ImmunodiagnostImmunodiagnostyka chorób z yka chorób z autoagresjiautoagresji

dr n. med. Joanna Makowskadr n. med. Joanna Makowska

Choroby z autoagresjiChoroby z autoagresji

Narządowo swoisteNarządowo swoiste Choroba HashimooChoroba Hashimoo Ch. Gravesa BasedowaCh. Gravesa Basedowa Ch. AddisonaCh. Addisona Niedokrwistość złośliwaNiedokrwistość złośliwa PoliendokrynopatiePoliendokrynopatie CukrzycaCukrzyca Nieswoiste zapalenia Nieswoiste zapalenia

jelitjelit Nużliwość mięśniNużliwość mięśni Stwardnienie rozsianeStwardnienie rozsiane etcetc

Narządowo nieswoisteNarządowo nieswoiste KolagenozyKolagenozy

ToczeńToczeń TwardzinaTwardzina Zapalenie skórno-Zapalenie skórno-

mięśniowemięśniowe Zapalenia naczyńZapalenia naczyń Niedokrwistość Niedokrwistość

autoimmunohemolityautoimmunohemolitycznaczna

Diagnostyka chorób z Diagnostyka chorób z autoagresjiautoagresji

Przede wszystkim wywiad i badanie Przede wszystkim wywiad i badanie przedmiotowe !!przedmiotowe !!

W przypadku większości chorób z W przypadku większości chorób z autoagresji wykrycie „markerów autoagresji wykrycie „markerów

immunologicznych” – immunologicznych” – autoprzeciwciał jest pomocne ale autoprzeciwciał jest pomocne ale nie jest konieczne do rozpoznania nie jest konieczne do rozpoznania

danej jednostki chorobowejdanej jednostki chorobowej

Kryteria rozpoznania Kryteria rozpoznania RZSRZS

sztywnośćsztywność porannaporanna trwająca minimum 1 trwająca minimum 1 godzinę utrzymująca się przez co najmniej 6 godzinę utrzymująca się przez co najmniej 6 tygodni tygodni

obrzęk 3 lub więcej stawów utrzymujący się obrzęk 3 lub więcej stawów utrzymujący się przez minimum 6 tygodni przez minimum 6 tygodni

obrzęk stawów nadgarstkowych, obrzęk stawów nadgarstkowych, śródręcznopaliczkowych i międzypaliczkowych śródręcznopaliczkowych i międzypaliczkowych bliższych, utrzymujący się przez minimum 6 bliższych, utrzymujący się przez minimum 6 tygodni tygodni

symetryczny obrzęk stawów, utrzymujący się symetryczny obrzęk stawów, utrzymujący się minimum 6 tygodni minimum 6 tygodni

typowe dla RZS zmiany w RTG typowe dla RZS zmiany w RTG guzkiguzki reumatoidalnereumatoidalne czynnikczynnik reumatoidalnyreumatoidalny (RF) w surowicy (RF) w surowicy

Zespół Churga StraussaZespół Churga Straussa

AstmaAstma Eozynofilia >10%Eozynofilia >10% Mono lub polineuropatiaMono lub polineuropatia Zagęszczenia miąższowe w płucachZagęszczenia miąższowe w płucach Nieprwidłowości w zatokach Nieprwidłowości w zatokach

przynosowychprzynosowych Eozynofile obecne pozanaczyniowoEozynofile obecne pozanaczyniowo

Dlaczego w diagnostyce Dlaczego w diagnostyce głównie opieramy się na głównie opieramy się na badaniu podmiotowym i badaniu podmiotowym i

przedmiotowymprzedmiotowym Mała swoistość i czułość wykonywanych Mała swoistość i czułość wykonywanych

badańbadań Brak szerokiej dostępnościBrak szerokiej dostępności Niektóre przeciwciała występują w Niektóre przeciwciała występują w

różnych jednostkach chorobowych (patrz różnych jednostkach chorobowych (patrz ANA i ANCA)ANA i ANCA)

Obecność przeciwciał u osób z innymi Obecność przeciwciał u osób z innymi nieautoimmunologicznymi chorobami: nieautoimmunologicznymi chorobami: osoby starsze, przewlekłe zakażenia, osoby starsze, przewlekłe zakażenia, nowotwory, krweninowotwory, krweni

