ILBIBS FI -L VlfcTU - melitensiawth.commelitensiawth.com/incoming/Index/L-Imnara/L-Imnara....

2
69 - L-Imnara No. 16 L - ILBIBS FIL - VlfcTU Maria Pisani Dwar id-drawwiet t a ' 1 -antenati tagℏna metA k U M i t * xi badd, t a - m i n jgℏid xi ℏa ġ a fuq 1- i Ibfe^ n, atu ? i\ ^ p e r i o d ^ l a ! - viżtu. J Fil-każ meta kien imut i1-kap tal-familja, gℏall-ewwel s i t t xhur, i n - n i s a t a ' k l a s s i gℏolja, kienu jużaw kappell aktarx bla faldi, forma ta' towk ( toqve) l i minnu, fuq wara, kien iinZel velu tal-ġorġett iswed imberfel bil-krip ( crepe) f i n l i kien jasal sa quddiem. Fl-ilbiesi kien ikollhom tberfil tal-krip ukoll, u i r - r o m o l , m i n b a r r a dan il-velu, kien ikollhom tberfila tal-krip abjad fuq quddiem tal-kappell. It-toi lette tal-vifctu ma kienx ikun komplit jekk ma jintlibisx par ingwanti suwed tal- ġ ild, anzi p r e f e r i b b i l r a e n t t a s - s w e j d (suede), ghax aktar ikunmu matti. Ii-materjal g a l 1 - i I b i e s i k i e n jintgℏafcel matt u k o l l . Kien hemm żmien meta, fil-luttu strett, anke 1-irġiel kienu jagℏmlu 1-krep m a l - k a p p a l l , i n f a t t i anke V i c t o r Hugo isemmi d i n id-drawwa fil-famuż rumanz t i e g u " L e s M isérables". D a r i ℏadd ma k i e n joℏro ġ mingℏajr k a p p e l l , l a n-nisa u lanqas 1-irġiel, L-irġiel kienu jilbsu libsa sewda ukoll. Dan minbarra l i kellhom 1-inkravata sewda u mustaxija fuq il-komma tax-xellug tal-ġlekk. Dawk l i ma tantx kienu j i s t g u , k i e n u j i l b s u x i l i b s a griża j e w b l u skur. Il-foqra nett kienu jilbsu qalziet u sidrija suwed, bi1-mustaxija fuq il-komma tal-qmis, u berritta sewda. 11-crepe, jew kif kienu j s e j u l u biI-Ma I t i , i l - k r i p , k i f semmejt a k t a r qabel, k i e n m a t e r j a i a k t a r x t r a s p a r e n t i u kkrepat, ismu miegℏu, u daqsxejn iggummat b i e x 1 - i k k r e p a r tiegℏu iżomm. Meta kien ikun t a ' kwal ita f fina, kien ikun gℏol i ℏaf na, u m a kontx i s s i b u f i l - w i e n e t k o l l h a . Jgℏidu l i k i e n famuż g a l i h C a m i l l e r i t a 1 fuq San òwann, jew " A L a V i l l e de Lyons", k i f k i e n j i s m u dan i l - a n u t f i l - B e l t , raagℏruf g h a d - d r a p p i j i e t f i n i tiegℏu, u l i k i e n j i n s a b f e j n i l i u m hemm i s - S e c u r i t i e s Centre t a l - B a n k of V a l l e t t a . K i e n hawn u k o l l k r i p t a 1 kwal i t a 1 i n f e r j u r i l i k i e n jintuża minn dawk l i ma tantx kienu j i s t g u i a l l s u , rainn t a l - ℏwienet l i k i e n u j d e n d l u 1 - s t r i x x i suwed m a l - v e t r i n a jew Tianut tagℏhoro meta k i e n i m u t i l h o m x i ℏadd t a l - f a m i 1 j a , x i persuna m p o r t a n t i , jew ġ irien. Kienu jużawh ukoll i1-bekkamorti biex bih idawru t-tomna l i k i e n u jilbsu waqt il-funeral. Dan il-krip kien j intuża ukol 1 biex isir xiċ off mal-kuruni tal-f juri, u biex jiksu 1-istandard ta' xi banda jekk din tkun takkumpanja f'xi funeral jew f ' x i p r o ċ e s s j o n i tal-Ġimg ℏa 1-Kbira. Iż-żwiemel l i kienu j iġbdu 1-karru tal-mejtin, kienu jlibbsuhom faldrappi suwed, tal-bel lus, pjumi kbar suwed f'rashom, u jagℏmlulhom x i o r n a m e n t i b'dan i l - k r i p . Dan k o l l u k i e n i s i r meta 1 - f a m i l j a t a l m e j j e t k i e n e t t k u n t i s t a ' t h a l l a s . I l - k r i p abjad k i e n u jufcawh b i s s i r - r o m o l ; k i e n a k t a r g o l i , u a k t a r diffiċli ssibu. Waqt il-viżtu ma kienx jintlibes deheb, iżda 1-gℏonja k i e n u j i l b s u o r n a m e n t i , bℏal imsieìet, l a b a r , ġ irakoli u pendenti, jew

