Klucz Do Siebie-Dra Alijewa

8/7/2019 Klucz Do Siebie-Dra Alijewa

1/37


2/37

Moedlategocorazczciejpojawiajsinajprzerniejszewydawnictwa,ksi ki,poradniki "udoskonalacze", ktre jak "dieta cud" maj poda gotowy przepis, jak zciamajdystasiczowiekiem czynu,z nieuka byskotliwymintelektualist ,zpenegokompleksw nieudacznika -penym werwy, pewnoci siebie amantem, za wasnneurotyczn osobowo przeksztaci w harmonijnie funkcjonujcy, dziaajcy bezzgrzytwizacimechanizm.

Pragnieniebyciadoskonaymjestczymgodnympochway iuznania, zwaszczagdy doskonao ta wyraa si ma nie tylko w zgrabnej sylwetce ciaa, ale przedewszystkimwdoskonaocipsychicznej,moralnejiduchowejczowieka.Pragnienie bycia zdrowym, unikanie cierpienia, eliminowanie zagroenia, to naturalnymechanizmobronykadejywejistoty.

Realizacja tych pragnie jestwrzeczywistoci trudna, tak trudna jak trudny jestproces uczenia si, przyswajania wiedzy, ksztacenia dobrych nawykw, formowaniawaciwych postaw, eliminowania bdw. Wszyscy zdajemy sobie spraw z tego, jaktrudno opanowa wzburzenie, darowa win, wybaczy urazy. Dla niektrych z naswydaje si to nie do osignicia gwnie dlatego, e nigdy nie powicalimy wicejuwagi,energiia w zwizkuztymniedowiadczylimysatysfakcjiztego, eustpilimy

zamiastpokona,wybaczylimyzamiastwziodwet.Autoropracowania,ktrynosiwielceobiecujcytytu"Kluczdosiebie",jestjednymzwielu,ktrychzagadnieniepracynadsob fascynuje,lmimo, eproblemtenujmujepsychofizjologicznie, nie brak tu elementw duchowych, oraz typowych zagadnie,charakterystycznychdla medycynybehavioralnej,gdzie formyreagowania i zachowaniaczowiekaodnoszonesdozagadniezdrowiaichoroby."Kluczdosiebie"niespenijednakswegozadania,jeeliczytelnik potraktujewsposbmechanistycznyjegotre.Wtrecitejbowiemjestduoniecisoci,niedopowiedze,aza to duo "naciskw" sugestii o wartoci, odrbnoci i wyjtkowej skutecznociproponowanejmetody.

Jak Szanowny Czytelnik sam si przekona, stosowanie metody dra Alijewa

wymaga od przecitnego czowieka sporej wiedzy z zakresu psychologii i fizjologii(zwaszczaneurofizjologiimzgu),gdyautorjestprzedstawicielemszkoy,wktrejkadezjawiskoyciapsychicznegoodnoszonejestiwyjanionewoparciuoneurofizjologiczneprocesy zachodzce w mzgu czowieka. Nie uatwia to lektury, cho niewtpliwieprzydajejej"naukowego"charakteru.

Najbardziej wartociow jest ta cz opracowania, w ktrej autor stara sisformuowaswojkoncepcjwpostacikonkretnychwicze.wiczeniatemajnauczyprzedewszystkimwewntrznejswobody"automatycznego"zwolnieniapsychofizycznychprocesw,oszczdzaniaenergiiijejszybkiegoodbudowywania(gromadzenia).Niejesttonovum,gdychodziocel,jakimazosta osignitydziki wiczeniom,gdywczeniejszeopracowanieznanegoamerykaskiegokardiologaH.Bensona"Relaxation

Response", czy u nas prof. S. Sieka "Relaks i autosugestia" traktuj o tym w sposbszczegowy i jasny. Nie naleyte donowoci baza, na ktrej buduje swoj metodAlijew. Hipnoza, a raczej gboka sugestia, do ktrej odwouje si autor "Klucza dosiebie", maj wystarczajco bogat literatur i zostay sprawdzone w procesachterapeutycznychrnychschorze.

Pozytywnym natomiast w tym, co proponuje Alijew jest to, co nazywa on"znalezieniem waciwego obrazu", ktry rozpoczyna autoregulacj a w konsekwencjidoprowadzadoharmoniiproceswpsychicznychisomatycznych.Wydajesi,etojestwaniewklucz,aletrudnobdzieTobiesamemu,DrogiCzytelniku,znalegoiwzidorkibezpomocypsychologa,czylekarzapsychiatry.Jeelijednaktaksieczkasprawi,ezapragnieszbardziej"by"ni"mie",i eTwoje

"by" bdzie staym doskonaleniem ycia, ycia, w ktrym nie inni ale Ty samdecydujeszosobieistanieswegozdrowia,trudpiszcegotesowazostanienagrodzony.DrJANTYLKA


3/37

Z zacinit pici na... tygrysa

Nagy powiew wiatru i u czowieka momentalnie zmienia si napicie naczykrwiononych w mzgu, regulujce cinienie krwi. Oto przykad dziaania naturalnej,

automatycznej samoregulacji organizmu, czyli tak zwanej homeostazy. Bioautomatyhomeostatycznesudoutrzymanianormalnegofunkcjonowaniaorganizmuwrnych,zmieniajcychsiwarunkach.Dziaajniezalenieodludzkiejwiadomoci.Ta ksieczka traktuje o autoregulacji czyli o samoregulacji kierowanej, o metodziewiadomie-wolicjonalnego sterowania procesami zachodzcymi tak w psychice jak i wcaymorganizmie.Czyjesttowoglemoliwe?

ledzcewolucyjnyrozwjczowiekazauwaamycharakterystycznprawidowo:coraz wicej funkcji organizmu podporzdkowuje si kierowaniu wiadomie-wolicjonalnemu.Corazbardziejrozszerzajsimoliwoci wiadomoci nietylkojakotwrczego organizatora zewntrznej dziaalnociczowieka,alerwnie jakoregulatora

proceswwewntrznych.Wzamierzchychczasachczowiekniemgdowolnie,kiedyzechcia,zgipalcwwpi.Czynitotylkowtedy,gdynp.napada naniegotygrys.Wtedypalcezgina ysi"same",automatycznie,nazasadziereakcjiobronno-odruchowej.W miar ewolucji czowiek zyskiwa zdolno zaciskania palcw w doni w innychsytuacjachnibezporedniezagroenieprzeztygrysaaczkolwiekzapewnipomagamuwtympocztkowoprzywoywanywwyobraniwizerunektegozwierzcia.(Wspczesnyczowiek nie potrafi rozszerzyczyzwzi renicy samym tylko wysikiem woli musipomcsobieprzywoujcobraz ostrego wiatalubciemnoci.Takwicnaokrelonymetapierozwojunieobejdziesibezwsparciazestronywyobrani!)Takwicwrazzrozwojemczowiekaobrazbodcaprzestajebypotrzebny.Wystarcza

samasiawoli.Naokrelonympoziomierozwojupojawi asiuczowiekapotrzebawykorzystaniaproceswwewntrznychdoosiganiakonkretnychcelw.Otokilkaprzykadw:wiczcpami mona szybciej i skuteczniej opanowa jzyk obcy, podporzdkowawszywiadomej kontroli termoregulacj organizmu przy przezibieniu obejdzie si bezaspiryny.Monanauczysipracowawupalenieodczuwajczmczenia.Nadal jednak wikszoci funkcji naszego organizmu kieruje zasada odruchowo-automatyczna.Czowiekniejestnaprzyk adwstaniewiadomieregulowacinieniakrwiczy znieczula konkretn cz ciaa. Rezerwowe moliwoci czowieka, czyli cay,skomplikowany a na razie nie poddajcy si wiadomie wolicjonalnemu kierowaniuzespmechanizmwwewntrznychpozostajwicogromne!Stanowionepotencjalne

pole sterowania autoregulacji. Przyjlimy bowiem, e ewolucyjny rozwj czowiekaprzebiegaodbioautomatycznejadaptacjidokierowania wiadomie-wolicjonalnego.Czyliautoregulacji.Moemywiczaoy,enauczenieczowiekaautoregulacjis uybdziejegodoskonaleniu,dostosowaniudowspczesnychwarunkw,wktrychyjemy."Wstarych,dobrychczasach"piszeczonekAkademiiNaukN.N.Mojsiejew"ojcowieidzieci yli, z zasady, w bardzo podobnych warunkach, ktre w cigu ycia jednegopokoleniaulegayminimalnymzmianom.Terazjestinaczej.Wkrajachrozwini tychdwakolejne pokolenia yj w warunkach diametralnie odmiennych, co wynika z szybkiegorozwojunaukiitechnikiorazwzrostupotgicywilizacji.ycieniewrcijudospokojnego,umiarkowanego rozwoju... A spoeczestwo musi dostosowywa si do nowychwarunkw".

Wjakisposb?


4/37

Przede wszystkim poprzez doskonalenie funkcjonalnych moliwoci czowieka,przezpodnoszeniejegocech obronno-przystosowawczych.atwiejtoosignpoprzezintensywny trening samowiadomoci, zmierzajcy do objcia kierowaniem wasnych,wewntrznych,dotejporyprzebiegajcychautomatyczniereakcji.Pomoe nam w tym autoregulacja, ktra moim zdaniem stanie si w przyszocinieodcznczcioglnejkulturyczowieka.

W naszymburzliwym wieku ludzkibioautomat wyraniesi psuje. Pojawiaj siobjawyosabieniaadaptacji,cowyraa,siwzrostemnerwic, bodcwstresogennychichorb psychosomatycznych, midzy innymi zawaw serca. Wobec tych zagroeyciowkoniecznocistajesiumiejtnoingerencjiwdzia anienaszegonaturalnegoautomatu obronnego, przestawienie go od czasu do czasu na "rczne" kierowanie,udzielenie mu pomocy poprzez wiadomie-wolicjonaln samoregulacj. Czyli przezkierowanautoregulacj.

Pod t nazw moja metoda zostaa zatwierdzona przez Ministerstwo ZdrowiaZSRRorazzaleconadopraktycznegozastosowana.Umoliwiaonaobnienieodpowiedzinastresizmczeniauczowiekapracujcego,zwikszeniejegozdolnocidopracyorazoptymalizacj procesw treningu i nauczania. Znajduje take zastosowanie w

psychoprofilaktyceorazwleczeniuschorzepsychosomatycznychizaburzenerwowo-psychicznych.W dalszej czci ksieczki metod t bdziemy nazywa metod autoregulacji (bezsowa"kierowana").

Wpocztkowymetapienazwaemmoj metod"kluczem".Tenterminbynawetwygodny.NaprzykadwznakomitejklinicemikrochirurgiiocznejS.N.Fiodorowa,chorychprzygotowanychdooperacji pytano: "Czy pan ma"klucz"? Jeli pacjentposiadakluczczyli opanowan metod autoregulacji miao zawieszano przygotowaniaprzedoperacyjne, gdychory sam przeprowadza sobieznieczulenie oraz pozbywasilkuprzedzabiegiem.

Przy pomocy proponowanej przeze mnie metody obniano zmczenie

pracownikw, zatrudnionych przy wykonywaniu monotonnych czynnoci w zakadachprzemysuelektronicznego.W1983rokuwczasopimie"PrzemysElektroniczny"artykuo autoregulacji ilustrowao zdjcie robotnicy, ktra odrzuciwszy gow, pi(!!!) przymikroskopienaswoimstanowiskupracy.Doniezwykytowidok!Takobietapoupywiejednejdwchminut(wgwasnegoprogramu)automatycznieprzebudzisiiwypocztaiwiea z energi przystpi do pracy. W tym zakadzie umiejtno autoregulacjiposiadokilkasetosb.

WjednymzduychzakadwprzemysowychwArmeniipowstaOrodek NaukiAutoregulacji,doktregoprzychodzi ygrupypracownikw.Wceluwypoczynku,aletak edlaopanowanianawykuodreagowywania(rozadowania), ktrywykorzystywalipotemwstosownym momencie przy warsztacie pracy. Stan autoregulacji jako rodek

psychoterapeutyczny jest bowiem znacznie poyteczniejszy ni zwyky odpoczynek.Stosujcy gopracownicy odczuwali mniejszezmczenie,pozbywalisi blwgowy,awieczorami,w domu mogli swobodnieogldatelewizjlubczytabeztowarzyszcegozwyklenapiciai"piaskuwoczach".Zastosowanie autoregulacji moemy porwna z psychoterapeutycznym seansem ulekarza.Tyle,enietrzebachodzidokliniki;gdykadyjestpsychoterapeutdlasiebie.Naturalnie jeliopanowa sztuk odbudowywania si organizmu przy pomocy wasnejwoli!

Autoregulacja jest z natury rzeczy uniwersalna i moe by wykorzystana jakopoyteczny instrument w dowolnej dziedzinie ycia i dziaanoci czowieka. Aleszczeglnie przydatna okazuje si w przypadkach, gdy organizmowi stawiane s

zwikszone wymagania. Nie przypadkowo metod autoregulacji interesuj si ludziechorzy,pragncyszybszegowyleczeniaorazzdrowiludzie,ktrychpracazwi zanajestzduymnapiciemumysowymlubwysikiemfizycznym,


5/37

Naucza autoregulacji ma prawo wycznie lekarz-psychoterapeuta, ktry przeszedspecjalneprzygotowanie.WobectegozapytaCzytelnikdlakogojesttaksieczka?Napewnonienaleyjejtraktowajakosamouczkaautoregulacji

TymniemniejmaszjCzytelnikuprzedsob.Sprbujwicwytumaczysensjejwydania, wychodzcy poza ramy zastosowania uytkowego. Ot wielu z nas w

rozmaitychsytuacjachdowiadcza psychicznego dyskomfortu. Moeto byzwizanezbrakiem wychowania, manier, a takezgbszymiprzyczynami typu brak wewntrznejintegracji,czywaciwociamipsychiki.Kadymoeprzytoczyniejednsytuacj,kiedyniewiedzia,copowiedzie,jakpostpi,alboniewytrzyma,zdenerwowasiinarobigupstw... Dla ludziszczeglniewraliwych,takienapozrnicnieznaczceprzypadki,urastajdorangidramatu,abywaenawetzamieniajsiwtragedi.Przyczynatkwiwbrakukulturypsychicznej,cowdzisiejszychczasachstanowiwrcznagminnuomno.Niektreosobyuczestnicz(zaniemaepienidze!)wseansachupsychologw.Pragntdrogdowartociowasi,nabrawiarywsiebie,nauczysinietracizbytniejilociduchowej energii na przeywanie mao wanych zdarze. Jestemy wiadkami, jaknajrozmaitsze traktaty o jodze, czy chiskiej gimnastyce jak przewodniki i poradniki

leczniczezniezmiennympowodzeniemwdrujzrkdork.Boobiecujznalezieniesiw stanie nirwany, godn pozazdroszczenia dugowieczno, a nawet niemiertelno!"Nawiedzeni" zrzeszaj si w towarzystwa, by wsplnie uczy si metod medytacji,relaksacji itd. Z pasj redniowiecznych czarnoksinikw poszukuj sensu ycia,doprowadzajcjeczasamidoabsurdu,gdylekturyczstoodwodzichodsamegoycia.Istnieje takeniemao literatury dotyczcejtreninguautogennego.Z tych rdemonazaczerpn wiadomoci, mwic o innych rodzajach i metodach autoregulacji orazopanowapoytecznewiczeniauzdrawiajce.Czymwtakimraziernisimojametodaautoregulacjiodinnych?Dlaczegostawiasitakwysokiewymaganiaprzyjejpopularyzacji?

