva
• esTetika
• normebi da nimuSebi
• sanitaria da piradi higienis praqtikebida a.S.
3. kulturaTa tipologia
• Semgrovebloba
• nadiroba
• miwaTmoqmedeba
• mecxoveleoba
• teqnika da teqnologiebi
• socialur urTierTobebi
• tradiciuloba
• modernuloba
• erovnuli TviTmyofadobada a. S.
4. kulturaTa mravalferovneba
• kulturuli stereotipebi
• kulturaTSorisi gansxvavebebi
• kulturaTa TanabarmniSvnelovneba
• kulturaTa dialogida a.S.
5. kulturaTa dinamika
• urbanizacia
• globalizacia
• subkulturebi
• maskultura
• kontrkultura
• kulturuli refleqsia
• kulturaTa difuzia
• akulturacia
• asimilacia
• marginaloba
• genderuli sakiTxebida a.S.
-
12
gakveTilis dasaxeleba Sedegebi
1.mo
swav
le
aana
liz
ebs
adam
iani
s o
rbu
nebo
vneb
as: m
emkv
idr
ul
s (a
nat
omi
ur
sa d
a f
izio
lo
giu
rs)
da
SeZe
nil
s (s
oc
ial
ur
-ku
lt
ur
ul
s)
2. m
osw
avl
e ga
nasx
vave
bs s
amya
ro
s o
r S
emad
gene
l n
awil
s -
bune
briv
sa d
a an
Tr
opo
genu
ls
3. m
osw
avl
e an
aliz
is S
edeg
ad a
cno
bier
ebs,
ro
m ad
amia
nTa
nebi
smie
ri
stab
ilu
ri
erT
oba
gu
lis
xmo
bs a
m er
To
bis
mdgr
ado
bis
uz
ru
nvel
myo
fi
reg
ul
aciu
ri
sist
emeb
is a
rse
boba
s
4. m
osw
avl
e ik
vlev
s s
xvad
asxv
a f
aqt
or
is g
avl
enas
ku
lt
ur
is
Camo
yal
ibeb
asa
da
fu
nqc
ioni
reb
aze
5. m
osw
avl
e ms
jel
obs
Tan
amed
ro
ve/ u
rba
nul
i d
a t
rad
iciu
li/
ru
ral
ur
i k
ul
tu
reb
is Z
iriT
ad g
anma
sxva
vebe
l
maxa
siaT
ebl
ebz
e
6. m
osw
avl
e ac
nobi
ereb
s d
ro
s, r
ogo
rc
Tan
amed
ro
ve
saz
oga
do
ebis
er
T-e
rT
Zir
iTad
res
ur
ss
7. m
osw
avl
e aa
nal
izeb
s d
a ms
jel
obs
ku
lt
ur
is t
ipis
ise
T
ganm
saz
Rvr
el m
axas
iaT
ebl
ebz
e, r
ogo
reb
icaa
,,t
rad
iciu
lo
ba
”da
,,mo
der
nul
oba
”
8. m
osw
avl
e g
anix
ilav
s T
anam
edr
ove
sam
yar
os
kul
tu
ru
l
mrav
alf
ero
vneb
as m
sjel
obs
ku
lt
ur
aTa
Tan
abar
mniS
v-ne
lo
vneb
aze
da
maT
So
ris
dia
lo
gis
Sesa
Zleb
lo
basa
da
saW
iro
ebaz
e
9. m
osw
avl
e ik
vlev
s k
ul
tu
raT
a c
val
ebad
obi
s ma
gal
iTeb
s d
a ms
jel
obs
ima
ze,
ro
m mi
s d
inam
ikas
Sid
a d
a ga
re
faq
to
reb
is
erT
obl
ioba
gan
apir
obe
bsmr
aval
fer
ova
ni m
sof
lio
1 mravalferovani msoflio
l
2 ra aris kultura? l l3 arseboben metad an
naklebad kulturuli adamianebi? arseboben adamianebi, romelTac ar gaaCniaT kultura?
l
4 ratom arsebobs ara erTi, aramed mravali kultura?
l l
5 Cveni uaxloesi biologiuri naTesavebi
l
6 ra ganasxvavebs adamians sxva cocxali arsebebisagan?
l l
7 aqvT Tu ara cxovelebs istoria da kultura?
l l
8 genetika da kultura l9 bunebrivi da
kulturuli garemo: Cven rom sxvagan an sxva dros gvecxovra
l l l
10 sicocxlis uzrunvelyofis formebi
l l
Sinaarsisa da misaRwevi Sedegebis ruka
-
13
11 sazogadoeba l12 socializacia l l13 identoba l14 civilizacia l15 marginaloba l16 kontrkultura l17 samosi, romelmac
msoflio Secvalal
18 subkultura l19 kulturis
universaliebil l
20 zRapari l l21 magia l l22 miTi l l l23 religia l l l24 mkurnaloba da
medicina l l
25 simbolo l l26 xelovneba l27 samarTali l l28 Sroma, profesia da
hobi l l
29 rekreacia l l30 TamaSi l31 dro l l32 cikluri da
sworxazovani drol l l
33 ena. niSanTa sistemebi l l34 enis „tyveobaSi“ l l35 araverbaluri
komunikacial
36 kulturaTa difuzia l l37 asimilacia l l38 masobrivi kultura l l39 ratom aris
maskultura masobrivi?
l
40 globalizacia l41 globalizacia.
safrTxe Tu SesaZlebloba?
l
42 masmedia l43 kulturaTaSorisi
gansxvavebebil
44 kultura da genderi l l45 kulturaTa
tipologia l l
-
14
46 saqarTvelos eTnografiuli mravalferovneba
l
47 saqarTvelos kulturuli mravalferovneba
l
48 kulturuli Soki l49 stereotipi l l50 kulturaTaSorisi
urTierTobis barierebi: rasizmi da qsenofobia
l
51 istoriis gakveTilebi l52 eTnocentrizmi l53 eTnorelativizmi l54 interkulturuli
komunikacia. interkulturuli dialogi
l
saswavlo gegmiT gaTvaliswinebuli aqtivobebis Sefasebis nimuSebi
Semajamebeli davalebiT mowmdeba Semdegi unarebi:
• problemis gaazrebisa da mizezSedegobrivi kavSirebis dadgenis
• informaciis mopovebisa da organizebis
• komunikaciis
• kvlevis
• problemis gadaWris
• SemoqmedebiTobis
• poziciis SemuSavebis, kritikisa da dacvis
• kulturaTaSorisi urTierTobebis modelirebis
Semajamebeli davalebebis SesaZlo formebi:
• testireba
• referati
• argumentirebuli ese
-
15
Sefasebis cxrilebis (rubrikebis) nimuSebiprezentaciis rubrikaam SemTxvevaSi moswavleebs TiToeul kriteriumSi eniWeba nuli an erTi qula da saboloo qulis gamosayvanad iTvleba maTi jami. maqsimaluri jami aris aTi qula.
kriteriumebi moswavlis saxeli da gvari
moZiebuli informaciis TemasTan Sesabamisoba
1
kvlevebis/naSromis warmoCenis unari 1
SemoqmedebiTi unari 1
problemis gadaWris gzebis SeTavazeba 1
Temis gasagebad wardgena (logikuri jaWvi)
1
saubari (gamarTuloba, tembri) 1
TvalsaCinoebis gamoyeneba 1
auditoriasTan kontaqti 1
informaciis flobis unari (adekvaturi kiTxva-pasuxi)
0
drois limitis dacva 0
jami 8
referatis Sefasebis rubrikaam SemTxvevaSi me3 da me5 kriteriumebi fasdeba 02 quliT, xolo yvela danarCeni 0 an 1 quliT. maqsimaluri jami aris aTi qula.
kriteriumebi moswavlis saxeli da gvari
mizani/Tezisi kvlevis Sedegad gamoTqmuli ZiriTadi idea
1
referatis organizeba 1Sinaarsis koreqtuloba, faqtobrivi saimedooba
2
enobrivi gamarTuloba 0
kvleva 2
ilustraciebi/TvalsaCinoebebi 0SeTavazebuli mosazrebis argumentebiTa da magaliTebiT gamyareba
1
daskvnebi 1
jami 8
-
16
diskusiis rubrikakonkretul moswavles TiToeuli kriteriumis mixedviT eniWeba Sesabamisi qula. miRebuli qulebi jamdeba da iyofa eqvsze (gamoiTvleba maTi saSualo ariTmetikuli).
kriteriumebi III done (8–10) qula II done (5–7) qula I done (1–4 qula) qula
mosmena yovelTvis usmens da Tvalyurs adevnebs orators
xSirad usmens da uyurebs orators
iSviaTad usmens da uyurebs orators
saubari mkafiod metyvelebs da uyurebs msmenelebs
ZiriTadad metyvelebs gasagebad da uyurebs msmenelebs
metyvelebs aramkafiod, msmenelebs uWirT gageba
araverbaluri komunikacia SeuZlia efeqturad aRiqvas da gamoiyenos araverbaluri komunikaciis formebi (TvaliT JestebiT, gamometyvelebiT, xmiT)
xSirad SeuZlia daamyaros araverbaluri kontaqti
iSviaTad iyenebs araverbaluri komunikaciis formebs
monawileoba amJRavnebs interess diskusiis Temisadmi saWiro komentarebiTa da azris gamoTqmiT.
ZiriTadad gamoxatavs interess. komentarebi da mosazrebebi yovelTvis araa TemasTan dakavSirebuli
mcire interesi aqvs. ar gamoxatavs an ver ukavSirebs Tavis mosazrebebs sadiskusio Temas
kooperacia TanamSromlobs TanaklaselebTan, SesaZleblobas aZlevs sxvebs, gamoTqvan sakuTari azri, icavs diskusiis wesebs
ZiriTadad TanamSromlobs TanaklaselebTan, zogjer erTveba sxvis saubarSi, ZiriTadad icavs diskusiis wesebs
iSviaTad TanamSromlobs da icavs diskusiis wesebs
mosazrebis argumentireba mosazreba originaluria da gamyarebulia faqtebiT
mosazrebebis gasamyareblad gamoyenebulia sadavo faqtebi da cnebebi
mosazreba moklebulia logikur kavSirs sakiTxTan da ar aris gamyarebuli faqtebiT
proeqtis Sefasebis ganzogadebuli cxrili (rubrika)maqsimaluri jamuri qulis gayofiT samze moxdeba dagrovebuli qulebis aTqulian Sefasebaze gadayvana.
