Lënda: Mësimdhënia, teknologjia dhe programi i TIK-ut

FAKULTETI I SHKENCAVE DHE TEKNOLOGJIVE

BASHKËKOHORE

Lënda: Mësimdhënia, teknologjia dhe programi i TIK-ut

(punim i magjistraturës)

Mentori: Kandidat-ja:

Prof. Azir Aliu Hyrije Kelmendi

Tetovë, 2021

1

ABSTRACT

In the general and overall social, political, economic, scientific and technological developments,

it is more than necessary to change the ways and methods of teaching and learning. Educational

institutions need to keep pace with these changes, so the use of technology in teaching at schools,

although it came into operation relatively late, must progress more than it is now.

Technology is already an important factor in the development of the learning process, and teachers

are interested in getting more knowledge about technology, in order to be one step ahead of time

and to have the opportunity to complete their lessons and subjects by applying the most attractive

methods for learning, while all this has become much more easier due to the integration of

technology in the process.

Today, Kosovo aims to reach the level of the highest European standards, so it has updated its

curricula with new content, news teaching methods and new assessment methods related to

achieving educational standards.

The integration of technology within schools systems and teaching methods and connecting inter-

curricular subjects benefits the learning process thus using the most sophisticated tools.

Proper use of technological tools during the teaching process contributes to a more effective

learning and this is one of the main goals of the society. The will to start implementation of the

new curriculum in schools indicates for a very serious initiative and extremely significant impact

on all aspects of school work.

In this thesis we have tried to present the importance of integration in schools, teaching methods

and the realization of courses and subjects through using of technology. This made learning not

only the reference point, but driving reason for the new entries of the student's educational culture.

Until recently these technologies were considered innovations, now they are indispensable due to

the technological orientations that have impacted the teaching process.

Keywords: Technology, information, learning, teaching, students, subjects, curricula, tools,

technological tools, etc.

2

ABSTRAKT

Në zhvillimet e përgjithshme shoqërore, politike, ekonomike, shkencore e teknologjike, është më

se e domosdoshme edhe ndryshimi i mësimdhënies dhe i mësimnxënies. Instuticionet edukative

duhet të jenë në hap me këto ndryshime, andaj përdorimi i teknologjisë në mësimdhënie në shkolla,

edhe pse ka hyrë në funksion relativisht vonë, ndikimi dhe përdorimi në këtë fushë është në rritje

çdo ditë e më shumë.

Teknologjia është faktor tashmë me rëndësi në zhvillimin e procesit mësimor e produktiv, ku

mësimdhënësit janë duke u interesuar për njohurit mbi teknologjinë që të jenë një hap me kohën

dhe që të kenë mundësinë që lëndet e tyre t’i realizojnë duke aplikuar metodat më atraktive për

mësimnxënie ku kjo e gjitha është bërë më e lehtë falë integrimit të teknologjisë.

Sot, Kosova synon të ngrihet në nivelin e standardeve evropiane, andaj ka azhuruar kurrikulat më

përmbajtje të reja, metoda e materiale mësimore dhe metoda të reja të vlerësimit që kanë të bëjnë

me arritjen e standardeve arsimore, e gjitha kjo duke kontribuar mbi integrimin e teknologjisë.

Initegrimi i teknologjisë në shkolla dhe lidhja e lëndëve ndërlikulare ndihmon në procesin mësimor

kështu duke i përdorur mjetet më të sofistikuara.

Përdorimi i duhur mjeteve teknologjike gjatë procesit mësimor ndihmojnë për një mësimnxënie

efektive ku edhe këto janë synimet e shoqërisë, fillimi i zbatimit të kurrikulës së re në shkollat

tregon për një nismë shumë serioze dhe me ndikim të rëndësishëm në të gjitha aspektet e punës

së shkollës.

Në këtë temë jemi munduar të paraqesim rëndësin e integrimit në shkolla, metodat e mësimdhënies

si dhe realizimin e lëndëve ndërmjet fushës së teknologjisë, ku ndërmjet kësaj fushe u arrit që

mësimdhënësi të mos jetë e vetmja pike referimi, por të jetë koodinatori i hyrjeve të reja në kulturën

arsimore të nxënësit. Deri para pak kohësh këto teknologji konsideroheshin risi, tashmë ato janë

të domosdoshme për shkak të orientimeve teknologjike që kanë përfshirë procesin e

mësimdhënies.

Fjalët kyçe: Teknologji, informacion, mësimnxënie, mësimdhënie, nxënësit, lëndët mësimore,

kurrikula, (tools)mjetet teknologjike etj.

3

PËRMBAJTJA

ABSTRACT .................................................................................................................................... 1

ABSTRAKT ................................................................................................................................... 2

I. HYRJE ........................................................................................................................................ 5

1.1. Qëllimi i hulumtimit ................................................................................................................ 5

1.2. Hipotezat .................................................................................................................................. 5

1.3.Struktura e punimit ................................................................................................................... 6

II.MËSIMDHËNIA, KONTRIBUTET MBI INTEGRIMIN DHE PËRDORIMIN E TIK-T

NË SHKOLLA .............................................................................................................................. 8

2.1 Roli i edukimit dhe integrimi i Tikut në arsim ................................................................. 8

2.2 Procesi i mësimdhënies dhe interneti, ndryshimi i të nxënit ............................................ 9

2.3 Paisjet kompjuterike në shkollat fillore ............................................................................ 9

2.4 Mangësit e përdorimit të paisjeve kompjuterike në shkolla ........................................... 11

III.METODAT E MËSIMDHËNIES ME TIK ......................................................................... 5

3.1 Të mësuarit dhe teknologjia ........................................................................................... 13

3.2 Marrëdhënia mësimdhënës-nxënës dhe aplikimi i teknologjisë .................................... 13

3.3 Zgjedhja e metodologjisë në mësimdhënje duke shfrytëzuar TIK-un ........................... 15

3.4 Metoda të rëndësishme gjatë shfrytëzimit të teknologjisë në shkolla ............................ 15

IV. REALIZIMI I LËNDËVE NDËRMJET FUSHËS SË TEKNOLOGJISË .................... 17

4

4.1. Rëndësia e teknologjisë në mësimdhënie .............................................................................. 17

4.2. Lidhja e teknologjisë me fushat tjera ..................................................................................... 19

4.2.1 Lidhja e Teknologjisë së Informacionit dhe Kominikimit me teknologjinë .................... 21

4.2.2 Lidhja e matematikës me fushën e teknologjisë ............................................................. 24

4.2.3 Lidhja e gjuhëve të huaja (gjuha angleze) me teknologjinë ........................................... 27

V. METODOLOGJIA E HULUMTIMIT ................................................................................ 00

VI. PASQYRIMI I REZULTATEVE TË STUDIMIT ........................................................... 32

VII. DISKUTIM DHE ANALIZIM I REZULTATEVE ....................................................... 33

7.1. ANALIZIMI DHE INTERPRETIMI I TË DHËNAVE ........................................................ 35

7.2. ANALIZIMI DHE INTERPRETIMI I TË DHËNAVE ME SPSS ....................................... 50

REZULTATET ........................................................................................................................... 57

KONKLUDIME .......................................................................................................................... 58

SHTOJCA .................................................................................................................................... 59

PYETËSORI PËR NXËNËS ..................................................................................................... 60

BIBLOGRAFIA .......................................................................................................................... 62

LISTA E FIGURAVE................................................................................................................. 64

LISTA E TABELAVE ................................................................................................................ 65

LISTA E GRAFIKË ................................................................................................................... 66

LISTA E FJALËVE/SHKURTESAVE .................................................................................... 68

5

I. HYRJE

1.1. QËLLIMI I HULUMTIMIT

Qëllimi i këtij hulumtimi është i bazuar në zhvillimin dhe avancimin e përdorimit të teknologjisë,

ku ky zhvillim është më se i domosdoshëm edhe në ndryshimin e mësimdhënies dhe

mësimnxënies. Instuticionet arsimore duhet të jenë në hap me këto ndryshime, përndryshe nuk do

të mund ta luajnë rolin dhe funksionin e tyre edukativo-arsimor.

Mësimdhënia bashkëkohore dhe të nxënit kërkon organizim më fleksibil të punës në shkollë,

kërkon planifikim të mirëfilltë të materialit mësimor, metodologjisë mësimore dhe teknikave që

do të përdoren për të arritur objektivat mësimore dhe synimet e shoqërisë, andaj,

Objektivat kryesore të këtij hulumtimi do të jenë:

• Të hulumtohet për kontributet mbi integrimin e përdorimit të Tik-ut në mësimdhënie,

• Të hulumtohet për përdorimin e metodave në mësimdhënie,

• Të hulumtohet për avantazhet dhe disavantazhet e përdorimit të teknologjive,

• Të nxirren statistika në lidhje me përdorimin e teknologjive dhe programin e Tik-ut për

mësimdhënie/mësimnxënie,

• Të hulumtohet për realizimin e lëndëve ndërmjet fushës së teknologjisë, etj.

1.2. HIPOTEZAT

Në kuadër të punimit, konform realizimit të hulumtimit, do të jenë të adresuara hipotezat vijuese:

• Përdorimi i Tik-ut në mësimdhënie është në përpjesëtim të drejtë me rritjen e

rezultateve në mësimnxënie.

• Arritjet e mësimnxënies kushtëzohen nga përdorimi i metodave të teknologjisë.

6

• Ofrimi i metodologjisë dhe burimeve të organizuara në atë mënyrë që të jenë sa ma

atraktive për nxënësit.

1.3. STRUKTURA E PUNIMIT

Në pjesën e parë të këtij punimi janë paraqitur qëllimet e hulumtimit dhe hipotezat. Pjesë e

rëndësishme tek organizimi i hulumtmimit janë hipotezat të cilat janë formuluar në atë mënyrë, të

cilat si rezultat mund të sjellin vërtetimin.

Në pjesën e dytë janë përfshirë tre kapituj kryesorë që lidhen me mësimdhënien, integrimin e

teknologjisë në shkolla, metodat në mësimdhënie organizimi i tyre dhe roli i mësimdhënësit duke

përdorur kurrikulën bërtham, si dhe realizimin e lëndëve mësimore duke e integruar fushën e

teknologjisë.

Në kapitullin e parë: Përfshihet kontributi që jepet në shkolla për integrimin e teknologjisë, cilat

janë pajisjet digjitale që shkollat tona kanë në përdorim, si dhe sa përdoren ato për realizim të

orëve mësimore, pra përfshihet procesi i mësimdhënies me teknologji, si dhe cilat mund të jenë

mangësitë duke e integruar teknologjinë.

Në kapitullin e dytë: Përmbledhen shënime në lidhje me të mësuarit dhe teknologjin, aplikimin e

teknologjisë në shkolla, marrdhënia mësimdhënës-nxënës si dhe zgjedhja e metodologjisë sipas

programit mësimor-zgjedhja e metodave ka rëndësi gjatë shfrytëzimit të teknologjisë.

Në kapitullin e tretë: Përmenden lidhjet ndërkurrikulare ndërmjet lëndëve mësimore dhe fushës së

teknologjisë, janë marr shembull tri lëndë dhe se si mund të realizohen ato lëndë duke integruar

teknologjinë duke i aplikuar disa mjete teknologjike të cilat mendojë që së shpejti të gjejn zbatim

në të gjitha shkollat në Kosovë e të cilat shumë do ta lehtësonin mësimdhënien po ashtu janë aq

atraktive që edhe nxënësit shumë më lehtë do të kishin marr mësimin. Në këtë kapitull janë marr

shembuj për planifikimin e orëve mësimore duke zbatuar mësimin tradicional dhe bashkëkohor,

është realizuar nga një orë dhe janë nxjerrë disa konkludime.

Në pjesën e tretë është përfshirë metodologjia e këtij studimi. Studimi përbëhet nga literatura bazë

dhe ajo sekondare. Literatura kryesore mbështetet kryesisht tek analiza e pyetësorit nëpërmjet

gjetjeve të tij duke i konsultuar ato me literaturën e studiuar lidhur me këtë temë. Gjithashtu

përfshihen: Mostra, instrumentet si dhe procedura e grumbullimit dhe realizimit të anketës.

7

Pjesa - Rast studimi pasqyron të gjitha rezultatet e gjetjeve kryesore të analizës të cilat tregojnë

lidhjen mes variblave kryesore, marrdhënien dhe varësinë nga njëra-tjetra. Të gjitha këto rezultate

janë paraqitur në formë tabele apo grafiku, në mënyrë që të jenë plotësisht të lexueshme nga

përdoruesit e saj. Frekuenca: Statistikat që janë nxjerrë nga programi SPSS.

Në Pjesën e diskutimeve janë përfshirë rezultatet kualitative, konkludimet e nxjerra nga i gjithë

punimi.

Pjesa e fundit ka në përbërje të tij pyetësorin që u përdor në vrojtim, biblografinë përkatëse mbi

të cilën u mbështet ky studim, si dhe autobiografia.

8

II. MËSIMDHËNIA, KONTRIBUTET MBI INTEGRIMIN DHE PËRDORIMIN E TIK-

UT NË SHKOLLA FILLORE

Sfidat komplekse me të cilat ballafaqohet sot shoqëria, shpesh janë të lidhura me ndikimin

dominues të teknologjisë në botën tonë[3].

Teknologjia sot, krijon kushte dhe mundësi të shumta; ku mund të ndërtojë dhe zhvillojë njohuri,

shkathësi, qëndrime dhe vlera që kërkon shoqëria. Arsimimi dhe dituria janë baza e çdo zhvillimi

njerëzor dhe ato janë e drejta fundamentale për çdo qenie njerëzore, andaj të formosh njerëz të aftë

dhe konkurues, është një nga objektivat e arsimit[3][4].

2.1. Roli i edukimit dhe integrimi i Tikut në arsim

Arsimi, edukimi dhe profesioni i mësimdhënësit ka kaluar nëpër faza të ndryshme në historinë e

shoqërisë shqiptare. Edukimi është një proces dinamik dhe gjithëpërfshirës në çdo etapë të tij. Si i

tillë evoluon nga koha në kohë dhe ky evoluim kërkon që mësimdhënësit të përshtaten me risitë,

në të kundërtën e gjejnë veten jashtë sistemit arsimor[5].

Nxënësit janë pjesë e pandashme e edukimit dhe evoluimi të cilin ata po kalojnë në lidhje me

nivelin e inteligjencës dhe përshtatjen me hapat e kohës, veçanërisht me teknologjinë.

Teknologjia në arsim premton individualizimin e mësimdhënies dhe përmirësimin e rezultateve

për çdo nxënës. Kjo është një sfidë për mësimdhënësit, por gjithashtu nxisin mësimdhënësit të jenë

në nivelin e duhur për të edukuar brezat. Janë apo nuk janë të dhënë mësimdhënësit pas

teknologjisë, duhet të përshtaten, pasi nxënësit kërkojnë të ecin me hapin e kohës. Teknologjia

është një koncept i gjerë që merret me aplikimin e njohurive të ndryshme.

