Kodi i Sjelljes

Jetojmë sipas vlerave tonaSi i arrijmë rezultatet është po aq e rëndësishme sa dhe vetë rezultatet

Si i arrijmë rezultatet është po aq e rëndësishme sa dhe vetë rezultatet

1

1 Vlerat tona 6/14/24/32

2 Mesazh nga Ekipi Menaxhues 5

3 Të bëjmë biznes sipas mënyrës së TAP-it 8

3.1 Angazhimi Ynë 83.2 Kush duhet të zbatojë Kodin Tonë 93.3 Si ta përdorim Kodin Tonë 103.4 Çfarë pritet prej nesh? 113.5 Pritshmëri më të larta për ata që janë në pozicione drejtuese 123.6 Përputhshmëria me legjislacionin dhe rregulloret 13

4 Kërkimi i drejtimit dhe raportimi i shkeljeve të integritetit 16

4.1 Kërkimi i drejtimit 164.2 Raportimi i shkeljeve të integritetit 164.2.1 Linja e Integritetit 174.3 Asnjë kundërmasë 194.4 Detyra për të bashkëpunuar 204.5 Disiplina 20

5 Integriteti ... ndaj njëri-tjetrit 21

5.1 Respektimi i të Drejtave të Njeriut 215.2 Promovimi i mundësive të barabarta dhe diversitetit 215.3 Krijimi i një mjedisi pa diskriminim dhe ngacmim 225.4 Sigurimi i një ambienti të shëndetshëm dhe të sigurt pune 235.4.1 Shëndeti dhe siguria në punë 235.4.2 Ambient pa substanca 265.5 Respekto jetën private të njerëzve 28

Përmbajtja

2

Përmbajtja

6 Integritet ... ndaj komuniteteve tona dhe mjedisit 29

6.1 Përforcojmë komunitetet që ndikojmë 296.2 Mbrojmë mjedisin 296.3 Ndalimi i mitosjes dhe korrupsionit 306.3.1 Pagesa lehtësie 316.3.2 Dhuratat, hoteleria dhe argëtimi 316.3.3 Palët e treta 316.3.4 Kontributet për bamirësi dhe sponsorizimet 346.4 Kundër pastrimit të parave 356.5 Përputhshmëria me kontrollet e importit dhe eksportit 356.6 Lobimi dhe veprimtaritë politike 36

7 Integritet ... ndaj aksionarëve tanë 38

7.1 Mbarëvajtja e prokurimeve etike 387.2 Shmangiaekonfliktittëinteresit 397.3 Sigurimiisaktësisësëregjistravetëbiznesitdheatyrefinanciarë 417.4 Ruajta e aseteve të TAP-it 427.5 Shmangni tregtinë bazuar në informacione të brendshme 427.6 Komunikimi me palët e jashtme të interesit 437.7 Përdorimi i mediave sociale 43

8 Integritet ... ndaj tregut 44

8.1 Antitrusti 448.2 Mbledhja e informacioneve konkurruese 45

9 Përdorimi në praktikë 46

3

4

Një projekt i përmasave të TAP-it është një vepër sfiduese dhe e ndërlikuar. Një projekt i tillë është i rrethuar nga një shumëllojshmëri rreziqesh që mund të zvogëlohen përmes një menaxhimi profesional projekti dhe përmes sjelljeve të përgjegjshme. Për të arritur këto qëllime, është thelbësore për TAP-in të ruajë një reputacion të padiskutueshëm, si dhe të konsiderohet si një partner profesionist dhe i besueshëm nga klientët dhe partnerët e tjerë në biznes.

Kodi Ynë është hartuar për të ruajtur dhe për të mëkuar integritetin dhe reputacionin e TAP-it dhe që të na ndihmojë të shmangim sjelljen me shkelje. Në fjalë më të qarta, kjo do të thotë se ne duhet të sigurojmë përputhshmërinë me kërkesat ligjore dhe rregullatore si edhe me politikat dhe direktivat tona të brendshme, ndërkohë që ruajmë dhe çojmë përpara praktikat e mira të tregut në çdo moment.

Ndërkohë që Kodi Ynë ofron një gamë të gjerë udhëzimesh për sjellje të përshtatshme biznesi dhe për ruajtjen e integritetit, ai nuk mund të trajtojë çdo situatë me të cilat ne si individë kemi mundësi të përballemi. Ne duhet të jemi të ndërgjegjshëm se në disa raste thjesht perceptimi i një sjelljeje të papërshtatshme mund të paraqesë rrezik për TAP-in dhe reputacionin e tij.

Nuk është thelbësore vetëm zbatimi rigoroz i Kodit Tonë dhe përcaktimeve të tij, por gjithashtu të mbahet në konsideratë kuptimi më i gjerë i dokumentit dhe rëndësia e përputhshmërisë më atë çka paraqet ky dokument. Është përgjegjësi jonë të ushtrojmë gjykim të drejtë, të jemi përgjegjës për veprimet tona dhe të kërkojmë drejtim në lidhje me sjelljen e duhur në biznes kur e shohim të nevojshme.

Ne do të veprojmë në mënyrë etike dhe të përgjegjshme nga pikëpamja shoqërore, si dhe në zbatim të ligjit, zakoneve dhe traditave të vendeve në të cilat veprojmë. Ambicia jonë është të shmangim ndikimet mjedisore negative, të përforcojmë efektet pozitive dhe të japim kontribut për zhvillim të qëndrueshëm.

Sjellja etike e secilit prej nesh çdo ditë është thelbësore për krijimin reputacioni të shëndoshë të TAP-it dhe për progresin tonë të përgjithshëm. Duke zbatuar dhe duke jetuar në mënyrë të vazhdueshme sipas Kodit Tonë, së bashku po hapim shtegun e nevojshëm për të ardhmen tonë të suksesshme.

2 Mesazh nga Ekipi Menaxhues

5

6

Vlerat tona

Ekselenca Punojmë së bashku për të qenë më të mirët

– Tregoni përkushtim, motivim dhe pasion. –Tejkalonisfidatdukebashkëpunuarpërtëarriturzgjidhjetë

cilësisë së lartë.

– Punoni për përmirësim të vazhdueshëm si dhe rritje të njohurive dhe aftësive.

– Mbani një qëndrim të hapur që të ndryshoni dhe të përshtateni shpejt.

7

3 Të bëjmë biznes sipas mënyrës së TAP-it

3.1 Angazhimi Ynë

Ne bëjmë biznes sipas mënyrë së TAP-it çdo ditë. Ne jemi krenarë për arritjet tona dhe për mënyrës si i arrijmë ato. Ne veprojmë në përputhje me Kodin Tonë dhe synojmë të jemi një korporatë e mirë qytetare që ndërmerr angazhimin të veprojë me integritet në lidhje se çdo palë interesi tonën:

Integritet ndaj njëri-tjetritKompania jonë ka një forcë punëtore me kombësi dhe tradita të ndryshme dhe ne promovojmë një mjedis pune të bazuar në respekt dhe vullnet të mirë.

Integritet ndaj komuniteteve tona dhe mjedisitNe investojmë në përmirësimin e komuniteteve që ndikohen nga gazsjellësi ynë dhe veprojmë në përputhje me të gjithë legjislacionin dhe rregullat e vendosura. Ne i përdorim burimet me përgjegjësi dhe punojmë për të zvogëluar ndikimin që projekti ynë do të ketë në zonën përreth.

Integritet ndaj aksionarëve tanëNe punojmë shumë për të ndërtuar një gazsjellës në përputhje me të gjitha standardet më të larta etike që përforcojnë vlerat e aksionarëve, dhe që rikonfirmojnëbesiminqënaështëdhënëngainvestitorëttanë.

Integritet ndaj tregutNe krenohemi me konkurrencën tonë të drejtë dhe me integritet. Ne nuk përdorim asnjëherë praktika jo të drejta.

8

Të bëjmë biznes sipas mënyrës së TAP-it

3.2 Kush duhet të zbatojë Kodin Tonë

Kodi Ynë është i zbatueshëm për organizatën TAP dhe punonjësit e tij, anëtarët e bordit, palët e treta dhe të tjera palë që veprojnë në emër të TAP-it. Në këtë Kod: “TAP” ka kuptimin e kompanisë Trans Adriatic Pipeline AG dhe të gjitha veprimtaritë e saj.