kriteriumebi elementaruli1 qula
misaRebi2 qula
ostaturi3 qula
mizani ar aris kargad gamokveTili, bundovania
xdeba erT mizanze fokusireba
kargadaa gamokveTili miznebi, martivad aRsaqmelia
organizeba sustad aris organizebuli, ideebs Soris ar aris logikuri kavSiri, rac abnevs mkiTxvels/msmenels
gaazrebulia Tanmimdevruloba, organizebis niSnebiT, zogi gadasvla ideebs Soris aris martivi, zogi – gaugebari
kargad organizebuli formati, logikuri kavSiri ideebs Soris, organizeba zrdis proeqtis efeqturobas
Sinaarsis koreqtuloba gvxvdeba xSiri Seusabamo, mcdari informacia
ZiriTadad koreqtulia, zogierTi informacia Seusabamo an mcdaria
mTlianad koreqtuli, faqtebi zusti da mkafio
enobrivi gamarTuloba enobrivad gaumarTavi, xSiri SecdomebiT
enobrivad gamarTuli, mcire SecdomebiT
enobrivad gamarTulia, daculia punqtuaciis wesebi
-
17
kvleva kvleva araefeqturadaa dagegmili, gamoyenebuli wyaro ar aris sando, analizi zedapirulia
kvleva dagegmilia, magram jgufis potenciali ar aris mTlianad gamoyenebuli, SezRuduli raodenobis wyaroebia gamoyenebuli, analizi misaRebia
kvleva sworad aris dagegmili, gamoyenebulia araerTi wyaro (avtoritetuli naSromebi da savele kvlevidan mopovebuli masalebi), analizi siRrmiseulia
TvalsaCinoebebi TvalsaCinoebebi xSirad SinaarsTan Seusabamoa, an ar aris jgufis mier Seqmnili
TvalsaCinoebebis kavSiri SinaarsTan aris, magram erTferovania, gamoiyeneba moZiebuli da jgufis mier Seqmnili TvalsaCinoebebi
mravalferovani, Sinaarsis Sesabamisi, akuratulad Sesrulebuli
SemoqmedebiToba mcire SemoqmedebiTi energiis danaxarji jgufis mxridan
zogjer Cans jgufis originaluri azrebi da exmareba proeqtis ukeT warmoCenaSi
Cans jgufis originaloba, siaxle da Taviseburi xedva, rac proeqts sainteresos xdis
kavSiri sxva sagnebTan ar Cans jgufis kompetencia sagnebSi, gvxvdeba faqtebi arazusti interpretireba
aris mosazrebebis kavSiri erTi an ori sagnidan miRebul codnasTan
xdeba mTavari mosazrebebis dakavSireba sxvadasxva sagnidan miRebul codnasTan, rac miuTiTebs jgufis mravalmxriv kompetenciaze
daskvnebi ar aris Camoyalibebuli daskvnebi
daskvnebi kvlevis adekvaturia, magram ar aris mkafio
daskvnebSi aris siaxle da originaloba, logikurad dakavSirebulia kvlevasTan da Camoyalibebulia mkafiod
prezentacia efeqturad ar aris warmoCenili proeqtis arsi, prezentators uWirs azris Camoyalibeba da pasuxebis gacema, ar aris miznobrivad gamoyenebuli TvalsaCinoebebi
prezentatori iyenebs TvalsaCnoebebs, pasuxobs SekiTxvebis umetesobas
naTlad Camoyalibebuli proeqtis arsi, prezentatoris mkafio metyveleba, auditoriaze gaTvlili ZiriTadi ideebi gaSlilia, iyenebs TvalsaCinoebebs da pasuxobs yvela kiTxvas
jgufuri muSaobis Sefasebis cxrilimoswavleebs TiToeuli kriteriumis mixedviT eniWebaT nuli an erTi qula. saboloo qulis gamosayvanad iTvleba maTi jami. maqsimaluri jami aris aTi qula.
moswavlis saxeli da gvari
1 2 3 4 5 6
yvela jgufis wevrs Seaqvs wvlilidavalebis SesrulebaSi
jgufis wevrebi usmenen erTmaneTs da icaven rigiTobas
ucvlian erTmaneTs ideebs da informacias
jgufis wevrebi mxolod sakiTxis irgvliv muSaoben
jgufis wevrebi kargad TanamSromloben (arcerTi ar warmarTavs diskusias, azris gamoxatvis Tanabari pirobebia Seqmnili)
jgufis wevrebi marTebulad arTmeven Tavs davalebas
-
18
naSromis prezentaciisas warmoaCenen namuSevris mTavar ideebs
arTmeven Tavs kritikul SeniSvnebs
prezentaciis dros icaven drois limits
jami
Semajamebeli naSromis Sefasebis cxrili1
Sefaseba 12 qula 35 qula 67 qula 810 qula
1. saTauri Zalian zogadia mkafiod ar pasuxobs Temas
konkretulia mcire xarvezebiT
konkretulia
2. Tezisi ar aris Camoyalibebuli
aradamajerebelia kargadaa Camoyalibebuli mcire xarvezebiT
kargadaa Camoyalibebuli
3. Sinaarsi gaumarTavia faqtebi da magaliTebi arasakmarisi raodenobiTaa mocemuli
faqtebi da magaliTebi kargad ver amyareben TezisSi Camoyalibebul ideas
faqtebi da magaliTebi kargad ver amyareben TezisSi Camoyalibebul ideas
4. daskvna ar aqvs daskvna daskvna arasrulia, aris mxolod Txroba
daskvnaSi mxolod gameorebulia Tezisi
daskvnaSi Sejamebulia Tezisi
5. samecniero aparati
ar aqvs gaumarTavia gamarTulia mcire xarvezebiT
gamarTulia
6. enobrivi gamarTuloba
gaumarTavia aris enobrivi Secdomebi
gamarTulia mcire xarvezebiT
gamarTulia
argumentirebuli eses Sefasebis cxrili2
Sefaseba 12 qula 35 qula 67 qula 810 qula
Tezisi ar aris Tezisi Tezisi aris bundovani
Tezisi kargadaa Camoyalibebuli
Tezisi kargadaa Camoyalibebuli
Tezisis gamyareba argumentebiTa da magaliTebiT
ar aris argumentebi da magaliTebi
aris erTi an ori argumenti, magram isini ar amyareben Teziss
aris argumentebi, romlebic amyareben Teziss, magram ar aris moyvanili Sesabamisi magaliTebi
Tezisi gamyarebulia argumentebiTa da magaliTebiT
1maswavlebels SeuZlia Seajamos eqvsive kriteriumSi mis mier dawerili qulebi da miRebuli ricxvi gayos
eqvsze. am SemTxvevaSi moswavlis naSromi fasdeba miRebuli quliT. qulis gamoyvanisas maswavlebels aseve Seu-
Zlia romelime kriteriums (mag. meore da mesame kriteriums) mianiWos meti mniSvneloba. 2maswavlebels SeuZlia SeajamosoTxive kriteriumSi mis mier dawerili qulebi da miRebuli ricxvi gayos oTxze.
am SemTxvevaSi moswavlis naSromi fasdeba miRebuli ricxviT.
maswavlebels niSnis gamoyvanisas aseve SeuZlia romelime kriteriums an kriteriumebs (mag. pirvel, meore da
mesame kriteriums) mianiWos meti mniSvneloba.
-
19
sawinaaRmdego mosazrebis ganxilva
ar aris naxsenebi arc erTi sawinaaRmdego mosazreba
naxsenebia sawinaaRmdego mosazreba, magram ar aris axsnili
ganxilulia sawinaaRmdego mosazrebis arsebobis mizezebi, magram ar aris axsnili, Tu ratom aris swori sakuTari Sexeduleba
sawinaaRmdego mosazrebis mizezebi amomwuravad aris ganxiluli. axsnilia, Tu ratom aris sakuTari Sexeduleba swori.
Temis organizeba Tema ar aris organizebuli
Tema organizebulia, magram xandaxan scildeba sakiTxs, xandaxan abzacebi ar aris gamoyofili
Temas aqvs erTmaneTisgan mkafiod gamijnuli Sesavali, ZiriTadi nawili da daskvna. abzacebi, rogorc wesi, gamoyofilia
Tema kargad aris organizebuli; Sesavali aRZravs mkiTxvelis interess, SesavalSive gadmocemulia Tezisi, aqvs ZiriTadi nawili, romelSic abzacebi kargad aris gamoyofili; aqvs daskvna, romelSic Sejamebulia Temis ZiriTad nawilSi ganxiluli argumentebi
ganmaviTarebeli Sefasebis nimuSi prezentaciisaTvis
davalebis miznis gacnobiereba da momzadebuli masalis pirobasTan Sesabamisoba
mizani ar aqvs gaazrebuli. masala Seusabamoa da mwiria
mizani arasrulyofilad aqvs gaazrebuli. SedarebiT mwiri da arasakmarisi masala aqvs momzadebuli
mizani gacnobierebuli aqvs. masala kargad aqvs momzadebuli da saTanadod iyenebs
mizani kargad aqvs gacnobierebuli. momzadebuli aqvs originaluri da mravalferovani masala
komunikaciuri unar-Cvevebi
ver amyarebs kavSirs auditoriasTan
uWirs auditoriasTan kavSiris damyareba mijaWvulia winaswar momzadebul teqstze. saubrobs araTanmimdevrulad da uinteresod
ar uWirs auditoriasTan urTierToba. saubrobs garkveviT da Tanmimdevrulad. iyenebs winaswar momzadebul Canawers
auditorias Tavdajerebulad mimarTavs. periodulad iyenebs winaswar momzadebul mokle Canawers. amyarebs TvaliT kontaqts, xma da intonacia damajerebelia, warmoTqma kargi
vizualuri masalisa da teqnikuri saSualebebis gamoyenebis unari
vizualur masalas ver iyenebs
uWirs vizualuri masalis Seqmna da gamoyeneba
qmnis sqemebs. iyenebs vizualur masalas
qmnis originalur sqemebs da saTanadod iyenebs maT
drois ganawilebisa da gamoyenebis unari
ver icavs drois limits
uWirs drois ganawileba
ZiriTadad icavs drois limits
icavs drois limits
-
20
gakveTilebis scenarebi da ganmartebebi
1. mravalferovani msoflio
gakveTilis mizani: moswavlem unda gaacnobieros, rom kultura aris sazogadoebebs Soris msgavsebisa da gansxvavebis safuZveli; Camouyalibdes kulturuli mravalferovnebis mimarT pozitiuri damokidebuleba; gaiazros, rom mravalferovan kulturul garemoSi warmatebuli orientaciisaTvis aucilebelia komunikaciisa da tolerantobis unarCvevebis gamomuSaveba.
1. maswavlebeli, misalmebisa da keTili survilebis gamoxatvis Semdeg, klass mimarTavs SekiTxviT: ratom airCieT sagani “msoflio kultura?“ rogor fiqrobT, ras Seiswavlis igi? (3 wuTi);
2. maswavlebeli ismens moswavleTa pasuxebs da mxolod amis Semdeg esaubreba maT sagnis miznebis, amocanebis, specifikisa da saWiroebis Sesaxeb (5 wuTi);
3. maswavlebeli moswavleebs sTxovs gaixsenon, sad umogzauriaT da gamoyon miRebuli STabeWdilebebidan yvelaze sagulisxmo epizodi (5 wuTi);
4. proeqtoris saSualebiT ewyoba mravalferovani msoflios amsaxveli suraTebis Cveneba, ris fonzec maswavlebeli atarebs minileqcias „mravalferovani msoflio“ (5 wuTi);
5. Temis konceptualuri azris gamosakveTad, maswavlebeli dafis centrSi kidebs TvalsaCinoebas, romelzec weria kulturis Semdegi ganmarteba: „yvelaze farTo
azriT, imas, rac adamianebs aerTianebs da, amave dros, ganasxvavebs, kultura ewodeba.“ kulturis am gagebas ukavSirebs globalizaciis process da zogadad ganixilavs mravalferovani msoflios ganmasxvavebel da saerTo niSnebs (5 wuTi);
6. ewyoba saerTo saklaso msjeloba sakiTxze: globaluri problemebis erToblivi gadaWrisas, ratom unda gaiTvaliswinon kulturaTaSorisi gansxvavebebi? (5 wuTi);
7. maswavlebeli ajamebs gakveTils da mravalferovnebisadmi moswavleTa damokidebulebas arkvevs gakveTilSi mocemul SekiTxvaze pasuxis gacemiT (eTanxmebi Tu ara mosazrebas: „adamians, romelic flobs mravalferovan kulturul garemoSi orientaciisa da komunikaciis unarCvevebs, warmatebis mopovebis meti SesaZlebloba aqvs rogorc sakuTar samSobloSi, aseve mis sazRvrebs gareT“? pasuxi daasabuTeT (5 wuTi);
8. moswavleTa Sefaseba saklaso komponentSi CarTulobisa da argumentirebuli msjelobis mixedviT (2 wuTi);
9. saklaso samuSao: dawereT ese: „Cven mravalferovan msoflioSi vcxovrobT“ (10 wuTi). maswavlebeli saswavlo wlis bolomde inaxavs moswavleTa namuSevrebs da bolo gakveTilze ubrundeba maT, imis Sesamowmeblad, ramdenad Seicvala maTi damokidebuleba kulturuli mravalferovnebisadmi sagnis Seswavlis Semdeg.
