İş Kanunu eğitimim (Yöneticiler için)

Supported by: SynGroup

All documents of the training and their results are strictly confidential and only for internal use at Mayr-Melnhof Graphia

Any distribution of the documents outside of MM Group without owner permission is strictly forbidden.

DiamondTM

Knowledge Management and Personal Development Program

Modül: Soft Skills

Eğitimin adı: ĠĢ ve Sosyal Güvenlik Kanunu – Kısa Özet

Eğitici: Hayrettin KÖROĞLU

MM Graphia Izmir, 09.04.2012

Seite: 2

İŞ KANUNU VE SOSYAL GÜVENLİK KANUNU UYGULAMALARI

Datum: 13.07.2012 Datei: 550 DIA Diamond Training

ĠÇĠNDEKĠLER

• İş Kanunu

• Sözleşmeler ve ihbar süreleri

• Bordro

• Fazla Mesai

• Hafta tatili ve Genel tatil ücretleri

• Yıllık izin

• Çalışma süreleri

• İşverenin haklı nedenle fesih hakkı

• İşverenin geçerli bir nedenle fesih hakkı

• Kıdem – İhbar tazminatı

• Ara dinlenme

• GSS (Genel Sağlık Sigortası)

• İş Sağlığı ve Güvenliği

• İşsizlik Sigortası

• Kısa Kısa …

Seite: 3



Ġġ KANUNU

Genel Hükümler/ 1-7. Md.Birinci Bölüm

İş Sözleşmesi, Türleri ve Feshi/ 8-31.Md.İkinci Bölüm

Ücret/ 32-62.Md.Üçüncü Bölüm

İşin Düzenlenmesi/ 63-76.Md.Dördüncü Bölüm

İş Sağlığı ve Güvenliği/ 77-89.Md.Beşinci Bölüm

İş ve İşçi Bulma/ 90.Md.Altıncı Bölüm

Çalışma Hayatının Denetimi ve Teftişi/ 91-97.Md.Yedinci Bölüm

İdari Ceza Hükümleri/ 98-108.Md.Sekizinci Bölüm

Çeşitli ve Geçici Son Hükümler/ 109-122.MdDokuzuncu Bölüm

1971 / 1475 sayılı 2003 / 4857 sayılıİş Kanunumuz

Seite: 4



SÖZLEġMELER

• SözleĢme türleri: Belirsiz süreli, belirli süreli sözleşmeler

• Deneme süresi: 2 ay – 4 ay

• Ġhbar Süreleri: (4857/17 md.)

0 - 6 ay - 2 hafta

6 ay - 1.5 yıl - 4 hafta

1.5 yıl - 3 yıl - 6 hafta

3 yıl ve üzeri - 8 hafta

• İhbar tazminatı hesabı

Seite: 5



BORDRO (Md: 37)

• Ücret hesap pusulası düzenlenmesi

• Ücretin en çok ¼ ü haczedilebilir. Ancak buna ilaveten nafaka kesilebilir.

• Ücret alacaklarında zamanaşımı 5 yıldır.

• Fazla mesai hesaplaması: Önceki ayın 26 sı - bu ayın 25 i

• Net ücret = Brüt ücret X 0,7159 (% 15 lik vergi dilimi)



1. derece 770 TL

2. derece 380 TL

3. derece 180 TL

Sakatlık İndirimi0 10.000 15,0%

10.000 25.000 20,0%

25.000 88.000 27,0%

88.000 fazlası 35,0%

GELİR VERGİSİ DİLİMLERİ

Günlük Aylık Günlük Aylık

SSK TABAN 29,55 886,50 31,35 940,50

SSK TAVAN 192,08 5.762,25 203,78 6.113,25

1 Ocak - 30 HaziranSSK

MATRAHLARI

1 Temmuz - 31 Aralık

BEKAR 66,49

EVLİ + EŞİ ÇALIŞIYOR 66,49

EVL İ+ EŞİ ÇALIŞIYOR + 1 ÇOCUK 76,46



EVLİ + EŞİ ÇALIŞIYOR + 4 ÇOCUK 99,73

EVLİ + EŞİ ÇALIŞMIYOR 79,79

EVLİ + EŞİ ÇALIŞMIYOR + 1 ÇOCUK 89,76




ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ TABLOSU - 2012

Seite: 6



FAZLA MESAĠ (Md.41)