“Punonjës” ka kuptimin:

– persona të punësuar drejtpërsëdrejti nga TAP-i;

– Punonjës të kompanive të tjera të caktuar të punojnë për TAP-in

TAP mbështetet në ekspertizën e palëve të treta për t’u përgatitur dhe për të ndërtuar gazsjellësin. TAP-i mund të jetë përgjegjës për veprimtarinë e këtyre palëve të treta që veprojnë si një pjesë e shtuar e TAP-it. Këto palë duhet të zbatojnë parimet e përcaktuara në Kodin Tonë, si edhe të gjitha dispozitat e kontratave, kur ata punojnë për TAP-in.

Palët e treta përfshijnë subjekte si: kontraktorë, furnitorë, agjentë, ndërmjetësues, agjentë lobingu, konsulentë dhe këshilltarë.

TAP do të ndërmarrë masat e nevojshme korrigjuese ndaj punonjësve, anëtarëve të bordit, palëve të treta dhe të tjerëve që veprojnë në emër të TAP-it dhe që nuk veprojnë sipas parimeve të tij.

Përgjatë të gjithë Kodit Tonë ne përdorim termin “Ne”. “Ne” ka për qëllim të përfshijë të gjithë punonjësit e veçantë, anëtarët e bordit, palët e treta dhe të tjerët që veprojnë në emër të TAP-it.

9

3.3 Si ta përdorim Kodin Tonë

Leximi dhe zbatimi i Kodit Tonë ndihmon secilin prej nesh të bëjë biznes sipas mënyrës së TAP-it.

Kodi Ynë nuk mund të parashikojë çdo situatë me të cilën mund të përballemi. Megjithatë ai do të na ndihmojë të marrim vendime të shëndosha dhe etike. Kodi Ynë shërben si një udhëzues, duke iu referuar politikave të TAP-it dhe legjislacionit dhe rregullave në fuqi që duhet t’i dimë për të vepruar në përputhje me pritshmëritë e TAP-it. Si gjithmonë, pret që ju të përdorni gjykim të shëndoshë dhe të kërkoni ndihmë kur keni nevojë.

Duke qenë se TAP vepron në disa vende, ne duhet të jemi veçanërisht të ndërgjegjshëm për ligjet dhe rregullat e ndryshme në fuqi. Ndërkohë që TAP-i respekton normat e vendeve në të cilat veprojmë, të gjithë personat që punojnë për ose në emër të TAP-it duhet së paku të zbatojnë standardet dhe politikat e përcaktuara në Kodin Tonë, përveç rasteve kur ato nuk janë në përputhje me legjislacionin vendor. Në këto raste duhet të kërkoni drejtim nga departamenti Ligjor i TAP-it.

Kodi Ynë është miratuar nga Bordi i Drejtorëve i TAP-it dhe ka hyrë në fuqi. Të gjitha ndryshimet apo mos zbatimet e Kodit Tonë duhet të miratohen nga Bordi i Drejtorëve.

Pritet që ne të njihemi nga afër me Kodin Tonë dhe t’i bindemi atij. Pritet që ne të përfundojmë të gjithë trajnimin e nevojshëm brenda afateve të përshtatshme dhe të jemi të përditësuar në lidhje me standardet dhe pritshmëritë. TAP-i kërkon mbrojtjenenjëcertifikimivjetornëlidhjemepërputhshmërinëmeKodinTonë.

10

Të bëjmë biznes sipas mënyrës së TAP-it

3.4 Çfarë pritet prej nesh?

Pritet që ne:

– Të veprojmë gjithmonë në mënyrë profesionale, të ndershme dhe etike kur veprojmë në emër të TAP-it;

– Të përfundojmë të gjithë trajnimin e kërkuar brenda afateve të përshtatshme dhe të jemi të përditësuar në lidhje me standardet dhe pritshmëritë aktuale;

– T’i raportojmë supervizorit tonë apo një prej burimeve të renditura në Kodin Tonë shqetësimet në lidhje me shkelje të mundshme të ligjit, rregulloreve, apo Kodit Tonë;

– Të bashkëpunojmë dhe të themi të gjithë të vërtetën kur pyetemi gjatë një hetimi apo auditivi dhe asnjëherë të mos ndryshojmë apo të shkatërrojmë dokumentacion në lidhje me një hetim, apo kur pritet të kryhet një hetim.

Kodi Ynë përbën një pjesë thelbësore të termave të kontratës për punësimin e punonjësve të TAP-it, angazhimin e anëtarëve të bordit, palëve të treta dhe të tjerëve që veprojnë në emër të TAP-it.

Njësia Ime e biznesit ka hartuar synime të ndryshme që ne duhet t’i përmbushim. Ndonjëherë ndjej trysni për të shkelur Kodin Tonë dhe politikat për të arritur këto synime. A është e pranueshme diçka e tillë?

Jo. Megjithëse bizneset e suksesshme përcaktojnë synime të mëdha dhe punonjësit punojnë shumë për t’i arritur ato, ju nuk duhet të shkelni asnjëherë Kodin Tonë apo politikat e TAP-it për të arritur synimet tuaja.

P

P

11

3.5 Pritshmëri më të larta për ata që janë në pozicione drejtuese

Ndërkohë që Kodi Ynë zbatohet për të gjithë ne, ka pritshmëri më të larta për ata që janë në pozicione drejtuese për shkak të rolit të tyre udhëheqës brenda TAP-it. Kjo do të thotë që ata nuk duhet vetëm të jetojnë sipas parimeve të Kodit Tonë për veten e tyre, por edhe që:

– Të jenë proaktivë. Të kërkojnë mundësi për të diskutuar dhe për të trajtuar me të tjerët situatat që janë problematike në lidhje me etikën;

– Të krijojnë një mjedis ku të gjithë ndihen rehat tek ngrenë pyetje dhe raportojnë shkelje të mundshme të Kodit Tonë dhe politikave;

– Asnjëherë të mos pyesin dikë tjetër apo të vënë njeri nën trysni për të bërë diçka që atyre vetë iu është ndaluar.

Nëse ju menaxhoni palë të treta, sigurohuni që kuptoni etikën dhe detyrimet e tyre për përputhshmëri dhe raportoni shkeljet e mundshme nga palët e treta.

Unë jam një menaxher dhe nuk jam i qarë se cilat janë detyrimet e mia nëse dikush vjen tek unë me një akuzë, dhe çfarë ndodh nëse kjo akuzë përfshin një drejtues të lartë?

Nuk ka rëndësi se kë përfshin akuza. Ju duhet t’i raportoni ato pa përjashtime. Në ofrojmë disa mundësi për raportimin e shqetësimeve. Nëse për çfarëdolloj arsyeje ju nuk ndiheni rehat t’i raportoni një personi të caktuar, ju mund të flisnimenjëngaburimetetjeratërendituranëKodinTonëapomenjëanëtartjetër të ekipit drejtues.

P

P

12

Unë jam një menaxher. Nëse unë vërej sjellje me shkelje në një fushë që nuk është nën drejtimin tim, a më kërkohet gjithsesi të raportoj çështjen?

Kryesisht ju jeni përgjegjës për punonjësit dhe palët e treta nën drejtimin tuaj, por të gjithë punonjësit duhet të raportojnë të gjitha shkeljet mbi të cilat mund të kenë dijeni, dhe si drejtues ju keni një detyrim të veçantë për të vepruar. Qasjamëemirëështëqëfillimishttëkontaktonimemenaxherinelinjësqëdrejton fushën ku po vihet re problemi, por nëse kjo nuk mjafton apo nuk është e mundur, ju duhet të përdorni burimet e tjera të renditura në Kodin Tonë.

3.6 Përputhshmëria me legjislacionin dhe rregulloret

Ne duhet të zbatojmë legjislacionin dhe rregulloret në fuqi në secilin nga juridiksionet në të cilat TAP-i vepron. Ne kemi përgjegjësinë të marrim njohurinë e nevojshme mbi legjislacionin dhe rregulloret e lidhura me veprimtaritë tona në mënyrë që të parashikojmë rreziqet e mundshme dhe të dimë kur të kërkojmë këshillë ligjore.

P

P

Të bëjmë biznes sipas mënyrës së TAP-it 13

Njerëzit Tregoni respekt dhe jini mendje hapur

– Trajtojini të gjithë me respekt dhe vullnet të mirë.

– Vlerësoni diversitetin e kulturave, gjinive, moshave dhe tipareve personale.

– Përforconi marrëdhëniet afat gjata të bazuara në besim me palët kyçe të interesit.

– Arrini rezultatet më të mira duke punuar së bashku.