-
21
gakveTilis mizani: moswavleebs unda gavacnoT sityva kulturis mravalgvari gageba, vaCvenoT, rom kulturis yovlismomcveli da amomwuravi gansazRvreba ar arsebobs.
1. gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli dafaze wers sityvas „kultura” da moswavleebs sTxovs ganmarton, rogor esmiT am terminis mniSvneloba. moswavleebis pasuxebs maswavlebeli wers dafaze (5 wuTi);
2. moswavleebi akvirdebian teqstSi mocemul suraTebs (sasurvelia maTi ekranze Cveneba). maT unda gansazRvron, romeli gamosaxuleba ganekuTvneba kulturas da romeli _ ara. daasabuTon arCevani. am aqtivobis mizania, rom moswavleebi miviyvanoT daskvnamde _ yvelaferi, rac ar aris buneba da rac Seqmnili an gardaqmnilia adamianis mier, aris kultura (5 wuTi);
2. ra aris kultura?
3. maswavlebeli klass acnobs e. tailoris gansazRvrebas, xolo Semdeg eubneba, rom kulturis cnebis uamravi ganmarteba arsebobs, romelTa nimuSebsac moswavleebi ecnobian (aq sasurvelia kulturis gansazRvrebaTa slaidSous Cveneba). amis Semdeg moswavleTa yuradRebas kvlav dafisaken mimarTavs da sTxovs, Seadaron es gansazRvrebebi maT mier gakveTilis dasawyisSi gamoTqmul mosazrebebs. aqtivoba jamdeba bolos dasmul kiTxvebze pasuxis gacemiT (15 wuTi);
4. individualuri weriTi samuSao: „Seni azriT, rogor SeiZleba daxasiaTdes „kulturuli adamiani“. ramdenime moswavle namuSevars waradgens klasis winaSe (20 wuTi).
3. arseboben metad an naklebad kulturuli adamianebi? arseboben adamianebi,romelTac ar gaaCniaT kultura?
mizani: moswavleebma SeZlon kulturis, rogorc sazogadoebebs Soris msgavsebisa da gansxvavebis safuZvlis gacnobiereba; „kulturis saTvalis” koncefciisa da aisbergis modelis gaazreba.
1. maswavlebeli gakveTils iwyebs gonebrivi ieriSis meTodiT: ras niSnavs „kulturuli” adamiani? ras niSnavs „ukulturo”? ras efuZneba Cveni Sexeduleba, rodesac vinmes kulturulad an ukulturod vafasebT? (3 wuTi)
2. moswavleebi kiTxuloben amerikeli anTropologis monaTxrobs, msjeloben mis Sesaxeb (5 wuTi);
3. jgufuri muSaoba: maswavlebeli klass yofs 2 jgufad, jgufebs urigebs suraTebs: axalgazrda qalbatonis _ pirvel jgufs _ da moxuci qalbatonis _ meore jgufs. Semdeg uCvenebs mesame suraTs (es suraTebi mocemulia ganyofilebaSi IX. damatebiTi resursebi. pedagogma am aqtivobisaTvis winaswar unda moamzados suraTebis aslebi. sasurvelia, mesame su
raTi slaidis saxiT momzaddes da proeqtoris meSveobiT iqnas naCvenebi klasSi) da ekiTxeba, Tu ras xedaven masze. mosalodnelia sxvadasxvagvari pasuxebi („moxuci qali“, „axalgazrda qalbatoni“ da a.S), rasac maswavlebeli advilad daukavSirebs „kulturis saTvalis“ koncefcias (5 wuTi);
4. qalis suraTebTan dakavSirebuli aqtivobis Semdeg maswavlebeli klass uxsnis f. boasis „kulturis saTvalis“ koncefcias, aseve aisbergis models (5 wuTi);
5. moswavleebs vyofT ramdenime jgufad da vTxovT, maxasiaTeblebi miwodebuli CamonaTvalidan moaTavson samidan romelime nawilSi: ASi isini, romlebic advilad gxvdeba TvalSi, BSi SedarebiT Znelad SesamCnevi, CSi romelTa danaxva mxolod maSin SegiZlia, Tu kargad icnob kulturas. maT SeuZliaT daamaton maxasiaTeblebi, romlebic ar aris dasaxelebuli CamonaTvalSi.
6. TiToeuli jgufidan erTerTi wevri warmoadgens A, B da C nawilebSi moTavsebul maxasiaTeblebs, danarCeni ori jgufis
-
22
wevrebi ki adareben TavianT variants da akeTeben komentars.
7. gansaxilvelad viRebT romelime kulturas, romelsac jguf(eb)is wevrebi metnaklebad icnoben. TiToeuli jgufis wevrebma unda daasaxelon da Caweron TiTo
pasuxis nimuSi jgufuri davalebisaTvis
Tavazianoba, zrdiloba ❑ B stumarTmoyvareoba ❑ A
saubris manera ❑ A moZraobis wesebisadmi damokidebuleba ❑ A
sajarod gamoxatuli emocia ❑ A ojaxi ❑ C
genderuli rolebi (socialuri rolebis ga
nawileba qalsa da mamakacs Soris) ❑ Bmisalmeba ❑ A
iumori ❑ A piradi urTierTobebi ❑ B
megobroba ❑ C Jestebi ❑ A
presa da sxva media ❑ A punqtualurobis xarisxi ❑ A
mniSvneloba, romelic eniWeba sazogadoebriv da
pirad cxovrebas ❑ Bsxvis, ucxosadmi damokidebuleba ❑ C
Sromis iaraRi ❑ A folklori ❑ A
arqiteqtura ❑ A religia ❑ C
sufra ❑ A dakrZalvis wesi ❑ A
qcevis wesebi ❑ C TaobaTa Soris damokidebuleba ❑ C
materialuri keTildReoba ❑ C kariera ❑ B
ganaTleba ❑ C demokratia ❑ C
mediis Tavisufleba ❑ B xelovneba ❑ A
4. ratom arsebobs ara erTi, aramed mravali kultura?
nawilSi, sul mcire, orori maxasiaTebeli, romlebic, maTi azriT, gansakuTrebiT mniSvnelovania am kulturisaTvis.
8. TiTo wevri TiToeuli jgufidan warmoadgens jgufis muSaobis Sedegs, rasac moyveba diskusia (20 wuTi).
mizani: moswavleebs gavacnoT kulturuli mravalferovnebis faqtorebi.
1. maswavlebeli gakveTils iwyebs gonebrivi ieriSis meTodiT. motivaciis asamaRleblad, kargi iqneba msoflios kulturuli mravalferovnebis amsaxveli slaidSous Cveneba (5 wuTi);
2. Semdeg maswavlebeli moswavleebs sTxovs, sagakveTilo teqsts gaecnon meTodiT „vici _ minda vicode _ viswavle.” grafaSi „vici” iwereba pasuxebi saTaurad gamotanil kiTxvaze. ris gagebac surT am sakiTxze, weren grafaSi „minda vicode”. teqstis gacnobis Semdeg moswavleebi avseben grafas „viswavle”. samuSaos dasrulebis Semdeg maswavlebeli ubrundeba grafas „minda vicode” da ekiTxeba moswavleebs, gasca Tu ara teqstma pasuxebi
maTTvis saintereso kiTxvebs. upasuxod darCenil kiTxvebs SeiZleba pasuxi gaeces gakveTilzeve, an Sin maTi saSinao davalebad micemiT, damatebiTi informaciis moZiebis mizniT (15 wuTi);
3. gakveTilis daskvniTi nawili eTmoba diskusias, romlis drosac moswavleebma unda imsjelon gakveTilis bolos mocemul kiTxvebze. SesaZlebelia mesame kiTxvis saSinao weriT davalebad micemac (20 wuTi).
SesaZlo pasuxi pirvel kiTxvaze: civi klimatis qveynebSi adamianebi ufro Tanasworni arian, radgan sazogadoebis wevrTa erToblivi Zalisxmeva aucilebelia cxovrebis mkacr pirobebTan gasamklaveblad (sakvebis mopoveba, sicivisagan Tavis dacva, sacxovrebeli da a.S.).
-
23
5. Cveni uaxloesi biologiuri naTesavebi
mizani: moswavleebma erTmaneTisgan unda ganasxvaon adamianSi genetikuri da socialurkulturuli faqtorebiT ganpirobebuli niSanTvisebebi.
1. maswavlebeli formatis an flipCartis qaRaldze (da ara dafaze, radgan es resursi mas daWirdeba momdevno or gakveTilzec) xazavs venis diagramas, romlis meSveobiTac xdeba adamianisa da cxovelis erTmaneTTan Sedareba. diagrama ivseba moswavleTa mier gamoTqmuli maxasiaTeblebiT (57 wuTi);
2. maswavlebeli moswavleebs sTxovs, waikiTxon teqsti „niSanTa sistemis” gamoyenebiT (10 wuTi);
3. videos „TviTaRqma adamianis msgavs maimunebSi” Cveneba da ganxilva (10 wuTi);
4. diskusia gakveTilis bolos mocemuli davalebis irgvliv (10 wuTi);
5. gakveTilis bolos maswavlebeli kvlav ubrundeba venis diagramas da moswavleTa monawileobiT daamatebs im maxasiaTeblebs, romelic manamde ar iyo masze (5 wuTi).
adamiani cxoveli
6. ra ganasxvavebs adamians sxva cocxali arsebebisagan?
mizani: moswavleebma erTmaneTisgan unda ganasxvaon adamianSi genetikuri da socialurkulturuli faqtorebiT ganpirobebuli niSanTvisebebi; gaiazron simbolizaciis unari rogorc adamianis specifikuri maxasiaTebeli.
1. maswavlebeli gakveTils iwyebs gonebrivi ieriSis meTodiT: ra aris simbolo? simbolika? simbolizacia? pasuxebi Camoiwereba dafaze (5 wuTi);
2. maswavlebeli moswavleebs sTxovs, gaixsenon, rac wina gakveTilze iswavles, ris Semdegac gaecnobian teqsts meTodiT „vici _ minda vicode _ viswavle.” (10 wuTi);
3. imarTeba msjeloba gakveTilis bolos mocemuli kiTxvebis irgvliv (10 wuTi);
4. moswavleebi jgufurad asruleben davalebas. maswavlebeli am aqtivobas konkursis saxes aZlevs. jgufis liderebi klasis winaSe waradgenen namuSevars, ris Semdegac maswavlebeli da moswavleebi sxvadasxva nominaciebSi („saukeTeso naxati”, „yvelaze sxarti”, „yvelaze originaluri” da a. S.) gamoavlenen gamarjvebulebs (12 wuTi);
5. gakveTilis bolos maswavlebeli kvlav ubrundeba wina gakveTilze Seqmnil venis diagramas da moswavleTa monawileobiT daamatebs im maxasiaTeblebs, romelic manamde ar iyo masze (3 wuTi).
