Hmasawnna Thar Thar/2019/June/HT-04-06-2019...2019/06/04  · Naupang 1 Swimming Pool-ah tla hlum...

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 thlado (June) 04, 2019 thawleni (tuesday) Hmasawnna Thar Vol - 34/228 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy EKIN/SEPTIC TANK SUKFAI DINGA KO THEI ZING KAN NIH. Contact Numbers: 8119035096 & 8119083548 NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI adMission oPen COURSE Tally ERP.9 with GST, Graphic Designing, CCA/COA/DCA/DIT/Dip. Web Designing, Certificate in Hardware Manintenance etc. Thangching Computer Training Centre, Tipaimukh Road, Hiangtam Lamka. Churachandpur, Manipur – 795128 Contact No: 8730987822/ 9383070707 e-mail: [email protected] dUrAtIOn 3/6 months & 1 year (23-6) GAS NEWS AGENCY: Kim Joe Booking: 2nd April to 26th May, 2019 (Advance Booking) delivery :04-06-2019 (tUe) Time :10AM -ll stock stOCK :306 @ Rs. 856 NDNE 19KG&FTL 5kg available NE Recreation hawng ding CCPur: June 5, 2019, 7AM khin Hebron Veng, New Lamka, CCPur-ah North-East Recreation hawng ning a tih. Hi huna hin CT Lian Guite, MDC khuolliena \hangin NE Recreation hi hawng a ta, Pastor Zam- khansuan, Rayburn PCI (R) in \awng\aia inhlanna nei a tih. Khaw thar hawng- na le inhlanna CCPur: June 7, 2019, 11AM khin Kangvai Sub- Division huopsunga khaw thar ding Mualjawl khuo hawngna le maicham siem ning a ta, hi huna hin Khat- khotong Baite, President, VPC-GHQ chun lung hawng a ta, Rev. Than- glianlal, Bieltu Pastor (MOCS) in \awng\aia inh- lanna nei a tih. ukhrul-ah Cabinet meeting iMPhal: Vawisun hin Ukhrul town sunga DRDA Hall, Hamleikhong, Ukhrul- ah State Cabinet meeting nei ning a tih. DC’s office, Ukhrul-a Conference Hall repair mek a ni leia Cabinet meeting hi DRDA Hall-a nei ni dingin Dc, Ukhrul chun a hril. Cabinet meeting ding lei hin Ukhrul town- ah security sukkhau a nih. Imphal-a inthawk venghim- tu tirlut belsa an nih. Thuvuongva mei mei niin an hril CCPur: Social Media hran hrana Artui siemfawm (artificial Egg/ Plastic Egg) Bazar-ah zawr nia video-a insuoa um hai hi thuvuon- gva mei mei a nih. Chura- chandpur Bazar-a Artui za- wra um hai hi State danga inthawka laklut an nih. A phurna lampui, a siena \hat tawk naw lei le khawlum leia sie a um thei a, chuhai chu a \ha le zawr khawm thil ni thei a nih. Artui siemfawm pakhat siemna dingin Rs. 200/- pei seng a \ul a, Artui tak hi pakhat-ah Rs. 7/- a zawr a ni a. Chuleiin siemfawm Artui zawr ti chu thil thei lo a nih. Artui \henkhat enfel dinga thawn a nih tiin Food Safety Officer, CCPur chun a hril tiin zanikhan Information & Publicity Wing, Churachan- dpur Consumers’ Club chun thusuok a hril. Naupang 1 Swimming Pool-ah tla hlum CCPur: Zanikhan pasal naupang pakhat, Janggou- hao Baite of B.Phaicham chu Matijang Swimming Pool-ah a tla hlum. Jang- gouhao Baite hi B.Phaicham khuo Lal hai nau 3 hai laia a naupang tak a nih. Staff le Official hai chau CCPur: Tuta inthawk chun DC’s Office Complex sungah Staff le Official Motor-hai chau an lut phal ni tang a ta, private Motor- hai chu DTC annawleh DC Office fena lampui sir haiah an innghat el ding a nih tiin Shyam Lal Poonia, DC, CCPur chun zanikhan thusuok a siem. SSUM in Manipur-a Bufai man kaisang hrat a ngaimaw iMPhal: Socialist Stu- dents Union of Manipur (SSUM) chun Manipur bufai kg. 1 ah Rs. 46 a inthawk Rs. 50 –a a kaisang le Vai bufai public distribution (super- fine) bufai kg. 1 ah Rs. 32 a inthawk Rs. 35 a a kaisang chu an ngaimaw thu an hril a. Bufai man nasa taka kaisang leia Manipur mipui han har- satna nasa tak an tuok mek thuah state sawrkar a to zing el chu an ngaithiemnaw thu hrilin, hi chungchanga hin to \awka an en zing nawk ding thu an hril. Hi thu hi zanita Keishampat-a an office- a press conferene huna SSUM secretary General Bhushan Longjan in a hril a ni a. Sawrkarin bufai man kaisang le inzawmin iengti- nam hma lak a tum ti mipui hai an hriettir a \ul a. Ien- gleia hienganga bufai man kaisang am ti dawnna an pek a \ul tiin an hril. Bufai man/ rate siemtu tum a nia ti puong dinga ngenin, hienganga bufai man a kaisang a ni chun tuta inthawk thla tlawmte hnun- gah iengangin am a hung kaisang ding; loneitu le sinthawtu hai iengtin am khawsa thei an ta? SSUM chu hi thua hin to mei mei naw ni a, Manipur sawrkarin bufai man kaisang control- na dinga hma a lak nghal- naw a ni chun SSUM chu hma la dinga inpeisa a nih tiin an hril. MU Research Scholar han room an kal NSCN (K) chun Myanmar le Inremna ziek nuom lo, Thi thlang lem Guwahati: Naga helpawl Myanmar-a based bik deu National Social- ist Council of Nagaland- Khaplang (NSCN-K) chun, Myanmar Army (Tatmadaw) leh Nation- wide Ceasefire Agreement (NCA) inremna ziek a nuom naw hrim hrim a, chu nek chun thi chena Naga hai ta dinga bei khawm a thlang lem niin a hril. Ministry of Public- ity (MIP) in-charge, NSCN (K) Mr Joseph Lamkang hril dan chun, Myanmar Army hai hi inbiekna dawkanah khawm an khau deu deu a, an supply lam- puihai khawm an kharpek pei tah a. Chuleiin, Naga hai ‘sovereignty’ an neina dinga suol zawm pei an th- lang lem thu a hril. The Ministry of Public- ity, NSCN (K)-in Nesw18 a hril dan chun, “A tak ta- kin Myanmar sawrkar chun Naga hai in\hanglienna ding le hmasawnna ding a dit naw a. Kum 7 inkap chawl hnung khawmin, kh- ing khat tienga ding chaua \ha a ni leiin anni chauin an hlawkpui a nih” tiin a hril A hril pei dan chun, abikin tuta kum thum sung liemtaah khan NSCN (K) hai chun Myanmar Army hai kut a tuor nasa em em a. Helpawl danghai chu NCA (Nationwide Cease- fire Agreement) a ziekpui a. Keini chu kan nuom ve nawh. Chu phing leh, in- biekna dawkawnah an hung in rum \an a. Kan supply lampuihai po po an dang vawnga, ‘four cuts’ policy an hmang bawk, tiin a hril. Lamkang chun, Myan- mar sarkar chun Naga hai harsatna le nina chu a hri- etchieng em em a. Myan- mar Army hai khawmin NCA inzieklui tir lovin lampui dang khawm a hrawpui thei. Myanmar sawrkar khawm hi a det nawh a. Mipuihai, ethnic tribes hai khawmin detin an hmu naw leiin an ringzo naw a, an muong nawh. An Contituion an thleng hmakhat le ethnic tribes hai a ngaidan a thleng hmak- hat chu Myanmar det tak um thei naw nih, tiin a hril bawk. NCA thuah chu, “Tuta NCA hi chu Panglong Agreement, 1947 original ang char a la ni a. Naga hai chun independent kan nuom leiin kha Panglong Agreement ah khan hming kan ziek nuom naw reng a nih. Naga hai chun inde- pendent ta dingin an hring- na tamtak an lo inhlan ta a. Iengleiin am tuhin NCA chu ziek ringawt kan ta? Myanmar hin India a ring taluo leiin a thawsuol a nih” tiin a hril. Nationwide Cease- fire Agreement (NCA) hi Myanmar sawrkarin an rama ethnic tribes helpawl- hai le inkap chawl (cease- fire) a ziekpuina a ni a. Sawrkar chun ‘ethnic >>sunzawmna phek 4-ah Tu kuma inthawk Annual Martials Arts um ta ding: CM iMPhal: Chief Minister Mr. N. Biren Singh chun tuolsung suok Manipuri Martial Arts (Hueiyen Lal- long and Thang-Ta) hai chawilar le sukchangtlung- na ding beiseina tumnain, tu kum a inthawk chu An- nual Indigenous Martial Arts Meet (Meihourolgi Thang-Ta Amadi Hueiyen Lallong Changdamnaba) nei ni hlak ta’ng a tih, tiin a hril. |hang le thar peihaiin an hung theinghil naw- na ding le hma a sawna khawvel huop chena an lang phak ve theina dingin kum tina State Government calvender of event ah sie ning a ta. Sukchangltungna dinga fund pawimaw hai a hmu ve theina dingin State Budget ah khawm a hran siem a nih ding thu a hril. Hi thu hi zanita Mani- pur-a Martial Arts (Thang- Ta) Guru hai le pawl hran hran \huoituhai inkhawm- na Chief Minister’s Durbar Hall, Imphal-a an neina huna a hril a nih a. Martials Arts pawl hran hran hotu- hai leh a hmasawn thei dan dinghai hriltlang a nih. Chief Minister chun YAS Commisioner chair- man-na hnuoiaih Com- mittee siem dingin a hril a. School le Colleges hran hran hai harsatna le an thil pawimawhai zawng dawk dingin an hriettir. Regis- tered schoool/institutes hai po po chu State Govern- ment kuoma inregistered dingin a hril a. Committee hin student le inchuklaihai um zat fel taka sutin inchik a tih tiin a hril. Meeting ah hin Thang- Ta pawl haia an hotuhai le sawrkar tienga Finance, Art & Culture, Education (S) le Planning Department hotuhai khawm an \hang a. Committee chun June 20, 2019 bo hma ngeia report submit dingin an hriettir bawk. Hi report an siem/ submi zovin tu kum sung ngei bawka, Indigenous Martial Arts Meet nei hman tum ding a ni, tiin a hrl bawk. Meeting ah hin Pu Biren chun, society hma- sawnna ding le in\hangli- enna ding chun, \hangth- arhai lungrilah Manipuri Martials Arts pawimaw zie inmawngtir a \ul a. Khawv- elin a mi hriet theina ding chun \halai lai descipline nei taka Martials Arts hi promote ding a nih tiin a hril bawk. State Level Martial Arts Association/Organiza- tion a hrat zuol theina ding chun Thang-Ta pawl hran hranhai chu pawl khat/ pumkhata hung um dingin a fiel a. Mi dang dang hung zawm peia Martials Arts >>sunzawmna phek 4-ah Health Minister-in Free Treatment Initiatives hawng iMPhal: Health & Fam- ily Welfare Minister Mr. L. Jayantakumar Singh chun, JNIMS Blood Banks, Porompat ah Free Treat- ment Initiatives for He- mophilia & Thalassemia a hawng. Hi program hi State Health Society National Health Mission huoihawt a nih. Education Minis- ter Mr. L. Jayantakumar Singh chun, advanced sci- ence hung in\hanglien le hma sawn pei angin, natna thar le technology thar hai khawm an hung suok pei a. Sawrkar theitawpin tech- nology le damdawi tharhai hmangin hma a laka chu natna khawmin hma a sawn pei tho leiin health Sector ah hin harsatna tamtak a tuok hlak chu a nih tiin a hril. Mipuihai chu natna hri dona kawngah \hangruol dingin an fui tawl a. A thlawna damdawi inenkawl theina chu hmang \ang- kai seng tum dingin an fui bawk a. Tuta Hemophilia & Thalassemia hi Manipur- a dinga a hmasatak a la nih, tiin a hril bawk. Mithiem hai chun He- mophilia inanna le causes hai an tarlang a. Natna in- thlasawng thei vang em em a ni a. Pang pawp a inthaw- ka thisen or sex linked >>sunzawmna phek 4-ah KKL D. Phailian Unit in Charity Road Show an nei CCPur: Liemtah May 29, 2019-a Tamenglong district sung, Tuiruong/Barak va- dung-a Chengkawl ruta fe nupa tuokkhat le an naunu tuoksiet tuoka Tuiruong vadunga tla hlum, an thisan an nauhai \hangpuina din- gin Kuki Khanglai Lawmpi (KKL) D. Phailian Unit chun zani (June 3, 2019) khan CCPur khawpui sung hmun tum tumah Donation box dawin Charity Road Show an huoihawt. Chengkawl rutnaa tuia tla hlum hai kha Mr Man- glengou Singson, a nuhmei Lhaineng Singson le an naunu a upa tak Themn- gailhing Singson hai an ni a. Manglengou hai nupa hin nau paruk- Nau inphir kum 2 mi Chongngaihoi le Chongngaisang hai bakah Nemneivah (12), Nemja- kim (10), Lhingthanghoi (8) le Lalmunsang (5) hai an thisan a nih. Pathienni khan KKL GHQ chun KKL Complex, IB Road, CCPur-ah emer- gency meeting neiin, an nu le pa han an thisan nau- pang hai enkawlna ding roadshow nei dinga rel a ni dungzuia KKL D. Phailian Unit in Roadshow hi an nei a nih. Roadshow hi Eimi Art- ists le CFDS hai \hang- puinain D. Phailian, Nehru Marg Junction, Police Sta- tion tuol le Sumkong Kai- mun haiah nei a nih. KKL GHQ chun \hang- puina pe nuom hai ta dingin Bank Account khawm a hawng a, SBI bank account number 3512-2102-631, IFSC Code SBIN0015027, MICR 79500250 ah pek thei a nih tiin KKL GHQ chun a hril. DIG Range II a kaisang SP CCPur an inthla CCPur: June 3, 2019, 10AM khan CCPur District Police chun SP Office, Tui- bong, CCPur-ah Senior SP, CCPur sin chel mek, tulai hnaia DIG Range-II dinga kaisang K. Kabib, IPS in- thlana an nei a, district police-a rank officers hai an \hang a, inthlana thu hrilin ditsakna an inhlan bakah thilpek an inhlan bawk. Hi huna K. Kabib, IPS in thu a hrilnaah, SP, CCPur sin a chel sunga thlawptu a sinthawpui hai chungah lawmthu a hril a. Lok Sabha Election nei zo hlimah district sung buoina le harsatna iengkhawm um loa zo thei a ni thu, CCPur district-ah vawithum a hung posting-na a nita leiin fare- well programme hmanga um khawm a vawithumna a nita thu, district mipui hai \hatna a theinghil ngainaw ding thu a hril. A hril peinaah, Septem- ber, 2019 chen khan buoina lientham hril ding umnaw sienkhawm October/No- vember, 2018 a inthawk society sunga insekhekna leiin buoina neu neu a um \an a, sienkhawm a thawk- pui hai titakna le taimakna leiin tuchena hin buoina lien tham a la tlung nawh tiin a hril. Discipline \hat dit leiin inhal chang um hlak sienkhawm mimal in- theidana lei ni loin, thil \ha lem ding ditna leia thaw a ni hlak leiin hrethiem dingin a thawk chanpui hai a ngen a. CCPur-a a posting sun- gin a thawkpui hai le \hangruolna leiin Manipur state sunga la um ngailo Community Policing Cen- tre, Child Friendly Office hai hawng a ni bakah Police Liaison Group le khaw- pui sunga CCTV hmun 140 chuongah sie a ni a, hienghai hi inchiktlak a ni thu hrilin, hmatieng peiah khawpui sungah CCTV >>sunzawmna phek 2-ah iMPhal: Manipur Uni- versity a 2017 batch re- search scholars han zani zantieng 2PM khan non NET fellowship awards pek an ninaw dodalnain za- nikhan Dean of Students’ Welfare, Registrar le Dep- uty Registrar (Academic) room hai an kal. Fellowship hi India ram pumpui-a Central Uni- versities haia M.Phil le Ph.D Course thaw dinga inzieklut research scholars hai popo dawng thei dinga siem a ni a, sienkhawm Manipur University chun hi fellowship hi pe loin, kum 2017 a inthawk khan a release tanaw a nih. Hi thua hin DEAN, Registrar le Deputy Reg- istrar hai chun Administra- tor an an inbiekpui a hril a ni a, sienkhawm university thuneituhai le student nuor hai chun inbiekna an la nei nawh. singngat Battalion in phairam helpawl 5 an man CCPur: 2- Assam Rifles a Singngat Battalion han ni 3 sung zet India le Myan- mar ramri zula dappui an thawnaah phairam helpawl 5 an man. Thu dawngnain a hril danin ramri zul lai Phai- ram helpawl an um ti report an dawng le inzawmin dap- pui nasa takin an thaw a, chu huna helpawl 5 hai hi an man nia hril a nih. Helpawl mana um hai hi United National Libera- tion Front (UNLF), PRE- PAK (RA) le PREPAK group group a mi an ni tawl a, India le Myanmar ramri zula Myanmar sipai han operation nasa taka an thaw leia Myanmar ram sunga an camp-a inthawka hung tlansuok, a ruka India ram hung lut tum an nih. Mana um hai hi kum 19-35 inkar vela upa an ni a, training zo vawng an nih. Mana um hai hi Police kutah pekdawk an nitah tiin thu dawngna chun a hril a, an hming hai ruok chu ei thu lakna in a zieklang nawh. Lajangphai-ah Financial Literacy Awareness CCPur: UCO Bank, CC- Pur Branch chun June 3, 2019, 7AM khang Lajang- phai khuoah Financial Literacy Awareness camp an huoihawt a, Lajangphai khaw mi le a se vela mipui hai an \hang tawl. Thongjathang Haokip, UCO Bank staff chun fi- nancial literacy awareness pawimawna hrilin, aware- ness hunah M. Karuna Devi, Assistant Branch Manager chun “Know your Customer KYC le Basic Saving Bank Ac- count (BSBA) chungchang a hril a. Lhingneinem, Asst. Manager chun UCO Smart le UCO Care Current Ac- count, Anthony Hran- grohlun Hrangate, UCO Bank Staff chun Term deposit, Fixed Deposit le RDUSS; Ronald Hauzel, Branch manager chun so- cial security and insurance chungchang mipui hai hril- hrietna a nei.

