Kapitulli 2: Bazat e...

62
Kapitulli 2: Bazat e E-commerce Lënda: Modelet e Biznesit Elektronik Drejtimi: DS Semestri:6 Viti akademik:3 Msc. Zirije Hasani

Transcript of Kapitulli 2: Bazat e...

Page 1: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Kapitulli 2: Bazat e E-commerce

Lënda: Modelet e Biznesit Elektronik

Drejtimi: DS

Semestri:6

Viti akademik:3

Msc. Zirije Hasani

Page 2: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Përmbledhje

HYRJE

MJEDISI I E-COMMERCE

VENDODHJA E TREGTIS NË TREGË

MODELET E BIZNESIT PËR E-COMMERCE

BIZNES MODELI I ANKANDIT (AUCTION BUSINESS MODEL)

INTERNET START-UP KOMPANITË

Page 3: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

HYRJE

Komunikimet elektronike janë teknologji

përçarëse që kanë shkaktuar ndryshime

të mëdha në strukturën e industrisë,

strukturën e tregut dhe modelet e

biznesit.

Teknologji përçarëse- tekonologji të

reja që çojnë bizneset të rivlerësojnë

strategjinë e qasjes.

Page 4: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

HYRJE [2]

Figura 2.1 Mjedisi në të cilin ofrohen shërbimet e e-biznesit.

Page 5: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

HYRJE [3]

B2B biznesi me e-commerc është në gjendje të jetë në kontakt direkt me konsumatorët e saj.

Njejtë edhe B2C biznesi shitjet me pakicë mund ti bëjë përmes faqeve destinuese, që është në gjendje të shesë produktet e saj përmes një ndërmjetsuesi online (makinat kërkuese, rjetet sociale, bloqet, etj).

Page 6: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

HYRJE [4]

Analizimi i situatës- mbledhja dhe rishikimi i informatave për mjedisin e jashtëm të një organizate dhe proceseve të brendshme dhe burimeve në mënyrë që të informoj strategjinë e tij.

Skenimi dhe analizimi i mjedisit- është procesi i monitorimit të vazhdueshëm të mjedisit dhe ngjarjeve dhe përgjigja në përputhje me rethanat.

Page 7: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Përmbledhje

HYRJE

MJEDISI I E-COMMERCE

VENDODHJA E TREGTIS NË TREGË

MODELET E BIZNESIT PËR E-COMMERCE

BIZNES MODELI I ANKANDIT (AUCTION BUSINESS MODEL)

INTERNET START-UP KOMPANITË

Page 8: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

MJEDISI I E-COMMERCE

Të gjitha organizatat veprojnë në një

mjedis i cili ndikon në mënyrën se si ata e

udhëheqin biznesin e tyre.

Udhëheqja strategjike e biznesit ndikohet

nga mjedisi në të cilin biznesi zhvillohet.

Page 9: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Shkathtësi strategjike

(Strategic agility)

Shkathtësitë strategjike- aftësitë për

inovacione në mënyr që të fitoj avantazh

konkurues në një treg duke monitoruar

ndryshimet brënda tregut të organizatës

dhe pastaj në mënyrë efektive të evaluojë

mundësitë strategjiek dhe pastaj zgjedh,

rishikon dhe implementon strategjinë më

të përshtatshme.

Page 10: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Shkathtësi strategjike (Strategic agility) [2]

Në kontekstin e e-biznesit, mund të shohim se shkathtësitë strategjike kërkojnë këta strategji dhe kërkesa që një organizatë të jetë e suksesëshme në ndërtimin e strategjis së saj:

1. Mbledhja efikase, shpërndarja dhe vlersimi i burimeve të ndryshme të informacionit prej mikro dhe makro mjediseve.

2. Procesi efektiv për gjenerimin dhe rishikimin e rëndësisë së strategjive të reja bazuar në krijimin e vlerave të reja për konsumatorët.

3. Hulumtim efikas në vlerën e konsumatorëve potencial kundër vlerës së gjeneruar nga biznesi.

4. Implementimi efikas i prototipit i funksioneve të reja për të ofruar vlera te konsumatorët.

5. Matja efikase dhe rishikim i rezultateve prej prototipeve për të ndryshuar më tej propozimin ose për ti dhënë fund gjykimit.

