8/7/2019 Krt Sorunu

1/35

KRT SORUNUMehmet Salih ZALP

BALIKLAR

Krt Kelimesi ve Krtlerin Douu Hakknda 2

Krt Sorununun Tarihesi 4

I-II. Krt Sorunu ve PKK11

Krt Sorununu Dnmek22

Krt Sorunu ve slamclar 25

zel Birlikler Tartmas 30

Derin Devlete Felsefi Bir Bak 32

www.meytisi.com

8/7/2019 Krt Sorunu

2/35

2

***

Krt Kelimesi ve Krtlerin Douu Hakknda

Krtler, Toros dalarndan Zagros'a kadarki Corafyada yaayan en eski

milletlerdendir. Tarihi kaynaklar Krt Tarihinin gemiinin bebin yla kadar

gtrmektedirler. Bu halkn blgelerine verilen isim ise Krdistandr. veya dier

adyla Mezopotamya. Hint-Avrupa dili grubuna dahil edilir. Krtdistan blgesi kadar

ismide eskiye dayanr. Etimolojik olarak bakldnda Krt kelimesi KUR

kelimseinden tremitir. Kur kelimesi ise Smmerlerde DA demektir. T eki aidiyeti

ifade etiinden ''Krti'' DA HALKI anlamna gelmektedir. Krt Halk dalk

blgelerde yaadklarndan dolay bu isim verilmitir. Yine Krtede kuurlara kortdenilir. Bu adan baktmzda Krt kelimesinin Etimolojisi ortaya kmaktadr. Bir

baka adan bakarsak Greklerde 2200 yllar ncesinde Smmercede geen Kurti ''da

halkna'' ''Kurdienne'' yani ''Krt Memleketi'' dediklerini grrz.

Evrensel Tarih gsterirki Krtler ok eskiye dayanan bir halktr. nl Rus Tarihi

Lazarev; Krtlerin etnik atalarnn Huriler, Lulubalar, Kassiler, Karduklar ve bir ok

boylardr.

Mezopotamya sahnelerinde oynayan bir ok halkn Krt olduu kayd ediliyor.

Bunlardan bazlarn syleyecek olursak:

Cyrtii, Gord, Kord, Kurti, Guti, Lulu, Kusi, Kassit, Mitanni, Med, Mannai, Urartu,

Karduk, KardakesSubaru ve benzeri halklar.

Dr. Asad Khailany nin yapt aratrmalarda binlerce yllk tarihi kaynaklar Krtleri

yle kaydetmitir:

Smerler (Sumerians) - Karda, Kurti ve Guti,

Babiller (Babylonians) - Garda ve Karda,

Asuriler (Assyrians) - Qurti ve Guti,

Grekler (Greks) - Kardukh ve Gordukh,

8/7/2019 Krt Sorunu

3/35

3

Ermeniler (Armenians) - Kortukh ve Gortai-kh,

Persler (Persians) - Gurd veya Kurd,

Sryaniler - (Syrians) Kardu ve Kurdaye,

ibraniler ve Keldaniler (Hebrews and Chaldeans)- Kurdaye,Aramaik ve Nesturiler (Armamic and Nestorians)- Kadu,

Erken islamik dnemlerin Arap yazarlar (Arabs) - Kurd (oul Akrad),

Avrupallar ise M.S. 7. yzyldan itibaren (Europeans) - Kurd demilerdir.

Krtler sadece Tarihleriyle deil Dil zenginlikleriylede Tarihe damga vuran bir

Halktr. Filolog Abdulmelik FIRAT'a gre Krtede yzbinin zerinde kelime vardr.

Bilim ve Medeniyetinde temelinin atanlarn Krtler olduunu grmekteyiz. Nitekim

Mezopotamya Bilim ve Medeniyetin beii kabul edilir. Bu blgede en nemli

kralklar ise Sabarlar dier ad ile Suvar yani oban devleti vardr. Yine Hurriler 400-

300 ve Gutiler vardr.

Sadece Bilim ve Kltr asndan deil lahiyat bakmndada Krtler nemli grevlere

mazhar olmulardr. Nitekim ilahi Dinlerin kurucusu olarak kabul edilen ve

simtemletici olarak ad edilen Hazreti brahim'de Krt halkndandr. Yine

Peygamberliine byk ihtimal verilen Zerdtn'de peygamber olduu sylenir.

Zerd'n Dini gerekten Dinler arasnda slam'a ok yaknlyla tannr. Kur'an'da ise

Mecusiler iki ayete anlatlr ve her iki ayetede Mecusiler Ehl-i Kitap arasnda saylr ve

''onlarn ecri Allah katndadr'' denilir.

Felsefenin beii kabul edilen Yunanistandan nce Zend ve Avesta Felsefi

muhtevasyla mehurdur. Bat Felsefesine ilham everen bu Krdi kitap daha sonra

byk bir Felsefe kayna olmutur. Yunanistan Felsefe bakmndan mehur olmasnn

nedeni sistemli bir Felsefe mantna sahip olduklarndandr. Yoksa daha nce Hint-

ran'da ierik bakmnda Felsefe faald.***

8/7/2019 Krt Sorunu

4/35

4

***

Krt Sorununun Tarihesi

Krtler M 7000 yllarndan bu yana yaadklar blgede ina edilenuygarlklarn miraslardr. Hint Avrupa dil grubuna ait dilleri vardr. Kendilerin has

kltrleri vardr. Krtler bu gn yaklak krk milyon nfusa sahiptirler. Trkiye, Irak,

ran ve Suriye devletleri ortasnda topraklar serpilmi durumdadr. Krtlerin en byk

paras Trkiye topraklarnda yer almaktadr. Trkiye snrlar ierindeki Krtlerin

saylar zerinde yaplan tartmalara ramen on be ile yirmi milyon arasnda nfusa

sahip olduklar bilinir. Resmi rakamlar bile bunun on iki-on civar olduunu

kabullenmektedir. Cumhuriyetin kuruluun da 1921de anayasasnda Trk lafz yoktu.

Byk Millet Meclisi tabiri kullanlyordu. On ktalk stiklal Marnda bile Trk

lafz yoktur.

mha Politikas

Daha sonra kurulu Felsefesinde uzaklaan resmi mantk 19211938 aras

Trkletirme politikasna bavuruldu. Krte konuanlara ceza verildi. Trke

Konu kampanyas balatan Mustafa Kemal bu uygulamay kendince yle ifade

ediyordu: Milliyetin ok bariz vasflarndan biri dildir. Trk Milletindenim diyen

insan her eyden evvel ve mutlaka Trke konumaldr. Trke konumayan bir insan

Trk kltrne, topluluuna balln iddia ederse doru olmaz. Soyad kanunuyla

her tarafa Trk dili adapte edilmeye alld.

Yaplan Trkletirme Krtler ile Trkleri birletiricileri unsurlarn ortadan kalkmasyla

dnemin etkin aalarn-eylerin byk tepkilerine de neden olmutu. Birou ihanete

urayarak kskvrak yakalandlar ve bir ksm uzlama ad altnda tuzaa drlerek

idam edildiler. Yirmi dokuz isyan birbirini takip etti. Haburdan giri yapp ieri

atlanlar gibi.

8/7/2019 Krt Sorunu

5/35

5

Murat Belge Kart Kurt Krt Yoktur meselesini bir askeri yayndan yle

aktaryor: 1982 tarihli (K.K.K. Ankara Basmevi), bal Trkiye'de Ykc ve Blc

Akmlar olan bir kitap. "P.Alb." 4344. sayfalar: "KRT: "Dalarn yksek

ksmlarnda, tepelerde yaz ve k aylarnda erimeyen karlar vardr. Bu karlarn zeri,gne anca hafif eriyerek buzlar, cams parlak ve sert bir tabaka ile kaplanr. st

ksm sert, alt yumuak kardr. "Bu karn zerinde yrynce, ayan bast yer

ieriye ker ve Kart-Krt diye bir ses karr. te bu sese izafeten skm kara-

yatkn kara Krt kar veya Krtn denmektedir. Kenan Evren ise bunu kendisine isnat

edenlere ben halkn huzurunda byle bir ey demedin diyerek iten syrmak istiyor.

Neden mi? nk kendisi Krt realitesi konusunda yle dnyor: Evren 12 Eyll

askeri darbesinden sonra Devlet Bakan olduu dnemde Krt diye bir ey yoktur.

Onlar da Trkdr. Bu, Gneydoudaki insanlarmzn, dalarda karda yrrken

ayaklarndan kan kart kurt diye seslerden olumu bir kavramdr. Onun iin bu

isimle anlmlardr. diyen darbeci Genelkurmay Bakan Kenan Evren, bugn

Trklerin Krt devleti fikrine almas gerektiini syledi ve Trkiyenin eyalet

sistemine geebileceini savundu. (HABER7)

Yzleme Dnemi ve Zikzaklar

Trkletirme politikalar ve sindirme-gzdalar karsnda Krtlerin kentli-

renci ksm silahlanmaya balad. niversitede hatta Ankara gbeinde kan

Apocular daha sonra Diyarbakr varlklarn hzla devam ettirdiler. 12 Eyll darbesine

denk gelmeleri onlar iin zel bir kadro salayabilmiti. nk kimisince Diyarbakr

Cezaevi PKKnin k noktasdr. kenceleri protesto etme adna lmle protesto,kendini yakma gibi eylemler ikencelerin son bulmasna neden olmutu. 1984 ylnda

emdinli ve Eruh baskn PKKnin ilk eylemidir. Fiilen PKK sava ilan etmi oluyor.

ktidardaki parti Anavatan Partisiydi. Babakan ise Turgut zald. Turgut zala

mesaj iletilince, Kk bir maceraperest grup diye geitiriyordur. Turgut zal daha

sonra Krt realitesine nem vermeye balad. zelikle Krte eitimini

ngrmekteydi. zal gerekirse federasyon kurulabileceini de dile getirmeye

balad. Iraktaki Krtlerin Trkiye Krtleriyle akraba olduklarn dile getirerek onlar

8/7/2019 Krt Sorunu

6/35

6

Trkiyeye dhil edilip Federasyonun konuulabileceini sylyordu. Ardndan

Sleyman Demirel ile Erdal nn, Tansu iller ve Mesut Ylmaz Krt varln ve

realitesini kabul etmiler, kendilerince zm nerileri sunmutular. Yrtlen bu

devlet politikasnda ise son olarak Babakan Erdoan 12 austos 2005 tarihindeDiyarbakrda bir konumasnda "lla her soruna bir ad koymak da gerekmez. nk

sorunlar hepimizindir. Ama illa Ad koyalm diyorsanz Krt sorunu bu milletin bir

parasnn deil, hepsinin sorudur Byk devlet, gl millet kendisi ile yzleerek,

-hatalarn ve gnahlarn- masaya yatrarak gelecee yrme gvenine sahip millet ve

devlettir" Geen yl austos aylarnda aydnlar bu konuyu masaya yatrmaya balad.

2009da Polis Akademisinde "Krt meselesinin zm: Trkiye modeline doru" ad

altnda Krt Sorunu zerinde baz sonular elde edildi. Polis Akademisinde yaplan

beyin frtnas var durumculardan byk tepkilere de neden olmutu.

Artlar

zal ile balayan devlet politikas Erdoan dnemine dek birok aama kat

edildi. Bu artlarda her aydn kabul ediyor ki PKKnin rol byktr. PKK zaten

devlet tarafnda masa banda muhatap kabul edilmedii gibi terr olarak kabul edildi.