• Fazla mesai: Haftalık 45 saati aşan çalışmadır. Ücreti % 50 zamlıdır

• Fazla sürelerle çalıĢma: Normal çalışma 45 saatin altında belirlenmişse, o saat ile 45 saat

arasındaki çalışmalardır. Ücreti % 25 zamlıdır

• Serbest zaman: Fazla mesai ücreti yerine izin yapılması

• İşçiden onay alınması

• Yıllık 270 saati geçemez.

• Fazla mesai yaptırılmasının yasak olduğu kimseler: 18 yaşını doldurmayanlar, rahatsızlığını

hekim raporuyla belirleyenler, kısmi süreli çalışanlar

• Ayrıca gebeler, yeni doğum yapanlar, emziren kadınlar günde 7,5 saatten fazla çalıştırılamaz.

• Yönetmeliğe göre mutlaka fazla mesai formu düzenlenmeli ve

imzalanmalı, bir dosyada saklanmalıdır.

Seite: 7



HAFTA TATĠLĠ ve GENEL TATĠL ÜCRETĠ (Md: 46-47)

• Hafta tatili 24 saattir

• Ücretlidir.

• Hafta tatili ücretini alabilmek için işgünlerin tamamında çalışmak şarttır.

• Aşağıdaki maddeler çalışılmış olarak sayılır:

- Kanuni tatil günleri

- Evlenmelerde, ana/babanın/eşin/kardeş/çocukların ölümünde 3 günlük izinler

- Bir haftalık süre içinde kalmak üzere işveren tarafından verilen diğer izinler

- Bir haftalık süre içinde kalmak üzere hekim raporları

• Genel Tatil ücreti çalışılmazsa o gün ücreti tam, çalışırlarsa ilave bir günlük ücreti ödenir.

Seite: 8



YILLIK ĠZĠN (Md. 53 – 59)

• En az 1 yıl çalışmış olmak gerekir

• Bu haktan vazgeçilemez.

• Yıllık ücretli izin süreleri:

a) 1 – 5 yıl arası (5 dahil) 14 gün,

b) 5 – 14 yıl arası (14 dahil) 20 gün

c) 15 yıl ve fazla olanlara 26 gün

• Ancak =<18 ve 50 =< 20 gün

• Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.

• Bir bölümü 10 günden aşağı olmamak üzere en çok üçe bölünebilir.

• Ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz

Seite: 9



YILLIK ĠZĠN (Md. 53 – 59)

• İşçi yol izni isterse ve belgelerse 4 güne kadar ücretsiz izin verilebilir.

• İşveren, izin kayıt belgesi tutmak zorundadır.

• İşçi başka işte çalışamaz. İş Kanunu 25/II-(e) uyarınca fesh. Bağlılık!

• İşçi işten ayrıldığında izin hakkı varsa ücreti ödenir.

• Yıllık izinler toplu olarak verilebilir.

• Yıllık izin kurulu

• Yıllık izin bir hafta için 6 gündür

http://timtasyonetim.com.tr/HvdsGst/hvdsGoster.aspx?hvds=ab77348e-6069-47b0-b867-63f4d7a9bde0

Seite: 10



ÇALIġMA SÜRELERĠ (Md. 63 – 64)

• Haftalık çalıĢma süresi 45 saattir

- 7,5 saat X 6 gün = 45 saat

- 9 saat X 5 gün = 45 saat

• DenkleĢtirme: 2 aylık sürede, haftalık ortalama çalışma süresi = 45 saat

• Telafi çalıĢması: 2 aylık sürede, günde en fazla 3 saat (günlük toplamda 11 saati geçemez ve

tatil günlerinde yapılmaz)