Transcript of Hmasawnna Thar Thar/2019/June/HT-04-06-2019...2019/06/04  · Naupang 1 Swimming Pool-ah tla hlum...

  • Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

    ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

    Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

    police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

    dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

    8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

    7085-256-377

    thlado (June) 04, 2019 thawleni (tuesday)

    Hmasawnna Thar Vol - 34/228 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

    EKIN/SEPTIC TANK

    SUKFAI DINGA KO THEI ZING

    KAN NIH.

    Contact Numbers:8119035096 &

    8119083548

    NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWI

    adMission oPenCOURSETally ERP.9 with GST, Graphic Designing, CCA/COA/DCA/DIT/Dip. Web Designing, Certificate in Hardware Manintenance etc.

    Thangching computer Training centre,Tipaimukh Road, Hiangtam Lamka.Churachandpur, Manipur – 795128

    Contact No: 8730987822/ 9383070707e-mail: [email protected]

    dUrAtIOn

    3/6 months & 1 year

    (23-6)

    GAS NEWS

    AGENCY: Kim JoeBooking: 2nd April to 26th May, 2019 (Advance Booking)delivery :04-06-2019 (tUe) Time :10AM-tillstockstOCK :306 @ Rs. 856NDNE 19KG&FTL 5kg available

    NE Recreation hawng ding

    CCPur: June 5, 2019, 7AM khin Hebron Veng, New Lamka, CCPur-ah North-East Recreation hawng ning a tih. Hi huna hin CT Lian Guite, MDC khuolliena \hangin NE Recreation hi hawng a ta, Pastor Zam-khansuan, Rayburn PCI (R) in \awng\aia inhlanna nei a tih.

    Khaw thar hawng-na le inhlanna

    CCPur: June 7, 2019, 11AM khin Kangvai Sub-Division huopsunga khaw thar ding Mualjawl khuo hawngna le maicham siem ning a ta, hi huna hin Khat-khotong Baite, President, VPC-GHQ chun lung hawng a ta, Rev. Than-glianlal, Bieltu Pastor (MOCS) in \awng\aia inh-lanna nei a tih.

    ukhrul-ah Cabinet meetingiMPhal: Vawisun hin Ukhrul town sunga DRDA Hall, Hamleikhong, Ukhrul-ah State Cabinet meeting nei ning a tih. DC’s office, Ukhrul-a Conference Hall repair mek a ni leia Cabinet

    meeting hi DRDA Hall-a nei ni dingin Dc, Ukhrul chun a hril. Cabinet meeting ding lei hin Ukhrul town-ah security sukkhau a nih. Imphal-a inthawk venghim-tu tirlut belsa an nih.

    Thuvuongva mei mei niin an hrilCCPur: Social Media hran hrana Artui siemfawm (artificial Egg/ Plastic Egg) Bazar-ah zawr nia video-a insuoa um hai hi thuvuon-gva mei mei a nih. Chura-chandpur Bazar-a Artui za-wra um hai hi State danga inthawka laklut an nih. A

    phurna lampui, a siena \hat tawk naw lei le khawlum leia sie a um thei a, chuhai chu a \ha le zawr khawm thil ni thei a nih. Artui siemfawm pakhat siemna dingin Rs. 200/- pei seng a \ul a, Artui tak hi pakhat-ah Rs. 7/- a zawr a ni

    a. Chuleiin siemfawm Artui zawr ti chu thil thei lo a nih. Artui \henkhat enfel dinga thawn a nih tiin Food Safety Officer, CCPur chun a hril tiin zanikhan Information & Publicity Wing, Churachan-dpur Consumers’ Club chun thusuok a hril.

    Naupang 1 Swimming Pool-ah tla hlum

    CCPur: Zanikhan pasal naupang pakhat, Janggou-hao Baite of B.Phaicham chu Matijang Swimming Pool-ah a tla hlum. Jang-gouhao Baite hi B.Phaicham khuo Lal hai nau 3 hai laia a naupang tak a nih.

    Staff le Official hai chau

    CCPur: Tuta inthawk chun DC’s Office Complex sungah Staff le Official Motor-hai chau an lut phal ni tang a ta, private Motor-hai chu DTC annawleh DC Office fena lampui sir haiah an innghat el ding a nih tiin Shyam Lal Poonia, DC, CCPur chun zanikhan thusuok a siem.

    SSUM in Manipur-a Bufai man kaisang hrat a ngaimawiMPhal: Socialist Stu-dents Union of Manipur (SSUM) chun Manipur bufai kg. 1 ah Rs. 46 a inthawk Rs. 50 –a a kaisang le Vai bufai public distribution (super-fine) bufai kg. 1 ah Rs. 32 a inthawk Rs. 35 a a kaisang chu an ngaimaw thu an hril a. Bufai man nasa taka kaisang leia Manipur mipui han har-satna nasa tak an tuok mek thuah state sawrkar a to zing el chu an ngaithiemnaw thu hrilin, hi chungchanga hin to

    \awka an en zing nawk ding thu an hril. Hi thu hi zanita Keishampat-a an office-a press conferene huna SSUM secretary General Bhushan Longjan in a hril a ni a. Sawrkarin bufai man kaisang le inzawmin iengti-nam hma lak a tum ti mipui hai an hriettir a \ul a. Ien-gleia hienganga bufai man kaisang am ti dawnna an pek a \ul tiin an hril. Bufai man/ rate siemtu

    tum a nia ti puong dinga ngenin, hienganga bufai man a kaisang a ni chun tuta inthawk thla tlawmte hnun-gah iengangin am a hung kaisang ding; loneitu le sinthawtu hai iengtin am khawsa thei an ta? SSUM chu hi thua hin to mei mei naw ni a, Manipur sawrkarin bufai man kaisang control-na dinga hma a lak nghal-naw a ni chun SSUM chu hma la dinga inpeisa a nih tiin an hril.