Diagnostyka chorób Diagnostyka chorób narządowo nieswositychnarządowo nieswositych

Oznaczanie przeciwciał Oznaczanie przeciwciał przeciwjądrowychprzeciwjądrowych

Oznaczanie przeciwciał przeciw Oznaczanie przeciwciał przeciw cytoplazmie neutrofilówcytoplazmie neutrofilów

BiopsjaBiopsja

Immunofluorescencja

Immunofluorescencja Immunofluorescencja bezpośredniabezpośrednia

Ag

F FF

Ag

F F F

UV

Emisja światła

Antygen tkankowy

Przeciwciało Sprzężone z fluorochromem

Immunofluorescencja Immunofluorescencja bezpośredniabezpośrednia

Lupus band test

Wykrywa obecnośćzłogów immunoglobulin i dopełniacza na granicy skórno-naskórkowej osób z toczniem

Ograniczenia:Fałszywie dodatni: trądzik różowaty……

Badanie ANA met. immunofluorescencji pośredniej na kom. Hep2

Wykrywanie poszczególnych przeciwciał

dsDNA- met immunofluorescencji pośredniej na Crithidium lucillae

Wykrywanie rozpuszczalnych Antygenów jądrowych

•ELISA•Podwójna immunodyfuzja

•Western blott

Badanie ANABadanie ANA

Immunofluorescencja Immunofluorescencja pośredniapośrednia

Ag

Antygen tkankowy(Hep-2, Crithidium lucillae, neutrofile)

Przeciwciała w badanej surowicy

Ag+

FFF

Ag

FF F

UV

Skoniugowane z fluorochromem przeciwciała

W jaki sposób oznaczamy obecność W jaki sposób oznaczamy obecność przeciwciał przeciwjądrowych?przeciwciał przeciwjądrowych?

- Pobranie krwi- Wyizolowanie surowicy- Nałożenie surowicy na komórki Hep-2-Dodanie przeciwciał znakowanych fluoronchromem-Odczytanie reakcji pod mikroskopem fluorescencyjnym

Co możemy zobaczyć pod Co możemy zobaczyć pod mikroskopemmikroskopem

Typ świecenia homogenny

Typ świecenia obwodowy

Typ świecenia plamisty

Inne metody Inne metody wykorzystywane w wykorzystywane w

oznaczaniu autoprzeciwciałoznaczaniu autoprzeciwciał ELISA- metoda ELISA- metoda

immunoenzymatycznaimmunoenzymatyczna

Stała faza(dołek)

AgAntygen w faziestałej

Ig w Surowicypacjenta

Znakowane Ig

ELISAELISA

Reakcja Zmiana koloru

Brak reakcji

Na podstawie natężenia barwy i krzywej wzorcowej z wzrastającymi rozcieńczeniami

można wyliczyć stężenie przeciwciał w badanej surowicy

Podwójna iPodwójna immunodmmunodyfuzja- yfuzja- wykrywanie ENA wykrywanie ENA

Zgodnośćantygenów

Częściowazgodnośćantygenów

Brak zgodności

Jak interpretować wynik Jak interpretować wynik badania przeciwciał badania przeciwciał przeciwjądrowych?przeciwjądrowych?

Co to jest miano przeciwciał?Co to jest miano przeciwciał?

Który pacjent ma dodatnie miano Który pacjent ma dodatnie miano przeciwciał przeciwjądrowych pacjent A przeciwciał przeciwjądrowych pacjent A (wynik 1:80) czy pacjent B wynik (wynik 1:80) czy pacjent B wynik 1 :640)?1 :640)?

Czy przeciwciała przeciwjądrowe mogą Czy przeciwciała przeciwjądrowe mogą występować u osób nie chorujących na występować u osób nie chorujących na choroby autoimmunologiczne?choroby autoimmunologiczne?

Jak interpretować wynik Jak interpretować wynik badania przeciwciał badania przeciwciał przeciwjądrowych?przeciwjądrowych? Co to jest miano przeciwciał?Co to jest miano przeciwciał?