Kompjuteri dhe interneti sot shihen si një nga teknologjitë më të nevojshme në çdo cep të

mësimdhënies. Përmes internetit u arrit që mësimdhënësi të mos jetë e vetmja pikë referimi, por

të jetë kordinator i hyrjeve të reja në kulturën arsimore të nxënësit. Deri para pak kohësh këto

teknologji konsideroheshin risi, tashmë ato janë të domosdoshme për shkak të orientimeve

teknologjike që kanë përfshirë procesin e mësimdhënies[6].

9

2.2. Procesi i mësimdhënies dhe interneti, ndryshimi i të nxënit

Teknologjia ka transformuar mënyrën e mësimdhënies dhe të nxënit, por duke transformuar

procesin, ajo po transformon dhe rezultatin, andaj integrimi i Tik-ut në sistemin arsimor ka si kusht

kryesor që mësimdhënësit të bëhen ekspertë, me qëllim përmirësimi të procesit në mësimdhënie

dhe mësimnxënie[3][7].

Të mësuarit në shkollë dhe jashtë saj, mësimi dhe vetëmësimi, aftësimi i nxënësit për të shfrytëzuar

të gjitha burimet e informacionit etj. bëhen një detyrë gjithnjë e më me rëndësi e shkollës. Në 2020,

gjithçka ka ndryshuar.

Sot, mbi 50% e nxënësve kanë qasje në laptop ose tablet në klasë. Secila pajisje është gjithnjë e

lidhur me internet, 84% e mësuesve tanë përdorin pajisje dhe teknologji gjatë aktiviteteve

mësimore të përditshme[8].

Nxënësit të sfidojnë me dijet e tyre në këtë fushë, përdorimi i teknologjisë në shkollat tona ka

ndryshuar në mënyrë të ndjeshme gjatë viteve të fundit. Për të pajisur nxënësit me aftësitë e

nevojshme teknologjike duhet të përdoren metoda të reja të të mësuarit në krahasim me metodat e

përdorura në të mësuarin tradicional. Prandaj, teknologjia duhet të jetë një pjesë e rëndësishme e

pedagogjisë së ditëve të sotme në mësimdhënie[6][8].

2.3. Pajisjet kompjuterike në shkollat fillore

Shumica e shkollave fillore dhe të mesme në Kosovë, janë të pajisuara me një e më shumë

laboratorë apo kabinete të teknologjisë informative. Këto kabinete janë investim i drejtpërdrejtë i

Qeverisë së Kosovës apo dhuratë e donatorëve të ndryshëm që kanë investuar dhe po investojnë

në shumë projekte arsimore në Kosovë[9].

Të gjithë kompjuterët e sistemuar nëpër këto kabinete kanë të instaluar sistemin operativ windows

7, me të gjitha programet përcjellëse.

10

Interneti është mjet që mund të përdoret thuajse në secilën lëndë mësimore. Nxënësit duhet të

mësohen me rregullat e sjelljes gjatë përdorimit të internetit, me çka atyre do t’u mundësohet të

marrin përvojë më të mirë arsimore dhe të kenë njohuri të shumta përmes këtij burimi modern të

informacioneve.

Kërkimi i informacioneve në internet, bëhet me një procedurë të lehtë, duke kërkuar në ueb-faqe

apo thjesht duke shkruar informatën e duhur në faqen kryesore kërkuese në internet (për shembull

në Google Chrome, Internet Explorer, Moxilla, Yahoo etj).

Është e domosdoshme që para se nxënësi të ketë qasje në kabinete apo në kompjuter, të udhëzohen

në klasë për përdorim e tyre, si dhe të këshillohen që ta ruajnë inventarin dhe pajisjet tjera

ndihmëse. Mësimdhënësi i lëndës është i obliguar që t’i sistemojë si duhet nxënësit nëpër

kompjuterë për një përdorim sa më efektiv të tyre.

Kompjuterët dhe pajisjet tjera ndihmëse të tij, kanë ndryshuar mënyrën e punës në të gjitha

profesionet. Prandaj është krejt e natyrshme që teknologjia kompjuterike të aplikohet me të madhe

edhe në arsim, prej të cilit proces edhe ka dalë kjo teknologji.

Kompjuterët sot zbatohen në të gjitha fushat e jetës, por aplikimi më i gjerë i tyre është në procesin

edukativ, andaj është shumë e rëndësishme për çdo njeri që të marrë së paku njohuritë bazë në

fushën e kësaj teknologjie.

Në ditët e sotme kompjuteri ka arritur të lehtësojë në masë të madhe prezantimin e informacioneve

edukative. Paketa e Microsoft Office (Word, Excel, Access), është më shumë se program me

qëllim edukimi, i cili ofron një spektër të gjerë mundësish për punë me kompjuter, por përveç kësaj

pakete duhet marrë parasysh edhe mjetet tjera, të cilat me qasjen e internetit mundësojnë realizimin

e orëve mësimore[9].

11

Tabela 1. Shkolla "Abdullah Shabani dhe Elena Gjika" Mitrovicë.

Shkolla Salla

informatike

Numri i

kompjuterëve/

loptopëve

Me lidhje të

internetit Paisje tjera

Abdullah

Shabani 1 sallë 35 laptop

ka lidhje

interneti

projektor, printer

Elena Gjika

1 sallë 15 kompjuter/

8 laptop

ka lidhje

interneti

projektor, printer

Kompjuteri dhe interneti janë disa mjete, të cilat mund të përdoren në një sallë informatike, në një

grup të pajisur me kompjuterë ose edhe i vetëm në shtëpi. Projektori është një mjet, i cili përdoret

në shumicën e rasteve në një situatë klase, në grup bashkë me nxënësit e tjerë, në një dispozitiv

mësimor, ku nevojitet prezenca e nxënësit dhe e mësimdhënësit. Pra, projektori e kthen punën

individuale përpara kompjuterit në kolektive, duke e përforcuar në këtë mënyrë shkëmbimet midis

nxënësve. Ky mjet, i cili luan në të njëjtën kohë edhe rolin e komjuterit që ka mundësi të lidhet

edhe me internet, ndihmon në zhvillimin e interaksionit midis mësimdhënësit dhe nxënësve në

klasë, duke krijuar kështu kushtet e nevojshme për zhvillimin e strategjive socio-afektive te

nxënësi.

Projektori është një mjet, i cili lejon rritjen e vëmendjes dhe përqëndrimit te nxënësi, pasi ai e

vendos të gjithë klasën përpara të njëjtës situatë nxënie.

2.4. Mangësitë e përdorimit të pajisjeve kompjuterike

Përdorimi i teknologjisë kompjuterike dhe futja e tij në procesin mësimor ka efekte tё mëdha dhe

shumë ndikim nё shoqërinë e këtij shekulli, si nё aspektin pozitiv, ashtu edhe në atë negativ.

Interneti ofron një pasuri të madhe informatash, si dhe materiale të ndryshme që mund të përdoren

nga mësimdhënësit për edukimin e fëmjëve[9].

Kjo është një mënyrë shumë e mirë për publikimin e informatave dhe bashkëpunimin ndërmjet

mësimdhënësit dhe fëmijëve por sipas disa kritikëve ana negative ka rrezik që nxënësit të humbin

interesimin për mësimin efektiv, meqë nxënësit një kohë të madhe e shpenzojnë me videolojëra,

12

rrjete sociale dhe aplikoacione jofitimprurëse për ta. Kjo shkakton shpërqendrim në mësime dhe

në humbjen e koncentrimit të tyre sistematik për mësimnxënie.

Administrimi dhe menaxhimi i sistemit arsimor po modernizohet në të gjitha nivelet e tij. Ka rrezik

që kompjuterizimi do të ndikojë në humbjen e dëshirës dhe vullnetit të nxënësve për komunikim

me mësimdhënësit e tyre dhe me kolegët rreth procesit mësimor që ka natyrë tjetër pune, gjithashtu

me kalimin e kohës ekziston frika se interneti do ta zbehë nevojën për të marrë pjesë edhe në

mësime. Pra, ekzistojnë edhe mangësi në përdorimin e tyre, meqë nuk do të ketë nevojë as për të

marrë shënime, se të gjitha i gjejnë tashmë në faqe të internetit. Përtej rëndësisë dhe avantazheve

që ka, ekziston edhe rreziku se mos ndoshta kjo lloj praktike mund të influencojë negativisht

nxënësit. Ndonjëherë, duke menduar të përmirësojmë diçka, mund të përfundojmë duke e dëmtuar

atë[9][10][11].

13

III. METODAT E MËSIMDHËNIES ME TIK

3.1. Të mësuarit dhe teknologjia

Aplikimet e teknologjisë, të çfarëdo lloji qofshin, nga më të thjeshtat tek më të ndërlikuarat, kanë

ndryshuar mënyrën e mësimdhënies dhe nxënies. Në jetesën bashkëkohore ndikimi i teknologjive

informative dhe komunikimit (TIK), të çfarëdo lloji qofshin, nga më të thjeshtat tek më të

ndërlikuarat, kanë ndryshuar mënyrën e mësimdhënies dhe nxënies, bëhet gjithëpërfshirës në të

gjitha sferat shoqërore, andaj shoqëria e bazuar në dituri nevojitet që të posedojë aftësi të mira

komunikuese dhe sociale, të jetë e mirinformuar dhe të jetë gjithmonë e gatshme të mësojë gjëra

të reja[4][12].

Krahas evoluimit të teknologjisë, kanë evoluar edhe teoritë e mësimdhënies/nxënies, të cilat

formojnë bazat e projektimit të procesit mësimor, andaj mësimdhënësit e kanë për detyrë që të

zhvillojnë qasje të reja ku do t’i përshtatnin këto metodologji për arritjen e rezultateve mësimore,

pra t’i shfrytëzojnë këto benefite të ofruara[4][12].

3.2. Marrëdhënia mësimdhënës-nxënës dhe aplikimi i teknologjisë

Mësimdhënësit e përdorin teknologjinë e komunikimit për të rritur shkëmbimet e informacionit te

nxënësit, për të përmirësuar mësimdhënien dhe nxënien dhe për të nxitur mësimin bashkëveprues.

Ekzistojnë shumë mjete të teknologjisë së komunikimit që mësimdhënësit mund t’i përdorin gjatë

aktiviteteve mësimore, si: email, wikis, webfaqe, diskutime online etj, e gjitha kjo për të qenë sa

më afër me nxënësit dhe për të pasur qasje të vazhdueshme për rrjedhën mësimore[12].

Integrimi i teknologjisë ka bërë shumë ndryshime në marrëdhëniet nëdrnjërzore. Njëri nga burimet

e thjeshta mësimore, që përdoret shpesh nga nxënësit dhe mësimdhënësit, është teksti mësimor,

mirëpo me zhvillimin e shpejtë të teknologjisë dhe të shtimit të informacionit digjital,

mësimdhënësi duhet ta shohë tekstin më tepër si një burim nxitës, por jo të mjaftueshëm për të

zhvilluar kompetencat kyçe te nxënësit. Mësimdhënësit mund të bashkëpunojnë online me

14

mësimdhënës të shkollave të tjera për të gjetur burime të besueshme informacioni, që u vijnë në

ndihmë jo vetëm nxënësve për të zhvilluar aftësitë e tyre, por edhe mësimdhënësve për të zhvilluar

një qasje të re metodike. Disa nga burimet që mund të përdoren nga mësimdhënësit për zhvillimin

e orës mësimore mund të jenë: bibliotekat elektronike, broshurat informuese apo ndërgjegjësuese,

aplikacionet, enciklopeditë, softwarat eletronikë në funksion të të nxënit, studimet shkencore me

fokus te teknologjia dhe TIK-u, etj[13].

Bashkëveprimi gjatë mësimit bëhet në disa mënyra – për shembull: nxënës me nxënës, nxënësi me

grupin dhe grupi me grupin, po ashtu edhe me mësimdhënësin. Gjithashtu, në bashkëpunim me

nxënësit dhe shkollat mund të organizohen seminare të ndryshme mësimore dhe punimet më të

mira të publikohen dhe t’u vihen në dispozicion të gjitha shkollave. Në ditët e sotme, ndodh shpesh

që nxënësi të jetë një hap përpara mësimdhënësit për sa u përket informacioneve elektronike,

prandaj mësimdhënësit mund të krijojnë forume mësimore bashkë me nxënësit për të krijuar

materiale në ndihmë të procesit mësimor.

Në shumë vende të botës, gjatë mësimit, mësimdhënësit udhëzojnë nxënësit drejt materialeve

konkrete dhe burimeve edukative. Mësimdhënësi, për ta organizuar dhe zbatuar në mënyrë të

suksesshme mësimdhënien për nxënësit, duhet të mbështetet në motivimin, aftësitë, interesat dhe

stilet e të nxënit të nxënësve. Mësimdhënësi përdor forma të ndryshme të organizimit të nxënies,

po ashtu menaxhon gjithëpërfshirjen, duke krijuar mundësi të barabarta për të gjithë nxënësit në

aktivitete brenda klasës, shkollës dhe jashtë saj, si dhe duke nxitur e motivuar nxënësit për të marrë

pjesë në aktivitete në grupe, bashkëpunim në çifte apo nxënie individuale. Mësimdhënësi

shndërrohet në një ndihmës, në një tutor, i cili e ndihmon nxënësin të avancojë dijen[12][13].

3.3. Zgjedhja e metodologjisë në mësimdhënje duke shfrytëzuar TIK-un

Aplikimi i metodologjive moderne dhe përdorimi i teknologjisë në procesin mësimor synon

zhvillimin e kompetencave për të nxënit gjatë gjithë jetës, angazhimin sa më të madh të nxënësit

gjatë aktiviteteve të të nxënit, nxitjen e kreativitetit dhe arsyetimit kritik, përmirësimin e

rezultateve mësimore të të nxënit si dhe rritjen e cilësisë së tërë procesit mësimor, e gjitha kjo si

faktor kryesor ka motivimin e nxënësit, pasi kënaqësia që ai ndjen kur mëson, kushtëzohet nga

15

interesi dhe varieteti i aktiviteteve që i propozohen. Në këtë formë, mësimdhënësi gjatë integrimit

të TIK-ut nuk ndihmon vetëm nxënësit të përvetësojnë njohuritë e reja, por i ndihmon ata t’i

përdorin këto njohuri edhe në mënyra të tjera atraktive[12].

Mbarëvajtja e orës së mësimit arrihet me sukses gjatë gërshetimit të këtyre komponentëve:

njohurive, aftësive dhe qëndrimeve, andaj përdorimi i metodologjive efikase në procesin e të

nxënit është kusht në rritjen e cilësisë së arritjeve nga ana e nxënësve, pasi i jep secilit mundësinë

të shfaqë dhe të zhvillojë potencialin që zotëron brenda vetes.