    MU Research Scholar han room an kal

    NScN (K) chun Myanmar le Inremna ziek nuom lo, Thi thlang lemGuwahati: Naga helpawl Myanmar-a based bik deu National Social-ist Council of Nagaland-Khaplang (NSCN-K) chun, Myanmar Army (Tatmadaw) leh Nation-wide Ceasefire Agreement (NCA) inremna ziek a nuom naw hrim hrim a, chu nek chun thi chena Naga hai ta dinga bei khawm a thlang lem niin a hril. Ministry of Public-ity (MIP) in-charge, NSCN (K) Mr Joseph Lamkang hril dan chun, Myanmar Army hai hi inbiekna dawkanah khawm an khau deu deu a, an supply lam-puihai khawm an kharpek pei tah a. Chuleiin, Naga hai ‘sovereignty’ an neina dinga suol zawm pei an th-lang lem thu a hril. The Ministry of Public-ity, NSCN (K)-in Nesw18 a hril dan chun, “A tak ta-kin Myanmar sawrkar chun

    Naga hai in\hanglienna ding le hmasawnna ding a dit naw a. Kum 7 inkap chawl hnung khawmin, kh-ing khat tienga ding chaua \ha a ni leiin anni chauin an hlawkpui a nih” tiin a hril A hril pei dan chun, abikin tuta kum thum sung liemtaah khan NSCN (K) hai chun Myanmar Army hai kut a tuor nasa em em

    a. Helpawl danghai chu NCA (Nationwide Cease-fire Agreement) a ziekpui a. Keini chu kan nuom ve nawh. Chu phing leh, in-biekna dawkawnah an hung in rum \an a. Kan supply lampuihai po po an dang vawnga, ‘four cuts’ policy an hmang bawk, tiin a hril. Lamkang chun, Myan-mar sarkar chun Naga hai

    harsatna le nina chu a hri-etchieng em em a. Myan-mar Army hai khawmin NCA inzieklui tir lovin lampui dang khawm a hrawpui thei. Myanmar sawrkar khawm hi a det nawh a. Mipuihai, ethnic tribes hai khawmin detin an hmu naw leiin an ringzo naw a, an muong nawh. An Contituion an thleng

    hmakhat le ethnic tribes hai a ngaidan a thleng hmak-hat chu Myanmar det tak um thei naw nih, tiin a hril bawk. NCA thuah chu, “Tuta NCA hi chu Panglong Agreement, 1947 original ang char a la ni a. Naga hai chun independent kan nuom leiin kha Panglong Agreement ah khan hming kan ziek nuom naw reng a nih. Naga hai chun inde-pendent ta dingin an hring-na tamtak an lo inhlan ta a. Iengleiin am tuhin NCA chu ziek ringawt kan ta? Myanmar hin India a ring taluo leiin a thawsuol a nih” tiin a hril. Nationwide Cease-fire Agreement (NCA) hi Myanmar sawrkarin an rama ethnic tribes helpawl-hai le inkap chawl (cease-fire) a ziekpuina a ni a. Sawrkar chun ‘ethnic >>sunzawmna phek 4-ah

    Tu kuma inthawk Annual Martials Arts um ta ding: cM

    iMPhal: Chief Minister Mr. N. Biren Singh chun tuolsung suok Manipuri Martial Arts (Hueiyen Lal-long and Thang-Ta) hai chawilar le sukchangtlung-na ding beiseina tumnain, tu kum a inthawk chu An-nual Indigenous Martial Arts Meet (Meihourolgi Thang-Ta Amadi Hueiyen Lallong Changdamnaba) nei ni hlak ta’ng a tih, tiin a hril. |hang le thar peihaiin an hung theinghil naw-na ding le hma a sawna khawvel huop chena an lang phak ve theina dingin kum tina State Government calvender of event ah sie ning a ta. Sukchangltungna dinga fund pawimaw hai a hmu ve theina dingin State Budget ah khawm a hran siem a nih ding thu a hril. Hi thu hi zanita Mani-pur-a Martial Arts (Thang-Ta) Guru hai le pawl hran

    hran \huoituhai inkhawm-na Chief Minister’s Durbar Hall, Imphal-a an neina huna a hril a nih a. Martials Arts pawl hran hran hotu-hai leh a hmasawn thei dan dinghai hriltlang a nih. Chief Minister chun YAS Commisioner chair-man-na hnuoiaih Com-mittee siem dingin a hril a. School le Colleges hran hran hai harsatna le an thil pawimawhai zawng dawk dingin an hriettir. Regis-tered schoool/institutes hai po po chu State Govern-ment kuoma inregistered dingin a hril a. Committee hin student le inchuklaihai um zat fel taka sutin inchik a tih tiin a hril. Meeting ah hin Thang-Ta pawl haia an hotuhai le sawrkar tienga Finance, Art & Culture, Education (S) le Planning Department hotuhai khawm an \hang a. Committee chun June 20,

    2019 bo hma ngeia report submit dingin an hriettir bawk. Hi report an siem/submi zovin tu kum sung ngei bawka, Indigenous Martial Arts Meet nei hman tum ding a ni, tiin a hrl bawk. Meeting ah hin Pu Biren chun, society hma-sawnna ding le in\hangli-enna ding chun, \hangth-arhai lungrilah Manipuri Martials Arts pawimaw zie inmawngtir a \ul a. Khawv-elin a mi hriet theina ding chun \halai lai descipline nei taka Martials Arts hi promote ding a nih tiin a hril bawk. State Level Martial Arts Association/Organiza-tion a hrat zuol theina ding chun Thang-Ta pawl hran hranhai chu pawl khat/pumkhata hung um dingin a fiel a. Mi dang dang hung zawm peia Martials Arts >>sunzawmna phek 4-ah

    Health Minister-in Free Treatment Initiatives hawng

    iMPhal: Health & Fam-ily Welfare Minister Mr. L. Jayantakumar Singh chun, JNIMS Blood Banks, Porompat ah Free Treat-ment Initiatives for He-mophilia & Thalassemia a hawng. Hi program hi State Health Society National Health Mission huoihawt

    a nih. Education Minis-ter Mr. L. Jayantakumar Singh chun, advanced sci-ence hung in\hanglien le hma sawn pei angin, natna thar le technology thar hai khawm an hung suok pei a. Sawrkar theitawpin tech-nology le damdawi tharhai

    hmangin hma a laka chu natna khawmin hma a sawn pei tho leiin health Sector ah hin harsatna tamtak a tuok hlak chu a nih tiin a hril. Mipuihai chu natna hri dona kawngah \hangruol dingin an fui tawl a. A thlawna damdawi inenkawl theina chu hmang \ang-kai seng tum dingin an fui bawk a. Tuta Hemophilia & Thalassemia hi Manipur-a dinga a hmasatak a la nih, tiin a hril bawk. Mithiem hai chun He-mophilia inanna le causes hai an tarlang a. Natna in-thlasawng thei vang em em a ni a. Pang pawp a inthaw-ka thisen or sex linked >>sunzawmna phek 4-ah

    KKL D. Phailian Unit in Charity Road Show an neiCCPur: Liemtah May 29, 2019-a Tamenglong district sung, Tuiruong/Barak va-dung-a Chengkawl ruta fe nupa tuokkhat le an naunu tuoksiet tuoka Tuiruong vadunga tla hlum, an thisan an nauhai \hangpuina din-gin Kuki Khanglai Lawmpi (KKL) D. Phailian Unit chun zani (June 3, 2019) khan CCPur khawpui sung hmun tum tumah Donation box dawin Charity Road Show an huoihawt. Chengkawl rutnaa tuia tla hlum hai kha Mr Man-glengou Singson, a nuhmei Lhaineng Singson le an

    naunu a upa tak Themn-gailhing Singson hai an ni a. Manglengou hai nupa hin nau paruk- Nau inphir kum 2 mi Chongngaihoi le Chongngaisang hai bakah Nemneivah (12), Nemja-kim (10), Lhingthanghoi

    (8) le Lalmunsang (5) hai an thisan a nih. Pathienni khan KKL GHQ chun KKL Complex, IB Road, CCPur-ah emer-gency meeting neiin, an nu le pa han an thisan nau-pang hai enkawlna ding

    roadshow nei dinga rel a ni dungzuia KKL D. Phailian Unit in Roadshow hi an nei a nih. Roadshow hi Eimi Art-ists le CFDS hai \hang-puinain D. Phailian, Nehru Marg Junction, Police Sta-tion tuol le Sumkong Kai-mun haiah nei a nih. KKL GHQ chun \hang-puina pe nuom hai ta dingin Bank Account khawm a hawng a, SBI bank account number 3512-2102-631, IFSC Code SBIN0015027, MICR 79500250 ah pek thei a nih tiin KKL GHQ chun a hril.

    DIG Range II a kaisang SP CCPur an inthla

    CCPur: June 3, 2019, 10AM khan CCPur District Police chun SP Office, Tui-bong, CCPur-ah Senior SP, CCPur sin chel mek, tulai hnaia DIG Range-II dinga kaisang K. Kabib, IPS in-thlana an nei a, district police-a rank officers hai an \hang a, inthlana thu hrilin ditsakna an inhlan bakah thilpek an inhlan bawk. Hi huna K. Kabib, IPS in thu a hrilnaah, SP, CCPur sin a chel sunga thlawptu a sinthawpui hai chungah lawmthu a hril a.

    Lok Sabha Election nei zo hlimah district sung buoina le harsatna iengkhawm um loa zo thei a ni thu, CCPur district-ah vawithum a hung posting-na a nita leiin fare-well programme hmanga um khawm a vawithumna a nita thu, district mipui hai \hatna a theinghil ngainaw ding thu a hril. A hril peinaah, Septem-ber, 2019 chen khan buoina lientham hril ding umnaw sienkhawm October/No-vember, 2018 a inthawk society sunga insekhekna

    leiin buoina neu neu a um \an a, sienkhawm a thawk-pui hai titakna le taimakna leiin tuchena hin buoina lien tham a la tlung nawh tiin a hril. Discipline \hat dit leiin inhal chang um hlak sienkhawm mimal in-theidana lei ni loin, thil \ha lem ding ditna leia thaw a ni hlak leiin hrethiem dingin a thawk chanpui hai a ngen a. CCPur-a a posting sun-gin a thawkpui hai le \hangruolna leiin Manipur state sunga la um ngailo Community Policing Cen-tre, Child Friendly Office hai hawng a ni bakah Police Liaison Group le khaw-pui sunga CCTV hmun 140 chuongah sie a ni a, hienghai hi inchiktlak a ni thu hrilin, hmatieng peiah khawpui sungah CCTV >>sunzawmna phek 2-ah

    iMPhal: Manipur Uni-versity a 2017 batch re-search scholars han zani zantieng 2PM khan non NET fellowship awards pek an ninaw dodalnain za-nikhan Dean of Students’ Welfare, Registrar le Dep-uty Registrar (Academic) room hai an kal. Fellowship hi India ram pumpui-a Central Uni-versities haia M.Phil le Ph.D Course thaw dinga inzieklut research scholars hai popo dawng thei dinga siem a ni a, sienkhawm Manipur University chun hi fellowship hi pe loin, kum 2017 a inthawk khan a release tanaw a nih. Hi thua hin DEAN, Registrar le Deputy Reg-istrar hai chun Administra-tor an an inbiekpui a hril a ni a, sienkhawm university thuneituhai le student nuor hai chun inbiekna an la nei nawh.

    singngat Battalion in phairam helpawl 5 an man

    CCPur: 2- Assam Rifles a Singngat Battalion han ni 3 sung zet India le Myan-mar ramri zula dappui an thawnaah phairam helpawl 5 an man. Thu dawngnain a hril danin ramri zul lai Phai-

    ram helpawl an um ti report an dawng le inzawmin dap-pui nasa takin an thaw a, chu huna helpawl 5 hai hi an man nia hril a nih. Helpawl mana um hai hi United National Libera-tion Front (UNLF), PRE-

    PAK (RA) le PREPAK group group a mi an ni tawl a, India le Myanmar ramri zula Myanmar sipai han operation nasa taka an thaw leia Myanmar ram sunga an camp-a inthawka hung tlansuok, a ruka India ram hung lut tum an nih. Mana um hai hi kum 19-35 inkar vela upa an ni a, training zo vawng an nih. Mana um hai hi Police kutah pekdawk an nitah tiin thu dawngna chun a hril a, an hming hai ruok chu ei thu lakna in a zieklang nawh.

