โลกหลงโควด - โลก 7 N

โควด-19 ปองกนการเกดสงครามโลก สทศทางใหม

ประเวศ วะส

เมอโลกมความเครยดจด จะเกดสงครามใหญ

เศรษฐกจตกตำ!าครงใหญ (The Great Depression) เม!อตนทศวรรษ 1930 ตามมาดวยสงครามโลกครงท! ๒ ซ!งมคนตายประมาณ ๖๐ ลานคน หลงสงครามเศรษฐกจสหรฐอเมรกาบมสดๆ การทำาสงครามถกใชเปนวธแกวกฤต เพราะสงคนจนจำานวนหน!งไปตาย ลดความกดดนทางเศรษฐกจ ขณะเดยวกนกระตนเศรษฐกจและการมงานทำาดวยการผลตอาวธ และลดความแตกแยกทางการเมองในชาต เพราะในยามสงครามผคนรวมตวกนเพ!อเอาชนะศตร แมฟงดรายกาจ และนาสลดหดหเพยงใดท!การทำาสงครามถกใชเปนเคร!องมอแกวกฤต ผลกไมจรง

กอนโควด-19 จะมา โลกเครยดจดอยแลว

ความเหล!อมลำาอยางสดๆ ทงภายในและระหวางประเทศ ทำาใหโลกเครยดจด สมทบดวยความขดแยงทางการเมอง เศรษฐกจ ลทธ อดมการณ ศาสนา สผว เกดสภาพขดแยงท!รนแรงยงเหยงจนไมมทางออก ดงท!เหนไดในตะวนออกกลาง ระดบความแคนของโลกมสลมท!มตอการท!มหาอำานาจตะวนตกผลกดนใหมการตง

1

ประเทศอสราเอลในดนแดนปาเลสไตนพงสดขดปรอท พรอมท!จะทำาใหทำาอะไรกได ไมวาจะเปนระเบดฆาตวตาย สงครามยฮารด ขบเคร!องบนชนตก กอการรายสากล หรอทงระเบดนวเคลยรถาม การพยายามสรางและสะสมอาวธนวเคลยรเปนภยท!คกคามโลกทงใบ

2

ความเครยดในตวมนษยเองกพงสง และแสดงอาการในรปตางๆ ทางจตประสาทและสงคม เชน โรคซมเศรา การตดยาเสพตด การฆาตวตาย การฆาผอ!นตายโดยไมปรากฏสาเหต เชน การกราดยงท!เกดขนเปนประจำา ความกลว ความวตกกงวล ความรนแรง ย!งไปกระตนสมองสวนหลงหรอสมองสตวเลอยคลานใหกมมนตะมากขน ทำาใหมนษยทำาอะไรๆ ตามสญชาตญาณมากกวาปรชาญาณ ย!งเพ!มความรนแรงใหโลก

ความรนแรงในโลก นอกจากความรนแรงอยางโจงแจง เชน การฆากนตายในสงครามโลกและสงครามอ!นๆ เปนรอยลานคน ยงมความรนแรงอยางเงยบ (Silent violence) ไดแก ความยากจนและความอยตธรรมในสงคม ซ!งกอความทกขยากและคราชวตประชาชนจำานวนมากกวาจากความรนแรงชนดโจงแจงหลายเทาตว

โลกท!เครยดจดขนาดนจะตองระเบดไปทางใดทางหน!ง เชน เกดมคสญญกลยค หรอสงครามลางโลกหลายๆ ครง จนกระท!งโลกลดระดบความเครยดลง

โควด-19 มาชวยปองกนสงครามโลกครงใหญ สทศทางใหม

เพราะวกฤตโควด-19 คราวน กระทบหมดทงโลกทกมต และไมมผชนะ มแตผแพ

3

โลกยคใหม หลงวกฤตโควด-19

ทำาไมและอยางไร

วกฤตโควด-19 ส!นสะเทอนโลกทงใบ ทกมต ขามชาต ขามศาสนา ขามลทธอดมการณ ขามเผาพนธ กอใหเกดจตสำานกใหมระดบโลก เดมแมรนแรงขนาดทงระเบดปรมาณท!ประชาชนลกเดกเลกแดงตายทนทเปนแสนคน กไมกอใหเกดการกระตนจตสำานกท!ใหญพอ เพราะสงครามมฝายแพและฝายชนะ แตวกฤตโควด-19 ทกฝายแพหมด ทำาใหเกดจตสำานกใหมระดบโลกท!ใหญพอท!จะทำาใหโลกเปล!ยน เม!อจตสำานกของโลกเปล!ยนโลกกเปล!ยน โลกใหมคอโลกท!มจตสำานกใหม (New Consciousness World)