• Postalar haftalık olarak hafta baĢında değiĢtirilir

• Posta değiĢiminde en az 11 saat dinlendirilir

• Personel kartını evde unutan veya yanında olduğu halde okutmayı unutanlar için yazı

yazılması

• Vardiya içinde kısa süreli izinlerde, giriş/çıkışlarda mutlaka kartın okutulması

• Cep telefonundan mesaj atmak suretiyle izin isteyen veya telefonla hastalığını mazeret olarak

öne süren, arkadaşıyla haber gönderip gelmeyeceğini belirtenler

Seite: 11



ĠġVERENĠN HAKLI NEDENLE SÖZLEġMEYĠ DERHAL FESĠH HAKKI (Md:25)

1-Sağlık Sebepleri;

• Kasıt veya içki nedeniyle ardı ardına 3 iş günü / ayda 5 iş gününden fazla devamsızlık

• İşçinin tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek nitelikte olduğu ve işyerinde çalışmasında

sakınca bulunduğunun Sağlık Kurulu’nca saptanması durumunda

2-Ahlak ve Ġyi Niyet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerleri;

• İşvereni yanıltması

• Şeref ve namusuna dokunacak sözler sarfetmesi / davranışlarda bulunması

• İşveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnadlarda bulunması

• Başka bir işçiye cinsel tacizde bulunması

• İşverene/onun aile üyelerinden birisine/başka bir işçiye sataşması

• İşyerine sarhoş veya uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ve işyerinde alkollü içki veya

uyuşturucu madde bulundurması

• İşverenin güvenini kötüye kullanmak

• Hırsızlık yapmak

http://timtasyonetim.com.tr/HvdsGst/hvdsGoster.aspx?hvds=ad796318-645c-4d46-8f37-819e6ea393c7

Seite: 12



ĠġVERENĠN HAKLI NEDENLE SÖZLEġMEYĠ DERHAL FESĠH HAKKI (Md:25)

• İşverenin meslek sırlarını ortaya atmak

• Bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması

• İşyerinde, 7 günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi

• Devamsızlığın, ardı ardına 2 iş günü / bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş

günü / bir ayda 3 işgünü olması

• İşçinin işini, kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi

• İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi

• İşyerinin malına, kiraladığı makine/tesisat veya başka eşya ve maddelere verdiği zarar >1 maaş

3-Zorlayıcı Sebepler;

• İşçiyi işyerinde bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya

çıkması

4- ĠĢçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığın bildirim sürelerini

aĢması

Seite: 13



ĠġVERENĠN Ġġ AKDĠ FESHĠNĠ GEÇERLĠ NEDENE DAYANDIRMASI (Md:18)

İşçi sayısı >=30, kıdemi > 6 ay ve belirsiz süreli sözleşmeli bir işçinin iş sözleşmesinin geçerli

bir nedenle feshedilebilmesi için:

• İşçinin yeterliliğinden dolayı

Ortalama olarak benzer işi yapandan daha az verimli çalışma

Özelliklerine göre düşük performansa sahip olma

İşe yoğunlaşmanın giderek azalması

İşi gerektiği şekilde yapmasını devamlı olarak etkileyen hastalık

Uyum yetersizliği

• İşçinin davranışlarından dolayı

İşyerinde rahatsızlık yaratacak şekilde çalışma arkadaşlarından borç para istemek

Arkadaşlarını işveren karşı kışkırtmak

İş akışını ve iş ortamını olumsuz yönde etkileyecek şekilde diğer kişilerle muhatap olmak

Sık sık işe geç gelme

İşini aksatarak işyerinde dolaşmak

• İşyerin veya işin gereklerinden kaynaklanan sebepler

Talep ve siparişin azalması

Ülkede yaşayan ekonomik kriz

Pazar kaybı

Bazı bölümlerin iptal edilmesi

Yeni teknolojinin uygulanması

Savunma /

Ġhtar

Seite: 14



KIDEM VE ĠHBAR TAZMĠNATI

• İşyerinde en az 1 yıl çalışmış olan işçilerin kıdem tazminatına hak kazanması için iş

sözleşmesinin aşağıdaki nedenlerle sona ermesi şarttır.