Rzecz w tym, e proponowana przeze mnie metoda opiera si na czciowym

wykorzystaniuelementwhipnotechniki,Zastosowaniehipnozyprzy nauce autoregulacjiwymagakontrolimedycznej.Zapewniajednoczenieniezwyklewysok,wporwnaniuzinnymimetodami,szybkojejopanowania.Wksiceznajdziecie kilka praktycznychsposobwzastosowaniametody. Naprzykadjakpozbysinadmiernegonapicialubzmczenia,szybkoodzyskautraconesiy.

Ksikatamasuy tym, ktrzy zechc zapoznasi zmetod autoregulacji iposugiwa si ni jako instrumentem w celu pomylnego osignicia twrczych iyciowych celw, dla zachowania zdrowia i dugowiecznoci. Ma ona rwnie suyspecjalistom, ktrzy zajmuj si , problemami autoregulacji. Trzeba pamita, eautoregulacja chocia bardzo prosta w opanowaniu w stosunku do innych metod isystemw nie jestadnczarodziejskpaeczk,alemetodmedyczn,wymagajc

konsekwentnejpracyizaufania.

Od baletu do lotu w kosmos albo korzyci z autoregulacji Jeli czujesz si zmczony intensywn prac umysow lub fizyczn, a nawypoczynekczysenniemaszwarunkwaniczasu przypomocy autoregulacjiszybkoodzyskaszsi.Nawetnieodchodzczeswegomiejscapracy.Zapomocautoregulacjiorganizmbeztruduprzechodziodjednegotypudzia alnocidoinnego,

AutoregulacjapomoeCipozbysiemocjinegatywnych. Moesz wykorzysta t metod do szybszej realizacji znanych form sugestii

(stosowanych np. w autotreningu), takich jak: relaksujca ("odpram si, oddycham,czuj ciepoiprzyjemn senno..."), dajca komfort("czuj si doskonale,mam duosiy")tonizujca("jestempeenradociienergii,gotwdopracy..."),regulujcaiinne.


6/37

Autoregulacja przypieszy przyswojenie nawykw profesjonalnych oraz pomoeskutecznie i szybko opanowa dowolny nowy typ dziaalnoci od baletu do treninguorganizmuprzedlotemkosmicznym. Pomoe Ci take w mniejszym stopniu ulega chorobom, podtrzymywa dobrsprawno,a wkoniecznymprzypadku zmobilizowawszystkie siy do wykonania naprzykadrekordowegoskoku,albodopokonaniasytuacjistresowychczydepresji.

Poopanowaniunawykwautoregulacjipomoeszlekarzowiwtrakciekuracji,wykonuj czalecaneprzezniego wiczeniapsychofizjologiczneipsychoterapeutyczneautosugestie.Zapomocautoregulacjizwikszyszsiyobronneorganizmu,cowzmocniefektleczenia. Przy postanowieniu, by rzucipalenie,albo pozby si innych, szkodliwych naogwautoregulacjadoskonalewesprzesiTwojejwoli.Stanowionabowiemrodzajinstrumentu,ktrypozwoliCirozwinw danymkierunkuTwoje wolicjonalne, twrcze, fizyczne i adaptacyjne (obronno-przystosowawcze)moliwoci.Od najmodszych lat marzysz o tym, by kierowa sob, by panem wasnych sw ipostpkw, samemu ksztatowa charakter. Autoregulacja pomoe Ci nastroi cayorganizmwkierunkuosigniciatychcelw.

Jest taki szczeglny stan......wktrymoddychasilekkoiswobodnie.Wszystkowewntrzjakbysiuwalnia.Trudnotowyrazisowami,gdykadymoeodczuwatenstaninaczej.Jesttojednakzawszezadziwiajcoprzyjemnaharmoniaworganizmie,rwnowagaduszyiciaa.Gowastajesijakby"pusta",adnychmyli,niechcesinaniczwracauwagi.Caeciaowypoczywa,gromadzisiy.Objawy tego stanu czasami powstaj same. Na przykad, gdy czowiek bardzo sizmczy i potem siedzi osowiay, bezmylnie wpatrujc si w jeden punkt. Mzguruchamia wtedy reakcje obronno-odtwarzajce, przeczajce ze straty si do ich

gromadzenia.Inny przykad: biegacz wyczerpawszy siy, czyni ostatni wysiek przed met i naglenastpuje u niego "drugi oddech": lej oddycha, ciao staje si niezwykle lekkie, biegwydajesiprzyjemnydotegostopnia,eterazzawodnikjumgbybiecibiec.Bowiemuniego pod naporem krytycznego obcienia odruchowo, automatycznie wczy siszczeglnystanodbudowy,zadziaamechanizmekonomicznegowykorzystaniaenergii.Czasamitenstanharmoniiwczasiwenie,szczeglnieudzieci,ktrewtedy"lataj".Jest to zawsze stan komfortu wewntrznego, kiedy prawdziwie, naturalnie i gbokooddychasz.Niewane, z jakich przyczyn i za pomoc jakich sposobw powstaje ten szczeglny,psychofizyczny stan. Zaistniawszy odbudowuje zniszczone lub naruszone funkcje

neuropsychiczneifizjologiczne,leczyiodmadzaorganizm.Do osignicia tego zadziwiajcego, yciodajnego stanu d jogowie i buddyci,nazywajcgonirwan.Maonjeszczekilkainnychokrele:medytacjaWielkieNic,stanokultystyczny, stan zen, stan mistyczny, autohipnoza, pogrenie autogenne... Mynazywamygostanemautoregulacjibezwzgldunarnorodnometodosiganiategostanu chodzi o to samo. Rne s jedynie sposoby jego wywoywania orazukierunkowaniepraktycznegozastosowania.W naszej metodzie autoregulacji w porwnaniu z innymi, znanymi metodamiosigniciepodanegostanunastpuje niezwykleszybko, a jego zastosowanie moebyuniwersalne.Otoprzykad:jeliwtreninguautogennymautoregulacjajestwywo ywana wwarunkach

rozlunienianerwowo-miniowego,wnieruchomej,wygodnejpozycjitoautoregulacja,stosowanawedugmojejmetodynastpi nawetw pozycji stojcejnajednejnodzeinadodatekwruchu.


7/37

Osignwszyjuten szczeglnystan,czowiekmoewykorzystagodonaukinowegotaca, pisanianarzekomejmaszynie,utrwalenianawykwprowadzeniasamochodu lubsamolotu,skakaniazwyimaginowanymspadochronem,wywoywaniastanuniewakociprzedlotemwkosmosczywykonywaniaskomplikowanychwiczefizycznych.Niekiedywstanieautoregulacjipowstajzdumiewajcedoznania.Pojawia si nietylkonaturalnyoddech,lecziniezwykleprzyjemneuczucieb ogostanu,euforiiduchowej.Chce

sipiewa,lata!Jakbyspadkamiezpiersi... witoduszy!Apotemwiea gowa,jasna myl. Poprzednie zmczenie i przeycia przechodz jak rk odj. Tryskaszenergi,chcidopracy.Wtymstaniewmzgu(ktry,jakustalilibiochemicy,jestrwniegruczoem)wytwarzajsiwanedla normalnejpracyorganizmu hormonyoraz takzwaneendomorfiny czylinarkotyki wewntrzne. Tworz one podstaw emocji pozytywnych, terapeutycznieoddziaywuj naprac narzdw,atake uczestnicz wwewntrznych mechanizmachadaptacjiiznieczulenia.Czowiekpotrzebujeodczasudoczasudowiadczytegonaturalnegostanuwyzwoleniaduchowego. Czsto siga wtedy po sztuczne sposoby uwolnienia, czyli po papierosy,alkohol czy narkotyki. Nie wie, e uywki hamuj wytworzenie tych substancji w

organizmie, ktrych obecno warunkuje w bogostan. Przecie syndrom abstynenckiczyli gd narkotyczny,, straszne ble "amania", wystpujce u narkomanw to nicinnegojakwynikstumieniaprodukcjiwewntrznychanalgetykw!Jedenznarkomanwpoopanowaniuautoregulacji,zacz jstosowawceluwywoaniausiebieeuforiibezuycianarkotykw.Wkrtcemg wyzwoli si znaogu.Tosamodowiadczenie przeprowadzono z alkoholikami, ktrzy pod kierunkiem lekarza,wywoywali za pomoc autoregulacji stan oszoomienia. A cilej stan komfortupsychicznego,wirywsiebie,wewntrznegoluzu,dobregonastroju,towarzyszcegoimzazwyczaj w stanie upojenia alkoholowego. W ten sposb stymulowali produkcjendomorfin, co pozwolio uwolnisi od zgubnego naogu. Dowiadczenia te staysipodstaworyginalnejmetodykileczeniaalkoholizmumetodautoregulacji.

Uczucie wyzwolenia wewntrznego doskonale wyrazia aktorka Ludmia Kasatkina. Naspotkaniu zorganizowanym w lutym 1988 roku dowiadczywszy stanu autoregulacjipowiedziaa:Przeztylelatdyamdotejswobody,lwkocujosignam!Acotozaswoboda?zapytajwtedyMichaiUlianow.WidziszMisza,wszyscynamniepatrz ,ajastojzwycignitymirkoma,jakptak,wtakiejswobodnejpozycjiijestmiwszystkojedno!Umiejtnoautoregulacjiprzydajesibardzoludziomteatru.Aktorompomagawcielisiwrol,W naszych czasach czowiek szczeglnie potrzebuje odzyskania wiary w siebie i wewasne siy. Codziennie syszymy bowiem o zagroeniach wojn atomow. Katastrof

ekologiczn.NieubaganympochodemAIDS.Wszystkotochcemyczynieodkadasiwnaszejpodwiadomoci,wkomrkachpamiciistamtdprowadziswojniszczycielskdziaalno.Traccwiarwjutro,cz owiekstajesiniespokojny,nerwowy,pozbywasinaturalnejzdolnocimobilizacjisiwmomenciezagroenia.Oto jeden z charakterystycznych przykadw. Kobieta, ktra cakiem niedawnowystpowaa w telewizji w grupie osb, koczcych kurs nauki autoregulacji, pokatastrofie samochodowej znalaza si w szpitalu na oddziale urazowym. Lekarzyuprzedzono,echorajestzdolnaobchodzisibezlekwznieczulajcych.Caawgipsieibandaach,zcierpicmin, niezgadzaasi jednakw aden sposb nawywoaniestanuautoregulacjidlapozbyciasiblu:"Niemog,niepotrafi.Rbciezastrzyki!Wkocuwyraziazgod,alepodwarunkiem,elekarz,ktryuczyjautoregulacjibdzie

stalobok.Stan. Pacjentka wmgnieniu oka wywoaausiebiewaciwystan,pokilkuchwilachblminaonasamaprzeobraziasi,otworzyaoczy,chwyciazalusterkoi...zaczapoprawiaurod!


8/37

Mojarefleksja:otodoczegoprzyzwyczaili mysi:oboknasbezwzgldniemusiznalesijakikierownikczynaczelnik!Przestalimybowiemwierzywsiebie...Twiartrzebawzmacnia wszelkimi sposobami. Pomoe nam w tym autoregulacja specyficznenarzdzieksztatowaniasiebie.Reasumujc:wczymtkwiistotategoszczeglnegostanu,ktrywywoujeautoregulacja?Jesttomoimzdaniemgbokizwizekduszyzciaem.Topoczenieduchazmateri,

wipsychikizfizjologiwsanskrycienazywasi"joga"coznaczyzwizek,wi.Punkt oparcia to wi wewntrzna. Opanowawszy j, mona wywoywa u siebieprocesyodnowywyprzedzajckrytycznemomentyobci eniaiprzemczenia.Zechcesz,byrcestaysilejsze s,szybujesznimi;chceszpoprawioddechjuoddychaszlekkoiswobodnie;zapragne,bywczasieupaustaosiniecochodniejotoodczucieupaumija,postanowiesiuspokoimaszspokj.

Midzy snem a jawWtymspecyficznymstaniewszystkiesystemymzgusjakbyodblokowane,gotowedonowegoprzeczeniasiwzalenociodkomendyczyliwskazwkiwoli.Cz owiekczuje

wtedywewntrzn, przyjemn pustk, odosobnienie od wiata i od siebie, rwnowagduchowifizyczn.Niemarzeczywanychimniejwanych.Chcesitrwaiwypoczywaniereagujcnanic.Ta przyjemna rwnowaga jest stanem, w ktrym dusza i ciao wypoczywaj, l w tymczasie organizm wykazuje zwikszon gotowo do realizacji kadego pragnienia,reagujenakadywysiekwoli.Zayczyesobienp.odbyprzejadknarowerzelubpopywawrzecenaglerceinogiwczajsiwruch,odpowiedniozmieniasirytmoddychania i pracaserca,czujesz nawet wiatr,wiejcyprostowtwarz.Dooko asiebieczujeszwod.Nawetptakimogwierkanawyrosychniewiadomoskddrzewach...W tym specyficznie naturalnym stanie moesz wysikiem woli przecza wewntrzne

procesy organizmu. To naprawd jest moliwe! Taki szczeglny stan wiadomoci (adokadniejpsychiki,ajeszcze cilejstanpsychofizjologiczny)jestznanyoddawnapodnazw"hipnozy".Jednake my zajmujemy si autoregulacj czyli tym, w jaki sposb czowiek moeopanowa ten stan samodzielnie. W celu realizacji wasnych pragnie, a nie komend,wydawanychprzezhipnotyzera.Chociapodoemechanizmuhipnozyiautoregulacjijestidentyczne!Udowodniemtenpunktwidzeniapraktycznietym,etysiceludziuczsinowejmetodyautoregulacjizapomocsugestiihipnotycznych.Caarnicamidzyhipnozamojmetodpoleganatym, edowywoania stanu hipnozy konieczny jest hipnozyter. Za przy autoregulacjiczowiek sam kontroluje i kieruje swoimi procesami hipnotycznymi. Za pomoc

autoregulacjiczowiekjestwstanierobizesobtowszystko,cowykonywa bykierowanyprzezhipnotyzeratyle,esamsobkieruje.Przypomnijmyrazjeszcze,jaktosiedzimywchwilizm czenia,osowialiwpatrujcsiwjedenpunkt.Wtedywgbinaszegomzguzachodziproces przemieszczeniaenergiizmiejscbardziejnapitychdomniejnapitych.Mzgodpoczywairegenerujeswojesi y.Wchwilachzmczeniata reakcja mzgunastpujesamoczynnie,bezudziaunaszejwoli.Autoregulacja umoliwia wiadomewczanie tej obronno-regenerujcejreakcji mzgu.Dziki opanowaniu tej metody stajemy si zdolni w odpowiednim czasie wyprzedzauczuciezmczenia,chronisystemnerwowyprzednadmiernymobcieniem,czylidbaozdrowieinaleytkondycjObjawyszczeglnegostanuneutralnegopojawiajsizakadymrazem,gdydziaalno

mzgu "przecza si" z jednego systemu pracy na drugi. Na przykad, przed samymzaniciem albo rankiem, w momencie przebudzenia znajdujemy si w takim stanieporednim,kiedyjuniepimy,alejeszczeniezupenieprzebudzilimysi.


