Kaha sulaga 1
-
Upload
sumanarathna -
Category
Social Media
-
view
128 -
download
0
Transcript of Kaha sulaga 1
3
uf.a ,sùu
rgl ck;djf.a udkisl iqjh wdrlaId lr .; yels lreKq
jkafka ;uka ;ks fkdjqkq j. ±kSu" ;uka Ôj;a jkafka ;¾ð; njla
ke;s iudchl nj ta;a;= hEu' ;ukaf.a ÿlg msysg fjk ck;djla
;uka jfÜ isák j. ±kSu' ;uka isákafka ienE ñksiqka isák
iudchl nj ±kSu' ;ukag iudcfhka idOdrK;ajh ysñ j. ta;a;= hEu
hk ldrKdh'
fï lreKq iïmQ¾K lsÍu rgl md,lhkag yd rfÜ kS;shg
muKla l<yels fohla fkdfõ' ñksiqkaf.a is;a mú;% lsÍu;a .=Kj;a
lsÍu;a .=Kj;a nj È.gu r|jd .ekSu;a ta i|yd wjYH fjhs' fï foa
lrkafka fldfyduo@ hk m%Yakhg úi÷ï jYfhka ud bÈßm;a lrk
woyia yd fhdackd fï fmd; uÕska bÈßm;a lrñ'
fï ,sùu ;=< udf.a NdId Ndú;fha ÿ¾j,lï ;sfnkakg bv
we;' th Tnf.a f;areï .ekSug wmyiqjla fjhs kï ta .ek lK.dgq
fjñ' fuh lshjk Tn fuys NdId Ndú;h .ek ud;a iuÕ .efgkak
W;aidy lrkak tmd' udf.a Wmßu NdId yelshdj fumßÈh' lreKdlr
fuhska bÈßm;a lrk w¾:h f;areï .kak W;aidy lrkak tys§ Tng
u;=jk ´kEu .eg¿jlg ms<s;=re §ug ud iQodkïh'
uf.a mrud¾:h fï rfÜ ish¨ jeishka tl ujlf.a orejka fia
wjHdcj" nqoaêu;aj" Yla;su;aj ifydaor;ajfhka tl fldähla hgf;a
tl;= lsÍuh' Tjqkag wog jvd hym;a fyg Èkla Wodlr §uh' Bg
wu;rj f,dal iduh we;s lsÍug mqxÑ fyda odhl;ajhla ±Íug;ah'
fï ,sùfï§ udf.a NdId ±kqfï ySklu;a ksoyia ld,fha
ys.lu;a ksoyia ukfia ys.lu;a ;rul ndOdjla úh' ta fya;=fjka
fndfyda lreKq m<,aj bÈßm;a lsÍug fkd.sfhñ' bÈßfha§ fï ndOl
4
yels muK fyda ;=rka lrf.k f,dalhg fi;la fjk fmd;la ,shkak
wfmalaIdfjka isáñ' ud óg l,ska —hqoaOh˜ lshd fmd;la ,Sj;a tys NdId
Ndú;fha .ek fodia wikak fj;ehs is;d fmd; ñksiqka lshjkjd
fjkqjg yeu wl=rlau msÉfpklka n,d isáfhñ' ni kikjd hk
jpk fol mqj;a m;lska ug lshjkak fkd,enqKd kï —hqoaOh˜ fmd;
ñksiqka lshjkq we;' ug fmd;a ,shkak neye uu keje; fmd;a ,shkak
W;aidy lrkafka keye lshd tod ;SrKh l<;a ld,h wejEfuka uf.a
jrola ke;s j.;a ud fkd,shd isàu jrola f,i;a uf.a is; lshkakg
úh' ta wkqj fï fmdf;a tk isxy, 2 ,smsh ,shkak;a Bg tlÕj fmd;
isxy, 2 j¾.hg wh;aj bÈßm;a lrkak;a fhÿKs'
yoj;skau i;Hg wdorh lrk yoj;skau ukqIH j¾.hdg yd uq¿
f,djgu wdorh lrk ñksiqkaf.ka fï fmdf;a tk lreKq ireù
hym;a f,djla ìysfjkjd ±lSu uf.a m%d¾:khhs'
2010 foieïn¾
B'ã' iqukr;ak
ãi,a tkaðka ;dËKsl Ys,amS"
l¾udka; Yd,d 29"
m%'hd'b' Wm fomd¾;fïka;=j"
Y%S ,xld ÿïßh fomd¾;fïka;=j"
r;au,dk'
0712519543
5
uf.a ,sùu
mgqk
1. isxy, 2 4
2. Y%S ,xld cd;sl fldäh ksjerÈo@ 14
3. ÿre l<hq;= foa yd iqÿiq foa y÷kd .ksuq' 28
4. Y%S ,xld ukqIH cd;sl fldäh WmÈkak fya;=' 40
5. Y%S ,xld ukqIH cd;sl fldäh' 47
6. Y%S ,xld ukqIH cd;sl fldäh - rEmh 58
7. Y%S ,xld ukqIH cd;sl fldäh - ukqIH lshd 63
fhdod.kak fya;=j'
8. iduhg nqoaêh' 71
9. iduhg uÕ' 87
10. O¾u hq.h' 104
11. cd;sl fldäfha úfYaI wx. ^isxy fldäh& 107
6
1'
isxy, 2
md,ï" fndalal=" ldmÜ mdrj,a bÈfjhs' ñksiqka w;S;hg jvd
blaukska .uka ìuka hhs' kj ;dlaIKh weú;a ñksiqka ;u jev
lghq;= myiqfjka lr.kS' fïjd ixj¾Okfha há;, myiqlï f,i
ie,fla'
isxyf,ka yßhg ,Sfjd;a f;areï .ekSu myiqh' fjk;a NdIdjl
o tf,ih' nr jpk fhdod ,Sfjd;a th f;areï .kafka w;f,diailah'
1950 § muk isxyf,ka ,shjqk fmd;a wo ,shfjk fmd;a j,g jvd
fjkialï iys;h' f;areï .ekSu u|la fjfyilrh' Bg;a fmr ,shjqk
fmd;a Bg;a jvd fjkiah f;areï .ekSu o ;j;a fjfyilrh'
w;f,diaila fokdg f;areï .ekSug wmyiqjla fkdjqkdg nyq;rhlg
wmyiqjlah'
±kqu hkq lsysmfofkl=g iSud fkdù me;sÍ hd hq;= fohlah'
mdi,a fkd.sh flfkdf.a isg WmdêOdßhd olajd iEu fokdgu
Ôj;aùug wjYH ±kqu tl;= lr .ekSu i|yd lshùu wjYHhs' ta yeu
fokdgu f;areï .ekSug myiq wdldrhg fmd;a ,shù ;sfí kï th
ldg;a fi;lah' ta jdf.au fï yeufokdgu ndOdjlska f;drj fmd;a
,sùug ksoyila o ;sìh hq;=h' fudlo fï whf.a w;a±lSï úúOh' ±kqu
úúOh' fï ish,a, iudchlg jeo.;ah' ljqre yß lshkjd kï
WU,df.a jHdlrK jerÈ" wl=re jerÈ ta ksid fkd,shd wms ,shk foa
lshjf.k ysgm,a,d lSfjd;a t;ek§ iudchg tl;= fjkafka iSñ;
±kqulah'
fï rfÜ jeäu ±kqula .nvd ù we;af;a NdIdfõ jHdlrK wl=re
ksjerÈj ,shkak fkdo;a msßi w;rh' fï wh úúO lafIa;%j, by<
7
±kqu we;s wh" úúO w;a±lSï nyq, wh" ÈhqKq is;sú,s we;s wh" iy;sl
we;s fyda ke;s W.;a;= nqoaêu;a;= f,i ye¢kaúh yelsh' fï wh NdId
Ndú;fha fojk fm< f,i y÷kd .ksuq' m<uq fm< f,i NdIdj
fyd¢ka okakd ksjerÈ NdIdj Ndú;d lrk NdId úrejka y\qkd .ksuq'
fï wh ksoyfia ,shkjd tys NdIdj ksjerÈ we;s" ta;a rgg fi;la ù
;sfhkjdo lshd ksoyiska miq ld,h f.jqk wdldrh wOHkh lsÍfuka
y÷kd.; yelsh' fï wh jeäfhkau ,shkafka isxy, NdIdj .ekh' fï
wh ,shk ,sms j,ska isxy, NdIdfjka jevlrk 90] lau fokd
uq¿.kajkq ,nhs' Tjqka fkdyels ñksiqka njg m;a lrhs' isxy,;a neßj
wka fohla .ek l=uk l;d o f,i Tjqkaf.a w.h Y+kHlr ouhs'
weußldj fyda reishdj .=jka ;dlaIKh ÈhqKqlr y|g hkak;a iu;aúh'
tkuq;a tu rgj, nyq;rhla ck;dj y|g hkak ;nd .=jka ;dlaIKfha
w,amhlaj;a fkdokS' fï wdldrhg ,xldfõ ÈhqKq lrf.k we;af;a
isxy, NdIdjhs' isxy, NdIdfjka y|g .sh wh rfÜ ish,a,g y|g
hkak lSjdg th l<yels fohla fkdfõ' uyd wk¾. isxy, NdIdjla
f.dvke.=jdg th rfÜ ish,a,g .%ykh lr.kak neye' uyd isxy,la
idudkH ck;djg megùfuka ù we;af;a Tjqkaf.a olaI;d u;=lsÍug
fkdyelsj hgm;a ù hdulah'
md,ï" fndalal=" ldmÜ mdrj,a jdf.a isxy, NdIdfõ há;,
myiqlï ke;' tkak tkak ÿIalrh' NdId úrejka úhm;a jkúg
ÿIalrlu ;j ;j;a by< hhs' Tjqka jrola fkdlshkjd we;s ta;a isxy,
NdIdj;a Tjqka iuÕ úhm;a fjñka we;' joù hk NdId w;r isxy,
NdIdjo we;s j. mejfia' fï lshuk ksjerÈ j. idys;H udifha§;a
fmd;a j,g iïudk fok ld, j,§;a uekúka ;yjqre fõ' ta flfiao
h;a nekqï kdykakg tl fmd;la j;a isxyf,ka ,shù ke;s ksidh'
idudkH fm<" Wiia fm<" Wmdêh fï l=uk úNd. iu;aù fmdl;a
8
,Sj;a tys jerÈ mj;sk j. mqj;am;aj, m<jk NdId úrejkaf.a ,sms
lshùfuka ±k.; yelsh' tmuKl=;a fkdfõ isxy, NdId úrejka w;ro
jerÈ isxy, we;s njg tlsfkld fpdaokd lr.kakd wdldrh m;a;r
j,ska lshjd ±k.; yelsh' ksjerÈ isxy, NdIdfõ fl<jr
flfkl=f.ka flfkl=g fjkiao@
isxy, NdId úrejka ksjerÈ isxy, .ek l;d lrhs" ÿlafjhs"
kjl ,shkakkag fodia k.hs' fï ksid fojk fm, ,shkakka uq¿.ekaù
isà' Tjqkf.a ±kqu wka whg §u i|yd ;u uõ niska ,sùug ìhú
,sùfuka je,lS isà' NdId úrejka ;ukaf.a tla mdohla ±kqfï f.,;a
wfkla mdofhka rfÜ f.,;a md.df.k ;uka isxy, NdIdfõ uyd
ùrhka f,i yeisfrhs' isxy, NdIdj w;f,diaila fokdf.a nen,Su
i|yd iSud lrf.k we;' isxy, NdIdj uõ ni jQ ish¿ fokdg
idOdrK ù ke;' isxyf,ka ,shk nyq;rhg ,efnkafka is;a ß|ùïh'
uyd wk¾. uy úYd, isxy, NdIdj bÈßfha uõni isxy, jQ nyq;rh
wirKh' Tjqkag we;s irK fjk;a NdIdjlah' Tjqka ta fj; we£ hkq
we;' ta NdIdfjka l;d lrkq we;' ,shkq we;' fï wdldr w,a,la
ÈkSugo wjysrlï we;s isxy, udOH wOHdmkh yerod u,a,la Èksh yels
bx.%sis udOH wOHdmkh ,nkak ljqre;a fm<fUkq we;' NdId
úrejkaf.a orejkao tf,ih' isxy, NdIdj l%ufhka w,am fofkl=f.a
uõ NdIdj jkq we;' ;j;a ld,h wejEfuka isxy, NdIdj u, NdIdjla
jkq we;' nr jeä oE ysiordf.k fndfyda ÿr hd fkdyelsh' nr wvq lr
.ekSug ñksiqka fhduqfjhs kï ta bÈßfha Tjqkag ;¾ð; iajNdjhlg"
is;a ßoùï j,g wmydi j,g uqyqK fokak fjhs kï Tjqka lrkq
we;af;a u,a, msákau ìu oud hEulah' wo ;;a;ajh wkqj isxy,
NdIdfõ uyd wk¾. nj wdrlaId lrkak hEfuka fjkafka isxy,
NdIdfõ wks;Hhg tlÕ nj blauka ùulah'
9
hfula ;uka okakd uõ NdIdfjka lsishï fohla ,shkak
ys;kjd kï thska lsisfjl=g ydkshla fkdfjkjdkï Tyqg ,shkak
ksoyila ;sìh hq;=h' Tyqf.a is;sú,s fjk;a flfkl=f.a mEklska
,shfjkjdg jvd Tyqgu ,shkak ,efnkjd kï Tyq i;=gq fjhs'
Wkkaÿj by< hhs' ta fya;=fjka bÈßm;a lrk fohys .=Kh jvd
irefjhs' fïjd ÈhqKq fjk rgla Wmhd.; hq;= Yla;Skah' fï u;=ùï
j,g ndOd lsÍï kï .il w;= ßls,s lvd odkjd jf.a jevlah' túg
.y nd,fjhs' rgl ;;a;ajh o fuf,iuh' rfÜ ck;dj mqoa.,slj
Wmhd.kakd ±kqu NdIdj fyd¢ka fkdokakdlu ksid wka whg §ug
fkdyelsj ;ud ;=<u ñh hkakg fhfohs kï tu rg tl;ek
m,afjkjd yer bÈß .ukla fkdhhs'
,shkak foa we;s whf.a" ,shkak leu;s whf.a ,sùug iqÿiq
ksoyia uki wjq,a lrkjd kï" úvdjg m;a lrkjd kï" tys w,dNh
tla flfkl=g iSud fkdfjhs' rglg" f,dalhgu lrk w,dNhlah'
isxy, NdIdfõ Ys,am fkdo;a;dg" okakd Ys,am je,f,kakg Èh
yelso@ fkd,shd bkakjdg jvd okakd Ys,am okakd isxyf,ka ,sùu;a
jà' is;lg is;sú,s my,fjkafka jHdlrK wl=re ksjerÈj fhdod
fkdfjhs' ñksiqkaf.a is;aj, is;sú,s my,fjhs' fï is;sú,s f,dalh
mqrdu úys§ hhs' ta;a isxy, l;dlrk flfkl=f.a is;l WmÈk is;sú,s
is; ;=<u ñh hkakg § we;' ,Sfjd;a wl=re jer§ jHdlrK jerÈ wrj
fïjd m%Yak f.dvla ´jd iïmQ¾K lrf.k ,shkak ys;=fjd;a ,shkak
fjkafka B.dj wd;aufha§h' fkd,shd yrld jf.a bkak lshk
fm<Uùuhs' wfma rfÜ NdId úYdrohska lshd by,ska Ndr.;a;= whf.ka
my< whg ,efnk mksúvh' fï nr NdIdj Wiaidf.k fï rfÜ .uk
hkak neye' fï tl;ek m,afjk iajNdjfha ±kqu blaujd .sh
±kqulska fï foaYh wdf,dalu;aúh hq;=hs' wfma NdId úrejka rg
10
f.dv.kakjd kï wfkla wh ,sùug wjYH keye' ta;a ta foa fuf;la
fkdjqk ksid NdId Ndú;fha ksjerÈlu NdIdfõ iqrlaIs;lu fojeks
lr, rfÜ iqrlaIs;lu uq,alrf.k lgqh;= lrkak isÿù we;'
ñksiqkaf.a Ôú; ld,fha isxy, NdIdj lshk lkao ke. neiaig
miafia ;j;a lkaola k.skak ld,h b;sß fkdfjhs' isxy, W.;a
mäjrfhla isxy, .ek m%isoaO udOHfhka l;d lrkak bÈßm;a
fjkafka wjqreÿ 50 blaujd .sh miqjh' tf;la Tjqka Bg by<
mäjrekag ìfhka bÈßm;a fkdù isà' isxy, NdIdj isxy, NdId
úIdrOhkag mjd Tfrd;a;= fkdfok ;rï úYd,h' fï nj NdId úrejka
lKavdhï jYfhka lghq;= lrk wdldrfhka meyeÈ,s fõ' ud fujeks
m%ldY lrkafka NdId úrejka lKavdhï jYfhka .efgk wdldrh
m;a;r j,ska lshjd ,;a wjfndaOh ;=<skah' m;a;r lshjkúg
yef.kafka fï rfÜ NdId úrejka fofldgilg fn§ .efgk
wdldrhlah' rfÜ m%Yak Tjqkaf.a T¨j, keye' Tjqkag ;sfhkafka u;=ù
nen,Sfï Wjukdjlah' Bg wu;rj ;ks ;ksj isg ish,a,kagu nksk
who we;' ;j;a iSñ; fofkla lsisfjl=;a iuÕ fkd.eà isàfï
jEhfuka m%fõYfuka ,shkak W;aidy lrk wdldrh;a olskak mq¿jks'
fï yeu flkdgu ;j;a flfkl= w.hkak fya;= ke;;a fodia k.kak
kï fndfyda fya;= we;' Tjqka w.hkak leu;s Ôj;a fkdjkakkah'
tfia lsÍfukao wfmalaId lrkafka ;ukaf.a nen,Sug Tjqkaf.a t,shka
odhl lr .kakh'
fï yeu fohlskau f;afrk fohla ;uhs isxy, NdIdj by<g
bf.k.;a nyq;rh ;uka wê;lafiarejg f.k tu ;;a;ajh wdrlaId
lr .ekSug wfkl=ka wj;lafiarejg fy,kak fjfyfik wdldrhhs'
fudjqka iudcfhka by< we.ehSula n,dfmdfrd;a;= fjhs' tfia
11
n,dfmdfrd;a;= we;slr .ekSug fya;=j Tjqka isxy, bf.k .kak yd
hula ,shkak uy;a fjfyila ord we;s fyhska úh hq;=h'
isxy, NdIdj úYd,h' ta;a isxyf,ka WmÈk foa w,amhhs' tlu
wdldrhg bf.k.;a wh tlu úÈyg ,sh,d yeuflkdu by< we.hSula
wfmalaId lrkjd' isxy, mqxÑ fldgqjlg iSud lrf.k ta fldgqfõ
b|ka jpk j,ska urd .kakjd' fï fldgqj ;=< w;a±lSu nyq, wh
keye" bkafka NdIdj m%.=K l< wh yd lshjQ wh muKs' tla
ñksfil=f.ka ;j;a ñksfil=g uq,skau .uka l< hq;af;a NdIdfõ
m%ùK;ajh" Wiia nj fkdfõ" Ôú;hg wjYH lrk ±kquh' tkï rgl
uq,skau úh hq;af;a jeishkaf.a Ôj;aùfï myiqjhs' ta i|yd jeishka
ljqre;a odhl lr.; yels úh hq;=hs' t;k § wdndê;hl= úiska rgg
lrk fufyhj;a NdId úrejl= w;ska fkdfjkjd kï Tyqf.ka rgg
M,la fkdfjhs' rfÜ ck;dj ÿlska l,a f.joa§ f,dafla ;sfhk
wk¾>u NdIdj isxy, NdIdj lshñka mqridrï fovùfuka yd ,shkjd
kï yßhg ,shm,a,d ke;skï ni fkdkid bom,a,d lshñka rfÜ
wjYH;djhg ,shk foa j,lkjd kï th fødays lula fjhs' m<uqj rg
f.dvke.sh hq;=h' t;ek§ ir, f.d¨ Ndidjla jà' wka whg f;areï
.ekSug yels mßÈ okakd ;rñka ,shd jákd fohla rgg bÈßm;a lsÍu
jà' NdIdj ireù fkdjákd foa fldf;la ,Sj;a bka rgg M,la
fkdfjhs' rg yok whg NdIdj ndOdjla fkdlr rg hï ;;a;ajhlg
.;a;dg miqj nenf,kak m%sh fohlska nenf,kak W;aidy lsÍu jà'
uu fufyu ,shkafka fï rg msïula mkskak wjYH foa fkd,shfjk
ksid yd tfia ,sùug we;s bv wyqrd ;eîu ksid;ah' fï rfÜ we;s wd.ï
y;r uÕska jd¾.sl uqyqKqjr w;ayer ir, NdIdfjka l<yels
m%udKhgj;a iudchg O¾uh wjfndaO lr § ;snqkd kï we;sjQ .egqï
wju lrf.k ñksiqka fndfyda m%udKhla wdrlaId lr.kak bv ;snqKs'
12
ñksiqka okakd ;rñka ,shd ±kqu yqjudre lr.ksñka ñksiqkaf.a
yelshdjka j¾Okh lr .ksñka tluq;=lu j¾Okh lr.ksñka
ñksiqkaf.a bmhSï j¾Okh lr.ksñka fï rg by< uÜgulg .kak
;sìKs' ksisl,g NdId úrejka jà' tfy;a hq.fha fufyjrg odhl
fkdfjhs kï fyda ndod fjhs kï Tjqka uolg me;a;lska ;nd m%Odk
wjYH;djh imqrd .ekSug lghq;= lsÍu jrola fkdfõ' rg ÈhqKq
lrkak"rfÜ jákdlu by< oukak uq,skau odhl lr.; hq;af;a
±kquhs" yelshdjhs" ye¢hdjhs' th Wmhd .kak NdIdfõ m%ñ;Ska jeo.;a
fkdfjhs' tfia fkdfldg NdIdfõ jákdlug ydkshla fkdjkak
±kquhs" yelshdjhs" ye¢hdjhs Wmhd .kak l%shd lf,d;a fjkafka
w;f,diaila fokd ,shk foa lshjf.k bì.ufka hkakhs'
uE; ld,fha NdId úrejka NdIdj fjkqfjka ,shQ jpk fndfydu
ierhs' fï jpk j,ska ksjerÈ isxy,la ìyslsÍug jvd kjlhkaf.a
u;=ùu j,ld oukak .;a m%h;akhla f,i oeksks' NdId úrejka NdIdj
fjkqfjka yv ;,kúg isxy, NdIdfjka u;=fjkak" jHdma; fjkak
o.,k ±kqu ;e;sf.k uq¿.ekaù hhs kï th rgg úYd, mdvqj;ah'
rfÜ bkak by<u W.;=kag ndrÿka rcfha wdh;k wo rgg
nrla fj,d tfy;a mqxÑ W.;a lula we;sj wdrïN l< iuyr mqoa.,sl
f;a lv" jvquvq" lïu,a" fílß wo rgg úfoaY úksuh f.k fok úYd,
wdh;k fj,d we;' fï wdldrhg rfÜ ixj¾Okh i|yd wjxlj
ys;kjd kï W.;=ka foi muKla n,disg f;areula ke;' rfÜ bkak
ish¨ ;rd;srïj, ck;djf.a l=i,;d u;= lr .kak wjYHhs' fï i|yd
Èß .ekaùï wjYHhs' hï úg fï l=i,;d u;= lr .ekSug ndOd mj;S
kï tajd bj;a úh hq;=h' ta wkqj hfula i;= ±kqula wkHkag m%Odkh
lrkak ys;hs kï ta i|yd Tyq f;dard .kafka ,sùu kï Bg lsis
mSvkhlska f;drj ksoyila Wreu lrÈh hq;=h' fï rfÜ jeishkag
13
;ukaf.a uõ niska ,shkak;a wjysr lrhs kï rg ÈhqKq fjkafka
fldfyduo@ uõ ni ujlah' ,shkakka orejkah' uj orejka ldg;a
iudk úh hq;=h' ,shkak mq¿jka flkdg fukau ,shkak neß flk;a
fudkjdyß ,shkak W;aidy lrkjd kï ksoyfia ,shkak bv Èh hq;=h'
NdIdfõ hym;g jvd jákafka NdIdj Ndú;d lrk ñksiqkaf.a
hym;hs'
isxy, NdIdj ixlS¾Khs" isxyf,ka WmÈkafka ir, foa ;j;a
cd;shl NdIdj ir,hs WmÈk foa ixlS¾Khs' isxyf,ka ixlS¾K foa ìys
fkdjkak fya;=j ±kqu u;=lrkakka isxy, NdIdfõ ixlS¾K nj
bÈßfha ;uka fkdyelalka f,i wj;lafiarejg meñK ;udf.a ±kqu
;ud ;=<u ñh hkakg fhfok ksidh' NdIdj ir,ùu ;=< ±kqu
u;=lrkakkag wu;r ndOdjla fkdfhfohs' ta fya;=fjka ±kqu u;=
lrkakkaf.a bÈßm;a ùu by< hhs' fï ;=< hfula bÈßm;a lrk mqxÑ
±kqula iuQyhla w;rg f.dia blaukska j¾Okh ù fyd| ks¾udKhla
ìys fjhs' Bg miq blaukska jeä ÈhqKq fjhs' ,xldfõ isxy, NdIdj
ir, fkdjk fyhska flfkl= u;= lr.kakd ±kqula NdIdj Ndú;d lr
iuQyhla w;rg hEu je,lS we;'
fmd;lska fmd;a f.dvla ìysfjhs' fmd;la ,shmq flfkla thska
fkdkej;S ;j fmd;a ,shhs' fmd;a lshjkakka ;=< tla fmd;la
lshjkúg ;u ukfia ;j fmd;a ìysfjhs' úNd. b,lallrf.k lrk
lshùfï§ fõ.j;a lshùu jeo.;a fjkq we;s' ta;a idudkH lshùfï§
jeo.;a fjkafka fmdf;a we;s lreKq isf;a ;j ;j;a fmdaIKh jkakg
§ lrk lshùuhs' fuys§ ta úIfhau lreKq fmdaIKh ùu fyda is; thska
ndysrg f.dia fjk;a ud;Dldjla hgf;a lreKq fmdaIKh fjkak;a
mq¿jks' fï wdldrhg fmd;la mdol fjñka ;j fmd;a f.dvla ìys
fjkak bv we;' hï úg NdIdfõ m%Yak fya;=fjka uq,a fmd; ìys
14
fkdjkjd kï ta;a iuÕ fmd;a moaO;shlau wmg wysñ fjkjd' uq,a
fmd; ìysfjkafka wdhdihlska fyda isf;a f;rfmk fohla uqod yeÍula
f,i úh yelshs' fï fohdldrhu iudchlg wjYHhs' hqoaOfha ìysiqKqu
w;a±lSï ,enQ whg ,shkak fm<Uùula ke;' Tjqka isxy, NdIdfõ
ixlS¾K nj <Õ wirK fj,d' Tjqkf.a w;a±lSï .ek ,shkafka
fld<U bkak flfkla wä ish.dkla hg m;,a lïlrejl=f.a w;a±lSï
,shkafka m;, <Õg .sh flfkla fuh ksjerÈ wiajekak fk<Sula
fkdfõ' kshr fomi lr,a lmd .ekSula yd ,shkafkla kv;a;= lsÍula
muKs'
rfÜ .uk fï wldrhgu bÈßhg wrka hkak ys;kjdkï
fjkia lsÍï wjYH fkdfjhs' ta;a wms wjfndaO lrf.k ;sfhkjd fï
wdldr .uk lrorldrhs' fjfyi lrhs" ksirehs lshd ta ksid wmg
wjYHhs fuu ;;a;ajfhka ñfokak' ta i|yd ÈhqKq iqNjd§ fjkiaùï
wmg wjYHhs'
rfÜ wNsjDoaêh i|yd ck;djf.a l=i,;d u;= lr.; hq;=hs'
fuys§ hfula ,sùu f;dard.kS kï ta i|yd Tyqg iïmQ¾K ksoyi Wreu
lrÈh hq;=h' fï i|yd iqÿiqu foa jYfhka ud olskafka isxyf,ka ,sùu
i|yd fodrgq folla újD; lsÍuh' tkï isxy, 1 yd isxy, 2 jYfhks'
isxy, 1 § ksjrÈ NdId Ndú;h wksjd¾hh' NdIdj ksjrÈj ,shkak
okakd wh fï hgf;a ,shkq we;' fuh NdIdj bf.k .kakd whgo
Wmldrhla fjhs'
NdId Ndú;h ÿ¾j, wh isxy, 2 jYfhka i|yka fkdlr
fmd;la ,shd m, lsÍu ksjrÈ isxy, NdIdjg ydks lsÍula fukau
lshjkakdg widOdrKhla lsÍula o fjhs' isxy, 2 u.ska m%Odk
jYfhka mrud¾: lrkakfka ñksiqkaf.a hy meje;aug wjYH ±kqu
ieÕù hdug fkd§ fmdÿ iudchg tl;= lr .ekSuh' fï u.ska rgg
15
jákd ñks uq;= álla y÷kd .ekSug n,dfmdfrd;a;= fjuq' by, whf.a
we.ehSug jvd my, whf.a msì§u rgg jákjd'
ñksfila hï lsisfohlg Wkkaÿjla olajk ld,fha§ Tyqg ta
i|yd w;ys; § ta yelshd j¾Okh lr .ekSug Woõ lsÍu wjYHhs' tu
ld,h f.jqkhska miqj kshu M, fk,d.kak fkdyelsfjhs' fï rfܧ
hfula yelshdjka olajk úg§ th yE,a lrk yd th Tyqg tmd
lrjk ldßhhs lrkafka' fï rgg ienE jeäysáhka ysÕhs' bkafka w,am