Përdorimi i TIK-ut lehtëson nxënien në momentin kur ato përdoren brenda një metodologjie të

përshtatur mirë, pra një mësimdhënie e mirëmenduar dhe e mirëplanifikuar krijon kushtet e

nevojshme për një nxënie të suksesshme dhe lehtëson, si punën e mësimdhënësit, ashtu edhe atë

të nxënësit[12][13][14].

3.4. Metoda të rëndësishme gjatë shfrytëzimit të teknologjisë në shkolla

Për të zbatuar Kurrikulën Bërthamë, mësimdhënësi duhet të jetë kreativ, që të lehtësojë dhe të

përshtatë qëndrueshmërinë e të nxënit. Mësimdhënësi duhet të aplikojë metoda, të cilat e lehtësojnë

zhvillimin e suksesshëm të të nxënësit, metodologji që janë në funksion të arritjes së qëllimeve

dhe mundësojnë përmbushjen e parimeve të KKK-së.

Metodat, teknikat dhe format e punës me nxënës duhet të jenë të kombinuara dhe të shumëllojta,

ngase nxisin dinamikën e orës mësimore, thyejnë monotoninë dhe motivojnë nxënësit për mësim,

andaj kur të vendoset se cilat metoda të përdoren në mësimdhënie, është e rëndësishme të kujtohen

se metodat dhe teknikat janë vetëm hapa për të arritur një qëllim, për t’i plotësuar kërkesat globale

për mësimdhënie sa më pragmatike dhe për t’i ndjekur trendet bashkëkohore, arsimore, ku nxënësi

vendoset në qendër të vëmendjes dhe ku amplifikohet të menduarit kritik dhe zgjedhja e

problemeve.

Metodat janë strategji të ndryshme mësimore për grupe të vogla apo të mëdha nxënësish që

mësimdhënësit përdorin për të përcjellë përmbajtjen/mësimore akademike për nxënësit.

16

Metodat më të shpeshta që mësimdhënësit përdorin gjatë orës së mësimit janë: diskutimi, loja me

role, simulimi, studim rasti, aktivitete të bazuara në hetim, shkrimi kreativ, mësimi reflektues,

ushtrime, lojëra.

Duhet theksuar se metodat kanë rëndësi shumë të madhe. Prej tyre varet qëndrimi i mësimdhënësit

në procesin mësimor, aktivizimi i nxënësit në mësim, efektshmëria e procesit të njohjes, niveli dhe

efikasiteti i përvetësimit të diturive, komunikimi me nxënës dhe vendosja e raporteve ndërmjet

mësimdhënësit dhe nxënësit, andaj plani mësimor për orët e mbajtura me ndihmën e teknologjisë

duhet të përpilohen me kujdes. Ata të cilët kanë vetëbesim në përdorim të TIK-ut, janë të gatshëm

të provojnë ide të reja dhe janë shumë të hapur ndaj metodave të reja[15].

17

IV. REALIZIMI I LËNDËVE NDËRMJET FUSHËS SË TEKNOLOGJISË

4.1. Rëndësia e teknologjisë në mësimdhënie

Teknologjia është një formë e veçantë e veprimtarisë krijuese, ku njerëzit ndërveprojnë me

mjediset e tyre, duke përdorë materialet dhe proceset e duhura në përgjigje të nevojave, dëshirave

dhe mundësive të tyre, ndaj rritja dhe zhvillimi i teknologjisë, çdo ditë e më shumë po bën që

teknologjia të jetë pjesë e shumë sferave të jetës[13].

Sot, teknologjia informative përdoret në shumë lëmi dhe pothuajse në të gjitha vendet: si në shtëpi,

në zyrë, madje edhe nëpër shkolla, ku sipas kësaj mund të themi se teknologjia është e llojeve të

ndryshme dhe është bërë domosdoshmëri e kohës që ndihmon për qasjen, përcjelljen, krijimin,

shpërndarjen, ruajtjen, menaxhimin dhe manipilimin e informacionit përmes kompjuterëve,

internetit, sistemeve multimediale dhe rrjeteve telefonike.

Teknologjia informative i ka dhënë një dimension të ri edhe mësimdhënies e mësimnxënies,

prandaj ka një ndikim të shumanshëm ku digjitalizimi i shkollave dhe ngritja e kapaciteteve për

përdorimin e teknologjive të informacionit dhe komunikimit në mësimdhënie dhe mësimnxënie

është një nga objektivat e Ministrisë së Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë së Kosovës.

Sistemi arsimor i Kosovës është në fazë të rëndësishme të reformimit, në përpjekje për të

modernizuar, avancuar dhe arritur trendët bashkëkohorë të arsimit.

Nevoja dhe arsyeja e aplikimit të teknologjisë në arsim niset nga fakti i përgatitjes së të rinjve për

t’u bërë liderë dhe të suksesshëm në këtë shoqëri të udhëhequr nga informacionet. Aftësitë e

komunikimit, procesimit, mendimit kritik dhe zgjedhjes së problemeve si dhe puna në grupe, janë

esenciale në shoqërinë teknologjike dhe socioekonomike të shekullit XXI.

Përdorimi më efikasitet i teknologjive të reja që mbështet procesin e të menduarit te nxënësit, rrit

aftësinë e nxënësit për t`u përqendruar në mësim, përmirëson të kuptuarit dhe transferon

përmbajtjen në një memorje afatgjatë, thjesht themi se teknologjia e mësimdhënies është veçuar

tashmë si disiplinë e rëndësishme që siguron realizimin e procesit mësimor me efektivitet

maksimal, në përputhje me synimet e përgjithshme të mësimit dhe të edukimit të nxënësve.

https://sq.wikipedia.org/wiki/Teknologjia

18

Duke u mbështetur në këtë arsyetim, është synuar t`i kthejmë klasat tradicionale në klasa të

konceptuara mbi bazën e teknologjisë. Ky proces kërkon që mësimdhënësit të pajisen me aftësitë

e duhura teknologjike dhe të mësojnë të përdorin mjetet e reja teknologjike që mbështesin procesin

e mësimdhënies te nxënësit dhe progresin e tyre. Në këtë rast mësimdhënësi shihet si organizator

dhe menaxhues i procesit mësimor, i cili transmeton dijet duke përdorë burime të ndryshme

informacioni: mediet, internetin, literaturën e bibliotekat, blogjet etj.

Teknologjia në arsim premton individualizimin e mësimdhënies dhe përmirësimin e rezultateve

për çdo nxënës. Kjo është një sfidë për mësimdhënësit, por gjithashtu nxisin mësimdhënësit të jenë

në nivelin e duhur për të edukuar brezat. Janë apo nuk janë të dhënë mësimdhënësit pas

teknologjisë, duhet të përshtaten, pasi nxënësit kërkojnë të ecin me hapin e kohës[5].

Produktet multimediale, përdorimi i tyre në mësimdhënie dhe mësimnxënie kanë si qëllim kryesor

që ta rrisin autonominë në nxënie dhe të rrisin performancën intelektuale te nxënësit, ndaj integrimi

i teknologjisë në shkolla lehtëson nxënien, e gjitha ajo duke përdorë metodologji të përshtatur mirë

dhe duke mos ndërruar rrjedhën e procesit mësimor, por duke i ofruar kushte më të mira.

Figura 1. Mjetet teknologjike.

(Burimi* ECDL, trajnime)

Mësimdhënësit duhet të njoftohen sa më shumë me përdorimin e Tik-ut, por edhe përkrahja nga

administrata e shkollës dhe e komunitetit është e rëndësishme e kjo ndikon në realizimin efektiv

të orëve mësimore duke përdorur TIK-un.

https://sq.wikipedia.org/wiki/Media_shqiptare

https://sq.wikipedia.org/wiki/Interneti

https://sq.wikipedia.org/wiki/Literatur%C3%AB

https://sq.wikipedia.org/wiki/Biblioteka

19

4.2. Lidhja e teknologjisë me fushat tjera

Në kornizën e planeve dhe programeve mësimore aktuale teknologjia duke përfshirë edhe TIK-un

zë një vend mjaft të rëndësishëm. Programi i TIK-ut ka në thelb të tij krijimin e kushteve për

ndërtimin e kompetencave të fushës/lëndës si dhe të kompetencave kyçe që lidhen me to.

Realizimi i temave ndërkurrikulare nëpërmjet fushës së teknologjisë dhe TIK-ut është një

komponent i rëndësishëm i programit për kontributin e tij në shoqëri dhe në jetën e përditshme.

Në program, gjithashtu, përshkruhet lidhja e TIK-ut me fushat e tjera, pra TIK-u u shërben të gjitha

fushave, me koncepte dhe me aftësi, prandaj lidhja e TIK-ut me fushat e tjera pasuron situatat e

mësimit, në të cilat nxënësi zhvillon kompetencat e tij[13].

Figura 2. Teknologjia në botë.

(Burimi* https://www.hospitalitynet.org/news/4067978.html)

TIK-u mund të shihet si një lëndë që përbëhet nga mediat që çdo nxënës mëson t’i përdorë gjatë

procesit mësimor, por ndërkohë është e rëndësishme që nxënësi të mësojë se si t’i përdorë këto

media në funksion të fushave mësimore. Këto lidhje ndërlëndore, zbulimi dhe realizimi i tyre,

përbëjnë një kërkesë të rëndësishme. Në nënyrë që kjo lidhje ndërmjet lëndëve të jetë sa më e

plotë, është e domosdoshme që gjatë zhvillimit të kësaj lënde të përdoren gjerësisht shembuj me

karakter zbatues, të cilët jo vetëm që i ilustrojnë më së miri temat e ndryshme të mësimeve, por u

https://www.hospitalitynet.org/news/4067978.html

20

japin nxënësve përfytyrimet e para për ato objekte, me të cilat do të kenë të bëjnë gjatë studimit të

lëndëve të specialitetit.

Për realizimin në praktikë të kësaj lidhjeje, mësimdhënësi duhet të jetë i vëmendshëm në

përzgjedhjen e situatave socialpsikologjike dhe mësimore që krijohen, veprimtaritë brenda dhe

jashtëshkollore, metodat e ndërtimit të punës për të planifikuar, projektuar dhe zhvilluar praktikisht

mjete, metoda apo procese të thjeshta teknologjike.

Plani mësimor për orët e mbajtura me ndihmën e teknologjisë duhet të përpilohet me kujdes,

mësimdhënësve iu nevojitet vazhdimisht punë me mjete teknologjike, punë e vazhdueshme për të

gjetur burime informacioni, ndërlidhje të tyre me njësitë mësimore dhe me fushat tjera. Përdorimi

i teknologjisë në fushat si (“Gjuhët dhe komunikimi”, “Matematikë” si dhe fushat tjera) ndihmon

në përvetësimin më mirë të lëndëve të tjera nga nxënësi duke i bërë ato më të kuptueshme dhe më

efektive.

Zgjedhja e mjeteve të duhura është e rëndësishme për një bashkëpunim. Këto mjete të

bashkëpunimit duhet të kenë funksionalitet të drejtë dhe duhet të jenë të lehta për t'u përdorë.

Suksesi i orës mësimore pasqyrohet sidomos në lirinë e fituar te nxënësit për t’i përdorë mjetet e

TIK-ut[13][16].

21

4.2.1. Lidhja e Teknologjisë së Informacionit dhe Komunikimit me

teknologjinë

Lidhja midis fushave të ndryshme kurrikulare po rritet gjithnjë e më shumë dhe kjo jo vetëm prej

natyrës kurrikulare të njohurive që tashmë sistemi edukativ ofron, por edhe sepse është në interesin

e të gjithëve për të të bërë më të mirën për një edukim sa më të mirë të nxënësit, pasi e ndihmon

atë të kuptojë, të përforcojë dhe të zbatojë në praktikë njohuritë e fituar, andaj edhe lënda e

informatikës gjen zbatim me përdorimin e TIK-ut duke përdorë mjete më të sofistikuara për

realizimin e një mësimi efektiv.

Realizimi i programit kërkon përdorimin e metodologjive dhe të teknikave që nxisin punën

individuale, në grup dhe diskutimin e nxënësve në lidhje me kompetencat e parashtruara për çdo

tematikë. Për arritjen me sukses të kompetencave në fushën e TIK-ut dhe teknologjisë është e

rëndësishme të përdoren materiale dhe burime mësimore, që japin një informacion të kuptueshëm

për moshën e nxënësit dhe që i ndihmojnë ata të zhvillojnë aftësi, shkathtësi, njohuri dhe qëndrime

që u nevojiten atyre për të mësuarin gjatë gjithë jetës, andaj përvec librit bazë mund të përdorin

paisje dixhitale, formate multimediale apo edhe internetin[16].

TIK-u i ofron shkollës potenciale të shumëfishta, si për shembull: me ndihmën e kompjuterit dhe

të internetit zhvillohet të nxënit bashkëpunues, autonom dhe problemzgjidhës. Kjo kërkon

përdorimin e duhur të mjeteve teknologjike, si dhe njohjen specifike të tyre. Në përgjithësi njeriu

mëson nëpërmjet fitimit ose shkëmbimit të informacionit, vëzhgimit, iniciativës vetjake për gjetjen

e zgjidhjes së problemit ose duke u motivuar nga strategjitë e të nxënit[13].

Kompjuterët dhe pajisjet tjera ndihmëse të tij, kanë ndryshuar mënyrën e punës në të gjitha

profesionet. Prandaj është krejt e natyrshme që teknologjia kompjuterike të aplikohet me të madhe

edhe në shkolla. Paketa e Microsoft Office (Word, Excel, Access), është më shumë se program me

qëllim edukimi, i cili ofron një spektër të gjerë mundësish për punë me kompjuter, megjithatë

interneti është mjet që mund të përdoret pothuajse me secilën teori arsimore dhe në secilën lëndë

mësimore dhe të bëjë mësimin edhe me atraktiv. Nxënësit duhet të mësohen me rregullat e sjelljes

gjatë përdorimit të internetit, me çka atyre do t’u mundësohet të marrin përvojë më të mirë

arsimore. Nga këto do të kenë njohuri të shumta përmes këtij burimi modern të informacioneve.

22

Disa mjete që mund të realizohet lënda e informatikës duke përdorur teknologjinë mund të jenë:

- Microsoft PowerPoint është një program aplikativ që shërben për prezantime të ndryshme

ku përveç teksteve, mund të insertojmë edhe vizatime, fotografi, incizime multimediale.

Me instalimin në kompjuter, ky program mund të shfrytëzohet për prezantime gjatë

procesit mësimor. Përveç mësimdhënësëve, PowerPointin mund ta përdorin edhe nxënësit

për prezantime të ndonjë detyre të caktuar. Aplikacioni Microsoft PowerPoint ka një gamë

të gjerë të mjeteve dhe karakteristikave, ndërsa aplikacione të tilla edhe më të avancuara

ekzistojnë të cilat aplikohen me anë të faqeve në internet.