Miano przeciwciał to największe rozcieńczenie Miano przeciwciał to największe rozcieńczenie surowicy badanej, w którym występuje reakcja surowicy badanej, w którym występuje reakcja antygen-przeciwciałoantygen-przeciwciało

Który pacjent ma dodatnie miano przeciwciał Który pacjent ma dodatnie miano przeciwciał przeciwjądrowych pacjent A (wynik 1:80) czy przeciwjądrowych pacjent A (wynik 1:80) czy pacjent B wynik 1 :640)?pacjent B wynik 1 :640)? Pacjent BPacjent B

Czy przeciwciała przeciwjądrowe mogą Czy przeciwciała przeciwjądrowe mogą występować u osób nie chorujących na choroby występować u osób nie chorujących na choroby autoimmunologiczne?autoimmunologiczne? Tak: osoby po 70rż, kobiety w ciąży, osoby z WZWB, Tak: osoby po 70rż, kobiety w ciąży, osoby z WZWB,

chorobami nowotworowymi, krweni osób chorujących chorobami nowotworowymi, krweni osób chorujących na ch. Autoimmunologiczne, przelwkełe zakażenia etcna ch. Autoimmunologiczne, przelwkełe zakażenia etc

O czym mówią O czym mówią typy świecenia?typy świecenia?

Typ świecenia Typ świecenia obwodowy/homogennyobwodowy/homogenny

Typ obwodowyTyp obwodowy Typ świecenia obwodowy: charakterystyczny dla Typ świecenia obwodowy: charakterystyczny dla

przeciwciał przeciw ds. DNA-przeciwciał przeciw ds. DNA- toczeń układowy toczeń układowy W celu potwierdzenia – wykonanie badania IF na W celu potwierdzenia – wykonanie badania IF na

Crithidium lucillae lub met ELISACrithidium lucillae lub met ELISA Bardzo rzadko u osób zdrowychBardzo rzadko u osób zdrowych Czasem w niskich mianach u osób z twardziną i RZSCzasem w niskich mianach u osób z twardziną i RZS Korelują z aktywnością choroby i odpowiedzią na Korelują z aktywnością choroby i odpowiedzią na

leczenieleczenie Dobry marker aktywności chorobyDobry marker aktywności choroby Wysokie miana- wzrost ryzyka nefropatii toczniowejWysokie miana- wzrost ryzyka nefropatii toczniowej

Crithidium lucillaeCrithidium lucillae

Typ plamisty- przeciwciała Typ plamisty- przeciwciała przeciw rozpuszczalnym przeciw rozpuszczalnym

antygenom jądrowymantygenom jądrowym

Dalsze wykrywanie Dalsze wykrywanie poszczególnych typów poszczególnych typów

antygenówantygenów- - metoda ELISAmetoda ELISA- immundyfuzji- immundyfuzji- Western blott- Western blott

O czym mówią typy O czym mówią typy świeceniaświecenia Typ plamisty- rozpuszczalne antygeny Typ plamisty- rozpuszczalne antygeny

jądrowe-ENAjądrowe-ENASmSm 20-40%20-40% SLESLE

RoRo 40-95%40-95%

20-60%20-60%

100%100%

Z. SjogrenaZ. Sjogrena

SLESLE

Toczeń noworodkówToczeń noworodków

LaLa 40-95%40-95%

10-20%10-20%z. Sjogrenaz. Sjogrena

SLESLE

Scl-70Scl-70 25-75%25-75% Twardzina uogólnionaTwardzina uogólniona

Anty RNPAnty RNP 95-95-100%100%

MCTDMCTD

Anty Jo-1Anty Jo-1 25-35%25-35% Zapalenie wielomięsnioweZapalenie wielomięsniowe

antyPM/SClantyPM/SCl 50-70%50-70% Twradzina z dermatomyositisTwradzina z dermatomyositis

Anty Mi-2Anty Mi-2 10-20%10-20% Zapalenie skórno-mięsnioweZapalenie skórno-mięsniowe

Typ centromerowyTyp centromerowy

Twardzina ograniczonaTwardzina ograniczona

Przeciwciała Sm (kompleks Przeciwciała Sm (kompleks rybonukleoproteiny)rybonukleoproteiny)

Swoiste dla SLE (u 30% pacjentów)Swoiste dla SLE (u 30% pacjentów) Korelują z występowaniem zmian nerkowych i zmiany Korelują z występowaniem zmian nerkowych i zmiany

w OUNw OUNPrzeciwciała Przeciwciała

antyfosofolipidoweantyfosofolipidowe NieswoisteNieswoiste Czynnik ryzyka zakrzepów- zatorów, Czynnik ryzyka zakrzepów- zatorów,

trombocytopenii i poronieńtrombocytopenii i poronień

Przeciwciała anty RNPPrzeciwciała anty RNP 10-20% osób z SLE10-20% osób z SLE Korelują z psychozami, z zapaleniem mięśniKorelują z psychozami, z zapaleniem mięśni