iïm;a w;f¾ jeämqr nqla;s ú¢kak o.,k jhil ñksiaiqhs'
ñksiqka ;uka jecîfï wdYdfjka wfkla ñksiqka ;ukag jvd
my,ska ;nd .ekSug fh§ we;' Tjqkaf.a u;=ùï j,ld ouhs' Tjqka
ÿ¾j,hka lsÍug fhfohs' fï ;=<ska uq¿uy;a ukqIH j¾.hdgu jeo.;a
fidhd .ekSï j,g hdug we;s wjia:d j,ld ouhs' wfma rfÜ mia j,g
jvd ñksiqkaf.a ys;aj, l=yl lï jeäh' ta;a ksjerÈ l< fkdyels
ke;'
16
2'
Y%S ,xld cd;sl fldäh ksjerÈo@
ksjerÈ fkdjQ úúO ldrKd iudc.;ù we;' ñksiqka tajdf.a
fodia fkd±l l,a hjhs' hï ld,hl§ ñksiqka Ndr.;a fyda ñksiqkag
Ndr.kak isÿ jQ fohl we;s .=Kfodia úuiSula fkdfldg ;u Wreuhla
f,i ;nd .kS' hfula th w¾:j;a nj mjihs' th wid idudkH
úuiSulg ,lalrkúg ta woyi i;H nj;a fodila fkdue;s nj;a ta;a;=
hhs' th tfia ù kï ta ;=<ska ck iudchg ±fkk hym;la w;aúh
hq;=h' tfia fkdue;sj w¾:j;a nj ±fkñka tfy;a rgg w¾:j;a fkdù
mej;Su ienE w¾:j;a fohlg ,o yels wjia:dj j,ld ±óuls'
rgl cd;sl fldähg ,efnkafka by< w.hlah' rgla jYfhka
ish¿fokd tl;= lrkq ,nkafka cd;sl fldäh hg;gh' rfÜ ljqre;a
f.!rj lrk ldf.a;a fldäh cd;sl fldähhs' fufia jQ cd;sl fldäh
rg jeishka ldg;a iudk úh hq;=h' ldg;a w¾:hla úh hq;=h' ldg;a
msysgla úh hq;=h' ldg;a iykhla úh hq;=h' cd;sl fldähl iajNdjh
fï wdldr úh hq;= jqj;a wfma rfÜ cd;sl fldäh hï hï .eg¿ iys;
fldählah' fï ms<sn|j úuid ne,Sfï§ y÷kd .kak ,enqKq fodaI fï
;=<ska bÈßm;a lrñ'
mßj¾;kh ms<s.ksuq
Y%S ,xld cd;sl fldäh ks¾udKh lsÍfï§ w;S; isxy, f.%da;% yd
w;S; rcjreka Ndú;d l< njg i|yka jk lvqj w;ska .;a isxyhd
rEmh iys; fldäh u;=jg;a mj;ajdf.k hdug tlÕj isÿ lr we;s
nj meyeÈ,sh'
cd;sl fldäfha w¾: .kajk ,shú,a, óg fmr Ndú;d l< isxy
fldä j,§ w¾: .ekqjQ ,shú,a,lska Wmqgd.;a njla i|yka fkdlrhs'
17
w;S; rdcH fldä j,§ fldäfha w¾:h fuh hehs i|yka ,shú,a,la
fyda ckjyßka meñKSulao wikakg ke;'
w;S; Wreuh lshd mEug lvqj w;ska.;a isxy rEmh j¾;udk
cd;sl fldähg tl;=lr ;snqKo th ksjerÈ j.la fkdfmfka' ukao
uyskaod.ukh;a iuÕ ÿkq B ìu ;nmq cd;shlah isxy, cd;sh' fufia
lf<a meye§ula we;sjh' meye§ula we;sjqfka fn!oaO O¾uh weiSfuks'
O¾uh wid ±k wjfndaO lr.;aúg ÿkq B ;j ÿrg;a w; ordf.k isáh
fkdyel' tu ksid tu ysxidldÍ wú ìu ;nd wúysxidjd§ úh'
ovhula .ek is;df.k ÿkq B wf;a ordf.k isá
foajdkïmsh;siai rcqkag ÿka jákdlu O¾uh wjfndaO lrf.k ÿkq B
bj;g oud wúysxidjd§ jQ foajdkïmsh;siai rc;=udg;a §u iqÿiqo@
isxy, cd;sfha .=Kh fjkiajQ wjia:djlah uyskaod.ukh' ta
iuÕ isxy, ck;dj wúysxidjd§ jQjd" Od¾ñl jQjd" mjg ìh jQjd' Tjqka
wdOHd;añl úuqla;sh Wfoid Ôú;h ilik msßila njg m;ajQjd'
Tjqkag ;jÿrg;a wú wdhqO jákd jia;+ka jQfha ke;' fï wdldr
mßj¾;khla ,enQ isxy, ck;djg isxyhdj;a lvqjj;a ;jÿrg;a j,x.=
úh fkdyel' ta ;=<ska m%ldYkh jkafka m%pKav ùr;ajh" wdl%uKYS,S
nj fïjd wod, jkafka uyskaod.ukhg fmr isxy,hdgh'
wehs cd;sl fldähg isxyhdj fhdod .;af;a@ w;S; Wreuh ksid
fldfyduo Wreu Wfka@ fmr rcjreka ;u fldähg fhdod .ekSu"
Bg;a fmr isxy, f.%da;%slhka ;u ixfla;h jYfhka Ndú;d lr we;s
fyhskq;ah' wehs Tjqka isxyhdu f;dard .;af;a@ nqoaêu;a if;l= ksid"
u<;a ;Kfld, fkdlk ksid" lef,a rcd ksid' nqoaêu;au i;d
ñksidfka" ñksid wehs fojeksfhlaj ;u u.fmkajdkakd lr.;af;a"
isxyhd ;Kfld, fkdlkafka W! udxY NlaIl if;l= ksidfka" isxyhd
18
lef,a rcd kï lef,a bkak wfkla i;a;= .ek;a fidhd n,kjdo@
keyefka' lef,a pKaähd lSu fkao ksjerÈ' fï wkqj wmg meyeÈ,s
fjkjd isxy,hd oreKq nj ;u Ôú;h lr.; hq;= j.g tlÕj isxy
rEmh ;u ixfla;h lrf.k we;s nj'
isxy,hka i|yd ixfla;hla jYfhka isxy rEmhla ks¾udKh
jkafka isxy, f.da;% hq.fha§h' tu hq.hg isxy rEmh fhda.Hhhs' tfy;a
yeu hq.hlgu tfia fkdfjhs' O¾uh fkdo;a hq.hl f.da;%sl
isxy,hdg j|fkdù mej;Su i|yd igka l=i,;d wjYH úh' ta l=i,;d
/l.kak W;af;ackhla f,i isxy rEmh Ndú;d lr we;'
kuq;a miqld,Skj uyskaod.ukh;a iuÕ fn!oaO O¾uh wid ÿkq
B ìu ;nd wúysxidjd§ jQ O¾uh o;a isxy,hdg mej;Su muKla
m%udKj;a jqfka keye' Tjqkag f,daflda;a;r .ukla yd wd;au úuqla;sh
hk ldrKd uQ,sl lrf.k meje;aug w.hla fokak wjYH úh' ±ka
Tjqkaf.a b,lalh wd;au úuqla;sh ks¾jdKh nj mila lrf.k Bg
fhda.H Èú meje;aula f.khduhg' ±ka Tjqkag igka l=i,;d jvk rEm
wjYH keye' Tjqkag ±ka wjYH l=i,a is;a we;s lrk l=i,a is;a ÈhqKq
lr .kak Wmldr jk rEmhlah' fï wdldrhg isxy,hd mßj¾;kh
jQjdg isxy,hd ;u ixfla;h jYfhka Ndú;d l, isxyhd ;du ysáh
;ekuh' ta ksid ;j ÿrg;a isxyhd ;ud wNsuqfõ ;nd f.k ta wkqj
Ôú;h ilikak ys;kjd kï t;k§ jkafka uyskaod.ukh wu;l lr
wdmiq f.da;% hq.hg hEulah'
ish,a, wks;H nj mila lr f.k we;s wm isxyhd yd lvqj
ks;H fohla f,i mj;ajd .ekSug jEhï lrkafka l=ulgo@ fldäh
;=<ska ñksiqkag O¾u lreKq wjfndaO lr §ug ienE Wjukdjla ;snqKd
kï wehs ta i|yd iqÿiq rEmhla fhdod fkd.;af;a O¾uh WmÈkafka
msßisÿ is;lskah' O¾uh m;=rjkafka msßisÿ is;a j,skah' cd;sl fldäh
19
ks¾udKh úh hq;=j ;snqfKao msßisÿ is;a j,skah' u;a jQ is;aj,
msßisÿlu fkd/f|hs' jd¾.sl nfõ we,Su iqÿiq f.da;% hq.hlgh'
j¾;udkhg jeo.;a Od¾ñl nj ÈhqKq lr .ksñka jd¾.sl we,Su ÿrelr
.ekSuhs' fï wkqjhs cd;sl fldäh ks¾udKh úh hq;=j ;snqfKa tfy;a
w;S;fha isg tk isxyhd yd lvqj tla me;a;lskao ñksiqkag w¾:j;a
fohla bÈßm;a l< hq;=hs hkak ;j me;a;lskao ùu fya;=fjka
ks¾udKlrejkag fuh wNsfhda.hla jkak we;s' ks¾udKlrejka
fu;k§ lr we;af;a Tjqkag myiqfoah' Tjqkag ;snQ wNsfhda.h ck;dj
fj;g fhduq lsÍuh' ck;dj isxyhdg we;s we,au ksid Wf.a W,a ksh"
W,a o;a msákau .s,f.k we;' Y%S ,dxlslhka fï ldrKh .ek nrm;,
f,i l,amkdlr ne,sh hq;=h' fjk rgj,a weúÈk úg Y%S ,xldj oK
.dkak fya;=j fï ;=<ska y÷kd.; yelsjkjd we;' Y%S ,dxlslhka
;ukag wrj ;sfhkjd" fïjd ;sfhkjd lsh,d Wcdre fjkak wdihs' ta;a
ta ;sfhk foa j,ska Wmßuh fyda by< Wmhd.ekSula lrkak wiu;aù
we;' Y%S ,dxlslhkaf.a we;s jyd .s,sk iajNdjh u.yer.; yels kï
blaukskau oK .Efuka ñÈh yelsjkjd we;'
fldäh ks¾udKlrejkaf.a ks¾udK l%shdj fï f,i ±laúh
yelsh' w¾:j;a O¾uh Wÿrdf.k Bg ksis f.!rjh fkd§ iÕjd tys
wdf,dalfhka .%duH isxyhd yd lvqj nn<jd rg jeishkag ndr§ we;'
fldäfhka rgg ,eî we;s M,h fuf,i ±laúh yelsh' w¾:j;a
nj ujdf.k ùr;ajh wdrEV lrf.k fm%!v;ajh lshdf.k f.!rjho
,ndf.k ysianj Wreu lrf.k l,a heùuhs'
wm wOHd;aul ùr;ajhlg fkdmeñK bka my< we;s ,dul
ùr;ajhla ;=< kej;S isáh hq;=o@ wm Od¾ñlj Ôj;afjkak ys;kjd kï
ta i|yd uia lk isxyhl=j;a ukqIH >d;l wúhlaj;a msysgla fkdfõ'
20
cd;sl fldäh lshkafka rEmhla tys wl=re jpk keye ñksiqka
fldäh f;areï .kafka rEmh ;=<skah' rEmfha uq,au whs;sh we;af;a
O¾uh fkdo;a hq.hgh' ta wkqj fldäh f;areï .ekSuo whs;s ta
hq.hguhs' lsisuúg fldäh ;=<ska Od¾ñl w¾:hla wm is;a j,g
ldjoaokafka keye' wms nf,ka isyshg k.d .; hq;=hs' fldäfha w¾:h
fuhhs lshd' tfyu ys;d.kak mq¿jka wh fï rfÜ bkakjdo@ ta whg
fldäh ±laldu ±yeñ is;sú,s my< fjkjdo@ fldäh foi n,dk b|,d
wdOHd;añl j¾Okhla ,nd.kak yelso@
cd;sl fldäfha jákd w¾:hla we;s njg úYajdifhka wms Bg
f.!rj olajkjd' tfy;a wms w¾:fha ì|laj;a okafka keye' wmg cd;sl
fldäh ks;r ks;r olskak ,enqK;a wfma ±kqug fi;la fj,d keye'
fldäh jákjd lshk úYajdih ú;rhs' fldäh ks¾udKh od isg wo
olajd wfma is;aj, /§ meje;sfha' fldäh .=Kj;a nj w.hñka isáhd
tfy;a rgjeishkag .=Kj;a fjkak Wmldr jqfka keye' tmuKla
fkdfõ u<;a isxyhd ;Kfld, lkafka keye jeks .%duHùr;ajhl
ñksiqka r|jd ;eîh'
f.!rjkSh foag wf.!rj fkdlruq
cd;sl fldäfha olakg we;s ;j;a ÿ¾j, ldrKhla jkafka
fldäfha wx. j,g O¾u lreKq wdfoaY lsÍuh' fldäfha wx.j,g nqoaO
O¾u lreKq wdfoaY lsÍu isÿjQfha ta ms<sn| ukd jegySula we;sjo@ nqoaO
O¾uh ukdj jgyd.;a whf.a odhl;ajh ,ndf.ko@
wm hï wd.ul O¾u lreKq Wmqgdf.k hï ldßhl fhdojkak
is;kjd kï wfma hq;=lu jkafka ta wd.u fjkqfjka jeä lemùula
lrk wd.u wdrlaId lrf.k fuf;la l,af.kd mQcH W;=ukaf.a
21
wkq±kqu we;sj tu O¾u lreKq Ndú;d lsÍuh' kuq;a j¾;udk cd;sl
fldäh ks¾udKfha§ tjeks iydhla ,ndf.k ke;'
flfkla fyda lKavdhula Tjqka ,;a W.;alfuka fyda ;k;=ßka
wê;lafiarejg meñK wd.ul O¾u lreKq ys;=uf;a úúO ldrKd j,g
Wmfhda.S lr.kak hEu ;=< tu wd.fï h:d iajrEmhg ydks f.k §ug
bv we;'
nqoaO O¾u lreKq fld;kska Wmqgd .;a;o tys jákd w¾:hla
we;' O¾u lreKq Wmqgdf.k hï i,l=Klg wdfoaY lsÍfï§ tu
i,l=K wod, O¾u lreK u;=lr ±laùug iu;aúh hq;=h' ta jf.au
wod, O¾u lreKg ksis f.!rjh ysñlr§ugo tu i,l=K iqÿiq úh
hq;=h'
kuq;a j¾;udk cd;sl fldäh ks¾udKfha§ fï lreKq
fkdi,ld we;' óg WodyrKhla f,i wd¾h wIaGdx.sl ud¾.h kï
O¾u lreKq ixfla;j;a lrk wdldrh fmkajd Èh yelsh' fuys
ixfla;h jkafka isxyhdf.a j,s.fha flaYr ler,s wgh' fï i,l=K;a
O¾u lreK;a fjka fjkaj úuid n,uq' wd¾h wIaGdx.sl ud¾.h kï"
nqÿka jykafia foaYkd lrk ,o b;d jákd O¾u foaYkdjlah' fuh
ljqre;a wid fyda lshjd wjfndaO lr.; hq;a;ls' fï O¾uh foiQ nqÿka
jykafia nqÿ nj m;d l,am lShla f.jkak we;ao@ fï O¾uh l,am
.Kkdjla ;siafia tl;= lr.kq ,enQ fY%aIaG ±kqula f,i ms<s.ekSu
ksjerÈh' fï O¾uh nqoaO ld,fha isg wo olajd f.k taug fudk;rï
msßila odhljkak we;ao@ tys§ fudk;rï lror ndOd ú¢kak we;ao@
tfy;a isxy rEmhla we| tys keÜg wd¾h wIaGdx.sl ud¾.h f,i
ixfla;j;a lrkak wjYH fudkjdo@ fkdokakdlu fkdfõo@
22
isxyhdf.a j,s.fha flaYr ler,s wg kï" hfula w; ñg
fud,jd isxyhd u<;a ;Kfld< fkdlk j. ùr;ajfhka m%ldY lrhs'
ta;a wikakd isxyhd ;Kfld< fkdlk uialk oreKq if;la nj
isyshg k.d.kS' isxyhd j,s.fhka lrk ldßh ueiaika uÿrejka
t<ùuhs' flaYr j,ska lrkafka keÜfÜ yu wdrlaId lsÍu;a lDóka
t<ùu myiqlsÍu;ah' uy;a jQ w¾:hla we;s nqoaO O¾u lreKq fï wdldr
wx. j,g fldfydu wdfoaY lrkako@ fldäh mqrdu lr we;af;a
b,lalï wdfoaY lsÍula úkd O¾u lreKq j,g f.!rj lsÍu fyda
olskakkag O¾u {dkh bmoùu fkdfõ'
fï wdldrhg isxyhdf.a weÕmqrd O¾u lreKq ixfla; lr we;'
isxyhdf.a we÷u O¾uh lr we;' tkï isxyhd m%uqL lr O¾uh fojeks
lr we;' wjfndaOh we;s whf.ka lsisod fujeks foa ks¾udKh jkafka
ke;' fï wdldrhg fldäh úiska md,lhka yd jeishka i|yd bÈßm;a
l< w¾:h ta lsisfjla Ndrf.k ke;' rfÜ oji f.jqfka fndfyda ÿla
lror iuÕh'
nqoaO O¾uh jákjd tys jákdlï iudc.; lsÍu;a jákjd' ta;a
th l< hq;af;a Bg iqÿiq wdldrhgh' isxyhdg we;s we,au ksid isxyhdg
Ôjh §u i|yd nqoaO O¾uh fhdod .kakjd kï th jerÈh' ñksiqka
O¾uh bf.k .kak fm<fUkafka tys W;a;Í;r njla olskak we;akï
muKs' ta W;a;Í;r nj kefik wdldrhg ±kqj;aj fyda fkd±kqj;aj
lghq;= isÿfjkjd kï jerÈh' hfula isxyhdg olajk fkdßiaiqu"
ffjrh" fl%daOh" nqoaO O¾uh fj;g .,kak bv fkdyeßh hq;=h' nqoaO
O¾uh nqoaêh iuÕ Ôjkh ,nkakla ñi j¾.hla iuÕ ñY% jkakla
fkdfõ' nqoaO O¾uh mrï mrdfjka mrï mrdjg .sh;a tho úh hq;af;a
nqoaêh yrydh' isxyhdf.a isrer Wmldrfhka O¾u lreKq iudc.;
lsÍug jEhï l<dg bka M,la ù ke;'
23
w;S;fha w¾:j;a foag wkd.;h Ndr ÿkakdg w;S;fha ysia
foaj,g j¾;udkhj;a wkd.;hj;a ì,sÈh hq;= ke;'
O¾uh iïnkaO lrf.k hï ks¾udKhla lrkjd kï th
O¾uhg m<uq f.!rjh ysñjk wdldrhg ks¾udKh l<hq;=h'
O¾uhg f.!rjh ,efnk rEmhla ke;sj fjk;a rEmhlg O¾uh
wdfoaY fkdl< hq;=h'
isxyhd lvqj jeks f,a msmdis; rEm j,g O¾uh ixfla;j;a l<
fkdyelsh'
cd;sl fldäh m%fy,sldjla lr.; hq;= ke;' rfÜ ish¨
ck;djg wjfndaO lr.; yelsúh hq;=h' ish¨ ck;djg w¾:hla úh
hq;=hs' ish¿ ck;djg iudk úh hq;=hs'
ñksiqka isõmdjqka fkdlruq
j¾K ;=klska j¾. ;=kla kï lsÍu cd;sl fldäh u;= lrk
;j;a ÿ¾j,luls fufia lsÍfuka jd¾.sl njg wdhqI §ula lr we;'
cd;sjdÈ udkisl;ajh ±ä lsÍug fya;= ù we;'
ñksiqka hï udkisl uÜgul§ jd¾.sl nj ms<s.;a;;a tu
udkisl uÜgu miqlr by< udkisl uÜgulg .sh miq jd¾.sl nj
w;ayer ukqIH;ajh u; l%shd lrhs' ta Wiia udkisl;ajhg meñKSug
ndOdjlah' jd¾.sl nj fmdaIKh lsÍug fya;=jk idOl iudch ;=<
ia:djr lr ;sîu cd;sl fldäh j¾K ;=kla uÕska óg iydh ù we;'
fï wkqj ck;dj ;=< jd¾.sl nj iaÒr lr we;' cd;sl fldäh
tlla jQjdg th ì¢k idOlo tysu wvx.= lr we;' cd;sl fldäh
ks¾udKh jkafka j¾. ;=klska lshd ta;a;= .kajd we;' tkï ;=klska
tlla iE§u tllska ;=kla iE§ug u. újD; lsÍulah' fï wkqj
cd;Skag whs;sldrhka bkakjd rgg whs;sldrhka keye' ñksiqka uf.a
rg lshd fkdj m%Odk lr.kafka uf.a cd;sh lshdhs' ta wkqj Tjqka
24
jd¾.sl l|jqre n¢kak fm<fUkjd' fuh blaukska jd¾.sl .egqï
we;sùug fya;=fjhs' ñksiqka fofofkl=f.a .egqula ta fofokd j¾.
foll ùfuka jd¾.sl .egqula olajd hEug Èß.kajhs' fuh rfÜ talSh
njg ;¾ckhlah'
j¾K uÕska cd;Ska ms<sônq lsÍfï§ r;= j¾Kfhka olajkafka
isxy, cd;shhs' lvqj w;ska .;a isxy rEmh we;=<;a lr we;af;a r;=
fldgqjgh' fï fya;=fjka fï rEmfha;a Bg § we;s w¾:fha;a whs;sh
we;af;a isxy, j¾.hg muKo lshd m%Yakhla u;=fõ' r;= fldgqfõ
wdldrhg ;eô,s yd fld< ;Srej,g;a isxyhd fuka uialk isõmd
if;l= yd wúh neÕska tl;= lrkak fou< yd uqia,sï ck;dj fhdackd
lf<d;a ta fhdackd neyer l< yelso@ tajdg;a isxyhdg fuka O¾u
lreKq wdfoaY lr bÈßm;a lrhs kï flfiaj;a neyer l< yelso@ tfia
lrkak jqjfyd;a tl l+vqjg isxyhl= fldáhl= yd jHd>%hl= ±ïud yd
iudk fkdfõo@ Y%S ,xldfõ jákdlu ta wdldro@ wo wm y÷kd.kakd
jerÈ ksjerÈ lr fkd.;af;d;a bÈßfha§ fïjd ienE igka mdG
lr.kakjd we;' ñksiqka ta i;a;= jdf.a ld.kakjd we;s' ñksiqka nqoaêh
jefvkafka ke;s ;ekaj, r|jd ;eîu wk;=reodhlhs' Tjqka ljqre;a
yefrkafka f.da;% ñf,aÉP Èidjghs' isxy fldä" fldá fldä
ks¾udKhùfuka fï nj ;yjqre fjkjd' fujeks f.da;%sl ,laIK Ndr
.ksñka kej; f.%da;% .; ùug hkafka fudk wjdikdjlgo@ ±ka fï
f.da;% ,laIK w;ayer oud ta ta ck iudcj, we;s w¾:j;a O¾u lreKq
u;=lrf.k ta wkqj Od¾ñl wkd.;hla ìyslr.kak fï rg jeishka
ljqre;a ;rfha ys;g .; hq;=hs'
cd;sl fldäh j¾K ;=klska cd;Ska ;=kla fmkakqï l<dg fï
rfÜ Bg jvd cd;Ska isákjd' ta ksid fldäh j¾K ;=klg iSudùu
25
jrolah' fï ;=< iEu jeisfhl=gu iudk Wreuhla §ug fldäh wiu;a
ù we;'
ukqIH;ajh Èrhs" ñksiqka fnfohs" .efghs
ck úúO;ajh y\qkd.kak jkafka fndafjk fohla f,ih' Wi -
ñá" l¿ - iqÿ jeks fN!;sl úúO;ajhka fnda lsÍu iajNdj O¾uhg
wh;ajkq we;' ñksiqka cd;s" wd.ï jYfhka úúO;ajhka fnda lr.kq
,nkafka ñksia uki úisks' WodyrK f,i ±laúh yels wd.ï"
f,dalhg wd.ula ìysù hï ld,hla wejEfuka tys wd.ñl ksldh ìysù
;sfnkjd ±lsh yelsh' mqxÑ mqxÑ fjkialï u; ñksiqka fjkaj isàug
jEhï lrkjd' fuhska wfmalaId lrkafka myiqjla ta;a th ld,h;a
iuÕ ±äù myiqj wmyiqj njg fmr,kjd' uq,§ ÿgq mqxÑ fjkialu
nqoaêu;aj ksjerÈ lr.kak yels jQjdkï hqoaOh jeks oreKq
wmyiq;djhka ú¢kak jkafka keye' fu;k§ uQ,sl ù we;af;a ñksidf.a
wkqjK lu ksid úúO;ajh fndalr .ekSuls' fu;k§ ug fmkakd
fokak wjYH ñksidf.a wkqjKlu u; fndafjk úúO;ajh miq mi
f.dia tajd ;yjqre lrkak hEfuka tajd ±äjk njhs' tkï cd;sl
fldäh j¾K ;=kla uÕska ñksiqkaf.a wkqjKlu mj;ajdf.k hkak
駤 we;'
ñksiqkaf.a wkqjKlu úúO;ajh fndalr .ksñka ukqIH;ajfhka
wE;g .uka lrhs' ukqIH;ajfhka wE;g hkak hkak weúf,k .;sh
by< hhs' tl me;a;lska nqoaê ySkluo wfkla me;af;ka fol y;r wg
jYfhka uyd úúO;ajhla f.dvke.Suo fya;=fjka .eáh yels wjia:d
by< hhs'
26
ñksiqka ukiska Wiia fukau ukiska my;a lshd f;areï .ekSu jvd
idOdrKh' wfkla i;=ka we;af;a fï w;rh' ñksiqkag Wiia - my;a
w;r .uka l<yelsh' kuq;a Wiia ñksid lsisúg my<g fkdhhs'
ñksiqkaf.a kqjK úiska úúO;ajh laIh lr .ksñka ukqIH;ajh fj;
<Õd fjhs' ta W;=ï ukqIH;ajh jd¾.sl nj fkdy÷khs' ukqIH
iajNdjh y÷khs' mßmQ¾K ukqIH;ajh wdrlaIdlr .kakd Tjqka
ukqIH;ajfhka Tíng hEug iqÿiqlï iys;hs'
ñksiqkaf.a wkqjKlu úúO;ajh jeälr .ksñka jd¾.sl nfõ we,S
ukqIH;ajfhka wE;g .uka lrhs' ffjrh" fl%daOh" m<s.ekSu is;a
ordf.k l%shdlrñka ukqIH;ajfha /£ug iqÿiqlï rys;j wd;auh
mfjka mqrjdf.k ÿ.;shg hhs'
ñksia úúO;ajh
wOHd;añl úuqla;sh
ñksid $ mQ¾K ukqIH;ajh
cd;s
wd.ï
wd.ñl ksldh
l=,
j¾K
fjk;a
— ÿ.;sh
úúO;ajh
fndalr.ekSu
wkqjKh
úúO;ajh laIh
lr.ekSu
kqjKh
27
wfma cd;sl fldäh j¾K j,ska j¾. ixfla; lsÍfuka iydhfjkafka
ukqIH;ajh fj; hkako ukqIH;ajfhka wE;g hkako lshd Tnu
úuid n,kak'
ñksiqka fjk;a whf.a u; jyd .s,f.k ;u wd;auh mjg ì,sfkd§
;u uki wjÈ lrf.k úuid ne,Sfï .=Kh id¾:l lrf.k
f,dalhg w¾:hla ù wd;auhg fi;la lr.ekSug W;aidy .; hq;=h'
jd¾.sl nfõ we,Su wm wfmalaId lrk úuqla;sh i|yd odhl
fkdfjhs'
wm Ôj;aùfï§ wfma wxlkh wkqju mej;Sug W;aidy .; hq;=h' wm
wxl tl f,i wOHd;añl úuqla;sh ,eîu mrud¾: lr .;a;d kï bka
my< foa j,ska wxl tl hgm;a ùug fkd§ /l .; hq;=h' fjk;a
rglg" cd;shlg" wd.ulg ffjr lrk is; ;ukag;a f,dalhg;a
idmhlauh'
wfma cd;sl fldäh ;=< olakg we;s ÿ¾j,lï fláfhka fufiah
nqoaO O¾uhg ksis f.!rjh fkd,eîu'
isxyhd yd lvqj m%uqL lr O¾uh fojks lsÍu'
ksjerÈ w;S; Wreuhla m%ldY fkdùu'
ck fldgilg ùr;ajh;a ;j ck fldgilg ;¾ð; nj;a
ikaksfõokh ùu'
ish¿ jeishkag iudk fkdùu'
jd¾.sl Ñka;kh fmdaIKhg odhlùu'
,shú,af,a w¾:h u;= l<yels rEmhla fkdùu'
w¾: .ekaùu yqol,d lrñka rEmfhka fjk w¾:hla m%ldYkh ùu'
ukqIH ukig iqjodhl rEmhla fkdùu'
ñksiqkaf.a {dk j¾Okhg iydh fkdùu'
rg O¾ufha msysgjkak iydhla fkdùu'
rfÜ .egqï ke;slsÍug fyda wju lsÍug iydhla fkdùu'
28
w¾:j;a nj ujdf.k ùr;ajh wdrEv lrf.k fm%!v;ajh lshdf.k
ñksiqka rjgdf.k rgg ysianj mqodf.k l,a f.ùu'
fï wdldrhg fldäh rgg w¾:hla fkdù f.!rjh muKla
,ndf.k we;' wehs wm f.!rj lf<a@ wms f.!rj lf<a wfma u;aùug"
wfma úuid ne,Sfï iSñ; lug" wfma w{a{dklug fkdfõo@ wms
fujeks w.hl isg O¾uoaùmhla m%d¾:kh lsÍfuka M,la ;sfío@