14

Vlerat tona 15

4 Kërkimi i drejtimit dhe raportimi i shkeljeve të integritetit

4.1 Kërkimi i drejtimit

Ne mund të përballemi me situata ku nuk jemi të sigurt për veprimin e duhur që duhet ndërmarrë. Nëse keni pyetje për Kodin Tonë apo rreth një situate të veçantë, drejtohuni tek një nga burimet më poshtë:

– Menaxheri juaj i drejtpërdrejtë i linjës (në rastin e një punonjësi);

– Përfaqësuesin e kontratës tuaj (në rastin e një pale të tretë);

– PersonalishtmeOficerinePërputhshmërisëtëTAP-itnëpërmjettelefonitosepostës elektronike me adresë Compliance@tap-ag.com;

– Departamentin ligjore apo atë të burimeve njerëzore;

– Drejtorin Menaxhues të TAP-it.

4.2 Raportimi i shkeljeve të integritetit

Nëse ju merrni dijeni rreth një situate ose nëse keni dyshime rreth një shkeljeje të Kodit Tonë, politikave të TAP-it, apo ligjit ju jeni të inkurajuar ta raportoni atë në përputhje me procedurat e mëposhtme:

– Tërhiqni vëmendjen e supervizorit tuaj në lidhje me të:

– KontaktonipersonalishtOficerinePërputhshmërisëtëTAP-it,metelefon,apome postë elektronike në adresën Compliance@tap-ag.com ose me postë;

– Në varësi të natyrës dhe vendndodhjes të problematikës, raportimet mund të bëhen edhe nëpërmjet Linjës së Integritetit.

16

Kërkimi i drejtimit dhe raportimi i shkeljeve të integritetit

4.2.1 Linja e Integritetit Linja e integritetit operohet nga një palë e tretë e pavarur dhe mundësohet 24 orë në ditë, 7 ditë në javë. Telefonatat në këtë linjë nuk regjistrohen dhe nuk gjurmohen asnjëherë. Të gjitha informacionet do të trajtohen në mënyrën mëkonfidencialetëmundshme.IdentifikimijuajmeTAP-inkurraportonidotëndihmojë TAP-in të kryejë hetimin më gjithëpërfshirës të mundshëm. Nëse nuk ndihenirehatdhenukdonitëidentifikoheni,jumundtëraportoninëmënyrëanonime. Pavarësisht mënyrës se si zgjidhni të raportoni, të gjitha raportimet e shkeljeve faktike apo të dyshuara do të konsiderohen serioze dhe do të hetohen menjëherë. Personeli i përshtatshëm do të hetojë raportimet dhe TAP-i do të ndërmarrë veprimet e duhura.

Informacion i mëtejshëm ofrohet në udhëzimet e Linjës së Integritetit.

Menaxheri ynë i linjës zakonisht nuk bën asgjë kur lajmërohet rreth shqetësimeve në lidhje me shkelje të mundshme dhe besoj se ai i ka vështirësuar gjërat për kolegët që kanë ngritur këto çështje. Tani unë kam një problem. Një koleg po bën diçka që unë besoj se është gabuar nga pikëpamja etike. Çfarë duhet të bëj?

Ndërmerrni një veprim dhe ngrini zërin. Ju jeni të inkurajuar të raportoni shkeljet e sjelljes. Ndërkohë që të nisësh procesin me supervizorin shpesh ështëmënyramëemirëpërtëtrajtuarshqetësimetnëmënyrëefikase,nëseju besoni se diçka e tillë nuk është e përshtatshme ose nëse nuk ndiheni rehat tëbënikëtëkomunikim,juduhettëflisnimenjëanëtartjetërtëekipitdrejtues,ose me një nga burimet e renditura në Kodin Tonë.

P

P

17

Çfarë ndodh nëse dikush keqpërdor Linjën e Integritetit, bën një telefonatë anonime dhe akuzon dikë për një shkelje me pa të drejtë?

Përvoja na ka treguar se Linja e Integritet përdoret rrallë për qëllime keqdashëse, por është e rëndësishme të dihet se ne do të ndjekim telefonatat dhe të gjithë ata që e përdorin Linjën e Integritetit me keqbesim për të shpërndarë të pavërteta apo për të kërcënuar të tjerët, apo edhe me qëllimin për të dëmtuar me pa të drejtë reputacionin e një personi tjetër, do t’i nënshtrohen masave disiplinore deri në largim nga puna.

P

P

“Ne ju inkurajojmë të kërkoni drejtim në të gjitha rastet kur mund të keni pyetje rreth Kodit Tonë apo një situate të veçantë. Nëse viheni në dijeni të një situate që ju dini apo dyshoni se përbën shkelje të Kodit Tonë, politikave të TAP-it, apo ligjit, ju jeni të inkurajuar ta raportoni atë në kanalet e vëna në dispozicion në Kodin Tonë.” Ekipi drejtues i TAP

18

4.3 Asnjë kundërmasë

TAP-i kupton se për të ruajtur një kulturë integriteti, ai duhet të na mbrojë kur raportojmë shkelje faktike apo të dyshuara në mirë besim. Për rrjedhojë TAP-i ndalon rigorozisht kundërmasat kundër nesh për raportimin e një shkeljeje të mundshme në mirë besim. Raportimi në mirë besim do të thotë se ti po jep të gjithë informacionin që keni dhe se ju besoni se ai është i vërtetë. Individët që marrin kundërmasa kundër një personi që raporton në mirë besim ose që merr pjesë në një hetim do t’i nënshtrohen masave disiplinore deri në largim nga puna. Nëse besoni se kundërmasa të tilla janë marrë kundër jush, këshillohuni me një nga palët që besoni se do ta marrë shqetësimin tuaj seriozisht të renditura nën pjesën e Kërkimit të Drejtimit më lart.

Dyshoj se në njësinë time të biznesit mund të jetë duke u kryer sjellje jo etike që përfshin supervizorin tim. E di që duhet të raportoj dyshimet e mia, dhe po mendoj të përdor Linjën e Integritetit, por ama jam i shqetësuar për kundërmasat.

Ju duhet të raportoni dyshimet tuaja. Ne do të kryejmë një hetim dhe mund tëkeminevojëtëflasimmejupërtëmbledhurinformacionetëmëtejshme.Pasi të keni raportuar, nëse mendoni se ndaj jush po merren kundërmasa, ju duhet ta raportoni edhe këtë. Ne i marrim në konsideratë serioze raportimet për kundërmasa. Raportimet e kundërmasave do të hetohen tërësisht dhe nëse ato janë të vërteta, kundërmasat do të disiplinohen deri me largim nga puna.

P

P

Kërkimi i drejtimit dhe raportimi i shkeljeve të integritetit 19

4.4 Detyra për të bashkëpunuar

TAP-i heton me kujdes të gjitha raportimet e shkeljeve në përputhje me kërkesat vendore. Për të ndihmuar në këtë proces, ne duhet të bashkëpunojmë plotësisht dhe me ndershmëri në një hetim të veprimeve të mundshme të paligjshme apojoetike.Juduhettatrajtonihetiminnëmënyrëkonfidenciale.Junukdotëpërballeni me kundërmasa kur bëni diçka të tillë.

Sapo mora vesh se një miku im i mirë është akuzuar për ngacmim seksual dhe se do të nisë një hetim. Nuk mund ta besoj se kjo është e vërtetë dhe besoj se është e drejtë të paralajmëroj mikun tim në mënyrë që ai të ketë mundësi të mbrohet. A nuk kam një përgjegjësi për t’i thënë si mik i tij?

Ju nuk duhet ta paralajmëroni atë në asnjë rast. Miku juaj do të ketë mundësinë t’u përgjigjet akuzave të ngritura dhe do të bëhen të gjitha përpjekjet për të kryer një hetim të drejtë dhe të paanshëm. Një akuzë për ngacmim seksual është një çështje shumë serioze me pasoja jo vetëm për personin e përfshirë, por edhe për TAP-in. Lajmërimi i mikut tuaj mund të rrezikojë hetimin dhe ta lërë TAP-in të cenueshëm nga rreziqe dhe kosto shtesë.

4.5 Disiplina

Ne duhet t’i bindemi Kodit Tonë dhe politikave të TAP-it. Shkeljet e Kodit Tonë, politikave të TAP-it apo ligjeve dhe rregulloreve mbartin pasoja serioze duke përfshirë ndërprerjen e kontratave të punësimit apo shërbimeve. Për më tepër mund të ketë edhe ndëshkime civile apo penale.