9/37

Tenstanporednimidzysnemaprzebudzeniemnajbardziejsprzyjaautosugestii.Maonwarto uzdrawiajc, psychoterapeuci zalecaj nieraz pacjentom, by nauczyli siodrnia w stan i potem wykorzystywa go w celu autosugestii. Autoregulacjaznakomicieuatwitakiedziaanie.Stan"midzysnemajaw" jest doskonale znany w hipnologii. Charakteryzuje si nimpierwsze,wstpnestadiumhipnozy,kiedypacjentodczuwalekksenno,oszoomieniei

gotowodopodporzdkowaniasigosowiorazdziaaniomhipnotyzera.Tojeszczeniejesthipnoza alejugotowo do stanuhipnotycznego: psychika i organizmpacjentazaczynaby cakowicie podporzdkowany komendom z zewntrz. , Z punktu widzenianaukistanneutralnymonaprzedstawinastpujco,wyobramysobie,ezazwyczajwmzgu nieprzerwanie trwa konfrontacja konkurujcych ze sob sygnaw: widzprzedmiot, dotykam go, sysz dwik przy postukiwaniu i tak dalej. Sygnay te,pochodzce z rnych analizatorw (wzroku, suchu) albo rejestruj postrzeganyprzedmiot,albogoodrzucaj.Jeliktryzanalizatorwniepotwierdzisygnawinnego,alenaprzykadzaprzeczymu(powiedzmy,epalecprzechodziprzezszklankjakprzezpust przestrze), wczaj si wtedy inne, dodatkowe ukady analizatorw,sprawdzajcewzajemnieswojedane.Mzgeksperymentuje.Takwygl da uproszczony

modelzwyczajnejpracynaszegomzgu.W stanie neutralnym nie wystpuje analiza. Wszystko, co nas otacza, nabiera takiegosamego znaczenia. Psychika czowieka zostaa podporzdkowana gotowocipostrzegania rzeczywistoci z okrelonego, zaprogramowanego punktu widzenia. Naprzykadczowiekwstaniehipnotycznymotrzymaodhipnotyzerakomend,ewszystkoco go otacza, jest koloru rowego. W jego organizmie nie wystpuj adne sygnayprzeciwstawiajce si. Zasad ich konkurencyjnej konfrontacji zamienia zasadapodporzdkowania otrzymanym wytycznym. Wszystkie analizatory przeczyy si najeden kierunek faz, przestrojon na jedn fal: mzg wybierze z ogromnej liczbysygnaw tylko te, ktre potwierdzaj i realizuj przyjt komend: ecay wiat jestrowy.Innesygnayulegajzablokowaniu.

Wyobracie sobie teraz, e w chwili uoglnienia komendy z caego rnorodnego,nieskoczonegowiatawewntrznegoczowiekaintensywniesyntetyzujesiinformacja,skierowanatylkonajeden,zadanytemat.Zblokadwszystkiego,cotemuprzeszkadza.Ten ukierunkowany stan, w ktrym zamiast wielu konkurujcych ze sob ogniskpobudzenia w strukturze kory mzgowej formuje si jednokierunkowy mechanizmorganizacji dziaalnoci psychicznej nazywany faz albo stanem fazowym. Tak, naprzykad, zakochany modzieniec,cokolwiekrobi,oczymkolwiekmy li wszystkie jegomyliitakskierowanesnaobiektuwielbienia!Wywoanieniezbdnejfazy,wktrejulegajmobilizacjiwszystkiesi y organizmu jestmoliwejedyniepoprzezstanneutralny.FainG.,ktraopanowaaautoregulacj,poproszono,bywywo aausiebiespecyficzny

stan,wktrymbdziewzlatujcymptakiem.Tylkoprzezjednminut!Fainasiedziaanakrzele.Osignwszystan"wzleciaa":rceprzesunysinabokilekkoipynnie.Twarzstaasizachwycajcopikna(woglewstanieautoregulacjispadanapicienerwoweitwarzekobietodsaniajzdumiewajcurod!)Jejoddechstasiharmonijny,codaosizauway pozgodnymrytmiepiersi,tuowiairk.NaglekibiFainygwatowniesiwygia, ramiona zamachay, jedno w gr, drugie w d, a potem rce opady.Odetchna spokojniej, otworzya oczy. Kilka sekund siedziaa nieporuszona, po czymdoszadosiebie,umiechnasiipowiedziaa:Jakwspaniale!Takcudowniejeszczenigdyniebyo!Wzgrzapodemn,istogisiana,takiemalekie.Nicniemusiaamwymyla,obrazpowstasam...OpowiadajcdoznaniaFainatrzymarcejakodziwnie,nieruchomonakolanach,donie

wygitewbok,jakugryfa.


10/37

Atoco?pytamwskazujcnajejrce.Coto?drgna,zblada,potrzsnarkami,roztaradonie.Tegosobie"niezadaam",onesamesitakuoyy!Cosistao?Otograniczenieczasudojednejminuty,przeszkodzioworganizacjipracymzgu.Aotoinnyprzypadek.Pokursieautoregulacjiprzybiegadonasjednazkobiet,lekarka.

Byawpanice:Bojsi,emimowolidampoleceniesercu,bysizatrzymao-aonoposucha!Wczorajpozajciachsprbowaampoeksperymentowaw domu. Wyobraziamsobie,ejestemSzalapinem.Nagleplecywyprostowaysi,agoszagrzmiabasem.Canoctrzsamsi ze strachu, e wydam niebezpieczny rozkaz, by moje serce si zatrzymao i onoposucha!Wyjanilimyjej, etoniemoliwe. Zdwupowodw.Autoregulacjajest bowiemsprawwoli, eby wywoaautoregulacj potrzeba wysiku woli po pierwsze. Po drugie zawszystkie negatywne idee, przeczce instynktowi samozachowawczemu, sniewiadomieneutralizowanewprocesieautoregulacji.Jeliwhipnoziemonazapomoccudzejwoli,dziaajcejzzewntrz,narzuciwstrtne

lubbolesneodczucia,naprzyk adoparzeniaprzypoarze tozapomocautoregulacjiwywoacotakiegoprzychodziznacznietrudniej.Wracajmyjednakdonaszegostanuneutralnego.Tymrazemsprbujmygoujzpunktuwidzenia psychofizjologii. Wyobramy sobie kor mzgow. Zazwyczaj nieprzerwanietrwawniejkonkurencjawieluogniskpobudzenia dominant.Tepobudzenianawzajemneutralizujswjwpywnaprzebiegwewntrznych,fizjologicznychprocesworganizmu.Poniewa proces mylowy nie jest skrpowany procesami fizjologicznymi moemypodejmowa twrcze decyzje.Procesypsychicznes jakbyautonomiczne, przebiegajswobodnie,niezalenieodproceswfizjologicznych.Takdziejesinormalnie.Stanneutralnytocakieminnasprawa.Podczas niego kora mzgowa jest "zrelaksowana". Dlatego nawet najmniejszy wysiek

wolipobudzaaktywnomzgu,rozprzestrzeniajcsinawszystkiestrefy.Wp ywtychstrefzaleyodtreciwskazwkipsychologicznej:zasugerowae,echceszpiewajakSzalapin wczaj si struktury mzgu, zwizane ze piewem. Zasugerowae coinnego-aktywizujsiinneodcinkimzgu.Tozjawiskonazywamylogicznaktywnocidominantalbokierowanymstanemfazowym.

Podleczysz si sam!W kocu lat siedemdziesitych po ukoczeniu Dagestaskiego Instytutu Medycznegopracowaem jako lekarz internista w miejskim szpitalu w Machaczkale. W tym czasiezajmowaemsisyntezowaniemproceswakupunkturyihipnozy.Wtedywanieodkryto

nowy, wczeniej nieznany nauce fenomen: reakcj punktw akupunktury mona byowcza bez bezporedniego bodca fizycznego! Zwykle czyniono to za pomoc igy,prdu elektrycznego, masau laserem czy innych narzdzi. Okazao si, e monaoddziaywanapunktysugestihipnotyczn,wyjtkowoskuteczn.Zazwyczaj podczas wykonywania akupunktury,kryterium trafienia igy w punkt stanowizespl charakterystycznych odczu pacjenta: omotanie, rozpieranie, osowiao,ciko,ciepo, czyprzebieganie prdu elektrycznego. Teodczucianie powinnymiecharakterumiejscowego(podsamymkocemigymonaodczuwapoprostubl) aleodrzutowy,promieniujcy,przypominajcydziaanieprdu.Odczucie prdu podczas zabiegw akupunktury powinno by bardzo wyrane. Naprzykadprzyleczeniuzapaleniardzeniowychkorzonkwl dwiowychkrgosupaczsto

wykorzystujesipunktwokolicypoladka"Chua-tjao".Przydok adnymtrafieniuwniego"bije"nacaymodcinkunerwukulszowego,jaksznuremponodze:odmiejscaukuciaadopity,anawetodpalcwnogi.Wtedyzdarzajsicudowneefektyakupunktury.


11/37

Pamitam,ewgabinecie,wktrymprzyjmowaem,byobardzociasno.Chorzyrozdzielilisi wic na dwie grupy esk i msk. Wskad grupy eskiej wchodziy przedewszystkimstaruszki.Ca ygabinetbab.Dziwyleczyszimkorzonki,jutroprzyjd zblemzba.Bdcigleprzychodzi.Dlakontaktuzludmi,dlatowarzystwa.Dlamniekiedywejdwtransznikapojciewieku.Komutrzebawkuigy,kogowprowadziwkrtkhipnoz.Mwidobabulki:

Drogamoja,tutajciodremontujemyiuczynimyjaknow.Odmodzimy!Babciesiedzzadowoloneniczymuczennicewszkole.Zaprzyjaniysizesob.Ktrawczyjej potrzebie chodzido rady narodowej, inna zaatwianowejprzyjacicesprawyemerytalne.Mwijednaznich:Wracamposeansiedodomu.Ssiadki,mojerwienicejakzwyklesiedzna awkach.Amnietaklekko!Poprostuchcemisioboknichprzelecie!Kiedy w podrczniku jogi przeczytaem wskazwk, e aby pozby si, blu gowy,naley wywoa uczucie ciepa w odcinku poniej kolan. Tak. przecie w tej strefieznajdujesi znanycudownypunktIzu-sa-li! Ten punktwykorzystuje siprzyleczeniuprawiestuchorb.Oglnowzmacniajce dziaanietegopunktujestszerokoznane.Jakgosilegenda-Chiczycy raz na proku,podczasnowiu,przypalaj goprofilaktycznie

piounowympapierosem.Tenpunktjestrzeczywiciewanyprzyblachgowy.Jeelitakbyobycelowesugerowachoremuwhipnoziewywoaniewtympunkcieodczuciaprdu.W ten sposb zacza powstawa metoda hipnotycznego oddziaywania na punktyodruchogenne,przewidzianedowykorzystaniajakoaktywne,po rednie ogniwo midzykor mzgow czowieka a wewntrznymi narzdami jego organizmu. Pracujcjednoczeniewdwchdziedzinach,wterapiiodruchowejihipnozie,doszed emwicdoichsyntezyjakociowej.PublicystaW.A.Agronowski,zapoznawszysi zmoj metod,zwansygnalnterapiodruchow,takjopisa:"...Alijew przeprowadzajc w klinice kolejny seans hipnozy leczniczej, postanowisprawdzipewnideoddawna"chodzc"mupogowie.Wtymceluodczeka,kiedy

chorzy pogryli si we nie, da kademu z nich flamaster, wydajc jednakowepolecenie: Czujecie, jakod palcw ng do gry idzie energia, przypominajcasabyprd.Taenergialeczywaszchorob.Rysujcieflamastremdrogktronaprzebiega!Rysujcie!" zamar w oczekiwaniu,ciekaw, co chorzy uczyni.Aoni,poprostuzaczlirysowaflamastramilinienaskrze.KiedyAlijewobejrza jedokadnie,niemguwierzyswoimoczom:linieidealniezgadzaysizpunktamiakupunktury!Przyczymukadegochorego"zahaczay"dokadnieo te punkty,ktre"odpowiaday"jegochorobie!Ten,ktoprzypumymiawrzdodka,rysowawedugpunktw,nakuwanychwanieprzytejchorobie. Ten za, kto cierpia na zapalenie korzonkw, zaznacza punkty, zwyklepobudzaneprzyzapaleniu,Awszystkotozwrcieuwagprzebiegaowenie!Ludzie,ktrzywykonywalijegopolecenie,niemielipojciaoistnieniuatlasuakupunkturyinigdy

niebylileczeniigami...InnymisowyAlijewmgposadziprzedsobdziesi,sto,albotysicosb,upitych,ktrzyspodatninahipnoz,potem"przepuci"przeznich"prd"inatymuwaaswojmisjzaskoczon,przynajmniejdomomentu,kiedyprzyjdziepacjentwbudzi.Ludziesamisizdiagnozuj(itobezbdnie,bokierunkowskazemjestchorynarzdaonnigdysiniemyli!(isamisipodlecz)przytymzsolidnoci,ojakiejnieniosilekarzom!) Suchaj mojej komendy! wykrzykiwaby Chasaj Alijew stojc przed mikrofonem najakimstutysicznymstadionie.Doseansu...gotujsi!Prd...!Jusyszmiechoficjelizurzdowychgabinetw,gdyAlijewzgaszasidonichztym"numerem"..."Wprzytoczonychprzykadachdziaaaautoregulacja.Naturalnienaraziewczanaprzez

hipnotycznreakcjorganizmuautomatyczna,odruchowa.Kierowana autoregulacja pojawia si nieco pniej, kiedy lotnik-kasmonauta A.G.Nikolajewzaproponowa,bympomylanadtym,cozrobi,bydlawczeniapunktwnietrzeba byo hipnotyzowa kosmonautw na odlego, przez systemy cznoci. Jaknauczykosmonautwsamodzielniewczausiebiepunktyleczniczo-wzmacniajce?