wd.ñl ks¾ud;Dkaf.a ms<su" rEm" mQcH jia;+ka" ixfla; miq
lrf.k by<g tifjk uialk i;l=f.a yd ukqIH >d;l wúhl
rEmhla ùu fya;=fjka iuia; Y%S ,dxlsl ck;djf.a mQckSh
kuialdrhg f.!rjkSh ysikeóïj,g Nla;su;a ms§ï j,g wjuka lr
we;'
w;s mQcH ix>r;kh w;s mQcH wd.ñl mQcl;=uka,d we;=¿
ukqIH wd;auhla ,enQ ish¿ msxj;=kag by<ska ukqIH wd;auhla ,nkak
mska uo isxyhl=f.a yd lvqjl rEmhla Tijd ;eîu;a Bg f.!rj
lrkakùu;a Y%S ,dxlsl ukqIH;ajh ,nk kskaodjlah'
neß wh kE M,la kE
md,lhka rgg fï wdldr fohla wjYHhs lshd f;areï f.k th
bgqlrjd .ekSug lñgqjla m;alr .kakjd we;' fï lñgqjg
fndfydaúg odhl lr.kafka m%p,s; mqoa.,hkah' Tjqka hï olaI;d
fmkajmq whhs' md,lhka Tjqka flfrys úYajdih ;nkjd' Tjqka ldßh
Ndr.kakjd hï úg Tjqkag ±kqk;a ;uka fï úIhg m%udKj;a uÈ lshd'
ta;a Tjqka neyer jkafka keye' ;ukaf.ka tyd iqÿiafila ke; lshd
ldßfhys kshf,kjd' m<,a úIh ;=<ska yrj;a wod< foa u;=lr .kakjd
fjkqjg ;uka okakd foa m<,a lr, ,shkjd' fld< f.dv.efykjd
jákdlu we;af;a iaj,amhhs' u;=msg Tm lrkjd muKs' rfÜ
wjYH;djh iïmQ¾K jkafka keye' fujeks wid¾:l ks¾udK f.dv
29
.id .;a;= rg wjqreÿ 62 la fkdfõ wjqreÿ 100 la f.jd ±ïu;a
wid¾:luh'
fï lñgq nn<jd .ekSu i|yd úIfha fyda wdikak úIhl
§ma;su;a mqoa.,hkao f.dkqlr .kakjd we;s' tfy;a Tjqkag lñgqj ;=<
È.yefrkak bv,efnkjdo@ bv ,efnkafka tfyhs lshkak muKo@
ke;skï Tjqkq;a wid¾:lo@ ta fldfydu Wk;a rfÜ we;s jrola
fmkakd§u rg jeisgkaf.a j.lSuh' hq;=luh'
ksjerÈùug m%udoùu jerÈ jefvkak fya;=fõ
wfma ck;djg ys; ksfjk rEmhla we;s cd;sl fldähla
fkd,efnkafka fudk mdmhla l,dgo@ tod f.da;% ks¾udKlrejdf.a
ks¾udKh ;du mj;ajdf.k hkafka Bg jvd nqoaêuf;la fï rgg ;du
ìysjqfka ke;s ksido@ ke;skï nqoaêu;=kag bv fkd,efnk ksido@
O¾uhg ,eÈ ck;djg wO¾u rEmhla fkdfõ O¾u rEmhlau
n,dfmdfrd;a;= fjuq' Y%S ,dxlsl ish¿jdiSka nqoaêfha wNsudkhg
msúfiuq' u<;a ;Kfld< fkdlk isxyhd bÈßfha wm ;Kfld< lk
ñksiqka fkdfjuq' isxyhka ke;s ;Kfld<;a ke;s .ukla wms wrUuq'
30
3'
ÿre l<hq;= foa yd iqÿiq foa y÷kd .ksuq
fï f.fjkafka f,dalfha w¾nqo rdYshla u;=ù l%shd;aul jk
ld, mßÉfþohlah' ÿlaú¢k ñksiqka m%udKh Èfkka Èk by< hñka
we;' fï jdf.a fl<jr flfia fjhso@
fkdkej;S j¾Okh jk ukqIH nqoaêh jeh lrkafka
fflrdállï j,g ig lmglï ixlS¾K ìys lsÍug" úkdYldÍ wú
wdhqO ìys lsÍug kï f,dalfha wkd.;h wog jvd ìhckl jknj
ksh;h' lmá is;a j,ska ìysiqKq is;a j,ska fjä fnfy;a l÷ j,ska jdis
W;a;r fidhk f,dalhg Bg fjkia úÈyg ys;kak fohla bÈßm;a
l<yelskï th f,daljdiS ldf.a;a hym; msKsi jkjd we;' Y%S ,xld
ukqIH cd;sl fldäh ks¾udKh jkafka fï wkqjh'
rglg ;sìh hq;af;a rg jeishkq;a f,dal jeishkq;a ióm lrk
.=Kj;a lrk cd;sl fldählah' rglg we;af;a tl cd;sl fldählah'
cd;sl fldä iuQyhla tl;= l<úg t;eko ;sìh hq;af;a o tl
fldähls' th f,dal fldäh jYfhka y÷kd .ekSu iqÿiqh' fudlo wm
rgla jYfhka .;af;a ck msßilah' rgj,a f.dvla jYfhka .;a;;a
t;ek we;af;a;a ck msßilauh' ta ksid rgla úiska ks¾udKh lrk ;u
cd;sl fldäh f,dalfha ;sfhk wfkla cd;sl fldäj,g ióm jk
wdldrhg ks¾udKh lr .ekSu jeo.;ah' tys§ wú wdhqO oreKq i;aj
rEm iys;j wfkl=kag ;¾ð; njla t,a, lrk cd;sl fldä Ndú;
lsÍu kqiqÿiqh' ta i|yd ks¾udKh lr.; hq;af;a ;ukago wfkl=kago
fi;la we;s lrk iqyo;ajh j¾Okh lr.kak fya;=jk cd;sl
fldählah'
31
ñksiqka úiska ;j;a ñksiqka msßilg ±laúh hq;af;a ;¾ð; njla"
f.dfrdaiq njla fkdfõ iqyo ñ;%YS,S .=Kj;a njlah' f,dalfha we;s iEu
rglau hqo wú" uia lk oreKq i;=ka iys; cd;sl fldä ks¾udKh
l<fyd;a t;ek§ u;= lr.kafka fojeks fkdjk m%pKav;ajhg tlÕ
njlah' fuys§ tlsfkld w;r iqyo;ajhla wjxlj f.dvkef.kafka
keye' ta ksid tjeks cd;sl fldä ukqIH Ndú;fhka neyer lsÍu
fhda.Hhs' ta fjkqjg olskakd w¾:j;a lrk jákd fldähla ks¾udKh
lr .ekSu jvd iqÿiqh'
ñksiqka hym;a j¾Okhla ,noa§ Bg ydkslr fj;ehs iel
ysf;k foa .ek ±ä wëlaIKhla lr th tfia kï fl!;=l jia;=jla
f,i ÿßka ;nd .ekSu fhda.Hh' tfia fkdfldg ;uka wdY%fhau ;nd
.ekSug fjfyiSu ksYaM, yd ydkslr úh yelsh' ukao Bg miq mrïmrd
ta ;=<ska Wlyd .kakjd we;af;a tys we;s ÿ¾.=Kh hy.=Khla f,i úh
yelsh' WodyrKhla f,i rfÜ jßka jr mej;s j¾. jd§ flda,dy,
j,§ ñksiqka yeisrefka isxyhka fldáhka f,ih' Tjqka kS;sfhka
uqjdfj,d isáhdg ;ud fj; f.dv.id.;a mdmhka wm%udKh' fï
mdmhka nyq, lr .ekSug Tjqkag Èß ÿkafka ta ta iudcj, mj;ajdf.k
hk isxy rEm" fldá rEm lSfjd;a ksjerÈh'
mj;sk cd;sl fldäh ck msßilg Ôú; ydks we;s lsÍug;a"
;j;a ck msßila mdmhg f.dÿre lrkak;a ishqï fyda iydhla fjhs kï
ta foa È.gu mj;ajdf.k hdu ydkslrh' ta wdldr rEm fjkqjg fldam
is;a ksjd ouk rEm ta iudcj, Ndú; lr ;sìKs kï Tjqka w;ska
mdmhka fkdùug fyda mdmhka wju ùug bv ;sìKs'
rfÜ bÈß hym;a iudchla mj;ajd .ekSu i|yd my; ldrKd
ie,ls,a,g .ekSu iqÿiqh'
32
j¾.jd§ flda,dy, j,g Èßfok w;S; u;lhka ys;aj,ska ÿrel<
hq;=h' w;S;fha isÿjQ w÷re isÿùï mdvula f,i isys ;nd .;a;dg ta
;=< ffjrh" fl%daOh" m<s.ekSï is;a È.gu mj;ajdf.k fkdhdhq;=h'
tjeks is;sú,s wu;l lr ±óug yelslu udkisl ksfrda.Slulah'
th ;ukag;a iudchg;a fi;lah'
flda,dy, úkdYh by< oukak fya;=jk W;af;ack rEmhka yd
W;af;ack mdGhka ñksia wdY%fhka ÿria l< hq;=h' ta fjkqjg is;a
ksjk Od¾ñl rEm yd mdG wdY%hg .; hq;=h'
ñksiqka ±yeñ lrk foa iudchg tl;= úh hq;=h' fuys§ ±kg wd.ï
úiska lrk fufyh w;s úYd,h' tfy;a tajd fkdhk ;ekao
fndfydah' fï fldgia b,lal lr.;a ie,iqï wjYHh' úYd,
hqoaOhl mgka .ekSu isÿjkafka w÷re uq,a,l úh yelsh'
j¾.jd§ flda,dy, u;=ùug ;=vqfok idOl ckkh fkdlrkak
kS;suh idOdrK;ajh yd nqoaêuh wjfndaOh ysÕ fkdlsÍu'
fï fmd;;a iuÕ tlÕùu;a jeo.;ah'
rg tlafiai;a lsÍu bÈßfha we;s m%Odku .eg¿j ù we;af;a
jd¾.sl njh' tfy;a fuh ,laI .Kkska uefrkak wjYH ldrKhla
fkdfjhs' ñksia YÍrhl ySßulaj;a ke;sj nqoaêuh jYfhka úi|d .;
yelsh' fhdackd lrk cd;sl fldäh tys m%:u mshjrh' rg tlafiai;a
lsÍu i|yd ck j¾. j¾K j,ska ixfla; lr fldähla ks¾udKh
lsÍu wid¾:lh' ta uÕska m<uqj j¾. iys; nj m%ldYkh fjkjd'
fojkqj rg tlafiaila lsÍug jEhï lrk j. m%ldYkh fjkjd'
tkuq;a ta wdldrhgu ld,h f.jkjd muKs' tluq;= iqjh" tluq;=
Yla;sh" tluq;= id¾:l;ajh" f.dvkef.kafka ke;' yeuodu ielh
iys; is;g iekiqu ke;s meje;aul=hs we;af;a wjHdc tluq;=lula
ìysjkafka ke;' msßisÿ tluq;= lula we;s lsÍfï .=K fhdackd lrk
cd;sl fldäh i;=h'
33
tl fldähl j¾. f.dvla u;= lsÍu fldä f.dvla ks¾udKh
l<d yd iudkh' ksjerÈ yrj;a M, we;s tlafiai;a lsÍula lrkak
neye' rg tlafiai;a lsÍu wjHdcj nqoaêu;aj iqN M, we;sj flfrkjd
kï wmg isÿfjkjd jd¾.s; nj ukqIH jd¾.sl nfjka tydg
fkdhjkak'
hfula ck jd¾.sl nj wjYH nj mjihs kï th jd¾.sl
.egqug yer fjk l=ula i|yd o lshd Tyqu meyeÈ<s l< hq;=h' ñksiqka
wú wdhqO ordf.k úi÷ï fydhk m%Yakj,g W;a;r fndfyda úg
;udf.a mmqj ;=<u we;'
ñksiqka lhskaj;a ukiskaj;a iudk fofokl= ke;' ukqIH
j¾.hdf.a fn§uo ta olajdu hkaklah' m%Odk fn§ï lsysmhla u;=msg
olskak ,enqK;a fn§ï j, wjidkh ;ks mqoa.,hd olajd;a tu mqoa.,hd
ld,h wkqj ksfïIfhka ksfïIhka fn§ug ,lafjhs' ñksiqka fn§ fn§
wE;g hkak hkak ta ;rugu ;udfj; tk wmyiq;do j¾Okh fjhs'
wm l<hq;=j we;af;a ukqIH .=Khka j¾Okh lr.ksñka
ukqIHj¾.fhau /§uh' túg wo wm f.jk fï uv f.dfydrefõ
iajNdjh ukdj jegfykjd we;' wm ck j¾. jYfhka wr j¾.fha fï
j¾.fha lshd we,S bkakd ;rugu wfma uki;a tysu we,S bkakjd yer
úlis;jkak n,hla ysñlr .kafka keye' ta ksid we,Su nqre,alr
úuiSu jeälr.kak' j¾.hg fudk;rï lem lsÍï l,;a ;u wd;auhg
fi;la fkdlr .;af;d;a u;= ukqIH j¾.h ,nkakj;a iqÿiqlï
fkd,nkjd we;' fhdackd lrk cd;sl fldäh wjfndaO lr.ekSu;a
iuÕ Tn ckjd¾.sl we,Su nd, fohla f,i y÷kd.kakjd we;'
wfma uQ,sl mrud¾:h ksjerÈj rg tlafiai;a lsÍuhs' tys§ rg
jeishkaf.a Wv uki ;Dma;su;a lrkak j¾. j,g j¾K fh§u jdf.a
,dul foa f;dard .ekSu M, rys;hs' ta ;=<ska jkafka jd¾.sl nj ±ä
34
ùulah' iqN M, we;s tlafiai;a ùula i|yd ñksiqkaf.a nqoaêhg l;d
l< hq;=hs' Tjqkag jákd woyila bÈßm;a l< hq;=hs' Tjqka th wjfndaO
lr.; hq;=hs' th .=Kj;a nj Tjqkag ta;a;= hd hq;=hs' rg jeishka ish,a,
ta;a iuÕ yoj;skau ne¢h hq;=hs' Tn fnd<|" orovq cd;sjdÈfhla
fkdlr W;=ï ukqIHhl= lsÍug fhdað; cd;sl fldäh Wmldr fjhs'
f,dalh wjxlj ienEjg ÈhqKq jQjdkï wo jk úg f,dalfha wú
wdhqO ;sìh fkdyelsh' f,dalfha wd.ï ksjerÈj ia:dmkh jQjdkï
lsisu rgl hqoaOhla mj;skak neye' fï ÿ¾j,lï ñksiqka wjfndaO
lr.kak ´k wd.ïj, jákd b.ekaùï we;' tfy;a tajdf.a w¾:h .ek
;elSula fkdlr fyda w¾:h úlD;s lr ;ukaf.a ;u lKavdhfï
jdishg fya;=jk úÈyg Ndú;d lsÍu ;u wd;auhg lr .kakd
jxpdjlah' fojkqj iudchg lrk jxpdjlah' fhdackd lrk cd;sl
fldäh iEu wd.ulu .=Kh biau;= lrkak fya;=fjhs' m%pKavldÍ
yeisÍï mdmhka f,i;a u;la lr fohs'
rgj,a .s,skak f,dalh .s,skak fjfyfik wd.ï ;sfnkjd
fuh ienE wd.ñl .ukla fkdfõ' ;u wd.ñlhka mdmhg f.dÿre
lrk Wu;=jla muKs' fuh m%d:ñl ñksia hq.hl ;snQ Ñka;khlah' fï
Ñka;kh Èúh mqrd hqoaOh mj;ajdf.khdug fya;=fjhs' wdOHd;añl
úuqla;shg fya;= fkdfjhs' ÿ.;shg hdug fya;=fjhs' ñksiqka fyd¢ka
l,amkd lr f;areï .kak ´k ;uka bkakd udkisl uÜgu tys§
m%d:ñl ;Dma;Ska nodf.k kej;Su uq,djlah' ñksia uki bka tyd .sh
úYd, yrhla we;s yd uy;ajQ iqjhla ,eìh yels fohlah' wd.ula hkq
l%Svd lKavdhula foaYmd,k mlaIhka jf.a ;r.hlg bÈßm;a jk
fohla fkdfõ' ukqIH wd;auhl O¾u;dj wjfndaO lr.ekSug;a ta
wkqj wd;aufha úuqla;sh Wodlr .ekSu i|yd Ôú; meje;au ilid.kak
35
lrk b.ekaùulah' wd.u ñksiqka Nla;sfhka Ndr.; hq;a;la fkdfõ'
fyd¢ka úuid n,d {dKjka;j Ndr.; hq;a;ls'
wd.ula ñksiqkaf.a .=Kh j¾Okh lrkak wOHd;añl úuqla;sh
idlaId;a lr.kak Wmldr fkdú msßi j¾Okh lrkak" rgj,a
wdl%uKh lrkak" rgj,a lvkak" wfkla wd.ñlhkag ysßyer lrkak
fhfokjd kï th ñksiqkag wh;a wd.ula úh fkdyelsh' wd.u f.dv
jeä lsÍu i|yd fkdfõ" .=Kh jeälsÍu i|ydh' yrhla ke;sj f.dv
jeä lr.ekSfï ;DIaKdfjka lghq;= lsÍfuka ìysjkafka md,kh
lrkak neß .=Kfhka ySk msßilah' fudjqka uqodyßkafka ÿ¾.=Khkah'
th m<uqj wkH jd¾.slhkag ysirohla fjhs' fojkqj iajjd¾.slhkag
ysirohla fjhs' fudjqka f.org;a ysirohlah'
fï ksid iEu wd.ula úiskau wjfndaO lr.kak wjYHhs' ;u
wd.u jd¾.sl jYfhka jHdma; lsÍu wruqKq lrf.k lrk ÿ¾ck
ñksiqka ìyslsÍfuka je,lS isákak'
wd.ïj, isák uq,afm< nqoaêu;=ka lr wer,d isáhdu Bg my<
whhs wd.fï lghq;=j, uQ,sl;ajh .kafka' ta wh <Õ ;sfhkafka flá
W;a;r" f;dard.kakd l%shdud¾. ÿ¾j,lï iys;hs' wd.ñl w¾:h biau;=
lr.ekSu fjkqjg jd¾.sl njla biau;= lrf.k l%shdlrhs' fuh
nyqjd¾.sl iudchl hymeje;aug ydkslr f,i fhofjhs' fuhdldr
wd.ñl jerÈ wdfrdamKhka ksjerÈ lsÍug fhdackd lrk cd;sl
fldähg yelsjkjd we;' fuh wjfndaO lr.ekSfuka .=Kh wvqùu
.eg¿ .egqï nyq,ùug fya;=jk nj jgyd .kq we;' Tjqka wd.ñl
jd¾.sl nfjka ñ§ wd.ñl w¾:hg uq,a;ek § ta wkqj ksjerÈ úuqla;s
ud¾.fha .ukalrkq we;' wd.u lshdf.k w÷f¾ w;m; .dkak tmd'
36
wú wdhqO orhs kï cd;sjd§nj orhs kï wd.u lshd w¾:j;a
fkdù" Od¾ñl fkdù th j¾.hla jYfhka f.k l%shd lrhs kï wm
f.da;%sl fkdfõo@
wo wm f.jkafka f.da;%sl meje;aulah' wm jgd ÈhqKq udkisl
.=K iys; ±kqula ;sfnkjd" tfy;a tajd wm Ôú;h lrf.k keye' óg
fya;=j jkafka fkdmEfyk folla tlg wrka hkak lrk ;e;hs' wd.u
hkafka úuqla;sh Èidjg jd¾.slnj hkafka f.da;%sl Èidjg tfy;a wm
wd.u iuÕ j¾.h tlg w,a,df.k úuqla;sh foig hkak jEhï
lrkjd ta;a hefjkafka keye' wm úuqla;sh foig hkak ys;kjd kï
jd¾.sl nj w;yßkak jkjdh' wmg isxy, fn!oaO lshd lshkak
yelsjqkdg fn!oaO isxy, lshd lshkak yelso@ neye' fn!oaO O¾uh
úiska w¾:hla ñi j¾.hla ìyslrkafka ke;' Tn isxy,fhlaj isg
fn!oaO O¾uh wjfndaO lr.kafka kï ukqIH j¾.h ;=< ;j;a j¾.
fkdolskq we;' isxy, NdIdj l;d lrkjd yerKqfldg isxy, cd;sh
úfYaI fkdjkq we;'
isxy, fn!oaO lSfjd;a t;ek we;af;a keje;=ulah' isxy,
jd¾.sl lu w,a,df.k bkak ksid wd;au úuqla;sh Wfoid wOHd;añl
ÈhqKqjla we;slr .ekSug Wjukd úYd, ksoyi ke;sùulah' fn!oaO
O¾uh bf.kf.k ta wOHd;añl uf.a fkdhd wms fn!oaO lshd fn!oaO
jd¾.slj lghq;= lf<d;a t;ek we;af;;a kej;Sulah'
f,dalhg ìysjQ ´kEu wd.ul iEu ñksfilau ;ud bmÿfka ck
j¾.hla fjkqfjka fkdfõ' ;ud bmÿfka wd.ula fjkqfjka fkdfõ'
;ud bmÿfka ;udf.a udkisl ÈhqKqj Wfoid nj fyd¢ka wjfndaO lr
.ekSu wjYHh' iuyr wd.ï ñksidg jrojd we;' jd¾.sl nj ±älr
we;' ta ksid ñksfila ;ukag Wmf;aÈ Wreufjk wd.fukao ;ukag
weiqre lrkak ,efnk whf.kao ;ukaf.au wNHka;rfhkao u;=
37
lrkakdjQ ck jd¾.sl nfjka wdrËd ùu wjYHh' jd¾.slnj
uq¿ukskau isf;ka whska lsÍu olajdu W;aidy .ekSu wjYHh' ñksfila
jYfhka bm§ ñksia ukfia by,u w.h ,nkak kï uq úIajhgu
wdorfhka l,amkd lrkak wjYHh' túg ukfia Wmßuh Ndú;d
lrkak yelshdj ,efnkjd' ta fya;=fjka ukig ,nd.; yels by,u
Wmhd.ekSï l, yels fjhs' jd¾.sl .;s ±refjd;a ta fjkqfjka ;u
uki jehfjkjd' kuq;a ;ukag ,efnk wOHd;añl yrhla keye'
wd.ula ìyslrkafka rgj,a w,a,kak fkdfõ' kuq;a rgj,a w,a,kak
wd.ï ìyslr ke;af;a ke;' ta ksid tjeks wd.ñl b,lal j,g
wd.ñlhd f.dÿre fkdfjkak W;aidy lsÍu wjYHh' ñksiqka wd.ug
f.!rj lrhs' wd.fuka hym;la wfmaËd lrhs' kuq;a wd.fï ieleiau
we;af;a wd.ñlhd Ndú;dlr wd.u jd¾.slj úYd, lr.ekSu kï th
tu mqoa.,hdg ydkslrh' th wd.u ksid wd.ñlhdg jrola ùulah'
wd.ï jd¾.sl iajrEmfhka mj;ajdf.k hk ;dla l,a ñksiqkag
ñksiqka jiù Wka Wka urd.kakjd we;' wka;sug úuqla;shg hk uÕ
jidf.k ÿ.;shg hdug uÕ mdod.kakjd we;' fhdackd lrk cd;sl
fldäh ñksiqka wjfndaO lr.kakjd;a iuÕ jd¾.sl kSri fjkqjg
O¾ufha ksjqkq ri Ôú;hg tl;= lr.kakjd we;' Tjqka ksjerÈj ;u
wd.fï w¾:h .%ykh lr.kakjd we;' ñksiqka ;u wd.u yodrd wd.fï
.=Kh Ôú;hg tl;=lr.;a;du Tjqkag ñksiqka w;ßka ;ukaf.a cd;sh
lsh,d tla fldgila úfYaI fkdjkjd we;' ;ukaf.a cd;sh ukqIH
cd;sh lshd y÷kd .kakjd we;'
ñksiqka fkdjk i;=ka wdrlaIdj imhd .kakd ta ta i;=kag
wdfõksl l%u Wmfhda.S lrf.k we;' ta wkqj fõhka ;u wdrlaIdj
f,i ;=Uyla bÈlr .kS' fï ;=<ska fõhkag wdrlaIdj ,efnkafka
iSudjla we;sjh' bka tyd tk Yla;shlska fõ yqUy úkdY úh yelsh'
38
tjekaklska fõhka úkdYùug tlÕh' tfia lshkafka fõhka
wdrlaIdjg lshd bka tyd bÈlsÍulg fkdhk ksidh' yeuodu bÈ
lrkafka yqUylauh' fï wdldrhg l=re,a,ka l+vqjla ydjdg .=,la
jYfhka iEu if;l=gu iSudjla we;s wdrlaIdjl=hs we;af;a bka tyd
tk n,hlska jk úkdYh Ndr.kak Wka tlÕh' Wkaf.a ±kqu
tmuKh'
tfy;a ñksiqka Bg fjkiah' ñksiqka wdrlaIdj imhd.kak
mshjfrka mshjr ÈhqKq wdrlaIl l%u fidhd .kS' ñksiqka fkdjk ish¿
i;=kaf.ka wdrlaIdfjkak l%u Tjqka i;=lrf.k we;'
±ka ñksiqkag wNsfhda.hla ù we;af;a ñksiqkaf.ka wdrlaId ùuhs'
fuys§ ñksiqka wdrlaIdj n,j;a f,i j¾Okh lr .ekSfï fh§ we;'
tfy;a ;du wdrlaIdj imhd .kak wiu;ah' wkdrlaIdj Bg jvd
fõ.fhka j¾Okh fjhs' ñksiqka ñksiqkaf.ka wdrlaId fjkak fudk
;rï fN!;sl foa ksIamdokh lr .;a;;a M,la ù ke;' ;du ñksiqka
w;f¾ ñksiqka wkdrlaIs;h'
fï wkdrlaIs; lug W;a;r fydhd.kak ñksiqkag neßlula
ke;' kuq;a ;du W;a;r we;s Èidjg ñksiqka fhduq ù ke;' fhdackd
lrk cd;sl fldäh ;=<ska ñksiqka wdrlaIdj i|yd ksjerÈ udj;la
y÷kd .kakjd we;'
ñksiqkag l<yels by<u fidhd.ekSu jkafka ñksiqkag Wmhd
.;yels yrj;au foa y÷kd .ekSuh" ñksiqkag yrj;au foa y÷kd.kak
fkdyelsùu" yrj;au foa lshd bka my< fohl /§u" ñksiqkag ÿla
lror jeälr .ekSug fya;=fjhs'
my< nqoaêhla Ndú;d lr my< úuiSula lr wmg by< yrhla
we;s fohla y÷kd.; fkdyelsh'
39
hfula ;uka <Õ hula ;shdf.k th ksjerÈ" i;Hhs lSug ±kqu
tl;= lrhs kï ta;ek tl;= jkafka jHdc foaj,ah' Èfkka Èk fï
jHdc foa ;u is; ;=< ±äjkak .kS' ld,h f.ùu;a iuÕ ;uka <Õ
we;af;a mú;% i;H f,i ms<s.kakd ±ä u;Odßfhl= njg m;a fõ' fï
wdldr jHdc nj úiska fkdjevQ is; bka tyd úuiSulg hEu neyerlr
;uka isák ;ek ±äj msysgd lghq;= lrhs'
;ukaf.a wd.u ;ukaf.a cd;sh ;ukaf.a foaYmd,kh fï wd§
jYfhka ;ukaf.a lshd ±äj nod.;afoa wka whf.a ish¿foag jvd Wiia
f,i ndrf.k Èúmeje;au f.k hhs' fï Ôú; meje;au ksjerÈ fkdfõ
uq,dùulah' fï ksid ;uka ;=< msysgd we;af;a i;H y÷kd .kak
fkdyels i;H y÷kd.kak tlÕke;s ukilah' fuksid wkau;
ksjerÈj úuiSula lrkak fkdyelsh' l<yels tlu foa f,i
y÷kd.kafka wkau; hgm;a lsÍu f,i olS' fuh mqxÑ .egqul isg
úYd, hqoaOhla olajdu jefjkak fya;=fjhs'
ñksiqka fujeks foa u;= fkdjkakg fmr iQodkul isáh hq;=h'
ñksiqka ;uka <Õ we;s foa i;Hhs lshd isàug m%:u l< hq;af;a ;ud
<Õ we;s foa ksjerÈo i;H u; msysgkjdo lshd úuid wjfndaO lr
.ekSuhs'
wo jkúg ck j¾. hkak ñksiqka Ndrf.k we;af;a fjkia
fkdl< hq;= fohla f,ih' ñka woyia lrkafka ñksiqka j¾.hla
w;yer ;j;a j¾.hl kï ±Íug fhduqùu fkdfõ' uq¿ f,dalfhau
ñksiqka ;u jd¾.sl nj w;ayer ukqIH j¾.h lshk ;ek kej;sh hq;=
njhs'
wehs fufyu fohla lshkafka@ ñksiqka j¾. .;ù f,dalh
mßfNdackh lrkak hdfï§ tys idOdrKhla ;sìh hq;=hs lshd fkdis;hs'
40
ldf.a;a wfmalaIdj ;u j¾.hdf.a fldgi jeä lr .ekSugh' wfkld
.ek ;elSula keye' tfy;a ukqIH j¾.h lshk ;ek ñksiqka kj;d
.kak yelskï ñksiqka ish,a, .ek idOdrKj is;d lghq;= lrkjd
we;'
f,dalhg wd.ï ìys Wfka ñksiqkaf.a ukqIH;ajh /l.kak yd
ukqIH;ajfhka by< ukqIH wd;aóh úuqla;sh Wodlr§u Wfoidh'
j¾;udkfha fï ldßh lrkak wd.ï wiu;a ù we;' wd.u ukqIH;ajh
l=Kqù .,k ´cia kï jd¾.sl nj m%uqL lrf.k .=Kh jeyeÍ hk
wdldrhg lghq;= lrkak fh§ we;' wo f,dalh ;=< u;= ù fmfkkafka"