O yzden PKK silah zoruyla Krtleri kabul ettirdii kabul edilemez. Fakat her insafl

kabul eder ki PKK Trkiyede Krt varlna dikkat ekmitir. Farkndalk yaratmtr.

Barzaninin blgesel Krdistan ynetimi Krtler asnda byk bir moral rol

oynamsa da Trkiye artlarnda PKK gibi dnemin artlarn iyi takip edememitir.

Trkiye ynetimi oktandr etnik millete dayal politikasnda vazgetii ve bu

ideolojinin iflas ettii malumdur/aikrdr. PKKye neden olan devlet politikalar ve bunu izleyen nlemler birbirinden bamsz deillerdir. in en nemli gelimesi ise

Krtlerden sz etmek, Krt sorununu konumak su saylmaktan kt.

Eksiler

Erdoan grubu siyasi tecrbeleriyle yllardan beri siyasetin ierisindeler. Buna

ramen Krt sorununa balarken gayet rahat davranmalar lakalamaya gtrd. Krt

8/7/2019 Krt Sorunu

7/35

7

Sorununu demokrasi, zgrlk, insan haklar deil de da yolunu kesme sorunu

olarak grdler. Hele u PKK bitsin, hele u belay atlayalm Allah byktr tarznda

setii aklamalar yaptlar. Krdm bir srece srklendi her ey. Krt Alm

ismiyle balayan macera Demokratik Alm Milli Birlik Projesi gibi isimlerle geriatlma sorusunu meydana getirdi. Srekli isimleri ocuk oyunca olmas AKPnin

Krt Sorununa iyi almadn gsteriyordu. AKPnin en byk yanl

okumalarndan biride PKKden kurtulaym derken her eyi PKK grmesidir. BTPye

PKKnin silah brakmas iin resmen muhataplk teklif ediyordu. Bir taraftan kalkp

PKK siyasallasn dier taraftan silah siyasilerle konuacaksn. BTPyi sadece dadan

indirmek iin konuulmaya deer olduunu gryordu. Yapt her faaliyette PKK

dadan ne zaman inecek gibi gzlemlerde sreci krdm bir embere hapis etti.

nsanlar artk meselenin ne olduu konusunda ciddi phelere dtler. BTPye gel

PKKye ar yap silah braksnlar diyordu. imdi BTP net bir ekilde silah benim

elimde deildir. Silah eline alan kandildir, onun lideri ise calandr. Gidin onlarla

konuun benim konuacanz eyler siyasi eylerdir. PKKyi bitirmek iin giriilen

Krt Sorunu gerek ad da yolunu kesme sorunu KCK ad altnda birok Krt

siyasetilerin yakalanmasna vard. Halkn setii insanlara kelepe takarak gven

kaybna neden oldu. Dadan indirmek iin giritii dnm noktalardan biride

Haburdan giritir. Haburdan gerilla giri yapyor. Yz elli bin insan orada bulunuyor.

Cokuyla bir karlama oluyor. BTPnin taban zaten siyasi iradesini her seferinde

ortaya koyabilen bir zelie sahip. O yzden o insan seline hibir gvenliin engel

olamayaca akt. Bunu AKPnin bilmemesi veya bilmek istememesi gsteriyor ki

AKP u PKK bitsinde nasl biterse bitsin yntemini uyguluyordu. stelik Haburdan

giri yapan gerillalar yakalayp hapse tkamas, Krt halknn byk kesiminde biraldatlma hissi uyandrd.

Siyasetten Silaha

Polis Akademisinde balayan Krt Sorununu zme giriimleri gedik tepede

Erdoann silah ve toplarla grnt vermesine vard. Krt Sorununda yeni bir sayfa

almad. nk zaten AKP batan beri PKK Sorununa Krt Sorunu diyordu.

8/7/2019 Krt Sorunu

8/35

8

Siyasete gelin diyor sonra teslim olanlar ise ieri alyordu. Siyasallan diyor sonra

siyasetileri yakalyordu. te burada AKP diyalog yolunda daha net kararn vermemi

gibiydi. Erdoann ne yapt belli deil. Haburdan giri yapanlar yakalama

giriimlerine sahiplenmiyordu. Resmen yanl yapld fakat ben yapmadm diyordu.Bir siyasi iktidar ne yapacan bilmeyecek derece tutarsz olamazd. Erdoan her

eyin farkndayd belki. Kim bilir herkesten daha samimiydi. Buna herkes inanmak

ister. Hatta MHPnin bile samimi olduuna inanmam istiyoruz. Krt Sorunu gizli

adyla PKKyi dadan indirme sorunu AKPnin bir btn olarak sahiplenmediini

gsterdi. Erdoan OHAL unutun derken M.Ali ahin OHAL neriyordu. OHAL

hangi hal bilmem ama her zaman zaten OHAL Krtler iin normal hal olmutur. Bir

satr yaz yazmaktan bile ieri girenler varsa OHAL hangi hal diye sormayn.

PKK Gerei

AKP zan ediyor ki PKK bir iki aryla dadan inecek ve ucuzdan kahraman

ilan edilecek. PKKyi Erdoan siyaset ile zmek isterse ve baarrsa ilk olarak onu

kahraman ilan edecek biziz. Fakat PKK silah var, medyas var, siyasi kanad var,

yayn organlar var varda var. Resmen dou ve gney douda bir inan haline

gelmitir. Altm kiiye yakn kii Apo amdan karnca ve ieri girene dek

kendilerini yaktlar. Ve kendilerini yakanlar dnerek tanarak bunu bilinli olarak

yaptlar. Arkalarnda kendilerini tatmin eden aklamalar yaptlar. Soruyorum hangi

tarihte hangi kii iin bu kadar kii kendini yakmtr? inizde yanl, yanl, yanl

diyenler vardr. Ben doru veya yanl demiyorum. Bir realiteyi somut olarak gzler

nne seriyorum ve diyorum ki toplum biliminde bir halkn bastrrsan o halktakahramanlar trer. Mslmanlar neden peygamberleri iin gz krpmadan can

veriyorlar? nk kendilerini smren ve ezen batya-emperyalizme bir cevap

veriyorlar. Emperyalizmin dman olduu bir toplum her zaman kendi kahramanna

sahip kar. Bir toplum bastrldka o toplumda militan yetiir, fedai trer. Filistin de

srail tanklarna kendilerini balayp patlatanlar anlyorsunuz da neden Krtlerin

militan olabileceklerine akl erdiremiyorsunuz. Kk ocuklar ieyince kedi iedi

denir. Neden mi? nk ocuun yapabileceini unutturmak iin. Krtlerinde

8/7/2019 Krt Sorunu

9/35

9

zgrlk mcadelesi vermeleri bazlarn ldrtrcasna bunlar Krt deil Ermeni

deyip unutturmak istiyorlar.

Yine Gvenlik Tartmas

Krt sorunu gvenlik sorunudur mant yine tartmada. AKP yine orduyu

tartyor. Yine yeni ordu yeni zel eitimli birlikler dnyorlar. Halk bir otuz yl

daha uyutmak iin bu ii asker baaramad o halde orduya destek verelim dercesine

yeni ordular tartyor. AKP zel eitimli palavralaryla halka sadece biraz daha gaz

veriyor. nk zaten Bordo Bereliler vardr. Emniyette evik Kuvvet orduda

Bordo Bereliler karln alr. Gedik tepede ehit olanlar, Akttnde avlananlar,

skenderunda kpr zerinde adeta ehre inercesine operasyonlar yaplrken bordo

bereliler neredeydi? Blen Arn km bir TV programna bu zel birlie

karlacaklar konuuyor. te on be yalarnda isiz olanlara cret vereceiz

savasnlar. Trkiyenin trajikomik bir servenidir isizlik. siz brak sonra can

karl karn doyur. kinci Abdulhamit dneminde korucular denebilecek Hamidiye

alaylar kuruldu. Yine PKKye kar Krd Krde Kar tarz bir siyasetle kyler

srgn edildi. Sonra ya srgn ya silah denilip cret karl koruculatrdlar. Geri

bunlar arasnda gnll korucularda yok deiller. lker Batu Arena programnda

Uur Dndara unlar sylyordu Korcular bizim elimiz ayamz Fakat elli bin

insan ehit oldu. Ve bunlarn hepsi gen delikanllar. Bir medeniyetin yaplanmasnda

yer almas gereken gen dinamik ve hayata yeni giri yapan genler. Alayanlar Trk

Anneleri ve Krt Anneleri. Sorunu Gerilla ile Ordu arasnda zmek isteyen oy

avclar hibir zaman ocuklar ehit olmayacaktr. Onlarn ocuklar zel kolejlerde,yabanc lkelerde, i adamlar olurken ehit denler Trk genleri ve Krt genleri

olacaktr. Hepsi Proleter snfdr. Hepsi insan sever kiilerdir. Zerre kadar milliyet

duygusuyla hareket edene, zerre kadar Irk kisvesiyle hareket edenler kav ile

beslenenlerdir. nk onlar Kan Irklardr. Onlar muhta olduklar kudretin kanda

odlularna inanlardr.

Sonu

8/7/2019 Krt Sorunu

10/35

10

Abdullah calan bir konumasnda biz silahla neler yapabileceimizi

gsterdik, fakat biz bu ii siyasetle zmek istiyoruz Ordunun btn generalleri

Yaar Byk Ant, Kenan Evren ve btn ii bilenler son olarak uan Genelkurmay bakan olan lker Batu ak ve net bir biimde diyorlar ki bu iin siyaset aya

olmal, silahla bitmez diyorlar Hala siyasi partiler Silah pazarl yapyorlar. Sanki

PKK yeni kmta AKP zel birlikler kuralm diyor. 1999dan 2004te atekeste olan

bir rgt sen Kandilde, Hakurtta, Mahmurda olduunu bilmiyor muydun? O

zamanda ordu ierisinde zel birlikler yok muydu? 2004den sonra aralklarla saldrlar

olmad m? Peki, neden gvenlik zm ise o zamanlardan bu yana, daha dorusu otuz

yldr doru dzgn bir ordu olmad? Dnyaya kar ordumuz byktr diyeceksiniz

sonra dnp orduda hatalar var diyeceksiniz. Japonya da ordu var mdr? Asker var

mdr? Yoktur. Niye orada gvenlik sorunu yoktur nk orada Faizm yoktur.

Uyguladn u politikalar kaldrsanz Krt sorunu haliyle zlr. rlanda, spanya,

ngiltere tarz bir diyalogla PKK rahat bir ekilde lkeye dnp siyaset yapabilecekler.

