AÄTIMAD VERSIONU M ^ ']

ANATOMI CO - PHYSIOLOGICARUM

PARTICULAM PRIMAM

VEN. EXP. FAC. MED. UPS.

PUBLICJE CENSURS DEFERT

HENRICUS WILH. ROMANSONM. D. STIP. WRED. ET REG« CHIRURG»

AMAN. STRANDE. NOSOC. UPSAU.

RESPONDENTE

GUSTAVO ADR. RISLACH IN FENNONE

IN AUDIT. GUSTAV. MAJ. D. II JUNII MDCCCIV

H. A. M. S.

Q-ulj— ■■■■: 1 " 1 = „ ■" i—O

U P S A' L I iE

TYPIS EDMANNIANIS

Cy/ ec, si jrequéns daretur occasio fecunda ova in ipso utero mit-Herum nuper exstinffiarum examinandi, certior de fetus vero ang-mento notio panderetur; nam 5 si quoque per pericuta ejusmodirepetita diuersus ad singulos menses ovi fetnsque status fuissetdeteßus, untim tarnen est, quod - - - irritos hos etiam esse co-natus demonstrat, gennina videlicet humana non simili Semperque

cequati velocitate evolvi, sed nonnulla citius, alia tardius perfe-tfionem suam adquirere. ADOLPH. MURRÅT. Nova A-<fta Reg. Socief. Seiend. Upf. Hol. H. p. 14p.

AN CONCEPTIO ELECTRICtTATI SIT TRIBUENDA?

J^Jaturae phaenomena investiganti fa&a viam prsebentjea vero non est indoles ingenii humani, ut in his ms~dis diu quieseatj caussas eorum intueri cupit, nititur;detegir alias, alias fingit; et ita oriuntur theoriae. Pru-dens vir his iastar ornamenti uritur, fi£tis vacua resar-ciens intervalla t* ubi ratiocinatio defecetit. Sic CiiOsiander mifiime vitio vertimus, quod phaenomena,quae in utero rnaterno vitalis exserit conceptio,conceptique vitam embryopis ele£tricitari. animali tri-buerit. Speciosa enim est haec explicandi ratiot etveritati, siquidem in difficillima re certi quid speca-re possimus, propius accedere videtur. Attraäionemvero et repülsionem pri-mam et ultimam praestaré caussam,vitalitatis, et omne animans,dum exsistit, medium quod-dam seu produ&um mutui hujus, qüoa perpetuo continui-ret materies ele£trica, certaminis exsistere, vactiis di£tumauribus suspicamur. Qyod si assuraamus, magnam inoeconomia animali esse yim ele&ricitatis, et eandemmateriam et alias hueusque minus cognitas in locumprimi moventis, donec meliora docuerit tempus, fub-stitui posse, theoriae tarnen epigineseos, quam vi exem-pli, ex ovo gallinaceo assumti, stabilire conatur cl. vir,

A 2 tan»

4"vAr**v..ÄV—,W—f-* *»—fr-«

tantum abest, ut haec explicatio mc judice faveat, ut et-jarn cum evolutione facilius consocietur. Etenim vicali-tatem corporum organicorum utcunque nobis propona-nius, ilienam tarnen a materia cogitare non possumus;atque, quamvis cönfitendum sit naturae etiam scrutato-rem saepius difficiliime judictre, quid rationem superex,quid eidem adversetur, physicis tarnen legibus, ne Diisquidem fubvertendis, contrariam fovet sententiam quicontendit, posse corpus organicum, diversissimis con-flatum materiis, vi unius tantum vivere; posse scilicet,q(uod produ£tum est, esse, non quia, fed quatenus par¬tens constituentem habet. Ån vero Clarissimus Au&or,in § 471 haec habens verba, — "in unsern Zeiten, 1110die philosophirenden Naturforscher aus der QvelJe ihrerapriorischen Weisheit zu setzen wissen, was das Ich undNicht-Ich seyn müsse, nicht, was es wirklich ist, wird erst

gesetzt, und dann in der Natur geforscht ;** — proprii re-prehensor deli&i exstiterit, alii qui quidem perlegerintea, quae docet § 326 —" Der angefangene Lehensprocesswird durch zwey Bunde sichtbar, zwischen welchen dasAnziehen und Zurüqkstossen vor sich gehet. Aus diesen zweyBunden wird nachundnach der Embryo und der Mutterkuchen9■welcher letztere sieh nicht bildet, um dem Ey einen Zusam¬menhang mit der Mutter zu geben, sondern den anziehen¬den Pund t Pundum attradivunifabzugeben, zwischen wel¬chem und dem Embryo, als dem zurückstossenden Pund9Pundum repulsivum, der Process der Axtradion und Re¬pulsion vor sich gehet " — acutiores judiccnt, Oslan¬

ders

-V W

5

dera Grundriss der Entbindungs-kuosr. Ersr. Th. G6t-iing. 1S02.

