traballos artesanales de : traballos artesanales de : CAMBADOS CAMBADOS

Luthiers GalegosLuthiers Galegos

Por: Por: Jacobo Rubianes Castelo Jacobo Rubianes Castelo

Pedro Silva PazosPedro Silva Pazos

O traballoO traballo O traballo dos luthier, consiste en O traballo dos luthier, consiste en

construír ou mellorar instrumentos construír ou mellorar instrumentos musicais. Neste caso, trátase de musicais. Neste caso, trátase de instrumentos artesanais instrumentos artesanais (gaitas, (gaitas, tambores, pandeiretas). tambores, pandeiretas).

Cada instumento, é feito á man, con Cada instumento, é feito á man, con moita pacencia. O material, coma a moita pacencia. O material, coma a madeira, chega ás mans do artesán sen madeira, chega ás mans do artesán sen labrar, e él, vai labrando a madeira, labrar, e él, vai labrando a madeira, puíndo a prata… ata facer unha gaita, puíndo a prata… ata facer unha gaita, tambor… tambor…

O construtor, debe responder con eficacia á demanda de calidade, e a mellor forma de facelo, é cun labor que implique uns profundos coñecementos do comportamento dos materiais, e técnicas especializadas.

Normalmente, o obradoiro está na propiedade, e ubícanse en habitacións da casa, ou talleres a parte, coma garaxes…

Materias primasMaterias primas

A mareria prima básica, é a madeira. A mareria prima básica, é a madeira. Ata mediados do século XX as Ata mediados do século XX as madeiras eran cortadas e preparadas madeiras eran cortadas e preparadas polo propio artesán, e as que máis se polo propio artesán, e as que máis se empregaban eran as de palosanto, empregaban eran as de palosanto, laranxeiro, castiñeiro, nagueira, laranxeiro, castiñeiro, nagueira, alcipreste, buxo, granadillo. alcipreste, buxo, granadillo. Posteriormente, os luthier decántanse Posteriormente, os luthier decántanse polo emprego de ébano, caoba, sangue polo emprego de ébano, caoba, sangue de doncela, nogueira americana, de doncela, nogueira americana, samanguila, pinsapo e piñeiro-abeto, samanguila, pinsapo e piñeiro-abeto, adquiridas na península ibérica.adquiridas na península ibérica.

La madera tenía que ser cortada de un árbol que La madera tenía que ser cortada de un árbol que no estuviese muerto. Posteriormente, sesometía no estuviese muerto. Posteriormente, sesometía a un proceso de secado, durante el cual debía a un proceso de secado, durante el cual debía ser protegida de la humedad y del sol. Todo lo ser protegida de la humedad y del sol. Todo lo cual puede hacer que el acondicionamiento de cual puede hacer que el acondicionamiento de la materia necesite mucho tiempo para ser el la materia necesite mucho tiempo para ser el idóneo, a veces incluso por períodos que idóneo, a veces incluso por períodos que comprenden décadas enteras.comprenden décadas enteras.

A madeira terá que ser cortada dunha árbore que A madeira terá que ser cortada dunha árbore que non estivese morta. Posteriormente, sométese a un non estivese morta. Posteriormente, sométese a un proceso de secado, durante o cal, deberá ser protexida proceso de secado, durante o cal, deberá ser protexida contra a humidade e o sol.contra a humidade e o sol.

. .

FerramentasFerramentas

As principais ferramentas son:As principais ferramentas son: - Trenchas - Trenchas - Coitelas- Coitelas - Torniquetas- Torniquetas - Gubias- Gubias - Calibres- Calibres - Trados de precisión- Trados de precisión

Entrevistado -Ramón Vázquez Entrevistado -Ramón Vázquez Acha (Chilro)Acha (Chilro)

Empezou con percusión sen ter coñecemento Empezou con percusión sen ter coñecemento da materia, somente desmontando un tambor da materia, somente desmontando un tambor

cando estaba nun grupo de gaiteiros.cando estaba nun grupo de gaiteiros.

Pouco a pouco foi aprendendo, con Joaquin Pouco a pouco foi aprendendo, con Joaquin Espiño a facer gaitas.Espiño a facer gaitas.

Non puido vivir deste traballo ata hai “pouco” tempo (uns Non puido vivir deste traballo ata hai “pouco” tempo (uns quince anos) o traballo que lle gustaría exercer, é o de quince anos) o traballo que lle gustaría exercer, é o de carpinteiro, pero finalmente, adicouse a outro traballo que carpinteiro, pero finalmente, adicouse a outro traballo que tamén lle gustaba á par da carpintería. Tamén foi albanel, tamén lle gustaba á par da carpintería. Tamén foi albanel, pero agora é un dos mellores luthiers de España.pero agora é un dos mellores luthiers de España.

Agradecementos:

Ramón Vázquez Acha (Chilro) entrevistado

Olimpus (cámara digital)

Diego Rubianes

Josefa Losada Nine (profesora musica Pitusa)

Marcos Vazquez (profe)

Productores: Productores: Jacobo Rubianes Castelo Jacobo Rubianes Castelo Pedro Silva PazosPedro Silva Pazos