Ama eer Krt Sorunu biter PKK biter diyorsanz buyurun BTP ye ar yapn. Sanki

BTP Ey PKK silah brak derse hepsi teslim olur Tam tersine BTP PKKye silah

brak derse BTP siyaseti brakr. stelik btn siyasi partiler PKKye silah brak diyor

buna yirmi milletvekili daha eklenirse ne yazar. PKKye taeron vb. demediniz bir eyi

deitirmez. Bu adamlarn elbisesi Rus mal olsun, ayakkabs in mal, silah srail,

yemei ABD mal olsun Peki, iindeki nsan nereli? te o nemlidir. Eer o insan

oraya giderse onun anlama yapacak olacaktr. Sanki Gerillann kulland gvur mal

da Askerin kulland Trk mal m? stihbarat ordu kimden alyor ABD, Heron

uaklar kimden srail vb. Bunlar birilerinin zoruna gidebilir. Keke Dnyann spergc olup biz ABD ierisinde rgtlere yardm edip onu paralayabilseydik. Ne ABD

bizim gibi halkn paralam nede biz onun gibi halkmz eyaletlerle onlara kolektif

haklar sunmuuz. Eer bir Krt Krte konuuyorsa bir baka Krt ile konuacaktr. O

yzden bireysel haklarla kimse zgrleemez. Siz bir Trk yalnzlatrp sonra

Trkeyi kendi kendine konu diyebilir misiniz? Krtlerde bir dilleri vardr. Bunlar

be kii deil koskoca Trkiyenin iki parasndan biri. Bu halk dilini konumak iin

kolektif bir birliktelie, anadilde eitime ihtiyac vardr. PKK ancak bu Kolektif yap

8/7/2019 Krt Sorunu

11/35

11

ierisinde eritilebilir. Ayrca Federatif sonradan ayrmaya dnmez. Bakn Irakda

Krtler be yla yakndr zel blgeleri vardr. randa Krt blgesi vardr. imdiye

kadar hangisi bamsz devlet oldu? Eer siz ayrlmay kafanza koymusanz Erturul

zkk gibi, oda Krtlerin sorunu deildir.

Kolektif haklarn sunulduu mozaik bir yaam iin

***

I. Krt Sorunu ve PKK

Batda Ulus Devlet Teorisi ortaya atld andan bu yana en hzl ekilde Trk

Faizmini savunanlar sahip kt ve hayata geirdi. Arplar ksmen de olsa Trkleri

arkadan vurdu ve etnik kimlikleriyle snrlarn ayrdlar. Krtlerin birka Avrupa da

eitim alm aydn hari topyekn Osmanlya sadk kaldlar. Ne zamanki Trk Dili

Trk Devleti Trk Ulusu Trk Kan kutsand Krtler aldatldklarn anladlar.

Ne yazk ki slam ats altnda yaayacaklarn syleyen Mustafa Kemal 1924te

hilafeti bir anda silip sprd. Daha sonra Krt dili inkr edilip Krt diye bir dilin var

olmadn sylediler. Krte konumay bile yasakladlar. in trajikomik yan

asimilasyona kurban giden Musa ANTER Krte slk ald iin tutuklanmt.

Krtler, Trklerle aralarnda kesilen btn damarlarn kesildiini anlaynca bata

slami hareketler olmak zere Krdistan da toplu bir bakaldrya imza attlar. Daha

sonra damarlar Osmanl dneminde yeeren ilk seslenii ta Ahmed-i Xaniye dayanan

Krdistan davas tekrar Med imparatorluunu hatrlatt. Xoybun gibi ulusal

hareketlerde ilham kayna oluturuyordu. Sosyalist hareketlerde yer alan yzlerceKrt genci hapishanelerde ikencelerden geirildi. Bu ikencelerin kkeni

Cumhuriyetin kuruluunda yer alyordu. kenceler ve asimilasyon Siyasi partilerin

sorunu deil bizzat Trkiyenin resmi ideolojisinde yer alyordu. Sesini karann

kafasna vur mant!

Diyarbakr hapishanelerinde ikencelerden geirilen yzlerce genlerden tutun

dilleri yasaklanan kyllere kadar PKKnin tabann oluturuldu. PKK Sosyalist bir

8/7/2019 Krt Sorunu

12/35

12

hareketti. Zaten PKKnin kurucusu Abdullah calan bu gerei yle ifade ediyordu:

Ben Krt olduum iin deil, Sosyalist olduum iin bu hareketi balattm PKK

mevcut aalk, eyhlik makamlarndan faydalanmak bie iin onlar kabul etmedi.

Beklide PKKnin en ok zarara uratan bu realiteydi. Feodal yapy kabul etmeyenmodern bir hareket olarak dodu. Dier taraftan Kadn dalara karp diriltiyordu.

Mutfakta ve evdeki kadn yok ediyordu. PKKnin bir dier realitesi ise slam

gereini grmezden geliyordu. Krtlerin bin yla akn dinleri olan slam Krt halk

arasnda koparp atyordu. Trk aydn Mustafa AKYOL un da dedii gibi baz

aydnlarn zan etii gibi, PKK, d mihraklarn kard bir rgt deildi... PKKnin

varln isteyen d glerde olabilir. Ve menfaat dzeyinde baz pazarlklarda

derinden olabilir. Ama bir gerei gz ard etmemek lazm; PKK douda ciddi taban

olan bir rgttr. 1990 yllarda PKK siyasi kanadn gelitirdi. Ve meclise girdi.

Defalarca kapatlmasna ramen Krt halkndan byk bir kitle oluturdu. Zaten

PKKyi besleyen ve destekleyen de dou halknn ta kendisiydi. 1999da PKK lideri

calann yakalanmasyla beraber PKK Irak snrlarna ekilip bir nevi atekes ilan

etti. Kim bilir srf Abdullah calann idam edilmemesi iin idam yasas kaldrld.

MHPnin de ierisinde olduu koalisyon hkmetin zamannda idam cezas resmen

kaldrld.

AKP dnemi PKK ile mcadele etmek iin yeni bir mcadele yntemi

gelitirildi. Siyasal Mcadele..! Askeri saldrlar yine devam etti tabi. Fakat PKK ile

mcadele etmek iin PKKnin taban zerinde ve kltrel anlamda baz almlar

soyutta olsa kale alnd. u an Krte yayn yapan 10un zerinde zaten zel Krt

kanallar vardr. Defalarca basklara ramen hala yayn yapyorlar. Roj TV, Me TV,Krt SAT vb. bir sr Krt kanalnn varlna ramen resmi devlet kanalnda TRT

E ald. TRTnin Krte yayn yapmas belki devrim niteliindeydi ama bununla

snrla kalmak adeta 50.000ne akn insann kann kmsemekti. nk zaten

Krte yayn yapan bir sr kanal vard. Ky ve ehir isimlerinin eski isimlerine

dnmesi iin yaplan btn abalar ve sylemler sadece soyut kald. Somut adnlar bir

trl atlmad. AKPnin en byk yanl PKK yi bitirmek iin Krt sorunuyla

ilgileniyordu. Ucuzdan bitirmek iin!

8/7/2019 Krt Sorunu

13/35

13

Krt Sorununu bitirmek iin karnlarn doyurmak lazmdr gibi sylemlerle

yola ktlar. Oysa Trkiyenin her tarafnda ekonomi skntlar vardr. Elbette Krt

sorunun ierisinde ekonomik baz sorunlar da vardr. Fakat Krt sorunu etnik birsorundur. Krt Almn balatan AKP adeta hafife alrcasna bu sefer Roman

Alm, Alevi Alm gibi sorun ama- kyaslanamaz sorunlarla beraber annca

Krtlerin onurlaryla oynuyordu. Da fare dourdu anlayacanz. Bir iki festival ile

PKKyi bitirmek AKKnin houna gidebilir fakat olan ile olmas gerekenler farkldr

her zaman. Ykselen bir atei flemekle sndrmek istiyor AKP Doru veya yanl

AKP farkl bir siyaset izlemesine ramen; Krt sorununu olabildiince hafife ald. in

ilgin taraf batda daha gencecik ocuklara nefret tohumlar ekilerek doudaki

Krtlere kar kkrtlyorlar. Hala bazlar dnyor, ya kardeim, bu Krtler ne

istiyorlar! Trk kelimesi onlarn kulan Kuran sesinden bile daha ho getirtmiler.

Allah iin dersen, Trk iin dersen batda ocuklar Trk kelimesinden vazgemezler.

Krt kelimesi ise eytan kelimesinden daha itici getirtmiler. Ve Krtlerin yaad

blgeye eytan geni demekten ekinmemiler. ocuklar anlyoruz da Trk

aydnlar hatta douda grev yapm generaller bile douyu doru-dzgn bilmiyorlar.

Hala Krtlerin karn doyunca susacaklarn zan ediyorlar. spanya ve Fransa gibi

lkelerde ekonomik sorunlar olmamasna ramen etnik sorunlar vard.

Sorunun zm iin her Trk lin hrsyla doldurulmu. ldr hal olur

mant. Bakn taraf gazetesinin bir yazar geen gn Apoyu ldrn tehdit edin sorun

biter diyor. Apo yakalannca bir sr Krt genci kendini atee vererek yakt. Biz

bunun ne kadar doru veya yanl olduunu tartmyoruz, sadece bir tespit yapyoruz.imdi Krtler arasnda byk apta etkili ve yine bir ksmnda sempati oluturan bir

ahsiyeti siz ldrerek ne elde edeceksiniz? Bir kendini rahatlama yntemleri vardr

ikincisi ise toplumu rahatlama. Bamza halk ve milliyeti kesilenler halk rencide

ederek neye hizmet ediyorlar? Babakan sraile att. Sonra yaplan PKKe

operasyonlarna kt ve PKKye srail taeronu olduunu syledi. Acaba otuz yldr

srail mi, Krtleri ez, Trlere kar k dedi.

8/7/2019 Krt Sorunu

14/35

14

24 Aralk 2009 tarihinde aralarnda halkn setii belediye bakanlarnn da

bulunduu 34 ahsiyet gzaltna alnd. ki gn sonra da 7'si belediye bakan

olmak zere 23 Krt siyasetisi tutukland. KCK operasyonu kapsamnda 24

Aralk'ta balayan gzaltlar la, nce aralarnda yedi belediye bakannn dabulunduu 23 kii, daha sonra da ayrca 24 kii tutuklanmt. Diyarbakr Baro

Bakan Mehmet Emin Aktar, bu srecin her aamasnda hukukun ve insan

haklarnn ihlal edildiini bianet'e sylemiti. (TK)

PKKnin saldrlarnn nedeni:

1: soyut alm dneminde yakalanan Krt aydnlar, ocuklar, genleri ve

halk arasnda yaplan ani basknlar.

2: Zaten yaz giriiyle beraber PKK saldrlar balyor.

3: ise PKKnin muhatap alnmamasdr. Ve daha sayacamz alt balklar

olabilir.

Uluslar aras karlkl menfaat pazarlklarndan sz etmiyoruz. nk PKKnin

kulland silah ile istedii arasnda fark vardr. Trkiyenin de kulland silah Trk

mal deildir. Eer biz her faturay gvura karrsak sorunu doru okumam oluruz.

lkemizde huzurun ve ferahn kendi ideolojisi evresinde ekillenmesini iddet ile

oluacana inanlar zan ediyorlar ki Trkiyede ne olup bitiyorsa ABD, srail,

Ergenekon, PKK yapyor. Yahu tabi ki baz komplolular olabilir. Ama her eyi

karanlk bir odada dmeyle balatlacana inanmaya ne gerek vardr. Kusura

bakmayn btn bunlar sorunu hafifletip faturay gvura karmann ucuz kayntemleridir. Babakann samimi olduunu veya olmadn konuacak deiliz ama

ona verilen btn bilgiler yanltr. Nasl ki sahabeyi melekletirmek iin sahabenin

btn savalarn Yahudi plan olduunu syleyenler vardr, ayn ekilde Trkiyede

ne oluyorsa srail-ABD yapyor diyorlar. Bir kere Babakan bile PKK ve Krtleri

anlayamam, nasl sorun zlecek. Gerekten de Babakan Trkiye tarihinde bir ilke

imza att. Diyalogu en azndan soyut anlamda dillendirdi. Hakkn yememek gerekir.

Fakat Babakan sorunu hafife alyor. Bakn Zaman Gazetesi yazar Ali BULA

8/7/2019 Krt Sorunu

15/35

15

defalarca hem kitaplarnda hem de TV programlarnda diyalogu n gryor. stelik

adresi mral gsteriyor. imdi BTP siyasi bir partidir. Silah alan kendisi deildir.