- Dropbox është një platformë që mundëson përdoruesve për të ruajtur fotografi, dokumente

dhe ruajtje të dhënave në cloud, sinkronizim të të dhënave, hapësirë personale në cloud,

dhe software të ndryshëm. Dropbox u mundëson përdoruesve të krijojnë dosje në

kompjuterin e tyre personal, të cilin Dropbox në vijim e sinkronizon dhe kudo që hapet

përmes dropbox dosja në fjalë ka të njejtën përmbajtje.Të dhënat e vendosura në këtë dosje

elektronike, janë të qasshme edhe përmes webfaqes të Dropbox dhe aplikacioneve

mobile. Google Drive është vendi më i mirë për punë bashkëpunese me sugjerimet dhe

komentet në kohë reale, të sinkrornizuara ndërmjet të gjithë pjesëmarrësve.

- Moodle është aplikacion webi i cili përdoret për të krijuar sajte të të mësuarit online. Pra

është platformë mësimore e krijuar për të siguruar mësimdhënësve, administratorëve dhe

nxënësve një sistem të vetëm të fortë, të sigurt dhe të integruar për të krijuar mjedise të

personalizuara të të mësuarit.

- Wikis përdoret për të krijuar mjedis online për mësimnxënie. Në këtë mjedis, nxënësit

komunikojnë, diskutojnë dhe përdorin njohuritë e njëri-tjetrit për të ndërtuar dijet

nëpërmjet informacionit të mbledhur nga ata vetë, si dhe për të gjetur zgjidhje rreth

problemeve të ndryshme që shfaqen gjatë aktiviteteve të të nxënit. Teknologjia e

komunikimit, pjesëmarrja dhe bashkëveprimi në grup i motivon ata për të mësuar. Wikis

(do të thotë i shpejtë) janë faqe interneti që mësimdhënësit dhe nxënësit i krijojnë së bashku

duke lexuar dhe rishikuar idetë dhe komentet e njëri-tjetrit.

Mësimdhënësi sot përballet me një sërë zgjedhjesh të reja që kërkojnë përgjegjësi profesionale në

lidhje me mënyrat e integrimit të teknologjisë së komunikimit gjatë veprimtarive/aktiviteteve

23

mësimore në klasë dhe jashtë saj, andaj kjo është një mundësi e mirë edhe për kryerjen e shumë

punëve duke bashkëpunuar mësimdhënës-nxënës, realizim i tillë siç shihet edhe në tabelë.

Tabela 2. Mësimdhënia tradicionale dhe bashkëhore. Informatikë.

Info

rmat

ikë

Mësimdhënia bashkëkohore

Mësimdhënia tradicionale

Mjetet e konkretizimit: kompjuteri:

microsoft access, interneti: dropbox, wiki etj.

Materialet mësimore: libri bazë, tabela,

shkumsi, fletore.

Sipas kurrikulës mësimdhënësi fillon orën

duke bërë njoftimin e temës “Microsoft

Access”, dhe qëllimin e programit. Kërkon nga

nxënësit që ta përcjellin edhe ata duke shkuar

hap me të pranë kompjuterëve të ulur në grupe.

Pas shpjegimeve mësimdhënësi realizon një

projekt siç është edhe qëllimi i programit për

krijimin e bazave të të dhënave.

Mësimdhënësi kërkon nga nxënësit të pyesin

për paqartësit.

Ndërsa për detyrë shtëpie mësimdhënësi

kërkon që nxënësit të ndahen në grupe për të

realizuar një projekt me temë të caktuar.

I urdhëron që të bashkëpunojnë dhe secili që ta

punojë pjesën e tij dhe i udhëzon që ta përdorin

dropbox për kompletimin e projektit ku secili

mund të punojë nga shtëpia e tyre pa pasur

nevojë të jenë në një ambient, poashtu i

udhëzon të përdorin faqe interneti si dhe për

çdo paqartësi ose ndihm mund të drejtohen

edhe në faqen e interneti siç mnd të krijohet

faqja wiki ku mund të bëhet edhe diskutimi dhe

përcjellja e çdo informatë të nevojshme

ndërmjet mësimdhënësit dhe nxënësve.

Në fillim të orës nxënësit njoftohen për

temën “Microsoft Access”, dhe qëllimin e

programit i cili shërben për grumbullimin e

të dhënave.

Me kompjuterin që mësimdhënësi posedon

për realizimin e orës mundohet të shpjegojë

gjithë hapat se si aplikohet programi, ndaj

kërkon nga nxënësit ta përcjellin me

vëmendje.

Mësimdhënësi shpjegon përdorimin e

programit, poashtu në minutat e fundit

realizon një projekt në mënyrë që edhe

nxënësit të jenë në gjendje të kuptojnë

qëllimin e programit.

Mësimdhënësi ua bën të gjitha sqarimet dhe

kërkon nga nxënësit të pyesin për atë që se

kanë kuptuar dhe secili nxënës mund të

marrë edhe shënime shtesë për të cilat ka

nevojë.

Për detyrë shtëpie mësimdhënësi kërkon

nga nxënësit të ndahen në grupe për një

projekt duke ua caktuar temën që ata duhet

ta realizojnë në fletoret e tyre pastaj puna e

tyre do të kontrollohet dhe vlerësohet në

orën e ardhshme duke u aplikuar edhe në

kompjuter.

24

4.2.2. Lidhja e matematikës me fushën e teknologjisë

Paraqitja e TIK-ut në të gjitha nivelet e edukimit ka nxitur nevojën për ndryshimin e praktikave të

mësimdhënies. Përdorimi i teknologjisë me zotësi mundëson arritjen dhe plotësimin e qëllimeve

mësimore për kohë me të shkurtër dhe më pak punë për mësimdhënësit të cilët dizajnojnë orë

mësimore.

Mësimdhënësit e sotëm pritet të mësojnë dhe të përdorin teknologjinë digjitale në matematikë, t'i

përgatisin nxënësit e tyre për të ardhmen dhe sfidat e jetës së përditshme ku sipas shumë

hulumtime flasin për benefitet e përdorimit të TIK-ut në mësimdhënien e matematikës.

Një mësimdhënie e mirëmenduar dhe e mirëplanifikuar krijon kushtet e nevojshme për një nxënie

të suksesshme dhe lehtëson, si punën e mësimdhënësit, ashtu edhe atë të nxënësit. Kompetencat

matematikore të përcaktuara në këtë program janë të ndërlidhura dhe zhvillohen nëpërmjet

situatave të të nxënit që kanë në qendër pjesëmarrjen aktive të nxënësve. Ata janë aktivë, kur

përfshihen në veprimtari, eksplorime, ndërtime ose simulime të njohurive, aftësive, krahasime të

rezultateve apo nxjerrje konkluzionesh. Për të siguruar këtë pjesëmarrje aktive të nxënësve,

mësimdhënësi duhet të krijojë një atmosferë që i bën ata të ndihen të lirshëm dhe të zhdërvjellët

për të zhvilluar njohuritë e tyre në matematikë[14].

Disa mjete që mund të përdoren në lëndën e matematikës duke përdorë fushën e teknologjisë:

- Microsoft Excel është program i cili bënë ruajtjen e të dhënave në formë tabelare, qëllimi

i tij i veçant i cili mundëson përpunimin e të dhënave, llogaritje të ndryshme matematikore,

statistikore e finanaciare, bën sortimin e të dhënave e modifikime të ndryshme, paraqitje të

ndryshme të skemave grafike të organizuara, andaj në lëndën e matematikës mund të

aplikohet dhe ta lehtësojë edhe punën e mësimdhënësit. Me instalimin në kompjuter, ky

program mund të aplikohet sa herë që është nevoja për zhvillim të orës. Programe të

ngjashme mund të gjenden edhe në paketa tjera.

- GeoGebra është një multi-platformë që gjendet në internet, një softuer i hapur dinamik e

matematik. GeoGebra kombinon analizën, gjeometrinë, algjebrën dhe veçoritë e tabelës

në një paketë të vetme, të lehtë për ta përdorë, duke e bërë atë të përshtatshme për

mësimnxënien e matematikës nga niveli fillor deri në nivelin në universitar, andaj tipari

25

më i fuqishëm i GeoGebra është lidhja që bëhet midis gjeometrisë, algjebrës, llogaritjes

dhe statistikave. GeoGebra u krijua për të ndihmuar nxënësit të kuptojnë më mirë

matematikën. Ajo mund të përdoret për mësimdhënie aktive dhe të orientuar drejt zgjidhjes

së problemeve, nxit eksperimente matematike dhe zbulime, si në klasë, ashtu edhe në

shtëpi[17].

- MathPlay është një faqe interneti e cila mundëson të gjejmë një larmi të gjerë lojërash

argëtuese. Shumica e lojërave janë të përshtatshme për klasat fillore dhe të mesme në

lëndën e matematikës. Ato janë të organizuara sipas nivelit të klasës, përmbajtjes dhe llojit

të lojës. Math Play përpiqet të ofrojë lojëra matematike argëtuese dhe interaktive që mund

të përdorën në shtëpi, në shkollë, ose kudo tjetër , nga kushdo që ka qasje në një kompjuter

apo pajisje tjetër elektronike me lidhje interneti.

Teknologjia është bërë instrument fundamental edhe për lëndën e matematikës. Ajo mund të

përdoret në një shumëllojshmëri të gjerë për të përmirësuar dhe për të zgjuar kërshërinë e të

mësuarit të matematikës. Teknologjia mund të lehtësojë matematikën në zgjidhjen e problemeve,

konkretizimin, arsyetimin dhe vizuelizimin e përmbajtjes. Gjithashtu, mund t’u ofrojë nxënësve

mundësi për të eksploruar metoda të ndryshme të zgjidhjeve të problemeve matematikore. Këtë e

dëshmon edhe realizimi i mësimdhënies me anë të teknologjisë përkrah mësimdhënies

tradicionale, siç shihet edhe në tabelë:

https://translate.googleusercontent.com/translate_c?depth=1&hl=sq&prev=search&rurl=translate.google.com&sl=en&sp=nmt4&u=http://www.math-play.com/index.html&xid=17259,15700021,15700186,15700190,15700256,15700259,15700262,15700265&usg=ALkJrhiwKfFmOakuI_idn136HJZ2Yss54A

26

Tabela 3.Mësimdhënia tradicionale dhe bashkëkohore. Matematikë.

Mat

emat

ikë



Mjetet e konkretizimit: kompjuteri: excel,

interneti: geogebra.


shkumësi, fletorja, kalkulatori.

Realizimi i orës me anë të teknologjisë bëhet

kur mësimdhënësi, pas njoftimit me zhvillimin

e temës (p.sh. zbritja e numrave natyrorë)

kërkon nga nxënësit të ndahen në grupe dhe të

ulen pranë kompjuterëve dhe të hapin

programin për kalkulime Excel, ku kërkohet që

nxënësit të bashkëpunojnë për zgjidhjen e

detyrave që cakton.

Meqë nxënësit kanë njohuri të mira me

programin Excel, ata mundohen ta aplikojnë

në mënyrën më të mirë të mundshme, ndërsa

ata të cilët kanë probleme me njohuritë e

programit kërkojnë ndihmë nga mësimdhënësi

ose mundohen të qasen në internet edhe duke

përdorur faqe të dobishme për matematikë, siç

është geogebra. Ata kështu motivohen për

zgjidhjen e detyrave të dhëna.

Figura 3.Faqja dinamike GeoGebra për

lëndën e matematikës.

(Burimi*

https://www.geogebra.org/m/xt3yPtRg)

Mësimdhënësi ua jep detyra shtëpie dhe

kërkon që të përdoren mjetet teknologjike:

Excel, Geogebra apo qasje tjera që gjenden në

internet, siç mund të jetë edhe faqja argëtuese:

Math Play.

Me fillimin e orës mësimore,

mësimdhënësi njofton për temën (zbritja

e numrave natyrorë) dhe në tabelë

shkruan një detyrë që e cakton vetë ose

me propozim të nxënësve. P.sh. 𝟗𝟏 −𝟕𝟐 = dhe kërkon një diskutim me

nxënësit:

- A mund të zbriten nëse ua

ndërron vendet?

Mësimdhënësi shpjegon se ndryshimi i

dy numrave natyrorë, rreshtimi në

kolonë, bëhet sipas vendvlerave

përkatëse, andaj nxënësve iu rikujtohen

mbledhja dhe se zbritja, që nuk lejon

vetinë e ndërrimit të numrave.

Fokusi duhet të jetë te zbritja, prishja e

dhjetës dhe te detyra ku i zbritshmi ka më

shumë zero (0).

Mësimdhënësi kërkon nga nxënësit të

ndahen në grupe, ku njëri zgjidh detyrën

në fletoret e tyre, tjetri me anë të

kalkulatorit ta vërtetojë detyrën dhe

pastaj njëri prej nxënësve të dalë në

tabelë dhe ta paraqesin zgjidhjen e duhur

duke e bërë edhe shpjegimin e mënyrës

së saj.

Nxënësit të cilët kanë hasur vështirësi

gjatë zgjidhjes, prezantojnë problemet e

formimit të zgjidhjes së tyre.

Mësimdhënësi u jep detyra shtëpie të

cilat janë në librin për punë të pavarur.

https://www.geogebra.org/m/xt3yPtRg

27

4.2.3. Lidhja e gjuhëve të huaja (gjuha angleze) me teknologjinë

Lënda “Gjuhë e huaj” (gjuha angleze) ndihmon nxënësin të zhvillojë kompetencën kyçe të

komunikimit dhe të shprehurit, si edhe synon zhvillimin gjuhësor dhe letrar, i cili është boshti

themelor për rritjen intelektuale, sociale, kulturore dhe emocionale të nxënësit duke pasur për

mision aftësimin dhe orientimin e nxënësit për të vepruar në situata të ndryshme komunikimi në

gjuhë të huaj.

Gjatë prezantimeve të ndryshme në orën e gjuhës së huaj, nxënësi jo vetëm që zhvillon

kompetencën pragmatike (zhvillimi i temës, lidhja logjike e ideve, koherenca e mendimeve), por

ai përdor edhe mjetet e teknologjisë së informacionit dhe komunikimit duke kontribuar në

zhvillimin e kompetencës digjitale. Mësimëdhënësi në lëndën e gjuhës së huaj mund të planifikojë

veprimtari dhe ushtrime të ndryshme[18].

Qëllimi kryesor i realizimit të lëndës ndërmjet fushës së teknologjisë është që të ndihmojë

mësimdhënësit dhe nxënësit në përdorimin e aplikacioneve të ndryshme të teknologjisë

informative për ta përmirësuar mësimdhënien dhe nxënien e gjuhës angleze në shkollat e Kosovës.

Qëllimi i këtij programi është që të tregohen mënyrat se si mund të përdoret teknologjia

informative për ta lehtësuar dhe përmirësuar mësimin e gjuhës angleze.