Page 11: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Analizimi i tregut online

Analizimi i tregut online është një pjesë e rëndësishme në zhvillimin e planit të e-biznesit afat-gjatë ose krijimin e kampanjave të marketingut digjital afat-shkurta.

Harta e tregut online tregon rëndësinë relative të ndërmjetsuesve të ndryshëm online në treg dhe rjedhjen e klikimeve në mes segmenteve të konsumatorëve të ndryshëm, faqet e kompanisë tuaj dhe konkurentët e ndryshëm nëpërmjet ndërmjetsuesve.

Page 12: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Figura 2.3 Harta e tregut online

Page 13: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Analizimi i tregut online [2]

Elementet kryesore të hartës së tregut online të paraqitur në figurën 2.3 janë:

1. Segmentet e konsumatorëve. Analizimi i tregut duhet të identifikoj dhe përmbledh segmentet e ndryshme të konsumatorëve për një biznes online, në mënyrë që ti kuptoj nevojat e tyre, sjelljet e blerësve.

2. Kërkimi i ndërmjetsuesve. Egzistojnë makina kërkuese të ndryshme si Google, Yahoo!, Microsoft Live Search dhe Ask, por për vende të ndryshme ka makina kërkuese të ndryshme si në Kinë (Baidu), Rusi (Yandex) dhe Korea e Jugut (Naver). Përdoren analizues të ndryshëm si Google trends për krahasimin e web faqeve sipas lokacioneve.

Page 14: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Analizimi i tregut online [3] 3. Faqet ndërmjetsuese dhe të mediave. Faqet e mediave dhe

ndërmjetësuesit tjerë si bashkpunimi dhe bashkpunëtorët janë shpesh të

suksesëshëm në tërheqjen e vizitorve nëpërmjet kërkimit ose direkt.

a) Faqet e lajmeve të përgjithshme ose portalet. P.sh. FT.com, Google

news, etj.

b) Niche ose vertical media sites, p.sh. E-consultancy, ClickZ.com në B2B.

c) Faqet për krahasimin e çmimeve, p.sh. Moneysupermarket, Kelkoo,

Shopping.com, uSwitch.

d) Super filiale. Filialet fitojnë të ardhura nga tregu të cilit ata i referojnë

trafik. Janë të rëndësishëm në shitjen me pakicë.

e) Niche affiliates ose bloggers. Shpesh janë individuale, por mund të jenë

të rëndësishme.

Page 15: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Analizimi i tregut online [4]

4. Faqet destinuese- këta janë faqet që

tregtarët mundohen ti gjenerojnë vizitorë,

këta janë faqe transakcionale si shërbime

financiare, kompani udhëtimi, markat etj.

Page 16: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Figura 2.4 Google trends për web faqet- e dobishme për krahasimin e faqeve

ndërmjetsuese dhe faqeve destinuese.

Page 17: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Kompanitë dëshirojnë të dinë se cilat faqe ju sjellin

konsumator atyre, çfar termesh përdoren në kërkimet e

tyre, etj.

Page 18: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Tabela 2.2 paraqet mjetet për hulumtimin e tregut online. Egzistojnë edhe

mjete tjera në këtë tabelë mund ta shihni tabelën e plotë në libër faqa 63.

Page 19: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Analizimi i tregut online [5]

Struktura e kanalit të tregut përshkruan

mënyrën se si një kompani prodhimi ose

organizatë shitjeje bënë shpërndarjen e

produkteve dhe shërbimeve te

konsumatorët e saj.

Në figurën 2.5 në vazhdim është treguar

struktura e kanalit në mes biznesit dhe

organizatës së konsumatorëve.

Page 20: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Figura 2.5 B2B dhe B2C ndërveprimet mes një organizate,

furnizuesit e tij dhe klientët e tij.

Page 21: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

(a) Situatën origjinale,

(b) Disintermediation duke lënë jashtë shitsëin me shumicë, dhe

(c) Disintermediation duke lënë jashtë të dyja shitësin me shumicë dhe shitësin me pakicë. Lejon shitjen e produktit direkt te konsumatori.

Disintermediation- Heqja e ndërmjetsuesve të tillë si distributorët ose

agjendët që më parë e lidhnin një kompani me konsumatorët e saj.

Page 22: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Rindermjetesimit (Reintermediation)- Krijimi i ndërmjetësuesve të rijë

ndërmjet klientëve dhe furnizuesëve që ofrojnë shërbime të tilla si kërkimet e

furnizuesit dhe vlerësimin e produktit.