-
24
7. aqvT Tu ara cxovelebs istoria da kultura?
mizani: moswavleebi unda gaecnon informaciis gadacemis Taviseburebebs adamianebsa da cxovelebSi, gaacnobieron, rogor gardaqmnis adamiani garemos da sakuTar Tavs da, Sesabamisad, qmnis kulturas.
1. maswavlebeli gakveTils iwyebs wina gakveTilis gameorebiT (5 wuTi).
2. maswavlebeli atarebs minileqcias, romelsac aqvs interaqtiuri forma: gansjiTi da mastimulirebeli SekiTxvebis dasmiT, moswavleebs rTavs saubarSi. informaciis gadacemis safexurebze saubris dros maswavlebels leqciaSi iumoristuli Strixi Seaqvs SekiTxviT: „gamoTqviT hipoTeza, arsebobs Tu ara informaciis gadacemis meoTxe safexuri?” (igulisxmeba SemTxveva, rodesac informaciis gadamcemi dainteresebulia SedegiT, mimRebi
ki ara. magaliTad, maswavlebeli xsnis gakveTils, moswavle ki ar usmens). SesaZloa, maswavlebelma leqcia gaamdidros sxva TvalsaCino magaliTebis moyvaniT, an es magaliTebi Tavad moswavleebma daasaxelon (15 wuTi);
3. maswavlebeli bavSvebs sTxovs, wyvilebSi Seasrulon davaleba, ris Semdegac imarTeba ganxilva da diskusia. am dros xdeba bolo 3 gakveTilis Sejamebac (15 wuTi);
4. gakveTilis bolos maswavlebeli kvlav ubrundeba wina gakveTilebze dawyebul venis diagramas da moswavleTa monawileobiT daasrulebs mis Sevsebas im maxasiaTeblebiT, romelic manamde ar iyo masze (5 wuTi).
8.genetika da kultura
mizani: moswavleebma unda dainaxon, rom kultura genetikurad ar gadaicema; gaiazron, ra urTierTkavSiri arsebobs genetikurad ganpirobebul maxasiaTeblebsa da kulturul warmodgenebs Soris.
1. gakveTili iwyeba gonebrivi ieriSiT:
• ra niSnebi gadaecema adamians genetikuri memkvidreobiT? ra ar gadaecema?
• rogor fiqrobT, gadaecema Tu ara memkvidreobiT kultura?
(5 wuTi);
2. amis Semdeg maswavlebeli moswavleebs sTavazobs, gaecnon gakveTilis teqsts meTodiT „vici _ minda vicode _ viswavle.” (15 wuTi);
3. garkveuli dro eTmoba moswavleebis mier Sesrulebuli davalebis ganxilvas: maswavlebeli arkvevs, ra iyo moswavleebisaTvis cnobili sagakveTilo Temidan („vici”), ra gaiges axali („viswavle”), pasuxobs maT mier dasmul SekiTxvebs da iZleva rCevebs,
Tu rogor gaiRrmavon codna sxvadasxva sakiTxSi („minda vicode”) (10 wuTi);
4. maswavlebeli klass sTxovs, moifiqron/gaixsenon mxatvruli nawarmoebebidan an realuri cxovrebidan imis damadasturebeli magaliTebi, rom kulturis elementebi genetikurad ar gadaicema, ris Semdegac ajamebs gakveTils (5 wuTi);
5. maswavlebeli moswavleebs sTavazobs, teqstis bolo nawilSi mocemul informaciaze dayrdnobiT, imsjelon kavSirze genetikuri maxasiaTeblebsa da kulturaSi arsebul silamazis standarts Soris; mihyavs isini daskvnamde, rom garegnobas gansazRvravs genetikuri maxasiaTeblebi, xolo silamazis standarts kultura, am maxasiaTeblebze dayrdnobiT. amis Semdeg ajamebs gakveTils (10 wuTi).
SeiZleba vaCvenoT filmi „maxe mSoblebisaTvis“ (The Parent Trap), reJisori nensi meiersi, 1998 w.
-
25
9. bunebrivi da kulturuli garemo:Cven rom sxvagan an sxva dros gvecxovra
mizani: moswavleebma unda gaacnobieron genetikuri da kulturuli memkvidreobis urTierTgavlena, agreTve is, Tu rogor asxvaferebs kulturis farglebSi arsebuli warmodgenebi adamianis fizikur monacemebs.
1. gakveTili iwyeba gonebrivi ieriSiT: maswavlebeli moswavleebs ekiTxeba, Tu ra ician adamianis garegnobasa da sxeulze raime saxis zemoqmedebis Sesaxeb. rodesac moswavleebi moiyvanen magaliTebs, maswavlebeli maT mouwodebs, dafiqrdnen amgvar zemoqmedebaTa mizezebze (5 wuTi);
2. maswavlebeli klass Seaxsenebs wina gakveTilis Sinaarss („genetika da kultura”), ris Semdegac esaubreba sxvadasxva kulturaSi adamianis anatomiaze zemoqmedebis daniSnulebasa da Sedegebze.
Semdeg moswavleebTan erTad ganixilavs gakveTilSi mocemul suraTebs (urigo ar iqneba, Tu pedagogi sagakveTilo teqstsa da suraTebs gaamdidrebs mis mier moZiebuli sxva TvalsaCino masaliTac) (15 wuTi);
3. jgufuri muSaoba: moswavleebi iyofian jgufebad da muSaoben gakveTilis bolos mocemul davalebaze (10 wuTi). muSaobis dasrulebis Semdeg jgufebi warmoadgenen TavianT namuSevrebs (10 wuTi);
4. maswavlebeli ajamebs gakveTils da moswavleebs aZlevs saSinao davalebas: daweron Txzuleba adamianis anatomiaze zemoqmedebis Tanamedrove saxeebis (pir singi, tatu, bodiarti) Sesaxeb, sadac unda aCvenon misi mizezebi da Sedegebi.
10. sicocxlis uzrunvelyofis formebi
gakveTilis mizani: moswavlem, analizis Sedegad, unda gaacnobieros, rom adamianTa nebismieri stabiluri erToba gulisxmobs am erTobis mdgradobis regulaciuri sistemebis arsebobas; Seadaros erTmaneTs gansxvavebuli droisa da kulturis xalxTa sabaziso moTxovnebis dakmayofilebis formebi da SeZlos daskvnebis gamotana.
1. gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli amowmebs saSinao davalebas (3 wuTi);
2. ramdenime namuSevris prezentacia (7 wuTi);
3. maswavlebeli moswavleebs acnobs gakveTilis Sesavals, ris Semdegac isini msjeloben dasmul SekiTxvaze (5 wuTi);
4. moswavleebis mier teqstis gacnoba niSanTa sistemis gamoyenebiT (6 wuTi);
5. teqstis ganxilva:
• ra iyo iseTi, rac teqstis wakiTxvamde icodiT?
• ra gaigeT axali teqstis wakiTxvis Semdeg?
• ra iyo iseTi, ris sapirispiroc icodiT?
• ra SekiTxvebi dagebadaT? (5 wuTi);
6. moswavleebi werilobiT scemen pasuxs gakveTilis bolos dasmul kiTxvas (5 wuTi);
7. ramdenime namuSevris gacnoba (6 wuTi);
8. wyvilebSi muSaoba: moaxdineT Tqven mier arCeuli 9 moTxovnilebis ranJireba (5 wuTi);
9. gakveTilis Sejameba da saSinao davalebebis ganawileba (3 wuTi).
-
26
11. sazogadoeba
gakveTilis mizani: moswavlem unda gaacnobieros, rom yoveli adamiani sazogadoebis nawilia, rom erTsa da imave sazogadoebaSi adamianebi ayalibeben cxovrebisa da urTierTobebis saerTo wess, romelsac kultura gansazRvravs. cxovrebiseuli gamocdilebis, istoriuli da literaturuli faqtebis gaTvaliswinebiT, SeZlos sazogadoebis maxasiaTebeli niSnebis warmoCena da msjeloba sazogadoebisa da pirovnebis urTierTobis sakiTxebze.
1. sagakveTilo ganwyobis provocirebis mizniT, maswavlebeli gakveTils iwyebs SekiTxviT: „ras niSnavs sazogadoeba TiToeuli TqvenganisaTvis“? ra niSnebi axasiaTebs mas“? erTerTi moswavle dafaze Camowers TanaklaselTa pasuxebs (4 wuTi);
2. amis Semdeg imarTeba minidiskusia Temaze: „dakavSirebulia Tu ara adamiani sazogadoebis sxva, Tundac misTvis ucnob wevrebTan?(5 wuTi);
3. klasi individualurad muSaobs teqstze „vici _ minda vicode _ viswavle.” meTodis gamoyenebiT (5 wuTi);
4. maswavlebeli moswavleebs amzadebs debatebisTvis. klasi iyofa or gundad: sazogadoebrivi cxovrebis damcvelebad da mowinaaRmdegeebad. orive mxarem Ta
vianTi azrebis gasamyareblad unda moifiqros argumentebi da magaliTebi (3 wuTi);
5. imarTeba debatebi. gundebi sxdebian erTmaneTis pirispir. SesaZlebelia „kalami mikrofonis“ meTodis gamoyeneba, romlis saSualebiTac SesaZlebeli iqneba TiToeuli moswavlis am aqtivobaSi CarTva da reglamentis dacva. debatebisTvis gundebs eTmoba 55 wuTi (10 wuTi);
6. maswavlebeli ajamebs Catarebul debatebs. gundebs sTxovs urTierTSefasebas da sargeblobs TanatolTa Sefasebis sqemiT (5 wuTi);
7. gakveTilis darCenili dro eTmoba jgufur muSaobas. yovel jgufSi erTiandeba 33 moswavle debatebSi dapirispirebuli gundebidan. maT evalebaT Seavson Tsqema – ra dadebiTi da uaryofiTi niSnebi aqvs cxovrebas sazogadoebasTan erTad da mis gareSe? gundebma urTierTTanamSromlobisa da msjelobis Sedegad unda SeZlon saboloo daskvnebis gamotana da TavianTi namuSevrebis wardgena (5 wuTi);
8. TiToeuli jgufis warmomadgeneli sqemis mixedviT akeTebs zepir prezentacias. prezentatorTaTvis gankuTvnilia 2 wuTi (6 wuTi);
9. maswavlebeli ajamebs gakveTils (2 wuTi).
12. socializacia
gakveTilis mizani: moswavlem unda gaiazros, ra aris socializacia; moipovos informacia sxvadasxva kulturaSi socializaciis gansxvavebuli meTodebisa da teqnikis Sesaxeb. sakuTari gamocdilebidan gamomdinare, ganixilos sxvadasxva institutisa da avtoritetuli pirovnebebis gavlena socializaciis procesze.