    Lajangphai-ah Financial Literacy AwarenessCCPur: UCO Bank, CC-Pur Branch chun June 3, 2019, 7AM khang Lajang-phai khuoah Financial Literacy Awareness camp an huoihawt a, Lajangphai khaw mi le a se vela mipui hai an \hang tawl. Thongjathang Haokip, UCO Bank staff chun fi-nancial literacy awareness pawimawna hrilin, aware-ness hunah M. Karuna

    Devi, Assistant Branch Manager chun “Know

    your Customer KYC le Basic Saving Bank Ac-

    count (BSBA) chungchang a hril a. Lhingneinem, Asst. Manager chun UCO Smart le UCO Care Current Ac-count, Anthony Hran-grohlun Hrangate, UCO Bank Staff chun Term deposit, Fixed Deposit le RDUSS; Ronald Hauzel, Branch manager chun so-cial security and insurance chungchang mipui hai hril-hrietna a nei.

  • Hmasawnna Thar2 thlado (June) 04, 2019thawleni (tuesday) artiCle/health & eMPloyMent news

    Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor Joseph Joute: Co-Editor : Asst. Editorlalsansuok pulamte :Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at M/s Express Standard Offset Printers, PKT Street, Central Lamka Churachandpur, Manipur.

    Editorial

    SUNZAWMNAVAWISUN THUPUIA kotu cheu chu an thieng angin nangni khawm in changzie po poah lo inthieng lem ta ro; “Nangni in inthieng ding anih, kei kan thieng si a,” ti ziek ang khan. -I PETER 1: 15-16

    Mi hmang tlakMi hmang tlak le mi hmang tlak lo kar hi an hlat hle. Sungkuo, mimal, ram, hnam, kohran le khawt-lang ta dinga mi hmang tlak ei tam po leh mimal, sungkuo, khawtlang, kohran, ram le hnamin hma-sawn a ta, hnam changkang le ram changkang ei hung ni thei ding a nih. Ei ram, ei hnam, ei khawt-lang, ei kohran, sungkuo le mimal hai hin hmelma le mi hmang tlak lo a mamaw naw a, ei thei tawk ang senga mi hmang tlak le mi \angkai ni hi tum seng ding a nih. Sungkuo, khawtlang, kohran, ram le hnam ta dinga mi \angkai, mi hmang tlak, mi ringum le innghatna tlak mi tam tak ei um laiin, ram le hnam, khawtlang le kohran chu hril lo, sungkuo ta ding khawma \angkaina nei lo, sungkuo chawk buoitu le suk mangang a, nu le pa, u le nau, sungkhat le laina hai ta dinga buoipui um zet hi ei um \eu a, hieng ram le hnam, kohran le khawtlang ta dinga mi hmang tlak lo hai lei hin ei khawtlangin hma a sawn ding angin a sawn naw pha a, ramin hma a sawn ding angin a sawn thei naw pha a, kohran a hrat ding angin a hrat naw pha hlak a lo nih. Chu el a la ni naw a, intodel lo sungkuo tam tak ei um \euna san khawm hi ieng dang lei ni lovin, nunghak le tlangval tam tak sungkuo ta dinga hmang tlak lo fe fe ei tam lei a ni ngei ring a um. Mi popo hi mi ropui le hmingthang, mi ngai-sang le chawimaw ei ni thei vawng naw a, chu-ongang chu nisienlakhawm, ei rengin ei dit a, ei tum a ni phawt chun ei theina le thiemna, ei phak tawk le tlin tawk a izirin ieng ti zawnga mani tak chun ram le hnam, kohran le khawtlang ta dinga mi hmang tlak le sawr tlak ei hung ni thei thung a, indik tak, ringum tak le fel taka khawsa thei vawng ei ni bawk. Maniin ei tum naw lei dam le ei nuom naw lei damin mi tam tak hai hi chu ram le hnam, khawt-lang le sungkuo ta dinga buoipuiumin ei um el hlak hi a lo ni a, sungkuo sukbuoitu le sukmangangtu ei lo ni lem hlak hi a lo nih. Ei taksa chakna le nuom-na ei ngaipawimaw lei le ei sie lal lei dama thil suol thaw a, nun dan lampui indik lo le \ha naw hraw ei lo ni a, midanghai ta dinga hal le zil ngaia um ei lo ni hlak bawk a, lunginah khawm mani nuomna ngeia lut le intang ei lo ni hlak bawk. Chun, kohran ta dinga \awng\aipui ngai, khawtlang le ram ta din-ga mi hnawksak, buoipuium, enthlak ngai, hnawt-zui ngai, veng sung le khawsung a inthawka hnawt-suok ngai dam ei lo ni hlak. Chu bakah mihai ta dinga harsatna le buoina siemtu ei lo ni rawp hlak bawk. Ei khawtlangah suolna chi hran hran le inruit-hei chi tum tum han bu an khuorna san le nakawra ei hriet khel tieng, mita hmu ding um hai hi ieng dang lei ni lovin ram le hnam ta dinga hmang tlak le sawr tlak ni tum lo \halai ruol le nu le pa tam tak ei um lei a nih. Ei lungril put dan hi ei siem \ha naw a, si sukdik naw a ni chun ram ta dinga a se tienga buoipui ngai ding hi mi tam tak ei la um le ei la pung pei ding niin an lang. Chuleiin, ei lungril put dan hi, a bikin nunghak le tlangval hai hin ei siem \ha a, ram ta ding, khawtlang ta ding, kohran ta ding le sungkuo ta dinga mi hmang tlak ni dinga lungril ei put a pawimaw hle. Ram le hnam, khawtlang le sungkuo ta dinga mi hmang tlak ni ding hin ngirhmun pangngai taka ngir a, sum le pai hau kher a \ul naw a, mi var tak le lekhathiem tak ni kher a \ul naw a, a pawimaw tak chu lungril \ha le indik put mi ni a, inruithei laka inthawka mi fihlim ni a, ram, hnam, kohran le khawtlang ta dinga mi hmang tlak ni hmasak ni hi a nih. |halaihai khawvela cheng mek ei ni a. Thil iengkimah hin \halaihai an pawimaw a, \halaihai \hang lo chun ieng ei ang thei tak tak ngai nawh. Hieng a ni lei hin \halaihai hi mi hmang tlak ei ni ngei ngei a \ul a nih. Mi hmang tlak ni ding chun sakhuo, mani hnam, mani ram, mani culture, amani identity, mani sungkuo ngaisak le humhim mi ni a ngai. Chun, ram le hnam, khawtlang le kohran hai bakah sungkuo ta dinga mi hmang tlak ei lo ni naw khawmin, mi hnawksak, mi chimum, buoina siem-tu, harsatna intluntu le inremnawna chawksuoktu ni tum lo hram hram ding a nih. Sakhuona, khawt-lang, ram le hnam ngaisak mihai hi a tlangpuiin mi \ha le mi hmang tlak an ni hlak.

    Veteran actor-singer Ruma Guha a thiKolKata: Actor-singer Ruma Guha Thakurta (84) chu Thaw\anni khan a in karin a thi. Thakurta hi “Jwar Bha-ta”, “Ganga” le “36 Chow-ringhee Lane” film haia lo

    \hang a nih. Ruma Guha Thakurta hi actor-singer Kishore Kumar nuhmei hmasa (first wife) a ni a, naupasal pahni le nau nuhmei pakhat a thisan.

    assam election mode-ahGuwahati: 17th Lok Sabha Election, 2019 zo le Centre-ah NDA sawrkar thar siem hlim nisienkhawm Assam –a chun MLAs 4 MP a th-langtling an ni leiin MLA inban hai hmun hluotu ding thlangna byelection hung um ding leiin election mode-ah an um nawk tah. MP dinga thlangtling MLAs pathum hai chu BJP a inthawk Topon Ku-mar Gogoi (Jorhat PC);

    Kripanath Mallah (Karim-ganj) le Pallab Lochan Das (Tezpur) le Congress a inthawk Abdul Khaleque (Barpeta PC) hai an nih. Hieng seat 4 haia bye-lection hung um ding leiin political party tum tum hai chun candidate ding \ha ngaituoin election mode in an um nawk mek ta a nih. Byelection hi nei nghal ding la ninaw sienkhawm party level a chun hma an lak \an ta a nih.

    AP sawrkarin Tirong Aboh thina case NIA kutah a pekdawk

    itanaGar: Arunachal Pradesh-a BJP sawrkar thar chun thla hmasa laia helpawl ni dinga ringhla han Khonsa West A/C a NPP MLA Tirong Aboh le midang 10 hai an kap hlumna case chu Nation-al Investigation Agency (NIA) suizui dingin a pe-kdawk. Chief Minister Pema Khandu inrawinaa state cabinet meeting hmasa taka thutlukna siem a ni dung-zuia NIA suizui dinga case

    hi pek dawk a ni a, Cabinet meeting chun Aboh that a nina an dem thu an puong bawk. NIA suizui dinga rel a ni bakah Cabinet chun sawrkarah “Group C post” sin le zangnadawmna Rs. 20 lakh pek dingin a pawmpui bawk. Aboh hin April 11-a Assembly election huna khan NPP ticket in a ngir a, Khonsa A/C –ah an kh-ingpui BJP candidate Pha-wang Lowang chu votes 1,055 in a hne a nih. May 21, 2019 a Ti-rap district 12 Mile area hmuna helpawl ni dinga ringhla han Aboh le a hnungzuitu hai an lambun huna khan ama (Aboh) le a naupa bakah midang 9 in thina an tuok a nih.

    hMar youth assoCiation tui|haPhai Joint headQuarters

    Churachandpur, Manipur

    hya ambulance hmang nuomtu hai ta dinga hriet ding pawimaw \henkhat

    (rules & regulations)

    Kum 14 mi suolluia inraitirtu kum 10 jail intang ding

    aizawl: Champhai Special Court Judge R. Vanlalena chun kum 2016-a nuhmei kum 14 mi suol-luia inraitirtu Vanlalvena chu rimsi taka kum 10 jail intang dingin a chungthu a rel bakah fine Rs. 5,000 chawi dingin a rel. Vanlalvena hin a nau-pang suollui hi a vau leiin a hrilsuok ngam naw a, sienkhawm nau a hung pai/an rai ta lei hin a puong a. Champhai-a Child Wel-fare Committee Chairman kuoma thil umdan an tlun hnungin Khawzawl Police han November, 2017 khan FIR file khumin Champhai Special Court chun a chun-gthu hi a ngaituo ta a nih. Court chun Vanlalvena hi a nat thei anga taka hrem-na pek a nuom a, sienkhawm Vanlalvena nuhmei in kum tam tak jail an tang chun ama le a nau hai enkawltu ding umnaw ding bakah

    sungkhat hnai bel ding an nein aw thu a hril leiin a hremna hi suknep pek a nih. Suolluina tuok nuhmei hi sawrkarin \hangpuina a pek theina dingin Court in a ngaituo pui pawk ding a nih. Chun, zani ma khan Champhai Specia Court Judge chun nikuma Heroin le man Lalnunzira, Falkawn Aiawl chu kum 2 sung jail intang ding le fine Rs. 3000 chawi dingin a chungthu a rel. Hieng laizing hin zani zingkar khan Champhai Excise & Narcotics En-forcement Staff han Zo-khawthar panna, Mualkawi lai Heroin grams 12.7 leh a neitu Lalruatvela, Champhal Bethel Veng an man a. Zani ma khan District Court-ah inlangtir a ni a, Court in jail intang dinga a rel angin Dis-trict Jail-ah thun nghal a nih.

    Mi 13 chuongna IAF vuongna Antonov AN-32 a umna chin hriet loin an hmangGuwahati: June 3, 2019 (Thaw\anni) khan Jorhat, Assam-a inthawk Mechuka, Arunachal Pradesh pana vuong In-dian Air Force (IAF) chu a umna chin hriet loin an hmang a, hi thu ei sut chen hin a chanchin hriet a la ni nawh. Vuongnaa hin mi 13 an chuong a, chawhnung dar 12:27 vela kha vuong-suok niin, zantieng 1PM chen khan chu ground staff hai leh an lan biek-paw thei a, hi hnung hin a chanchin hrietzui ta loin an hmang a nih. Jorhat le Mechuka hi vuongna chun darkar khat tlinglo deu minutes 50 vel chau aw a nih. Air Force chun vu-ongna inhmang zawngna

    sin ngawr taka thaw ng-hal a ni thu spokesper-son Lieutenant Colonel P. Khongsai chun a hril a. Indian Army le Indo-Tibetan Border Police han vuongna dang le Helicop-ters inhmang hi zawngna sin an thaw bawk a nih. Menchuka hi vuongna vuongsuok le \um har-satna hmun, ramngawpui

    vawng umna hmun a nih. AN-32 vuongna hi Soviet (Russia) siem twin engine turbopop trans-port aircraft ani a, Indian Air Forces han \hang 4 zet liemtaa inthawka kha an lo hmang tah a nih. Indian Air Force chun lama intang mipui phurdawkna bakah supply thlakna taka an hmang a

    nih. Kum 2016 khawm khan Indian Air Force AN-32 chu Chennai-a inthawk Andaman and Nicobar Island pana a vuong laiin Bay of Ben-gal lai a lo inhmang ta a, nasa taka zawng a ni hnung khawmin a vuon-gna khawm hmu a nita-naw leiin a sunga chuong mi 29 hai khawm a thi a puong an lo nita a nih. Zanita AN-32 vuong-na a umna chin hriet loa inhmang-a chuong hai lai hin vuongna sunga thawk-tu (crew members) 8 le passengers 5 an \hang. Vuongna tla zawngnaa hin IAF chun Sukhoi-30 fighter b bakah C-130 Special Operation aircraft hai a hmang.