AN HABEA^T FULMOKES ALIQUAM VIM SESE EX*

Invaluir, ni fällor, vitiosa inter medicos opinio, pul-raones infantis recens nati, cum primas molitur respira-tiones, ceu folies collapsos, ab aere distendi, exinaniriitidem, et per totam vitam, omni sese movendi facul-rate privatos, alternos, quos exercent, motus pati, cuiquidem sententiae theoria, quod fibris muscularibusplane destiruta essent vasa aerea, siquiderh scalpello ex-plicari nequeunt, non minus quam repentina vocis emis-sio, ubi vitalis in lucem prodierit fetus, ansam prsebu-isse videtur. Sed ipsum hoc phacnomenon, practer-quam quod certiorem nobis fibrse motoriae notionemtradiderit III. Reil, colorem scilicet,« formam, cet., si deabsoluta vi sermo fuerit, minoris aestimanda esse, ur-

pote quae in variis organis variam, qua: fini respon-deat intento, constru£lionem habeat, necesse est, ut«cunque receptac congruens appareat opinioni, diligen-tiori tarnen oculo fi examinamus, vi laryngis magisquam pulmonum produci videbimus. Qvod si minimenegemus, inseruisse se pulmonibus aSrem, qui recellens

PANDENDIf

A 3 effi-

; j' ' vs 's»-F VN SFT"

efficit, ut vociferetur infans, ultima tarnen quominusmox penetrtverit vasa, non tam per mucum, qua ob-volvuntur, quam potius per ipsam vasorum, debilem in-irio, sed quae cxercitatione augeretur, vim agendi ste-tisse credimus. Majonbus namque meatibus, asperse sc.arteriae bronchiis, earumque ramulis, qui exirui pro-piores sunt, diu inhasrere aerem, et plures saepe dies,priusquam ultima vasa vim suam semet expandendi ex-serere valeanr, praeterire, experimento didicimus. In-ter disse£la plura neonatorum corpore, quae per aliquothoras vel dies vixerant, ne unicum quidem invenimus,quod perfe&am pulmonum dilatationem ostenderit. Quarn-quam jenim totus pulmo aquae immersus supernatave-rit, color tarnen, e fusco rubescens, qui fere totam su¬perficies! obrexit, vel inprimis remotiores ab asperaarteria lobuloSj compadior itidem textura, et ipsum* dequo loquimur, experimentum, ubi cum pulmone infrustula disse£to instituererur, sidentibus videlicet eo

certius fragmentis, quo propius subfuscae sira fuerintsuperficiei, satis superque nos edocuére, minima , plu-ribus in locis, vascula aérea et sphaeroideas , quibus fi-niuntur, vesi-culas, eo usque in genitivo statu, immotaet ab eere vacua mansissc. Sed fa&is neminem , quieadem repetierit, obviam iturum credimusj explicatioest , quae desideretur. Hanc quemque pro ingenio da-turum etsi persvasum nobis habeamus, ii tarnen, quiapoplexias letales, et hoc summo quidem jure, a pa^ralysi rnusculorum thoracis derivanr, velimus dicant,

un-

ande, nisi a morbosa qualicunque vasorum aäreorumafteftione, paralysi, spasmo, alios, quibus afficiunturpulmon&s , morbos, e. c. anginam pe&oris, asthmata,anxietates, deducendos putent? Ne vero quis ignoretnos in verba magistri jurare, gratissimo memcrabimusanimo, Dolorem longe consummarissimum adoiphummurray eandem,cui favemus, caute quamvis et, ut soli-tus est, sapienter do&rinam rradidisse. Verosimillimumest» inquit, sicuti bronchi, muscularibus gaudentes fibris,non omni careant motu , pulrnones ipsos etiam , si non quatetam eorum massam, qua par tern tarnen et prcecipue ad /p-sas radices aliquam vfm movencli hiatusque suos expandån-di nafios, esse, hancqve eorum facultatem, necessitate maximeurgente, in primis exerceri. Empyem. Morb. Hist. et obs.illusr. p. ao.

INTER FETUM MATURUM ET IMMATURUM

COMPARATIO.