Lidhja e fushës Gjuhë dhe komunikim, respektivisht gjuha e huaj me lëndën e TIK-ut, qëndron

përmes së cilës nxënësi aftësohet ta përdorë internetin, e-mail-in, programe të ndryshme, platforma

digjitale, aplikacione etj. Jo vetëm që e ndihmon nxënësin të marrë informacionin në kohë reale,

por gjithashtu e ndihmon atë të eksplorojë të rejat mbi botën dhe lëndën që ai po studion, të

prezantojë sa më bukur dhe në mënyrë logjike idetë dhe opinionet e tij.

Disa mjete për lëndën e gjuhës së huaj duke përdorur fushën e teknologjisë:

- Formatet multimediale/ CD, video janë formate të cilat ndihmojnë mësimdhënësin të

zhvillojë orën mësimore përmes këtyre pajisjeve të cilat mund të përdoren në kompjuter,

pa pasur nevojë te ketë lidhje interneti.

28

- Text2Speech është faqe interneti e cila ndihmon në avancimin e shqiptimit të drejtë të

gjuhës angleze, andaj gjatë orës mësimore mësimdhënësi mund ta shfrytëzojë që të nxisë

dhe t’i motivojë nxënësit. Përmes kësaj faqeje bëhet edhe improvizimi i zërit.

- E-mail është post elektronike që shërben për transmetim të letrave elektronike, ku mund të

përmbajë file të ndryshme. Ky shërbim do të kryente punë edhe në mësimnxënie, ku

mësimdhënësi do të mund të shkëmbente informata për nxënësit ndërmjet një adrese.

E-mailat janë forma të komunikimit online që paraqesin shkëmbime të shkurtra elektronike

ndërmjet individëve[12].

Tabela 4. Mësimdhënia tradicionale dhe bashkëkohore. Gjuhë Angleze.

Gju

hë

angle

ze



Mjetet e konkretizimit: kompjuteri:

CD, interneti: Text2Speech, E-mail.


shkumësi, fletorja.

Realizimi i orës përmes tik-ut fillon me

lëshimin e CD – së, në të cilën dëgjohen

dhe identifikohen fjalit që në thelb kanë

përdorimin e foljes “can”. Dëgjohet edhe

një tregim deri në fund dhe pastaj

kërkohet nga nx. që të gjejnë nga një fjali

duke përdorë këtë folje.

Nx. pranë kanë kompjuterët ku mund ta

shfrytëzojnë për realizimin e detyrës së

dhënë, ata mund ta përdorin faqen

Text2Speech që improvizohet edhe me

zë, mundësi e mirë që edhe shqiptimi i

fjalisë të jetë në formën e duhur.

https://www.text2speech.org/

Për realizimin e orës në fillim nx.

njoftohen me qëllimin e të nxënit,

udhëzohen të hapin librat te njësia që do të

zhvillohet. Në libër janë disa fotografi me

anë të cilave mësimdhënësi mundohet të

shpjegoj kuptimin dhe përdorimin e foljes

“can” në gjuhën angleze. Komentohet

edhe një tregim që gjendet në libër, pastaj

në tabelë shkruan disa fjali që kanë të

bëjnë me foljen, ku më pas kërkohet nga

nx. Që në fletoret e tyre të vizatojnë një

veprim që mund ta bëjnë dhe atë ta

përshkruajnë me fjalë (ex. I can dance).

Puna e tyre kontrollohet dhe vlerësohet

nga mësimdhënësi në fund të orës, ku do

https://www.text2speech.org/

29

Puna e tyre do të kontrollohet dhe

vlerësohet nga mësimdhënësi në fund të

orës.

Për detyrë shtëpie kërkohet të shkruajnë

në programin microsoft word disa

shembuj duke përdorë foljen “can” dhe

me anë të email-it të dorëzohet file.

të kërkohet që fjalia të shqiptohet në formë

të duhur në gjuhën angleze.

Për detyrë shtëpie kërkohet të shkrujnë në

fletore disa shembuj duke përdorur foljen

“can”.

Në klasë, mësimdhënësi përdor mjetet e teknologjisë së komunikimit në audienca të ndryshme dhe

për qëllime të ndryshme arsimore. Në lidhshmërinë e teknologjisë me lëndën e gjuhës angleze

treguam se TIK-u favorizon një mori të madhe strategjish të të kuptuarit duke marrë parasysh

karakteristikat e veçanta të nxënësve, strategjitë e tyre të të nxënit, si dhe karakteristikat e tyre

personale. Për shembull, nxënësit që kanë aftësi të dobët të të shprehurit dhe kuptuarit, mund ta

marrin informacionin nga ndihmat vizuale të tekstit. Këto ndihma mund të jenë të frytshme edhe

për nxënësin që nuk ka shumë njohuri mbi temën e trajtuar në tekst.

30

V. METODOLOGJIA E HULUMTIMIT

Metodologjia e përdorur në këtë punim është në funksion të realizimit të tezës së masterit me titull

“Mësimdhënia, teknologjia dhe programi i TIK-ut”. Ajo kombinon të dhënat primare me ato

sekondare. Primare - të dhënat janë rezultat i rishikimit të rezultateve dhe studimeve rreth kësaj

teme dhe sekondare të cilat janë bazuar në literatura të ndryshme bashkëkohore. Literatura është

siguruar nga kërkimet e ndryshme elektronike dhe organizata të ndryshme që e kanë trajtuar këtë

tematikë, si dhe nga një sërë burimesh të tjera duke pasur për qëllim plotësimin e pjesës teorike të

punimit.

Metodologjia e këtij hulumtimi nuk është e bazuar në ndonjë model të ndonjë hulumtimi të kryer

më parë. Ky hulumtim është zhvilluar si vijon:

Mostra- Në hulumtim janë përfshirë 190 nxënës, ku 99 prej tyre janë meshkuj, ndërsa 91 femra.

Nxënësit i takojnë moshave 12-15 vjet, gjegjësisht janë nxënës të klasave të shtata dhe të nënta.

Instrumenti- Një nga strategjitë e kërkimit të përdorura për realizimin e studimeve është ajo e

mbështetur në vrojtime me pyetësorë, që është teknikë e mbledhjes së të dhënave që i përkasin

kësaj strategjie. Përdorimi i strategjisë së vrojtimit mundëson mbledhjen dhe analizën sasiore të të

dhënave duke përdorë statistikën përshkruese dhe atë analitike. Për grumbullimin e të dhënave për

këtë hulumtim si instrument është përdorur një pyetësor i formuluar nga autori i hulumtimit me

pyetje që i janë përshtatur natyrës së këtij hulumtimi dhe në mënyrën më të përshtatshme për

nxënësit.

Pyetësori që iu propozua nxënësve, përmban 19 pyetje, 15 pyetje me alternativa, kryesisht pyetje

që kanë për qëllim integrimin e teknologjisë në shkolla dhe ndikimi i saj në mësimnxënie, dhe 4

pyetje të hapura, në të cilat nxënësit shprehën mendimet e tyre. Qëllimi i pyetësorit ishte të vinte

në dukje opinionin dhe qëndrimin e nxënësve ndaj teknologjisë në përgjithësi.

31

Procedura- Fillimisht pyetësorët janë përpiluar nga kandidatja e tezës së masterit dhe janë

përshtatur për nivelet përkatëse të mostrës. Për plotësimin e tyre nga nxënësit e SHFMU -ve

“Abdullah Shabani” të Mitrovicës dhe ciklit të ulët të shkollës fillore “Elena Gjika” poashtu të

Mitrovicës është marrë paraprakisht leje nga drejtoritë e shkollave përkatëse[1][2].

Pyetësorët janë shpërndarë nëpër disa klasa, ku poashtu është marrë edhe pëlqimi i nxënësve si

pjesëmarrës në hulumtim. Para shpërndarjes së pyetësorëve, nxënësit janë njoftuar me natyrën dhe

qëllimin e këtij hulumtimi, janë siguruar për anonimitetin e përgjigjeve të tyre si dhe janë lutur që

përgjigjet e tyre të jenë të sinqerta. Kohëzgjatja e plotësimit të pyetësorit ka qenë 10 – 15 minuta.

Të dhënat janë mbledhur gjatë muajit dhjetor të vitit 2019, si dhe janë analizuar me pakon

statistikore për analizimin e të dhënave SPSS.

32

VI. PASQYRIMI I REZULTATEVE TË STUDIMIT

Shkolla 1 Numri i të

anketuarëve

Klasa 7/9 Mësimdhënës i

informatikës/

matematikës/

gjuhës angleze

Drejtor

Elena Gjika 95 50/45 3/2/1 1

Shkolla 1 Numri i të

anketuarëve

Klasa 7/9 Mësimdhënës i

informatikës/

matematikës/

gjuhës angleze

Drejtor

Avdullah

Shabani

95 48/47 3/2/1 1

Tabela 5. Pasqyrimi i rezultateve të studimit në shkolla fillore

33

VII. DISKUTIM DHE ANALIZIM I REZULTATEVE

Në këtë kapitull janë pasqyruar të dhënat e studimit të cilat janë përfituar dhe realizuar me ndihmën

e pyetësorit drejtuar nxënësve në dy shkolla të qytetit të Mitrovicës: shkollës fillore të mesme të

ulët “Avdullah Shabani” dhe të ciklit të ulët të shkollës fillore “Elena Gjika”. Po ashtu kemi

diskutuar edhe me mësimdhënësit e këtyre shkollave, respektivisht të lëndëve: informatikë,

matematikë dhe gjuhë e huaj (anglisht).

Në këtë pyetësor kanë marrë pjesë gjithsej 190 nxënës të klasave shtatë dhe nëntë, me pyetje që

kanë të bëjnë me integrimin e teknologjisë në mësimdhënie dhe mësimnxënie.

Shkolla “Elena Gjika” është shkollë në qytetin e Mitrovicës e cila është e lidhur me internet dhe

e pajisur me pajisje teknologjike, ka një kabinet të informatikë, të cilin mësimdhënësit mund ta

shfrytëzojnë për praktimin e mësimdhënies. Nxënësit e kësaj shkolle të cilët morën pjesë në

anketim ishin: 50 nxënës të klasës së shtatë (7) dhe 45 nxënës të klasës së nëntë (9)[1].

Shkolla “Avdullah Shabani” po ashtu gjendet në Mitrovicë. Edhe kjo shkollë posedon lidhje

interneti dhe disa pajisje bazë për zhvillimin e mësimit. Nxënësit e kësaj shkolle që morën pjesë

në anketim ishin: 48 nxënës të klasës së shtatë (7) dhe 47 nxënës të klasës së nëntë (9)[2].

Sipas të dhënave të rezultuara nga pyetësori arrijmë në përfundim që teknologjinë më së shumti e

përdorin mësimdhënësit e informatikës.

Në shkollat fillore duhet të ekzistojë mënyra e organizuar e mësimit përmes përdorimit të Tik-ut,

në mënyrë që nxënësve t’u mundësohet qasje më e lehtë për përdorim e për qëllime arsimore.

Sipas të dhënave nga pyetësori, arrijmë në përfundim që mësimdhënësit e TIK-ut shfrytëzojnë më

shumë teknologjitë për zhvillimin e orëve mësimore për shkak të natyrës së lëndës dhe se

infrastruktura shkollore iu mundëson mësimdhënësve të kësaj lëmie të shfrytëzojnë më shumë

kabinetet e informatikës.

Pastaj, teknologjitë në masë të konsiderueshme i shfrytëzojnë edhe mësimdhënësit e matematikës

për konkretizimin e materies së lëndës në mënyrë që të zgjojnë kërshërinë e nxënësve për lënden

34

e matematikës. Ndërsa mësimdhënësit e gjuhës angleze, në këto dy shkolla, sipas këtij pyetësori e

shfrytëzojnë më së paku teknologjitë.

Grafiku 1. Paraqitja grafike në pyetjen “Në cilën prej lëndëve aplikohetn mjetet teknologjike më së

shumti?”

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

SH1 kl7 SH2 kl7 SH1 kl9 SH2 kl9

44 4442

44

63 2 3

0 1 1 0

NË CILËN PREJ LËNDËVE APLIKOHEN MJETET

TEKNOLOGJIKE MË SË SHUMTI?

Informatikë Matematikë Gjuhë angleze

35

7.1. ANALIZIMI DHE INTERPRETIMI I TË DHËNAVE

Në këtë kapitull pasqyrohet analiza e plotë statistikore, e cila mundëson realizimin e qëllimit

kryesor të këtij studimi, andaj analiza dhe interpretimi janë bërë duke i nxjerrë të dhënat nga

pyetësorët. Të dhënat e grumbulluara janë paraqitur me anë të grafikëve, duke nxjerr kështu të

dhënat statistikore dhe duke sjellë rezultate përkatëse, duke u interpretuar dhe analizuar më pas.

Pyetjet dhe përgjigjet janë paraqitur edhe me grafikone.

Sipas pyetjeve të përpiluara, kemi këto rezultate:

1. Sa keni njohuri për përdorimin e kompjuterëve?

Grafiku 2. Paraqitja e rezultateve “Sa keni njohuri për përdorimin e kompjuterëve?”

Siç shihet nga grafikoni, shkalla e njohurive për përdorimin e kompjuterëve nga ana e nxënësve

është mesatarisht për të gjitha klasat e anketuara. Kjo tregon se me zhvillimin e teknologjis, edhe

nxënësit janë duke shkuar në hap me kohën dhe ata dëshirojnë të kenë njohuri mbi përdorimin e

kompjuterëve.

0

5

10

15

20

25

30

35

SH1 kl7 SH2 kl 7 SH1 kl9 Sh2 kl9

1416

12

16

34

26

30 29

03 3 22 3

0 0

SA KENI NJOHURI PËR PËRDORIMIN E KOMPJUTERËVE?

Shumë Mesatarisht Pak Aspak

36

2. Sa zbatohet ndërlidhshmëria e lëndëve me teknologjinë në shkollën tuaj?

Grafiku 3. Paraqitja grafike në pyetjen “Sa zbatohet ndërlidhshmëria e lëndëve me teknologjinë në

shkollën tuaj?”

Nga pyetja e radhës kemi një ndryshim, meqë vërejmë se në rastin ku klasa 9SH1 kanë thënë se

shumë pak zbatohet kjo ndërlidhëshmëri, sepse 22 nxënës nga 45 prej tyre janë përgjigjur me pak,

për dallim prej klasave të tjera, që këtë përgjigjje e kanë bërë në favor të opsionit mesatarisht. Fakti

që një pjesë e konsiderueshme e shohin përdorimin e teknologjisë si një faktor të rëndësishëm,

lidhet drejtpërdrejt me rezultatet e pritshme në shkollë, që dëshmon edhe një herë lidhjen pozitive

të kësaj marrëdhënieje, pra të ndërlidhshmërisë së fushave me teknologjinë.

.