12/37

W klinice, na kolejnym seansie psychoterapii prdem zaproponowaem jednemu zpacjentw,byodtworzyzpamicidowiadczoneprzedchwil odczucia.Kiedypacjentusiowaskoncentrowasinatymzadaniu,nieoczekiwaniedlasamegosiebie(dlamniete!) ponownie popad w sen hipnotyczny, podczas ktrego realizowaysi podanereakcje. Pomyaem, e opanowawszy autohipnoz, mgby nastawi si on nawywoanienietylkoodczuwaniaprdu,aletakeinnychreakcjiorganizmu.Mojadecyzjaby asuszna.Wystarczy orozdzielidwastadia:przyjciekomendyorazjej

automatyczn, odruchow realizacj przez organizm. Dziki temu podziaowi przestaabowiem istnie sprzeczno, hamujca wiadomie-wolicjonaIn autoregulacj.Wykorzystujcwaciwieautohipnoz,czowiekniestajesipoprostu"picymrobotem",ale zachowuje swobod twrczej realizacji zadanych polece. Zamiast polecehipnotyzeramoetakewykorzystywaswojewasnewskazwki.Pozostajetylkonauczygokierowanejautohipnozy.Z pocztku byo tak: hipnotyzowaem pacjenta zwykymi, klasycznymi metodami. Whipnozie sugerowaem, e teraz sam moe w odpowiednim momencie z atwociwprowadzi siwstanhipnotyczny.Iposugujcsinimzdolny jest realizowawasnecele. Naley wyobrazi je sobie w formie obrazu danych zmian w organizmie,bezporednioprzedwczeniemreimuautoregulacji.

Dlauatwieniawczeniasamodzielniewywoywanego stanu hipnotycznego, dodatkowosugerowaempacjentowi,eautohipnozanastpiautomatycznie.Wystarczy, epoliczywmylidopiciupatrzcwjedenpunktiprzebudzisiwdokadnieustalonymmomencie.Tametodaopanowaniawiadomie-wolicjonalnejautohipnozyjestznaczniedost pniejszadla pacjenta, ni np. system treningu jogi, oparty na opracowaniu okrelonych,nieruchomychpozycjiispecjalnychsposobwoddychaniaorazkoncentracjiuwagiconiekadyjestwstanieopanowa.Pookoodwu-trzechpowtrkachtakiegokursuokoo30procentpacjentwutrwalasobienawyk autoregulacji do tego stopnia, e potrafi posugiwa si nimprzezwielelat.Anawetsamodzielniegorozwija.Tak wyglda w skrcie podstawowa zasada uczenia si autoregulacji za pomoc

hipnozy. Mnstwo niuansw i wanych elementw tego procesu pozostaje w zakresieprofesjonalnejkompetencjilekarza-specjalisty.Przypominam,euczenieprzypomocyhipnozyniejestniczymnowym.Taknaprzykad,hipnozstosujesijudawnoprzyintensywnymopanowaniu profesjonalnychnawykw.Czytalimy, ewParyu utworzono laboratorium, w ktrymw cigupiciuczyszeciugodzinnychseanswmona nauczy si szybkiego pisania na maszynie, prowadzenia samochodu, a terazopracowujesitamnawetkurskierowaniasportowymsamolotem!Czytoniecudowneprzespae si pi godzin w przyjemnym, uzdrawiajcym stanie i lataj ile duszazapragnie!Dziki hipnozie szybko uczenia wzrasta dlatego, e caa uwaga uczcego si jest

skupiona na dziaaniu instruktaowym, ktre atwo rozprzestrzenia si na mechanizmymzgowe.Zastosowanie klasycznej hipnozy w celu nauki autoregulacji mia o miejsce jak jupisaemnapocztku.Niestetyniejestszerokodostpne.Wtymmiejscuentuzjacitreninguautogennegowykrzykn:Noidalisizapawewasnesieci,nowatorzy!KluczAlijewapasujetylkowybranym,podatnymnahipnozosobnikom.Anaszautotreningsuywszystkim!Zaraz! Zaraz! Przecie badanie osb szybko uczcych si autotreningu wykazao, enajefektywniejopanowujtmetodludzie,podatnitakenahipnoz!Pozostalichociapragnistarajsiniemogosigntegostanu.Ponadtozastosowanieautotreningujest ograniczone i oderwane od prawdziwego, aktywnego yciaczowieka.Wyobramy

bowiemsobie,eczowiekpracujewzwykymrytmiewfabryce.Atuproponujmu,ebysipooy,rozluniiogrzaprawnog.Tojestpoprostuniemoliwe, niewykonalne!Zawmoliwociachautoregulacjikryjsiogromneperspektywyrozwojuczowieka.


13/37

Przywoa waciwy obrazWemydorkinitkzwiszcnajejkocukulk.Zakryjmyoczyiwyobramysobie,ekulka zatacza koo albo koysze si po prostej ruchem wahadowym. Nastpi prostareakcjapsychomotoryczna,wktrejpsychomotorycznszerokowykorzystujesiwceluokreleniastopniapalcemimowolipowtarza bdobrazruchu.Tlubpodobnreakcjsugestiiprzyhipnozie.Jelireakcjazachodzipacjentbdziepodatnynahipnoz.

Jednake wczeniej nie wiedziano, e jeli pacjentowi pozwoli przez pewien czaspozostawawwiczeniupsychomotorycznym zagbisionwstanhipnotyczny.Albojelizaproponowamuzatrzymanieuwaginajakimobrazieiuczynitozpowodzeniemznw moe znale si w stanie hipnozy. Ten odkryty przeze mnie fenomen leg upodstaw opracowywanego systemu przyswajania autoregulacji. Rzecz caa polega natym, jakdla danego,konkretnegopacjenta znale tenoptymalny,odpowiadajcyjegostanowipsychicznemuwdanymmomenciekluczowyobraz,ktrybeztruduutrwaliiktrynastpniestaniesihipnogenny.Otoicaanauka,wktrejnajistotniejszrolspenialekarz,jegotwrczeposzukiwaniaorazcechyodkrywczegoazarazemiprzenikliwegopsychologa!Najprostszym obrazem dla wikszoci ludzi, atwo dajcym si skontrolowa zarwno

przez lekarza, jak i przez pacjenta jest w naszym systemie nauczania obrazwycignitych przed sob rk, ktre cz si i rozchodz. Nie trzeba pacjentowizasania oczu, niech patrzy i podziwia jak rce same chodz. Zdziwienie wywoujedodatkowa podpora emocjonalna lekki efekt psychologiczny, ktrego energia jestniezbdnadowczenia caociowejreakcjimzgowejprzej cia w stan hipnozy.Kiedypacjent ju osign ten stan. zaczynamy mu sugerowa, e teraz, przy powtrzeniu,moe wywoa ten sam stan bez pomocy z zewntrz. A jedynie przez wczeniewyuczonejreakcjipsychomotorycznej.Donaukiautoregulacjinaleyprzygotowasipsychologicznie.Na przykadpopatrze,jaktorobiinni,ktrzyjutsztukopanowali.czerpanatchnieniezichsukcesw.Przedwiczeniempacjentpowinienby odprony,wewntrzniespokojnyizachowywa

si tak,jakbytobya zabawa, podczas ktrej nie odpowiada si zabdy,awszystkiereakcjeiwraeniasszczere,Otosystem wicze,stosowanychzwykleprzezlekarzyOrodka Autoregulacjipodczasnaukimetodyipodczasjejdemonstrowania,wiczenie1Przy wykonywaniu tego i innych wicze, jak rwnie caego cyklu nauki, monazastosowa zasad sugestii poredniej.Dziaaonasilniejni bezporednie podawanieinstrukcji i wskazwek. W tym celu to, co lekarz chce powiedzie uczcemu si,przekazuje obecnym w taki sposb, jak gdyby komentowa procesy. Jeli pacjent jestsam,lekarzzwracasidoniegotak,jakbynajegoprzykadzieukazywaprawidowydlawszystkichprzebiegprocesw.

Lekarzprosi,bywiczcywycignramionaitrzymajeprzedsobbez napicia.Niepowinnyonezbiegasi.Oczymogbyotwarte.Wtejpozycjiuwszystkichrcemajtendencj przesuwania si na boki. Zatrzymuje je jedynie stan napicia. Uczcy niepowiniennapinaminiiprzeszkadzarkom.Niechsirozejdnaboki.Imszerzej,tymlepiej.Lekkiejakpirka.Lekarz podpowiada, by nie porusza umylnie rkami, l nie naley sobie niczegosugerowa.Wystarczynieprzeszkadza.Rcepjdsame.Toautomat.Pacjentniechpatrzynarceianalizuje,cosiznimidzieje.Towyzwalagoznapicia.Jeli lekarz potrafi wyjani pacjentowi istot wiczenia, a on przyj koniecznorozchodzeniasirkjakoreakcjprawidowbdziepomagasobiewznalezieniustanuneutralnoci,czylitakiego,ktrynieprzeszkadzaruchomrk.

Alekarzowipoprawisinastrjijegoglosnabrapewnoci.PrzecieonteniejestwolnyodemocjilPowstajeefektwzmacniajcegosprzeniazwrotnego.Rcezaczynajrozchodzisiszybciejl


14/37

Lekarzprbujedodapacjentowiotuchy,chwaligozazdolnokoncentracjinaw aciwejreakcji. Mwi, e wkrtce opanuje autoregulacj. Wzmacnia reakcj sugestiami:"Wspanialerozchodzsirce!Bardzodobrze!Znakomicie!"Jelisprzytymwidzowie,sowalekarzamogbyskierowanedonichoddziaywujcjaksilna,poredniasugestia.Monapowiedzie:Spjrzcie,jakcorazszybciejrozchodz musi rce, staj si coraz lejsze. Poprawia si samopoczucie. Z kadym wiczeniem

reakcjastajesigbsza!Jeeliwtrakciepierwszego wiczeniarcejakiegowyjtkowoodpornegoosobnikanierozeszysiproponujrozoyjewiadomie.Kolejnewiczenieprzeprowadzasibezporedniopopierwszym.wiczenie2Jeelircerozeszysibardzodobrze!Uniektrychpacjentwjupodczastejczynnocipsychomotorycznej powstaje gbokistanneutralny.Nawetichoczyzaczynajsizamyka.Jelipozostajotwartestajsinieruchome.Nienaleyzachcadozamykaniaoczu,gdyniezachodzitakapotrzeba.Gdy pacjent usiuje zrzuci narastajce odrtwienie, proponuj, eby tego nie robi.Mwi: Niechstan si pogbia.Imgbszy, tym poyteczniejszydla zdrowia inauki.

Tymprzyjemniejszy!Pogbieniestanurealizujesidrugimpoleceniem.Sownieformuujesiobraz,ercezaczynajsischodzi,przyciga.Temuprocesowitowarzyszsugestiewzmacniajce:Rce przesuwaj si prdzej! Proponuje si patrze na zbliajce si do siebie rce.Widok automatycznie poruszajcych si rk zajmuje uwag pacjenta, stwarza efektemocjonalny,koniecznydlarozwojustanuszczeglnego.wiczenie3W trakcie wykonywaniadwch pierwszychwiczeuwagauczcegocoraz bardziejsiskupianazbliajcychsidosiebierkach.Tworzysisztukauwagi.Tenpunktuwaginaleywykorzystadorozwojutworzcegosistanu.Monawzmocniwraenieobrazuwtensposb,edolekarzaznajdujesiwprzypuszczalnymrodkuzblieniark.Dalej

mwi: Rce wraz ztuowiemid zamojadoni!Icofasi,jakbyprzycigajcswojrkuwagpacjenta,starajcsiniczymjejniezakci.Jeelilekarzznajdujesiwodlegociodpacjenta,wszystkotowyraajedyniesowami.Rceicaytuwpacjenta"pocigno"naprzd.Powsta a silna emocjonalnapodpora!Tuw przesun si! (l jak po tym mona nie pogbia swego stanu!) Kiedy tuwprzesun si do przodu skaniajc si za doni lekarza, reakcj nasila siwzmacniajcymireplikami:Wspaniale,terazzawadniepanswoimorganizmem.Mapandoskonae samopoczucie, znakomit pami,uwagijasno umysu, znakomiciepansypia!Cigniepanadoprzodu,nogisamesi przesuwaj!(Prosz zwrci uwag, elekarz stosuje ten zabieg w celu psychoterapeutycznym, szczeglnie w tej czciwiczenia, przy ktrej obserwuje si u pacjenta zwikszon reakcj nasugesti).Nogi

pacjentajakbychciayoderwasiodpodogiiprzydobrejreakcjiwykonujkrokidoprzodu.Jeliprzyniedostateczniepog bionymstanieniezachodzioczekiwanareakcjamo naprzerwawiczenieiprzejdokolejnego.Alemonarwniepowtarzatosamokilkarazy.dopkinoginieprzesun si,a wywoanystansiniepogbizaporednictwemwykonanegoruchu.wiczenie4Kiedyjuuczcyprzesunsidoprzodu,lekarzsugeruje,eteraztuwzacznieskaniasiwprzeciwnstrondotyu.Przyczymlekarzmoeswojdozbliydopacjenta,jakbynaciskajc,popychajcgonaodlego wceluwzmocnienia obrazu.Jegodo,oczywicie nie wydziela przy tym adnego mistycznego czy magnetycznego

promieniowania. Gest jest silnym narzdziem oddziaywania na najgbsze pokadypsychikiludzkiej.Tu wpacjentazaczynask aniasidotyu.Lekarzpodchodzidoniegoiasekuruje,bynieupad.