Shembull: Kompani e sigurimit të veturave. Në figurën 2.7 (a) mënyra

tradicionale, egzistonin shumë shitës përmes ndërmjetsuesve të tillë si

Automobile Association (www.theaa.co.uk). Me largimin e ndërmjetsuesve

(Figura 2.7(b)) ishte mundësija për të shitur direkt, fillimisht nëpërmjet qendrave

të thirjes si me Direct Line (www.directline.co.uk) dhe pastaj më shum kohët e

fundit përmes web faqeve të tyre transakcionale. Blerësit e produkteve kanë

nevojë për ndihmë në zgjedhjen e produkteve dhe kjo çon në krijimin e

ndërmjetsuesit të ri dhe procesi njihet si rindërmjetsim (Figura 2.7(c)).

Figura 2.7 Prej gjendjes origjinale (a) te disintermediation (b) dhe rindërmjetsimi(c)

Page 23: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Përmbledhje

HYRJE

MJEDISI I E-COMMERCE

VENDODHJA E TREGTIS NË TREGË

MODELET E BIZNESIT PËR E-COMMERCE

BIZNES MODELI I ANKANDIT (AUCTION BUSINESS MODEL)

INTERNET START-UP KOMPANITË

Page 24: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

VENDODHJA E TREGËTISË NË TREGË

Përderisa tregjet tradicionale kanë një

lokacion fizik, një treg i bazuar në internet

nuk ka vendodhje fizike- është treg virtual.

◦ Rayport dhe Sviokla (1996) përdorën këtë dallim

për të formuluar një term të ri: Treg

elektronik.

Tregë elektronik- Një tregë virtual të tillë

si interneti në të cilin nuk ndodhë kontakt

direkt në mes blerësit dhe shitësit.

Page 25: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Vende të ndryshme për paraqitjen online.

Page 26: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

VENDODHJA E TREGTIS NË TREGË [2]

Egzistojnë vende të ndryshme për paraqitjen online:

A. Faqe të kontrolluara nga shitësi janë faqe kryesore e kompanis së furnizuesit dhe kanë mundësinë e e-commerce.

B. Faqe të orjentuara te shitësi kontrollohen nga pala e tretë, por paraqet shitësin më shum se sa ofrimin e një spektri të gjërë të opsioneve.

C. Faqet neutrale janë vlerësuesit e ndërmjetësuesve të pavarur që mundsojnë krahasimin e çmimeve dhe produkteve dhe rezultojnë në blerjen duke e orjentuar në faqen e synuar.

D. Faqe të orjentuara te blerësi janë të kontrolluara nga palët e treta në emër të blerësit.

E. Faqe të kontrolluara nga blerësi zakonisht përfshin postimet e sigurta në faqen e kompanis së blerësit ose ata të ndërmjetsuesve që janë ngritur në mënyrë të tillë ku është blerësi që inicion krijimin e tregut.

Page 27: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

VENDODHJA E TREGTIS NË TREGË [3]

Evans dhe Wurster (1999) tregojnë tre

aspektet kryesore për të arritur avantazh

ndaj konkuruesve në internet:

1. Aritje

2. Pasuri

3. Përkatësi

Page 28: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

1. Aritje

Evans dhe Wurster thonë: ‘Aritje do të thotë, thjeshtë, sa konsumatorë biznesi mund të fitojë dhe sa produkte mund t’ju ofrojë atyre konsumatorëve.

Aritja mund të ritet duke lëvizur nga një faqe e vetme që e paraqet biznesin në një numër të madhë të ndërmjetsuesëve të ndryshëm.

Evans dhe Wurster gjithashtu referohen në numrin e produkteve dhe shërbimeve që do të ofrohen sepse kjo do të risë numrin e njerëzve që do të apelojnë për të.

Page 29: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

2. Pasuri

Janë informatat e mbledhura për

konsumatorin dhe i ofrohen

konsumatorit.

Kjo e fundit ka të bëjë me pasurimin me

informata për produktin dhe sa mirë

mund të personalizohet në mënyrë që të

jetë relevantë me nevojat individuale.

Page 30: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

3. Përkatësi

Kjo i referohet ineteresit që organizata e shitjes përfaqëson- konsumatorët ose furnizuesit- dhe theksonë rëndësinë e formimit të partneritetit të duhur. Kjo veçanërisht vlen për shitësit.