Zaten muhatap benim derse resmen gerilla ile arasnda fark kalmaz. Hem BTP gerilla

bile olsa PKKnin lideri o deil mraldr. Kimse Apoyu cumhurbakan yapndemiyor. Gurur-kibirden uzak bir ekilde halkn ferah dnlyorsa her zme

bavurulmal. Savaan ile savaa izin verenler bir deildir. Savaa karar verenler hibir

zaman rahatsz olmuyorlar. len Trk emekileri-Trk yoksullar ve yine lenler Krt

emekileri-Krt yoksullardr. Olan st hal ilan edilmesi MHP veya AKP partisinin

huzurunu bozmayacaktr. Sadece anne-babalarn ocuklar lecektir. Savata

generallerin ocuklar lmyor. Biz kimsenin lmesini istemeyiz ama savaan onlar

deildir. Savaan aydnlar deildir. Aydnlar okuduklar kitaplarla Osmanl hayali

ierisinde kp sava blgesini gezmeleri daha dorudur. Her halkarda Aponun

muhatap alnmas binlerce insann lmesinden daha dorudur. Bakn ha uraya

yazyorum muhatap alacaklar fakat o zamana dek binlerce insan daha lecektir.

14 Mays Tarihli Avukat Grmelerinde Abdullah calan, ANF ajansnn

yaynlad haberde yle dedi: Ben buradan Babakana sesleniyorum. Sayn

Babakan! Demokratik zm iin ciddi yaklan. nm aarsanz ben,

etkimin olduu btn kesimleri silahlarn susmas konusu dahil, bir hafta

ierisinde ikna etmezsem bana ne derseniz deyin, bana ne yaparsanz yapn.

Ben bunu yapma gcmn olduuna inanyorum ve bunu yapabilirim.

Yapmazsam o zaman haklsnz derim. Ama ciddi yaklamyorlar, ciddi

deiller, zme yaklamamaktadrlar. Ciddi yaklasnlar, ben bir hafta iinde

silahl gleri bir yerde toplarm, atmal sreci bitirebilirim, buna gcmvardr. Bunun iin ncelikle Hkmetin ve Byk Millet Meclisinin nm

amas gerekir. AKP de demokratik zme ciddi yaklamaldr.

(SeravaNEWS)

Diyalog ve konuarak sorunlar zeceimize neden emperyalizmin silahlaryla

birbirimizi ldrp onlara g kazandralm? PKK komple ka defa yok edildi, yine

kendi kendini toparlad. Yani PKK silahla bitemez. nk beslendii bir taban vardr.

8/7/2019 Krt Sorunu

16/35

16

Keke hibir ekilde ne asimilasyon-zulmler nede PKK olsayd. Ama vardr ve

gerektir. Kim ister kan dklsn, kim ister askerler lsn. Kimse istemez ama bu bir

gerektir. Ben ahsen Babakan anlayamadm siz anladysanz bilmem. Sayn Altan'n

dedii gibi Hangisi Recep Tayyip, hangisi babakan? Anlayamadk gitti. Eer SaynBabakan samimi ise bu savaa bir son verebilir. Kokumu kafasn kaldran vur

anlayyla devam etmek istiyorsa buyrulsun. Tpk A. TANn dedii gibi: Trkiye,

kendi ierisinde sorunlar zmeden brakn byk lke olmay, Haburu bile

geemez

Yine haberler yine sava yine ller Yine ehitler. Yine snr tesi tartmas,

yine olan st hal tartmas. Ka defa denendi bu kokumu zmler. Hibirisi

zm deildir. Siz alayan, yaralanann vurarak iyiletireceinize inanyorsanz

byk felakete hazrlann. Yreimiz lmlere glyse, Krt anneleri olsun, Trk

anneleri olsun siz ka tane ldrdk havalarna giriyorsanz buyurun on tane ldrn

ama bir tane vermeniz sizi zarara uratr. Olu daa km bir Krt annesini

anlayabiliyorsanz samimisinizdir. Krt genleri her iki tarafnda acsn anlyor.

nk her iki tarafnda acn paylayor. Roju da TRTyi de izliyor. Bir ksm Trk

aydnlar ve Trk genleri anlamaya alyorlar. Samimi olan byk bir Trk seli

vardr. Milliyeti duygular krelmi Tr olsun, Trk olsun bu barta hibir katklar

olmayacaktr. Onlar kan grmeyen kan kusanlardr. Birou sorunu anlayabiliyorlar.

Ama bu yeterli deil hemen ylmamak gerekir. Her Krt sorunuyla ilgileneni hain ilan

ederseniz sorunu grmyorsunuz demektir. Savasz bir ortam iin hep beraber

duygudalk kuralm.

Barn ufkuna doru savaz bir yaam iin hep beraber

II. Krt Sorunu ve PKK

atmalarn ve kann sebebi; Zorbalklar-Faili mehul cinayetler, kltrel

soykrmlar, ksaca Faizmdir. Yaptklarmzn burnumuzdan geliidir. Yzyldr

Krtler ve Trkler arasna nifak tohumlar ekilmek isteniyor. Bunu yapanlar Trkiyede

8/7/2019 Krt Sorunu

17/35

17

olumu d mihrakl dnsel Faistler ve buna tepki olarak domu acmasz PKK

Trkiyenin ierisinde uygulanan yanl politikalar kafasn kaldran vur, halk kk

gr uygulamalar ve buna kar dada Krt genlerinden oluan ve d glerinde

var olmasn istedii PKK rgt rgtn zamanl-zamansz saldrlar artkTrkiyede kimsenin huzurunu brakmad. Otuz yldr devam ediyor. Krt sorunu ile

PKK sorunu i ie girmi ayn zamanda ayr sorunlar olduu bellidir. Fakat da sorunu

ve arkasndaki sorunu zmek iin eitli teoriler ortaya atlm:

I. PKK zaten Krtlerle bir alakas yoktur. Birka maceraperestin daa kp ktolduklar iin yaptklar baz gsterilerdir. PKK ile mcadele kararllk ve sava

gerektirir. O yzden PKKy bitirmek iin her an, olan st hal ilan etmek

gerekir. PKK yi dnce olarak benimseyen, fiili benimseyen kim varsa yakala-

ldr ta ki bitene dek. PKKnin beslendii kaynak Krtlerdir o yzden onlar geri

brak ve dillerini yasakla. PKK ancak silahla biter.

Statkonun ortaya at fakat baaramad bir teoridir. nk onca olan sthaller, yakalanmalar, yasaklara ramen PKK tam aksine glenmitir.

Krtenin yasaklanmas veya Krtlerin Trkletirilmesi sorunu bitirmez tam

aksine PKK yi glendirir. nk soruna neden olan rgt deil sorunun

sonucudur rgt. O yzden Cumhuriyetin kuruluundan beri uygulanan bu teori

ne yazk ki hem Trkiyeyi geriletmitir hem de sorunu daha da gletirmitir.

Binlerce Krdn meydanlar doldurmas ve siyasi olarak PKKnin

desteklenmesi gsteriyor ki PKKyi salt bir ete grmemek gerekir.

II. PKKnin beslendii kaynak Krtlerin ferah bir hayat yaamamasndandr. Onlarapara, i sunuldu mu susarlar. Bu gr genellikle

Karadeniz de, Akdeniz de, Ege de Trkiyenin her yerinde isizlik ve yoksullukvardr. stelik PKKnin k noktasna baktmzda genellikte ehirde

yaayan, ii gc olan kesimdir. Hapishanelerde ikence grenler olduu gibi,

srf bir sorunu fark eden entelektel kesimde de vardr. stelik PKKnin kurucu

8/7/2019 Krt Sorunu

18/35

18

yelerinin hepsi, Krt deil Trk asll olanlarda vardr. Her ne kadar ekonomik

sorunlar doruda olsa da sorunun kkeninde ekonomi yoktur. Tpk barts

sorunu olan biri iin karnn doyur susar rneine benzer. Veya Cem evleri

ibadethane olursa Alevilerin karnn doyar nce doyuralm demeye gelir. Krtsorunun temelinde dil sorunu vardr o yzden bu sorunu zmek iin karn

doyurmaktan ok kltrel ve etnik almlara nem vermek gerekir. Ayrca

Krt sorunu zlrse bile PKK sorunu e deer bitmez.

III. PKK, Krtlerin dil maduriyetleri ve zerlerinde olan baskdan nemalanarakdaa km. O yzden Krtlerin dili ve zerlerindeki bask kalkarsa PKK haliyle

biter.

nc k son dnem Ak Parti dneminde kabul edildi. PKKnin en azndank noktasn tespit edebildiler. nk daha nce PKK tamamyla

maceraperest birka kt olduklar iin daa km kandrlm gen olarak

grlyorlard. Hatta onu icat edenlerin Trkiyenin i siyasetiyle alakal

olmad tamamyla gvurlar tarafndan icat edildii ve kullanld

syleniyordu. Peki, Kr dili, Krt kltr zgrletirilirse PKK biter mi?

Birinci k yani PKKyi silah ile bitir-Krt sorunu yoktur zaten Krt diye bir eyde

yoktur aslnda dada gezdikleri zaman ayaklarnda kan kart-kurt sesinden km bir

Da Trk rkdr. Bu k bir kere teori olarak samadr. nk Krtler zaten bamsz

bir rktr. Cmle yaps ve kltryle Ayrca bunlar Trk olsa bile dilleri

yasaklanacak diye bir neride olamaz. Pratie gelince zaten PKKnin k bu teorinin pratie dnmesiyle gerekleti. O yzden birinci k tamamyla topyadr. Resmi

Statko iin sevimli bir teori olabilir. Yine ar bir Trk milliyetisi iin sevimlide

gelebilir. Ne yazk ki bazen insann dndkleri ile hayat bir olmaz. Evdeki hesap

bazen arya uymaz. Kaldk ki olan st hal, silah, bask, asimilasyon zaten zm

olamad. Yani sylenecek her sz sadece sz sahibini rk ve taasup yznden

rahatlatmaktan teye gemeyecek. Biz Trkz ouzun torunuyuz mantna sayg

duyarz fakat ldrerek ve zlm ederek hibir yere varamayz. stelik medeni bir

8/7/2019 Krt Sorunu

19/35

19

toplum olmak iin silah ile deil siyaset ve diyalog ile ancak sorunlara zlr.