โลกยคใหมหลงวกฤตโควด-19 มอทปปจจยตาสสภาพใหม ท!สรปไดเปน ๗ ใหม หรอ 7 N ดงตอไปน

๑. จตสำานกใหม (New Consciousness) เปนจตสำานก

ใหญ ท!หลดออกจากสภาวะเดมอนเลกและคบแคบ จากการท!เหนโลกทงโลก ทกส!งทกอยางถกกระทบกระเทอนจากไวรสตวเลกนดเดยวเพราะสรรพส!งลวนเช!อมโยงกวางใหญไพศาล จตสำานกใหญทำาใหหลดเปนอสระจากการถกบบคนอยในความคบแคบ เหมอนคนท!ออกจากคกอนจำากดและบบบงคบออกมาสโลกกวาง ทำาใหเหนความจรง มความแจมแจง มความสข มศกยภาพ หรอเรยกวามชวตจตใจใหม ท!ทำาใหส!งใหมอ!นๆเกดตามมา

4

๒. การรบรใหม (New Perception) การรบรเปนฐานการ

คด การรบรท!ผดนำาไปสการคดผดๆ ความจรงคอสรรพส!งเช!อมโยงเปนทงหมดหรอองครวม (Wholeness) หน!งเดยวกน การรบรแบบแยกสวน คดแบบแยกสวน ทำาแบบแยกสวน คอตนเหตของการเสยสมดล และความรนแรงในโลกยคเกา การรบรใหมตามความเปนจรงของธรรมชาต วาสรรพส!งอยในความเปนทงหมดเดยวกน จะทำาใหตระหนกรวามนษยทงผองพ!นองกน อยในองครวมหรอรางกายเดยวกน

5

๓. วธคดใหม (New Thinking) วธคดเกาคอคดแบบแยก

สวน วธคดใหมคอคดแบบบรณาการ(Integration) การแยกสวนทำาใหขาดบรณาภาพและเสยสมดล การบรณาการทำาใหเกดบรณภาพและดลยภาพ

๔. การทำาใหม (New Action) การทำาเกาคอการทำาแบบ

แยกสวน การทำาใหมคอการพฒนาอยางบรณาการ (Integrated development) การชำาแหละออกเปนสวนๆ เชน ชำาแหละโค ชำาแหละสกร ทำาใหสนชวต ชวตคอการเช!อมโยง การพฒนาคอการเช!อมโยง หรอบรณาการทกองคประกอบเขาดวยกน

๕. ความมงหมายใหม (New Purpose) ความมงหมาย

ใหมคอ การอยรวมกนอยางสนตสมดล(Living Together) ระหวางมนษยกบมนษย และระหวางมนษยกบธรรมชาตแวดลอม ไมใชการแขงขน การสรางความม !งค!ง การเอาชนะแบบเกาๆ ซ!งนำาไปสการแตกสลายทางสงคมและการเสยสมดล การอยรวมกนอยางสนตสมดลตองเปนส!งสงสดท!กำาหนดระบบตางๆ ใหสนอง เชน ระบบเศรษฐกจ และการเมอง ไมใชเอาระบบเศรษฐกจท!ผดๆ เปนตวตงอยางท!แลวมา แลวไปทำาใหการอยรวมกนแตกสลายหกพง การอยรวมกนอยางสนตจงสำาคญสงสด ตองถอการอยรวมกน (Living Together)

6

๖. ระบบการอยรวมกนใหม (New System of Living)

ระบบเศรษฐกจท!ผดในยคสมยท!ผานมา อนเกดจากการคดแบบแยกสวน ขาดความคดเชงองครวมวาทงหมดเปนสวนของรางกายเดยวกน จะปลอยใหสวนใดสวนหน!งขาดโลหตไปหลอเลยงมได มความเหนผดวาระบบเศรษฐกจคอการแขงขนเสรเพ!อสรางความม!งค!ง ทำาใหสงคมแตกกระจาย (social disintegration) เหล!อมลำา เปนตะปมตะปำ! า ไมสมดล บบคน อยางชวนเวทนา ลองดสลมคนจนในสหรฐอเมรกาเปนตวอยาง