Autorët sugjërojnë se shitësit e suksesëshëm online do tu ofrojnë shërbime klientëve që ata ju japin më tepër informata për të bërë krahasimin e produkteve konkuruese. Ata sugjerojnë se kjo kthen balancin në favor të konsumatorëve.

Page 31: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

VENDODHJA E TREGTIS NË TREGË [4]

Figura 2.8 tregonë tre alternativa për tregëtinë, të gjitha vazhdimsi e tregëtisë në tregun elektronik. Opsionet mund të përmblidhen si në vazhdim:

1. Sell-side at supplier’s site (zakonisht një furnizues për shum klient). Shembull: Amazon (www.amazon.com) ose Dell (www.dell.com).

2. Sell-side at distribution portal (ana e shitsit në portalet distribuese) (disa furnizues te shum konsumator).

3. Buy-side at buyer’s site (shumë (ose disa) furnizuesit për një klient të vetme). Shembull: i pari ka qenë General Electric Trading Post Network, tani është GE subsidiary Global eXchange Services (www.gxs.com).

4. Buy-side at procurement portal (ana e blerësit në portalër gjetës) (shumë furnizues për konsumator të zgjedhur).

5. Shkëmbimet neutrale, marketplaces ose shpërndarës (shum furnizues për shumë konsumatorë). Shembull: VertMarkets (www.vertmarkets.com) dhe Global Composite (www.globalcomposites.com).

Page 32: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Figura 2.8 Dallimet në vendodhjen dhe shkallën e tregëtisë në faqet e-commerce.

Page 33: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Tregu mund të konsiderohet gjithashtu edhe nga një prespektivë tjetër- i

lloit të tregëtisë me marëveshje që përdoret për të rënë dakord për shitjet

dhe çmimin në mes të blerësit dhe shitësit. Llojet kryesore të

marëveshjeve komerciale janë paraqitur në tabelën 2.4.

Page 34: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Figura 2.9 Priceline Hong Kong service (www.priceline.com.hk)

• www.priceline.com është web faqe që ju mundëson shfrytëzuesve të blejnë tiketa online me çmime të ulta, po ashtu mund të bëshë rezervimin e hotelit ose marjen e veturave me qera. Shërbimi është lëshuar në përdorim në Azi, UK, dhe vende të tjera. Shfrytëzuesi jep vlerën e parave sa dëshiron të blej një tiket dhe pastaj sistemi kërkon një zgjidhje për atë.

Page 35: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Rëndësija e modelit të tregut

me shumë-kanale.

Ende egzistojnë njerëz të cilët kohën më të madhe të ditës e kalojnë në botën reale e jo në botën virtuale të internetit.

Për këtë arsyje duhet të bëhet kombinimi i reklamave të TV, të printuara etj, jo vetëm reklama në internet.

Kjo njihet si strategjija e marketingut në shum-kanale.

Page 36: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Figura 2.10 Shembull i hartës së channel chain për konsumatorët që duan të zgjedhin një agjend për shitjen e pronave private të tyre.

• ‘channel chains’- na mundësonë të bëjmë analizën për

ndryshimet në tregë si pasoj e internetit.

Page 37: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Llojet e ndryshme të ndërmjetsuesve online

Infomediary- Biznes ku të ardhurat kryesore rrjedhin nga kapja e informatave të konsumatorëve dhe ndërtimi i profileve të hollësishme individuale për përdorim nga pala e tretë.

Metamediaries- ndërmjetsues që japin informata për të ndihmuar në përzgjedhjen dhe diskutimin e produkteve dhe shërbimeve të ndryshme.

Page 38: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Llojet e ndryshme të ndërmjetsuesve online [2]

Disa prej ndërmjetsuesve të ri kryesorë të identifikuar nga Sarkar (1996) ishin:

Direktoriume (Yahoo!, Excite).

Makinat kërkuese (AltaVista, Infoseek).

Malls (BarclaySquare, Buckingham Gate).

Rishitësit virtual (own-inventory and sell-direct, e.g. Amazon, CDNow).

Ndërmjetsuesit financiar (ofrojnë shërbime të pagesave me para kesh në mënyrë digjitale dhe me çekë, të tillë si Digicash, PayPal (www.paypal.com)).