0

5

10

15

20

25

30

35

40


14

5 5

10

27

37

17

28

9

5

22

8

0 1 1 1

SA ZBATOHET NDËRLIDHSHMËRIA E LËNDËVE ME

TEKNOLOGJINË NË SHKOLLËN TUAJ?


37

3. Për të nxënit efektiv, sa mundësohen kushtet për sigurimin e mjeteve teknologjike?

Grafiku 4. Paraqitja grafike në pyetjen “Për të nxënit efektiv, sa mundësohen kushtet për sigurimin e

mjeteve teknologjike?”

Në pyetjen e parashtruar, mestarisht janë përgjigjur nxënësit e klasave të shtata, ndërsa me

opsionin pak janë përgjigjur nxënësit e klasave të nënta, sepse ata mendojnë se interesimi në këtë

drejtim është i vogël.

Këto rezultate janë pothuajse të pritshme, sepse në Kosovë integrimi i teknologjisë në shkolla ka

filluar më vonë, por tendenca në këtë drejtim veç po shtohet.

0

5

10

15

20

25

30


10

6

2

7

2325

12

9

17

14

28 27

0

3 3 4

PËR TË NXËNIT EFEKTIV, SA MUNDËSOHEN KUSHTET

PËR SIGURIMIN E MJETEVE TEKNOLOGJIKE?


38

4. Në cilën prej lëndëve aplikohen mjetet teknologjike më së shumti?

Grafiku 5. Rezultatet për pyetjen “Në cilën prej lëndëve aplikohen mjetet teknologjike më së shumti?”

Pa dyshim që mjetet teknologjike përdoren më së shumti në lëndën e informatikës, por duke mos

i lënë anash edhe lëndët e tjera që kanë filluar me përdorimin mjeteve teknologjike për ta rritur

interesimin e nxënësve për mësimnxënie.

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45


44 4442

44

63 2 3

0 1 1 0

NË CILËN PREJ LËNDËVE APLIKOHEN MJETET

TEKNOLOGJIKE MË SË SHUMTI?

Informatikë Matematikë Gjuhë angleze

39


Grafiku 6. Dallimi brenda klasës në pyetjen “Sa ndihmon teknologjia në fushën e informatikës,

matematikës dhe gjuhës angleze?”

Zhvillimi i teknologjisë dhe integrimi i tij në shkolla ka bërë që në të gjitha fushat e mësimdhënies

të ketë interesim për mësimdhënie dhe mësimnxënie. Andaj, nxënësit janë përgjigjur me shumë

maturi duke u përcaktuar për opsionin shumë, pra që teknologjia ndihmon në këto fusha të caktuara

në pyetësor.

Sipas këtyre të dhënave, vlerat e dhëna janë të larta dhe paraqesin dëshirën, por edhe

domosdoshmërinë gjithnjë në rritje për integrimin e teknologjisë në shkolla për rritjen e cilësisë

në mësimnxënie.

0

5

10

15

20

25

30

35

40


28

3835

39

18

95

84

15

00 0 0 0

SA NDIHMON TEKNOLOGJIA NË FUSHËN E

INFORMATIKËS MATEMATIKËS DHE GJUHËS

ANGLEZE?


40

6. Cilat mjete i përdorni më së shumti për mësimnxënie në shkollë?

Grafiku 7. Sipas grafikut, kemi dallime brenda klasës në pyetjen “Cilat mjete i përdorni për mësimnxënie

në shkollë?”

Të gjitha këto mjete arrihen të përdoren në shkolla, andaj edhe nxënësit kanë dhënë secili mendime

të ndryshme duke i përfshirë të gjitha mjetet e lartpërmendura, por më shumë veçohen programet

aplikative, siç është paketa office. Megjithatë, me avancimin dhe rrethanat e jetës, edhe platoforma

të shumta mund të përdoren së shpejti, kështu duke i dhënë hapësirë secilit që dëshiron të avancojë

në mësime, duke i përdorur ato me shumë mundësi.

0

10

20

30

40

50


3942

3027

4 37 97

38

11

CILAT MJETE I PËRDORNI MË SË SHUMTI

PËR MËSIMNXËNIE NË SHKOLLË?

Programet aplikative (Microsoft office) Mjetet multimediale (CD/video)

Internetin (linqe të ndryshme)

41

7. Nëse do të aplikonit mjetin (tools) Geogebra, sa do t’jua lehtësonte lëndën e matematikës?

Grafiku 8. Sipas grafikut: Dallimi brenda klasës në pyetjen “Nëse do të aplikoni mjetin (tools) Geogebre

sa do t’jua lehtësonte lënden e matematikës”

Nxënësit në këtë pyetje kanë ndar dy mendime disa janë përgjigjur me shumë dhe disa mestarisht,

në lidhje me atë se sa do t’i ndihmonte mjeti geogebra për mësminxënien nga lënda e matematikës.

Ky aplikacion jep shumë mundësi për nxënësit që janë të interesuar të mësojnë lëndën e

matematikës, duke e bërë mësimin të jetë edhe më atraktiv.

0

5

10

15

20

25

30

35


19

31

19

32

19

11

16

1110

69

42

0 1 0

NËSE DO TË APLIKONIT MJETIN (TOOLS) GEOGEBRA

SA DO T'JUA LEHTËSONTE LËNDEN E

MATEMATIKËS?


42

8. Mjetet adekuate (psh. Text2Spech) për lëndën, sa do ta përmirësonin drejtshkrimin dhe

komunikimin në gjuhën angleze?

Grafiku 9. Dallimi brenda klasës në pyetjen “Mjetet adekuate (psh. Tex2Spech) për lëndën, sa do ta

përmirësonin drejtshkrimin dhe komunikimin në gjuhën angleze?”

Për Text2Spech, një mjet i cili përdoret në përvetësimin e gjuhëve të huaja, nxënësit kanë ndarë

mendime se shumë do të ndihmonte ky mjet për përmirësimin e gjuhëve.

0

5

10

15

20

25

30


26

2927 28

16

13 12

16

75 5

21 1 1 1

MJETET ADEKUATE (PSH. TEXT2SPECH) PËR

LËNDËN, SA DO TA PËRMIRËSONIN DREJTSHKRIMIN

DHE KOMUNIKIMIN NË GJUHËN ANGLEZE?


43

9. Dropbox është platformë e sinkronizuar, sa do t’ju ndihmonte për detyrën e dhënë në

grupe (detyrë shtëpie)?

Grafiku 10. Dallimi brenda klasës në pyetjen “Dropbox është platformë e sinkronizuar, sa do t’ju

ndihmonte për detyrën e dhënë në grupe (detyrë shtëpie)?”

Dropbox cilësohet si mjeti më i sofistikuar që shërben për të bashkëpunuar njëri me tjetrin për

detyra të dhëna, andaj nxënësit e konsiderojnë si një mjet që do t’i ndihmonte shumë ata, andaj

edhe përgjigjja e tyre në përgjithësi është nga opsioni shumë.

0

5

10

15

20

25

30


3028

2422

16

1214 15

4

86

8

0 0 1 2

DROPBOX ËSHTË PLATFORMË E SINKRONIZUAR, SA DO

T'JU NDIHMONTE PËR DETYRËN E DHËNË NË GRUPE

(DETYRË SHTËPIE)?


44

10. Web-faqet atraktive në internet, sa ju nxisnin për mësimnxënie?

Grafiku 11. Dallimi brenda klasës në pyetjen “Web-faqet atraktive në internet, sa ju nxisnin për

mësimnxënie?”

Përveç të të nxënit, që është parësor, nxënësit mund të gjejnë edhe mënyra atraktive për të mësuar,

andaj në pyetjen tonë, nxënësit janë përgjigjur më shumë në dy opsionet shumë dhe mesatarisht,

disa mendojnë mesatarisht nga frika se mund të tërhiqen nga vëmendja e asaj që iu intereson për

mësim. Megjithatë, ata të cilët kanë synime për mësimnxënie në shkollë dhe në jetë ia dalin duke

përdorur web-faqet e ndryshme, por duke u siguruar se ato faqe janë të sigurta dhe me

informacione dobiprurëse.

0

5

10

15

20

25

30

35


18

26

32

2322

16

9

16

8

3 3 22 31

6

WEB-FAQET ATRAKTIVE NË INTERNET, SA JU NXISNIN

PËR MËSIMNXËNIE?


45

11. Për detyrat e dhëna në shtëpi, mësimdhënësit a kërkojnë që ato t’ua dërgoni në email?

Grafiku 12. Dallimi brenda klasës “Për detyrat e dhëna në shtëpi mësimdhënësit a kërkojnë që ato t’ua

dërgoni në email? “

Vetëm disa prej mësimdhënësve kërkojnë që detyrat e dhëna t’ua përcjellin me email, kështu janë

shprehur nxënësit, ndërsa klasa që dallohet në përgjigje është klasa 9, shkolla2, ku nxënësit thonë

se asnjë mësimdhënës nuk ua kërkojnë këtë. Andaj kemi përgjigje të ndryshme në këtë pyetje,

sipas grafikut i kuptojmë edhe rezultatet. Disa mësimdhënës ende nuk kanë filluar me zbatimin e

tekonologjisë, edhe pse kjo në ditët e sotme është më se e domosdoshme, andaj me kohë, secila

lëndë do ta gjejë një mjet të sofistikuar që do t’ia lehtësonte mësimdhënien mësimdhënësit, po

ashtu, mësimnxënien nxënësit, prandaj ky relacion lidhet ngushtë dhe duhet ta gjejë rrugën e dijes.

0

5

10

15

20

25

30

35


1513

32

14

31 30

11

32

4 5

2 1

PËR DETYRAT E DHËNA NË SHTËPI MËSIMDHËNËSIT

A KËRKOJNË QË ATO T'UA DËRGONI NË EMAIL?

Asnjë mësimdhënës Vetëm disa prej tyre Të gjithë kështu

46

12. A e shihni të arsyeshme të ndjekni donjë trajnim në lidhje me mjetet që do të përdoreshin

në shkolla për të gjitha fushat?

Grafiku 23. Dallimi brenda klasës në pyetjen “A e shihni të arsyeshme të ndjekni ndonjë trajnim në

lidhje me mjetet që do përdoreshin në shkolla për të gjitha fushat?”

Nxënësit pa dyshim që kanë nevojë për trjanime shtesë në lidhje me përdorimin e mjeteve

teknologjike, andaj ata mendojnë se, së bashku me mësimdhënësit, të angazohen më shumë në

këtë drejtim, disa mendojnë se edhe vetë mund t’ia dalin. Përgjigjjet më së miri i paraqet programi

SPSS.

05

101520253035

13

0

12

0 0

25

0 0 0

31

0

8

0 0

9

0 0 0

15

0

6

0 0

24

0 0 0

26

05

0 0

16

0 0 0

A E SHIHNI TË ARSYESHME TË NDJEKNI DONJË TRAJNIM

NË LIDHJE ME MJETET QË DO PËRDORESHIN NË

SHKOLLA PËR TË GJITHA FUSHAT?


47

13. Të nxënit e fiton më shumë duke përdorur metodat tradicionale apo bashkëkohore?

Grafiku 14. Dallimi brenda klasës në pyetjen “Të nxënit e fiton më shumë duke përdorur metodat

tradicionale apo bashkëkohore?”

Një përqindje shumë e madhe e bën të dallojë se metodat bashkëkohore kanë zënë vend të

rëndësishëm në mësimnxënie nga ato tradicionale, kështu i ndajnë mendimet nxënësit të cilët

mendojnë se mësimi bashkëkohor i nxit ata më shumë në përfitimin e diturisë.

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45


13

59

3

37

43

36

44

TË NXËNIT E FITON MË SHUMË DUKE PËRDORUR

METODAT TRADICIONALE APO BASHKËKOHORE?

Metodat tradicionale Metodat bashkëhore

48

14. Cilin mjet (tools) e preferoni më shumë?

Grafiku 153. Dallimi brenda klasës në pyetjen “Cilin mjet (tools) e preferoni më shumë?”

Mjetet të cilat kanë qenë synim në temë, ku edhe në pyetje e kemi marrë përgjigjjen rreth saj, andaj

ka mendime të ndryshme. Kështu, secili mjet ka vend të rëndësishëm në fushën e vet. Sipas

renditjes, kemi: Email, Geogebra, Dropbox dhe Text2speech e kështu duke u aplikuar edhe shumë

mjete të tjera të sofistikuara.

0

5

10

15

20

25

Geogebra Dropbox Email Text2Speech

3

13

19

15

24

13

10

1

9 9

24

3

22

4

15

6

CILIN MJET (TOOLS) E PREFERONI MË SHUMË?


49

15. Nga momenti që ke filluar ta përdorësh internetin, rezultatet e tua në mësime janë:

Grafiku 16. Dallimi brenda klasës në pyetjen “Nga moment që ke filluar ta përdorësh internetin, rezultatet

e tua në mësime janë:”

Secili nxënës ka ndarë rezultatin që ka parë të vetvetja, andaj përgjigjet më të shepshta i kemi në

atë se shumë kanë pasur rezultate të mira në mësime me përdorimin e internetit, një pjesë e vogël

kanë thënë se shumë pak apo aspak nuk kanë parë ndryshime.

0

5

10

15

20

25

30

35


31 30 30 31

17

13

8

11

1

53 3

1 0

42

NGA MOMENTI QË KE FILLUAR TË PËRDORËSH

INTERNETIN, REZULTATET E TUA NË MËSIME JANË?


50

7.2. ANALIZIMI DHE INTERPRETIMI I TË DHËNAVE ME SPS

Në këtë pjesë do të bëjmë analizën dhe interpretimin e të dhënave me programin SPSS. Ky program

mundëson që me saktësi t’i nxjerrim të dhënat nga pyetësorët ose format e tjera të ngjashme dhe

më qëllim të arritjes së rezultateve përfundimtare dhe vërtetimit të hipotezave të parashtruara në

fillim.

Andaj, duke përdorur Hi-katrorin dhe testin e Friedmanit kemi paraqitur tabelat të cilat na i japin

rezultatet për hipotezat e parashtruara.

Në tabelën e Friedmanit paraqitet mesatarja për secilën klasë, me N kemi numrin e observimeve,

që gjithsej janë 45, pra N paraqet tabelën e statistikave, Chi-Square është vlera e testit të

Friedmanit, df- është niveli i “lirisë”, Asymp.Sig paraqet nivelin e rrezikut të refuzimit të hipotezës.