P

P

20

Integriteti ... ndaj njëri-tjetrit

Në TAP, suksesi ynë varet nga respektimi i plotë nga ana jonë e të drejtave të atyre që punojnë me ne për projektin dhe nga inkurajimi i komunikimit të hapur. Ne përpiqemi të vjelim informacionin e kolegëve tanë dhe i dëgjojmë pikëpamjet e tyre. Të gjithë kemi të drejtë të kemi opinionet tona dhe pritet që ne të respektojmë pikëpamjet e të tjerëve.

5.1 Respektimi i të Drejtave të Njeriut

TAP-i zbaton të gjitha ligjet vendore për punësimin, kodet dhe konventat ndërkombëtare të punësimit, dhe është i angazhuar të sigurojë zbatimin e parimeve të përcaktuara në Deklaratën Universale të Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Njeriut. Në përputhje me përgjegjësinë e TAP-it për të respektuar të drejtat e të tjerëve, ne i trajtojmë të gjithë në mënyrë të drejtë, me respekt dhe me dinjitet.

Ne do të kërkojmë mënyra për të shmangur apo lehtësuar ndikimet negative për të drejtat e njeriut që lidhen drejtpërsëdrejti me projektin tonë, edhe nëse nuk jemi ne që i kemi shkaktuar këto ndikime.

Për më shumë informacion, ju lutemi vizitoni adresën http://www.un.org/en/documents/udhr/

5.2 Promovimi i mundësive të barabarta dhe diversitetit

Ne marrim vendime që promovojnë mundësitë e barabarta dhe diversitetin dhe qënukbazohennëgjini,besimfetar,kredo,origjinëkombëtare,aftësitëkufizuar,moshë,orientimseksual,aftësitëkufizuarmendoreosefizike,statusfamiljar,pikëpamje politike, apo karakteristika të tjera të mbrojtura me ligj.

5 Integriteti ... ndaj njëri-tjetrit

21

5.3 Krijimi i një mjedisi pa diskriminim dhe ngacmim

TAP-i është i angazhuar të krijojë një ambient pune pa diskriminim dhe ngacmim. Ne nuk do të tolerojmë asnjë formë diskriminimi apo ngacmimi bazuar në gjini, besimfetar,kredo,origjinëkombëtare,aftësitëkufizuar,moshë,orientimseksual,aftësitëkufizuarmendoreosefizike,statusfamiljar,pikëpamjepolitike,apokarakteristika të tjera të mbrojtura me ligj.

Një nga kolegët e mi dërgoi një email që kishte shaka dhe komente denigruese për disa kombësi të caktuara. Ato më bëjnë të mos ndihem rehat, por asnjeri nuk e ka ngritur zërin rreth tyre. Çfarë duhet të bëj?

Ju duhet të njoftoni menaxherin tuaj të linjës ose zyrën e Burimeve Njerëzore. Dërgimi i këtyre barsoletave shkel vlerat tona si dhe udhëzimet mbi përdorimin e emailit dhe standardet tona për diversitetin, ngacmimin dhe diskriminimin. Duke mos bërë asgjë, ju po mbështesni diskriminimin dhe po toleroni besime që mund të zhbëjnë në mënyrë serioze ambientin e ekipit që kemi punuar për të krijuar.

P

P

22

Gjatë një udhëtimi biznesi, një kolegu im më ftoi vazhdimisht për të pirë diçka dhe bëri komente rreth pamjes time të jashtme që më bezdisën. I kërkova të mos e bënte më, por ai nuk ndaloi. Nuk ishim në zyrë dhe ‘orari zyrtar’ kishte mbaruar, kështu që nuk isha e sigurt se çfarë duhet të bëja. A është ngacmim një veprim i tillë?

Po, është. Kjo lloj sjelljeje nuk tolerohet, jo vetëm gjatë orarit zyrtar, por në të gjitha situatat e lidhura me punën, përfshirë udhëtimet për punë. I thoni kolegut tuaj që situata të tilla nuk janë të përshtatshme dhe se ato duhet të mos vazhdojnë më. Nëse ato nuk ndalojnë ju duhet të raportoni problemin.

5.4 Sigurimi i një ambienti të shëndetshëm dhe të sigurt pune

5.4.1 Shëndeti dhe siguria në punëSuksesi i TAP-it varet nga mirëmbajtja e një ambienti të sigurt dhe të shëndetshëm pune për ata që punojnë në projekt dhe për të tjerët që ndikohen nga veprimtaria jonë. Njerëzit janë burimi ynë më i rëndësishëm, kështu që siguria është përparësia jonë e parë në të gjitha vendndodhjet tona dhe në të gjitha nivelet e organizatës tonë. Pritshmëria jonë është se asnjeri nuk do të lëndohet dhe asnjeri nuk do të dëmtohet.

Kjo do të thotë se ne duhet të përpiqemi të arrijmë një rezultat me asnjë lëndim dhe sëmundje si rrjedhojë e punës. Për të parandaluar lëndimet dhe sëmundjet, ne duhet të:

– Zhvillojmë një kulturë që na inkurajon të ndërmarrim përgjegjësi personale për shëndetin dhe sigurinë;

– Sigurohemi se çështjet e shëndetit dhe sigurisë janë të integruara në të gjitha veprimtaritë dhe që ne t’i nënshtrohemi trajnimeve të nevojshme dhe të marrim mbështetjen përkatëse për ta arritur këtë;

– Familjarizohemi me Politikën dhe procedurat e TAP-it për Shëndetin, Sigurinë, Sigurimin, dhe Mjedisin (“HSSE”);

P

P

Integriteti ... ndaj njëri-tjetrit 23

24

Vlerat tona

Integriteti Bëj atë që thua dhe fol për atë që bën

– Ndiqni udhëzimet e kompanisë, kodin e sjelljes, vlerat e saj dhe silluni në përputhje me to.

– Silluni me origjinalitet, ndershmëri dhe vërtetësi.

– Jini krenar për TAP-in dhe veprimtarinë e tij.

– Shprehni mendimin tuaj dhe qendrojini besnik vendimeve të marra.

25

– Sillemi në mënyrë të sigurt dhe të mos rrezikojmë sigurinë e të tjerëve;

– Marrim të gjitha masat e arsyeshme kur veprojmë me makineri ose pajisje të rënda;

– Raportojmë incidentet;

– Tërheqim vëmendjen e supervizorëve ne lidhje me rreziqet ose mos përputhshmërinë me rregullat dhe standardet;

– Dimë çfarë të bëjmë në rast urgjence.

Mund të gjeni informacion të mëtejshëm në Politikën HSSE të TAP-it.

5.4.2 Ambient pa substancaNdërkohë që punojmë në emër të TAP-it, ne duhet të mos jemi të ndikuar nga lëndëtnarkotike,alkooli,aposubstancatëtjeraqëkufizojnëaftësinëtonëpërtëpunuarnëmënyrëtësigurtdheefikase.

Ky rregull nuk aplikohet në rastin e eventeve të sponsorizuara nga TAP-i apo të autorizuara në mënyra të tjera që ndodhin larg zonave me rrezik, dhe ku mund të shërbehen pije alkoolike. Në këto situata, lejohet një përdorim i moderuar i alkoolit.

Kam vënë re disa rreziqe në vendin tim të punës dhe disa nga gjërat që njerëzitbëjnënukdukentësigurta.Mekëmundtëflas?Jamirinëkëtëvendpune dhe nuk dua të dukëm sikur po hap telashe.

Diskutojini shqetësimet tuaja me menaxherin e linjës dhe/ose me departamentin HSSE. Të gjithë kanë përgjegjësinë të punojnë në mënyrë të sigurt dhe të mos vënë veten dhe të tjerët në rrezik. Kështu që, është e rëndësishme të mbajmë mend se ngritja e një shqetësimi rreth sigurisë nuk shkakton telashe, por është e inkurajuar.

P

P

26

A duhet që palët e treta të ndjekin të njëjtat udhëzime dhe procedura për Shëndetin, Sigurinë dhe Mjedisin si edhe punonjësit?

Po, nëse ata janë në ambientet e TAP-it ata duhet të plotësojnë të njëjtat kërkesa sigurie. Menaxherët e Kontratave kanë përgjegjësinë të sigurohen se palët e treta kuptojnë dhe janë në përputhje me të gjitha rregullat e aplikueshme për një mjedis të caktuar, si dhe të gjitha kërkesat shtesë që mund të vendosë TAP-i. Punonjësit e TAP-it që punojnë në ambientet e palëve të treta duhet të zbatojnë me rregullat e sigurisë të ambientit përkatës dhe kërkesa e TAP-it.