1. maswavlebeli moswavleebs acnobs gakveTilis mizans da aZlevs maT saSualebas, dasvan SekiTxvebi, romlebic wina gakveTilis Seswavlis Semdeg gauCndaT (3 wuTi);
2. maswavlebeli pasuxobs moswavleTa SekiTxvebs an asaxelebs wyaros, sadac Sei
Zleba dawvrilebiTi informaciis miReba (4 wuTi);
3. amis Semdeg moswavleebi kiTxuloben saSinao davalebas da ismenen maswavleblis ganmaviTarebel komentars (7 wuTi);
4. moswavleTa motivaciis mizniT, maswavlebeli dafaze xazavs wres, yofs mas seqtorebad da klass aZlevs individualur samuSaos (davaleba nomeri1) (4 wuTi);
5. moswavleebi klass acnoben TavianT variantebs da adareben mas TanaklaselTa mier Sesrulebul davalebas; msjeloben msgavsebisa da gansxvavebis Sesaxeb (6 wuTi);
-
27
6. maswavlebeli am davalebas ukavSirebs asaxsnel Temas da atarebs minileqcias socializaciis Sesaxeb (7 wuTi);
7. ewyoba filmis „aTi wuTiT ufrosi“ Cveneba (7 wuTi);
8. moswavleebma unda gamoicnon, asaxavs Tu ara es filmi socializaciis procesis erT monakveTs? raSi gamoixateba es? socializaciis romeli agentebi Cans am filmSi? (3 wuTi);
9. gakveTilis Sejameba kiTxvebiT: ras viTvisebT socializaciis procesSi? socializaciis ramden tips gamoyofen? (2 wuTi);
10. saSinao davaleba _ dawereT ese: „ojaxi _ umniSvnelovanesi socialuri agenti?“ moipoveT informaciebi sxvadasxva kulturaSi socializaciis meTodebisa da teqnikis Sesaxeb (2 wuTi).
13. identoba
gakveTilis mizani: moswavlem unda gaiazros, ra aris identoba; daakavSiros igi socializaciis procesTan; magaliTebis saSualebiT gamoikvlios, ra gansazRvravs individis/jgufis kuTvnilebas konkretul erTobasTan.
1. maswavlebeli klass acnobs gakveTilis Temas da mizans (1 wuTi);
2. dafis centrSi xazavs sqemas da moswavleebs sTxovs, individualurad Seavson igi (davaleba 2) (4 wuTi);
3. moswavleTa namuSevrebis gacnoba da TanaklaselTa namuSevrebTan Sedareba (5 wuTi);
4. maswavlebeli kiTxvapasuxis reJimSi gamoikiTxavs „socializacias“ da ukavSirebs mas identobas (5 wuTi);
5. minileqcia identobasTan dakavSirebiT (5 wuTi);
6. identobis gansazRvrebaTa gacnoba da gaanalizeba (5 wuTi);
7. saxaliso informaciis wakiTxva da msjeloba personaJis identobis Sesaxeb (4 wuTi);
8. wyvilebSi muSaoba: rogor auxsnidiT ucxoels, vin aris qarTveli? pasuxi gamosaxeT sqemiT _ logikuri jaWvis saxiT (5 wuTi);
9. ramdenime namuSevris klasis winaSe wardgena da Sefaseba (5 wuTi);
10. gakveTilis Sejameba kiTxvebis saSualebiT: a) ra gansazRvravs kulturul identobas? (ena, religia, istoria, teritoria...); b) identobis romeli gansazRvreba dagamaxsovrdaT? (5 wuTi);
11. saSinao davaleba: moZebneT 5 axalgazrduli jgufis suraTi, magaliTad, pankebis, reperebis, hipebis, sqinhedebis da a.S. TiToeuli suraTi aRwereT da axseniT, rogor aRiqvamen isini sakuTar Tavs da rogor gamoxataven sakuTar kuTvnebulebas konkretuli jgufisadmi (1 wuTi).
14. civilizacia
gakveTilis mizani: moswavlem unda gaiazros civilizaciis orgvari gageba; daukavSiros igi identobas; magaliTebis ganxilvis Semdeg, unda SeZlos im niSnebis gansazRvra, romlebiTac kulturebi ama Tu im civilizacias miekuTvnebian; imsjelos Tanamedrove konfliqtebis kulturulcivilizaciur safuZvlebze.
1. maswavlebeli gakveTils iwyebs wina masalis gamokiTxviT da moswavleebs afasebs saSinao davalebis komponentSi (8 wuTi);
2. dafaze wers sityvas civilizacia da moswavleTa pasuxebis mixedviT adgens asociaciur sqemas (2 wuTi);
3. wyvilebSi muSaoba: romaeli moqalaqis magaliTze, moswavleebma unda warmoadginon identobis doneebi wreebis saxiT da gamoikvlion identobis yvelaze farTo done (4 wuTi);
4. namuSevrebis ganxilva da gakveTilSi mocemul nimuSTan Sedareba (4 wuTi);
-
28
5. maswavleblis minileqcia civilizaciis orgvari gagebis Sesaxeb (6 wuTi);
6. saklaso samuSao moswavleebma unda CamoTvalon is niSnebi, romliTac kulturebi ama Tu im civilizacias miekuTvnebian (5 wuTi);
7. minidiskusia: gaixseneT civi omis Semdgom periodSi momxdari an mimdinare konfliqtebi da imsjeleT maT kulturulcivilizaciur safuZvlebze. moifiqreT am konfliqtebis mogvarebis gzebi (10 wuTi);
8. diskusiis Sejameba da maswavleblis komentarebi (4 wuTi);
9. saSinao davaleba: gakveTilSi mocemulia suraTi, romelic asaxavs „primitiuli“ sazogadoebebis cxovrebas. warmoidgineT, rom xarT me19 saukunis evropeli politikosi, misioneri an mkvlevari. ris Secvlas ganizraxavdiT am sazogadoebebis cxovrebaSi, ratom da rogor? (2 wuTi).
15. marginaloba
gakveTilis mizani: moswavlem unda gamoikvlios kulturaTa cvalebadobis magaliTebi; imsjelos imaze, rom mis dinamikas Sida da gare faqtorebis erToblioba ganapirobebs; gaiazros termin „marginalobis“ mniSvneloba. konkretuli magaliTebis moZiebiT gansazRvros marginalobis warmoSobis mizezebi da marginalTa cxovrebis wesi.
1. maswavlebeli dafaze wers sityvas „marginali“ da ikvlevs, ra ician moswavleebma am terminis Sesaxeb (3 wuTi);
2. axali masalis ukeT gaazrebis mizniT, maswavlebeli moswavleebs sTxovs gaixsenon akaki wereTlis cnobili leqsi „Ramura“ da Semdeg Tavad kiTxulobs mas (5 wuTi);
3. minileqcia marginalobis Sesaxeb (8 wuTi);
4. leqciis Semdeg maswavlebeli klass amzadebs diskusiisaTvis – „vis miviCnev marginalad da ratom?’’ Tavdapirvelad sakiTxi ganixileba wyvilebSi, Semdeg igi gadaizrdeba saerTo saklaso diskusiaSi (10 wuTi);
5. diskusiis Sejameba da daskvnebis gamotana. diskusiis Sefasebis sqemis gamoyeneba (5 wuTi);
6. moswavleebs eZlevaT dro damoukidebeli samuSaosaTvis. maT unda daweron mcire ese: „marginaloba da misi daZlevis gzebi“. namuSevrebs maswavlebeli Sin amowmebs (10 wuTi);
7. gakveTilis Sejameba (4 wuTi).
16. kontrkultura
gakveTilis mizani: moswavlem unda gaiazros kontrkulturis cnebis arsi, ganixilos misi maxasiaTeblebi; gaiazros kontrkultura rogorc kulturis cvlilebis erTerTi SesaZlo gza; moipovos informaciebi kontrkulturuli jgufebisa da maTi warmomadgenlebis Sesaxeb.
1. Sesrulebuli davalebebis prezentacia. moswavleebi kiTxuloben saSinao davalebas, iyeneben urTierTSefasebisa da TviTSefasebis formebs. maswavleblis komentaris Semdeg iniSnaven, ra unda gaiT
valiswinon momavali prezentaciisTvis (8 wuTi);
2. moswavleTa motivaciis da CarTulobis gazrdis mizniT, maswavlebeli acnobs maT gakveTilis Temas da mimarTavs SekiTxviT: gsmeniaT Tu ara kontrkulturis Sesaxeb da ras eliT dRevandeli gakveTilisgan? erTerTi moswavle dafaze Camowers moswavleTa molodinebs (magaliTad, veliT: axal informacias, saintereso istoriebs, axal terminebisa da maTi mniSvnelobebis gagebas, vizualur masalas da a.S) (4 wuTi);
-
29
3. klasi msjelobs gakveTilis dasawyisSi dasmul SekiTxvaze (3 wuTi);
4. amis Semdeg maswavlebeli atarebs minileqcias kontrkulturis Sesaxeb (sasurvelia damatebiTi informaciisa da vizualuri masalebis gamoyeneba) (12 wuTi);
5. moswavleebs eZlevaT wyvilebSi samuSao: gaixseneT magaliTebi, rodesac erT dros sazogadoebisaTvis miuRebeli qceva, Cacmuloba da Sexedulebebi SemdgomSi misi kulturis nawili gaxda (3 wuTi);
6. moswavleTa pasuxebis mosmenaSefaseba (6 wuTi);
7. gakveTilis Sejameba. maswavlebeli moswavleebs mimarTavs SekiTxviT gaamarTla Tu ara gakveTilma Tqveni molodini? ra iyo axali, romeli termini da misi mniSvneloba iswavleT, kontrkulturis romel maxasiaTebels gaixsenebdiT da a.S. (7 wuTi);
8. maswavlebeli klass Sin mosamzadeblad aZlevs davalebas: moiZion informacia da fotomasala kontrkulturuli musikis, poeziis, jgufebisa da maTi warmomadgenlebis Sesaxeb (2 wuTi).
17. samosi, romelmac msoflio Secvala
gakveTilis mizani: moswavlem unda ganixilos kulturis gavlena kacobriobis ganviTarebis sxvadasxva etapze, adamianis biologiuri, socialuri da pirovnuli moTxovnilebebis formebis gaTvaliswinebiT; gaecnos jinsis warmoSobis istorias; gamokiTxvis saSualebiT daadginos jinsis momxmarebelTa raodenoba da asakobrivistruqtura; SeZlos am sakiTxTan dakavSirebiT eses Seqmna; CaerTos diskusiaSi.
1. maswavlebeli moswavleebs mimarTavs SekiTxviT: daasaxeleT samosi, romelmac msoflio Secvala? ra iciT mis Sesaxeb? (2 wuTi);
2. moswavleebi adgenen cxrils vici minda gavigo ra gavige da avseben pirvel or grafas (4 wuTi);
3. moswavleebi kiTxuloben gakveTilis teqsts da avseben mesame grafas (5 wuTi);
4. ewyoba cxrilebis gacnoba da wakiTxulis mimoxilva kiTxvapasuxis reJimSi (5 wuTi);
5. moswavleebs eZlevaT dro damoukidebeli samuSaosTvis: unda daweron ese „ras niSnavs jinsi Cemi TaobisTvis?“ (10 wuTi);
6. ramdenime namuSevris gacnoba da ganmaviTarebeli Sefasebis gamoyeneba (6 wuTi);
7. maswavlebeli klass amzadebs diskusiisTvis da svams kiTxvas: farTo moxmarebis nawarmidan (ar igulisxmeba mxolod tansacmeli) Tu SeiZleba kidev romelimeze iTqvas, rom man „msoflio Secvala“? diskusiisTvis maswavlebeli iyenebs winaswar Sedgenil kiTxvarebs, romelic Camowerilia did formatze:
• ra gaZlevT aseTi daskvnis gamotanis safuZvels ?