15/37

wiczenie5Kiedy tuw przesun si do tyu, lekarz musi wykaza cae swe psychologiczne ipedagogicznemistrzostwo.Informujepacjenta,ejegociaozginasidotyuakrgosupjakelastycznastruna"wdruje"corazniej,cigncdopozycji"mostka"!Ciaopacjentazaczynasinapra.Jelipodwpywemdodatkowychsugestiizginasicorazbardziej

sukces!W tym miejscu zaczyna si ukierunkowan, intensywn nauk: Teraz moecie samiwywoagbokistanspecjalny,potrzebnydoosigniciaautoregulacji.Siedzc,stojc,lec,whaasie i ciszy, w kadych warunkach moecie natychmiast wczy u siebiepodany stan i wykorzysta go do wypoczynku, nastrojenia si do pracy, poprawysamopoczucia i w innych celach.Zkadym nastpnym wiczeniemstansi pogbiaisprzyja poprawie oglnego samopoczucia. Przed wyjciem z niego zawsze czuje siwieowcaymcieleijasnomyli!Trwapsychoterapia:kadasekundaznajdowaniasiwstanieautoregulacjijestnawagzota!A oto kilka innych wariantw form sugestii: W stanieautoregulacji poprawia si stan

caego organizmu. Wszystko, co przedtem nie byo w porzdku dochodzi do normy.Takiejestprawonatury.Jakiegokolwiekzadaniasipodejmieciewszystkoprowadzidopoprawyzdrowia!Albo:Wyjciezestanuautoregulacjipowinnonastpowazawszez odwieongow!Jakpozimnymprysznicu!cilejmwic,najpierwsauna,apotemzimny,orzewiajcynatrysk!Bdziewwaswicejycia!Dalejlekarzprosi,bypacjentpokilkusekundachsamwyszedzestanu.Abyprzecignijsiiwykonakilkawiczegimnastycznych,jakpogbokim,nocnymnie.Inne wiczeniaWzalenociodsytuacji,gdynaprzykadjakiewiczeniesinieudao,monawykonainne. Nie wane jakie, wane by znale waciwe. Naley wyprbowa wiele

programw, by trafi wreszcie na ten waciwy. Przy czym pozastosowaniukolejnegoprogramunaleyodczeka chwilna oczekiwanywynik.Czas reakcji moeprzebiegarnie od 1 do 5-3 sekund. Najczciej bardziej aktywnie realizuj si tezaprogramowane reakcje, ktre natrafiaj w organizmie na uksztatowane wczeniejstereotypy.Naprzykadlekarzmwidopacjenta: Proszstanprosto,postarasibyzupeniepasywnymijakbyzbokuobserwowa,najakiprogramciaobdziereagowaaktywnieiautomatycznie.Przytymprosznicsobieniesugerowa,poprostutylkoobserwowa!Gdyjakiewiczeniesinieudaomonasprbowawykonainne.Przyktrympoleceniunogiczyrce,ramionalubgowazaczynajnaglereagowa...Potemlekarzzaczynadawapolecenia: Wasze rcejunies waszymi rkoma.To

rceautomobilisty,prowadzcegosamochd.Przednimostryzakrtwprawo.Popatrzmycorobirce.Proszimnieprzeszkadza,atylkojeobserwowa!Lekarzprosi,bytowiczeniewykonywapowoli.Przypumyjednak, e rceniewykonayzadania,gdypacjentnigdyniedowiadczypodobnego stanu, jakoenieumieprowadzisamochodu.Wobec tego przywoujesiinny obraz. Na przykad siatkarza, przygotowujcego si do zagrywki. Dobrze, jeliprzedtemrkomituowiupacjentanada odpowiedni pozycj.Wtedyefektmoebylepszy.Monatakeposuysiobrazemtenisisty.Albopywaka, przepywajcegowezbranrzek.Rowerzysty,ciarowca,boksera,szermierza,spadochroniarzaitakdalej.Przyktrympoleceniunogiczyrce.ramionalubgowa,abymoe i oddechnagle

zaczynareagowa.Rcenaprzykad,zaczynajpywa,palceporuszajsi,jakbypisaynajakiejrzekomejmaszynie.Efektymogbynajrniejsze.Cozaczosidzia!Zzasadyreakcjwywoujeobrazdziaaniaznanyzyciacodziennego.


16/37

Kiedy lekarz zauway pocztek reakcji, zaczyna j rozwija mwic pacjentowi sowapenezachty,zapewniajc,zezkadsekund reakcja siwzmacnia.Wtensposbsprzyjawywoaniudanegostanu.Nastpnieupacjentawczasicaociowareakcjamzgunastpujegbokistanspecjalny.

Wkocu wykorzystujc fantazj twrcz, zdolno obserwacji i wytrwao lekarzznajdujepierwszykluczstanu,wktrymnastpujewypracowanienawykuautoregulacji.Przedstawiona zasada rni si nowym podejciem od znanej metody sugestii,stosowanejprzyhipnozieprzedewszystkimtym, e zamiast wielokrotnegopowtarzaniaczy"wbijania"jakiejformukisugestii proponujesi pacjentowikalejdoskopobrazwwcelu wywoania obrazu indukujcego (wzbudzajcego), ktry w odpowiedzi wczyaktywnreakcjAtymsamymwywoapodanystan.Jeelipodczastreninguudaysipacjentowipierwszewiczenia,monawywoauczucielotulubinne,dajcepoczuciekomfortuiwewntrznejswobodyUczucielotu.Upacjentawzlatuj rce,zaczynanaturalnieoddycha. Czasami pojawiasistaneuforii.

Ajelirce nie reaguj?Nietrzebaskupianatymuwagiwiczcego. Naley szukainnejsugestii,ktrawywoapodanreakcj.LMoliwocistosowaniametodyautoregulacjisogromne.Jelinaleaoznalepierwszykluczwceluwywoanapocztkowego stanu, bypacjentnabydowiadczeniatodrugikluczjestmupotrzebnydosamodzielnegowywo aniategostanu.Obydwakluczemogbyidentyczne.Stereotypdzia ania(wrodzajurozchodzeniasiiczeniark),ktrywywoastanpierwotny,moezostawykorzystanydowczeniareimuautoregulacji.Wystarczyutrwalikolejnoczynnoci.Osobisty klucz mona zmodyfikowa. Na przykad sprowadzi go do formy liczenia wmyli do piciu, przy spenieniu warunku, e wzrok pacjenta jest skierowany w jedenpunkt.Alboliczeniadodziesiciu przytrzech skinieniachgowy...Wszystkojedno.W

celuwczeniareimuautoregulacjimonastworzydowolnyrytua,ktryprzyswajasiwpocztkowymstaniedrogsugestii.Apotemjuprzezsamodzielnepowtarzaniewicze.W kocu pacjent moe go take zmieni sam, na wasne yczenie. Wywoujeautoregulacjekluczemjuznanymiwydajenowepolecenie,wyobra ajc sobiesposbdziaaniaorazreakcj,jakiejodsiebieoczekuje.Moliwoci autoregulacji rozwijaj si w rnych kierunkach. Na przykad bywa, epacjentbeztrudnociwywoujestanszczeglnywpozycjistojcej(tak,jaksiuczy),alew pozycji siedzcej ju nie moe tego uczyni. W takim przypadku bdc w stanieautoregulacji powinien obrazowo przedstawi sobie wywoywanie danego stanu wpozycjisiedzcej.A waciwie po co to wszystko? Po co czowiekowi ten szczeglny stan neutralny?

zapytaCzytelnik.W stanie neutralnym znika paraliujcy strach przed prawdopodobnym popenieniembdu. Pomylcie,dlaczegoczowiekniemoeprzej po rwnowaninadprzepaci,podczas gdy na ziemi zrobi to bez trudu? Dlatego, e zbyt wysoka odpowiedzialnorozdziela uwag midzy celem a sposobem jego osignicia czyli krokiem, ktry wrzeczywistoci jest czynnoci automatyczn. Automat blokuje si wskutek ingerencjiczowieka.Abykrokbylekki,beznapiciauwagnaleyskupiwycznienacelu.Postawiwszysobiecelnaleyjakbyodsunsinabok,nieprzeszkadzaautomatom.Wwczas organizm uruchomi te reakcje, ktre gwarantuj rozwizanie postawionegozadania. W stanie neutralnym kada idea nabiera siy programu dla mzgu irozprzestrzeniasinacayorganizm.

Poniewa w tym stanie trudno tworzy idee i w ogle mieyczenia, program naleyprzemyleprzedzastosowaniemkluczadostanuspecjalnego.Schematjestprosty:wiadomowysyazamwienie,stanneutralnyodczawszystkocoprzeszkadza wczajc zarazem wszystko co sprzyja temu celowi ze wiadomego iniewiadomegodowiadczeniaczowieka.


17/37

Rozpatrzmy to na elementarnym przykadzie (ju zreszt przytaczanym). Wycignijmyobierceprzedsiebie,aletak,bysiwzajemniedotykay,aprzytymby yrozlunione.Sprbujmy przedstawi sobie ide (obraz), e rce rozchodz si na boki. Nie trzebasobie niczego sugerowa. Rce same zaczn si rozchodzi, gdy tylko pojawi si

chociaby czciowy stan neutralny warunek materializacji energii wyobraenia.Poczekajcie chwil,nie pieszcsi,nietroszczcoto,czy wiczeniewyjdzieczytenie, nie zwracajc uwagi na haas, bez napicia. Prbujcie by neutralni, oderwani,pasywni. Kiedy tylko wystpi element "pustki lub odosobnienia, rce zaczn sirozchodziwedugyczenia.Widzicie czym moja metoda rni si od znanych metod autosugestii? Nie trzeba wnapiciu"wbija"sobiedogowy,albonieustannie powtarza jakich formuek,zakl.Zamiasttegonaluziedajemyzadanie,ktrezostaniewykonane.Mistrzowie jogi daj tak rad: jeli praca nie idzie, oderwijcie si od niej, apodwiadomopodsuniepotrzebnodpowied.Kadymoeprzytoczymczcyprocesprzypominania,znajdujcegosinakocujzyka nazwiska.Cowtedyzrobi?Przesta

mylenatentematioderwasiapotrzebnenazwiskosamosiprzypomni.Wstanieneutralnymw czasiwewntrzna"apteka"organizmu.Wszystkocobyoniewporzdkuuszkodzonefunkcjonalnielubzniszczonedydoodbudowy.Wystarczykilkaminut dziennie takiejnietrudnej gimnastyki leczniczej a zamiesic nagromadzi siwWastylesi,jakbyciedopierocowrcilizsanatorium.Jeelipodczaswiczeniarcenierozeszysi,znaczy, eutrzymuje sinapicie,czylistosunekdooczekiwanejczynnoci.Wystpujerefleksja,przeszkadzajcaautomatomwwykonaniu aktu psychomotorycznego. Sprbujcie wic wykona inne wiczenie. Naprzykad czenie rk. Jeli ruch nastpi, nie strzsajcie powstaego przy tym uczuciaodrtwienia, ktre sygnalizuje, e narasta stan neutralny. Jest wic wam potrzebne.Potem mog zacz klei si oczy. Nie przeszkadzajcie, niech si zamkn. Jeli nie,

niechzostanotwarte.Tuniewolnorobiniczegonasi!Czasamibywatak;rceposzyapotemnieoczekiwaniesizatrzymay.Ocochodzi?Poprostuwczeniejnienakrelilicieprogramu,copowinnodalejnastpiiznaleliciesiw stanie nieokrelonym. Pamitajcie, e w reimie neutralnym nie jest moliwepodejmowanieadnychdecyzjiprocesmy lowytoczysiwyczniewnormalnymstanie.Teraz wykonajmy wiczenia posugujc si wasnym ciaem. Stacie prosto, nogi wrozkrokunaszerokociramion,rcewzdutuowia,swobodnie.Gowodrzucieniecodotyu,beznapicia.Jelichcecie,oczyniechpozostan otwarte. A teraz wyobraciesobie,etuwcigniedoprzoduipostarajciesizapawobojtno,wpustk.Niespieszcie si! Kady, w zalenoci od stanu wyjciowego ma swj wasny prgreagowaniagbi,czaspograniasi.Naogwynosionod1do3min.

Terazwyobraciesobie,etuwcigniewty.Potemwlewo,apotemwprawo.Dalejwyobraciesobie,ejesteciebokserem,nastpnie,eznajdujeciesinarzece,potemzakierownicitakdalej.Dowiadczciernychsposobw.Niepieszciesi,niebdcienapici,poprostustjcieiobserwujcie,jakorganizmreagujenatenczyinnyprogram.Naktry moe reagowa porusz si rce lub ramiona, pocignie nog czy gow.Najwaniejszetoznaletenwaciwyobraz,ktryrozpoczynaautoregulacj.Aprzeznidoharmonii!Wczowiekudrzemieszereg czynnikwwiadomychalboniewiadomych,ktreprzeszkadzajwnaucewywoywaniastanuneutralnego.Naprzykad,gdyuczymypacjentawpozycjistojcej,zapewniamygo,eniktnieprzewracasipodczaswiczeniaco od razu pozbawia go strachu, niewiadomie przeszkadzajcego w nauce. Potempowtarzamy, e w stanie autoregulacji mzg bardziej koncentruje si, tyle, e nie na

przypadkowymhaasieczymylach,lecznapostawionymzadaniu.Torwniepozbawianapicia.


18/37

Czasamiuskrajniewyczerpanychnerwowoifizycznieludzi,popierwszych wiczeniachtreningowych obserwuje si zjawisko sennoci. A przecie przed wyjciem ze stanu"zamawiali"oni"natryskorzewiajcy".Toichmzgkontynuujegromadzeniesi nawetpoformalnymwyjciuzestanu.

W tym wanie tkwi sia autoregulacji orientujcej si na indywidualne potrzebyorganizmu. W takim przypadku trzeba pozosta w stanieautoregulacji 10-15 minut by"wyspasi"jaknaley.Nadrugichlubtrzecichzajciachsennojuniewystpi.Jelisprbowaliciewykonaproponowanewiczenierazidrugiinicztegoniewyszo,nie martwcie si! Jutro powtrzycie je jeszcze kilka razy. By moe z powodzeniem.Przeciezaliczylicietekstszkoleniowy!

Powtarzamy lekcjCzymrnisi metoda autoregulacji odzwykego i znanego wszystkim wolicjonalnegosamoregulowania?Czyniewystarczywytyczydokadnycelipostpowazgodnieznim?Popierwsze:autoregulacjawprowadzawewntrznharmonii jakby nas wyzwala cojestrdemrwnowagiduchowej.Po drugie: stosujc moj metod otrzymujemy do dyspozycji caociowa, peniejszrealizacj regulowania wolicjonalnego, z podczeniem wszystkich potencjalnychmoliwocipsychikiorazcaegoorganizmu.Wprogramienaleydokadnieustaliczasznajdowaniasiwreimieautoregulacji.Jeli

powiedziaemsobiewmylilubprzedstawiemobrazowo:jednaminutaniemuszjusipilnowa!Mjorazkadegoznaszegarpracujebowiemzprecyzj budzika.Dokadniepo60-ciusekundachoczyautomatyczniesiotworzipowrcimydonormalnoci.Skdmytoznamy?Przecie wszyscymaj t naturaln zdolno,danprzeznatur.Tylkonaleynauczysiposugiwani,opanowairozszerzyrejonyjejzastosowania.Stawszy si wiadomie wolicjonaln, bdzie znacznie silniejsz, uniwersalniejsz,nadajcsidostosowaniawnajrniejszychcelach.W ten oto sposb trening z pomoc autoregulacji sprzyja przypieszonemu rozwojowiuniwersalnychzwizkwmidzypsychikaorganizmem.Ctozazwizki?Wiadomo,ejelitrenujemy,naprzykad,wytrzyma onamrzpoprzezhartowanieta

adaptacyjna funkcja organizmu w kocu wystpi. To samo nastpi, jeli bdziemytrenowabudzenierankiem,ookrelone]godzinie.Lecztrening,realizujcyrnezadania,moezajmowanamduoczasu.Tymwicej,imwicejzada sobie stawiamy.W takim przypadku autoregulacja przypieszy realizacjnajrniejszychzaplanowanychcelw.Zaplanowaliciesodkozasnponapitymdniupracyiprzebudzi si wypocztymoszstej rano. Wczcie system autoregulacji i yczcie sobie dobrej nocy! Wyobraciesobie, eoszstejranooczysamesiotworz. Gdy tylko otympomylicie,organizmzacznie pracowa wedug zadanego programu. Jeli w ten sposb potrenujecie przezkilka dni, wytworzy si przyzwyczajenie do spokojnego zasypiania i budzenia siwypocztym w kadych warunkach. Wczenie programu bdzie za kadym razem

szybsze, by w kocu przej w nawyk: nie bdziecie nawet musieli wywoywa stanuautoregulacjiwystarczytylkoch.