    250 sie nisien suol dona kawnga nasa takin a \hang-pui ding thu a hril a. Hmatieng peiah District ta dinga thaw thei a nei chun \hangpuina pe dinga inpeisa a ni thu a hril. K. Kabib hi DIG Range II a kaisang nisienkhawm DIG Range-III khawm a chelsa ding a nih. A posting-na hi IG Zone-II hnuoi a ni a, CCPur district, Pherzawl District le Bishnupur District hai a enkai ding a nih. Inthlana hun hmang zo hin K. Kabib inthlana ruoi an kiltlang.

    DIG Range II a kaisang SP CCPur

    team Ct lian in rs. 38615 an inhlan

    CCPur: Team CT Lian in Thla 3 chaua upa nau-pang damnaw operation thaw ding Chinglunkim @ Kimkim \hangpuina dinga Coffe Night an buotsainaa thawlawm an hmu Rs. 36415 le Bank Account fethlenga \hang-puina an hmu, a rengin Rs. 38,615 chu Pathi-enni zingkar 7AM khan Zoar Veng, Bungmual-ah Kimkim sunghai kutah an inhlan a, hi huna hin Rev.

    Dr G. Paumuanthang chun pawisa thawlawma um hai inhlanna a nei bawk. Kimkim hi Bung-mual-a Hausa venga-a um Tuanmuan naunu a ni a, inhnawm thei lo leia operation thaw ngai a ni a. Sienkhawm an insung harsat leia operation thaw thei lo. Chu le inzawma Team CT Lian in \hang-puina dinga Coffe night hi an huoihawt pek a nih.

    c) HYA Ambulance hi HYA Motto: Thiltha thaw, Nun-danmawi, Tlawmngaina sukvul dinga hmang hlak a ni ding a nih.iii. service rules & regulations :a) HYA Tuithaphai Joint Headquarters Ambulance hi nikhat sunga kirnawk theina a ni naw chun hmang phal ni naw nih.b). HYA Ambulance hi Mithi ruong/ Damnaw/Accident tuok hai phura tlawmngai taka ei rawngbawlna ding a ni ang takin mintinin hmang thei an tih.c). Ambulance Service Charge chu a hnuoia ang hi ni’ng a tih.i. hya Members haiHYA Annual Membership fee pe hai chu HYA Member an nih.- Tui\haphai a inthawka imphal chen a hmang man Rs.3000/-- Tui\haphai (5km radius sung) hmang dinga ko a ni chun Rs.1000/-- Tui\haphai (5km Radius neka hla) hmang dinga ko a ni chun Rs. 2000/-- Tui\haphai huom sunga Hospital/Clinic/Tui tla etc (siet tuokna hmun) a’nthawk In chen mithi ruong phurna dinga hmang a ni ruok chun Maintainance/Fuel charge pek hlak nisien.ii) hya Member lo hai.HYA Annual Membership fee pelo chu HYA Membera pawm a ni nawh.- Tui\haphai a inthawka imphal chen hmang man chu Rs.4000/-- Tui\haphai (5km Radius) sunga hmang dinga ko a ni chun Rs.1500/- - Tui\haphai (5km Radius) neka hla a hmang ding a ko a ni chun Committee in a tul ang dungzuiin a rate siem a tih.- Tui\haphai huom sunga Hospital/Clinic/Tui tla etc. Siet tuokna hmun a’nthawk In chen mithi ruong phurna a hmang a ni chun Maintainance/Fuel charge pek hlak nisien.d) Mithi ruong phur hunah Ambulance sunga mithi sung-kuo pahni (2) bak chuong phal ni naw nih.e) Ambulance hmatieng (front Seat-ah) Driver, Second Driver le HYA Thuoitu hai chau chuong thei an tih.f) Ambulance a mi Oxygen hmang a ni chun a hmang man Rs. 500/- pek ding a nih.

    g) Ambulance Hmang (Hire) a ni sung a sunga thil hai (Internal Accessories) suk hmel hem/ suksiet a lo ni chun. A hmangtu/ hiretu peiin mawphur an t’a, Repair thei a ni chun repairna man tum an tih. Repair thei talo khawpa suksiet a lo ni chun a thara thlak chu a hmangtuhai maw-phurna ni’ng a tih.h) Ambulance sunga Inruithei hrim hrim chawilut phal a ni nawh.i) Zurui, Damdawi inrui Nundan mawilo hai chuong phal an nawh.J). Ambulance in Damnaw/Mithi phur nghak ngai a ko a lo ni chun Waiting charge a tul ang peia siem ni bawk a tih.IV. A chunga Ambulance dan- le - dun (By Law) ei siem hai hi HYA Tuithaphai Joint Headquarters in a tul ang peiin sukdanglamin siemtha thei a tih.

    Ambulalance hmang \ulna a um huna contact na ding.Pu lalhrietzing Famhoite+919862658729/ +917005448793 Pu Vanlalmuon Joute +919862658868/ +917005880278 tv. lallienkhum+918732065320Motto: thil\ha thaw, nundanmawi le tlawmngaina.(Rules and regulations an siem mipui hriet dinga pawimaw hai chauh ei tarlang leiin number ei pekthlak khi a laklaw in a um a nih)

    defence Minister rajnath singh siachen Glacier an zin; security ngirhmun a ennawn

    new delhi: Mr Rajnath Singh chun NDA sawrkar term hninaa Defence min-ister a chel hnung an zin suokna hmasa tak dingin Thaw\anni khan khawvela indona field insang tak Si-achen Glacier-ah an zin. Rajnath Singh hi Army chief General Bipin Rawat khawmin a zui. Mr Rajnath Singh chun Siachen hmuna um India sipai hai inpawlpuina neiin, Siachen hmuna an dutynaa sipai lo thi ta hai inzana a pek. Defence minister hi 14 le 15 corps han ramri-a se-curity ngirhmun briefing an pek. Army-a 14 Corps

    hin China le ramri Line of Actual Control le Paki-stan le ramri Line of Con-trol venghimna sin an thaw a, Srinagar-based-a um 15 Corps chun Kashmir phairuoma anti-terror Op-eration tiengpang maw an phur a nih.

    Defence minister hin Siachen base camp bakah forward post hai khawm a sir a, Siachen hmuna India ram venghimna sin thawtu Army personnel hai chu a suong hle thu hrilin, an nu le pa, hi lai hmuna duty thei ding nau sipai tir thei hai

    chu an iempui hle thu a hril bawk. Siachen Glacier a hin India ram sanna dingin tuchenah India sipai 1100 chuong zetin thina an tuok ta a nih. Kum 1984-a India in Operation Meghdoot thawa Pakistan sipai hai hnawkira tlangzip a lak a inthawk Si-achen Glacier hi Army han an veng ta char char a nih. Siachen base camp hi feet 20,000 vel zeta insang a ni a, khawvela indona field dei tak le insang tak a nih. Vur a tam a, vur intawl a tlung rawp hlak bakah thli a hrat bawk leiin Siachen hi a dei hle bawk a nih.

    6th raising day an hmangCCPur: Songtal Khaw suok sipai \hang hai in-pawlkhawmna Songtal SENA Group inti hai chun June 2, 2019, 1PM khan an Unit Office, College Veng, New Lamka, CCPur-ah 6th Raising Day Celebratin-cum-General Election 2019 an hmang. Election hunah kum

    2019-21 sunga Songtal Sena group \huoitu ding mi 10 an thlang a, \huoitu dinga thlang han anni sun-gah OB insiem an tih. Songtal SENA Group a hin Cusom/Excise, For-est Guard, Uniform hai hai bakh sipai a \hang mek hai le pension ta hai an rengin members 75 an um mek.

  • 3thlado (June) 04, 2019thawleni (tuesday) national/international & advertiseMent Hmasawnna Thar

    laKtawi Free MedICAl CAMp-Gilead Diagnostic, Rengkai huoihawtnain June 5, 2019 (Wednesday) hin FREE MEDICAL CAMP for Diabetes, Thyroid le Skin & Cosmetic nei ning a tih.

    -Doctor pan man, damdawi man, Thyroid Test le Sugar Test a thlawn ning a tih.

    a hmun: Gilead Diagnostics, Rengkai Bazar, Rengkaia hun: 9:30AM-4PM

    -Mi 50 neka tam en hman a ninaw ding leiin First Come First serve ning a tih.

    Contact: 9366040243/ 8974132469(3,4)

    Irani, Shankar Prasad, Harsh Vardhan le Munda han minister charge an laknew delhi: 17th Lok Sabha election zoa Narendra Modi Prime Minister nina hnuoia NDA sawrkar term hnina dinga Council of Min-ister a laklut hai chun charge an lak \an mek. Thaw\anni khan Uttar Pradesh-a Amethi PC-a Congress president Rahul Gandhi hnebantu Ms Smriti Irani chun Minister of Women and Child Development charge a lak a. Charge a lak huna hin senior offi-cial dang dang hai khawm an \hang. Ravi Shnkar Prasad chun Min-ister of Law and Justice charge a lak a, Arjund Munda chun Tribal Affairs Minister charge a lak a, Re-nuka Singh chun Minister of State , Tribal Affairs Ministry charge a lak bawk. Chun, Dr Harsh Vardhan khawmin zani ma khan Union Heal Minister charge a lak bawk. Charge a lak zo hin tuchena Ayush-

    man Bharat - Pradhan Mantri Jan Aarogya Yojana (AB-PMJAY) la hmang/sukpuitling lo states 5 haia Chief Ministers hai chu scheme sukpuitling dinga an hriettir ding thu a hril. Hi scheme la hmang lona states 5 hai chu- Telangana, Andhra

    Pradesh, West Bengal, Odisha le Delhi hai an nih. Hi scheme hnuoia hin mi rethei sungkuo han dam-naw leia hospital-a admit an ni hu-nah sawrkara inthawk \hangpuina Rs. 5 lakh chen (sumfai ni lo) an dawng thei ding a ni a. Hi lei hin theitawpa hi scheme

    la hmang lona states hai chu mipui hmakhuo ngainaa sukpuitling seng dinga a ngen ding thu Dr Vardhan chun a hril. Tuchena hin hi scheme hnu-oiah mi 27 lakh han ham\hatna an dawng ta thu Dr Vardhan chun a hril bawk. Dr Vardhan in a hril pein-aah, sawrkar thlungpui chunk um 2022 chenah India ram pumpuiah Health and Wellness Centres 1.5 lakh hawng tum a ni a, tuchena hin 16000-17000 hawng a nita thu hri-lin, hieng centres hai fethleng hin ministry chun campaign khawm a huoihawt ding thu a hril a. AIIMS thar 21 indinna ding a hun taka sin zo a ni theina ding chu a ministry in a ngaipawimaw tak ding laia mi a ni thu a hril bawk. Dr Harsh Vardhan hin Health Minister charge la ding hin cycle a chuongin office a pan a nih.