Tabela 6. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit” në pyetjen “Sa ndihmon teknologjia në

fushën e informatikës, matematikës dhe gjuhës angleze”

Mean Rank N 45

SH1KL7 2.76 Chi-Square 21.824

SH2KL7 2.31 Df 3

SH1KL9 2.67 Asymp. Sig. .000

SH2KL9 2.27 Friedman Test Friedman Test

Grafiku 17. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit” në pyetjen “Sa ndihmon teknologjia në

fushën e informatikës, matematikës dhe gjuhës angleze”

2.76

2.31

2.67

2.27

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

SH1KL7 SH2KL7 SH1KL9 SH2KL9

Dallimi në mes klasëve sipas "Testit të Friedmanit" në

pyetjen "Sa ndihmon teknologjia në fushën e

informatikës, matematikës dhe gjuhës angleze"

51

Në pyetësor i kemi përfshirë këto tri lëndë andaj nxënësit mendojn se po në këto lëndë teknologjia

do të ndihmonte shumë në realizimin e orëve mësimore dhe duke dhënë rezultate të mira. Dallimi

ndërmjet klasëve nuk është devijues andaj duke marrë parasysh hipotezën zero “Përdorimi i Tiku-

ut në mësimdhënie është në përpjestim të drejt me rritjen e rezultateve në mësimnxnie” ne

pranojmë këtë hipotezë, duke marrë parasysh niveli i lirisë nuk hynë në zonën e refuzimit.

Tabela 7. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit” në pyetjen “Nëse do të aplikoni mjetin

(tools) Geogebre sa do të ua lehtësonte lënden e matematikës”

Mean Rank N 45


SH2KL7 2.12 Df 3



Grafiku 4 Sipas grafikut: Dallim në pyetjen “Nëse do të aplikoni mjetin (tools) Geogebre sa do të ua

lehtësonte lënden e matematikës”

Nga dy opcionet e përgjigjura kuptojmë se ky mjet është mëse i dobishëm për realizimin e orëve

mësimore, andaj sipas rezultateve të fituara pranojmë hipotezën zero “Ofrimi i metodologjisë dhe

burimeve të organizuara në atë mënyrë që të jenë sa më atraktive për nxënësit”. Kjo hipotezë lidhet

ngushtë me faktorin e përmendur pra aplikacionin geogebra i cili do të ndihmonte shumë nxënësit

të avancohen dhe të motivohen për mësimnxënie.

2.83

2.12

3.01

2.03

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5


Dallimi në mes klasëve sipas "Testit të Freidmanit" në

pyetjen "Nëse do të aplikoni mjetin (tools) Geogebre sa

do të ua lehtësonte lënden e matematikës

52

Tabela 8. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit” në pyetjen “Mjetet adekuate (psh. Tex2Spech)

për lëndën sa do ta përmirësonin shkrimin e drejt dhe komunikimin në gjuhën angleze”

Mean Rank N 45


SH2KL7 2.41 Df 3



Grafiku 19. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit” në pyetjen “Mjetet adekuate (psh.

Tex2Spech) për lëndën sa do ta përmirësonin shkrimin e drejt dhe komunikimin në gjuhën angleze”

Nga testi i Friedmanit kuptojmë se nuk kemi devijime në këtë përgjgjje andaj edhe në këtë rast

realizimi i orës së gjuhës angleze me ndihmën e mjetit Text2Spech do të përmirësonte

komunikimin në gjuhën angleze andaj këtu shohum se hipoteza që e adresojmë “Përdorimi i Tik-

ut në mësimdhënie është në përpjestim të drejt me rritjen e rezultateve në mësimnxënie” nga ana

jonë pranohet, duke i parë rezultatet e pritshme se me të vërtet me aplikimin e mjetit teknologjikë

të përmendur më lartë nxënësit do të arrinin rezultatet të suksesshme në mësime.

2.54

2.41

2.68

2.37

2.2

2.3

2.4

2.5

2.6

2.7

2.8



pyetjen "Mjetet adekuate (psh. Text2Spech) për

lëndën sa do ta përmirësonin shkrimin e drejt dhe

komunikimin në gjuhën angleze"

53

Tabela 9. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit” në pyetjen “Dropbox është platform e

sinkronizuar, sa do t iu ndihmonte për detyrën e dhënë në grupe (detyrë shtëpie)”

Mean Rank N 45

2.10 Chi-Square 32.838

2.40 Df 3

2.70 Asymp. Sig. .000

2.80 Friedman Test Friedman Test

Grafiku 20. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit” në pyetjen “Dropbox është platform e

sinkronizuar, sa do t iu ndihmonte për detyrën e dhënë në grupe (detyrë shtëpie)”

Sipas testit të Freidmanit dallimi mes klasave qëndron shumë pak, andaj na bënë të kuptojmë se

ky mjet është i dobishëm në mësimnxënie. Hipotezat e adresuara pranojnë hipotezën zero, duke i

parë edhe të dhënat të cilat na bëjnë të kuptojmë se avancimi i teknologjisë jep mundësi edhe më

të lehta të bashkëpunimt me të tjerët, andaj ky aplikim na ndihmon shumë dhe gjenë zbatim edhe

në shkollat tona.

2.1

2.4

2.7 2.8

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3



pyetjen " sa do t iu ndihmonte për detyrën dhënë në

grupe (detyrë shtëpie)"

54

Tabela 10. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit” në pyetjen “Web-faqet atraktive në internet

sa do t iu nxisnin për mësimnxënie”

Mean Rank N 45


SH2KL7 2.33 df 3



Grafiku 21. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit” në pyetjen “Web-faqet atraktive në

internet sa do t iu nxisnin për mësimnxënie”

Kemi pranimin e hipotezës zero “Ofrimi i metodologjisë dhe burimeve të organizuara në atë

mënyrë që të jenë sa ma atraktive për nxënësit”, duke pas parasysh se niveli i lirisë nuk hynë në

zonën e refuzimit. Faktori kryesor lidhet me dëshirën e nxënësve për të arritur suksese.

2.77

2.332.14

2.76

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3


Dallimet në mes klasëve sipas "Testit të Friedmanit"

në pyetjen "Web-faqet atraktive në internet sa do t iu

nxisnin për mësimnxënie

55

Tabela 11. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit” në pyetjen “Të nxënit e fiton më shumë

duke përdorur metodat tradicionale apo bashkëkohore”

Mean Rank N 45


SH2KL7 2.61 df 3



Grafiku 22. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit” në pyetjen “Të nxënit e fiton më shumë

duke përdorur metodat tradicionale apo bashkëkohore”

Hipotezën që mund t’ia adresojmë kësaj pyetje “Arritjet e mësimnxënies kushtëzohen nga

përdorimi i metodave të teknologjisë” këtë hipotezë do ta refuzojmë në rastin tonë do ta marrim

hipotezën alternative “Arritjet e mësimnxënies nuk kushtëzohen nga përdorimi i metodave të

teknologjisë”.

Pra edhepse përdorimi i teknologjisë nxit nxënësit ata nuk ku kanë kusht për të pasur suksese në

mësime.

2.26

2.61

2.43

2.7

2

2.1

2.2

2.3

2.4

2.5

2.6

2.7

2.8



pyetjen "Të nxënit e fiton më shumë duke përdorur

metodat tradicionale apo bashkëkohore"

56

Tabela 12. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit” në pyetjen “Nga moment që ke filluar të

përdorësh internetin, rezultatet e tua në mësime”

Mean Rank N 45


SH2KL7 2.46 df 3



Grafiku 23. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit” në pyetjen “Nga moment që ke filluar të

përdorësh internetin, rezultatet e tua në mësime”

Në këtë pyetje kuptojmë se hipoteza zero “Përdorimi i Tik-ut në mësimdhënie është në përpjestim

të drejt me rritjen e rezultateve në mësimnxënie” pranohet, sipas Friedmanit dallimi mes klasëve

nuk devijonë.

2.34

2.46

2.76

2.44

2.1

2.2

2.3

2.4

2.5

2.6

2.7

2.8



pyetjen "Nga momenti që ke filluar të përdorësh

internetin, rezultatet e tua në mësime janë"

Series1

57

REZULTATET

Paraqitja e rezultateve të studimit do të bëhet duke ndërthurur analizën dhe interpretimin e të

dhënave mbi fushën e studimit. Po ashtu, bëhet një krahasim i atyre ideve që kishim para se të

fillonim këtë hulumtim dhe se sa ato janë të përputhshme me fenomenet në terren.

Rezultate e marra qenë të pritshme, pra rezultatet e nxjerra nga rasti i studimit në lidhje me

integrimin dhe kontributin e teknologjisë në shkollat fillore. Kështu që, këto rezultate e përbëjnë

thelbin e qëllimeve kryesore të këtij punimi. Gjithashtu, duke u bazuar edhe në hipotezat të cilat

janë formuluar dhe të cilat janë ngritur për verifikim, është bërë vlerësimi duke përdorur

programin SPSS, duke përdorur testin Hi-Katror dhe testin e Friedmenit, rezultatet e të cilave

japin analizën e hipotezave.

Sipas këtyre testeve dhe vrojtimit të rezultateve të paraqitura, në këtë rast hipotezat janë

verifikuar dhe pranuar, andaj pretendohet se ky studim do të ketë rëndësi shkencore dhe praktike

për interesimin e dizajnimit të kurrikulës, ku teknologjia është një komponent thelbësor i

kurrikulës dhe mësimdhënësit e nxënësit mund t’i zhvillojnë aftësitë digjitale.

Evidencat e ofruara nga ky studim mund të jenë të pranuara dhe mësimdhënësit mund t’i

përdorin mjetet e sofistikuara gjatë procesit mësimor dhe këto mjete të japin efektin maksimal të

mundshëm për të pasur një mësimdhënie e nxënie më të avancuar.

Njëherit, mund të jetë një material i frytshëm edhe për studiuesit që merren me didaktikë,

respektivisht për krerët e insitucioneve përkatëse të arsimit, që të kenë parasysh procesin e

vazhdueshëm të zhvillimit të teknologjisë dhe tekstet e përgatitura për nxënës të jenë të

ndërlidhura edhe në praktikë me qasjen në TIK. Kjo një ditë do të jetë e dosmosdoshme, sepse

tekstet mësimore duhet të jenë të qasshme, përveҫ atyre të rëndomtave, edhe elektronike, që

nxënësit ta kenë mundësinë e zgjedhjes sipas dëshirës së tyre.

58

KONKLUDIME

Ne po jetojmë në kohën bashkëkohore, kur gjithçka manuale ka kaluar në atë automatike e që e

kanë lehtësuar shumë punën e njeriut, si në aspektin e kohës, ashtu edhe në aspektin e kostos, e

gjitha kjo falë pajisjeve teknologjike.

Teknologjia e informacionit dhe komunikimit tashmë ka zënë vend të rëndësishëm në shoqërinë

tonë dhe së fundmi edhe sistemi arsimor është duke u përballur me ndryshimet themelore, e

gjitha kjo me integrimin e teknologjisë, e cila nuk është vetëm një mjet për të prezantuar

përmbajtet ekzistuese përmes mjediseve të reja, por ajo është gjithashtu një mjet për paraqitjen e

modeleve të reja të të nxënit.

Arsyeja se përsë ka kaq rëndësi të madhe teknologjia në procesin mësimor është mundësia që

çdo mësimdhënësi të gjejë metoda atraktive, që mënyra e të nxënit të jetë sa më efektive dhe

cilësia e mësimit të jetë çdoherë në ngritje.

Lidhshmëria e lëndëve me fushën e teknologjisë është motivuese si për nxënësit, ashtu edhe për

mësimdhënësit, andaj mund të themi lirisht se është bërë e nevojshme që të vendosim prioritet të

shkollës ngritjen e kompetencave në përdorimin e teknologjisë dhe secili mësimdhënës të

kultivojë te vetja aftësi profesionale për të organizuar sa më mirë procesin mësimor.

Qëllimi i këtij punimi ishte përmbledhja e disa informacioneve drejtuar integrimit të

teknologjisë në procesin mësimor,i cili tashmë është bërë një mjet mbi të cilin mund të

mbështetemi për të arritur objektivat në një mjedis që po kërkon gjithnjë e më shumë përpikmëri.

Me integrimin e teknologjisë është më se i nevojshëm hartimi i politikave dhe i strategjive me

synime afatgjata dhe arritje të reja në shërbim të arritjeve arsimore. Pra, kërkohet aftësim

pedagogjik për përdorimin e tyre, si për mësimdhënës, ashtu edhe për nxënës.

Në shkollat fillore duhet të ekzistojë mënyra e organizuar e mësimit përmes përdorimit të Tik-ut,

në mënyrë që nxënësve t’u mundësohet qasje më e lehtë për përdorim e për qëllime arsimore.

59

SHTOJCA

Pyetësori për nxënësit

Leje Informuese

I/E nderuar nxënës/e

Pyetësori që vijon do të shërbejë ekskluzivisht për një studim mbi përdorimin e teknologjisë

informative, kryesisht mjeteve (tools) të sofistikuara që mundësojnë realizimin e orëve mësimore,

pra duke përdorur teknologjinë.

Si hartuese e këtij pyetësori dhe këtij studimi, jam e interesuar të di dhe t’i ndajmë së bashku

përgjigjet e disa pyetjeve, të cilat do të na japin një statistikë të situatës së përdorimit të internetit

në shkollë dhe shtëpi me qëllime të të nxënit, kryesisht në tri lëndët: informatikë, matematikë dhe

gjuhë angleze.

Falemnderit që keni gjetur kohë dhe pranuat të përgjigjeni në këto pyetje të cilat janë në mënyrë

anonime dhe, natyrisht, do të përdoren vetëm për qëllimet e studimit.

(Për çdo përgjigje ke një alternativë të mundshme, rretho njërën nga përgjigjet.)

o Ju lutem, shënoni emrin e shkollës:

o Gjinia:

o Klasa:

o Vendi:

2. Sa keni njohuri për përdorimin e kompjuterëve?

a) Shumë b) Mesatarisht c) Pak d) Aspak

3. Sa zbatohet ndërlidhshmëria e lëndëve me teknologjinë në shkollën tuaj?


60

4. Për të nxënit efektiv, sa mundësohen kushtet për sigurimin e mjeteve teknologjike?



a) Informatikë b) Matematikë c) Gjuhë angleze

6. Sa ndihmon teknologjia në fushën e informatikës, matematikës dhe gjuhës angleze?


7. Cilat mjete i përdorrni më së shumti për mësimnxënie në shkollë?

a) Programet aplikative (Microsoft office) b) Mjetet multimediale (CD/video)

c) Internetin (linqe të ndryshme)

8. Nëse do ta aplikonit mjet-in (tools) Geogebra, sa do t’jua lehtësonte lëndën e matematikës?


9. Mjetet adekuate (psh Text2Speech) për lëndën, sa do ta përmirësonin drejtshkrimin dhe

komunikimin në gjuhën angleze?

b) Shumë b) Mesatarisht c) Pak d) Aspak

10. Dropbox është platformë e sinkronizuar - sa do t’ju ndihmonte për detyrën e dhënë në grupe

(detyrë shtëpie)?

c) Shumë b) Mesatarisht c) Pak d) Aspak

11. Web-faqet atraktive në interenet, sa do t’ju nxisnin për mësimnxënie?


12. Për detyrat e dhëna në shtëpi, mësimdhënësit kërkojnë që ato t’ua dërgoni në email?

b) Asnjë mësimdhënës b) Vetëm disa prej tyre c) Të gjithë kështu veprojnë

13. A e shihni të arsyeshme të ndjekni ndonjë trajnim në lidhje me mjetet që do përdoreshin

në shkolla për të gjitha fushat?

a) Të trajnohemi (orë shtesë) b) Të angazhohemi vetë në shtëpi për t’i mësuar

c) Së bashku me mësimdhënësit të angazhohemi gjatë orarit mësimor

61

14. Të nxënit e fiton më shumë duke përdorur metodat tradicionale apo bashkëkohore?

a) Metodat tradicionale b) Metodat bashkëhore

15. Cilin mjet (tools) e preferoni më shumë?

a) Geogebra b) Dropbox c) Email d) Text2Speech

16. Nga momenti që ke filluar ta përdorësh internetin, rezultatet e tua në mësime janë:

a) Shumë të mira b) Mesatarisht c) Pak d) Aspak

17. Çka do të ishte më e dobishme për ju nga përdorimi i teknologjisë në lëndët mësimore?