Przeciwciała przeciw RoPrzeciwciała przeciw Ro

40% pacjentów z SLE40% pacjentów z SLE Podostra skórna postać toczniaPodostra skórna postać tocznia Korelują z nadwrażliwością na światło i Korelują z nadwrażliwością na światło i

włóknieniem płuc, zmianami hematologicznymiwłóknieniem płuc, zmianami hematologicznymi Nieswoiste również w zespole Sjogrena, RZS i Nieswoiste również w zespole Sjogrena, RZS i

twardzinietwardzinie

Przeciwciała przeciw LaPrzeciwciała przeciw La

15% pacjentów z SLE15% pacjentów z SLE Nieswoiste również w zespole Sjogrena, RZS i Nieswoiste również w zespole Sjogrena, RZS i

twardzinietwardzinie

Przeciwciała przeciw Przeciwciała przeciw histonomhistonom

NieswoisteNieswoiste

U 50% pacjentów z SLEU 50% pacjentów z SLE

Ponad 90% pacjentów z toczniem Ponad 90% pacjentów z toczniem polekowympolekowym

IzoniazydIzoniazyd HydralazynaHydralazyna ProkainamidProkainamid fenytoinafenytoina

Przeciwciała przeciwjądrowe

Mięśniowo Specyficzne-Charakterystyczne dla PM i DM

-Anty Jo-1, -anty SRP- anty Mi-2

Przeciwciała towarzyszące-anty Ro, LaAnty PMScl, Anty U1-RNP anty U2-RNP

Anty Ku

Przeciwciała mięśniowo Przeciwciała mięśniowo specyficznespecyficzne

Jo-1 syntetaza histydylowa tRNA- 20% dermatomyositiswiążą się z włóknieniem płuc, gorączką,

objaw Raynauld, zapalenie stawów

SRP- 5% pacjentów ciężka postać oporna na leczenie Ostry początek PM

zajęcie mięśnia sercowego

Mi-2- 10-20% odpowiadająca na leczenie związana ze zmianami skórnymi

Zespoły nakładaniaZespoły nakładania

MCTD- mieszana choroba tkanki łącznej

SLE + twardzina + DMPrzeciwciała U1RNPPrzeciwciała U1RNP

Twradzinopodobne zapalenie Mięśni

Twardzina + polymiositisPM/SclPM/Scl

Zapalenie wielomięśniowe z przeciwciałami przeciw tRNA syntetazie

DM+ twardzina+ włóknienie płucPrzeciwciała Jo -1 (przeciw tRNA syntetazie)Przeciwciała Jo -1 (przeciw tRNA syntetazie)

Przeciwciała Przeciwciała przeciw przeciw

cytoplazmie cytoplazmie neutrofilówneutrofilówANCAANCA

ANCA- ANCA- przeciwciała przeciw przeciwciała przeciw cytoplazmie neutrofilówcytoplazmie neutrofilów

c-ANCA p-ANCA

Przeciw proteinazie 3

90% pacjentów z ziarniniakiem Wegenera

Ale teżMikroskopowe zapalenie naczyń-40%Z Churga Strausa 10%

Głównie przeciw metyloproteinazie

•w zespole Churga Straussa•mikroskopowe zapalenie naczyń•kłębuszkowe zapelenia nerek•Reakcje autoimmunologiczne polekowe

Przeciwciała Przeciwciała antyfosfolipidoweantyfosfolipidowe

Przeciwciała anty beta2-GPI, przeciw Przeciwciała anty beta2-GPI, przeciw ptrombinie, przeciwciała ptrombinie, przeciwciała antykardiolipinowe, antykoagulant antykardiolipinowe, antykoagulant toczniowy (LA)toczniowy (LA)

Przydatność klinicznaPrzydatność kliniczna

Zespół antyfosfolipidowy Zespół antyfosfolipidowy (małopłytkowość + zakrzepica (małopłytkowość + zakrzepica +poronienia)- przeciwciała LA i +poronienia)- przeciwciała LA i przeciwciała antykardiolipidoweprzeciwciała antykardiolipidowe