Forumet. Clubet për argëtim, dhe grupet e shfrytëzuesve (referohet në grupet e “komunitetit virtual”, Bebo, Facebook dhe MySpace)

Vlerësuesit (faqet që kryejnë rishikimin apo krahasimin e shërbimeve)

Page 39: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Portal

Portali është një web faqe që vepron si

një portë për informatat dhe shërbimet e

disponueshme në internet duke përdorur

makinat kërkuese, direktoriumet dhe

shërbimet tjera të tilla si lajme të

personalizuara ose e-maile pa pages.

Page 40: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Llojet e ndërmjetsuesve online

Page 41: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Krahasimi në mes 20 web faqeve në Britanin e madhe dhe Amerikë ranguar sipas numrit të vizitorëve.

Page 42: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Përmbledhje

HYRJE

MJEDISI I E-COMMERCE

VENDODHJA E TREGTIS NË TREGË

MODELET E BIZNESIT PËR E-COMMERCE

BIZNES MODELI I ANKANDIT (AUCTION BUSINESS MODEL)

INTERNET START-UP KOMPANITË

Page 43: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

MODELET E BIZNESIT PËR E-COMMERCE

Modeli i biznesit online- një

përmbledhje se si një kompani do të

gjenerojë fitime duke identifikuar

produktet kryesore të tijë ose propozim

të vlerave të shërbimeve, konsumatorët e

synuar në tregjet e ndryshme, pozicionin

në tregun konkurues online ose zinxhiri i

vlerave dhe parashikimet e sajë për të

ardhurat dhe kostot.

Page 44: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

MODELET E BIZNESIT PËR E-COMMERCE [2]

Investitorët do të kërkojnë tetë elemente kyçe të modeleve të biznesit të definohen që do ta përmbledhin strategjinë e biznesit elektronik të organizatës:

1. Propozimi i vlerës. Cilat produkte dhe/ose shërbime do të ofrojë kompanija?

2. Tregu ose audienca. Cilës audiencë do ti shërbejë kompanija dhe do ta ketë objektiv në komunikimet e tijë?

3. Modelet e të ardhurave dhe baza e kostos. Kush janë modelet specifike të të ardhurave që do të gjenerojnë rjedhjen e të ardhurave? Cilët janë kostot kryesore të biznesit për të formuar buxhetin?

4. Mjedisi konkurues. Kush janë konkurentët direkt dhe indirekt për shërbimet dhe çfar niveli të modelit të biznesit ata posedojnë?

Page 45: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

MODELET E BIZNESIT PËR E-COMMERCE [3]

5. Vlerat zinxhire dhe pozita në tregë. Ku pozicionohet kompanija duke i krahasuar me konkurentët direkt dhe indirekt.

6. Paraqitja në botën fizike dhe virtuale. Si paraqitet në botën virtuale dhe fizike biznesi juaj?

7. Struktura organizative. Si do të organizohet biznesi juaj për ti ofruar dhe promovuar shërbimet e tijë.

8. Menaxhimi. Çfar eksperience kanë menaxherët në lëmin e njejtë.

Page 46: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

MODELET E BIZNESIT PËR E-COMMERCE [4]

Llojet e bizneseve online sipas Timmers (1999):

1. E-shop – marketingu i një kompanije ose dyqani përmes internetit;

2. E-procurement – I njohur edhe me termin këmbim i furnizuesve, ky është një process i business-to-business (Biznes-te-biznes kategoria) ose business-to-consumer (Biznes-te-konsumatori) shitjeve dhe blerjeve të furnizimeve dhe shërbimeve me anë të Internetit;

3. E-malls – koleksion i e-shops të tillë si Indigo Square (www.indigosquare.com);

4. E-auctions (e-ankand) – eBay (www.ebay.com) është shembulli më i mirë dhe ofron B2B dhe B2C;

5. Virtual communities – është rjet social me njerëz që komunikojn me media të ndryshme sociale për të porositur produkte të ndryshme.

6. Platforma bashkëpunimi – mundësonë bashkpunimin në mesë bizneseve ose individëve, p.sh. E-groups, tani pjes e shërbimeve të Yahoo! (www.yahoo.com);

Page 47: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

MODELET E BIZNESIT PËR E-COMMERCE [5]

6. Treg i palë së tretë- janë tregje B2B që do ti diskutojm në kapitullin 7.

7. Integrimi i vlerave-zinxhir- ofron një sërë shërbime përgjat zinxhirit të vlerave.

8. Ofruesit e shërbimeve me vlerat-zinxhir- të specializuar në ofrimin e funksioneve për pjes specifike të zinxhirit të vlerave, të tillë si kompani logjistike UPS (www.ups.com);

9. Komisioner i informacioneve- jep informata për konsumatorët dhe bizneset, shpesh për të ndihmuar për marjen e vendimeve për blerjen ose për operacionet e biznesit.