1. İşverenin İş Kanunu’nun 25./I, III ve IV numaralı bentlerine göre işten çıkarması

2. İşçinin İş Kanunu’nun, 24. maddesi uyarınca işi bırakması

3. Askerlik

4. Yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı için istifa etmesi

5. Kadın işçinin evlendiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde istifa etmesi

6- İşçinin ölümü. (mirasçılarına ödenir)

• Belirli süreli sözleşmenin süresinin sona ermesinde kıdem tazminatı doğmaz.

• Kıdem tazminatı hesaplaması (tavan ücret, giydirilmiş ücret, kesintiler, zamanaşımı)

• Kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmayacak süreler: Ücretsiz izin, bir defada alınan ve

ihbar süresini 6 hafta geçen istirahat raporları, grev ve lokavtta geçen süreler.

•Kıdem tazminatı hesabında çıkartılacak süreler: İhbar süresini 6 hafta geçen istirahat

raporları, ücretsiz izin, grev, lokavt, tutukluluk ve hükümlülükte geçen süreler

• Avrupa’da kıdem tazminatı – Avusturya modeli

Seite: 15



ARA DĠNLENMESĠ (Md: 68)

• Amaç, işçinin fiziksel ve psikolojik olarak çalışmaya hazırlanması

• Süreleri :

Vrd./Günlük çalışma süresi Ara Dinlenme

<4 saat 15 dk.

4 ve =<7,5 saat 30 dk.

>7,5 saat, <11 saat 1 saat

=>11 saat, =<13 saat 1,5 saat

>=14 saat 2 saat

• Bu dinlenme süreleri en az olup aralıksız verilir.

• Ara dinlenmeleri çalışma süresinden sayılmaz.

Seite: 16



GSS - GENEL SAĞLIK SĠGORTASI

• 01.01.2012 tarihinde yürürlüğe girmiş olup herkes GSS kapsamındadır

• Gelir Testi – Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı

• Başvuru Formu

• Hane ziyareti

Gelir Testi

1/3 Asgari Ücret Asgari Ücret 2 X Asgari Ücret

0 295,5 886,5 1773Primi devlet

ödeyecek

= 295,5 X %12

= 35,5 TL

= 886,5 X %12

= 106,38 TL

= 1773 X %12

= 212,76 TL

Seite: 17



Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ (Md: 77 – 89)

• İş kazasının bildirimi

- İşçinin bildirimi

Ramak kala formu (DDS)

Kaza / Olay Formu (DDS)

- İşverenin bildirimi

Jandarmaya derhal, Çalışma Bakanlığına 2 işgünü içinde, SGK’na kazadan

sonraki 3 işgünü içinde

• Sürekli dikkatsiz davranarak iĢ kazasına sebep olmak, iĢin güvenliğini tehlikeye

düĢürmek anlamına gelir.

• İşverenler, devamlı olarak en az 50 işçi çalıştırdıkları işyerlerinde:

- İSG Kurulu kurar

- İşyeri Hekimi görevlendirir

- İş Güvenliği Uzmanı görevlendirir

• Risk değerlendirmelerinin yapılması

Seite: 18



ĠSG FORMLARI

KAZA / OLAY RAPORU

Kaza Tarihi : ……. / …… / 201 ….

Kaza Saati : ……………..

Kazazedenin

Adı Soyadı :

Departmanı :

Görevi :

Vardiya saati :

Kaza anında yaptığı iş :

Kaza

Rapor alındı mı?

Rapor iş kazası olarak mı yoksa hastalık olarak mı kayda geçti?

Formu dolduranın

Adı Soyadı :

Depertmanı :

Görevi :

Tarih :

İmza :

Nasıl oldu ?