Transcript of ILBIBS FI -L VlfcTU - melitensiawth.commelitensiawth.com/incoming/Index/L-Imnara/L-Imnara....

6 9 -

L - I m n a r a No. 16

L - I L B I B S F I L - VlfcTU

M a r i a P i s a n i

D w ar i d - d r a w w i e t t a ' 1 - a n t e n a t i t a g ℏ n a metA k U M • i t * x i b a d d , t a - m i n j g ℏ i d x i ℏ a ġ a f u q 1 - i I b f e ^ n , a t u ? i \ ̂ p e r i o d ^ l a ! -v i ż t u .

J

F i l - k a ż m e t a k i e n i m u t i 1 - k a p t a l - f a m i l j a , g ℏ a l l - e w w e l s i t t x h u r , i n - n i s a t a ' k l a s s i g ℏ o l j a , k i e n u j u ż a w k a p p e l l a k t a r x b l a f a l d i , f o r m a t a ' t o w k ( t o q v e ) l i m i n n u , f u q w a r a , k i e n i i n Z e l v e l u t a l - ġ o r ġ e t t i s w e d i m b e r f e l b i l - k r i p ( c r e p e ) f i n l i k i e n

j a s a l s a q u d d i e m . F l - i l b i e s i k i e n i k o l l h o m t b e r f i l t a l - k r i p u k o l l , u i r - r o m o l , m i n b a r r a d a n i l - v e l u , k i e n i k o l l h o m t b e r f i l a t a l - k r i p a b j a d f u q q u d d i e m t a l - k a p p e l l . I t - t o i l e t t e t a l - v i f c t u m a k i e n x i k u n k o m p l i t j e k k m a j i n t l i b i s x p a r i n g w a n t i s u w e d t a l -ġ i l d , a n z i p r e f e r i b b i l r a e n t t a s - s w e j d ( s u e d e ) , g h a x a k t a r i k u n m u m a t t i . I i - m a t e r j a l g ℏ a l 1 - i I b i e s i k i e n j i n t g ℏ a f c e l m a t t u k o l l .

K i e n h e m m ż m i e n m e t a , f i l - l u t t u s t r e t t , a n k e 1 - i r ġ i e l k i e n u j a g ℏ m l u 1 - k r e p m a l - k a p p a l l , i n f a t t i a n k e V i c t o r H u g o i s e m m i d i n i d - d r a w w a f i l - f a m u ż r u m a n z t i e g ℏ u " L e s M i s é r a b l e s " . D a r i ℏ a d d m a k i e n j o ℏ r o ġ m i n g ℏ a j r k a p p e l l , l a n - n i s a u l a n q a s 1 - i r ġ i e l ,

L - i r ġ i e l k i e n u j i l b s u l i b s a s e w d a u k o l l . D a n m i n b a r r a l i k e l l h o m 1 - i n k r a v a t a s e w d a u m u s t a x i j a f u q i l - k o m m a t a x - x e l l u g t a l - ġ l e k k . D a w k l i m a t a n t x k i e n u j i s t g ℏ u , k i e n u j i l b s u x i

l i b s a g r i ż a j e w b l u s k u r . I l - f o q r a n e t t k i e n u j i l b s u q a l z i e t u s i d r i j a s u w e d , b i 1 - m u s t a x i j a f u q i l - k o m m a t a l - q m i s , u b e r r i t t a s e w d a .