Spinosissimam in medicina legali questionem, an in-fans, qui brevi post partu-m moritur , maturus legiti-musque censendus si t heres, praepröpere quidem er, utopinamur, insipienter explicatiim eunt, qui temporagraviditatis et mensium circuitus anxie numerant, lon-gitudinem neonatorum et gravitatem sollicire quaerunr,sed varia, quae pro diversitate virium exserere valeantvitae phaenomena, corporis ipsius babirum , colorem,statum viscerum mutabilem et alias, quibus propius ad

v«-

8 ■

veritatem duceremur, rerum conditiones minoris sesti-mant. Omnia namque, quotquot ratione vei experien-tia noverimus seu casus ostenderir, consideranda esse,

quas sd explicationem pertineant, momenra circumstan-tia, ne Judicium facientes specie reöti decipiamur, saga-cissimus quisque eo faciJius videbit, qua certius seiet,medicum saepius in hac pras ceteris quasstione,. tum pro¬prer inscitiam hominum et malevolentiam praejudicatas-que, quibus trahuntur, opiniones, tum proprer quae-stum et domestica compioda, variis circumveniri tirulis,nec nisi difficillime vera falsis dignoscere posse. ]amvero si praeclaris, ut decet, nominibus, wrisbesg, rö¬derer, Römer, stark, alüs, fidetn habeamus, multiplicinovimus experientia, dari partus serotinos, cosque ali-quando in xLv:m usque hcbdomtdam protra&os, pos¬se vero e contrario fetus, vii et xxx hebdomadarumalumnos, ubi Justus adhibeatur cultus, in aetatem ve¬nire, nasci infantes vividos xv et ultra libras penden-tes, et alios pariter, qui vix iv librarum pondera su-peranr, aiios denique xvin, alios xx, immo xxm polli-cum longitudinem habere, et cum pro varia matrisaetate, constitutione, vitas genere, climate cet. hasc orn-nia infinite variare deprehendarnus; eadem iterum o-ritur quaestio, unde in special] quoque casu deterraina-ri possit, quasnam justa fuerit nascendi dies? quaenamgravitas infantis? quasnam longitudo? Haec vero dumsiientio transmittuntur, slia ncs quidem certiori, quamnec incultam deseruere clarissimi viri, progrediemur

vi-

via, et anatomica disquisitione eam, cni investigaßdassterilis raro inserviet speculatio, veritatem quaeremus,Atque nobis rarior cum fuerit occasio immatura quae-dam neonatorum secandi corpora, liceat unius, quaeroaxime memoratu digna videatur, disquisitionem ver~bosius exponcre.

Habitus corporis strigosus dum viveret, et visut ingra-tus fuit. Tcta namque superficies„ labia inprimis eturicu-Ice et extremitates rubesctntem vel sordide sangvineum re-

ferebant coloretn , primo quidem intuitu notabilcm, sed quiper aliquot dies sensim evanescendo minueretur.

Cutis laxa9 pinguedinis expers, quasi imposita vide-batur corporis superficiei, quam fere totam, latera veropreesertim genarum, dovsum, coxas, hutneros et bracht#lanugo obtexit gilva, longior, tenera, nitens. >

Capilli partter lanuginosi, Jat« colorissFontanella solito ampliores.

Össa bregmatum mobilia.

FdCfVi deformata, tristis, aspera, senilis, tuberQulisquetonspersa sebaceis.

Oeuli citierei, langwdi, semadaperti vel prorsus clausr,nec ita, ut in maturo partu editis, vigiles.

Supercilia eiliaque lavigata, tenerrima > albicantia,B ^ /a-

•: AurJjCuia tenuissinra, psnekntes»

Collum breve, gracile > anterius plicatam.

Artur panter graciles, flexi et in iIIum, quem in uteromaterno teniierunt situm, inclinatiores..

Ungues manibus tenerrimi, papyracei, sed longi adeo,tit extrema digitörum fere obtegereni; pedibus vero brevis-simiy vix lineam excedenles.

Genitalia externa, labia prasertim tumore conspicuadivergentia ; elitoris inter ea crassiory eminens.

Verrucae mammarum sessiles ita, wf minutissima pun-referrentsine notabili, quem alias habent, orbicularé

margine.. ' ' ■ v"-: . ; ' • ' ' ■■ \Debilem per oblo dies vitam vikit, fimniculosa

Semper , nee nisi sub Cultu vocem exilern edens. — 'Ne-que papillam quasivit matrisy quamvis tarnen, tibi Colo¬strum ort infundercjur, giutire visa si t. — Respiratio de--bilis ? qualem solo intercostalium mechanismo prodtici cre-deres. Meconium nigerrimum, parcumy primis tantumdiebus visum; parcce et uriner. — Ubi primum in lucem pro-diit, vivacior, postea vero sensim langvescens adeo, ut de-mum non tarn mori, quam potius senio conflei bideretur.

XXXVII hebdomadas mater, quantum ab ancillari Pri¬mipara sciri potuerit, uterupi gesserat, »ie* ullam y queepartum prcecipitassetviohntiam passa est