Binlerce Krd ldrmek ne fayda salayacak, zarardan baka? Olan st Hal ilan

edilerek PKKnin dadan indirilmesi mmkn deildir. nk zaten u an bile olan

OHAL ksmi olarak uygulanyor. rgtn askere vurduu darbelerin acsn halktankarmak yetkililerin siyasetini sadece glendirebilir. Yoksa zm deildir.

kinci ktaki karnn doyur kurtul teorisi sorunu fark edip ama grmezden

gelenler iin geerlidir. nce bu sorun yoktur, Krt yoktur fakat douda sokaklarn

tamas, ehit cenazeleri ve Trkiyenin dalara harcanan ekonomi gsteriyor ki bir

eyler vardr. Gnl ister ki hibiri olmasn ama vardr. Var olan bir eyi ise yok

denerek bitiremezsin. Doudaki sava ve kargaa artk entelektellerin Krtler

yoktur, Krt sorunu da yoktur nerini gerersiz klacaktr. nk birileri kp yahu

bunlar ne istiyor diyecektir kalkp diyemezler herhalde biz bunlar bir zamanlar

ezdik, dillerini yasakladk diyemeyecekler. Mecburen Ya bunlarn karn a

kltrszdrler. Eitimleri de yoktur. Tpk sendikalara gibi bunlar ekmek istiyor

diyecekler. Fakat eitim zemeyecek. nk bazen eitimli genler grlecek,

niversiteli genler sokaklarda grlecek, stelik PKKnin kurucularndan tutun

yelerine kadar hep kentli-okumu kimseler. imdi birileri rahatsz olacak ya sen niye

PKK yi mi savunuyorsun onu sevimlimi gsteriyorsun diye. Efendim ben PKKyi

savunmuyorum sadece bir tespit yapyorum. PKK budur diyorum. Bunu bilin yle

PKKyi tanmadan neriler sunmayn diyorum. Peki, biri kalkp diyeceki u rgte

katlanlar yanltr. Tabi ki yanltrlar. nk hibir ey iddet ile hal olmaz. Aksine

etki tepkiyi uyandrr. Ekonomik sorun demek bence yanltr. nk talya gibi

lkelerden anlyoruz ki etnik sorunlar ekonomi ile zlmez.

nc k AKP hkmetinin PKKyi bitirme tehisidir. Oysa PKK Krt

sorunundan yola karak taban kazand gibi, salt bir milliyetilikle de taban

kazanabilir. Krt sorunu zaten Krtlerin dili, kltr ve etnik bir sorundur. Ekonomik

yn de vardr ama etnik bir sorundur. Zaten anayasal deiiklikler ve demokrasinin

effaflamasyla sorun kendiliinden zlr. PKKnin taban, Krt sorununa

dayand gibi artk salt bir Krt Ezikliinden deil ayn zamanda PKK ve APO

8/7/2019 Krt Sorunu

20/35

20

sylemleriyle otuz yldan beri inan eklini oluturmutur. PKK bir kurtarcdan ok,

bir snaktan ok artk blgenin bir kesiminde ideoloji durumuna gelmitir.

PKK dadan nasl inebilir?

Bazlar BDPnin bir arsyla PKKnin dadan ineceini zan eder veya byle

davranarak btn suu BDPye yklemeye alr. BTP ile PKKnin ayn kitleden

beslendii aikrdr. Fakat PKK kendi ierisinde ideolojisi ve ideologlar tarafndan

yn verilen askeri bir rgttr. Velev tek militan bile biterse yinede halk arasnda o

ideolojiyi tekrar eyleme dkecekler vardr. O yzden askeri yntemlerle hibir ekilde

dadan indirilemez. Zaten otuz yldr sregelen askeri mcadele gstermitir ki krk-

elli bin insann lmesine ramen hala varlna gl bir ekilde srdryor. stedii

zaman istedii yerde hem demokratik hem de silah yoluyla eylemler

gerekletirebiliyor. Eski Genel Kurmay Bakan Y.Byk Ant btn asker snra

dklse yine terr bitmez demiti. Bu sorun kesinlikle silahla, uakla ldrmekle

zlmez. Siyasi bir diyalog gereklemeden PKK orada barnabilecek ve

yaayabilecek hem dnceye, hem de silaha sahiptir. Silahlarn nereden geldii onun

iin hi nemli deildir. nk eer rgt olmay gze almsa her lkeyle anlama

yapaca anlamna gelir. ster taeron olsun, ister mteahhit Dn Suriye ile i birlii

yapyordu fakat bugn Trkiye Suriye ile i birlii yapyor. O yzden rgtlerin

suunu baka lkelere atmak iin basit yntemlere bavurmann da aresi yoktur.

mralnn PKK zerinde ciddi bir etkisi vardr. zellikle Krt genlii arasnda

sempatizanlar bir hayli fazladr. Onun iin kendisini atee verenler ne derece etkiliolduunu gsteriyor. O yzden rgt byle bir lideri hibir zaman devre d

brakamaz. Genlerde avukatlaryla yapt grmede yirmi drt saate btn

gerillay bir yere toplayabilecei gce sahip olduunu sylemiti. Bunun karlnda

yolumu asnlar demiti. Yolunun almas muhatap alnmas demektir. Nazl

Ilcak bata olmak zere birok aydnn tartmaya at muhatap alma meselesi hala

tartyor. Zaman Gazetesi Yazar Ali BULA, mralnn muhatap alna bileceini

hem kitabn da hem de katld programlarda dile getiriyor. PKK sorunu ayr bir

8/7/2019 Krt Sorunu

21/35

21

meseldir, Krt sorunu ayrdr. PKK Krt sorunundan dolay kmtr. Fakat PKK ayr

bir meseldir. Krt sorunu kalmasa bile yine PKK var olacaktr. nk PKK kendi

kendine diyecektir bu kadar mcadele ettim bouna mdr? militanlarn af

edilmesiyle PKKnin biteceini zan etmiyorum. nk taklmadn his ettiini iinKrtler zerindeki etkinside unutturmamak iin doal olarak direnecektir. Velev hibir

amac olmasa bile dada barnacaktr. PKK medyas olan, yayn organlar olan, siyasi

kolu olan bir harekettir. Peki, byle bir rgt srf var olmak iin bile var olmay

istemez mi? O zaman tek are mraly muhatap almaktr. nk mral muhatap

alnrsa PKKnin kale alnd psikolojik olarak rgt rahatlatacaktr ve kendisini bir

devlet paras grecektir. Muhatap alndktan sonra eer muhatap almaktan te bir

ey olmasa sanrm PKK yi daha da glendirecektir. nk devlet bizlere ihanet

etti deyip bu sefer tekrar atmalara girecek. Muhatap alnma ii hassas bir itir. Baz

vaatlerin olmas lazmdr. Genel bir af ile gerillann bitmesi mmkn deildir. Otuz

yllk tecrbe ile bu rgt siyasi menfaatler dzeyinde Trkiye ierisinde Trkiye

yanls bir rgt olabilir. Suriye nasl A.calan Trkiyeye kar bir koz olarak kendi

lkesinde barndryordu; ran nasl PKK ye gh saldrp gh anlayor; ayn eklide

Trkiye PKK yi karna alacana yanna alabilir. PKKnin Trkiye ile anlamas

mmkndr. nk ne PKK Trkiye ordusunu yenebilir, nede Trkiye askeri PKK yi

bitirebilir. Bunu biz sylemiyoruz. Bunu syleyenler bizzat savaanlardr. Y.Byk

Antn szleri buna rnek gsterilebilir.

Irak bir rnektir. Kuzey Irak Krtleri Federal bir yapdr. Trkiye tpk pemerge

gibi Trkiyeye Krdistan Blgesi olabilir. Hem bunun rnekleri tarihimizde de

vardr. Osmanl dneminde Bitlisli drisin karlkl menfaatlerine kar OsmanlKrdistan Eyaleti oluturmutu. Yani Krtlerin Trkiye toraklar ierisinde bir

blgede hak sahibi olmalar bir gvur istei deil tam tersine Osmanl rneidir

Krt sorunu zlebilir bu kolaydr. Soyut bir sorundur. Sadece anayasal haklar ve

anadilde eitim gibi almlarla bu sorun kkten zlebilir. Fakat PKK sorunu buy

sorun ile ilikili olmasna ramen bamszdr. Eer biz duygusal dnmesek,

sorunlar silah ile deil diyalog ile zlebileceine inanyorsak Her ey

mmkndr

8/7/2019 Krt Sorunu

22/35

22

***

Krt Sorununu Dnmek

Krtlerinde kkeni zerinde tartmalar ve eitli teoriler vardr. Kkeni neolursa olsun, Krtler, Mezopotamyann eski halklarndan biridir. Mustafa Kemal

Gne Dil Teorisi yani btn diller Trkeden tremitir iddias gibi, baz Krt

aydnlar da, btn dillerin Krteden trediini ne srerler. Ulus Devlet Teorisi

yani her rk bir devlet olmal teorisi ortaya atldndan bu yana bu iddia da

bulunmayan sanrm yoktur. Hindutvadan Hitlere Hitlerden Trkle btn

etnik hareketler, rklarn en eski rklara dayandrmlardr. in ilginci btn rk

ovenlerde her eye sahip kma duygusu vardr. Kendi dinini ve rkn dnyann

hkimi yapmak iin uraan her birey garip iddialarda bulunur. Dinci, nasl her eyin

kendi dininde var olduunu getiini iddia eder, ayn ekilde rklkta ayn hastala

sahiptir. Bat gzel bir bilimsel mesafe kat etmise hemen bunu rtmek iin zaten

bizde vard bunlar bizim eserimiz demekle dinciliini ortaya atar. Douyu veya dou

dinlerini alt etmek iin bat insanlk getirdi douda hibir ey yoktu diyerek

gemiine kfr ederler. Aslnda bu hastalk ailede temel atar. Baba her zaman

evladnn her eyiyle vnr. Olu eer iyi ise onunla vnr ve kendini bu iyiliin

sebebi grr. Eer kt ise ona sahip kmaz. Yine asi bir ocukta babasn inkr

edebilir. Sahip olduu btn imknlar ve gelimeleri sadece kendine has klabilir.

Babasnn sahip olduu konumunu geen biri, babasnn kendi zerinde hibir

emeinin olmadn syleyebilir. te btn bu hastalklar bir nevi kendini kantlama

ihtiyacdr. Bat kendini kantlamak iin babas olan douyu, douda batya sahip

kmak iin onu bamsz deil kendisi sanr. Ama bir trl kimse bakasn bamszve birey grme eiliminde deil.

Krtlerin kimlii zerinde birok tartma vardr. Bu tartmalarnda kkenine

baktmzda taraflk mevcuttur. Bazen bilimin en byk kantlar tarafln

taassubunu yenemez. Gne gibi bir gerek bazen kr taassuptan dolay yldz gibi

grlebilir. Ben burada Krtlerin kkeni zerinde fazla durmayacam. nk

kkenden ok biz var olan durumu kkenini konuacaz. Eer siz Trkl yce

8/7/2019 Krt Sorunu

23/35

23

kabul ederseniz sizin iin her ey deerini kayp eder. O yzden bazen gz nne

gelen btn belgeleri tevil edersiniz. Her konu byledir. Bazen Kurann ak bir ayeti

mezhep taassubunu yenemez. nsan nce iyi bir kafaya sahip olmal. nce dncesini

sade brakmal. Sonra Kuran ap okumal. Sonra tarihe bakmal, sonra bilime bakmal. Mkemmel bir iek dnn. Bilim bu iein nasl olutuunu anlatr.

iein nasl meydana gelebileceini ok iyi anlatt iin iek bunun iin vardr

deme hakk yoktur. iein nasl olutuunu, bilim, iein niye olduu sorusu,

felsefe, niye var olduunu ise din anlatr. Dinci biri iein nasl olutuunu dinde

arar, bilimci biri niye olduunu bilimde arar. Bilimcilik, Dincilik, Ruhuluk vb. btn

kavramlar birer gzlktrler. bn-i Rtn dedii gibi, Belki bilim ile din

stkardetirler ama kesinlikle bir deiller. Belki bunlar birbirlerine balanm iki

engel ve birbirinden farkl dnlemez iki karde gibidirler ama kesinlikle bir

deiller.

Irklkta ayn ekildedir. Her miller kendisini z sayar. Olmasa olmaz ve

kurtarc zan eder. Baz devirlere din, baz devirlere rk ve baz devirlerede ekonomi

damgasn vurur. Her ne kadar ekonomi hepsinin temeli olsa da onu harekete geiren

yine rk ve din kavramlardr. O yzden Materyalizm yanld. nk her eyin

temeli ekonomi deildir. Bazen Allah kavram ekonomiyi epey geer. Allah kavram

her zaman ekonomi iin olabilir fakat bamsz bir Allah kavram da mevcuttur.