wd.ï wOHd;añl fmdaIKh fkdj fN!;sl fmdaIKh jvd M,odhl
f,i f.k lghq;= lrk wdldrhhs' wd.ï jd¾.sl iajrEmhla f.k jeä
fN!;sl n,hla f.dvk.kak ±ä W;aidyhla .kafka wehs@ wd.ï
ñksiqkag msysgjkafka ljodo@ f,dalh ksjkafka ljodo@
wd.ï j,ska bgqúh hq;af;a ñksiqka jd¾.slùu j,ld ukqIH
jd¾.sl lshk ;ek ñksiqka /|ùug wjYH ld¾hNdrhhs' wd.ï úiska
ukqIH lh irid" lh ilid ukqIH j¾.hd kej; j¾. lsÍu f,dalfha
.egqï jeäùug fya;= ù we;' wd.ïj, isák nqoaêu;=ka my< ñksiqka
.ek wkqlïmdfjka n,kak ´k' Tjqkaf.a Ôú; j,g iodld,sl hqoaOh
Wreu fkdlrkafka fldfyduo lsh, l,amkd lr ksjerÈ W;a;r
fidhd .kak ´k' Tjqka w;ska tu ld¾hh fkdflfrk úg my< bkak
wdfõ.YS,S mqxÑ ñksiqka .eg¿ we;s lrf.k .egqï we;slrf.k uyd
hqoaOhlg u. mdo.kakjd we;' fuys úmdl f,dl= fmdä ldg;a
fkdfjkiah' hqoaOhla we;sjQ úg ueÈy;aù hqoaOh kj;d ±óu f,fyis
ld¾hhla fkdfõ' hqoaOhla ke;s ld,hl hqoaOhla fkdtkakg ie,iqï
ilidf.k l%shd lsÍu ukqIH nqoaêhg l<yels fohlah' ta i|yd
41
idudkH úuid ne,Sfuka Tíng f.dia by< nqoaê n,hla we;sj úuid
ne,Sfï .=Kh ÈhqKq ;shqKq lr.; hq;=h'
ñksiqkag Wm;skau laIKslj ksjerÈ foa f;drd.kak yelshdjla
,eî ke;' ñksiqkag ,eî we;af;a ksjerÈ foa f;dard.ekSu i|yd úuid
ne,Sfï yelshdjhs' úuid ne,Su kï Ndú;d lsÍfuka ÈhqKqjk fohlah'
th Ndú;d fkdlrhs kï ÿ¾j, f,i mj;skjd we;' w;S;fha isg wd.ï
f.dvla j¾;udkhg msúi we;' wd.ï w;S;fha§o j¾;udkfha§o
.fõIKh lr wjidk ks.ukhlg fkdtk foa f,i ms<s.ekSu WÑ;h'
tfy;a wd.ï w;S;fhka tk wdldrhgu Ndr .ekSu ukqIH nqoaêhg
wh;a fohla fkdfõ' w;S; ñksid ìysl< wd.ï j¾;udk ñksid Ndr
.ekSug fmr úuid ne,Su WÑ;h' jerÈ we;sùu w;S; j¾;udk hk
foñksidgu fmdÿh' tneúka j¾;udk ñksid w;S;fhka tk foaj,
ksjerÈ;djh fidhdne,Su ksjerÈh' f,dalfha .egqï jeäkï ljqre;a
;u ;uka mÍlaIdlr .ekSu fhda.Hh' wjidkfha rgj,g" cd;Skag"
wd.ñlhkag" wd.ï ksldhkag ffjr fkdlrk ñksiqka f,djg ìysúh
hq;=h' wd.ïj, ld¾hh kej; kej; isysm;a lrfokak fhdackd lrk
kj cd;sl fldäh Wmldr fjhs'
42
4'
Y%S ,xld ukqIH cd;sl fldäh WmÈkak fya;=
ukqIHhskaf.a f.!rjh ,nkak ukqIHhskaf.a ysig by<ska
;nkakg ñksiqka úiska ks¾udKh l,hq;af;a ukqIHhskaf.a m%{a{dj
Wmojk" ta m%{a{dj ;=<ska ukqIH wd;auh olsk" ukqIHhdg uÕ
lshdfok" f.!rjkSh w¾:hla we;s rEmhla iys; cd;sl fldähla úh
hq;=h'
tfia ks¾udKh jk cd;sl fldäh ñksiqkaf.a f.!rjh ,eîug
iqÿiqh' fldäh úiska fmr,d ukqIHhkag w¾:hla f.kfohs' ukqIHhka
w¾:j;a fjhs' w¾:j;a ñksiqka u;=msg foa iuÕ fkdwef,hs' Tjqkaf.a
;shqKq kqjK úiska fld;rï .eUqf¾ ;snqK;a i;Hu .%yKh lr.kS'
ukqIH wd;auhla ,en i;H .%yKh lr.kak fkdyelsj whdf,a
hdfï we;s M,h l=ulao@
fï wd;auh udf.a" uu lsisjl=f.a rduqjla ;=< fldgqù fkdisáñ'
uu udf.a nqoaêh úYajdi lrñ' udf.a nqoaêh u. fkd/§ i;H fj;u
we§hk j. iaÓrh' uu i;Hfha msysgñ" i;H ;=< uf.a wd;aufha .uk
,shù we;' uu th lshjñ' wjfndaO lr.ksñ' tauÕ hñ'
i;H mila lrfok i;H myiqfjka olskak mq¿jka cd;sl
fldähla wmg wjYHhs' fï foaYfha ñksiqkag i;H u; ;udf.a
wd;aufha .uk flf,i úh hq;=o lshd wjfndaO lr §ug myiqu l%uh
cd;sl fldäfhys ta h:d¾;h .eí lsÍuh'
fï rg jeishkag muKla fkdfõ f,dal ck;djgo wdo¾Yhla
imhkak jeo.;a is;sú,a,la Tjqkaf.a is;aj,g we;=,a lrkak cd;sl
fldähg yelshdj we;'
43
rglg iSud fkdjk f,daljeishka ldg;a Wmldrhla jk cd;sl
fldähla wm úiska ks¾udKh l<hq;=h' Y%S ,xldj fï foh f,dalhg
bÈßm;a l<hq;=uh' Y%S ,xldj wjÈ ù ;ukaf.ka f,dalhg odhdo úh
hq;=foa wm%ud§j odhdo l<hq;=h' ±fjk f,dalh bka uqojd .ekSug iydh
úh hq;=h' f,dal ck;dj i;H u; msysgjkak wdo¾Yh wm Èh hq;=h'
l<hq;=foa fkdl<hq;=foa ukdj y÷kd fkd.;a .ukl f,dalh
wo .uka lrñka we;' cd;s fío" wd.ï fío" wd.ñl ksldh fío"
foaYmd,k fío fï ish,a, Wv mdfjk fnd,a foaj,ah' fnd,a foa j,ska
bmso fnd,a foaj, /foñka ta foa iuÕu .efgñka fï f.jkafka
ukqIH wd;auhkao @ uy n," uy fud<" jg fïi" f,dl= f,dl=
ixúOdk" f,dl= f.dvke.s,s ta;a flda f,dalhg iduhla" f,dalhu
w÷f¾h'
Tjqka okakd wdldrhg iduh we;slrkak W;aidy lrkjd ta;a
Tjqka bkafka .egqï u;=lrk ;,fhauhs' Tjqkag mq¿jka fjhs .egqula
ksrdlrKh lrkak' ta;a kej; fïjd msysg jkafka .egqï u;= lrk
;,fhau kï kej; kej; .egqï we;sfjkq we;' .egqï u;=lrk nqoaê
;,h miq lrf.k by<g hEu ;=< wmg .egqï u;= fkdlrk ;,hla
y÷kd.; yelsjkq we;'
f,dalh .eg¿ u;= lr.kakjd jeähs' .eg¿ iukh lr .kakjd
wvqhs' fõÕfhka .egqug t<fUkjd ta;a fõÕfhka .egqï j,ld.kak
neye' ñksiqkaf.a úI jeä .=K wvqhs ÿr fkdolS'
ñksiqkaf.a m%d¾:kh .egqï ke;s foaYhla' wehs fï foa
bgqlr.kak neß @ ñksiqka .eg¿j .egqu olajd hdug wjYH foahs'
iïmdokh lr .kafka .egqï wfmalaIdfjkqhs ñksiqka fm<.efikafka
ck úúO;ajhka u; ñksiqka l|jqre n¢kjd fyg wd.ñl .egqï
44
we;sfjhs" fyg cd;sjdÈ .egqï we;sfjhs" lshdhs ñksiqka iQodkï fjkafka
;ukaf.a msßi jeälr .ekSu wú wdhqO /ialsÍu fïjd ;uhs ñksiqka
;ukaf.a wdrlaIdj jYfhka olskafka wdrlaIdj lshkafka wfkldg jvd
hqo Yla;sfhka n,j;aùu jYfhkqhs wo ms<s.ekSu' È<s÷ is; ñka tyd
l=ula olskako@
fï is;sú,s jerÈ fï wdldr hqo l,ukd iQodkï lrf.k
wdikak fjkafka wdrlaIdjg fkdfõ wkdrlaIdjghs' yeufokdu
;dlaIKfhka ÈhqKq wdhqO ksIamdokh lrhs kï" yeufokdu wú wdhqO
/ialrhs kï" yeufokdu fïjd ryis.;j ;nd.kS kï lsisfjl=g ;uka
wdrlaIs;hs lshd iaÓr úh yelso@ neye' yeufokdu wdhqO iys;hs ìho
iys;hs' ìh mylr.kak kï wú wdhqO my lsÍu wjYHhs' th l, yels
nqoaê uÜgug meñKSu wjYHhs'
fï foa isÿfjkak mj;sk f,dal ;;a;ajh fjkia úh hq;=hs' ta
i|yd f,dalh yryd f,dajeishka ldg;a ys;lr f,dajeishka ldf.;a
uki msßisÿ lrk .=Kj;a lrk is;sú,s oduhla .uka l<hq;=h' fï
i|yd iEu rglau f,dalh iqjm;a lsÍu wruqKq lr.;a Od¾ñl ±kqula
f,dajeishkag wjfndaO lr.ekSu i|yd bÈßm;a lsÍu wjYHhs' f,da jeis
ck;djg ks;r ks;r isysle|jkak yels wdldrhg bÈßm;a lsÍuo
jeo.;ah' fï i|yd ta ta rgj, cd;sl fldäh Ndú;d lsÍu iqÿiqh'
cd;sl fldäfha rEmfhka ms<sônq l<yels f.!rjkSh yrj;a
f,dajeishka ldf.;a ukqIH .=Kh j¾Okh lsÍug fya;=jk O¾u lreKq
bÈßm;a lsÍu fhda.Hh' lsisu úg jd¾.sl nj fyda wd.ñl rEm ±ä
lsÍug fya;=jk wdldrhg bÈßm;a fkdl< hq;=h' tu O¾u lreK
jd¾.sl nj laIh lsÍug;a ukqIH .=Kh j¾Okh lsÍug;a fya;=úh
hq;=h'
45
f,da jeishkaf.a wdrlaIdj i,id .kak ;j;a l%u ;sfhkjdo
lshd fydhd n,kak ´k' .egqula fj; hk .uk kj;d .kak wms
fudkjdo l< hq;af;a@ wmsg mq¿jks kï ñksiqkaf.a fío fkdolskak
f,dalh mqrdu isákafka tl ñksfila lsh, olskak ;ukaf.a wkkH;d
;u wd.u ;u cd;sh lsh, ;=kald,fhau ±äj ne£ isákak wjYHo@
W;=ï ukqIH;ajh uekúka y÷kd.ekSu yerekqfldg ta wNsnjd hkak
;j;a fohla ;sìh yelso@ wfkldo ;udo fofofkl= fkdfõ tla
flfkl= lshd is;kak mqreÿ úh hq;=h' rg rgj,a N+ñfhka fjka jQjdg
f,dalh mqrdu bkafka tl ñksfyla lsh, ms<s.kakd ÈhqKq ukila fj;
wm hd hq;=h'
rfÜ ck;dj j¾. lsÍu yd fiiaikag wms ùrhka lsh,
fmkajkak uialk isxyfhl=f.a rEmhla fhdodf.k cd;sl fldähla
ks¾udKh lsÍu rfÜ ck;djgj;a f,dal ck;djgj;a fi;la Wreu
lrkafka keye' ukqIH .=Kh my< oukak fya;= Wkd yereKqfldg
ukqIH .=Kh by< oukak fya;= ù ke;'
wmg mq¿jks kï ñksiqka ukqIH .=Kfhka my<g fkdjefgk
f,i /l.kak" ta i|yd iqÿiq ±laula ñksia is;aj, r|jkak' ta foa
bgqlrkak wm W;aidy .;hq;=h'
cd;s jYfhka .;a;du cd;s lshk fldgi rdcH md,khg
wkjYHhs' ldg;a iu whs;Ska ysñúh hq;=hs' wd.ï jYfhka .;a;du meúÈ
mQcH W;=uka wd.ï kñka fjka fjkaj isáhdg .sys ñksiqka tfia fjka
fjkaj isàu jerÈ' Y%S ,xldfõ wd.ï y;rla ;sfí' .sys ñksiqka fï
wd.ï y;ru wmg wh;a lshd .eksh hq;=h' uu fï wd.fï lshd rEmhla
;nd.ekSu jerÈ uu fï y;ru wOHkh lrkjd ñka tla wd.ula j;a
neyer lrkafka keye' ñka wd.ï tlla folla ;=kla fyda y;ru fyda
uQ,slj f.k ffp;islfha r|jdf.k ta wkqj ±kqu tl;= lr.kakjd
46
yereKqfldg ud fN!;sl iudcfhaÈ rEmhla jYfhka wd.ula r|jd
fkd.ksñ' kS;sh uf.ka wykak tmd Tfí wd.u l=ulao@ lshd jYfhka
ñksiqka wd.ï weiqre lsÍu fhda.Hhs'
ldf.a;a hym; m;d ud .ek ,shkakï' uu fï rfÜ bmso rfÜ
we;s wd.ï y;frkau fmdaIKh fjñ' ta fya;=fjka fï wd.ï y;rgu
f.!rj lrñ' ug ud .ek ksjerÈ wjfndaOhla we;' ud isákafka fï
mQcH W;=ukag my<ska nj ud oksñ' b;sx ud Tjqkag f.!rj lsÍu
fhda.Hhs' uf.a ffp;islfha uq,skau we;af;a fn!oaO O¾uh wkqj ksjka
u. idlaId;a lr.ekSuhs' ta wruqKq lrf.k ud Ôj;afjñ' tkuq;a
fN!;sl iudcfha§ fn!oaO lshd rEmhlska ^jd¾.slj& fmkSisàug tlÕ
ke;' tfia rEm ;=< /§u w¾:hla ke;' wd.u kï w¾:huhs' wms wd.ï
jYfhka rEm ;nd .ekSu wd.ñl l|jqre - hqo l|jqre jYfhka
mßj¾;kh ùug fya;= mdol fjhs' ta ksid ud lshd isákafka fï rfÜ
jeishkag ;uka fï fï wd.fï lshd fmkS fkdisákak uu fn!oaO" uu
bia,dï" uu yskaÿ" uu l%sia;shdks lshd fkdis;kak' uu i;HjdÈfhla
uu fidhkafka i;Hhs' Bg msysgjk ldg;a uu f.!rj lrñ' lshd
is;k f,ihs'
wm wd.ï jYfhka fjkaù ys;kak .;a;du wmg msßisÿ is;la
mj;ajdf.k hkak neye' wmg ksoyia is;la Wreu jkafka keye' È.ska
È.gu is; jHdl+,jhs mj;skafka' wfma is; f,dalfha jeä fldgi i|yd
idOdrK fldgi i|yd ke;skï j| fkdù mj;skak lshd is;sú,s
ujkjd' fï is;sú,s wd.ul h:d wjfndaOh ,nd .ekSfï yelshdj
úkdY lrkq ,nhs' ñksiqka wd.fuka wd;au úuqla;sh Wodlr .ekSu
wu;l lr wd.u /l.ekSug lshd wmdh .dñ ùfï l%shdj,g fm<fUhs'
fï i|yd wd.ï ks¾ud;Dkaf.a fyda wd.ï fuf;la meñKSu ;=< tlajQ
jd¾.sl njg tlÕ" hqoaOhg tlÕ ÿ¾j, O¾u lreKq u;=lrf.k
47
wd.ñl hqo l|jqre ìys lsÍug moku oud .kS' fï úlD;sh f,dalh .sks
;shkak fya;=fjhs' fï wdldr wd.ï w,a,d .ekSu jerÈ fu;ek§ wd.ï
w,a,df.k isákafka .efgk wdldrhgh'
wm wd.ï .ek ksjerÈj jgydf.k ÿ¾j, ;eka mj;Skï tu
;eka uÕyerf.k wfma wd;au úuqla;sh uq,alrf.k ish¿ wd.ï Bg
odhl lr.ekSu jà' hym;a iudchla mj;ajdf.k hdug fï wd.ï yeu
tllu .=Kfoa we;' .=Kj;a foa /l.ekSu ukqIH;ajfha .=Khhs' wm
rfÜ ;sfhk iEu wd.ñl ia:dkhlau wdrlaId .r .ksuq' fmdaIKh
lruq' wd.ï ksid weúf,k f,dalhg wd.ï lshd ksfjk yeá W.kajuq'
Y%S ,xld jdiS ck;djks Tn Y%S ,dxlslhl= jkafka Tfí nqoaêh
ksidh" Tfí wjfndaOh ksidh" Tfí ksùu ksidh" Tn ienE ñksfil=ùu
ksid nj ys;g .kak' Y%S ,xldj kï fï mqxÑ Èjhsk weúf,k f,dalhg
ksùu wrka hk rghs' Tn tys ienE fldgialdrhl=jkak Tfí fldgi
kï Tn nqoaêu;a ùuhs' i;Hg bvfokafkla ùuhs'
;u .fï we;s wd.ñl ia:dk ish,a,gu .fï ljqre;a hkak ta
ta wd.ï ms<sfj;a wkqj f.!rj lsÍu jkaokd lsÍu fhda.Hhs' fuh Tfí
nqoaêfha ksï j,¨ m<,a lsÍug fya;=jkjd we;' wfkla wd.ï j,g
ìfhka fyda ffjrfhka isàu uÕska jkafka lsisu wd.ulg wkqj
úuqla;sh Wodlr.ekSug fkdyels ùuhs' ñksiqkaf.a Wm;" Ôú;h"
urKh wd.ï wkqj fjkia fkdfõ' wfma is;a mgq Wkdg f,dal
O¾u;djh mgq ke;' wm ldf.a;a mska mõ ukskafka tlu ;rdÈhlskah'
nyq jd¾.sl iudchla ;=< jd¾.sl .egqï we;sùu j,ld .ekSug
ljqre;a W;aidy .; hq;=h' iEu wd.ulu iqkaor ñksiqka isákjd bÈß
Èkl§ fï ñksiqka tlsfkld urd .kakjd n,d bkak mq¿jkso@ fï
rfÜ ñksiqka iuÕsfhka iyÔjkfhka i;=fgka ;shkak mq¿jka l%uhla
48
fidhkak hula lula f;afrk ljqre;a W;aidy lrkak ´k' fï foaYh
iqkaor foaYhla lr.;af;d;a tu wdo¾Yh f,dalhg § f,dalhu iqkaor
lr.kak mq¿jks' f,dalhg fujeks wdo¾Yhla fokak yels iqÿiqu
foaYh fï foaYhhs'
fï foaYfha we;s wd.ï y;rgu uu wdorh lrkjd" f.!rj
lrkjd hk is;sú,a, isf;ys bm§uu uyd Ñ;a; m%S;shlah' fï
fya;=fjka ;ryjla fl%daOhla ffjrhla isf;a Wmojkafka keye'
Wmojkafka ñ;%;ajh" wdorh" lreKdj" ohdj" wkqlïmdjhs' fïjd ;uhs
is;l wdf,dalh' fï ;uhs wms wfmalaId lrk úuqla;s .ufka ksjerÈ
Èidj'
wd.ï f.dvla hkq i;Hg fuyd ia:dkhlah' ta ksid yeu
wd.ulau wOHkh lsÍu tl wd.ul keje;S isàug jvd w¾:j;ah' tl
wd.ulg iSud fjkak lSug lsisfjl=g whs;shla ke;' hfula tfia
lshhs kï th jd¾.sl m%ldYhlah' tfia lshkakd jd¾.sl b,lal
we;af;lah' tjekafkla wd.ula foaYkd lr we;akï th ukqIH
meje;afï w¾nqo /ila we;slsÍug fya;=ùu iaÒrh' tjeks ukqIH u.
jrojk wjia:d j,ld .ekSug fldäfha w¾:h wjfndaO lrf.k ;sîu
jeo.;ah'
49
5'
Y%S ,xld ukqIH cd;sl fldäh
fhdackd lrk cd;sl fldäfhka bÈßm;a lrk w¾:h nqÿka
jykafia foaYkd lrkq ,enQ p;=rd¾h i;H O¾uhhs' j¾;udk cd;sl
fldäfha ^isxy fldäfha& lvqj w,a,d .;a isxyhdf.a bÈß ol=Kq mdofha
we.s,s y;rg § we;s w¾:ho p;=rd¾h i;H O¾uhhs'
fuu fldäh wx. mylska hqla;h' fuys wx. y;rla tla rEmhla
jYfhkao wfkla wx.h tys miqìu jYfhkao f.k fldäh ks¾udKh
lr we;' úYajh ;=< ukqIH wd;auhl O¾u;djh kï p;=rd¾h i;H
O¾uh fldäh uÕska bÈßm;a lrk w¾:hhs'
fldäfha wx. yd Bg § we;s w¾:h my;ska ±lafõ'
fhdackd lrk Y%S ,xld ukqIH cd;sl fldäh
50
wyia ks,a mdg miqìu
fldäfha rEmhg miqìïj we;s tlu j¾Kh wyia ks,a j¾Khhs'
fï uÕska ld,fhaj;a m%udKfhaj;a iSud ke;sj úys§hk úYajh fmkakqï
lrhs'
úYajh lshQ muKska ñksiqka ljqre;a n,kafka wyi foih' túg
olskak ,efnkafka wyia ks,a mdgh' ta wkqj fldäfha úYajh olajkak
wyia ks,a mdg fhdodf.k we;'
úYajh lshQ muKska wm fk;a hefjkafka ysia wyi foigh' th
ksjerÈh' ta ;=<ska lshfjkafka úYajh ms<sn| wfma ±kqu ysia njh' ukao
úYajh iuÕ .,mkak fohla wm <Õ ke;' wm wE; uqyqo foi n,dk
ysáh;a" lkaolg ke. wE; ÿr jfÜg ne¨j;a" y| fyda ;re foi
ne¨j;a ta ish,a, iSñ; foa jYfhka wm y÷kdf.k we;af;uq' fï
ish,a, úYajfha i|yka fkdjk ;rï mqxÑ foa f,i .ekSu ksjerÈh'
wmg iuia; úYajh fuh hehs lshd wdrïNh" mej;Su" wjidkh
we;sj i;H ú.%yhla lrkak fkdyelsh' wmg l<yelafla úYajh fuh
hehs lshd fndre l;djla f.d;kakh' ke;skï w;S;fha b|ka tk
tjeks l;djla ms<s.kakh'
wm úYajh .ek fkdokakd ksid úYajh .ek w;S;fhka tk
l;d ms<s.kak fyda m%;slafYam lrkak fkdyelsh' tfy;a tu l;djka
j,ska iudchg úkdYldÍ njla tl;= lrhs kï fyda ysia njl fyda
w{a{dklul rojhs kï ta iudch M, rys; iudchla jkq we;'
wm wjfndaO lr.kak wjYHhs' wmg iuia; úYajh yodrd tys
ukqIH wd;aufha fldgi fuh hehs y÷kdf.k ta wkqj Ôú;h f.jkak
fkdyels nj' wmg l< yelafla f.jk fï Ôú;h ;=<ska ukqIH wd;auh
fln÷o lshd yodrkakh' ta wkqj yrj;aj Ôú;h f.ùuh'
51
ñksiqka Ndú;d lrk iEu fN!;sl jia;=jlau tys ;;a;ajh
fln÷o lshd wjfndaOhla we;sjhs Ndú;d lrkq ,nkafka' tfia
fkdfldf<d;a bka wk;=re úm;a we;sùug fyda bka ksis M, ,nd
.ekSug fkdyels jkjd we;' ta wdldrhg ukqIH Ôú;ho ±kf.k
wjfndaOhla we;sj Ndú;d lsÍu WÑ;h' túg wdrlaIs; nj;a yrj;a
nj;a we;'
fï wkqj Y%S ,xld ukqIH cd;sl fldäh ;=<ska iuia;h fkdo;a
tfy;a ukqIH Ôú;h ±k wjfndaOfhka f.jkj. woyia lrhs' fuys§
wyia ks,a j¾Kh uÕska iuia; úYajh fkdo;anj fmkakqï lrhs'
fldäfha wfkla wx. y;r uÕska p;=rd¾h i;H O¾uh
ixfla;j;a lrhs' fuys isxy, w¾:h W;=ï we;a; y;r kï fõ'
fï W;=ï we;a; y;r ñksiqkag ks;r ks;r isys le|jd .kak
myiq wdldrhg ;ukaf.a jg msgdfõ ;sîu jeo.;ah' ta jf.au fï uÕska
ñksiqkag uyd w¾:hla W.kajk fyhska Bg ksis f.!rjh ,nd§uo
jeo.;ah' ta ksid fï jákd w¾:h msysgqùug iqÿiqu ;ek Y%S ,xld
ukqIH cd;sl fldähhs'
fï fldäh ñksiqka Ndr.; hq;af;a Y%S ,xldfõ ukqIH cd;sl
fldähg wu;rj úYajh ;=< ;u wd;aufha O¾u;djh jYfhkah'
fldäh foi ne,Su ;uka foi ne,Sulah' fldäh .ek is;Su ;uka
.ek is;Suls' fldäfha w¾:h wjfndaO lr.ekSu ;uka .ek wjfndaO
lr.ekSuls'
;u ukqIH wd;auh whs;s ;u nqoaêhgh' ;u nqoaêh ÈhqKq lsÍu
kï ;u wd;au úuqla;shhs'
nqoaêh ÈhqKqlsÍu ksjerÈ foa y\qkd.kak fya;=fjhs' ksjerÈ
b,lalhla wruqKq lr.;a flfkl= w;r uÕ§ wmú;% ùug wlue;sh'
52
ñksiqka ksjerÈ b,lalhla wruqKq lr.;a miq Bg ndOdjkfoa iuÕ
fkdwef,kq we;' fï .=Kh f,dal iduh we;s lsÍug fya;=jkjdh'
jrod fkd.kakd ðú;h w¾:j;ah" ±ßh yelsh" iqkaorh' Bg
wjYH ±kqu p;=rd¾h i;H O¾uh ;=< wka;¾.;h'
fï ,sùu uÕska p;=rd¾h i;H O¾uh .ek flá ye¢kaùula
muKla flf¾ fuu fhdackd rch yd ck;dj Ndr.eksug olajk
tlÕ;djh u; p;=rd¾h i;H O¾uh .ek úia;rhla mqxÑ fmd;la
jYfhka bÈßm;a lrkq we;'
r;= j¾K ;Srej
ÿlaL wd¾hh i;H - ÿl kï wd¾hh i;Hh'
r;= j¾Kh fh§ug fya;=j wm YÍrfha iSÍula " lemSula isÿjQ
úg wmg fõokdj ±fka' fõokdj ÿllah' fuys§ ;=jd,fhka olskak
,enqK j¾Kh r;=h ta fya;=fjka ÿl f;areï .ekSug myiqj i|yd r;=
fhdod.kq ,eîh' tfy;a ÿl fï ;=jd,hg jvd úYd, w¾:hla iyss;h'
ÿl wOHkh l< hq;=h' tys wruqK ÿl wOHkh fkdlrkakd ;rï ÿla
fkdú§uh' úia;r bÈßfha§"
fld< j¾K ;Srej
fuh uÕska ÿlaL iuqoh wd¾h i;Hh - ÿlg fya;=j kï wd¾hh
i;Hh ixfla;j;a flf¾' l,ska ÿl i|yd r;= fhÿfõ ;=jd,fha f,aj,
j¾Kh ksidh' YÍrhg f,a yeÿfka fld< j¾K wdydr .ekSu
fya;=fjks' ñksid Ôj;a fjkafka .ia fld<x ksidh' tajdf.a j¾Kh
fld<h' ta ksid ÿlg fya;=j ixfla;j;a lsÍug fld< fhod.kakd ,§'
ÿlg fya;=j ;DIaKdjhs' bÈßfha§ fï .ek jeä úia;r l;d lruq'
53
iqÿ j¾K w¾O pdmh
fï uÕska ÿlaL ksfrdaO wd¾h i;Hh - ÿl ke;s lsÍu kï wd¾h
i;H ixfla;j;a flf¾' fuys iqÿ uÕska ksjerÈ njo w¾O pdmh uÕska
iaÓr jQ p,kh fkdjkakd jQ nj woyia flf¾' fufolu tl;=ùfuka
iqÿ w¾O pdmfhka ÿl ke;s lsÍu Wfoid mru ksjerÈ jQ iaÓr jQ p,kh
fkdjkakdjQ ±kqu /ialsÍu w¾:j;a flf¾' fuh ÿl we;slrk
;DIaKdj ke;s lsÍug fya;=fõ' ;jÿrg;a úia;r bÈßfha§'
ly j¾K fldgqj yd fla;=j
fï uÕska ÿlaL ksfrdaO .dñkS m%;smod¾h i;H - ÿl ke;s
lsÍfï ud¾.h kï wd¾h i;H ixfla;j;a flf¾' fuys§ ly j¾Kh
uÕska O¾uh o;anj m%ldYh fõ' iqÿj,ska ksjrÈnj fmkakqï flßK'
ksjrÈ ùug O¾uh wjYHhs' msßisÿlu we;s lsÍug;a wdrlaId lsÍug;a
lyÈhr Ndú;d lrk wdldrhg Od¾ñl nj isys.ekaùu i|yd ly
j¾Kh fhdodf.k we;' ly fldgqj uÕska ;ud úiska ÿl ke;s lsÍug
wjYH ±kqu ms<sfj,ska wjfndaO lr.;a nj kej; my<g fkdhk j.