    PM’s free laptop scheme lem siema mi 15 lakh hlemtu man

    new delhi: Prime Minister Narendra Modi thlalak hmanga “Free Lap-top Government Scheme on the Occasion of Re-elec-tion of New Government,” ti hming chawia website lem siema mi 15 lakh zet hlemtu IIT postgraduate Rakesh Jangid (23) chu Rajasthan-a Nagaur dis-trict-a a chengna Pundlota hmunah man a nih. Jangid hi kum 2019 batch IIT postgraduate a ni a, a website siemfawm hmang hin sin pek dinga ti-emin mi 15 lakh chuong zet

    a hlem hman a nih. Police thusuokin a hril danin Jangid hin mi han an ringzo theina dingin website-a in registere na ding website-ah ‘Make in India’ logo le Prime Min-ister thlalak hai a hmang a, mimal data tam tak lakhawm a, indiklo taka a mimal hlawkna dinga hmang a tum a nih tiin an hril. Thu dawngnain a hril danin Cyber Crime Unit of Delhi Police - CyPAD chun mi pakhatin web-site domain www.modi-

    laptop.wishguruj i .com siemin Modi in sawrkar thar a hung siem nawkna le inzawma mi singtel hai kuomah a thlawna laptop sem ni dingin website-a hin thu a post ti report an dawng a. Chu le inzawma an suizuinaa Mr Jangid hi an man ta a nih. Cyber Crime po-lice han thu an indawn naah,Website advertising fethlenga pawisa a hmu theina dinga hiengang web-site hi a siem a ni thu an pu-ong. Jangid hi Hyderabad-a private company chun an company-a thawk dingin an fiel (offer) a sienkhawm zawm nuom loin awlsam lema pawisa lamsuok tu-min hiengang suol lampui hi a hraw a nih. Hi thila hin midang inrawl an um am ti Police chun an suichieng mek.

    Patnaik in Bij-epur A/C an thla

    BhuBaneswar: Odi-sha Chief Minister Naveen Patnaik chun Thaw\anni khan Bijepur Assembly Constituency-a MLA a ninaa inthawk inbanna As-sembly Speaker Surya Na-rayan Patra kuomah a pek a, Governor chun an banna hi a pawmpek nghal. Lok Sabha Election le inruola Odisha Assembly Election a khan Mr Pat-naik hi Hinjili le Bijepur Constituency haiah a ngir a, a pahni hniin a tling ve ve a. Chu leia Bijepur A/C a MLA a ninaa inthawk in-banna hi a pek a nih. Kerala-ah Nipah Virus leia damnaw ni dinga ring pakhat admit

    ernaKulaM: Kerala-a chun Nipah Virus leia damnaw ni dinga ring pas-al kum 23 mi pakhat Er-nakulam private Hospital-ah admit a nih. Nipah Virus ni dinga ringa damnaw pasal hi student niin Idukki a cheng a ni a, khawsik le Nipah virus symtoms ang neiin ni 10 sung a um ta a nih. Thu dawngnain a hril danin, Nipah Virus ring-hlaa damnaw tlangval hi Thodupuzha hmuna college pakhata inchuk-lai niin, Thrissur hmuna internship programme a fe students 22 hai laia \hang, programme zo In a tlung hnunga khawsik

    le damnaw a ni a. Intern-ship programme-a a fepui students 16 hai le midang 6 hai khawm enthlithlai mek an nih. A khawsik a bo thein-aw leiin Ernakulam private hospital-ah admit a ni a, Nipah Virus ni dinga ringh-la leiin a thisen samples hai enfel dingin National Insti-tute of Virology, Alleppey

    le Pune haiah thawn a ni a, final result nghak mek a nih tiin Kerala Health Minister KK Shylaja chun a hril. Hrietchieng la ninaw sienkhawm state sawrkar chun hi natna indar pei ding dangna dingin hma a lak \an mek. May, 2019 khan Kera-la-a hin a hmasa takna din-gin Nipah Virus a lo inleng

    ta a, kha \um khan mi 17 lai zetin an lo thipui a nih. Nipah Virus invawi hai death rate hi 95% zet a ni leiin Kerala-a ding chun natna \ibai um tak pakhat laia mi a ni a, hi lei hin Kerala mipui chu an \ithawng inhma hle a nih. Sienkhawm sarwkar chun mipui hai \itthawng lo din-gin a hril. Hi natna hri hung inleng lei hin Thiruvana-nthapuram-a Thonnakal hmunah virology institute hmasa tak ding hawng pha a lo ni bawk a nih. Nipah Virus hi Bak chikhat ‘flying foxes’ han an thedar a ni a, virus hi Bak zun (urine), chil, ek le an taksaa inthawka tui suok haia um a nih.

    J&K-ah helpawl pahni kap hlum

    srinaGar: Jammu and Kashmir-a chun Pathienni le Thaw\anni inkar zan helpawl han Shopian hmu-nah security forces hai mo-tor sunga inthawk an kap a, security forces han an kaplet naah helpawl pahni kap hlum an nih. Kap hluma um hai laia pakhat chu Firdous Ahmad Bhat a ni a, pakhat chu Sa-jad Ahmad a nih. An pahni hin Kulgam district mi ve ve an nih. Motor-a chuong ve midang pakhat ruok chu zan thimtham hnuoiah an relhmang hman.

    Robert Vadra ramdang an zin a remti peknew delhi: Prevention of Money Laundering Act (PMLA) hnuoia case nei sumdawngtu Robert Vadra chu Delhi Court in Thaw\anni khan doctor pan dinga ramdan-gah chawlkar 6 sung inzin dingin a remti pek. Robert Vadra hi Congress general secretary Priyanka Gandhi pasal a ni a, doctor pan dingin USA le Neth-erlands haiah an zin ding a ni a, an zin dan ding sched-ule pelut dingin special court judge Arvind Kumar chun Vadra hi an hriettir. A hma khan Vadra hin London-a medical treatment thaw dinga inzin phalna a ngen a, sienkhawm Court chun London tienga inenkawl chu a lo phal peknaw a nih.

    Union minister Giriraj in population control lawnew delhi: Union minister Giriraj Singh chun India rama mihriem pung hrat taluo dangna dingin mipui hai chu ‘pop-ulation control law’ move-ment fepui dingin a ngen. Mr Singh chun, India

    ram mihriem pung hrat taluo chu hmasawnna um thei nawna san le society sunga muongna le inremna um thei nawna san a nih tiin a hril. Mr Singh hin tu-lai hnai ela Yoga Guru

    Baba Ramdev in popula-tion control-na dinga nau pathumna le a chungtieng hai voting rights an nei thei nawna ding dan siem dinga rawtna a lo siem khawm a thlawp thu a lo hril ta a nih.

    United Nation estimate dungzuiin kum 2017 a In-dia rama mihriem umzat chu 1.3 billion a ni a, kum 2024 a chun khawvela mi-hriem tamna tak China ram a khumkhel ring a ni thu a hril.

    Delhi sawrkarin DTc buses le Metro haia nuhmei hai a thlawna chuong theina ding scheme a pawmpui

    new delhi: Delhi As-sembly Election hung um ding tinzawnin Arvind Kejriwal inrawi Delhi-a Aam Aadmi Party (AAP) sawrkar chun Delhi khaw-pui sunga Metro le Bus haia nuhmei hai a thlawna chuong theina ding propos-al um chu an pawmpui tah. Hi thil lei hin Delhi sawrkar chun Rs. 700-800

    crore inkar sum a seng ding thu Chief Minister Arvind Kejriwal chun a hril. Hi thu hi zanita Mr Kejriwal in press confer-ence huna a hril a ni a, hi scheme hmang nuom lo hai chun hmang loin an nuom chun ticket lain an chuong thei tho ding thu Kejriwal chun a hril a. Khawsakna harsa lem

    hai hmakhuo ngaina leia thaw a ni a, ticket inchaw lo ding nuhmei hai chun anni ditthlangnaa ticket inchawin metro le buses haiah chuong thei an tih tiin a hril. Hi scheme thar suk-puitling dan ding thua pro-posal chawlkar khat sunga siemfel dingin official hai an hriettir ta thu hrilin, tuta inthawk thla 2-3 hnunga sukpuitling hman beisei a ni thu Kejriwal chun a hril bawk. Delhi Lok Sabha seats 7 um haia inthlangna nei zo hlimah sawrkarna siemtu nisi seat khat khawm la loa an um hnunga hiengang rawtna hi AAP sawrkarin a hung siem a nih.

    Ajit Doval chu NSA a la ni pei ding, cabinet

    rank pek

    new delhi: National Security Adviser (NSA) ni lai mek Ajid Doval chu kum 5 sung NSA la ni nawk dinga ruot a ni bakah national security domain-a a contribution \hat leiin Cabinet rank status pek a ni bawk. Nikum khan sawrkar chun national security le strategic interest tiengpan-ga Prime Minister thurawn petu National Security Council \hangpuitu din-gin Mr Doval inrawi panel indin a ni a, a sin thaw \hat leia NDA sawrkar tharin NSA a nina keisei pek le cabinet rank status a pek a nih. Doval hi 1968 batch In-dian Police Service (IPS) officer niin, Intelligency Bureau chief hlui a nih. cJI hlui RM Lodha mi pakhatin Rs. 1 lakh an ruk pek

    new delhi: Chief Jus-tice of India (CJI) hlui RM Lodha chu internet online hmanga mi hlemtu pakhatin a ruolpa email hacked in online hmangin a pawisa Rs. 1 lakh zet an ruk pek niin Police thusuok chun a hril. Justice Lodha (retd) in South Delhi-a Maul-viya Nagar police station-a complaint a pek danin, a ruolpa Justice BP Singh

    a inthawk May 19, 2019 khan mail a dawng a, hi email ID hmanga a ruolpa le hin vawi tam tak lo inbie paw hlak an ni leiin a ring a. |hangpui a ngai thu le Rs. 95,000 annawleh Rs. 1 lakh Bank account-a de-posit dingin a hung ngen a. Chu le inzawmin Lodha chun thawkhni Rs. 50,000 ve vein bank account-ah chun Rs. 1 lakh a thun pek

    niin Lodha chun a hril. Amiruokchu, a ruolpa a inthawk May 30, 2019 khan a e-mail hacked a ni leiin a lut thei tanaw thu a hung hril a, chu taka inthawk hlem a ni thu hi a hrietsuok chau niin a hril. Justice Lodha hi Sep-tember, 2014 a kha pension niin, Supreme Court of India Chief Justice 41-na a nih.

    Pakistan ah Truck Le Van Inbawk Leiin Mi 13 Thi

    KaraChi: Pakistan-a Bolochistan biela khuo pakhatah Truck le Van an inbaw leiin naupang pali \hangin mi 13 an thi, tiin police hai thusuok chun a hril. Bolochistan province a police hai hril Ary News ziek sawng dan chun, Van chu Quetta inthawka Zohb

    fe tum a nih a. Akali area an tlung tawm \epin Truck hung tlan leh an inbaw ta a nih, tiin a hril. Accident hmun an hei enfel vawng hnung chun mithi ruong 13 an hmu a, hliem khawm pasari an um niin a hril. Thina tuokhai lai hin sungkuo pakhata mi

    pangai khawm an rengin an \hang niin an hril. Chanchin hriet charin bawzui nghal a nih a. Mi sansuoktuhai chu an mi sansuokhai chu District Headquarters Hospital, Qila Saifullah ah an admit tawl a. Police chun a hmun lai biel iemani tiet chu thil umdan suisuokna dingin tiin an inhuon tah a. Kuthnunga thi am, accident tak tak ti an sui ding a nih. Pakistan ah khun road accident a tam em em a. Asan bulpui lien tak pakhat chu a lampuihai \hat naw lei le, driver haiin an khal \ha naw (fimkhur) naw lei a nih tiin an hril bawk.