Sebebi nedir?

Kaza anında kullandığı makine/araç

Sebep olan durum (İnsan hatası / makine hatası) :

Yaralanan organ ve yaralanma türü?

Doktora gönderildi mi?

Kazanın sebep olduğu durumlar nelerdir (makine bozulması, çevre kirliliği)

Şahit var mı ? Varsa isimleri

Döküman no

Yayım tarihi

Revizyon no

Revizyon tarihi

Rev.Yap.Syf.No

Tarih:…../……./……

Saat:……………….

OLAY/EMNİYETSİZ DURUM TESPİT RAPORUBu rapor olayı yaşayan personel tarafından doldurularak,Emniyet İş güvenliği departmanına gönderilecektir.

? Bozuk ve kaygan zemin ? Ekipman arızası ? Kişisel koruyucu kullanmama

? Uygun olmayan tip ve kusurlu dizayn ? Ekipmanın tamamen kullanım ? İzinsiz çalışma

? Yetersiz aydınlatma dışı kalması ? Talimatlara uymama

? Güvensiz veya uygun olmayan malzeme ? Trafik kazası ? Güvensiz çalışma ortamı

? Taşeron veya üçüncü şahısların neden ? Diğer ? Uygun olmayan malzeme

olduğu emniyetsiz şartlar ? Uygun olmayan yöntem

? Diğer ? Diğer

YERİ:

OLAYIN/TESPİT EDİLEN DURUMUN AÇIKLANMASI

OLAYIN TEKRARLANMAMASI İÇİN NE YAPILABİLİR

Raporu Yazan:

Görevi:

Müdürlüğü:

İmza:

UCUZ ATLATMA OLAYI MADDİ HASAR OLAYI EMNİYETSİZ DURUM

Seite: 19



ĠġSĠZLĠK SĠGORTASI

• 600 gün sigortalı olması ve son 120 günü kesintisiz çalışmış olması

• Yararlanma şartları:

- İşveren tarafından iş kanunun 17, 25/I - III. maddeleri gereğince işten çıkarılanlar

- İşçi tarafından iş kanunun 24. maddesine istinaden iş sözleşmesinin feshi halinde

- Belirli süreli iş sözleşmesinin süresinin bitmesi

- İşyerinin kapanması, el değiştirmesi veya işin, işyerinin niteliğinin değişmesi sonucu

işten çıkarılanlar

- Özelleştirme sonucu işsiz kalanlar

• İşsiz kaldığı tarihten 30 gün içinde İşkur’a başvurmaları halinde aşağıdaki süreler için işsizlik

ödeneğine hak kazanırlar:

600 gün prim = 6 ay



Seite: 20



ĠġSĠZLĠK SĠGORTASI

• İşsizlik sigortasından yararlanamayacak olanlar:

İstifa

Askerlik

Emekli olma (Emekli çalışanlar haksız veya geçersiz bir sebepten dolayı işsiz kalsalar

(hak ettiği halde) işsizlik sigortasından yararlanamazlar. Yasa kapsamı dışındadırlar)

İşveren tarafından 25/II maddeden dolayı işten çıkarılanlar

Grev veya lokavttayken boşta geçen süreler için

• İşsizlik sigortasından yararlanırken geçen süreler emeklilik için hizmetten sayılmaz.

• İşsizlik Maaşı = Son 4 ayın brüt kazanç toplamı / 4 X % 40. Tavan ücret = Brüt asg.ücr. X % 80

• İşsizlik maaşın vergisi sadece damga vergisidir. Haczedilemez. İşsizlik ödeneği işten ayrılma

tarihinden itibaren hesap edilir ve o ay sonunda İşkur tarafından işsiz adına açılan banka

hesabına yatırılır.

• İşsizlik ödeneğinden yararlanırken süre bitiminden evvel iş bulduysa ve bulduğu işten işsizlik

ödeneği koşullarını sağlamadan ayrılırsa, önceki kalan ödeneği almaya devam eder. Eğer

ödenek koşullarını sağlayıp ta işten ayrılmışsa, sadece yeni ödeneği alır.