woyia lrhs' ly fla;=j uÕska ;uka úuqla;sh Wodlr .ekSfï yelshdj
,nd wd;au .uk wjika lrk j. fmkakqï lrhs'
fuys bÈß mshjf¾§ p;=rd¾h i;H O¾uh ms<sn| úia;rhla yd
fldäh Ndú;d lrk wdldrh yd ;j;a óg noaOjk lreKq .ek úia;r
bÈßm;a lsÍug wfmalaId lrñ'
úfYaI (- lsisu fNaohlska f;drj fï rfÜ nyq;r ck;dj
nqÿkajykafiaf.a O¾uhg wdorh f.!rjh lrk j. ud l< iudc
wOHkhkaf.ka ukdj jegysk' Tjqka ljqre;a fn!oaO O¾uh .eUqßka
f;areï .ekSug leue;af;ka isák j.o meyeÈ<s úh' tfy;a Tjqka
54
fn!oaO kdufhka tk jd¾.sl iajrEmhla .;a f.dfrdaiq nj m%;slafYam
lrhs'
nqoaO O¾uh kï ksjqkq .;s we;s lsisfjl=g ;¾ð; njla ke;s
;udf.a ukig iykhla ,o yels wd;auhg fi;la we;s fohla f,i
Ndr .ekSug ñksiqka tlÕh' f,daljdiS ck;dj ;uka fj;g tk
wmyiq;d bÈßfha iekfikak nqoaO O¾ufha myi fidhñka isà'
odkhka w;r W;=ïu odkh O¾u odkhhs' Y%S ,xld ukqIH cd;sl
fldäh uÕska f,dal jeishka ldg;a O¾u Odkh Èhyels kï th
f,dajeishka ljqre;a ,nkakdjQ uyd Nd.Hhlah' Y%S ,xldjdiS ish¿
ck;dj lr.kakd uyd mqkH l¾uhlah'
fhdackd lrk fldäfhka lr we;af;a j¾;udk cd;sl
fldäfha isxy rEmh fjkqjg ffp;Hhg wdikak rEmhla fh§u"
jd¾.sl nj ÿre lsÍu Wfoid j¾K ;=k bj;a lsÍu" wx. 26 la uÕska
ixfla;j;a lr ;snQ ud;Dld 26 la fjkqjg bka tla ud;Dldjla muKla
f.k w¾: ±laùu muKh'
fldählg ud;Dld úYd, m%udKhla f.k w¾: ±laùu ñksiqkag
.%ykh lr .ekSug wmyiqjlah' túg Tjqka tla lreKlaj;a u;lfha
r|jd fkd.kq we;' ta fya;=fjka cd;sl fldähla uÕska Wmhd .;yels
lsisjla ke;sj rfÜ ixfla;hla f,i muKla mj;skjd we;' th rgl
we;s uq,au yd úYd,u w,dNh f,i ie,lSu ksjerÈh'
fhdackd lrk Y%S ,xld ukqIH cd;sl fldäh uÕska rgg úYd,
fufyhla w;alr §ug wfmalaIs;h' fuh hym;a .=KO¾u u; msysgd
iSud fkdorñka jefvk fufyhlah' fï ;=< lsisfjl=g hym;la ñi
whym;la lsisu úg isÿfkdjk j. iaÓrh'
55
f,djg wd.ula ìysjkafka W;=ï ñksfil=f.ks' ta W;=uka
O¾uh y÷kd.kak fjfyfikafka f,daljdiSka ú¢k ÿl ±l ÿlla we;s
nj wjfndaO lr.ekSu fya;=fjkah' ÿl ke;s f,dalhg wd.ula wjYH
ke;' fojeksj ta W;=uka ÿlg fya;=j y÷kd.kak W;aidy .kS'
;=kafjksj ÿflka ñ§u .ek lreKq y÷kd.kak W;aidy .kS'
y;rfjkqj ÿflka ñ§fï ud¾.h y÷kd.kak W;aidy .kS' fï wkqj
f,djg ìysfjk iEu wd.ulau ÿl" ÿlg fya;=j" ÿflka ñ§u" ÿflka
ñ§fï ud¾.h kï ldrKd y;r iys;h' kuq;a wd.ï ks¾ud;Dka fï
ldrKd y;r fjkqfjka ;uka Wmhd.;a ±kqu iudk yd wiudkj we;'
fï ;;a;ajh u; j¾;udk ñksidf.a ld¾hh úh hq;af;a wiudk;d
wkqj fjkaù j¾. ù tlsfkld wNsnjd hdfï W;aidyhl ksr; ùu
fkdfõ' yeu wd.ulskau ksjrÈ ±kqu tl;= lrf.k ;u Ôú;h
wOHd;añlj ixj¾Okh lr .ekSuh' ksjrÈ wOHd;aufhka ixj¾Okh jQ
ñksiqkaf.ka ;j;a ñksfil=g if;l=g ;¾ckhla ke;' tjka ñksiqka
we;s iudch hym;ah'
mj;sk cd;sl fldäfha rEmhg j¾K j,g wdorh lrk
ñksiqfka" wm ixfla; j¾K Ndú;d lrkafka w¾:h fj; hEugh' wm
w¾:.; fjkjd yer ixfla;.; ùu" j¾K.; ùu ta fjkqfjka .egqï
fj; hEu M, rys;h' ñksid lshk Wm; m%{a{dj i|yd ,enQ Wm;la
f,i i,lkak' ukqIH Wm; rg" cd;sh" wd.u fjkqfjka lshd jrojd
fkd.kak' tfyu ys;=fjd;a wmg wdhqO w;r kj;skak fjkjd' bka
tyd .ukla hkak ,efnkafka keye' fï woyi tla ck fldgila
i|yd muKla fkdfõ' f,dfõ iEu ñksfil=u i|ydh'
§k ffi, j¾Okh ù ks¾udKh jQ j¾;udk f,dalfha ldf.a;a
wfmaËdj f,dl= fldgila ysñlr .ekSuh' fojekqj ta fjkqfjka l%shd
lrhs' ;=kafjkqj hqoaOh Wreu fjhs' y;rfjkqj w,dNh" ÿla fõokd
56
Wreu fjhs' miqfjkqj wd u. jerÈ j. f;areï .kS' yhfjkqj ksjerÈ
foa y÷kd.kak fjfyfikq we;' Tng wo u;aùu" .e;sùu yer oud
uOHia: ùug yels kï jeäÿr l,amkd lrkak leue;s kï tfia
jghla f.dia f;areï .;a foa wou f;areï .kak yelsfjkjd we;' Y%S
,xld ukqIH cd;sl fldäh msßisÿ ukilska hqla;j w¾:hu f;areï
.ksuq'
wo f,dalh ìysiqKqh' ñksiqka >d;kh fjñka we;' ;reK
fldgia >d;lhka ù we;' fndaïn oukakka we;' fndaïn mqmqrejd
.kakka we;' wmg >d;kh fjkakd;a >d;kh lrkakd;a hk
fome;a;u wdrËd lr .kak wjYHh' f,dalh ìysiqKq ;ekla njg
m;aù we;af;a wd.ï fya;=fjkah' f,dalh ksjqKq ;ekla njg m;al,
hq;= fjkafka;a wd.ï úiskauh' u,a,S wd.ï ñksiqka w¨f.daiqjka njg
m;a lrk úg whshd wd.ï Tjqkaf.a w;aj,ska wúwdhqO ìu oïujd
ksldh fío wd.ï fío yd ;j;a fío fkdolsk ukqIH wd;auh f.dv
k.a.jd ukqIH >d;k fkdfjk ukqIH meje;aula we;s lsÍug lghq;=
lsÍu wjYHh' Y%S ,xldfõ ukqIH cd;sl fldäfha wruqK tf;la ÿr
hEugh' hqoaO we;sùfï idOl kQmoùug nqoaO O¾uhg yelshdj we;'
fldäfhka u;= lrkafka Bg wod,fjk O¾uhls' ñksidg w¾:hla fjk
óg jvd jákd O¾uhla f,dalfha ´kEu wd.ulska yels kï bÈßm;a
lrkak lshd wNsfhda. lrkak uu leu;sh' ukqIH j¾.hdf.a wdrËdj
fjkqfjka wdrËdj we;s l, yels O¾uh bÈßhg .kak' ukqIH
meje;au wkdrËs; lrk wid¾:l O¾u lreKq bj;g odkak' jvd
jeo.;a fjkafka wd.ul meje;au fkdfõ' wd.ul we;s i;H jQ ksjrÈ
jQ O¾u lreKqh' Bg fya;=j fyd|g jvd krl fyda krlg fya;=fjk
tl jdlHhla fyda we;s wd.ula mej;Su ukqIH meje;au w¾nqo rdYshlg
f.dÿre lrjkak fya;=fjk ksidh' hqoaO fjkqfjka wd.ï Wjukd ke;'
57
wd.ula mj;skak hqoaO Wjukd kï tu wd.u fkdmej;Su woykakdg;a
wfkl=kag;a fi;lah'
fhdackd lrk Y%S ,xld ukqIH cd;sl fldäh uÕska wfmalaId
lrk foa"
O¾uh m%uqL lsÍu ^isxy fldäfha§ m%uqL ù ;snqfKa oreKq nj yd
jd¾.sl njh&
ukqIH Ôú;hg neyer lrkak neß i;Hhla we;s nj jgyd§u'
ta i;H mokï lrf.k ukqIH wd;auh f.dvke.sh hq;=nj jgyd §u'
ta uÕ fkdhkjd kï ;ukag ysñ ;ek fmkajd§u'
ñksiqka úiskau f.dvk.d.;a ÿla lï lfgd¨ ;=< ñksiqka .s,S we;s
nj jgyd §u'
Ôú;h jrod fkd.ekSu ;=< ys;g iykhla we;s nj jgyd §u'
ñksiqka wo f.jk .egqï u;= lrk udkisl uÜgu miqlr .egqï u;=
fkdlrk udkisl uÜgula fj; f.k hEu'
ck jd¾.sl nj fkdolsk W;=ï ukqIH wd;auh f.dvke.Su'
±kg ñksiqka u;aù Ndr wrka bkak jd¾.sl nj ukqIH;ajhg my<ska
we;s ,dul fohla nj f;areï .ekaùu'
ñksiqka lrk ish,a, w¾:h ±k isysfhka lrk fohla úh hq;= nj
jgyd§u'
ñksia isf;a Bßishdj" fl%daOh" ffjrh" m<s.ekSu" l=yllï
ckkhùu j<ld ±óu' ckkh jqj;a ËKhlska bj;a l, yels O¾u
{dkh we;s lsÍu'
ñksia isf;a lreKdj" ohdj" wkqlïmdj" ffu;%sh" ifydaor;ajh
bmoùug yd mj;ajdf.khdug Èߧu'
ñksiqka f.jk Ôú;fha ienE w¾:h fuh hehs ksjerÈj f;areï
lr§u;a ta wkqj Ôj;a fjkakg uÕfmkaùu'
58
ñksiqka mfjka j,ld .ekSu" ñksiqka lrk jxpd ¥IK" whq;=lï"
fydr uerlïj, nrm;, mdmhla wvx.= nj jgyd §u'
ñksiqka Wmhd .kakd hï fohlafõo ta foh p;=rd¾h i;H O¾uh
wkqj ÿlg fya;=jla fkdù úuqla;shg fya;=jla jk f,i Wmhd
.;hq;=nj mila lr§u'
fuu fldähg f.!rj lsÍu Tn Ôj;ajk ud;D N+ñhg f.!rj
lsÍula fukau Tfí wd;auhg f.!rj lsÍulao fjhs' fufia f.!rj
lrk Tn ;=< jefvkafka úuqla;s ud¾.h idlaId;a lr .ekSug wjYH
.=K O¾uhkah'
fuu fldäh rfÜ ia:dmkh lsÍfuka ñksiqkaf.a wjxllu"
bjiSu" ÿr ±lSu" hula iïnkaOj jvd ksjrÈ ms<s;=re fydhkak Wkkaÿ
ùu" idOdrK;ajhg .re lsÍu" ydks lrk foa y÷kd.kak yels lu yd
neyer lsÍu" ffjÍ ys; i;=re ys; ÿIaG ys; m,s.ekSfï ys; Bßishd ys;
l=yl ys; kQmoùug fyda blaukska mylr ±óug yelslu ,nhs' ukqIH
meje;au hym;a fjkak ñksid ye§u;a ñksid yefokak ñksia uki
ye§u;a ñksia uki yefokak Bg WÑ; O¾uhla ;sîu;a wjYHhs' ta
O¾uh ñksia j¾.hd fkdfn§ug;a ñksia ukig .=ma; fkdùu;a yeu
mshjrl§u ;ukag fi;la ukqIH meje;aug myiqjla uq f,dalhgu;a
uq úIajhgu;a myiqjla fi;la ùu;a wjYHhs'
ñksiqka wOHd;añl Ôú;hl jákdlu wjfndaO lr.;aúg Bg
WÑ; wdldrhg Ôj;afjkak Wkkaÿfjhs' wiSñ; Okjf;la ùug
;r.ldÍo fkdfjhs' ta fya;=fjka fiiq whg Okh bmhSfï ud¾.
fkdjeiS mj;S' ukqIH cd;sl fldäfhka u;= lrk wOHd;añl nj;a
kj foaYmd,k l%uh;a yd ;j;a WmfoaYk yd jevigyka u.ska ñksidg
Okh bmhSfï yd Ôj;a ùfï ;Dma;su;a lula we;s lsÍfuka ñksidg
wOHd;añlj by,g hEug ;j;a myiqlï we;sl, yelsh' wOHd;añlj
59
by,g hk úg Ôj;aùu myiqh' wo f,dalfha wd.ï .dkg wOHd;añl
ud¾. we;' f,dal ck;dj fn§ mj;skak yd ta w;r .egqï mj;skak
tf,i ùu iqÿiqh' ck j¾. ke;s ukqIH j¾.hla ùug;a ta ñksia
j¾.hg i;H wOHd;añl ud¾.hla ùug;a ÿl" ÿlg fya;=j" ÿflka
ñ§u" ÿflka ñ§fï ud¾.h hk wjfndaOh ;sîu wjYHhs'
60
6'
Y%S ,xld ukqIH cd;sl fldäh ^rEmh&
Y%S ,xld ukqIH cd;sl fldäfha rEmh jYfhka f;dard.kq
,enqfõ fn!oaO ffp;H rEmhlg wdikak rEmhls' fuh fn!oaO
ffp;Hl rEmhg iudk f,i Èiajqjo fï i|yd fn!oaO ffp;Hhl
rEmh lshd fhÈh fkdyel ukao —fn!oaO ffp;H˜ rEmfhkao
w¾:fhkao óg fjkialï iys;h' ffp;sh lshk jpkh Ndú;d lsÍug
uu jvd;a leu;s kuq;a w¨;a m%Yak yd fpdaokd j,g f.dÿre fkdùu
fjkqfjka ffp;Hg wdikak rEmhla jYfhka fhdod .;af;ñ'
fujeks rEmhla fhdod.kak fya;=
furg jeä ck;djla .re lrk ffp;Hhg wdikak rEmhla ùu ksid
ffp;Hhg olajk f.!rjh fï i|ydo Wmojd .ekSu wruqKq
lrf.kh' f.!rjh ,nkak w¨f;ka rEmhla ks¾udKh lsÍu fï
;rï id¾:l úh fkdyelsh'
furg ienE fm%!v;ajh fmkajk ffp;Hhg wdikak rEmhla ùu'
furg ck;dj iuQyhla tla ù iuQyhla f.!rj lrkak bÈlr .kakd
,o uq,au bÈlsÍu jk ffp;Hhg wdikak rEmhla ùu'
wo o furg jeäu ck;djla f.!rj olajk ffp;Hhg wdikak
rEmhla ùu'
furg ñksiqka ;uka f.!rj lrkq ,nk mQckSh jia;+ka ;ekam;a
lrkak fhdod.kakd bÈlsÍula jk ffp;Hhg wdikak rEmhla ùu'
p;=rd¾h i;H O¾uh ldg;a myiqfjka f;areï lr.ekSug yelsjk
wdldrhg ms<sìUq lsÍug iu;a jk rEmhla ùu'
lsisjl=g ìhla we;slrjk ;¾ð; rEmhla fkdjk ksid'
jd¾.sl nj u;= fkdlrk ksid'
rg jeishka ldg;a tlg tl;= úh yels w¾:hla yd rEmhla ùu'
61
ish¿ md,lhka we;=¿ ish¿ rgjeishka ixfõ§j ksjerÈ lr.ekSug
yels rEmhla ùu'
rEmh ir,ùu;a thska ixfla;j;a lrk O¾u lreK ir,j
wdrïN lr l%ñlj j¾Okh jkakla fya;=fjka ldg;a myiqfjka
f;areï .; yelsh'
w¾:hg ukdj .e<fmk rEmhla ùu ksid rEmh;a w¾:h;a
iómlula olajñka isf;a fkduelS igykaj mj;skjd we;' ta
fya;=fjka rEmh ±lal iekska w¾:h fufkys fjkjd we;' w¾:fha
we;s ksjerÈNdjh fya;=fjka th u.yer l%shdlrkakg ys;a fkdfokjd
we;' fï .=Kh hym;a wd;auhl=;a hym;a rgl=;a we;s lrkak fya;=h'
Y%S ,xld ukqIH cd;sl fldäh ;u fïih Wv ld¾hd,h"
l¾udka; Yd,dj bÈßmsg ks;r olskak ,efnk ksid ;ukaf.a meje;au
wjxlj fi!uhj mj;ajdf.k hdug Èßhla jkq we;'
mqoa.,sl fohla kï ug fokak mq¿jks" ta;a fï cd;sl fldäh
foi n,dk rcfha fohla kï whq;= f,i fokak neye hehs lsjyels
rdcH fiajhla ìysfjkak wjYHhs' wjxlj fiajh lrk" kdia;sh
¥IKfhka f;dr rgg wdorh lrk rdcH fiajhla ìys lsÍug cd;sl
fldäh msysgla lr.; yelsh' rdcH fiajfha w;S;fha§ lrkak neß foa
±ka lrhs' w;S;fha § mdi,a j¾ckh lrkak neßh' w;S;fha § frday,a
j¾ckh lrkak neßh' tfy;a ±ka ta folu lrhs' óg fya;=j mä uÈùu
fkdfjhs' ukqIH .=KO¾uj, uÈluhs' l,a;shd ie,iqïlr frda.Ska fyda
mdi,a orejka wmyiq;djhg ,la lrhs kï tjeks rgj, kS;sh;a
ÿ¾j,hs" ukqIH;ajh;a ÿ¾j,hs'
fïjd ksoyig lreKq weñKsh fkdyels ldrKdh' fujeks
;;a;ajhka uÕyer ;u b,a,Sï Èkd .ekSug l%ufõohka ilid
.;hq;=h'
62
fï wdldr ukqIH;ajfha m¿ÿlïj, nr ieye,a fjka .ekSu
úiska lshdmdkafka wd.ula O¾uhla ke;s j.h' frday, mdi, muKla
fkdfõ" fiajl - md,l .eg¿ bÈßfha ;=kajekafkla ovqjï ,nhs kï ta
iEu ;eku isÿfjkafka ukqIH;ajh md.d ±óulah' fï wdldr
fkd±Kqkq jerÈ u.yerùug Y%S ,xld ukqIH cd;sl fldäh msysg jkjd
we;'
´kEu mqoa.,fhl= ;uka ;j;a tlaflfkl= iu. fyda wjxlj
isàug is;d .ekSu jeo.;ah' tfia l< fkdyels kï wÔùfohla iuÕ
fyda wjxlj isàu jeo.;ah' ta uÕska ;u udkisl iqjh wdrlaId lr.;
yelsh' fï i|yd fhdod .ekSug fhdackd lrk cd;l fldäh iqÿiqh'
fï fldäh;a iuÕ ne§ isàu Tnj;a wfkfll=j;a mdmh kï m%md;hg
we§ fkdhEug fya;=fjhs' Tn ksrka;rju wdOHd;añl ÈhqKqjg m;a
lsÍug fya;=fjhs'
hï úfgl Tng fufyu ysf;kak mq¿jks' /lshd ia:dkfha
isákafka;a is;a ßojk ñksiaiq ksjig wdmiq ksjfia isákafka;a is;a
ßojk ñksiaiq u.f;dfܧ iudcfha§;a uqK.efykafka is;a ßojk
ñksiqkah' is;a fkdßojk ñksil= uqK.efykafka l,d;=rlskah'
ñksil=f.a nqoaêh fïÍfï§ tla;rd wjêhl§ wfkla ñksiqka
ishqïj úksúo olskak yelshdj ,nkjd' túg ñksiqka w;r msßisÿ
ñksfil= olskak ,efnkafka keye' ta ksid ukqIH iudcfhka wE;a ù
le,hlg .syska ;ksfjkak we;akï lshd isf;k wjia:d t<fUkjd
we;' túg l=yqôhl=" mQfil=" yrfll= fyda .iaje,a" we<la fod<la jeks
;ukag ;¾ckhla ke;s fohla foi n,d udkisl iqjhla ,nkjd we;'
;ukag wE;ska fmak mkai,la m,a,shla fldaú,la ±lSfukao udkisl
iqjhla ±fkkjd we;s' ñksiqka ksjerÈjkak W;aidy .kakd nj tu
f.dvke.s,s lshdmdkjd we;' tfy;a tu ia:dkj,g ióm jqj;a kej;
63
Tn l,lsÍug m;ajkjd we;s' mkai,g" m,a,shg" fldaú,g wdorh lrk
ñksiqka tys isáh;a O¾uhg wdorh lrk O¾uh Ôú;h lr.kak tlÕ"
Od¾ñl Ôú; tys fkdolskjd we;s'
ñksiqka lemlsÍï wju lrf.k myiqlï by<ska wfmalaId
lrkúg tkï f.dú;eka fkdlr i;=ka urdf.k lEu myiqh' ;uka
j.d fkdlr fjk flfkla j.d l, fohl wiajekak fydrd .ekSu
fyda jxpdfjka .ekSu myiqh' jev fkdlr mä .ekSu myiqh' mähg
wu;rj ;j;a fudkjd yß fydrlï lr .ekSuo myiqh' fï wdldrhg
úúO wxYj,ska iudc mßydkshla ù we;' fï mßydksh wd.ñl
ia:dkj,go hï muKlg ldkaÿ ù we;' wd.ñl ia:dkh rEmhla
jYfhka .ug t<shla ù we;' tfy;a .fï lsisfjl=f.a w÷r
fkdfjkiah'
fï wdldrhg ldrKd isÿfjñka Tfí l,lsÍu ÿre fkdjQj;a Tn
ne§ bkak iudc in|;d ksid iudch yerhd fkdyelsh' túg Tng
cd;sl fldäh msysgjkjd we;' th foi n,dk isàu;a tys w¾:h
wjfndaO lr.ekSu;a iuÕ Tng ukqIH iajNdjh jgyd.kak yels
fjkjd we;' ñksiqka ±lajQ wm%ikak bßhõ" iskyj" jpk" l%shd j,g
fya;= ±ka Tng fmfkkak .kakjd we;' tfy;a ±ka Tn Tjqkaf.ka
ÿriafjkak fkdis;hs' Tfí isf;a ishqï iskyjla Wmojkjd muKs' óg
fya;=j Tn ±ka l,skag jvd fmdfydi;a is;la we;af;la ùuhs'
ñksiqkaf.a m%ldYkhg fkdfõ' tys Wm;g wkqlïmdj ±laùug yelshdj
±ka Tn ,nd ;sîuhs' ±ka Tn ,dul ñksiqka w;r ,dul ñksfil=
fkdfõ' ,dul ñksiqkaf.a ,dullu ÿre lr.kak u. fmkajkak yels
ñksfilah' fï wdldrhg fhdackd lrk cd;sl fldäh ;=<ska by<
nqoaê ;,hla we;s iudchla ìysl< yelsh'
64
hfula fï rEmh m%;slafIam lrkak ys;hs kï Tyq m<uqfjkau
m%Yak l< hq;af;a ;u yDo idlaIsfhkah' fojkqj uf.ka m%Yak lrkak'
ud ta ish¨ m%Yakj,g W;a;r fokak iQodkïh' uf.a W;aidyh rfÜ
ish¿ jeishkag wo f.jk Ôú;hg jvd w¾:j;a yd myiq Ôú;
meje;aula Wodlr§uh" Y%S ,dxlsl ck;djf.a jeiShk ,iaik kej;
u;=lr .ekSuh'
65
7'
Y%S ,xld ukqIH cd;sl fldäh
ukqIH lshd fhdod.kak fya;=j
ñksiqkag ks;r ukqIH cd;sl lshd olskak wykak ,eîfuka
;uka orK ±ä j¾.jd§ nj laIh lsÍu" j¾.jd§ is;sú,s fïÍu
j<ld,Su" j¾.jd§ .eg¿" .egqï u;=lr .ekSu laIh lsÍu" .eg¿j,g
.egqï j,g jd¾.sl wdfrdamK lsÍï j<ld,Su hk ldrKd imqrd .ekSu
wfmalaIdfjka Y%S ,xld ukqIH cd;sl fldähg ukqIH hk jpkh
fhdod.kakd ,§'
ñksiqka ukqIH;ajfha /f|kak wiu;aú ck j¾. ù bka my<g
jeà we;' ta;a iuÕ ñksiqkag w¨;a m%Yak f;dÕhlao odhdo ù we;'
f,dal ck.ykfhka 10] la bkakd ck j¾.hla f,dalfha 20] l
fldgia ;ukaf.a lshd th ,nd.kak" wdrlaId lr.kak" hqoaOhlg
iQodkfuka isà' fï wdldrhg lkavdhï oyhla 20] l fldgia
,nd.kak hqoafog iQodkfuka isà' yeufokdu okakjd fuys ;sfhkafka
fldgia 100 hs lshd ta;a fï wh 10] .dfka fnod.kak tlÕ keye' fï
m%Yakh úiod.kak ys;kafka hqoaO lr,d" fu;ek§ isoaO fjkafka tl
tlaflkd wfkld hgm;a lr ;uka jeämqr nqla;s úÈkak lrk jEhula'
fïl ;ud jd¾.sl úIl=relu' fï wdldr .eg¿ fndfyda m%udKhla
jd¾.sllu iuÕ .eg.eiS we;' jd¾.sl ùfuka fmdaIKh fjkafka
whqla;sh" widOdrKh" wmdh' ñksiqka fï wdldr jd¾.sl nj orKlï
f,dal ;;a;ajh fkdfjkiah' yeuodu .egqï we;sfõú' yeuodu ñksiqka
ÿlaú§ú'
wmg yelskï jd¾.slj fkdfn§ ukqIH j¾.fhau /fokak'
túg w¨;a m%Yak tl;= fkdfjkjd we;s' ñksiqka f;areï .kak ´k
66
úúO fn§ï j,g ,laafkdù bkak' fkdfnfok nqoaê uÜgulg ñksiqka
<Õd fjkak ´k' È,sÿ nqoaêhla we;s iudch fnfokjd jeä .efgkjd
jeä' tla jd¾.sl njla ^cd;s& m%idrKh ù .eà úkdY ù yels,S hkúg
;j;a jd¾.sl njla ^wd.ï& m%idrKh ù .eàï we;slr .kS' fï
wdldrhg ÿ¾j, uki yeu úgu yeu;eku .egqï we;slr .kS' Tjqkag
kùk wdhqO ,eîu j÷rdg ±,s msysh ÿkakd yd iudkhs' fïjdg WodyrK
wo f,dalh mqrdu olskak mq¿jks' jd¾.sl nj we;s ;dla ñksiqkag
jd¾.sl fmdaIKh .ek ys;kak fjkjd' w¨;a nqoaê j¾Okhla ,Õd
lr.kak bv fkd,efí' ta fya;=fjka iudc ;;a;ajh fkdfjkiaj
bÈßhg .,hs'
tod ck lKavdhï ;j;a ck lKavdhula yuqfkdjk biõjl
b|ka f.dvke.+ wd.u wrka wo ljqre;a tlsfkld ks;r yuqfjk ck
iudchg weú;a' ±ka ck iudcfha wd.ï f.dvla tajd orK ñksiqka
lKavdhï f.dvla ljqre;a ;ukaf.a wd.u ksjerÈ yd Wiia lshhs' fï
wdldrhg Wiia lshd ys;d.;a È<sÿ wd.ï yd wd.ïj, È<sÿlï orK
wh;a bkakjd' fï wh f.da;%sl ,laIK ;du orkjd' Tjqka W;a;r f,i
y÷kd.kafka wfkld hgm;a lssÍu' Tjqkaf.a Ñka;kh ;u wKil
hgf;a wfkla wh mej;sh hq;= j.hs' fï meje;au wrka hkak W;aidy
lrk wd.ï .eg¿ .egqï we;slr .kakjd jeã' yeuodu bjrhla ke;s
hqoaO yeuodu ÿla ú¢kjd' Tjqkaf.a È<sÿ {dkh ksid ;u w{a{dk
f;dard .ekSï j,ska tyd fohla fkd±l yeuodu hqoaOh;a tlal we,s,d
ÿlsú¢ñka bkakjd' ta f.d,a,kaf.a lkaj,g w¨;a jeo.;a fohla
wykak ,efnkafka keye' ta rgj, orejkaf.a wïu,d wfma rfÜ
wïu,d jdf.a W.;a keye' b;ska nqoaêu;a fojk mrïmrdjla
ìyslrkafka fldfyduo@yeuodu tlu meje;au" wd.fï meje;au Wfoid
ñksiqkaf.a nqoaê j¾Okh md,kh lr we;' wd.fï wdhqI rlskak
67
ñksiqka hqoaOhg fmd<Ujd we;' m%Odk ù we;af;a wd.fï meje;au
ñksiqkaf.a nqoaê j¾Okh fyda Ôú; wdrlaIdj .ek ;elSula lr ke;'
wd.ula wdrlaId lsÍu fyda wd.ula jHdma; lsÍu mqoa., wd;auhl
ÈhqKqjg wod< fkdfjhs' mqoa., wd;auhla ksjerÈ fkdlr wd.ï
jHdma;sh hqoaO fnda lsÍu yd iudkhs' wo olskak mq¿jka tlu wd.u
woyk tlu ckj¾.h bkak rgj, mjd hqoaO mj;skjd' óg fya;=j
mqoa., wd;au ksjerÈ fkdlsÍuh' wd.ul we;s O¾uh uÕska ck;dj
mQ¾K ukqIH;ajhg m;a fkdlr ñksiqka ;=< jd¾.sl wdl%uKYS,S
ukila ks¾udKh lsÍu f,dal iduh nrm;, f,i ;¾ckhlg ,la
lsÍulah'
wd.ï j, j¾;udkfha ld¾hh úh hq;af;a f,dalh mqrd mQ¾K
ukqIH;ajh jHdma; lsÍuh' ta i|yd wo f;dard.; hq;af;a wd.ï
iajdëkj fjka fjkaj lrk ld¾hhla fkdfõ' wd.ï tl;=ùfuka
ukqIH;ajfha mQ¾K;ajh w;alr .ekSuhs' ta ta wd.ïj, kdufhka
f,djg iqúfYaIS ñksiqka ìysù ke;' ñksiqka ljqre;a iudkhs' Tjqkaf.a
wd.ñl wdl,am wkqj fjkialï iys;hs' Ôú; ld,hgu tl Ñ;%mghla
n,mq flkdg th yß by<ska jákjd' tys ÿ¾j, fohla ke;s ;rï
yeufoau by<hs' ta;a Ñ;%mg lsysmhla n,mq flkdg tfyu by<ska
Ndr.ekSula keye' ta jdf.a we;s fyd| yd krl fjkalr .kakjd' krl
neyer lrkjd fyd| Ôú;hg tl;= lr .kakjd' f,dalfha jeämqr
.egqï we;slr .kakd wd.ï úfYaIfhkq;a we;= j ish¿ wd.ï iajhx
wOHhkhla lrkak ´k' wd.ï iïnkaO .egqï we;sùug fya;= l=ulao
lshd' .skakla ksjkak .kakd c,h .sks .kS kï" msysgla wfmalaId lrk
flkdf.ka úm;la w;afjhs kï wms ta .ek jeämqr ys;,d jerÿK ;eka
ksjerÈ lr.kak ´k'
68
hï wd.ul lshd iqúfYaI ukqIH j¾.hla f,djg ìys ù ke;'
f,dalhg ìysjqK ñksiqka ljqre;a iudkh' ukqIH Wm;" meje;au" úm;
ldg;a iudkh' tkï ukqIH wd;auhla flfrys n,mdk f,dal
O¾u;djh ldg;a fmdÿh' Tjqka flfrys n,mdk yß - jerÈ" fyd| -
krl" mõ - mska o fkdfjkiah' ldg;a fmdÿh' ta jdf.au ukqIH wd;au
úuqla;sho tlla úh hq;=h'
ukqIH wd;auhl O¾u;djh tlla nj iEu wd.ulau ms<s.kS'
f,dalfha mj;sk iEu wd.ulau mjikafka ukqIH wd;auhl O¾u;dj
;u wd.u wkqj isÿjk njh' fï wkqj ukqIH wd;auhl O¾u;djh
.ek u; f.dvla bÈßm;a ù we;' ta wkqj f,dal ck;dj wd.ï jYfhka
fn§ ;u u;h wkqj úuqla;sh wfmalaId lrf.k lghq;= lrhs' ±ka
f,dalh bÈßfha ukqIHhd flfrys úuqla;s ud¾. f.dvla ljqre;a ;uka
ksjer§" ;ukaf.a u;h ms<s.kak wfkla whg wdrdOkd lrhs' n,mEï
lrhs' ;ukaf.a foa j¾Kkd lrhs' wfkla foag wj,do k.hs' fï
;;a;ajh úiska ±ä úl¾IK n,hla we;s jd¾.sl njla ks¾udKh lr
we;' wfkld hgm;a lsÍu fyda wfkldg hgm;a fkdù isàu fjkqfjka
wo wd.u ieliS l%shdlaul fjñka we;' wo f,dalfha .eàï jeã
bÈßfha§ fï ;;a;ajh ;j;a oreKq jkq we;' jHdma;sh úuqla;sh f,i
Ndrf.k we;' ta wkqj l%shdlrkq we;' ta;a iuÕ wd.ñl yrhka laIh
fjñka m%pKav;ajh wd.u fjkq we;' fï ;;a;ajh ÿr;shd y÷kd
fkd.;af;d;a tod mej;s wd.ï rys; ñf,aÉp;ajh fuka bÈßfha§ wd.ï
iys; ñf,aÉp;ajhla ìys lrkq we;' tf;la ÿr .uka .;a iudchla
h<s ksjerÈ lsÍfï ms<sfj,la y÷kd.; fkdyelsj O¾uh rys; ld,hla
t<U .kakjd we;' fufia O¾u rys; ld,hla t<öu ÿria lsÍug wm
W;aidy .; hq;=h'
69
wd.ul tl fl<jrl lsisu mdmhla fkdlrkak j. n,d.;a
O¾uOr mQcl W;=fulao wfkla fl<jr urdf.k uefrkak tlÕ
.egjrfhlao we;' fï fofofkdu wd.u fjkqfjka Èú ysñfhka fiajh
lrkak tlÕh' fï fofokd tlu wd.u ;=< fo wdldrhg mkakrh
,enQjkah' flfkla ñksiqka fkdurñka mdmfhka je<ls wd.ug fiajh
lrkak yd wd.u úfYaI fkdfldg fmdÿ uy;a ck;djgu fiajh
lrkak lemfjhs' tys§ hï úg ;ud fj; tk urKh fojeks lr
ñkSurejd mdmfhka uqojd,Sug jEhï lrkq we;' O¾uOr nj yd
wdOHd;añl iqjh ta wdldrh' wd.fï wfkla fl<jf¾ we;s .egjrhd
wd.u fjkqfjka ´kEu mdmhla lrkak tlÕh' úreoaOjd§ka f,i
y÷kd.;a hï úYd, msßila urdf.k ;ukao uefrkak tlÕh'
fuys§ tla fl<jrla wd.ñl yrh;a wfkla fl<jr wd.ñl
rEmh;a bÈßhg wrka hkak jEhï lrk j. wmg y\qkd.kak mq¿jks'
fï w;ßka j¾;udkfha bÈßfhka isákafka wd.ñl rEmh bÈßhg wrka
hkak fm<.eiqKq whhs' fï wh ch.%yK ,nñka bÈßhgu .shodg Tjqka
i;=j yrhla b;sß fkdù m%vKav;ajh;a wd.ñl rEmh .;a ^jd¾.sl&
nj;a muKla b;sßfjkq we;' fï kï w{a{dk lu úiska fjfyiS
Èkd.;a O¾uh rys; hq.hlah' fuys B.dj mshjr j¾.h;a ì§ .sh
ñf,aÉp;ajhhs'
fï lshk foa ms<s.kak wo Tn ue,s fjkq we;' tfy;a Èfkka
Èk fudark jd¾.sl nj lrk úkdYh bÈßfha wkd.;fha§
wksjd¾hfhka tl. fjkak isÿjkq we;'
ud lshd isákafka fï f,dalfha ;sfhk wd.ï ish,a, tl;=lr
tajdf.a we;s jákdlï tl;=lr tl wd.ula y÷kd.kak isÿjk njh'
wd.ulska wd.ula ÿria fjkak fjkialï ;sfnkjd fukau wd.ula
;j;a wd.ula iuÕ ióm fjkak iudk lreKqo we;' fï lreKq yryd
70
wd.ï iómùu l< yelsh' jevmf,a§ ld¾hd,fha§ iudcfha§ tlg
bkak úúO wd.ñlhka mkaif,a§ m,a,sfha§ fldaúf,a§ tlg bkak neß
wehs@ ñ;%hd woyk wd.u uu;a weoySu fødayS lula fkdfjhs' wd.ï
y;rla woyk y;rfofkla fjkqjg y;rfokd wd.ï y;ru weoySu
ukqIH;ajhg tlÕ W;=ï njla fkdfõo@ wms tlsfkld ÿriafj,d urd
.kakjdg jvd ióm fj,d ÿl iem fnod .ekSu ukqiai;ajhhs' fuu
ldrkd §¾> úia;r iys; jqj;a fuys§ lrkak fhÿfka flá ye¢kaùula
muKs'
wo ñksiqka f.jkafka O¾uOr Ôú; fkdfõ' jd¾.sl we,aula"
jd¾.sl jHdma;s we,aula" jd¾.sl nen,Sfï we,aulah' ñksiqka urd"
ñksiqka urkak wkqn,§" ñksiqka tlsfkld fjka lsÍu" tlsfkld hqoaO
lrkak odhlùu ;=< Wodlr.; yels úuqla;shla ke;sj. f;areï .kak'
Tnj;a Tfí ysff;isfhl=j;a wmdh.dó fjkak bv i,ikak tmd'
wd.ul fldgila úuqla;sh Wodlr .kak;a ;j f;dgila ñkSurkak;a
neye' yeufokdu i;H ±l wjfndaO lrf.k úuqla;sh Wodlr .ekSug
ys;g .kak'
ñksiqka mQ¾K ukqIH;ajh y÷kdf.k th ,nkf;la w;ruxh'
ksjerÈ u. fkdfmfka" fkdjegfya' ta ksid ish¿ wd.ï tlg tl;=ù
m<uqj mQ¾K ukqIH;ajh y÷kdf.k ta wkqj Ôj;aù y÷kd .kakd
úuqla;s ud¾.h ksjerÈ úuqla;s ud¾.h jkjd ksh;h' fï wkqj m<uq foa
bgqlrf.k fojkfoa jk úuqla;sh m;kak' uq,skau úuqla;sh m;d jrfoa
.sf,kak tmd' mQ¾K ukqIH;ajh wu;l lr úuqla;s .ukla ke;sj.