10. Besim dhe shërbime të tjera- shembull i shërbimeve të besimit përfshin Internet Shopping is Safe (ISIS) (www.imrg.org/isis) ose TRUSTe (www.truste.org) të cilët vërtetojnë cilësinë e shërbimeve të kompanive në web.

Page 48: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

MODELET E BIZNESIT PËR E-COMMERCE [6]

Figura 2.13 sugjeronë prespektiva të ndryshme për shqyrtimin e alternativave të modeleve të biznesit. Egzistojnë tri prespektiva të ndryshme nga të cilat modeli i biznesit mund të shihet.

1. Prespektiva e pozitës së tregut. Botuesi i librit këtu është prodhuesi, Amazon është shitësi dhe Yahoo! Është edhe shitësi edhe ndërmjetsues i tregut.

2. Prespektiva e modelit të të ardhurave. Botuesi i librit mund të përdorë web-in për të shitur direkt dhe Yahoo! dhe Amazon mund të marin shitjet bazuar-në-komision. Yahoo! Ka reklama për modelin e të ardhurave.

3. Prespektiva e marëveshjeve komerciale. Të tre kompanitë ofrojnë shitjen me çmime fikse, por në vendin e tyre si ndërmjetsues të tregut, Yahoo! Gjithashtu ofron alternativa.

Page 49: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Figura 2.13 Prespektivat e altrenativave të modeleve

të biznesit.

Page 50: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Modeli i të ardhurave

Modeli i të ardhurave përshkruan

metodat për gjenerimin e të ardhurave

për një organizatë.

Page 51: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Botuesit online dhe modelet e të

ardhurave nga ndërmjetsuesit.

CPM (cost per thousand)- Kostoja e reklamave kur një reklam shihet 1000 herë.

CPC (cost per click) Kostoja që i jepet reklamuesit për çdo klikim të linkut te pala e tretë.

CPA (kosto për fitim) Kostoja që i jepet reklamuesit pasi realizohet blerja.

Page 52: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Botuesit online dhe modelet e të ardhurave nga

ndërmjetsuesit. [2]

Llojet kryesore të modeleve të të ardhurave online janë:

1. CPM (cost per thousand)- paraqet reklamat në faqe.

2. CPC (cost per click)- reklamimi në faqe (pay-per-click tekst reklama).

3. Sponzorizimi i një sesioni të faqes ose një lloi të përmbajtjes (zakonisht shum fikse për një periudh të caktuar)

4. Të ardhurat e filialit (CPA(kostë për fitim), por nuk mund të jetë CPC(kostë për klikim)).

5. Të ardhurat nga taksat e transaksionit.

6. Qasje e abonuar te përmbajtja ose shërbimet.

7. Pages-për-shikim qasje te dokumentet.

8. Parapagim për qasjen te të dhënat për email marketing.

Page 53: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Kalkulimi i të ardhurave

për një online biznes

Figura 2.15 Shembull tabela për kalkulimin e modelit të të ardhurave.

Page 54: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Përmbledhje

HYRJE

MJEDISI I E-COMMERCE

VENDODHJA E TREGTIS NË TREGË

MODELET E BIZNESIT PËR E-COMMERCE

BIZNES MODELI I ANKANDIT (AUCTION BUSINESS MODEL)

INTERNET START-UP KOMPANITË

Page 55: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

BIZNES MODELI I ANKANDIT

(AUCTION BUSINESS MODEL) Klein (1997) identifikon role të ndryshme për ankandin:

1. Zbulimi i çmimit – një shembull të zbulimit të çmimit është ankandet tradicionale të gjësendeve antike. Gjërat antike nuk kanë çmime standarde për këtë ju ndihmojnë ankandet.

2. Mekanizmi i shpërndarjes efikase- në këtë kategori bien produktet që janë vështir për tu shitur përmes kanaleve tradicionale. P.sh. “inventar i dëmtuar” që kanë afat të caktuar p.sh. Tiketat e aeroplanit ose tiketa për teatër. Shembullin e kemi Lastminute.com (www.lastminute.com) për në Europë.