Małopłytkowość samoistnaMałopłytkowość samoistna

SLESLEIch obecność- skłonność do zakrzepówIch obecność- skłonność do zakrzepów

Czynnik reumatoidalnyCzynnik reumatoidalny

Przeciwciało klasy Przeciwciało klasy IgMIgM (85%), (85%), rzadziej klasy IgG, IgA lub IgE rzadziej klasy IgG, IgA lub IgE

skierowane przeciwko fragmentowi skierowane przeciwko fragmentowi Fc własnego Fc własnego IgGIgG

Można go oznaczać w Można go oznaczać w surowicy, płynie stawowym,surowicy, płynie stawowym,płynie z j. osierdzia, opłucnej płynie z j. osierdzia, opłucnej

Metody oznaczania RFMetody oznaczania RF

Met. półilościoweMet. półilościowe Odczyn Waalera-Rosego- Odczyn Waalera-Rosego-

hemaglutynacjahemaglutynacja Odczyn lateksowy- aglutynacjaOdczyn lateksowy- aglutynacja

Metody ilościoweMetody ilościowe NefelometriaNefelometria ELISA (można oznaczać RF w ELISA (można oznaczać RF w

różnych klasach)różnych klasach)

Wartosc klinicznaWartosc kliniczna

RF w niskich mianach może być RF w niskich mianach może być wykrywany w zdrowej populacji, wykrywany w zdrowej populacji,

zwłaszcza u osób starszychzwłaszcza u osób starszych

RF w pierwszych okresach choroby RF w pierwszych okresach choroby może być ujemnymoże być ujemny

RF najwcześniej pojawia się w płynie RF najwcześniej pojawia się w płynie stawowym, potem w surowicystawowym, potem w surowicy

Kiedy RF może być Kiedy RF może być dodatni?dodatni?

1.1. Choroby reumatyczneChoroby reumatyczne

2.2. Przewlekłe choroby zapalne Przewlekłe choroby zapalne wątroby i płucwątroby i płuc

3.3. Choroby nowotworoweChoroby nowotworowe

4.4. Zakażenia: AIDS, mononukleoza, Zakażenia: AIDS, mononukleoza, gruźlica, trądgruźlica, trąd

5.5. Stan po szczepieniuStan po szczepieniu

Przyczyny wyników Przyczyny wyników fałszywie ujemnefałszywie ujemne

Blokowanie reakcji przez endogenne Blokowanie reakcji przez endogenne IgGIgG

Bardzo duże stężenie RFBardzo duże stężenie RF

Pacjent leczony sterydamiPacjent leczony sterydami

Przeciwciała przeciw Przeciwciała przeciw cyklicznemu cytrulinowemu cyklicznemu cytrulinowemu

peptydowi (anty CCP)peptydowi (anty CCP) W zapaleniu dochodzi do cytrulinizacji W zapaleniu dochodzi do cytrulinizacji

białek wimentyny ( w makrofagach) i białek wimentyny ( w makrofagach) i fibrynyfibryny

Zmodyfikowane białka tworzą Zmodyfikowane białka tworzą antygeny przeciw którym antygeny przeciw którym produkowane są przeciwciała produkowane są przeciwciała antyCCPantyCCP

Oznaczanie metodą ELISAOznaczanie metodą ELISA

Przydatność kliniczna Przydatność kliniczna antyCCPantyCCP

Czułość 48% swoistość 98%Czułość 48% swoistość 98% Serologiczny marker wczesnego RZSSerologiczny marker wczesnego RZS Też u pacjentów z seronegatywnym Też u pacjentów z seronegatywnym

RZSRZS Mogą poprzedzać wystąpienie Mogą poprzedzać wystąpienie

pierwszych objawów wiele latpierwszych objawów wiele lat Ich obecność- skłonność do Ich obecność- skłonność do

powstawania nadżerek i aktywniejszej powstawania nadżerek i aktywniejszej postaci chorobypostaci choroby

Choroby Choroby narządowo narządowo

swoisteswoiste

Przeciwciała Przeciwciała przeciwtarczycoweprzeciwtarczycowe

Przeciw TSH receptorowiPrzeciw TSH receptorowi

Przeciw tyreoperoksydaziePrzeciw tyreoperoksydazie

Przeciw tyreoglobuliniePrzeciw tyreoglobulinie

Przeciw receptorowi dla Przeciw receptorowi dla TSHTSH

Testy II generacji z rekombinowanym Testy II generacji z rekombinowanym ludzkim rec dla TSHludzkim rec dla TSH