    US President Trump le Melania Inzin London Tlung

    london: Khawvel Indopui 2-na hun laia Germany le pawlhaiin Britain lak ngei ngei an tum laia, Britain sansuoktu United States of America (USA) President Donald Trump chu an zin hmasak \umin lo ditnaw hai sienkhawm, tuta \um chu Red Carpet dapin ropuitaka chawimawi a nih. Thaw\anni khan a nuhmei Melania leh London an tlung. President Trump le a nuhmei Melania hai hi ni thum sung cham an tih. Guard of Honour an lo pek lai hai en chun a nal zet zet hle. Trump hi Queen Elizabeth II in Melania leh Buckingham Palace ah bu fakpui a ta, hi taka khawm hin Guard of Honour pek ning an tih. Chu hnungah chun zanah private Dinner (Banquet) ropui taka buotsai, inhmukhawmna hun nei an tih. Hienga ropuina kar laka hin, EU a inthawka Britain a suokna ding le inzawma Prime Minister May sawrkar buoina chun a rukin buoina boruokin

    a tuom mup zing bawk a. A hung hmaa Prime Minister May thlengtu dinga Conservative member 8 lai in candidate tumhai laia Boris Johnson chu ‘a \ha tak ding’ anga a hrilna leiin thu le hla a suktam hle. Tokyo a inthawka US an pan lai le, US a tlung hnunga Britain thu le inzawma thu a hrilnaa chun, an zinna ding ram Britain chu iengtiklai khawma US ruol\ha le inhnemna a ni leiin a ta dinga \hatak chau a ditpui thu a hril a. EU a inthawka an suokdawkna dinga thubuoi leia Prime Minister May-in June 7-a an ban ding thu a puong le inzawmin May thlaktu ding chun Boris Johnson \ha tak a tih, tiin a hril bakah, EU le inremna (deal) thua chu, Deal iengkhawm nei lova inmak a \ha tak ding niin a hril. Tamtak chun Boris Jonson a ‘support’ zie a thlawp zie a suklang a nih tiin an hril. May aiawtu ding chu a tu tu khawm nisien, Brussels (UN) a inthawkin suok

    dawk sien, ‘inmakman’ tia Britain pek dinga ti khawm pe lovin Deal khawm nei lovin EU chu suokdawk tawp sien \ha a ti thu a hril a. Mi tamtak ngaidan an naw laiin tamtak chun Trump chu huoisen an ti hle. Opposition hai chun Trump hung inzin le Banquet buotsaipeka um khawm chu an boycott a, lam hrawa nuornahai chen nei an tum. Amiruokchu, May sawrkar le Queen Elizabeth han an thaw ding ang ang ropui taka thawa UK le US inlaichinna sukdet zuol deu deu an tum a nih. Prime Minister May le Queen hai a hran ve vein inhmupui a ta. Thawlenni a Indopui 2-na hun, Europe sansuok nawkna dinga US le UK le an ruolhai Allies han Germany do dinga France an kaina D-Day kum 75 tlingna lawmna Portsmouth-ah \hang bawk a tih. “Ei ram pahni inlaichinna chun ei ram hmasawnna ding le himna kum tamtak a mi siempek tah a. Hmatieng kum tamtak khawm mi la siempek nawk pei a tih” tiin Pi May chun a hung tlung hma met khan a lo hril tah. Prime Minister May chun vawi thum Brexit an suokna ding le inzawma Deal neipui dinga \ha a ti danhai an hnawlpui tah leiin Conservative leader a nina chu an ban ding thu a puong tah a. Anachu, Prime Minister thar thlang a ni hmakhat chu tlawmngaiin a la chel ding thu a hril. Referendum neia EU a inthawka suok dawk dinga mipuiin vote an thlak zo kum thum liemtah hnung khawmin Britain chu a lan thuruol thei naw zinga, Prime Minister pahni an chan tah bawk a. Khawvela an nina ding khawm a la chieng kuong thei nawh. (Reuters)

    Sc in Shelter home case thla 3 sunga sui zo dingin cBI an hriettirnew delhi: Muzaffar-pur shelter home-a um nuh-mei kum tlinglo hai sex thila sawisak an nina case suizuina fe mekah Justices Indu Mal-hotra le MR Shah hai umna Supreme Court bench chun hi case suizuitu Central Bu-reau of Investigation (CBI) chu thla 3 sunga suizuina sin zo dingin Thaw\anni khan an hriettir. Court chun hi case-a maw-

    phurtu taka intum Brijesh Thakur le a \hangruolpui han nuhmei naupang 11 an that nia

    intumna khawm suizui sa din-gin CBI an hriettir bawk a nih. A hma khan Supreme

    Court chun June 3, 2019 a status report pelut dinga an hriettir a nih. Muzaffarpur shelter home-a thil tlung hi Tata Insti-tute of Social Sciences (TISS) in kana thil umdan an enfel zo hnunga report an peka inthawk hung inlangsuok a ni a, a case hi CBI kuta peksawng niin, CBI chun Thakur \hangin mi 21 chungah chargesheet an file a nih.

    Indira Gandhi stat-ue burga inkhum

    laKhiMPur Kheri: Uttar Pradesh-a chun Gola area-a famtah Prime Min-ister hlui Indira Gandhi Statue tu ti hrietlo han Muslim nuhmei han hmel inlang loa an lu le hmai hai an tuom anga Burga inkhumtir a nih. Hi thil tlung hi Con-gress leaders hai chun an theida hle a, zanikhan hi thil tlung dodalnain lam hrawin slogan an insam bakah District Administra-tion chu inquiry thaw a, hi thila inrawlna nei hai hrem-na pe dingin an phut. Thu dawngnain a hril danin Thaw\anni zingkar inhma taka walking fe han Indira Gandhi statue burga inkhum an hmu a, an inhril sawng pei leiin inrang ta-kin Congress leader hai nakawr a tlung nghal a, Statue umna hmuna hin fekhawmin protest an nei zui nghal a nih.

  • Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSthlado (June) 04, 2019thawleni (tuesday)sun ZAWMnA.......

    Jennifer Lawrence-in Kutsebi Rs. 70 Lakh Manl o s a n G e l e s : A tleirawl laia inthawk X-Men filma tleirawl hmel\ha tak, mak taka inthleng danglam thei (Mutant) hnesaw taka changa ama puola film bik a hlawtling tak takna le hriet a hlawna ‘The Hunger Games’ a changtu Jennifer Lawrence (28) chun ama neka upa dai, a pahai ruol ding director Dar ren Aronofsky l eh 2016-17 an inzui hnungin Cooke Maroney leh tuhin an inngaizawnga, inhuolna kutseibi chenin an lo inbuntir tah. J e n n i f e r L a w r e n c e le Cooke hi an inhuol thu tlang hrietin official takin an puong nawa chuh, Jennifer Lawrence hi an inhuol tah ti suklangna dingin an inhuolna kutsebi Rs, 70 lakh lai zet man ding chu inlang kher kher dingin thla an lakpuia, tuhin chu tlanghriet an tah.Screen lien a chang ta nawna kum khat vel liem hnunga a chang thar nawkna hmasatak ‘Dark Phoenix’ chu premiere dingin an buotsai mek a. Chu lawmna ding niawmtakin Inrinni khan Veuve Clicquot Polo Classic event, New Jersey parte huon mawi takah hlim taka a um lai hmu a nih. “Passenger” changtu Jennifer Lawrence hin zakuo

    infuol Gown parte lima in\iel Pink a hak a. A dar ah hruia inkhaiin a awmbawr chung nene bal lai po le hmatieng khawm nene hmur chen char thupin a dang po an lang vawng a. A kawnga inthawka hnuoitieng po chu a varin parte lim embroidery angin an cheimawi vawng a, ni lum inthuom indiktak a nih.A make-up en chun a hmang naw’m a ni ti dingin a um a. Nude lipstick sen taluo lo taksa rawng a nala. Nalbuong (powder) khawm a hmang tak taluo nawh. A mit dum kalin an hmepui tawk char a nih. Thil dang po po neka langsar lo anga inlang anachu

    mit le lungril latu tak le kei pettu tak chu Rs. 70 lakh man ding kusebi a bun chu a nih. A kutte u ah a kutseibi hi a bun a, a hei lawn le in pose vel khawmin inlang ngei ngei dingin a kut a sie hlak. Jennifer Lawrence hi sungkuo ngaina mi a ni leiin an inneina ding khawm hi ropui taka milien milal hai fiela an thaw hlak ang ni lovin, sungkuo laina hnai tlawmte hai le simple deuva innei a nuom lem (ding) niin an hril. A pasal huol Cooke hi chanchin hau em em naw sienkhawm, Jennifer ruolhai chun a la \hatak a, celebrity hai pasalin an treat angin a treat ve nawh a. Insangna le hming inthangna tihai chu a ngai thupui chi niin an lang naw leiin Jennifer ta ding khawmin ama neka \ha an um an ring naw thu an hril tawl.

    Liverpool chun Jurgen Klopp contract thar ziekpui an nuom; Fans han ropui takin an lo tuoklondon: Inrinni zana a vawirukna dinga Liverpool UEFA Champions League lapuitu Jurgen Klopp chu Liverpool in Contract thar ziekpui nawk an nuom. Klopp (51) in tuta Liv-erpool a contract a nei mek hi kum 2022 a tawp ding chau a ni a, Premier League title la phak naw char hai sien khawm Europe khaw-muolpui-a club/team \ha tak thlangsuokna Inrinni zana inkhel a khan Liverpool chun an English club chan-pui Tottenham Hotspurs 2-0 a hnein Champions League nopui dawmin European champion an ni ta a nih. Kum 2015 a Jurgen Klop in Anfield (Liverpool) a zawm a inthawk Cham-pions League trophy an lak kha Liverpool in trophy

    lien le ropui an lak hmasa takna a nih. Season nuh-nung taka khan final-ah Real Madrid lakah an lo tlawm a, Premier League

    season nuhnung taka khan Manchester City le an karah point khat char tlain pahninain an \hang a nih. Champions League

    trophy a lakpui lei hin Liv-erpool Chairman Tome Werner le GSG president Mike Gordon hai chun Klopp hi hun sawt lem la

    chambang dingin an dit a nih. Werner chun, ‘ Cham-pion League trophy kan lak zoa players han Jurgen Klopp an vawr khan play-ers han an la ngainat zie a suklang a nih” tiin a hril a. Jurgen chu coach \ha, mi inngaitlawm le mi ngaisak mi tak a nih tiin a hril bawk. Hieng laizing hin Champions league latu Liverpool players, Manag-er le Staff hai chu June 2, 2019 zan khan Mersyside an tlung a, hi huna hin play-ers hai chun champions of Europe zakuo hakin Bus chung bo chunga chuongin lampui dung an zui a, fans 750,000 zetin ropui takin an lo tuok a, khawpui sung chu a senin a sen chuoi chuoi el.

    Katie Taylor chun Delfine Persoon hnein undisputed Lightweight champion a nitah

    new yorK: 2016 Olympic gold medalist Ireland nuhmei boxer Ka-tie Taylor chun Inrinni zan khan Madison Square Gar-den, New York-ah Belgian mi Delfine Persoon point a hnein undisputed light-weight champion a nitah. Taylor le Persoon hai hi round 10 an inhnek a, an inbeitawk hle, Judges hai chun 95-95 96-94 96-94 pein Katie Taylor hin hratna a chang a nih. Katie Taylor in Per-soon a hne lei hin a hmaa IBF, WBO le WBA titles a lo lak ta hai bakah Per-soon in a kawl mek WBC belt khawm lain a ruol-

    in women’s lightweight World title 4 haiah cham-pion (undisputed) a hung ni ta a nih. Nuhmei box-ing history-ah hienganga belt pali a ruola kawl thei hmasa tak a nih. Persoon chun an inhnek zoa judges hai thutlukna puonglang a ni hunah a hratnaw lema a \hang hi a tuorna hle a, \ap pumin mitthli le inhnekna hmun a suok-san. Inhnekna ring bula um media \henkhat chun Per-soon hi a \ha lem niin an hriet a, sienkhawm a hrat-naw lema a hung \hang lei hin mi \henkhat chun

    judges hai thutlukna hi an dem a, Ireland mi weight pahnia world champion hlui Carl Frampton khaw-min judges hai thutlukna chu “disgraceful” tiin a hril. Hieng laizing hin Taylor chun, hratna chang ngei tumin theit-awp a suo thu hrilin, Persoon chu boxer \ha le hrat takel a ni thu a hril a. Delfine Persoon in inhnek \hat (rematch) a nuom a ni phawt chun inhnek\hat a hnielnaw thu le lawm taka a pawm ding thu a hril. Persoon hin kum 2004 a inthawka kha WBC belt hi a lo kawl tah a nih.

    McGregor In Mayweather inhnek\hatpui dingin a cho

    new yorK: Mixed martial Arts (MMA) a in-thawk lo retired tah Iris fighter Conor McGregor chun Inrinni zana Madison Square Garden-a world

    heavyweight title pathum kawltu Anthony Joshua in Ruiz Jr. inhnek a en hnun-gin Floyd Mayweather inhnekpui nawk dinga cho-na thu a Twitter-ah a post.

    McGregor hin MMA suoksanin tuta hma khan Mayweather a lo inhnek-pui a, sienkhawm round 10 naah Mayweather chun knockout-a a lo hne a nih. Hi hnung hin Gregor hi MMA tieng kir nawkin nikum October thla khan Khabib Nurmagomedov an hnekpui a, sienkhawm submission in Khabib lakah a lo tlawm ta a. Hi hnung hin a sports a chawlsan ding thu a puong a. Amiruokchu, hi hnung khawm hin training a la lak zing tho a nih.