1 1 - c r e p e , j e w k i f k i e n u j s e j ℏ u l u b i I - M a I t i , i l - k r i p , k i f

s e m m e j t a k t a r q a b e l , k i e n m a t e r j a i a k t a r x t r a s p a r e n t i u k k r e p a t ,

i s m u m i e g ℏ u , u d a q s x e j n i g g u m m a t b i e x 1 - i k k r e p a r t i e g ℏ u i ż o m m .

M e t a k i e n i k u n t a ' k w a l i t af f i n a , k i e n i k u n g ℏ o l i ℏ a f n a , u m a

k o n t x i s s i b u f i l - ℏ w i e n e t k o l l h a . J g ℏ i d u l i k i e n f a m u ż g ℏ a l i h

C a m i l l e r i t a1 f u q S a n ò w a n n , j e w " A L a V i l l e d e L y o n s " , k i f k i e n

j i s m u d a n i l - ℏ a n u t f i l - B e l t , raagℏruf g h a d - d r a p p i j i e t f i n i t i e g ℏ u ,

u l i k i e n j i n s a b f e j n i l i u m h e m m i s - S e c u r i t i e s C e n t r e t a l - B a n k o f

V a l l e t t a . K i e n h a w n u k o l l k r i p t a1 k w a l i t a

1 i n f e r j u r i l i k i e n

j i n t u ż a m i n n d a w k l i m a t a n t x k i e n u j i s t g ℏ u i ℏ a l l s u , rainn t a l -

ℏ w i e n e t l i k i e n u j d e n d l u 1 - s t r i x x i s u w e d m a l - v e t r i n a j e w T i a n u t

t a g ℏ h o r o m e t a k i e n i m u t i l h o m x i ℏ a d d t a l - f a m i 1 j a , x i p e r s u n a

m p o r t a n t i , j e w ġ i r i e n . K i e n u j u ż a w h u k o l l i 1 - b e k k a m o r t i b i e x b i h

i d a w r u t - t o m n a l i k i e n u j i l b s u w a q t i l - f u n e r a l . D a n i l - k r i p k i e n

j i n t u ż a u k o l 1 b i e x i s i r x i ċ o f f m a l - k u r u n i t a l - f j u r i , u b i e x

j i k s u 1 - i s t a n d a r d t a ' x i b a n d a j e k k d i n t k u n t a k k u m p a n j a f ' x i

f u n e r a l j e w f ' x i p r o ċ e s s j o n i t a l - Ġ i m g ℏ a 1 - K b i r a . I ż - ż w i e m e l l i

k i e n u j i ġ b d u 1 - k a r r u t a l - m e j t i n , k i e n u j l i b b s u h o m f a l d r a p p i

s u w e d , t a l - b e l l u s , p j u m i k b a r s u w e d f ' r a s h o m , u j a g ℏ m l u l h o m x i

o r n a m e n t i b ' d a n i l - k r i p . D a n k o l l u k i e n i s i r m e t a 1 - f a m i l j a t a l

m e j j e t k i e n e t t k u n t i s t a ' t h a l l a s . I l - k r i p a b j a d k i e n u j u f c a w h

b i s s i r - r o m o l ; k i e n a k t a r g ℏ o l i , u a k t a r d i f f i ċ l i s s i b u .