Unë u përfshiva në një incident sigurie në punë. Nuk ishte diçka serioze dhe asnjeri nuk u lëndua. A ka nevojë të raportohet ky incident?

Po, ju duhet ta raportoni tek menaxheri juaj i linjës ose në departamentin HSSE. TAP-i i inkurajon të gjithë të raportojnë incidente, përfshirë edhe pothuajse incidentet ku asnjeri nuk lëndohet. TAP-i nuk mund të përmirësojë sigurinë nëse nuk vihemi në dijeni të problemeve të hasura.

P

P

P

P

Integriteti ... ndaj njëri-tjetrit 27

5.5 Respekto jetën private të njerëzve

TAP-i është i përkushtuar të respektojë jetën private të personave dhe konfidencalitetinetëdhënavepersonale.

– Ne do të mbledhim, ruajmë dhe përpunojmë të dhënat personale që nevojiten për veprimtaritë e biznesit të TAP-it, ose për të qenë në përputhje me ligjet në fuqi;

– Ne do të përpunojmë të dhëna personale në përputhje me Politikën e TAP-it për Mbrojtjen e të Dhënave dhe ligjet e aplikueshme;

– Ne jemi të hapur dhe transparent rreth faktit që ne mbledhim të dhëna personale, çfarë lloj të dhënash personale mbledhim, dhe për çfarë qëllimi përdoren këto të dhëna;

– Ne nuk ia bëjmë të ditura të dhënat personale palëve të treta, veçanërisht në vende të tjera. Kjo bëhet vetëm kur ky veprim është në përputhje me Politikën e TAP-it për Mbrojtjen e të Dhënave dhe ligjet e aplikueshme.

Më shumë informacion mund të gjendet në Politikën e TAP-it për Mbrojtjen e të Dhënave.

Unë jam një menaxher që punon në projektin TAP. Një nga punonjësit që është transferuar tek ne së fundmi nga një prej kontraktorëve tanë ka marrë mevetedisainformacionekonfidencialetëkompanisë.Ajothotësedëshironta përdorë informacionin për të mirën tonë. A duhet të mos ia vë veshin dhe ta lë të veprojë?

Jo.Nësenjëpunonjësarrintëpërftojëinformacionkonfidencialnganjëprejkontraktorëve tanë, kjo mund të sjellë veprime ligjore kundër nesh. Duhet ta raportonikëtërasttekOficeriiMbrojtjessëtëDhënavepërndërmarrjeneveprimit të duhur.

P

P

28

Integritet ... ndaj komuniteteve tona dhe mjedisit

Në TAP, ne synojmë të ndikojmë pozitivisht komunitetet e shumta të cilat përshkohen nga tubacioni ynë. Ne synojmë të shmangim ndikimet negative në mjedis. Ne përdorim standardet më të larta ligjore dhe praktikat më të mira që aplikohen për TAP-in dhe aksionarët e tij.

6.1 Përforcojmë komunitetet që ndikojmë

TAP përpiqet të jetë një kompani e përgjegjshme nga pikëpamja shoqërore. TAP-i dëshiron të promovojë zhvillimin ekonomik dhe shoqëror të komuniteteve përgjatë gazsjellësit. Ai do të arrijë një pjesë të këasj përmes zbatimit të një programi investimesh shoqërore. Për më tepër, TAP synon të shmangë, zvogëlojë, lehtësojë dhe/ore kompensojë të gjitha ndikimet negative të projektit. Për të arritur këto synime, TAP është i angazhuar të përfshijë të gjitha palët e interesit përgjatë kohëzgjatjes së projektit në përputhje me praktikat më të mira ndërkombëtare.

Mund të gjeni më shumë informacion në: Politikën CSR të TAP-it. Kjo politikë kuadron angazhimin e TAP-it si dhe kërkesat e performancës me të cilat TAP-i ka përzgjedhur të jetë në përputhje.

6.2 Mbrojmë mjedisin

Mbrojtja e mjedisit është përparësi kyçe për TAP-in. Ne pranojmë përgjegjësinë tonë për të dhënë kontribut për një zhvillim të qëndrueshëm dhe që të sillemi si një korporatë e mirë që është pjesë e shoqërisë. Mbrojta e mjedisit duhet të jetë epërfshirënëprojektimin,planifikimindhendërtiminegazsjellësittonë.Nedota arrijmë këtë përmes përfshirjes së punonjësve, angazhimit dhe trajnimit dhe nëpërmjet komunikimit me palët tona të interesit.

– Ne do të përpiqemi sa më mirë mundemi të zvogëlojmë ndikimet negative në mjedis;

– Nedotëmundohemitëpërdorimburimetnatyroremeefikasitetdhenëmënyrëtëpërgjegjshme;

– Ne do të monitorojmë ndikimet tona në mjedisin e vendeve tona pritëse.

6 Integritet ... ndaj komuniteteve tona dhe mjedisit

29

6.3 Ndalimi i mitosjes dhe korrupsionit

Korrupsioni shkatërron zhvillimin ekonomik të vendeve dhe pengon konkurrencën e drejtë. Korrupsioni shkatërron reputacionet dhe i vë në rrezik si individët ashtu edhe kompanitë.

TAP-i është kundër të gjitha formave të korrupsionit, qoftë ky i drejtpërdrejtë ose i kryer përmes një pale të tretë, dhe do të ndërmarrë hapa aktivë për t’u siguruar që të mos ketë korrupsion në asnjë pjesë të biznesit të tij. TAP-i i ndalon të gjitha format e mitosjes dhe korrupsionit.

Korrupsionipërkufizohetsiabuzimiipushtetittëbesuarpërpërfitimeprivate.Korrupsion përfshin mitosjen, përfrikësimin, mashtrimin, pëdorimin e ndikimit, pastrimineparave,nepotizmin,siedhekonfliktineinteresit(përpërkufizimetshihni politikën e TAP-it kundër Mitdhënies dhe Korrupsionit).

Mitosjapërkufizohetsiofrimiapopranimiidiçkajemevlerënganjëpersontjetër në këmbim të një veprimi apo mos veprimi.

Shembuj të mitsojes përfshijnë:

– Dhënien e një kontrate një kompanie me lidhje me një zyrtar publik pa një proces të përshtatshëm tenderimi. Në këmbim zyrtari publik ofron mbështetje politike;

– Dhënien e një dhurate të madhe një zyrtari publik për të marrë në këmbim një trajtim avantazhues në lidhje me tatimet;

– Dhënien e një vendi pune një të afërmi të një zyrtari publik në këmbim të një lejeje apo miratimi ligjor;

– Dhënien e një pakete pushimesh një menaxheri prokurimesh në këmbim të dhënies të një kontrate një furnitori të caktuar.

Për më shumë informacion shihni politikën e TAP-it Kundër Mitosjes dhe Korrupsionit.

30

6.3.1 Pagesa lehtësieNdalimi i mitosjes përfshin edhe ofrimin apo bërjen e pagesave të vogla personalisht një zyrtari të nivelit të ulët për të siguruar apo për të përshpejtuar kryerjen e një veprimi rutinë që na garantohet me ligj. Këto pagesa quhen në disaraste“pagesalehtësie”.Trysniaekohësnukështënjëjustifikimipranueshëmpërpagesatëtilla.KërkesapërpagesatëtillaiduhenraportuarOficerittëPërputhshmërisë së TAP-it.

Mund të vërtetohen disa rrethana kur kërkohet një pagesë lehtësie dhe ku mos pagesa e kësaj pagese do të sillte një kërcënim serioz ndaj shëndetit, sigurisë, ose mirëqeniesfiziketënjëpersoni.Nësepagesabëhetnërrethanatëtillaurgjence,ajoiduhetraportuarmenjëherëOficeritëPërputhshmërisësëTAP-itpaspagesës.

Për më shumë informacion mbi pagesat e lehtësisë shihni politikën e TAP-it Kundër Mitosjes dhe Korrupsionit.

6.3.2 Dhuratat, hoteleria dhe argëtimiDhuratat, hoteleria dhe argëtimi që sigurohen për partnerët e biznesit mund të ndihmojnë në forcimin e vullnetit të mirë dhe marrëdhënieve të fuqishme të punës, por ato nuk duhet të përdoren asnjëherë me qëllimin për të arritur apo vijuar një veprim apo mos veprim, sepse në këtë mënyrë veprimi mund të konsiderohet mitosje.