Krte bir dildir. Farsa bir dildir. Trke bir dildir. Smerce bir dildir. Ama Smerce

konuulmuyor. Krte konuulmalmdr sorusu ile Krtlerin kkeni ayn konu

ierisinde tartld an kafalar bulanr. Krtlerin beklide son yzylda Kemalizmden

ektii de budur. Bir kere Krte ve Trke bilen her kii bilir ki bu dillerin cmleyaps tamamen farkldr. kincisi Trke eklemeli dil iken Krte eklemeli dil

deildir. Bunlar anlamak iin iyi bir filolog olmaya da gerek yoktur. Krtlerin Trk

olmas sanrm resmi rkln ne denli gz kapal olduunu gsterir. Varsayalm

Krtler Trklerden gelmitir. Azeriler, Krgzlar ve dier Trk halklar kurtulu

savanda nerdeydiler? Yani ayn kkten gelmek ayn lkede yaamak demek deildir.

Demek ki Krtler Trklerle ayn rktan geldii iin ayn lkede deiller. Kurtulu

savanda nce Krtlere yle denildi Krtler ve Trkler slamn ana esasdrlar

8/7/2019 Krt Sorunu

24/35

24

bunu diyen ise Mustafa Kemal idi. Ayn M. Kemal 1924te hilafeti kaldrd. Hilafet

denilen ey giyilen iilen bir ey deildi. Sadece isim farklyd. Yani seimin olmas

iin illa hilafeti kaldrmaya gerek yoktu. Hilafeti kaldrmak dini kaldrmak deildi

belki ama Krtleri yok saymakt. nk Krtlerin tek birletirici unsuru hilafetti.Yzyllard hilafet iin Krtler cesetlerini siper ediyordular. Hilafet 1924te kaldrld

eyh Sait ise 1925te isyan etti. Krt milliyetilii hala yoktu. Daha nceleri her ne

kadar Avrupa da okumu modern Krt aydnlar -Krtlk adna baz faaliyetler ve

taleplerde bulunmusalar da- geni bir halk balayamazd. Ne zamanki Anadolu da

Trk kelimesi n plana kt, Krtler var olduklarn his ettiler. Krtlerde hibir zaman

ulus bilinci veya Krt olma duygusu ar basmad. Baz Krt aydnlarn dedii gibi

kandrlma deildi bu. nk yakn dneme kadar rk duygusu henz belirmemiti.

Resmi devlet politikas Krtleri yok etme plan uzun srelerle deil ksa

srelerle yaplmak istendi. O yzden Krler Krt olduklar iin ezildikleri ve

dillerinin yasak edildii iin siyasette ve dalarda boy gsterdiler. Toplu srgnler,

hapishanelerde dnya tarihinde az rastlanm ikencelerle beraber PKK zorla ortaya

kt. O yzden baz Trk aydnlarn sand gibi PKK d glerin kard bir rgt

deildir. Belki PKK yi kkrtmak isteyenler olmutur. nk uluslar aras ilikilerin

karlkl menfaattir.

Bat ulusu at. Ulus teorisi kt artk. nk rka dayal bir lke artk

yeryznde, abuk yaylmasna ramen, abuk yok oldu. uanda var olan btn

arpmalar sanclardr. Peki, ulus bittii zaman dert bitecek mi hayr. Yine sorunlar

kacak. Her devrin putlar farkldr. Her devrin afyonu farkldr. Einstein iki eysonsuzdur der insann aptall ve evren. nsan kendini fark ettirmek iin icat eder ve

yarr. Bu yar ailede balar, ta ki lene dek. nsann bu hareketli ve aratrmaya

eilimli yn belki de ruhu artrr(insanda yapk veya bamsz bir cevheri). Yani

nsann makine mi yoksa zgr bir birey mi olduu tartlmtr/tartlabilir. Her ne

olursa olsun nsan dier canllardan ok farkldr. Sanki insan zel bir varlk. Cisim

olarak bir hayvandan fark yoktur, bu dorudur. Cisim olarak ayn olabilir ama

Farkndadr insan Ayrca fark ettiinin de farknda. te budur bizleri hayvanlardan

8/7/2019 Krt Sorunu

25/35

25

ayran. Hayvanlar gryor, kim bilir belki farkta edebiliyorlar. nsan ise bu fark

gryor. Fark etii iindir zaten sorun yaratyor. Hayvanlar oturup sorunlar hal

etmiyorlar. nk sorunu yaratmyorlar. Biz ok eyler yaratyoruz. Boyumuzu aan

eyleri... Hatta alar aan eyleri alar sonra oturup sorunlar fark ediyoruz.nsan bence iki eyde ok ileridir, inkrda ve imanda. Yani kabullenmede ve kabul

etmemede... Bazen insan o kadar znden ayrlyor ki artk hibir eyi gremiyor.

Bazen o kadar tarafszdr ki nasl tarafsz olabileceini dnyor. Doru isel midir

acaba? Yoksa Hintlerin dedii gibi hikmet iimizden gelen sezgidir? te u kabul

etmek ile kabul etmemek byk ihtimal ile olaylara gre ekillenmez. Ama onu

dirilten d bilgidir.

***

Krt Sorunu ve slamclk

Dnyann ve Trkiyenin dou taraflar gelenei temsil eder durumdadr.

Gelenekten kastm deimeden devam eden ahlaki kurallar ve adetlerdir. Douda

dinler yeerdii gibi en ok dini kurumlar varlklarn bu blgelerde srdrmektedirler.

Krt Sorununu ilgilendiren balca konulardan biride dindir. nk Krtlerin corafi

dalmlar onlarn dinin-kltrn tamda ortasnda yer almaktadr. Kuds blgesinde

teblie balayan sa Peygamberin retileri Irak, Suriye, Trkiye, ran ile yakndan

ilgili olan Roma topraklarnda revaca ular. Muhammed Peygamberin retisi ise

Mekke-Medine blgesinde balamasna ramen Irak-Suriye-ran-Trkiye dediimiz

ortamda dnyaya hkimiyetlerini duyururlar. Muhammed Nebi dneminde Medine

baken iken vefatndan sonra am-Badat-stanbul vb. nemli ehirler bakent olurlar.Horasan blgesi slam Tarihinde nemli bir unvana sahiptir. Dnyann merkezinde yer

alan bu drt lkenin drt parasnda yaayan Krt halk Frat-Dicle gibi nehirlerinde

zerinde tarih yazdrmlardr. Dinlerin, Mezheplerin, Siyasetin ve Ekonominin

kucanda yetien Krtler hala btn smrgeci-gz paradan baka ey gremeyen

Bat Medeniyetinin dikkatini ekmektedir.

8/7/2019 Krt Sorunu

26/35

26

slamclk

Krtler, slamn ikinci halifesi saylan mer bn-ul Hattap dneminde byk

bir ksmyla bu dini setiler. Araplardan sonra Krtler ve Farslar slamn ikinci etnikhalk saylrlar. Trkler ise yaklak iki yz yl sonralar Talat savanda bu yeni dini

beenirler. slamdan nceleri Zerdti olan Krt halk birok dine ahit olmutur.

Zerdt, Nuh, brahim, Yunus vb. birok nderin/peygamberin bu yrede

yetimesi/retilerini ilan etmeleri din ile ne kadar i ie olduklarn gstermektedir.

Krtlerin ii-emeki snf genel anlamda hibir zaman toplu olarak slamdan sonra

baka dinlere girdikleri grlmemitir. slamn Krtler asndan deeri bir hayli

fazladr. st deer Klt halk iin daha ok din olmutur. Osmanl dneminde olsun

daha nceki dnemlerde olsun toplu olarak Krt hibir zaman st deeri Irk olarak

grmemiler. Abdullah calan ile balayan Sol dncede bile destek veren halk

stn Irk anlamnda bir tezleri olmamtr. Fakat her zaman din kart, etnik

milliyetilii savunan Krt aydnlar da olmutur.

slamn Krtler asndan deerini, az ok her birey tahmin edebiliyordur.

slam dediimiz kavram bo braklacak deildir elbette. slama eklenilen Clk zm

ekleri kavram bir daha da zenginletirmektedir. nk slam din olarak kabul edilir.

Fakat slam Tarihinde slamn kendisine has bir hukukunun/ynetiminin var olduunu

savunanlarda yok deildir. slam kart laiklii savunanlar slam Hukukunu kabul

etmemekle beraber byle dnenlere eriat demilerdir. Her ne kadar kendisine

slamc denilmesinden holanmayan amatr slamclar olsa da byle dnenlere

slamc denilir.

Peki, nedir slamclk? Karlalabilecek her soruna slamda cevabnn var

olduuna inananlara slamc denir. Krt geleneinde eriata gidelim sz

mehurdur. zelikle krsal alanlarda hala karlalan sorunlara eriata gidelim denir.

slam Fkh ile ilgilenen mollalara gidilir ve verilecek karara sadk kalmak artyla

sorun sorulur. Kentlemeye ynelen blge, molla-eriat gibi kavramlara da yabanc

8/7/2019 Krt Sorunu

27/35

27

kalmtr. Bu kadar slam ile i ie olan bu halkn sorunlar iin ebetteki slamclar

ilgilenmeli diye dnebiliriz.

slamclar Soruna Bakarken!

Acaba slamclar gereken cevab verdiler mi? Maalesef hayr. Bunun birka

nedeni vardr. slamclkta mmet kavram hem ynetenler asndan hem

hukukular hem de halk asndan ok nemlidir. mmet kavram Mslman olan

herkesin dinde karde olmasdr. Trk-Krt-Arap-Fars gibi halklar bunun banda

gelir. nk az bir ksm hari genellikle bu halklarn tm slam dinini kabul

etmiler. Osmanl mparatorluunun k srasnda Din kavram ikinci-nc

hatta deerini kayp ettii iin dnemin poplist kavram millet -tek bir ulusa dayal

devle- inanc n plana kt. Paralanan Mslmanlar neye uradklarn ardlar. Bir

yandan ekonomi ynnde kerken dier ynden fikri anlamda kmeye balad.

Dnyann global ky haline gelmesi slamlar hzl yakalamt. Mslmanlar bir

yandan Osmanl zlemini ekerken, dier ynden Muhammed Peygamberin dnemini

beyinlerinde teorik anlamda kurtulu yolu grdler. Osmanlnn son dnemlerinde

tarikatlara tepki olarak doan Vahabilik hareketi btn sorunlar statkoda grmt.

O yzden btn kltr-tarihi bir yana brakarak sadece Ayetler ve Hadislerle

sorunlar zmenin peine dtler. Mslman akl neye uradn dnrken Batda

okumu aydn kafa Tek millete dayal devlet anlayn empoze etmiti bile. Hzl

gelien usul devlet anlay slamclar panie srkledi. Halklar annda devlet

oluvermiken Krtlerle Trkler kim bilir kapal toplum olacaklar ki birlikte yaamaya

karar verdiler. Batda okumu bir ksm Krt Aydn da Krdistan fikirleriniduyurmaya alsalar da rabet grmediler. Halk artk paralandk Osmanl kt

feryatlarn yreklerine gmerken yeni bir parann daha kopmasna el vermiyordu.

Duygu balaryla Trklerle birlikte yaamaya alan Krtler ynetimin amarn

yerken sadece feryat edebiliyordu. Hasta olduu belliydi fakat neden bilinmiyordu.