• Prim oranları, Sigortalı % 1, İşveren % 2 ve Devlet % 1 olmak üzere toplam % 3 tür

Seite: 21



KISA NOTLAR

• Ulusal Bayram tektir:

28 Ekim öğleden sonra 1,5 gün

• Genel tatil

1 Ocak 1 gün

23 Nisan 1 gün

1 Mayıs 1 gün

19 Mayıs 1 gün

30 Ağustos 1 gün

Ramazan Bayramı 3,5 gün

Kurban Bayramı 4,5 gün

-----------------------------------------------------

Toplam 14,5 gün

• Stajyer: Okuldan yazı ve SGK işe girişi yapılması

- Maaşı

- Vergisi ve Sigortası

- Stajyerlikte geçen süreler

Seite: 22



KISA NOTLAR

• Katılım Payı:

- Sağlık hizmetin finansmanı

- Sağlık hizmetlerin gereksiz kullanımı

- Sevk zincirini uyulmasını sağlama

• Muayene katılım payı tutarları:

- 1. basamak sağlık hizmet sunucusu - TL (aile, işyeri hekimi)

- 2. 3. basamak sağlık hizmet sunucusu 5 TL (devlet hastanesi)

- Özel sağlık hizmet sunucusu 12 TL

- 10 gün içinde farklı hastaneye aynı branş + 5 TL

Bu tutarlar eczanelerden, emeklilerin ise aylıklarından kesiliyor.

• Ġlaç katılım payı:

- Çalışanlardan ilacın % 20’si + <3 kutu ilaç için 3 TL, + >3 her kutu +1 TL

- Emeklilerden ilacın % 10’u + <3 kutu ilaç için 3 TL, + >3 her kutu +1 TL

- Sağlık raporu ile belgeleyen % 0 + - TL

• Muayene ve ilaç katılım payı alınmayacak haller: İş kazası ve meslek hastalığında, afette, savaşta, kişiye yönelik koruyucu

sağlık hizmetinde

Seite: 23



KISA NOTLAR

• Süt izni, bebek 1 yaşına basıncaya kadar çalıştığı her gün için 1,5 saat ücretli izin verilir. Toplu olarak

kullanılabilir. Ancak kullanılmayan süt izninin ücreti ödenmez.

• Süt izni için örneğin bilgisayarda bir tablo ile takip edilebilir. Hakettiği ve kullandığı süt izinler bu tabloya işlenir.

Seite: 24



KISA NOTLAR

• Özel sağlık sigortası: (Brüt kazanç X % 5 ine kadar) X GV oranı

• Bireysel emeklilik : (Brüt kazanç X % 10 ine kadar) X GV oranı

• İstirahat raporu

- İşçi, 48 saat içinde işverene ulaştıracak

- İşveren, rapor bitiminden itibaren 5 gün içinde SGK sitesine girişi

• Sigortalı iĢe giriĢ bildirgesi işe başlamadan en geç 1 gün önce internetten yapılması

zorunludur.

• Sigortalı iĢten ayrılıĢ bildirgesi yine internetten 10 gün içinde yapılması zorunludur.

• Çalışan kendisi ve ailesinin sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi için 30 gün sigortalı

olmalı. İşten ayrılan birisi son yıl içinde 3 ay sigortası varsa bu hizmetten 3 ay daha yararlanabilir.

Rapor parası alabilmesi için yine son yıl içinde 3 ay sigortalı olmalı.

• Kanuni yazışmalarda zor durumda kalmamak için adres ve telefon değiĢikliğinin sözleşme

gereği 3 gün içinde bildirilmesi gerekir.

Seite: 25

İlk Yardım


Ġlginiz için çok teĢekkür ederim!

İş Kanunu eğitimim (Yöneticiler için)

Law

Transcript of İş Kanunu eğitimim (Yöneticiler için)