Për më shumë informacion shihni politikën e TAP-it Kundër Mitosjes dhe Korrupsionit dhe politikën për Dhuratat, Hotelerinë dhe Argëtimin.

6.3.3 Palët e tretaTAP-i mund të konsiderohet përgjegjës për veprimet korruptuese të palëve të treta që kryejnë punë në emër të tij. Përpara se të punësohen palët e treta, menaxheri i biznesit duhet të ofrojë siguri që reputacioni i palës së tretë, aftësitë dhe historiku i punës janë të kënaqshëm dhe të përshtatshëm.

TAP-i pret që palët e treta të sillen në përputhje me parimet e përcaktuara në Kodin Tonë dhe ky kusht duhet të përfshihet në kontratën e palës së tretë me TAP-in. Kontrata duhet të jetë me shkrim dhe duhet të përshkruajë marrëdhënien e vërtetë midis palëve.

Integritet ... ndaj komuniteteve tona dhe mjedisit 31

Përgjegjësia Vepro me siguri dhe kujdesu për të ardhmen

– Kujdesu për individët, shoqërinë, natyrën dhe burimet.

– Angazhohu plotësisht ndaj masave dhe standardeve të sigurisë.

– Kujdesuni për njëri-tjetrin dhe këmbëngulni për tolerancë zero ndaj dëmtimeve.

– Tregoni përgjegjësi ndaj kompanisë dhe silluni me kujdes.

32

Vlerat tona 33

6.3.4 Kontributet për bamirësi dhe sponsorizimetSponsorizimet janë një element i rëndësishëm për komunikimin e jashtëm të TAP-it dhe ato ofrojnë një mënyrë për forcimin e markës së TAP-it. Ato janë ndryshe nga donacionet sepse qëllimi i tyre është të arrijnë një përftim të veçantë. Sponsorizimet mund të jenë problematike nëse të tjerëve u duken sikur po mundohen të arrijnë një përparësi të padrejtë. Ne do të bëjmë pagesa sponsorizimesh vetëm nëse qëllimi nuk është përfitimi i një përparësie të padrejtë.

Kontributet për bamirësi janë pjesë e angazhimit të TAP-it ndaj shoqërisë dhe një mënyrë për të dhënë kontribut për kauza me vlerë. Ato pasqyrojnë identitetin tonë si një korporatë e përgjegjshme. Donacionet janë çdo send me vlerë që dhurohet nga TAP-i për të mbështetur kauzat për bamirësi, dhe ku nuk ka asnjë pritshmëri për marrjen e një përparësi në biznes në këmbim.

TAP-i duhet të tregohet i kujdesshëm kur bën donacione, sepse edhe donacionet e pastra mund të konsiderohen në disa raste nga jashtë si përpjekje për të përfituar një përparësi të padrejtë. Ne do të bëjmë donacione vetëm kur nuk ka përpjekje për të përfituar një përparësi të padrejtë.

Për më shumë informacion shihni Politikën e TAP-it Kundër Mitosjes dhe Korrupsionit dhe Procedurën e Vërtetimit të Integritetit.

Unë punoj me një ndërmjetës të huaj në lidhje me veprimtarinë tonë. Dyshoj se një pjesë e parave që i paguajmë janë për pagesa apo mitosje për zyrtarë të huaj. Çfarë duhet të bëj?

Kjo çështje duhet të raportohet për hetim. Nëse ka mitosje dhe ne nuk veprojmë, si ju ashtu edhe TAP-i mund të jemi përgjegjës. Ndërkohë që hetimi i rasteve të tilla mund të jetë i ndërlikuar dhe i vështirë në disa vende, të gjithë ndërmjetësit që punojnë me ne duhet të kuptojnë rëndësinë e këtyre masave. Është e rëndësishme dhe me vend që agjentët e TAP-it të rikujtohen në lidhje me këtë udhëzim.

P

P

34

6.4 Kundër pastrimit të parave

TAP-i asnjëherë nuk pranon, lehtëson, apo mbështet pastrimin e parave.

Pastrimi i parave është procesi i përpjekjes për të fshehur faktin se paratë janë përftuar si rrjedhojë e një veprimtarie të jashtëligjshme. Qëllimi është që të duket sikur paratë vijnë nga veprimtari të ligjshme biznesi. Termi përfshin gjithashtu përdorimineparavetëpastrapërtëfinancuarveprimtarikriminaleapoterroriste.

– Ne duhet të jemi gjithmonë në përputhje me ligjet dhe rregulloret kundër pastrimit të parave dhe të raportojmë të gjitha transaksionet e dyshimta;

– Ne duhet të shmangim marrjen ose përfshirjen në një transaksion apo veprimtari në të cilën fondet mund të kenë ardhur nga një veprimtari kriminale, dukendjekurproceduratefinancavedheprokurimevetëTAP-it;

– Neduhettëmarrimmasatëarsyeshmedhetëpërshtatshmepërtëidentifikuardhe vlerësuar integritetin e palëve të treta me të cilat punojmë.

6.5 Përputhshmëria me kontrollet e importit dhe eksportit

TAP-i vepron në tregje të ndryshme. Në mënyrë që të parandalohet terrorizmi, tëndalohetqarkullimiipërhapuriarmëve,tëkufizohettrafikimiilëndëvenarkotikesidhetëparandalohenkrimetëtjera,qeveritëndryshmekufizojnëdisatransaksionebiznesidhelëvizjenemallravepërtejkufijve.Legjislacioniikësaj fushe është i komplikuar dhe ndryshon vazhdimisht. Ndëshkimet për mos përputhje mund të jenë të rënda.

– Neduhett’ibindemitëgjithakontrollevetëeksportit,kufizimevenëtregti,sanksioneve ekonomike, dhe ligjeve anti-bojkot që prekin biznesin tonë. Këto mundtëkufizojnëeksportinedisamallrave,shërbimevedheteknologjive,marrëveshjeve të biznesit (përfshirë importin, eksportin dhe investimet me disa vende dhe individë të veçantë), udhëtimin në disa vende, dhe shkëmbimin e informacionit;

Integritet ... ndaj komuniteteve tona dhe mjedisit 35

– Këshillohuni me departamentin ligjor të TAP-it përpara se të merrni pjesë në transaksione që mund të përfshijnë produkte që i nënshtrohen kontrollit të importeve apo eksporteve, një vend nën sanksione apo një palë të ndaluar;

– Tregoni kujdes kur i transferoni të dhëna teknike apo teknologji një personi në një vend tjetër, nëpërmjet internetit, emailit, bisedave, takimeve dhe aksesit nëbazëtëdhënash.Kykufizimaplikohetedhepërndarjeneinformacionitmepunonjës të tjerë të TAP-it si dhe persona që nuk janë punonjës.

6.6 Lobimi dhe veprimtaritë politike

Ju keni të drejtë të merrni pjesë në mënyrë vullnetare në procesin politik, përfshirë edhe dhënien e kontributeve personale politike. Megjithatë, ju duhet të qartësoni gjithmonë që pikëpamjet dhe veprimet tuaja personale nuk janë ato të TAP-it.

Për më tepër, ju nuk duhet të përdorni asnjëherë fondet, asetet apo burimet e TAP-it për të mbështetur një kandidat apo parti politike.

– Ne nuk do të marrim pjesë në asnjë veprimtari politike;

– Në nuk do të japim asnjë kontribut politik, qoftë në para qoftë në të mira apo shërbime;

– TAP-i përfshihet në diskutime politikash mbi tema që përbëjnë shqetësim legjitimpërTAP-in,stafindhekomunitetettonanëtëcilatveprojmënëmënyratë ndryshme, përfshirë lobimin. Veprimtaritë e lotimit janë shumë të rregulluara dhe duhet të kryhen vetëm nga individë të autorizuar nga Drejtori i Punëve me Publikun in TAP* ose Drejtori i Aksesit dhe Menaxhimit të Palëve të Interesit*;

– Ne do të sigurohemi që personi që lobon në emër të TAP-it, t’i bëjë me dije personit apo organit që TAP-i dëshiron të ndikojë, që ai përfaqëson TAP-in.

36

Unë do të marr pjesë në një event për mbledhje fondesh për një kandidatë për post vendor. A është e pranueshme të deklaroj pozicionin tim në TAP për sa kohë unë nuk përdor fonde apo burime të TAP-it?

Jo. Ju nuk mund të krijoni asnjë lidhje midis TAP-it dhe veprimtarive tuaja personale politike.

Dëshirojtëftojnjëpërfaqësuestëzgjedhurtëflasënënjëeventtëardhshëmtë TAP-it. A ko ndonjë problem me këtë?