Metoda ELISA, RIAMetoda ELISA, RIA

Przydatność kliniczna: Przydatność kliniczna: Rozpoznanie choroby Gravesa- Basedowa (czułość Rozpoznanie choroby Gravesa- Basedowa (czułość

95%, swoistość 98%)- U pacjentów nie leczonych 95%, swoistość 98%)- U pacjentów nie leczonych lekami przeciwtarczycowymi !!lekami przeciwtarczycowymi !!

Rozpoznanie orbitopatii gdy nie towarzyszy jej Rozpoznanie orbitopatii gdy nie towarzyszy jej nadczynność tarczycynadczynność tarczycy

W ciąży ocena ryzyka przejściowej nadczynności W ciąży ocena ryzyka przejściowej nadczynności tarczycy u dzieckatarczycy u dziecka

Przeciw Przeciw tyreoperoksydazietyreoperoksydazie

Odpowiadają kiedyś oznaczanym Odpowiadają kiedyś oznaczanym antymikrosmalnymantymikrosmalnym

Rozpoznanie autoimmunologicznego Rozpoznanie autoimmunologicznego podłoża niedoczynności tarczycy (98%)podłoża niedoczynności tarczycy (98%)

Zapalenie autoimmunologiczne Zapalenie autoimmunologiczne tarczycy przebiegające z eutyreozątarczycy przebiegające z eutyreozą Uwaga: też dodatnie w ch. Gravesa- Uwaga: też dodatnie w ch. Gravesa-

Basedowa (70%)i podostrym zapaleniu Basedowa (70%)i podostrym zapaleniu tarczycy (10%)tarczycy (10%)

Czasem obecne u osób zdrowych Czasem obecne u osób zdrowych (zwłaszcza starszych)(zwłaszcza starszych)

Przeciwciała przeciw Przeciwciała przeciw tyreoglobulinietyreoglobulinie

Pomocnicza rola w diagnostyce Pomocnicza rola w diagnostyce autoimmunologicznego zapalenia autoimmunologicznego zapalenia tarczycy z niedoczynnością (gdy anty tarczycy z niedoczynnością (gdy anty TPO ujemne)TPO ujemne)

Weryfikacja oznaczeń tyreoglobuliny Weryfikacja oznaczeń tyreoglobuliny u pacjentów monitorowanych po u pacjentów monitorowanych po leczeniu raka tarczycyleczeniu raka tarczycy

Przeciwciała Przeciwciała przeciwwyspoweprzeciwwyspowe

ICA- przeciw różnym antygenom- ICA- przeciw różnym antygenom- oznaczanie met. oznaczanie met. Immunofluorescencji pośredniejImmunofluorescencji pośredniej

Anty GAD65- przeciw Anty GAD65- przeciw dehydrogenazie kwasu dehydrogenazie kwasu glutaminowegoglutaminowego

IA-2, IA-2 beta- przeciw IA-2, IA-2 beta- przeciw fosfatazom tyrozynyfosfatazom tyrozyny

IAA Przeciw insulinie endogennejIAA Przeciw insulinie endogennej

Meto

da E

LIS

A,

RIA

Przydatność klinicznaPrzydatność kliniczna

Potwierdzenie rozpoznania tła Potwierdzenie rozpoznania tła autoimmunologicznego cukrzycy typu I autoimmunologicznego cukrzycy typu I (obecność 2 typów przeciwciał, wraz z (obecność 2 typów przeciwciał, wraz z upływem czasu miano Ig spada)upływem czasu miano Ig spada)

Odróżnienie LADA od cukrzycy typu IIOdróżnienie LADA od cukrzycy typu II Poszukiwanie osób o zwiększonym Poszukiwanie osób o zwiększonym

ryzyku rozwoju cukrzycy (badania ryzyku rozwoju cukrzycy (badania naukowe, nie przydatne klinicznie)naukowe, nie przydatne klinicznie)