7

สงคมยคใหมหลงโควด-19 ท!ใชหลกคดองครวม บรณาการ และความมงหมายใหม วาเปนสงคมแหงการอยรวมกนอยางสนตสมดล (Living Together) จะมการจดระบบใหม ท!มชมชนแหงการอยรวมกนอยางสมดล ขนาดตางๆ ใหเลอก ตงแตชมชนเลกสดๆ มคนไมก!คน ขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญ ไปจนถงชมชนโลก (World Community) โดยแตละชมชนมความเปนองครวม (Holistic) ของตวเอง และทงหมดสมพนธกนแบบ chaordic

ตรงน ควรทำาความเขาใจเร!อง สวนยอย (Parts) กบ องครวม (Whole) ซ!งมหลายระดบ

สวนยอย องครวม

สสารตางๆ เซลล

เซลลหลายๆ เซลล อวยวะ

อวยวะหลายๆ อวยวะ ความเปนคน

สสารตางๆ (ประมาณ ๓๐๐ ลานอณ) เปนสวนยอยเม!อรวมอยในเซลล เซลลเปนองครวม แตเซลลหลายๆ เซลลกลบเปนสวนยอยท!รวมอยในอวยวะ อวยวะเปนองครวม อวยวะหลายๆ อวยวะกลบเปนสวนยอย ท!รวมอยในรางกายทงหมด รางกายทงหมดเปนองครวม

8

เม!อมความเปนองครวมจะมคณสมบตใหม อนมใชคณสมบตของสวนยอยผดบงเกด(Emerge) ขน เชน เซลลมคณสมบตใหมคอมชวต ซ!งไมใชคณสมบตของสวนยอยคอ สสาร หรออวยวะ เชน สมอง และหวใจ มคณสมบตใหมอนมหศจรรยท!มใชคณสมบตของสวนยอยคอเซลล หรอองครวมของรางกายทงหมดมความเปนคน ซ!งมคณสมบตอนมหศจรรยเหนอสวนยอยคออวยวะตางๆ

ชมชนขนาดเลก กมความเปนองครวมของตนเอง (Holistic)

ชมชนขนาดเลกหลายๆ ชมชนอาจรวมเปนองครวมขนาดใหญขน จะเรยกวาทองถ!นหรออะไรกแลวแต

ทองถ!นขนาดเลกหลายทองถ!นรวมเปนทองถ!นขนาดใหญ กเปนองครวมอกขนาดหน!ง

แตละองครวมมคณสมบตใหมผดบงเกดขน

ในความเปนองครวม เหมอนรางกายของเราเม!อมความเปนองครวมหน!งเดยวยอมเกดความบรรสานสอดคลอง (Harmony) ความสมดล ความเปนปรกตสข เกดภมคมกน และเกดการกาวขามขอจำากด (Transcendence) สภาวะกาวขามขอจำากดนบางทกเรยกวา มตทางจตวญญาณ (Spirituality)

9

Spirituality เปนพลงชวตท!ทำาใหมปตสข และศกยภาพเหนอวตถ

ฉะนน ในชมชนทงเปนองครวมแตละขนาดจงมลกษณะ

Holistic Harmony สมดล ปรกตสข ภมคมกน พลงทางจตวญญาณ หรอสภาพกาวขามขอจำากด

เปนระบบการอยรวมกนอยางสนตสมดล (Living Together) เปนปรกตสขและมศกยภาพอยางย!ง

ชมชนองครวม (Holistic community) ขนาดตางๆ เหลานสมพนธกนแบบ chaordic

ชมชนองครวมขนาดตางๆ ตางเปนอสระ ไมมใครมอำานาจเหนอใครเขามาสมพนธกนดวยความสมครใจ โดยการเรยนรรวมกน และเกดประโยชนรวม

10

คอแตละหนวยเปนอสระ ไมมใครมอำานาจเหนอใคร เขามาสมพนธกนดวยความสมครใจ โดยอาศยการแลกเปล!ยนเรยนร รวมกน เกดประโยชนรวมกน