3. Mekanizmi i shpërndarjes - si një mjet për të tërhequr audiencat e veçanta.

4. Mekanizmi i koordinimit - këtu ankandi është përdorur për të koordinuar shitjen e një produkti në një numër të palëve të interesuara, p.sh. broadband spectrumlicences për 3G rjetet në Britani të Madhe (www.spectrumauctions.gov.uk).

Page 56: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

BIZNES MODELI I ANKANDIT

(AUCTION BUSINESS MODEL) [2]

Për të kuptuar ankandin është e rëndësishme të bëhet dallimi në mes offers dhe bids.

Offer është angazhimi i një tregtari për të shitur nën kushtet e caktuara me çmim minimal.

Bid bëhet nga një tregtarë për të blerë nën kushtet e caktuara të tilla si një angazhim për të blerë nën kushtet e caktuara.

Page 57: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

BIZNES MODELI I ANKANDIT

(AUCTION BUSINESS MODEL) [3]

Pavarsisht nga kombinimet mund të dallojmë dy lloje të ankandit:

1. Ankandi përpara, rritës ose Anglez (i iniciuar nga shitësi). Ky lloj i ankandit aplikohet në eBay ku shitësi nxjer një produkt në ankand dhe cakton kohën për sa mund të blehet produkti. Çmimi më i lartë që ofrohet atij i shitet.

2. Ankand i kundërt, në rënie ose holandez (i iniciuar nga blerësi). Kanë të bëjnë më shum me tregun B2B. Për këtë lloj ankandi blerësi vendos regullat dhe kohën. Në çmim meren parasysh edhe kualiteti i produktit. Kompanitë mund të përdorin ankandet e anasjellta për të:

◦ Racionalizuar furnizuesit në një kategori të veçantë të shpenzimeve;

◦ Burim i komponentave të reja me të cilat nuk janë të familjarizuar.

Page 58: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Përmbledhje

HYRJE

MJEDISI I E-COMMERCE

VENDODHJA E TREGTIS NË TREGË

MODELET E BIZNESIT PËR E-COMMERCE

BIZNES MODELI I ANKANDIT (AUCTION BUSINESS MODEL)

INTERNET START-UP KOMPANITË

Page 59: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

INTERNET START-UP KOMPANITË

Dot-coms- Biznese pranija kryesore e tyre në treg është në internet.

Bricks and mortar- Organizata tradicionale me prani të limituar në internet.

‘Clicks and mortar’- Biznese që kombinojnë prezencën online dhe offline.

Clicks only or Internet pureplay- Një organizatë me një prani kryesisht në internet.

Page 60: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Vlerësimi i e-biznesit

Gjashtë kriteret janë përdorur për të vlerësuar kompanitë si më poshtë:

1. Koncepti- Kjo përshkruan fuqinë e modelit të biznesit.

2. Risi- sjellja e risive në një biznes.

3. Egzekutimi- nëse ideja e biznesit të sapofilluar nuk egzekutohet si duhet ai do të dështojë.

4. Trafiku- numri i vizitorëve.

5. Financimi- Kjo përshkruan aftësinë e kompanisë për të tërhequr fondet e kapitaleve ose të tjera për të ndihmuar ekzekutimin e ideve.

6. Profili- Kjo është aftësia e kompanisë për të gjeneruar publicitet të favorshëm dhe për të krijuar vetëdijen në tregun e saj të synuar.

Page 61: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Ndikimi i fenomenit dot-com në bizneset tradicionale

Menaxheri i kompanisë duhet të ketë parasysh disa aspekte:

1. Shqyrtimi i biznesit të ri dhe modelin e të ardhurave.

2. Hulumtoni në vazhdimsi tregun dhe përgjigjuni shpejtë.

3. Ngritni një rjet partnerësh për të përdorur ekspertizën dhe reputacionin.

4. Mbani mënd se bota reale ende është e rëndësishme për promovimin e produkteve.

5. Shqyrtoni me kujdes shpërblimin e fituar nga tregu i ri dhe ktheni në investime të reja ato fitime.

Page 62: Kapitulli 2: Bazat e E-commercenaserkastrati.weebly.com/.../3/38831473/kapitulli_2_bazat_e_e-commerce.pdf · Figura 2.6 Kanali ndërmjetsues i distribuimit te konsumatorët tregon:

Faleminderit!