19/37

To samo bdzie dzia si w innych przypadkach. Dwa, trzy razy wywoujecie danreakcj (na przykad, rozgrzanie si podczas mrozu czy pozbycie si blu gowy) zapomoc reimu autoregulacji i zadziaay zwizki, zachodzce miedzy waszymyczeniemasystemamiwykonawczymiorganizmu!Jednezwizkibdpowstawayszybciej,innewolniej.Niepowinnoto zniechca,caarzeczpoleganatreningu.

Jeelijednakdanareakcjanienastpujepamitajcieotrzechzasadachautoregulacji.Zasada pierwsza. Stan autoregulacji jest stanem rwnowagi midzy psychicznymi ifizjologicznymifunkcjamiorganizmu,podczasniegoodpoczywaduszaiciao.Jelidanystan nie wcza si od razu, NIE PIESZCIE SI, sprbujcie jeszcze i jeszcze raz.Podczaskiedyprbujeciewywo astanmzgzintensywnychwra edniaprzeczasiwkierunkuprzezwaspodanym.Pookrelonymtreningustan autoregulacji bdziewcza si od razu przy pierwszymwysiku woli. By moe zadanie, ktre chcecie realizowa przy pomocy reimuautoregulacji, jest dla was nowe, niezwykle lub zbyt odpowiedzialne. Popatrzcie na tozadanie z innejperspektywy. Nie tak, jak ogldasi szczytprzed wspinaczk,aletak,jakbyciegraliwinteresujcgrdziecic.

Zasada druga. W reimie autoregulacji psychika i organizm znajduj si wpooeniu,przypominajcym przeczanie szybkoci w samochodzie na "neutraln", gdy jeszczedziaa energia poprzedniego momentu. A wy chcecie j pokona, przeczajc wokrelonymkierunku.Dlategopamitajcieoinercjistanuwyjciowegoswojegosystemunerwowego.Pokonujesi j gbi reimu autoregulacji i ostrym, pobudzajcym obrazem oczekiwanegorezultatu.Naprzykad,jeli znaleliciesi w depresji,poprawa samopoczucianastpitylkowtedy,kiedyzastosowawszywol iwyobranitwrcz,sformuujeciedanyobrazstanu aktywnego. Reim autoregulacji nagrodzi wasze, wolicjonalne i twrcze wysikimaterializujcje.Dlawewntrznejnaturyorganizmutrzebaformu owazadaniewjzykuduszy,toznaczy

w najnaturalniejszym jzyku zamierze wewntrznych. Jeden wykorzystuje obrazywizualne,innywoliwskazwkimylowe.Prdko nauczyciesi wyczuwa tenjzyk,zapomocktregonasza wiadomoporozumiewasizniewiadomymimechanizmami.OpanowawszyjemoeszstasiprawdziwymPANEMswegoorganizmu!Okrelcie dokadnie swoje cele! Zanim wstpicie w krlestwo autoregulacji, MUSICIEWIEDZIECZEGOCHCECIE!W przypadku, gdy zaplanowane zadanie jest okreloneniedostatecznie, gbia reimuautoregulacjisiobnia.Zasadatrzecia.Przyposugiwaniusiautoregulacjnaleywiedzie,eistniejzarwnozalene od nas jak i wegetatywne funkcje organizmu, Te pierwsze mona zmusi dodziaania jedynie wysikiem woli, za d o wczenia wegetatywnych (typu cinienie,

termoregulacja,wydzielaniepotu itp.)trzeba wywoaobrazbodcw,odpowiadajcychtymfunkcjom.Tak na przykad obraz wypitej filianki kawy wywoa w reimie autoregulacji uniskocinieniowca zwikszenie napicia, a obraz zaytej tabletki moe usun atakchorobywiecowejjeelioczywicietolekarstwoprzedtempomagao.WTENSPOSBUAKTYWNIAJSIIPODPORZDKOWUJDANIOMWOLIINNE,PRZEDTEM NIEZALENE OD NIEJ FUNKCJE WCZENIEJ PRZEYTE STANY,WRAENIA.REAKCJEFIZJOLOGICZNEINAWYKI.Autoregulacja suy wic rozwojowi zwizkw midzy wol a niewiadomymimechanizmamiorganizmu.


20/37

Bez bluMwicofenomenachautoregulacji,wpierwszejkolejnocimamynamyliumiejtnoobniania progu odczuwania blu. Na przykad pozbywania si blu gowy, zba czyserca. W stanie szczeglnym mona znieczuli praktycznie kad cz ciaa.Demonstrujc efekty znieczulania w grupie uczcych si autoregulacji, ochotnicywywouj u siebie stan szczeglny i daj organizmowi, przykadowo, nastpujcy

program:"Rka(szczka,zb)staasinieczuanabl,odrtwiaa".Przytymwskazanejestpogreniesiwstanieneutralnymjaknajgbiej,bynieprzeszkadzaorganizmowiwsyntetyzowaniudanejreakcjizwrotnej.Nienaleyprzytymmieszasidoprocesujejrealizacji,nierozmylajakidlaczegoodpowiednia reakcjapowinnazadziaaijakwogle zachodzi znieczulenie, l czy zajdzie? Jeli tak ukierunkujemy wiadomoautomatycznareakcjazablokujesi,jako,ezjednejstronyautomatyotrzymajzadanietypu",,",zazdrugiejtypu"nie",Mona,jelisi chce,wykorzysta sprzyjajceefektowi obrazy wyobrae ze swojegodowiadczenia yciowego. Na przykad, jak to kiedy znieczulano mi stuczeniechloroetylem,albozbzapomoczastrzyku. Obrazyteodruchowooywiajwpamiciorganizmuladydawnychreakcji.

Aotokilkaprzykadwwykorzystanaautoregulacjiwcelachleczniczychiprofilaktycznych.Nagromadzilimy dostatecznie due dowiadczenie jeli chodzi o zabiegi chirurgicznewykonywanezpomocautoregulacji.Uczylimypacjentw,by samiprzygotowywalisidooperacji.WklinicemikrochirurgiiocznejuprofesoraS.N.Fiodorowaprzeprowadzanybynastpujcyeksperyment.Chorzyprzychodzilidoklinikiopi tejwieczorem.Od7.00do 8,30 poddawali si psychoterapii grupowej, to jest w stanie hipnozy uczyli siautoregulacji.Wnastpnymdniu,o10-tejranobylioperowani.Przy uczeniu gwn uwag powicano temu, by chorzyw przededniu operacjimoglipoprawiswjnocnysen,abezporednioprzedzabiegiemsamodzielniezagbisiwstangbokiejrelaksacjiidrzemki.Bardzowaneokazaosi nietylkoznieczulenie,aletakepozbyciesi strachu przed

zabiegiem. Od tego w niemaym stopniu zaley stan i zachowanie chorego podczasoperacji. Przekonalimy si, e czowiek postawiony na progu krytycznej sytuacjiemocjonalnej(tj.tuprzedoperacj)szybciejsiuczy,Okoo30-40%zoglnejliczbychorych,ktrychuczylimyautoregulacji,jupopierwszymwiczeniumoglirankiemsamodzielniezagbisiwpotrzebnystaniprzebywawnimpodczasoperacji,anawetponiej od trzydziestuminutdokilkugodzin.Jesttobardzokorzystnedlaokresurehabilitacjiiprzypieszawyzdrowienie.Pozostalipacjencialboniewpenipoddawalisinauce,alboniedokocawierzyliwswojemoliwoci.Wszyscychirurdzy, pracujcy w tym dniu przy operacjach, a i sam profesor Fiodorowzauwayli, e chorzy, ktrzy opanowali autoregulacj, w porwnaniu do innych bylispokojniejsiwczasiezabieguimieli"mikkie"oczy.Rzeczjasnapacjentom,ktrzysami

wywoywaliusiebie stan relaksacji, nie podawano adnychpreparatw uspakajajcychaniznieczulajcych.Werewaskimszpitalurepublikaskimprzeprowadzonookoostuchirurgicznychoperacjiotolaryngologicznych z zastosowaniem autoregulacji. Niektrzy chorzy nauczyli sikierowa swoim stanem ,,, e nawet po wyjciu ze szpitala, z wasnej inicjatywy,wykorzystywalitumiejtnowrnychdziedzinach.Udanepokonaniestresupodczaszabiegu upewnioichcodopoytkuzumiejtnociwywoywaniastanuautoregulacji,aoperacja staasi czynnikiem wzmacniajcym efekt nauczania. Jeden z pacjentw powyzdrowieniustosowanawetautoregulacjwczasie...grywszachy!ZnanagimnastyczkaOlgaKorbut,dowiadczywszystanuautoregulacjiopowiedziaami,e wykonujc w tym stanie wiczenia gimnastyczne, moe przeledzi system

przygotowaniaminiowego,coumoliwiadoskonaleniemistrzostwatechnicznego.Kierownik katedry chorb otolaryngologicznych Dagestaskiego Instytutu Medycznegodoktor nauk medycznych, profesor M.S. Michaowski tak okrela efekt stosowaniaautoregulacji.


21/37

"PracownicyOrodkaAutoregulacjizpowodzeniemnauczyliwywoywatenstanu127chorych z rnymi chorobami otolaryngologicznymi, jak rwnie chorychprzygotowujcychsidooperacji.Wszyscypacjenci,ktrzy przeszlikursnauczaniaw programie obowizkowym,nauczylisi nie odczuwa blu bez znieczulenia. Opanowanie nawyku kierowania stanempsychoemocjonalnym pozwalachorym normalnie, gbokospawnocprzedzabiegiem

chirurgicznym, bez zaywania lekw. A nastpnie zaprogramowa stan spokoju,nieodczuwaniastrachupoprzebudzeniuorazpodczasoperacji".Jeden z moich przyjaci wywoywa stan specjalny gwoli pozbycia si siwizny, lwyobraciesobiewyszo!Pomiesicujegowosypociemniay!Sdz, e zainteresujeCzytelnika rozmowa pisarza WladimiraStolarowa z LudmiP.,ktra opanowaa metod wywoywania stanu autoregulacji. Kobieta ma 39 lat, jestmatk,wychowujedwchsynw,pracujewzakadzieprzemysowymjakorobotnica.WadimirStolarow:CoPaniskoniodonauczeniasiautoregulacji?LudmiaP.:ZainteresowaniemetodNabrakzdrowiaraczejnieskaryamsi.Tyle, epod koniec dnia pracy odczuwaam silne zmczenie. Mimo to zmuszaam si dowykonywaniapracdomowych.W.S.:JakszybkoopanowaaPani"klucz"?

L.P.:Jelidobrzepamitam,wcigu3-5seansw,trwajcychpopgodziny.W.S.:CzyPanimoeporwnastanpoprzednizobecnym?L.P.:Popierwszeby am bardzo wybuchowa i obraalska. Teraz, jur od 5 lat ma nieusyszaodemnieostregosowa,lzupeniezapomniaam, coto takiegoobraasinaludzi.Podrugiebyamponadmiarwraliwa.Synowiewychodzbawisi,ajamiejscaniemogsobieznale.Rnegupiemylipchajsidogowy.Teraztegojuniema.Autoregulacj pomagaam sobie rwnie w krytycznych momentach. Kiedy upadam,polizgnwszy si na lodzie. Miaam torsje i silny bl gowy. W domu pooyam si,wywoaamstanneutralnyiwyobraziamsobie,eztyugowypodczonomielektrody,byprzepuciprzeznieprd.W.S.:Adlaczegoztyugowy?L.P.:Niewiem,pewniedlatego,etammniebolao.

W.S.:lpomogo?L.P.:Najpierwpoczuamciepowdrujceodkarkudonosa.Potemblzaczsabn.Wcigunocywywoaamtenstanzetrzyrazy.W.S.:Acozoparzeniem?L.P.:Wiedziaam,eprzyoparzeniuulegazniszczeniustrukturaskry.Adlajejodbudowypotrzebnyjestsilnydopywkrwi.Wywoaamstanneutralny,wyobraziamsobiecyrkulacjkrwi w nogach. Wtedy czciej wywoywaam stan ni przy wstrzsie, dziki temu niemiaam bbli. A po trzech dniach i zaczerwienienie przesz o. Teraz nie ma adnychladw.W.S.:AblzbamoePanizlikwidowa?L.P.:CotePanmwi!Oczywicie,enie!

W.S.:Dlaczego?L.P.:Bowtoniewierze.W.S.:AleprzecienieprbowaaPani!L.P.: Po co, jeli nie wierzei W.S.: Czy zdaje sobie Pani spraw, e brakiem wiaryograniczaPaniswojemoliwoci?L.P.:Rozumiem,alenicnatonieporadz,eniewierz!W.S.;JeliPaniopanowaaklucz,czymoePaniprzekazatokomu?cilej,czymoePaninauczyinnosobposugiwasinim?L.P. Oczywicie. Nauczyam ma. Inna sprawa, e jemu idzie gorzej. Alijewa trzebapoprosi.Nauczyamkrewnych.Starszegosyna ma15lat. ZrobiamtobezpozwoleniaAlijewa.Bardzochciaamimpomc.

W.S.:Doczegozdolnyjestsyn?L.P.: Wchodzi w stan neutralny i taczy modzieowe tace, break na przykad. Anormalnie,wzwykymstanie,mwi,esiwstydziitracirytm.


22/37

W.S.: Czy nie zauwaya Pani u siebie jakich nowych zdolnoci i moliwoci poopanowaniuklucza?L.P.:Nie,comoezajnowegoukobiety,ktramanagowierodzin?Nie,Chybatylkotyle,enierazpozbawiambliskichblugowy.W.S.:Wjakisposb?L.P.:Wyobraamsobie, ewkoniuszkachpalcwczujprd,jakukuciaigieek.Kadpraw rknakarkuchorego,lew za na czole i lekko przechylam jego gow wty.