Przeciwciała Przeciwciała przecinadnerczoweprzecinadnerczowe

Choroba Addisona- przeciwciała Choroba Addisona- przeciwciała przeciw 21 hydroksylazie- nie mają przeciw 21 hydroksylazie- nie mają dużego znaczenia klinicznego, inne dużego znaczenia klinicznego, inne przeciwciała przeciw 17 przeciwciała przeciw 17 hydroksylazie i 20-21 liazie nie są hydroksylazie i 20-21 liazie nie są rutynowo oznaczanerutynowo oznaczane

Podłoże autoimmunologiczne w 70-Podłoże autoimmunologiczne w 70-90% przewlekłej niewydolności kory 90% przewlekłej niewydolności kory nadnerczynadnerczy

Przeciwciała przeciw Przeciwciała przeciw receptorowi dla receptorowi dla acetylocholinyacetylocholiny

Miastenia-u 75% chorych, zwłaszcza Miastenia-u 75% chorych, zwłaszcza w przypadku uogólnionych objawóww przypadku uogólnionych objawów

Wynik fałszywie dodatniWynik fałszywie dodatni Zespół miasteniczny Lambert-EatonaZespół miasteniczny Lambert-Eatona Grasiczak bez miasteniiGrasiczak bez miastenii Leczeni penicylaminąLeczeni penicylaminą Rak drobnokomórkowy płucaRak drobnokomórkowy płuca

Choroby wątrobyChoroby wątroby Autoimmunologiczne zapalenie wątrobyAutoimmunologiczne zapalenie wątroby

Typ I przeciwciała ANA i przeciw mięsniom Typ I przeciwciała ANA i przeciw mięsniom gładkim SMA- lepsze rokowanie, lepsza odp na gładkim SMA- lepsze rokowanie, lepsza odp na GKSGKS

Typ II przeciwciała przeciw LKM1 (ant. Typ II przeciwciała przeciw LKM1 (ant. Mikrosomalny wątroby i nerek)- bardziej Mikrosomalny wątroby i nerek)- bardziej agresywne, gorsza odpowiedź na GKS, często z agresywne, gorsza odpowiedź na GKS, często z innymi ch. autoimmunologicznymiinnymi ch. autoimmunologicznymi

Przewlekłe stawrdniające zapalenie dróg Przewlekłe stawrdniające zapalenie dróg żółciowych p-ANCA 30-80% , też ANA i SMAżółciowych p-ANCA 30-80% , też ANA i SMA

Przewlekła marskość żółciowa- przeciwciała Przewlekła marskość żółciowa- przeciwciała przeciw mitochondrialne- AMA -90-95%, ANA przeciw mitochondrialne- AMA -90-95%, ANA i SMA (20-30%)i SMA (20-30%)

CelikiaCelikia

Przeciwciała przeciendomysialne Przeciwciała przeciendomysialne (immunofluorescencja)(immunofluorescencja)

Przeciwciała przeciw Przeciwciała przeciw translutaminazie tkankowej (ELISA) translutaminazie tkankowej (ELISA) w klasie IgA (wyklucz niedobór IgA- w klasie IgA (wyklucz niedobór IgA- wynik fałszywie ujemny)wynik fałszywie ujemny)

Kiedyś badano przeciwciała przeciw Kiedyś badano przeciwciała przeciw gliadynie ale zbyt mała swoistość i gliadynie ale zbyt mała swoistość i czułość- obecnie się nie wykonujeczułość- obecnie się nie wykonuje

Nieswoiste zapalenia jelitNieswoiste zapalenia jelit

Choroba Leśniowskiego- Crohna- Choroba Leśniowskiego- Crohna- przeciwciała ASCA przeciw przeciwciała ASCA przeciw Saccharomyces cerevisae-Saccharomyces cerevisae-60%60%

Wrzodziejące zapalenie jelita Wrzodziejące zapalenie jelita grubego- pANCA-60%grubego- pANCA-60%

Autoimmunologiczne Autoimmunologiczne zapalenie żołądka i choroba zapalenie żołądka i choroba

Addisona BiermeraAddisona Biermera Ig przeciw czynnikowi Ig przeciw czynnikowi

wewnętrznemu czułość 70%, wewnętrznemu czułość 70%, swositość>95%swositość>95%

Ig przeciw komórkom okładzinowym- Ig przeciw komórkom okładzinowym- u 90% ale mniej swoiste niż anty IFu 90% ale mniej swoiste niż anty IF

Dziękuję za Dziękuję za uwagęuwagę