• ra moxdeboda im SemTxvevaSi, Tu msoflio mis gareSe darCeboda?
• rogor gavlenas iqoniebs igi momaval Taobebze ? (8 wuTi);
8. moswavleebTan erTad diskusiis Sejameba (4 wuTi);
9. saSinao davalebis pirobis gacnoba da miTiTebebis micema (1 wuTi).
es davaleba SeiZleba momzaddes proeqtis saxiT.
-
30
18. subkultura
gakveTilis mizani: moswavlem unda gaiazros subkulturis cnebis arsi; jgufebSi ganixilos am cnebis maxasiaTeblebis CamonaTvali, Seadginos Sesabamisi klasifikacia, Seadaros igi kontrkulturas.
1. maswavlebeli moswavleebs acnobs gakveTilis Temas da mizans (2 wuTi);
2. moswavleebi warmoadgenen gamokvlevas jinsis momxmarebelTa raodenobisa da asakobrivi struqturis Sesaxeb. Sefasebis sqemis gamoyeneba da maswavleblis ganmaviTarebeli komentari (6 wuTi);
3. saklaso samuSao: gamokvlevebis Sedegad erToblivad adgenen diagramas, romelsac xazaven did formatze (4 wuTi);
4. gonebrivi ieriSis meTodis gamoyenebiT maswavlebeli adgens, ra ician moswavleebma subkulturis Sesaxeb. moswavleebi gamoTqvamen TavianT Sexedulebebs da mohyavT magaliTebi. maswavlebeli iyenebs aqtiuri mosmenis strategias (5 wuTi);
5. amis Semdeg maswavlebeli atarebs minileqcias subkulturis Sesaxeb (6 wuTi);
6. maswavleblis mier moZiebuli vizualuri masalebisa da gakveTilSi mocemuli fotoebis daTvaliereba da msjeloba (4 wuTi);
7. wyvilebSi muSaoba: Seadginon venis diagrama da Seadaron erTmaneTs kontrkultura da subkultura (5 wuTi);
8. moswavleebi ecnobian damatebiT informacias da gamoTqvamen sakuTar Sexedulebebs, ixseneben msgavs istoriebs (6 wuTi);
9. maswavlebeli ajamebs gakveTils da svams kiTxvas: daasaxeleT jgufebi, romlebic, Tqveni azriT, subkulturad CaiTvleba da daasabuTeT Tqveni pasuxi. moswavleTa pasuxebis mosmena da saklaso komponentSi Sefaseba (6 wuTi);
10. saSinao davaleba: moiZieT informacia qarTveli kaTolikeebisa da muslimebis Sesaxeb da imsjeleT maT Taviseburebebze. Sesrulebul davalebas daurTeT Sesabamisi vizualuri masala (1 wuTi).
19. kulturis universaliebi
gakveTilis mizani: moswavlem unda gaiazros kulturis universaliis cnebis arsi; jgufSi an individualurad daadginos nebismieri kulturisaTvis damaxasiaTebeli universaliebis CamonaTvali; am CamonaTvlidan airCios ramdenime da ganixilos maTi konkretuli formebi sxvadasxva kulturaSi.
1. maswavlebeli gakveTilis dasawyisSi dafaze wers sityvas universalia da moswavleebs sTxovs, axsnan misi mniSvneloba (2 wuTi);
2. moswavleebi kiTxuloben sityvis mniSvnelobis sakuTar versiebs. bolos maswavlebeli gamokveTs ramdenime swor pasuxs da Tavad ganmartavs universaliis mniSvnelobas (3 wuTi);
3. Semdegi SekiTxva aseTia: giTamaSiaT Tu ara strategiuli kompiuteruli TamaSebi da ra saerTo niSani aqvT maT? ra aris
gamarjvebis aucilebeli piroba? moswavleTa pasuxebis mixedviT maswavlebeli uaxlovdeba gansaxilvel Temas da atarebs minileqcias (10 wuTi);
4. leqciis Semdeg, sasurvelia, slaidSous saSualebiT vaCvenoT universaliebis amsaxveli fotoebi da gavmarToT msjeloba maT msgavsebagansxvavebaze (6 wuTi);
5. wyvilebSi muSaoba: SeadgineT sazogadoebrivi institutebis CamonaTvali or svetad: erT svetSi daajgufeT universaluri institutebi, meoreSi ki erTi an ramdenime kulturisaTvis damaxasiaTebeli niSnebi (5 wuTi);
6. Sejerebul versias maswavlebeli moswavleTa karnaxiT wers dafaze (3 wuTi);
7. jgufuri muSaoba: TiToeuli jgufi irCevs universalias romelime misTvis
-
31
cnobili kulturidan (sufra, nadiroba, qorwili, TamaSi da a.S.), Camowers mis damaxasiaTebel niSnebs, avlebs paralels qarTul sazogadoebriv institutebTan da namuSevars warmoadgens saazrovno sqemis saxiT (sasurvelia, maswavlebelma klass Seaxsenos saazrovno sqemebis modelebi) (8 wuTi);
8. namuSevrebis wardgenaSefaseba (7 wuTi);
9. saSinao davaleba: moswavleebma daweron argumentirebuli ese: rogor fiqrobT, aris Tu ara iavnana kulturis universalia? moiZieT sxvadasxva xalxis iavnana da imsjeleT, erTi da imave funqciis garda, aqvT Tu ara maT raime saerTo? (1 wuTi).
20.zRapari
gakveTilis mizani: moswavlem zRapari unda ganixilos, rogorc kulturuli universalia, gamokveTos misi saerTo maxasiaTeblebi; sxvadasxva kulturis xalxTa zRaprebis Sedarebis safuZvelze, imsjelos maTi msgavsebisa da gansxvavebis Sesaxeb.
1. maswavlebeli moswavleebs acnobs asaxsneli masalis swavlebis mizans (2 wuTi);
2. wina gakveTilze miRebul codnas amowmebs kiTxvebis saSualebiT (5 wuTi);
3. CarTulobis gazrdis da SemoqmedebiTi azrovnebis ganviTarebis mizniT, wyvilebs aZlevs davalebas: Seqmnan mcire moculobis zRapari, romelSic gamoiyeneben nacnob siuJetebs, zRaprisTvis damaxasiaTebel fantastikur elementebs, gaiTvaliswineben am JanrisTvis damaxasiaTebel Txrobis stils da Taviseburebebs (Seqmnan sakuTari versiebi an gaakeTon cnobili zRaprebis interpretaciebi, SesaZlebelia daurTon ilustraciebi) (12 wuTi);
4. ramdenime namuSevris gacnoba da moswavleebis mier saukeTeso variantis dasaxeleba (8 wuTi);
5. moswavleebi ecnobian sagakveTilo masalas da orisami winadadebiT akeTeben Canawers: sami ram, ramac damainteresa, ori ram, razec meti minda gavigo, erTi ram, ris Sesaxebac davwer davalebas (5 wuTi);
6. ewyoba jgufuri muSaobaSejibri: 5 wuTis ganmavlobaSi jgufebma unda Camoweron rac SeiZleba meti zRapris saTauri, maTi gmirebi da avtorebi (5 wuTi);
7. jgufuri namuSevris klasis winaSe wardgena da gamarjvebuli gundis gamovlena (5 wuTi);
8. maswavleblis Semajamebeli sityva da davalebis micema: moiZieT qarTuli xalxuri da Tanamedrove zRaprebis TiTo nimuSi. imsjeleT, rogor asaxavs isini sazogadoebisaTvis mniSvnelovan sakiTxebs (3 wuTi).
21. magia
gakveTilis mizani: moswavlem unda gamoikvlios, ras ukavSirdeba magiis, rogorc kulturis universaliis warmoSoba; jgufSi an individualurad ganixilos misi konkretuli formebi sxvadasxva kulturaSi.
1. saSinao davalebis Semowmeba (6 wuTi);
2. gonebrivi ieriSi: rogor ganmartavdiT magias da ras daukavSirebdiT mis warmoSobas? (4 wuTi);
3. maswavlebeli ismens moswavleTa pasuxebs da Semdeg Tavad ganmartavs magiis mniSvnelobas (5 wuTi);
4. individualuri muSaoba: moswavleebis mier gakveTilis gacnoba da im sakiTxebis CaniSvna, romlebic maTTvis sainteresoa (8 wuTi);
5. wyvilebSi muSaoba: gaixseneT TqvenTvis cnobili sxvadasxva crurwmena (gagonili, nanaxi an wignSi wakiTxuli), ucnauri Cveulebebi da qmedebebi. scadeT, daakavSiroT isini magiasTan da axsnaT maTi Tavdapirveli arsi. magaliTad, damokidebuleba 7 da 13sadmi: zog sastumroSi ar arsebobs oTaxi № 13, avtomrbolelebs
-
32
garkveuli crurwmenebi aqvT 13 nomerTan dakavSirebiT, saqarTveloSi avtomobilis nomrad iSviaTad Segvxvdeba 13 da a.S. (8 wuTi);
6. maswavleblis mier prezentatoris dasax
eleba da namuSevrebis gacnoba (8 wuTi);
7. TanatolTa Sefasebebi (5 wuTi);
8. saSinao davaleba: moiZieT informacia sxvadasxva kulturaSi magiis formebis Sesaxeb (1 wuTi).
22. miTi
gakveTilis mizani: moswavlem miTi unda ganixilos rogorc kulturis universalia, daadginos misi maxasiaTeblebi, Seadaros zRapars da imsjelos msgavsebagansxvavebaze, gansazRvros miTis gavlena Tanamedrove kulturasa da cxovrebaze.
1. gakveTili iwyeba gonebrivi ieriSis meTodiT: ra aris miTi? da ra iciT mis Sesaxeb? maswavlebeli ismens moswavleTa pasuxebs da adgens maT codnas am sakiTxTan dakavSirebiT (4 wuTi);
2. minileqcia: maswavlebeli moswavleebs esaubreba miTebis geografiis, tipebisa da maxasiaTeblebis Sesaxeb (7 wuTi);
3. kvleviTi unaris ganviTarebis mizniT, maswavlebeli svams SekiTxvas: CaiTvleba Tu ara miTi universaliad? klass yofs sam nawilad, arigebs teqstebs, romlebSic mocemulia induri, islandiuri da Cinuri miTebi pirvelkacis Sesaxeb. TiToeulma jgufma unda gansazRvros samuSao teqstis mTavari saTqmeli da upasuxos kiTxvebs: vin? sad? rodis? ratom? (6 wuTi);
4. amis Semdeg ewyoba prezentaciebi. moswavleebi midian daskvnamde, rom miTi universaliaa. teqstebis dakvirvebis Sedegad aRmoaCenen, rom sxvadasxva kulturaSi
erTsa da imave movlenas gansxvavebuli axsna aqvs (8 wuTi);
5. moswavleebi aTvaliereben gakveTilSi mocemul suraTebs da ixseneben, ra ician naxatebze gamosaxul personaJebTan dakavSirebul miTebze. msjeloben, Tu ra gavlenas axdens miTi Tanamedrove kulturasa da yofacxovrebaze (7 wuTi);
6. wyvilebSi muSaoba: maswavlebeli moswavleebs sTxovs, gaixsenon zRaparTan dakavSirebuli gakveTili da venis diagramis gamoyenebiT Seadaron erTmaneTs miTi da zRapari (5 wuTi);
7. Sesrulebuli davalebebis ganxilva (4 wuTi);
8. gakveTilis bolos maswavlebeli arigebs baraTebs da moswavleebs sTxovs, mokled daweron: „ra damamaxsovrdeba klasis datovebis Semdeg?“ (3 wuTi);
9. saSinao davaleba: moiZieT sxvadasxva xalxTa miTebi samyaros Seqmnis Sesaxeb da SeadareT isini erTmaneTs.