Duhet të merrni miratimin e Drejtorit* përkatës përpara se të ftoni një zyrtar të zgjedhur ose personalitet tjetër qeveritar të marrë pjesë në një event të TAP-it. Nëse i ftuari është në mes të një fushate zgjedhore ku po kandidon për një mandat të ri, eventi i TAP-it mund të konsiderohet si mbështetje për fushatën. Të gjitha pijet, ushqimi apo transporti i siguruar për të ftuarin mund të konsiderohet sidhuratëpërtë.Sidoqoftë,dotëkishtekufizimedhedetyrimepërraportim.

P

P

P

P

* Në lidhje me të gjitha veprimtaritë ndërkombëtare të lobimit, ju lutemi merrni miratimin e Drejtorit për Punët me Publikun (PA). Në lidhje me veprimtaritë e lobimit në vendet pritëse (Shqipëri, Greqi, Itali), ju lutemi merrni miratimin e Drejtorit të Aksesit dhe Menaxhimit të Palëve të Interesit (ASM). Në raste kur, për shembull, Drejtori ASM nuk është i pranishëm, kërkoni miratimin e Drejtorit PA dhe anasjelltas.

Integritet ... ndaj komuniteteve tona dhe mjedisit 37

7 Integritet ... ndaj aksionarëve tanë

Ne gjithmonë përmbushim standardet më të larta etike të drejtësisë, ndershmërisë dhe integritetit. Kjo na ka fituar besimin e aksionarëve tanë.

7.1 Mbarëvajtja e prokurimeve etike

TAP-i është një projekt shumë i rëndësishëm në vendet ku do të ndërtohet tubacioni.KanjëinterestëmadhpërfitiminenjëprejkontratavetëTAP-it.PërTAP-in është thelbësore të mbetet i paanshëm ndaj trysnive të jashtme, dhe t’i trajtojë të gjithë ofertuesit në mënyrë të drejtë.

Të mirat dhe shërbimet prokurohen nga furnitorët që ofrojnë kombinimin më të mirë midis çmimit, cilësisë dhe nivelit të shërbimit. Furnitorët përzgjidhen përmes një procesi transparent, jo diskriminues, dhe konkurrues tenderimi për prokurimin e të gjitha materialeve dhe shërbimeve përkatëse. Kriteret për vlerësimin e tenderit bëhen të ditura publikisht. TAP-i kryen kontrollin e të gjithë furnitorëve që kryejnë veprimtari me rrezikshmëri të lartë në emër të tij për t’u siguruar që ata kanë një reputacion të shëndoshë etik.

– Ne nuk do ta nënshtrojmë TAP-in ndaj detyrimeve kontraktuale që janë përtej fushëveprimit të autoritetit tonë;

– Ne do të sigurojmë ndarjen e duhur të detyrave brenda procesit të prokurimit;

– Ne do të hyjmë në marrëdhënie me një partner biznesi vetëm me shkrim. Dokumenti i shkruar përshkruan marrëdhënien e vërtetë midis partnerit të biznesit dhe TAP-it;

– Ne do të sigurohemi që shpërblimi i rënë dakord është në përpjesëtim të drejtë me shërbimet e kryera;

– Nedotëfillojmëtëpunojmëvetëmmenjëpartnerbiznesiqëpërmbushkërkesat e TAP-it e Sigurimit të Integritetit.

38

Integritet ... ndaj aksionarëve tanë

7.2 Shmangia e konfliktit të interesit

Të gjitha transaksionet e biznesit duhet të kryhen duke patur në konsideratë interesinmëtëlartëtëTAP-it.Njëkonfliktinteresimundtëverifikohetkurinteresatpersonalë të një punonjësi bien ndesh, ose duket të bien ndesh me ato të TAP-it.Rastetekonfliktittëinteresitmundtëjenëfaktikëosetëperceptuar.Dukeqenë se situata të tilla nuk janë gjithmonë të qarta apo evidente, ju duhet të vini menaxherin tuaj të linjës/menaxherin e kontratës në dijeni në lidhje me to kur ato ndodhin, në mënyrë që TAP-i të mund t’i vlerësojë, monitorojë dhe administrojë në mënyrë të përshtatshme.

NjëorganizatëvendorejofitimprurësemëpyeturnëseTAP-imundtëdhurojënjë fotokopje për zyrën e tyre. Organizata bën punë të mirë në komunitet dhemundtësjellëpërfitimeedhepërkolegëtdhefamiljetetyreqëbanojnëpranë. A mund ta bëjë TAP një dhuratë të tillë?

Përpara se të bëhen donacione, duhet të bëhet e qartë se kjo nuk do të ndikojë asnjeri për t’i dhënë TAP-it një përparësi të padrejtë. Pastaj, çështja është nëse diçka e tillë është në përputhje me praktikën e përgjithshme të TAP-it për donacionet për bamirësi. Për këtë arsye, ju duhet të merrni miratimin e Menaxherit të Palëve të Interesit, i cili duhet të këshillohet me OficerinePërputhshmërisëtëTAP-it.

Gjatë një udhëtimi një nga partnerët e biznesit më bëri një dhuratë që mendoj ishte e tepruar. Çfarë duhet të bëj?

Ju duhet t’ia jepni departamentit të Përputhshmërisë. Nëse dhurata është organike ose nuk është praktike për t’u kthyer, një mundësi tjetër mund të jetë t’i shpërndahet punonjësve ose të dhurohet për bamirësi, së bashku me një letër shpjeguese që i dërgohet dhuruesit.

P

P

P

P

39

Gjatë negociatave për kontratë me një furnitor të ri të mundshëm, ky i fundit përmendi se kishte një regjistrim falas në një seminar vendor biznesi. Ata nuk kanë mundësi të marrin pjesë dhe pyetën nëse unë kisha dëshirë të shkoja. Unë kisha menduar që të merrja pjesë në atë seminar gjithsesi, duke qenë se temaeseminaritlidhetmepunëntime.Nukkapërfitimpersonalpërmua,dotë ishte mirë për TAP-in dhe do nuk do ia vlente të shpërdorohej regjistrimi. Po mendoja të thoja ‘po’. Tani pyes veten nëse do të ishte vendimi i duhur.

Ju duhet të refuzoni ofertën. Nëse ju jeni të përfshirë ne negociata kontratash, ju nuk duhet asnjëherë të pranoni dhurata, ndonjë gjë me vlerë, apo favore të tjera ndërkohë që procesi i negociatave është në vazhdim. Pranimi i dhuratave gjatë negociatave mund të krijojë përshtypjen e diçkaje që “ndërron duar” dhe është gjithmonë e papërshtatshme.

P

P

40

7.3 Sigurimi i saktësisë së regjistrave të biznesit dhe atyre financiarëRegjistratebiznesitdheatafinanciarëjanëthelbësorëpërsuksesintonë.Integriteti dhe saktësia e tyre krijojnë bazën e raportimit tonë tek aksionarët, investitorët, kredi dhënësit, agjencitë qeveritare dhe palët e tjera të interesit. Regjistrattanëtëbiznesitdheatafinanciarëduhettëjenëtransparentë,tëplotëdhe në përputhje me rregullat e pranuara të kontabilitetit dhe ligjet në fuqi.

– Nedotëngremëdhemirëmbajmënjësistemtëbrendshëmkontrolliefikasdhetë fortë për t’u siguruar që aksionarët e TAP-it të jenë të qetë se paratë e TAP-it po shpenzohen në mënyrë inteligjente;

– Ne do të sigurohemi se të gjitha transaksionet e biznesit do të regjistrohen në mënyrë të saktë dhe plotë dhe brenda afateve në regjistrat e kontabilitetit të TAP-it në përputhje me ligjet në fuqi dhe legjislacionin mbi standardet e kontabilitetit. Të gjitha transaksionet e biznesit duhet të shoqërohen me dokumentacionin e përshtatshëm;

– Dokumentet duhet të ruhen në përputhje me udhëzimin tonë mbi ruajtjen e regjistrave. Ato nuk duhet të asgjësohen asnjëherë në përgjigje apo në pararojë të një hetimi apo auditivi. Kontaktoni departamentin ligjor nëse keni dyshime mbi përshtatshmërinë e asgjësimit të dokumenteve.