jgyd .kak' ukqIH nj wmú;% lrf.k wd.ulska úuqla;sh me;Su
uq,djlah'
wo iudcfha wmg olskak mq jks' wd.ï folla fyda wd.ul
ksldh folla w;r .egqï' fï ;=< Tjqka ÿla fõokd by< oudf.k
71
meje;au wmyiq lrf.k we;' ;j;a wd.ï folla fomsßi kEoElï we;s
lrf.k kEoElï lshdf.k iómj lghq;= lrñka Tjqka fj; t<fUk
ÿla fõokd wju lrf.k meje;au myiq lrf.k we;'
wd.ulska úh hq;af;a t,fUk Èkh myiq lr .ekSuh' tfy;a
hï wd.ula wog jvd t,fUk Èkh oreKq lr.kakjd kï tys we;s
M,h l=ulao@
ñksiqka wd.fuka myiqjla ú¢kjd fjkqjg wmyiqjla ú¢kjd'
uq¿ f,dalfhau ñksiaiq wd.u;a iuÕ wirK fj,d" wd.ï Ôj;a lrkak
ñksiqka urkjd" uefrkjd" fïjdg W;a;r fydhd.kak wjYHhs'
wm f;areï .kak wjYHhs' wd.ï jYfhka ñksia j¾.hd
fkdfnÈh hq;= j.' f,dalhg uq,ska ìysjqfka ñksiqkah' Bg miq ñksiqka
úiska wd.ï ks¾udKh lr.kq ,eîh' tfia fyhska wd.ï j,ska úh
hq;af;a ukqIH j¾.hd fkdfnod ukqIH j¾.hdf.a meje;au hym;a
lsÍuh' tfy;a wo ù we;af;a l=ulao@ wd.ï úiska uq¿ ukqIH j¾.hdu
fnod wirK lr ukqIH meje;au w¾nqohlg ,la lr we;'
ñksiqka ur, wd.u Ôj;a fjkak W;aidy lrkjd wd.u úiska
ñksiqka ñf,aÉphka lr, wd.ï iys; ñf,aÉp;ajh ìyslr, fï
;;a;ajh wo úúO wdldrhg iEu wd.ulau ms<sf.k we;' Y=oaO jQ hqoaOh"
Ôú;h foúhkag ms§u" ksjka olskak fï msk we;s jYfhka ,iaik kï
j,ska mú;%Ndjhg m;a lrf.k we;' f,dalfha we;s ÿ¾odka; j,g
wjYH úÈyg wd.u yeiefrhs kï wd.ul we;s M,h l=ulao@ fuys§
lrkafka ñksiqkaf.a ÿ¾.=K j,g wd.u Èߧula fkdfõo@ wd.u
hefmkak ñf,aÉp;ajhg iSks ;jrkafka wehs@ ñksiqka fj;g tk
widOdrKhg tfrysj wd.ul we;s Y=oaO nj flf,idf.k wd.u
wúhla lr.ekSu jrola fkdfõo@
72
wo ñksiqka bÈßfha we;s wNsfhda.h ñksiqkq;a wdrlaId lrf.k
wd.ïj, we;s jákdluq;a wdrlaId lr .ekSuhs' fuys§ ñksiqka fuf;la
w{a{dkj Ndrf.k isá foa bÈßhg wrka hkak is;hs kï t<fUk
Èkhla f.jqKq Èkg fkdfjkiajkq we;' ta ksid wo u;=ú
l%shd;aulfjñka we;s nqoaê ;,h blaujd .sh nqoaê ;,hla f,dalh
yeu;ekskau u;=úh hq;=h' th úiska ñksiqka rKavq lr fkd.kakd
l%ufõohla y÷kd.kq we;' th jd¾.sl nj w;ay, ukqIH cd;sl
mokñka f.dvkef.kaklah' fï wkqj Y%S ,xld ukqIH cd;sl fldähg
—ukqIH˜ hk jpkh fhdokak fya;=úh'
73
8'
iduhg nqoaêh
Y%S ,xld jdiS wms hqoaOh .ek ukdj jgydf.k isák ck;djla
fjuq' hqoaOfha l=ßrelu w;a±l we;af;uq' imq.sh 30 jir ;=< wm ú¢
ÿla.eyeg isysm;a jkúg u;= hqoaOhla fkdtkakg l=ula l<hq;=o lshd
is;kak fmd<Ujhs' fï 30 jir ;=< tl;= lr.;a w;a±lSï mdol lr
.ksñka u;= wjqreÿ 300 la j;a hqoaOhla we;s fkdjkak lghq;=
iïmdokh lr.; hq;=h'
hqoaOh i|yd úúO udÈ,sfha wú wdhqO uyd m%udKhla yd úúO
j¾.fha yuqod tall úYd, m%udKhlao wjYH úh' jeh lrkak fhÿk
ñksia Ôú; m%udKho úYd,h' jeh l< uqo,a m%udKh remsh,a fldaá
,laI .Kklah' fmdÿfõ .;a;du hqoaOh i|yd ys;d.kak neß ;rï
iïm;a m%udKhla Wjukd úh'
hqoaOh ta wdldrhg jqj;a iduh i|yd jehlrkak iQodkï wl=re
;=kla i; myla yd mrúfhla muKla fia olakg we;' uyd fjfyila
ord hqoaOhla ksudlr.;a wm u;= hqoaOhla we;s fkdjkak me,eia;r
l%shdj,g iSud jkjdkï jrolah'
§¾> ld,Sk iduhla i|yd l=ula l, hq;=o lshd wm úuid ne,sh
hq;=j we;' ta wkqj ud l< úuid ne,Sfï§ f;areï .sfha iduh
mj;ajdf.k hdugo hqoaOhg ;rï fkdjqk;a wo wm ys;kjdg jvd jeä
iïm;a m%udKhla odhl lr.; hq;=j we;s njhs' ta jdf.au iduh .ek
j¾;udkhg jvd is;kak;a jeä lemlsÍula lrkak;a isÿjkjd we;'
fufia lem lsÍfuka Wmhd.kakd m%;s,dNh iduhg tyd .sh wd;au
úuqla;sh olajdu w;alr.kakd ,dNhla jkq we;'
74
Y%S ,xldfõ iduh we;s lsÍug muKla fkdj f,dalfha ish¿u
rgj, iduh mj;ajd .ekSu i|yd wksjd¾hfhkau odhl lr.;hq;=
lreKq fï ;=< wvx.=h' tu lreKq my;ska olajñ'
1. iEu jeishl=gu iudk ysñlï Wreu úh hq;=h' ldg;a fmdÿjQ tl
kS;shla ;sìh hq;=h' my; wxl 2 yd 3 msysgjd wjqreoaolska muK
miq fï ld¾hh bgq lsÍug .ekSu jvd fhda.H jkq we;' túg wog
jvd .=Kj;a woyia u;=lr.; yels jkjd we;'
2. iEu jeishl=u ukqIH wd;auhl O¾u;djh y÷kdf.k isáh hq;=h'
fï i|yd fhdackd lrk kj Y%S ,xld cd;sl fldäh Wmldr
lr.; yelsh' tu fldäh .ek úia;rhla fjku olajd we;'
iduh we;s lsÍfï ksjerÈ wdrïNh we;af;a fuu cd;sl fldäh
;=<h'
3. iEu jeishl=u iduh mj;ajdf.k hd yels nqoaê uÜgulg m;alr
.; hq;=h' ta i|yd jeishkaf.a nqoaê j¾Okhla we;s l, hq;=j we;'
Bg ud fhdackd lrk l%ufõoh my; i|yka lr we;'
fuys i|yka lrkak fhfok fhdackd m%dfhda.slj l, yelsffoa o
lshd hï úg Tng ysf;kak mq¿jks' tfia ysf;hs kï fï .ek;a uola
ys;kak' fï jk úg;a Tfí YÍrfha" f.f,a" ndyqfõ" bfka hï fohla
m<|jdf.k we;s ksjfia ì;a;sj, jy,fha hï fohla w,jdf.k fyda
t,a,df.k we;s bvfï y;r fldfka hï fohla j,,df.k we;' fï
foaj,a iqrhla" rduq l, hka;rhla" uka;rhla Ôjka l, l=vd uqÜáhla
l=mamshla fyda fjk;a hula o úh yelsh' fï foaj,a wdY%hg .ekSfuka
Tn n,dfmdfrd;a;= fjkafka ;ukaf.a yd ksjeishkaf.a ÈhqKqjh"
hym;h' tu wdldrhg fï ,smsh u.ska fhdackd lrk foa o me,e£fuka
ksjfia we,ùfuka t,a,Sfuka miq tys we;s foa ks;r ks;r ±lSfuka
75
tfoi n,dk b£fuka tys we;s foa lshjd f;areï .ekSfuka wjfndaO
lr .ekSfuka Tng;a ksjeishkag;a uq uy;a iudchgu;a hym;la
fjkq we;'
wm hym;a iudchla m%d¾:kh lrkjd kï m<uqfjkau Bg WÑ;
foa ±lsh hq;=h' weish hq;=h' fojkqj ta .ek l,amkd lr ksjerÈ foa
y÷kd ;=ka fjkqj tajd Ôj;a ùfï§ Ndú;d lsÍfuka yqrelr .; hq;=h'
fï ;=,ska f.ak fhdackd wjqreoaola muKj;a Ndú;d lsÍfuka fï rfÜ
ck;dj wog jvd hym;a ld,hla Wodlr .kakjd we;'
wxl 1
iEu jeisfhlau ;ud úiskau ks¾udKh lr.;a O¾u mdGhla
me<£u ukqIH meje;afï wdrËdj fjkqfjka ñksiqka blauka
m%{a{djka; lsÍula wjYHh' Bg fï l%uh fhda.H jkq we;'
fuys§ neÊ tll wdldrhg ieliQ ljrhla rch uÕska imhkq
we;' Bg ;udf.a mdGh ,shQ fld<h we;=<;a lr ldg;a fmak wdldrhg
,eu m%foaYfha me<¢h hq;=h' mQcH mlaIHh" mdi,a <uqka we;=¿ ish¨u
jeishka yd furgg meñfKk úfoaYslhkao me<¢h hq;=h' rch fï
i|yd ish¨ myiqlï imhkjd we;' WodyrK f,i mdG lsysmhla fuys
olajñ' uu iduh fjkqfjka id.rhla bjiñ" uu isxyfhl=j;a
fldáfhl=j;a fkdfõ ys; fyd| ukqIHfhla" uu Tfí ñ;=rd fjñ" uq¿
yÈkau f,djgu wdofrhs" ÿflaÈ yer fkdhñ' fï wdldr mdG ks¾udKh
yd ±lSu ;=< ñksia nqoaê j¾Okh ùu yd iudch ;=< .=KO¾u j¾Okh
ùula isÿjkjd we;' tlsfkld flfrys iómlula o we;s lrkq ,nhs'
NdId follska fyda ;=klska ks¾udKh ùu jvd WÑ;h' hym;a ñksiqka
ìyslrkak fuh fya;=fjhs'
76
wd.ï ks¾ud;Dka f,da i;ajhdf.a ys;iqj msKsi ;u ;u keK
muKska oyï foid we;s fyhska f,djg fY%aIaGhka ù we;' fï
fY%aIaGhkag wu;rj w;S;fha isg wo olajdu f,da i;ajhdg fi; msKsi
tala jdlHhla fyda ks¾udKh l< yeu flfklau o mqxÑ fY%aIaGhka
fjhs' ta wdldrhg j¾;udkfha Ôj;afjk Tng o f,da i;ajhdg fi;
msKsi tla jdlHhla fyda ks¾udKh lsÍug yelshdj we;' Tn ta
fjkqjka W;aidy lrkak ' Tn fï f,dj iqjm;a lsÍu fjkqfjka yels
muKska odhl fjkak' Tn f,djg fi;la lrk mqxÑ fY%aIaGfhla
fjkak'
ukqIH meje;au wrdðl;ajhg m;ajQfha ñksia is;sú,sj,
mßydksh ksidh' keje; ñksidg Wiia meje;aula we;s lr.; yelafla
jákd is;sú,s Wmojd .ekSfuka yd tajd iudcfha wiaila uq,a,la kEr
úysÿjd,Sfukah' iudch wmrdOldrhkaf.ka msfrkak fmr Tjqka ;=,
bkakd wdorKSh ñksid wjÈlr .kak wjYHh' krla jqfk;a wmuh'
fyd| úh hq;af;;a wmuh' wmg msysg fjkak ;j;a flkl= ke;'
we;af;a ñksia is;sú,s muKh'
ug ljqre;au fudavhd
fkdlSjdkï uu ;du
fudavfhls'
iduh i|yd
iqÿiq foa i;H'
kqiqÿiq foa
wd.ï'
77
wxl 2
iEu ksjilu rfÜ we;s wd.ï y;f¾u ixfla; i|yka myka
l+vq folla t,a,d ;eîu' tl l+vqjla ksji bÈßmi ndysr whg
m%o¾Ykh jk whqßka o wfkl ksji we;=f<a ^id,fha& ksjishkag ks;r
wei .efik f,i;ah' l+vqfõ iq<Õg mdfjk /,s ;sîu wksjd¾hh'
iq<Õg jefkkak t,a,d ;eîu jvd;a fha.Hh' wd.ï y;f¾u ixfla;
iudk uÜgñka isák wdldrhg fhÈh hq;=h' me;s y;f¾ ixfla; tl
neÕska fyda ixfla; y;ru tlg f.k m%o¾Ykh jk whqßka ilid
;sîu iqÿiqh' l+vqj lsisuúg wú wdhqOj, fyda udxY NlaIl i;l=f.a
rEmhla yevhla fkd.; hq;=h' wd.ñl ixfla; yerekq fldg fjk
lsisu fNaohla u;= fkdlrk l+vqjla úh hq;=h' ñksia ukig ;¾ð; nj
t,a, lrk ,laIK l+vqj ;=< fkd;sìh hq;=h' Èjd rd;%S foflau t,a,d
;eìh hq;=h' rd;%S ld,hg wvq úhoï n,anhlska wdf,dalu;a l< hq;=h'
fï i|yd rch úiska uilg re' 50$- l uqo,la ,nd fokq we;' l+vqj
ks;ru w,xldrj ;nd.; hq;=h' wjmdg .eiSu yd bÍ we;akï
w¨;ajeähd lsÍu fyda kj l+vqjla t,a,Su fkdmudj l< hq;=h' myka
l+vqj ksjishka úiskau ks¾udKh lr .ekSu jvd M,odhl jkq we;'
fï ;=<ska wd.ñl iómlu we;s lrhs' wd.ñl ffjÍ is;a my<
fkdlrhs' wd.ñl ñ;%;ajh f.dvke.Sug wjYH ukila ks¾udKh
lrkq ,nhs' ñksia uki f.dfrdaiq nfjka uqod fi!uH ukila njg m;a
lrkq we;' ñksia isf;a l¿ me;a; laIh lrñka iqÿ me;a; j¾Okh
lsÍug fya;=fjhs' ta fya;=fjka ñksidf.a nqoaê j¾Okhla we;s lrkq
we;' tu nqoaê j¾Okh iduh wdrlaId lr .ekSug Yla;shla jkq we;'
78
wxl 3
iEu k.rhlu msúiqï ud¾.j, wd.ñl ixfla; fh¥ cd;sl
fldäh m%o¾Ykh lsÍu' fï ;=<ska ÿl we;s lrk ;DIakdj mylsÍug
wd.ñl Wmldrh fmkakqï lrhs' fuh cd;sl fldäfha ksoka lrk
jia;+ka f,i m%o¾Ykh lrkq ,nhs' fuho myka l+vqjl wdldrhg
Èiaúh hq;=h' fuys my; fl<jr ukqIH ysig by<ska ;sfnk f,i
ks¾udKh úh hq;=h'cd;sl fldäh iaÓr f,i msysgjd Bg my<ska
iq<Õg mdfjk /<s iïnkaO l, hq;=h' rd;%shg wdf,dalu;a l< hq;=h'
tu iSudj msßisÿj w,xldrj mj;ajdf.k hd hq;=h' wjmdg .eiSug"
.rd jeàug lsisuúg bv fkd;eìh hq;=h' ks;r iqoao mú;%lr ukig
m%shukdm wdldrhg mj;ajdf.k hd hq;=h'
hfula wd.ï flfrys ffjrh Wmojdf.k isà kï th
mylsÍug fuu o¾Ykh iu;a jkq we;' iduldó k.rhla mj;ajdf.k
hdug Wmldr jkq we;' úkdYldß mgq ;SrK .kakd wjia:d wju lrkq
we;' nqoaêu;a ksjerÈ ;SrK j,g t<öug iydhla jkq we;' ta ksid
k.rh .u rg iqrlaIs; jkjd we;' fujeks o¾Yk ñksiqkaf.a ±yeñ
.=Kh j¾Okh lsÍug;a m<,a yd .eUqre Ñka;khla iajhkaj
79
Wmojd,Sug;a iydhla fjhs' ñksil= ck úúO;ajh fya;= lrf.k ;j;a
flfkl= iuÕ f.dfrdaiq meje;aula we;sj Ôj;afjhso ta fya;=fjka
Èfkka Èk j¾Okh jkafka .eàug fya;=jk ldrKduh' fuh
nyqjd¾.sl iudchl hymeje;aug wys;lrh' fuu o¾Ykfhka wfmalaId
lrkafka tu ;;a;ajh u;= fkdjkak ndOdjla fjñka ñksiqka w;r
fi!uH meje;aula we;slr ukig iekis,a,la we;s lr §ugh' fï
iekis,a, ldf.a;a wd;au úuqla;sh olajdu hdug fya;=fjhs' wms ñksiqka
fj,d bmÿfka ukqIH wd;auhla f.ùugh' ukqIH wd;auhla f.jk
ñksiqka .u" k.rh" foaYh" iqkaor lrhs'
wo f,dalfha ;sfnk wd.ï ish,a, f.kau bÈßfha § tl
i;Hhla ìysfjhs' ta i;H ìysfjkafkak ñksiqka §¾.j l,amkd
lsÍfukah' fuf;la isg tf;la hEu i|yd fujeks rEm jeo.;a fjhs'
80
wxl 4
wú wdhqO m%o¾Ykh fkdlsÍu
wm hqoaOh kej; wfmalaId fkdlruq' ta fya;=fjka iudcfha hqO
,laIK mj;ajdf.k hdu wjevlah' rfÜ mj;ajk W;aij i|yd wú
wdhqO iïnkaO lr.;a fm<md,s tl;= lr.; hq;= ke;' ta fjkqjg tu
wxY j,ska wd.ñl yd ixialD;sl ,laIK úoydmdk fm<md,s meje;aùu
WÑ;h'
cd;sl ksoyia W;aijh ñka u;=jg iduh iyÔjkh nqoaêh
j¾Okhg Wmldr jk wdldrhg fhdod.; hq;=h' ish¿ wd.ñl mQcl
W;=uka bÈßfhka .uka .kakjd we;' Bg miqj iudch hyu.g .kak
odhl jQ yslauqkq ish¿ wd.ñl msßila .uka .kakjd we;' wk;=rej
Od¾ñl w¾:h mokï lr.;a ixialD;sl wx. bÈßm;a lsÍu fhda.Hh'
ksoyia W;aijh hqO Yla;sh m%o¾Ykh fkdlrk wd.ñl yrh biau;=
lrk W;aijhla njg mßj¾;kh úh hq;=h'
wú wdhqO yrU yd m%o¾Yk tu wdrlaIl wxYj,g iSud úh
hq;=h' idudkH ck;dj w;rg meñKsh hq;= ke;' hfula wú wdhqO
m%o¾Ykh l< hq;=hs lshd is;kjd kï ta iuÕ wú wdhqO j,ska jk
úkdYho m%o¾Ykh l< hq;=j we;' wfma b,lalh iduh kï iduh
we;af;a fl<jf¾ kï ta olajd wm Wmhd imhd .; hq;af;a Bg wod<
foauh' wm iduh wfmalaId lrñka wú wdhqO weiqre lsÍug fkdhd
hq;=h' hqoaOh yd iduh ukdj wjfndaO lr.;a wdrlaIl yuqodjla rglg
isáh hq;=h' kuq;a Tjqkaf.ka iudchg ldkaÿ úh hq;af;a iduh muKs'
wdrlaIl wxY l|jqfrka t<shg tkjd lshkafka rfÜ md,lhkaf.a
ÿ¾j,lulah' ta jdf.au wdrlaIl wxY kej; l|jqrg le|ùu rfÜ
md,lhkaf.a olaIlula yd wdrlaIl wxYj, olaIlulah' fï olaIlï
81
iïmQ¾Kjkak wdrlaIdj .ek w;Dma;su;a ñksfilao rfÜ fkdisáh
hq;=h'
f,dal ck;dj ,xldj ;=<ska hqoaOh yodrkq ,eîh' ±ka f,dal
ck;djg ,xldj ;=<ska iduh yodrkak wjia:dh Èh hq;=h'
wxl 5
i;a - i
fuys i;a hkafkka y; hk w¾:h yd wjHdc hym; hk w¾:
f.k fohs' fuhg —i˜ tl;=ùfuka —i˜ hkq y;la jYfhka yd wjHdc
hym;a —i˜ jYfhkao f;areï .; yelsh' wjHdc hym; we;s —i˜
hkafkka mgka .kakd jpk y;la jYfhka f;areï .ekSu jvd WÑ;h'
fuu jpk y; ;=<ska ñksiqka nqoaêu;a lsÍu" fi!uH lsÍu" w¾:j;a
lsÍu' ñksiqka i;=áka jdih lsÍu wfmalaId lrhs'
83
rEmfha olajd we;s wdldrhg rEmhla ilid f.k f.or bÈß mi fodf¾
we;=<a me;af;a yd msg me;af;a ueog jkak fyda bka by< w,jd fyda
t,a,d ;eîu iqÿiqh' wä oyhl muK ÿrl isg lshùug yelsjk whqßka
,shd .ekSu jvd fhda.Hhs' fuh rch uÕska imhkq we;'
fuys olajd we;s w¾:h lshjd wjfndaO lrf.k is;ays Odrkh
lrf.k ta wkqj Ôj;aùug W;aidy .; hq;=h' fuys i|yka lrekq j,g
tlÕj Tn iudc.; jkak' lsisúg iglmglï ysf;a ;shdf.k is;a
follska jev lghq;= lrkak tmd' fï fmd<j Tfí fï iudch Tfí
óg jHdc njla uqiq lrñka wmú;% lrkak tmd' tfia l<fyd;a
f.dvkef.kafka úkdYldß fõokdldÍ iudchlah' túg lsisjl=g
f,dal w¾:hg fya;=jk i;=gla ysñjkafka ke;' jHdc ;djld,sl
rihlg u;aj wd;auh mdmhg f.dÿrejkak bvfkd;nd /l.kak' Tfí
wd;auh ksjerÈ lr.kak" Tn ienE ñksil= lrkak i;a - i Tng msysg
jkjd we;' fï wkqj mqyqKq lrk is; lh fï Ôú; ld,fha Tn ,nk
uyd iekis,a,la jkjd we;' tf;lska fkdkej;S uq¿ iir mqrdu;a
Tnf.a iym;g fya;=jkjd we;' fï njfha fukau u;= yeu njhl§u
hym;a iudchl Ôj;aùug fya;=jkjd we;'
—i;a - i˜ ys w¾:h (-
iquk
fuys —iq hkafkka fyd|" msßisÿ" hk w¾: f.k fohs' uk
hkafkka uki" is; hk w¾: f.k fohs' fï wkqj iquk hkafkys
f;areu fyd| uki" msßisÿ uki jYfhka f;areï f.k fohs'
hym;a Ôú;hlg hym;a iudchlg ;sìh hq;= m<uq iqÿiqlu
jkafka msßisÿ fyd| ukila mj;ajdf.k hduhs' Bßishd" fl%daO" ffjr"
jxpd" ¥IK" wmrdo" w,ilu isf;a /÷Kdu is; wmsßisÿ fjkjd' ta ksid
84
tu is;sú,s isf;ka neyer l<hq;=hs' msßisÿ is;la mj;ajd.kak Wmfoia
wd.ïj, foaYkd ;=< olajd ;sfnkjd' tajd wid lshjd ;u is; iquk
lr.kak' fï jákd jpk f;areï fkdf.k u.yer,d ;ukag ys;=k
ys;=k úÈyg jev lr,d hym;a fygla Wodlr.kak neye' wfma is;a
ls,sá fjkjd kej; msßisÿ lr.kak ´k ta jdf.au is;a ls,sá
fkdlr.kak;a ±kf.k bkak ´k' wms <Õ whdf,a hk is;la ;sì,
fi;la fjkafk keye' wmg wjYHhs l%uj;aj ieliQ is;la" tys
wdrïNh ;uhs iquk' iquk Tfí Ôú;hg ysre yd iudkhs' Tn lrk
ish,af,a ksjerÈ;djh wdrlaIdlr fokafka Tfí fyd| msßisÿ uki
úisks' Tfí isf;a /fok w÷r ÿre lrkafka iquk úisks' iquk wfkla
jpk yh iuÕ tl;= fjñka tlsfkld j¾Okh ùu È.gu isÿlrhs'
ñksia is; y÷kd fkd.kakd f;la há m;=, yd iudkhs' ks;r ls,sá
fjhs' ñksia is; y÷kdf.k Bg ksis;ek ,nd fouq'
Ydka;sh
iquk wjfndaO lrf.k Ydka;sh fj; meñK we;' ±ka wm i;=j
we;af;a msßisÿ ukils' msßisÿ is;lska Ydka;sh me;srúh yelsh'
ffu;%sh" lreKdj" ohdj Wmojdf.k Ydka;sh me;sr úh hq;=h' fï
jpk ish¨ f,daljdiSka fjkqfjka bmÿK jpkhs' f;dard.;a
lSmfofkl=g muKla iSud fkdl< hq;=h' ;ud úiska Ydka;sh m;=rjk
jdrhla mdid ;u isf;a wdf,dalh me;sfrkak;a w÷r ÿre lrkak;a
fya;=fjhs' fï wdldrhgu f,dalfha wdf,dalh m;=rjkak;a w÷r
ÿrelrkak;a fya;= fõ' iquk úiska Ydka;sh fmdaIKh lrhs' Ydka;sh
úiska iquk fmdaIKh lrkq ,nhs' ±ka Tfí is; kej;=k tlu foa
fodvjk is;la fkdfõ' hï ksjerÈ ud¾.hl bÈßhg hk is;lah' Tfí
Ôú;h wkHkag ;¾ð; njla we;s fkdlrhs' hym;a ksjqk iudchla
we;s lrkak iqÿiqh'
85
iduh
Ydka;sh y÷kk Ydka;sh m;=rejk flfkla lsisfjl=
ffjrldrhl= fødaysfhl= jYfhka olskafka ke;' fuys wfkla me;a;o
tfiauh' ffjrldrhl= fødayshl= ke;s ;ek iduh jefâ" iqyo;ajh
jefâ' iduh ke;s ;ek fudk;rï lroldÍo" ta ;=< we;s lr.kak
jkafka ÿ.;shg hk foauh' ta ksid fï uyd wk¾. iduh wdrlaId
lr.kak fmrlS ldrKd fmdaIKh lrf.k lghq;=j, fhdfokak'
idufhka m,dhkak f,aishs' iduh Wodlr .kak wudrehs lshd fyd¢ka
isysfha rojdf.k Ôj;ajkak' iduh /l.kak bjiSu úYd, lr.;
hq;=h' fldamh l=vd lr.; hq;=h' is; ÈhqKq lr ksjerÈ ms<s;=ru ,nd.;
hq;=h' iduh /l.kak nqoaê j¾Okhla wjYHuh' iquk uÕska th
iïmQ¾K lrkq we;' iquk ksid iduh jeãu;a iduh ksid iquk
jeãu;a fjñka uy;a M, Wodlr fokq ,nhs'
iyÔjkh