10. SeasruleT naxati, aplikacia, posteri an mxatvruli Canaxati miTosur Tematikaze (miTiuri gmiri, saintereso epizodi da sxv.) (1 wuTi).
-
33
23. religia
gakveTilis mizani: moswavlem religia unda ganixilos rogorc kulturuli universalia; imsjelos religiis, magiisa da miTosis urTierTmimarTebis Sesaxeb; gaiazros terminebi: totemizmi, fetiSizmi, animizmi. SeZlos kulturaTa dajgufeba religiis mixedviT.
1. gakveTili iwyeba saSinao davalebebis SemowmebaSefasebiT (8 wuTi);
2. maswavlebeli moswavleebs acnobs axali gakveTilis Temas da esaubreba Sesaswavli sakiTxebis codnis aucileblobaze (3 wuTi);
3. maswavlebeli moswavleebs sTxovs, Camoayalibon religiis ganmarteba. igi Rebulobs yvela pasuxs da saboloo variants dafaze wers (5 wuTi);
4. moswavleebi gakveTils ecnobian niSanTa sistemis gamoyenebiT da svamen kiTxvebs, romlebic teqstis wakiTxvisas gauCndaT (9 wuTi);
5. maswavlebeli pasuxobs SekiTxvebs anda miuTiTebs im literaturasa Tu sainformacio wyaros, sadac srulyofili pasuxis miRebaa SesaZlebeli (6 wuTi);
6. ewyoba diskusia Temaze: „aris Tu ara adamianTa urTierTobebis ganmsazRvreli religiuri niSani?“ moswavleebma SeiZleba azris uarsayofad an dasasabuTeblad gamoiyenon magaliTebi istoriidan, literaturidan, kinofilmebidan, sakuTari gamocdilebidan (9 wuTi);
7. maswavlebeli ajamebs diskusias da klasi mihyavs im daskvnamde, rom dRevandel globalur msoflioSi gadamwyveti mniSvneloba eniWeba gansxvavebul religiaTa Tanaarsebobas, tolerantobasa da urTierTgagebas (4 wuTi);
8. saSinao davaleba: imsjeleT religiis, magiisa da miTosis urTierTmimarTebis Sesaxeb. moipoveT informacia TqvenTvis saintereso religiis Sesaxeb (1 wuTi).
24.1 mkurnaloba da medicina
gakveTilis mizani: moswavlem unda gaiazros, rasTan aris dakavSirebuli mkurnalobamedicinis warmoSoba; moipovos informacia sxvadasxva kulturaSi mkurnalobisa da medicinis xelovnebis Sesaxeb; SeZlos maTi Taviseburebebis dasaxeleba.
1. maswavlebeli kiTxvebis saSualebiT gamoikiTxavs wina gakveTilze axsnil masalas da amowmebs saSinao davalebebs (5 wuTi);
2. ramdenime moswavle waradgens Tavis naSroms klasis winaSe da akeTebs zepir prezentacias. SesaZlebelia prezentators moswavleebma dausvan SekiTxvebi. Sefasebis dros gamoviyenebT prezentaciis Sefasebis sqemas (8 wuTi);
3. maswavlebeli gonebrivi ieriSis meTodiT adgens, ra ician moswavleebma gansaxilveli Temis Sesaxeb (4 wuTi);
4. minileqcia: maswavlebeli moswavleebs esaubreba medicinisa da mkurnalobis warmoSobis, istoriisa da maxasiaTeblebis Sesaxeb sxvadasxva kulturaSi (7 wuTi);
5. moswavleebi aqtiuri kiTxvis strategiis gamoyenebiT ecnobian sagakveTilo teqstis ZiriTad nawils da iweren im frazebsa da informaciebs, romlebic sainteresod miiCnies (8 wuTi);
6. am strategiis Semdeg moswavleTa Soris imarTeba azrTa gaziareba da msjeloba (8 wuTi);
7. maswavlebeli klass yofs oTx nawilad da amzadebs jgufuri muSaobisaTvis. TiToeul jgufs aZlevs davalebas: I jgufi – imsjeleT, ra arsebiTi gansxvavebaa Tanamedrove dasavlur da Cinur medicinas Soris? II jgufi – ratom aerTianebs mumificirebis tradicia Zveli egviptelebis religiur warmodgenebsa da samedicino codnas? III jgufi – gaarkvieT, romel balaxeul an sxva saSualebebs iyeneben dRemde adamianebi samkurnalod? IV jgufi – gaixsene istoriidan, ra viTarebaSi iTargmna qarTul enaze „wigni saaqimoi“? (5 wuTi).
-
34
gakveTilis mizani: moswavlem unda moiZios informacia sxvadasxva kulturis xalxTa samkurnalosamedicino codnisa da praqtikis Sesaxeb; CaerTos jgufur muSaobaSi, SeZlos argumentirebuli msjeloba da vizualuri masalebis gamoyeneba.
1. gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli moswavleebTan erTad SeimuSavebs jgufuri muSaobis ramdenime wess da Camowers dafaze (2 wuTi);
2. jgufuri muSaoba: TiToeuli jgufi muSaobs im sakiTxze, romelic wina gakveTilze Sexvda. ecnobian jgufis wevrTa informaciebs, ajereben azrebs, qmnian erT srulyofil variants da irCeven prezentators (8 wuTi);
3. jgufuri namuSevrebis prezentacia da ganxilva, TanatolTa Sefasebis sqemis gamoyeneba (16 wuTi);
4. maswavlebeli jgufebs sTxovs, waikiTxon gakveTilSi mocemuli damatebiTi infor
macia; Seadaron erTmaneTs hipokrates da Tanamedrove eqimis ficis teqstebi; gamoavlinon maTi mTavari principebi. SesaZlebelia am principebis Camowera da klasis winaSe wardgena (6 wuTi);
5. namuSevrebis gacnoba da maswavleblis komentari (8 wuTi);
6. gakveTilis bolos maswavlebeli ajamebs jgufur muSaobas, yuradRebas amaxvilebs namuSevrebis dadebiT mxareebze, xolo kritikuli SeniSvnebis ZiriTadi nawili gadaaqvs momaval samuSao gegmaSi (3 wuTi);
7. saSinao davalebebis ganawileba survilisa da interesis gaTvaliswinebiT:
• moiZieT informacia berZnul miTologiidan: ratom iyo kombalze Semoxveuli gveli asklepiosis da medicinis simbolo?
• gamoikvlieT daviT batoniSvilis pirovneba da moiZieT informacia mis wignze „iadigar daudi“ (2 wuTi).
24.2 mkurnaloba da medicina
25. simbolo
gakveTilis mizani: moswavlem simbolo unda aRiqvas rogorc universalia; ganixilos misi konkretuli formebi sxvadasxva kulturaSi da gansazRvros maTi mniSvneloba; ganasxvaos igi emblemisa da niSnisagan.
1. provocirebis mizniT, maswavlebeli moswavleebs sTxovs, TavianTi ganwyoba gadmoscen raime simbolos daxatviT (4 wuTi);
2. moswavleTa namuSevrebis gacnoba (4 wuTi);
3. maswavlebeli winaswar momzadebul vizualur masalebs proeqtoriT aCvenebs ekranze da moswavleebs sTxovs, gamoTqvan mosazrebebi, ra ician naCvenebi simboloebis Sesaxeb (5 wuTi);
4. gakveTilis teqstis da damatebiTi informaciis wakiTxva „viciminda vicodeviswavle“ meTodis gamoyenebiT (6 wuTi);
5. wakiTxulis gaanalizeba kiTxvapasuxis reJimSi (4 wuTi);
6. jgufuri muSaoba: pirvel jgufs eZleva
Semdegi davaleba CamoTvaleT sxvadasxva simbolo da isaubreT, ra gancdas iwveven isini adamianSi. meore jgufis davaleba: wina gakveTilebSi moiZieT simboloebi da imsjeleT maTi mniSvnelobebis Sesaxeb (10 wuTi);
7. jgufuri namuSevrebis prezentaciaSefaseba (7 wuTi);
8. maswavleblis Semajamebeli sityva – simboloebis codna moswavleebs daexmareba sxvadasxva kulturebis ukeT gacnobasa da warmatebuli urTierTobebis damyarebaSi (3 wuTi);
9. saSinao davalebebis ganawileba: 1) moiZieT sxvadasxva qveynis saxelmwifo simbolika da imsjeleT maTze mocemuli gamosaxulebebis mniSvnelobis Sesaxeb. 2) moiZieT informacia me20 saukuneSi saqarTvelos saxelmwifo simbolikis istoriis Sesaxeb. 3) moiZieT informacia imis Sesaxeb, Tu ras niSnavs `alma mater~ da daukavSire igi Tbilisis saxelmwifo universitetis gerbze gamosaxul simbolos (2 wuTi).
-
35
26. xelovneba
4. gonebrivi ieriSis meTodiT maswavlebeli aviTarebs moswavleTa damoukidebel azrovnebas, kvlevis unars da klass mimarTavs SekiTxviT: rogor fiqrobT, ras SeiZleba ukavSirdebodes xelovnebis dargebis warmoSoba da ganviTareba? es muSaoba mimdinareobs wyvilebSi (4 wuTi);
5. amis Semdeg moswavleebi kiTxuloben gakveTilis teqstis im nawils, romelSic dasmul SekiTxvazea saubari, adareben TavianT pasuxebs da gamoaqvT daskvnebi. SesaZlebelia TviTSefasebis sqemiT sargebloba (5 wuTi);
6. maswavlebeli moswavleebs axsenebs cnobil frazebs: „xelovneba xelovnebisaTvis“ da „xelovneba xalxisaTvis“. individualur muSaobisTvis eZlevaT saklaso samuSao: mokled Camoayalibon, rogor esmiT am frazebis mniSvneloba da romel maTgans eTanxmebian (5 wuTi);
7. ramdenime namuSevris klasis winaSe wardgena da maswavleblis komentari (5 wuTi);
8. amis Semdeg klasi iyofa ramdenime jgufad da asrulebs davalebas: yovelma jgufma Camoweros wilisyriT Sexvedrili regionis epoqis Tu stilis (egvipte, SuamdinareTi, antikuri xana, Sua saukuneebi, aRorZinebis xana, baroko, klasicizmi, romantizmi, axali dro, uaxlesi dro) maTTvis cnobili xelovnebis sxvadasxva dargis warmomadgenlebi da maTi qmnilebebi (6 wuTi);
9. jgufuri namuSevrebis prezentacia. prezentaciis Sefasebis sqemis gamoyeneba (5 wuTi);
10. saSinao davaleba: moswavleebma moiZion informacia vizualuri masalis TanxlebiT, romelSic saubari iqneba sxvadasxva kulturis xalxTa xelovnebis Sedevrebisa da avtorebis Sesaxeb (1 wuTi).
gakveTilis mizani: moswavlem, analizis Sedegad, unda gaacnobieros, rom xelovneba warmoadgens universalias, ganixilos misi konkretuli formebi sxvadasxva kulturaSi da daakavSiros igi yofiT cxovrebasTan, magiasTan, religiasa da teqnikur progresTan.