Në fund të periudhës së raportimit të tremujorit të fundit supervizori më kërkoi të regjistroja shpenzime shtesë megjithëse nuk i kisha marrë akoma faturat nga furnitori dhe puna nuk kishte nisur ende. Pranova ta bëja, kryesisht sepse nuk besoja se kishte ndonjë ndryshim, duke qenë se ne ishim të gjithë të sigurt që puna do të kryhej në tremujorin e ardhshëm. Tani pyes veten nëse kam vepruar siç duhet.

Jo, nuk vepruat siç duhet. Kostot duhen regjistruar në periudhën në të cilën ndodhin.Punanukkishtefilluardhekostotnukkishinndodhurnëdatënkurjuregjistruat transaksionin. Si rrjedhojë ishte një keqinterpretim dhe në varësi të rrethanave, mund të përbëjë edhe mashtrim.

P

P

Integritet ... ndaj aksionarëve tanë 41

7.4 Ruajta e aseteve të TAP-it Ne na janë besuar asetet e TAP-it dhe jemi personalisht përgjegjës për mbrojtjen dhe përdorimin e tyre me kujdes. Asetet e TAP-it përfshijnë kohën, fondet, pajisjet e TIK-ut, materialet, ambientet, informacionet dhe dokumentet, bazat e të dhënave, programet kompjuterike që i përkasin TAP-it, si dhe të gjitha të dhënat, dokumentet, shkrimet, kopjet, dhe informacionet në të gjitha formatet që përdoren ose në të cilat mbështeteni gjatë punësimit tuaj.

– Ne do të sigurohemi që asetet e TAP-it të mos humbin, dëmtohen, keqpërdoren, apo shpërdorohen;

– Ne do të sigurohemi që asetet e TAP-it nuk përdoren për të mbështetur një biznes të jashtëm apo një veprimtari të pa autorizuar;

– Përdorimi për qëllime personale i aseteve të TAP-it nuk inkurajohet, duhet të mbahet në minimum, dhe nuk duhet të ketë ndikime negative në produktivitet apo në ambientin e punës;

– Mos përhapni fjalëkalimet dhe mos i lejoni personave të tjerë, përfshirë të afërmit dhe miqtë të përdorin burimet e TAP-it;

– Nëse dyshoni për mashtrim apo vjedhje të aseteve të TAP-it, raportoni menjëherë tek surpervizori juaj apo në departamentin e Përputhshmërisë të TAP-it.

7.5 Shmangni tregtinë bazuar në informacione të brendshme Ne nuk duhet të tregtojmë aksionet e aksionarëve apo partnerëve tanë të biznesit bazuar në informacione materiale dhe jo publike, që i kemi përftuar mbi atë kompani përmes punën që kemi kryer në emër të TAP-it. Dhënia e informacionit dikujt tjetër është gjithashtu e ndaluar.

Informacioni konsiderohet si “material” nëse një investitor i arsyeshëm do ta konsideronte atë si të rëndësishëm kur ndërmerr vendimin për të blerë, shitur, apo mbajtur aksione. Informacion “Jo-publik” do të thotë se ky informacion nuk është bërë akoma publik ose nuk është marrë vesh akoma nga publiku. Dhënia e informacionit ndodh kur ne i sigurojmë informacion material dhe jo publik një personi tjetër dhe ai person tregton në vendin tonë.

42

7.6 Komunikimi me palët e jashtme të interesit

TAP-i ka nevojë për një zë të qëndrueshëm kur bën publik apo ofron informacion përpalëteinteresit.Ështëerëndësishmeqëvetëmpersonatëautorizuartëflasinnë emër të TAP-it.

– Ne do të përfshihemi dhe do të komunikojmë me palët tona të interesit në përputhje me praktikën më të mirë ndërkombëtare;

– Ne nuk do të japim deklarata publike mbi TAP-in dhe veprimtaritë e tij të biznesit nëse nuk jemi të autorizuar për këtë;

– Ne do të sigurohemi që dokumentet që shpërndahen jashtë kompanisë (përfshirë fotot, videot dhe të gjitha postimet në mediat sociale) janë shqyrtuar dhe miratuar paraprakisht nga Punët me Publikun;

– Asnjë kontraktor i TAP-it apo nën kontraktor që punon në emër të projektit TAP nuk është i lejuar të komunikojë asgjë mbi TAP-in (përfshirë foto, video, apo postime në mediat sociale) pa miratimin paraprak të Zyrës së Punëve me Publikun të TAP-it.

7.7 Përdorimi i mediave sociale

Ne duhet të tregohemi të kujdesshëm kur shkruajmë komunikime që mund të bëhen publike në internet. Nëse ju merrni pjesë në forume në internet, blogje, grupe për ndarjen e të rejave të fundit, grupime për chat, apo platforma për buletine,mosjepniasnjëherëperceptiminsepoflisninëemërtëTAP-itdhepërpara se se të shtypni butonin “dërgo”, mendohuni me kujdes.

Nenukduhettëdërgojmëemaileapotëpostojmëinformacionekonfidencialeapo materiale që mund të perceptohen si dëmtuese të reputacionit tonë.

Integritet ... ndaj aksionarëve tanë 43

8 Integritet ... ndaj tregut

TAP-i është i angazhuar për integritet dhe sjellje të drejtë kur konkurron me të tjerët në treg. Sjellja që cenon konkurrencën nuk tolerohet. TAP-i do të konkurrojë në një mënyrë të justifikueshme nga pikëpamja etike, brenda kuadrit të antitrustit dhe rregullave të konkurrencës që aplikohen për TAP-in.

8.1 Antitrusti

Ligjet antitrust ndalojnë marrëveshjet apo veprimet që mund të eliminojnë apo shkurajojnë konkurrencën, mundësojnë krijimin e një monopoli, abuzojnë me një poziciondominuesnëtreg,ruajnënivelineçmimevenëmënyrëartificiale,apoqë pengojnë ose shtrembërojnë tregtinë në mënyra të tjera të jashtëligjshme. – Ne nuk do të hyjmë në marrëveshje që ndajnë tregjet, rajonet apo klientët;

– Ne nuk do të bëjmë marrëveshje për të mos konkurruar;

– Ne nuk do të diskutojmë proceset lidhur me pjesëmarrjen në tender;

– Ne nuk do të këmbejmë informacion lidhur me çmimet, pjesën e tregut, apo kushte të tjera të tregut me konkurrentët, klientët, apo palët e treta në shkelje të ligjeve në fuqi;

– Nënukdotëlehtësojmëpunënefirmavekonkurruesepërkoordiniminesjelljeve të tyre në shkelje të ligjeve për konkurrencën

44

Integritet ... ndaj tregut

Kam marrë informacion të ndjeshëm mbi çmimet nga një prej konkurrentëve tanë. Çfarë duhet të bëj?

JuduhettëkontaktonimedepartamentinLigjordheOficerinePërputhshmërisë me Legjislacionin pa humbur kohë dhe përpara se të ndërmerren veprime të tjera. Është e rëndësishme që ne të tregojmë respekt për ligjet antitrust që prej momentit që marrim informacione të tilla dhe që të bëjmë të qartë që ne presim edhe të tjerët të sillen në të njëjtën mënyrë. Kjo kërkon ndërmarrjen e veprimeve të duhura, dhe vendimi për to mund të merret vetëm rast pas rasti dhe mund të përfshijë edhe dërgimin e një letre konkurrencës.

8.2 Mbledhja e informacioneve konkurruese

I gjithë informacioni që mblidhet rreth konkurrentëve duhet të mblidhet në mënyrë publike, etike dhe ligjore.

P

P

45

9 Përdorimi në praktikë

Më poshtë do të gjeni pyetjet që duhet të merrni në konsideratë nëse nuk jeni të sigurt se po ndërmerrni veprimin e duhur:

A më lejon sjellja ime të ruaj besimin e aksionarëve tanë?

I jam këshilluar me personat dhe organet e duhura?

A do të mendonin familja, miqtë dhe kolegët e mi se sjellja ime është etike?

A kam marrë në konsideratë ndikimin mbi ata që do të preken nga vendimi im?

A do të ndihesha mirë nëse dikush tjetër do të më trajtonte në të njëjtën mënyrë?

A do të isha i qetë me vendimin nëse ai botohet në gazetë?

A është e ligjshme dhe në përputhje me politikat e TAP-it sjellja ime?

46

Përdorimi në praktikë 47

Shënime

48

Ndërtesa Nr.12(ABA Business Center),Kati 9, Zyra Nr. 906Rruga Papa GjonPali II1010 Tiranë, ShqipëriTel: +355 (4) 4 306 937Fax: +355 (4) 2 265 685tapshqiperi@tap-ag.com