W a q t i l - v i ż t u m a k i e n x j i n t l i b e s d e h e b , i ż d a 1 - g ℏ o n j a k i e n u

j i l b s u o r n a m e n t i , b ℏ a l i m s i e ì e t , l a b a r , ġ i r a k o l i u p e n d e n t i , j e w

- 7 o -

L - I m n a r a No. 16

t a l - g e t (Jade) i s w e d j e w t a l - q r o l l i s w e d , f i l - w a a t l i rf̶v f

k i e n u j i k s u 1 - i m s i e l e t - t a d - d e h e b b ' x i b i ô C a C a d u t a s e w d ï S u î 1 i . V 1 Z T V I »

D r a w w a o ℏ r a l i k i e n b a w n k i e n e t l i m e t a 1 - g h o n j a j m u t i i h o m x i ℏ a d d , k i e n u j a q t g ℏ u d r a p p i s w e d b i e x j i n ℏ e t u 1 - i l b i e s i t a s -s e f t u r i , g ℏ a x k i e n m e q j u s n u q q a s t a * r i s p e t t l e j n i l - m e j j e t îekk i l - q a d d e j a j i d h r u f

1 d a r u l i b s i n i l - k u l u r .

I l - p e r j o d u t a ' v i i t u s t r e t t k i e n t a ' s e n t e j n , u w a r a j h j i b d a 1 - m e ż i u v i ż t u l i k i e n î d u m x i s i t t x h u r , m e t a a l l u r a k i e n j i b d a j i t ℏ a l l a t m a ' 1 - i s w e d x i k u l u r s e r j u b ℏ a l a b j a d , v j o l a , lila» j e w g r i ż , u k i e n u j i s t g ℏ u j i b d e w j i n t l i b s u x i o r n a m e n t i t a ' l - ġ a w h a r .

M a t u l 1 - e w w e l s e n t e j n , d a w k l i j k u n u t i l f u 1 1 1 x i T i a d d , l a k i e n u j m o r r u f e s t i u l a n q a s t e j a t r u , r i c e v i m e n t i u p r a n z i j ' i e t ; l a n q a s m a k i e n i s i r d a q q t a ' p j a n u , g r a m o p h o n e , r a d j u u s t r u m e n t i o ℏ r a j n ġ e w w a d - d a r . J e k k x i îïadd t a l - f a m i 1 j a k i e n i k o l l u b i l -f o r s i d o q q g ℏ a x k i e n i k u n q e d j i s t u d j a x i s t r u m e n t , k i e n u j a g ℏ l q u t - t w i e q i b i e x m i n n b a r r a t - t r i q m a j i n s t e m g ℏ a x d a q q .

G ℏ a l k e m m ℏ a f n a m i n n d a w n i d - d r a w w i e t k i e n u f 1 - a q w a t a g ℏ h o m f i s - s e k l u 1 - i e ℏ o r , b a q g ℏ h u j e ż i s t u s a s - s n i n t l e t i n t a ' d a n i s -s e k l u g ℏ o x r i n , s a k e m m i t - t i e n i g w e r r a d i n j i j a ġ a b e t t a q l i b a k b i r a f

1k u l 1 q a s a m t a l - ℏ a j j a , i n k l u i i l - v i i t u , l i f t i t f t i t , g h o d d u q e d

j i s p i ċ ċ a g ℏ a 1 k o l l o x .

K i t b i e t G ℏ a l l - I m n a r a

L - E d i t u r j a ċ ċ e t t a k i t b i e t g ℏ a l 1 - I m n a r a , I i D A J R I D U J K U N U O R I g I N A L I U M H U X P U B B L I K A T I Q A B E L B A N D ' O ℏ R A . I r i d u j k u n u

e s p e r j e n z i p e r o n a l i t a1 l ̃ i m g ℏ o d d i , j e w r i i u l t a t t a

1 r i ċ e r k a

p e r s o n a l i , j e w t a1 i n t e r v i s t i j e w k u n t a t t i p e r s o n a l i m a

1 a n z j a n i .

J i s t g ℏ u i k u n u b i l ; - M a l t i j e w l s i e n i e ℏ o r , i ż d a t i n g ℏ a t a p r e f e r e n -z a l i s - s u ċ ċ e t t i l i j i t t r a t t a w d w a r i n t e r e s s f o l k l o r i s t i k u g ℏ a l M a l t a u G ℏ a w d e x . I l - k i t b i e t j i s t g ℏ u j i n t b a g ℏ t u l i l l - E d i t u r ,

7 8 , T r i q S a n T r o f i m u , T a s - S l i e m a , S L M 0 2