Prawdjest,esamapowinnambywstanie.Wtedylepiejczujconaleyrobi.W.S.:lrzeczywicieblustpowa?LP.:Jeszczeniezdarzyosi,abymniepomoga!Oczywicie wsytuacjachtakich, jak opisane pojawiasiinnakwestia:czycz owiek,ktryopanowakluczdokierowanegostanu,moeuygodowyrzdzeniakrzywdy?Rozmowy z byymi pacjentami wskazuj, e ludzie dobrze wyuczeni, z utrwalonymnawykiem, mog wywoywa u siebie najrnorodniejsze reakcje. Do tej pory nie byojednakprzypadku,bycz owiekpostawiprzedsobzadanierealizacjiz a.Jestempewien,estan harmonii neutralizuje takie polecenia. Jakemogobybyinaczej?Harmoniatoszczcie,toznaczyzdrowieduchowe.Acozatymidzie,niezawahamsi uywielkichsw,oglnahumanizacja.

AotojeszczejedenkrtkizapiszdziennikaWadimiraStolarowa:"PrzyjechaligociezTbilisi.Dwiestarszedamy:AnnaGrigoriewnaOwsiannikowaby aaktorka i Maria Aronowa Wasowa, emerytowana lekarka. Anna Grigoriewna zapytaaautorametodykierowanejautoregulacji.CzyPansammakluczdostanuneutralnego?NiemamumiechnsidoktorAlijew.Jeliniemamdziesiciurubli,aktoprosionie,czymogspenitprob?Oczywicie,enie. Niejeden czowiek ycie powici, by nauczy si kierowa sob. Najtsze umysyludzkociszukaydrogi...Toznaczy,enieszukayjejtam,gdzietrzeba.

ZgodzisiPan rozmwczyniniedawaazawygran enauczyczowiekategowcigudziesiciuseanswtobrzminiepowanie?DoktorAlijewzbliysidoniej:Proszwsta.Po kilku minutach Anna Grigoriewna zagbia si w faz. Po piciu minutachsamodzielniepowtrzyatenstan,Oczyjejbyszczay.ZrozumiaaPani?zapytadoktor.Tak.DzikujskoniasiAnnaGrigoriewna..."Wrdfenomenwautoregulacjimonaznalemasciekawychprzykadw.Mjprzyjaciel(niebdwymienianazwiska)zazwyczajcierpiapodczasurodziniinnychuroczystoci,boalkoholwywoywauniegosilnalergi.Wyzwlmnieztegopoprosi kiedy.

Zahipnotyzowaemgoizasugerowaem, e adnejalergiiju niebdzie mie.Poparutygodniachspotykamprzyjaciela,aonprosibymgoponowniezahipnotyzowaj"zmienipyt".Okazujesi,epicietakgopociga,istaositoniedowytrzymania!Nauczyemgoautoregulacji. Podczas pierwszej lekcji wywoau siebie obraz wypitegowinainaturalnieadnejtowarzyszcejtemualergii.Potemwyobrazisobie,ealkoholwywoujesilnalergiwrazzmdociami.Reakcjawczyasi.Terazpowiedziaemodciebiezaley,czybdzieszpiczynie.Dysponujeszinstrumentemzaiprzeciw.Przyjacielokazasiczowiekiemzcharakterem.Wicejniepi.Jeden z moich uczniw, lekarz, opowiada, e pewnego razu jego pacjentka napropozycj wywoania u siebie stanu autoregulacji w celu otrzymania wraeniaprzyjemnegowypoczynku zareagowaawnastpujcysposb:renicerozszerzyysi,

oddech przypieszy, na policzkach pojawiy si rumiece i (o Boe!) zaczaautomatycznie podnosi rzekom strzykawk do yy... Okazao si, e bya kiedynarkomank. Lekarz zasugerowa jej w tym momencie, e od tej pory uczucieprzyjemnocibdzieniezaleneodnarkotyku.


23/37

Pod kontrol lekarza kilkakrotnie powtrzya wchodzenie w stan autoregulacji bezczynnoci z rzekomym narkotykiem. Potem sama trenowaa autoregulacj i po kilkumiesicachpokonaazalenoodnarkotykw.RozpoczlimypracnaoddzialeginekologicznymwRepublikaskimSzpitaluKlinicznymmiastaMachaczkay.Otoskrconaopiniaowynikachtejpracy,wydanaprzezkierownikakatedry poonictwa i ginekologii Dagestaskiego Instytutu Medycznego, doktora nauk

medycznychprofesoraM.A,Omarowa."Wszystkie poddane szkoleniu kobiety przejawiay du aktywno w opanowaniuprogramu, dyy do utrwalenia nawykw i samodzielnego ich wykorzystania. Uwszystkich kobiet chorych i ciarnych stwierdzono wyrany efekt terapeutyczny,polegajcynakomforciesamopoczuciaipoprawiesnu.Metodaautoregulacjiuatwiaprzygotowanieciarnychdorodzenia".Dla pracownikw Orodka Autoregulacji najciekawsza okazaa si wanie praca zkobietami ciarnymi. Chtnie i szybko opanowuj one klucz i z zadowoleniemwypoczywaj w "nirwanie". Nie bez podstaw uwaasi, e kobieta ciarna powinnaznajdowasiwstaniebogociduchowej. enie naleyopowiada przyniejadnychkoszmarnychprzypadkwczyhistorii.Grupauczonychamerykaskichzuniwersytetuw

PnocnejKarolinieprzeprowadziabadania,potwierdzajcetmdroludow.Okazaosi, e dziecko zanim przyjdzie na wiat przyswaja pewne informacje o wieciezewntrznym.Ksztatowaniesipsychikidzieckanapoziomieembrionalnym zaleyodsposobu mylenia matki, jej stanu duchowego, przeywanych emocji pozytywnych iwrae.Niech mnie nazw utopist, ale jestem pewien, e podstawow dziaalno czowiekapracmonaprzeksztaciw rdojegozdrowia!Oczywicie jelibdzietoulubionapraca, w ktrej czowiek znajduje moliwo realizacji swoich zdolnoci twrczych.Pynceztegozadowoleniemoralnebdziesprzyjaoglnejharmoniipracownika.Jednak i obecnie autoregulacja pozwol pracownikowi skutecznie adaptowa si dowarunkw dziaalnoci, za technologowi doskonali proces technologiczny ze

szczeglnym zwrceniem uwagi na adaptacyjne zdolnoci pracownikw. Wzajemnewysikisocjologw,psychologwimedykw,jakrwnieinnychspecjalistw,zajmujcychsi prac za pomoc autoregulacji mog zbliy proces pracy do poytecznegoobcieniatreningowego.Myl,estanowiskopracymoestasiswojegorodzajuboiskiemsportowym,azak adpracy fabrykzdrowia.Oczywicie przyspenieniuwarunkuprawid owejdziaalnocizakadowychsubekologicznych.Nauk autoregulacji w zakadach pracy zwykle zaczyna si od dyrektora lub jegozastpcy.Uczysi ich, jak pozbywa si emocji negatywnych i nadmiernego napiciastresogennego. Jak utrzymywa dobre samopoczucie oraz opanowa umiejtnowikszego koncentrowania si na problemach, wymagajcych podejmowania szybkich

decyzji, A take szybszego i gbszego zasypiania po dniu pracy. Zgodzicie si, ewszystko to w jaki sposbpomoe wyeliminowa atmosfer nerwowoci,panujc wwikszocizakadw,wktrychzzasadywanieszefnarzucastylpracy.Poopanowaniuautoregulacjiprzezdyrekcjzajmujemysizaog.Przeprowadzamy dyskusj o istocie autoregulacji, ukadamy grafik zaj, przyjmujczapisy do poszczeglnych grup. Pierwsze dwa, trzy dni zaj wypenia psychoterapiagrupowa. Kursantom sugeruje si popraw samopoczucia oglnego, zmniejszeniezmczenia,podwyszeniestopniazdolnocidopracy,poprawsnu.Obiecujesi,eichsamopoczuciebdziepoprawiasizkadymnastpnymzajciem...W procesie opanowania klucza sugeruje si, e stan autoregulacji jest stanemleczniczym,wktrymzaczynadzia anaszawewntrzna"apteka". Organizmprzecza

si na fale gbokiego wypoczynku i odbudowy si, uzdrawiajcego nastroju, czowiekodczuwa przyjemny komfort, przypywsi witalnych, zaczyna swobodnie oddycha,Powyjciuzestanuszczeglnegozalecasiwykonaniekilkuwiczefizycznych,podobniejakpo przebudzeniu. rodkamisugestiipobudzasi takedozaj gimnastycznych iodzwyczajaniasiodszkodliwychnaogw.


24/37

Kursanciprzygotowujcysidosamodzielnegowczeniaautoregulacjimuszjakprzywanymzabieguleczniczymznajdowasipodwpywememocjipozytywnych.Polecasi wykorzystanie klucza w celu wypoczynku, w zalenoci od potrzeb organizmu.Czstotliwostosowaniaautoregulacjiustalalekarzpodczasindywidualnychkonsultacji,zalecajcodtwarzaw reimie autoregulacji teobrazyi stany, ktre zwykle polepszajsamopoczucie(spacerpolesie,sauna,prysznic...).

W wyniku zastosowania autoregulacji u znakomitej wikszoci pracownikw jednego zzakadw przemysu elektronicznego nastpio znaczne polepszenie oglnegosamopoczucia, charakteryzujce si obnieniem napicia psychicznego i zmczenia,ustabilizowaniempoziomucinieniaorazzmniejszeniemskargnablegowy,depresjei

zaburzenia snu.Odnotowano rwnie wyran popraw klimatu psychologicznego w grupachuczestniczcychwewsplnychzajciachidcychdoosigniciategosamegocelu.Dofenomenwautoregulacjimonaodnietakeznanezjawiskaz dziedzinyhipnozy.Wszystko,comonazrobipodhipnoz,dasitakewykonazapomocautoregulacji,bez pomocy hipnotyzera. Ta caa ogromna dziedzina znajduje si obecnie w stadium

bada.Przypomocystanuspecjalnegomo natakeodtwarzairozwija naturalne,niezwykemoliwoci, obserwowane u ludzi. Przykadem niech bdzie mj przyjaciel z Armenii,SamuelGaribian,znanyzfenomenalnejpamici.Bdcwdobrejformiezapamitujeodrazu dwa tysice swimoe je cytowa od pocztku do koca, ze rodka, albo odwskazanegomiejsca.Tzdolnomonarozwinukadegooczywiciewokrelonymstopniu.Wczanie odpowiednich odruchw charakteryzuj dowiadczenia przeprowadzane wautoregulacji.Podobniezresztjak iwstaniehipnozy. Czasemmnie pytaj,czypiew,tanieciinnewykonywanewtedyczynnociniestylkozwykimitacj?Przecienietakznw trudno wyobrazi sobie siebie jako kogo innego! Na tak postawione pytanie

odpowiadam:Aczyaktormoezagraznieczuleniepodczasoperacjichirurgicznej?Ta zdolno do samodzielnego znieczulania w stanie autoregulacji jest jakbydokumentem,potwierdzajcymobiektywnofazowegostanupracymzgu.Drugimpotwierdzajcymtodokumentemjestwczaniew staniespecjalnym odruchw,ktrychistnieniaczowieknawetsiniedomyla.Przykad:neurologiaznatestBabiskiego,kiedytoprzecigasiigpopodeszwiestopy.Udorosychmimowolneaskotaniewywoujeodruchzgiciaizaciniciapalcw,udziecina odwrt, palce napinaj si i rozchodz na boki. Jeeli dorosemu zasugerowa whipnozie, e jest w wieku niemowlcym wczy si u niego odruch rozczapierzaniapalcw.Chc jeszcze razpodkreli:imgbszystanneutralny,tymcz owiek nabywawiksze

moliwoci.Spotykasipacjentw,ktrzybardzochcwywoagbokistan,alenawetprzy wydatnejpomocy lekarza to imnie wychodzi.Sitacy,ktrzyjunatychmiast,wpierwszych minutachnauki mogwywoastanizachowatzdolnonadugiokres.Kiedy nauczysz si pywa nie stracisz tej umiejtnoci. Trzeba tylko trenowa,szlifowa technik. Z wasnego dowiadczenia mog powiedzie, e mniej wicejszedziesit procent oglnej liczby wiczcychopanowujemetod w cigudziesiciugodzinnychzaj.Zpozostaymitrzebaduejpopracowa.Nasuwa si pytanie, czy bywaj ludzie, ktrzy w ogle nie s zdolni do opanowaniaautoregulacji?Czykadymoenauczysikierowaniaswoimiprocesamihipnotycznymi?Przecie mwi si, e istniej ludzie podatni i nie podatni na hipnoz... Sam jestemlekarzem psychiatr i oddaem ponad dwadziecia lat pracy hipnozie klinicznej i

eksperymentalnej. Ijasam bdcautoremmetodyautoregulacjinieposiadamklucza!Chociawielokrotnieprbowaemnieudaomisisiebiezahipnotyzowa.Niepotrafilitegodokonatakemoiuczniowie.Awic?Paradoksalnomojegoprzypadkutkwiniewtym, eznalazemsiwklasycznejsytuacjiszewca,ktrychodzibezbutw.Poprostudanemirazwm odocikrtkiedowiadczeniehipnozynatychmiastzostaopoddane analizietwrczej,ktranieprzerwanie,do tejporytrwaizespontanicznejstaasizawodow.


25/37

Oticaatajemnicamojejodpornoci!Jestemwicpechowcemwpodporzdkowaniusihipnozie,aczkolwieksdz,enaledoludzipodatnychnatenzabieg.Ciekawy przypadek obserwowalimy na Marinie dziewczynie, ktra pasjonowaa sijog.PrzyjechaadonaszMoskwy,bywyprbowamojmetod.Marina w aden sposb nie mogawej w stan specjalny w okrelonym przez siebie

czasie.Dajedwieminutyrealizujewp torej,dajejednrealizujepoupywietrzech.Abardzochciaaopanowadokadnyczas.Wyjanilimyjej,epminutoweodchylenianiemajznaczenia.Czastrwaniastanukorygujesammzgwzalenociodsamopoczucia.Bardziejzmczonydydoprzedueniastanu. Nie! mwi Chc, by wszystko byo dokadne! Nastpnego dnia przychodzi dolaboratoriumioznajmia: Nareszcie posiadam dar dokadnego okrelania czasu bez zegarka! Wczorajtrenowaamprzezcaywieczri,jelichcecie,powiemktragodzina. Prosz, powiedz zebrali si wok niej pracownicy laboratorium. , Pitnacie podziesitejodpowiadaMarina.Wszyscypopatrzylinazegarkizgadzasi!

Wtensposbbawilimysipdnia.Marinaokrelaagodzinzawszedokadnie.Ktozaproponowa,byzdjazegarek. Przecie nie mam zegarka zamiaa si Marina mylicie, e przyszam wasokamywa?PokilkugodzinachzbierajcsidoodejciaMarinazapytaa:Ktragodzina?Wszyscyrozemielisi,aMarinapuknasiwgow:Zupeniezapomniaam,eumiemokrelaczasbezzegarka.Podaadokadngodzin!