iduh we;s ;ek iyÔjkh Ôj;afjhs' iyÔjkh ñksiqkaf.a
Ôú;h myiq lrkq ,nhs' ñksiqkaf.a ±kqu yd yelshdjka j¾Ok lsÍugo
iyÔjkh odhl fjhs' tlsfkldg Wmldrùu ;=< Ñ;a; m%S;shlao
Wmojkq ,nhs' uqo,ska hd fkdyels biõ ;rKh lsÍug iyÔjkhg
yelshdj we;' iudchla jYfhka Ôj;ajk ñksidg f.jk Èkg jvd
t,fUk Èk ire lsÍug iyÔjkh Wmldr fjhs' ck úúO;ajhka w;r
jd¾.sl .egqï we;s lr.ekSu j,ld.kak iyÔjkhg yelshdj we;'
iyÔjkh iquk iuÕ tl;=ùfuka tys .=Kd;aul nj j¾Okh lr.kS'
ta ;=< È.= meje;aula ;yjqre lr .kS' fï fol wkafkdakH jYfhka
.=Kh j¾Okh lrdf.k iudch iqrlaIs; lrhs'
86
fi!Nd.H
iyÔjkh fi!Nd.Hfha fodrgq yer.kS' rgjeishka ljqre;a ;u
nqoaêh Y%uh fjfyid iu.sfhka lghq;= lsÍfuka fi!Nd.H w;alr.;
yelsh' iduh" iyÔjkh hym;a whqßka mj;ajdf.k hk rglg
fi!Nd.H Wodlr .ekSu fndfydau myiqh' ;ksj u;=jkak lrk
m%h;ak yßu fjfyilrh' tfia ke.S isáh;a ksire rgl ;ukag
muKla ire Ôú;hla .; lrkak wmyiqh' rgu irefjkjd kï ;uhs
ienE ñksil=g Ôú;h i;=áka f.jkak mq¿jka' fï nj ljqre;a
wjfndaO lrf.k w,i fkdù nqoaêu;aj lghq;= lrkjd kï" ;ukaf.a
fldgi wvqmdvq ke;sj bgq lrkjd kï rgg fi!Nd.H Wodjkak
È.=ld,hla hkafka ke;' olaIhka bÈßhg .;a rg iqrmqrlah' olaIhka
miaig weo oud fudavhka bÈßhg mksk rg wmdhlaùu ldgj;a
j,lkak neßh' rgl fi!Nd.H Wodlrkafka;a wdrlaIdlr .kafka;a
olaIhkah' olaIhka u;= lr .kakd" Èßu;a lrk yd olaIhka ìyslrk
rg je,fmk rgla jkafka ke;' fi!Nd.H Wreu lr.;a rglau
jkafkah' fi!Nd.H iquk j¾Okh lrhs' iquk fi!Nd.H j¾Okh
lrhs'
iekiqu
rgg fi!Nd.H Wodlr ÿka ldg;a iekiqula ,efí' ;ukaf.a
ld¾h ukdj bgql< ksid rgjeishka ljqre;a iqfjka jdih lrhs' óg
odhlùu fudk;rï iekiqulao ñksiqka ;ukaf.a oyäfhka nqoaêfhka
ch.;a foaYh ±lSfuka iekiqula we;slr.kS' fï iekiqu j¾Okh
lsÍug iquk Èßfohs' iekiqu úiska iquk ÈhqKq ;shqKq lsÍug Wmldr
fjhs' fomi wfkdakH jYfhka tlaùfuka fomiuys ksï;sr mq¿,a
lr.kS'
87
i;=g
iekiqu ,eîu i;=gg fya;=fjhs' i;=g r|jd .kak iekiqfï
wvq mdvqlï ;shd fkd.; hq;=h' fmr lreKq yh iïmQ¾K lr .ekSu
i;=gg fya;= fjhs' fujeks i;=gla ñksiqka ldg;a ysñ lr.; yelsh'
ta;a ñksiqka i;=g wysñ lrf.k fujeks ldg;a Wmldr fjñka rgg
w¾:j;a fjñka ;u wd;auhg w¾:j;a fjñka wd u. fjkqjg wú wdhqO
w; ord .ksñka ñksiqkag lror lrñka ñksiqka >d;kh lrñka i;=g
fidhdhdu fudk;rï mgq Ñka;khlao@ ñksiqka mgq Ñka;kfhka
wdfõ.hg m;aj l%shdlrkak hdfuka úkdYhla ñi hym;la isÿjkafka
ke;' hym;a rgl Ôj;ajkak ,eîu i;=gls' fï i;=g nqla;s ú¢kak ;u
odhl;ajh fkdmudj ksjerÈj imhkak' f.dvkef.kafka Tfí rghs'
iqrlaIs; jkafka Tfí u;= mrmqrhs' ñksil= hkq ÿlg fya;= we;slr
.kafkla fkdfõ' i;=gg fya;= we;s lr.kafklah' i;=fÜ m%ñ;sh
Y%S ,xld ukqIH cd;sl fldäfha w¾:hg w¾:hla úh hq;=uh' i;=g we;s
is;ska Ydka;sh me;sr úh yelsh' i;=g iquk j¾Okh lrkq ,nhs' iquk
úiska i;=g w¾:j;a lrhs'
fuu jpk y; ñksiqka ±lSug m%shh' weiSug m%shh' fï jpk
y; Wfoa yji olsk wyk ñksil= m%pKav mqoa.,hl= jkafka ke;'
ksjqk mqoa.,hl=u jkafkah' ier jpk w÷re uqyqKq Ndú;d fkdlrk
mqoa.,fhla jkafkah' lsisjl=f.a is;a ßojk mqoa.,hl=o fkdjkafkah'
fuh ±l lshjd wjfndaO lr fodr werf.k ksjiska neyer jk
Tn kej; ksjig tkf;la tu w¾:hg tlÕj mej;sh hq;=h' ta jf.au
fodryerf.k ksjig tk Tn ksji ;=<§o ta wdldrfhkau mej;sh
hq;=h'
88
fï uÕska Tno ksjiskao wdY%hg fhÿK ish¿ fokduo udkisl
iqjhla ú¢kq we;' u;=ùug bv ;snQ .eg¿ rdYshla yels,S úhlS hkq
we;' ta fjkqjg wfkld fjkqfjka" ish¿ ñksiqka fjkqfjka" rg
fjkqfjka l=ula fyda w¾:j;a fohla bgql< hq;=hs lshd is;la my< jkq
we;' fuh ;uhs cd;sl yeÕSu' cd;sl yeÕSï we;sj Ôj;a jk ñksiqka
fjfik rg iuDoaêu;a foaYhla jkjduh' cd;sl ye.Sï we;s ñksiqkaf.a
nqoaêh" Y%uh" ld,h" N+ñh wmf;a fkdhhs' ys; we;akï ñksiqkag l<
fkdyelafla l=ulao@ ñksiqka w¾:j;aj l%uj;aj w,ilu ÿrelr cd;sl
ye.Sï we;sj l%shdlrkjd kï wd¾Ól m%Yak" iudchu m%Yak wd§ ´kEu
m%Yakhla ;j ÿrg;a m%Yakhlaj mj;skafka ke;'
i;a - i rfÜ Ydka;sh" iduh" iyÔjkh" fi!Nd.H" iekiqu"
i;=g we;s lsÍug fya;=fõjd' óg iquk ^udkisl ÈhqKqj& yd Wmojd .kq
,enQ Ydka;s .=Kh fya;= lrf.k rgjeishka ldg;a ;uka wruqKq lrk
úuqla;s ud¾.hlska wd;au úuqla;sh Wodlr .ekSug fya;=fõjd'
fuys wxl 3 hgf;a i|yka ish¨ ldrKd j,ska wfmalaId
lrkafka ñksiqka nqoaêu;a lsÍuh' ñksiqkaf.a nqoaê ySklu hul mj;sk
ksjrÈ;djh fkdi,ld tys we,Sug fya;=fjhs' fï we,Su ksid Tyqf.a
úuid ne,Sfï .=Kh ;j;a ySk fjhs' fï ksid hulg ±äj wdorh
lrkak;a ;jlg ±äj ffjr lrkak;a fya;=fjhs' fï ÿ¾j,
udkisl;ajh Tyqg lsisu wd.ulsska úuqla;sh Wodlr .ekSug bv
fkd;nhs' wmdfha fodrgqj fj;g ;,a lr oukq ,nhs' fï wk;=ßka
.,jd .ekSug fuys i|yka lreKq Tyqg Wmldrjkq we;' ñksiqkaf.a
nqoaê uÜgu by< fkdoud iduh .ek l;d lsÍfuka w¾:hla jkafka
ke;' nqoaêh u; iduh;a wd;au úuqla;sh;a /§ we;' nqoaêh jvkakd fï
ish,a, ch.kS' nqoaêh jvkak Wmldr lsÍu nqoaêh we;a;kaf.a hq;=luh'
89
9'
iduhg uÕ
wo f,dalhu l;d lrk ud;Dldjlah f,dal iduh' f,dal iduh
we;s lrkak ;uka" ;u ksji" ;u .u" k.rh" rgo iduhg WÑ;
wdldrhg ielish hq;=h' fï foa lrkak wmg ±kqu wjYHhs' fï ±kqu
f,dalh mqrdu fkdwvqj mj;S'
f,dalhg wdydr ysÕhs' ta;a f,dalhg we;s ;rï wdydr
ksIamdokh lr.kak yelshdj mj;S' kuq;a th bgq lrf.k ke;'
fya;=j ñksiqkaf.a ukqIH;ajfha ySklu yd ñksiqkaf.a Wkkaÿfõ ySk
luhs' ksis jev ms<sfj,la ke;s luh'
hq.hl f,dalhg wú wdhqO ysÕhs' ta;a f,dalhg we;s ;rï wú
wdhqO ksIamdokh lr .kak yelshdj mj;S' wjYH m%udKh;a blaujd
wú wdhqO ksIamdokh lrf.k we;' fya;=j ñksiqkaf.a úYd, Wkkaÿjhs'
ksis jevms<sfj,la we;sluhs'
fï wdldrhg f,dalhg iduh wjYH kï Bg we;s ;rï iïm;a
f,dalh i;=h' ta;a f,dalhg iduh we;s fkdjkak fya;=j ñksiqkaf.a
ukqIH;ajfha ySklu yd ñksiqkaf.a Wkkaÿfõ ySkluh' ksis
jevms<sfj,la ke;sluh'
wm f,dal iduh wjYHhs lshd wjxlj ys;kjd kï ta i|yd wm
wjxlj Wkkaÿfjuq' m<uqj wm f,dal iduh we;s lrkak wjYH ±kqu
tl;= lruq' fojkqj ta ±kqu f,dal iduhg fya;=jk wdldrhg .,md
.uq' ;=kajkqj tu ±kqu l%shdjg fhdojuq' isõjeksj f,dal iduh nqla;s
úÈuq'
fï ,smsh ;=<ska l;d lrkafka fuys m<uq ldrKh jk f,dal
iduhg wod<j ±kqu tl;= lsÍu iïnkaOjh' fuys§ uq,skau f,dal
90
iduhg fhdod.; yels ±kg f,dalfha mj;sk ±kqu y÷kd .ekSu
fhda.Hh'
w;S; ñksid fjfyi uykais ù Wmhd.;a ±kqu j¾;udk ñksidg
odhdo lr we;' fï ±kqu w;ßka m%Odk w.hla .;a yd f,dal iduhg
wod<j ±kqu we;af;a wd.ñl ±kqu ;=<h'
f,dalh mqrd wd.ï úYd, m%udKhla we;' fï wd.ï ish,a,
wOHkh lr fuhhs jvd;a iqÿiq lshd wjidk ks.ukhla w;S;fha§
fkdl<d fukau j¾;udkfha;a wkd.;fha;a fkdflfrkjd we;' ukao
tjeks ks.ukhla lrkak iqÿiaika f,dalhg ìysjkafka fndfyda
ÿ¾,Njh' tjeks ks.ukhla Ndr .kak tlÕ ck;djla ìysjkafka;a
fndfyda ÿ¾,Njh' f,dalfha jeä ld,hla f.jkafka bka fuyd nqoaêhla
we;s ñksiqkaf.kah' Tjqka m%sh ;u mrïmrdfjka yd ;u iudc
tallfhka ;uka fj; .,k ±kqu ksjerÈ yd mru i;H f,i ±äj
ms<s.kak yd wkqkago ms<s.kajkakgh' ke;skï n,y;aldrfhka fyda
mgjkakgh' fuhska Tjqka wfmalaId lrkafka f,dalh hym;a lsÍu úh
yelsh' tfy;a fuh h:d¾;h u; fkdmsysá fohlah' ta fjkqfjka lrk
lemlsÍï fya;=jkafka fujeks is;sú,s ork fjkia u; t<U .;a
lKavdhï iuÕ .efgkakh'
f,dalfha we;s wd.ï ish,af,au ks¾ud;Dka tlu ld,hl iómj
f,dalhg ìysjQjdkï ta fY%aIaGhka ukqIH j¾.hd fjkqfjka tla wd.ula
foaYkd lrkq we;' tfyu fohla fkdjqKq ksid wd.ï úYd, m%udKhla
;=kald,hgu Wreu jkjd we;' f,dalhg wd.ï ìysùu j¾;udkh f;la
meñKSu iïnkaO ish¿ ;;= ta f,iu j¾;udk ñksid fkdokS' wd.ñl
ks¾ud;Dka foaYkd l< O¾uh ishhg iShlau ta whqßkau wo mj;skjd
lSug fkdyelsh' j¾;udk ñksid okafka fuf;la meñKs O¾u m%udKh
muKs' fï wd.ñl ±kqu hï m%udKhla ish¿ wd.ïj, iudk f,i;a
91
;j;a m%udKhla fjkia f,i;a mj;S' fï wd.ñl ±kqfï ;;a;ajh b;d
jákd" jákd" fkdjákd" ydkslr yd .=ma; ±kqu jYfhka mj;S'
j¾;udk ñksid fï ±kqu ;ud fj;g Wrd .kakd wdldrh wkqj
Tjqkaf.a j¾;udkh;a wkd.;h;a È.yer.kS' wo f.jkafka ta wkqj
f.dvke.=Kq j¾;udkhhs'
fï j¾;udkh w;S; ñksidf.a wd.ñl ±ekqu f;dard fírd
.ekSulska f;drj bÈßhg wrka hkak lrk jEhula úkd tys we;s
ksjerÈ yd yrj;a ±kqu u;= lrf.k ta wkqj Ôú;h ilid.kak lrk
jEhula fkdjk j. meyeÈ,sh'
fuh fï wdldrhg meyeÈ<s lr.; yelsh' j¾;udk ñksidf.a
ldßh w;S;h wkd.;hg Ndr§ug lrk fjfyiSulah' fï i|yd Tyq
hqoaO lrhs' iglmglï lrhs" jxpd lrhs" ÿla ú¢hs' fï ish,a, lrkafka
wkd.;h fjkqfjks' Tyqf.a Ôú;h mqrdu we;af;a wd.fï ksjrÈ foag
mgyeksfoah' Tyq w;S; iqkaor fohla wkd.;hg Ndr fokak wiqkaor
fõokdldÍ" úkdYldÍ Ôú;hla .; lrhs' fï wdldr j¾;udk ld,h
mrïmrd .Kkdjla f.jñka isà' Tjqka w;ska fjkafka wkd.;
mrïmrdjg hym;a rgla" cd;shla" wd.ula Wreu lsÍu fkdfõ ta
mrïmrdjg;a hqoaOh Wreulr §uh' wfmalaId lrk iqkaor wkd.;h
ñß.=jla ù we;' ieuod we;af;a ÿla ú¢k j¾;udkhlah' fï wkqj
f,dal iduh ñß.=jla ù we;' yeuodu hqoaOh mj;S' yeuodu wysxilhka
;jfll=g ffjrfhka ;=jlal=jla ,eueg fya;a;= lrf.k fjä ld ñh
hkq we;' hqoaOhg megef,k fojk ;=kajk mrïmrd hqoaOh we;sùug
fya;=jla fkdokakjd we;' Tjqka hqoaO lrkafka ffjrh fjkqfjkah'
fï wkqj wm f;areï .kak ´k hqoaO lr,d wkd.;hg
iqkaor;ajh Ndrfokak fkdyels nj' wm l< hq;af;a j¾;udkfha wm
92
bkakd ;ek b|ka hqoaO fkdlrkakg j. n,d .ekSuhs' fï wkqj wm
w;S;fhka tk jákd wd.ñl ±kqu y\qkdf.k Ndú;hg .ksuq'
f,dalfha we;sjk .egqï w;r wd.ñl yd wd.ñl ksldh .egqïo
we;' wmg wd.ñl .egqï md,kh lrkak yelskï ta;a iuÕ ne÷Kq
;j;a fndfyda .egqï m%udKhla j,ld .ekSug yelsjkq we;'
wms wd.ï jYfhka fjka fjkaj is;kjd" wms wd.ï jYfhka
fjka fjkaj úiSug m%sh lrkjd fï ldrKd fol fjkia l<yelskï
wmg wd.ñl .egqï we;sùu j<ld .ekSug yelsjkjd we;'
wms wd.ïj, jákdlï m%fhdackhg f.k ukqIH j¾.h kej;
j¾. fkdlrkak' l%ufõohla y\qkd .;af;d;a wmg jd¾.sl .egqï j,ska
f;dr tlu j¾.h ukqIH j¾.h jYfhka ms<sf.k Ôj;ajkakg
yelsfjkjd we;' ukqIH nqoaêhg l< yelafla l=ulao@ lshd fkdj
fkdl< yelafla l=ulao@ lshd wms wfmau nqoaêfhka úuiuq'
f,dalhg wdhqO tl;= lf<a O¾uh o;a wh fkdfõ' f,dalhg
wdhqO tl;=jQjd fukau f,dalfhka wdhqO bj;a lrk ld,hlao t,fUkq
we;' ñksidf.a nqoaêh ienE ÈhqKqjla ,nhs kï f,dalfhka wdhqO bj;a
lsÍu;a ta iuÕ isÿfjkq we;' hï flfkl=g fï jpk lsisjevlg ke;s
ysia jpk jYfhka ±fkkak mq¿jks' wd.ñl ks¾ud;Dka isá hq.fha;a
hqoaO meje;s nj i|yka lrkak fhfokjd we;s' Tjqka fjkqfjka ud
lshd isákafka fï f.fjkafka wd.ñl ks¾ud;Dka Ôj;ajkjd yd iudk
ta fY%aIaGhkaf.a O¾uh Ôj;ajk ld,hla njhs'
fï hq.fha ñksiqka udkisl m%md;hlg .uka l<j. we;a;h'
tu udkisl uÜgfï isg n,k úg wdhqO wksjd¾hh fohla f,i
olskak mq¿jks' tfy;a fï jkúg f,dalfha nyq;r ck;dj wdhqOj,
úIl=re nj w;a±l ukdj jgydf.k isà' Tjqka bÈßhg;a wdhqO orkak
93
ys;kafka bka tyd fohla fkdolsk ksidh' tfy;a bÈßfha§ fï
m%h;akh ^fhdackd& y÷kd .kakjd;a iuÕ Tjqkaf.a hqO keUqrej
;jÿrg;a tf,iu mj;ajd.kak fkdys;kjd we;'
f,dal ukqIH cd;sl fmd;
f,dal iduh fjkqfjka f,dalfha we;s wd.ïj, ±kqu Wmfhda.S
lr.kakd wdldrh
hï rgl nyq;r ck;djla ms<s.;a wd.u ;=< we;s ukqIH .=Kh
by< ±óug fya;=jk" jd¾.sl njla u;= fkdlrk O¾u lreKla y÷kd
.ekSu' fï O¾u lreK uq,a lrf.k tu rfÜ cd;sl fldäh ks¾udKh
lsÍu' fldäfha rEmh ;=<ska fï O¾u lreK ukdj ms<sônq ùu jeo.;ah'
O¾u lreKg ksis f.!rjh ,efnk rEmhla ùu;a jeo.;ah' O¾u
lreK úia;rd;aulj bÈßm;a l< hq;=h' fï wdldrhg f,dalfha we;s
iEu rglau cd;sl fldähla yd O¾u w¾:hla bÈßm;a lsÍfuka
wk;=rej fï ish,a, tl;= lr.;a tl fmd;la ks¾udKh lr.ekSu'
cd;sl fldählg we;=<;a fkdjqkq wd.ula fj;akï ta i|ydo fï
fmd; bv ,ndfokq we;' fï fmd; —f,dal ukqIH cd;sl fmd;˜
jYfhka kï ,nkjd we;' wjidkfha§ fï fmd; ;=<ska f,dalfhau
ck;dj tla cd;shla lrkq ,nkjd we;' ta kï ukqIH cd;shhs' Tjqka
jd¾.sl fmdaIKh lsÍu w;ayer Od¾ñl fmdaIKfha fhfofkjd we;'
j¾.h uqjy;a lrk jpk j,g jvd f,dalh ikik O¾uh W;=ï nj
Tjqka jgyd .kakjd we;' fï fmd; wkqj Ôj;ajkak tlÕ jk Tjqka
f,dalh yrj;aj fi!uHj mj;ajd.kak fjfyfikjd we;'
óg odhlùu wruqKq lrf.k Y%S ,xld ukqIH cd;sl fldäh
fhdackd lrkq ,nhs' fï fldäfha wka;¾.; O¾u lreK jkafka
f.!;u nqÿka jykafia foaYkd lrkq ,enQ p;=rd¾h i;H O¾uhhs'
94
f,dal ukqIh cd;sl fmd; f,dal iduh we;s lrkak odhl jk
wdldrh
wo jkúg f,dalfha ñksiqkaf.ka hï m%udKhla l=uk fyda
hqoaOhlg ueÈj ÿla lror ú§u fya;=fjka kej; hqoaOhla m%d¾:kh
fkdlrhs' ;j;a ck m%udKhla l=uk fyda hqoaOhla meñKskqúg ,nkak
jk ÿla lror .ek wjfndaOfhka hqoaOhla u;=fkdlr .kak is;hs' fï
f,i f,dal ck;djf.ka jeä m%udKhla hqoaO we;sùug wleue;s kï
keje; hqoaO we;s fkdùug fyda hqoaO we;sùu wju lsÍug yelsh' fï
i|yd hqoaO we;sùug wleue;a; fukau hqoaO we;sùu j,ld .kak ±kquo
wjYHh'
hqoaOhg wleue;s ñksiqka hqoaOhla weröfï idOl f,dalfhka
;=rka lsÍug tlÕh' fï lreK mdol lr.ksñka f,dal ukqIH cd;sl
fmd; ks¾udKh lrkq ,eîh' fmd; úiska ñksiqka hqoaOh we;s ;ek isg
wÈhr y;rla uÕska hqoaOh ke;s ;ek olajd f.khkq we;'
1. uq,a wjia:dj'
ñksiqka f,dal ukqIH cd;sl fmd; ms<s.kak tlÕ ùu'
f,dalfha we;s ish¨ wd.ïj, by<u ±kqu ;uka bÈßfha we;'
fuh we, fod, j,ska .,d wd c,fhka msreKq jejla f,i ish¨
wd.ïj, O¾u lreKq tl;=jQ wjia:djlah'
ñksiqka ;u nqoaêh idïm%odhsl l%uhg fjkiaj Ndú;d lrkak
fhfohs' ;u wd.u fukau f,dalfha ;sfnk wfkla wd.ï .eko
wjfndaOhla ,nkak is;hs'
2. fojk wjia:dj'
fï jk úgo ñksiqka jd¾.sl nj orKq we;'
95
;ukaf.a wd.u Wiia lshd wka wd.ñlhkag ta;a;= .ekaùu i|yd
;u wd.fï ±kqu j¾Okh lr.kak fjfyfik wjÈhls'
ish¨ wd.ñl u; bÈßm;a jk wjia:djl ;u wd.ñl u;h
ksjerÈ yd Wiia lshd wka whg ms<s.kajkak fjfyiSu ldg;a
fmdÿ jQ fuf;la mqreÿj wd ukqIH .;shls'
hï u;hl ksjerÈ ;djh fldn÷ jqj;a th hfula §¾> ld,hla
ms<sf.k isáfha kï Tyqf.a jEhu jkafka tu u;hu ksjerÈ lshd
;yjqre lrkakh'
3. ;=kajk wjia:dj'
ñksiqka ksjerÈlu ñi jd¾.s; nj wkjYH nj f;areï .kakd
wjÈh'
ñksiqka tla wd.ula .ek ±äj u; ±rE wjÈh miqlr ish¨ wd.ï
nqoaêu;aj wOHkh lr ksjerÈ foa y÷kd .kakd fjfyfik
wjia:djlah'
4. y;rjk wjia:dj'
i;H muKla wêIaGdk lr.kakd wjÈh'
fï jkúg ñksiqka fndfyda nqoaêu;ah'
ñksia j¾.h ;=< ;j;a j¾. fkdolS'
;u wd;aufha .uk ksjerÈj y÷kd.kS'
;u wd;aufha .uk wmú;% lr .ekSug fkdis;hs'
;j;a ñksfil=g fi;la ñi whym;la lsÍug fkdis;hs'
ñksiqka iduh Wodlr f.k we;'
f,dalfha wo mj;sk iEu wd.ulskau yd iEu wd.ñl
ksldhlskau tla mQcl;=ul= neÕska f.k tlfm,g isg .ekajQfjd;a
olskakg ,efnkafka ú,dis;d ±laula f,ih' ud fuf,i lshkafka
wd.ï j,g fyda mQcl W;=ukag wf.!rj lsÍug fkdfõ' wd.ï j,g;a
96
mQcl W;=ukag;a wdorh" f.!rjh lrñka ukqIH j¾.hd fjkqfjka
fidhd .;yels jákdu foa y÷kd .ekSu wruqKq lrf.kh'
ukqIH iajNdjh wkqj ukqIH Wm; m%dKfhka m%dKhg
fkdfjkiah' ukqIH Wmf;a§ tu rEmh" uki yd l%shdldrlï ;=<ska
lsishï wd.ulg wh;a nj fyda Tyqf.a úuqla;sh we;af;a wyj,a wd.fï
lshd y÷kd.; fkdyelsh' ukqIH Wm; flfkl=f.ka flfkl=g
fkdfjkiah' tfia fyhska ukqIH O¾uho tlska tlg fkdfjkia úh
hq;=h' i;H jQ ukqIH O¾uhg ÿßka isg we÷ï ú,dis;d" is;sú,s ú,dis;d
olajñka isàu wm jgyd .kak wruqKq lrk ukqIH O¾u;djfha
wjidk ks.ukhg fkdmeñKSulah' wm u. isg ukqIH O¾u;djh fuh
hehs lshd ;Skaÿ lr ta wkqj l%shdlr ukqIH úuqla;sh wfmalaId lrhs kï
ta fkdfjk fohlah' u. isg úÈh yels foahs wo wm úÈñka isákafka'
wdhqO tl;= lrk ñksiqka" urdf.k uefrk ñksiqka" fla,dï lshk
ñksiqka" wfkla wd.ï j,g ffjrlï lrk ñksiqka wfkla ñksiqka
jkaokd lrk ms,su" mkai,a" m,a,s" fldú,a úkdY lrk ñksiqka
;k;=re j,g uqo,a j,g wd.ï fjkia lrk yd fjkia lrjk ñksiqka
fï wdldr uyd úYd, ú,dis;diuÕ wm w;rux ù we;' wm fï úld;sh
miqlrf.k hd hq;=j we;' wd.ula wd.fï ks¾ud;D olajd .uka lr
keje;=k;a ukqIH O¾uh i;H jQ ukqIH O¾uh y÷kd .kakd f;la
bÈßhg hd hq;=h' wm wd.ï f.dvla ms<sf.k fï f.jk ld,h
ksjerÈo@ wfma wxl tl ù we;af;a ;u wd.u wxl tl lsÍu úkd i;H
y÷kd .ekSula fj; fkdhEugh' wm ksjerÈ lshd ksjerÈ fkdjQ ;ekl
fldmuK l,a f.õj;a wmg yrhla fkdfjhs' wm f.jkafka ysia
n,dfmdfrd;a;= we;s ysia ld,hla kï wfma Ôú; meje;au ysiauh'
f,dalfha fjfik iEu ñksfilau ;u wd.u fjkqfjka
ldishla" .fvd,la" je,s leghla fyda wdOdr lr ;u wd.u /l .ekSug
Woõ fjhs' fï ck;djg wd.fuka ksjerÈ WmfoaY wjYHhs' ksjerÈ u.