Bilinli-bilinsiz giriilen isyanlar bastrlarak katliamlara varacak dzeyde

yaralandklar iin dnme frsatlar olamyordu. Krt kelimesini azlarnda

aldklarnda bir yandan ken slam mmetini dnyorlard. nk Krtler

8/7/2019 Krt Sorunu

28/35

28

feryatlar sadece millet bilincinden deil ayn zamanda ierinde-kamusal alanda

sprlen dinlerinde de szlyordular. Bir yandan slam bilinleri parlak iken dier

yandan Krt olduklar iin bu kadar zulme uramalar akllarna bile gelmeyecekti.

Btn sorunun dinsizlikten kaynaklandn dndkleri iin zmn sadece slamolduuna da kanaatkrdlar. Halklarn savunmak iin sylenen kavramlarn mmet

bilincini zedelediini dndkleri iin Krt Kavramn unutmann daha iyi

olacan da dnyorlard. Krtlerin aydn takm halk ile baramadklar iin ulusal

bir hareket dnlemezdi. eyhlerin, Mollalar ve aalarn feodal yaplarna maruz

kalan bu halk iine kapank bir gelenek olmaya mecbur klnd. Krtlere en bata bilgi

lazmd. nk mollalar ve eyler gelien gndemden habersiz dnyada olan bitenden

habersizdiler. Nurculatrlan Said-i Krdiden iki laf sz etmeden geemeyeceim.

Said-i Krdi slamc biriydi. Gerekten Said-i Krdi Krtlerin slam Hukukundaki

yerlerini belirtecek dzeyde dnyadan haberdar ve baty da iyi tanyan bir insand.

Btn abas Van glnn kenarnda bir niversite kurup dini, ilmi ve pozitif bilimleri

Krtlerin aydnlanmasn salamakt. Vefatyla mezar bile kayp edilen sonra btn

kitaplar sansre urayan Said-i Krdi hep mmet bilinci iin almt. Kendi

dneminde Krtlerin bamsz bir halk olduunu, dili ve kltr iin yasaklarn yanl

olduunu ve Krtlerin basklara uramas gelecekte byk bir sorun olacan o zaman

grebiliyordu. Celal Bayara yazd mektuplarda yanl politikalara vurgu yapmtr.

Gerek mektuplarnda, gerek sohbetlerinde gerekse kitaplarnda siyasetten uzak

durmasna ramen delikanl duruunu sergilemitir. Dncesi bir yana duruu hi

kimse tarafndan yadsnamaz. Yeni Sait bilime, ilme deer bierek kalem ile

savamann en yce cihat olduunu belirtmitir. Diyalog ile her eyin zme

varacana da inanmyor deildi. Siyasete girmenin yanl olduunu biliyordu. nk particilik vard temelde. Ama imdiki Nursuzlar gibi devletle btnleenler gibi

siyasetten uzak duraym derken tepkisizde kalmyordu. Her zaman devlet kart

devrimci-yeniliki ynyle n plandayd. Nursuzlar onu takip ederken makam ve

statko adna tek bir tepki bile vermemektedirler. Tam tersine Krtlerin asimile

edilmesi bile yardmc olmular. Trkiyede en byk sayya ulaan Nurcu hareket

Krt Sorunu hakknda hibir zm retememitir. Mezd Zehra ve Zehraclar

8/7/2019 Krt Sorunu

29/35

29

Nubihar yaynlar ise Said-i Kurdinin siyasi ynne vurgu yaparak onun

zmlerini duyurmaya almaktadrlar.

Yaadmz corafyada says ikinci derece neme sahip olan Tarikatlarda KrtSorunu ile ilgili sessiz kalmlar hep. Bunun balca nedenleri Seyh Sait isyanndan

sonra ilerine kapanmalardr. Seyh Saitten sonra eyhler-liderler idam edilmi btn

tarikatlar takip edilmitir. eyhlik bu dnemde aalktan te bir mcda kalmamtr.

Daha nceleri insanlar aalarn zulmnden kurtulmak iin eyhlere snrken sonralar

fakirlerin srtndan rant devirmiler.

hva-i Mslimin mmet iin slam gelecek, zlm bitecek sloganyla yola

karken, Krtler hakknda hibir n grs veya zm olmamtr. Suriye, Irak ve

Trkiyeye de szan bu grup sorunlar tamamyla topik-uuk bir ekilde Mslmanlar

Kardetir msrasyla zmeye almlardr. Sadece Krt sorunu deil ayn zaman

ekonomi modelleri de ilkel kalmtr. Bir ksm batdan devirme olan ekonomi

modelleri bir ksm da uygulanamaz dikta yntemlerle zlebileceine inanlmtr.

Bu adan baktmzda Siyasal slam hem model olamamtr, hem de u yaadmz

yzylda insanlarn dertlerine zm gelitiremedikleri iin kmtr. Erbakan

oylarnn aslan payn Krt corafyasnda alrken Krtler hakknda hibir zm

sunmamtr. imdi oturup u sorunun cevabn alabiliriz Krtlerin bir ksm neden

Apoya taparcasna uyuyorlar? Krtlerin bir ksm neden PKKyi zm olarak

gryorlar? Mustafa slamolu gibi slam aydnlar Krt Sorununa zmler

gelitirmeye altklar ve ceza evlerine girdikleri de malumdur. Ne yazk ki hala

gl olan slamclk Krtleri tatmin edecek ve komple harekete geirecek hibirslamc ideolog yetiememitir. Ali Bula, Hakan Albayrak, Abdurrahman Dilipak,

Abrurahman Arslan, Hayrettin Karaman ve son olarak ta Altan Tan gibi slamc

aydnlarn abalar kmsenemez. Fakat son on ylda byle giriimlerin olmas ne

kadar ge kalndna iarettir. Hem ortaya atlan metinlerin ou zgn olmakla

beraber bir ksm Sosyalist gruhlardan etkilenilerek ortaya atlmtr. Birka makale

ile bir halk aydnlatmakta gtr. O yzden slamclk gerici tavryla devam edecei

srece, devirmeyi brakmad srece ve topik sloganlarla halklar lafla karn

8/7/2019 Krt Sorunu

30/35

30

doyurmaya almasn brakmad srece bu siyasal teori kmeye mahkum

olacaktr. ran gibi slamc bir lkede Krt Sorunu devam edebiliyorken slamcln

kmazn gsterecektir/gstermektedir. Msrl bilgin inavi mmetin yetimleri

Krtler adl eserinde Krt Sorunu rann snavdr der. Biz sahip kmadk, solcularsahip kt gibi sahiplenici laflarla bir halk kmsemek ve onu iine kapatmak bu

gn uluslar aras sorun haline getirtmitir. Mustafa Kemal, nn, Evren, zal,

Demirel, Erdoan vb. btn siyasetiler generaller bu sorunu Trkiyenin byk hatta

en byk sorunu olarak grp kimi yerlerde bastrarak kimi yerde kandrarak zmeye

almlardr. Babalarmz bu sorunla byd, biz bu sorunu yayoruz ve

nmzdeki nesil bu sorunla yzleecek midir? Trkiye Cumhuriyeti bu sorunu kabul

etmesine ramen hala topu birilerine atyorsa demek ki daha sulu olduunu kabul

etmiyor Nasl gasp ettii hakk geri verecek? slamclar Krt lafn duyunca hala

Irklk diyebiliyorlarsa iki yzyl ncesinde yayorlard demek ki. Trkleri Allahn

klc yapp glgesinde yaamak isteyen kafa sosyalist kafay hibir zaman

zmleyemez. Bir zamanlar Araplar stn kendilerini mevali grenler, dn Trkleri

yarnda baka bir halk greceklerdir. Trkln douu Osmanlnn arkasnda

alamaktr. Trk olmak hala Osmanlnn kn kabul edemeyip btn halklar

kendine bal olarak dnmektir. Ey dostlar Osmanl kt ve bir daha geri

gelmeyecektir. nk hi kimse iki defa bir suda yzmez bunu diyen Tahlestir.

Kimse siz deilsiniz herkes kendisidir. Krt Milliyetiinin ykselii de bir tepkidir

tm yaplanlara. Miller kavram kmtr ve bir daha geri gelmeyecektir.

Zamanlarda yaadmz son krntlar bir zamanlar Tarih yazacaktr. Hala anadilde

eitimi ok grenler, tek dili savunanlar yarn lke blnnce Erturul zkk gibi ne

olacak ayrlrsak ayrlalm diyeceklerdir. Bugn vcudun sal iin parmankesemeyenler yarn kollarn keserse oh be bu hastalktan kurtuldum diyecektir.

Bugn olay gurur meselesi yapanlar yarn yalvaracaklar. Bunu ben demiyorum kimse

demiyor yaadmz bunlar. Tarih diyalektik bir mekanie sahiptir.

8/7/2019 Krt Sorunu

31/35

31

***

zel Birlikler Tartmas

Dnyada ilk alt ordudan biride Trkiyenindir. NATOda ise ikinci orduyasahiptir. Dnyada ilk alt orduya dhil edilebilen TSK brakn Trkiyenin

btnln kendisi gibi birka lkeyi daha da savunabilecek durumdadr. O halde

TSKnn otuz yldr PKK ye kar verdii mcadelede baarsz olmas neyle izah

edilebilir? lker Batu say bakmnda 56 defa PKK yi yok ettiklerini fakat bunun

nsan kaynann kurutulamadn ifade etmesi gsteriyor ki sorun sadece gvenlik

sorunu deildir. Militan ldrerek bir zafere ulaacan zan edenler varsa bunlar

kesinlikle asker olamazlar. nk asker diyor ki silahla zlecek sorun deildir.

Hkmetin PKK saldrlarna kar oluturaca Hudut Birlikleri veya zel Ordu

tartmas neyin nesidir peki? AKP hkmeti kanmca PKKyi tavsiye ederek

bitiremeyeceini anlaynca bu sefer nasl olsa PKK bitmeyecek o zaman kendime

uygun bir ordu oluturaym. nk Babakan geenlerde bu yeni ordu emniyetin mi,

ordunun mu emrinde olacak gibi sylemlere varacak farkl bir zel birlik dncesi

dndrcdr. Bilindii gibi Polis Fethullah Gladyonun emrindedir. Yeni ordunun

nasll sanrm bizlere baz ipular veriyordur. Ordunun ierisinde zaten zel

eitimli askerler vardr. Hudut birlii varsayalm snrda kuruldu peki Erzincanda,

Elazda, stanbulda, Anadolu veya Egede olacak olas saldrlara ne demeli?

ABD, Sovyet Birliine kar nasl El-Kaideyi kurdu ve u anda bu rgt

Dnyann bana baka bir bela. PKKye kar kurulan JTEM Krtler arasnda nasl

baka yara amsa ayn ekilde bu yeni orduda baka bir bela olacaktr. zel orduolduuna gre hunlara zel grevlerde verilecek. Dou ve Gney dou blgesinde

zaten Olan st Hal vardr. Birde buna zel Birlikler Eklenince durum daha da vahim

olacaktr. Koruculuk tekilat bilindii gibi kylerde bir ete konumundadr. JTEM

kendi halindeki adam tokatlama ile urarken yaralar kand gibi bu yeni gvenlik

tartmalar da ayn ekilde sadece Trkiyenin bana baka bir bela olacaktr.

Anlalan Siyaset-diyalog yollar zm olmaktan kmtr.