ท!เรยกวา chaordic เพราะเม!อไมมอำานาจควบคม เร!มตนจะโกลาหลจนวกฤต ไมสามารถสลดออกจากอำานาจของสมองสวนหลงได เพราะคดเชงอำานาจ สมพนธภาพเชงอำานาจ และโครงสรางอำานาจ เม!อโลกวกฤตมากขนๆ โควดกมา กระชากจตสำานกอยางแรงใหเปล!ยนไปใชสมองสวนหนา หรอสมองแหงความเปนมนษย

โลกยคใหมหลงวกฤตโควด-19 จงเปนโลกแหงการใชสมองสวนหนา หรอสมองแหงความเปนมนษย มนษยชาตจะใชศกยภาพสงสดแหงความเปนมนษย สรางระบบแหงการอยรวมกนใหม(chaos) แตตอมาจะจดระเบยบลงตวเอง (order) chaos + order = chaordic ความสมพนธแบบนใหความสข ความสรางสรรค และสนตอยางย!ง

ตางจากสมพนธภาพเชงอำานาจท!นำาไปสความขดแยงและความรนแรง เชน ระหวางศาสนา ลทธ อดมการณ สผว อยางท!เปนไปในโลกปจจบน

สมพนธภาพใหมแบบ chaordic เปนการถอนตวจากโครงสรางอำานาจ ไปเปนโครงสรางเชงธรรม(ชาต) ท!เคารพความหลากหลาย ทกชมชนองครวมมสทธและศกดศรในการอยรวมกน

11

ตามความเช!อ คณคา ลทธ อดมการณของตนๆ ท!แตกตางหลากหลายกนไป ไมมใครมอำานาจเหนอใคร

สงคมในระบบ chaordic จงปราศจากความขดแยงในระบบความเช!อ คณคา ลทธ อดมการณทางเศรษฐกจ การเมอง สผว ฯลฯ

ระบบการอยรวมกนใหมน จงสนตสมดล ทามกลางความหลากหลายสดประมาณ ความเปนองครวมแตละระดบจะมคณสมบตใหมอนมหศจรรยท!ทำาใหกาวขามขอจำากดในตวเอง(Transcendent)

12

ธรรมชาตสรางสมองสวนหนา (Prefrontal cortex) อยตรงหลงหนาผาก ซ!งเปนสวนท!ทำาใหมนษยมปรชาญาณเหนอสญชาตญาณอยางสตวเลอยคลาน ท!ควบคมโดยสมองสวนหลง รอคอยใหมนษยกาวขามขอจำากด (Transcending) ในตวเองมานานแลว สมองสวนหนาทำาใหมนษยมศกยภาพสงสด

แตมนษยชาตกตดอยในอำานาจสมองสตวเลอยคลานมานาน

๗. ยคใหมของมนษยชาต (New Era of Mankind)

วกฤตโควด-19 สงสญญาณการสนสดของยคเกาท!ผดธรรมชาต เร!มตนสยคใหมท!มนษยหนมาใชศกยภาพสงสดของความเปนมนษย เกดจตสำานกใหม เขาถงความจรงตามธรรมชาต ตามลำาดบ N1 N2 N3 N4 N5 จนกระท!งถง N6 สามารถสรางระบบการอยรวมกนใหม ท!ถอการอยรวมกนอยางสนตสมดลเปนส!งสงสด ท!กำาหนดระบบเศรษฐกจ การเมอง และอ!นๆ ใหสนองตอบความมงหมายของส!งสงสด ไมใชเอาระบบเศรษฐกจท!ผดมาเปนส!งสงสด แลวผลกดนสงคมใหแตกกระจายและเสยสมดลอยางในยคท!ผานไป

ด!งน โลกกจะเกดบรณภาพและดลยภาพ ทามกลางความหลากหลาย มปรกตสขและความย !งยน เปนอารยธรรมใหมท!จะผดบงเกดขนหลงวกฤตโควด-19

13

สวนยคใหมของมนษยชาตจะมช!อเรยกวาอะไร ถามนษยจำานวนมากไดสมผสคณสมบตใหมอนมหศจรรยของความเปนองครวม นามกจะปรากฏขนเอง

-----------------------------------------------------------

14