97
fmkaùu wjYHhs' wd.ï ta fjkqfjka m¾fhaIK l< hq;=hs' ksjerÈu foa
.=ma; f,i fkdj ñksiqkag wjfndaO fjk f,i bÈßm;a l< hq;=hs'
.=ma; nj u; yeuod kej;Su M,la fkdfjhs' wmg ±fkk yef.k
ÿrgj;a wm i;H wjfndaOh ,eìh hq;=h' wm ish¨ wd.ï j,
Wmldrfhka i;H jQ ukqIH O¾uh ksjerÈj y÷kd .kak fjfyish
hq;=h' wd.ï f.dvla mj;ajdf.k hñka ñksiqka fío fj,d ;ry ffjr
fl%daO is;a we;s Ôú; ld,h f.jhs kï thska ldgj;a fi;la fkdfjhs'
ukqIHhd kï tla j¾.hla nj;a tu j¾.fha O¾uh o tlla nj;a wm
f;areï .; hq;=j we;' fï nj wu;l lr wm wd.ï flfrys muKla
úIajdih ;eîu m%udKj;a fkdfjhs' ukao wd.ï úYd, m%udKhla
f,dalfha we;' fï ish,a,u ksjerÈ lshd ms<s.kak neßh' ta jf.au fï
wd.ïj, we;s ish,a, jerÈ lshd neyer lrkak;a neßh' wm flfkl=
woyk wd.ulg wf.!rj fkdl< hq;=h' Tjqkaf.a Nla;shg úYajdihg
wjuka fkdl< hq;=h' mj;sk iEu wd.ulgu f.!rj lrñka jvd
ksjerÈ foa y÷kdf.k ta wkqj Èú f.ùu Ôú;hg M,odhl fjhs' wm
tl wd.ula ms<sf.k bka ndysr wd.ñlhkag ßojkak" úkdY lrkak"
Tjqkaf.a wd.ñl f.dvke.s,s" ms<su wd§ wd.ñl jia;+kag ydks lrkak
ys;hs kï th jrolah' ta jf.au ;u wd.ñl ks¾ud;Dkag fyda wd.ug
wmydi l<hs lshd hful=f.a f., lmd oukak fhdackd lrhs kï
th;a jerÈh' ukao ta ;=<ska uq,a je/oaog jvd ydkshla fjk fyhskah'
fï uÕska wd.ñlhka ;=< ffjr is;a we;s lrkq ,nhs' Tjqka ñkS
urkak fmd<Ujhs' ta fya;=fjka wd.u oreKq wd.ula njg mßj¾;kh
fjhs' wd.ula wdrlaId lr.kak oreKq kS;s mekfjhs kï ta wd.fuka
ñksiqkag ,eìh yels iqjh ke;sù hhs' wd.ula wdrlaId úh hq;af;a tys
we;s i;H u;h tys we;s ksùu u;h' thska ñksiqka ,nk iqjh u;h'
wd.ulska ìysúh hq;af;a ffjrh ke;s nqoaêh we;s ñksiqkah' fï
;;a;ajh fjkia lrñka ffjrh we;s nqoaêh ke;s ñksiqka ìys lrkak
98
lsishï wd.ul l%shdldß;ajh odhl fjhs kï ta lrkq ,nkafka tys
ks¾ud;Dkag wf.!rj lsÍulah' tla me;a;lska wd.fï ks¾ud;D;=uka
wmßñ; ffu;%sh" lreKdj" ohdj we;s nj mjiñka wfkla miska
m<s.ekSu" ffjrh" wfkld hgm;a lsÍu isÿ lrhs kï th wd.fï yrh
úkdY lr ±óulah' wd.ul yrh hgm;a lsÍu kï wd.ï ìysfkdjqkq
ñf,aÉP hq.hg kej; .uka lsÍulah' fï wdldr .ukla hk nj wo
f,dalh foi neÆúg myiqfjka y÷kd.; yelsh'
fï wdldr wd.ñl ÿ¾j, m%jK;d u.yerùug f,dal ukqIH
cd;sl fmd; bjy,a fjkq we;' fmd; lshùfuka yrj;a kj biõ
y\qkd .kakjd we;' tuÕska ukqIH Ôú;h;a iudch;a f,dalh;a jrÈka
uqojdf.k yrj;aj mj;ajdf.k hkak fm<Uùula we;s lrkq we;'
iEu wd.ulau ñksiqkag y÷kajd fokafka ;j;a ñksfils' t;=ud
fkdfmfkk n,hka iuÕ inO;d meje;ajqjo ke;s jqjo t;=udg
foaj;ajfhka fyda Bg;a by<ska f.!rj lsÍu iqÿiqh' ukao ta W;=uka
ñksiqkag hym;a mßj¾;khla we;s lrkak úYd, fufyhla lr we;s
fyhskah' wd.ñl ks¾ud;D f,i ms<s.kakd fï W;=uka tlaflfkl=
muKla tla wd.ulg we;' fï W;=ul=f.a ±kqfï jmißh hï m%udKhla
fõo ta wdldrhg fujeks W;=uka iuQyhlf.a ±kqu tl;=ùfuka úYd,
±kqï m;hla ks¾udKh fõ' fï ±kqu Wmfhda.S lr.ksñka ksjerÈj
l<ukdlrKh lr.ekSfuka f.jk fï fjfyilr meje;au iekis,s
odhl lr.; yelsfjkq we;'
ish¨ wd.ñl ks¾ud;Dkaf.a wfmalaIdj jQfha W;aidyh jQfha
hym;a ukqIH meje;auh' ukqIHhskaf.a wd;au úuqla;sh Wodlr §uh' fï
ld¾hh tla wd.ulska fyda wd.ï lsysmhl tl;=jlska fyda f,dalfhau
we;s ish¨ wd.ï tl;=fjka isÿjQj;a ksjerÈh' jerÈ we;s wd.ïo we;'
tajdf.ka m%fõiï ùu;a wd;au úuqla;sh ,eîug myiqjlah'
99
ñksiqka jd¾.sl njg uq,a ;ek § th fmdaIKh lsÍug
fjfyfiñka f,dalh wjq,a cd,hla njg m;alrf.k we;' ñksiqkaf.a
wo l%shdldß;ajh wkqj fyg Èkd.kq we;af;a .sks.;a f,dalhla nj
meyeÈ,sh' iEu wd.ulu ñksiqka ;ukaf.a wd.u iuHhla oDIaál nj;a
wfkla wd.ï ñ;Hd oDIaál nj;a mjihs' fï wkqj iEu ñksfilau fï
folgu wh;a ù we;' ;uka ksjerÈ j. m%ldY l<;a wka wh ta j.
ms<sfkd.kS' ta wh ms<s.kafka ta wh ksjerÈ j.h' fï ;=< iEu
ñksfil=u ;u ;ukau keje; úuid ne,Sulg ,lalr .; hq;=j we;'
wm ±ä f,i ksjerÈ lshd ms<s.;afoao wo keje; úuid ne,Sulg ,lalr
.; hq;=j we;' ukao fujeks f,dal ;;a;ajhla ks¾udKh jkakg fya;=
fjkak we;af;a wm ksjerÈ lshd jerÈ foao ndrf.k mj;ajdf.k
hkakg fh§ we;s fyhska úh hq;=h' t<n.;a orovq wd.ñl Ñka;k;a
ujd.;a úuqla;sh;a ksjerÈo lshd mÍlaId lr.ekSu ;ukaf.au hym;
msKsi jkq we;' f,dal ukqIh cd;sl fmd; lshùfuka ,nk ±kqu
ñksiqka ndr wrka bkak Ñka;khkaf.a ksjerÈ;djh uek.kak
Wmldrfjkq we;'
wd.ï f.dvla úiska f,dajeishkag wdf,dalh ,ndfokak f,dalh
mqrd ±,ajQ nqoaêfha myka wo f,dalfha ;ekska ;ek .sks.kak fya;=ù
we;' óg úi÷ï fflrdállï j, fyda fjä fnfy;aj, mj;S hhs
is;Su tu .sks ;j ;j;a o,ajkak fya;=jkq we;' ñksiqka úiska
fidhd.kq ,enQ oreKqu wdhqOh fflrdál nqoaêhhs' fflrdál nqoaêh
ck iudc w;r .uka lrñka j¾.h úI lrhs" wd.u úI lrhs" wd.ñl
ksldh úI lrhs' fmdÿfõ ukqIH ixy;sfhau meje;au úkdY lsÍug
;rï fya;=fjk úI m;=rjhs' fflrdál nqoaêfha lsrK hï fudavhl=
fj; m;s; jqfjd;a Tyq uyd úkdYldÍ mqoa.,hl= njg mßj¾;kh fjkq
we;' Tyq igka lrkafka i;H fjkqfjka lshd Tyqg ±fkkq we;' Tyq
ms<s.;a i;H ;=< hïúg ;u foudmshkao i;=rka f,i ms<s.kak tlÕ
100
fjkq we;' fudayfhka hq;=j i;H y÷kd .ekSfï ;ru ta wdldrh' ienE
i;H y÷kd .kak fudayh ÿrel< hq;=j we;' fudayh ÿre lsÍfï
yelshdj bÈßfha § ìysfjk f,dal ukqIH cd;sl fmd; i;=fjk j.
iaÓrh'
wdf,dalh úys¥ myka f,dalh .sks ;shkak fhofjhs kï Bg
f;,ao ;sr o tl;= lsÍfuka M,la fkdfjhs' l<yels fyd|u foa f,dal
w÷r ÿre l<yels fkdfi,afjk wdf,dalfhka n, iïmkak jQ mykla
o,ajd .ekSuh' ta kï f,dal ukqIH cd;sl fmd;h' fï úiska ñksiqkaf.a
nqoaêh úlis; lrkq we;' fï úlis; jQ nqoaêh úiska fuf;la f.kd
ÿ¾j,lï neyer lr hym;a ukqIH f,dalhla ìyslrkq we;'
wd.ï ;u wkkH;d ;u ixialD;sh lshd fjka fjkaj mj;skak
W;aidy .kS kï bÈßfha§ wog jvd .egqï we;sùu wksjd¾hhhs' fï
.egqï uÕska ñksiqka oyia .Kkska ,laI .Kkska fkdj fldaá .Kkska
ñh hEu wksjd¾hh' fï ;rï úkdY isÿfjhso lshd hfula mqÿuhg
m;afjkq we;' ms<s.kak ue,sfjkq we;' ta;a tjekakla isÿùug f,dalh
iQodkïh'
ñksiqka ffOkslj f,dalhg tl;= lrk mõ ^miamõ& m%udKh
úYd,h' ^ukqIH meje;aug lrk y;=relï$ miamõ&
ñksiqka ffOkslj f,dalfhka bj;afjkak bvyer we;s .=K O¾u
m%udKh úYd,h'
ñksiqka ffOkslj f,dalfhka bj;a lrk Ôùkaf.a meje;aug ys;lr
fN!;sl ;;a;ajhka m%udKh úYd,h'
ñksiqka ffOkslj f,dalfhka bj;a lrk úuid ne,Sfï yelshdj
úYd,h'
thska ffOkslj f,dalfhka bj;a lrk nqoaê m%udKh úYd,h'
101
ta wkqj ñksiqka ffOkslj f,dalhg tl;= lrk .=ma; Nla;su;a
we|ySï m%udKh úYd,h'
ta fya;=fjka ñksiqka kej; ffOkslj f,dalfhka bj;a lrk nqoaê
m%udKh úYd,h'
ta fya;=fjka ñksiqka ffOkslj f,dalhg tl;= lrk w{a{dklï
m%udKh úYd,h'
fï ish,a, fya;=fjka ñksiqka ffOkslj f,dalhg tl;= lrk
f.da;%sl ;;a;ajhka m%udKh úYd,h'
ñksid wd.ï ìysl,dg miqj isoaO úh hq;af;a wd.ï ish,a, tl;=ù
i;H fjkalr .ekSuh' kuq;a wd.ï tfyu Wjukdjla fkd±l ;ukaf.a
wd.fï ish,a, ksjr§ lshd ms<sf.k we;' tu ;;a;ajh ye¢kaúh
yelafla ñksid wd.ï ìyslr wd.u iu. wdmiq f.da;%.;ù we;s njh' ta
wkqj wd.u hkq f.da;%h ;Èka wdorh lrk jia;=jla ù we;' .sks
foúhkag jeka| wdldrhg wd.ï f.ähgu j£' tal we;=f,a ;sfhk foa
.eUqßka úuid iqÿiq foa muKla .ekSula ke;'
hym;a ukqIH iudchla f,i fmakak we;' ta;a f.jkafka
f.da;%sl meje;aulah' bÈßfha§ Èkkak hkafka ñf,aÉP hq.hlah'
ñf,aÉP hq.hlg kùk wú wdhqO ;sîu ñksiqka fldaá .Kkska ñh
hkak fya;= fjhs' m%udo fkdù ksjrÈ fjkak'
f.da;% hq.fha ñksiqka ;u lh ;=jd, lrf.k mqÉpdf.k
ys,alrf.ko" ;u lhg úúOdldr me,e§ï ^ysia m<okd" f., m,okd"
,eu m<okd" ndyq m<okd" uqj" kdia" lka m<okd wd§& lrf.ko"
lfhys úúOdldr bß" rEm we|f.ko" mdg .d f.ko" úúOdldr jia;%
we|f.ko" úúOdldr ovq uq.=re" .,a" uq,a" fld<" weg" fmd;=" i;a;aj yï"
weg lgq" wx" o;a" t,a,d f.ko Ôj;a úh' fï wdldrhg wo o lh;a
iuÕ úúO foa Ndú;d lrf.k ñksiqka Ôj;a fjhs' fï ish¨ foa hï
102
hï muKg j¾;udk wd.ï o tl;= lrf.k isà' fï jdf.a foa ñksiqka
ms<s.kafka ;u wd.fï cd;sfha rfÜ wkkH;d lsh,hs' fïjdg ñksiqka
fndfyda Nla;sfhka f.!rj lrhs' fï w¢k m<Èk øjHu foag fjk;a
wd.ñlhl= w;ska úys jg fyda ydkshla Wfkd;a w; ne¢ kQ, weo
levqfkd;a" ysfia we;s f;dmamsh .e,jqfkd;a" f., neÈ m<okdj weo
levqfkd;a" wf.a we¢ bß uel=fkd;a ñksiqka urd .kakd foam< úkdY
lr.kakd wd.ñl .egqï we;sfjhs' fï wdldr øjHu foa;a iuÕ ±äj
we,Sfuka yef.kafka ñksiqka wd.fï we;s w¾:hg jvd Nla;shg tlÕ
njh' Nla;sfhka weoySfuka hï hï foa ,efnhs lshd m%d¾:kh l<dg ta
foa ta wdldrfhka ñksiqkag ,eî ke;' ñksiqka fj; tk ÿl wvq ù
ke;' w¾:fhka bgq lr.kak mq¿jkafoa Nla;sfhka m%d¾:kh lsÍfuka
myiqfjka ,nd.kak ñksiqka leu;sh' ta;a tfyu foa ñksiqkag ,eî
Ôú; meje;au myiq lrf.k ke;' hfula Ôú; ld,h mqrdu kQ,la
ne|f.k" bß we|f.k" f;dmamshla odf.k" f., m<okdjla odf.k
isáfhd;a Ôú; ld,hu iqfjka f.fjhso@ tfyu foa wd.ï j,ska
foaYkd fkdlrhs' ta;a ñksiqka ta foa iuÕ ±äj we,S we;' hfula
f.!rj lrk l=uk foalg fyda ydkslrkak ;j;a flfkl=g whs;shla
ke;' tfyu fohla i;a mqreIhl= w;ska lsisod isÿjkafka;a ke;' tfy;a
iudcfha mj;sk nqoaê uÜgï úúOh' hï my< nqoaêhla we;af;l=f.ka
;j;a flfkl= f.!rjfhka hq;=j lfh rojdf.k bkak øjHu foalg
jk ydkshla fya;=lrf.k uyd úkdY we;slr .ekSug fhfohs kï th
nrm;, wmrdohlah' fudav lulah' fï uÕska wmg f;afrk foa kï
ñksiqka øjHufoag wiSñ;j wdorh lrk j.;a tajdg foaj;ajfhka
i,lk nj;a ta fya;= lrf.k wd.fuka lshfjk lreKd" ffu;%S .=K
wu;l lr ´kEu úkdYhla lrkak tlÕ njh' fujeks
;;a;ajhkaf.ka wd.ñl ñf,aÉP;ajhla f.dvke.S wd.ñl nqoaêuh
;;a;ajh jekiShk wdldrh wjfndaO lr.; yelsh' wd.ul nqoaêuh
103
;;a;ajh Ôú;h lr.;a mQcl W;=ukao wo f,dalhg ÿ¾,nh' wd.ïj,
nqoaêuh ;;a;ajh fmdaIKh fkdlr .ekSu o j¾K nyq, ^kdkdm%ldr
fN!;sl foa f,dalhg tl;=ùu& f,dalhla ìysùuo fya;= lrf.k
ñksiqkag l¿ iqÿ fjkalr .kak neßj Ôj;a fjhs' jD;sfhka by< -
my<" W.;a lfuka by< - my< jYfhka ñksiqka y÷kd.; yelsh'
tfy;a ienE ñksiqka bkak ;ek y÷kd.ekSu wmyiqh' W.;alfuka
by< yd jD;a;sfhka by< fkdñksiqka lrk úkdYh bka my< wh
lrk úkdYhg jvd ish oyia .=Khlska by<h' f,dal ukqIH meje;au
wiqN lrk m%Odk idOlh thhs' fï ldrKh fï f,i wjfndaO lr.;
yelsh' mjq,l ;d;a;d fyda jeäuy,a ifydaorfhla iqrdjg" iQÿjg fyda
jerÈ iudc wdY%hg fhduq ùu fya;=fjka tu mjq,u w.dohg jefÜ'
Tjqka by< jegqmla .;a;;a f.or úhoug fokafka fidÉpulah' Tjqka
bvfuka fldgila úl=Kkak fyda f.a Wlia lrkak fm<Uqfkd;a th
j,ld.kak l%uhla wfkla whg keye Tjqka jeäuy,a ksid f.!rj
lrkak;a wjYHhs' Tjqka f.ak fudav ie,eiqï ndr .kak;a wjYHhs'
m%;slafIam lrkak .sfhd;a ux fïjd mqreÿ fjkak lrkjd fkdfjhs
lshhs' ta;a ke;akï wvqmdvq iys; mKaä; jdlH f.dkakla lshkak .kS'
Bg;a miqj orovq l%shdj,g niS' ;j;a úgl f.or ;sfhk fohla
úl=Kkak W;aidy .kS ke;s kï my< wfkla whf.ka uqo,a b,a,hs'
f.!rjh yd nh ksid fkdÈ;a neye ÿkakg wdmiq ,efnkafk;a keye
b,a j;a ,efnkafka keye' Tjqka weíneys jQ wuklula iuÕ Ôj;a
fjhs' tys nrmek yd fõokdj my< whg Wreu fjhs' rgl ;;a;ajho
f,dal ;;a;ajho fuf,iuh' by< ;k;=re ysñ foaYmd,k kdhlhkao
wd.ñl kdhlhkao l=uk fyda ÿ¾j,lï we;sj ;u j.lSï yd hq;=lï
meyer yßkjdkï" olaI f,i ksud fkdlrkjd kï" w,dN lrkjd kï
tys nr mek;a fõokdj;a my< whg Wreu fjhs' hfula ;k;=r .kak
lrk W;aidyh tu ;k;=r ,enqjdhska miqj tys j.lSï yd hq;=lï
104
bgqlrkak fkdolajhs' ;u m%foaYhg" m<d;g" rgg" f,dalhg ffOkslj
tl;= lr.; hq;= ±kqu" ie,eiqï" l%shd" fï kdhlhka i;=j ke;' Tjqka
f,dl= Yíohla lr mqxÑ fmdÿ fohla lrhs' ta;a lsis Yíohla ke;sj
;uka fjkqfjka úYd, ld¾hhla lr.kS' fï wdldr foa isÿùfuka
iduldó f,dalhla ìysfjhso@
f,dajeishkag foaYmd,k kdhlhska we;' wd.ñl kdhlhka
we;' ta;a f,dajeishka ieuod hqO .egqï iuÕ Ôj;a fjhs' fï
;;a;ajhkaf.ka ñfokak kdhl ;k;=re orK ish,a,kao iuÕ f,dajdiS
ish¨ ñksiqka ;udf.a ksjerÈ;djh y\qkd.kak fjfyish hq;=j we;'
fï f,dalh ksjkak f,dalh yeu;ekskau nqoaêu;=ka u;=úh hq;=hs' iEu
ñksfilau ;ud bkakd ;ekska mshjrla fyda nqoaêuh j¾Okhla ,eìh
hq;=hs' wd.ñl mQcl W;=uka ;uka fj; tk ñksiqkag Bfha f.jQ ÿlaÅ;
Ôú;h fygg Wreu fkdlrkak j.n,d .; hq;=h' ;uka úuid ne,Su;a
;uka ksjerÈ ùu;a ;uka fj; tk ,íÈlhd ksjerÈ lsÍu;a wd.ñl
mQcl W;=ul=f.a hq;=luh' tfia fkdue;sj ;uka jerÈ wjfndaOhl isg
;udfj; tk ,íÈlhdgo jerÈ b.ekaùu ;=< lsisfjl=g hym;a
w¾;h;a we;s fkdfjhs'
ñksiqka hkq we;s foa mj;ajdf.k hk if;la fkdj ksjerÈ foa
y÷kd .kakd if;lah' f,dal ukqIH cd;sl fmdf;ka wfmalaId
lrkafka kshudldr ñksid f,djg ìyslrkakh' uki hkq wd;auh
f.dvk.k wd;aufha kdhlhdh' tjka uki fuhhs i;H lshd
fkdkej;S fuhska tyd ;j;a i;Hhla ;sfío lshd úuiñka ñka tyd
;j;a i;Hhla ke;ehs lshk ;ek olajd .uka l< hq;=h' lhg ú,dis;d
ukig ú,x.= .ukl wjidkh fkdfjhs' flfkl=g hd yels jQ ÿr
muKs' tfy;a iuQyhla tl;= jQ úg .uk wjidkh olajd hd yels fjkq
we;' wd.ï ish,a, tla ù tlu ysre lsrKska fmdaIKh fjk tlu
jdhqf.da,h wdYajdi lrk ñksid kï tl j¾.h ;u tlu úuqla;s
105
ud¾.h ksjerÈj y÷kd .; hq;=h' f,dal ukqIH cd;sl fmdf;a ld¾hh
thhs' wd.ï f.dvla tl fmd;la tl j¾.hla tl úuqla;s ud¾.hla
f,dal iduh fuys wksjd¾hh M,hlah'
106
10'
O¾u hq.h
m<uqfjkau hqO hq.h yd O¾u hq.h hk foflys f;areu l=ulao
lshd y÷kd .ksuq' hqO hq.h hkq ks;r .egqï we;slr .kakd udkisl
uÜgula" ñksiqkag ;ukaf.a iudcfha wd.ï" o¾Yk lshjkak wykak
,enqK;a tajdfha jákd w¾:hka u;=lrf.k .egqï ke;s lr.kak neßj
f.jk ld, mßÉfþoh" .egqï" j¾ck" ;¾ck" uerlï nyq,h' ñksiqka
ldh Yla;sfhka lfÜ yhsfhka Èkkak W;aidy lrhs' igka lrkafka
ke;sj lsisjla Èkka neye lshk udkisl;ajh orhs' wú wdhqO
ksIamdokh lrk" m%o¾Ykh lrk" Ndú;d lrkak m%sh ld,mßÉfþoh
isxyhkaf.a" fldákaf.a" wú wdhqOj, wd§ m%pKavnj u;=lrk rEm rduq
lrf.k wef.a mÉp fldgdk bkak m%sh ld, mßÉfþoh hqO hq.h
jYfhka f;areï .ekSu WÑ;h'
O¾u hq.h hkq .egqï we;s lr.kak ys;a fkdfohs' iduldó
njg m%shhs" wú wdhqO Ndú;hg wlue;s" nK wykak is,a .kak ms%hhs' ta
wkqj Ôj;ajkak tlÕhs' fi!uH jpk uo iskyj we;' iglmglï
j,g jxpd m%fhda. j,g wlue;s ;udf.a fukau wfkldf.ao is; iqj
msKsi Ôú; meje;au f.khk ld, mßÉfþoh O¾u hq.h jYfhka
f;areï .ekSu WÑ;h'
wfma cd;sl fldäfha we;s fodai .ek l,ska i|yka lrkak
fhÈk' cd;sl fldäh ks¾udKfha§ O¾uhg ,enqKq ;ek flfia fj;;a
tys§ fldähg O¾uh we;=<;a l< hq;=hs lshd is;sú,a,la cks; ùu
jeo.;ah' fuh mdol fjñka 2010 § is;sú,a,la ckkh lrkq ,nkjd
fldäfha O¾uhg ,enqKq ;ek ksjerÈ úh hq;=hs' O¾uh m%uqL úh hq;=hs'
hqO ,laIK fldäfhka bj;a l< hq;=hs lshd' fï wdldr is;sú,s ckkh
lrkq ,nkafka ld,h úiska nj ta;a;= hhs' fuys w¾:h kï ld,h
107
úiska hq. mßj¾;khla w.jk njhs' ta mßj¾;kh hqO hq.fhka - O¾u
hq.hlg nj f;areï .; yelsh'
hg;a úð; wdrïNfha isg miq.sh 30 jirl hqoaOh wjidkh
f;lau hqO hq.h mej;s nj f;areï .ekSu ksjerÈh' wo f.jkafka w;r
ueÈ ld,hls' wo l,hq;= ld¾hNdrh kï hqO hq.fha fYaIj we;s foa
y÷kdf.k bj;a lsÍu;a O¾u hq.hg wjYH l<ukd ,l ,Eia;s lr
.ekSu;ah' hqoaOhg wjYH jQ l<ukd úfoaY j,ska f.kajd .kq ,enQj;a
O¾u hq.h i|yd wjYH l<ukd fï fmdf,dfjkau fidhd .; hq;=h'
wm rgg fukau uq¿ f,dalhgu iduh wjYHj we;' ta;a wmg
iduh lshk ;ek b|k iduh f.dvke.sh yelso@
uE; ld,Skj iduh lshk jpkh jeäfhkau Ndú;d lf<a
ukqIH iqj| ke;s fflrdál ñksiqkah' f,dalh mqrd weúÈk fï wh
lrkafka ÿlaú¢k ñksiqka lnf,ka ,smg we| oud ln, úl=Kd .kakd
yd iudk l%shdjlah'
W;=f¾ mgq ;=jlal=jla ol=fKa mgq l;srh;a uq,a lrf.k
úfoaYfhka fufyg lekaod.;a iduh lshk jpkh rfÜ jeäfofkl=g
iqjodhl jpkhla fkdùh' fldhs fj,dfõ fudk wdldrhg msmsÍ
l=ukdldr ydkshla lrhso hk ielfhka Tjqka n,disáh' fï jpkh
;=< iqjodhl .=Khla /¢ ke;snj Tjqka wjfndaOfhka ±k isàh'
idu .súiqu" idu idlÉPd" idu udhsï" idu ,e§ hehs lshd.;a
hqO úfrdaë /,s" Woaf>daIK fï ish,a, idu udhï úh' fï ;=< yoj;ska
bmÿKq iduhla fkdùh' ;snqfKa nfvka bmÿKq iduhla" lmá
fud<fhka bmÿKq iduhlah' fï rfÜ muKla fkdfõ f,dalh mqrdu
iduh lshk jpkh iel yd ìh we;sjhs ñksiqka Ndr .kafka' ta
;rugu iduh lshk jpkh fflrdál ñksiqka úiska wmú;% lr we;'
108
fufyu fjkak fya;=j l=ulao@ iduh lshk jpkh ´mmd;slj
ìysjQ jpkhla f,i Ndú;fha mej;Su fkdfõo@
ñksiqka ;ukaf.a wd.u ksjerÈj wjfndaO lrf.k f,da ish¿
i;=kafj; lreKdj ohdj ffu;%sh Wmojdf.k Èú meje;au f.k hhs
kï ta wkqj iudchg iduh ysñfjhs' tfy;a ksis O¾u wjfndaOhla
ke;s iudch .egqï wjq¿jd .kq we;' tu iudchg iduh lshk ;ek
b|ka id¾:l iduhla we;s lrkak neye' Tjqka O¾u {dkfhka
fmdfydi;a lrkak wjYH fjkjd' tfia fkdfldg .egqu we;sùgu
fya;= muKla i,ld l,a mj;sk iduhla we;s lrkak fkdyelsh' Tjqka
kej; kej; úúO whqßka .egqï we;slr .kakjd we;'
fï wkqj wmg meyeÈ,s fjkjd O¾uh ke;sj iduh
f.dvk.kak fkdyels nj wm rfÜ iduh" f,dalfha iduh .ek
Wkkaÿ fjkjd kï wm m<uqfjkau f.or" .fï" k.rfha" rfÜ
ñksiqkaf.a O¾u {dkh j¾Okh lsÍug jevms<sfj, ilid .kak
wjYHhs' fu;ek§ fmdaIKh lrkafka O¾uhhs' iduh ìysjkafka tys
wksjd¾h M,hla f,ih'
j¾;udk Y%S ,xldfõ wêIaGdkh yd m%d¾:kh l,amj;sk
iduhlah' tfy;a iduh hkq orefjlah' fï orejd fmdaIKh lsÍug
ujla wjYHh' uj kï O¾uhhs' fï wkqj wm f;areï .kak ´k uj
fmdaIKh lrkak' tkï wmsu O¾uh yodrd wjfndaO lr .ekSuhs'
O¾uh wkqj Ôj;aùuhs' fuh §¾>ld,Sk iduh f,i fkdj O¾u hq.h
f,i Ndr.ekSu jvd Yla;su;aj yd w¾:j;aj mej;Sug fya;=jkjd we;'
O¾uh bf.kf.k" O¾uh wjfndaO lrf.k" O¾uh wkqj
Ôj;aùu" O¾u hq.hhs' th iduh ke;s fkdfjk hq.hlah'
109
11'
cd;sl fldäfha úfYaI wx. ^isxy fldäh&
1. ly mdg - iduh" wúysxidj" i;Hh" nqoaêu;a nj
2. r;= mdg - nqoaêf.dapr wúysxidjd§ iudc l%uh
3. fnda m;a - fu;a;d" lreKd" uqÈ;d" WfmalaLd
4. isxyhd - wd;au Yla;sh" wd;au úYajdih" fm%!V;ajh
5. isxyhdf.a ly mdg - tä;r nj" oyug wkqj úkHdkql+, yeisÍu
6. flaYr ud,d ;=k - f;rejka ms<sn| úYajdih
7. Y%Sjh - iDcq nj" Yla;su;a nj
8. Y%Sjfha - Pkao" fodaI" Nh" fuday i;r w.;shg yiq
fkdùu'
9. kdih - ksjerÈ úksYaph
10. whd.;a uqj - ks¾NS;j m%ldY lsÍu
11. Èj - i;Hjd§ nj
12. wei - ck;d m%Yak ne,Su
13. flaYr ler,s 24 - p;=¾úO laf,aY" i;r w.;s" fNda. úkdY uqL"
iÈidjka" i;r ix.%h jia;=
14. ysi j,s.h u;g - md,l - md,s; iudkd;au;dj
wlaI .;ùu
15. j,s.h ia:dk - Y%uh" Okh" lemùu
follska keóu
110
16. j,s.fha flaYr - wd¾h wIaGdx.sl ud¾.h
ler,s wg
17. mdo i;r - WÜGdk iïmod" wdrlaIl iïmod ^lvqj .;a
w;& l,HdK ñ;%;d" iuÔúl;d
18. wism; - widOdrK;ajhg tfrysj igka je§u
19. kejqKq ;=vq ;=k - wks;H" ÿ#L" wkd;au
20. ñfÜ ;=vq i;r - rg jeishd f.dvke.S we;af;a mGú" wdfmda"
f;afcda" jdfhda
21. lvqj w,a,d.;a - p;=rd¾h i;H
weÕs,s i;r
22. w;a jeiafï - wka;.dó fkdùu
wka; fol
23. lvq ;,h - oi rdc O¾uh
24. fld< mdg ;Srej - uqia,sï ck;dj
25. ;eô,s mdg - oñ< ck;dj
26. r;= - isxy, ck;dj