OstronieElenaPolakowa,mistrzynisportuZSRRwtenisie,doktorantka laboratoriumpsychologiiopowiada:PrzyjechaamdoMachaczkayzprobonaukautoregulacji.Chciaamwykorzystajdlasportowcw,przygotowujcychsidoIgrzyskOlimpijskichwSeulu. Podczas zaj poczuam obejmujce mnie uczucie unoszenia si w powietrzu,mimowolniepopynymizyzoczu,oddechstasigboki,rwnyisilny.Nastpne zajcia byy wyjtkowo ciekawe. Znalazszy si w stanie neutralnym,zapragnam przedstawi "taniecognia"(skdnaglewziasi umnietanazwa,orazsamowyobraenietaca?)Widowisko okazaosi jak mi potem opowiadano nieconiezwyke,alepikne.Niemogpowiedzie,abymbyaczowiekiem,penymwiarywsiebie.Nielubirwnie

wystpowa przed adnpublicznoci.A jednak wMachaczkale przyszominietylkodemonstrowa znane "sztuczki" w rodzaju znieczulania doni, "mostka", wykonanegomidzydwomakrzesamiczy"odrtwienia" ale ikomentowaswojewraeniatakprzyniewielkich audytoriach, jak i w ogromnych, przepenionych salach instytutw, fabryk,szk.Anikrztynyzdenerwowaniatylkoprzyjemneuczuciespokojuipewno ci,wadaniaczymnadzwyczajnymirado, emogogarntymwszystkich,ktrzymniewidz isysz.Od dawna interesuj si rnymi interpretacjami treningu autogennego, medytacj ihipnoz.adnaztychmetodniewywoaaumnietaksilnychiostrychreakcjijakmetodaautoregulacji. Wszdzieczuosi jaki brak zakoczenia myli, idei i zamiast atwocitrudnoosigniciaorazkrtkotrwaoupragnionegoefektu.

Wykorzystywaammetodautoregulacjigwniedlasiebie:ebyszybkoodpocz,mocnozasypia,kilkakrotnielikwidowaamblzbaigowy.Razzastosowa amautoregulacjdoksztatowania stanu psychicznego podczas zawodw tenisowych. Udao mi si"wycign" zupenie beznadziejny mecz, ktry ju przegrywaam i zostaamzwyciczyni.


26/37

Kiedy zdarzy si bardzo dziwny przypadek, ktry skoni mnie do mylenia take oniebezpieczestwach,wynikajcych z lekkomylnego stosowania metodyautoregulacji.Pewnego razu przed snem, jak zwykle, postanowiam zastosowa metod w celuszybszego zanicia. Byam jednak tak zmczona, e nie chciao mi si wymylaprogramu do realizacji w stanie neutralnym. Zdecydowaam da pen swobodmimowolnymruchomrking,wyobraziamsobiepoprostubrakkontrolitychruchw.Po

wyjciuzestanuodrazupo oyamsispaizasnam.Ranoumyamsiiweszamdopokojupojakrzeczinaglepoczuam,enietylkoniemogjejwzi,aleniejestemwstanieUczyninawetkroku.Ogarnmniestrach,niemogamutrzymarwnowagiitakniezrcznie upadam na podog, e dotkliwie si uderzyam. Bl od razudoprowadzimnie do przytomnoci, doczogaam si jako do ka, pooyam si i zaczamanalizowazaistniasytuacj.Dobrze, ebyakuratdziewolnyodpracy, nie trzebabyo nigdzie si pieszy. Kiedy w kocu znalazam przyczyn tak silnegorozkoordynowania,sprbowaampozbysigoznowupoprzezstanneutralny,alesi nieudao.Dopierowieczoremzamaamoprnieposusznychrking.Caypoprzedzajcydziespdziamwmkach,abydobrzepostawinog,abyzrobikilkakrokw,ztrudem,drc rk podnosiam do ust filiank i kilkakrotnie prosiam mam, by zrobia mi

masa.Niebdopisywaprzeraeniarodzicw,kiedyzobaczylicosidzieje...Po tym zdarzeniu za kadym razem dokadnie planowaam program ruchowy przedzastosowaniemkluczadostanukierowanego.Innymiprogramaminieposugiwaamsi,nie byo takiej potrzeby. wiczenie z odczuciem lotu stawao si coraz bardziejpowierzchowne, szczeglniepotym, jakzaczam wtpi wsiebie.Terazwykorzystujkluczdopoprawytechnikiuderzepikiwtenisie,aitoniezmiernierzadko".Naczympolegastanneutralny?Tocoporedniegomidzyczujnymsnemajaw,takielekkie zamroczenie. Metoda autoregulacji sprzyja momentalnemu zagbieniusi wtenstan, podczas kiedy w treningu autogennym, psychominiowym, psychotonicznym iinnychrodzajachtreningwimedytacjiosi gasigonieodrazu,jestnietrway,szybkoprzechodziwseniwymagasystematycznych,dugichzaj.

GbiaautoregulacjibywacechindywidualnNawetutegosamegocz owiekarnisiwzalenociodchwilowegonastrojuinapiciafizycznego,chociazczasempoddajesiregulacji.Autoregulacjaodkrywawnastakemoliwocitwrcze.Wostatnimczasiepojawiasiniezwyka u mnie jasno mylenia i przekazywania myli. Tylko w ten sposb mogwyjani tempo, w jakim napisaam referat naukowy na VII Midzynarodowy KongresPsychologiiSportu,ktryodby siwSingapurzewsierpniu1989roku.Byamzmuszonaprzedstawi swj referat dzie po tym, kiedy dowiedziaam si, e mam go napisa,przetumaczyorazwygosiitowjzykuangielskim!Wieczoremreferatbyjugotw,a noc i ranek przeznaczyam na tumaczenie. Oczywicie, pomoga mi znajomoprzedmiotu oraz jzyka angielskiego. A autoregulacji zawdziczam niezwyk wprost

zdolnodopracyikoncentracjinadreferatem.

"A trzecia pie pieni pozostae..."Przypomnijmy, jak przeprowadza si seanse spirytystyczne. Medium poleca obecnympooykocepalcwnabrzegutalerzykaiprzyzywajakiegoducha,byodpowiadanapytania.Wudanychprzypadkachtalerzykzaczynawirowa.Najprawdopodobniejpoddajesi niewidocznym, psychomotorycznym popychaniom palcw uczestnikw seansu.Niewiadomeimpulsyodludzis przekazywaneprzezpalce na talerzyk,zmuszajcdowirowanianarysowannanimstrzakwkierunkuwypisanychliter.Kiedywyrazju jakbysi ukada, talerzyk rzeczywicie zaczyna wirowa coraz szybciej. Bo

podporzdkowuje si zintegrowanym, niewiadomym impulsom caego zebranegotowarzystwa.Natejzasadziepracujjakmisiwydajerdkarze,szukajcyzapomocrdkiwodypodziemi.Rdkawichrku,podporzdkowujcsi niewidocznym sygnaompsychomotorycznymiodbijajcjepokazuje,gdziesiznajdujewoda.


27/37

Organizmczowiekaporwnamonatudokompasuwpolumagnetycznym.Aczemubynie?Przecieosoby z zaburzeniami wegetatywno-naczyniowymi odbierajgwatowne zmiany pogody jak barometr. Prawdopodobnie zesp przyrzdw, ktrymiposuguj si bioenergoterapeuci, wykorzystuje analogiczne zjawisko. Na przykaduywajc ramki z cienkich osi znajomy lekarz okrela miejsce zaburze w organizmiepacjenta.Gdyzbliaramkdochoregomiejsca,onazaczynasiobracawjegorkach.

Tosamomonapowiedzieoobrczce,zapomocktrejokrelasicinieniekrwi.Takobrczk,wiszc nanitce,trzymasinadrkachorego iobserwuje,o ile odchylasionaodoznaczonejwmylipodziacenatejrce.Natympolegacayeksperyment.Skdsibierzewyczucieumedium?Najprawdopodobniejwka dymznas,wzalenociod tego, na Ile jestemy rozlunieni, mzg jest zdolny owi niezauwaalne sygnayprzekazywaneprzezpacjenta:charakteroddechu,rnicwielkocirenic,mikroreakcjna nieoczekiwany dwik lub wiato, stopie zahamowania podczas odpowiedzi napytania,gotowodopowstaniaiwykonaniajakiegoruchu,poziomoglnejpobudliwocisystemunerwowegoitakdalej.Napodstawieniewiadomejanalizycaegozespoutegotypu sygnaw syntetyzuje si w nas jaka ocena stanu pacjenta. Jednak, by tpodprogow dla naszej wiadomoci analiz oceny zdrowia pacjenta uczyni

prawdopodobn,naleyjwjakisposbukaza.Temucelowis uporednicymidzynaszym odczuciem intuicyjnym a analiz wiadom: rdka, obrczka czy ramka.Przypominatotrochpsychiatryczny test Rorscharcha,naktrym s naniesionerne,koloroweplamy,apacjentodbierajewformiebliskichmuksztatw,naprzykadabdzia,ora,psa,czykobiety.Wtensposbodsaniaswojepodwiadomeyczenia.Jak wielkie jest nasze podwiadome "JA"! Zawiera dowiadczenie osobiste oraz te,przekazane przez poprzednie pokolenia, dowiadczenia naszych praszczurw orazdowiadczeniazespo owe.Zapewneistaroytnewyrocznie,przepowiadajcprzyszo,popaday w szczeglny stan i za pomoc znanych sobie sposobw "puszczayluzem"swoje podwiadome "JA". W starych ksigach opisano na przykad, jak towygaszajcemuprzepowiednikapanowirozszerzajsireniceitwarznabierawyrazu

wyobcowania,apo seansiewracadonormalnego wygldu.Niczymzinnegowiatadorzeczywistoci.Mypowiedzielibymy,ewychodzizreimuautoregulacji,pozbywszysioszoomienia.Jestempewien,eniektrymbioenergoterapeutomniepotrzebnesramkiczyobrczki,wystarczaj wasnerce. Jeeli diagnozujcy znajduje si chobyczciowo w staniefazowym (ktry moe wcza si u niego w wyniku treningu lub spontanicznie, zapomocwasnychzabiegw)wtedyjegorceporuszajsimniejlubbardziejdokadniewkierunku chorego narzdu, kierowane przez opisany wyej mechanizm podwiadomejoceny stanu chorego. Dodajmy do tego dowiadczenie diagnostyczne oraz reakcjepacjenta,ktremimowolniesiodsaniajpodczasmanipulowaniarkamiiwidzimy,ezaczyna omiata mechanizm dynamicznej korekcji zachowania bioenergoterapeuty.

Wczasicowrodzajubiologicznegosprzeniazwrotnego.Aleconaleypodkrelirealizuje si ono na poziomie psychicznym, nie za na poziomie jakiego mitycznegobiopola.Jakbowieminaczejwyjanifakt,eoddziaywanierkpraktykujesinawetnaodlegotysicakilometrw,przeztelewizj?Jesttopsychoterapiadziaaniem,znaturyrzeczynajstarszametodaterapeutyczna.Poddanijejpacjencifaktyczniebywaj uleczeni!Jelioczywiciecierpielinachorob,ktradajesiwyleczyzapomocpsychoterapii.Orazjelispodatninasugesti.Wtrakcietakiejkuracjipacjencimognieoczekiwaniedlasiebieodczuzdenerwowaniealborozlunienie,conibyukuciaczyteciepoorazuczuciechodu,rozchodzcegosipocaymciele.PewnegorazuwygaszaemwykadwrepublikaskimszpitalupsychiatrycznymwRydze,podczasktregodemonstrowaemlekarzom osigniciawspczesnejpsychoterapii.Po

wykadziekilku lekarzy nauczyosi wywoywastanautoregulacji.Amniedoswojego"laboratorium" zaprosi bioenergoterapeuta. Pokaza chorych, ktrych z powodzeniemleczy"biopolem".


28/37

Robi to tak: za pomoc galwanometru mierzy choremu rnic potencjawelektrycznego oporu skry lewej i prawej rki. Odchylenie wskazwki sygnalizuje, echory jest psychicznie gotw do leczenia. Terapeuta ustawia chorego przed sob ikoncentrowasi dotegostopnia,enaczoowystpowaymukroplepotu,przesuwarcewzduciaachorego,czasamizatrzymujcjewpewnychodcinkach,silniewdycha iwydychapowietrze, potrzsajc przy tym rkami jakby pozbywasi przejtej przez

siebiechoroby.Bioenergoterapeuta zaprezentowa mi pacjentk, ktra bardzo mocno odczuwaadobroczynnywpywtychzabiegw.Wczeniejleczyasiwtejsamejklinicezapomocmedykamentw bezpowodzenia! Teraz,zadowolona i wdziczna, zamknwszy oczyoczekiwaamagicznychprdw.Kiedy zabieg dobieg koca, poprosiem, by opisaa co odczuwaa. Opowiedziaa, emiejscami czuaukucia, potem nagle ciepo, rozlewajce si pocaym ciele, a potemgdy bioenergoterapeuta zaczwnapiciu przesuwa rk pojejgowie poczua, egowauwolniasiodjakiegociaruiodrazuprzestaabole.Terazczujesijaknowonarodzona.Tymczasemlekarzezzainteresowaniemobserwowalinas.JaktooceniAlijew?Niedawno

twierdzi, e "biopole" to psychoterapia, inaczej mwic sugestia. A podczas tegozabiegu bioenergoterapeuta nie zastosowa przecie adnej sugestii, nie powiedzianawetjednegosowa!Poprosiem kobiet, by stana plecami do mnie i zamkna oczy, a w trakciewykonywanychprzezemnieczynnocikomentowaaswoje odczucia. Wykonaemzajejplecami kilka nic nie znaczcych gestw (by wyobrazia sobie, e co si dzieje) icichutko, by tego nie zauwaya, odszedem na bok. Odwrciem si nawet do niejplecami, dla wiksze) pewnoci i zamarem w milczeniu. Czuj prdy! oznajmiapacjentkajakafalaprzesza,zdoudogrypocaymciele.Oddechstajesiciki,aterazsiuwalnia.Gowarobisicorazcisza,czujsenno.Terazsennoprzesza,awgowie si rozjanio. Kiedy znowu zbliyem si i poprosiem, by otworzya oczy,

powiedziaa,eczujesibardzodobrze!Lekarze, obserwujcy ten zabieg zrozumieli, e u pacjentki zadziaay niewiadomiewytycznereakcje.Alebioenergoterapeutategoniezrozumia . wawopodszeddomnieijakkoledzeucisndo: Nie pomyliem si powiedzia ma pan bardzo silne biopole! Ale wracajmy doautoregulacji.Zapamitajcie:Stanautoregulacjitosposbrealizacjicelw,ktreczowieksamsobiewyznacza.Uczcysipowinienzwrciuwagnadwamomenty:Pierwszy:

Klucz Do Siebie-Dra Alijewa

Documents

Transcript of Klucz Do Siebie-Dra Alijewa