18. Çka do të ishte më pak e dobishme për ju nga përdorimi i teknologjisë në lëndët mësimore?

19. A duhet të kushtëzohet përdorimi i teknologjisë në të gjitha shkollat? (Po-Pse?, Jo-Pse?)

20. Sa e përdorni internetin në shtëpi për mësime shtesë?

62

BIBLOGRAFIA

[1] Shkolla Fillore e Mesme e Ulët, Elena Gjika. Klasat VII dhe IX.

[2] Shkolla Fillore e Mesme e Ulët, Abdullah Shabani. Klasat VII dhe IX.

[3] Zhapaj, A. (2014). Varësia nga interneti dhe impakti i saj në performancën shkollore të

nxënësit, Universiteti i Tiranës, Tiranë.

[4]Muslihaka L. (2014). Teknologjitë e informacionit dhe komunikimi në

mësimdhënie/mësimnxënie e gjuhëve të huaja, Universiteti i Tiranës, Tiranë.

[5] Artikull në PDF: Teknologjia në mësimdhënie Marrë: 25.10.2019

[6] Shehu, V. (2018). Teknologjia, aplikacionet që ju vijnë në ndihmë mësuesve. Tiranë.

Marrë: 10.11.2019.http://www.portalishkollor.al/kuriozitet/teknologjia-aplikacionet-qeju-vijne-

ne-ndihme-mesuesve

[7] Bushati S. (2014). Përdorimi i data mining, semantic web dhe concept modeling për edukimin

e nxënësve, Universiteti i Tiranës, Tiranë.

[8] Mexhuani, A. (2014). Integrimi i teknologjisë informative të komunikimit në mësimdhënie

dhe nxënie, “Instituti Pedagogjik i Kosovës”, Prishtinë.

[9] (2017). Teknologjia në arsim një sfidë midis dështimit dhe suksesit. Marrë: 03.11.2018.

https://tiranatoday.com/teknologjia-ne-arsim-nje-sfide-midis-deshtimit-dhesuksesit

[10] Baraliu, V. (2013). Kompjuterizimi i procesit mësimor, Universiteti i Prishtinës, Prizren.

[11] Greca S. (2014). Sisteme informacioni multimediale aplikime dhe strategji, Universiteti i

Tiranës, Tiranë.

[12] Kurti E. (2017). Ndikimi i komunikimit elektronik në respektimin e standardit të shkruarit të

gjuhës shqipe nga nxënësit e arsimit të mesëm të lartë, Universiteti i Tiranës, Tiranë.

[13] (2015). Të nxënit me situata, konstruktivizmi dhe teknologjia, Tiranë: IZHA.

http://www.portalishkollor.al/kuriozitet/teknologjia-aplikacionet-qeju-vijne-ne-ndihme-mesuesve

http://www.portalishkollor.al/kuriozitet/teknologjia-aplikacionet-qeju-vijne-ne-ndihme-mesuesve

https://tiranatoday.com/teknologjia-ne-arsim-nje-sfide-midis-deshtimit-dhesuksesit

63

[14] Kelmendi, Erzana (2017). Çka na ofron Tiku-u në mësimdhënie. Tiranë. Marrë:

10.11.2019.https://erzakelmendi.blogspot.com/2017/08/cka-na-ofron-tik-u-ne-mesimdhenie-

dhe.html

[15] Gjinaj A. & Naumi N. (2018). LIBËR MËSUESI TEKNOLOGJIA 12 ME ZGJEDHJE,

Tiranë.

[16]. (2017). Kurrikula e bazuar në kompetenca. Lënda Tik, Shkalla II, Klasa IV dhe V, Tiranë,

IZHA.

[17]. (2015). Programi i fushës/lëndës së matematikës, Matematikë VI, Prishtinë: IZHA.

[18]. Gjinaj A. & Naumi N. (2018). Libër mësuesi Teknologjia 12 me zgjedhje, Tiranë.

[19]. Kelmendi H. (2018). Përdorimi i GeoGebra-s për konstruktimin e trekëndëshave, Prishtinë.

[20]. (2018). Udhëzues kurrikular lëndor për gjuhën e huaj. Klasat X-XII, Tiranë. IZHA.

[21] Mamani L. (2016). Të mësuarit ndërmjet TIK. ndikimi i tij në procesin mësimor në qarkun e

Gjirokastrës, Universiteti i Tiranës, Tiranë.

[22] Stefani LL. & Karapici V. (2015) Udhëzues kurrikular lëndor për gjuhën e huaj, Tiranë:

IZHA.

[23] Gashi D. V & Vula E. (2019) Matematika-Libri I mësimdhënësit/es, Matematika VI,

Prishtinë.

[24] (2014). Programi i lëndës së TIK-ut, Shkalla e tretë, Prishtinë: IZHA.

[25] Faqe në internet: Text2Speech për gjuhën angleze Marrë: 30.08.2019

https://www.text2speech.org/?utm_campaign=elearningindustry.com&utm_source=%2F321-

free-tools-for-teachers-free-educational-technology&utm_medium=link

[26] Faqe në internet: GeoGebra për lëndën e matematikës Marrë: 30.08.2019

https://www.geogebra.org/t/arithmetic

https://erzakelmendi.blogspot.com/2017/08/cka-na-ofron-tik-u-ne-mesimdhenie-dhe.html

https://erzakelmendi.blogspot.com/2017/08/cka-na-ofron-tik-u-ne-mesimdhenie-dhe.html

https://www.text2speech.org/?utm_campaign=elearningindustry.com&utm_source=%2F321-free-tools-for-teachers-free-educational-technology&utm_medium=link

https://www.text2speech.org/?utm_campaign=elearningindustry.com&utm_source=%2F321-free-tools-for-teachers-free-educational-technology&utm_medium=link

https://www.geogebra.org/t/arithmetic

64

LISTA E FIGURAVE

Figura 1. Mjetet teknologjike....................................................................................................... 18

Figura 2. Teknologjia në botë. ..................................................................................................... 19

Figura 3. Faqja dinamike GeoGebra për lëndën e matematikës. ................................................. 26

65

LISTA E TABELAVE

Tabela 5. Shkolla "Abdullah Shabani dhe Elena Gjika" Mitrovicë ............................................................ 11

Tabela 6. Mësimdhënia tradicionale dhe bashkëhore. Informatikë ........................................................... 23

Tabela 7.Mësimdhënia tradicionale dhe bashkëkohore. Matematikë ......................................................... 26

Tabela 8. Mësimdhënia tradicionale dhe bashkëkohore. Gjuhë Angleze .................................................. 28

Tabela 5. Pasqyrimi i rezultateve të studimit në shkolla fillore .................................................................. 32

Tabela 6. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit” në pyetjen “Sa ndihmon teknologjia në fushën

e informatikës, matematikës dhe gjuhës angleze” ............................................................................... 50

Tabela 7. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit” në pyetjen “Nëse do të aplikoni mjetin

(tools) Geogebre sa do të ua lehtësonte lënden e matematikës” .......................................................... 51

Tabela 8. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit” në pyetjen “Mjetet adekuate p.sh.

Tex2Spech) p p.sh. Tex2Spech) për lëndën sa do ta përmirësonin shkrimin e drejt dhe komunikimin në

gjuhën angleze” ........................................................................................................................................... 52

Tabela 9. Dallimi në mes klasëve sipas Testit të Friedmanit” në pyetjen “Dropbox është platform e

sinkronizuar “, sa do t iu ndihmonte për detyrën e dhënë në grupe (detyrë shtëpie) .............................. 53

Tabela 10. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit ” në pyetjen “Web-faqet atraktive në internet

sa do t’iu nxisnin për mësimnxënie” ................................................................................................ 54

Tabela 11. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit” në pyetjen “Të nxënit e fiton më shumë

duke përdorur metodat tradicionale apo bashkëkohore” ...................................................................... 55

Tabela 12. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit” në pyetjen “Nga moment që ke filluar të

përdorësh internetin, rezultatet e tua në mësime” .............................................................................. 56

66

LISTA E GRAFIKËVE

Grafiku 1. Paraqitja grafike në pyetjen “Në cilën prej lëndëve aplikohetn mjetet teknologjike më së

shumti?” ...................................................................................................................................................... 34

Grafiku 2. Paraqitja e rezultateve “Sa keni njohuri për përdorimin e kompjuterëve?”............................... 35

Grafiku 3. Paraqitja grafike në pyetjen “Sa zbatohet ndërlidhshmëria e lëndëve me teknologjinë në shkollën

tuaj?” ........................................................................................................................................................... 36

Grafiku 4. Paraqitja grafike në pyetjen “Për të nxënit efektiv, sa mundësohen kushtet për sigurimin e

mjeteve teknologjike?” ............................................................................................................................... 37

Grafiku 5. Rezultatet për pyetjen “Në cilën prej lëndëve aplikohen mjetet teknologjike më së shumti? .. 38

Grafiku 6. Dallimi brenda klasës në pyetjen “Sa ndihmon teknologjia në fushën e informatikës, matematikës

dhe gjuhës angleze?” ................................................................................................................................... 39

Grafiku 7. Sipas grafikut, kemi dallime brenda klasës në pyetjen “Cilat mjete i përdorni për mësimnxënien

në shkollë?” ................................................................................................................................................. 40

Grafiku 8. Sipas grafikut: Dallimi brenda klasës në pyetjen “Nëse do të aplikoni mjetin (tools) Geogebra

sa do t’jua lehtësonte lënden e matematikës” ............................................................................................ 41

Grafiku 9. Dallimi brenda klasës në pyetjen “Mjetet adekuate (psh. Tex2Spech) për lëndën, sa do ta

përmirësonin drejtshkrimin dhe komunikimin në gjuhën angleze?” .......................................................... 42

Grafiku 10. Dallimi brenda klasës në pyetjen “Dropbox është platformë e sinkronizuar, sa do t’ju ndihmonte

për detyrën e dhënë në grupe (detyrë shtëpie)?” ......................................................................................... 43

Grafiku 11. Dallimi brenda klasës në pyetjen “Web-faqet atraktive në internet, sa ju nxisnin për

mësimnxënie?” ............................................................................................................................................ 44

Grafiku 52. Dallimi brenda klasës “Për detyrat e dhëna në shtëpi mësimdhënësit a kërkojnë që ato t’ua

dërgoni në email? “ ..................................................................................................................................... 45

67

Grafiku 63. Dallimi brenda klasës në pyetjen “A e shihni të arsyeshme të ndjekni ndonjë trajnim në lidhje

me mjetet që do përdoreshin në shkolla për të gjitha fushat?” ................................................................... 46

Grafiku 14. Dallimi brenda klasës në pyetjen “Të nxënit e fiton më shumë duke përdorur metodat

tradicionale apo bashkëkohore?” ................................................................................................................ 47

Grafiku 157. Dallimi brenda klasës në pyetjen “Cilin mjet (tools) e preferoni më shumë?” ..................... 48

Grafiku 16. Dallimi brenda klasës në pyetjen “Nga moment që ke filluar ta përdorësh internetin, rezultatet

e tua në mësime janë:” ................................................................................................................................ 49

Grafiku 17. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit ” në pyetjen “Sa ndihmon teknologjia në

fushën e informatikës, matematikës dhe gjuhës angleze” ........................................................................... 50

Grafiku 8 Sipas grafikut: Dallim në pyetjen “Nëse do të aplikoni mjetin (tools) Geogebre sa do të ua

lehtësonte lënden e matematikës” .............................................................................................................. 51

Grafiku 19. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit” në pyetjen “Mjetet adekuate (psh.

Tex2Spech) për lëndën sa do ta përmirësonin shkrimin e drejt dhe komunikimin në gjuhën angleze ...... 52

Grafiku 20. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit” në pyetjen “Dropbox është platform e

sinkronizuar, sa do t iu ndihmonte për detyrën e dhënë në grupe (detyrë shtëpie)” .................................. 53

Grafiku 21. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit” në pyetjen “Web-faqet atraktive në internet

sa do t iu nxisnin për mësimnxënie” ........................................................................................................... 54

Grafiku 22. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit” në pyetjen “Të nxënit e fiton më shumë

duke përdorur metodat tradicionale apo bashkëkohore ” ............................................................................ 55

Grafiku 23. Dallimi në mes klasëve sipas “Testit të Friedmanit” në pyetjen “Nga moment që ke filluar të

përdorësh internetin, rezultatet e tua në mësime” ....................................................................................... 56

68

LISTA E FJALËVE/SHKURTESAVE

GeoGebra- softuer dinamik për matematikë për të gjitha nivelet e arsimit.

MAShT- Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë

SPPS/ Paketa Statistikore për Shkenca Sociale- program për analizën e të dhënave për punime

kërkimore.

SH1- Shkolla “Elena Gjika”

SH2- Shkolla “Abdullah Shabani”

SH1KL7- Shkolla “Elena Gjika”, klasa e shtatë

SH1KL9- Shkolla “Elena Gjika”, klasa e nëntë

SH2KL7- Shkolla “Abdullah Shabani”, klasa e shtatë

SH2KL9- Shkolla “Abdullah Shabani” klasa e nëntë

TIK- Teknologjia e informacionit dhe komunikimit

TESTI Friedman- test statistikor që krahason nivelet mesatare ndërmjet grupeve të lidhura dhe

tregon se si grupet ndryshojnë.

TESTI Hi-Katror- analiza e kontigjencës, konsiston në përdorimin e teknikave te cilat shqyrtojnë

lidhjen mes variablave përmes tabelave të kontigjencës.

TTS/ Text2Speech- është një lloj i teknologjisë ndihmëse që lexon me zë të lartë tekstin dixhital.

Lënda: Mësimdhënia, teknologjia dhe programi i TIK-ut

Documents

Transcript of Lënda: Mësimdhënia, teknologjia dhe programi i TIK-ut