8/7/2019 Krt Sorunu

32/35

32

Hkmet olay gvenlie dkerek madem bitiremedim bari idare ederek bu

arada kendime bir yol aaym der gibi. stelik zel birliklerde yer alacaklar uan ki

ii parasndan daha ok bir para alacaklar. Drt bin dolardan bile sz ediliyor. Bunun

ekonomik zemini -hazr mdr, deil midir- ayr bir meseledir. Fakat Trkiyedekiisizlik oran bunun en iyi cevabdr diye dnyorum. stelik zel birliklerde yer

alacak olanlar, zel eitilecek askerler, emekli olduklarnda ete kuracaklarn biz

JTEMde her trl halt edip stanbulda zabt tutmakla yetinmeyeceinden

reniyoruz. stanbulda rahat bir ekilde eylem yapabilen bir rgte kar snrda zel

gvenlik savunma salamak ne kadar dorudur? Kentte her trl eylemi dzenleme

gcne sahip olabilen bir rgt ancak siyaset yollaryla engellenebilir. Yoksa salt bir

gvenlik tartmas ile hibir sorun zlmeyecektir. Trkiyeyi gnlk tartmalarla

ve heyecanlarla megul edip yaplan-yaplacak haltlar ise rtbas etmek/bastrmak

sadece sorunu zmszle mahkm etmektir. PKK, Olan st Hal dnemlerinde,

ordu tartmalar dnemlerinde, Krtlere yaylrken bu yeni tartmalarla (eyleme

dnecek olan olaylarla) beraber dier Krtlere de kk salacaktr. nk Krtlerin

byk bir ksm diyalog ve siyasetin kaplarn beklerken onlarn arasnda iddetin

derinlemesi demek, PKKnin (kent yaplanmasyla KCK) yeni insan kayna

kazanacaktr. Oluacak sonular gsteriyor ki hibir ey Trkiyenin/halkn yararna

deildir. Tam tersine bir etnik atmaya srklemektedir. Karanlk ellerin ancak

kulvarna yeni adam, yeni kadro, yeni ekonomik kaynak temin edecektir.

***

Derin Devlete Felsefi Bir Bak

Son bin ylda yaklak be bin savan yapld saptanr. Yaplan btn

savalar birka istisna hep ya savunma ya da bar iin yaplmtr. Halk savaa

tevik edilirken mutlaka bir bahane retilir. Bar, g, adalet, demokrasi vb. gizemli

kavramlar kullanlr. Arka planda ise mevcut iktidarn glenmesi hedeflenir. Mehur

12 Eyll darbesi malumunuzdur. Asker darbe yaparken Kenan Enver yaplan darbeyi

Demokrasi iin yaptn sylyordu. Yine 12 Eyll srecinde darbeye kar

kanlarda Sosyalizm ve Demokrasi adna savalarn dillendiriyorlard. Gerilla askeri

8/7/2019 Krt Sorunu

33/35

33

vururken demokrasi iin Asker gerillay vururken huzur-gvenlik-demokrasi iin

vurduunu syler. Geen Srr Sakk emekli generale soruyor imdiye kadar bir tane

general olu dlm diye. Epey gevelediler sonu: hibir general veya st dzey

yetkinin olu cephede lmemi. General dnp Sakka sordu Sizin st dzeyyetkililerin ocuklar gerilla olup ldler mi? Sonu: sfr. Program kapand zaman

muhtemelen bir ksm insan bak ite BTPli yetkililerin ocuklar daa gitmiyor yine

bir ksmda bak ite generallerin ocuklar askerde lmyor diyerek herkes bal

olduu partinin yetkililerini masumlatrmak istemitir.

Savaanlar karar vermezler. alanlar karar vermezler. Okuyanlar karar

vermezler. Peki, kim karar verir? Gller karar verir. Savamayanlar, almayanlar

karar verir. lenlerin hepsi mazlum kiilerdir. u gazetelere manet olan askerlerin

kimliklerine bir ynelin. Bakn bakalm kimdir bunlar. ou evinin tek alan

kiisidir, emekidir, ayak takmdr ve gnlk hayatn geirmenin peindedir. Mehur

bir sz vardr fakir ya sacdr ya solcudur, zengin ise Fikir sahibi olan kayg

sahibi olanlarn hepsi ayak takmdr. Kaygs olanlarn hepsi gnn geimi peinde

olanlardr. Beyin yormak bir emektir. Bir beyin var ki Matematik sorularn zerken

emek sarf eder. Bu beyin emek karln hak eder. Bir beyinde var ki bor, har,

kredi, banka derken bir Matematikiden daha fazla beyin yorar ite buda bir emektir.

Mevcut statko her zaman bir snf oluturur. Burjuva her zaman toplum arasnda

sanki emek karl bir hayat yayormu gibi yaar. lkenin kasasn soyup soana

evirenler hibir zaman aibe tamazlar. Binlerce iiyi kle gibi altrp onlarn aln

teriyle son model arabayla gezenlerin hepsi toplumun emekileri olarak grlr. Fakat

kendi el emeiyle bir eyler yapan her zaman aibe tar. Burjuva yaparsa hakkdr,emeki yaparsa phelidir.

Sermaye hrszlktr. Hi kimse bir aylk cretle sermaye yapamaz. O yzden

sermayenin kendisi hrszlk maldr. Hrszlk tatl almak deildir. Ekonomi her eyi

belirledii iin doal olarak sermayeyi elinde bulunduran her zaman hakldr. Toplum

tarafnda gklere kartlm bir para babas sembolik olarak alt zaman marifet

saylr. nk gc elinde bulunduran yapt her ey merudur. Eer her insan

8/7/2019 Krt Sorunu

34/35

34

emeinin karln alrsa kimse yatay-dikey ilikiye girmeyecektir. nsann emeini

alacaksn sonra ona sadaka vereceksin ve minnet edeceksin. siz braktn ucuza

altracaksn stelik alkla tehdit edeceksin. Dediim emeki ile patron arasndaki

uurumu merulatrmak iin/insanlar sistemli olarak kleletirmek iin kurulantekilata ksaca Derin Devlet diyebiliriz. Byle sama! Bir tanm grmemisinizdir.

nk ok sama bir tanm yaptm derin devletin varl ne alaka diye sorabilirsiniz.

Nedir Derin Devlet o halde? Derin devleti tanmlamak iin tek kelimeye gerek vardr

Derin Devlet Devlettir Devlet nedir? nsanlar kolektif olarak kleletirme

kumudur. Bakanlk nedir? Medya nedir? Ordu nedir? Hepsi nsanlar btn olarak

altrmann sanatdr. Devletsiz yaam m Olur diyebilirsiniz. Devlet olmaz ise

mmkn deildir diyebilirsiniz. Ki gerei de budur. Yani devletsiz olmaz. nsan

ynetilmeye mahkmdur. Ynetenlerin kendileri bile ynetilmeye mahkmdur.

Demokrasi sihirli bir kavramdr. Halkn kendi kendini ynetmesidir tanm

olarak. Adalette sihirli bir kavramdr. Adalet halkn eitliidir. Peki, hangi ynde

eitlik? Hak-Hukuk neye gre belirlenir. Brak yarsnlar isteyen istediini smrp

makam yapsn ynetimi adalet midir? Dinler, Felsefeler hepsi ama hepsi nsann gzel

yaamas iin tler vermeye alr. Dorudan demokrasi mmkn deildir. Temsili

demokrasi uygulanyor. Temsili demokrasi temsil etmiyor. ounluun aznl

ezmesiyse eer kimse kabul edemez. Aznln ounluu ezmesi ise eer bu hi

olmaz zaten. Fakat devletin kurulu Felsefesinde bir avucun ilke olmasdr Ne

kadar sama deil mi? Birka politikacnn izdii snrlar, bayraklar, deerler iin

nsan atacak ve kan dklecek. Ordu gvenlik iin var ise, bayrak insan iin var ise,

snrlar insan iin var ise neden insan bunlar korumak iin cann feda ediyor? Demekki hibir ey insan iin deildir. Her dnemde bir Put ina edilir. Bir dnemde deerler

Irk olur, bir dnem din, bir dnem vatan, bir dnem demokrasi vb. Fakat bu deerlerin

hepsi bir avucun gler birlii iin alr. Devlet birka kiinin gcn birletirip

btn halk ynetmesidir. Bir zamanlar mrikler helvadan put yaparlard. Seyahate

ktklarnda eer ackrlarsa bu putlarn yerlerdi. Putlarn sever ibadet ederlerdi zora

dtklerinde o putlarn yererdi. Devlette hukuk vardr, demokrasi vardr, insan

haklar vardr. karlan btn yasalar bir avucun halk ynetmesi iin merutiyet

8/7/2019 Krt Sorunu

35/35

kazanmas iindir. te o bir avu kardklar putlatrdklar hukuka kar zora

dtklerin de hukuk-demokrasiyi yerler. Putlatrdklar kendi elleriyle yaptklar

yasalar yeri gelince ayaklar altna alp onlara ramen eteleirler. Derin devlet bir

etedir. Devlet resmi etedir. Derin devlet ise devlet ierisinde yasal olmayan etedir.Devlet derin etenin gizlenmi halidir. Btn lkelerde derin eteler vardr. Devlet ne

kadar gl ise eteleri de o kadar gldr. Trkiyede Ergenekon, FT derler.

Kimi Ergenekon deyip kendi gizli servisini oluturur, kimi Ergenekon yok deyip FT

vardr. Kimi Polislerde eteyi arar, kimi askerde. Ecevit zamannda muhalefet iken S.

Demireli sktryordu. Kon gerilla-Derin devletin zerine git diyordu. Demirel ise

tepki veriyordu derin devlet yoktur diyordu. Ecevit baa geldiinde bu sefer Demirel

derin devletin zerine git diyordu bu sefer Ecevit derin devlet yoktur diyordu.

Mesele A veya B partisi meselesi deildir. Mesele zaten statkonun halkn

duygularna gre kiileri semesidir. Her ey karanlk bir odada ynetilmiyor. Ben o

kadar gizli-kapal eylerin var olduuna inananlardan deilim. Her ey aktr. Derin

devlet kadar ak bir ey yoktur. Fakat halk onlar ynettii iin halkn onlardan hesap

sormas mmkn deil. Halk devrim yaparsa bile halkn kendisi deil halktan bir

ksm orada derin olacak. nk zaten derin devletin kendisi halktandr. Devrime o

yzden hep hayal demiimdir. Devrim sadece yzlerin ve deerlerin dneme gre

deimesidir. Nabza gre erbet misali Halk bir ynetimden bkt zaman yeni

deerler retilerek bu sefer yeni yzler oluur. Deien bir ey yoktur. Orada olan

herkes haktandr. Buraldr. Fakat deiiktir. Smerlerde Rahipler srekli mitoloji

retirlerdi. badethanelerde din adamlar hep yeni mitolojiler retirler. Yeni kssalar,

yeni masallar, yeni sylemler gelitirirler. nk insanlara ne kadar yeni eyler

verirsen o kadar sana inanr. O kadar heyecanl olur.

Derin devlet ortadadr. Herkes tanyor. En ok bilinenin eyler en ok unutulan

eylerdir denir ya. AKPnin etelerin zerine gitmesi tamamyla bir kadro deiimdir.

Yoksa derin devlet ordadr. Derin devlet kendisidir. Kendisi oraya gelirken bile

devletin statkosu ierisinde geldi. Devlet halk mdr peki? Evet devlet halktr. Fakat

halk kendini ynetmiyor. Halk yneten etelerdir. Bu etelerin kard eyler ise

snr hukuk demokrasi oluyor