1. maswavlebeli gakveTils iwyebs e.w. asociaciuri kavSiris sqemis dafis centrSi daxazviT, romelic ivseba moswavleTa mier gamoTqmuli mosazrebebiT (2 wuTi);
ra aris
xelovneba?
2. maswavlebeli klass sTavazobs xelovnebis ramdenime ganmartebas da atarebs interaqtiul leqciasaubars xelovnebis Temaze (7 wuTi);
3. proeqtoris saSualebiT maswavlebeli ekranze aCvenebs xelovnebis nimuSebis amsaxvel fotoebs, suraTebs, SeiZleba video masalebis gamoyenebac da moswavleebs sTxovs, gadmoscen TavianTi grZnobebi vizualuri masalasTan dakavSirebiT. am aqtivobis Semdeg klasi akeTebs daskvnas, rom xelovnebis nimuSi gadmoscems avtoris emociebsa da ideebs, xolo mnaxvelSi ki is iwvevs grZnobebs (5 wuTi);
-
36
27. samarTali
debuleba, rom sisxlis aReba warmoadgenda danaSaulis Tavidan acilebis formas? (10 wuTi);
5. diskusiis Sejameba da daskvnebis gamotana (3 wuTi);
6. wyvilebSi muSaoba: ra faqtorebi ganapirobebs samarTlis sistemebis gansxvavebulobas sxvadasxva xalxebSi? istoriidan gaixseneT da SeadareT erTmaneTs sxvadasxva dros sxvadasxva qveyanaSi arsebuli kanonebi (8 wuTi);
7. prezentatorTa pasuxebis mosmena da TanatolTa Sefasebis sqemis gamoyeneba (8 wuTi);
8. maswavlebeli klass amzadebs momavali Semajamebeli samuSaosTvis da acnobs Semajamebeli davalebis Sinaarss, aZlevs miTiTebebs: SesaZleblad migaCniaT sazogadoebis normaluri funqcionireba samarTlis gareSe? ra moxdeba, dawerili samarTali rom ar arsebobdes? (2 wuTi).
gakveTilis mizani: moswavlem unda gamoikvlios, ra faqtorebi ganapirobebs samarTlis sistemebis gansxvavebulobas sxvadasxva xalxebSi; Seadaros erTmaneTs sxvadasxva dros sxvadasxva qveyanaSi arsebuli kanonebi; daweros ese.
1. maswavlebeli gakveTils iwyebs gonebrivi ieriSiT ra aris samarTali? (1 wuTi);
2. moswavleTa pasuxebis mosmena da msjeloba gakveTilis dasawyisSi dasmuli SekiTxvis irgvliv (5 wuTi);
3. teqstis gacnoba aqtiuri kiTxvis strategiis gamoyenebiT da kornelis grafis Sevseba (8 wuTi);
4. am strategiis Sesrulebis Semdeg moswavleTa Soris azrTa gaziareba da zogadi saklaso diskusia samarTlianoba da samarTali, kanoniereba da samarTlianoba erTsa da imaves niSnavs? rogor gesmiT
28. Sroma, profesia da hobi
gakveTilis mizani: moswavlem unda gaiazros, rom Sroma kacobriobis universaluri Tvisebaa; gamoikvlios, ra ganapirobebs sxvadasxva kulturaSi saqmianobis Taviseburebebs; imsjelos profesiisa da hobis urTierTkavSiris Sesaxeb, moiZios magaliTebi.
1. maswavlebeli klass acnobs gakveTilis Temas da savaraudo scenars (2 wuTi);
2. klass yofs sam nawilad da aZlevs davalebebs: pirvelma jgufma unda moamzados sakiTxi: „Sroma kacobriobis universaluri Tviseba“. gamoiyenon arsebuli codna da gakveTilSi mocemuli informaciebi. meore jgufi moamzados sakiTxi: „profesia da misi nairsaxeobani“. mesame jgufi „ra aris adamianisTvis hobi?“ am aqtivobis saSualebiT moswavleebi gamoavlenen TavianT SesaZleblobebs, iswavlian teqstis daxarisxebas da saWiroebisamebr gamoyenebas (15 wuTi);
3. jgufebis liderTa mier namuSevrebis prezentacia da maswavleblis ganmaviTarebeli komentari (12 wuTi);
4. maswavlebeli gakveTils agrZelebs gonebrivi ieriSis meTodiT: CamoTvaleT profesiebi, romlebic Tavdapirvelad mxolod garToba iyo (6 wuTi);
5. maswavlebeli ajamebs gakveTils, moswavleebs esaubreba Sromis da dasvenebis, profesiisa da hobis urTierTkavSiris Sesaxeb (8 wuTi);
6. saSinao davalebis pirobis gacnoba: moiZieT informacia saintereso, ucnauri da saSiSi profesiebis Sesaxeb; moiZieT informacia gamoCenili adamianebis hobis Sesaxeb (2 wuTi).
-
37
29. rekreacia
teraqtiur saubars rekreaciis Sesaxeb (8 wuTi);
5. klasi iyofa ramdenime jgufad da eZleva davaleba: vTqvaT, SesaZlebloba mogecaT, SeqmnaT rekreaciuli sivrce. rogor moawyobdiT mas da ras gaiTvaliswinebdiT? davaleba SegiZliaT warmoadginoT naxatis, maketis, naxazis an sityvieri aRweris saxiT (10 wuTi);
6. namuSevrebis gacnoba da saerTo daskvnis gamotana (8 wuTi);
7. gakveTilis Sejameba gakveTilis bolos mocemuli SekiTxvaze pasuxis gacemiT (3 wuTi);
8. saSinao davalebis pirobis gacnoba: isaubreT rekreaciis formebsa da saSualebebze, romlebic Tqven yvelaze metad mogwonT (1 wuTi);
9. moswavleTa Sefaseba saklaso komponentSi (3 wuTi).
gakveTilis mizani: analizis Sedegad, moswavlem rekreacia unda ganixilos rogorc kulturuli universalia; imsjelos sxvadasxva qveynis sarekreacio zonis gansxvavebis safuZvlebze.
1. maswavlebeli yuradRebas amaxvilebs moswavleTa ganwyobaze da klass mimarTavs SekiTxviT: rogor axerxebT energiis aRdgenas da dasasveneblad rogor adgilebs da formebs irCevT? (3 wuTi);
2. moswavleebi gamoTqvamen TavianT mosazrebebs da maswavlebeli dafaze Camowers moswavleebis mier dasaxelebul adgilebs da formebs(5 wuTi);
3. maswavlebeli dafis centrSi xazavs wres da wers sityvas rekreacia. moswavleebis daxmarebiT ivseba asociaciuri kavSiris sqema (4 wuTi);
4. winaswar moZiebuli vizualuri masalebis gamoyenebiT, maswavlebeli atarebs in
30. TamaSi
gakveTilis mizani: moswavlem unda ganixilos TamaSi rogorc kulturis universalia; gamoikvlios misi tipebi da maxasiaTeblebi sxvadasxva kulturaSi; imsjelos TamaSis sportul saxeobebze, daukavSiros igi socializaciis process.
1. maswavlebeli gakveTilis dasawyisSi amowmebs saSinao davalebas da saukeTeso naSroms ganixilavs moswavleebTan erTad (8 wuTi);
2. maswavlebeli moswavleebs Seaxsenebs gakveTils „kulturis universaliebi“ (4 wuTi);
3. wyvilebs eZlevaT samuSao: miRebuli cod
nis safuZvelze daadgineT, aris Tu ara TamaSi universalia da ratom? pasuxi daasabuTeT magaliTis moyvaniT (6 wuTi);
4. moswavleTa pasuxebis mosmena da maswavleblis sityvieri komentarebi (8 wuTi);
5. amis Semdeg maswavlebeli klass SesTavazebs sadiskusio Temas: aris Tu ara TamaSi socializaciis agenti? SesaZlebelia „kalami mikrofonis“ gamoyeneba (10 wuTi);
6. maswavlebeli ajamebs diskusias da moswavleebs afasebs diskusiis Sefasebis sqemis saSualebiT (7 wuTi);
7. saSinao davalebis pirobis gacnoba: 1) moiZieT masalebi msoflioSi gavrcelebuli TamaSebis Sesaxeb. 2) dawereT Txzuleba: „roca vTamaSob...“ (2 wuTi).
-
38
31. dro
3. savaraudoa, rom am kiTxvas isini ver upasuxeben da maswavlebeli sTavazobs maT, pasuxi moiZion gakveTilis teqstSi.
4. maswavlebeli klass yofs 46 bavSvian jgufebad. moswavleebi kiTxuloben teqsts da asruleben pirvel davalebas (15 wuTi);
5. jgufebis Sesrulebuli davalebis Semowmeba sasurvelia ise moxdes, rom yovelma jgufma erT kiTxvas mainc gasces pasuxi, xolo danarCen jgufebs unda mieces saSualeba, Tu igive kiTxvaze gansxvavebuli pasuxi aqvT, gamoTqvan igi (710 wuTi);
savaraudo pasuxebi pirvel kiTxvaze: dro fulia, drois flangva, drois mokvla, drois gatareba, „nu gadadeb xvalisTvis imas, ris gakeTebac dRes SegiZlia”, wuTisofeli, warmavali dro...
6. amis Semdeg moswavleebi ecnobian pirahas xalxis cxovrebas „drois gareSe“ (5 wuTi), ewyoba mcire diskusia (5 wuTi)
7. maswavlebeli saSinao davalebas aZlevs klass. davaleba transportis moZraobis grafikis Seswavlis Sesaxeb SeiZleba grZelvadiani iyos: warmoadginon 12 kviris Semdeg.
mizani: moswavlem unda gaacnobieros dro, rogorc sazogadoebis erTerTi ZiriTadi resursi, drois aRqma da droisadmi damokidebuleba rogorc kulturaTaSorisi gansxvavebis erTerTi ZiriTadi faqtori.
1. maswavlebeli gakveTilze sagangebod Sedis oriode wuTis dagvianebiT (problemis Tavidan asarideblad, SeiZleba amis Sesaxeb winaswar Seatyobinos skolis xelmZRvanelobasa da mandaturis samsaxurs) da moswavleebs ekiTxeba, Tu ra ganwyoba gauCndaT mis mimarT dagvianebis gamo. Semdeg maswavlebeli gamoikvlevs moswavleTa damokidebulebas zogadad punqtualurobisadmi (3 wuTi).
2. maswavlebeli Zalian mokled esaubreba bavSvebs imis Sesaxeb, rom sxvadasxva kulturaSi gansxvavebulad aRiqvamen dros. Semdeg ekiTxeba moswavleebs:
• Tqveni azriT, ra aris sadReisod imis mizezi, rom adamianebi bevr qveyanaSi did mniSvnelobas aniWeben punqtualurobas?
• xom ar iciT, droisadmi aseTi damokidebuleba saidan da rodis iRebs saTaves? (3 wuTi)