    French Open:Rafael Nadal le Federer hai last quarterfinals an lut

    Paris: French Open khel mekah Pathienni khan Champion vawi 11 lo nitah Rafael Nadal chun men’s singles round of 16-ah Ar-gentina mi Juan Ignacio Londero 6-2-6-3, 6-3 a hnein last eight a lut tah. Roger Federer chun L Mayer 6-2, 6-3, 6-3 a hnein last eight a lut bakah Wawrinka chun S.Tsipas

    7-6 (8-6) 5-7 6-4 3-6 8-6 a hnein last eight a lut bawk. June 4, 2019 hin S. Waw-rinka le Roger Federer han men’s singles quarter finals hmasa tak inkhel an ta, Ra-fael Nadal chun Japan mi Kei Nishikori annawleh France mi Benoit Paire pak-hat lem lem inkhelpui a tih. Women’s singles-ah ni-kum French Open-a runner-

    up seventh seed Sloane Stephen chun Pathienni zan khan champion hlui Garbine Muruguza 6-4, 6-3 a hnein quarterfinals a lut a, June 4, 2019 hin quarter-fi-nals-ah Britain mi Johanna Konta inkhelpui a tih. Chun, Pathienni zan match dang haiah Pa. Mar-tic in K. Kanepi 5-7, 6-2, 6-4 a hnein quarterfinals a lut bakah M. Vondrousova chun A. Sevastova 6-2, 6-0 a hnein quarterfinals a lut bakah Thaw\anni khan Madison Keys chun K. Siniakova 6-2, 6-4 a hnein quarterfinals a lut bawk. June 4, 2019 hin M. Vondrousova le P. Matic han quarterfinals inkhel an tih.

    Football thuthang:• Inter Milan chun Belgium striker Romelu Lukaku an dit a, sienkhawm Manchester United chun Lukaku (26) transfer fee dingin pound 62 million an sak leiin Inter hi financial fair play rules leia harsatna an tuok leiin an lak ring a um nawh.• Tottenham le England right-back Kieran Trippier (28) chu Maurizio Sarri in Chelsea suoksana Juventus a zawm chun Sarri in contract a ziekpui hmasa tak a ni ding a nih.

    Priyanka Chopra, India PM Nih Ve Nuomlos anGeles: indian nunghak ni hlak Hmar hai ta ding lem chun Priyanka ‘Mary Kom’ Chopra chun, Britain lalnau Prince Harry nuhmei, Duchees of Sussex ni tah, a ruolnu Meghan Markle chu Harry le innei ding ti hriet chara inthawkin vun rawng le hnam leiin hmusitna le hrilsietna nasatak a tuok tiin a hril. Meghan Markle hi a nu mihang a pa mingo (mixed race) a ni leiin demna a hlaw nasa hlea chu, Meghan chu hieng ang boruok kara seilien a ni leiin a dawngsawng dan a thiem leiin, lungril lien takin mihai angin a buoi naw mei mei a nih, tiin a hril bawk. Priyanka le Meghan hi January 2016 a inthawka inpawl \an an nih. PTI le interview an neinaa

    chun, Meghan le an inruol\hatna in\an dan chu, ‘a nih el’ (clicked) niin a hril a. Meghan a naute malsawmna inkhumna huna a \hang thei naw leiin an kar thu a buoi met tah ti thu chu, ‘belchieng dawl lo thuthang’ mei mei niin a hril. Hmun danga interview an thawnaa chun, India Prime Minister khawm ni khat chu la ni ve a nuom thu a hril a. An pa Nick Jonas khawm a thei chun President la nisien a nuom thu a hril a. Thil a \ha zawnga thlak danglam an nuom leiin Prime Minister ni a nuom niin a hril. Nick Jonas le an inneina social media haia nasataka an thelarna thuah, an mimal nun an pholar taluo naw maw? tia zawna dawnin, “Personal thil tamtak, in hriet lo, ka la sie \ha \eu an nawm” tiin a hril.

    Kum 36-a upa Priyanka Chopra chun, ama neka kum khata upa Meghan Markle

    chu, hnam chawkpawl nau a ni leia sawiselna a tuok nasat lai khawmin, ama neka hieng

    ang swiselnahai dawngsawng thiem ding an um nawh a. A ruolnu chu ngaituo a um nawh, an hnuoi taka inthawka an sangtak chenin an adjust thei vawng niin a hril. Priyanka le Meghan inhriet \anna chu January 2016 ah ELLE magazine buotsai TV-a inpawl khawmna an siemnaa an inlang kawpa inthawkin niin Sunday Times a hril. Tuhin UNICEF ambassador khawm a nih a, Nasatakin naupanghai ta dingin a thaw hlak. Politics thil an indawnnaa chun, “Politics le inzawma thil tlunghai hi chu ka dit nawh a. Anachu, thil a \ha zawnga sukdanglam hi ka nuom, vawi khat chu India Prime Minister la ni ve ka nuom a. Nick khawm President nisien. Never say never!” tiin a dawn.

    Kylie Jenner Naute Stormi Hos-pital Panpui, Dam |ha Nawk

    los anGeles: Nuhaiin an ngaituo tak, an hringna neka an ngaituo le iengkim thaw an inhuompui chu an nauhai a nih. An hratna tak, suongtak khawm an nauhai a ni laiin an thlaphangna tak le \itthawngna tak khawm an nauhai bawk a nih. Reality TV star Kylie Jenner khawm (21) khawm, millionaire meu nia thawktu tamtak, a naunu enkawl or dawntu ding tamtak a lak thei zing laiin ama ngeia dawn a nuom leiin ni khat khawm an thla phal nawh. Chuong khawpa a hmangai a naute Stormi chu Pathienni khan alllergy a nei leiin hospital panpui a nia, ni khat enkawl hnungin a dam nawk tah. Daily Mail chun, “Kardashian sungkuoa naupangtak Kylie Jenner chu, a thil fak leiin a naunu’n allergy a neia, ni khat chu an pahniin hospital an uma, tuhin chu a hmaa neka dam \halemin an suok nawk tah” niin a hril.

    Travis Scott le an nau thla 15 nih tah, Stormi chu Pathienni khan a thil fak leia allergy a nei a. Ieng allergy tak am a hriet nawa chu Emergency hospital a panpui hman a, dam takin an hung suok nawk tah niin Instagram ah a share a. ‘Spent the day in the hospital with my baby. She had an allergic reaction but is 100% okay now and we are home. Nothing else matters when these things happen.’ tiin a post. A thil tuoka inthawkin Kylie Jenner chun, khawvel hmun tina naute nei lai, abikin natna nei naute enkawltuhai po po kuomah ‘Love and positive energy’ tiin a thawn a. “Naute damnaw neihai po po Lalpan a let tamin masawmin umpui rawse!” tiin a post bawk. Kylie Jenner hin February 2018 khan Travis Scott leh nau an nei a. Chu china inthawkin social media-a a pholang rawntak le a lawmtak chu a naunu Stormi (thla 15) a nih.

    sukhmasawn pei dingin online haiah khawm promote nih pei a tih, tiin a hril bawk. Manipur Legislative Assembly Dep-uty Speaker, K. Robindro, Yaiskul AC MLA, Th. Satyabrata, Principal Secre-tary (Finance), Rakesh Ranjan, Commis-

    sioner (YAS), Bobby Waikhom, Com-missioner (Planning), Sumant Singh, Director (YAS), Armstrong Pame, Ed-ucation-S Director, Th. Kirankumar le Art and Culture Director, A. Shivadas hai khawm meeting-a hin an \hang. (DIPR)

    Tu kuma inthawk Annual Martials Arts um ta ding

    armed organizations’ tiin helpawlhai a ko. A draft chu March 31, 2015 khan helpawl tam lem han an pawmpui leiin Oct. 15, 205 khan President Thein Sein in suoi a kei khum ta a nih. Ceasefire Agree-ment ziekna hi UN, US, UK, Norway le Ja-pan palai khawmin an hrietpui a. Kum tinin hi ni hrietna hi sawrkarin an ser hlak. Sawrkar chun a tirin ethnic groups (tribal helpawl) pawl 15 hai kuomah fielna a siem a. Amiruokchu, inbiekna process fe lai zingin Group 7 hai chun a ‘fair’ ta nawh tiin an inhnuk dawk a. Khaw hnungah The Lahu Democratic Union le New Mon State Party han hung zawmin Feb. 13, 2018 khan hming an ziek ve a. NSCN (K) le Myanmar Army (Tat-

    madaw) hai inkar chu a siet zing laiin, January 29, 2019 a Myanmar Army, North-West Command hnuoia Hkamti dis-trict tactical commander-in NSCN (K) hai headquarters, Ta Ga area, Nanyun town-a NSNC (K) battalion ruk a inthawka sipai 400 vel an man leiin an kar thu a buoi zuol ta a. Army hai le inkap chawl ziek nekin thi chena bei an thlang lem ta a nih. Hienglai zing hin Tatmadaw chun NSCN (K) hai chu India ram sunga um helpawl dang dang leh \hang kawpin a hril Helpawlhai chu; ULFA (I), National Democratic Front of Boroland (S), KLO, PDCK, KYKL, PREPAK, PLA, UNLF le Myanmar rama RPF hai an nih.

    NSCN (K) chun Myanmar le Inremna ziek nuom lo,

    bleeding disorder/deficiency annawleh, taksaa Class VIII or IX clotting factors um tlawm lei a nih, an tih a. Hemophilia gene (hrik) chu pasal chu a tuortu niin nuhmei chu a semdartu an nih. Thalassemia chu ‘inherited blood dis-order’ a ni a. Taksa ah abnormal hemo-globin a um hlak. A result chu excessive destruction of red blood cells, anaema in-

    umtir theitu a nih, an tih. Hi huna hin Dr. Th. Bhimo Singh, Di-rector, JNIMS, Dr. L. Tomcha Khuman, SNO, NHM, Manipur le Dr. Dr. Jitendra Singh, Medical Superintendent, JNIMS, Doctors le JNIMS-a Medical staff le mi dang dang an \hang a. Hemophilia & Thal-assemia natna neihai damdawi a thlawnin sem an nih bawk. (DPIR)

    Health Minister-in Free Treatment Initiatives hawng

    chinese Warship Lawnglien Pahni Sydney Ah An Lut

    sydney: Khawvel pumpuia a thuneina le thilthawthei zie suklanga, khawvelah rawl nei tum mek le a sipai hratna sanmar zing tah China chun, mi tamtak mak ti dingin zani khan Sydney khawpuia lawngchawlna hmun Garden Island Naval Base ah a lawng lien Warship (Kunlun Shan) le Frigate modern surface-to-air missiles phur le kap suok thei Xuchang hai chu an luta mipui a barakhai hle niin AGP chun a hril. Australia mipuihai chu muong taka um zing zing hlak, ni lum awia tuipui kamah zala hun hmang khawral mei mei hlak an nih a. Thaw\anni zingkar khawm, Sydney kawpuia Garden Naval Base

    laia mihai chu muong taka an um mei mei laiin China lawng lien Warship a hung in tawl lut zuoi zuoi chu an meng phawk nasa hle. Mipui thlaphang le hrilhai takhai chu Prime Minister Scott Morrison-in a sukdei a. Thil umdan a hrilfie hnungin a zie an um deu tah. Prime Minister chun, China hai lawng hi Australia lawng han kha hmaa China an hang sir/inzinna le an hang sirna dungzuia, anni khawm hung inzin ve niin a hril. Tuta Chinese lawng tak hi chu Middle East laia drug cartel hai, China le Australia tienga phur lut hlaktu manna dinga China le \hangruola Drugs smuggler hai man tumtu laia

    mi a nih a. Australia khawpui Sydney ah a la hung chawl hadam niin a hril. Sawrkar hrietpuina bo chun nuom ela ram dang lawngchawlna hmuna va lut rawk an thei nawh. China lawng a hung lut hun lai tak khawm hin maw a phur leiin mipui an lungzing hmana an thlaphang/ringhla deu a nih. Asan chu, China rama student han Democracy an ngenna le inzawma Tianamen Square-a nuorna an neia, China communist sawrkarin Tanks le silai le bomb hai leh student sang tel a thatna kum 30-na (30th Anniversay) ni tak a nih leiin, iemani tak thaw ve tum a tih ti an inlaupui niin mipui tamlem chun an hril. Chubakah, kha hma khan China chun South China Sea po po ‘Ka ta” a tina le inzawmin hilai rama ding lawng inzin le fe velhai khawm a khap a. Australia lawng khawm lo dang a nih a. Australia Pilot pakhat khawm Lasser Gun-a an lo kap bawk tah leiin China chungah mipui hi lungawi ta lo reng reng an nih. (AFP)